Gemeente Epe Prettig wonen, Samen leven

Gemeente Epe

Prettig wonen, Samen leven

Woonv is ie gemeen te Epe, 2013

G e m e e n t e E p e

*2013-17964*

IIIIII Mil III III IIIIIIII

«ft Papiermolen 5 Postbus 140 3990 DC Houten

te l : 030 693 60 00 fax: 030 693 60 01 KvK nr.

E: [email protected] I : www.atr ive.n l

atrivé.

Mar lou Mekes

A n n e g r e e t Blok land

D a t u m mei 2013

R e f e r e n t i e w w / m m e / a b l / l r o / r / 1 2 . 4 2 5

P r o j e c t n u m m e r 110442

R e f e r e n t i e w w / m m e / a b l / l r o / r / 1 2 . 4 2 5 B l a d 2

I n h o u d s o p g a v e

S a m e n v a t t i n g 5

1 I n l e i d i n g 7 1.1 Aan le id ing 7 1.2 Ac tue le on tw ikke l i ngen 7 1.2.1 Re levante t r ends 7 1.2.2 Regionale a f s t e m m i n g in KWP3 11 1.2.3 S a m e n beter , samen ve rde r in Epe 12 1.3 Hoe z i jn we te w e r k gegaan? 12 1.3.1 I n t eg ra l e inventar isa t ie en analyse 12 1.3.2 Kenn is , e rvar ing en part ic ipat ie 13 1.3.3 Opste l len woonv is ie 13 1.4 Leeswi jzer 13

2 P r e t t i g w o n e n e n s a m e n l e v e n i n E p e 1 4 2.1 Ĵong en oud 14 2 .1 .1 Analyse 14 2.1.2 A m b i t i e 16 2.1.3 Oploss ingsr ich t ingen 17 2.2 Bestaande en n ieuwe woningen 19 2 .2 .1 Ana lyse 19 2.2.2 A m b i t i e 22 2.2.3 Oploss ingsr i ch t ingen 26 2.3 Lee fomgev ing 26 2 .3 .1 Ana lyse 26 2.3.2 A m b i t i e 28 2.3.3 Oploss ingsr ich t ingen 29 2.4 D u u r z a a m wonen 30 2 .4 .1 Ana lyse 31 2.4.2 A m b i t i e 31

2.4.3 Oploss ingsr ich t ingen 32

3 R o l l e n , t a k e n e n v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n 3 3

B i j l a g e 1 B e g r i p p e n l i j s t 3 9

B i j l a g e 2 G e r a a d p l e e g d e b r o n n e n 4 0

B i j l a g e 3 M o n i t o r e n 4 1

B i j l a g e 4 O n d e r z o e k w o n i n g m a r k t ( s e p a r a a t d o c u m e n t ) 4 2

B i j l a g e 5 V o o r z i e n i n g e n t o e t s ( s e p a r a a t d o c u m e n t ) 4 2

B i j l a g e 6 B r o n n e n b o e k b i j v o o r z i e n i n g e n t o e t s ( s e p a r a a t d o c u m e n t ) 4 2


B i j l a g e 7 R e g i o n a l e w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g S t e d e n d r i e h o e k 2 0 1 1 I

V o o r s t e l l e n v o o r d e R e g i o n a l e A g e n d a W o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g 2 0 1 2 / 2 0 1 3 ( s e p a r a t e d o c u m e n t e n )


Samenvat t ing

Met deze woonv is ie wi l len we b i jd ragen aan een pre t t ig en aan t rekke l i j k leef-en w o o n k l i m a a t in de gemeen te Epe. Te m idden van een sterk veranderende o m g e v i n g me t veel onzekerheden s t reven w i j naar kwa l i t a t i e f passende w o n i n g e n , een gezonde w o n i n g m a r k , v i ta le gemeenschappen in onze kernen en d u u r z a a m w o n e n . Dit kunnen wi j n iet a l leen. In s a m e n w e r k i n g me t anderen wi l len we de opgaven die op ons a f k o m e n invu l l ing geven. We z i jn ons bewus t van de comp lexhe id van de o p gaven op het geb ied van w o n e n , we lz i jn en zo rg . Zo neemt het aanta l senioren de komende j a r e n fo rs t oe , is sp rake van een crisis op de w o n i n g m a r k t en z i jn de economische perspec t ieven onzeker. Juist in een were ld die ve rande r t is samenwerk ing nod ig . Deze woonv is ie heef t amb i t i e , t e g e l i jk s taan we ook m e t beide voe ten in de were ld en b iedt deze woonv is ie de u i tnod ig ing aan iedereen die b e t r o k k e n is bi j het behouden en ve rs te rken v a n een p re t t ig en aan t rekke l i j k leef- en w o o n k l i m a a t o m m e e te doen en samen met ons te we rken aan de t o e k o m s t van Epe. Iede r vanu i t de e igen rol en v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d .

De komende j a r e n w e r k e n we a a n :

» Geschik te w o n i n g e n die passen bij onze inwoners : het gaa t o m toeganke l i j ke won ingen en w o o n o m g e v i n g , voora l voor de groeiende groep sen io ren . We voegen beperk t n ieuwe w o n ingen toe en ze t ten in be langr i jke ma te in op maa t rege len die de gesch ik the id van de bes taande w o n i n g v o o r r a a d ve rg ro ten . Bij gesch ik t wonen gaa t het ook o m het onders teunen van de e igen k rach t en de samenredzaamhe id van burgers ten behoeve van het langer ze l fs tand ig wonen door sen ioren. Andere t h e m a ' s z i j n : het behoud van vo ldoende be taa lbare w o n i n g e n en het ve r le iden van oudere hu ishoudens o m door te s t r omen naar een meer gesch ik te w o n i n g .

» De kwa l i t e i t van de bes taande won ingvoo r raad : als g e m e e n t e gaan we voo r het behoud en ve rs te r ken van de kwa l i te i t van bestaande won ingen en de d i recte w o o n o m g e v i n g . Duur zaamhe id en levens loopgesch ik the id z i jn h ierb i j be langr i j k . Met als doel o m ervoor te zor gen da t er gesch ik te won ingen in onze gemeen te s taan die passen bij de woonbehoe f te van de i nwoners van nu en in de toekoms t .

» Een gezonde w o n i n g m a r k t : als gemeente Epe voegen we max imaa l 790 won ingen toe in de per iode t o t en m e t 2019 (exclusief overcapac i te i t ) . De invu l l ing en aanta l len van het hu id i ge w o n i n g b o u w p r o g r a m m a heeft onze aandach t . Wi j gaan voor een gefaseerde en gedoseerde u i tb re id ing van de won ingvoor raad die b i jd raag t aan een gezonde w o n i n g m a r k t en die past bi j de v raag van onze inwoners. Het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a d ient daa rom aan te s lu i ten bi j de m a r k t v r a a g (v raags tu r ing) in comb ina t ie m e t aandacht voor de t oekoms t i ge hu i shoudenson tw i kke l i ng , de d i f ferent ia t ie van de won ingvoo r raad en de impact van de w o n i n g m a r k t c r i s i s . Het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a is s t rak g e p r o g r a m m e e r d voor de kor te t e r m i j n m e t de nodige f lex ib i l i te i t voor aanpass ingen op basis van de actuele on tw i kke l i n gen in de v raag (adap t ie f p r o g r a m m e r e n ) . Cont inue mon i to r i ng is nodig voo r een goed z icht op de on tw i kke l i ng van de ma rk t v raag . Op basis h ie rvan kunnen we zo nodig b i j s tu ren in het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a .

» De kwa l i t e i t van ke rnen en gemeenschappen : Het voorz ien ingenn iveau in de kernen is van

g roo t be lang v o o r een pre t t ige lee fomgev ing. Het voorz ien ingenn iveau in de gemeen te w i l len we d u u r z a a m en passend bij de v raag o rgan ise ren , ook in de t oekoms t . Dit in s a m e n werk ing m e t i nwoners en maatschappe l i j ke o rgan isa t ies . Het gaat niet al leen o m fys ieke


voo rz i en ingen , m a a r ook o m de kracht van v i ta le gemeenschappen . Als g e m e e n t e wi l len we de k rach t en de ze l f redzaamheid van de gemeenschappen in de kernen fac i l i te ren . Zo nodig b ieden we (pro fess ione le) onders teun ing aan sociale n e t w e r k e n , man te l zo rg en v r i j w i l l igers .

» Duurzaam w o n e n : De energet ische kwal i te i t van w o n i n g e n wi l len we ve rbe te ren door de s a m e n w e r k i n g m e t de won ingcorpora t ie , on tw ikke laa rs en m e t de gebru ike r zelf. Daarnaast is een d u u r z a m e won ingvoor raad en w o o n o m g e v i n g wense l i j k me t vo ldoende f l ex ib i l i te i t o m aan te kunnen s lu i ten bij de v raag van onze hu id ige en toekoms t ige inwoners .

De bovens taande t h e m a ' s v o r m e n onze ambi t ie voo r de t o e k o m s t . Deze ambi t ie is ook ger ich t op concrete act ies. In de u i tvoer ingsparagraa f van deze woonv is ie z i jn deze v e r w o o r d . Samen ze t ten we onze schouders onde r het fac i l l i te ren, s t imu le ren en inves te ren v a n :

» Levens loop bestend ige wi jken

» Samen redzaamhe id in combinat ie me t profess ionele onders teun ing » Vo ldoende betaa lbare won ingen » Bevorderen van de doors t roming » Kwa l i te i t bestaande en nieuw toe te voegen won ingen » Adap t i e f p r o g r a m m e r e n (v raagger ich t bouwen) » Behoud van onze dynamische- en levendige kernen « Onders teun ing sociale netwerken » S t i m u l e r e n van duu rzaam wonen .


ĩ In le id ing

1 . 1 A a n l e i d i n g

De recente on tw i kke l i ngen op de w o n i n g m a r k t en demogra f i sche on tw ikke l i ngen in de gemeen te geven aanle id ing t o t het actua l iseren en aanpassen van de woonv is ie . De gemeen te Epe besch ik t

ove r een woonv is ie 2 0 0 5 2 0 1 5 . Deze woonvis ie had voora l een kwan t i ta t i eve t aaks te l l i ng . De geac

tua l i seerde woonv is ie kent nadrukke l i j k een kwal i ta t ieve ins teek.

Er is niet al leen aandach t nodig voor het aanbod op de w o n i n g m a r k t , maar voora l voo r de vraag daarnaar . De w o n i n g m a r k t is een v rage rsmark t geworden . Daarnaast is ook inzicht gewens t in het aanbod van en de vraag naar voorz ien ingen in Epe. De w o o n en l ee fomgev ing is samen m e t de won ing i m m e r s bepa lend v o o r het pret t ig wonen en leven in de gemeen te Epe.

De woonv is ie schets t een vis ie en kader voor het wonen en leven in de gemeen te Epe v o o r de kor

te t e r m i j n , m e t een doo rk i j k naar de middel lange en lange t e r m i j n .

I n de woonv is ie gaan we in op de t h e m a ' s : j o n g en o u d , bestaande en nieuwe w o n i n g e n , de leef

o m g e v i n g en d u u r z a a m w o n e n . Welz i jn en zorg zi jn i n tegraa l onderdeel van deze t h e m a ' s . Het gaat i m m e r s niet al leen o m de fys ieke aspecten van het w o n e n , m a a r ook om de beteken is van d e

ze t h e m a ' s v o o r het pre t t ig wonen en (samen) leven in Epe. We gaan in op de rol die i nwoners en hun n e t w e r k hier in hebben en welke aanvul lende onders teun ing gewens t is van organ isa t ies die w e r k z a a m zi jn op het gebied van w o n e n , welz i jn en zorg .

1 . 2 A c t u e l e o n t w i k k e l i n g e n

Sinds 2 0 0 8 is er vee l ve randerd op de won ingmark t . Er z i jn be langr i j ke economische en d e m o g r a f i

sche o n t w i k k e l i n g e n die van inv loed zi jn op het wonen en leven in Epe. I n het onders taande ze t ten we de mees t re levan te on tw ikke l i ngen op het gebied van w o n e n , welz i jn en zorg op een r i j . Als g e m e e n t e zi jn we ons bewust van deze on tw ikke l ingen en houden we hier waar moge l i j k reken ing mee in de woonv i s ie .

1 . 2 . 1 R e l e v a n t e t r e n d s

Economische crisis » De economische crisis zorgt voor t e rughoudendhe id van i nwoners om te ve rhu izen . De w o n i n g

t ransac t ies en de hu izenpr i j zen zi jn sinds 2008 per saldo gedaa ld . » De f inanc ier ing van een koopwon ing is per 1 augustus 2 0 1 1 beperk te r geworden door de n ieu

w e , s t r i k te rege ls die hypo theekvers t rekke rs han te ren . Dit zorg t ervoor dat s tar te rs en m i d d e n

i nkomens m i n d e r moge l i j kheden hebben voor de koop van een eigen won ing . » Voor nieuwe h y p o t h e k e n geldt vanaf 1 j anua r i 2013 dat de hypo theek ren tea f t rek al leen nog

moge l i j k is bij h y p o t h e k e n die gedurende de loopt i jd vol led ig en annuï ta i r worden afgelost . Er k o m t ech te r een moge l i j khe id o m niet de hele hypo theek af te lossen t o t het einde van de l oop

t i j d en toch aansp raak te kunnen maken op hypo theek ren tea f t r ek . Dit kan door een tweede le


ning af te s lu i ten (de invul l ing d ient nog verder te wo rden u i t g e w e r k t ) . Vanaf 2014 zal de h y p o t h e e k r e n t e j aa r l i j k s met 0,5o7o worden a fgebouwd , van m a x i m a a l 520Zo nu t o t 380Zo in 2 0 4 2 .

» De gem idde lde inkomenspos i t ie van inwoners is v e r m i n d e r d . » De t o e n e m e n d e bezu in ig ingen bi j overheden en organ isat ies , en beperk ing van i nves te r i ngsmo

ge l i j kheden v a n bedr i j ven (waaronder banken) , we rken onder meer doo r in de m a t e van p ro j e c t o n t w i k k e l i n g en de f inancië le fac i l i t e i t en /onders teun ingsmoge l i j kheden voor i nwoners .

Veranderingen op de woningmarkt » Nieuw huurbe le id voo r won ingcorpora t ies : d i t leidt onder meer t o t maat rege len die het zoge

naamde schee fwonen onaan t rekke l i j ke r moe t m a k e n . De regels b ieden moge l i j khe id t o t een ged i f fe ren t iee rde huurve rhog ing (de huur toes lag b l i j f t i n t ac t ) : - t o t C 3 3 . 0 0 0 , - : l,5 07o plus inf lat ie - tussen C 3 3 . 0 0 0 , - en C 4 3 . 0 0 0 , - : 20Zo plus inf lat ie

boven C 4 3 . 0 0 0 , - : 40Zo plus inf lat ie (vastge legd in het w o o n a k k o o r d van Rut te I I en D'66, SGP

en C h r i s t e n u n i e , 2 0 1 3 ) . ) . De regels b ieden m e e r kansen voor lagere i nkomensgroepen op de w o n i n g m a r k t . Tege l i j ke r t i j d beperken deze regels de kansen voor hu ishoudens me t een j a a r i n k o m e n tussen C 3 3 . 0 0 0 , - en C

4 3 . 0 0 0 , - . » Een n ieuwe w o n i n g w e t : de n ieuwe wet legt de bepal ingen me t be t rekk ing to t de s taa tss teun

aan won ingco rpo ra t i es vas t , die nu nog in een t i j de l i j ke regel ing z i jn o p g e n o m e n . Dat be teken t da t co rpora t ies niet meer me t s taatssteun koopwon ingen en huu rwon ingen boven de l ibera l isa-t i eg rens (C 6 8 1 , 0 2 in 2 0 1 3 ) m o g e n real iseren. O m voor s taa tss teun (b i j voorbee ld goedkopere len ingen) in a a n m e r k i n g te k o m e n , moeten corpora t ies 90oXo van hun h u u r w o n i n g e n m e t een huur t o t de l ibera l isat iegrens (C 681 ,02 in 2013 ) ve rhu ren aan hu ishoudens me t een i nkomen t o t de i n k o m e n s g r e n s (C 3 4 . 2 9 9 , - in 2 0 1 3 ) . Ook zi jn er g renzen geste ld aan de inves te r ingen die corpora t ies m e t s taatss teun mogen doen in b i j voorbee ld maatschappe l i j k vas tgoed .

« De f inanc ië le posi t ie van corpora t ies ve rander t ook vanwege de b i jd rage aan de huur toes lag die als hef f ing w o r d t opgelegd (vana f 2013 ) . De hoogte van de b i jd rage is gekoppe ld aan WOZ-waarde van he t won ingbez i t . De maat rege l is van inv loed op de invester ingspos i t ie van co rpo ra t ies . Ook het m a x i m u m b e d r a g dat corporat ies j aa r l i j ks bij moe ten d ragen voor saner ingss teun w o r d t waa rsch i j n l i j k v e r h o o g d ; het m a x i m u m gaat naar ve rwach t i ng van max imaa l 1 p rocent van de j a a r l i j k s e huu r i nkoms ten naar max imaa l 5 p rocent (s tand van zaken 2 0 1 3 ) .

» Het is van be lang o m de doors t roming op gang te b rengen en te houden . Er moe t een ve rhu i s -ke ten z i jn en een s t imu lans o m van won ing te ve randeren als de pr ivés i tuat ie d a a r o m v raag t . Voora l de bes taande voor raad is be langr i jk en de he rs t ruc tu re r ingsopgave daar in . N ieuwbouw be t re f t s lechts een ger ing percentage dat toegevoegd w o r d t , gezien de to ta le w o n i n g v o o r r a a d . Daarnaast n e e m t het aanta l n ieuw te bouwen won ingen s teeds meer af, zodat a l leen d a a r o m al de bes taande voo r raad s teeds be langr i jker wo rd t .

Regeerakkoord: maatregelen met effect op de woningmarkt In het Regeerakkoord 'B ruggen s laan ' (2012) s taat een aanta l maa t rege len genoemd die e f fec t zu l len hebben op de koop - en h u u r m a r k t in Neder land. De maa t rege len z i jn ve rder u i t gewerk t in het Woonakkoo rd van februar i 2 0 1 3 .

De voorges te lde maa t rege len z i jn h ieronder wee rgegeven : « De t a k e n van won ingcorpora t ies worden beperk t t o t het bouwen , ve rhu ren en beheren van so

ciale h u u r w o n i n g e n en het daaraan ondergesch ik te d i rect ve rbonden maatschappe l i j ke vas t goed .


» Corpora t ies k o m e n onder d i recte aanstur ing van g e m e e n t e n .

» De ve rhuu rde rshe f f i ng w o r d t ge ïn t roduceerd .

» De ex t ra huu ropb rengs ten van corpora t ies die het gevolg z i jn van de maa t rege len in de huur

sector w o r d e n via een hef f ing a f g e r o o m d .

» De schaal van een won ingbouwco rpo ra t i e moe t in ove reens temming zi jn me t de schaal van de

reg iona le w o n i n g m a r k t en me t de maatschappe l i j ke kern taak .

« De be lon ing v a n bes tuurders van won ingbouwcorpora t ies w o r d t versneld aangepas t op basis

van de n ieuwe w e t no rmer ing t o p i n k o m e n s .

» Moge l i j khe id t o t een ged i f fe ren t ieerde huurverhog ing (huur toes lag b l i j f t i n tac t ) :

- t o t C 3 3 . 0 0 0 , - : l ,5 0 7o plus inf lat ie

- tussen C 3 3 . 0 0 0 , - en C 4 3 . 0 0 0 , - : 20Zo plus inf lat ie

- boven C 4 3 . 0 0 0 , - : 40Zo plus inf lat ie (vas tge legd in het woonakkoo rd van Rut te I I en D'66,

SGP en C h r i s t e n u n i e ) .

» Het we rken m e t een huu rsombenade r i ng w o r d t t oeges taan .

» Voor huu rde rs m e t een i nkomen boven C 4 3 . 0 0 0 , - wo rd t de max ima le huurp r i j s op basis van

het w o n i n g w a a r d e r i n g s s y s t e e m t i j de l i j k bu i ten werk ing ges te ld .

» De ren te op res tschu ld , die moge l i j k on ts taa t bij de ve rkoop van een won ing , w o r d t vana f 2013

t o t en m e t 2 0 1 7 voo r max imaa l v i j f j a a r a f t rekbaar .

» De guns t ige l en ingsvoorwaarden voor s ta r te rs van de St ich t ing Vo lkshu isvest ing Neder land

w o r d e n u i t geb re i d .

» Energ iebespar ing k r i j g t p r io r i te i t . Het kab ine t zal dit onde rs teunen door waar moge l i j k b e l e m

mer i ngen in w e t - en rege lgev ing weg te n e m e n .

» Wonen en zorg wo rden to t op een bepaalde hoogte gesche iden . Di t houdt in da t zo rgpar t i j en

c l iën ten t o t en m e t ZZP 2 (Vanaf 2 0 1 4 / 2 0 1 5 t o t en m e t ZZP 3, vanaf 2016 deels ook ZZP 4 )

geen i n t r a m u r a a l ve rb l i j f meer kunnen aanb ieden .

» Vanaf 2 0 1 4 zal de hypo theek ren te jaa r l i j ks me t 0,5o7o wo rden a fgebouwd , van m a x i m a a l 5207o

nu t o t 380Zo in 2 0 4 2 .

Demografische veranderingen

» Het aanta l 65 -p lusse rs in Neder land neemt de komende j a r e n s te rk t oe . Zo ook in Epe. De piek

van de ve rg r i j z i ng l igt landel i jk gezien in 2039 . Meer dan hel f t van de 6 .000 ze l fs tand ig w o n e n

de 65-p lussers in Epe w o o n t op di t m o m e n t niet in een levens loopbestend ige w o n i n g , 80 o7o van

deze g roep w o o n t in een eengez inswon ing , 70o7o van deze groep w o o n t in een k o o p w o n i n g .

» De hu i shoudensg roo t t e daa l t , er komen meer k le inere hu ishoudens en eenpersoonshu ishou

dens. Dit laats te is het gevolg van de ve rg r i j z i ng , emanc ipa t ie ( m e e r echtsche id ingen) en ind iv i

dua l iser ing ( m e e r a l l eens taanden) .

» O n t g r o e n i n g : e r is op de lange t e r m i j n sprake van een a fname van het aantal j o n g e r e n en j o n g e

hu ishoudens t o t 35 j a a r ( vana f 2 0 1 5 ) .

Wonen, welzijn en zorg

» Steeds m e e r i nwone rs me t een t oenemende zorgbehoef te wonen zel fs tandig in de e igen won ing .

Z ich tbaar is de on tw ikke l i ng dat de zorgzwaar te van thu i swonende senioren s t i j g t en da t a l leen

sen ioren m e t een zeer in tens ieve zorgvraag verhu izen naar een in t ramura le voo rz ien ing . In de

t o e k o m s t n e e m t di t ve rde r t o e , aangezien de in t ramura le capaci te i t on toere ikend is voo r de

g roe iende zo rgv raag als gevo lg van de ve rg r i j z ing . We t - en rege lgev ing is ger icht op het s t i m u

leren van het langer thu is wonen van senioren me t een zo rgv raag . Veel senioren hebben b o v e n

dien zel f de wens zo lang moge l i j k in hun won ing te b l i jven w o n e n . Naast een gesch ik te won ing


spelen man te l zo rge rs en het sociale ne twerk van senioren een be langr i j ke rol b i j het daadwer ke l i j k langer t hu i s kunnen w o n e n . Als gevo lg van bezu in ig ingen en de bele idskantel ing in de W m o k o m t er s teeds m e e r nad ruk te l iggen op de inzet van de e igen en onder l inge burgerk rach t .

» In 2015 v ind t zeer waarsch i jn l i j k de overheve l ing plaats van de func t ies dagbes ted ing en begeleiding vanu i t de AWBZ naar de W m o . Dit zorg t e rvoor dat de gemeen te in haar beleid te maken k r i j g t me t n ieuwe taken en doe lg roepen.

« Het kab ine t w i l het ' ex t ramura l i se ren ' van de zorg versnel len en onder m e e r het sche iden van wonen en zorg gefaseerd invoeren . Dit be tekent een scheid ing van de w o o n - en z o r g k o s t e n , waarb i j de woon las ten voo r reken ing van de cl iënt k o m e n . Nieuwe c l iënten die in 2 0 1 2 nog in aanmerk ing zouden komen voo r een l icht zo rgzwaar tepakke t (ZZP 1-2) en een indicat ie voo r zorg in een inste l l ing ( i n t r a m u r a a l ) , k r i jgen in 2013 een indicat ie voor zorg thu is ( e x t r a m u r a a l ) . Op deze man ie r kunnen zi j langer in hun e igen woonomgev ing hulp k r i j gen . Bestaande c l iënten die op 1 j a n u a r i 2013 een indicat ie hebben voor zorg me t verb l i j f , behouden hun recht op zorg in een inste l l ing (B ron : R i jksoverhe id , 2 0 1 3 ) . Nieuwe c l iënten m e t zo rgzwaar te ZZP 1-2 zu l len vana f 2013 hun huur zelf gaan beta len. De maat rege l zorgt waarsch i jn l i j k voor een g ro te re a a n spraak op de W m o door de groep c l iënten die het be t re f t , gezien de moge l i j ke ove rheve l i ng van de dagbes ted ing en begele id ing voo r ex t ramura le c l iënten naar de W m o . Vanaf 2 0 1 4 / 2 0 1 5 to t en me t ZZP 3, vana f 2016 deels ook ZZP 4 (50 ozb) (s tand van zaken 2 0 1 3 ) .

» Geschik te w o n i n g e n voor o u d e r e n : ouderen geven vaak aan de wens te hebben o m naar een a p p a r t e m e n t te ve rhu izen . De p rak t i j k laat echter zien dat zij deze stap u i te inde l i j k vaak niet m a k e n . Reden h ie rvoor is da t ouderen s teeds kr i t ischer wo rden en vaak nog p r ima wonen waar door zi j geen haast hebben o m te ve rhu izen . Hen ver le iden o m toch te ve rhu izen v raag t o m een aanbod van a p p a r t e m e n t e n da t zeer nauw lu is ter t . Be langr i jk is dat een comb ina t ie van fac to ren , zoals de locat ie , pr i js , kwa l i te i t , ve i l igheid en u i t s t ra l ing , aanslu i t bi j de wensen van oude ren . S a m e n w e r k e n me t een par t i j die bewezen succes heef t me t het bouwen van a p p a r t e m e n t e n voo r oude ren , kan helpen di t doel te rea l iseren.

Duurzaamheid

« De consumen tenp r i j zen voo r energ ie (aardgas en e lek t r ic i te i t ) s t i j gen (vee l ) sne l ler dan de in f lat ie . Het aandeel energ ie las ten in de vaste lasten van een hu ishouden s t i j g t h ie rdoor . Voora l ( na - ) i so la t iemaat rege len bi j won ingen me t een lager energ ie label dan label C z i jn rendabe l .

» Sinds 1 j a n u a r i 2008 moe ten e igenaren van won ingen (u i tgezonderd m o n u m e n t e n ) bi j ve rkoop of v e r h u u r van hun huis een energie label overhand igen aan de koper of huurder .

» Zonnepane len z i jn s te rk in pr i js gezakt en de consumentenpr i j s van e lek t r ic i te i t is ges tegen . Van 1 j u l i 2012 t o t 28 december 2013 komt er weer een subsidie voor kleine s y s t e m e n . Op m o m e n ten da t in de won ing wein ig e lekt r ic i te i t wo rd t gebru ik t en veel zonnes t room w o r d t o p g e w e k t , kan het ove rscho t aan het e lek t r ic i te i tsnet worden ge leverd . Deze sa lder ing m a a k t het voo r hu ishoudens rendabe l te inves teren in zonne-energ ie .

» Provincie Gelder land ste l t subsid ie beschikbaar voor na- iso la t ie van w o n i n g e n . De regel ing ' k l i -m a a t a a n p a k e igen w o n i n g e n ' w o r d t ook in Epe u i tgevoerd . E igenaar -bewoners van won ingen gebouwd voor 1980 en met een WOZ-waarde van m inder dan C 3 5 0 . 0 0 0 , - kunnen bi j de g e meen te een subs id ieaanvraag doen voor na- iso la t iemaat rege len aan de won ing (exc lus ie f g las) voo r 1/3 van de kosten t o t een m a x i m u m subsid iebedrag van C 5 0 0 , - . De prov inc ie heef t het Gelderse p r o g r a m m a p l a n voo r energ ie t rans i t ie 2012 -2015 vas tges te ld . De prov inc ie wi l doe l g roepen onders teunen / fac i l i t e ren bi j ve rn ieuwings t ra jec ten energ iebespar ingen en bi j ( r eg iona le) u i t ro l van ene rg iebespar ing .


» Landel i jk w o r d t e rva r ing opgedaan met de b lok -voor -b lok regel ing (der t ien p ro j ec ten ) . Bij deze

regel ing gaat he t e rom dat onder meer m a r k t p a r t i j e n , g e m e e n t e n , corpora t ies en prov inc ies een gezamen l i j k p lan u i t voeren o m min imaa l tweedu izend won ingen in één g e m e e n t e f l ink ene rg ie zu in iger te m a k e n . Mogel i jk komen h ieru i t goede aanbeve l ingen voo r een succesvol le aanpak op

lokaal n iveau. Passiefhuis isolat ie is een aanpak waarb i j bestaande won ingen w o r d e n ge reno

veerd to t (b i j na ) het n iveau van een n i euwbouwwon ing . H iervoor moe t vaak aan de bu i tenz i jde

een isolat ie laag w o r d e n aangebrach t . De u i ts t ra l ing van de won ing kan h ierdoor w o r d e n v e r a n de rd .

» Door een aanscherp ing en aanpassing van de ene rg ieno rmen u i t het Bouwbes lu i t Won ingwe t

(ar t i ke l 5 . 1 , Bouwbes lu i t ) w o r d t de energ iepres ta t ienorm voo r n i e u w b o u w w o n i n g e n iedere 4

j a a r aangescherp t . Op 1 j anua r i 2 0 1 1 is de EPN gesteld op 0 ,6 . Doel is o m in 2020 alle w o n i n gen ( v r i jwe l ) ene rg ieneu t raa l te bouwen in Neder land (en Europa) .

» Door de aangescherp te eisen w o r d t het s teeds re levanter o m zonl ich t op t imaa l te benu t ten (zonger ich t v e r k a v e l e n ) . Dit s te l t eisen aan de ru imte l i j ke o rden ing . In versch i l lende e x p e r i m e n

t en ( w w w . e n e r g i e s p r o n g . n l ) w o r d t e rvar ing opgedaan met nog betere energ iepres ta t ies , onder meer in het kade r van de Expe r imen tenwe t excel lente geb ieden . Ar t ike l 5 .19 Bouwbes lu i t eist

per 1 j anua r i 2 0 1 3 inzicht in de mi l ieubelast ing van cons t ruc t ieonderde len van een n i e u w b o u w w o n i n g .

« Het k l imaa t v e r a n d e r t ge le ide l i j k . Verwach t wo rd t dat het aanta l (zeer) w a r m e dagen ve rde r gaa t t o e n e m e n . De behoef te aan koel ing van won ingen gaat t o e n e m e n . In n i e u w b o u w w o n i n g e n

kan de koe lenerg ie in de bodem worden opges lagen, waarna het in de w in te r w e e r w o r d t benut ( m e t een w a r m t e p o m p ) v o o r v e r w a r m i n g van de won ing . Om onder l inge ve rs to r ing van w a r m e -

en koudepu t t en t e v o o r k o m e n , is o rden ing van de ondergrond bi j n i e u w b o u w - en he rs t ruc tu re r ings locat ies van t o e n e m e n d be lang . In de bestaande won ingen kan w a r m wee r le iden t o t meer e lek t rave rb ru i k v o o r koe l ing .

» De gele idel i jke in t roduc t ie van e lekt r ische voer tu igen en p lug - in -hyb r ides zal e f fec t hebben op

de w o o n o m g e v i n g . 70aZo van de hu ishoudens heef t n iet de moge l i j khe id o m op e igen te r re in op te laden. Het aan ta l aanv ragen o m h ie rvoor de openbare ru im te te mogen benu t t en ( laadzu i len)

zal gaan t o e n e m e n . De verdere t o e n a m e van zonne-energ ie , e lekt r isch r i jden en e lek t r ische w a r m t e p o m p e n zal aanvu l lende eisen stel len aan het e lek t r ic i te i tsnet ( ve rzwa r i ng , s m a r t g r i d ) .

1 . 2 . 2 R e g i o n a l e a f s t e m m i n g i n K W P 3

I n Gelder land m a k e n prov inc ie , g e m e e n t e , won ingcorpora t ies en regio 's a fspraken ove r de w o n i n g voor raad voor de k o m e n d e t ien j a a r in het Kwal i ta t ieve W o n i n g p r o g r a m m a (KWP). In j a n u a r i 2010 is door de prov inc ie Gelder land het Kwal i ta t ieve W o o n p r o g r a m m a 2 0 1 0 - 2 0 1 9 (KWP3) vas tges te ld .

In het KWP3 z i jn v o o r al le Gelderse regio's de p rog rammat i sche opgaven geschets t op basis van de w o n i n g b e h o e f t e n , zoals de prov inc ie die voor 2 0 1 0 - 2 0 1 9 cons ta teer t .

Voor de regio S tedend r i ehoek geldt een behoef tekader van m a x i m a a l 8 .500 ne t to w o n i n g t o e v o e ging in de per iode 2 0 1 0 t / m 2019 exclusief 30oZo reservecapaci te i t . Bepaald is da t de gemeen te Epe

790 won ingen mag bouwen van 2010 to t en me t 2019 . Daarb i j is u i tgegaan van een overcapac i te i t

van 30o7o in de w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g in verband met p lanver t rag ing en p lanu i tva l ( inc lusief overcapac i te i t bed raag t d i t 1.027 won ingen voo r Epe in de per iode 2 0 1 0 - 2 0 1 9 ) . De p lancapac i te i ten van de versch i l lende g e m e e n t e n in de regio laten samen een overcapac i te i t aan p lannen z ien , waardoor reg ionale s a m e n w e r k i n g en a f s temming noodzakel i jk is.


De regio S tedendr iehoek geef t aan da t zij de prognoses niet wi l han te ren als een dw ingend kader waarb innen de on tw i kke l i ng van de won ingvoor raad p laatsv indt vo lgens een s t rakke p lann ings l i j s t voo r de harde p lancapac i te i t . Gezien de onzekerhe id van prognoses is het van belang o m voo r een kor te re per iode te p r o g r a m m e r e n , waarb i j de p lanning makke l i j k aanpasbaar d ien t te z i jn op ac tue le on tw ikke l i ngen in de v raag . Dit v raag t om voor tdu rende mon i to r ing van de on tw i kke l i ng van de v raag en de w o n i n g v o o r r a a d . De regio wil o m die reden komen t o t een adap t ieve regionale w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g die aanpasbaar is aan de actua l i te i t ( b r o n : Not i t ie reg iona le w o n i n g b o u w p rog rammer i ng S tedend r iehoek , 2 0 1 1 ) . Zie ook paragraaf 3 .2 .

1 . 2 . 3 S a m e n b e t e r , s a m e n v e r d e r i n E p e

In het Coa l i t i eakkoord 2 0 1 0 - 2 0 1 4 'Samen beter , samen ve rde r ' z i jn dr ie hoo fd l i j nen voo r de ko

mende j a r e n b e n o e m d : » Meer wijken buur(t)gericht werken: bevorderen leefbaarheid in de dorpen » Goed leefklimaat in de dorpen: kwal i te i t van de openbare ru im te op peil » Stimuleren samenwerking tussen partijen onderling en/of gemeente: overz ich te l i j k en a fge

s temd aanbod v a n ac t i v i te i ten en voorz ien ingen me t een ef fec t ieve inzet van m i d d e l e n .

In het Coa l i t i eakkoord is aangegeven dat onderhav ige visie de r icht ing voo r de t o e k o m s t aangeef t en zich r icht op he t real iseren van een d ivers aanbod van won ingen voor s t a r t e r s / j o n g e r e n , oude ren , a l leens taanden en reken ing houdend met aspecten van zorg en onde rs teun ing . Elke doe lgroep k o m t in het ve rvo lg t e r u g . Hierb i j ge ld t dat naast het aanbod van w o n i n g e n , nad rukke l i j k de a a n dacht l igt bi j de bes taande w o n i n g v o o r r a a d , de kwal i te i t daarvan in relat ie t o t de omgev ing en de d o o r s t r o m i n g ; he t kwa l i t e i t sdenken . Deze visie r icht zich dan ook niet speci f iek op één doe lg roep , maar op iedereen die pre t t ig in Epe wi l wonen en dat samen me t anderen wi l d o e n .

Op 30 j u n i 2 0 1 1 hee f t de gemeen te raad in Epe het beleid 'N ieuwe kaders won ingbouw in i t i a t i even gemeen te Epe 2 0 1 1 ' vas tges te ld . Won ingbouwin i t i a t i even wo rden voo r taan op basis van di t beleid beoordee ld . Het bele id is vas tges te ld o m de p lancapaci te i t aan won ingen in Epe niet ve rde r te laten t o e n e m e n en de on tw i kke l i ngen van bestaande won ingbouw in i t i a t i even n iet te f r u s t r e r e n . Een n ieuwe woonv is ie is nodig o m d a t vanwege demogra f ische on tw ikke l i ngen en de economische s i tuat ie de behoef te aan won ingen daa l t . Het is noodzake l i j k om de behoef te le idend te la ten z i jn voor het (gep lande) aanbod van w o n i n g e n .

In deze woonv is ie s lu i ten we aan bi j de hoofd l i jnen ui t het Coa l i t ieakkoord . In hoo fds tuk 2 we rken we de t h e m a ' s d ie re levan t z i jn voo r de woonv is ie ui t .

1 . 3 H o e z i j n w e t e w e r k g e g a a n ?

1 . 3 . 1 I n t e g r a l e i n v e n t a r i s a t i e e n a n a l y s e

Voor het ops te l len van de woonv is ie is inzicht gewenst in de huid ige won ingvoo r raad en voorz ie n ingen in relat ie t o t de benod igde won ingvoor raad en het voorz ien ingenn iveau in de t o e k o m s t 1 . Op die man ie r on t s taa t er een beeld van de opgaven voor de komende j a r e n . Er l igt een gedegen ana-

1 De woningmarktanalyse en de analyse van het voorzieningenniveau zijn als bijlagen toegevoegd aan de woonvisie.

R e f e r e n t i e w w / m m e / a b l / l r o / r / 1 2 . 4 25 B l a d 12

lyse van de w o n i n g m a r k t en het voorz ien ingenn iveau ten gronds lag aan deze woonv is ie . De ana ly se van de w o n i n g m a r k t en het voorz ien ingenn iveau is gebaseerd op bestaand besch ikbaar onder zoeksmate r iaa l , w a a r nodig aangevu ld met de meest actuele beschikbare gegevens. In de woonv is ie z i jn de be langr i j ks te t rends en opgaven per t h e m a wee rgegeven .

1 . 3 . 2 K e n n i s , e r v a r i n g e n p a r t i c i p a t i e

Een k lankbordg roep m e t d iverse ex te rne organisat ies heef t t i j dens de ve rsne l l i ngsb i jeenkomst r i ch t ing gegeven aan de inhoud van de v is ie . De k lankbordgroep was samenges te ld ui t be langhouders : maatschappe l i j ke en commerc ië le par t i jen die bij het wonen in Epe be t rokken z i j n . Ook be langen ve r tegenwoord ige rs van inwoners wa ren aanwezig bi j de ve rsne l l i ngsb i jeenkomst . De u i t koms ten z i jn v e r w e r k t in deze woonv is ie . Ook hebben er verschi l lende in te rv iews p laa tsgevonden met m a a t schappel i j ke o rgan isa t ies in Epe die een be langr i j ke rol spelen bij het b ieden van voorz ien ingen in

Epe.

1 . 3 . 3 O p s t e l l e n w o o n v i s i e

Op basis van de ana lyse ( w o n i n g m a r k t o n d e r z o e k en voorz ien ingen toe ts ) en de inbreng vanu i t ve r t egenwoord ige rs v a n i nwoners , maatschappe l i j ke en commerc ië le organ isat ies is deze woonv is ie opges te ld .

1 . 4 L e e s w i j z e r

Hoofds tuk 2 beschr i j f t de be langr i j ks te thema 's van de woonv is ie voo r de komende v i j f j a a r m e t een doork i j k naar de v i j f en t ien j a a r daarna. Per t hema geven we een ana lyse, de ambi t ie en de op loss ingsr ich t ingen weer . Vervo lgens is in hoofds tuk 3 een concret iser ing g e m a a k t : we lke doelen en b i jbehorende maa t rege len ste l len w e , welke par t i jen gaan h ie rmee aan de slag en wanneer . Ook besteden we aandach t aan de mon i to r i ng van het u i t voe r i ngsp rog ramma.


2 Prettig wonen en samen leven in Epe

Epe wi l een aan t rekke l i j ke woonp laa ts zi jn voor j o n g en oud . Hier toe wi l len we een b i jd rage leveren aan het pre t t ig w o n e n en ( samen) leven van inwoners , nu en in de t o e k o m s t . Door de s a m e n w e r

king tussen g e m e e n t e , maatschappe l i j ke en commerc ië le organisat ies en inwoners w i l len we zor gen voor een goede kwa l i te i t van het w o o n - en leefk l imaat in Epe. We werken samen aan een

passende match tussen w o n e n , leefbaarheid en voorz ien ingen in de gemeen te . Nu en in de t o e koms t . Deze visie b o r d u u r t daarop voo r t en geef t n ieuwe aanze t ten .

2 . 1 J o n g e n o u d

2 . 1 . 1 A n a l y s e

De ontw ikke l ing en de samenste l l ing van de bevo lk ing in Epe veranderde in de a fge lopen j a r e n . De

t rends van de a fge lopen j a ren ze t ten door in de t o e k o m s t . H ieronder is een overz ich t van de be langr i jks te t r ends en opgaven nu en voor de t o e k o m s t wee rgegeven .

T e r u g k i j k e n « Kleinere en andere type huishoudens: de gemidde lde hu ishoudensgroo t te in Epe en landel i jk

neemt af. In Epe groe i t het aanta l eenpersoonshu ishoudens (4-12,4 0Zo in 2 0 0 4 - 2 0 1 2 ) en dalen de hu ishoudens m e t k inderen (-5,6 0Zo in 2 0 0 4 - 2 0 1 2 ) . H iermee ve rander t het t ype hu ishoudens in de g e m e e n t e . I n to taa l g roe ide het aanta l hu ishoudens l icht in de gemeen te in de per iode

2004 - 2012 ( - f -2 ,2%) , onder m e e r als gevolg van hu i shoudenve rdunn ing . De hu ishoudenson t

w ikke l ing laat v a n a f 2010 een dal ing z ien, voora l het ve r t rekove rscho t is s te rk t o e g e n o m e n in 2 0 1 1 . Het i nwoneraan ta l kende de afgelopen j a ren een schomme lende on tw i kke l i ng en is in de afgelopen j a r e n per saldo a f g e n o m e n .

» Ontgroening en vergrijzing: in Epe daalt het aanta l j onge ren (on tg roen ing , s te rke r dan lande l i j k )

en neemt het aan ta l sen ioren (ve rg r i j z ing ) toe . In de gemeen te Epe is d r i ekwa r t van de w o n i n gen niet l evens loopbes tend ig . Meer dan hel f t van de 6 .000 zel fs tandig wonende 65-p lussers woon t op di t m o m e n t niet in een levens loopbestend ige w o n i n g , 800Zo van deze groep w o o n t in

een eengez inswon ing , 70oZo van deze groep w o o n t in een koopwon ing .

» Inkomens: verschil tussen huurders en woningeigenaren: er is een g roo t verschi l in de inkomenss i tua t ie v a n hu ishoudens m e t een eigen won ing (C 4 1 . 5 0 0 , - , CBS 2011 ) en hu ishoudens met een h u u r w o n i n g (C 2 4 . 6 0 0 , - , CBS 2 0 1 1 ) . De overs tap van huur naar koop is in Epe waar

schi jn l i jk lastig m e t de huidige hypo theekrege ls . Daarnaast zorg t de gespannen w o n i n g m a r k t

voor een lagere ve rhu ismob i l i t e i t in Neder land. Bi jna een kwar t van de hu ishoudens in Epe be hoor t t o t de p r ima i re doe lgroep (zie def in i t ie in bi j lage 1 ) . Het gaat h ierb i j voo r een g roo t deel

om hu ishoudens t o t 65 jaa r . Daarnaast verd ienen hu ishoudens me t een laag m i d d e n i n k o m e n (vanaf C 3 4 . 2 2 9 , - , pr i jspei l 2013 ) aandacht . Zi j kunnen tussen wal en schip be landen als gevolg

van w e t - en rege lgev ing me t be t rekk ing t o t de verp l ichte toew i j z ing van 90oZo van de sociale huu rwon ingen aan hu ishoudens me t een i nkomen lager dan C 3 4 . 2 2 9 , - . Voor de hu ishoudens

met een laag m i d d e n i n k o m e n kunnen huurwon ingen in de vr i je sector en koopwon ingen f inanc i eel lastig be re i kbaar z i j n . Hu ishoudens met een sociale huurwon ing die een i nkomen van meer

dan C 3 4 . 2 2 9 , - h e b b e n , z i jn zogenaamde scheefwoners . In Epe ge ld t dat een op de dr ie hu ishoudens die een won ing huur t van de won ingcorpora t ie , meer ve rd ien t dan C 3 4 . 2 2 9 , - .

R e f e r e n t i e w w I m m e / a b l / l r o / r / 1 2 . 4 2 5 B l a d 14

Een op de v i j f hu ishoudens heef t zelfs een v e r z a m e l i n k o m e n van meer dan C 4 3 . 0 0 0 , . De g e

meente heef t zeer beperk te moge l i j kheden o m inv loed op deze si tuat ie ui t te oe fenen .

V o o r u i t k i j k e n

» Gematigde groei: het aanta l i nwoners in Epe s t i j g t naar verwach t ing de komende v i j f j a a r l icht

en neemt hierna l icht af t o t 2 0 2 1 C 0 , 3 % in per iode 2 0 1 1 2 0 2 1 ) . Ui tzonder ingen z i jn de kernen

Epe en Ernst: hier bl i j f t het aanta l i nwoners gemat igd s t i j gen . De huishoudens b l i j ven naar ver

wacht ing l icht s t i j gen (circa 20

Zo in 2 0 1 2 2 0 2 0 ) . Op kernn iveau var ieer t de groei van bi jna l0

Zo in

VaassenWest t o t circa l l0

Z o in Epe Wissel en o m s t r e k e n . Vanaf 2 0 2 0 stabi l iseer t de groei in alle

kernen , beha lve in VaassenWest waar dan sprake is van l ichte k r imp . Vanaf 2 0 3 0 n e e m t het

aantal hu ishoudens in de hele gemeen te af.

» Ontgroening en vergrijzing: t o t 2 0 1 5 neemt het aanta l e e n en tweepersoonshu ishoudens t o t 3 5

j aa r nog toe m e t circa 150

Zo. Hierna is een da lende groe i t rend z ichtbaar (circa 20

Zo van 2 0 1 5

2 0 2 0 , circa 90

Zo in to taa l in 2 0 1 2 2 0 4 0 ) .

Op kernn iveau z i jn versch i l len z ichtbaar . I n Vaassen is in 2 0 1 1 2 0 2 0 sprake van o n t g r o e n i n g .

Terwi j l in de ke rnen Epe en Ernst het aanta l j o n g e huishoudens s t i jg t t o t 2 0 2 0 .

De vergr i j z ing ( t 2 2 % t o t 2 0 2 0 , e e n en tweepersoonshu ishoudens < 7 5 j a a r ) zet de komende

j a r en ve rde r door . De vergr i j z ing doet zich re la t ie f s terk voor in Ernst, Oene en Vaassen in de

periode 2 0 1 1 2 0 2 0 . De groep doors t romers ( e e n en tweepersoonshu ishoudens van 3 0 6 4 j a a r )

neemt in alle ke rnen af, waarb i j di t in Emst /Oene re la t ie f s terk het geval is.

E p e V a a s s e n E r n s t e n O e n e2

1 8i 2 persoonshu ishoudens < 3 0 6,810

Zo 1 5 , 9 9ū

Z o 4 ,410

Zo

1 8i 2 persoonshu ishoudens 3 0 6 4 3 ,820

Zo 7 ,980

Zo 2 0 , 2 8o

Z o

1 8i 2 persoonshu ishoudens > 6 5 14 ,30o

Zo 3 0 , l l0

Z o 4 9 , 8 90

Z o

Gezinnen en meerpe rsoonshu ishoudens 5,150

Zo 8 ,740

Zo 9 , 5 70

Z o Figuur 1: Relatieve huishoudenontwikkeling 20112020 naar leeftijd en huishoudensamenstelling per kern. Bron: Primos 2011

» Verandering in type huishoudens, andere woningbehoefte: Uit de match tussen de w o n i n g b e

hoef te en het bes taande won ingaanbod b l i j k t voora l een gro tere behoef te aan w o n i n g e n die g e

schikt zi jn v o o r sen ioren t en opzichte van het huidige won ingaanbod . Dit is te ve rk la ren gezien

de s terke t o e n a m e van de oudere hu ishoudens in Epe. Ook ui t ander onderzoek (Wonen m e t

zorg 2 0 1 0 2 0 2 0 , Companen ) bl i jk t een gro te behoef te aan nu l t redenwon ingen ( huu r en koop) in

de g e m e e n t e . Er is een aanta l zaken om reken ing mee te houden als het gaat o m het real iseren

van won ingen v o o r ouderen . De f i nanc ie r ingsmoge l i j kheden van ouderen vana f ongeveer 5 5

j a a r nemen af. Bovend ien is het als gevolg van de won ingmark tc r i s i s momen tee l last ig voo r se

nioren o m de e igen won ing te ve rkopen . De vraag is zodoende of de geui te w o o n w e n s door de

ouderen in de p r a k t i j k word t gerea l iseerd . Belangr i j k is ook de consta ter ing dat ui t diverse o n

derzoeken b l i j k t dat de meeste ouderen zo lang moge l i j k in hun huid ige won ing (wensen t e )

bl i jven w o n e n . Ook de g rondgebonden wooncu l t uu r in Epe (veel eengez inswon ingen , in beperk te

mate a p p a r t e m e n t e n ) heef t inv loed op het verhu isgedrag van inwoners . Dit zi jn zaken o m reke

ning mee t e houden in het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a . I n paragraaf 2 . 2 gaan we u i tgebre id in op

de invu l l ing van het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a .

» Kwaliteit bestaande woningen: De komende j a r e n neemt het t oevoegen van n ieuwe won ingen af

onder meer als gevo lg van de won ingmark t c r i s i s ; het belang van een goede kwa l i te i t van be

2 In de Primosindeling van de wijken en buurten van Epe is Oene onderdeel van de cijfers van Ernst.


staande w o n i n g e n (aan t rekke l i j khe id ) n e e m t h ie rmee des te s te rker toe . Dit houd t ex t ra a a n dacht in voor he r s t r uc tu re r i ng , het opplussen van won ingen en (duu rzame) kwa l i t e i t s ve rbe te r ing van w o n i n g e n .

2 . 1 . 2 A m b i t i e

T o e g a n k e l i j k e w o n i n g e n e n w o o n o m g e v i n g De komende j a r e n ve rande r t de o m v a n g en samenste l l ing van de bevo lk ing ; Epe o n t g r o e n t en ve r gr i j s t . Het gaat o m a u t o n o m e on tw ikke l i ngen waarb i j het zaak is om hier adequaa t op in te spe len . Hoewel veel oude ren de wens hebben o m te verhu izen naar een n u l t r e d e n w o n i n g / l e v e n s -loopgeschik te w o n i n g , is t ege l i j ke r t i j d een du ide l i j ke t r end waa rneembaar da t oude ren in de p rak t i j k zo lang moge l i j k b l i j ven wonen in hun huid ige w o n i n g . De verhu ismob i l i te i t van de g roep o u d e ren is laag. Wi j w i l l en ouderen ver le iden o m t i j d ig maa t rege len te t re f fen o m zo langer ze l fs tand ig te kunnen wonen in de e igen w o n i n g . Hiervoor is het nodig dat won ingen vo ldoende gesch ik t z i j n , zo nodig won ingaanpass ingen p laa tsv inden en da t de woonomgev ing toeganke l i j k is. B i jzondere aandacht is gewens t voo r de g ro te groep par t icu l ie re won inge igenaren in de g e m e e n t e , aangez ien het ove rg ro te deel (70 0zo) van de won ingvoo r raad bestaat uit par t icul ier bezi t . De g e m e e n t e heef t beperk te s tu r i ngsmoge l i j kheden en vooral een rol als het gaat om het i n fo rmeren en de bewus t word ing van oude ren o m t i j d ig maat rege len te t r e f f e n .

We voegen de k o m e n d e j a r e n in beperk te ma te won ingen toe aan de huidige w o n i n g v o o r r a a d . Het is van g roo t be lang da t n ieuwe won ingen gesch ik t z i jn (o f eenvoud ig geschik t g e m a a k t kunnen wo rden ) v o o r sen io ren , gezien de sterke en ve rde r s t i jgende behoef te aan levens loopgesch ik -t e / n u l t r e d e n w o n i n g e n in de g e m e e n t e . Dit k o m t o m d a t won ing types voor sen ioren ( sen io renwon i n g e n / a p p a r t e m e n t e n ) beperk t aanwezig z i jn in de huidige voor raad én o m d a t de oudere hu ishoudens het s te rks t t o e n e m e n in de komende j a r e n . Bij het t oevoegen van n ieuwe won ingen wi l len we de levens loopgeschik the id van w o n i n g e n s t i m u leren. Het gaat dan o m f lex ibe le won ingen die eenvoud ig aanpasbaar z i jn voor j o n g en oud en g e schikt voo r alle levens fasen. We s lu i ten in het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a aan bi j de g r o n d g e b o n d e n , landel i jke w o o n c u l t u u r van Epe (op di t m o m e n t bestaat de huidige won ingvoor raad v o o r 8807o ui t eengez inswon ingen ) . Ook houden we in het p r o g r a m m a rekening me t de lage ve rhu i smob i l i t e i t van ouderen . Dit heef t t o t gevo lg da t we in het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a het accent leggen op g r o n d g e bonden won ingen en voo r een beperk t deel op appa r t emen ten (zie paragraaf 2 . 2 ) . Voo r t du rende mon i to r ing van de daadwerke l i j k v raag naar a p p a r t e m e n t e n is noodzake l i j k (d i t ge ld t over igens voor alle w o n i n g t y p e s in het p r o g r a m m a ) . Wannee r b l i j k t dat er een vo ldoende a fname bes taa t van appa r t emen ten d o o r o u d e r e n , kan hierop wo rden ingespeeld met de zachte p lancapac i te i t , waa rvan een deel m o m e n t e e l nog niet is i ngevu ld . Tot s lo t : het g roo ts te deel van de won ingvoo r raad van de t o e k o m s t s taat er a l : d i t z i jn de hu id ige won ingen . Het is dan ook essent ieel da t deze w o n i n g e n ge schikt z i jn (o f gesch ik t g e m a a k t kunnen wo rden ) voo r oudere hu ishoudens.

S a m e n r e d z a a m h e i d in c o m b i n a t i e m e t p r o f e s s i o n e l e o n d e r s t e u n i n g Naast een gesch ik te won ing lever t ook het sociale ne twerk een be langr i jke b i jd rage aan het p re t t ig en langer ze l fs tand ig wonen van inwoners . We wi l len ru im te bieden aan het e igen in i t ia t ie f en de samenredzaamhe id van inwoners . We wi l len waar moge l i j k gezamenl i j ke in i t ia t ieven van inwoners en burenhu lp o n d e r s t e u n e n . Daarnaas t b ieden we een (aanvu l lend) professioneel onde rs teun ings aanbod van we lz i jn en zorg voo r kwetsbare inwoners . Het s t imu le ren van het e igen in i t ia t ie f en de inzet van het e igen ne twe rk gebeu r t onder meer bi j de u i tvoer ing van de W m o en het w i j k - en


buur tger i ch t w e r k e n . Bij he t onders teunen van het p re t t ig en langer zel fs tandig w o n e n van ouderen

gaat het concreet o m bewus two rd ing rondom won ingaanpass ingen en het ve r lenen van m e d e w e r

king aan s l imme w o o n - en zo rgcomb ina t ies . In de kernen leggen we geen exp l ic ie te woonzo rgzo

nes vast . Dit o m de vo lgende redenen : de keuzevr i jhe id in de zo rg , ze l f redzaamheid van de burger ,

ex t ramura l i se r ing van de zo rg , buur tzorg (doorgaans in de ouderenvoorz ien ing ge ïn teg ree rd ) en

het w i j k - en buu r tge r i ch t we rken da t al p laa tsv ind t .

V o l d o e n d e b e t a a l b a r e w o n i n g e n Voldoende betaa lbare w o n i n g e n (huu r en koop) v o o r s ta r te rs , a l leenstaanden en hu ishoudens m e t

een laag inkomen z i jn en b l i j ven be langr i jk . Betaa lbare won ingen real iseren we deels doo r het t o e

voegen van d i t t y p e w o n i n g e n (zie paragraaf 2 . 2 ) . Daarnaast kan door de v e r k o o p van sociale

huu rwon ingen het aanta l goedkope koopwon ingen wo rden ve rg roo t . Bepalend is s teeds da t het

aanbod aanslu i t b i j de actue le m a r k t v r a a g . H iervoor is het zorgvu ld ig mon i to ren v a n de ma tch t u s

sen vraag en aanbod en het faseren en doseren van won ingbouwp lannen noodzake l i j k . Het gaa t bi j

het s turen op de be taa lbaarhe id van won ingen echter voora l ook om het v e r m i n d e r e n van de

woon las ten . Door het toepassen van energet ische maat rege len kunnen we de w o o n l a s t e n (ener

g iekos ten) v e r m i n d e r e n en zodoende de betaa lbaarhe id van won ingen ve rg ro ten .

B e v o r d e r e n v a n d o o r s t r o m i n g

Er z i jn vo ldoende gesch ik te won ingen nodig o m de doors t roming op de w o n i n g m a r k t te bevorderen

(zie def in i t ie doo rs t r omers in b i j lage 1 ) . Door het toevoegen van won ingen aan de bovenkan t van

de ve rhu i ske ten , d i t wi l zeggen won ingen voo r sen io ren , kunnen j onge re hu ishoudens d o o r s t r o m e n

naar de won ingen die de sen io ren ach te r la ten . De doors t roming v raag t enerz i jds o m een goede

kwal i te i t van de bes taande voo r raad en anderz i jds o m het toevoegen van w o n i n g t y p e n die aan

t rekke l i j k z i jn v o o r sen io ren . Het gaat dan voora l om won ingen die levens loopgesch ik t z i jn en die

qua t ype en pr i jsk lasse aans lu i ten op de behoef te van sen io ren , hetgeen niet per def in i t ie inhoud t

da t het om duu rde re won ingen gaat . Ook een goede kwal i te i t van de woning en d i rec te w o o n o m

gev ing zi jn van be lang o m d o o r s t r o m e r s te ver le iden o m te verhu izen naar een ande re w o n i n g .

2 . 1 . 3 O p l o s s i n g s r i c h t i n g e n

1. T o e g a n k e l i j k e w o n i n g e n e n w o o n o m g e v i n g : a. I nven ta r i sa t i e van de behoef te en moge l i j kheden voor het opp lussen /be te r t oeganke l i j k

maken van sociale huu rwon ingen (30 oZo won ingvoo r raad ) door bi j ge l i j kv loerse won ingen

de classi f icat ie op te schalen (opste l len toeganke l i j khe idsp lan ) . Op basis van de i nven ta r i

sa t ie / het t oeganke l i j khe idsp lan a fspraken maken tussen Tr iada en gemeen te over de pres

ta t ies .

b. Aanvul l ing van het toeganke l i j khe idsp lan me t de focus op de par t icu l iere won ingvoo r raad

(70oZo w o n i n g v o o r r a a d ) , me t voora fgaand een onderzoek naar subs id i es /expe r imen ten , zo

als de inzet van thu is techno log ie of een toeganke l i j khe ids len ing om toeganke l i j khe id w o

n ingen te v e r g r o t e n .

c. Voor t ze t ten van het beleid om in te ze t ten op de levensloopgeschik the id van n ieuwe w o

n ingen in i nb re id ings - en u i t l eggeb ieden : d i t toepassen bij n ieuwe bouwp lannen waar de

gemeen te een g rondpos i t ie heeft en h iernaast a fspraken maken me t T r i ada , par t icu l iere

opd rach tgeve rs en on tw ikke laa rs over het percentage levensloopgeschik te w o n i n g e n .

d. Plan van aanpak ops te l len o m inwoners te in fo rmeren en o m hen bewust te m a k e n o m t i j

dig hun won ing aan t e passen en zo nodig gebru ik te maken van thu is techno log ie of andere


maat rege len . Deze bewus tword ing kan p laa tsv inden door b i jvoorbeeld een b rochure voo r 55-p lussers op te s te l len over de maat rege len die zij kunnen nemen o m langer ze l fs tand ig te w o n e n . S a m e n w e r k e n me t en het act ie f t oe rus ten van 's igna leerders ' op geb ied van w o nen, we lz i jn en zorg (u i t voerende professionals en v r i jw i l l i ge rs ) , par t i jen be t rekken bi j be w u s t w o r d i n g , b i j voorbee ld door het verspre iden van een fo lder . Het o n d e r w e r p is onderdee l van het W m o - b e l e i d . Dit al les na de kante l ing in de W m o ; de verschu iv ing van de rol van de gemeen te van ve rs t rekke r naar adv iseur .

2. S a m e n r e d z a a m h e i d in c o m b i n a t i e m e t p r o f e s s i o n e l e o n d e r s t e u n i n g : a. Onders teunen van de inzet van het e igen ne twe rk van inwoners , man te l zo rg en v r i jw i l l i

gers . S tu ren op een toeganke l i j k en vo ldoende aanbod van zorg en welz i jn en een passend voorz ien ingenn iveau in de gemeen te . Dit in samenwerk ing met organisat ies op het gebied van w o n e n , we lz i jn en zo rg , w i j kve ren ig ingen en vr i jw i l l igers (zie verdere u i twe rk i ng in paragraaf 2 . 3 ) .

3 . V o l d o e n d e b e t a a l b a r e w o n i n g e n : a. Het bed ienen van de p r ima i re doe lg roep : het mon i to ren van de match tussen v raag en

aanbod van betaa lbare huur - en koopwon ingen . b. Het bedienen van de secundai re doe lgroep ( m i d d e n i n k o m e n s ) : inventar isa t ie van de m o g e

l i j kheden en de behoef te o m een deel van de sociale huurwon ingen gefaseerd besch ikbaar te ste l len aan onder andere m idden inkomens . Dit kan b i jvoorbeeld door het o p t r e k k e n van de huurp r i j s van won ingen naar v r i j e sec to rhuur of door de verkoop van h u u r w o n i n g e n . Tr iada onde rzoek t de moge l i j kheden b innen de Europese regelgeving (zodra d i t v e r d e r u i t gekr is ta l l i seerd is) voo r het op t rekken van de huurp r i j s naar de vr i je sec tor t e n behoeve van het bed ienen van m idden inkomens (n ie t -DAEB) . Deze groep zal dan we l als doe lg roep moe ten w o r d e n gede f in iee rd . Bij ve rkoop onderzoek t Tr iada of en hoe w o n i n g e n m e t kor t ing kunnen wo rden ve rkoch t en of het in s o m m i g e geval len wensel i jk is won ingen pas te ve rkopen na het u i t voeren van het o n d e r h o u d . Eén en ander is ook s te rk a fhanke l i j k van landel i jke rege lgev ing .

c. S t imu le ren van het ve r lagen van de woon las ten door energ iebespar ing en het duu rzaam opwekken van energ ie (zie paragraaf 2 . 4 . 3 ) : » Onderzoeken wa t de moge l i j kheden z i jn me t be t rekk ing to t de inzet van een d u u r z a a m

heids len ing ( vo lume en t e m p o ) voor bewoners (o .b .v . revolv ing f u n d ) . Op basis h iervan een a fweg ingskade r ops te l len .

» Onderzoeken op we lke man ie r de bewus tword ing van inwoners o m energ ie te besparen te v e r g r o t e n is, b i j voorbee ld door v r i jw i l l i gers in te ze t ten als duurzaamhe idsadv iseur .

d . Voor t ze t ten van de s ta r te rs len ing en het eva lueren van het einde van de door loop t i j d h ierv a n .

4 . B e v o r d e r e n v a n d o o r s t r o m i n g : a. Voor t ze t ten van het beleid o m in te ze t ten op levensloopgeschik the id van n ieuwe won ingen

in inb re id ings- en u i t l eggeb ieden : d i t toepassen bi j n ieuwe bouwplannen waar de gemeen te een grondpos i t ie heef t en h iernaast a fspraken maken met Tr iada, par t icu l iere opd rach tge vers en on tw i kke laa rs over het percentage levensloopgeschik te won ingen (zie l c ) .

b. Bevorderen van de kwa l i te i t van n ieuwe won ingen zodat d i t aanslui t bij de v raag van door s t romers (zoals s t imu le ren energ iezu in ige won ingen , duurdere huu rwon ingen m e t goede kwal i te i t , t oeganke l i j ke w o n i n g e n ) .


c. Inven ta r i sa t i e van de a l te rna t ieve moge l i j kheden voor het s t imu le ren van de d o o r s t r o m i n g

van sen io ren : « bij n i euwbouw en hers t ruc tu re r ing (zorgen voo r geschik te won ing )

» sen io ren ver le iden to t verhu izen naar een gesch ik te w o n i n g , b i jvoorbeeld h u u r k o r t i n g bij

ve rhu iz ing naar k le inere won ing » i n f o r m e r e n / b e w u s t m a k e n van sen io ren o m t i j d ig keuzes te m a k e n : maa t rege len t r e f f en

in hu id ige won ing of ve rhu izen . d. In over leg me t Tr iada nagaan welke a l te rna t ieve moge l i j kheden er z i jn voo r het op lossen

dan wel reduceren van het p rob leem van de won ingzoekenden me t een i n k o m e n tussen

C 3 4 . 2 2 9 , - en C 4 3 . 0 0 0 , - (pr i jspei l 2 0 1 3 , - zie ook 1.3.1) .

2 . 2 B e s t a a n d e e n n i e u w e w o n i n g e n

2 . 2 . 1 A n a l y s e

T e r u g k i j k e n

» In de Woonv is ie 2 0 0 5 - 2 0 1 5 is aangegeven dat in die per iode in Epe 1.600 w o n i n g e n gebouwd zouden m o e t e n w o r d e n . Deze ambi t ie was ru im en is n iet gehaa ld . Enerzi jds o m d a t nog p lanologische procedures gevo lgd moes ten w o r d e n , anderz i jds vanwege de economische en f inanc ië le cr is is. Het gemidde ld aanta l won ingen dat j aa r l i j k s in Epe w o r d t opgeleverd bedraagt 50 w o n i n gen . Er wo rd t fo rs m inde r g e b o u w d . Ook de v raag naar won ingen is f undamen tee l anders . De kwa l i te i t van de won ing en de w o o n o m g e v i n g w o r d t s teeds be langr i j ker en bepaal t g ro tendee ls de keuze van de consumen t die steeds kr i t i scher w o r d t .

» Typering woningvoorraad: de won ingvoo r raad in Epe bestaat voo rname l i j k u i t eengez inswon in gen . De mees te won ingen z i jn gebouwd in de naoor logse per iode to t de j a ren '90 van de vor ige eeuw. Circa 70oZo van de won ingen behoor t t o t de koopsector .

V o o r u i t k i j k e n » In de Bes tuur l i j ke Carrousel van de regio S tedendr iehoek van 15 december 2 0 1 1 is ove reenge

komen dat de reg iogemeen ten en de prov inc ie Gelder land (en Over i jssel v o o r wa t be t re f t

Deven te r ) t w e e j a a r lang gaan expe r imen te ren met het adapt ie f p rog rammeren van de reg ionale won ingbouw (zie b i j lage 7 ) . Als re fe ren t iekader ge ld t daarb i j het derde Kwal i ta t ieve W o n i n g

bouw Prog ramma van de prov inc ie Ge lder land. Het KWP3 geef t de kwant i ta t ieve en kwa l i ta t ieve

ram ingen van de reg ionale w o n i n g v o o r r a a d t o e n a m e voor de per iode van 2010 t o t 2 0 2 0 . Voor de verde l ing daa rvan ove r de Gelderse gemeen ten z i jn op 15 december 2 0 1 1 eveneens a fspraken g e m a a k t . Voor Deven te r w o r d t u i tgegaan van de a fspraken met de provincie Over i j sse l . Ru im te

l i jke re fe ren t iekaders voo r de regionale w o n i n g b o u w o n t w i k k e l i n g v loeien voor t u i t de S t ruc tuu r visies voo r respec t ieve l i j k het Bundel ingsgebied en de Voor landen . Deze ze t ten beide in op real iser ing van m ins tens 450Zo van de w o n i n g v o o r r a a d t o e n a m e in b innenstede l i j ke geb ieden en

op ten minste 750Zo van de w o n i n g v o o r r a a d t o e n a m e in het Bundel ingsgebied en 250Zo in de Voor landen.

» Regionaal is a fgesp roken dat de gemeen te Epe 790 won ingen mag bouwen van 2010 t o t en me t

2 0 1 9 . Dit aanta l wo rd t in deze visie bek rach t igd . Het geta l van 790 won ingen v loe i t voo r t ui t de verde l ing van he t aanta l won ingen voor de Voor landen (25 0Zo) en het Bunde l ingsgeb ied (75 0 Zo).

De 8 .500 w o n i n g e n ui t het KWP3 z i jn ve rdee ld naar ra to van de won ingvoor raad op 1 j anua r i 2010 (s ta r t per iode KWP3). Voor Epe resu l teer t dan een aanta l van 790 w o n i n g e n . Di t aanta l

w o r d t ve rhoogd m e t 30oZo in ve rband me t p lanver t rag ing en p lanu i tva l . Inc lus ief de overcapac i -


t e i t bedraagt het aanta l te p lannen won ingen in de gemeen te Epe 1 . 0 2 7 in de per iode 2 0 1 0

2 0 1 9 .

« Het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a van Epe van 2 0 1 0 t o t en m e t 2 0 1 9 bevat 9 3 8 won ingen (exc lus ief

30o

7o reservecapac i te i t en u i tges te lde plannen na 2 0 2 0 ) 2 1 8 woningen voor 2 0 1 4 en daarnaas t

6 1 3 won ingen v o o r 2 0 2 0 . De over ige capaci te i t t o t 2 0 2 0 bestaat uit 1 0 7 won ingen . Op het m o

m e n t van schr i j ven ( 1 1 maar t 2 0 1 3 ) zi jn 1 5 7 won ingen gereal iseerd en 6 1 won ingen (op leve

r ing vóór 2 0 1 5 ) nog ve rgund sinds 2 0 1 0 . Verder z i jn 4 5 6 won ingen hard (dat wil zeggen dat het

bes temmingsp lan is vas tges te ld ) en 2 6 4 zacht (da t wil zeggen dat de planologische procedure

(nog) niet is g e s t a r t ) . 3 9 5 won ingen zi jn gefaseerd na 2 0 2 0 . Dit betref fen onder andere de ui t

leglocat ies Ooste rho f Zuid (Vaassen) en ' t Slath (Epe) . 1 2 5 woningen worden ui t de p r o g r a m

mer ing gehaa ld . Dit be t re f t de ui t leg locat ie Kerkenland (Vaassen) . Zowel de

w o n i n g p r o g r a m m e r i n g in ' t Sla th , als in Kerken land be t re f t zachte plancapaci te i t .

G e r e a l i s e e r d ( 2 0 1 0 t / m 2 0 1 2 )

V e r g u n d ( 2 0 1 3 / 2 0 1 4 )

H a r d e p l a n n e n ( v a n a f 2 0 1 5 )

Z a c h t e pr ior i ta i re p l a n n e n ( v a n a f 2 0 1 5 )

R e s t c a p a c i -

te i t tot 2 0 2 0

A a n t a l 157 woningen 61 woningen 423 woningen 190 woningen 107 woningen (waarvan 74 wo

ningen zacht)

T y p e 270

7o huur

lũ

h goedkope koop

500

7o middeldure koop

6 Vo huur (51 bouw 7- 53 sloop)

240/0 huur

lľVo goedkope koop

2494) middeldure koop

410

7o huur

l io/o middeldure koop

320

7o huur

160

7odure koop 1060

7o dure koop (63 bouw)

4ľVb dure koop 480

7o dure koop 68 o/o dure koop

Hiervan: 113 EGW

44 MGW3

Hiervan: 58 EGW 3 MGW


Hiervan: 30 EGW

160 MGW


Figuur 2. Stand woningbouwprogramma 1 maart 2013

» Het aantal won ingen l igt hoger dan de bouwcapac i te i t die regionaal voo r Epe is vas tges te ld ,

maar binnen de grens van 30o

7o ext ra plancapaci te i t in verband met planui tva l en p lanve r t r a

g i ng . Dit is een bewus te keuze, onder meer vanwege de pr ior i te i t die l igt bij de opwaarder ing

van de centra v a n de kernen Epe en Vaassen. Dit bet re f fen grotendeels zachte p lannen . Door

het toevoegen v a n t evee l won ingen onts taa t er wel iswaar op de korte t e r m i j n on tspann ing en

doors t roming op de w o n i n g m a r k t , maar op de langere t e r m i j n bestaat de kans op leegstand en

waardeda l ing . Waakzaamhe id is dus geboden. Op basis van de mark tv raag moet op het j u i s te

m o m e n t de goede won ing w o r d e n t oegevoegd . De moge l i j kheden om verder te schrappen in de

plannen t o t en m e t 2 0 1 9 zi jn beperk t , gezien de hoge mate van harde plancapaci te i t (circa 8 0 0

7o van p lancapac i te i t ) . Gezien de gemidde lde t oevoeg ing van woningen in de per iode 2 0 0 5 2 0 1 0

3 EGW= eengezinswoningen, MGW = meergezinswoningen


is de ambi t ie o m in de per iode 2012 -2019 gemidde ld 90 won ingen per j a a r toe te voegen bovend ien erg amb i t i eus . Temee r gezien de inv loed van de f inancië le en economische cr is is. Gelet h ierop wo rd t in 2016 een m o m e n t van eva luat ie i ngebouwd en bezien welke p lannen voo r de t o e k o m s t nog reëel z i jn en of n iet een her i jk ing d ien t p laats te v inden van de dan nog te real iseren p lannen t o t 2020 en na 2 0 2 0 . Dit onde rmee r op basis van de prognoses zoals die dan ge l d e n .

» Het rest r ic t ieve beleid voor n ieuwe in i t ia t ieven, zoals da t door de gemeente raad op 30 j u n i 2 0 1 1 is vas tges te ld , b l i j f t gehandhaa fd . Omda t de w o n i n g m a r k t dynamisch is en op d i t m o m e n t o n voorspe lbaar , w o r d t d i t beleid niet in deze visie o p g e n o m e n . Het s taat ernaast en kan zo nod ig , als de oms tand igheden daa rvoo r aanle id ing geven , w o r d e n aangepast . Nieuwe in i t ia t ieven - die wel l ich t ru im te l i j k inpasbaar z i jn - houden een t o e n a m e van het aanta l won ingen in . H ierdoor s t i j g t de p lancapaci te i t van de gemeen te , he tgeen niet gewens t is op grond van de a r g u m e n t e n zoals die in het voora fgaande z i jn g e n o e m d . Nieuwe in i t ia t ieven f rus t re ren de he rs t ruc tu re r ing van de centra v a n de ke rnen Epe en Vaassen. Verder heef t een ex t ra toevoeg ing van won ingen f inancië le gevo lgen in re lat ie t o t de p lancapaci te i t , zoals die in de u i t leggebieden is voo rz ien .

Op basis van de woonwensen in combina t ie me t de demogra f i sche on tw ikke l ingen in de g e meen te Epe b l i j k t de vo lgende behoe f te : » Er is behoef te aan meer h u u r a p p a r t e m e n t e n en ( h u u r ) sen io renwon ingen in ve rge l i j k ing

me t het hu id ige w o n i n g a a n b o d . Het gaat hier o m huu rwon ingen in alle pr i jsk lassen. » Het huidige aanbod van koopappa r temen ten s lu i t vo ldoende aan bi j de behoef te . » Er is m inder behoe f te aan huur - en koopeengez inswon ingen dan het huid ige aanbod (a fge

zien van een kleine groep s t a r t e r s ) . É

Bron: WoON2012, SysWov2012, Primos2012, lokale woningmarktonderzoeken, bewerking Atrivé - zie woningmarktonderzoek gemeente Epe 2013.

Het gaat in het bovens taande o m de w o n i n g b e h o e f t e voo r de lange t e r m i j n . De fac to ren die de behoef te bepalen ( m i g r a t i e , i nkomenson tw i kke l i ng , demogra f i e ) veranderen in een veel lager t e m p o en ge l i j kma t i ge r dan fac toren die de m a r k t v r a a g bepalen ( leencapaci te i t , gez inss i t ua t i e , w o n i n g t y p e 4- p l a t t eg rond , bu i t en ru im te , pa rke ren , a rch i tec tuur , voo rz ien ingen , openbare r u i m t e ) . De won ingbehoe f t e ver taa l t zich b innen de huid ige contex t ( w o n i n g m a r k t c r i sis) n iet au tomat i sch in een koopkrach t ige m a r k t v r a a g . Dit m a a k t het mon i to ren van de w e r k e l i jke mark t v raag en een adap t ieve w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g van be lang. Ook de inv loed van de g rondgebonden wooncu l t uu r in de gemeente is een fac to r o m rekening mee te houden . I n woners kunnen in het woonwensenonderzoek aangeven dat zi j behoef te hebben aan een ap pa r temen t , t e rw i j l hun daadwerke l i j ke gedrag in de p rak t i j k deze vraag niet laat z ien (als gevolg van de genoemde fac to ren die de m a r k t v r a a g bepa len , zoals de won ingmark t c r i s i s ) . Bovendien zien w e in de p rak t i j k da t de ve rhu ismob i l i t e i t bij ouderen laag is, h iermee d ient rekening gehouden te w o r d e n in de w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g . Het is van g roo t belang o m zicht te hebben op de actuele mark t v raag en d i t le idend te laten zi jn voor de w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g . Door het cont inu mon i to ren van de on tw i kke l i ngen op de w o n i n g m a r k t en het f a seren en doseren van won ingbouwp lannen ( f lex ib i l i te i t ) is t i jd ig b i j s tu ren moge l i j k . Centraal s taat een v raagges tuu rd w o n i n g b o u w p r o g r a m m a w a a r m e e w o r d t ingespeeld op de beweging en de v raag die aanwez ig is op de w o n i n g m a r k t .


2 . 2 . 2 A m b i t i e

B e s t a a n d e v o o r r a a d De kwal i te i t van de bestaande won ingen en de d i recte w o o n o m g e v i n g is van g roo t be lang : de bes taande won ingen v o r m e n i m m e r s het groots te deel van de won ingvoor raad in Epe. Daarnaast is de mate van het t oevoegen van ex t ra won ingen beperk t , gez ien de demograf ische on tw i kke l i ngen en de won ingmark t c r i s i s . Dit m a a k t da t de bestaande voor raad s teeds be langr i j ker w o r d t .

In Epe s t reven we naar een goede kwal i te i t van de bes taande voor raad die past bi j de v raag van de verschi l lende ( t o e k o m s t i g e ) doe lgroepen in Epe. Speciale aandach t is hierbi j nodig voo r de i n vu l l ing van het aanpassen van de bestaande w o n i n g v o o r r a a d ; het aanpassen van won ingen d ien t te leiden t o t won ingen die kwa l i ta t i e f beter aans lu i ten bi j de v raag van de gebru iker . Levens loopgesch ik the id van won ingen is h ierb i j be langr i jk , gezien de groe iende groep senioren in de g e m e e n t e . Ook duurzaamhe id is een t h e m a . De energ iepr i j zen z i jn de a fge lopen j a ren v e r a n t w o o r d e l i j k v o o r meer dan d r i e k w a r t van de vas te woon las tens t i jg ing van de hu ishoudens in ons land. Duur zaamhe id w o r d t dus s teeds be langr i j ker . Daarmee on ts taa t ge l i j k een spann ingsve ld . Een n ieuwbouwwon ing is vo lgens de laats te inzichten gebouwd en eventuee l voorz ien van ex t ra energ iezu in ige maa t rege len . Bij een bestaande w o n i n g , voora l als deze van voor de j a r e n ' 9 0 is, z i jn meesta l forse inves te r ingen nodig om de energ ie las ten substant iee l te rug te d r i ngen . H iervoor is aandacht nod ig . Hierb i j is het van belang kos tenbespar ingen en energ iebesparende techn ieken te kap i ta l i seren. Wat lever t het op , te meer nu op di t m o m e n t kopers l iever hun geld s teken in waar -deverhogende en comfo r tge re la tee rde ve rbouw ingen , zoals keukens en badkamers . Duurzaamhe id zal comfo r t en waa rde moe ten gaan creëren o m bi j mensen ingang te kunnen v inden (zie pa ra graa f 2 .4 ) .

Het gaat bi j het s t reven naar een goede kwal i te i t van n ieuwe en bestaande won ingen p r ima i r o m de kwal i te i t van de e igen won ing en di recte w o o n o m g e v i n g . De gemeen te Epe wi l inves teren in een goed woonmi l i eu . De kwa l i te i t van de openbare ru imte en het voorz ien ingenn iveau m o e t e n passen b innen de ambi t ie da t het in de gemeen te Epe goed leven en wonen is. Bij op te s te l len m a a t r e g e len is een duurzaamhe idscan noodzake l i j k o m te bewerks te l l igen dat de maat rege len die g e n o m e n worden duurzaam z i jn (zie ook paragraa f 2 .3 ) .

Een n ieuw f e n o m e e n in de v a s t g o e d m a r k t be t re f t de leegs tand . Landel i jk is h ie rvoor steeds meer aandacht en ook de prov inc ie Gelder land benoemt leegstand als een gegeven w a a r m e e in de t o e komst reken ing gehouden moe t w o r d e n . Ons u i tgangspun t is da t leegstand p r ima i r een p rob leem is van degene die de e igendom daarvan heeft . Wel wi l len wi j act ie f meedenken en zo nodig fac i l i te ren v o o r zover het bee ldbepa lende locat ies z i jn in de centra van onze v ier ke rnen . Hierbi j denken wi j in kansen en moge l i j kheden o m innova t ie f ondernemerschap de creat ieve ru imte te bieden en samen te on tdekken we lke n ieuwe ru im te l i j ke kwal i te i t t e real iseren is.

N i e u w b o u w Het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a in Epe v raag t o m adapt ie f p r o g r a m m e r e n : Epe mag een m a x i m u m van 790 won ingen t oevoegen in de per iode to t en me t 2019 (exc lus ie f overcapac i te i t ) . De st ip op de hor izon is h ie rmee gezet . De invu l l ing en aanta l len van het hu id ige w o n i n g b o u w p r o g r a m m a toe tsen we kr i t i sch , gezien de reg ionale n o r m e r i n g , de mark t v raag en de toekomst ige hu ishoudenson tw ik kel ing en de won ingmark t c r i s i s .

R e f e r e n t i e w w / m m e / a b l / l r o / r / 1 2 . 4 2 5 B l a d 2 2

Er moe ten keuzes w o r d e n g e m a a k t wa t be t re f t de invu l l ing van het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a ; di t kan deels door he t b i j s tu ren via de zachte p lannen. Cent ra le u i tgangspun ten voor het maken van keuzes in het hu id ige w o n i n g b o u w p r o g r a m m a z i j n :

» Won ingbouwp lannen d ienen a a n te s l u i t e n bij de w e r k e l i j k e m a r k t v r a a g en ook rekening te houden met de won ingbehoe f te op lange t e r m i j n . Momentee l zien we v o o r n a m e l i j k m a r k t v r a a g in het goedkope segment . Aans lu i ten bi j de mark t v raag v raag t o m f l ex ib i l i te i t van won ingen en w o n i n g b o u w p l a n n e n . Ook een s c h e r p e p r i j s - k w a l i t e i t s v e r h o u d i n g en de l o c a t i e spelen een be langr i j ke rol bi j de v raag naar won ingen . Voor het adequaa t aan kunnen s lu i ten bi j de werke l i j ke v raag is het nodig o m gefaseerd en gedoseerd won ingen toe te voegen aan de w o n i n g v o o r r a a d . Flexibi l i te i t van won ingbouwp lannen én van het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a zel f gee f t ru imte o m zo nodig bi j te s tu ren . Het is gezien het voo r gaande ook noodzake l i j k om te k i j ken naar de duurzaamhe id van de w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g : hoe f lex ibel en aanpasbaar is het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a (zie voo r het t h e m a duu rzaamhe id ook paragraaf 2 .4)?

» De focus in de w o n i n g p r o g r a m m e r i n g verschu i f t van kwan t i t e i t naar kwal i te i t . De u i tdag ing is o m te zo rgen da t de toe te voegen won ingen kwa l i ta t ie f passen bij de vraag van i nwoners. Won ingen d ienen -naas t het aans lu i ten bi j de v r a a g - ook duu rzame kwal i te i t toe te voegen en te zorgen voo r m e e r v a r i a t i e in de won ingvoo r raad ( ' toevoegen van won ingen die on tb reken in de hu id ige won ingvoo r raad ' ) . Won ingen d ienen bij te dragen aan de d i f fe rent ia t ie v a n de won ingen in w i j ken en ke rnen . Be langr i j k is de r u i m t e l i j k e k w a l i t e i t van n ieuwe w o n i n g e n . Door op de specif ieke oms tand igheden van een plek in te spelen w o r d t de ru im te l i j ke ident i te i t ve rs te rk t . Er is dan sprake van speci f ieke - aan de plek - gebonden kwa l i t e i t en . Deze kwa l i te i t kan ve rs te rk t wo rden doo r naast de fys ieke componen t een sociale d imens ie toe te v o e g e n . In fe i te on ts taa t dan een 'dubbe le kwa l i te i t sve rbe te r ing ' . W o ning en woonmi l i eu w o r d e n aan e lkaar gekoppe ld , evenals het voorz ien ingenn iveau . Gelet h ierop l igt in eerste ins tan t ie de focus op inbre id ing en he rs t ruc tu re r ing . Dit s lu i t aan bij het co l l egep rog ramma 2 0 1 0 - 2 0 1 4 . Hier in is het ve r s te r ken van v i ta le kernen en leefbare w i j k e n , gekoppe ld aan een goed bas isvoorz ien ingenn iveau een be langr i j k t h e m a . De heron tw ikke l i ng van de cent ra van de kernen Epe en Vaassen s taat ook cen t raa l , evenals de invoer ing van w i j k - en buu r tge r i ch t w e r k e n . Beide z i jn ger ich t op het ve rs te rken van de f y sieke en sociale kwa l i te i t van de bestaande g e b i e d e n / w i j k e n / b u u r t e n . Daar l igt de opgave voor de t o e k o m s t . Kwal i te i t en ident i te i t z i jn nauw aan e lkaar gel ieerd en voor Epe als w o o n - en lee fomgev ing be langr i j k o m in de t o e k o m s t ondersche idend en herkenbaar te kunnen z i jn (zie rappo r t Boekema) . Eind 2 0 1 1 is het 'Bes lu i t a lgemene regels ru imte l i j ke Orden ing ' (Bar ro ) in we rk i ng ge t reden . Op t e r m i j n zal in het Barro de SER-ladder voo r w o n ingbouw w o r d e n o p g e n o m e n . Het Barro v o r m t een n ieuwe, dw ingende checkl is t bij de o p ste l l ing van b e s t e m m i n g s p l a n n e n .

» We s t imu le ren en fac i l i te ren waar moge l i j k v r a a g g e s t u u r d b o u w e n en k le inschal ige w o n ingbouw in i t i a t i even vanu i t de samenlev ing zodat won ingen op t imaa l aans lu i ten bi j de wensen v a n de gebru ike r .

» We wi l len voorz ien in de v raag van het t o e n e m e n d aanta l k leine en oudere hu ishoudens in Epe. In he t w o n i n g b o u w p r o g r a m m a is een deel van het p r o g r a m m a bes temd voo r de t o e voeg ing van a p p a r t e m e n t e n . Het toevoegen van a p p a r t e m e n t e n voor ouderen lu is ter t zeer nauw als he t gaat om woonkwa l i t e i t en locat ie. We mon i t o ren zorgvuld ig of het toe te v o e gen aanta l a p p a r t e m e n t e n aanslu i t bij de werke l i j ke m a r k t v r a a g . B i js turen kan zo nodig p laa tsv inden via de zachte p lancapaci te i t van het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a . Bij n ieuwe e e n gez inswon ingen s t imu le ren we de l e v e n s l o o p g e s c h i k t h e i d e n f l ex ib i l i -


t e i t / a a n p a s b a a r h e i d van won ingen o m te zorgen dat deze won ingen aans lu i ten bi j de v raag van de t o e n e m e n d e groep ouderen .

» Won ingen in het goedkope segment z i jn onderdee l van de zachte p lannen. Daarnaast ko men won ingen voor s ta r te rs en a l leenstaanden besch ikbaar als gevolg van de ve rkoop van sociale h u u r w o n i n g e n . We mon i to ren de ma tch tussen de daadwerke l i j ke vraag en het aanbod v a n won ingen in het goedkope segmen t . We wi l len waar moge l i j k zorgen voor een passend aanbod in de koopsec to r voor s ta r te rs , a l leenstaanden en m idden inkomens .

» Wanneer we k i j ken naar de e igendomsvo rm van de gep lande won ingen , dan is er ru im te voo r een g ro te re hoeveelhe id huur dan op di t m o m e n t s taa t gepland op basis van het woonwensenonde rzoek . Het gaat hier voo r een g roo t deel o m de geui te woonwensen door oudere hu ishoudens . Voor een deel van deze doe lgroep ge ld t da t zi j hun huid ige won ing eerst m o e t e n kunnen v e r k o p e n . Wanneer di t m inde r goed luk t als gevolg van de hu id ige won ingmark t c r i s i s , dan zal d i t de daadwerke l i j ke v raag naar huu rwon ingen be ïnv loeden. Ook hier is mon i to r ing van de daadwerke l i j ke m a r k t v r a a g noodzake l i j k o m te zorgen v o o r een goede match tussen v raag en aanbod .

De invul l ing van he t w o n i n g b o u w p r o g r a m m a v raag t o m s t rakke p rog rammer i ng voor de kor te t e r m i j n m e t de nodige f lex ib i l i te i t o m de planning aan te kunnen passen op actuele on tw ikke l i ngen in de v raag (adapt ie f p r o g r a m m e r e n ) . Hiertoe is cont inue mon i to r i ng gewens t om zicht te hebben en te houden op de on tw ikke l i ng van de vraag en hier adequaa t op in te kunnen spelen. We mon i to ren of de ma te van toevoeg ing van koopwon ingen niet le idt t o t een overscho t , we s t imu le ren en geven pr io r i te i t aan p lannen m e t f lex ibe le en levens loopgeschik te won ingen en gaan na we lke p lannen v ragen o m faser ing en doser ing en welke zo nodig te schrappen z i j n . Dit doen we in samenspraak m e t de regio S tedendr iehoek en de provincie Ge lder land. Ook be t rekken wi j de corporat ie en de m a r k t daa rb i j . H ierb i j wi l len we in samenwerk ing een mark t s t ra teg ie on tw ikke len . Deze zal zich m o e t e n r ichten op een open en creat ieve discussie over n ieuwe wegen o m de ( reg io nale) w o n i n g m a r k t te s t imu le ren . Verder wo rd t b innen de regio Stedendr iehoek de regionale mark tana l yse ve rd iep t . Dit is nodig o m inzicht te k r i jgen in de ve rhu i smo t i even en naar concur re rende woonmi l i eus . In de Bes tuur l i j ke Carrousel van de regio S tedendr iehoek van 1 4 j un i 2 0 1 2 z i jn daar in reg ioverband a fspraken ove r gemaak t (zie b i j lage 7 ) .

In het aanta l won ingen dat t oegevoegd kan wo rden in de per iode van 2 0 1 0 - 2 0 1 9 z i jn niet de nog te real iseren won ingen o p g e n o m e n zoals deze nog in ge ldende bes temmingsp lannen moge l i j k z i j n . Dit be t re f fen bes taande rech ten . Als een aanvraag o m een ve rgunn ing ingediend wo rd t , zal deze m o e t e n wo rden gehono ree rd . In we lke mate in bestaande bes temmingsp lannen nog rechten vas t l iggen, is n iet bekend . De ve rwach t i ng is dat d i t geen t ien ta l len won ingen z i jn . Wel zal in het m o n i t o ren van de won ingen die n ieuw toegevoegd w o r d e n , v o o r n o e m d e won ingen m e e g e n o m e n moe ten w o r d e n . I n de p lancapac i te i t is daarvoor ook r u i m t e , gez ien het fe i t dat de ext ra capaci te i t van 30 oZo voo r p lanu i tva l en p lanver t rag ing niet t en vol le is benut in de w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g (130 o Xo = 1 0 2 7 . De l i jst gaat u i t van 9 3 8 won ingen ) .

Tot bes lu i t : be langr i j k is de not ie da t ongeveer 70 o7o van de huid ige won ingvoor raad uit koopwoningen bes taa t ; d i t beperk t de s tu r ingsmoge l i j kheden van de gemeen te om de bestaande w o n i n g voor raad aan te passen. Het z i jn de huise igenaren die t o t act ie moe ten overgaan . De s t ra teg ie voor de 30 oZo huu rwon ingen in de won ingvoor raad wi l len we in over leg en in samenwerk ing met de w o n ingcorpora t ie vas ts te l l en .


N i e u w b o u w a c t i e f 'u i t de m a r k t ' h a l e n De crisis op de w o n i n g m a r k t leert ons dat n iet a l t i jd de j u i s te won ing op de goede plek gereal iseerd w o r d t voo r degene die daaraan behoef te heef t . Van een a a n b o d m a r k t ve rander t de w o n i n g m a r k t dan ook naar een v r a g e r s m a r k t . De consument bepaal t ! Daarnaas t is sprake van een overcapac i te i t aan p lannen, w a t v raag t om keuzes. In het voo ra fgaande is h ierop u i tgebre id ingegaan.

De omslag in denken leidt e r toe da t bi j locaties die in het ve r leden z i jn benoemd als potent ië le w o n ingbouwloca t ie , dan wel locat ies die al in on tw ikke l i ng kunnen w o r d e n g e n o m e n , maar waarnaar geen v raag is, de v raag gesteld kan worden in hoever re het acceptabel is dat deze locat ies op de w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g s l i j s t s taan met als doel oo i t t o t real iser ing te k o m e n , of anders gefor m u l e e r d : in hoever re is het moge l i j k om won ingbouwp lannen ui t de m a r k t te halen en de aanta l len die daarb i j v r i j k o m e n vei l ig te s te l len (voor pr ior i ta i re p ro j ec ten ) .

De gemeen te Epe zoek t inmidde ls act ief de ju r id ische moge l i j kheden om won ingen waarnaa r geen v raag is of die o m wa t voor reden dan ook door de on tw i kke laa r n iet worden gereal iseerd 'u i t de m a r k t ' t e ha len. On tw ikke laa rs moe ten er ser ieus rekening mee houden dat als hun plan niet van de grond k o m t - in we lk s tad ium van de procedure dan ook - de gemeen te Epe deze p lannen ui t de w o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g gaat halen en act ie f daar toe s tappen onde rneemt , zowel p r i vaa t - als pub l iekrechte l i j k . Di t kan in versch i l lende fases van de p rocedu re :

1 . na het pr inc ipebes lu i t t o t medewerk ing en gedu rende de onderhande l ingen o m t o t een o v e r e e n k o m s t te k o m e n ;

2 . nadat een ove reenkoms t is ges lo ten : de per iode t o t de s ta r t van de procedure o m t o t een bes temmingsp lan te k o m e n ;

3. het m o m e n t da t sprake is van een vas tges te ld , dan wel onher roepe l i j k b e s t e m m i n g s p lan ;

4 . als sprake is van een omgev ingsve rgunn ing o m de won ingen daadwerke l i j k te kunnen rea l iseren.

Het aanta l won ingen dat v r i j k o m t , is in te ze t ten op locat ies die bean twoorden aan de doelste l l ing van de woonv is ie . Ook is h ie rmee een ' m a n d j e ' me t aanta l len te vu l len dat b i jvoorbeeld speci f iek ingezet kan w o r d e n om de p rob lemat iek van de leegstaande panden op te lossen. Een opt ie is ook dat aanta l len w o r d e n ve re f f end . Dat wi l zeggen dat de aanta l len van locatie ve rschu iven . In het laatste geval l igt he t in de rede dat d i t harde p lancapac i te i t be t re f t . Daarnaast is het de v e r w a c h t ing da t d i t al leen dan aan de orde is als de locat ie waa rop de won ingen nieuw ingezet w o r d e n , past b innen de doe ls te l l ingen van de woonv is ie .

De woonv is ie is n ie t de plek o m bestuur l i j k en j u r i d i sch h ie rover ve rde r ui t t e we iden . Daarvoor is de p rob lemat iek te speci f iek en gecompl i ceerd . Een apar t be le idskader is dus noodzake l i jk . Wel heef t de u i twe rk ing van het voora fgaande pr ior i te i t en zal dan ook als één van de eerste u i t w e r k i n gen van de woonv is ie (zie ook hoo fds tuk 3) wo rden opgepak t .



5 . B e s t a a n d e e n n i e u w e w o n i n g e n v a n v o l d o e n d e k w a l i t e i t a. S t i m u l e r e n / v e r g r o t e n van d u u r z a a m h e i d , f lex ib i l i te i t en aanpasbaar bouwen en de levens

loopgesch ik the id van n ieuwe won ingen door het maken van a fspraken me t Tr iada, o n t w i k k e laars en par t i cu l ie re opdrach tgevers over duurzaamhe ide isen en het f lex ibel bouwen.

b. F lex ib i l i te i t , levens loopgesch ik the id en duu rzaamhe id ve rg ro ten bi j hers t ruc turer ing en renova t ie door a fspraken te m a k e n me t Tr iada.

c. Onderzoeken van de moge l i j kheden voor v raagges tuu rd b o u w e n , zoals Part icul ier Opdrach t geverschap , de be t rokkenhe id van gebru ike rs bi j het on tw i kke len van won ingen en de behoef te aan s l i m m e comb ina t ies van wonen en zorg ( m a n t e l z o r g ) .

d . Onderzoeken welke behoef te bestaat aan n ieuwe v o r m e n van opdrach tgeverschap door sen i o ren en het bevorderen van s l imme combina t ies van wonen en (man te l ) zo rg en op we lke wi jze d i t kan wo rden ge fac i l i teerd .

6. A d a p t i e f t o e v o e g e n v a n n i e u w e w o n i n g e n a. Toevoegen v a n won ingen m e t een kwal i ta t ie f t oegevoegde w a a r d e ; cont inu mon i to ren van de

on tw i kke l i ngen op de w o n i n g m a r k t en het zo nodig s te l len van het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a op basis v a n : - kwa l i ta t ieve m a t c h : de ma tch tussen de werke l i j ke m a r k t v r a a g en het aanbod van w o n i n

gen . H ierb i j z i jn de vo lgende cr i ter ia van be lang : v r a a g s t u r i n g / m a r k t v r a a g , d u u r z a a m he id /won ingbehoe f te op lange t e r m i j n , f l ex ib i l i t e i t / l evens loopbes tend ighe id , het toevoegen van va r ia t ie aan de bes taande won ingvoor raad (ged i f fe ren t ieerde k e r n e n / w i j k e n ) , r u i m t e

l i jke kwa l i te i t , vo ldoende geschik t aanbod voo r s ta r t e r s /a l l eens taanden /m idden inkomens en o u d e r e n ) kwan t i t a t i eve m a t c h : ma te waar in het aanta l toe te voegen won ingen past bij de hu is -houdensgroe i en de werke l i j ke m a r k t v r a a g .

We ste l len een enquête op o m de mot ieven van ve rhu i sbeweg ingen in beeld te k r i j gen , zowel van ves t i ge rs , als ve r t r ekke rs (onderdeel van de m o n i t o r i n g ) . Moni tor ing v i n d t plaats op basis van de a fspraken die z i jn g e m a a k t b innen de regio S teden dr iehoek . Ten behoeve van de mon i to r ing is een n ieuw f o r m a t ' gemeen te l i j ke inventar isa t ie w o n i n g b o u w ' o n t w i k k e l d , waarb i j ook nauwgezet de ve rgunde won ingen en de u i te inde l i j k gerea l iseerde won ingen w o r d e n gevo lgd .

b. Pr ior i teren en t empor i se ren van n ieuwbouwp lannen door het maken van keuzes in het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a . Zie de genoemde cr i ter ia voo r het maken van deze keuzes bij 6a .

c. Regionale a f s t e m m i n g van de invul l ing van het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a en de consequent ies van keuzes ( in comb ina t ie m e t 6a : mon i t o ren ma tch v raag en aanbod ) .

2 . 3 L e e f o m g e v i n g

2 . 3 . 1 A n a l y s e

Op basis van de v raag -aanbodana l yse van het voorz ien ingenn iveau is gekeken naar het n iveau van voorz ien ingen en op basis h ie rvan is een ma tch g e m a a k t me t landel i jke c i j fers en ervar ingen e l ders . In deze woonv is ie besteden we aandacht aan de wi jze waarop de gemeen te samen me t a n dere maa tschappe l i j ke par tners kan zorgen voo r een passend voorz ien ingenn iveau - nu en in de


t o e k o m s t . Er is een voorz ien ingenn iveau gewens t da t past bij de samenste l l ing van de bevo lk ing in Epe, ook wannee r deze on tg roen t en vergr i j s t . Voorz ien ingen d ragen ook bij aan de aan t rekke l i j k heid van Epe als woonp laa t s . De kracht van Epe l igt in het g roene , landel i jke en ru imte l i j ke w o o n k l imaat in comb ina t i e me t een mix van voorz ien ingen die past bi j de schaalgroot te van een suburbane g e m e e n t e . Het behoud en het ve rs te rken h ie rvan zo rg t e rvoor dat het pret t ig wonen in Epe is en b l i j f t .

Op basis van de u i t koms ten van de voorz ien ingen toe ts z i jn er geen zorge l i j ke h iaten in het hu id ige aanbod van Epe. Er is over het a lgemeen een vo ldoende voorz ien ingenaanbod in Epe voor de ve r schi l lende doe lg roepen , zoals j o n g e r e n , gez innen en sen io ren . Epe heef t een gevar ieerd aanbod van voo rz ien ingen . De var ia t ie in voorz ien ingen m a a k t Epe een aan t rekke l i j ke woonp laa ts . De g e meen te Epe gaat samen m e t de be t rokkenen per kern bepalen w a t het gewens te voorz ien ingenn i veau is. De be langr i j ks te u i t koms ten van de v raag -aanbodana lyse zi jn h ie ronder kor t w e e r g e g e v e n 4 : » Weinig hiaten tussen vraag en aanbod. Uit de v raag -aanbodana lyse b l i j k t over het a lgemeen dat

e r we in ig v e r o n t r u s t e n d e h ia ten l i jken te z i jn tussen v raag en aanbod van voorz ien ingen . » Voorz ien ingen d ie relatief minder aanwezig z i jn in Epe: o p b o u w w e r k en j o n g e r e n w e r k , po l i t ie

post , spo r t - en on tmoe t i ngsp lekken voor j o n g e r e n (d i t wo rd t deels gecompenseerd door spee l ve lden , de spor tvoorz ien ingen en g roens t roken in de g e m e e n t e ) , speciaal bas isonderwi js en voo r tgeze t o n d e r w i j s (wo rd t gecompenseerd door aanbod in de reg io ) , peuterspeelzalen ( o v e r i gens is er wel vee l in fo rme le opvang in de g e m e e n t e ) .

» Voorz ien ingen die relatief in hoge mate aanwezig z i jn in Epe: zorgvoorz ien ingen (voora l consu l t a t i ebu reaus , l ogoped is ten , f ys i o the rapeu ten ) , buu r t - en w i j k g e b o u w e n , b i nnenspo r taccommodat ies , spor t (voora l v o e t b a l - en tenn i sve lden ) , g roene landel i jke omgev ing ( n a t u u r / rec rea t iegeb ieden) , k inderopvangp laa tsen (de v raag h iernaar daa l t de komende j a r e n door on t g roen ing , m a a r s t i j g t wei weer op langere t e r m i j n ) , expos i t i e - en ten toons te l l i ngs ru imtes , cen t r u m v o o r kuns t en cu l tuu r ( inc lus ief diverse gebouwen m e t een pod iumfunc t i e ) . Daarnaast z i jn er re la t ie f veel basisscholen in Epe als gevolg van de versch i l lende denomina t ies . Hierbi j daa l t de v raag in de komende j a r e n als gevolg van o n t g r o e n i n g .

» Het algemeen maatschappelijk werk v raagt o m aandach t , gezien de t o e n a m e aan w e r k z a a m h e den die op di t be le ids ter re in wo rden verwach t , onder m e e r als gevo lg van de overheve l ing van delen van de AWBZ naar de W m o .

Het be ter scoren , of j u i s t lager scoren op een bepaald voorz ien ingenaanbod ten aanzien van het kengeta l hoef t n ie t per def in i t ie goed of s lecht te z i j n . Het gaat e r o m welke ambi t ies j e s te l t als gemeen te en op basis van we lke voorz ien ingen de gemeen te ondersche idend kan of wi l z i j n .

Minder groei van he t aanta l hu ishoudens, de on tg roen ing en de verg r i j z ing zouden to t een ger inger d raagv lak voo r bepaa lde voorz ien ingen le iden, me t als gevo lg het ve rdw i j nen van zulke voorz ien in gen uit bepaalde w i j k e n . Het v e r d w i j n e n van voorz ien ingen is ech te r niet al leen a fhanke l i j k van de v raag , m a a r voora l van on tw i kke l i ngen aan de aanbodz i jde en van andere dan demogra f ische on t w ikke l i ngen aan de v raagz i j de . Ve rm inderd d raagv lak voo r voorz ien ingen is voora l een gevolg van ve randerd c o n s u m e n t e n g e d r a g , de t oegenomen we lvaa r t , mob i l i te i t en veranderende leefs t i j len . Demogra f ische on tw i kke l i ngen hebben een ve rb i j zonderd ef fect , a fhanke l i j k van het t ype voorz ie n ing . Minder j o n g e r e n zorg t b i jvoorbee ld voor een m inde r gro te v raag naar onderw i j svoorz ien in -

Zie voor de vraag-aanbodanalyse de documenten 'Voorzieningen in Epe' en 'Bronnenboek voorzieningentoets'.


gen . Meer oude ren le idt t o t een gro tere vraag naar cu l ture le en gezondhe idszorgvoorz ien ingen en bi j m inde r mob ie le ouderen is de nabi jheid van voorz ien ingen in de buur t van een g ro te r be lang. Op het gebied v a n onde rw i j s heef t de gemeen te al haar beleid bepaald o m in te spelen op de t o e komst ige demogra f i sche on tw ikke l i ngen . De ma te van spor tvoorz ien ingen is een van de a a n dach tspun ten v o o r de komende j a r e n : b l i j f t er vo ldoende d raagk rach t o m deze voorz ien ingen in s tand te houden of is d i t op een andere man ie r t e organ iseren? Een ander aandach tspun t is de buu r t - en w i j k g e b o u w e n ; is er b i jvoorbeeld een andere ac t i v i te i ten invu l l ing nodig in de t o e k o m s t als gevo lg van de ve randerende samenste l l ing van de bevo lk ing? Ook bestaat er behoef te aan v o l doende ve rzame lp lekken voor j o n g e r e n in de g e m e e n t e . Deels zal de ma rk t z i jn we rk doen op ba sis van het consumen tenged rag en gedrag van aanb ieders , deels kan de gemeen te een beïnv loedende rol hebben o m te zorgen voor een passend voo rz ien ingenn iveau . De gemeen te heef t voora l s t u r i ngsmoge l i j kheden bi j de voorz ien ingen waarb i j zi j een f inanc ierende rol heef t .

2 . 3 . 2 A m b i t i e

De u i tgevoerde v raag -aanbodana lyse V o o r z i e n i n g e n ' in Epe geef t inzicht in het voorz ien ingenn i veau in ve rge l i j k i ng me t kengeta l len en demogra f i sche c i j fers . Het m in ima le voorz ien ingenn iveau per kern hebben we in deze woonv is ie niet bepaa ld , o m d a t we d i t als gemeen te niet zelf kunnen vas ts te l len . H ie rvoo r is samenspraak met re levante ex te rne par t i j en en de inwoners van de kernen noodzake l i j k . De a fge lopen j a r e n is er immers veel v e r a n d e r d . De economische crisis en de ve rder t e rug t redende rol van de overhe id zorgen e rvoor da t het n iet m e e r vanze l fsprekend is dat de over heid voorz ien ingen in s tand houdt . De rol van de gemeen te me t be t rekk ing to t voorz ien ingen ve r ander t h ie rmee . Daarnaast nemen de ze l f redzaamheid van de samen lev ing en de onder l inge samenwerk ing tussen burgers , par t i jen en overhe id in belang t oe . Een gesprek over voorz ien ingen kan dan ook a l leen p laatsv inden m e t die samen lev ing zelf, de inwoners van de verschi l lende kernen en re levan te pa r t i j en . Een derge l i j k complex en o m v a n g r i j k proces v raag t o m zorgvu ld ighe id en o m de be t rokkenhe id van deze par t i jen en burgers . Bij d i t proces is aandacht nodig voor het speci f ieke k a r a k t e r per ke rn , de relat ie met re levante on tw i kke l i ngen op de w o n i n g m a r k t en d e m o graf ische t rends als on tg roen ing en verg r i j z ing . Gezien het voo rgaande wi l len we het voo rz ien in genn iveau per ke rn vasts te l len in een a fzonder l i j k t ra jec t . Wel geven we in het onders taande onze ambi t ie wee r ten aanz ien van de leefomgev ing en het voorz ien ingenn iveau in het a lgemeen. Hiermee is d i t v i s i edocumen t een eerste aanzet op basis waa rvan het gewens te voorz ien ingenn iveau in de versch i l lende t y p e kernen concreet kan wo rden bepaa ld .

De kwa l i te i t van de won ing en de d i recte woonomgev ing spelen een bepalende rol als het gaat om de waarde r ing van het p re t t ig wonen door inwoners . Wi j v inden daarnaas t het voorz ien ingenn iveau in de kernen van g r o o t belang voor een pret t ige lee fomgev ing . Zoals eerder beschreven is het ge drag van v ragers en aanb ieders het meest inv loedr i j k v o o r het d raagv lak en de ins tandhouding van voorz ien ingen . Minder voorz ien ingen of het ve rdw i j nen daarvan heef t echter z i jn invloed op de leefbaarheid van een w i j k , buur t of do rp . Daarnaast : de sociale omgev ing is gebaat bij voorz ien in gen. Er is dus on tegenzegge l i j k een relat ie aanwezig tussen voorz ien ingen , w o n i n g m a r k t en de lee fbaarhe id . Een in tegra le benader ing v inden w i j dan ook noodzake l i j k .

Bij het bepalen v a n het gewens te voorz ien ingenn iveau in de gemeen te Epe spelen de vo lgende afweg ingen een ro l : « c luster ing e n / o f spre id ing van voorz ien ingen over de versch i l lende kernen » indel ing voorz ien ingen op basis van type kernen (zie kader )


« schaa lg roo t te : w a t d ient lokaal aanwezig te z i jn en waar in voorz ie t de regio? Bij regionale voor z ien ingen is a f s t e m m i n g op regionaal n iveau wense l i j k

» de s tu r i ngsmoge l i j kheden van de gemeen te : indel ing van voorz ien ingen op basis van we l / n i e t f i nanc ie rende /d i rec t s tu rende rol van de g e m e e n t e . Ook bi j de voorz ien ingen waar de gemeen te geen f inanc ie rende rol heef t , l igt a f s temming me t de ve ran twoo rde l i j ke par t i j en voo r de hand

» t ype inwoners in de kernen als gevolg van on tg roen ing en ve rg r i j z ing en de gevo lgen die d i t heef t voo r het d raagv lak van bepaalde voorz ien ingen en de behoef te aan onders teun ing .

Onze amb i t i e is o m het voorz ien ingenn iveau in de g e m e e n t e d u u r z a a m en passend bij de v raag te o rgan ise ren , ook in de t o e k o m s t . Naast fys ieke voorz ien ingen is de comb ina t ie van in fo rmele o n ders teun ing via sociale ne twe rken , mante lzorg en v r i jw i l l i ge rs én een v a n g n e t van professionele onders teun ing en zorg voo r kwetsbare inwoners van g roo t be lang . We zoeken s teeds de s a m e n werk ing m e t i nwoners en maatschappe l i j ke organ isa t ies o m te zo rgen v o o r een goede beschikbaarheid van d iens ten en onders teun ingsmoge l i j kheden in de ke rnen . De sociale ne twe rken , voora l in de k le inere ke rnen m e t m inde r voorz ien ingen , spelen een essent ië le rol in de onder l inge onder s teun ing en z o r g . We gaan na welke moge l i j kheden er z i jn o m het ve ren ig ings leven , de inzet van v r i jw i l l igers en de moge l i j kheden voo r on tmoe t i ng en het o n d e r n e m e n van gezamen l i j ke ac t i v i te i t en te fac i l i te ren .

R e g i o n a l e k a d e r s v o o r d i f f e r e n t i a t i e t u s s e n k e r n e n

Dynamische ke rnen Epe en Vaassen: » ve rs te rken v a n verzorg ingspos i t i e /voorz ien ingenn iveau « bunde len van zo rgaanbod door zorgorganisat ies » concent ra t ie v a n in tens ieve recreat ieve voorz ien ingen » ve rbe te r ing v a n reg ionale bere ikbaarheid « opvangen g roe i van bestaande bedr i jven en ac tua l iseren van economisch prof ie l » knooppun t in reg ionaa l openbaar vervoer .

Levendige do rpen Ernst en Oene: » s tabi l iseren v a n ve rzo rg ingsn iveau /voorz ien ingenn iveau » handhaven van k le inschal ig lokaal ondernemerschap « b inden van de e igen bevo lk ing » ru imte voo r k le inschal ige recreat ieve e lemen ten « economisch he rgeb ru i k van leegkomende bedr i j f spanden » on tw ikke l i ng v a n levens loopbestendige won ingen » ve rbe te ren van de regionale bere ikbaarheid » fac i l i te ren van lokale in i t ia t ieven voo r s t ra teg ische t oevoeg ingen aan de won ingvoor raad « s t imu le ren van de ve rknop ing van nieuwe z o r g n e t w e r k e n .

Bron: Regionale structuurvisie De Voorlanden Stedendriehoek 2030; visie op het niet-bundelingsgebied, 2009.


7. D y n a m i s c h e e n l e v e n d i g e k e r n e n ( v o o r z i e n i n g e n n i v e a u )

a. Opste l len van een plan van aanpak 'Bepalen voorz ien ingenn iveau in de gemeen te Epe' ; we rkw i j ze en be t rokkenen per kern.

b. W i j k - en buu r tge r i ch t w e r k e n . Burgers in de w i j k act ie f be t rekken op de te r re inen w o n e n , we lz i jn en zo rg . In 2 0 1 1 is ges tar t met een pi lot in Vaassen Zu id -Wes t . Deze pi lot is succes-


vo l en le id t e r toe dat het w i j k - en buur tge r i ch t we rken in samenwerk ing me t onze ex te rne par tners v e r d e r inhoud k r i j g t en over de gehele gemeen te Epe w o r d t ve rsp re id .

c. S a m e n w e r k e n me t organisat ies op het gebied van w o n e n , we lz i jn en zorg en inwoners : nagaan we lke n ieuwe v o r m e n van d iens tver len ing moge l i j k z i jn en de rol van inwoners en hun ne twe rk h ie r in (als onderdee l van het w i j k - en buu r tge r i ch t w e r k e n ) .

d . Mon i to ren van het d raagv lak van maatschappe l i j ke voo rz ien ingen , me t speciale aandacht voo r o n d e r w i j s , spor t en maatschappe l i j ke d iens tver len ing en op basis h iervan b i j s tu ren /keuzes m a k e n (wannee r gemeen te s t ruc tu re le f inanc ierende rol hee f t ) .

8 . S o c i a l e n e t w e r k e n o n d e r s t e u n e n a. Onde rs teunen van de inzet van het e igen ne twe rk van inwoners en v r i jw i l l i ge rs . Benut ten

van het po ten t iee l aan v r i jw i l l igers door g roe iende groep oude ren . b. (B l i j ven) b ieden van on tmoe t i ngsmoge l i j kheden in de ke rnen . c. Maatschappe l i j ke organisat ies fac i l i teren o m d iens tver len ing te o rgan iseren in samenwerk ing

m e t i nwoners (onderdee l van w i j k - en buu r tge r i ch t w e r k e n , zie ô a / b ) . d . Onders teun ing van mante lzo rgers .

2 . 4 D u u r z a a m w o n e n

2 . 4 . 1 A n a l y s e

B e l a n g n e e m t t o e

Duurzaamhe id gaa t een steeds gro tere rol spelen bij het w o n e n , onder meer gezien de s t i jgende energ iep r i j zen . Duu rzaamhe id van won ingen v inden w i j een be langr i j k t h e m a vanu i t maa tschappel i jke mo t i even (b i j d ragen aan het behoud van het m i l i eu , energ iebespar ingen en beperk ing van C 0 2 - u i t s t o o t ) en u i t het oogpun t van kos tenbespar ingen (beperk ing woon las ten ) en de s t i jg ing van de w o n i n g w a a r d e . Duurzaamhe id is een t h e m a dat vo lop in beweging is. Deze paragraaf is dus niet u i t p u t t e n d , m a a r bedoeld als een handre ik ing en een aanzet van onze amb i t i e op hoo fd l i j nen . Ui t werk ing en een v e r d e r vervo lg v ind t p laats in de duu rzaamhe idsno ta .

V e r g r o t e n a a n t r e k k e l i j k h e i d w o n i n g Energ iebespar ing v i n d t circa 85 0Zo van de hu ishoudens in Epe be langr i j k t o t zeer be langr i j k vo lgens het woonwensenonde rzoek . 420Zo heef t de a fge lopen 5 j a a r maa t rege len g e n o m e n o m energ iekosten te besparen . Doo r een ver lag ing van de energ ie las ten z i jn de woon las ten voo r hu ishoudens met een laag i nkomen bovend ien beter op te b rengen . Van de ve rhu isgene igden in Epe heef t 86 0Zo a a n dacht voo r he t ene rg iegebru i k in de toekoms t ige w o n i n g . Een duu rzame won ing ve rg roo t zodoende de aan t rekke l i j khe id van een w o n i n g .

S t u r i n g s m o g e l i j k h e d e n g e m e e n t e Op grond van a r t i ke l 122 Won ingwe t kan een gemeen te geen rech tshande l ingen naar burger l i j k recht ve r r i ch ten t e n aanzien van de onde rwerpen waar in bi j of k rachtens het Bouwbeslu i t is voo r z ien. H ie ronder va l len onder meer de ( techn ische) voorschr i f t en die in het Bouwbeslu i t z i jn opgenomen ui t het o o g p u n t van energ iezu in ighe id en m i l i eu , waa ronde r de voorschr i f ten ten aanzien van de energ iepres ta t iecoë f f i c iën t (EPC), t he rm ische isolat ie en de luch tdoor la tendhe id van n ieuwbouw. Over de rge l i j ke onde rwerpen mag een gemeen te dus geen con t rac ten (g rondu i tg i f t e - , ex p lo i ta t ie - , s a m e n w e r k i n g s - , koopcont rac ten en derge l i j ke ) s lu i ten .


L a n d e l i j k e w e t - e n r e g e l g e v i n g Landel i jk ge ld t s inds 1 j anua r i 2 0 0 8 dat e igenaren van won ingen bi j ve rkoop of v e r h u u r van hun huis een energ ie labe l overhand igen aan de koper of huurder .

Door een v o o r t d u r e n d e aanscherp ing en aanpass ing van de ene rg ieno rmen uit het Bouwbeslu i t Won ingwe t (a r t i ke l 5 . 1 Bouwbes lu i t ) wo rd t de ene rg iep res ta t i eno rm voor n i euwbouwwon ingen iedere 4 j a a r aangescherp t . Op 1 j anuar i 2 0 1 1 is de EPN geste ld op 0 , 6 . Doel is o m in 2 0 2 0 alle w o n ingen (v r i jwe l ) energ ieneu t raa l te bouwen in Neder land (en Europa) . Door de aangescherp te eisen w o r d t het s teeds re levan te r om zonl icht op t imaa l te benu t ten (zonger ich t v e r k a v e l e n ) . Dit stel t e i sen aan de ru im te l i j ke o rden ing . Het word t daarnaas t s teeds aan t rekke l i j ke r voor consumen ten o m te inves teren in zonne -ene rg ie .

E n e r g i e b e s p a r i n g in h u u r - e n k o o p s e c t o r I n aans lu i t ing op het Convenant Energ iebespar ing Corpora t iesec tor w e r k t won ingco rpo ra t i e Tr iada aan energ iebespar ing bi j bestaande en n ieuwe h u u r w o n i n g e n . Op 1 j anua r i 2 0 1 1 heef t het m e r e n deel van de w o n i n g e n (55 0 Zo) de labels D en E. Tr iada is bezig om m e t energ iebesparende maa t re ge len de labels te ve rhogen . Daarnaast s t imu lee r t de prov inc ie Gelder land met een subs id ieregel ing par t icu l ie re e igenaren om energ iebesparende maa t rege len te n e m e n door middel van subsid ies.

D u u r z a a m h e i d v a n d e w o n i n g v o o r r a a d Bij de duu rzaamhe id van de won ingvoor raad gaat het ook om f lex ibe le won ingen die passend z i jn bi j de woonwensen van de verschi l lende doe lg roepen . I n de vor ige paragra fen is h ieraan aandacht bes teed.

2 . 4 . 2 A m b i t i e

Duurzaamhe id en energ iemaat rege len zi jn van steeds g ro te re inv loed op de kwa l i te i t van het w o nen . Op die m a n i e r spelen we in op de ( ve randerende) woonwensen van de versch i l lende doe l g roepen in Epe. Door het ve rg ro ten van de energet ische kwa l i te i t van won ingen n e e m t de waarde en aan t rekke l i j khe id van won ingen toe . De energet ische kwal i te i t van won ingen is van belang bi j n i euwbouw, maar voora l ook bij de bestaande bouw. Dit is van belang ui t het oogpun t van door s t r o m i n g , ver lag ing van woon las ten en het behoud van het m i l i eu . De energet ische kwa l i te i t van won ingen wi l len w e ve rbe te ren door de samenwerk ing me t de won ingco rpo ra t i e , on tw ikke laars en m e t de gebru ike r zelf . We real iseren ons da t de inv loed van de gemeen te op di t t h e m a beperk t is, gez ien het fe i t dat d r i ekwa r t van de won ingvoor raad ui t koopwon ingen bestaat . Het is van belang o m de s a m e n w e r k i n g te zoeken met andere par t i j en en inwoners zel f te ver le iden to t het nemen van energ iebesparende maa t rege len . Door aan te s lu i ten bi j de be langen van inwoners wi l len we we rken aan bewus two rd i ng en het s t imu le ren van consumen tenged rag dat leidt t o t energ iebespar ing .

Duurzaamhe id gaa t v e r d e r dan het toepassen van energet ische maa t rege len . S t reven naar een duu rzame w o n i n g v o o r r a a d , waarb i j ke rnwoorden als aanpasbaarhe id en f lex ib i l i te i t be langr i j k z i jn en een duu rzame w o o n o m g e v i n g , waarb i j het voorz ien ingenn iveau zich aanpas t aan de behoef te

van de bewoners is van g roo t be lang.



9 . D u u r z a a m w o n e n a. Ru imte g e v e n aan innovat ieve ideeën en creat ie f meedenken op gebied van duu rzaamhe id .

Bij n i euwbouw op de grondpos i t ies van de gemeen te ( t e r ind icat ie , n ie t u i t p u t t e n d ) : w a r m te van de zon benu t ten bi j ve rkave l ing , o r iën ta t ie op het benu t ten van dakv lakken op de zu idz i jde , het ove rwegen van het toepassen van w a r m t e en koude opslag ( rege len onderg rond en toepassen in bes temmingsp lan ) .

b. Bestaande b o u w : bi j huur gelden de pres ta t iea fspraken over energ ie labe l ing zoals gemaak t me t T r iada . Hiernaast zet Tr iada op di t m o m e n t d isp lays in die huurders inzicht geven in het ene rg ieve rb ru i k . Bij n ieuwbouw: nagaan we lke energ iebesparende maa t rege len m o g e l i jk z i j n . Ve rde r het Bouwbes lu i t goed toepassen en h a n d h a v e n .

c. Op basis v a n onder meer het pro jec t 'Energ ie in Bee ld ' inz icht k r i j gen in energ ie per w o n ing . Deze in fo rmat ie benu t ten door in een w i j kge r i ch te aanpak aandach t te v ragen voor energ iebespar ing /woon las tenbeperk ing bi j inwoners ( b e w u s t w o r d i n g ) . Hier toe een c o m m u nicat iep lan ops te l len .

d . I n f o r m e r e n en bewus tword ing van inwoners ten behoeve van het t re f fen van energ iebesparende m a a t r e g e l e n . H iervoor is een provinc ia le subsidie ' k l imaa t aanpak bestaande w o n i n gen Epe' besch ikbaar .

e. Aandach t v o o r energet ische kwal i te i t bij renova t ie , he rs t ruc tu re r ing en n ieuwbouw. f. Dee lname via regio aan p ro jec t SOEN. g. Vo lgen v a n de landel i jke b lok -voo r -b lok rege l i ng : moge l i j k komen h ieru i t ( reg ionaa l ) goede

aanbeve l ingen voo r een succesvol le aanpak op lokaal n iveau.


3 Rol len, taken en verantwoordel i jkheden

Deze woonv is ie is opgeste ld in samenwerk ing me t de s t ra teg ische woonpa r tne rs van de gemeen te Epe, zoals won ingco rpo ra t i e T r iada . De gemeen te is v e r a n t w o o r d e l i j k voor de u i t voer ing van de maa t rege len in deze woonv is ie daar waar zi j bevoegdheden heef t . De gemeen te heef t hier een s t u rende, reg isserende rol wa t be t re f t de u i tvoer ing van het woonbe le id . Daarnaast heef t de g e m e e n te een agenderende , s t imu le rende , verb indende en fac i l i te rende rol o m te zorgen dat on tw ikke l i ngen in de u i t voe r ingsprak t i j k to t s tand k o m e n . Hier toe w e r k t zi j samen m e t par tners in de gemeen te .

De gemeen te m a a k t speci f ieke p r e s t a t i e a f s p r a k e n m e t Tr iada als be langr i j ke s a m e n w e r k i n g s pa r tne r bi j de u i t voer ing van deze woonvis ie . Periodiek ( m i n i m a a l twee jaa r l i j k s ) v i nd t over leg plaats me t Tr iada over voo r tgang van de u i t voer ing .

Daarnaast maak t de gemeen te afspraken me t zorgorgan isa t ies en maatschappe l i j ke organisat ies over de onders teun ing van b i jzondere doelgroepen en het o rgan iseren van de d iens tver len ing aan deze doe lg roepen , in het b i j zonder in de kleine ke rnen .

Met commerc ië le pa r t i j en s t ree f t de gemeente naar a fspraken over het t ype won ingen dat wo rd t toegevoegd aan de won ingvoo r raad (duurzaamhe id , f lex ibe l en aanpasbaar b o u w e n ) .

Op regionaal n iveau par t i c ipeer t de gemeente in de over leggen me t be t rekk ing t o t het KWP3. Hier v i nd t de regionale a f s t e m m i n g ove r het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a plaats .

Gedurende de u i t voe r ing van de woonvis ie is het m o n i t o r e n van de voo r tgang en de passendheid bi j de demogra f i sche on tw i kke l i ngen en de on tw ikke l i ngen op de w o n i n g m a r k t van belang (zie ook b i j lage 3 ) . Voor de mon i to r i ng s lu i ten we waar moge l i j k aan bi j de ac t iv i te i ten die h ier toe worden u i tgevoerd in de regio en de gemaak te afspraken in reg ionaal v e r b a n d . De voo r tgang van de u i t voer ing van de woonv is ie e v a l u e r e n we twee jaar l i j ks .

De op loss ings r i ch t i ngen /maa t rege len die z i jn genoemd in hoo fds tuk 2 z i jn h ie ronder weergegeven en nader geconcre t i seerd .


Ambities Oplossingsrichtingen Primair verantwoordeli jk

In samenwerking met

1. Toegankelijke woningen en woonomgeving

a. Inventarisatie behoefte en mogelijkheden opplussen/beter toegankelijk maken sociale huurwoningen door bij gelijkvloerse woningen classificatie op te schalen (opstellen toegankelijkheidsplan). Op basis van inventarisatie/toegankelijkheidsplan afspraken maken tussen Triada en gemeente over de prestaties.

Gemeente/Triada SWOE

b. Aanvulling van toegankelijkheidsplan met focus op particuliere woningvoorraad, met voorafgaand onderzoek naar subsidies/experimenten, zoals bijvoorbeeld thuistechnologie of toegankelijkheidslening om toegankelijkheid woningen te vergroten.

Gemeente Triada, SWOE, zorginstellingen/vastgoed

c. Voortzetten van beleid om in te zetten op levensloopgeschiktheid nieuwe woningen in in-breidings- en uitleggebieden: bij (grondpositie van) nieuwe bouwplannen, afspraken maken met Triada, particuliere opdrachtgevers en ontwikkelaars over percentage levensloopgeschikt.

Gemeente Triada, en ontwikkelaars

d. Plan van aanpak opstellen om inwoners te informeren en bewust te maken om tijdig hun woning aan te passen en eventueel gebruik te maken van thuistechnologie, of andere methoden. Deze bewustwording kan plaatsvinden door bijvoorbeeld een brochure voor 55-plussers op te stellen over de maatregelen die zij kunnen nemen om langer zelfstandig te wonen. Samenwerken met en het actief toerusten van 'signaleerders' op gebied van wonen, welzijn en zorg (uitvoerende professionals en vrijwill igers), partijen betrekken bij bewustwording, bijvoorbeeld door het verspreiden van een folder. Het onderwerp is onderdeel van het Wmo-beleid. Dit alles na kanteling Wmo; verschuiving rol gemeente van verstrekker naar adviseur.

Gemeente SWOE, Triada, meenemen bij wijken buurtgericht werken

2. Samenredzaamheid in combinatie met professionele ondersteuning

a. Ondersteunen van de inzet van het eigen netwerk van inwoners, mantelzorg en vrijwil l igers. Sturen op een toegankelijk en voldoende aanbod van zorg en welzijn en een passend voorzieningenniveau in de gemeente. Zie verder 7.

Gemeente Organisaties wonen, welzijn en zorg, meenemen bij wijken buurtgericht werken

3. Voldoende betaalbare woningen

a. Bedienen primaire doelgroep: monitoren van match tussen vraag en aanbod van betaalbare huur- en koopwoningen.

Gemeente Regio, Triada

b. Bedienen secundaire doelgroep (middeninkomens): inventarisatie mogelijkheden en behoefte om een deel van de sociale huurwoningen gefaseerd beschikbaar te stellen aan onder andere middeninkomens, optrekken naar vrije sector of door verkoop. Triada onderzoekt de mogelijkheden binnen Europese regelgeving voor het optrekken van huurprijzen naar de vrije sector (zodra dit verder uitgekristalliseerd is) ten behoeve van het bedienen van middeninkomens met niet-DAEB-woningen. Bij verkoop onderzoekt Triada of en hoe woningen met korting kunnen worden verkocht en of het in sommige gevallen wenselijk is woningen pas te verkopen na uitvoeren onderhoud.

Triada Gemeente


Ambities Oplossingsrichtingen Primair vera ntwoo rdel i j k

I n samenwerking met

c. Stimuleren van het verlagen van de woonlasten door energiebesparing en het duurzaam opwekken van energie:

Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn met betrekking tot de inzet van een duurzaamheidslening (volume en tempo) voor bewoners (o.b.v. revolving fund). Op basis hiervan een afwegingskader opstellen. Onderzoeken op welke manier de bewustwording van inwoners om energie te besparen te vergroten is, bijvoorbeeld door vrijwilligers in te zetten als duurzaamheidsadviseur.

Gemeente Triada, provincie

d. Voortzetten starterslening en evalueren einde doorlooptijd. Gemeente 4. Bevorderen van doorstroming

a. Voortzetten van beleid om in te zetten op levensloopgeschiktheid nieuwe woningen in in-breidings- en uitleggebieden: bij (grondpositie van) nieuwe bouwplannen, afspraken maken met Triada, particuliere opdrachtgevers en ontwikkelaars over percentage levensloopgeschikt. Zie l c .

Gemeente Triada en ontwikkelaars

b. Bevorderen kwaliteit nieuwe woningen die aansluit bij de vraag van doorstromers (zoals stimuleren energiezuinige woningen, duurdere huurwoningen met goede kwaliteit, toegankelijke woningen).

Gemeente Triada en ontwikkelaars

c. Inventarisatie alternatieve mogelijkheden voor stimuleren doorstroming van senioren: bij nieuwbouw en herstructurering (zorgen voor geschikte woning) senioren verleiden tot verhuizen naar een geschikte woning, bijvoorbeeld huurkorting bij verhuizen naar kleinere woning informeren/bewust maken van senioren om tijdig keuzes te maken: maatregelen treffen in huidige woning of verhuizen.

Gemeente en Triada SWOE/meenemen bij wijken buurtgericht werken

d. Nagaan in overleg met Triada welke alternatieve mogelijkheden er zijn voor het oplossen dan wel reduceren van het probleem van de woningzoekenden met een inkomen tussen C 34.085,- en C 43.000,- (prijspeil 2010).

Gemeente en Triada

5. Bestaande en nieuwe woningen van voldoende kwaliteit

a. Stimuleren/vergroten duurzaamheid, flexibiliteit en aanpasbaar bouwen, en levensloopgeschiktheid in nieuwbouw door afspraken te maken met Triada, ontwikkelaars, particuliere opdrachtgevers over duurzaamheideisen en flexibel bouwen bij grondpositie gemeente.

Gemeente Triada, ontwikkelaars

b. Flexibiliteit, levensloopgeschiktheid en duurzaamheid vergroten bij herstructurering en renovatie door afspraken te maken met Triada.

Triada Gemeente

c. Onderzoeken mogelijkheden voor vraaggestuurd bouwen, zoals PO en betrokkenheid gebruikers bij ontwikkelen woningen en behoefte aan combinaties van wonen en zorg (mantelzorg).

Gemeente Triada Markt

Triada/Markt/provincie Gelderland

d. Onderzoeken welke behoefte bestaat aan nieuwe vormen van opdrachtgeverschap door senioren en bevorderen van slimme combinaties wonen en (mantel)zorg en op welke wijze dit kan worden gefaciliteerd.

Gemeente Triada, SWOE



In samenwerking met

6. Adaptief toevoegen van nieuwe woningen

a. Toevoegen van woningen met een kwalitatief toegevoegde waarde; continu monitoren van de ontwikkelingen op de woningmarkt en het zo nodig stellen van het woningbouwprogramma op basis van:

- kwalitatieve match: de match tussen de werkelijke marktvraag en het aanbod van woningen. Hierbij zijn de volgende criteria van belang: vraagsturing/marktvraag, duurzaamheid/woningbehoefte op lange termi jn, flexibiliteit/levensloopbestendigheid, het toevoegen van variatie aan de bestaande woningvoorraad, ruimtelijke kwaliteit, voldoende geschikt aanbod voor starters/alleenstaanden/middeninkomens en ouderen)

- kwantitatieve match: mate waarin aantal toe te voegen woningen past bij de huishoudensgroei en de werkelijke marktvraag.

We stellen een enquête op om de motieven van verhuisbewegingen in beeld te kri jgen, zowel van vestigers, als vertrekkers (onderdeel van de monitoring). Monitoring vindt plaats op basis van de afspraken die zijn gemaakt binnen de regio Stedendriehoek. Ten behoeve van de monitoring is een nieuw format 'gemeentelijke inventarisatie woningbouw' ontwikkeld, waarbij ook nauwgezet de vergunde woningen en de uiteindelijk gerealiseerde woningen worden gevolgd.

Gemeente Regio, Triada, ontwikkelaars

b. Prioriteren en temporiseren van nieuwbouwplannen door maken van keuzes in het bouwprogramma. Dit op basis van criteria bij 6a.

Gemeente Regio

c. Regionale afstemming invulling woningbouwprogramma en consequenties van keuzes. Gemeente Regio d. Leegstaande panden: onderzoek naar mogelijke oplossingen hiervoor, dit i.r.t. het wo

ningbouwprogramma Gemeente Triada/ontwikkelaars

e. Beleid om actief woningen uit de markt te halen Gemeente 7. Dynamische en levendige wi j ken/kernen

a. Opstellen plan van aanpak 'Bepalen voorzieningenniveau in de gemeente'; werkwijze en betrokkenen per kern.

Gemeente

b. Wijk- en buurtgericht werken. Burgers in de wijk actief betrekken op de terreinen wonen, welzijn en zorg. In 2011 is gestart met een pilot in Vaassen Zuid-West. Deze pilot is succesvol en leidt ertoe dat het wijken buurtgericht werken in samenwerking met onze externe partners verder inhoud wordt gegeven en over de gehele gemeente Epe wordt verspreid.

Gemeente Organisaties wonen, welzijn en zorg

c. Samenwerken met organisaties wonen, welzijn en zorg en inwoners: nagaan nieuwe vormen van dienstverlening en rol inwoners en hun netwerk hierbij.


d. Monitoren draagvlak van maatschappelijke voorzieningen, met speciale aandacht voor onderwijs, sport en maatschappelijke dienstverlening, en op basis hiervan keuzes maken (wanneer gemeente structurele, financierende rol heeft).


8. Sociale netwerken a. Ondersteunen inzet eigen netwerk van inwoners en vrijwilligers. Benutten potentieel vr i j - Gemeente Organisaties wonen,



In samenwerking met

ondersteunen willigers door groeiende groep ouderen. welzijn en zorg b. (Blijven) bieden van ontmoetingsmogelijkheden in de kernen. Gemeente Organisaties wonen,

welzijn en zorg c. Maatschappelijke organisaties faciliteren om dienstverlening te organiseren in samenwer

king met inwoners. Gemeente Organisaties wonen,

welzijn en zorg d. Ondersteuning mantelzorgers. Gemeente Organisaties wonen,

welzijn en zorg e. Wijk en buurtgericht werken. Zie 7a. Gemeente Triada, Organisaties

wonen, welzijn en zorg 9. Duurzaam wonen a. Ruimte geven aan innovatieve ideeën en creatief meedenken op gebied van duurzaam

heid. Bij nieuwbouw op grondposities gemeente (ter indicatie, niet uitputtend): warmte van zon benutten bij verkaveling, oriëntatie op dakvlakken op zuidzijde, overwegen van toepassen warmte en koude opslag (regelen ondergrond en toepassen in bestemmings

plan).

Gemeente Triada/Markt

b. Bestaande bouw: bij huur gelden de prestatieafspraken over energielabeling, zoals ge

maakt met Triada. Hiernaast zet Triada op dit moment displays in die huurders inzicht ge

ven in het energieverbruik. Nieuwbouw: nagaan welke energiebesparende maatregelen mogelijk zijn.

Triada

c. Op basis van onder meer het project 'Energie in Beeld' inzicht in energie per woning kri j

gen. Deze informatie benutten door in een wijkgerichte aanpak aandacht te vragen voor energiebesparing/ woonlastenbeperking bij inwoners (bewustwording). Hiertoe een com

municatieplan opstellen.

Gemeente Triada en Markt

d. Informeren en bewustwording van inwoners ten behoeve van treffen van energiebespa

rende maatregelen. Hiervoor is een provinciale subsidie 'kl imaat aanpak bestaande wonin

gen Epe' beschikbaar.

Gemeente Triada

e. Aandacht voor energetische kwaliteit bij renovatie, herstructurering en nieuwbouw. Gemeente/Triada/ Markt

f. Deelname via regio aan project SOEN. Gemeente Regio/Provincie Gel

derland g. Volgen van de landelijke blokvoorblok regeling: mogelijk komen hieruit goede aanbeve

lingen voor een succesvolle aanpak op lokaal niveau. Gemeente

Samenwerking met partijen

Prestatieafspraken Triada. Gemeente Triada

Afspraken met zorgorganisaties en maatschappelijke organisaties. Gemeente Organisaties wonen, welzijn en zorg

Afspraken met commerciële partijen. Gemeente Markt

R e f e r e n t i e w w / m m e / a b l / l ľ o / r / 1 2 . 4 2 5 B l a d 3 7


In samenwerking met

Regionale afspraken in KWP3. Gemeente Regio Monitoren Op diverse onderdelen. Gemeente Triada Evalueren Tweejaarlijks voortgang evalueren en rapportage voorleggen aan de raad. Gemeente Triada


B i j l a g e 1 B e g r i p p e n l i j s t

C P O Col lect ief Part icu l ier Opdrach tgeverschap . Part icul ieren v e r w e r v e n in g roepsverband een bouwkave l m e t w o o n b e s t e m m i n g en real iseren hierop gezamen l i j k won ingen .

D o o r s t r o m e r Huishouden dat b innen Neder land verhu is t naar een ze l fs tandige won ing en daarb i j een ze l f s tand i ge won ing ach te r laa t voo r een vo lgende bewoner.

L e v e n s l o o p g e s c h i k t e w o n i n g Levens loopgesch ik te won ingen z i jn zel fstandige won ingen die gesch ik t z i jn voo r bewon ing in alle fases van de levens loop , t o t en m e t de laatste. Levens loopgesch ik te won ingen z i jn n u l t r e d e n w o -n ingen én z i jn daa rbovenop ook ' i n te rn geschikt ' , er is vo ldoende ru im te o m te m a n o e u v r e r e n m e t een ro l la to r e n / o f ro ls toe l . N ieuwe won ingen vo ldoen bi j voo rkeu r aan de eisen van W o o n k e u r ( b a s i spakke t ) , bes taande won ingen aan de eisen van opp lussen.

N u l t r e d e n w o n i n g Een won ing die ex te rn t oeganke l i j k is (de w o o n k a m e r is bere ikbaar vana f de s t raa t zonder t r ap te hoeven lopen) en in te rn t oeganke l i j k (vanui t de w o o n k a m e r z i jn zonder t r ap lopen de k e u k e n , het to i le t , de b a d k a m e r en t e n m i n s t e één s laapkamer te be re iken) . In de n ieuwbouw heef t een nu l t r e denwon ing geen obs take ls hoger dan 20 m m .

P r e s t a t i e a f s p r a k e n Afspraken tussen de g e m e e n t e en de won ingcorpora t ies over de v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n , t a a k v e r de l i ng , inzet van i n s t r u m e n t e n en f inanciële middelen ten behoeve van het w o n e n .

P r i m a i r e d o e l g r o e p Huishoudens m e t een i n k o m e n t o t een m a x i m u m , j aa r l i j ks bepaald doo r het min is ter ie van BZK. In 2013 gaa t het o m mensen me t een inkomen to t C 3 4 . 2 2 9 , - .

S t a r t e r s Beginners op de w o n i n g m a r k t die een zel fstandige won ing b e t r e k k e n , maar geen ze l fs tand ige w o ning ach te r l a ten . Het kunnen personen zijn die vanu i t de thu iss i tua t ie bij ouders ze l fs tandig gaan w o n e n , die een k a m e r of onze l fs tand ige woning achter la ten of in geva l van een scheid ing n ieuwe w o o n r u i m t e nodig hebben .


B i j l a g e 2 G e r a a d p l e e g d e b r o n n e n

« Woonv is ie 2 0 0 5 - 2 0 1 5 , g e m e e n t e Epe » Pres ta t ieconvenant gemeen te Epe en Tr iada » Voorbere idend mate r iaa l in kader van KWP3 en regionale u i twe rk i ng S tedendr iehoek » Woonbehoe f t eonde rzoek regio Stedendr iehoek 2010 » W o o n v e r k e n n i n g ABF, 2009 » Onderzoek reg io Noord -Ve luwe m e t bet rekk ing to t v raag en aanbod zorgdoe lg roep , C o m p a n e n ,

2 0 1 1 » Diverse d a t a b a n k e n : CBS, Pr imos, SysWov, Huizenzoeker, Kadas ter (mees t recente c i j fe rs) « Bouwstenen ke rnen en dorpsv is ie Ernst » Neder land in 2 0 4 0 een land van reg io 's ; ru imte l i j ke ve rkenn ing 2 0 1 1 , Planbureau voo r de Leef

omgev ing « I n f o r m a t i e g e m e e n t e me t be t rekk ing tot w o n i n g b o u w p r o g r a m m a .


B i j l a g e 3 Monitoren

Goede mon i t o r i ng is essent iee l o m de balans op de w o n i n g m a r k t te kunnen bewaken . We wi l len de m a r k t o n t w i k k e l i n g e n vo lgen en b i js tu ren waar nod ig . Wanneer b l i j k t da t e r verschi l gaa t on ts taan in de ve rwach te v r a a g d r u k , s te l len we de geplande toevoeg ing bi j ( faseren , doseren of sch rappen) . We s lu i ten v o o r de mon i to r i ng zoveel mogel i j k aan bij de ac t iv i te i ten en a fspraken in de regio S te dendr iehoek .

Ind ica to ren v o o r m o n i t o r e n van ma tch tussen v raag en aanbod op de w o n i n g m a r k t : » real isat ie n i e u w b o u w p r o g r a m m a » real isat ie o p g a v e n bes taande voor raad » mu ta t i eg raad » aanta l te koop s taande w o n i n g e n , ve rkoop t i j den en pr i jzen » leegstand koop en huur (won ing t ypes ) » W O Z - w a a r d e » v e r h u i s s t r o m e n .

Naast het bovens taande kan ook per iodiek woonwensenonderzoek zorgen voo r de nodige onder bouwing voo r b i js te l l ing van het w o n i n g b o u w p r o g r a m m a en de inzet voo r de leefbaarheid in de ke rnen .

Het is z invol o m de ve rzame l i ng kwant i ta t ieve gegevens aan te vu l len me t een kwa l i ta t ieve beoorde l ing. Deze kan b i j voo rbee ld p laatsv inden door par t i j en ( g e m e e n t e , co rpora t ie , make laars ) ieder j aa r een kor te v ragen l i j s t in te la ten vul len over hun bl ik op on tw ikke l i ngen op de w o n i n g m a r k t in Epe. Een andere moge l i j khe id is o m jaa r l i j ks een b i j eenkomst m e t deze par t i j en te organ iseren o m de kwan t i t a t i eve gegevens te in te rp re te ren en nagaan we lke t rends z ich tbaar z i jn . Vervo lgens kan worden bepaald of e r aan le id ing is voo r het b i js te l len van beleid of w o n i n g b o u w p r o g r a m m a .

Organisatie De coörd ina t ie van de m o n i t o r l igt bi j de gemeente . De m o n i t o r v i nd t j aa r l i j k s p laats , waarb i j zo veel moge l i j k w o r d t aanges lo ten bi j bestaande inventar isa t ies , zoals van de reg io , zodat er geen dubbel w e r k w o r d t gedaan .

Werkzaamheden coörd ina t ie mon i t o r i ng bestaan u i t : » goed w e t e n w a t echte me te r s z i jn waarop j e wi l t en kun t s tu ren » u i t ze t ten i n f o r m a t i e - u i t v r a a g » cont ro le op aan leve ren en ve rzame len gegevens: v isual iseren » j aa r l i j kse r a p p o r t a g e , gesprek , conclusies « b i j s tu ren en ac t ie .

K o r t o m : p l a n - do - c h e c k - a c t !


B i j l a g e 4 O n d e r z o e k w o n i n g m a r k t ( s e p a r a a t d o c u m e n t )

B i j l a g e 5 V o o r z i e n i n g e n t o e t s ( s e p a r a a t doc u m e n t )

B i j l age 6 B r o n n e n b o e k bij v o o r z i e n i n g e n toe ts ( s e p a r a a t d o c u m e n t )

B i j l a g e 7 R e g i o n a l e w o n i n g b o u w p r o g r a m m e ring S t e d e n d r i e h o e k 2011 I V o o r s t e l l e n voor de R e g i o n a l e A g e n d a W o n i n g b o u w p r o g r a m m e r i n g 2 0 1 2 / 2 0 1 3 ( s e p a r a t e d o c u m e n t e n )


Gemeente Epe Prettig wonen, Samen leven

Documents

Transcript of Gemeente Epe Prettig wonen, Samen leven