me-myself-I

geënsceneerde foto van Bruce Charlesworth, Pavel Banka en Henk Tas

GEËNSCENEERDE FOTOGRAFIE

Veel foto’s laten een gemanipuleerde werkelijkheid zien. Jij zet drie scènes, situaties uit jouw (fantasie)wereld in elkaar, het eindproduct is een drietal foto’s. Ze verbeelden respectievelijk iets over je jeugd, je leven nu en over jouw toekomst .

Het resultaat van je werk is een onderzoek en een eindproduct:

● onderzoek het bedenken van een globale opzet voor het idee en de techniek en materialen van de drie geënsceneerde foto’s I, II en III in 3 lessen:

inleveren 23 oktober 2012PTA P3% Geënsceneerde fotografie (onderzoek)

beoordeling onderzoek, je werk wordt beoordeeld op de ● omvang van je onderzoek (de vorm is vrij) ● planning; je bent ook met de opdracht buiten de les om bezig en mede daardoor zet je iedere les een stap verder in het proces ● materiaal verzameling om de scènes voor de foto’s te maken

Tijdens het onderzoek neem je kennis van de inhoud van het werk van kunstenaars die ook met geënsceneerde fotografie werken. Daarbij neem je de moeite om de links die in de tekst zijn vermeld ook te bekijken (opdracht in z’n geheel zie ELO). ------------------------------------------------------------------------------------

eindproduct bestaande uit drie geënsceneerde foto’s die als onderwerp hebben/ die iets verbeelden van: I. jouw jeugd, II. jouw wereld nu en III. jouw toekomst

inleveren 15 januari 2013PTA P7% Geënsceneerde fotografie (eindproduct en presentatie)

beoordeling eindproduct je werk wordt beoordeeld op ● zeggingskracht van de foto’s

● moeilijkheidsgraad/ hoeveelheid verrichte werk ● planning: elke les scène maken/verbeteren en foto’s maken en/of bewerken (digitaal, printen, plastificeren) en de planning voor de volgende les makenHet resultaat van het werk wordt gepresenteerd in een expositie die je mede helpt inrichten.

Geënsceneerde fotografie

Hoe echt is een foto (1)?

Op de omslag van het tijdschrift rechts lachen een moeder en kind ons vrolijk toe. Denken we. In werkelijkheid heeft een modellenbureau aan een fotograaf twee modellen geleverd, een kind en een jonge vrouw. De fotograaf heeft ze in een houding geplaatst, de belichting geregeld, zijn fototoestel op de juiste wijze ingesteld, een grapje gemaakt met het kind en vervolgens een foto gemaakt. Voor het omslag van de Margriet. Vrolijke mensen op het omslag die je aankijken en warmte en gezelligheid uitstralen: dat verkoopt een tijdschrift.

Een toneelspelletje

De foto is als een toneelspelletje in scene gezet. Dat levert geënsceneerde fotografie. Vrijwel alle beelden die we in reclameboodschappen tegenkomen zijn geënsceneerd.

Heel veel mensen stellen prijs op een mooie huwelijksfotoreportage. De fotograaf neemt het paar mee naar een mooie locatie en maakt blije foto's. Ook dat is geënsceneerde fotografie. De huwelijksdag wordt afgebeeld als een sprookje waarin iedere vrouw even een prinses is.

Van een tekening of schilderij begrijpt iedereen onmiddellijk dat de fantasie van de kunstenaar een grote rol speelt. Een schilderij geloof je niet. Een foto lijkt meer overtuigingskracht te hebben. Het beeld van een foto ziet er zo echt uit dat je verleid wordt te denken dat je de werkelijkheid ziet.

Omslag Margriet jaargang 2002 nummer 50

Bruidsfoto

Maya Deren, Still from At Land, 1944

Geëensceneerde fotografie in de kunst

Kunstenaars maken gebruik van deze tegenstelling tussen werkelijkheid en fantasie. De foto hiernaast van Bruce Charlesworth speelt een spelletje daarmee. Het zou wel heel toevallig zijn dat de fotograaf net op het goede moment op de knop drukte, op het moment dat Bruce zich uit het raam naar beneden stort. De foto ziet er gevaarlijk uit: het wekt de indruk op grote hoogte te gebeuren. Waarschijnlijk is het maar 70 cm hoog en ligt er een dikke matras om Bruce op te vangen.

Bruce Charlesworth; zonder titel, uit de serie "Trouble",1983, Cibachrome, 16x16 inches.

Lees en bekijk: Bruce Charlesworth

Gebruik jezelf als model

Cindy Sherman onderzoekt het beeld van vrouwen door geënsceneerde foto's te maken. In onderstaande foto's heeft zij oude schilderijen nagemaakt met zichzelf in de hoofdrol. Je kunt ook in deze kleine plaatjes nog wel zien hoe zij dat heeft gedaan: Een lap op de achtergrond, kleren zoeken die passen bij de rol, met was de neus veranderen of plastic kunstborsten ombinden.

Meer over Cindy Sherman

Cindy ShermanCindy Sherman

Cindy Sherman werd beroemd met haar foto's aan het eind van de twintigste eeuw. Claude Cahun was haar zestig jaren eerder al voorgegaan met hetzelfde idee. De twee zelfportretten hieronder laten twee geheel verschillende persoonlijkheden zien.

Meer over Claude Cahun

Claude Cahun, zelfportret 1927

 

Claude Cahun, zelfportret 1928

Attributen

De Tsjechische kunstenaars Banka en Jirasek laten hieronder met hun foto's zien dat gebruik van voorwerpen betekenis aan een foto kan toevoegen.

Meer over Banka en Jirasek

Vaclav Jirasek; Will, 1991 Pavel Banka

Uitsluitend voorwerpen en materialen

Je kunt een betekenisvol verhaal vertellen door met voorwerpen en materialen een wereldje te bouwen op een tafel en dat te fotograferen. Cindy Sherman lijkt rechts een gruwelijke gebeurtenis te verbeelden met een pop en afvalmateriaal.

Cindy Sherman

Laurie Simmons geeft een ironisch beeld van plastic huiselijkheid.

Laurie Simmons, Purple Woman/Kitchen, 1978. Cibachrome, 4 x 6 inches. Metro Pictures, NY.

Meer over Laurie Simmons

Henk Tas

Henk Tas bouwt uit allerlei speelgoedvoorwerpen een ‘wereld’ waarin wonderlijk dingen gebeuren. Hij speelt met fotografische elementen zoals ruimte, belichting, verhoudingen en scherpte-diepte om zijn fantasiewereld vorm te geven. Goed te zien in ‘Can the bumsteers while I park this chariot’.

In deze geënsceneerde foto maakt een roze speelgoedvis een lange glijtocht langs de trap op de achtergrond. Onder in beeld aangekomen heeft hij gigantische proporties aangenomen. Zijn beeltenis is onscherp, maar zijn verbaasde uitdrukking is nog goed te zien. Links van de vis beklimmen twee stoere speelgoedjongens de trap met een kist op hun hoofd. Een grijnzend masker buigt zich naar hen toe. Rechts van de jongens heeft een speer zich van buitenaf, door de muur, in de ruimte geboord (vindt daar een gewelddadige actie plaats?).

Henk Tas, Can the bumsteers while I park this chariot 1984

De werken van Henk Tas bestaan naast de foto’s ook uit opvallende, sculpturale lijsten waarin veel details verwerkt zijn die verwijzen naar de gefotografeerde scène.

I’m loosing my wings,1988

Rommert Boonstra

Boonstra maakt mysterieuze ruimtes door te spelen met maatverhoudingen; hij plaatst objecten van ongelijke schaal en ander gezichtspunt bij elkaar. Hij maakt gebruik van doorkijkjes, bedrieglijke reflecties en lichtval, waardoor de ruimtes in zijn werk vaak monumentaal lijken, terwijl ze eigenlijk een soort kleine kijkdozen zijn.

Edwin Zwakman

Het is bijna niet te geloven dat de foto's van Edwin Zwakman geënsceneerd zijn. Hij maakt kleine landschappen op een tafel, van karton, papier, verf en Dinky Toys.

Meer over Edwin Zwakman

Gebruik van foto's of andere beelden

Listig gebruiken van foto's, uit tijdschriften enz., maakt het mogelijk om op een tafel een wereld te bouwen die gebouwen of complete steden lijkt te omvatten. In het plaatje rechts, gemaakt door leerlingen van het Ulenhofcollege zijn uitsluitend foto's gebruikt om een verliefde exotische vakantiesfeer te suggereren.

 

Tress,Arthur, The Court Weighed the Magicians Work; 1980

Meer over Arthur Tress

Arthur Tress combineert hierboven een bouwplaat van een theatertje met ruimtelijke voorwerpen. Martijn Kool (15 jaar) tovert ons een sprookje voor waarbij een verontrust oog luistert naar een kudde aanstormende bisons.

Martijn Kool, 2000

Hoe echt is een foto (2)?

Jeff Wall maakt geënsceneerde foto's die zo echt lijken dat het verschil met de werkelijkheid niet meer te zien is. Hij roept hier een spookachtige wereld op met een auto die net verlaten is, de portierdeuren staan nog open, waarom hadden die mensen zo'n haast?

Meer over Jeff Wall