Gen Coel

De glazen koeltoren

van Heerlerheide

Oude & Nieuwe

Energie

www.5keer9.fotoport.nl

5keer9 presenteert

vele interessante

thema`s zoals

architectuur, kunst

& cultuur

Gen Coel een

spraakmakend gebouw

als ode aan het

mijnverleden

Een verfraaiing voor het centrum van Heerlerheide

Gen Coel De glazen

koeltoren van Oude & Nieuwe Energie Heerlerheide

Inleiding

Door de mijnsluiting (1965) kreeg de welvarende Zuid-

Limburgse mijnstreek een

gevoelige klap die noopte tot

veranderingen waarin onder

anderen een proces van zwart

naar groen in gang werd gezet.

Drs. Joop van Uyl kondigt in de Stadsschouwburg van Heerlen de

mijnsluiting aan

Ondanks dat de vele mijnterreinen in parkachtige

woongebieden veranderden bleef het verval van de

centrumgebieden. Zo ook voor het tussen drie mijnzetels

ingeklemde Heerlens stadsdeel Heerlerheide.

Eind jaren tachtig kwamen vanuit verschillende kanten

(ondernemers, woningbouw-coöperaties en de gemeente)

stemmen op om het tij te keren…

Het centrum van Heerlerheide moest

een ingrijpende verandering ondergaan

Het Cultuurcluster Onder de projectnaam Cultuurcluster Heerlerheide werd

in opdracht van gemeente Heerlen en Weller woning-coöperatie aan architectenbureau Wauben (Geleen) de ontwerpopdracht verstrekt.

Voormalige koeltoren staatsmijn Emma

In het Cultuurcluster is met spraakmakende vormgeving een transparante toren, die

overeenkomt met de zogenaamde Van Iterson

koeltoren zoals deze op de Heerlense mijnterreinen voorkwam, gerealiseerd

De toren, die het hart werd van de integrale gebiedsontwikkeling van Heerlerheide, bevestigd door zijn vormgeving de link met het mijnverleden en werd in de volksmond al gauw omgedoopt tot `Gen Coel`, dialect voor `de mijn`.

In het gehele project zijn cultuur- maatschappelijke functies, wonen, ondergronds parkeren en tevens een verbetering van de infrastructuur gerealiseerd.

Specifiek in Gen Coel is een Grand-café, een stadsdeelwinkel, een informatiecentrum, een Orangerie met leeszaal en bibliotheek en het nieuwe gemeenschaps-huis oftewel Corneliushuis bijeengebracht. Zittend in dit Grand Café (begane grond) is men in een hoek van 180° visueel betrokken bij het actieve centrumgebeuren.

Gen Coel Een indrukwekkende

trappartij, die bij bestijging steeds meer van de twee karakteristieke torens van de Corneliuskerk onthult, brengt ons boven op het Wannerplein van waaruit in alle vriendelijkheid, verwent door een zomers zonnetje, parasols en terrasjesmensen door de toren worden weerspiegeld. Een indrukwekkende trappartij

Dit spiegeleffect werkt als een samenbindende factor

waardoor het plein en zijn omgeving wordt `gevoeld` en zodoende medewerking geeft aan het nieuwe bruisende hart van Heerlerheide.

Architect Wauben bedacht een methode om de zogenaamde parabolische hyperboloïde met enkel rechte elementen te construeren en zo op eigentijdse wijze een element uit de donkere mijnperiode te transformeren naar een sprankelend icoon voor het nieuwe centrum van Heerlerheide.

Parabolische hyperboloïde geconstrueerd met rechte elementen

De Constructie In een lichte constructie, waarin een duidelijke plaats voor

staal en beton, schiep de architect een ruimte waarin licht en lucht de functionaliteit in het gebouw ondersteunen.

De gewapende beton constructie,

een lange koker of achterwand en een viertal

over alle verdiepingen doorlopende zuilen,

geeft de toren een zelfdragende structuur

waaraan de hyperboloïde vorm van de toren

is `opgehangen`

Zie afbeelding

Oude & Nieuwe energie

De vijf lagen tellende toren (drie lagen boven en twee lagen onder het pleinniveau) met zijn open plattegrond (vide), grote ramen en verbondenheid tussen binnen en buiten draagt, in zijn relatie tot het industriële verleden, vele kenmerken van het nieuwe bouwen.

Via losse (prefab) elementen is de hyperboloïde vorm, dubbel gekromde glasgevel, ter plekke opgebouwd. Dubbel gekromd omdat er sprake is van horizontale en verticale kromming. Tegen een ruitvormig netwerk van ronde stalen buizen, die bevestigd zijn aan ronde gebogen buizen die meelopen met de ronde vloeren van de toren, zijn, met behulp van ronde Klemplaten, de in rubberen beglazingsprofielen gelegde driehoekige glazen ramen (neutraal glas met een zonwerende kwaliteit) bevestigt.

Duurzame energie Dankzij gebruikmaking van

nieuwe en oude energie is er

sprake van een volledige

duurzame wijze van

verwarming en koeling.

Een aan de voorgevel met

de zon meedraaiend

zonnescherm waarvan de

lamellen bestaan uit

zonnepanelen (nieuwe

energie), beschermt het

transparante gebouw in de

zomer tegen warmte en

levert, door de zonne-

panelen, energie op.

Oude & Nieuwe

energie

De onder water gelopen mijngangen staan garant voor de

oude energie. Het door de geothermische energie van de

aarde opgewarmde water wordt via geboorde putten en

onderwaterpompen in een circulatieproces met de

gebouwen gebracht. Het opgepompte water, vanaf

verschillende dieptes verschillende temperaturen, is ideaal

om gebouwen te verwarmen en af te koelen.

Tevens wordt het water als drinkwater gebruikt en is de

energiebesparing en een CO2 reducerende invloed een belangrijk

bijkomend aspect. Een en ander wordt geregeld door een in Gen

Coel ingerichte energiecentrale

Samengevat Gen Coel, gezien haar rondingen en gladde huid met

transparant klimaatkleed een functionele Dikke Dame die, staande naast haar buurman de kerk, de nagedachtenis van haar echtgenoot, een vakman uit het industriële verleden benadrukt. Met in haar persoonlijkheid kenmerken van het nieuwe bouwen is een zeker modernisme haar niet te ontzien. `s Avonds smukt zij zich in meerdere kleuren van verlichting en heeft zij voor iedere feestje de juiste jurk. Petje, maar eigenlijk helm af voor deze gebouwde dame.

Gen Coel,

klaar voor het avondbal

Petje af…