1

GEMEENTELIJKE KREDIETBANK

BEGROTING 2021

2

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1 Perspectief GKB 1 Hoofdstuk 2 Kerntaken GKB 5 Hoofdstuk 3 Beleidsbegroting 8 Hoofdstuk 4 De BBV paragrafen 10 Hoofdstuk 5 Meerjarenraming 2022-2023-2024 16

Bijlagen

1 Programmarekening 17 2 Meerjarenraming 18 3 Geprognosticeerde balans 19 4 Berekening EMU saldo 20

3

De gemeenschappelijke regeling Gemeentelijke Kredietbank Drenthe, ingesteld op 1 januari 1990, is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Assen, Hoogeveen en Meppel. De GKB is de specialist op het terrein van voorkomen en oplossen van probleemschulden.

Hoofdstuk 1 Perceptief GKB

Inleiding De basis van de inzet van de GKB is terug te vinden in wet gemeentelijke schuldhulpverlening (WGS) en het daarbij behorende beleidsplan schuldhulpverlening. De WGS is een kaderwet en biedt veel ruimte voor lokale invulling. In de coalitieakkoorden geven de gemeenten hun ambities aan om deze lokale invulling vorm te geven. De GKB is daarbij de uitvoeringsorganisatie voor het financieel technische deel van de schuldhulpverlening.

Waar staat de GKB begin 2020? De gemeenten hebben tal van wettelijke taken en ambities in het sociaal domein, waarbij armoede en schulden de afgelopen jaren hoog op de agenda staan. Mede door de drie decentralisaties hebben gemeenten een forse opdracht in het sociaal domein. Participatie, gezonde levensstijl, onderwijs, armoede, welzijn en zelfs openbare orde kennen raakvlakken met probleemschulden. Het wordt breed erkend dat interventies in het sociaal domein nauwelijks effectief zijn als er sprake is van probleemschulden. Er is gemeenten er daarom veel aan gelegen dat de schuldhulpverlening goed en effectief is georganiseerd. Schulden staan nooit op zich, er is vaak sprake van een combinatie met problemen op andere leefgebieden. Werkloosheid, echtscheiding, laaggeletterdheid zijn veel voorkomende problemen bij inwoners die kampen met probleemschulden. De gemeenten streven dan ook naar een sluitende ketenaanpak als het gaat om het terugdringen van de negatieve effecten van probleemschulden en de daarmee samenhangende problematiek. Deze keten kent een groot pallet aan professionele en vrijwilligers organisaties die zich bezighouden met inwoners die kampen met armoede en/of probleemschulden. Humanitas, Schuldhulpmaatje, Welzijnsinstelling, Werkplein zijn daar maar een kleine greep uit. In de doorontwikkeling van het sociaal domein kiezen de gemeenten zo goed als allemaal voor het opdelen van het domein in eerste en tweede lijnsvoorzieningen. De eerste lijn vormt de brede integrale toegang en verwijst indien aan de orde binnen de sluitende ketenaanpak door naar specialisten in de tweede lijn. De inrichting van de eerste lijn verschilt per gemeente, soms wordt het uitgevoerd door een aparte entiteit (Borger-Odoorn: stichting sociale teams), soms wordt het binnen de gemeente georganiseerd (Noordenveld: noordenveldwerker). Het komt ook voor dat de gemeente een apart loket voor financiële vraagstukken organiseert, dit loket gaat wel uit van een integrale aanpak, maar heeft de financiën als vertrekpunt. In de drie GR gemeenten is gekozen voor deze laatste vorm waarbij de medewerkers dus in dienst zijn van de desbetreffende gemeente:

Assen: financieel regisseur Hoogeveen: afdeling Schuldhulpverlening Meppel: geldcoach

4

GKB: het strategisch besluit 2018-2021

Eind 2017 heeft het Bestuur van de GKB besloten tot een strategische herijking onder de titel “ Terug naar de kern”. Eind 2017 is dit strategisch besluit 2018-2021 vastgesteld door het Bestuur en kent de volgende twee basisonderdelen:

1. Financieel fit maken van de GKB. 2. GKB terugbrengen naar een compacte expert organisatie door:

a. Uitfasering van dienstverleningsovereenkomsten met niet aan de GR deelnemende gemeenten.

b. Positioneren van de GKB in de tweede lijn binnen het sociaal domein als expert op het gebied van schulden oplossen en beheer van inkomen.

Het eerste onderdeel van het strategisch besluit van eind 2017 was de GKB financieel fit maken. Het strategische besluit spreekt van een solide, wendbare compacte organisatie. Dit is gedaan door terugdringen van de personeelskosten, verminderen van de overige kosten, exit strategie softwareapplicatie en herinrichten van de werkprocessen. De afgelopen jaren is hard gewerkt aan deze doelstelling en er is veel bereikt, waarvan hieronder een kleine bloemlezing:

Het aantal fte is conform de begroting 2020 van oorspronkelijk 140 fte teruggebracht naar 93 fte.

De formatie overhead is conform de begroting 2020 met 25% gereduceerd. De exit strategie van de huidige software leverancier is 1 juli 2019 ingezet, verloopt tot op

heden goed en wordt in augustus 2020 afgerond. De werkprocessen zijn volledig geanalyseerd, opnieuw opgezet en worden in de loop van het

eerste halfjaar 2020 geïmplementeerd. Het kantoorgebouw is zover als mogelijk ingekrompen en met beperkte middelen

opgewaardeerd. De tarievenstructuur is herzien en aangepast aan de actuele situatie.

De effecten van deze maatregelen zullen merkbaar zijn in 2020. De financiële tegenvallers in 2019 waren incidenteel en konden niet of nauwelijks worden voorzien. De conclusie is dat deel 1 van het strategisch besluit, het realiseren van een financieel fitte GKB, is geslaagd. We rekenen erop dat de realisatie 2020, losgezien van de Corona crisis, deze conclusie onderbouwt. Deel 2a, de uitfasering van DVO gemeenten is direct ter hand genomen. Begin 2019 heeft het Bestuur van de GKB, na een eerste tussenevaluatie, besloten de uitvoering van dit deel van het strategische besluit enigszins te temporiseren. De GKB en DVO gemeenten hebben de ruimte gekregen om de DVO contracten met twee jaar te verlengen, voor een langere periode is een bestuursbesluit nodig. Op basis van dit aanvullende besluit, in samenhang met de eerder genoemde maatregelen heeft het Bestuur van de GKB de begroting 2020 vastgesteld. Anno februari 2020 ziet het resultaat van het afstoten van DVO er als volgt uit:

Op het moment van het strategisch besluit (eind 2017) had de GKB met 18 gemeenten een DVO. Dat waren er oorspronkelijk 20 maar 2 contracten waren al eerder volledig beëindigd.

Vanwege de gemeentelijke herindeling is de DVO met Haren beëindigd en zijn de DVO’s met Leek en Marum opgegaan in een DVO met Westerkwartier.

Op 1.4.2020 resteren er 16 DVO waarvan: Met 4 DVO een afbouwafspraak is gemaakt; 1 DVO in een aanbestedingstraject zit; 4 DVO 2020 het laatste jaar is; 6 DVO 2021 het laatste jaar is; 1 DVO 2023 het laatste jaar is.

Voor 1 juli 2020 zullen zes DVO gemeenten een besluit nemen of zij wel of niet de GKB zullen verzoeken over te gaan tot verlenging van de dienstverleningsovereenkomst. Conclusie is dat deel 2a van het strategisch besluit, uitfaseren DVO gemeenten, voor een groot deel ten uitvoer is gebracht.

5

Deel 2b van het strategisch besluit, het positioneren van de GKB als expert in de tweede lijn, is in samenwerking met ketenpartners opgepakt. De GKB is in acht gemeenten gepositioneerd in de tweede lijn, de inwoner kan zich in deze gemeenten niet rechtstreeks aanmelden bij de GKB. In zeven gemeenten voert de GKB ook de eerste lijn uit en is de GKB voor de inwoner wel direct toegankelijk. Het toegangsloket in de acht gemeenten waar de GKB niet in de eerste lijn zit, geeft de beschikking tot toelating tot de wet gemeentelijke schuldhulpverlening (WGS) af. De GKB neemt daarna de uitvoering op zich. De inzet van de GKB, vaak in samenwerking met ketenpartners, is gericht op (ontzorgen) de-escalatie van de financiële problemen, stabilisatie van de financiële situatie en optimalisatie van de (zelf)redzaamheid van de inwoner. In hoofdstuk 3 werken we deze aandachtsgebieden verder uit. De GKB voelt zich zowel in de eerste als tweede lijn erg comfortabel. De rol en opdracht is duidelijk en de GKB kan beide posities goed aan. Dit zien we ook terug in de kwalitatieve resultaten. De succesratio’s, zoals percentage geslaagde minnelijke trajecten, doorlooptijden en wachttijden zijn erg goed. De GKB werkt mee aan de benchmark Armoede en Schulden van DIVOSA voor de drie GR gemeenten en ook daaruit blijkt dat de GKB presteert aan de bovenkant van de gemiddelden. Deel 2b van het strategisch besluit, GKB expert in de tweede lijn is waar gevraagd gerealiseerd.

Impact mogelijke realisatie 2020 op begroting 2021 Zo nu aan de start van 2020 zien we dat verwachtingen en ramingen enigszins bijgesteld moeten worden. Deze veranderingen hebben alles te maken met de tekorten in het sociale domein en de GKB zal niet worden uitgezonderd van maatregelen. De GKB zal opnieuw haar lenigheid moeten inzetten om financieel en kwalitatief stevig overeind te blijven. Verder zal de GKB de omzetting naar de nieuwe software afronden, de samenwerking binnen de sluitende ketenaanpak verder verstevigen en zich inzetten voor vernieuwingen en innovaties binnen de schuldhulpverlening. Op basis van de realisatie eerste kwartaal zien we dat de GKB financieel in control is en aankoerst op een financieel positief jaar. Op het moment dat we dit schrijven is de impact van de coronacrisis nog niet te overzien.

Impact en uitgangspunten begroting 2021

De GKB heeft zich goed herpakt, is een stabiele lerende organisatie die een herkenbare bijdrage levert aan de doelstellingen, ambities en opgaven van de gemeenten in het sociale domein. De gemeenten hechten belang aan een stabiele en solide GKB, zodat de bijdrage in het sociale domein ook voor de langere termijn is gewaarborgd, te meten langs de volgende indicatoren:

Financieel solide en voorspelbaar;

Kwalitatief hoogwaardige dienstverlening en hierop breed erkend door ketenpartners en inwoners;

Lerende en lenige organisatie die beschikt over modern gereedschap;

Flexibele formatie, waarmee adequaat kan worden meebewogen op de fluctuaties in de vraag. Stringent vasthouden aan de terugtrekkende strategie van het strategisch besluit van eind 2017 zou deze optimale omvang en positie in gevaar kunnen brengen. Het Bestuur heeft daarom het strategische besluit van 2017 in heroverweging genomen en geconstateerd dat de uitvoering van dit besluit goed is opgepakt. Het Bestuur ziet echter ook dat de impact sneller en dieper ingrijpt in de organisatie dan was voorzien. In de loop van 2020 zal het strategisch besluit uit 2017 worden geëvalueerd en indien daar aanleiding voor is worden aangepast. Voorlopig en dus ook in deze begroting 2020 gaan we uit van de getemporiseerde uitvoering van het strategisch besluit. Deze getemporiseerde uitvoering kent de volgende speerpunten:

1. Voorlopig vasthouden van het werkgebied zoals de GKB dat kent anno begin 2020. 2. Binnen de dienstverleningsovereenkomst afspraken toevoegen die de risico’s voor de GKB verminderen. 3. Binnen het huidige werkgebied een prominentere positie innemen als de gemeentelijke aanbieder van

schuldhulpverlening. 4. De mogelijkheden van regionale samenwerking verkennen. 5. Actief blijven meewerken aan de zoektocht naar een alternatief voor de uitgaven van gemeenten voor

bewind aan marktpartijen via de bijzondere bijstand.

6

Speerpunt 1 Werkgebied stabiliseren

Dienstverleningsovereenkomst gemeenten (DVO)

Voor 1 juli 2020 nemen zes een besluit of zij gebruik willen maken mogelijke verlenging van de dienstverleningsovereenkomst (DVO). De gemeente Noordoostpolder heeft die keuze gemaakt en stopt de samenwerking met de GKB. Eén gemeente maakt de keuze via een openbare aanbesteding waar de GKB aan deelneemt. Van één gemeente weten we dat zij gebruik willen maken van de mogelijkheid tot verlenging van de samenwerking, met de overige drie gemeenten zijn we in gesprek en staat de uitkomst nog niet vast.

GR gemeenten

Vanaf 1 januari 2020 werkt de gemeente Assen met financieel regisseurs. Hiermee is de samenwerking binnen de drie GR gemeenten met de GKB nagenoeg gelijk is. Er zijn wel verschillen, maar die hebben veel meer te maken met de beschikbaarheid van ketenpartners. De GR gemeenten werken voor 2020-2021 aan een gezamenlijke prestatieovereenkomst met de GKB. Daarmee neemt voor deze begroting de voorspelbaarheid van de bewegingen binnen de GR gemeenten toe.

Speerpunt 2 Risico’s verminderen

De tarieven voor de DVO gemeenten bevatten een risico-opslagpercentage op de kostprijs van 10%. Daarnaast wordt gestuurd met een strakke monitoring van de realisatie, waardoor wijzigingen in de vraag tijdig in beeld komen en daarop vroegtijdig gereageerd kan worden. Andere onderdelen van de besprekingen met de DVO gemeenten om de risico’s voor de GKB te verminderen zijn de looptijd en het garantiebudget.

Speerpunt 3 Profiel GKB

Naast de GKB zijn er tal van marktaanbieders van budgetbeheer en bewindvoering. De GKB zal zich steviger dan nu positioneren en prolifereren als de gemeentelijke aanbieder van deze dienstverlening aan de kwetsbare inwoners die gebruik moeten maken van deze diensten. Een deel van de inwoners zal vanwege hun financiële positie in staat blijken te zijn zelf de kosten van de inzet van de GKB te betalen. Deze inwoners vinden nu nog maar mondjesmaat de weg naar de GKB.

Speerpunt 4 Samenwerking verkennen

De GKB kent in de Provincie Groningen en Drenthe vier collega (gemeentelijke) organisaties die dezelfde dienstverlening als de GKB aanbieden. Wellicht is op onderdelen samenwerking mogelijk, waarmee efficiency en economische voordelen behaald kunnen worden. Te denken valt onder andere aan de kredietverlening. Speerpunt 5 Bewindvoering

Begin 2020 heeft de projectgroep van de GR gemeenten haar advies uitgebracht over de scenario’s van het reduceren van de uitgaven voor bewind aan marktpartijen. Er is gekozen voor een scenario, waarbij de schuldhulpverlening, met bewindvoering als onderdeel daarvan, mogelijk aangemerkt kan worden als een voorliggende voorziening. Het scenario wordt in de loop van 2020 verder uitgewerkt. Mocht dit scenario realiteit worden dan zal dat een positieve impuls betekenen voor de GKB.

Conclusie Samenvattend is de conclusie dat de GKB mogelijk opnieuw aan de vooravond staat van ingrijpende maatregelen. In totaal zullen zes gemeenten voor 1 juli a.s. besluiten of ze wel niet met de GKB door willen gaan. We weten al dat de gemeente Noordoostpolder de opdracht aan een andere organisatie heeft gegund. In de begroting 2021 gaan we ervanuit dat van de overige vijf, drie gemeenten afscheid zullen nemen van de GKB, de twee overige (waarvan één door wil met de GKB) zullen doorgaan met de GKB. Dit betekent dat de GKB mogelijk opnieuw hard zal moeten snijden in de formatie, zowel in directe als indirecte formatie. De totale formatie zal in het meest sombere scenario ten opzichte van de begroting 2020 moeten krimpen met 15 fte. Van 93 in 2020 naar 78 fte in 2021.

7

Hoofdstuk 2 Kerntaken GKB De GKB kent drie kerntaken en daarnaast twee nauw daarmee samenhangende kleinere aanvullende taken. De driekerntaken, die vallen onder de wet gemeentelijke schuldhulpverlening, onderscheiden we als:

De-escaleren (ontzorgen)

Stabiliseren

Optimaliseren

De aanvullende taken onderscheiden we als:

Preventie

Sociale Kredietverlening

De GKB publiceert jaarlijkse het basisdienstenboek, waarin alle mogelijke basisdiensten kort worden uitgelegd, inclusief specificaties, service afspraken en prestatie indicatoren. De gemeenten en de GKB komen jaarlijks overeen welke diensten en met welke omvang de GKB dat jaar kan inzetten. Vanaf 2020 streven de GR gemeenten ernaar om deze afspraken gezamenlijk met de GKB te maken. In deze paragraaf beschrijven we kort de inhoud en doelstellingen van deze taken met de daarbij behorende basisdiensten.

Indicatiestelling

Een cruciaal moment in de schuldhulpverlening is de wijze waarop de indicatiestelling tot stand komt. Welke instrumenten, aanknopingspunten worden ingezet om te bepalen wat nodig is om tot een duurzame oplossing te komen van het financiële probleem? De GKB verzorgt deze indicatie in de 7 gemeente waar de GKB ook de eerste lijn (toegang) verzorgt. In de andere 8 gemeenten verzorgen de eerste lijn organisaties de indicatiestelling. Vaak is er een directe route naar de GKB afgesproken als er sprake is van een crisis. In de samenwerking met de eerste lijn en overige ketenpartners richt de GKB zich het komende jaar vooral op het terugdringen van de administratieve barrières tussen de eerste en tweede lijn en het verder uitbouwen van de prima samenwerking.

De-escaleren (ontzorgen) Het de-escaleren wordt ingezet om erger te voorkomen, in die zin dat de verstrekkende gevolgen van schulden worden voorkomen dan wel worden geminimaliseerd. Er zijn verschillende aanleidingen waarop men zou moeten de-escaleren. Te denken valt aan woningontruiming, afsluiten energievoorzieningen, beëindiging aanvullende ziektekosten verzekering, maar ook invordering rijbewijs. Voorbeelden van de inzet van de GKB bij de-escalatie zijn dan:

Voorkomen van afsluiten, ontruiming of verkoop via minnelijke onderhandelingen, veelal gebaseerd op convenantafspraken.

Voorkomen van afsluiten, ontruiming of verkoop door inzet van wettelijke middelen. Hier gaat het dan om de inzet van het smal en breed moratorium.

Met een noodfinanciering, schenking of bijdrage van een noodfonds de burger voorzien van voldoende huishoudgeld of aanschaf noodzakelijk goederen.

Herberekening en corrigeren van de door de deurwaarder vastgestelde beslagvrije voet, waardoor het netto besteedbaar inkomen van de burger klopt conform de wettelijke voorschriften.

Stabiliseren Bij stabiliseren wordt ingezet op het voorkomen van terugval in de oude situatie, waardoor deze alsnog kan escaleren. De inzet wordt op maat afgestemd op de (on)mogelijkheden van de burger en richt zich enerzijds op het in balans brengen en houden van inkomsten en uitgaven. Het is een getrapte inzet, hoe redzamer, hoe milder de inzet. Waarmee gezegd de inzet is oplopend naar gelang de ervaren problematiek. Anderzijds richt stabiliseren zich ook op de afwikkeling van bestaande schulden, wat we ook wel het “minnelijke traject” noemen. Voorbeelden van de inzet van de GKB bij stabiliseren zijn:

8

Beheer inkomen: voorkomen van nieuwe achterstanden en schulden

Financieel beheer FBR wordt ingezet als een betalingsregeling met een schuldeiser(s) via doorbetaling door tussenkomst van de GKB moet worden uitgevoerd.

Budgetbeheer basis BBRB wordt ingezet als kan worden volstaan met het doorbetalen van maximaal twee vaste lasten via de GKB en het huishoudgeld maandelijks wordt uitbetaald.

Budgetbeheer plus BBR+ wordt ingezet als kan worden volstaan met het doorbetalen via de GKB van de primaire vaste lasten en het huishoudgeld maandelijks kan worden uitbetaald.

Budgetbeheer totaal BBRT wordt ingezet als het nodig is om de doorbetalingen van alle vaste lasten (en misschien een enkele schuld) via de GKB te laten lopen en het huishoudgeld wekelijks uitbetaald moet worden.

Budgetbeheer totaal + budgetcoaching Hetzelfde als bij BBRT, maar dan is beoordeeld dat de burger voldoende leerbaar is om met behulp van budgetcoaching uiteindelijk zelf zijn financiën verantwoord te kunnen beheren (of verder kan met een lichtere vorm van ondersteuning). Zie paragraaf optimalisatie.

Bewindvoering Conform de in de wet vastgestelde taken en bevoegdheden en altijd op basis van een gerechtelijk vonnis.

Schulden oplossen: oplossen van reeds bestaande schulden

Door tussenkomst van de GKB het afspreken van een betalingsregeling tussen burger en schuldeiser(s) waarbij uiteindelijk de schulden volledig worden afbetaald.

Door tussenkomst van de GKB het verstrekken van een herfinanciering aan de burger waarmee alle schulden volledig en ineens afbetaald worden.

Door tussenkomst van de GKB het overeenkomen van een afkoopsom tegen finale kwijting tussen burger en schuldeiser(s) waarbij de afkoop wordt gefinancierd door de GKB.

Bij een vastgelopen onderhandeling in het minnelijke traject de voorbereiding en inzet van een dwangakkoord (onderdeel van de WSNP) met ondersteuning van de GKB.

Bij een mislukte poging tot het treffen van een minnelijke regeling tussen burger en schuldeiser(s) ondersteunt de GKB bij het verzoek tot toelating tot de WSNP.

De GKB is bedenker en initiatiefnemer van “O2”. O2 zal volgens kenners de nieuwe standaard worden in het oplossende deel, minnelijke traject, van de schuldhulpverlening. In de bijlage is een korte omschrijving van “O2”opgenomen. De GKB is trots op ons initiatief en levert daarmee landelijk een belangrijke bijdrage aan de doorontwikkeling van het oplossen en voorkomen van probleemschulden.

Optimalisatie Bij optimalisatie zet de GKB zich in bij het op- en uitbouwen van de redzaamheid van de burger om daarmee terugval in de schulden te voorkomen. Hier draagt de GKB bij aan de gedragsveranderingen, aanleren van competenties, maar bijvoorbeeld ook bij het vinden van werk. Hoewel de GKB niet zich begeeft op het terrein van het vinden van werk kan zij hierbij vanuit haar verbinding met de burger (die een flink traject bij de GKB loopt of heeft gelopen) en ketenpartners een uitvoerende, ondersteunende dan wel signalerende rol uitvoeren.

Budgetcoaching: aanleren van competenties zodat de burger haar/zijn eigen financiën verantwoord kan

beheren.

o Budgetcoaching licht

o Budgetcoaching gemiddeld

o Budgetcoaching zwaar

Budgettraining: aanleren van competenties zodat de burger haar/zijn eigen financiën verantwoord kan

beheren maar dan in groepsvorm.

9

Sociale Kredietverlening De GKB biedt al sinds haar oprichting “sociale kredietverlening” aan. De vraag naar sociale kredietverlening is echter de afgelopen jaren fors afgenomen. De discussie over de rentetarieven heeft deze trend versterkt. De GKB is niet actief in het ombuigen van de dalende trend, we propaganderen lenen niet. Maar door de dalende trend is het uitstaand saldo flink afgenomen en daarmee ook de rentebaten. De sociale kredieten worden veelal aangevraagd voor het aanschaffen van consumptiegoederen of kleine schulden. Echter onder de noemer sociale kredietverlening scharen we ook het saneringskrediet (SK). Het SK is technisch gezien een persoonlijke lening met een vaste aflossing en rentetarief. De verwachting is dat het SK de komende jaren aan terrein zal winnen als de beste oplossing in het minnelijke traject. Het Kabinet stimuleert deze ontwikkeling door het zeer waarschijnlijk instellen van een landelijk garantiefonds. Met dit fonds kunnen de risico’s van SK’s worden geminimaliseerd. De GKB is al jaren groot voorstander van de inzet van een SK in het minnelijke traject en is dan ook blij met haar eigen kredietafdeling die deze vorm van krediet uitvoert. Het saneringskrediet is het sluitstuk van het aanbod van de GKB bij het oplossen van probleemschulden waarmee de GKB een zeer compleet dienstenpakket kan aanbieden.

Preventie De GKB is al jaren zeer actief op het terrein van preventie. Vanuit haar kennis en ervaring met inwoners die kampen met probleemschulden kan de GKB een stevige bijdrage leveren aan het voorkomen van probleemschulden. Daarnaast is de strategische waarde van preventie voor de GKB groot. In de praktijk werkt de GKB op projectbasis en is er tot op heden geen sprake van structurele inzet. Dat geldt zowel voor de GR als DVO gemeenten. Deze situatie heeft niet de voorkeur van de GKB, waardoor wij altijd structurele inzet van preventie zullen blijven nastreven.

10

Hoofdstuk 3 Beleidsbegroting Het Besluit begroting en verantwoording (BBV) gaat ervan uit dat het programmaplan verschillende programma’s bevat. Daarbij is een programma een samenhangend geheel van activiteiten. Aangezien de GKB slechts belast is met één samenhangende taak, te weten schuldhulpverlening in de meest brede zin, hebben wij het programmaplan niet opgesplitst in verschillende programma’s. Ingevolge artikel 8 van het BBV moeten in het programmaplan de doelstelling en de beoogde maatschappelijke effecten worden behandeld, alsmede de wijze waarop men deze wil bereiken. In de paragrafen dienen ingevolge artikel 9 van het BBV de beleidslijnen te worden vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten. Op de GKB zijn vijf verplichte paragrafen van toepassing, te weten het weerstandsvermogen, het onderhoud van de kapitaalgoederen, de financiering, de bedrijfsvoering en de verbonden partijen.

HET PROGRAMMAPLAN Wat wil de GKB bereiken?

De opdracht van de GKB is het voorkomen en oplossen van problematische schuldsituaties van natuurlijke personen woonachtig in het werkgebied van de GKB. De statutaire doelstelling van de gemeenschappelijke regeling Gemeentelijke Kredietbank, kortweg GKB, is opgenomen in artikel 4 van de gemeenschappelijke regeling.

Wat gaat de GKB daarvoor doen?

De GKB is een onderdeel van de sluitende ketenaanpak bij het voorkomen en oplossen van probleemschulden. De GKB richt zich vooral op de financieel technische deel van de ketenaanpak. Het resultaat van ons beleid is dat de gemeenten, ketenpartners en inwoners in het werkgebied toegang hebben en kunnen beschikken over een kwalitatief hoogwaardige vorm van schuldhulpverlening. De GKB tracht dit resultaat te bereiken door het in stand houden van een professionele organisatie die inspeelt op de wensen en behoeften van de samenleving.

Wat mag het kosten?

De totale kosten in 2021 ad €. 7,2 miljoen die verbonden zijn aan dit programma staan vermeld in de programmarekening 2021, zie bijlage 1. De kosten worden gedekt door rente-inkomsten uit verstrekte kredieten, vergoedingen voor een pakket van activiteiten op het terrein van integrale schuldhulpverlening, bewindvoering, in wetgeving vastgelegde vergoedingen, huuropbrengsten en incidentele opbrengsten.

Indicatoren

Ten aanzien van indicatoren is een aantal indicatoren in het BBV benoemd voor de eigen organisatie:

1. Formatie en bezetting

De formatie en bezetting moet volgens het BBV worden uitgedrukt in aantal fte per 1.000 inwoners. Bij de GKB is dit niet van toepassing. Het aantal fte wordt gebaseerd op het aantal trajecten schuldhulpverlening ten einde de eerder genoemde doelstellingen en te behartigen belangen te realiseren. Voor verdere informatie, zie paragraaf 2.2.4 en paragraaf 5.

2. Apparaatskosten

In het BBV wordt aangegeven dat de apparaatskosten uitgedrukt dienen te worden in kosten per inwoner. Ook dat is bij de GKB niet van toepassing. De kosten worden net als het aantal fte’s gebaseerd op kosten die gemaakt moeten worden om de genoemde doelstellingen en te behartigen belangen te realiseren. De apparaatskosten bedragen in 2021 € 5,6 miljoen.

11

3. Externe inhuur

Onder de externe inhuur wordt verstaan kosten die gemaakt worden voor het uitvoeren van werkzaamheden door o.a. uitzendkrachten, zzp-ers of detacheringsovereenkomsten zowel voor tijdelijke inhuur als voor inhuur van specialisten. Het uitbesteden dan wel outsourcen van werkzaamheden is niet onder deze externe inhuur opgenomen. Voor de komende begrotingsjaren is het percentage kosten inhuur derden ten opzichte van de totale loonkosten (inclusief kosten inhuur derden) als volgt:

2021 2022 2023 2024

Totale personeelskosten 5.604.874 5.591.714 5.692.364 5.794.827

Kosten externe inhuur 0 0 0 0

% Externe inhuur 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

Vanwege de krimp van de organisatie door de uitvoering van de strategische koers, verwachten wij dat wij vanaf 2021 geen gebruik meer zullen maken van externe inhuur.

4. Overheadkosten

Onder overheadkosten wordt verstaan alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Voor de GKB betekent dit het totaal van de lasten minus de directe loonkosten inclusief opleidingskosten en frictiekosten (kosten primaire proces). Uitgedrukt in een percentage van de totale lasten bedragen de overheadkosten de komende jaren:

2021 2022 2023 2024

Totale lasten 7.215.755 7.185.939 7.305.142 7.427.596

Overheadkosten 3.019.466 3.018.409 3.054.263 3.091.698

% Overheadkosten 41,85% 42,00% 41,81% 41,62%

De overhead is exclusief de niet actieve formatie vanwege langdurig verzuim of outplacement. De feitelijke overhead bedraagt conform begroting 2021 13,6 fte. Omdat er sprake is van maar één taakveld geeft nadere uiteenzetting van deze overheadkosten geen toegevoegde waarde en wordt in deze begroting volstaan met deze uitsplitsing. Ter toelichting dient nog wel dat de formatie inactieven vanwege verzuim of outplacement onderdeel uitmaakt van de overheadkosten.

5. Wijziging in opzet begroting

Voor het jaar 2021 is een andere indeling van de opbrengsten en kosten categorieën gekozen dan in voorgaande jaren het geval was. We reken erop dat deze herindeling de duidelijkheid en transparantie ten goed komt. Een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen:

De opbrengsten voor bewind, schuldhulpverlening en budgetbeheer zijn gesplitst naar opbrengsten betaald door GR-gemeenten en door DVO-gemeenten.

De vergoedingen voor budgetservice (voorheen geboekt onder de post Promenscare omdat het bijna uitsluitend bewoners van Promenscare betreft) en voor budgetbeheer, die beiden door inwoners zelf worden betaald zijn samengevoegd.

De opbrengsten voor bemiddelingen betreffen zowel de vergoedingen voor bemiddelingskosten bij het beheer van schuldbemiddelingen als de opbrengsten voor financieel beheer tevens als onderdeel van de schuldbemiddeling.

Verder is ervoor gekozen om de overige kosten verder uit te splitsen, omdat dit ten goede komt aan het inzicht in de kosten van de GKB.

12

Hoofdstuk 4 De BBV paragrafen

WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING

Volgens het BBV is het begrip weerstandsvermogen het verband tussen weerstandscapaciteit en de risico’s, waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie. Vanuit de bijgestelde strategische koers is de GKB gericht op het voorlopig aanhouden van het werkgebied anno 2020. Hieronder is een inschatting van de risico’s inclusief de geschatte impact daarvan opgenomen:

Risico Omvang risico

Dalende opbrengsten door wegvallende dienstverlening (DVO en GR gemeenten) waardoor geen sluitende bedrijfsvoering kan worden neergezet.

Diverse scenario’s waarbij een omzetdaling tussen € 1,3 en € 2,5 miljoen gecalculeerd is.

Wachtgeldverplichtingen als gevolg van beëindigingen dienstverband(en)

Maximaal 2 jaar WW, gemiddelde kosten € 120.000 per FTE

Vervanging bij (hoog) ziekteverzuim Gemiddeld € 180.000 per jaar bij 3 FTE langdurig ziek

Niet (tijdig) in kunnen spelen op wijzigingen in de Rijksregelgeving

p.m.

Discussie over omzetbelasting op diensten binnen de schuldhulpverlening

€200.000- € 400.000

RISICOPARAGRAAF Begroten blijft onzeker, vooral omdat de begroting al vroeg in het lopende jaar moet worden opgesteld. Zo kan de realisatie in het lopende jaar maar deels worden meegenomen in de ramingen en verwachtingen. De aannames en ramingen in deze begroting zijn reëel, goed onderbouwt en gaan uit van een somber scenario. Maar de werkelijkheid kan uiteraard anders uitpakken. In deze paragraaf worden een aantal risico’s beschreven.

Prestatieovereenkomsten met GR-leden: de GKB werkt in samenwerking met de drie GR leden aan een gezamenlijke prestatieovereenkomst voor 2020-2021. De situatie van de drie GR gemeenten kan verschillend voor de GKB uitpakken. De financiële positie van de drie GR gemeenten nopen tot het nemen van ingrijpende beslissingen in het sociale domein. De GKB zal zeker in die overwegingen worden meegenomen. Dienstverleningsovereenkomsten (DVO): de GKB heeft begin 2020 nog met 11 gemeenten een doorlopende dienstverleningsovereenkomst en met 3 gemeenten een afbouwovereenkomst. Voor zes gemeenten is 2020 het laatste contractjaar maar de GKB heeft aangeboden dat verlenging van de DVO mogelijk is. De gemeente Noordoostpolder heeft de aanbesteding niet aan de GKB gegund. Met deze keus is rekening gehouden in de begroting 2021 en meerjarenraming. Eén gemeente maakt (nog) geen gebruik van de mogelijkheid tot verlenging en is overgegaan tot aanbesteding. Eén gemeente heeft aangegeven gebruik te willen maken van de verlenging. De drie resterende gemeenten zullen voor 1 juli 2020 een besluit nemen of zij wel of niet gebruik willen maken van de mogelijkheid tot verlenging. In de begroting heeft de GKB als basis een sober conservatief uitgangspunt genomen. De GKB gaat ervanuit dat in de aanbesteding de opdracht niet aan de GKB wordt gegund. Daarnaast verwachten we dat twee gemeenten zullen afhaken en de laatste gemeente gebruik zal maken van de verlenging. Maar het risico bestaat dat deze aanname toch anders uitvalt, zowel in positieve zin als negatieve. In het negatieve scenario zullen frictiekosten onvermijdelijk zijn.

13

Aanmeldingen Het aantal geraamde aanmeldingen kan anders uitpakken. De ervaring leert dat de instroom grillig en onvoorspelbaar verloopt. De GKB is goed gepositioneerd als eerste en tweedelijnsorganisatie. Een groot deel van de vraag komt uit de eerste lijn, waardoor de voorspelbare waarde van het aantal zaken dat door komt naar de GKB groot is. De gegevens komen eerder en nauwkeuriger in beeld. De contacten tussen de eerste en tweede lijn zijn geïntensiveerd zodat we tijdig wijzigingen in de trend in de vraag in beeld krijgen. Maar het risico blijft bestaan dat de raming van de omvang van de instroom en daarmee ook de omvang van de daarvan afgeleide diensten anders uitvalt en aangepast moet worden.

Ziekteverzuim

Het langdurig ziekteverzuim is de afgelopen jaren voor de GKB een zware last geweest. Hoewel we het langdurig verzuim flink hebben kunnen verlagen zijn we er nog niet en daarom vormt langdurig verzuim nog steeds een risico. In deze begroting is rekening gehouden met een gemiddeld verzuim van 4%. Daarnaast is binnen de begroting de vervanging van 2 fte extra verzuim per jaar opgenomen. Hiermee creëren we een extra financiële buffer. Daar hoort vanzelfsprekend een stevig verzuimbeleid bij. In het strategische HR-beleidsplan is hiervoor ruim aandacht, onder andere door het inzetten van een preventiemedewerker en een loopbaanadviseur. Beide rollen en competenties zijn binnen de GKB belegd. Het risico blijft dat de opbrengst van al deze inzet achterblijft bij de verwachtingen.

De overhead staat anno april 2020 op 15,3 fte en in het meest sombere scenario is het noodzakelijk om voor het tweede jaar op rij de overhead terug te brengen. In het meest sombere scenario is opnieuw een ingreep in de formatie overhead noodzakelijk. Het realiseren van het terugdringen van de overhead is ingrijpend en het resultaat afhankelijk van veel factoren. Voor begrotingsjaar 2020 is de overhead al met 5 fte ingekrompen, elke volgende ingreep zal lastiger en ingrijpender worden. In afwachting van de uitkomsten rond de DVO is een concreet besluit tot krimp van de overhead nog niet genomen. Mocht een ingreep wel nodig zijn dan moeten we rekeningen houden met frictiekosten. De beëindiging van DVO en de gewijzigde toegang tot de diensten van de GKB, zowel bij de nog lopende DVO gemeenten als binnen de GR gemeenten heeft een vermindering in de vraag naar de diensten van de GKB tot gevolg. Maar we houden het ook nog steeds voor mogelijk dat door de inzet van de wijkteams, vroegsignalering, preventie en de goede ketensamenwerking de vraag naar de diensten van de GKB weer zal toenemen. Vooral het onderdeel “vroegsignalering” is in de wetswijzing van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening prominent opgenomen. In deze begroting is de mogelijke invloed van deze ontwikkelingen op de vraag naar de dienstverlening van de GKB niet meegenomen. Kengetallen ten aanzien van het weerstandsvermogen Netto Schuldquote

De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de ei gen middelen. Het geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.

2021 2022 2023 2024 Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H * 100% 28,13% 28,83% 25,75% 23,06%

A Vaste schulden 1.400.000 1.400.000 1.400.000 1.400.000

B Netto vlottende schuld 6.055.349 5.998.640 5.775.154 5.578.653

C Overlopende passiva 300.000 300.000 280.000 280.000

D Financiële activa 5.085.885 5.035.885 4.985.885 4.960.885

E Uitzettingen 272.500 272.500 272.500 272.500

F Liquide middelen 200.000 200.000 200.000 200.000

G Overlopende activa 100.000 100.000 100.000 100.000

H Totale baten 7.453.388 7.249.487 7.364.678 7.481.942

14

Geconstateerd kan worden dat de netto schuldquote zich in de jaren beter zal verhouden, door een verlaging van de vlottende schulden. Dit heeft alles te maken met de implementatie van de nieuwe software, waarbij klantgelden worden beheerd, zonder dat deze op rekening van de GKB staan.

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

Om inzicht te krijgen in hoeverre er sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven. Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dat betekent voor de schuldenlast.

2021 2022 2023 2024 Netto schuldquote (A+B+C-E-F-G)/H * 100% 96,37% 98,30% 93,45% 89,36%

A Vaste schulden 1.400.000 1.400.000 1.400.000 1.400.000

B Netto vlottende schuld 6.055.349 5.998.640 5.775.154 5.578.653

C Overlopende passiva 300.000 300.000 280.000 280.000

E Uitzettingen 272.500 272.500 272.500 272.500

F Liquide middelen 200.000 200.000 200.000 200.000

G Overlopende activa 100.000 100.000 100.000 100.000

H Totale baten 7.453.388 7.249.487 7.364.678 7.481.942

Zoals uit bovenstaande vergelijking blijkt is het verschil groot. De financiële activa (verstrekte kredieten) vormen een belangrijk aandeel in de activa van de GKB. Indien men deze corrigeert op de schuldquote blijkt duidelijk dat de schulden (passiva) vrij constant zijn en een groter aandeel vormen ten opzichte van de baten dan de activa. Het beperkte eigen vermogen van de GKB speelt hier uiteraard ook een belangrijke rol in. Solvabiliteitsrisico

Het solvabiliteitsrisico geeft inzicht in de mate waarin de organisatie in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder het solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal. Het eigen vermogen bestaat uit de reserves (algemene en bestemmingsreserves) en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten.

2021 2022 2023 2024 Solvabiliteit (A/B) * 100% 3,08% 0,94% 0,92% 0,88% A Eigen vermogen 247.450 73.366 69.352 64.163 B Balanstotaal 8.041.653 7.789.653 7.547.653 7.330.653

Het eigen vermogen van de GKB is in verhouding zeer laag. De solvabiliteit is hierdoor erg laag en deze zal zeker gezien de nieuwe strategische koers niet of nauwelijks meer toenemen. Overigens gaan wij er in de meerjarenraming van uit dat het positief begrote resultaat zal worden ingezet ten gunste van de GR-gemeenten en niet zal worden toegevoegd aan de algemene reserves. De kengetallen grondexploitatie, structurele exploitatieruimte en belastingcapaciteit zijn bij de GKB niet van toepassing.

ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Gezien de staat van onderhoud verwacht de GKB geen andere onderhoudsuitgaven dan regulier, aan het pand aan de Overcingellaan te Assen. Door het vormen van een onderhoudsvoorziening kunnen toekomstige vervangingsinvesteringen, zoals verwarming en dakbedekking worden opgevangen. De toevoeging aan de voorziening, waaruit de kosten worden betaald, bedraagt voor 2021 € 9.000, - en is gebaseerd op het meerjaren onderhoudsplan 2020-2030. In 2020 zullen onder andere de Cv-ketels vervangen worden en de toiletunits vernieuwd worden. Dit zal een forse onttrekking uit de voorziening in 2020 betekenen.

15

FINANCIERING Op grond van de Wet Financiering decentrale overheden (Fido) dient de GKB jaarlijks in de jaarrekening verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid inzake de treasuryfunctie. De doelstellingen, richtlijnen en limieten van het voorgestane beleid zijn vastgelegd in het treasurystatuut.

TREASURYPARAGRAAF

In de Wet Fido zijn de kaders gesteld voor een verantwoorde professionele inrichting en uitvoering van de treasuryfunctie van de decentrale overheden. Deze wet definieert de treasuryfunctie daarbij als het aansturen en beheersen van het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële positie en de hieraan verbonden risico’s. De Wet Fido zet sterk in op de eigen lokale verantwoordelijkheid. In de wet zijn normeringen vastgelegd die als richtsnoer dienen voor lokaal handelen. Voorbeelden van normeringen zijn de kasgeldlimiet, de rente risiconorm en de invulling van de publieke taak.

In het treasurystatuut zijn het begrippenkader, de doelstellingen van de treasuryfunctie en de organisatorische randvoorwaarden aangegeven. Het belangrijkste aspect van de treasuryfunctie is het beheersen van de risico’s. In tegenstelling tot de overige lokale overheden geldt voor de GKB dat als er sprake is van inkomsten uit uitzettingen, dit zonder bovenmatige risico’s is. Zoals in de Wet Fido is gedefinieerd, hebben deze uitzettingen slechts betrekking op de publieke taak van de GKB, namelijk de sociale kredietverlening. Er is nadrukkelijk, behoudens in rekening courant, geen sprake van andere uitzettingen.

KASGELDLIMIET

De kasgeldlimiet is een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Dit percentage is vastgelegd in de uitvoeringsregeling Financiering decentrale overheden. Voor 2021 is het percentage vastgesteld op 8,2%. De GKB heeft een aangepaste kasgeldlimiet aangevraagd bij de provincie Drenthe van 62%, omdat structureel sprake is van een overschrijding van de kasgeldlimiet van 8,2%.

Kasgeldlimiet per 1-1-2022 Bedragen x € 1.000,-

Omvang begroting 2021 € 7.453

Grondslag kasgeldlimiet 8,20%

Kasgeldlimiet in bedrag € 611

RENTERISICONORM

De renterisico’s op de vaste schuld worden ingekaderd middels de rente risiconorm. Jaarlijks mogen de renterisico’s uit hoofde van renteherziening en herfinanciering niet hoger zijn dan 20% van de vaste schuld. Het doel is om op deze wijze spreiding te krijgen in de rente typische looptijden van de leningenportefeuille. Hierdoor werkt een verandering in de rente vertraagd door in de rentelasten.

16

Renterisiconorm en renterisico’s van de vaste schuld per 1-1-2021

(BEDRAG X € 1.000)

Renterisico op vaste schuld

1a Renteherziening op vaste schuld o/g 0

1b Renteherziening op vaste schuld u/g 0

2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) 0

3a Nieuw aangetrokken vaste schuld o/g 0

3b Nieuw verstrekte lange leningen u/g 0

4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b) 0

5 Betaalde aflossingen 2.550

6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) -2.500

7 Renterisico op vaste schuld (2 + 6) -2.500

Rente risiconorm

8 Stand van de vaste schuld per 1 januari 1.400

9 Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 20%

10 Rente risiconorm 1.490

Toets Rente risiconorm

10 Rente risiconorm 1.490

7 Renterisico op vaste schuld -2.500

11 Ruimte (+) / Overschrijding (-) (10 – 7) 3.990

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de GKB ruimschoots binnen de gestelde rente risiconorm blijft.

KOERSRISICO’S

Omdat de GKB geen andere uitzettingen heeft, is er geen sprake van koersrisico’s.

LIQUIDITEITENPLANNING

De liquiditeitenplanning beperkt zich tot de korte termijn. De GKB kent geen andere verplichtingen op termijn dan de reguliere investeringen. Liquiditeitenplanning op lange termijn is voor de GKB daarom niet aan de orde.

FINANCIERINGSPOSITIE EN RENTEKOSTEN

De GKB maakt gebruik van de lange en korte financieringsmogelijkheden van de BNG (Bank Nederlandse Gemeenten. Door een mix van deze financieringsmogelijkheden zijn de risico’s voor de GKB minimaal. In het kader van de publieke taak verstrekt de GKB sociale kredieten. Gezien vanuit het BBV is er sprake van langlopende leningen. In de praktijk blijkt dat jaarlijks circa 50 % van de kredieten wordt afgelost of overgesloten. De GKB trekt hiervoor voor een deel lange financieringsmiddelen aan. Hierdoor wordt het renterisico voor de GKB beperkt.

RELATIEBEHEER

De GKB maakt voor het reguliere betalingsverkeer gebruik van de ABN AMRO bank. Voor het aantrekken van andere financieringsmiddelen, kasgeld en lange leningen kan gebruik gemaakt worden van de BNG (Bank Nederlandse Gemeenten). Vanwege de invoering van de leef-beheergeld rekeningen in 2019 kan voor Budgetbeheer geen gebruik worden gemaakt van de ABN AMRO bank, daarom is samenwerking voor dit deel van de dienstverlening gestart met de Rabobank.

17

VERBONDEN PARTIJEN Op grond van het BBV is een verbonden partij een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de bank een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Het gaat dus om een combinatie van beide belangen. Een financieel belang ontstaat wanneer een ter beschikking gesteld bedrag niet verhaalbaar is bij faillissement dan wel het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt (art. 1 BBV). Bestuurlijk belang ontstaat indien er zeggenschap bestaat uit hoofde van stemrecht, dan wel vertegenwoordiging in het bestuur van de organisatie. De GKB is opgericht door de volgende gemeenten:

- Gemeente Assen - Gemeente Meppel - Gemeente Hoogeveen

Bovengenoemde gemeenten hebben in 1990 de gemeenschappelijke regeling ingesteld als rechtsopvolger van de drie volkskredietbanken. Oorspronkelijk was vooral sociale kredietverlening het gezamenlijke belang van deze samenwerking, eind vorige eeuw kreeg de GKB en belangrijke rol bij de uitvoering van schuldhulpverlening. Problematische schulden vormen een forse belemmering voor burgers en gemeenten bij het realiseren van opdrachten en ambities. De GKB levert een bijdrage aan het wegnemen van deze belemmeringen. Verbonden partijen stichtingen en verenigingen: Bij de aankoop van het huidige pand is een vereniging van eigenaren opgericht. De GKB maakt deel uit van deze vereniging. Het tweede lid van de VVE is Inter-psy. De vereniging beheert het pand waarbij de GKB 9/10 eigenaar is en Inter-psy 1/10. De totale omvang van de gezamenlijke beheerskosten bedragen jaarlijks € 92.000, -. Deze kosten worden via de servicekosten omgeslagen op de vier gebruikers van het kantoor, de GKB, Inter-psy, Publiek Vervoer en het OV bedrijf Groningen-Drenthe (laatste 2 als huurders).

18

Hoofdstuk 5 Meerjarenraming 2022-2023-2024 In de meerjarenraming gaan we uit van het huidige strategische beleid en het getemporiseerde afbouwen van DVO met niet aan de GR deelnemende gemeenten wordt voortgezet. In 2022 zullen zes gemeenten een besluit nemen of zij vanaf 2022 gebruik willen maken van de mogelijke verlenging van de samenwerking met de GKB. We verwachten dat van deze zes gemeenten vier gebruik zullen willen maken van verlenging van de samenwerking met de GKB en twee niet. We gaan er vanuit dat ook voor deze twee gemeenten de lopende diensten in twee jaar worden afgebouwd en beschermingsbewind blijft zoals het is. Daarnaast zal het aantal doorlopende dossiers uit de gemeenten waarmee al afbouwafspraken zijn gemaakt, verder zijn gedaald. Totaal ramen we in 2022 een daling van de baten van €.300.000, - ten opzichte van 2021. Deels kan deze daling worden opgevangen met de krimp van de directe formatie met 1,6 fte, het overige deel zal ten laste gaan van het resultaat. Conclusie is dat als deze ramingen werkelijkheid worden, de GKB de verwachte krimp in 2022 zelf kan opvangen en worden er geen aanvullende frictiekosten voorzien.

De meerjarenraming voor 2023 en 2024 laat zich heel moeilijk voorspellen. De impact van de strategisch koers en de getemporiseerde uitvoering daarvan zal in 2023 en 2024 een grote impact hebben. Opnieuw staan de GKB en de DVO gemeenten voor de keuze van verlenging of niet. Tegenover de mogelijke daling van de baten als gevolg van het niet verlengen van DVO staan een aantal ontwikkelingen die wellicht tot hogere baten zouden kunnen leiden in de GR gemeenten en de resterende DVO gemeenten. De belangrijkste ontwikkelingen zijn wel:

Stijging van het aantal complexe schulden zaken door de verplichte inzet op vroegsignalering, zoals opgenomen in de door de tweede kamer geaccordeerde wetswijzigingen in de wet gemeentelijke schudhulpverlening.

Het project “bewind” waarbij de uitgaven via de bijzondere bijstand aan particuliere bewindvoerders in de drie GR gemeenten worden omgebogen naar uitgaven aan diensten van de GKB.

Stijging als gevolg van de Coronacrisis van het aantal complexe schulden zaken. Bij het schrijven van deze begroting zijn de effecten op de langere termijn van de Coronacrisis absoluut nog onbekend. Maar een toename van de financiële problematiek van huishoudens ligt erg voor de hand.

Inzet van nieuwe dienstverlening, waarvan schuldhulpverlening voor ondernemers het meest in het oog springt. Anno maart 2020 hebben vier gemeenten de GKB gevraagd hier een aanbod op te ontwikkelen.

Het initiatief van de GKB onder noemer “O2” zal in de loop van 2021 worden geïmplementeerd. Deze nieuwe werkwijze biedt mogelijkheden voor vormen van regionale samenwerking.

Op basis het huidige strategische beleid en bovengenoemde overwegingen, de daling van de baten enerzijds en de ontwikkelingen binnen het GKB werkgebied anderzijds, concluderen wij dat een consolidatie van het niveau aan dienstverlening op het niveau van eind 2022 voor de jaren daarna mogelijk zou moeten zijn. Samengevat gaan we voor de meerjarenraming 2023 en 2024 uit van consolidatie van het niveau 2022. De DVO-en hebben een uiterste opzegdatum steeds per 1 juli van enig jaar, waardoor er bij het opstellen van de begrotingen van de komende jaren steeds tijdig een evaluatie kan worden gemaakt van de aannames zoals hierboven beschreven.

Bijlage 1 Begroting

Bijlage 2 Meerjarenraming

Bijlage 3 Geprognosticeerde balans

Bijlage 4 Berekening EMU saldo

19

Bijlage 1 Programmarekening

Overzicht van baten en lasten

Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten

Rente opbrengsten leningen 652.371 780.000 680.000

Schuldhulpverlening Gemeenten 4.192.971 3.988.906

Schuldhulpverlening GR 1.359.867

Vergoeding beschermingsbewind GR 780.435

Vergoeding beschermingsbewind 2.414.712 2.367.332

Schuldhulpverlening DVO 1.620.293

Vergoeding beschermingsbewind DVO 1.246.291

Schuldhulpverlening clienten 319.887 324.027

Schuloplossen zelfbetalers 50.000

Budgetbeheer zelfbetalers 362.078

Vergoeding beschermingsbewind zelfbetalers 531.382

Budget service (Promens Care) 45.205 60.000

Preventie werkzaamheden 103.074 85.000 100.000

Bemiddelingskosten 233.832 90.000 566.041

Overige vergoedingen 59.912 37.500 48.000

Huur 68.085 75.000 89.000

Incidentele opbrengsten 153.091 10.000 20.000

Vrijval voorzieningen 158.962

Totaal opbrengsten 8.402.102 7.817.765 7.453.388

Directe kosten

Kosten Preventieactiviteiten 13.196 7.500 7.500

Rente geleend geld 0 35.000 35.000

Kosten BKR 14.376 10.000

Apparaatskosten

Personeelskosten 7.448.924 6.178.855 5.604.874

Automatiseringskosten 310.243 219.300 255.750

Huisvestingskosten 224.042 272.800 235.290

Afschrijvingen

Gebouwen 96.734 95.000 95.000

Automatisering 81.188 250.000 250.000

Kantoorinventaris 12.367 17.000 17.000

Algemene kosten

Portokosten 90.000

Telefoonkosten 90.000

Betalingsverkeer 76.725

Drukwerk 27.528 29.220 27.621

Accountants- en advieskosten 62.671 55.000 56.265

Overige kosten 534.027 483.816 215.730

Bestuursadvies 26.812

Dotatie voorzieningen

Debiteurenvoorziening 179.590 150.000 150.000

Onderhoudsvoorziening 7.000 8.000 9.000

Totaal kosten 9.038.698 7.811.490 7.215.755

Saldo van baten en lasten -636.596 6.275 237.633

Toevoegingen aan reserves

Storting reserve Personeelskosten

Storting Mobiliteit

Storting reserve Reorganisatiekosten

Totaal toevoegingen aan reserves -

Onttrekkingen aan reserves

Opname reserve automatisering 50.801

Opname reserve Personeelkosten

Opname reserve Reorganisatiekosten 179.594

Totaal onttrekkingen aan reserves 230.395 -

Het geraamde resultaat -406.201 6.275 237.633

Begroting 2021 Realisatie 2019 Begroting 2020

20

Bijlage 2: Meerjarenraming

Overzicht van baten en lasten

Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten

Rente opbrengsten leningen 680.000 680.000 680.000 680.000

Schuldhulpverlening GR 1.359.867 1.387.065 1.412.032 1.437.448

Vergoeding beschermingsbewind GR 780.435 781.325 795.389 809.706

Schuldhulpverlening DVO 1.620.293 1.439.880 1.465.798 1.492.182

Vergoeding beschermingsbewind DVO 1.246.291 1.239.193 1.261.498 1.284.205

Schuloplossen zelfbetalers 50.000 50.000 50.000 50.000

Budgetbeheer zelfbetalers 362.078 368.840 375.479 382.238

Vergoeding beschermingsbewind zelfbetalers 531.382 531.382 540.947 550.684

Preventie werkzaamheden 100.000 100.000 100.000 100.000

Bemiddelingskosten 566.041 512.803 522.033 531.430

Overige vergoedingen 48.000 48.000 48.864 49.744

Huur 89.000 91.000 92.638 94.305

Incidentele opbrengsten 20.000 20.000 20.000 20.000

Totaal opbrengsten 7.453.388 7.249.487 7.364.678 7.481.942

Directe kosten

Kosten Preventieactiviteiten 7.500 7.500 7.500 7.500

Rente geleend geld 35.000 35.000 35.000 35.000

Apparaatskosten

Personeelskosten 5.604.874 5.591.714 5.692.364 5.794.827

Automatiseringskosten 255.750 254.500 259.081 263.744

Huisvestingskosten 235.290 234.140 238.355 242.645

Afschrijvingen

Gebouwen 95.000 95.000 95.000 95.000

Automatisering 250.000 250.000 250.000 250.000

Kantoorinventaris 17.000 17.000 17.000 17.000

Algemene kosten

Portokosten 90.000 81.440 82.906 84.564

Telefoonkosten 90.000 81.440 82.906 84.564

Betalingsverkeer 76.725 76.350 77.724 79.279

Drukwerk 27.621 27.486 27.981 28.540

Accountants- en advieskosten 56.265 55.990 56.998 58.138

Overige kosten 215.730 219.379 223.328 227.794

Dotatie voorzieningen

Debiteurenvoorziening 150.000 150.000 150.000 150.000

Onderhoudsvoorziening 9.000 9.000 9.000 9.000

Totaal kosten 7.215.755 7.185.939 7.305.142 7.427.596

Saldo van baten en lasten 237.633 63.549 59.535 54.346

Toevoegingen aan reserves

Storting rente egalisatiereserve

Storting reserve Personeelskosten

Storting Mobiliteit

Storting reserve Certificering

Storting reserve Reorganisatiekosten

Totaal toevoegingen aan reserves - - - -

Onttrekkingen aan reserves

Opname reserve automatisering

Opname rente egalisatiereserve

Opname reserve Personeelkosten

Opname opleidingsfonds

Opname reserve Certificering

Opname reserve Reorganisatiekosten

Totaal onttrekkingen aan reserves - - - -

Het geraamde resultaat 237.633 63.549 59.535 54.346

Begroting 2024 Begroting 2021 Begroting 2022 Begroting 2023

21

Bijlage 3: Geprognosticeerde balans

BALANS

ACTIVA

€ € € € € € € € € € € €

Vaste activa

Materiële vaste activa

Investeringen met een economisch nut 2.837.269 2.585.269 2.383.269 2.181.269 1.989.269 1.797.269

Financiële vaste activa

Leningen u/g 4.840.335 4.937.142 5.035.885 5.035.885 5.035.885 5.035.885

Doorlopende kredieten 326.610 250.000 200.000 150.000 100.000 75.000

Debiteurenvoorziening 150.000- 150.000- 150.000- 150.000- 150.000- 150.000-

5.016.945 5.037.142 5.085.885 5.035.885 4.985.885 4.960.885

Totaal vaste activa 7.854.214 7.622.411 7.469.154 7.217.154 6.975.154 6.758.154

Vlottende activa

Uitzettingen

Vorderingen op openbare lichamen 210.000 250.000 250.000 250.000 250.000 250.000

Overige uitzettingen - - - - -

Overige vorderingen 22.500 22.500 22.500 22.500 22.500 22.500

232.500 272.500 272.500 272.500 272.500 272.500

Liquide middelen 4.005.095 200.000 200.000 200.000 200.000 200.000

Overlopende activa 77.126 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000

Totaal vlottende activa 4.314.721 572.500 572.500 572.500 572.500 572.500

TOTAAL ACTIVA 12.168.935 8.194.912 8.041.654 7.789.654 7.547.654 7.330.654

PASSIVA

€ € € € € € € € € € € €

Vaste passiva

Eigen vermogen

Algemene reserve 9.817 9.817 9.817 9.817 9.817 9.817

Gerealiseerd resultaat na bestemming 406.201- - 237.633 63.549 59.535 54.346

Totaal Algemene reserve 396.384- 9.817 247.450 73.366 69.352 64.163

Bestemmingsreserves 163.793 - - - - -

Totaal eigen vermogen 232.591- 9.817 247.450 73.366 69.352 64.163

Voorzieningen 169.779 45.267 38.854 17.647 23.147 7.837

Totaal vaste passiva 62.812- 55.084 286.304 91.013 92.499 72.000

Langlopende leningen 1.400.000 1.400.000 1.400.000 1.400.000 1.400.000

Netto-vlottende schulden

Overige schulden 11.931.090 6.439.828 6.055.349 5.998.640 5.775.154 5.578.653

Overlopende passiva

Vooruitontvangen SHV 180.657 180.000 180.000 180.000 180.000 180.000

Overige 120.000 120.000 120.000 120.000 100.000 100.000

300.657 300.000 300.000 300.000 280.000 280.000

Totaal vlottende passiva 12.231.747 6.739.828 6.355.349 6.298.640 6.055.154 5.858.653

TOTAAL PASSIVA 12.168.935 8.194.912 8.041.653 7.789.653 7.547.653 7.330.653

31-12-2023

31-12-2022

31-12-2024

31-12-2022

31-12-2021

31-12-2021

31-12-2019

31-12-2019

31-12-2020

31-12-2020

31-12-2022

31-12-2022

22

Bijlage 4: Berekening EMU saldo

Berekening EMU saldo 2019 t/m 2022

2021 2022 2023 2024

Omschrijving

1 237.633 63.549 59.535 54.346

2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 362.000 362.000 362.000 362.000

3 9.000 9.000 9.000 9.000

4 160.000 160.000 160.000 160.000

5

6 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa:

7

8 Baten bouwgrondexploitatie:

Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

9 Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties

met derden betreffen

10

11 Verkoop van effecten:

a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee)

b Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

448.633 274.549 270.535 265.346

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves

(zie BBV, artikel 17c)

Volgens

meerjarenraming

in begroting 2018

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de

exploitatie minus de vrijval van de voorzieningen ten bate van de

exploitatie

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden

geactiveerd

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en

overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in

mindering zijn gebracht bij post 4

Volgens begroting

2022

Volgens

meerjarenraming

in begroting 2022

Volgens begroting

2024

Berekend EMU-saldo

Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1

genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de

reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die

nog niet vallen onder één van bovenstaande posten

Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen

verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord

Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d.

(alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

janeejaneeja neejaneejaneeja nee ja nee ja neeja nee ja nee ja neeja nee