Geheugen in beeldCaroline Apeldoorn en Nanda Zonjee

Benedictus, Heilooseptember 2012 - april 2013

InleidingIn het verwonderingsdagboek van de onderzoekers stond de volgende opmerking; waarom zijn jonge kinderen zo goed in het spelen van het spelletje memorie? Wat is een mogelijke verklaring en kan het onderwijs van deze kennis profiteren?

MethodeOm te onderzoeken of kinderen visueel beter onthouden dan auditief, hebben de kinderen het spel memorie op twee manieren gespeeld:De kinderen speelden tegen zichzelf en de kinderen speelden tegen de tijd. Werkwijze: 1. Visueel: de kinderen draaiden zelf de kaartjes om en zochten dezelfde

plaatjes.2. Auditief: de kinderen mochten zelf twee kaartjes aanwijzen en de

proefleiders vertelden wat er op stond (zonder dat de kinderen de plaatjes zagen).De proefleiders zijn twee leerkrachten: Nanda en Caroline. De

deelnemendekinderen varieerden in de leeftijd van 4,2 tot en met 7,3 (jaar, maanden), waarbij de variabelen leeftijd en geslacht in gelijke aantallen aanwezig

waren.Het materiaal bestond uit 12 kaartjes die steeds op dezelfde maniergerangschikt waren. Het spel werd in de klas gespeeld en de tijd werd

opgenomenmet een stopwatch. Het onderzoek vond plaats in februari 2013.

Resultaten

ConclusieDe leeftijd van de kinderen is van invloed op de reactietijd en de wijze waarop informatie wordt verwerkt.Kinderen in de aanvangsgroepen van de basisschool verwerken visuele informatie sneller dan auditieve informatie.

VervolgWe weten nu dat jonge kinderen visueel beter onthouden dan auditief. Wat betekent dit voor het didactisch handelen van de leerkracht met betrekking tot het onderwijs aan jonge kinderen?Dat zou een mooi vervolgonderzoek zijn.

Bronnen•De ontwikkeling van het geheugen (E.A. Das-Smal)•Development of working memory in childhood (Cowan-Alloway)•Kinderen als getuige (Springer)•Verbal and visuospatial short-term and working memory in children; are they separable (Alloway-Gathercole en Pickering)•De ontwikkeling van de intelligentie als mentale aanpassing aan nieuwe situaties (Kingma en Tonic)

Onderzoeksvraag

Onthouden jonge kinderen van de basisschool op een visuele manier beter dan auditief?

‘Samen onderzoek doen in het primair onderwijs’ – Stichting Flore/VU Amsterdam, 2012-2013

Histogram Leeftijd:Gemiddelde leeftijd proefpersonen 5.62 jaar, met een standaarddeviatie van 0.778

Spreidingsdiagram [scatterplot] van leeftijd en verschil auditief-visueel:

Deze plot geeft aan hoe de relatie is tussen leeftijd en verschilscore. Elk bolletje in dit diagram zijn de gegevens van 1 proefpersoon. Wat we zien is dat er een negatieve relatie tussen de variabelen is: Hoe jonger de kinderen zijn, hoe groter het verschil is tussen de auditieve en visuele reactietijd.Deze relatie is ook uit te drukken in een steekproefgrootheid, namelijk de correlatie. Deze is -0.478. We mogen dit interpreteren als een sterke relatie.

Histogram verschil auditief-visueel:Het gemiddelde verschil is 0.6969, met een standaarddeviatie van 0.681.