Fysiologie van het zien

Dr. Frank Kesteloot en Dr. Tonia GoethalsBallingenweg 20 HarelbekeAZ-Groeninge KortrijkLRC Sint –Martens-Latem

1

2

3

4

5

6

7

8

VISUS• Visus 100% =10/10=1.0 stemt overeen met 1.0 regel

gelezen vanop 6m• Visus 0.1 letters moeten 10X groter zijn om vanop 6m

gezien te worden of standaardgrootte kan gelezen worden vanop 6m/10=0.6mm

• VT normaal op 60m - indien op 1m =1/60• HB normaal op 300m – indien op 1m=1/300• Visus 1.0 telefoonboektekst• Visus 0.5 rijbewijs• Visus 0.25 hoofdletters krant• Visus <=0.1 of gezichtsveld <20° wettelijke blindheid

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

Oorzaken van visuele handicap

                                                               

                                                                         

MACULA DEGENERATIE (AMD)

AMD = Age-related macular degeneration

• = degeneratieve en progressieve aandoening• Symptomen :vlekvorming en beeldvervorming• = de belangrijkse oorzaak van ernstige en

irreversibele visusdaling in de Westerse wereld bij personen van meer dan 65 jaar

• Voorkomen : risico stijgt snel met de leeftijd vanaf 65- 75 jaar; ongeveer 10% van de 85 plussers vertoont een ernstige vorm van AMD

• Laatste +- 3 jaar: behandeling mogelijk: intravitreale injecties met VEGF inhibitor

Normaal netvlies of retina

• Beelden worden geprojecteerd op het netvlies

• Macula of “gele vlek” = centraal deel van het netvlies

• Omgezet door fotoreceptoren: staafjes en kegeltjes

• Verzonden via de oogzenuw naar de hersenen

Indeling AMD

• Droge vorm ( of de atrofische vorm ): 80-90% - trage visusdaling

• Natte vorm ( of de neovasculair vorm, de exsudatieve vorm) :10-20% - snelle visusdaling

• Verschillende stadia in beide groepen en evolutie

mogelijk van droog naar nat

Beginstadium AMD - vaak nog goede visus ,soms verminderd contrast

• Drusen = geelwitte deposits

Harde,zachte,

Confluerende drusen • Pigmentepitheelalteraties

Hyper-en hypopigmentatie

Vrouw 82 j – sinds 2000 rechter oog groot centraal scotoom tgv “natte vorm” AMD (disciform litteken) ;

nu visusdaling links tgv “droge vorm” AMD (geografische atrofie)

Fluo-angiografie : verlies van foveolaire sparing snelle visusdaling linker oog van 7/10 naar 3/10

Man 70 jaar – reeds meer dan 15 jaar langzaam toenemende “droge “AMD met uitgebreide zones van

atrofie - visusdaling van 4/10 in 1995 gedaald tot minder dan 1/10

Man 83 jaar ; sinds meer dan 10 jaar slechtziende tgv AMD –nog steeds actief met recent nieuwe grote

bloeding RO

Fluo-angiografie –lichte doorbraak van het bloed in het glasvocht - rol recent opdrijven van anti coagulantia

Vrouw 70 j – ondervindt moeilijkheden bij het lezen – drusen en pigmentepitheelalteraties

Na 6 maanden : snelle visusdaling rechter oog tot 1/10 vlekvorming ,beeldvervorming - evolutie naar een “natte vorm –R/start intra vitreale injecties met lucentis

6 maanden later : visus 1/10 rustig maculair letsel zonder bloedingen - het linker oog blijft stabiel

Vrouw 89 jaar ; plotse visusdaling rechter oog (<1/10) “natte vorm AMD :groengrijs,goed afgelijnd subretinaal

weefsel - sterke hyperfluorescentie= klassiek subretinaal neovasculair membraan

Man 72 jaar, sinds 2 maanden visusdaling linker oog 4/10

Op fluo-angiografie : rechts normale macula ; links duidelijke zone van hyperfluorescentie = een subretinaal neovasculair membraan

(“natte vorm” van AMD)

Vrouw 80 jaar :RO zeer uitgebreid letsel (<1/10); LO 7.5/10 confluerende drusen en pigmentepitheelloslating

risico op ontwikkeling van neovasculair membraan LO !

Vrouw 84 jaar – sinds meer dan 10j slechtziend tgv natte vorm AMD: beiderzijds zeer uitgebreide

aangetaste zones –nog zeer beperkt perifeer zicht RO doch wettelijke blindheid

Terapie : intra-vitreale injecties met VEGF inhibitor

Bij de “natte” vorm van AMD treedt nieuwvatvorming (subretinale neovascularisatie) en vaatlekkage onder de macula op .

Rol VEGF= vasculaire endotheliale groei factor Medicatie die deze VEGF werking blockeert :

LUCENTIS(Ranibizumab) ; MACUGEN , AVASTIN (off label )

Toediening via herhaalde intra-vitreale injecties :Loading dose : 3 x met maandelijks interval ; daarna

onderhoudsdosis volgens evolutie 70% stabilisatie van de visus ( 25 à30% verbetering visus)

Intravitreale injectie

AMD therapie :

• “droge “ of atrofische vorm : geen specifieke behandeling .

• Preventie risico: (leeftijd, geslacht, erfelijkheid )• Roken , obesitas ,AHT,blootstelling aan UV,goede

eetgewoontes ( gekleurde groenten en fruit ) omega 3 vetzuren (koolzaadolie ,(vette) vis

• Voedingssupplementen met maculapigmenten carotenoiden lutheine en zeaxanthine ,andere anti-oxidanten :vitamine C en E ,mineralen koper en zink

• Vb: nutrof omega ,preservision 3, luxan , vitalux

OCT OPTICAL COHERENCE TOMOGRAPHY

• =Nieuwe beeldvormende techniek :hoog-resolutiedoorsneden van netvlies en oogzenuw

• Gebaseerd op reflectie van een infrarode lichtbundel

• Niet-invasief en sneller dan fluo-angiografie

Doornede normale retina

Pigmentepitheelloslating

(AMD)

Macular hole (macula gat )

Normale retinacystoied maculair oedeem (diabetes)