', /«O-DEG DUCE!

DISSERTATIO ACADEMICA

AET

PROGRESSÜSPHILOSOPHIE

&

IN

GENTE ROMANASillens,

Cujus PARTEM POSTERIOREM,Confentiente AmplijJ. hacult•

In Regia, Academia Upjaltenß,PR&SIDE

VIRO CELEBER Ii IMG,

Mag. P E T REKER MAN,

Eloquent PROFESSORE Reg. & Ordia.Fac. Phil. H. T. DECANO,Bonorum cenfiir<z modeßc defert

BRO GRADU

PETRUS TENGGREN,WESTER-GOTHUS,

In Audir. Carol. Maj. ad d. XVIII. Apr.MDCCLII.Horis ante meridiem confoetis.

o

VBSALI/E> Tvpis L. M. Höjer, Reg. Acad. Typ.

s> IX.F ata Se£t& Peripateticxfub Imperatoribas oftendit.

gimtisin parte Diflertationis priori, &qui~dem §§ VI, VII, VIII, de ftatu Philofo-phiae Romanse fub Imperatoribus fortuna-tiflimo, indicavimus poétas, hiftoricos,aulicos, quin & haud paucos Caefarum,

totos fe eideuouifTe, fignificavimus Philofophiam Pytha-goream atque Pfatonicani, multos fibi faventes addiéfos-que itidem habuiffe, jam Peripateticse do&rinse expofi-turl fumus fata, a Platonis Schoia originem repetentis,.cujus & lastarn > & trifliorein in medium fas elt produ-camus faciem. Contigerat nempe, ut Imperator Antoninus Pius ftipendia hujus Philofophise do&oribus de-cerneret publica, quemadmodum nec reticendurn, Ca-racallam kbros, in quibus Ariflotelis placita contineban-tur, omnes removendos ejiciundosque juffiiTe. Necraro fuse fortunae fabri ipfi fuerunt fe&atores, <|ui a fetantopere difcrepabant. Etenim alii Stagiritam ita funtfecuti, ut ne latum quidem unguem ab illo difcefferint $alii, minus ab eo acute & prudenter di&a quae putabant,correxeruntj alii fcitis ipfius non fuas folum meditatio-nes, verum aliorum etjam dogmata imrnifcere ftudueruntvErgo ad tria potiffimum genera revocandi funt iiti Phi-loÉophi y quorum nomina heic recenfebimus. Numeran-dus eft primo loco Soßgene/, qui, fub Cajo Jullö Casfa-se vigens % eo nomine illuflris cenfetur, qijod, juflu

ejus-

)0( §22)

efusdem , Calendarium Romanum in meliorem formararedegerif, Huic adjungimus Boethum, condifcipulumilium Strabonis» deque Philofophia Peripatetica optimemeriturn. Imperante Augufto clari fuerunt NicolausDamafcenus , Xenarchus & Atkenzus ; quorum primusob cognitionem Philofophise, ipfique conjun&am morumconcinnitatem atque elegantiam, ita Augufto atque He-rodi fuit pergratus, ut magna in eum ^exftare voluerintfavoris argumenta. Ad mandatum Herodis Hiftoriamatque Rhetoricam confcripfit, quac cum aliis eruditio-nis ejus monumentis interciderunt. Alter Pracceptorfuit Strabonis, tantoque & Alexandrise & Romse adplau-fu docuit, ut Augufti etjam animum ad fe pellexerit.Tertius ob id folum celebratur, quod mifla Seleucia ,

unde erat oriundus, Romarn ad Philofophiam traden-dendam migraverit. Ad hol referri poteft Alexander/Egeus^ hic idem, Neronis juventam reélurus, Princi-pein juventutis peffimis moribus contaminafte dicitur.Inter eos, qui fuo de rebus ufi fuerint judiciö , notaeft triga iila viroruna Aåraflus, Artßocles Mefjenius ,Alexander Aphrodifaus , quorum ifle III libros de Har-monia ediditj ille X de Sententiis evulgavitj hic com-mentaria in primum primorum Analyricorum, in li-hros VIII Topicorum, in libros XIII Metaphyficorum,in libros de Meteoris, in Elenchos Sophifticos Arifto-telis confecit pulcerrima. Nerone habenas regni tenen-te, exftitit Ammcnius, Plutarchi dodor, ad Philofo-phorum fententias conciliandas proniffimus; hinc pra>cepta Peripatetica, ipfi licet perplacerent, cum Plato-nicis & Stoicis confudit, atque adeo non modo pugn^iftius acerrimae, qua inter Philofophos de vera ger-manaque convenientia & difcrepantia Platonis & Ari-ftotelis difputabatur, verum etjam peflimi Syncretifmi,fui inde, diluvii inftar rapidiflimi, totum orbem phi-

D t lofe-

28 ssa? ) ° c såsJ

lofophiCum inündavit, femina fparfit fecundiflima. Fa¬dem pcene via incefierunt, qui Piatonici praedicari vo-lebanf, Taurus Merytius, Atticus, Favorinus, Ga¬lenits , EudemuSy Alexander Damafcenus, ÄJpaßus &Herminus; quorum relidis quatuor prioribus, utpotein antecedenti §. memoratis, quatuor poAeriores paucistangemus. Eudemus non mujtfl? poli Ariliotelem vi-xiffe & inter alia enarrationes Geometricas, exegefesin librum de auditu , di&ionarium, quod ufurpavit Sui-das, litteris mandaffe perhibetur. Alexander Damafce¬nus, ut Philofophiam Piatonicam & Peripateticam o-ptime calluit ; Tic eam apud Athenienfés ubique fparfit& differninavit» Afpafius cornmentarios in Categorias& librum Tngd condidit optimcs. Herminus i-ta in honore pretioque fuit, ut, tanquam audor clas-ficus, in Schola Plotini legeretur. Nec prorfus hujusfcientise ignaros fe prsftiterunt adfeclse Ammonii Sac¬cus. Plotmum enim, Porphyrien ? Maximum, Plutar-rbum, Syrianum , Ammonium Herme#, Damafcium ,

Hypathiam, dialedicam egregle excoluifle deprehendi-»rus: nemo vero inter hujus generis Philofophos tarncelebre atque illufire obtinuit nomen ac Ihemißius,qui a patre Eugenio aliisque, reccnditiore Phiiofophiaita imbutus fuit, ut in ipfa juventute Ariftotelem ex-planare pofiet. In de ejus eruditio, mira facundia con*dita, effecit, ut fummi & infimi maximo ipfum deco-rarent honore. Ipfi Philofophi, reli&is cathedris, cumdifcipulorum grege ad eum convenerunt» Non folumgentifes, verum etjain Chrifliani ab ore ejus diligen-tiffime pependere, cujus rei Libanius, Gregorius Na»xianxenus, Auguftinus teftes funt locupletiflimi. Impe¬rator vero Conflantius, illum in fenatum cooptavit^,flatus senea ejus in honorem publice ereéta.. A Julia¬na praefedtus eil: urbis Conflantinopolitanat conftitutus.

Theo?-

<£Ä2> ) o (

TFeodofium" M. & Valentem ita fibi devinxit, ut ilfe ^

filium Arcadium ipfi informandum traderet, & hic, ejusprecibus permotus» a propofito Chriltianos exagitandi& divexandi abfilteret. Campum idem feientiarum e-

legantiffimis fcriptis mirifice ornavit, quorum potiffimaflint'. Parapbrafes libr. prlmi & fecundi pofterioium A-naiyticorum Ariftotelisj Paraphrafes libri ejusdem deanima, de memoria, de reminifcentia, de fomno,,de vigilia , de infonnniis , de divinatiene per (omnium.Fama tandem probatiflimus exftirit Olyfhpidorus ProcliPrceceptor, qui in Schola Anatolii dccens, fententiasStagirirae obfcuras enodavit. Vindicat & inter hos fi-bi locum Stmplicius Cilix, difcipulus Ammonii Hermese^is enirn, prsterquam quod Ariftoteletn expiicuit, adfyncretisrnum valde inclinavit. Commentarii ejus irtlibros Phyficse VIII, in libr. de cceio IV, in libr. deanima III, in Categorias inque enchiridion Epideti ad-huc exftant.

§• X.SeBam Cynicam fub Ctfjaribus adumbrat*

Deventum eld ad Sedarn Cynieam, cujus ut an-tea nullam plane injeeimus mentionem; lic nunc ab in-ftitutoncn erit, credo, aüenum ejus fpeciem naturam-que, paucis exhibere. Co.ndidit eam Åntifthenes, di¬fcipulus Socratis valde inclutus; idque hac potiilimumratione. Scilicet inculcare Folebaf, quantopere virtusab ipio magiitro fuiflet culta, indignabaturque tot tan-tisque vitiis ac voluptatibus obrutam efie Grseciamjhinc, rejedis ceteris Phifofophice partibus, novam inMoralibus conflavit difcipfinam, in qua docuit, adbene beateque vivendum folam fufficere virtutetn. eam-que non in verbis, fed fadis rnaxime effe locandam ;ejus ledatores folos fapientes nuncupari debere, iHos-

I - ou©

3o ) o (que, tanquam omnium rerum poflefTores, virtutisqucfcuto tetftos, nulluni malum intolerabile putare. Exquibus patet illos, qui Cynici perfonam indöerent ,cohibere debuifle turbulentos animi motus & pernicio-fam libidinem, atque adeo fugere omne, quod ocuio-rum auriumque arlprobatione abhorreret, feque totos,interdum etjam cum commoditatis difpendio, ut ad vir-tutem alios exfufcitarent, componere. Verum enim-vero tantum abfuit, ut tam pulcri facinoris gloriafemper eminuerit hcec fe<fta, ut potius in ecetum cohor-tcmque honninum fceleratiflimorum degenerarit, qui,rcliéto virtutis ftudio, multa di&is fa<ftisque ab honefta*te Iongiffime remota perpetrarent, unde effeétum , utCynici, ubique terrarum, gentiumque, omnium in o-dium incurrerint, & adeo iplis Romanis maxime invififadli (int atque deteftabiles* id quod, Imperatorumtempeftate, de illis etjam dici poteft, cum tum pariter,ac antea, vitiis fe inquinarent turpiftimis. Ceteris no-tabiliores habentur fequentes. Mu/omus Babylonius inNeronis vitia ita inveétus eft, ut nullam aliam ab ipfogratiam iniret, nifi quod carcere includeretur & inexilium tandem ejiceretur, quae quidem ignominia quem-admodum illum non fregit 5 fic non minuit coneeptamvulgi de illo opinionem, qua fapientiam Apollonii at-tigiffe credebatur. Anno quadragefimo poft Chriftumfiatum, vixit Demetrius, qui non tantum Neronem,verum etjam Vefpafianurn reprehendebat, unde, exi-tio multatus, Corinthum fe recepit, inde Titi veniaRomarn redux, a Domitiano iterum abire juflus eft.Inter faéta fiujus viri illuftria, Id commemoratur, quodcum Thrafea, capitis a Nerone damnato , fermonesde anima ejusque a corpore feparatione contulerit fa-luberrimos. Seculo fecundo valde celebris fuit Demo-wxr Soeratem hic idem in ocylis deliciisque diu ha-

buitj

3*

buit5 ^at poftea Demetrium Cynicum & EpidetumStoicurn dcétores elegit, utpote qucs multas fenten-tias cum Socrate communes fovere arbitrabatur. Dio*genem Cynicum ftudiofe eft irritatus, quo iplo hocminus ejus dicacitatem agreftesque mores ipfi tribut«mus, quo certius eft eum humanitata atque comitateAthenienfes Ita in fuas perduxifie partes, ut ipfum for-tuna dignum judicarent amplifiima. Inter hujus feculiCynicos numeratur itidem Cre/cens, vifam vitiis flagi-tiisque omnibus inquinatifiimam degens; quippe involuptatem , avaritiam, ebrietatem & fuperbiam nimi-um propenfus. Accedit» qucd hoftem Chriftianorumfe gefierit acerrirrtum. Nec omiftendis efl Peregrinus9quem pefTimam qucque vitarn traduxiffe narrat Lucia-nus, cum illisque diftenfit plurimum, qui miram con-ftantiam sequafeiiitatemque eum ubique fervafle autumaimAd id vero conientiunt omnes, quod aliorum vitrahoftiliter Increpuerit feque ipfum igne faéio intereme-rit. Ineunte leculo quarto , dum ad interitum ruer®videbatur hsec feéta, clarefcere ccepit Salufihis. Juris»prudentias atque EJoquentiae primum fe addixit, indeAlexandriam, polt Athenas, Philcfophiam delibaturus»pergit, in qua, eum prcpter cbfeuras Procli fententiaSj,exiguos fe facere progrefTus fentiret, Cynicis fe con»fecravit & inter ipfos ita perfcnam egit fuam, ut il«lorum pofthaberetur nemim.

J. XISetfa Steide ful Impere.tcribus imhlem pingit.Ad fe&am Stoicam crdo nes ducit, qvs lsetosv

quos habuerat apud Romanos, in republica degentesffucceflus cum multo laetioribus commutavit. Antea au-

diviHiui- haud pauces ipforum procerum graviflimosfuiff«

32 QiXM) ) O (

FuiflTi Stoicos; nuns ipforum Cajfarurn non pauciores, arlhane fePhilofophiam contuliffe memorabirnus. Citenturtettes Auguilus, Athenodoro multumfavens, Nero, Senecadocttore utens, Antoninns, qui ut totutn fe huic Philo-iophioe tradidit, fic & Stoicos niercede condu&os pu¬blice docere juffit. Quo fa<ttum, ut & Athenis, &Aiexandrise, & Romae, Stoicos doétores adire & audirelicuerit. At incepit tum inprimis florefcere hsec do-drina, cum Chriftiani , continuis vexationibus adflicfti,fcripris ac fiilo arguto innocentiam fuam Imperatcribusdeclararent; quse, cum maximam rcdolerent morumprobitatem, ita placebant Stoicis, ut, flofculis indecarptis, fuum fyttema egregie exornarint , quod per-multos ipfis comparavit focios effecitque, ut inter Chri-ftianos exftiterint, qui ad illos dilaberentur. Nec hocloco praetereundum, viros mulieresque efle inven-tos, qui virtutem Stoicam & vita rigidius expreflcrint,& inter moriendum animo ftrenuo obiignarint. Et ficoftenfis fonribus, unde emanarit fortuna Stoicorum,ad illos ipfos enumerandos accingimur. Eorum facileprinceps haberi potett AthetiGdovus, utpote qui apudAuguttum dementia atque amicitia plurimum potuit.Confecit hic libros difTertationum elegantiflimös , fva-fifque Tiberio, cujus inftitutioni prsefe&us fuit , utprius ne irafceretur, quam totum Alphabetum Grae¬cum recjtafifet. Tempore Neronis iiluttris fuit Tornu-tus, Perfii Poétae informator. Fertur hic commentariosin /Eneida Virgilii condidifie egregios: id certum ett,libeilurn, Deorum naturam optime explicantem , eumedidiffe, qui adhuc eruditorum manibus teritur in pre-tioque habetur. Inter eosdem, clarus etjarn fuit E-ques ille Romanus, Cajus Mufonius Rufur, qui ut rei.publicse muneribus funélus fuit fplendidifiimis ; ßc &Stoicam dodrinar» ad rempublicain optime adplicuif.

A

) o ( 33

A Nerone fuit expuffus, fed reftifutus perTéfpafianum,aptid quem & tanta floruit gratia, ut, profcri-ptis atque exterminatis ex orbe Romano aliis Philofo-phis, ipfi foli ibidem manere. effet indultum. Proxl»mus huic ed Cb&remon, cujus inter mcnumenta.,eruditionem non contemnendarn fpirantia, liberde Hie~toglyphicis, Hiftoria Ägypti atque cometae illuftriflimaputantur. In lucem prodeat nunc, Stoieorum Coryphse-us, Lucius Ann&as Seneca, cujus licet integra vita enar-rari nequeat, potiflima tarnen in Philofophiam meri-rita, ftridlim indicabimus. Fuit Hifpania, & quidemurbs Corduba, patria ejus. Pythagorea a Sotione, Cy-jiica a Demetrio , Stoica autem pr®cepta ab Attalo ac-cepit, quibus omnibus etfi maxime abundaret, ultimatarnen ceteris prsetulit, & ita quidem prsetulit, ut ipfo-rum beneficio id, quod in gloria fummum ed > pofteaattigerit. Nam ab Imperatrice Agrippina, omnium Ro¬manorum cum adplaufu, dignus fuit habitus, qui ftudi-as Principis ejus Neronis prceeflet. Quo in negotiocum prudenter fapienterque fefe gereret, Neronis ani-mum, in redarn viam dedudum, ad fe ita allexitj ut,cum ille rempublicam deinde tueretur, & honores in i-pfum conferret, omni prfedicatione decorandos, & mu-neribus ampliffimis illum iarge effufeque donaret. Hsecgratiae favorisque documenta etfi fuerunt prorfus inufitata,Impedire tarnen non'potuerunt,quominus poftmodum, eo.dem jubente, morte cruenta vitam finire cogeretur. Scri.pfitde ira, de Providentia* de animi tranquillttate» deconftantiafapientis,de dementia, de brevitate vit®, de vi¬tabeata, de beneficiis, epiftolas, quaeftiones naturales, demoribus , de virtutibus cardinalibus, de paupertate, deproverbiis, de matrimonio, de India, de lacris /Egyptio-rum, quorum omnium pleraque ,adhuc fuperfunt. SubNerone retatem quoque egit Dio, ab urbe Prufia Bithy-

E ni»

34 ) o (ni® fita Prufacnfis, & ab eloquentia, qu® ipfum ©rna-bat, fvaviffima Chryfoftomus adpellatus. Domitianurndurius reprehenderat aiiquandoi & hac de eatifTa ad Ge-fas Gerrnanosque confugere, rbique, ope rnanuum , qu®ad vi&um cultumque fuppeditarent, (ibi adquirere ne-cefTe habuit: tandem vero ita Trajanurn (ibi eonciliaverat,ut haud raro in rheda cum ipfo veneretur. Vigimi quatuororationes compofuit, vitamque Alexandri egregieadum-bravit. Veterurn teitimoniolanéiifHmus örnatifFimusquePhilofophus atque Orator audit Euphrates > inprimis ve¬ro ideo celebrari fölet, quol, anno fu® ®tatis centefi-mo decimo oflavo, venia Hadriani manus frbi intule-rit viol en tas. Aivo Domitian! atque Trajani viguitpiffetus, Hierapoli Phrygi® urbe natus, docuitque Ko¬rn® & Nicopoli, ita Philofophiam theoreticam & pra-éiicam, ut multorum naneifcereturadprobationem ,quos'in ter yunius Rußicus, Fatorinus & Arimus numeran--fur. Ultimus horum ejus vitam, libros IV de ejus dis-fertationibus confcripftt do&rinarnque, cujus fummahue redir: dxlyjs x&f dwlyß in compendium mifit. AdStoicos adgregandus etjani erit Sexius Cb&rmetifis, quiegregiis diflerrationibus contra Scepticos a SextoEmpe-^rico fautore iHorum fummo, eft diftingvendus. Fuitpr®ceptor Antonini Pbil&fopbi & adeo ab illo dileélusut Imperator & defrgnatus & creatus, eum f®pius viCwfaret. Didicerat hic Princeps Eloquentiam Romanama Frontonci inde Peripateti-o, Platonico atque Stoicophilofophandi generi öperam navavit, ita tarnen, utultimum, tanquam rempublicam capeffentibus perneces-farium, coleret maxime. Re&ores ei fuerunt Sexrus-Ckteronenfis, ßfunius Rußicus, Claudius Maximus, CimiaCatullus,. qui ut difciplin® Stoic® erant peritiflinii ^h ec eadem dogmata, ita ipfr inftiilbrimt, ut erudi tio-ne fan<Kitateque omnes Imperatores fuperarit, exllite-ritque duo lecirn librorum, vel utilifibnorum , optimusauäor atque interpres*

) o fg£2> 35

§. XII.Fornuim fett# Epiatre<e fub Imperatoribus exponit.Pedem ad Epicureos piomovemus, ob fanéhflirnam

itnter fe concordiam amicitiamque, & humanitatem er*

ga alios fingularem > mirifice coilatklari. Hinc , licetPythagorei, Platonici, Ecleélici ac Stoicii conviciisillos onerarent acerbiffimis, ne de Chriftianis loquar ,

qui atheifmi eos arguere, prteclarillime tamen viguitnsec feéta, viros, fine controverlia iliuftres, in thea-trum produdtura. Etenim vixit feeulo feenndo Ceifus,odio in Chriftianos tam acri abreptus, ut in libro, quiinfcribitur: äijeurfus verus, multas in ipfos- evomeretcriminationes, ab Origine demum ccnfutatas. Epicu-reus fuit etjam Plinius (ecundus, qui fub Nerone &Domnhno in obfeuro, at fub Vefpafisno in maximacelebritate oculisque hominum^ vixit; hujus enim nu-tu voluntateque, inunia reipublicae obiit ampliflima, adquse ipfurn commendaverat copiofiflima, qua auélus e-rat, varii generis Philofophia? nam ita Epicuro fe nondedit,Nut aliorum Philolophorum placita ou nino negli-geret ; idcirco Pythagoreum, Stoicum, interdum See-pricum , eum eg.(Te deprehendimus* Teftimonia foli-dioris ejus eruditionis funt: Hiftoria naturalis XXVIIcompleétens libros, libri de jaculatione equeftri, devita Pomponii fecundi libri II, de bellis Germanise XX,de ftudiofo five de oratore III, de dubio fermone fi-ve Grammatica VIII. Quibus cronibus cum mortalita-ti nomen eripuilTet fuurn, curiobtaté nimia dudlus ,

Vefuviom infpiciendi, fumo fuit fufiocatus. Seculo etjamfecimdo iuciaruit Lüdanus Samojatemis, Principio artemliatu?,riam_difcere confiituerat; cum vero artificem ad-modum durum experiretur, confilio mutato, tempus te-tatemque In litterarum fbudiis confun I It ; & quamvisnulluni Phiiofophum cc-ntemneret, Epicuro tamen dele-(flatus eit niaxime. Etenim hunc, felicillimo ingen ro

£ 2 con-

) O c c

eönrpicuurri, dogmäta omnium honediflima aSque falu--berrima tradere exiftimavit» Antiochiam , Joniam,Grsciam , Galliam, Macedoniam peragravit, inde Pra>feélus ^gypti conditutus, Chridianorum coetui adver-fabatur. Epicureorum adnumerum adgregarr etjam fo»-let Diogenes Laert ins, etfi, quando vixerit, nondum con-fiare potuit. Namaiiiin-prim o,- infecundo aiii feculo,eumvitam egiffe contendunt. Quidquid ed t ob eximia imrem literariam merita, laude adficiendus eritj debemus»enim illi librum aureum de Vitis Philofophorum, quo1fine cognitio nodra Philofophise Grsecaniese manca ef'-fet atque jejuna.

§. XIII.SeBit Sceptkit conäitionem fub Ctefarihis monflrat.Sequitur fetda Sceptica , cujus adjutor aucdorque^

fuit Fyrrho y qui de omnibus rebus dubitandum efle co-hibendumque Judicium voluit; idque eo magis, quod;denfidimis tenebris, ex ejus opinione, fepulta jacebanfomnia , raaximisque erroribus, uf quid in unaquaquere verum fmcerurnque eflet, nemo facile perfpicere pof--fef. Ex Romanis admodum pauci huic fententiffi fub-Ccriplerunti nec tant-i erant illi in republica Hominisac dignitatis, dummodo exceperis JEnefidemum PoftChridum narurn fortuna dogmaticorum, favore Princi--pum , infignia capiens incrementa, mirutn quantumScepticos preffit, effecitque, ut non nifi duos, qui clariputantur,, percenfere valearnus. Onus ed Aulus Cor¬nelius Celjus, quem feculum primum tulit & Qeimdi-iianus Scepticifmi criminatur. Scripfit ille plurima adJurisprudentiam , Philofophiam, Rhetoricam, Rem mi-litarem & rudicam pertinentia , quae dudum perierunt*Redant adhuc libri ejus de Re medica VIII, & parsféxta operis ejus de artibus, ita ornate eleganter--que exarari,. ut merito Cicero Medieorum, & Hippo-ffaus Latinus fuerit yocatus. Alter s& Sextus ob ar-

tem

) o ( t$Xåf 31

fem mcdicam , quam probe callebat, diclus,.qu© de ejus patria, ©täte aliisque vit© rationibus tra-'dant veteres, cunto ad eonjeéturas redeunt; id cer-~tum eft, moderatorem ftudiorum illi obtigiffe Heto-dotum, atque eum feto Empiricorum fuifTe deditum,& fcriptis elegantiffimis pr©figne (ibi peperifle no*men; quorum inditutiones Pyrrhoni© & undecim ii-bri adverfus Mathematicos praefhntifiima döcuntur, id-que ob id inprimis, quod Scepticum Philofophandi ino *dum ob oculos ponunt.. Addi & hisTolent ZeuxippuiyZeuxiS ) Antiochus Laoåicetmt, Menodotus Empmeus ,Herodotus' Tarfenfis, Saturninus, quos, ut minus me«morabiles , heic faitem nominaffe fufflcit.

§. XIV,De ortu SeBne EcleBiccc agit.

Claudit agmen feto nova & pecuiiaris, incünabn-la feto Pythagorico-PIatonic© accepta referens, qu©ob miram, quam in philofophando jatobat, licentiam,communi nomine, Ecletoca adpellatur, qu©que cete--tas Ionge poft fe reliquit, immo plerasque penitus com-prefiit atque comminuit. Fuit primus ejus auélör flätor-'que Potamo, cujus de vita & ©täte tot ciiverf© adferun--tur fententi©, ut veritatem haud facile adfequaris. Sui-das ante &poft imperium Augufli eum floruifTe narrat.Porphyrius Plotino lupparem ilium facit. Laertius nöaprocul a fuis viguiflfe temporibus exiftimat, qui vel ideo'fidem snereri vidctur, quod fragmenta fcriptorum ejus-collegerit, ilium totls viribus in id incubuifTe teflantium ,>ut inter Platonem reliquasque fetos amicitiam fancire#aréliflimam. Nimirum videbat, quornodo difcordi©,*qu© inter PJatonicos ac Peripateticos continue enafce--bantar, Sceptici^dogmata, in Philöfophiamaxime necesr*faria, in dubium vocandi viam aperirent proximam aitnmo perfpexerat vitam Epicureörum indecoris corru--ßtisque fcatere moribus, quos ad tutando* Poetarum*

<£*£> ) o (liafeulas fcriptaquc Philofophorum commonAravere; ergoil> co defudare ccepit, ut toti Philofophias novam faciemjnducere poflet, quemadmodum orrmia fe&arum dngma-|a animo rationeque perluftrans ex fingulis conflatisynam cfficere prageAiebat dc<Arinarn. Habuit id con-filii fucceßum o p tatum , cum Ammor,ins Sacra, Phi~J,oSophus iAe Alexandrinus, initio feculi III,ftudium o-peramque in eo collocaret omnem, ut id ad finem opta-tumperduceret, &quse, molitus fuerar Potamo, oinnibuspatefaceret. DutAus fuit ad hoc iisdem fere rafionibus,quibus ejus anteceflbr, adjundo, quöd oculos etjam inChriftianos infenderif, qui, tanquam acerrirm Philofo¬phorum hoAes , fela in eos vibravere va!id.iflima| utfgitur horurn controverfias dirimeret, illorumque acule-os reprimeret, omnia psene Edfarurn placita conciliavif,& ita conciliavif, ut inde cxiAeret fyAema adomnes re-Jigiones recipiendasquam latiffime paténs. Quid, quod, uteu gratius redderet iAud opus atque acceptius,fui$ commen-tis ita id formaverat, ut non folum praeceptionibus ChriAia-norum föret attemperatum, verum etjam ejus fedatc-res, fapientia fan<A*tateque, ipfis ChriAianisnon cederent.Et bsec fuit ratio, cur fedta Eciedfica caput extolleret,prol.,era, npMpoAerum, gav i fura fortuna.

•r-'d §. XV.Faciem SeSfce EcleEicce, Ålexandriz, txbibet.Nec fpes fcfellit Ammoniummirabiles enim fui

excitabat amores nova Philofbphia, influebatque ita in a-pimos, ut a multis, tanquam ceelo demiffa, fummo Au¬dio propagaretur, fic novimus, eChriAianis, OriginemAdamantium ejus placita dodfrinac cceleAi immifcuiAt ;Dionyjiwn Longinum Cafftum, cujus Audium in exceHaoratione msxime fuitpolitum; Herenium, qui dodfrinam,qu^rn jurcjurando , occulfam b)re fpoponderat, primumdivulgåvit; hos, inquam, novimus, PMöfophjte Ammc-njanae patefeciiTe aures. Omnium vero Pbilofophorurn,(§ui Alexandri» docucrunt, FlotinQ nemo clarior eA at.

que

(gS® ) o ( <£*£? &

que illuflrior, fuit is fcholae Ecledticse inftaurator af-*fer, quse ab ejus nomine fch-ola Plotiniana dicebatur#Anno oeratis vicefimo o&avo ad Philofophiam fe adpli-cans, dcdlores fafutavit Alexandrinos, qui curn (bien-tiam , continuis agitatam controverhis, profiterentur,,fitudiumque oratorium Philofophioe adjungerent & deni-que Theologiam parcius attingerent, minus ilii arride-bant. Magis fe ei probavit Ammon-ius, ab ejus enimlatere non prius difceffit, quam Cotarn ejus philofophan--di rationein didicifiet, & licet multis accefiionibus iilaralocupletarit, ob ornatus tarnen eleganti&que negledum?>non multum fibi comparavit honoris & glorias. Atpoft-ea non folum multitudinls, verum etjam ipforum fena-forum, (ibi conciliavit benevolentiam, ita quidem, ut,eommoditatis jucunditatisque jadtura, haud pauci ipfumfequerentur. Irnmo viri maxime confpicui, dum difce-derent, ipfi curam liberorum fuoruxn unice deniaftdarunt.-Difcipulus Plotini fuit Amelius omnium cariflimus-de1quo id folum exftat praeclarum, quod commenfarios indodtrinam prasceptoris condiderit, eamque contra Gno-llicos defenfitarit.- Siftitur jam nobis Perphyrius, infen--fiffimus ille Chriltianorum hoftis, fuas vero aetatis Philo*fophus fubtlliffimus. Ejus magifter primus iuit Orige-nes, qui capita Philofophise Ainrnonianse ipft inftillavic.Alter Longinus, qui uf erat vir litteratiflimus; fic &hunc fuum difcipulum multis artibus fcienriisque egregieornavit, adeo ut quidquid rerurn antiquarum, quidquidfacultatis apte, di/lindle ornateque ferjbendi, quidquidPhilofophise Plotiniam?, in ejus occurrit fcriptis, hocyinquam, quantumcunque, Longino retulit accepfum<At hujus eruditionis adparatu non contenfus folidioremanhelabat: hinc ad Pfotiiium fe recepit, fadiusque efltili ita familiaris , ut myfteria Ammonianas di.fc iplinse*msxirra ip.fi aperiret, unde tanta Philofophise penu eiirefcrtus ? ut non- l»Ium Plotini fcripta corrigcre ac defen-

derev

40 W£> ) o C

dere, verum etjam Grammaticam, Criticam, Rhetori-cam, DialeéHcam j Mathefin , Hiftoriam, Philofo-phiarn atque Theologiam optime illufträre po/Tet,-at ho-ruisn fcriptörum vefligia, non nifi pauea, adhuc com-parent. SuccefTor Porphyrii in fchola Alexandrina fui-t^ambliohus, qui ex Chaicicie urbe Syd:e oriundus, tern»pore Conftantini Magni, floruit. Primum Anatolius e-jus moderabatur ftudiis, deinceps Porphyrio doélore itaeft ufus, ut, ti exceperis facundiam, in nullo fcientia-rum genere ipfo fuerit inferior, peperit id magnam fre-quentiam difcipulorum; quorum Sopater, /Edejiiis, Euflti-■tbius, ceteros fama fuperant. Per fcripta fuä eruditoorbi innotuit, dolendum tarnen, quod ex ils nonnifi vi¬ta Pythagorea, introdu&ioad Arithmeticam Nicomachi,adhortationes ad Philofophiarn, hodie exftent. Ha&e-nus cathedram Alexandrinam Philofophia perfonui/Te Ec-kdiea vidimus, polt obituin Jamblichi, per aliquodtempus, flos i/te emarcuit. Etenim Conftantinus Ma¬gnus , Chriftianis qui erat faventifiirnus $ non potuit nononines eorum hoftes in fummum vocareodium. Itaquecum Philofophi in id eniterentur maxirne, ut Chriltia-nos opprirnerent, horum templa ac delubra penitus de-Aruxit, quofa&um, ut difcipuli Jamblichi fua-s res infécreto agere cogerentur, usque dum ad famolrfTimumiftum verae religionis defertorem, julianum, fummaimperii elTet devoluta; tum magno progre/Tu reflore-fcere ccepit Philofophia, na&aque eft patronos & culto-res haud paucos, quos inter JEdtfium, Euflatbium, Ån-tomnos, Eufebium Myndium, Pri[cum, Maximum E*pbefium, atque Cbryjafitbium, utpote clariflimos, nomf-namus. Seculo fexto, atque adeo, longe po/t, gloria Philc-fophiae Alexandrina effulfit Hierocles, decaotati iltiusiibelli de Providentia audor, ex quo Ammonianai difci-plin3D priecepta optime hauriri poterunt. Adjungendumputamus > quod ejus commentationibus Carmen Pytha-\' göra?,

^3 ) o C 4 f

gor a?, ob p rar fl aut iam diétum x^7cc ^» egregie collu-iftratum jiroftet.§. XVI.

Philojöphos Eci&ciicon Athenis jtiijje äocet.Hsec Philofophorum Eclefticorum benignior infehola Älexandrina fortuna > occafionem ipfis praebebat

opportunamfua fcita in aliis etjam locis divulgandi, adiquod paiafium iftud omnis antiqutoris veterisque erudi-tionis) urbs Athenarum, deprehendebatur adcommo-datiffimum. Hic, Imperator Hadrianus, non fiolum gy-mnafium condiderat1, verum efjam prarftantiffimarn, ki-fiiruxerat Bibliothecam. Hic, Aurelianus, non tanturnIPhilofopiilse Profe/Tori bus., verum etjam fe&atoribus cer.ta fialaria prtemiaque adfignaveratj quid ergo mirum^citato gradu, huc accefTifTe Philofophos , fuam Philofo-phiam pleno ore profitentes ? Eminuerunt inter hosflutarebus , Neftorii filius, Syrionus^ Vrodus, Ma-rinus, Ifidorus, de quibus, quantum inflituto infer-viat ., aÄuri fumus. Ppincipatum tenet Plutarchus, ut-pote qui dotlrinam Ammonianam hac in fehola publi¬ce proponendam curavit. Tanta in i!lo Fhilofophia?luit notitia, ut cognomen Magni ipfi non folum com«paraverit, fied effecerit, ut innumeri ad eum audien-dum conlluerent. Hujus fuccefifor fuit Syrianus^ fide-lem veterum earminum agens Interpretern, deque pla-citis Platonis atque Arifbotelis inter fe coh jungen dismaxirne follicttus. Difcipulis ejus adnumeranturHermeas, Ämmonii ejusque uxor JEdefia, Domninus &Proclus, quorum ulömus, ut de Philofophia optimeeil meritus j (ic dignus, <qui a nobis fWc defenbafur.In eis, quse ad hurnanitatis fludia fpe^lant, eru itusefi a doktor ibus Alexandrinis, cognitionem vero Phi-lofophiae hauferat ab Otympiodore atque Ilerone, ita ut

I iile

42 das* ) o (

rlle Pliilofophiam, Flatonifmö adplicsfamHic ver®?Mathematicam illum döeuerit. Tum Plutarchi & Sy-riani confortione utens, in Pythagorica, Platonica &Peripatetiea Philoföphia progrefTes fecit non pceniten-(Jos. Inde in Theolögia ita verfabatur,. nullam omni-nopartem incultam ut relinqueref;-■ quibus dum-accfeditrcum artss Cüaldaicas intellexifTe, fcriptaque Critica,.Matliematica, Philofophica & hyronos- edidifle , nihilobftat, quominus quafi promum condum omnisraturac ipfum admiremur. Sed Marinum Palaeftinum ,}

difcipulum Prodi amantiffimum , hic, tanquam Ma—thefeos peritiffimumjure inducimus; quam tamerr.fcientiam , non ita coluit uf cetera, a rnagidro didaromnino repudiäret; quod ex ejus vita ab eo conH—gnata fatis colligitur. Inter hujus difcipulos illuftrifii-mus eft Hidorus, cui Afclepiodotus atque Hierocles A-Ifexandriae,, in Rhetorica atque Poética difcenda , ma¬ximam attulerunt adjumentum. Proclus inde Athenis;in praeceptis Platonicis sc artibus Ghaldaicis ita eumihflituit, ut Platonem r Plotinum , Porphyrium, Jäm—Blichum, pras ceteris,, adainaret, Alexandriarnque,, eo-rum utpote dodrina refertam, iterum peteretj & adeoZenodotö cathedram occupandi r viam aperiret, quemexcepit Damafcius, de quo nihil aliud novimus, nifsquod vitam Ifidori delinearit, ultimusque fuerit, qulidoélrinam Ammonii apud Athenienfes profiteretur. Po--ftulas a me, & jure quidem poftulas, HumaniflimeLe&or, ut folidam exprefTamque tibi fiftam totius. fy-fternatis Ecledici effigiem, at fateri cogor, aquam,quod ajunf, heic mihi hserere. Etenirn, quamvis in re-cenfitos Phik fonhos optime quadrent» qu© principio$T, antecedens dixi 5 illos tarnen non ita coeco obfe-quio magiöris adhadifTe contendo, quin interdum all-qqid addiderint,; interdum detraxerint, Accedir, quod,

Ca-

<SÄ2? ) o C <8*3* 43fecurn opinionum varietafe maxime diffenferlat v hineriogmafa quidem Pythagorea, Platonica,; Peripateticå5,Cynica, Stolca hoc in fylbemate, reperire licet, attricis commentisque innuroeris- ita involuta, ut noni&fi compücatam confufarrque ip forum habere poffisnotionem. Quo ipfo fimul vieles, oleum operam-que eum perdere omnem, qui placita Eclecbicorurn fi-gillatim percenlere in an imum induceret Nos, poft-quam Philofophice Romanse progreiTus fpatio fex feeulo--tum , per tranfennam velutf, luftravimus, h»em*

operi qualicunque imponimusr'

i

SOLI DEO GLORIA.

J

Höglärde Herr CANDIDAT,

;/ tåt -+» T "1 Vt //• tri "fl ' # ffl A TI

Hur fom alt -mer och merhon fig utvidgat har,Nu varit grumlig nog, nu fom Cryftallcn klar;

Hur fom den ene fect en annan fnart kullllagit,Och med en myndig mine fig företrädet tagit,Når ock afKejfar's nåd den underftodder blitt,Och uti Furftars :hof fått fara tygel fritt;

Det ak, med mycket mer, man finner vara teknatI thetta vackra värk, fom derfor* blifver räknatEr til förtienft, den vår Apollo löna villMed lager-krantfen grön, fom önlkas lycka till

af

F. P.