Geert Driessen (2011) Staan jongens op achterstand? Seksespecifieke schoolloopbanen, mogelijke...

Jongens op onderwijsachterstand? Presentatie programmagroep OOG, UvA, Amsterdam 16 februari 2011

Jongens op onderwijsachterstand?

Seksespecifieke loopbanen, mogelijke oorzaken en interventies

dr. Geert Driessendr. Annemarie van Langen

ITS – Radboud Universiteit Nijmegenwww.geertdriessen.nl

http://www.its-nijmegen.nl/


Achtergronden

1. Is er in het PO en 1e fase VO sprake van een achterstand van jongens?Zijn er daarbij verschillen naar sociaal-etnische achtergrond?Hoe verhoudt zich de situatie in Nederland tot die in andere landen?

2. Welke verklaringen zijn er voor evt. onderwijsachterstanden van jongens?Welke interventies zijn opgezet om achterstanden te bestrijden?

Onderzoeksvragen

2006, 2010; Tweede Kamer


Onderzoeksopzet Ad 1: Relatieve positie jongens• Secundaire analyses• Literatuuronderzoek

FaseCognitieve competenties

Niet-cognitieve competenties

Schoolloopbaan-kenmerken

PO PRIMA , COOL5-18 PPON, JPOCBS/StatLine TIMSS, PIRLS

Onderbouw VO

VOCL99-3, COOL5-18

BRON-VO CBS/StatLine PISA

Ad 2: Verklaringen en interventies• Literatuuronderzoek


Samenvattende maat voor resultaten:Effect sizes

(Statistische) Significantie vs. (empirische) relevantieSteekproefomvang

ES = (gemiddelde score jongens – gemiddelde score meisjes) / standaarddeviatie

Interpretatie (vuistregel, Cohen):0,20 = klein0,50 = middelmatig0,80 = groot


-0,4 -0,2 0 0,2 0,4

COOL Taal groep 2

COOL Taal groep 8

COOL Rekenen groep 2

COOL Rekenen groep 8

COOL Lezen groep 8

CITO Eindtoets Totaal

CITO Taal

CITO Rekenen/Wiskunde

CITO Studievaardigheden

Cognitieve competenties: basisonderwijs

0

Negatief: M > J Positief: J > M


-0,6 -0,4 -0,2 0 0,2

Woordenschat

Werkwoordspelling

Engels

Begrijpend Lezen

Wiskunde

Intelligentie

Cognitieve competenties: voortgezet onderwijs (COOL lj. 3)



Cognitieve competenties: internationaal vergelijkend

-0,4

-0,3

-0,2

-0,1

0

0,1

0,2

0,3

Lezen (PIRLS) Wiskunde (TIMSS) Science (TIMSS)

Aus Bel Dui E/VK Fra NL VS Zwe


-0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6

Sociaal gedrag groep 2

Sociaal gedrag groep 8

Werkhouding groep 2

Werkhouding groep 8

Mastery groep 8

Performance groep 8

Sociale motivatie groep 8

Extrinsieke motivatie groep 8

Welbevinden met docent groep 8

Welbevinden met leerlingen groep 8

Zelfvertrouwen groep 8

Taakoriëntatie groep 8

Niet-cognitieve competenties: basisonderwijs (COOL groep 2 & 8)



-1 -0,5 0 0,5 1

Welbevinden met docenten

Welbevinden met leerlingen

Extraversie

Mildheid

Ordelijkheid

Emotionele stabiliteit

Autonomie

Mastery

Performance

Sociale motivatie

Extrinsieke motivatie

Zelfvertrouwen

Taakoriëntatie

Niet-cognitieve competenties: voortgezet onderwijs (COOL lj. 3)


0


Schoolloopbaan cohort 2005/06: niveau 4e verblijfsjaar VO

0% 50% 100%

Jongens

Meisjes

vsv pro bbl kbl gl/tl havo vwo

12 14 25 23 23

15 15 24 22 19

2

2

1

3


Schoolloopbaan cohort 2005/06: % sector- en profielkeuze in het vierde verblijfsjaar

0

10

20

30

40

50

60

70

Techniek Zorg&Welzijn Economie Landbouw Sector+ N-profiel M-profiel

Jongens Meisjes

vmbo / avo


Schoolloopbaan cohort 2005/06: % zittenblijvers en voortijdig schoolverlaters per overgang

0

1

2

3

4

5

6

7

doubleren 1-2 vsv 1-2 doubleren 2-3 vsv 2-3 doubleren 3-4 vsv 3-4

Jongens Meisjes


jongens

2006/072005/06

<1%

93%

1% 5%

2007/08

<1%

91%

2% 6%

2008/09

<1%

92%

3% 4%

1%<1% 1%

meisjes1%

96%

<1%3%

1%

93%

2%4%

<1%

92%

4% 3%

<1% <1% 1%

Schoolloopbaan cohort 2005/06: AVO-stromen per verblijfsjaar

vmbo vmbo vmbo

vmbo vmbo vmbo


Schoolloopbaan cohort 2005/06: VMBO-stromen per verblijfsjaar

jongens

2006/072005/06

92%

2%<1%

2007/08

4%

87%

6%<1%

2008/09

2%

92%

3%<1%

2%2% 3%

meisjes4%

90%

1%<1%

6%

87%

4%<1%

2%

92%

3%<1%

2% 2% 2%

<1%1%1%2%

3% 1% 1%

pro pro pro

pro pro pro

avo avo avo

avo avo avo


Schoolloopbaan cohort 2005/06: PRO-stromen per verblijfsjaar

jongens

2006/072005/06

2%

91%

2007/08

4%

92%

2008/09

6%

85%

4%7% 9%

meisjes5%

90%

8%

89%

9%

83%

5% 4% 8%

vmbo vmbo vmbo

vmbo vmbo vmbo


Schoolloopbaan cohort 2005/06: examenresultaten van onvertraagden in vmbo-4 (% geslaagden en hun gemiddeld CE-cijfer)

92,593

93,594

94,595

95,596

96,597

97,5

% geslaagd bbl % geslaagd kbl % geslaagd gl/tll

Jongens Meisjes

6.4

6.3

6.2 6.56.3

6.6


Samenvattend

• Cognitief: geen systematische verschillen qua prestaties

• Niet-cognitief: jongens soms wel ongunstiger, bv. gedrag, werkhouding

• Schoolloopbanen: jongens ongunstiger (SO, doubleren, lagere niveaus, VSV)

• Geen systematische samenhang met sociaal-etnische achtergrond

• Geen veranderingen afgelopen 5 à 10 jaar


Inkadering debat

• Ontstaan in Engeland, VS, Australië; na PISA ook elders

• Feministen: ‘moral panic’, oud nieuws, mannen maatschappelijk nog steeds succesvoller

• Discussie in VS: geen sekseverschillen in testscores, meisjes wel betere rapportcijfers en schoolloopbanen (vgl. Nl.)

• Nuancering: welke jongens/welke meisjes!


VerklaringenWeinig consensus.Vanuit het nature-nurture debat:• Biologische invalshoek (nature): nieuwe technieken

neurologisch onderzoek; ‘mannelijk en vrouwelijk brein’; vastgestelde hersenverschillen en (veronderstelde) gevolgen voor cognitief functioneren; ontwikkelingsverschillen (start, tempo); OECD ‘neuromythe’, zie ook Crone.

• Sociale en cultureel-maatschappelijke invalshoek (nurture): invloed van ouders/gezin (interactie!); peers; school/docent (schoolcultuur= feminien?); pedagogisch-didactisch’ arbeidsmarkt & maatschappij.


Interventies

• pedagogisch-didactisch (aansluiten op behoeften j/m; individuele variatie)

• sociaal-cultureel (school is wèl cool; verwachtingen, vooroordelen)

• organisatorisch (single-sex; feminisering)

Geert Driessen (2011) Staan jongens op achterstand? Seksespecifieke schoolloopbanen, mogelijke...

Education

Transcript of Geert Driessen (2011) Staan jongens op achterstand? Seksespecifieke schoolloopbanen, mogelijke...