GEBEDEN VOOR DE MIS - Ecclesia Dei

MISALE ROMANUMuitgave 1962

MISALEROMANUM

1962U komt een lofzang toe

In Sion, o God!U moet een dankoffer worden gebracht,

In Jeruzalem, Heer!

Gij verhoort het gebed,Alle vlees komt tot U;

En al drukt onze schuld ons nog zo zwaar,Gij vergeeft onze zonden.

Gelukkig, dien Gij uitverkiest en aanneemt,Om in uw voorhof te wonen:

Die zich mag laven aan het goede van uw huis,Van uw heilige tempel.

Psalm 65 vers 2 tot 5

Delft 2002

3

GEBEDEN VOOR DE MIS

DE ZEGENING MET WIJWATERop Zondag voor de Hoogmis

Voor het altaar heft de priester, gekleed in koorkap, de volgende antifoon aan. Terwijlkoor en volk de antifoon voortzetten, schrijdt de priester door de kerk en besprenkelt degelovigen met het gewijde water, dat ons herinnert aan het heilige water dat bij hetdoopsel over ons werd uitgestort. Ondertussen bidt de priester in stilte de psalm:Miserere mei, Deus.

Antifoon (Ps. 50, 9)Asperges me, Domine, hyssopo,et mundabor: lavabis me, et supernivem dealbabor. Ps. Misere mei,Deus, secundum magnammisericordiam tuam.

Besproei mij, Heer, met hysop, enzuiver zal ik zijn: was mij, enwitter dan sneeuw zal ik worden.Ps. 50, 3 Ontferm U mijner, God,naar uw grote barmhartigheid.

V. Gloria Patri, et Filio, et SpirituiSancto.

V. Ere zij de Vader en de Zoon en deHeilige geest.

R. Sicut erat in principio, et nunc, etsemper, et in saecula saeculorum.Amen.

R. Zoals het was in het begin, nu enaltijd en in de eeuwen dereeuwen. Amen.

V. Asperges me, Domine, hyssopo,et mundabor: lavabis me, et supernivem dealbabor.

V. Besproei mij, Heer, met hysop, enzuiver zal ik zijn: was mij, enwitter dan sneeuw zal ik worden.

Weer voor het altaar gekomen, zingt de priester:V. Ostende nobis, Domine,

misericordiam tuam.V. Toon ons, Heer, uw

barmhartigheid.R. Et salutare tuum da nobis. R. En schenk ons uw heil.V. Domine, exaudi orationem meam. V. Heer, verhoor mijn gebed.R. Et clamor meus ad te veniat. R. En mijn geroep kome tot U.V. Dominus vobiscum. V. De Heer zij met u.R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geest.

Oremus. Exaudi nos, Domine,sanctae Pater, omnipotens aeterneDeus et mittere digneris sanctumAngelum tuum de cælis, quicustodiat, foveat, protegat, visitet,atque defendat omnes habitantesin hoc habitaculo. Per ChristumDominum nostrum.

Laten wij bidden. Verhoor ons,heilige Heer, almachtige Vader,eeuwige God, en gelief uw heiligeEngel uit de hemel te zenden,opdat hij al de bewoners van dezeplaats beware, verzorge,bescherme, bezoeke en verdedige.Door Christus, onze Heer.

R. Amen. R. Amen.

5

Antifoon gedurende de PaastijdVidi aquam egredientem detemplo, a latere dextro, alleluia:et omnes ad quos pervenit aquaista salvi facti sunt, et dicent:Alleluia, alleluia. Ps. ConfiteminiDomino, quoniam bonus:quoniam in seculum misericordiaejus.

Ik heb water zien vloeien, terrechterzijde de tempel uit,alleluja; en allen tot wie dit watergekomen is, zijn behouden enzullen zeggen, alleluja, alleluja.Ps. 117,1 Looft de Heer, wantHij is goed, want in eeuwigheidduurt zijn barmhartigheid.


V. Eer aan de Vader en de Zoon ende Heilige Geest.

R. Sicut erat in principio, et nunc, etsemper, et in sæcula sæculorum.Amen.

R. Zoals het was in het begin en nu,en altijd en in de eeuwen dereeuwen. Amen.

V. Vidi aquam egredientem detemplo, a latere dextro, alleluia:et omnes ad quos pervenit aquaista salvi facti sunt, et dicent:Alleluia, alleluia.

V. Ik heb water zien vloeien, terrechterzijde de tempel uit,alleluja; en allen tot wie dit watergekomen is, zijn behouden enzullen zeggen, alleluja, alleluja.

V. Ostende nobis, Domine,misericordiam tuam, alleluja.

V. Toon ons, Heer, uwbarmhartigheid, alleluja.

R. Et salutare tuum da nobis.,alleluja.

R. En schenk ons uw heil, alleluja.

Het gebed als hierboven aangegeven.

6

VASTE GEBEDEN VAN DE MISGEBEDEN VAN VOORBEREIDING AAN DE VOET VAN HET

ALTAAR.

Terwijl de priester met zijn dienaren naar het altaar schrijdt heffen de voorzangers dezang der intrede (Introitus) aan, die door het koor wordt voortgezet. Hierna zingen kooren volk het Kyrie Eleison. Ondertussen bidden priester en dienaren aan de voet van hetaltaar afwisselend.

V. In † nomine Patris,et Filii, etSpiritus Sancti. Amen.

V. In † de naam van de Vader en deZoon en de Heilige Geest. Amen.

Antiphona. Introibo ad altare Dei. Antifoon. Ik zal ingaan tot hetaltaar Gods.

R. Ad Deum qui laetificatjuventutem meam.

R. Tot God die mijn jeugd verblijdt.

De volgende psalm blijft achterwege in de missen voor overledenen en gedurende dePassietijd. In deze missen gaat de priester onmiddelijk voort met de woorden Adjutoriumnostrum, enz.

Psalm 42, 1-5V. Judica me, Deus, et discerne

causam meam de gente nonsancta: ab homine iniquo etdoloso erue me.

V. God, schaf mij recht, kom tegeneen goddeloos volk voor mij op,verlos mij van de boze enbedrieglijke mens.

R. Quia tu es, Deus, fortitudo mea:quare me repulisti, et quare tristisincedo, dum affligit me inimicus?

R. Want Gij, o God, zijt mijnsterkte; waarom hebt Gij mijverstoten, en waarom wandel ik indroefheid, terwijl de vijand mijverdrukt?

V. Emitte lucem tuam et veritatemtuam: ipsa me deduxerunt etadduxerunt in montem sanctumtuum, et in tabernacula tua.

V. Zend uw licht uit en uw waarheid;zij zullen mij geleiden en voerenop uw heilige berg en in uwtenten.

R. Et introibo ad altare Dei: adDeum qui laetificat juventutemmeam.

R. En ik zal ingaan tot het altaarGods; tot God die mijn jeugdverblijdt.

V. Confitebor tibi in cithara, Deus,Deus meus: quare tristis es animamea, et quare conturbas me?

V. Ik zal U loven op de citer, God,mijn God; waarom zijt gijbedroefd, mijn ziel, en waaromontstelt gij mij?

R. Spera in Deo, quoniam adhucconfitebor illi: salutare vultusmei, et Deus meus.

R. Vertrouw toch op God: dan zal ikHem eens mogen danken als mijnHelper en God!

7


V. Eer aan de Vader en de Zoon ende Heilige Geest.

R. Sicut erat in principo, et nunc, etsemper: et in saecula saeculorum.Amen.

R. Zoals het was in het begin en nu,en altijd en in de eeuwen dereeuwen. Amen.

En men herhaalt de antifoon:

V. Introibo ad altare Dei. V. Ik zal ingaan tot het altaar Gods.R. Ad Deum qui laetificat

juventutem meam.R. Tot God die mijn jeugd verblijdt.

V. Adjutorium nostrum † in nomineDomini.

V. Onze hulp † is in de naam van deHeer.

R. Qui fecit coelum et terram. R. Die hemel en aarde gemaaktheeft.

Diepgebogen belijdt de priester zijn schuld:

V. Confiteor Deo omnipotenti,beatae Mariae semper Virgini,beato Michaeli Archangelo, beatoJoanni Baptistae, sanctisApostolis Petro et Paulo, omnibusSanctis, et vobis fratres, quiapeccavinimis cogitatione verbo, etopere: mea culpa, mea culpa, meamaxima culpa. Ideo precorbeatam Mariam semper Virginem,beatum Michaelem Archangelum,beatum Joannem Baptistam, sanc-tos Apostolos Petrum et Paulum,omnes Sanctos, et vos fratres,orare pro me ad Dominum Deumnostrum.

V. Ik belijd voor de almachtige God,voor de H. Maria altijd Maagd, deH. Aartsengel Michaël, de H.Joannes de Doper, de HeiligeApostelen Petrus en Paulus, alleheiligen en u, broeders, dat ikzeer gezondigd heb doorgedachten, woorden en werken:(klopt drie keer op zijn borst)door mijn schuld, door mijnschuld, door mijn allergrootsteschuld. Daarom bid ik de H.Maria, altijd Maagd, de H.Aartsengel Michaël, de H.Joannes de Doper, de HeiligeApos-telen Petrus en Paulus, alleheiligen en u, broeders, voor mijte bidden tot de Heer, onze God.

De misdienaars antwoorden:

R. Misereatur tui omnipotens Deus,et dimissis peccatis tuis, perducatte ad vitam aeternam.

R. De almachtige God ontferme Zichover u, vergeve uw zonden, engeleide u ten eeuwigen leven.

V. Amen. V. Amen

8

Ook de misdienaars belijden hun schuld:

R. Confiteor Deo omnipotenti,beatae Mariae semper Virgini,beato Michaeli Archangelo, beatoJoanni Baptistae, sanctisApostolis Petro et Paulo, omnibusSanctis, et tibi pater, quiapeccavinimis cogitatione verbo, etopere: mea culpa, mea culpa, meamaxima culpa. Ideo precorbeatam Mariam semper Virginem,beatum Michaelem Archangelum,beatum Joannem Baptistam, sanc-tos Apostolos Petrum et Paulum,omnes Sanctos, et te pater, orarepro me ad Dominum Deumnostrum.

R. Ik belijd voor de almachtige God,voor de H. Maria altijd Maagd, deH. Aartsengel Michaël, de H.Joannes de Doper, de HeiligeApostelen Petrus en Paulus, alleheiligen en u, vader, dat ik zeergezondigd heb door gedachten,woorden en werken: (hier kloptmen driemaal op de borst) doormijn schuld, door mijn schuld,door mijn allergrootste schuld.Daarom bid ik de H. Maria, altijdMaagd, de H. AartsengelMichaël, de H. Joannes de Doper,de Heilige Apostelen Petrus enPaulus, alle heiligen en u, vader,voor mij te bidden tot de Heer,onze God.

V. Misereatur tui omnipotens Deus,et dimissis peccatis tuis, perducatte ad vitam aeternam.

V. De almachtige God ontferme Zichover u, vergeve uw zonden engeleide u ten eeuwigen leven.

R. Amen. R. AmenV. Indulgentiam † absolutionem, et

remissionem peccatorumnostrorum, tribuat nobisomnipotens et misericorsDominus.

V. † Kwijtschelding, vrijspraak envergiffenis van onze zondenverlene ons de almachtige enbarmhartige Heer.

R. Amen. R. Amen.V. Deus, tu conversus vivificabis

nos.V. Keer U tot ons, Heer, en Gij zult

ons doen leven.R. Et plebs tua laetabitur in te. R. Opdat uw volk zich in U kan

verheugen.V. Ostende nobis Domine,

misericordiam tuam.V. Toon ons uw goedheid, o Heer.

R. Et salutare tuum da nobis. R. En schenk ons uw heil.V. Domine, exaudi orationem meam. V. Heer verhoor mijn gebed.R. Et clamor meus ad te veniat. R. En mijn geroep kome tot U.V. Dominus vobiscum. V. De Heer zij met u.R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geest

9

De priester bestijgt het altaar, terwijl hij in stilte bidt:

Oremus. Aufer a nobis,quaesumus Domine, iniquitatesnostras: ut ad Sancta Sanctorumpuris mereamur mentibus introire.Per Christum Dominum nostrum.Amen.

Laat ons bidden. Neem smekenwij, o Heer onze ongerechtig-heden van ons weg, opdat wij tothet Heilige der Heiligen met eenrein gemoed mogen ingaan. DoorChristus, onze Heer. Amen.

De priester groet het altaar met een kus en vereert de relieken van de heiligen, die in hetaltaar zijn besloten:

Oramus te Domine, per meritaSanctorum tuorum, quorumreliquiae hic sunt et omniumSanctorum: ut indulgere dignerisomnia peccata mea. Amen.

Wij bidden U, o Heer, door deverdiensten van uw heiligen, wierrelieken hier rusten, en van alleheiligen, dat Gij U gewaardigt almijn zonden te vergeven. Amen.

In de missen met assistentie van diaken en subdiaken (behalve in de missen vooroverledenen) wordt nu het altaar bewierookt. Eerst zegent de priester de wierook,zeggend:

Ab illo benedicaris, in cujushonore cremaberis. Amen.

Moogt ge gezegend worden doorHem, tot wiens eer ge zultbranden. Amen.

Dezelfde zegening spreekt de priester als hij de wierook zegent voor de bewieroking vanhet evangelieboek voor het Evangelie.

10

DE VOORMIS OF MIS VAN DE GELOOFSLEERLINGEN

INTROITUS OF ZANG DER INTREDE

De priester leest de Introitus aan de epistelzijde van het altaar. Bij het begin maakt hij hetkruisteken; in de missen voor de overledenen echter maakt hij het kruisteken over hetboek, een herinnering aan de zegening van het stoffelijk overschot, dat vroeger tijdens debegrafenismissen terzijde van het altaar werd geplaatst.

KYRIE ELEISON

Terwijl koor en volk de aanroepingen van het Kyrie zingen, bidt de priester afwisselendmet zijn dienaren:

V. Kyrie eleison. V. Heer, ontferm U over ons.R. Kyrie eleison. R. Heer, ontferm U over ons.V. Kyrie eleison. V. Heer, ontferm U over ons.R. Christe eleison. R. Christus, ontferm U over ons.V. Christe eleison. V. Christus, ontferm U over ons.R. Christe eleison. R. Christus, ontferm U over ons.V. Kyrie eleison. V. Heer, ontferm U over ons.R. Kyrie eleison. R. Heer, ontferm U over ons.V. Kyrie eleison. V. Heer, ontferm U over ons.

DE LOFZANG “GLORIA IN EXCELSIS DEO”

De priester heft de volgende lofzang aan, welke hij in stilte verder bidt, terwijl koor envolk de zang vervolgen.

Gloria in excelsis Deo, et in terrapax hominibus bonae voluntatis.Laudamus te, benedicimus te,adoramus te, glorificamus te.Gratias agimus tibi proptermagnam gloriam tuam. DomineDeus Rex coelestis, Deus Pateromnipotens. Domine Filiunigenite, Jesu Christe. DomineDeus, Agnus Dei, Filius Patris,Qui tollis peccata mundi, misererenobis. Qui tollis peccata mundi,suscipe deprecationem nostram.Qui sedes ad dexteram Patris,miserere nobis. Quoniam tu solus

Eer aan God in de hoge en opaarde vrede aan de mensen vangoede wil. Wij loven U. Wijprijzen U. Wij aanbidden U. Wijverheerlijken U. Wij danken Uom uw grote heerlijkheid. HeerGod, Koning des hemels. Godalmachtige Vader. Heer,eniggeboren Zoon, Jezus Chris-tus. Heer God, Lam Gods, Zoonvan de Vader. Die de zonden vande wereld wegneemt, ontferm Uover ons. Die de zonden van dewereld wegneemt, aanvaard onzesmeekbede. Die zetelt aan de

11

Sanctus, tu solus Dominus, tusolus altissimus, Jesu Christe,cum Sancto Spiritu, in gloria DeiPatris. Amen.

rechterhand van de Vader,ontferm U over ons. Want Gijalleen zijt heilig. Gij alleen zijtHeer, Gij alleen de Allerhoogste,Jezus Christus, met de HeiligeGeest, in de heerlijkheid van Godde Vader. Amen

GEBED

De priester wendt zich tot het volk met de zegengroet:

V. Dominus vobiscum. V. De Heer zij met u.R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geest.

Aan de epistelzijde van het altaar zingt de priester het Gebed, beginend met de uitroep:

V. Oremus. R. Laat ons bidden.

Volgens de rubrieken kan het eerste Gebed door een of meer Gebeden worden gevolgd.Indien dit het geval is, worden ook aan het Offergebed en het slotgebed een of meergebeden toegevoegd. Het eerste en het laatste Gebed, Offergebed en Slotgebed besluit depriester met een lofprijzing van de heilige Drievuldigheid.Na het Gebed (na het eerste en het laatste, indien meer dan één Gebed wordt gezegd)antwoordt het volk:

R. Amen. R. Amen.

EPISTEL

De priester zingt of leest met luide stem het Epistel. In de missen met assistentie vandiaken en subdiaken wordt het door de subdiaken gezongen.

Na het einde van de lezing antwoordt een van de misdienaren:

R. Deo gratias. R. Gode zij dank.

GRADUALE EN ALLELUJA OF TRACTUS

Na de eerste lezing zingt het koor de tussenzang: de beurtzang Graduale, en het Allelujamet volgend psalmvers of de Tractus. Gedurende de Paastijd vervalt het Graduale enwordt het vervangen door een eerste Alleluja met psalmvers. Op enkele feesten wordtvoor de herhaling van het Alleluja aan het einde (of na de Tractus) een Sequentiaingevoerd.

12

De teksten van de tussenzang leest de priester in stilte aan de epistelzijde van het altaar.Tegen het einde van deze zang heeft de voorbereiding voor het Evangelie plaats.

EVANGELIE

Diep gebogen voor het midden van het altaar bidt de priester ter voorbereiding op delezing van het Evangelie:

Munda cor meum ac labia mea,omnipotens Deus, qui labia IsaiaeProphetae calculo mundastiignito: ita me tua gratamiseratione dignare mundare, utsanctum Evangelium tuum dignevaleam nuntiare. Per ChristumDominum nostrum. Amen

Reinig mijn hart en mijn lippen,almachtige God, Gij, die delippen van de profeet Isaiasgereinigd hebt met een gloeiendekool; en gewaardig U in uwliefdevolle barmhartigheid mij zote reinigen, dat ik in staat ben uwEvangelie waardig teverkondigen. Door Christus, onzeHeer. Amen.

Jube, Domine benedicere Heer, wil mij zegenen.Dominus sit in corde meo et inlabiis meis: ut digne etcompetenter annuntiemEvangelium suum. Amen.

De Heer zij in mijn hart en opmijn lippen: opdat ik waardig enbetamelijk zijn Evangelieverkondige. Amen.

In de missen met assistentie van diaken en subdiaken zegent de priester de wierrookzoals bij de intrede. Knielend voor het altaar bidt de diaken het gebed Munda cor envraagt vervolgens aan de priester:

Jube, domne, benedicere. Geef mij, heer uw zegen.

En de priester zegent hem met de volgende woorden:

Dominus sit in corde tuo et inlabiis tuis: ut digne etcompetenter annuntiesEvangelium suum: In nominePatris, et Filii, † et Spiritus Sancti.Amen.

De Heer zij in uw hart en op uwlippen, opdat gij op waardige enpassende wijze zijn Evangeliemoogt verkondigen. In de Naamvan de Vader, en van de Zoon, †en van de Heilige Geest. Amen.

De priester zingt of leest met luide stem het Evangelie aan de linkerzijde van het altaar. -In de missen met assistentie van diaken en subdiaken wordt het door de diakengezongen. Voorafgegaan door de wierookdrager en twee misdienaren met brandendekaarsen en begeleid door de subdiaken, draagt hij het evangelieboek naar het leesverhoogof naar de daartoe aan de linkerzijde van het koor bestemde plaats, waar hij het neerlegt

13

op de lezenaar ofwel overreikt aan de subdiaken die het hem tijdens de lezing geopendvoorhoudt. Alvorens met de eigenlijke lezing te beginnen bewierookt de diaken hetevangelieboek. - Allen gaan staan uit eerbied voor het woord des Heeren. Bij deaankondiging van de lezing maken allen met de duim een kruisteken op het voorhoofd,mond en borst, om daardoor uit te drukken, dat zij het Evangelie van Christus met hetverstand aanvaarden, met de mond willen belijden en met het hart liefhebben.

V. Dominus vobiscum. V. De Heer zij met u.R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geestV. Sequentia (vel Initium) sancti

Evangelii secundum N.V. † Vervolg (of begin) van het

heilig Evangelie volgens N.R. Gloria tibi, Domine. R. Eer zij U, o Heer

Na het Evangelie zeggen de misdienaren:

R. Laus tibi, Christe. R. Lof zij U, o Christus.

Behalve in de missen voor de overledenen kust de priester het evangelieboek en zegt instilte:

V. Per evangelica dicta deleanturnostra delicta.

V. Door de woorden van het Evan-gelie mogen onze zonden wordenuitgewist.

In de missen met assistentie van diaken en subdiaken wordt de priester vervolgens doorde diaken bewierookt.

GELOOFSBELIJDENIS

Na het Evangelie of na de preek indien deze plaats heeft, heft de priester deGeloofsbelijdenis aan, en zegt deze verder in stilte, terwijl koor en volk de zangvervolgen.

Credo in unum Deum, Patremomnipotentem, factorem coeli etterrae, visibilium omnium etinvisibilium. Et in unumDominum Jesum Christum,Filium Dei unigenitum. Et exPatre natum ante omnia saecula.Deum de Deo, lumen de lumine,Deum verum de Deo vero.Genitum, non factum,consubstantialem Patri: per quemomnia facta sunt. Qui propter noshomines, et propter nostram

Ik geloof in één God, de al-machtige Vader, Schepper vanhemel en aarde, van alle zichtbareen onzichtbare dingen. En in éénHeer Jezus Christus, deeniggeboren Zoon van God; vanalle eeuwigheid uit de Vadergeboren. God van God, licht vanlicht, waarachtige God van dewaarachtige God. Geboren, nietgemaakt: een van wezen met deVader: door wie alles gemaakt is.Die om ons mensen en om onze

14

salutem descendit de coelis. (Hicgenuflectitur) ET INCARNATUSEST DE SPIRITU SANCTO EXMARIA VIRGINE: ET HOMOFACTUS EST. Crucifixus etiampro nobis; sub Pontio Pilatopassus, et sepultus est. Etresurrexit tertia die, secundumScripturas. Et ascendit in coelum:sedet ad dexteram Patris. Etiterum venturus est cum gloriajudicare vivos et mortuos: cujusregni non erit finis. Et in SpiritumSanctum, Dominum etvivificantem: qui ex PatreFilioque procedit. Qui cum Patre,et Filio simul adoratur etconglorificatur: qui locutus estper Prophetas. Et unam, sanctam,catholicam et apostolicamEcclesiam. Confiteor unumbaptisma in remissionempeccatorum. Et exspectoresurrectionem mortuorum. † Etvitam ventura saeculi. Amen.

zaligheid van de hemel isnedergedaald. (Hier knielt men)EN HET VLEES HEEFTAANGENOMEN DOOR DEHEILIGE GEEST UIT DEMAAGD MARIA EN IS MENSGEWORDEN. Hij is ook voorons gekruisigd Hij heeft geledenonder Pontius Pilatus en isbegraven. Ook is Hij ten derdendage verrezen volgens de Schrif-ten Hij is opgeklom-men tenhemel: zit aan de rechterhand vande Vader. En Hij zal metheerlijkheid wederkomen omlevenden en doden te oordelen:Zijn rijk zal geen einde hebben.Ook in de Heilige Geest, de Heeren Schepper van het leven; die uitde Vader en de Zoon voortkomt.Die met de Vader en de Zoontesamen aanbeden en verheerlijktwordt: die door de profeten heeftgesproken. Ook in de ene, heilige,katholieke en apostolische Kerk.Ik belijd één doopsel totvergiffenis van de zonden: en ver-wacht de verrijzenis van dedoden: † en het toekomstigeleven. Amen.

De priester wendt zich tot de gelovigen:

V. Dominus vobiscum. V. De Heer zij met u.R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geest.V. Oremus. V. Laat ons bidden.

15

DE VIERING VAN DE EUCHARISTIE

TOEBEREIDING VAN DE OFFERGAVEN ENOFFERANDEOFFERTORIUM

Terwijl de priester de gaven van brood en wijn toebereidt, zingt het koor het Offertorium.De priester leest deze tekst alvorens met de plechtigheid van de offerande te beginnen.

OFFERANDE VAN HET BROOD

De priester ontdekt de kelk, neemt de pateen met het hostiebrood en heft deze omhoog,terwijl hij het volgende gebed bidt:

Suscipe, sancte Pater, omnipotensaeterne Deus, hanc immaculatamhostiam, quam ego indignusfamulus tuus offero tibi, Deo meovivo et vero, pro innumerabilibuspeccatis, et offensionibus, etnegligentiis meis, et pro omnibuscircumstantibus, sed et proomnibus fidelibus christianis vivisatque defunctis: ut mihi, et illisproficiat ad salutem in vitamaeternam. Amen.

Aanvaard, heilige Vader, al-machtige, eeuwige God, dezevlekkeloze offerande, die ik, uwonwaardige dienaar, aan U, mijnlevenden en waarachtigen God,opdraag voor mijn ontelbarezonden, beledigingen ennalatigheden; voor alleaanwezigen, en ook voor allegelovige christenen, levenden endoden: opdat ze mij en hunstrekke tot heil voor het eeuwigeleven. Amen.

OFFERANDE VAN DE WIJN

De priester giet wijn in de kelk en mengt er een beetje water door (in de missen metassistentie gebeurt dit door de diaken en de subdiaken). Bij de vermenging met waterbidt de priester het volgende gebed:

Deus, † qui humanae substantiaedignitatem mirabiliter condidisti,et mirabilius reformasti: da nobisper hujus aquae et vini mysteriumejus divinitatis esse consortes, quihumanitatis nostrae fieri dignatusest particeps, Jesus Christus Filiustuus Dominus noster: Qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritus

O God, † die de waardigheid vande menselijke natuur opwonderbare wijze geschapenhebt, en op nog wonder-vollerwijze hersteld: geef, dat wij, doorhet geheim van dit water en dezewijn, deelachtig worden aan deGodheid van Hem, die Zichgewaardigd heeft onze mensheid

16

Sancti Deus: per omnia saeculasaeculorum. Amen.

te delen: Jezus Christus, uw Zoon,onze Heer: Die als God met Uleeft en heerst in de eenheid metde Heilige Geest, in alle eeuwender eeuwen. Amen.

Evenals het brood offert de priester de wijn:

Offerimus tibi, Domine, calicemsalutaris tuam deprecantesclementiam: ut in conspectudivinae majestatis tuae, pro nostraet totius mundi salute cum odoresuavitatis ascendat. Amen.

Wij offeren U, o Heer, de kelkder zaligheid op en smeken uwgoedertierenheid: dat hij voor hetaanschijn van uw goddelijkemajesteit in zoete geur opstijgetot heil van ons en van de gehelewereld. Amen.

Een weinig gebogen bidt de priester het volgende gebed:

In spiritu humilitatis, et in animocontrito suscipiamur a te,Domine, et sic fiat sacrificiumnostrum in conspectu tuo hodie,ut placeat tibi, Domine Deus.

In de geest van ootmoed en meteen vermorzeld hart smeken wijdoor U, o Heer, ontvangen teworden, en laat heden ons offerzo voor uw aanschijn voltrokkenworden, dat het U aangenaam zij,Heer, onze God.

De priester strekt de armen uit en bidt:

Veni, Sanctificator omnipotensaeterne Deus: et benedic † hocsacrificium tuo sancto nominipraeparatum.

Kom, Heiligmaker, almachtige,eeuwige God, en † zegen ditoffer, uw heiligen naam bereid.

In de missen met assistentie van diaken en subdiaken legt de priester vervolgens wierookin het wierookvat en spreekt er de volgende zegen over uit:

Per intercessionem beatiMichaelis Archangeli, stantis adextris altaris incensi, et omniumelectorum suorum, incensum istuddignetur Dominus benedicere, †et in odorem suavitatis accipere.Per Christum Dominum nostrum.Amen.

Door de voorspraak van de H.Aartsengel Michaël, die staat aande rechterkant van het reukaltaar,en van al zijn uitverkorenen,gewaardige Zich de Heer dezewierook te † zegenen, en als eenzoete geur te aanvaarden. DoorChristus, onze Heer. Amen.

17

Hij bewierookt de offergaven en zegt:

Incensum istud a te benedictum,ascendat ad te, Domine, etdescendat super nos misericordiatua.

Moge deze wierook, door Ugezegend, tot U opstijgen, o Heer:en dale over ons uw barm-hartigheid neder.

Terwijl de priester het altaar bewierookt, bidt hij de volgende verzen van psalm 140:

Ps. 140, 2-4 Dirigatur, Domine,oratio mea sicut incensum in con-spectu tuo: elevatio manuummearum sacrificium vespertinum.Pone, Domine, custodiam orimeo, et ostium circumstantiaelabiis meis: ut non declinet cormeum in verba malitiae, adexcusandas excusationes inpeccatis.

Ps. Laat mijn gebed voor U alseen reukoffer gelden, mijnopgeheven handen als een avond-offer zijn. Jahweh, zet een wachtvoor mijn mond, een post voor dedeur van mijn lippen; opdat mijnhart zich naar het kwade nietneige, om slechte dingen te doen.

Hij geeft het wierookvat terug aan de diaken en zegt:

Accendat in nobis Dominusignem sui amoris, et flammamaeterne caritatis. Amen.

De Heer ontsteke in ons het vuurvan zijn liefde, en de vlam dereeuwige goedheid. Amen

De diaken bewierookt de priester, de subdiaken en de aanwezige geestelijkheid. Dediaken en het volk worden vervolgens bewierookt door de wierookdrager. In de missenvoor de overledenen heeft slechts de bewieroking van offergaven en altaar plaats.

HANDWASSING

Aan de epistelzijde van het altaar wast de priester de handen en bidt daarbij psalm 25, 6-12:Lavabo inter innocentes manusmeas: et circumdabo altare tuum,Domine. Ut audiam vocem laudis:et enarrem universa mirabila tua.Domine, dilexi decorem domustuae: et locum habitationis gloriaetuae. Ne perdas cum impiis, Deusanimam meam: et cum virissanguinum vitam meam: inquorum manibus iniquitates sunt:dextera eorum repleta est

Ik was mijn handen in onschuld,en sta rond uw altaar, O Jahweh,om U een loflied te zingen, en aluw wonderen te melden. Jahweh,ik bemin het huis, waar Gij toeft,de woonplaats van uwheerlijkheid. Werp mij niet wegmet de zondaars, mijn leven nietmet de moordenaars, aan wienshanden misdaad kleeft, wiensrechterhand is omgekocht. Neen,

18

muneribus. Ego autem ininnocentia mea ingressus sum:redime me, et miserere mei. Pesmeus stetit in directo: in ecclesiisbenedicam te, Domine. GloriaPatri, et Filio, et Spiritui Sancto.Sicut erat in principio, et nunc, etsemper: et in saecula saeculorum.Amen.

ik wandel in onschuld; red mijdus, Jahweh, en wees mijgenadig! Mijn voet staat in degerechtigheid vast; ik zal U loven,o Jahweh, in de volle gemeente!Eer aan de Vader en de Zoon ende Heilige Geest. Zoals het was inhet begin en nu, en altijd en in deeeuwen der eeuwen. Amen.

Gedurende de Passietijd en in de missen voor de overledenen wordt het Gloria Patriweggelaten. Gebogen voor het midden van het altaar bidt de priester het volgende gebed:

Suscipe sancta. Trinitas, hancoblationem, quam tibi offerimusob memoriam passionis,resurrectionis, et ascensionis JesuChristi Domini nostri: et inhonorem beatae Mariae semperVirginis, et beati JoannisBaptistae, et sanctorumApostolorum Petri et Pauli, etomnium Sanctorum: ut illisproficiat ad honorem, nobis autemad salutem: et illi pro nobisintercedere dignentur in caelis,quorum memoriam agimus interris. Per eumdem ChristumDominum nostrum. Amen.

Aanvaard, HeiligeDrievuldigheid, deze offerande,die wij U opdragen tergedachtenis aan het lijden, deverrijzenis en de hemelvaart vanonze Heer Jezus Christus: en terere van de H. Maria, altijdMaagd, van de H. Joannes deDoper, van de HH. ApostelenPetrus en Paulus, van deze en vanalle Heiligen; opdat zij hun tot eeren ons tot zaligheid strekke: enmogen zij, wiens gedachtenis wijvieren op aarde, zich gewaardigenons voor ten beste te spreken inde hemel. Door dezelfde Christus,onze Heer. Amen.

De priester wendt zich tot de omstanders en nodigt hen uit met hem het laatste gebed vande offerande te bidden:

V. Orate fratres, ut meum ac vestrumsacrificium acceptabile fiat apudDeum Patrem omnipotentem.

V. Bidt, broeders: opdat mijn en uwofferande aan God, de almachtigeVader moge behagen.

R. Suscipiat Dominus sacrificium demanibus tuis ad laudem et gloriamnominis sui, ad utilitatem quoquenostram, totiusque Ecclesiae suaesanctae. Amen.

R. Moge de Heer het offer uit uwhanden aanvaarden tot lof englorie van zijn naam, tot nut ookvan ons en van geheel zijn heiligeKerk. Amen.

V. Amen. V. Amen.

19

OFFERGEBED

Zonder nadere uitnodiging, daar deze immers vervat was in de woorden Orate, fratres,bidt de priester het Offergebed, dat evenals het eerste Gebed door een of meer gebedenkan worden gevolgd.

Met luide stem besluit de priester het Offergebed:

V. Per omnia saecula saeculorum. V. Door alle eeuwen der eeuwen.R. Amen. R. Amen.

20

HET EUCHARISTISCHE GEBED

INLEIDING VAN HET EUCHARISTISCHE GEBED OF PREFATIE

Na de gelovigen te hebben begroet, nodigt de priester hen met nadruk uit met geheel hunhart bij de heilige viering tegenwoordig te zijn:

V. Dominus vobiscum. V. De Heer zij met u R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geest.V. Sursum corda. V. Omhoog de harten.R. Habemus ad Dominum. R. Wij hebben ze bij de Heer.V. Gratias agamus Domino Deo

nostro.V. Danken wij de Heer. Onze God.

R. Dignum et justum est. R. Het is passend en rechtmatig

De volgende prefatie wordt gebeden op alle weekdagen, waarop geen feest wordt gevierdof een octaaf wordt herdacht met een eigen prefatie (zie blz. 16 tot 21).

Gewone præfatieVere dignum et justum est, æquu-um et salutare nos tibi semper etubique gratias agere: Dominesancte, Pater omnipotens, æterneDeus: per Christum, Dominumnostrum. Per quem majestatemtuam laudant Angeli, adorantDominationes, tremunt Potestates.Coeli coelorumque virtutes acbeata Seraphim socia exsultationeconcelebrant. Cum quibus etnostras voces ut admitti jubeas,deprecamur, supplici confessionedicentes:

Waarlijk, passend en billijk is het,redelijk en heilzaam, dat wij Ualtijd en overal dankzeggen,heilige Heer, Vader almachtig,eeuwige God: door Christus onzeHeer. Door wie de Engelen uwMajesteit loven, deHeerschappijen ze aanbidden, deMachten ze met eerbiedige vreesvereren, de Hemelen en deKrachten der Hemelen en degelukzalige Serafijnen ze meteenparig gejubel vieren. Dat Gijdaarmee ook onze stemmengelieft aan te nemen, daaromsmeken wij, in nederige belijdeniszeggend.

Koor en volk vervolgen met de zang van het Driemaal-heilig (zie blz 28)

21

PREFATIES

Prefatie van Kerstmisvan Kersmis tot de Verschijning des Heren, en op de feesten van O.L. Vrouw Lichtmis, deGedaanteverandering des Heren en het allerheiligste Sacrament (eveneens gedurende het octaaf enin de votiefmissen).Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagare: Domine sancte, Pater omnipotensaeterne Deus: Quia per incarnati Verbimysterium nova mentis nostrae oculis luxtuae claritatis infulsit: ut, dum visibiliterDeum cognoscimus, per huncinvisibilium amorem rapiamur. Et ideocum Angelis et Archangelis, cum Throniset Dominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus humnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes:

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God. Want door hetgeheim van de vleeswording des Woordsscheen het nieuwe licht van uwhelderheid in onze geestesoogen; opdatwij, God zichtbaar kennende, door Hemtot de liefde voor het onzichtbarevervoerd geraken. En daarom zingen wijmet de Engelen en Aartsengelen, deTronen en Heerschappijen en al dehemelse heerscharen het loflied van uwheerlijkheid, zonder ophouden zeggend:

Prefatie van de Verschijning des Herenop de feesten en gedurende het octaaf.Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: Quia, cum Unigenitus tuusin substantia nostrae moralitatis apparuit,nova nos immortalitatis suae lucereparavit. Et ideo cum Angelis etArchangelis, cum Thronis etDominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus hymnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes:

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God. Want toen uwEniggeborene verscheen in onzesterfelijke natuur, herstelde Hij ons in hetnieuwe licht van zijn onsterfelijkheid. Endaarom zingen wij met de Engelen enAartsengelen, de Tronen en Heer-schappijen en al de hemelse heerscharenhet loflied van uw heerlijkheid, zonderophouden zeggend:

Prefatie van de Vastenvan aswoensdag tot Passiezondag.

Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: Qui corporali jejunio vitiacomprimis, mentem elevas, virtutemlargiris et praemia: per Christum,Dominum nostrum. Per quemMajestatem tuam laudant Angeli, adorantDominationes, tremunt Potestates. Caelicaelorumque Virtutes ac beata Seraphim

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God; die voor het vastenvan het lichaam de ondeugdenonderdrukt, de geest verheft, zowel dekracht geeft als de kampprijs: doorChristus onzen Heer. Door wien deEngelen uw Majesteit loven, deHeerschappijen haar aanbidden, de

22

socia exsultatione concelebrat. Cumquibus et nostras voces ut admitti jubeas,deprecamur, supplici confessionedicentes:

Machten haar met huiver omringen, dehemelen en de Krachten der hemelen ende zalige Seraphim haar in gezamelijkeopgetogenheid vieren. Met hun stemmen,vragen wij, aanvaard ook de onze, om innederige lofprijzing te zeggen:

Prefatie van het Heilig Kruisgedurende de Passietijd, en op de feesten ter ere van het Heilige Kruis en van het Kostbaar Bloedonzes Heren.Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagare: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: Qui salutem humanigeneris in ligno Crucis constituisti: ut,unde mors oriebatur, inde vita resurgeret:et, qui in ligno vincebat, in ligno quoquevinceretur; per Christum, Dominumnostrum. Per quem Majestatem tuamlaudant Angeli, adorant Dominationestremunt potestates. Caeli caelorumqueVirtutes ac beata Seraphim sociaexsultatione concelebrant. Cum quibus etnostras voces ut admitti jubeas,deprecamur, supplici confessionedicentes.

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God; die het heil van hetmenselijk geslacht in het hout desKruises hebt gevestigd, opdat waar dedood was ontsprongen, ook het leven zouoprijzen, en hij die door het hout hadoverwonnen, ook door het houtoverwonnen zou worden: door Christusonzen Heer. Door wien de Engelen uwMajesteit loven, de Heerschappijen haaraanbidden, de Machten haar met huiveromringen, de hemelen en de Krachten derhemelen en de zalige Seraphim haar ingezamenlijke opgetogenheid vieren. Methun stemmen, vragen wij aanvaard ookde onze, om in nederige lofprijzing tezeggen:

Prefatie van Pasenvan de Paasvigilie tot de Hemelvaart des Heren (behalve op feesten met een eigen Prefatie).Vere dignum et justum est, aequum etsalutare: Te quidem, Domine, omnitempore, sed in hac potissimum die (inhoc potissimum) gloriosius praedicare,cum Pascha nostrum immolatus estChristus. Ipse enim verus est Agnus, quiabstulit peccata mundi. Qui mortemnostram moriendo destruxit et vitamresurgendo reparavit. Et ideo cum An-gelis et Archangelis, cum Thronis etDominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus hymnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes:

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U, Heer, ten allen tijde,maar bovenal op deze dag (van BelokenPasen af: bovenal in deze tijd)triomfantelijker prijzen, nu ons Pasen,Christus, is geslacht. Hij toch is het wareLam, dat de zonden der wereld heeftweggenomen. En door te stervenvernietigde Hij onze dood, en door op testaan herstelde Hij ons leven. En daaromzingen wij met de Engelen enAartsengelen, de Tronen enHeerschappijen en al de hemelseheerscharen het loflied van uwheerlijkheid, zonder ophouden zeggend:

23

Prefatie van Onzes Heren Hemelvaartvan het feest van Hemelvaart tot de vigilie van Pinksteren (behalve op feesten met een eigenPrefatie).Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte Pater omnipotens,aeterne Deus: per Christum, Dominumnostrum. Qui post resurrectionem suamomnibus discipulis suis manifestusapparuit et, ipsis cernentibus, est elevatusin caelum, ut nos divinitatis suaetribueret esse participes. Et ideo cumAngelis et Archangelis, cum Thronis etDominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus hymnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes:

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God: door Christusonzen Heer. Die na zijn verrijzenis aan alzijn leerlingen op zichtbare wijze isverschenen, en voor hun ogen ten hemelis opgestegen om ons aan zijn Godheiddeelachtig te maken. En daarom zingenwij met de Engelen en Aartsengelen, deTronen en Heerschappijen en al dehemelse heerscharen het loflied van uwheerlijkheid, zonder ophouden zeggend:

Prefatie van Pinksterenvan de viligie van Pinksteren tot en met de Zaterdag na Pinksteren, en in de votiefmissen van deHeilige Geest (in deze laatste missen zonder de woorden hodierna die - op deze dag).Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: per Christum, Dominumnostrum. Qui, ascendens super omnescaelos sedensque ad dexteram tuam,promissum Spiritum (hodierna die) infilios adoptionis effudit. Quapropterprofusis gaudiis totus in orbe terrarummundus exsultat. Sed et supernae virtutesatque angelicae Potestates hymnumgloriae tuae concinunt, sine fine dicentes.

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God: door Christusonzen Heer. Die, opgeklommen tot hethoogste der hemelen en gezeten aan uwrechterhand, de beloofde Heilige Geest(op deze dag) over uw aangenomenkinderen heeft uitgestort. Daarom juichtin uitbundige vreugde het mensdom overde gehele aarde. Maar ook de Krachten inde hoge en de Machten der engelenzingen tezamen het loflied van uwheerlijkheid, zonder ophouden zeggend:

Prefatie van de Heilige Drievuldigheidop het feest en in de votiefmissen van de H. Drievuldigheid, en op vele Zondagen van het jaar.

Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte Pater omnipotens,aeterne Deus: Qui cum unigenito Filiotuo et Spiritu Sancto unus es Deus, unuses Dominus: non in unius singularitatepersona, sed in unius Trinitatesubstantiae. Quod enim de tua gloria,revelante te, credimus, hoc de Filio tuo,hoc de Spiritu Sancto sine differentiadiscretionis sentimus. Ut in confessioneverae sempiternaeque Deitatis, et in

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God; die met uweniggeboren Zoon en de Heilige Geestéén God zijt en één Heer, niet in deenkelvoudigheid van één persoon, maarin de Drievuldigheid van één natuur.Want hetgeen wij, overeenkomstig uwopenbaring, van uw heerlijkheid geloven,datzelfde nemen wij zonder verschil ofonderscheid aan, zowel van uw Zoon als

24

personis proprietas, et in essentia unitas,et in majestate adoretur aequalitas. Quamlaudant Angeli atque Archangeli,Cherubim quoque ac Seraphim: qui noncessant clamare quotidie, una vocedicentes:

van de Heilige Geest; zodat in debelijdenis van de ware en eeuwigeGodheid in de Personen het eigene, in hetWezen de eenheid en in de Majesteit degelijkheid wordt aanbeden. Haar loven deEngelen en Aartsengelen, de Cherubimen Seraphim, die niet ophouden dag aandag te roepen, als uit één mond zeggend:

Prefatie van het Heilig Hartop het feest van het heilig Hart van Jezus, gedurende het octaaf, en in de votiefmissen.Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: Qui Unigenitum tuum, inCruce pendentem lancea militis transfigevoluisti: ut apertum Cor, divinaelargitatis sacrarium, torrentes nobisfunderet miserationis et gratiae: et, quodamore nostri flagrare numquam destitit,piis esset requies et poenitentibus pateretsalutis refugium. Et ideo cum Angelis etArchangelis, cum Thronis etDominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus hymnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes.

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God; die hebt gewild datuw Eniggeborene, hangend aan het kruis,door de lans van de soldaat werddoorstoken, opdat zijn geopend Hart,schatkamer van goddelijke mildheid, eenvloed van ontferming en genade over onszou uitstorten; en opdat dit Hart, dat nim-mer heeft opgehouden van liefde tot onste branden, voor de vromen eenrustplaats zou zijn, en voor derouwmoedigen zou openstaan als eentoevlucht ter zaligheid. En daarom zingenwij met de Engelen en Aartsengelen, deTronen en Heerschappijen en al dehemelse heerscharen het loflied van uwheerlijkheid, zonder ophouden zeggend:

Prefatie van Christus Koning

Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: qui unigenitum Filiumtuum, Dominum nostrum JesumChristum, Sacerdotem aeternum etuniversorum Regem, oleo exsultationisunxisti: ut, seipsum in ara crucis hostiamimmucalatam et pacificam offerens,redemptionis humanae sacramentaperageret: et suo subjectis imperioomnibus creaturis, aeternum et universaleregnum, immensae tuae traderetMajestati. Regnum veritatis et vitae:regnum sanctitatis et gratiae: regnum

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God: die uw eniggeborenZoon, onze Heer Jezus Christus, deeeuwige Priester en Koning van hetheelal, met vreugde-olie hebt gezalfd;opdat Hij, door Zichzelf op het altaar desKruises als een vlekkeloze envredemakende offerande ten offer tebrengen, het geheim van de verlossingder mensheid zou voltrekken; en opdatHij, door alle schepselen aan zijn machtte onderwerpen, aan uw oneindigeMajesteit een eeuwig en algemeen rijk

25

justitiae, amoris et pacis. Et ideo cumAngelis et Archangelis, cum Thronis etDominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus hymnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes:

zou overdragen; een rijk van waarheid enleven, een rijk van heiligheid en genade,een rijk van rechtvaardigheid, van liefdeen vrede. En daarom zingen wij met deEngelen en Aartsengelen, de Tronen enHeerschappijen en al de hemelseheerscharen het loflied van uwheerlijkheid, zonder ophouden zeggend:

Prefatie van de Heilige Moeder Godsop alle feesten gedurende de octaven en in de votiefmissen ter ere van de H. Moeder Gods. Bij allebetreffende missen staat aangegeven, welke woorden bij *** moeten worden toegevoegd.Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: Et te in *** beatae Mariaesemper Virginis collaudare, benedicere etpraedicare. Quae et Unigenitum tuumSancti Spiritus obumbratione concepit:et, virginitatis gloria permanente, lumenaeternum mundo effudit, Jesum Chris-tum, Dominum nostrum. Per quemmajestatem tuam laudant Angeli, adorantDominationes, tremunt Potestates. Caelicaelorumque Virtutes ac beata Seraphimsocia exsultatione concelebrant. Cumquibus et nostras voces ut admitti jubeas,deprecamur, supplici confessionedicentes:

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God. En dat wij U geza-menlijk loven, zegenen en prijzen bij de*** van de heilige Maria altijd Maagd;die door de overschaduwing van deHeilige Geest uw Eniggeborene heeftontvangen en, met behoud van de luistervan haar maagdelijkheid, het eeuwigelicht over de wereld heeft uitgestort:Jezus Christus onze Heer. Door wien deEngelen uw Majesteit loven, de Heer-schappijen haar aanbidden, de Machtenhaar met huiver omringen, de hemelen ende Krachten der hemelen en de zaligeseraphim haar in gezamenlijkeopgetogenheid vieren. met hun stemmen,vragen wij, aanvaard ook de onze, om innederige lofprijzing te zeggen.

Prefatie van de Heilige Jozefop de beide feesten, gedurende het octaaf van het beschermfeest, en in de votiefmissen.

Vere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: Et te in Festivitate(Veneratione) beati Joseph debitismagnificare praeconiis, benedicere etpraedicare. Qui et vir justus, a teDeiparae Virgini Sponsus est datus: etfidelis servus ac prudens, super Familiamtuam est constitutus: ut Unigentum tuum,Sancti Spiritus obumbratione conceptum,paterna vice custodiret, Jesum Christum,

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God, en U op het feest(bij de viering) van de heilige Jozef metpassende lofzangen verheerlijken,zegenen en roemen. Hij, de rechtvaardigeman, is door U aan de maagdelijkeMoeder van God tot bruidegom gegevenen, als trouwe en voorzichtige dienaar,gesteld over uw gezin; opdat hij als eenvader zou waken over uw Eniggeborene,

26

Dominum nostrum. Per quem majestatemtuam laudant Angeli, adorantDominationes, tremunt Potestates. Caelicaelorumque Virtutes ac beate Seraphimsocia exsultatione concelebrant. Cumquibus et nostras voces ut admitti jubeas,deprecamur, supplici confessionedicentes:

die door de overschaduwing van deHeilige Geest werd ontvangen: JezusChristus onze Heer. Door wien deEngelen uw Majesteit loven, deHeerschappijen haar aanbidden, deMachten haar met huiver omringen, dehemelen en de Krachten der hemelen ende zalige Seraphim haar in gezamenlijkeopgetogenheid vieren. Met hun stemmen,vragen wij, aanvaard de onze, om innederige lofprijzing te zeggen:

Prefatie van de Apostelenop de feesten van apostelen, evangelisten en heilige pausen.Vere dignum et justum est, aequum etsalutare: Te, Domine, suppliciter exorare,ut gregem tuum, Pastor aeterne, nondesares: sed per beatos Apostolos tuoscontinua protectione custodias. Ut iisdemrectoribus gubernetur, quos operis tuivicarios eidem contulisti praeessepastores. Et ideo cum Angelis etArchangelis, cum Thronis etDominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus hymnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes:

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U Heer, ootmoedigsmeken, dat Gij uw kudde, eeuwigeHerder, niet verlaat, maar door uw heiligeApostelen bewaart in voortdurendebescherming; opdat zij geleid worde doorde bestuurders, die Gij alsplaatsvervangers voor uw werk totherders over haar hebt aangesteld. Endaarom zingen wij met de Engelen enAartsengelen, de Tronen enHeerschappijen en al de hemelseheerscharen het loflied van uwheerlijkheid, zonder ophouden zeggend:

Prefatie van de OverledenenVere dignum et justum est, aequum etsalutare, nos tibi semper et ubique gratiasagere: Domine sancte, Pater omnipotens,aeterne Deus: per Christum, Dominumnostrum. in quo nobis spes beataeresurrectionis effulsit, tu, quos contristatcerta moriendi condicio, eosdemconsoletur futurae immortalitatispromissio. Tuis enim fidelibus, Domine,vita mutatur, non tollitur: et, dissolutaterrestris hujus incolatus domo, aeterna incaelis habitatio comparatur. Et ideo cumAngelis et Archangelis, cum Thronis etDominationibus cumque omni militiacaelestis exercitus humnum gloriae tuaecanimus, sine fine dicentes:

Waarlijk goed is het en recht, billijk enheilzaam, dat wij U altijd en overaldankzeggen, heilige Heer, almachtigeVader, eeuwige God: door Christus onzeHeer; in wien de hoop op een zaligeverrijzenis ons tegenstraalt, zodat wij, diebedroefd zijn door de onherroepelijkewet van de dood, door de belofte dertoekomstige onsterfelijkheid getroostworden. Uw gelovigen toch, Heer, wordthet leven veranderd, niet weggenomen;en is het huis van dit hun aards bestaaningestort, dan staat in de hemel eeneeuwige woning gereed. En daaromzingen wij met de Engelen en Aarts-engelen, de Tronen en Heerschappijen enal de hemelse heerscharen het loflied vanuw heerlijkheid, zonder ophoudenzeggend:

27

Terwijlkoor en volk de zang van het Driemaal-heilig zingen bidt de priester de woordenvan deze zang in stilte en vervolgt onmiddelijk met de gebeden van de Canon der Mis.

Sanctus, Sanctus, Sanctus, Do-minus Deus Sabaoth. Pleni suntcoeli et terra gloria tua. Hosannain excelsis. Benedictus qui venitin nomine Domini. Hosanna inexcelsis.

Heilig, Heilig, Heilig de Heer, deGod der Heerscharen.Vol zijnhemel en aarde van uwheerlijkheid. Hosanna in de hoge.Gezegend Hij, die komt in denaam van de Heer. Hosanna in dehoge.

CANON VAN DE MIS

Hoewel de nu volgende gedeelten van het eucharistische gebed (met de daaraantoegevoegde gedachtenissen van levenden, heiligen en overledenen) een geheel vormenmet de Prefatie, dragen zij tezamen de naam van Canon. Met uitzondering van het slotvan de laatste lofprijzing, worden de gebeden van de Canon door de priester met zachtestem uitgesproken.

Te igitur, clementissime Pater,per Jesum Christum Filium tuum,Dominum nostrum, supplicesrogamus ac petimus, uti acceptahabeas, et benedicas, haec † dona,haec † munera, haec † sanctasacrificia illibata; in primis quaetibi offerimus pro Ecclesia tuasancta catholica; quam pacificare,custodire, adunare, et regeredigneris toto orbe terrarum: unacum famulo tuo Papa nostro N., etAntistite nostro N. et omnibusorthodoxis, atque catholicae etapostolicae fidei cultoribus.

Wij bidden en smeken U danootmoedig, goedertierensteVader, door Jezus Christus, UwZoon, onze Heer, dat Gij deze †gaven, deze † offers, deze †heilige, vlekkeloze offeranden,die wij U in de eerste plaatsopdragen voor uw heiligekatholieke Kerk goedgunstig wiltaannemen en zegenen. GewaardigU haar vrede te verlenen, haar tebeschermen, in eenheid tebehouden en te besturen over heelde wereld; in eenheid met uwdienaar, onze Paus N., en onzeBisschop N., en alle recht-gelovigen en belijders van hetkatholiek en apostolisch geloof.

28

Memento, Domine, famulorum,famularumque tuarum N. et N. etomnium circumstantium, quorumtibi fides cognita est, et notadevotio, pro quibus tibi offerimus:vel qui tibi offerunt hocsacrificium laudis pro se, suisqueomnibus: pro redemptioneanimarum suarum, pro spe salutis,et incolumitatis suae: tibiquereddunt vota sua aeterno Deo,vivo et vero.

Gedenk, Heer, uw dienaren endienaressen N.N. en alle hieraanwezigen, wier geloof engodsvrucht U bekend zijn, voorwie wij U deze lofofferandeopdragen of die ze u opdragenvoor zichzelf en voor al dehunnen: voor de verlossing vanhun zielen, in de hoop op hunzaligheid en hun redding: en diehun wensen aanbieden aan U, deeeuwige, levende en ware God.

Communicantes, et memoriamvenerantes in primis gloriosaesemper Virginis Mariae,Genitricis Dei et Domini nostriJesu Christi: sed et beatorumJoseph ejusdem Virginis Sponsi,et beatorum Apostolorum ac Mar-tyrum tuorum, Petri et Pauli,Andreae, Jacobi, Joannis,Thomae, Jacobi, Philippi,Bartholomaei, Matthaei, Simonis,et Thaddaei: Lini, Cleti,Clementis, Xysti, Cornelii,Cypriani, Laurentii, Chrysogoni,Joannis et Pauli, Cosmae etDamiani, et omnium Sanctorumtuorum; quorum meritisprecibusque concedas, ut inomnibus protectionis tuaemuniamur auxilio. Per eundemChristum Dominum nostrum.Amen.

In gemeenschap met en tereerbiedige gedachtenis allereerstvan de roemrijke Maria, altijdMaagd en Moeder van onze Goden Heer Jezus Christus: maar ookvan de H. Josef bruidegom van deH. Maagd en uw HH. Apostelenen Martelaren Petrus en Paulus,Andreas, Jacobus, Joannes,Thomas, Jacobus, Philippus,Bartholomeus, Mattheus, Simonen Thaddeus: Linus, Cletus,Clemens, Sixtus, Cornelius,Cyprianus, Laurentius,Chrysogonus, Joannes en Paulus,Cosmas en Damianus, en van aluw Heiligen: laat Gij ons omwillevan hun verdiensten en gebedenin alles de hulp van uwbescherming genieten. Doordezelfde Christus, onze Heer.Amen.

29

De priester strekt de handen uit over de offergaven en bidt:

Hanc igitur oblationem servitutisnostrae, sed et cunctae familiaetuae quaesumus, Domine, utplacatus accipias: diesque nostrosin tua pace disponas, atque abaeterna damnatione nos eripi, etin electorum tuorum jubeas gregenumerari. Per Christum Dominumnostrum. Amen.

Wij smeken U daarom, Heer, ditoffer van ons, uw dienaren entevens van geheel uw gezingenadig aan te nemen: onze dagenin uw vrede te leiden, ons aan deeeuwige verdoemenis teontrukken, en in de kudde van uwuitverkorenen te doen opnemen.Door Christus, onze Heer. Amen.

Quam oblationem tu, Deus, inomnibus, quaesumus, †benedictam, † adscriptam, †ratam, rationabilem,acceptabilemque facere digneris:ut nobis † Corpus, et † Sanguisfiat dilectissimi Filii tui Domininostri Jesu Christi.

Wij smeken U, o God, dat Gij Ugewaardigt dit offer in alles te †zegenen, het volkomen † geldig, †waardig en welgevallig te maken,opdat het voor ons worde het †Lichaam en † Bloed van uwallerbeminnelijkste Zoon, onzeHeer Jezus Christus.

De priester neemt de hostie in beide handen:

Qui pridie quam pateretur, accepitpanem in sanctas ac venerabilesmanus suas, et elevatis oculis incoelum ad te Deum Patrem suumomnipotentem tibi gratias agens,benedixit †, fregit, deditquediscipulis suis, dicens: Accipite,et manducate ex hoc omnes,HOC EST ENIM CORPUSMEUM.

Die daags voor zijn lijden hetbrood nam in zijn heilige eneerbiedwaardige handen, zijnogen hemelwaarts richtte tot U,God, Zijn almachtige Vader, Udank bracht, het † zegende, brak,aan Zijn leerlingen gaf, en zei:neemt en eet allen hiervan:WANT DIT IS MIJNLICHAAM.

30

De priester aanbidt knielend het Lichaam des Heeren, toont de heilige Hostie aan degelovigen, en knielt nogmaals. Vervolgens neemt hij de kelk in beide handen.

Simili modo postquam coenatumest, accipiens et hunc praeclarumCalicem in sanctas ac venerabilesmanus suas: item tibi gratias ag-ens, † benedixit, deditquediscipulis suis, dicens: Accepite,et bibite ex eo omnes. HIC ESTENIM CALIX SANGUINISMEI, NOVI ET AETERNITESTAMENTI: MYSTERIUMFIDEI: QUI PRO VOBIS ETPRO MULTIS EFFUNDETURIN REMISSIONEM PEC-CATORUM. Haecquotiescumque feceritis, in meimemoriam facietis.

Op dezelfde wijze nam Hij na hetavondmaal ook dezevoortreffelijke Kelk in zijn heiligeen eerbiedwaardige handen, zei Udank, † zegende dien, gaf hemaan zijn leerlingen, en zei: neemten drinkt allen hieruit: WANTDIT IS DE KELK VAN MIJNBLOED VAN HET NIEUW ENEEUWIG VERBOND -GEHEIM DES GELOOFS -DAT VOOR U EN VOORVELEN VERGOTEN ZALWORDEN TOT VERGEVINGVAN DE ZONDEN. Zo dikwijlsgij dit doen zult, zult gij het termijner gedachtenis doen.

Knielend aanbidt de priester het Bloed des Heren, toont de kelk aan de gelovigen, enknielt nogmaals. Vervolgens bidt hij met uitgestrekte armen het gebed met degedachtenissen van het heilswerk, aldus gehoorzamend aan het gebod van de Heer.

Unde et memores, Domine, nosservi tui, sed et plebs tua sancta,ejusdem Christi Filii tui Domininostri tam beatae Passionis, necnon et ab inferis Resurrectionis,sed et in coelos gloriosaeAscensionis: offerimus praeclaraemajestati tuae de tuis donis acdatis hostiam † puram, hostiam †sanctam, hostiam † immaculatam,Panem † sanctum vitae aeternae,et Calicem † salutis perpetuae.

Vandaar dat wij, o Heer, uwdienaren, maar ook uw heiligvolk, bij de gedachtenis aan hetheilig Lijden van dezelfde Chris-tus, uw Zoon, onze Heer, alsookaan zijn Verrijzenis uit de dooden zijn glorievolle Hemelvaart:uit uw giften en gaven een †zuivere offerande een † heiligeofferande, een † onbevlekteofferande, het heilig † Brood deseeuwigen levens en de kelk vande † eeuwige zaligheid, aan uwverheven majesteit aanbieden.

31

Supra quae propitio ac serenovultu respicere digneris; etaccepta habere, sicuti acceptahabere dignatus es munera pueritui justi Abel, et sacrificiumpatriarchae nostri Abrahae, etquod tibi obtulit summus sacerdostuus Melchisedech, sanctumsacrificium, immaculatamhostiam.

Gewaardig U op deze offerandemet genadige en goedertieren blikneer te zien, en ze welwillend teaanvaarden, zoals Gij Ugewaardigd hebt de gaven van uwrechtvaardige dienaar Abel, hetoffer van onze aartsvader Abra-ham, en het heilig offer, devlekkeloze offerande, die uwhogepriester Melchisedech Uheeft opgedragen, te aanvaarden.

Diep gebogen vraagt de priester dat de heilige Engel Gods, dit is Christus, het offer mogenederleggen op het altaar, dat in de heerlijkheid van de hemel voor Gods aanschijn staatopgericht.

Supplices te rogamus, omnipotensDeus, jube haec perferri permanus sancti Angeli tui insublime altare tuum, in conspectudivinae majestatis tuae: ut quoquot ex hac altaris participatione,sacrosanctum Filii tui Corpus †, etSanguinem † sumpserimus, omnibenedictione coelesti et gratiarepleamur. Per eumdem ChristumDominum nostrum. Amen.

Nederig vragen wij U, almachtigeGod, laat deze offerande door dehanden van uw heilige engel totop het verheven altaar brengen,dat staat voor het aanschijn vanuw goddelijke Majesteit; opdatwij allen die als deelname aan ditaltaar het allerheiligst † Lichaamen † Bloed van uw Zoon zullenontvangen, van de volheid derhemelse zegeningen en genadevervuld worden, door dezelfdeChristus onze Heer. Amen.

Memento etiam, Domine,famulorum famularumque tuarumN. et N. qui nos praecesseruntcum signo fidei, et dormiunt insomno pacis.

Gedenk ook, Heer, uw dienarenen dienaressen N.N., die ons zijnvoorgegaan met het teken van hetgeloof en rusten in de slaap desvredes.

32

Met gevouwen handen bidt de priester enkele ogenblikken voor de overledenen, die hijbijzonder wil gedenken.

Ipsis, Domine, et omnibus inChristo quiescentibus, locumrefrigerii, lucis et pacis, utindulgeas , deprecamur. Per eum-dem Christum Dominum nostrum.Amen.

Verleen hun en allen, die inChristus rusten, de plaats vanverkwikking, licht en vrede. Doordezelfde Christus, onze Heer.Amen.

De priester klopt zich op de borst en bidt:

Nobis quoque peccatoribusfamulis tuis, de multitudinemiserationum tuarum sperantibus,partem aliquam, et societatemdonare digneris, cum tuis sanctisApostolis et Martyribus: cumJoanne, Stephano, Matthia,Barnaba, Ignatio, Alexandro,Marcellino, Petro, Felicitate,Perpetua, Agatha, Lucia, Agnete,Caecilia, Anastasia, et omnibusSanctis tuis: intra quorum nosconsortium, non aestimator meritised veniae, quaesumus, largitoradmitte. Per Christum Dominumnostrum.

Gewaardig U ook aan ons, uwzondige dienaren, die op deovervloed van Uw barmhartigheidvertrouwen, enig deel en ge-meenschap te schenken met uwheilige Apostelen en Martelaren:met Joannes, Stephanus, Matthias,Barnabas, Ignatius, Alexander,Marcellinus, Petrus, Felicitas,Perpetua, Agatha, Lucia, Agnes,Cecilia, Anastasia, en al uwheiligen; en laat ons, smeken wijU, in hun gezelschap toe, niet alsiemand die onze verdienstenbeloont, maar die onze schuldvergeeft. Door Christus, onzeHeer.

De priester maakt met de heilige Hostie enkele malen het kruisteken over de kelk, en heftvervolgens kelk en heilige Hostie een weinig omhoog, daarbij de grote lofprijzingsprekend aan het einde van het eucharistische gebed:

Per quem haec omnia Domine,semper bona creas, † sanctificas,† vivificas, † benedicis, etpraestas nobis

Door wien Gij, Heer, steeds al ditgoede schept,† heiligt, † levendmaakt, † zegent en aan onsschenkt

Per † ipsum, et cum † ipso, et in †ipso, est tibi Deo Patri †omnipotenti, in unitate Spiritus †Sancti, omnis honor et gloria.

Door † Hem, en met † Hem en in† Hem, zij aan U, God almachtige† Vader, in de eenheid met deHeilige † Geest, alle eer en glorie.

33

De priester maakt een kniebuiging en besluit:


PATER NOSTER

V. Oremus. Praeceptis salutaribusmoniti, et divina institutioneformati, audemus dicere:

V. Laat ons bidden. Door heilzamevoorschriften aangespoord, endoor goddelijke voorlichtingonderwezen, durven wij zeggen:

Pater noster, qui es in coelis:sanctificetur nomen tuum:adveniat regnum tuum: fiatvoluntas tua, sicut in coelo, et interra. Panem nostrumquotidianum da nobis hodie, etdimitte nobis debita nostra, sicutet nos dimittimus debitoribus nos-tris. Et ne nos inducas intentationem:

Onze Vader, die in de hemel zijt;uw naam worde geheiligd; uw rijkkome; uw wil geschiede op aardezoals in de hemel. Geef ons hedenons dagelijks brood; en vergeefons onze schuld, zoals ook wijaan anderen hun schuld vergeven;en leid ons niet in bekoring.

R. Sed libera nos a malo. R. Maar verlos ons van het kwade.

De priester antwoordt in stilte:

V. Amen. V. Amen.

En vervolgt:

Libera nos, quaesumus, Domine,ab omnibus malis, praeteritis,praesentibus, et futuris: etintercedente beata et gloriosasemper Virgine Dei GenitriceMaria, cum beatis Apostolis tuisPetro et Paulo, atque Andrea, etomnibus Sanctis, da propitiuspacem in diebus nostris: ut opemisericordiae tuae adjuti, et apeccato simus semper liberi, et abomni perturbatione securi.

Bevrijd ons, bidden wij, Heer,van alle verleden, tegenwoordigen toekomstig kwaad, en geef onsop de voorspraak van de heiligeen roemrijke Maria, altijd Maagd,en Moeder Gods, van uw HH.Apostelen Petrus en Paulus,Andreas, en alle Heiligen,goedgunstig de vrede in onzedagen; opdat wij, door de bijstandvan uw barmharigheid geholpen,steed vrij zijn van zonden, enbeveiligd tegen alle verwarring.

34

HET BREKEN VAN DE HEILIGE HOSTIE EN VERMENGING VAN DEGEDAANTEN

De priester breekt de heilige Hostie in drie delen.

Per eundem Dominum nostrumJesum Christum Filium tuum, Quitecum vivit et regnat in unitateSpiritus Sancti Deus.

Door dezelfde onze Heer JezusChristus, uw Zoon, die als Godmet U leeft en heerst in deeenheid met de Heilige Geest.

En luide besluit hij:


Alvorens het kleinste van de drie delen in de kelk te laten vallen, maakt de priester erdriemaal het kruisteken mee boven de kelk, en zingt daarbij de volgende vredegroet:

V. Pax † Domini sit † semper †vobiscum.

V. De vrede † van de Heere zij †altijd met † u.

R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geest.

Haec commixtio et consecratioCorporis et Sanguinis Domininostri Jesu Christi, fiataccipientibus nobis in vitamaeternam. Amen.

Deze vermenging en heiliging vanhet Lichaam en Bloed van onzeHeer Jezus Christus strekke ons,die ze nuttigen, ten eeuwigenleven. Amen.

AGNUS DEI EN VREDESKUS

Koor en volk zingen het Agnus Dei. De priester bidt deze aanroepingen met halfluidestem, en klop zich daarbij driemaal op de borst. Vervolgens bidt de priester gebogen enmet zachte stem het gebed om vrede.

Agnus Dei, qui tollis peccatamundi, miserere nobis.

Lam Gods, dat de zonden van dewereld wegneemt: ontferm U overons.

Agnus Dei, qui tollis peccatamundi, miserere nobis.

Lam Gods, dat de zonden van dewereld wegneemt: ontferm U overons.

Agnus Dei, qui tollis peccatamundi, dona nobis pacem.

Lam Gods, dat de zonden van dewereld wegneemt: geef ons devrede.

35

In de missen voor de overledenen worden de eerste twee aanroepingen besloten met debede dona eis requiem - geef hun de rust, en de derde aanroeping met dona eis requiemsempiternam - geef hun de eeuwige rust.- Het volgende gebed vervalt in de missen voorde overledenen.

Domine Jesu Christe, qui dixistiApostolis tuis: Pacem relinquovobis, pacem meam do vobis: nerespicias peccata mea, sed fidemEcclesiae tuae: eamque secundumvoluntatem tuam pacificare etcoadunare digneris: qui vivis etregnas Deus, per omnia saeculasaeculorum. Amen.

Heer Jezus Christus, Gij hebt aanuw apostelen gezegd: vrede laatIk u na, mijn vrede geef Ik u: slageen acht op mijn zonden, maarop het geloof van uw Kerk; enverleen haar volgens uw wil invrede en eenheid te bewaren:God, die leeft en heerst, in alleeeuwen der eeuwen. Amen.

In de missen met assistentie van diaken en subdiaken (behalve in de missen voor deoverledenen) wordt hier de vredeskus gegeven. Men begroet elkaar daarbij met devolgende woorden:

V. Pax tecum. V. De vrede zij met u.R. Et cum spiritu tuo R. En met uw geest.

LAATSTE GEBEDEN VOOR DE NUTTIGING

Domine Jesu Christe, Fili Deivivi, qui ex voluntate Patris,cooperante Spiritu Sancto, permortem tuam mundum vivificasti:libera me per hoc sacrosanctumCorpus et Sanguinem tuum abomnibus iniquitatibus meis, etuniversis malis: et fac me tuissemper inhaerere mandatis, et a tenumquam separari permittas. Quicum eodem Deo Patre et SpirituSancto vivis et regnas Deus insaecula saeculorum. Amen.

Heer Jezus Christus, Zoon van delevende God, Gij hebt volgens dewil van de Vader, metmedewerking van de HeiligeGeest door uw dood het leven aande wereld geschonken: bevrijdmij door dit uw allerheiligstLichaam en Bloed van al mijnongerechtigheden, en van allekwaad; maak, dat ik uw gebodensteeds onderhoude en laat niettoe, dat ik ooit van U gescheidenworde: God, die met dezelfdeGod de Vader en Heilige Geestleeft en heerst, in de eeuwen dereeuwen, Amen.

36

Perceptio Corporis tui, DomineJesu Christe, quod ego indignussumere praesumo, non mihiproveniat in judicium etcondemnationen; sed pro tuapietate prosit mihi ad tutamentummentis et corporis, et ad medelampercipiendam. Qui vivis et regnascum Deo Patre in unitate SpiritusSancti Deus, per omnia saeculasaeculorum. Amen.

Laat de nuttiging van uwLichaam, Heer Jezus Christus, datik, onwaardige, op het punt sta teontvangen, mij niet ten vonnis enveroordeling strekken: maar dooruw vaderlijke goedheid totbescherming van ziel en lichaamen tot een geneesmiddel: God, dieleeft en heerst met God de Vaderin de eenheid met de HeiligeGeest, in alle eeuwen der eeuwen.Amen.

De priester knielt en zegt:

Panem coelestem accipiam, etnomen Domini invocabo.

Het hemels Brood zal ik nemenen de naam van de Heeraanroepen.

Driemaal klopt de priester op de borst en zegt telkens:

Domine, non sum dignus, ut intressub tectum meum: sed tantum dicverbo, et sanabitur anima mea.

Heer, ik ben niet waardig, dat Gijkomt onder mijn dak: maar spreekslechts één woord, en mijn zielzal gezond worden.

DE COMMUNIE

Corpus Domini nostri Jesu Christicustodiat animam meam in vitamaeternam. Amen.

Het Lichaam van onze Heer JezusChristus beware mijn ziel teneeuwigen leven. Amen.

De priester nuttigt de heilige Hostie en blijft na de nuttiging enkele ogenblikken in stilleoverweging. Daarna ontdekt hij de kelk, verzamelt de deeltjes van de heilige Hostiewelke mogelijk op de corporale zijn achtergebleven, en laat deze in de kelk vallen. Ondertussen bidt hij:

Quid retribuam Domino proomnibus quae retribuit mihi?Calicem salutaris accipiam, etnomen Domini invocabo.Laudans invocabo Dominum, etab inimicis meis salvus ero.

Wat zal ik de Heer teruggevenvoor alles, wat Hij mij gegevenheeft? De kelk der zaligheid zal iknemen, en de naam van de Heeraanroepen. Ik zal vol lof de Heeraanroepen, en veilig zijn tegenmijn vijanden.

37

Sanguis Domini nostri Jesu Chris-ti custiodiat animam meam invitam aeternam. Amen.

Het Bloed van onze Heer JezusChristus beware mijn ziel teneeuwigen leven. Amen.

De priester nuttigt het heilig Bloed. - De priester wendt zich tot de gelovigen en zegt:

V. Misereatur tui omnipotens Deus,et dimissis peccatis tuis, perducatte ad vitam aeternam.

V. De almachtige God ontferme Zichover u, vergeve uw zonden, engeleide u ten eeuwigen leven.

R. Amen. R. Amen.

De priester toont de heilige Hostie en zegt:

V. Ecce Agnus Dei, ecce qui tollitpeccata mundi.

V. Ziet het Lam Gods; ziet Hem diewegneemt de zonden der wereld.

R. Domine, non sum dignus, utintres sub tectum meum: sedtantum dic verbo, et sanabituranima mea.

R. Heer, ik ben niet waardig dat Gijingaat onder mijn dak; maarspreek slechts één woord, enmijn ziel zal gezond worden.(driemaal)

Hierna reikt de priester de heilige Communie aan de misdienaren en aan alle gelovigendie nader treden; telkens zegt hij:

Corpus Domini nostri Jesu Christicustodiat animam tuam in vitamaeternam. Amen.

Het Lichaam van onze Heer JezusChristus beware uw ziel teneeuwigen leven. Amen.

Ondertussen zingt het koor de antifoon bij de communie (Communio).Na de communie van de gelovigen reinigt de priester de kelk eerst met wijn, en zegt:

Quod ore sumpsimus, Domine,pura mente capiamus, et demunere temporali fiat nobisremedium sempiternum.

Wat wij nuttigden met de mond,Heer, laat het ons ontvangen ineen zuiver hart; en van eentijdelijke gave worde het onseeuwig heilmiddel.

38

Vervolgens reinigt hij de kelk met wijn en water, en bidt:

Corpus tuum, Domine, quodsumpsi, et Sanguis, quem potavi,adhaereat visceribus meis: etpraesat; ut in me non remaneatscelerum macula, quem pura etsancta refecerunt Sacramenta. Quivivis et regnas in saeculasaeculorum, Amen.

Uw Lichaam, Heer, dat ik hebgenuttigd, en uw Bloed dat ik hebgedronken, hechte zich vast inmijn binenste; en geef dat geenvlek van zonde achterblijve inmij, die Gij met deze zuivere enheilige Geheimen hebt verkwikt;Gij die leeft en heerst in deeeuwen der eeuwen. Amen.

COMMUNIO

Aan de epistelzijde van het altaar leest de priester de antifoon van de communie(Communio), welke door het koor tijdens de nuttiging door de gelovigen werd gezongen.

39

LAATSTE GEBEDEN

SLOTGEBEDEN

De priester wendt zich tot het volk met de groet:


Aan de epistelzijde van het altaar zingt de priester het Slotgebed, beginnend met deuitroep:

V. Oremus. R. Laat ons bidden.

Na het Slotgebed (na het eerste en het laatste, indien meer dan één Slotgebed wordtgezegd) antwoort het volk:

V. Amen. V. Amen.

WEGZENDING EN LAATSTE ZEGEN

Nogmaals wendt de priester zich tot de gelovigen:


Hierna volgt de wegzending, die in de missen met assistentie door de diaken wordtgezongen:

V. Ite, Missa est. V. Gaat, de Mis is uit.R. Deo gratias. R. Gode zij dank.

In de missen zonder Gloria in excelsis zegt men echter:

V. Benedicamus Domino V. Laat ons zegenen de Heer.R. Deo gratias. R. Gode zij dank.

In de missen voor de overledenen:

V. Requiescant in pace. V. Dat zij rusten in vrede.R. Amen. R. Amen.

40

Diepgebogen voor het midden van het altaar bidt de priester:

Placeat tibi, sancta Trinitas,obsequium servitutis meae: etpraesta, ut sacrificium quod oculistuae majestatis indignus obtuli,tibi sit acceptabile, mihique, etomnibus pro quibus illud obtuli,sit te miserante propitiabile. PerChristum Dominum nostrum.Amen.

Moge heilige Drievuldigheid, dehulde van mijn dienstwerk Ubehagen; en geef dat het offer,hetwelk ik, onwaardige, voor hetaanschijn van uw Majesteit hebopgedragen, U welgevallig zij, enmij en allen, voor wie ik hetopdroeg, door uw barmhartigheidtot verzoening strekke. DoorChristus onze Heer. Amen.

De priester zegent de gelovigen (behalve in de missen voor de overledenen):

V. Benedicat vos omnipotens Deus †Pater, et Filius, et SpiritusSanctus.

V. Zegene U de almachtige God, deVader, de Zoon † en de HeiligeGeest.

R. Amen. R. Amen.

LAATSTE EVANGELIE

Aan de evangeliezijde van het altaar leest de priester het Laatste Evangelie, Allen gaanstaan, en tekenen zich bij de aankondiging met de duim op voorhoofd, mond en borstmet het kruisteken. Indien niet een ander Evangelie als Laatste Evangelie moet wordengelezen, zegt de priester het volgende:

V. Dominus vobiscum. V. De Heer zij met u.R. Et cum spiritu tuo. R. En met uw geest.V. † Initium sancti Evangelii

secundum JoannemV. † Begin van het heilig Evangelie

volgens Joannes. (1, 1-14)R. Gloria tibi, Domine. R. Eer zij U, o Heer.

41

In principio erat Verbum etVerbum erat apud Deum, et Deuserat Verbum. Hoc erat inprincipio apud Deum. Omnia peripsum facta sunt, et sine ipsofactum est nihil quod factum est;in ipso vita erat, et vita erat luxhominum; et lux in tenebris lucet,et tenebrae eam noncomprehenderunt. Fuit homomissus a Deo cui nomen eratJoannes. Hic venit intestimonium, et testimoniumperhiberet de lumine, ut omnescrederent per illum. Non erat illelux, sed ut testimonium perhiberetde lumine. Erat lux vera quaeilluminat omnem hominemvenientem in hunc mundum. Inmundo erat, et mundus per ipsumfactus est et mundus eum noncognovit. In propria venit, et suieum non receperunt. Quotquotautem receperunt eum, dedit eispotestatem filios Dei fieri; his quicredunt in nomine eius, qui nonex sanguinibus, neque exvoluntate viri, sed ex Deo natisunt. (Hic genuflectitur) ETVERBUM CARO FACTUMEST et habitavit in nobis; etvidimus gloriam eius gloriamquasi Unigeniti a Patre, plenumgratiae et veritatis.

In het begin was het Woord, enhet Woord was bij God, en hetWoord was God. Dit was in hetbegin bij God. Alles is door Hemgeworden, en zonder Hem is erniets geworden van hetgeen ergeworden is. In Hem was leven,en dit Leven was het licht dermensen; en dat Licht schijnt in deduisternis, maar de duisternisheeft het niet begrepen. Er kwameen mens, door God gezonden;Joannes was zijn naam. Dezekwam om te getuigen, omgetuigenis te geven van het Licht,opdat allen zouden geloven doorhem. Hij zelf was niet het Licht,maar hij moest getuigen van hetLicht. Dit was het ware Licht, datieder mens verlicht, die komt indeze wereld. Het was in dewereld, en de wereld is door Hemgemaakt, maar de wereld erkendeHem niet. Tot de zijnen kwamHij, maar de zijnen ontvingenHem niet. Allen echter, die Hemontvingen, hen stelde Hij in staatom kinderen te worden van God,hen, die geloven in zijn Naam; enzij werden niet uit bloed, of uitlust van het vlees, of uit de wilvan een man, maar uit Godgeboren. (Hier knielt men) ENHET WOORD IS VLEESGEWORDEN, en Het heeft onderons gewoond. En wij hebben zijnheerlijkheid aanschouwd, eenheerlijkheid als van de Enig-geborene van de Vader, vol vangenade en waarheid.

R. Deo gratias. R. Gode zij dank.

42

GEBEDEN VOOR DE MIS - Ecclesia Dei

Documents

Transcript of GEBEDEN VOOR DE MIS - Ecclesia Dei