Geloven en geloven is twee.ppt

8/16/2019 Geloven en geloven is twee.ppt

1/15

Geloven en geloven is twee

H. van Lierop-Debrauwer


2/15

In de jaren zestig werden de kinderboeken over God

en over geloof minder.Literaire critici en pedagogen

van die periode dachten dat kinderliteratuur over

realistische problemen moest gaan. Hoewel ze kleine kinderen waren moesten zij iets

over maatschappelijke problemen als racisme

abortus!geweld en echtscheiding weten.Deze critici

dachten dat religie als thema een beetje te verouderd was.


3/15

Het was een grote verandering in jeugdliteratuur.

"inderboekenschrijvers wilden niet meer een

literaire boodschap in een direct manier aan de lezer

brengen maar ze probeerden personages met echteps#chologie in een realistische wereld te maken.

Dus moest de lezer zijn eigen antwoord op de grote

vragen van het leven vinden in plaats van krijgen een

direct antwoord van de schrijver.


4/15

Later begrepen de schrijvers dat hetniet goed is om de thema van religiete verwijderen want de vragen overGod!leven en dood zijn belangrijkvoor alle mensen.

$ij voorbeeld %joerd "u#perschreef het boek Robin en God waarin een kind van vijf jaar zich overhet leven vroeg en hij probeerde zijneigen antwoorden in het gewone tevinden.Dus geeft de schrijver geen

vast antwoord of advies aan de lezer. Het is hetzelfde situatie in Het boek

van alle dingen.


5/15

De boeken hadden niet zozeereen literaire als wel een sociaal-historisch achtergrond. %inds de

jaren tachtig heeft de

jeugdliteratuur zich in literairopzicht sterk ontwikkeld. Deschrijvers voor volwassenenzoeken naar de geheimen van hetbestaan en naar de grote thema&suit het leven. '(n van die thema&sis religie.


6/15

Traditioneel maar niet dogmatisch

'en andere hedendaags auteur die gaat over

gelovigheid in zijn boeken is Guus "uijer. Duidelijker

dan %joerd "u#per was hij tegen )het religieuze

fundamentalisme*als we in Polleke kunnen zien. De

elfjarige +olleke is een meisje dat met een open bliknaar de wereld kijkt. De grootouders van +olleke zijn

christelijk en geloven op een traditionele manier

zonder dogmatisch te zijn. +ollekes vader was altijd

tegen zijn christelijke opvoeding. ,imoen! hetvriendje van +olleke! is moslim.


7/15

)il je bidden/0 vroeg opa aan tafel. 1a!0 zei ik. Dat ik later een boerderij heb. Dat +olleke

2haar kalf3 bij me woont. 'n dat ze nooit wordtgeslacht.0 4men!0 zei opa.

Heb ik nou al gebeden/0 vroeg ik. Ik had me ogen nieteens dicht50

Dat hoeft niet hoor!0 zei oma. at bid je voor Gerrit 2de vader van +olleke en de

zoon van opa en oma3/0 vroeg opa. 6 ja!0 zei ik. Ik sloot mijn ogen. Dat %piek 2de bijnaam

van +ollekes vader3 me zijn gedichten voorleest op mijnboerderij.0

4men!0 zeiden opa en oma tegelijk.

1e kan goed bidden voor iemand die niks van zijngeloof is!0 zei opa. Hij schepte zijn bord volaardappelen.

1a! je bidt heel mooi!0 zei oma. Ik zag dat ze &t meenden en daar was ik trots op.* 2p. 783


8/15

Literaire dialoog

'(n van de functies aan literatuur wordttoegeschreven! is )de vervreemding*.- een goedvoorbeeld is 9homas.

Helma van Lierop-Debrauwer is hoogleraar kinderen

jeugdliteratuur aan de Letterenfaculteit van de:niversiteit Leiden en hoogleraar kinderen jeugdliteratuur aan de Letterenfaculteit van de:niversiteit van 9ilburg.

Dit artikel is een sterk ingekorte versie van de lezing),eer dan een opgelegde moraal*! gehouden tijdenshet congres )2,is3communicatie tussen 2on3gelovigen*aan de "atholieke :niversiteit ;ijmegen.


9/15

Het artikel

In de jaren zestig verdwenen de protestants-christelijke enkatholieke kinderboeken uit het algemene beeld van dekinderliteratuur. Daarmee was de aanwezigheid van God en gelooin teksten voor kinderen niet langer meer vanzelsprekend. !ritische pedagogen ontdekten begin jaren zeventig het kinderboek als eeninteressante mogelijkheid om kinderen maatschappijbewust te

maken. De bestaande kinderboeken waren daarvoor naar hunmening ongeschikt" omdat het wereldbeeld daarin totaal verouderdwas. Hun pleidooi voor een nieuw soort boeken met inormatie overeigentijdse problemen als milieuvervuiling" rassendiscriminatie"abortus en echtscheiding had een stroom van h#perrealistischeboeken tot gevolg. $oor religie was geen aandacht" omdat het nietwerd beschouwd als een actueel thema. In %%n opzicht vertoonden

deze boeken echter wel overeenkomst met de orthodo&ekinderboeken over het geloo' de auteurs ervan hadden eenboodschap die zij op een zo direct mogelijke manier aan de lezers probeerden over te brengen.

Helma van Lierop-Debrauwer


10/15

Een gelovige Thomas

De humoristische wijze waarop "uijer in zijn boeken dereligieuze rechtlijnigheid aan de kaak stelt! maakt in Hetboek van alle dingen plaats voor bittere ernst! al klinkt

ook in dit boek zo nu en dan de t#pische "uijer-ironiedoor. 6pnieuw laat de schrijver zien hoezeer geloven engelovig zijn hem intrigeert en! als iets verkeerdbegrepen! irriteert. Ditmaal doet hij dat via denegenjarige 9homas voor wie het geloof een serieuze

zaak is! ook al denkt zijn vader steeds dat hij er de spotmee drijft.


11/15

Hij terroriseert zijn vrouw en kinderen. Hij slaat hen alszij het geloof niet serieus genoeg nemen naar zijn

oordeel. Hij blijft daarom overeind door zijn grote

fantasie die ook zijn heel eigen manier van geloven

bepaalt. Hij schrijft in een schrift dat hij Het boek van alle

dingen noemt en voert gesprekken met de zoon van

God. $ij hem vindt hij troost.


12/15

)De Here 1ezus keek 9homas aan en legde


13/15

9homas wil wraak nemen op zijn vader en vindt dat

hij getroffen moet worden door de plagen van 'g#pte.

De ruimte om naar de bijbel te verwijzen en er

letterlijk uit te citeren heeft "uijer voor zichzelfgecre@erd door in de proloog duidelijk te maken dat

het gaat om herinneringen van een volwassene aan

een negenjarige. 6ok 9homas snapt niet alles van

wat hij hoort! maar dat verdiept juist zijn religieuze

ervaring )9homas hield van woorden! vooral als hijze niet begreep.* 2p. ?73


14/15

Het boek van alle dingen is voor driekwart eenbeklemmend boek! misschien soms te beklemmend!omdat "uijer in zijn afkeer van orthodoAie zo nu en daneenzelfde rechtlijnigheid toont! met name in zijn tekeningvan de personages. Het hoopvolle einde staat met de

zwaarte van de rest van het boek in onverwacht contrast.,et hulp van een buurvrouw! komen 9homas! zijn moederen zusje! in opstand tegen hun vader en komt er ruimtevoor meer openheid en vrolijkheid. Deze buurvrouw opent9homas& ogen voor de mooie dingen van het leven! zoalsmuziek en literatuur. 'n ze leert hem dat angst een

slechte raadgever is. Dit slot is een bewuste keuze van"uijer! zo blijkt uit het eerder genoemde interview )Helemaal uitzichtloos kan niet. =...> ;iet voor kinderen.

4lles kapot! dat is meer iets voor volwassenen. 'en vagedoodswens zit er trouwens wel in! ik keek er zelf van op.*


15/15

,et dat laatste doelt "uijer op het zojuist geciteerdegesprek tussen 1ezus en 9homas! waarin 9homas op

de opmerking van 1ezus dat hij hem misschien wel

tot zich zal nemen! reageert met )Dat lijkt me mieters

1ezus.* De enigszins onevenwichtige structuur van

het boek wordt ruimschoots gecompenseerd door de

stijl van "uijer.

Geloven en geloven is twee.ppt

Documents

Transcript of Geloven en geloven is twee.ppt