Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

16
NEDERLANDSE VERSIE FOR ENGLISH, TURN OVER LOCATIE- EN PROGRAMMAOVERZICHT PAGINA 14 + 15

description

Festivalkrant voor de Gaudeamus Muziekweek 2011, 4-11 september in Utrecht

Transcript of Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

Page 1: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

NEDERLANDSE VERSIE

foR ENgLISh, tuRN oVER

LocAtIE- EN

pRogRAmmAoVERzIcht

pAgINA 14

+ 15

Page 2: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

2 — gaudeamus muziekweek 2011 — nederlands

De GauDeamus muziekweek vinDt Dit jaar voor het eerst plaats in utrecht. een fantastische en uitDaGenDe nieuwe omGevinG, Die helemaal aansluit bij waar het festival al Decennia voor staat: een poDium bieDen aan De nieuwste muziek van creatieve, jonGe mensen in een inspirerenDe settinG.

INhouDVoorwoord henk heuvelmans

ontmoet de componisten van morgen

museum Speelklok: het festivalhart

utrecht en muziek

Vera carasso, museum Speelklok

Nieuwe muziek – nieuwe vormen

column Aad van Nieuwkerk

Van mIDI tot vierdimensionaal geluid

muziekweek 2.0 column martijn Buser

De gaudeamus muziekweek

als platform voor internationale

talentontwikkeling

utrecht en muziek

Lucia claus, Stadsschouwburg utrecht

Voorbij de noten

met michel van der Aa en Rozalie hirs

De nacht van het onverwachte

tussen beeld en geluid

de klankinstallaties van de muziekweek

fietsen voor inspiratie

componisten aan het woord

utrecht en muziek

Nanette Ris, muziekcentrum Vredenburg

proporties en fantasie

uitvoerders aan het woord

colofon, tickets

programmaschema en locaties

2

3

4

4

5

6

6

7

7

8

9

10

11

11

12

13

14 + 15

Henk Heuvelmans

utrecht heeft ons warm onthaald en met het vele goede wat de stad te bieden heeft wordt deze editie 2011 dan ook een totaal andere dan wat u wellicht in voorgaande jaren van ons gewend was. De muziek van nu is een internationale, bijzonder bonte en levendige wereld van componisten, ensembles, bands, vocalisten, musici, elektronica, video- en geluidskunstenaars die in alle hoeken van de aardbol actief zijn. Daaruit haalt de Gaudeamus muziekweek de meest talentvolle, originele, eigenzinnige jonge makers naar utrecht om uw zintuigen te prikkelen met hun recentste werk: wij nemen u graag aan de hand door dit spannende klanklandschap van de hedendaagse muziek.

zo vindt u naast de vertrouwde festivalonderdelen zoals de zeer gewilde Gaudeamus prijs, de componistendiscussies, the night of the unexpected en de top van de nederlandse ensembles als klang, het nieuw ensemble, De ereprijs of insomnio, nu ook talloze klankinstallaties verspreid over de stad, nieuwe geluidssystemen en internationale topmusici als seattle chamber players en tomoko mukaiyama. vanuit ons festivalcentrum museum speelklok vertrekt een muziek-theatrale wandeling en wordt een dagelijks radio-programma van media-partner vpro gemaakt. en natuurlijk zijn we aan-wezig in de fraaiste concertlocaties van utrecht: vredenburg leeuwenbergh, tivoli oudegracht, nicolaïkerk, Geertekerk en conservatorium utrecht. wij zijn trots juist in deze mooie stad een bijdrage aan de verdere bloei van de hedendaagse muziek te kunnen geven.

we heten u van harte welkom in dit bubbelbad van interessante klanken, waar u deelgenoot wordt van het begin van een nieuwe muziekgeschiedenis!

henk heuvelmans directeur

De muziek van nu is een internationale, bijzonDer bonte en levenDiGe werelD van componisten, ensem-bles, banDs, vocalisten, musici, elektronica, viDeo- en GeluiDskunstenaars Die in alle hoeken van De aarDbol actief zijn.

Qu

otE

S o

N Q

uo

tES‘To achieve great things,

two things are needed; a plan, and quite enough time.’ Leonard Bernstein

‘...and if there’s no time for a plan, it’s still worth a try...’ Yannis Kyriakides

‘Do not rely on unplanned music; it comes out as though it were planned, but planned by someone you cross the street to avoid.’ Robert Ashley

‘Thus my piece was selected for Gaudeamus Music Week :)’ Anna Korsun

‘And not enough money.’ Trevor Grahl

‘Sometimes its good to talk to people you are trying to avoid, then you might know why you wanted to avoid them in the first place.’ Yannis Kyriakides

Daar zijn we Dan!DE gAuDEAmuS muzIEkwEEk VINDt DIt jAAR VooR hEt EERSt pLAAtS IN utREcht.

foto: Herre V

ermeer

‘Do not rely on planned music, performers will cross your street anyway and plan it their own way... The result will be unplanned and you can’t avoid it :)’Anna Korsun

‘I prefer to make my plans only on Friday night – any other would hamper me in some way. Why are people so afraid of surprises?’ Trevor Grahl

Page 3: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

nederlands — gaudeamus muziekweek 2011 — 3

Dit festival gaat over de muziek van morgen. Gemaakt door de componisten van morgen. nieuwe, hedendaagse, actuele muziek. het hart van het programma bestaat uit werk van de 13 genomineerde com ponisten die meedingen naar de Gaudeamus prijs.

De jury van de prijs koos de 13 nominaties uit 400 ingestuurde composities afkomstig uit de hele wereld. De stukken tonen de diversiteit van het hedendaagse componeren: van de uiterst gecon-centreerde sensitiviteit van ‘Départ dans...’ van Yoshiaki Onishi tot de gespierde rockklanken van ‘Velvet Hammer’ van Sean Friar of de kwets-bare, expressieve vocaliteit van Anna Korsun’s ‘Landscapes’. 13 stukken, door juryvoorzitter Rozalie Hirs aangeprezen als 'écht heel goed'.

Naast de composities van de genomineerden treffen we onder meer enkele oud-winnaars van de Gaudeamus Prijs. Yannis Kyriakides en Ted Hearne wonnen de competitie in respectievelijk 2000 en 2009 en presenteren nu nieuw werk dat gespeeld wordt door Tomoko Mukaiyama met de Seattle Chamber Players en Ensemble Klang. Ook horen we het resultaat van twee ‘eervolle vermeldingen’ uit de competitie van vorig jaar: Insomnio speelt een nieuw stuk van Artur Akshelyan en Dirk Luijmes waagt zich aan een nieuw orgelwerk van Giuliano Bracci.

De competitie herbergt een veelheid aan stijlen, genres en idiomen die zich ook vertaalt in de rest van het programma van de Gaudeamus Muziekweek.

Een week die spetterend van start gaat met een optreden van het Rosa Ensemble op De Neude, het hart van de stad en die dag ook de centrale locatie van het Utrechtse Uitfeest (de feeste-lijke start van het culturele seizoen). Orkest de ereprijs organiseert al jaren haar eigen inter-nationale Young Composers Meeting waar het ensemble met jonge componisten aan nieuwe

stukken werkt. De vier winnaars van dit jaar – Ryan Latimer, Peter McNamarra, Thierry Tidrow en Benjamin Scheuer – komen aan bod in een speciaal programma in de Fentener van Vlis-singenzaal van het Utrechts Conservatorium.Uiteraard treft u in het programma van de Muziekweek de allerbeste Nederlandse musici op het gebied van hedendaagse muziek. Naast de al genoemde ensembles, zijn het Nieuw Ensemble, het DoelenKwartet en VocaalLAB te horen met programma’s rond genomineerde stukken. Vocaliste Stephanie Pan en pianiste Sarah Nicolls spelen opdrachtwerk op het snij-vlak van elektronische en akoestische muziek in Museum Speelklok. Daar zullen we werken van Wouter Snoei, Chad Langford, Gert-Jan Prins, Hugo Morales, Daniel Schorno, Danny de Graan en Robert van Heumen horen.

Hexnut verbindt de meest uiteenlopende stijlen – jazz, metal, klassiek, improvisatie – in haar repertoire en speelt een veelkleurig programma geïnspireerd door de fascinerende foto’s van Edward Burtynsky. Hexnut vroeg Jan Bas Bollen, Anthony Fiumara, Mayke Nas, David Dramm, Seung-Ah Oh en Ned McGowan een compositie te schrijven geïnspireerd op het fotowerk van Burtynsky.

De Muziekweek laat zien dat veel componisten zoeken naar mogelijke verbindingen met andere disciplines.

VocaalLAB presenteert een programma rondom vocaliteit, video en licht waarin nieuw werk van Roderik de Man en de Belgen Daan Janssens en Luc Brewaeys te horen is naast het voor de Gaudeamus Prijs genomineerde ‘Landscapes’

van Anna Korsun en één van de belangrijkste Europese componisten van dit moment, Raphaël Cendo.

En nog is dan niet alles genoemd wat er gedu-rende deze Muziekweek muzikaal te beleven valt. Barbara Lüneburg stelt een programma samen met muziek voor viool en live-elektro-nica; Elisabeth Smalt en Vincent Hepp spelen een genomineerd stuk van Andrew McIntosh voor twee altviolen; het gloednieuwe initiatief dat is ontwikkeld onder de naam European Con-temporary Orchestra, is in verschillende kleine bezettingen te horen op diverse locaties (i.s.m. de Open Monumentendag) en speelt werk van onder meer Ezequiel Menalled en Christiaan Richter; een bijzondere geluidswandeling van Robert van Heumen en Simone de Jong combi-neert muziek en tekst tot een individuele ‘road-trip’. De Night of the Unexpected is exact wat de titel aanduidt: in poppodium Tivoli brengen musici uit alle hoeken van het spectrum een verbluffende veelheid muzikale stijlen bij elkaar en rijgen deze aaneen tot een non-stop pro-gramma dat de hele avond beslaat. De week wordt afgesloten met het muzikale reisverhaal ‘Götterfunken’ van Wilbert Bulsink en Jeroen Kimman gespeeld door het Utrechtse Rosa Ensemble.

Maar ook dát is nog niet alles wat klinkt. Op andere plekken in deze krant treft u informatie aan over de klankinstallaties die in Museum Speelklok en door de stad heen zijn opgesteld. Speciale aandacht is er ook voor de verschillende manieren waarop muziek en elektronica elkaar ontmoeten.

Voor een overzicht van het gehele programma kijk op pagina 14 en 15.

ontmoet de componisten van morgen

Edward Burtynsky

Hexnut

foto: Herre V

ermeer

Page 4: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

4 — gaudeamus muziekweek 2011 — nederlands

utREcht EN muzIEkDe Gaudeamus muziekweek vindt voor het eerst plaats in utrecht. hoe muziek-minded is utrecht? we vroegen drie directeuren van utrechtse kunstinstel-lingen naar hun meest indrukwekkende muzikale ervaring. vera carasso van museum speelklok, nanette ris van muziekcentrum vredenburg en lucia claus van de stadsschouwburg utrecht.

Museum Speelklok biedt een natuurlijke omgeving voor de Gaudeamus Muziekweek. De schitterende collectie van het museum toont de fascinatie van mensen voor ‘magische’ machines die in staat zijn zonder menselijke inmenging muziek voort te brengen.

compoNIStEN zIjN ALtIjD gEïNtERESSEERD gEwEESt IN hEt uItBuItEN VAN DE SpEcIfIEkE, tEchNISchE kwALItEItEN VAN DIt INStRumENtARIum EN hAAR mEER REcENtE opVoLgERS.

Weinig draaiorgelmannen zullen ooit gehoord hebben van de Amerikaan Conlon Nancarrow, maar hij was de eerste componist die automatisch werkende muziekinstrumenten serieus nam en stukken schreef die alleen door deze machines uitgevoerd kunnen worden. De pianola, waarvan zich in het Museum ook enkele fraaie exemplaren bevinden, was het belangrijk-ste instrument waarvoor Nancarrow compo-neerde. Een piano met een mechaniek erin dat, precies als bij een draaiorgel, een boek met geponste gaten ‘leest’ en zo de piano aanstuurt. Zo krijgt de Disklavier – het moderne, digitale achterneefje van de pianola – zijn plek op het festival op donderdag 8 september tijdens de twee ‘Disklavier Plus’-concerten.

IN DE Loop VAN DE AfgELopEN DEcENNIA hEBBEN compoNIStEN VANuIt EEN fAScINAtIE VooR muSIcERENDE mAchINES EEN BRug gESLAgEN tuSSEN muzIEk EN BEELDENDE kuNSt.

In Museum Speelklok is tijdens de Muziekweek een aantal klankinstallaties te zien van toon-aangevende Nederlandse kunstenaars. Tussen de draaiorgels en speeldoosjes van het Museum treffen we twee interactieve installaties aan van componist Dyane Donck en kunstenaar Jake de Vos. Dyane Donck presenteert ook ‘Yesterday’

De Gaudeamus muziekweek vindt voor de eerste keer plaats in utrecht met het vermaarde museum speelklok als centrale locatie. het museum is de hele week het kloppende hart van het festival waar – naast alle informatie over de festivalactiviteiten – concerten plaatsvinden en fraaie klank-installaties zijn te bewonderen. het museum is daarnaast het begin- en eindpunt van de geluidswandeling ‘like harry’.

vanzelfsprekenD worDt De muziekweek ook afGesloten in museum speelklok met De uitreikinG van De GauDeamus prijs op zonDaG 11 september.

VERA cARASSomuSEum SpEELkLok

‘ik vind het moeilijk om één ervaring te noemen. muziek is heel erg afhankelijk van de setting en het moment. thuis op de bank met een mooie cd en een glas wijn in de hand is heel anders dan het bezoeken van een concert. in mei organi-seerden we in museum speelklok twee con-certen op ons gloednieuwe podium onder het motto ‘Daring crossovers’, waarbij musici zich lieten inspireren door de instrumenten uit onze collectie. De arrangeur van museum speelklok, jan kees de ruijter, kan welke muziek dan ook bewerken voor de instrumenten uit onze collec-tie. jazz-hoornist morris kliphuis koos iets voor één van onze fraaiste draaiorgels waarvoor jan kees schitterende arrangementen maakte. De musici die die avond speelden, waaronder ellen ten Damme, lucky fonz iii, wouter hamel en christiaan kuyvenhoven, vonden het fan-tastisch. het mooist bij een concert is dat de muzikanten zelf geïnspireerd raken en dat dat voelbaar is. bij onze ‘Daring crossovers’ werden oude instrumenten ingezet in een nieuwe context en dat leverde een heel bijzondere ervaring op. Die avond was écht uniek. je kon dat concert nergens anders zien. Die eenmalig-heid maakt het ook heel bijzonder natuurlijk. en tegelijkertijd denk je dan wel: waarom kun-nen we dit niet nog een keer doen? zodat meer mensen het kunnen horen! Gelukkig staan er voor de komende periode nog veel meer spannende ‘Daring crossovers’ op museum podium speelklok geprogrammeerd.’

museum speelklok: het festivalhart

Rob van Rijswijk / Jeroen Strijbos, Dadoc

en een nieuw werk, beide tot stand gekomen in samenwerking met componist en performer Evelien van den Broek. Van het succesvolle Brabantse duo Rob van Rijswijk en Jeroen Strijbos zien en horen we het mysterieuze ‘Dadoc’ waarbij de luisteraar zelf geluiden aan en uit kan zetten om zijn ideale geluidsomgeving te creëren. Van één van de belangrijkste pioniers van de elektronische muziek uit de vorige eeuw, Karlheinz Stockhausen, zijn de speeldoosjes te zien en horen die hij construeerde voor zijn reeks ‘Tierkreis’.

Een heel andere opvatting over hoe muziek en geluid in een bijzondere context, in dit geval de openbare ruimte van Utrecht, kunnen worden geplaatst, biedt ‘Like Harry’. Deze muziek-theatrale wandeling van Robert van Heumen en Simone de Jong is een filosofische muziektrip waarbij de gedachten van iemand anders – Harry – zich in je hoofd nestelen. ‘Like Harry’ is een individuele wandeling door de binnenstad van Utrecht en start en eindigt in Museum Speel-klok. Uiteraard vindt u in Museum Speelklok alle informatie over de Muziekweek aan de festival-balie en in het festivalcafé is er alle gelegenheid om voor het publiek componisten en musici te ontmoeten.

DE VpRo mAAkt hIER DAgELIjkS EEN fEStIVALpRogRAmmA DAt VIA hEt thEmAkANAAL EIgENtIjDS VAN RADIo 4, LIVE gEStREAmD woRDt op hEt INtERNEt. DE muzIEkwEEk woRDt zo toEgANkELIjk gEmAAkt VooR EEN gRoot puBLIEk. De Muziekweek sluit in stijl af met de multi-media-performance ‘Götterfunken’ van het Utrechtse Rosa Ensemble, gecomponeerd door Wilbert Bulsink en Jeroen Kimman naar aan leiding van een fietstocht van duizenden kilo meters langs de grenzen van Oost-Europa. Pas echt afgelopen is de Muziekweek natuurlijk wanneer aan het eind van dit concert in Museum

klankinstallatieroute

wo 7, za 10 en zo 11 september,

vanaf 12:00 uur, diverse locaties

Like harry

wo 7, za 10 en zo 11 september,

vanaf 11:00 uur, Museum Speelklok

vertrektijden tussen 11:00 en 12:00,

13:30 en 14:30, 16:00 en 17:00 uur (m.u.v. zondag)

Disklavier plus

do 8 september, 12:30 en 17:00 uur,

Museum Speelklok

Rosa Ensemble – götterfunken

zo 11 september, 17:00 uur,

Museum Speelklok

Speelklok de winnaar van de Gaudeamus Muziekprijs bekend wordt gemaakt. Dit eerste verblijf van de Muziekweek in Utrecht én Museum Speelklok wordt extra luister bijgezet door de Burgemeester van Utrecht, Aleid Wolfsen, die persoonlijk de prijs komt uitreiken.

foto: Herre V

ermeer

foto: Alb

ertina D

ijkema

Page 5: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

nederlands — gaudeamus muziekweek 2011 — 5

nieuwe presentatievormen voor De nieuwe muziek, het lijkt of ieDereen het er over heeft. initiatieven schieten als paDDestoelen uit De GronD: orkesten gooien het over een andere boeg, zalen heroverwegen hun decennia oude rond beginselen, festivals presenteren als vanzelf sprekend sym fonisch repertoire naast hippe deejays en grunge-bands. De vraag is: waarom?

Het publiek vergrijst, terwijl je juist een jonger publiek moet zien te trekken (die trouwens ook weer vergrijzen, na verloop van tijd). Dat jongere publiek wil nu eenmaal Iets Anders. Spektakel! En: de artiesten willen het. Want die willen namelijk een video bij hun concert, of een lichtshow tijdens een aria, of danseressen ter verlevendiging van een pianosonate. Een kunstenaar zoekt altijd naar nieuwe expressieve mogelijkheden.

Zal allemaal wel, maar volgens mij gaat het eigenlijk maar om één ding: met alleen geluid kom je er niet, en misschien kwamen we er al nooit met alleen geluid. Want alleen maar luisteren, dat doen wij mensen eigenlijk niet. Het is onmogelijk om niet tegelijk ook te kijken, te voelen, te ruiken, je bewust te zijn van je omgeving, van de sociale context en van de eisen die die stelt.

De concertbezoeker die niet een avond lang de ogen sluit zit niet alleen te luisteren, maar ook – onwillekeurig – te kijken. Naar de musici, of de gipsen ornamenten rondom, of de irritante hoester op rij 4. Maar toch vooral naar wat er op het podium gebeurd. We kunnen niet anders. De noodzaak rekening te houden met het onver-mogen van de mens om alleen te luisteren (en niet te kijken) is altijd al een uitdaging geweest. Componisten, musici, concertprogrammeurs, programmamakers bij de radio, worstelen ver-geefs met dezelfde vragen. Nieuwe presentatievormen kan je je voorstellen qua locatie, qua medium, qua sociale context

Aad van Nieuwkerk

AAD VAN NIEuwkERk

nieuwe muziek – nieuwe vormen

en qua receptuur. Paar voorbeelden die mij zijn opgevallen, de laatste tijd. Geen advies, geen resultaten, niet meer dan een mening.

Qua locatie zie je dat de concertzalen het nog nèt niet afleggen tegen de oude fabrieken, winkel-ketens, kerken, uiteenlopende buitenruimtes, galerietjes, musea en noem maar op. Met kerst-mis zag ik een getalenteerde celliste bij de Albert Heijn op Schiphol – Bach bij de boerenkool. Peter Adriaansz werd een paar maanden geleden schitterend uitgevoerd in de oude houtzagerij van de Pastoe Fabriek in Utrecht.

Lineaire materiële opslagmedia delen hun positie meer en meer met streaming aanbod via het internet, met on demand aanbod op websites, met de snel groeiende positie van social media, en met andere nieuwe mogelijkheden die door de digitale revolutie zijn ontstaan. Radio 4 Eigentijds maakt van concerten steeds vaker niet alleen een audio-, maar ook een video-opname om online te publiceren. Audiotours door een museum zijn al lang en breed ingebur-gerd; het wachten is op een audiotour door de concertzaal. Nee, dat is niet 'live', maar dat was de grammophoon ook niet, net zomin als de keu-kenradio, Last FM, YouTube, Soundcloud, Spotify of iTunes. Oh ja, Justin Bennett deed al iets met audiowalks, maar is hij componist of sound artist? Verbluffend voorbeeld van een viral: de YouTube-filmpjes bij de nieuwe opera van Nico Muhly, eind juni in Londen in première gegaan.

Voor nieuwe sociale contexten moeten we zoeken naar ‘un-performance’, alternatieven naast traditionele concerten. De flash mob van het MCO op de Dam in Amsterdam, in mei, tegen de bezuinigingen, had ook gekund zònder die desastreuze aanleiding. Tijdens November Music 2010 werd Satie’s Vexations als pianistenesta-fette uitgevoerd, in de galerie aan de overkant van de straat. De Amsterdamse pianiste Lucanet speelt niet op een podium, maar combineert haar muziek met korte, speelse filmpjes – voor

op YouTube. En uiteenlopende vormen van klassieke muziek op pop-, familie-, cultuur- en gezelligheidsfestivals is bijna een must. Al dan niet voorzien van deejay.

Qua receptuur tenslotte. Hoe wordt het vanzelfsprekend dat de verhouding tussen de verschillende 'ingrediënten' van een 'voorstel-ling' flexibel, veranderlijk, irrelevant is? Wanneer wordt de vraag of iets een 'concert met video' is dan wel een 'diavoorstelling met muziek' niet meer is dan een vraag naar de technische randvoorwaarden, in plaats van het opstapje naar de juiste wijze van venue-related ophokken? Arnoud Noordegraaf (A.M. in het Holland Festival) maakt schitterende films, euh... muziekstukken... euh... video’s? Ja, ja en ja.

Het enige waar ik nog op wacht is het verschijnen van een nieuw stuk van een inventieve componist in de vorm van een computergame. Avontuurlijke muziek wordt dan eindelijk een adventure...

Aad van Nieuwkerkeindredacteur VPRO Radio 4

Tijdens het festival neemt de VPRO iedere dag een festivalprogramma op. De opnames komen tot stand in nauwe samenwerking tussen de Concertzender, VPRO Radio 4 en het themakanaal Radio 4 Eigentijds. Via een live stream wordt er online uitgezonden op www.radio4.nl/eigentijds en klinkt op 15 september ‘s avonds op Radio 4 een programma met de hoogtepunten uit de Muziekweek.

‘Perhaps many of the perplexing problems of the new music could be put into a new light if we were to reintroduce the ancient idea of music being a reflection of nature.’ George Crumb

‘Reintroducing an idea will take us one step away from nature, which might not be such a bad thing.’ Yannis Kyriakides

‘Nature has her own music and music has her own nature.’ Anna Korsun

‘And indeed, as Wilde reminds us, if we view nature as being a reflection of art!’ Trevor Grahl

foto: Pieter Kers

foto: Pieter Kers

Page 6: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

6 — gaudeamus muziekweek 2011 — nederlands

Barbara Lüneburg

wo 7 september,

12:30 en 22:45 uur

Van Schijndelhuis

Disklavier plus

do 8 september,

12:30 en 17:00 uur

Museum Speelklok

Sarah Nicolls

Muziekhuis Utrecht

Barbara Lüneburg

muzIEkwEEk 2.0

mARtIjN BuSERpRogRAmmEuR EN pRoDucENt gAuDEAmuS muzIEkwEEk

mEt DE komSt VAN DE gAuDEAmuS muzIEkwEEk NAAR utREcht oNt-StAAt DE mogELIjkhEID EEN NIEuwE IDENtItEIt VooR hEt fEStIVAL tE cREëREN. mAAR hoE kuN jE DE VoRm VAN EEN fEStIVAL AANpASSEN zoN-DER DE INhouD tEVEEL gEwELD AAN tE DoEN.

voor ons een uitdaging toen we op 1 januari jongstleden onszelf opnieuw probeerden uit te vinden in utrecht. uitgangspunt was het centrum van utrecht als voordeel te gebrui-ken. er zijn veel leuke podia, kerken en plekken in het centrum en alles is op loopafstand van elkaar. Dit heeft mij uitgedaagd na te denken over kortere programmaonderdelen op één avond. Geen concerten op één plek met één programma rondom één ensemble meer, maar een avond vol verscheidenheid: in uitvoerders, componisten en locaties. zo willen we van de meeste concerten spannende en uitdagende programma’s maken die het publiek continue verrast. Daarnaast kleden we de locaties aan voor de muziekweek. je moet echt het gevoel hebben bij een concert van de muziekweek te zijn. we plaatsen opvallende klankinstallaties bij de locaties die voor, tussen en na de concer-ten een extra toevoeging zijn om een avond compleet te maken.

een andere uitdaging vormt het meer zichtbaar maken van de componist. De componist is uiteindelijk de hoofdverantwoordelijke voor datgene dat we horen, maar gaat meestal anoniem op in het publiek. tijdens de concer-ten willen we de componisten dichter bij het publiek brengen en ze ‘het woord geven’. het publiek informeren waar de componist zijn of haar inspiratie vandaan haalt. over de manier waarop wil ik nog niets kwijt, maar op de site van de muziekweek kun je alvast op een leuke en laagdrempelige manier kennis maken met flink wat persoonlijke filmpjes van de geselec-teerde componisten.

wIj hopEN DAt hEt oNS gELukt IS oNS opNIEuw uIt tE VINDEN EN DAt u ALS fEStIVALBEzoEkER VEEL pLEzIER mAg BELEVEN AAN DEzE EERStE VERNIEuwDE EDItIE IN utREcht.

met computers, mIDI, en een rijk arsenaal aan nieuwe manieren en technieken om geluid te manipuleren is er anno 2011 sprake van – schijnbaar – oneindige mogelijkheden binnen het genre van de elektronische muziek.

een grote uitdaging voor veel com-po nisten én musici is het gebruik van elektronische geluidsmanipulatie in live situaties, waarvan we in de muziek-week voorbeelden kunnen horen.

De Disklavier – de digitale nazaat van de pianola – speelt de hoofdrol in ‘Disklavier plus’; een concert in twee delen rondom dit instrument in combinatie met live-elek-tronica en andere instrumenten. Stichting conlon stimuleert componisten tot het schrij-ven voor Disklavier en deze dag horen we opdrachtwerk van wouter Snoei, chad Lang-ford, gert-jan prins en hugo morales. Dit laat-ste werk wordt uitgevoerd door de Engelse pianiste Sarah Nicolls. In het tweede deel van het concert horen en zien we de veelzijdige zangeres en performer Stephanie pan in een nieuw werk van Danny de graan. Voorts nieuw werk van Daniel Schorno, Robert van heumen en de winnaar van de International conlon music prize for Disklavier plus 2011.

Barbara Lüneburg, expert in het combineren van haar viool met live-elektronica, speelt in de inspirerende architectuur van het Van Schijndelhuis nieuwe stukken van Arturo fuentes, Lou mallozzi, henry Vega en john croft. ook speelt ze ‘chameleon chant’ van malle maltis, een stuk dat als winnaar uit de bus kwam bij de 3e editie van de EcpNm European competition for Live-Electronic music projects.

met haar andere optreden in de muziekweek begeeft Barbara Lüneburg zich nadrukkelijk in een multimediale omgeving. De stukken

die zij speelt van marko ciciliani en Yannis kyriakides zijn geschreven voor viool, live-elektronica, video en licht/laser. muziek en beeld gaan hier een dialoog aan vanuit verschillende talen: een zoektocht naar hoe licht en klank op elkaar inwerken en welke krachten dat losmaakt.

zoals uit dit concert van barbara lüneburg al blijkt, zijn componisten van elektronische muziek niet alleen op zoek naar nieuwe klanken, maar ook naar het realiseren van nieuwe luisterervaringen.

In de burelen van de gaudeamus muziekweek, het muziekhuis utrecht, vindt u een opstel-ling van het baanbrekende geluidssysteem wave field Synthesis. De ontwikkeling van dit geavanceerde speakersysteem vloeit voort uit de behoefte aan uitbreiding van de moge-lijkheden van de ruimtelijke weergave van (elektronische) muziek. De 192 speakers van dit systeem zorgen ervoor dat de beweging van geluid niet alleen wordt gesuggereerd maar beoogt een reële reconstructie van het natuurlijk gedrag van geluid. In het lunch-concert op vrijdag 9 september klinken in het muziekhuis utrecht stukken van de jonge componisten ji Youn kang en Yota morimoto, weergegeven door dit geluidssysteem.

‘When I’m writing, sometimes it gets to that place where I feel like the piece is writing itself and I’m trying not to get in the way.’ John Zorn

‘I can totally vouch for this, the not getting in the way is the difficult part…’ Yannis Kyriakides

‘Does music write music?’ Anna Korsun

‘And when this happens, one had better not get in the way – it would be like stopping a runaway locomotive. If there’s an accident, clean up later, and go on.’ Trevor Grahl

foto: Ren

é Mesm

an

elektronische muziek laat zich vanaf haar origine onder-scheiden naar de bron en de bewerkingswijze van de klank. tapemuziek, musique concrète, instrumenten met tape of instrumenten met elektronische geluids bewerking. een hele variëteit aan vormen en soorten die tezamen een alsmaar uitdijend elektronisch universum tot stand hebben gebracht.

Van mIDI tot vierdimensionaal geluid

wave field Synthesis

vr 9 september, 12:30 uur

Muziekhuis Utrecht

Wave Field Synthesis-systeem, The Game Of Life

foto: Herre V

ermeer

foto: Ku

ijpers

Page 7: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

nederlands — gaudeamus muziekweek 2011 — 7

De Gaudeamus muziekweek biedt niet alleen het publiek een mooi inzicht in de diversiteit van het werk van jonge componisten die vanuit de hele wereld het festival bezoeken. juist voor die com-ponisten is het dé plek om elkaar te ontmoeten en te praten over hoe verschillend hun achtergronden en inspiratiebronnen kunnen zijn, hoe verschillend de opleidingen, het lokale muziekleven of het zicht op de wereld vanuit hun werkplek, hoe uiteenlopend de ambities en toekomstplannen. van hun eigen uitvoeringen en het werken met musici en ensembles tijdens het festival, maar even-goed van de uitvoeringen van hun collega’s leren de componisten hoe zij in hun volgende composities weer een stap vooruit kunnen zetten. maar die stap moet hen dan wel geboden worden.

De GauDeamus muziek- week als platform voor internationale talentontwikkelinG

‘And then?... Then one more journey. Other days, other lands, different people… and so forever. I’m ready to leave for other distances again because you made me stronger. Thank you for all.’ Valerio Murat, winnaar Gaudeamus Prijs 2002.

De Gaudeamus prijs is niet een prijs die een bepaald traject afrondt, maar een prijs die – door de eraan gekoppelde compositie-opdracht – een directe hulp is in de ontwikkeling en de carrière van de jonge componist. met deze prijs komen componisten écht een stap verder (zie de citaten boven). en die ontwikkeling kan alleen nog maar mooiere vruchten afwerpen als die opdracht een breder perspectief heeft: daarom werkt de Gaudeamus muziekweek vooral samen met europese en wereldwijde organisaties en netwerken waar men ook actief is op het gebied van talentontwikkeling voor componisten. Daar kunnen de door Gaudeamus geselec-teerde talenten nog meer ervaring opdoen en doorgroeien en omgekeerd ontvangt de Gaudeamus muziekweek graag de bijzondere talenten die door de collega-organisaties naar voren geschoven worden. om de ontwikkeling van jong compositietalent een nieuwe impuls te geven, is onlangs met organisaties als ircam / parijs, internationales musikinstitut Darmstadt, impuls / Graz, voix nouvelles / royaumont, het netwerk ‘ulysses’ opgericht. hier wordt bijzonder talent, zoals de winnaar van de Gaudeamus prijs, de mogelijkheid geboden aan uit-eenlopende workshops deel te nemen en in verschillende omgevingen met musici of andere kunstdisciplines te werken. compositieopdrachten worden door de organisaties gedeeld en het werk dat daaruit resulteert zal dus vaker te horen zijn op de diverse nieuwe muziekfestivals. De artistiek leiders van die organisaties ontmoeten elkaar in utrecht om con-crete afspraken voor de toekomst te maken, maar ook om de unieke projecten in de muziekweek live te beleven. De ontwikkeling van wave field synthesis of het Disklavier- project zijn voor deze organisaties weer interessant. zo is de Gaudeamus muziekweek het startpunt voor allerlei inter nationale co-producties, uitwisselingen en samen-werkingsvormen.

utREcht EN muzIEkDe Gaudeamus muziekweek vindt voor het eerst plaats in utrecht. hoe muziek-minded is utrecht? we vroegen drie directeuren van utrechtse kunstinstel-lingen naar hun meest indrukwekkende muzikale ervaring. vera carasso van museum speelklok, nanette ris van muziekcentrum vredenburg en lucia claus van de stadsschouwburg utrecht.

LucIA cLAuSStADSSchouwBuRg utREcht

‘Deze vraag roept bij mij de vergelijking op met de vraag naar het meest geliefde kind. ik heb mijn twee kinderen onbeschrijfelijk en even veel lief, en hoop nooit te hoeven kiezen. ik heb veel herinneringen aan waardevolle momenten waarin muziek de boventoon voerde. met het gevaar dat morgen bij het ontwaken een andere herinnering me toch dierbaarder lijkt, spreek ik me uit over ‘Diep in het bos’, een voorstelling in de regie van eric de volder met muziek van Dirk van der harst. uit de slordige berg cd’s vis ik tot mijn eigen verbazing een live registratie van de liederen uit deze voorstelling, opgenomen in 1999. ik zet hem op en denk: dit zal niemand overtuigen. wat ontbreekt is de context van het stuk. zelden was ratio (de reflectie op de gruwelijke daden van Dutroux) zo verknoopt met emoties door wonderlijk weerbarstige muziek. weerbarstig klinkt de muziek nog steeds. onmetelijk schoon was het toen: zeven vrouwen, zeven stemmen, een kaal speelvlak, geen grenzen aan de vermetele verbeelding.’

enkele jaren geleden ontstond tijdens de Gaudeamus muziekweek het idee voor een ‘orkest van de 21e eeuw’, een nieuw concept dat symfonische dimensie en nieuwe technologieën, stem en elektronische muziekinstrumenten, de slagkracht van een orkest en de plooibaarheid van een ensemble samenbrengt. Dit bijzondere orkest, inmiddels gedoopt tot eco, het european contemporary orchestra, wordt geformeerd uit orkest de ereprijs (nl), musiques nouvelles (mons, be) en ensemble télémaque (marseille, fr) en komt tot stand met medewerking van de Gaudeamus muziekweek. in 2013 trekt het orkest door europa met nieuwe werken die componisten in nauwe samenwerking met elkaar gaan schrijven. tijdens de Gaudeamus muziekweek zullen enkele van de musici van de aan het orkest deelnemende ensembles samenwerken in drie kleine ensembles in drie korte concerten op zaterdag 10 september. Daarvoor hebben nederlandse componisten als ezequiel menalled en christiaan richter nieuw werk gemaakt. later dit jaar kan ook het publiek in frankrijk en belgië van deze nieuwe werken genieten. Gaudeamus is al sinds de oprichting het kloppende hart van de ecpnm – european conference of promoters of new music, een netwerk van zo’n 70 festivals en organisaties. elk jaar wordt hier de european competition for live electro-nic music projects georganiseerd, waarvan de finalisten langs de festivals touren. in de inspirerende architectuur van het van schijndelhuis voert barbara lüneburg de winnende werken van deze competitie uit voor viool / elektrische viool, live-elektronica en video. Gaudeamus laat kortom geen gelegenheid voorbij gaan om jonge componisten ruimte te geven zichzelf, en daarmee de muziek van nu, te blijven ontwikkelen en spannend voor het publiek te houden. www.ecpnm.com www.ecosound.eu www.ulysses-network.eu

*gepubliceerd in ‘La musique objective’, ed.2E2M, blz.11

Eco Small forms

za 10 september, 12:30 uur

diverse locaties, i.s.m.

Open Monumentendag

Barbara Lüneburg

wo 7 september, 12:30 uur

Van Schijndelhuis

‘The present-day composer refuses to die.’ Edgar Varèse

‘A new composer is born every minute…’ Yannis Kyriakides

‘The present-day composer refuses to have children, if only he is not head of an insurance company :)…’ Anna Korsun

‘Unless the present-day Dutch government kills him or her.’ Trevor Grahl

‘From that moment on it really took off; commissions poured in from all over Europe.’Dmitri Kourliandski, after winning the Gaudeamus Prize 2003*

foto: Jesse No

rtier

Page 8: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

8 — gaudeamus muziekweek 2011 — nederlands

een Gesprek met michel van Der aa en rozalie hirs, De voorzitter van De jury van De GauDeamus prijs van Dit jaar, over het belanG van Deze prijs voor componisten.

michel van der aa nam in 1999 vroeg in zijn carrière deel aan de Gaudeamus competitie met een conceptueel stuk ‘between’ voor vier slag-werkers en elektronica. 'ik was enorm blij dat mijn stuk mee mocht doen, dat het gespeeld werd in het festival, met zo’n hoog niveau van uitvoerders. tot dat moment was mijn concert-muziek wel in nederland te horen, maar werd daarbuiten vooral mijn muziek voor dansvoor-stellingen uitgevoerd. vanaf het winnen van de Gaudeamus prijs is mijn carrière echt gaan lopen.'

voorbij De notenEEN gESpREk mEt mIchEL VAN DER AA EN RozALIE hIRS

Michel van der Aa

Rozalie Hirs

de jury aan het werk

hoE hEB jE hEt mEEDoEN EN hEt wINNEN VAN DE gAuDEAmuS pRIjS ERVAREN? 'De Gaudeamus Prijs is een belangrijk podium voor de jongste generatie binnen- en buiten-landse componisten en ik vond het geweldig dat mijn stuk daar gespeeld werd. Ik heb er destijds geen seconde bij stilgestaan dat ik de wedstrijd zou kunnen winnen. Er waren dat jaar zoveel goeie stukken. Ik zat gewoon met een t-shirt in de zaal en was totaal verrast. Het wedstrijd-element heb ik in het geheel niet gevoeld.’ Rozalie Hirs: ‘Dat wedstrijdelement is ook niet het belangrijkste aspect van de prijs. Eigenlijk gaat de Muziekweek om iets anders: om je te laten inspireren, om vakgenoten te ontmoeten en hun werk te horen. Het internationale karak-ter van deze prijs is heel opmerkelijk, hier ont-staan vriendschappen die je de rest van je leven bij je zult dragen. Als internationale ontmoe-tingsplek voor componisten is de waarde van de Gaudeamus Muziekweek niet te onderschatten.' wELkE cRItERIA SpELEN EEN RoL BIj DE juRYSELEctIE?Rozalie: 'Ik denk dat alle stukken die we hebben gekozen, unaniem, dat was een voorwaarde, écht goed zijn. Dat waren misschien maar twintig van de vierhonderd ingezonden stukken. Hieruit hebben we toen weer onze favorieten gekozen. Overigens leverden de stukken die maar door 2 van de 3 juryleden goed werden bevonden, de meest interessante gesprekken op. Dán praat je over muziek: over vakmanschap, over wat je zelf belangrijk vindt. In het algemeen is het belangrijk dat de stukken helder genoteerd zijn en iets eigens hebben. Je zoekt iets wat iets zegt over de maker, of over de wereld. Hoe ver kan en durft iemand te gaan in de verta-ling van zijn artistieke idee? Als een stuk er echt uitspringt, gaf ons dat een soort geluksgevoel,

we werden er heel enthousiast en blij van. Zo’n ontdekking inspireert.'

Het winnen van de competitie betekende veel voor Michel: 'De prijs was een stevige duw in mijn rug. Heel concreet: via Gaudeamus kwam directeur Armin Köhler van de Donaueschinger Musiktage mij op het spoor. En bij het concert in zijn festival dat daaruit voortvloeide, zat iemand van uitgeverij Boosey & Hawkes in de zaal.' Rozalie: 'Er kan altijd zo iemand in de zaal zitten die geraakt wordt door een stuk en daar heel graag iets mee wil, of het nou de winnaar is of niet. Maar ik denk wel dat het voor alle win-naars een heel belangrijke stap in hun carrière is geweest.'

Volgens Michel heeft het winnen van de prijs des-tijds niet zijn componeren zelf beïnvloed: 'Nee. Ik had altijd al een hoge ambitie. Niet om een bekend componist te worden, maar wel om mezelf steeds opnieuw uit te vinden. Om verder te komen. Maar dit was een belangrijke pluim op mijn hoed. Sinds-dien is mijn componeren geëvolueerd hoewel ik nog steeds begrijp waarom ik ‘Between’ indertijd maakte.' Rozalie: 'Het belangrijkste voor een com-ponist is dat hij of zij dóórgaat. Dat hij of zij zich blijft ontwikkelen ongeacht een prijs.'

DENk jE DAt jE zoNDER hEt wINNEN VAN DE gAuDEAmuS pRIjS zou zIjN wAAR jE Nu BENt? Michel: 'Dat kan ik onmogelijk beantwoorden. Gespeeld worden op de Donaueschinger Musiktage was cruciaal. Misschien had het anders langer geduurd, misschien ook niet. Ik ben nu in de luxe positie dat Boosey & Hawkes voor mij aan de slag gaat, terwijl juist dát – kansen krijgen – in deze tijd heel moeilijk is geworden voor com-ponisten.'

IN hEt LIcht VAN DE huIDIgE oNtwIkkELINgEN moEtEN wE VREzEN VooR hEt EINDE VAN Auto-Noom gEcompoNEERDE muzIEk? Rozalie: 'Nee. Uniek aan muziek is dat het iets ontastbaars heeft wat je kan raken. En dat geldt zowel voor autonome muziek als voor bijvoor-beeld filmmuziek. Ik geloof overigens erg in de vervaging van genres, muziekstijlen, en in het integreren van verschillende media, waaronder muziek, binnen één werk. Ik denk dat com-ponisten en luisteraars zich steeds vrijer tussen verschillende genres en media gaan bewegen. Michel: 'Er blijven componisten – inclusief ikzelf – die concertmuziek schrijven. Maar het is wel belangrijk dat componisten, als ze daar ten-minste een natuurlijke hang toe hebben, zich ver-breden. Componisten werken steeds vaker met beeld, er wordt meer nagedacht over podium-presentatie. Mensen gaan voorbij de noten. De rol van autonomie in muziek is zeker aan het ver-anderen, maar ik geloof niet dat de combi natie van muziek en multimedia HET antwoord is.'

Werken van Michel van der Aa en Rozalie Hirs worden uitgevoerd tijdens The Night of the Unexpected.

the Night of the unexpected

do 8 september, 20:30 uur

Tivoli Oudegracht

‘When we separate music from life we get art.’ John Cage

‘Death is the only thing that can separate life from music.’ Yannis Kyriakides

‘If we add art to life, life becomes better, living becomes more cheerful!’ Anna Korsun

‘But in order for this miraculous transformation to occur, we must first learn to listen.’ Trevor Grahl

foto: Ben van D

uin

foto: Rich

ard Ayres

foto: Co B

roerse

Page 9: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

nederlands — gaudeamus muziekweek 2011 — 9

the night of the unexpected is de titel van een bijzonder programmaonder-deel van de Gaudeamus muziekweek. binnen het bestek van een avond wordt het publiek meegenomen op een on onderbroken reis langs muzikale grenzen, subsonische afgronden en eindeloze klanklandschappen. alle optredenden spelen slechts kort en wor-den zonder onderbreking gevolgd door weer een andere horizon in het grenze-loze muzikale spectrum van the night of the unexpected. ik ontmoet roland spekle, de programmeur van deze avond op utrechts centraal station terwijl hij op doorreis is. zijn enthousiasme voor muziek en voor zijn geesteskind ver-taalt zich in een even aanstekelijke als informatieve spraakwaterval die zich goed laat vergelijken met de dynamiek van the night of the unexpected. Dat de formule van the night of the unex-pected aanslaat, bewijst de interesse uit het buitenland: op dit moment zijn er contacten met hannover, berlijn, moskou, londen en istanbul om the night of the unexpected ook daar te organiseren. voor roland spekle een geweldige kans om zijn doel – uitwisse-ling en dialoog binnen het hele veld van de hedendaagse muziek – te bereiken.

jIj oRgANISEERt Nu AL EEN AANtAL jAREN thE NIght of thE uNExpEctED. wANNEER StARttE DIt INItIAtIEf? 'The Night of the Unexpected bestond al voordat ik er bij kwam in 2003. The Night is ooit ontstaan bij Gaudeamus, waar men destijds graag een avond wilde organiseren waar de rafelranden van de hedendaagse muziek een plek moes-ten krijgen. Elektronica, geluidskunst maar ook aan popmuziek verwante stijlen werden op die manier de Gaudeamus Muziekweek binnen gehaald. Vanaf het begin heb ik me sterk gemaakt om de avond te laten afwijken van een reguliere concertvorm, waarbij dit het resultaat is geworden.'

hoE oNtStoND BIj jou hEt IDEE om EEN coNcERtAVoND tE oRgANISEREN DIE zoVEEL VERSchILLENDE muSIcI EN StIjLEN IN ééN pRogRAmmA comBI-NEERt?'Een concept als dit biedt de mogelijkheid om veel verschillende groepen en artiesten bij elkaar te brengen in een compact programma. Het idee voor het concept kreeg ik door het lezen van David Toops boek ‘An Ocean of Sound’. David Toop beschrijft de schok die Claude Debussy onderging toen hij in 1889 de Wereld-tentoonstelling in Parijs bezocht en daar voor het eerst de klanken van de Javaanse Gamelan hoorde. Debussy was verbijsterd door de funda-menteel andere muziek die hij daar hoorde en was vanaf dat moment op zoek naar een muziek die vrij was van conventies en zich onttrok aan de academische wetmatigheden op het gebied van harmonie, melodie en ritme. Het deed mij beseffen dat muziek van alle windstreken en

tijden is. Alle barrières die je daarbinnen opwerpt, zijn arbitrair. Ik wilde vanuit deze gedachte een statement maken: hedendaagse muziek bestaat uit een enorm palet aan kleuren en stijlen die zich zonder begrenzingen ont-wikkelen, elkaar kruisen en bevruchten. Het hele muzikale veld in kaart brengen, zonder de denkbeeldige hokjes waarin sommige mensen denken. Dát is wat ik wilde! Daarmee neem ik afstand van de focus op de Westerse, academi-sche, cultuur van gecomponeerde muziek.'

jE zou kuNNEN zEggEN DAt DE NIght EEN gRENzELooS pERSpEctIEf BIEDt op DE hEDENDAAgSE muzIEk. gEcompoNEERD, gEïmpRoVISEERD, pop, EtNISchE muzIEk, Dj’S of BLAck mEtAL. ALLES kuNNEN wE tEgEN-komEN op DE NIght. wAt pRoBEERt DE NIght mEt DEzE DIVERSItEIt tE BEREIkEN? 'Er zijn twee regels in het programmaconcept: geen enkele artiest speelt langer dan een kwar-tier. Daardoor is de breedte te zien, de diversiteit en de dynamiek van het hele programma. Het publiek blijft zo geboeid, de voortgang van het programma dwingt aandacht af. De tweede regel luidt: geen enkele artiest staat op het podium. De traditionele, uit de 19e eeuw afkom-stige, scheiding tussen musici en publiek slech-ten. Die ingesleten gewoonte biedt het publiek een comfort zone die ik uit wil dagen. Tijdens The Night of the Unexpected kun je niet zitten en wegdommelen in een stoel. Je moet erbij blij-ven. Ik wilde het programma zo inrichten dat ook de popliefhebber naar bijvoorbeeld ‘Lux Aeterna’ van Ligeti wíl luisteren en het daardoor zou kunnen waarderen.’Dat deze dynamiek werkt, mocht ondergete-kende vorig jaar zelf ervaren tijdens The Night of the Unexpected in Paradiso. Na enige tijd gefascineerd geluisterd te hebben naar nieuw gecomponeerde muziek voor gamelan, werd de verstilde atmosfeer volledig aan gort gespeeld door de Noorse metalband Killl. Een groter

contrast was nauwelijks denkbaar, maar de concentratie van het publiek was voor beide acts optimaal.

wAt kuN jE VERtELLEN oVER hEt pRogRAmmA VAN DEzE NIght of thE uNExpEctED?'Het programma is nog niet rond, maar enkele dingen kan ik wel verklappen. Pianiste Sarah Nicolls speelt ‘Transit’ van Michel van der Aa en ook blokfluitist Erik Bosgraaf waagt zich aan zijn werk naast dat van de 17e eeuwse Utrechter Jacob van Eyck. Slagwerk Den Haag speelt rondom het publiek en van de Utrechtse com ponist Jorrit Tamminga horen en zien we een werk uit ‘Jane’, een even absurdistische als geslaagde combinatie van film en live muziek. Uit een heel andere hoek, ‘Hi energy improvisa-tie’, komt Lean Left met de twee gitaristen van de Ex, saxofonist Ken Vandermark en drummer Paal Nilssen-Love.'

hoE zIE jIj DE VERhouDINg tuSSEN hEt pRogRAmmA VAN DE NIght EN DAt VAN DE RESt VAN hEt pRogRAmmA VAN DE gAuDEAmuS muzIEkwEEk? Die relatie is heel duidelijk. Ensembles uit de hedendaagse gecomponeerde muziek of stukken die door de jury van Gaudeamus Muziekprijs zijn genomineerd, passen in het concept. Tegelijker-tijd brengen we ook in dat werk andere accenten aan om de ontwikkelingen van de nieuwe muziek in de volle breedte te kunnen zien.

www.thenightoftheunexpected.nl

the Night of the unexpected

do 8 september, 20:30 uur

Tivoli Oudegracht

Knalpot, 2010

Lean Left

Erik Bosgraaf

De nacht van het onverwachte

foto: Paul &

Men

no de N

ooijer

foto: Pieter Kers

foto: Maarten M

ooijm

an

Page 10: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

10 — gaudeamus muziekweek 2011 — nederlands

De ontwikkeling van klankinstallaties tot een volwaardige kunstdiscipline is ontstaan vanuit twee verschillende invals-hoeken. allereerst is er de behoefte van componisten om ‘machines’ te ontwikkelen die een zekere muzikale interac-tie met de omgeving of met de toeschouwer aangaan. De tendens dat beeldend kunstenaars ook klank of muziek willen incorporeren in hun kunstvorm was een andere ontwikke-ling die bij heeft gedragen aan deze nieuwe kunstvorm. een grote pionier op dit vlak was de koreaan nam june paik, die op de grens van beide disciplines opereerde en in de jaren ’50 en ’60 veel opschudding veroorzaakte met zijn door de fluxus-beweging geïnspireerde klankinstallaties en performances. inmiddels is deze kunstvorm uitgegroeid tot een florerende zelfstandige kunstvorm waarin nederlandse kunstenaars als edwin van der heide en het duo rob van rijswijk en jeroen strijbos internationaal flink aan de weg timmeren. in museum speelklok treft u enkele installaties aan van onder meer rob van rijswijk/jeroen strijbos, van Dyane Donck/ jake de vos en van Dyane Donck/evelien van den broek. vanuit het festivalhart vertrekt ook de ‘roadtrip’ ‘like harry’ die u, gewapend met een koptelefoon, op een bijzondere manier de binnenstad van utrecht laat ervaren. (voor meer info zie artikel festivalhart). in vredenburg leeuwenbergh ziet en hoort u een nieuw werk van de in slovenië geboren tao G. vrhovec sambolec dat hij speciaal voor deze plek maakt. De installaties van sambolec zijn vaak een uitvergroting van een speci-fiek natuurlijk verschijnsel of gaan een dialoog aan met de om geving van het werk. van rob van rijswijk en jeroen strijbos is op dezelfde plek – in de ruimte naast de concert - zaal – de keramische geluidssculptuur ‘whispers’ te zien en horen, waarbij tekstfragmenten en spraak de basis vormen voor een fascinerende auditieve zoektocht. De prachtige installatie ‘Dropper 01’ van de franse kunstenaar arno fabre staat opgesteld in de kleine zaal van theater kikker. hij liet zich inspireren door het lekken van water door een dak: 8 slagwerkinstrumenten staan opgesteld in een cirkel onder een netwerk van kabels en leidingen. een com-puterprogramma controleert de waterdruppels die uit de leidingen en op de instrumenten vallen. vier surround

tussen beeld en geluid

speakers versterken de geluiden die samen een compositie tot stand brengen die in de verte iets weg heeft van een indonesische gamelan. beiaardier joost van balkom presenteert zijn ‘humming birds’: kleine op vogeltjes lijkende mechaniekjes die worden aan-gestuurd door een computer en razendsnel maar héél zacht op de klokken van een (rijdend) carillon tikken. het resultaat is dat het bekende geluid van klokken die worden aangesla-gen, verandert in het geluid van aangestreken klokken, wat een totaal andere geluidservaring oplevert. De stukken die van balkom speciaal voor dit nieuwe instrumentarium com-poneert, maken dankbaar gebruik van de enorme uitbreiding van de speelmogelijkheden van de traditionele beiaard. op De neude vinden we de ‘kniktiks’ van hans van koolwijk. net als het werk van arno fabre, gaat ‘kniktiks’ een dialoog aan met een natuurlijk verschijnsel. ‘kniktiks’ zijn gemani-puleerde vlaggenmasten die zijn opgesteld in een cirkel en bewegen op de wind. aan de vlaggenmasten zijn buisklok-ken bevestigd die tot klinken komen door de beweging van de vlaggen. staand in het midden van de cirkel hoort de toeschouwer de door de wind aangestuurde muziek van de klokken. een andere installatie, of eigenlijk geluidssysteem, moet in dit verband worden genoemd. in het kantoor van de Gaudeamus muziekweek, het muziekhuis utrecht, vindt u een opstelling van het revolutionaire geluidssysteem wave field synthesis, een uniek geluidssysteem met 192 speakers, dat het mogelijk maakt om het natuurlijk gedrag van geluid te reconstrueren.

Arno Fabre, Dropper 01Hans van Koolwijk, Kniktiks

De Gaudeamus muziekweek presenteert naast het concert-programma ook nieuwe muziek die is vervat in beeldende installaties. op verschillende plekken in de stad zijn fraai vorm gegeven klankinstallaties te zien, te ondergaan of zelf te bedienen.

‘Everyone is born with genius, but most people only keep it a few minutes.’ Edgar Varèse

‘Genius is a stupid concept.’ Yannis Kyriakides

‘Good! Fewer composers – less competition!’ Anna Korsun

‘...and to reclaim it, we must learn to listen, and to unlearn.’ Trevor Grahl

klankinstallatieroute

wo 7, za 10 en zo 11 september, vanaf 12:00 uur

diverse locaties

Like harry

wo 7, za 10 en zo 11 september, vanaf 11:00 uur

Museum Speelklok

vertrektijden tussen 11:00 en 12:00,

13:30 en 14:30, 16:00 en 17:00 uur (m.u.v. zondag)

wave field Synthesis

vr 9 september, 12:30 uur (lunchconcert)

Muziekhuis Utrecht

kLANkINStALLAtIERoutE

museum Speelklok

Dyane Donck / Jake de Vos, N2O; Multiversum I + II

Dyane Donck / Evelien van den Broek,

Yesterday; Circular Music

Karlheinz Stockhausen, Speeldoosjes uit Tierkreis

Rob van Rijswijk / Jeroen Strijbos, Dadoc

Joost van Balkom, Humming Birds

theater kikker

Arno Fabre, Dropper 01

De Neude

Hans van Koolwijk, Kniktiks

muziekhuis utrecht

The Game of Life, Wave Field Synthesis

Rob van Rijswijk / Jeroen Strijbos, Whispers

Page 11: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

nederlands — gaudeamus muziekweek 2011 — 11

Wilbert Bulsink & Geert Glas, Götterfunken Ted Hearne schrijft nieuw werk voor Ensemble Klang en klinkt tijdens ECO Small Forms

waar komt muzikale inspiratie vanDaan? wat beweeGt een componist om op een zeker moment achter een piano, een computer of een leeG vel papier te zitten en te beGinnen? Drie componisten over inspiratie en (autonoom) muzikaal Denken.

fietsen voor inspiratie

Wilbert Bulsink fietste naar Istanbul via Scandinavië. In 5 maanden reed hij door 15 landen en legde in totaal 9000 km af. 'Ik had het plan om korte opnames te maken onderweg, nog niet direct om een stuk te maken. Het leek mij conceptueel interessant om elke dag 15 secon-den op te nemen en al die samples achter elkaar te zetten als impressie van de reis. Inmiddels is dit geëvolueerd tot een heel ander plan waar ik op dit moment – juni 2011 – nog een vorm voor zoek. Ik heb wel een gevoel over wat het moet worden: dagboekfragmenten, beelden, verhalen en muziek spelen daarin een rol. Ik wil een reis-verhaal maken in muziek.'

Vind je met zo’n persoonlijke aanleiding nog wel ruimte voor autonoom muzikaal denken?'Ik probeer de betekenis van het materiaal dat ik onderweg heb opgenomen, los te zien van de

bron. Ik koppel de opnames los van de oorsprong en tracht ze als autonoom geluid te benaderen. Verder probeer ik vanuit vorm en structuur te denken, waarmee je de inhoud en ook de inspiratie op de achtergrond laat. Dus dan kan de inhoud wellicht niet zo autonoom zijn, maar de wijze waarop het stuk tot stand komt is dat dan weer wel. Ik hoef ook niet zozeer te weten waar mijn inspiratie vandaan komt. Uiteindelijk heeft mijn componeren toch meer te maken met abstracte begrippen dan met concrete muzikale inhoud. Voor mij vormen autonoom muzikaal denken en programmatische muziek een tegen-stelling, maar ik vind het beide valide manieren om muziek te benaderen, en ik aarzel dan ook niet ze allebei dooreen te gebruiken. Een stuk moet los gezien kunnen worden van de aanlei-ding of de inspiratiebron. Het publiek hoeft daar geen boodschap aan te hebben.'

Ned McGowan presenteert met zijn band Hex-nut een reeks stukken die zijn geënt op foto’s van Edward Burtynsky. Het idee is van McGowan en daarnaast componeerde hij de muziek voor één van deze stukken. 'Ik wilde een cyclus maken over de verandering van de aarde door ingrijpen van de mens aan de hand van een aantal begrip-pen. Deze zijn: extrac tie, verfijning, vervaardi-ging, consumptie, verwoesting en hergebruik. Deze thema’s zijn te vinden in het werk van Burtynsky, maar heb ik zelf op basis daarvan

geformuleerd. De foto’s van Burtynsky zijn even fascinerend als schokkend. Prachtige foto’s die je confronteren met de gevolgen van de manier waarop de mensheid met de aarde omgaat.'

Wanneer je muziek componeert vanuit zo’n concrete inspiratie, is er dan nog sprake van autonoom muzikaal denken? 'Muziek is een taal en ik heb mijn eigen taal ont-wikkeld. Ik denk in die taal en die heeft een eigen logica die voor mij zelf volkomen helder is. De muziek ontstaat uit verbeelding die in dit geval wordt geprikkeld door de gekozen foto’s. Een klankverbeelding dus. Ik wilde geen muzikaal décor bij de foto’s of een slideshow als achter-grond bij mijn stuk. Beeld en geluid moesten op hetzelfde niveau staan. De kracht van heden-daagse muziek is dat het de mogelijkheid in zich draagt om iets te zeggen met de klanken van nu.

utREcht EN muzIEkDe Gaudeamus muziekweek vindt voor het eerst plaats in utrecht. hoe muziek-minded is utrecht? we vroegen drie directeuren van utrechtse kunstinstel-lingen naar hun meest indrukwekkende muzikale ervaring. vera carasso van museum speelklok, nanette ris van muziekcentrum vredenburg en lucia claus van de stadsschouwburg utrecht.

NANEttE RISmuzIEkcENtRum VREDENBuRg

‘ik zou wel 100 muzikale ervaringen kunnen noemen. maar wat me altijd is bijgebleven, is het eerste concert van hoketus. ik was begin 20 en het was rond 1976 – 1977. hoketus, het ensemble van louis andriessen, speelde in het Gemeente-museum in Den haag met onder meer paul koek en huib emmer. het was mijn eerste confronta-tie met minimal music. muziek tot op de hoofd-lijnen teruggebracht. het ensemble had een dubbele bezetting, opgesteld aan weerszijden van de zaal wat een soort wedstrijd suggereerde. het was zo spannend omdat die dubbele bezet-ting een echo-effect gaf waarin kleine ritmische verschuivingen een enorme lading krijgen. Dan ga je heel erg op de details letten en kom je er hélemaal in. het bood mij een nieuwe, totaal andere luisterervaring. Glass, reich, ik heb het daarna allemaal gehoord, maar dit was écht heel spannend. het zou mooi zijn als dit soort bijzon-dere gebeurtenissen vaker zouden plaatsvinden en dat we daar ook jong publiek naar toe kunnen halen, zoals toen. De zaal zat vol.’

‘I became aware that all sounds can make meaningful language.’ Karlheinz Stockhausen

‘Our mind which is hard wired to find meaning is tricked into seeing it as meaningful.’ Yannis Kyriakides

‘Think so not only on Sirius.’ Anna Korsun

This quotation has been edited. Stockhausen more likely said: ‘I became aware that all sounds [that I wrote] can make meaningful language.’ Trevor Grahl

ik houD ervan om De weerstanDen van musici bloot te leGGen en ze aan te sporen Deze te overwinnen.

Die klanken horen bij deze tijd en spreken dus ook aan bij de mensen die nu leven.'

De Amerikaanse componist Ted Hearne won de Gaudeamus Prijs in 2009 met een selectie uit zijn ‘Katrina ballads’, geïnspireerd op de ver-schrikkingen die de orkaan Katrina aanrichtte in New Orleans in 2005.

Wat inspireert hem? 'De persoonlijke invloeden van afzonderlijke uitvoerende kunstenaars vormen een grote bron van inspiratie. Wat is de ‘comfort zone’ van de musicus? Welke gebaren komen steeds terug? Wat voor soort ideeën gaat hij of zij normaal gesproken uit de weg tijdens het musiceren? Ik houd ervan om de weerstan-den van musici bloot te leggen en ze aan te sporen deze te overwinnen. Zulke uitdagingen inspireren ook – alsof er nieuw ‘materiaal’ wordt gecreëerd dat deeltjes bevat die de musici herkennen als hun eigen muzikale DNA maar dan in combinatie met vreemde stoffen. Hoe ver ik gaan kan voordat de druk zo groot wordt dat de muzikant zich tegen mij keert, of tegen het project? Er zijn gevallen geweest waarin deze filosofie niet werkte. Toch hebben de resultaten me vaak geholpen om te groeien als componist'. Ted denkt niet dat er zoiets is als een universele betekenis van muziek maar gelooft evenmin dat muziek alleen in staat is iets zuiver muzikaals uit te drukken. 'Het zou dwaas zijn om dat te

beweren. Als ‘muzikale autonomie’ het idee is dat muziek per definitie alleen zichzelf representeert dan ben ik het daar hartgrondig mee oneens. Een en hetzelfde stuk kan voor een tastbaar concept staan dat door een klein groepje mensen – of zelfs een individu – wordt opgepikt en aan-vaard. Voor ieder van ons geldt dat we muziek bij beluistering een plek geven binnen een reeks van eerdere ervaringen. Ik zie niet hoe je dit kunt vermijden – en eigenlijk is dat nooit mogelijk geweest sinds er zoiets als een muzikale traditie bestaat. Bovendien hechten mensen vaak juist belang aan muziek omdat genres en invloeden op elkaar inspelen. Deze interactie geeft op verschillende niveaus informatie prijs over de achtergrond en culturele dialoog die inherent is aan het werk.'

hexnut

wo 7 september, 21:00 uur

Vredenburg Leeuwenbergh

Eco Small forms

za 10 september, 12:30 uur

diverse locaties i.s.m.

Open Monumentendag

Ensemble klang

zo 11 september, 12:30 uur

Vredenburg Leeuwenbergh

Rosa Ensemble

zo 11 september, 17:00 uur

Museum Speelklok

foto: Geert G

las

foto: Arth

ur K

aye

Page 12: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

12 — gaudeamus muziekweek 2011 — nederlands

proporties en fantasie Ulrich Pöhl is artistiek leider en dirigent van het

Utrechtse Insomnio dat tot de toonaangevende ensembles in het Nederlandse muziekleven gerekend mag worden. Insomnio is tijdens de Muziekweek te horen met uitsluitend nieuw werk: vier genomineerde composities en een stuk van Artur Akshelyan, resultaat van de eer-volle vermelding die hij ontving in de Gaudeamus Muziekweek 2010.

Hoe werk je aan een stuk dat je nog niet kent? ‘Als dirigent heb ik de partituur en zorg ik ervoor dat ik die goed ken wanneer ik voor het eerst met de musici ga werken. De musici verwach-ten dat ook van mij. Dat ik een stuk niet begrijp, komt eigenlijk niet voor. Wat wél gebeurt is dat een stuk op papier zo dichtgetimmerd is, dat ik me bijna geen voorstelling kan maken van het resultaat. Dat zegt ook iets over de kwaliteit van de compositie. Wanneer tussen al die noten de muziek niet meer te zien is, houdt het voor mij op. Goede proporties in een compositie zijn voor mij heel belangrijk. Proporties en fantasie. Wat ik ook van belang vind is of een partituur voorziet in het contact tussen verschillende spelers. Natuurlijk, en gelukkig, word ik wel eens verrast

tijdens een repetitie. Soms versterkt zoiets mijn interpretatie en het komt ook zeker voor dat ik iets aanpas.’

Pete Harden, artistiek leider van Ensemble Klang, wijst op het belang van de context van een bepaald stuk. Vooral als het een heel abstract stuk is, is die context wel belangrijk! Met een stuk als ‘Katrina Ballads’ (van Ted Hearne) zoek je natuurlijk wel uit waar de teksten op duiden. Dan gaat het niet alleen om de letterlijke betekenis van de woorden, maar ook om de ‘social ecology’ van een stuk. Verandert die kennis ook de inter-pretatie van een stuk? ‘Ja, absoluut!’

Ook pianiste Tomoko Mukaiyama wordt zelden verrast door het notenbeeld van een nieuw stuk: ‘Helaas heb ik lang niet iets gezien met een nieuwe notatie, een nieuwe taal. Ik kan altijd wel íets vergelijken met wat er al is, het komt nooit voor dat ik een partituur volstrekt niet kan plaatsen. Er is altijd wel een referentie naar iets anders. De partituur als medium is mij zéér vertrouwd en biedt doorgaans voldoende informatie. Het geluk met levende componisten is dat je ze ook nog altijd gewoon kunt bellen.’

Tomoko Mukaiyama

Ensemble Klang Ulrich Pöhl

nieuwe muziek vormt bijna per Definitie een uitDaGinG voor het publiek. maar eerst en vooral ook voor De musici Die een compositie voor het eerst onDer oGen krijGen. hoe DoorGronD je De muzikale taal van een stuk Dat je noG niet kent? een kleine ronDGanG lanGs een pianiste en twee artistiek leiDers van ensembles leert Dat De componist zelDen buitenspel staat bij het interpreteren en instuDeren van een nieuw stuk.

natuurlijk, en GelukkiG, worD ik wel eens verrast tijDens een repetitie. soms versterkt zoiets mijn interpretatie en het komt ook zeker voor Dat ik iets aanpas.

Pete Harden bevestigt dit: ‘Omdat we met z’n zessen werken en iedereen overal aan meedoet, is iedereen op alle niveaus bekend met een stuk. Er is altijd veel tijd nodig bij het voorbereiden, maar dat een stuk ondoorgrondelijk blijft, komt zelden voor.’

Hoe zit dat met de stukken die we van Tomoko Mukaiyama en de Seattle Chamber Players kunnen horen in de Muziekweek? ‘De taal van de stukken die ik speel in de Muziekweek, ‘Satellites’ van Yannis Kyriakides en ‘Style Wars V – Minimal Madness’ van Michiel Mensingh, ken ik heel goed en daardoor krijg ik makkelijk vat op die stukken. De muziek van Kyriakides ken ik al heel lang, een jaar of tien, en eerder speelde ik al een stuk van Mensingh. Daarom is hun taal mij goed bekend, wat de kennismaking met een nieuw stuk verge-makkelijkt.’

Steeds vaker prefereren componisten work-shopvormen waarin eerste compositieschetsen worden uitgeprobeerd. Om de opgedane kennis dan weer te verwerken in het stuk-in-ontwikkeling. Ulrich Pöhl is positief over deze werkvorm: ‘Dan kun je iets echt op een ensemble modelleren waarbij alle specifieke kwaliteiten van de musici en het ensemble worden aan-gesproken. Dat verbetert ook de kwaliteit van een compositie.’Pete Harden bevestigt de voordelen van een der-gelijke wisselwerking: ’Soms komen componis-ten met slechts enkele maten of alleen een idee waar we dan veel over praten. Dat werkt heel anders. Veel componisten zijn op zoek naar een andere relatie tussen hun werk en de uitvoerders die het moeten spelen. En sommige componis-ten geven graag vrijheid aan de uitvoerders.’

Insomnio

ma 5 september, 20:15 uur

Vredenburg Leeuwenbergh

Seattle chamber players /

tomoko mukaiyama

za 10 september, 21:30 uur

Vredenburg Leeuwenbergh

Ensemble klang

zo 11 september, 12:30 uur

Vredenburg Leeuwenbergh

‘People whose sensibility is destroyed by music in trains, airports, lifts, cannot concentrate on a Beethoven Quartet.’ Witold Lutoslawski

‘People who think that a Beethoven string quartet is the only sensible musical experience cannot hear music in trains, airports and lifts.’ Yannis Kyriakides

‘Russian subway. Noise level 90 dB. Who is Beethoven?.’ Anna Korsun

‘I prefer to take this literally: because of Muzak in public spaces, our population can concentrate on everything else normally, but just not a Beethoven Quartet.’ Trevor Grahl

foto: Rach

el Nieb

org

foto: Do

rota Walen

tynow

icz

Page 13: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

kAARtVERkoopfestivalhart museum Speelklok De centrale festivalkassa en infobalie is van zo 4 t/m zo 11 september van 10.00 – 17.00 uur geopend. Steenweg 6, Utrecht

Via de website zijn online kaarten te koop. Tijdens het festival is er tevens bij de centrale festivalkassa en vanaf een uur voor aanvang op (de meeste) festivallocaties kaartverkoop mogelijk. Reserveren kan alleen tijdens het festival via: 030 82 00 111

avondconcert €17,50, met korting €12,50 lunchconcert €5,00 festival passe-partout €75,00, met korting €50,00Korting voor studenten, CJP en U-pas houders

ticketsfestival hub museum Speelklok The festival’s central booking office and info desk. Open from Sunday September 4 through Sunday September 11 from 10:00 until 17:00. Steenweg 6, Utrecht

through our website you can purchase tickets on-line. Through-out the festival tickets can be obtained at the central booking office as well as from an hour before the start of each con-cert at (most) festival locations. Seats can only be booked during the festival on +31 30 82 00 111

evening concert €17,50, with reduction €12,50 lunch concert €5,00 festival pass €75,00, with reduction €50,00 Reduced tickets for students, CJP and U-pas holders

coLofoN / colophon

Dit is een uitgave van gaudeamus muziekweekthis magazine is issued by Gaudeamus MuziekweekLoevenhoutsedijk 3013552 XE Utrechttel: +31 (0)30 82 00 [email protected]

artikelen en interviews articles & interviews

Geert van Boxtel

redactie editors

Ingrid Beer, Henk Heuvelmans,

Martijn Buser, Jonatan Brand

vertaling translation

Helen Metzelaar

concept en ontwerp concept and design

Studio Lonne Wennekendonk

druk print 4000, Lecturis BV

facebook.com/muziekweek

twitter.com/muziekweek

twitter #gmw11

mEt StEuN VAN / with support of

partners

international partners

Media partners

algemene informatie general information — gaudeamus muziekweek 2011 — 13 / 16

Page 14: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

zonDaG 4 september / sunDay september 4

maanDaG 5 september / monDay september 5

DinsDaG 6 september / tuesDay september 6

± 15:30 uitfeestlocatie location: Neude podiumuitvoerenden performers: orkest de ereprijs – Rosa Ensemblecomponisten composers: Trevor Grahl, Hussy – Michiel Mensingh, Style Wars IV (WP)

20:15 locatie location: Vredenburg Leeuwenberghuitvoerenden performers: Insomnio o.l.v. Ulrich Pöhl m.m.v. Valérie Guillorit – Maciej Straburzyński – Laura Sandee componisten composers: Vladimir Gorlinksi, Ultimate Granular Paradise (JS) – Wei-Chieh Lin, Tracing the Shadows of Broken Time (JS)

10:00 composers’ meetinglocatie location: museum Speelklok

10:00 composers’ meetinglocatie location: museum Speelklok

> 11:00Like harry (WP)locatie location: start museum Speelklok componisten composers: Robert van Heumen – Simone de Jong vertrek tussen departure between: 11:00 - 12:00, 13:30 - 14:30, 16:00 - 17:00

14 — gaudeamus muziekweek 2011 — programma program

12:30 locatie location: utrechts conservatoriumuitvoerenden performers: orkest de ereprijs o.l.v. Wim Boerman m.m.v. Łukasz Owczynnikowcomponisten composers: Ryan Latimer, Rotten Music – Peter McNamarra, Cross Modifications – Thierry Tidrow, Silk Hole – Benjamin Scheuer, Excerpt from the process of creating a Monstrosity – Trevor Grahl, Hussy – Tadeusz Wielecki, The Time of Stones – Michael Smetanin, Ouverture voor een Mayakovski-opera

12:00 – 17:00 klankinstallatieroute sound installation routedoorlopend continuously: zie pagina 10 voor meer informatie, see page 10 for more informationlocatie location: start Museum Speelklok

12:30 locatie location: Van Schijndelhuisuitvoerenden performers: Barbara Lüneburgcomponisten composers: Malle Maltis, Chameleon chant – Arturo Fuentes, Lightness – Lou Mallozzi, For the record – Henry Vega, The Fury of Sunrises – John Croft, ...mit schwarzem Glanz

Thierry Tidrow, It had something to do with the telling of time (JS) – Sergey Khismatov, to the left (JS) – Artur Akshelyan, Lichtfarben IIklankinstallaties sound installations: Tao G. Vrhovec Sambolec, Tuning In – Strijbos & Van Rijswijk, Whispers

14:30 compositiewedstrijd Nederlands harpfestival Dutch harp competitionlocatie location: utrechts conservatoriumuitvoerenden performers: Miriam Overlach a.o.lezing presentation: Roel van Oostencomponisten composers: Luciano Berio, Sequenza II – Kaija Saariaho, Fall

20:15 locatie location: geertekerkuitvoerenden performers: DoelenKwartet – Ensemble MAE – Amsterdam Collage Ensemble – Brian Archinal – Reinier van Houdtcomponisten composers: Diana Soh, [Ro]ob[ta]ject[tions] (JS) – Chiu-Yu Chou, String Quartet nr. 1 – Ezequiel Menalled, N N (JS) – Luiz Henrique Yudo, The Maze of Saint-Omer – Yu Oda, The Scheme of the Sea Organ (JS) – Nick Deyoe, Lullaby (WP) – Miguel Azguime, De l’Étant Qui Le Nie

20:00 locatie location: Van Schijndelhuisuitvoerenden performers: Elisabeth Smalt – Vincent Heppcomponisten composers: Andrew McIntosh, Voice and Echo 1 (JS)

21:00 wrenchlocatie location: Vredenburg Leeuwenberghuitvoerenden performers: Hexnutcomponisten composers: Jan Bas Bollen, SAQUEO – David Dramm, Barrier – Anthony Fiumara,

Repeating Ourselves (WP) – Mayke Nas, PVC (Petrochemical Vibration Construction) – Seung-Ah Oh, Figures In Time – Ned McGowan, Destroy Recycle Constructklankinstallaties sound installations: Tao G. Vrhovec Sambolec, Tuning In – Strijbos & Van Rijswijk, Whispers

22:45 locatie location: Van Schijndelhuisuitvoerende performer: Barbara Lüneburgcomponisten composers: Marko Ciciliani, Alias – Yannis Kyriakides, Bayesian Poison

woensDaG 7 september / weDnesDay september 7

DonDerDaG 8 september / thursDay september 8

10:00 composers’ meetinglocatie location: museum Speelklok

12:30 Disklavier plus 1locatie location: museum Speelklokuitvoerende performer: Sarah Nicollsuitvoerenden/componisten performers/composers: Wouter Snoei, The Game (WP) – Chad Langford, Enigma cipher (WP) – Gert-Jan Prins, Cavity: the Player Piano version (WP) – Hugo Morales, Valves

17:00 Disklavier plus 2locatie location: museum Speelklokuitvoerende performer: Stephanie Panuitvoerenden/componisten performers/composers: Robert van Heumen, Het geluid van de machine (WP) – Danny de Graan, Talking Disklavier (WP) – Daniel Schorno, The-never-ending-cycle (WP) – Julian Scordato, Axon

20:30 the Night of the unexpectedlocatie location: tivoli oudegrachtuitvoerende performer: Hauschka – Lean Left – Thundercat – Erik Bosgraaf – Sarah Nicolls – Slagwerk Den Haag a.o.componisten composers: Michel van der Aa – Rozalie Hirs – Jorrit Tamminga – Jacob van Eyck

vrijDaG 9 september / friDay september 9

10:00 composers’ meetinglocatie location: museum Speelklok

12:30 wave field Synthesislocatie location: muziekhuis utrechtuitvoerenden performers: Ryoko Imaiuitvoerenden/componisten performers/composers: Ji Youn Kang, SiNaWi – Ji Youn Kang, /hu/ – Yota Morimoto, NO WFS-stuk “snr” – Funckarma, Foven Wield

14:30 Symposium Spatial musiclocatie location: muziekhuis utrechtmoderator: Geurt Grosfeldsprekers speakers: Paul Oomen, Erwin Roebroeks

20:15 locatie location: Vredenburg Leeuwenberghuitvoerenden performers: Nieuw Ensemble o.l.v. Bas Wiegerscomponisten composers: Abel Paúl, Línea de Vacío (JS) – Yoshiaki Onishi, Départ Dans (JS) – Noriko Koide, Kohaku – Emre Kaleli, ‘I hear the fragile beauty of mortal earth’klankinstallaties sound installations: Tao G. Vrhovec Sambolec, Tuning In – Strijbos & Van Rijswijk, Whispers

21:45 locatie location: Nicolaïkerkuitvoerenden performers: VocaalLAB – Dirk Luijmescomponisten composers: Raffaele Grimaldi, Tesla, Azione drammaturgica in tre scene (JS) – Jacob Adler, na krześle wszechświata szkło w kształcie chrząszcza wykrzywia się (WP) – Giuliano Bracci, Tu vieni dal mareklankinstallaties sound installations: student HKU/USMuT

± 21:15 locatie location: Vredenburg Leidsche Rijnuitvoerende performer: Joost van Balkom, carilloncomponist composer: Joost van Balkom, Sacerdos Pontifex

Page 15: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

zaterDaG 10 september / saturDay september 10

zonDaG 11 september / sunDay september 11

10:00 composers’ meetinglocatie location: museum Speelklok

> 11.00 Like harry (WP)locatie location: start museum Speelklok componisten composers: Robert van Heumen – Simone de Jong vertrek tussen departure between: 11:00 - 12:00, 13:30 - 14:30, 16:00 - 17:00

12:00 – 17:00 klankinstallatieroute sound installation routedoorlopend continuously: zie pagina 10 voor meer informatie, see page 10 for more informationlocatie location: start museum Speelklok

> 11:00 Like harry (WP)locatie location: start museum Speelklok componisten composers: Robert van Heumen – Simone de Jong vertrek tussen departure between: 11:00 - 12:00, 13:30 - 14:30

12:30 Eco Small forms 1: trio de percussionslocatie location: het utrechts Archiefuitvoerenden performers: leden van het Orkest van de 21ste, Eeuw members of the Orchestra of the 21st Centurycomponisten composers: Jean-Luc Fafchamps, En 2011 toute les 4 minutes – Iannis Xenakis, Rebonds b – Frank Zappa, The Black Page #1 – Frank Zappa, The Black Page #2

13:30 Eco Small forms 2: Quatuor de violoncelleslocatie location: huize molenaaruitvoerenden performers: leden van het Orkest van de 21ste Eeuw, members of the Orchestra of the 21st Centurycomponisten composers: Christiaan Richter, new work (WP) – Lionel Ginoux, Litanies, couleurs de sable – Claude Ledoux, Études pour violoncelle seul

14:30 Eco Small forms 3: mix-uplocatie location: Sonnenborghuitvoerenden performers: leden van het Orkest van de 21ste Eeuw members of the Orchestra of the 21st Centurycomponisten composers: Ezequiel Menalled, new work (WP) – Pete Harden, new work (WP) – David Dramm, Little Zero – Ted Hearne, Ghostspace

15:30 Eco Small forms 4: Extralocatie location: Nicolaïkerkuitvoerenden performers: VocaalLABcomponisten composers: Anna Korsun, Landscapes (JS) – Roderik de Man, Hawar’s Tale – Daan Janssens - Incipit – Luc Braeways, Speechless song, being many, seeming one

20:15 locatie location: Nicolaïkerkuitvoerenden performers: VocaalLABcomponisten composers: Anna Korsun, Landscapes (JS) – Raphaël Cendo, Shadow (WP) – Roderik de Man - Hawar’s Tale (WP) – Daan Janssens, Incipit (WP) – Luc Braeways, Speechless song, being many, seeming one (WP)

21:30 locatie location: Vredenburg Leeuwenberghuitvoerenden performers: Seattle Chamber Players & Tomoko Mukaiyamacomponisten composers: Yannis Kyriakides, Satellites – Michiel Mensingh, Style Wars V, Minimal Madnessklankinstallaties sound installations: Tao G. Vrhovec Sambolec, Tuning In – Strijbos & Van Rijswijk, Whispers

programma program — gaudeamus muziekweek 2011 — 15

12:00 – 17:00 klankinstallatieroute sound installation routedoorlopend continuously: zie pagina 10 voor meer informatie, see page 10 for more informationlocatie location: start museum Speelklok

12:30 locatie location: Vredenburg Leeuwenberghuitvoerenden performers: Ensemble Klangcomponisten composers: Sean Friar, Velvet Hammer (JS) – Ted Hearne, new work (WP) – Roi Nachshon, new work (WP) – Kate Moore, 101klankinstallaties sound installations: Tao G. Vrhovec Sambolec, Tuning In – Strijbos & Van Rijswijk, Whispers

17:00 uitreiking gaudeamus prijs 2011götterfunken (WP)locatie location: museum Speelklok uitvoerenden performers: Rosa Ensemblecomponisten composers: Wilbert Bulsink – Jeroen Kimman

LocAtIES

museum Speelklokfestivalhart/festival hub Steenweg 6, Utrecht

Vredenburg LeeuwenberghServaasbolwerk 1A, Utrecht

NicolaïkerkNicolaaskerkhof 8, Utrecht Van SchijndelhuisPieterskerkhof 8, Utrecht

tivoli oudegrachtOudegracht 245, Utrecht

geertekerkGeertekerkhof 23 Utrecht

utrechts conservatoriumFentener van Vlissingenzaal Mariaplaats 28, Utrecht

theater kikkerGanzenmarkt 14, Utrecht

muziekhuis utrecht *Loevenhoutsedijk 301, Utrecht

SonnenborghZonnenburg 2, Utrecht

huize molenaarKorte Nieuwstraat 6, Utrecht

het utrechts ArchiefHamburgerstraat 28, Utrecht

De NeudeNeude, Utrecht

* Neem stadsbus 6 richting Zuilen,

Utrecht CS: Busstation Noord

Museum Speelklok: halte Rozenstraat,

Uitstappen: halte Loeven Houtsedijk

JS = jury selection WP = world premiere Het programma is onder voorbehoud van wijzigingen. The program is subject to change.

Page 16: Gaudeamus Muziekweek festivalkrant 2011

16 — gaudeamus muziekweek 2011 — nederlands

muziekwerkplaats proeflokalen concerten verhuur van repetitie-

studio’s en vergaderruimtes

www.muziekhuisutrecht.nl

loevenhoutsedijk 301, 3552 Xe utrechtt. 030 820 01 10 | [email protected]

muziekhuisutrecht