Francken Vrij
23
1 Francken Vrij Inhoudsopgave Redactioneel ..................................................... 2 Van de oude voorzitter ....................................... 3 Van de nieuwe voorzitter .................................... 4 Nieuw bestuur .................................................. 4 Voorzitter ......................................................... 4 Penningmeester ................................................ 5 Bedrijvencommissaris ........................................ 6 Secretaris ........................................................ 7 Stroming: Einstein in je kopje thee! ..................... 8 Excursie KPN Research Groningen ..................... 12 Betabedrijvendagen 1999 ................................ 13 Studiereis Zuid-Afrika 2000 .............................. 14 Nanostroom: MK98_SEM_SAM .......................... 17 Introductiecommissie ....................................... 20 Raadsels ........................................................ 21 Activiteitencommissie ...................................... 22 Agenda .......................................................... 22 Sponsorcolofon ............................................... 23 Met hout naar goud ......................................... 24 Grübe aus Deutschland .................................... 26 ALV-verslag .................................................... 27 NVSF in Bressanone ........................................ 29 Fysica van Dunne Lagen ................................... 31 Excursie naar Hollandse Signaalapparaten B.V . .... 33 Hoe kom je over? ............................................ 34 T.F.V. Professor Francken 15 jaar ...................... 38 Excursie naar CMG Groningen ........................... 39 Uitwerking Hoe kom je over? .......................... 43 Borrelpraat ..................................................... 44
Transcript of Francken Vrij
1
Francken Vrij
Inhoudsopgave
Redactioneel ..................................................... 2Van de oude voorzitter ....................................... 3Van de nieuwe voorzitter .................................... 4Nieuw bestuur .................................................. 4Voorzitter ......................................................... 4Penningmeester ................................................ 5Bedrijvencommissaris ........................................ 6Secretaris ........................................................ 7Stroming: Einstein in je kopje thee! ..................... 8Excursie KPN Research Groningen ..................... 12Betabedrijvendagen 1999 ................................ 13Studiereis Zuid-Afrika 2000 .............................. 14Nanostroom: MK98_SEM_SAM .......................... 17Introductiecommissie....................................... 20Raadsels ........................................................ 21Activiteitencommissie ...................................... 22Agenda .......................................................... 22Sponsorcolofon ............................................... 23Met hout naar goud ......................................... 24Grübe aus Deutschland .................................... 26ALV-verslag .................................................... 27NVSF in Bressanone ........................................ 29Fysica van Dunne Lagen................................... 31Excursie naar Hollandse Signaalapparaten B.V. .... 33Hoe kom je over? ............................................ 34T.F.V. �Professor Francken� 15 jaar...................... 38Excursie naar CMG Groningen ........................... 39Uitwerking �Hoe kom je over?�.......................... 43Borrelpraat ..................................................... 44
3
Francken Vrij
2
Francken Vrij
Dinsdag 13 april heeft de bestuurs-wisseling plaatsgevonden. Na eenjaar heel erg plezierig samenge-werkt te hebben is het tijd gewor-den voor vier nieuwe personen. Deoverdrachts-ALV heeft plaatsgevon-den in stamcafé Koster met een voorFranckenvergaderingen uitzonder-lijk hoge opkomst van dertig leden.
Geslaagd jaar
Er is afgelopen jaar erg veel gebeurd.Mijn gedachten gaan vooral terug naareen zeer geslaagd symposium, de be-noeming van professor De Hosson alserelid, het ledenweekend op Schier-monnikoog en de oprichting van de Stich-ting L.E.F. Na afloop van de vergadering,die meer dan drie uur duurde, waren ernog veel leden die even bleven om na tepraten over een geslaagd jaar.
Verderop in deze Francken Vrij stelt hetnieuwe bestuur zich aan je voor. Watopvalt is het grote enthousiasme waar-mee deze vier nieuwe personen hetbestuursjaar ingaan. Namens het oudebestuur wens ik het nieuwe bestuur ergveel succes, maar bovenal veel plezierin hun bestuursjaar.
Duitsland
Er staat nog een interessante gebeurte-nis op het programma. Begin mei zullen18 Franckenleden afreizen naar onzeoosterbuur Duitsland om aan den lijvete ondervinden hoe het gesteld is met
Van de oude voorzitter
het natuurwetenschappelijk onderzoek.De buitenlandse excursiecommissie isdruk bezig geweest om een mooi pro-gramma samen te stellen en ik verwachtdan ook een traditioneel gezelligeFranckenweek.
De Francken Vrij staat weer vol met al-lerlei bijdragen. Naast de activiteiten vande afgelopen tijd, zijn er ook enkele we-tenschappelijke artikelen te vinden. Naarmijn mening is er voor elk wat wils indeze editie. Ik wens alle lezers dan ookveel leesplezier in deze Francken Vrij.
Met vriendelijke groet,
Sander Nijman
Na enkele relatief rustige maandenwas er de afgelopen weken weerveel te doen op Franckengebied. Zois op de ALV van 13 april jl. eennieuw bestuur geïnstalleerd en kon-den we op vrijdag 16 april op excur-sie bij CMG. Verder is april ook demaand van de bbbbb-bedrijvendagen1999. Er was dus weer genoeg omover te schrijven in deze FranckenVrij en dit is ook zeker tot uitdruk-king gekomen in de omvang van ditnummer, maar liefst 44 pagina�s.
Inhoud
De meeste auteurs in deze Francken Vrijhebben geprobeerd om op het thema�stroom� in te spelen � iedereen vanuiteen eigen invalshoek � zodat we metrecht kunnen spreken van een thema-nummer. Prof. De Hosson vertelt in zijncolumn over stromingen in je kopje theeen samen met de vakgroep overnanostroom. Verder zijn er sinds de laat-ste Francken Vrij enkele nieuwe �stro-mingen� binnen de vereniging ontstaan;denk hierbij aan de Stichting L.E.F., delustrumcommissie en de activiteiten-commissie. Zij zullen zich aan je voor-stellen in dit nummer.
Excursies
Wat de excursies betreft heeft Franckende laatste tijd ook niet stilgestaan: indecember was er een excursie naar KPNResearch, in januari zijn we bij Signaal
geweest en ook de CMG-excursie in aprilwas nog net op tijd om in deze FranckenVrij gepubliceerd te kunnen worden. Ookde buitenlandse excursiecommissie(Buikcie voor intimi) houdt je op dehoogte van de vorderingen in de organi-satie, evenals de eerdergenoemde Stich-ting L.E.F.
Nieuwe redactie
Met de wisseling van het bestuur is ookde redactie van de Francken Vrij gewis-seld en dit is dan ook het laatste num-mer van de huidige redactie. Een nieuweFrancken Vrij commissie is dit jaar ge-vonden in de vorm van Laurens Willemsvan Beveren en Auke-Siûk Nutma. Deoude redactie wenst hun veel succes, ple-zier en creativiteit toe bij het maken vande volgende jaargang.
Met vriendelijke groet,
Frodo FerroWouter Soer
Redactioneel
5
Francken Vrij
4
Francken VrijPersonalia
Ramon van Ingen
Oosterweg 98a
9724 CM Groningen
050 - 314 58 64
06 - 50675021
Geboren: 15 mei 1978 te Zwolle
De stroom der dingen moet blijvenbestaan. Zo ook de doorstroom vanbesturen. Omdat het geld ook rijke-lijk blijft stromen in onze verenigingmoet er ook een nieuwe penning-meester komen.
Dit jaar zal ik, Wouter van Strien, op deberg geld die van T.F.V. �ProfessorFrancken� is gaan zitten.
Omdat ik al drie jaar bezig ben met tech-nische natuurkunde studeren, heb ik algoed leren rekenen. Dus zal ik deze taakgoed kunnen vervullen.
Dit zal ook beteken dat ik het komendejaar flink de belangrijke man zal uithan-gen. Dus als je mij met mijnattachékoffertje in pak ziet lopen, denkdan maar: Geld is Belangrijk!
Wouter van Strien
Penningmeester
Personalia
Wouter van Strien
H.W. Mesdagstraat 22
9718 HH Groningen
050 - 318 69 66
06 - 50675028
Geboren: 14 december 1977
Van de nieuwe voorzitter
Stroom, het thema van dezeFrancken Vrij. Uiteraard kun je hier-bij aan verschillende stromen den-ken, zoals gelijkstroom, wissel-stroom, waterstroom, luchtstroomof een andere vloeibare ofgasvormige substantie die stroomt.Maar wat stroomt er dan?
Als men een natuurkundige vraagt watstroom is, zal hij of zij zijn eigen per-soonlijke mening geven. Stroom is eencollectief van gelijke en of verschillendedeeltjes die zich in dezelfde richtingvoortplanten. Dit is wat ik me erbij voor-stel.
Een nieuw bestuur vervangt het oude,ofwel nieuwe stroom vervangt oudestroom. Panta rei. Fysisch gezien is hiermoeilijk iets bij voor te stellen.
Het nieuwe verenigingsjaar brengt eenlustrum met zich mee, namelijk 15 jaarT.F.V. �Professor Francken�. In decemberzal er een lustrumweek plaatsvinden omdit te vieren; tevens is SLEF (Stichting
LustrumExcursies Francken) in het levengeroepen om een grote intercontinentaleexcursie te organiseren. Voor volgendjaar ligt er een excursie naar Zuid-Afrikain de planning.
Wat dichterbij in de tijd is de buitenlandseexcursie naar Duitsland. Misschien alweer een verleden tijd bij het verschij-nen van deze Francken Vrij, maar tochde moeite waard om genoemd te wor-den.
Al met al zal dit nieuwe verenigingsjaarbepaalde spanningen met zich meebren-gen voor alle leden, dus ook het nieuwebestuur. Toch zal er door die spanningeen nieuwe stroom lopen door de T.F.V.�Professor Francken� en ik hoop dat dezegeen weerstand ondervindt. Stroom, hetnieuwe thema van deze Francken Vrij.
Namens het nieuwe bestuur van de T.F.V.�Professor Francken�,
Ramon van Ingenvoorzitter
Nieuw bestuur
Wederom een stukje van de voorzitter,maar in dit geval om mijzelf persoonlijkeven voor te stellen aan alle leden. Mijnnaam is Ramon van Ingen, 20 jaar enderdejaars technische natuurkunde-student te Groningen. Geboren te Zwolleop 15 mei 1978 en aldaar mijzelf ont-wikkeld tot wat ik nu ben of niet ben.Naast de studie en het voorzitterschapben ik actief in de Horeca, dan bedoel ikniet �het drinken� in de kroeg maar hetwerken. Andere zaken waar ik me zoal
mee bezig houd zijn �Playstation� en ver-scheidene andere sporten.
Persoonlijk vind ik het een uitdaging omna drie jaar �hard� te studeren eenbestuursfunctie te vervullen. Ik zal danook met veel plezier en inzet het nieuweverenigingsjaar tegemoetkomen.
Ramon van Ingen
Voorzitter
7
Francken Vrij
6
Francken Vrij
Het was een storm- en regenachtigeherfstnacht in het oosten des Lands.Een gure wind gierde rond de hui-zen. Die nacht echter stond er ietste gebeuren wat de wereld veran-deren zou... En u bent getuige vaneen van die vernaderingen!
Een nieuwe secretaris der T.F.V. �ProfFrancken� was die nacht ter wereld ge-komen. Een secretaris die de moeilijketaak op zich krijgt om alle vijftien voor-gegane secretarissen te evenaren. Nooiteerder in de geschiedenis, en nooit meerin de toekomst zal er een secretaris1999/2000 van Francken geboren wor-den.
Ook zal er nooit meer iemand ter wereldkomen die trompet speelt bij Tap-wacht�90 en ook nog leider is van dejeugdbeweging Jong Nederland. Eensportverleden zoals de ACLO-kaart ech-ter doet vermoeden heeft deze persoonechter niet, behalve dan de arm-hef-boom-training die met een grote regel-maat beoefend wordt. Voornamelijk alshij erop uit trekt met het dweilorkestje.Echter... hij mag dan niet zo veel genie-ten omdat hij dan degene is die op decentjes moet letten.
Bij Jong Nederland heeft deze jongemaner al een periode van vier jaar leider (oflijder?)-schap opzitten en zal speciaalvoor u deze Twentse activiteit voor eenjaartje stop zetten. Hierbij heeft hij ge-leerd hoe hij u aan het werk kan zettenmet knippen, plakken, boompjes aan el-kaar knuppen, slapen in de buitenlucht,tentje opzetten, XXXX in de openlucht,kampje organiseren en nog veel meer.Bereid u dus maar voor op het leden-weekend!
Secretaris
Helaas is dit verhaal gezien de groottevan de Francken Vrij noodgedwongeneen beetje ingekort. Echter op internetkunt u meer informatie vinden over deachtergrond van deze �heer�, en wel op:http://come.to/tapwacht en http://www.jongnederland.nl
Sluit ik hierbij af door te vermelden datik hoop dat het voor u en mij een vrucht-baar en gezellig jaar zal worden en datwe elkaar veel mogen tegenkomen in deFranckenkamer, het middelpunt van ge-zelligheid op deze faculteit!
Dirk Bekke
Personalia
Dirk Anton Bekke
IJsselstraat 41a
9725 GB Groningen
050 - 527 05 35
Geboren: 3 oktober 1977 te De Lutte(in het schone Twente)
Hoi allemaal. Laat mij mezelf evenvoorstellen. Ik ben Laurens Willemsvan Beveren. Ik ben op dit momentvierdejaars en ik vond het na dezeperiode van studieboeken, collegesen tentamens, tijd worden om me-zelf ook naast mijn studie verder teontplooien.
Aangezien ik al veel bij Francken overde vloer kwam en deelnam aan allerleiactiviteiten zoals excursies en symposia,was het een logische keuze om bijFrancken een bestuursfunctie te gaanvervullen.
Het contact tussen mensen vind ik zeerbelangrijk, omdat dat je energie kangeven zodat je verder komt met je stu-die en de rest van je leven.
De bestuursfunctie die ik dit verenigings-jaar om me ga nemen is die van vice-voorzitter/bedrijvencommissaris. Ik benerg geïnteresseerd in datgene wat be-drijven later kunnen betekenen voor detechnische natuurkunde student en an-dersom.
Ik ben geboren en getogen in het idylli-sche dorpje Assen (Dr.). Daar heb ik hetgymnasium gedaan met oud Grieks inmijn vakkenpakket.
Het verbaast mij telkens weer hoever demensen in die tijd al waren op het ge-bied van logica, literatuur, etc.
Verder heb ik samen met mijn tweeling-broer vanaf ons zesde jaar gekorfbaldbij korfbalvereniging Asko. Nu speel ik
Bedrijvencommissaris
er nog steeds en sport ik geregeld in dezalen van de ACLO en de ALO.
We zullen elkaar nog veel zien en horenbij de gezelligste vereniging van de we-reld.
Laurens Wilems van Beveren
Personalia
Laurens Willems van Beveren
Helperwestsingel 16 A
9721 BE Groningen
050 - 5259070
Geboren: 23 november 1976 te Assen
9
Francken Vrij
8
Francken Vrij
refereert, voert terug naar eenartikel(tje) van Einstein dat ik met eniggezoek heb kunnen traceren: Die Ursachder Mäanderbildung der Flußläufe unddes sogenannten Baerschen Gesetzes,gepubliceerd in Die Naturwissenschaf-ten: Organ der Max Planck Gesellschaftzur Förderung der Wissenschaften, 1926,p.223-224. Einstein was toen al geëerdmet de Nobelprijs (1921) en bezettereeds geruime tijd (1913) als lid van dePruisische academie de leerstoel natuur-kunde aan het Kaiser-Wilhelm Institut inBerlijn. Het artikel handelt over een ver-klaring voor het verschijnsel dat rivier-beddingen op het noordelijk halfrondmeer aan de rechter kant (met de stroommee) eroderen dan aan de linker kant;op het zuidelijk halfrond precies an-dersom. Dat bleek mij bij lezing�Baersches Gesetz� te heten. Ik had ernog nooit van gehoord. Toch grappig teconstateren dat een geleerde van eendergelijk formaat zelfs na zijn Nobelprijs,waarin quantisatie van licht (foton) zo�nbelangrijke rol speelde, zich nog bezig-hield met de klassieke fysica vanstromingsleer (in figuur 1 staat eenschets van de grote meester).
Drukgradiënten
De overeenkomst met de stroming in hetkopje thee van mevrouw Schrödinger isde volgende: bij al dat geroer met hetlepeltje wordt de theevloeistof in toomgehouden door wrijving aan de wanden.De hoeksnelheid waarmee de vloeistofroteert zal kleiner zijn aan de rand danin het centrum van het kopje. In het bij-zonder zal bij de bodem de rotatie-snelheid en dus ook de centrifugalekracht kleiner zijn dan bovenin. Het cru-ciale punt hierbij is dat de verschillen inhoeksnelheid in de roterende vloeistofvanwege het Bernoulli-principe aanlei-ding zijn tot drukverschillen. Vanwegehet verschil in wrijving ontwikkelen zichverticale drukgradiënten tussen de thee-spiegel bovenin en de bodem, waardoorde vloeistofbeweging wordt afgeremd.Natuurlijk bestaat er ook een druk-verschil langs de horizontale vlakken,waarbij de druk toeneemt in de radialerichting vanwege de grotere wrijving aande wand. Deze drukgradiënten in zowelhorizontale als verticale vlakken zorgenvolgens de hydrodynamica voor een zo-genaamde �secondary flow�. Bij het roe-ren vormt zich een gekromd oppervlak
De Franckenborrel is voor mij altijdeen welkome inspiratiebron vooreen column in de Francken Vrij.Enige tijd geleden raakte ik tijdensde borrelpraat in een discussie overstroming in thee, of was het nou tochweer bier? Ter plekke probeerden wede stroming fysisch te verklarenmaar vanwege de immer toeslaandevermoeidheid (meer bij studentendan bij docenten) op de vrijdag-middag werd de discussie vroegtij-dig beëindigd.
Overspel
Het thema deze keer van stroom/stro-ming, doet mij in dat verband denkenaan een anekdote over ErwinSchrödinger en Albert Einstein. Volgensde overlevering dacht Schrödingersvrouw iedere keer aan Einstein als zij
een kopje thee schonk. Hoe aandoenlijknu toch weer maar wat was de redenvan deze toch naar overspel riekende ge-beurtenis? Het was Albert Einstein dievoor het eerst aan de familie Schrödingerkon uitleggen waarom theeblaadjes zichaltijd na enig geroer in het midden vanhet kopje verzamelen en niet tengevolgevan centrifugale krachten tegen de wandplakken. Bijna op het kopje thee af zo�ndrieënzeventig jaar geleden, 23 april1926, schreef Schrödinger aan Einstein1:�Toevallig had mijn vrouw een paar da-gen geleden mij over dit verschijnsel inhaar kopje thee onderhouden maar eer-lijk gezegd had ik er geen zinnige ver-klaring voor. �She says that she will neverstir her tea again without thinking ofyou�.�
Baersches Gesetz
De verklaring van het stromingsgedragvan theeblaadjes, waaraan Schrödinger
Stroming: Einstein in je kopje thee!
11
Francken Vrij
10
Francken Vrij
From:
�J.C.Francken� <[email protected]>
To:
�Jeff T.M. de Hosson� <[email protected]>
Subject:
Aan alle leden van de TFV Professor Francken. Bij de viering van mijn 80e verjaar-dag verraste prof. De Hosson mij met een indrukwekkende stapel kaarten metfelicitaties, afkomstig van het bestuur en veel leden van de TFV en ook van hetbestuur van de FMF. Behalve de speciale herinneringskaart van het bestuur vanhet jaar 1919 (in veel opzichten een bijzonder jaar) waren er veel fraaie kaartenmet reproducties van schilderijen en van mooie plekjes in Groningen stad en Gro-ninger land en zelfs een paar ludieke kaarten in de �landstaal�.Verder kaarten vanbestuurs- en commissieleden van dit jaar en van vroeger jaren, waarmee mijnvrouw en ik contact hebben gehad. Soms heel persoonlijk. Maar verder veel kaar-ten van jongere leden van de Vereniging. die ons alleen van aanzien kennen. Teveel om allen individueel terug te schrijven.
Daarom bij deze mijn hartelijke dank voor jullie bijzonder waardevolle attentie.Ook de foto�s van het symposium op 9 december van vorig jaar zijn een mooieherinnering aan die bijzondere dag, waarop ik prof. De Hosson als �collega-erelid�(met das!) mocht begroeten. In een brief, gedateerd op de dag van mijn verjaar-dag kreeg ik bericht dat er een viertal kandidaatbestuursleden is gevonden en op13 april zal worden geinstalleerd. Bij voorbaat veel succes toegewenst! Met dehartelijke groeten, ook namens mijn vrouw,
J.C. Francken.
Figuur 3
en de �secondary� flow zorgt ervoor datde theeblaadjes (alleen in natte toestandzwaarder dan water!) zich van het cen-trum af willen bewegen (zie figuur 2a).Een nauwkeurig onderzoeker zal dit ge-makkelijk zelf kunnen constateren. Alsmevrouw Schrödinger het wel genoegvindt en het lepeltje verwijdert, hersteltzich de gekromde theespiegel en wordtdeze weer vlak. Het gevolg daarvan isdat de theevloeistof zich opnieuw moetinstellen, waarbij de opgebouwdedrukgradiënten zullen verdwijnen. De�secondary flow� keert daarbij van rich-ting om en de theeblaadjes worden naarhet midden van het kopje gedwongen(zie figuur 2b). Ofschoon een gedetail-leerde hydrodyna-mische berekening welerg ingewikkeld wordt, is het toch welaardig dat zo�n eenvoudig alledaags ver-schijnsel zo rijk is aan complexe klas-sieke natuurkunde, terecht nog steedseen kernvak in de opleiding tot natuur-kundig ingenieur.
Convectiestromingen
Voor de leergierigen onder ons: de ver-handeling van Einstein die geen enkelemathematische vergelijking of literatuur-referentie bevat (dat zijn pas de echtegeleerden!) is terug te voeren op de veeleerdere Rayleigh-Bénard2 convectie. La-tere toepassingen zijn uitgewerkt doorEdward Lorenz voor atmosferischeconvectiestromingen. De vergelijkingenzijn:
bzxyz
xzyrxy
xyx
−=
−−=
−=
•
•
•
.
.
)(σ
met s , r en b reële positieve constan-ten (Prandtl en Rayleigh getallen). Merkop dat in de vergelijkingen twee niet-lineaire termen voorkomen. Fysisch zijnx,y,z evenredig met de convectieve snel-heid en de gemiddelde convectievewarmtestroom.
E-mail van prof. Francken
Wat een �storm in a cup of tea� van dezeEinstein. Ondanks de Pruisische omge-ving waarin het artikel(tje) werd geschre-ven, lijkt het een typisch Angelsaksischeprobleemstelling. Zelfs het door studen-ten gebezigde bikken, buffelen, gaffelenen kanen onder het motto �wat eten wevanavond� is �what are we having fortea?�. Maar er bestaat ook een �high tea�,waarvan ik onlangs weer kon genietenter gelegenheid van de 80ste verjaar-dag van de naamgever van onze vereni-ging, prof. J. Francken. In figuur 3 eendankzegging van zijn hand via de e-mail,de professor gaat met zijn tijd mee, voorde vele attenties. Nog van harte gefeli-citeerd. De �high tea� was geweldig:edoch, geen blaadjes om Einstein�s ver-klaring te controleren maar theezakjes!
Prof.dr. J.Th.M. de Hosson
1E. Schrödinger, reprinted in Letters onWave Mechanics (ed. K. Przibram,Philosophical Library, p.27; Partha Ghoseen Dipankar Home, Fun with everydayscientific puzzles, IOP, 1994)
2Lord Rayleigh, Philosophical Magazine15, 229 (1883)
12
Francken Vrij
13
Francken Vrij
Bij het schrijven van dit artikel zijnde betabedrijvendagen nog maar netbegonnen.
Sollicitatiecursus
Op 1 april heeft de sollicitatiecursusplaatsgevonden. Ongeveer 125 mensenhebben een middag lang de fijne kneep-jes van het solliciteren aangehoord. Hetprogramma zag er als volgt uit:
Opstellen van een cv door Multec(uitzendbureau voor hoger perso-neel)
Interactief solliciteren door WalrasIT target communication
Solliciteren bij een groot bedrijfdoor KPN Research
Sollicitatiegesprektraining doorSchellinger Trainingen
Borrel
Lezingen
Twee jonge dames van Multec beten hetspits af met het geven van een lezingover hoe je het beste een cv op kuntstellen. Na een informatieve duo-presentatie liet Multec nog even hetMultec inschrijvingsformulier rouleren,zodat er weer wat nieuw bloed door hetpersoneelsbestand kan lopen.
Net als het afgelopen jaar was Walras inde persoon van ir. Robert Jan van
Egmond vertegenwoordigd om een zeerinteractief verhaal voor te dragen. Wal-ras is het bedrijf dat de Kluwersollicitatieschijf produceerd,
De heer Van Egmond had dan ook voorelke deelnemer de nieuwste editie vandeze schijf meegenomen.
KPN Research gaf als semi-multinatio-nal een beknopt overzicht over hoe desollicitatieprocedure binnen grote bedrij-ven verloopt.
Schellinger trainingen liet aan de handvan videobeelden met de meest ge-maakte fouten tijdens sollicitatiegesprek-ken pijnlijk zien hoe sollicitanten onder-uit kunnen gaan. Af en toe waren degemaakte fouten wel heel erg in scenegezet, maar na de discussie was het dui-delijk wat het idee van deze video was.
Inleveren
Na afloop werd de mededeling gedaanom de cv�s uiterlijk op 7 april (12.00 uur)in te leveren. Het is meer dan 80% vande deelnemers aan de gesprekkendagengelukt om deze cv�s tussen 11.00 en12.00 uur in te leveren, dit alles tot grotevreugd van de commissie die hem be-hoorlijk geknepen had in verband methet totaal aantal te verwerken cv�s
Al met al een geslaagde eerste dag vande betabedrijvendagen.
Sander Nijman
Betabedrijvendagen 1999
Het is 16 december 1998, net na dedeadline van de vorige Francken Vrij.Daarom nu pas een korte samenvat-ting van de excursie naar KPN Re-search Groningen.
Een grote Francken afvaardiging vertrokmet o.a. de bus de fiets en de auto naarhet KPN Research lab, alwaar eeninhousedag voor Groningse beta studen-ten georganiseerd werd. Het programmazag er als volgt uit:
- ontvangst
- introductie KPN Research
- lunch
- intranet security
- fraudedetectie
- rondleiding
- solliciteren bij KPN
- discussie
- borrel
Begonnen werd met een introductie overKPN en dan met name de Research af-deling. Naast de vestiging in Groningenzit de grote KPN Research afdeling nLeidschendam (lees bijv. artikel uit FVjaargang 3, nr. 1). We kregen te horendat het research lab een Mekka is voornet afgestudeerden uit onder andere derichtingen (Technische) Natuurkunde,Wiskunde, Informatica maar ook Tech-nische Cognitiewetenschap.
Na de lunch was het tijd om enkele on-derzoeken binnen KPN verder uit te die-pen. Met name erg interessant was hetpraatje over de mogelijkheid tot beveili-ging van computersystemen. Een sim-pele username en een password voldoet
allang niet meer, dus wordt er nagedachtover nieuwe beveiligingsmethodes. Hetblijkt dat een combinatie van bestaandebeveiligingsmethodes als een heel effi-ciënt middel werkt.
Het fraudedetectiesysteem dat KPN ont-wikkeld heeft is met name gericht op hetopsporen van buitensporige belkosten.Er wordt per beller een soort profiel ge-maakt van zijn belactiviteiten en metbehulp van een �lerend� systeem wordtonderzocht of er iets mis gaat. Het sys-teem kijkt onder andere naar telefoon-gesprekken naar risicolanden als Colom-bia (drugshandel). Alles gaat natuurlijkzonder privacyverlies van de gewonebeller.
Tijdens de rondleiding kregen we denieuwste snufjes op het gebied van ver-gaderen op twee plaatsen tegelijk te zien.In een speciaal ontworpen videokamerkan men vergaderen met de andere kantvan de wereld. Verder kregen we tijdensde rondleiding een kleine demo te zienvan wat er mogelijk is met je televisie.Live voetbalwedstrijden kunnen wordenteruggespoeld, van andere invalshoekenbekeken worden en er kan zelfs gewedworden op de uitslagen.
Tijdens de borrel werd namens deexcursiecommissie de fel begeerdeFrancken mok overhandigd. Een iederhad een leuke dag gehad en had eengoed idee over KPN Research gekregen.
Na afloop kon iedereen een informatie-tas over KPN meenemen. Nieuwstesnufje uit deze tas was de @ brieven-openener.
Namens de excursiecommissie,
Sander Nijman
Excursie KPN Research Groningen
15
Francken Vrij
14
Francken Vrijexcursiecommissie van Francken blijft.Daarnaast kan de Stichting L.E.F. eve-nementen organiseren die te maken heb-ben met de studiereis, zoals ook in ietsuitgebreidere bewoording in de statutenstaat:
�De stichting heeft ten doel: het laten ken-nis maken van studenten met - en het ver-groten van de bekendheid van studentenmet buitenlandse onderzoeksinstellingen enbedrijven door het organiseren van studie-reizen naar deze instellingen en bedrijvenvoor leden en donateurs van de T.F.V. �Prof.Francken� tijdens elk lustrumjaar van dezevereniging, zomede de organisatie van an-dere reizen en evenementen ten behoevevan de T.F.V. �Prof. Francken� alles in de ruim-ste zin bezien, alsook het verrichten van alhetgeen in verband met het vorenstaandenuttig, nodig of vereist is, waaronder hetorganiseren van activiteiten gericht het wer-ven van fondsen en sponsorbijdragen.�
Een middagje brainstormen, gecombi-neerd met Jeroens kennis van 3D Stu-dio leverde het logo op dat je op de vo-rige pagina kunt zien. Het FCC-roosteris afkomstig uit het bekendeFranckenlogo en cirkelt in een baan omde aarde. Dit logo symboliseert ons�Francken around the world� idee.
Zuid-Afrika
Als bestemming voor de eerste studie-reis van de Stiching L.E.F. hebben wegekozen voor Zuid-Afrika. Deze keuzeis vooral gemaakt omdat Zuid-Afrika onseen erg interessant land lijkt. Verder zijner vanuit de RuG veel contacten metZuid-Afrika. De belangrijke reden ech-ter is de opleving van het bedrijfslevenna de afschaffing van de apartheid. On-der het apartheidsregime verdwenenveel bedrijven en instellingen uit Zuid-Afrika, maar de laatste jaren hebben veelbedrijven zich er weer (opnieuw) geves-tigd. De studiereis heeft dan ook als
thema meegekregen: �Exploring the re-vival of applied physics in post-apartheidSouth Africa�.
De studiereis zal eind maart 2000 be-ginnen en ongeveer drie weken duren.Tijdens de reis zullen veel onderzoek-sinstellingen en bedrijven worden be-zocht, maar zoals bij elke studiereiswordt er ook tijd vrijgemaakt voor meerontspannende activiteiten. Voor het ge-routineerde Franckenlid is toelichtinghierbij overbodig; zie ook onze �adver-tentie� elders in deze Francken Vrij.
Inschrijving
Je kunt je inschrijven voor de lustrum-excursie op de lijst op de deur van deFranckenkamer. Deze inschrijving sluit op1 juli 1999. Deze vroege sluiting is nood-zakelijk ondere andere vanwege het boe-ken van de (vlieg)reizen en de termijn-betalingen. We hebben het maximumaantal deelnemers vastgesteld rond de25. Dit aantal is inclusief de organisatieen wetenschappelijke begeleiding. Bij delaatste moet je vooral denken aan en-kele aio�s, die ook de casestudies zullenbegeleiden. Verder heeft ook Francken-erelid prof. De Hosson belangstellinggetoond om mee te gaan, wat wij zeerop prijs stellen.
Op het moment dat dit stukje geschre-ven wordt, staat het aantal inschrijvin-gen al op 24. De kans dat er geselec-teerd zal moeten worden in verband metoverinschrijving is dus groot. De selec-tie zal worden gemaakt op grond vanzogenaamde motivatiegesprekken. Westreven ernaar dit zo eerlijk mogelijk telaten verlopen; zo zal er een volledig on-afhankelijk persoon bij de gesprekkenaanwezig zijn en is er de mogelijkheidom tegen een beslissing in beroep tegaan. Na de selectie zullen de uiteinde-lijke deelnemers een deelnemerscontract
Op 6 december 1999 zal de T.F.V.�Professor Francken� haar derde lus-trum vieren. In het kader hiervan zalin december een lustrumweek wor-den gehouden met o.a. een grootsymposium, een activiteitendag, eenledenweekend en een excursie naarde magneetbaan in Duitsland. Ver-der zal in het lustrumjaar een groteintercontinentale excursie wordengeorganiseerd in plaats van de ge-bruikelijke jaarlijkse buitenlandseexcursie. Onlangs heb je een mailinggekregen met informatie hierover.In dit stukje zullen we proberen deexcursie en de opzet ervan wat ver-der toe te lichten.
Oprichting
De afrekening van de jaarlijkse buiten-landse excursie is gewoonlijk de groot-ste post van de totale afrekening van deT.F.V. �Professor Francken�. Het zal dus
duidelijk zijn dat een excursie die driekeer zolang duurt en naar een bestem-ming buiten Europa voert, een nog veelgrotere begroting (groter dan de vere-niging!) zal hebben. Deze financiële risi-co�s zijn niet te dragen voor een kleinevereniging als Francken: het mislukkenvan de reis zou het faillissement van devereniging tot gevolg hebben. Daaromis in het begin van februari een stichtingopgericht die de lustrumexcursie zal or-ganiseren. De stichting heeft als naamStichting LustrumExcursies Francken(Stichting L.E.F.) en het bestuur bestaatuit Manso Groen (interne contacten), Harvan Himbergen (penningmeester),Jeroen Hofstee (secretaris), MartinHommes (externe contacten), Armandvan Veen (bedrijvencommissaris) enWouter Soer (voorzitter). Zoals al uit denaam blijkt, is het de bedoeling dat inelk lustrumjaar de Stichting L.E.F. eengrote buitenlandse excursie verzorgt,terwijl de jaarlijkse buitenlandse excur-sie in handen van de buitenlandse
Studiereis Zuid-Afrika 2000
16
Francken Vrij
17
Francken Vrij
In tijden als deze tapt de Binnen-landse Veiligheidsdienst, in navol-ging van Amerikaanse overheids-diensten, alle telefoongesprekken afwaarin woordcombinaties met eenpotentieel gevaarlijke bijbedoelingvoorkomen, zoals bom-Wim Kok,napalm-Broerstraat, torpedo-Mkstud en Francken-bolwerk. Aande Universiteit van Groningen wor-den regelmatig gesprekken gevoerdwaarin het woord SEM-SAM gebruiktwordt. Een achterdochtige BVD-erzou hier een combinatie van SEMTEXmet Surface-to-Air Missiles (SAM) inkunnen zien. Een eventueel rapportover deze mysterieuze gesprekkenzou er zo uit kunnen zien:MK98_SEM_SAM (VERTROUWE-LIJK!).
In de herfst van 1997 ben ik begonnenmet mijn promotieonderzoek bij de vak-groep materiaalkunde van de technische
natuurkunde. Al snel begreep ik dat ermet SEM-SAM geen terroristische acti-viteiten bedoeld worden, maar eennieuwe microscoop. Hoewel dit onge-vaarlijk lijkt besloot ik toch maar watlanger rond te kijken, want men weettenslotte maar nooit... In december 1997werd Materiaalkunde uitgebreid met eenprototype van een nieuw, uniek instru-ment. Het unieke is de combinatie vantwee verschillende analysetechnieken inUHV. De bouw nadert nu zijn voltooiingmet in-situ deformatiemogelijkheden enFrancken Vrij lijkt de beste plaats vooreen primeurtje. Het heeft heel wat�fremere� en �exsecrationes� om handengehad; maar dan nog niet eens in hetLatijn maar in het Grieks, parapono !
Een SEM (Scanning Electron Microscope)is een microscoop die onmisbaar is inieder zichzelf respecterend laboratoriumdat zich bezighoudt met gedetailleerdekarakterisering van materialen. Derhalvebeschikt Materiaalkunde al sinds men-senheugenis over een aantal van deze
Nanostroom: MK98_SEM_SAM(VERTROUWELIJK!)
Figuur 1: Het Auger-proces.
ondertekenen, waaraan bepaalde reis-voorwaarden verbonden zijn.
De eigen bijdrage van de deelnemers isvastgesteld op f 1750,-. Omdat we onskunnen voorstellen dat je dit bedrag nietzomaar kunt ophoesten, bieden we demogelijkheid van een termijnbetaling. Determijnbedragen zijn resp. f 500,-, f750,- en f 500,- en zullen geïnd wordenverspreid over de periode augustus 1999tot februari 2000. Natuurlijk mag je ookin één keer betalen als je dat leukervindt. Mocht na afloop blijken dat de ei-gen bijdrage te groot was, dan kan wor-den overgegaan tot restitutie.
Casestudies
Het vinden van sponsoring voor een bui-tenlandse studiereis is in het algemeenniet gemakkelijk en zeker nu het om eenverre en langdurige excursie gaat, wachtonze bedrijvencommissaris Armand eenmoeilijke taak. Het is gebleken dat hetmaken van casestudies door de deelne-mers een goede mogelijkheid is om geldbinnen te halen. Een casestudie houdtin dat je voor een bedrijf een literatuur-onderzoek uitvoert, dat enkele weken perdeelnemer in beslag neemt. Het onder-zoek zal worden beloond met een even-redig aantal studiepunten, zodat je hetkunt opnemen in de keuzeruimte van jestudieprogramma. De studiepunten wor-den gegeven vanuit de vakgroep Tech-nische Fysica en zijn al toegezegd. Deverslagen van de casestudies zullen wor-den opgenomen in het eindrapport vande studiereis.
Presentatie
Om sponsoring en subsidies binnen teslepen zullen we onszelf goed moetenpresenteren naar buiten toe. Een belang-rijk onderdeel hiervan is het binnenkortuit te brengen presentatierapport, met
o.a. een uiteenzetting van onze plannen,de begroting en enige achtergrond overZuid-Afrika. Verder vragen we enkeleprominente persoonlijkheden zitting tenemen in onze Raad van Aanbeveling(Board of Recommendation), die ook inhet rapport wordt opgenomen. Er zijn alenkele toezeggingen hiervoor gedaan enwe verwachten dan ook zeker met eenindrukwekkende Raad van Aanbevelingnaar buiten te kunnen treden.
Het spreekt voor zich dat een net opge-richte stichting niet zonder startkapitaalkan; er zal eerst het nodige geïnvesteerdmoeten worden voordat we sponsorgelden subsidies binnen kunnen krijgen. Omhierin te voorzien is het bestuur vanFrancken zo aardig geweest om ons, nagoedkeuring van de ALV, f 4000,- te le-nen voor de nodige beginkosten (oprich-ting, briefpapier, presentatierapportetc.).
Unieke kans!
Hopelijk heb je hiermee een goed beeldgekregen van de studiereis. We hopendat dit bijzondere evenement deFranckengeschiedenis in zal gaan als eenvan de hoogtepunten en we zien je in-schrijving dan ook met belangstellingtegemoet (mocht je je nog niet hebbeningeschreven). Voor vragen, opmerkin-gen of suggesties kun je altijd terechtbij de organisatie.
Met vriendelijke groet,
Manso GroenHar van HimbergenJeroen HofsteeMartin HommesArmand van VeenWouter Soer
19
Francken Vrij
18
Francken Vrijgonnen met het systeem aarde-maan...Legeringen van aluminium met magne-sium kennen veel toepassingen binnende auto-industrie, mede doordat ze uit-stekend te ver- en bewerken zijn. Ech-ter, segregatie van magnesium kan totrelatief dikke oxidelagen leiden en degoede eigenschappen veranderen.
Segregatie
Wanneer atomen van een bepaalde soortin een legering naar oppervlakken ofkorrelgrenzen gaan doordat hetenergetisch voordeliger is daar te zijn,spreken we van segregatie. Dit kan hetgeval zijn wanneer een atoom groter isdan de omliggende atomen en daardoormoeilijk in het atoomrooster �past�. Se-gregatie naar korrelgrenzen kan de ei-genschappen van materialen verande-ren. Het materiaal kan bijvoorbeeld ver-brossen of juist sterker worden, afhan-kelijk van de combinatie matrix-segregant. Een voorbeeld vanverbrossing is magnesium in aluminium,waar magnesium naar het oppervlak se-
gregeert en daar reageert met zuurstof.Met de SEM-SAM werd de afbeelding infiguur 2 van het oppervlak van eenAl(80%)-Mg(20%) legering gemaakt.
Hier is te zien dat het materiaal zich intwee fasen splitst. Eén van de fasen be-vat zo�n 38% magnesium (de lichte ge-bieden), de ander ongeveer 15%. Ditgrote verschil in de hoeveelheid magne-sium, gecombineerd met het zeer kleinegebied waarvan we onze informatie ver-krijgen, maakt dat we in staat zijn omheel lokaal verschillen in Mg-segregatiete zien. We kunnen de elektronenbundelover het oppervlak van de ene fase naarde andere laten scannen en de piek-in-tensiteiten van Al, Mg en O meten. Eenvoorbeeld daarvan is te zien in figuur 3,waar we de intensiteit van de Mg-piek inhet spectrum uitzetten tegen de afstand(genormaliseerd ten opzichte van de Al-intensiteit om achtergrond effecten teverminderen). De scan begint op eendonker gebied met relatief weinig Mg.De grens tussen de twee fasen ligt daarwaar de Mg-intensiteit een soort over-gang vertoont. Het sample is verhit tot220° C, gedurende 10 minuten. Hier iste zien dat er meer Mg-segregatie is inde fase waar 38% Mg aanwezig is, wanthoewel er in deze gebieden 2.5 keer zoveel Mg is als in de andere gebieden, iser aan het oppervlak (wat afgebeeldwordt in figuur 3) ongeveer 3.5 keer zoveel Mg. In figuur 3 is ook een indicatievan de hoeveelheid zuurstof weergege-ven, waaruit blijkt dat meer Mg samen-gaat met meer O: oxidatie aan het op-pervlak is voornamelijk oxidatie van Mg[2].
Dit resultaat kunnen we combineren meteen diepteprofiel van Mg. Hiervoor ver-wijderen we stap voor stap materiaal vanhet oppervlak door het te bombarderenmet Ar+-ionen. Het blijkt dat de dikte vande laag waar zuurstof en meer Mg dan
Figuur 2: Oppervlak van Al-Mg (80-20).Het gebied is 570 x 570 mm.
microscopen, evenwel niet onder UHV.Het unieke van de SEM-SAM is juist decombinatie van een SEM met een UHVScanning Auger Microscope, een SAM.In een SAM wordt een elektronenbundelover het te bestuderen oppervlakgescand, waarbij Auger processen elek-tronen vrijmaken. Aangezien er binnende BVD geen dossier over Auger bestaat,lijkt het me op zijn plaats iets meer hier-over te vertellen.
Het Auger proces, genoemd naar deFranse professor Pierre Auger, begintwanneer een elektron op het materiaalgeschoten wordt en dat elektron in éénvan de binnenste schillen, bijvoorbeeldde K-schil, van een atoom een elektrondoet wegschieten (zie figuur 1). Het hier-door ontstane gat wordt natuurlijk met-een opgevuld door een meer naar bui-ten gelegen elektron. Hierbij komt aar-dig wat energie vrij, die in dit geval ge-bruikt wordt door een ander elektron dathiermee de kans ziet de barrière naarde buitenwereld te overwinnen. De to-tale hoeveelheid kinetische energie diedit elektron meeneemt op zijn reis naarde Auger detector is ongeveer Ek - EL1 �EL2,3 [1]. Doordat de energieën van elek-tronen in schillen voor ieder element an-ders zijn, heeft ieder element zijn �ei-gen� Auger-energieën. Hierdoor kan,door een energiespectrum op te nemenen te kijken naar pieken bij bepaaldeenergieën, met vrij grote zekerheid ge-zegd worden welke elementen aanwe-zig zijn in het gebied dat door de elek-tronen beschenen wordt.
Oppervlakkigheid benutten.
Na een tijd lang moeite te hebben ge-had met het jargon begon de magie vande wetenschap me te beïnvloeden en konik geheel opgaan in mijn dekmantel. Ikliet me de werking van de SEM-SAM uit-leggen... De unieke eigenschappen van
de SEM-SAM zijn de oppervlakte-gevoeligheid en de hoge resolutie. Door-dat Auger elektronen veel inelastischeverstrooiing ondergaan komen ze nietver in het materiaal. De elektronen dienaar buiten komen zijn daardoor afkom-stig van de bovenste nanometers van hetmateriaal. Door state-of-the-art technie-ken te gebruiken is het Japanse technicigelukt een elektronenbundel te makendie gefocusseerd kan worden tot zo�n 15nanometer. De grootte van het gebiedwaarvan informatie verkregen wordt isdirect gerelateerd aan de doorsnede vande elektronenbundel en hier geldt: hoekleiner, hoe beter. Om vervuiling van hetoppervlak door zuurstof en koolstof tij-dens een meting zo lang mogelijk tegente gaan is het nodig dat het onderzoekplaats vindt in ultra-hoog vacuüm, UHV.Maar bovenal is het belangrijk een op-pervlak te bestuderen waarop van tevo-ren zo min mogelijk vervuiling aanwezigis. De beste manier om schone opper-vlakken te verkrijgen is het breken vaneen stukje materiaal in het UHV. Hier-door worden oppervlakken blootgestelddie niet eerder vervuild kunnen zijn doorde in de lucht van het lab aanwezige ele-menten.
Onderzoek
Het te onderzoeken materiaal is niet on-belangrijk. Materiaalkunde is een tech-nisch-fysische afdeling, dus men wilmaterialen onderzoeken die u en ik ge-bruiken, zoals staal en beschermendecoatings. Echter, om iets zinnigs te kun-nen zeggen over real-life materialen ishet vaak handig om eerst een uitgebreidestudie te doen aan zogenaamde model-systemen: materialen die erop lijken,maar wat simpeler in elkaar zitten. Zobekijken we nu, ter voorbereiding opcommerciële legeringen met vele com-ponenten, legeringen die uit twee meta-len bestaan. Newton is tenslotte ook be-
21
Francken Vrij
20
Francken Vrij
In de rubriek �Raadsels� deze keerweer drie hersenkrakers, zodat deFranckenborrels ook het komendetrimester niet alleen een alcoholi-sche maar ook een intellectuele uit-d a g i n gzijn. Met dank aan Rutger en Flep.
Raadsel 1
Er zijn vijf slimme zeerovers die allemaaleven slim zijn. Ze hebben een buit van1000 gouden ducaten te verdelen. Omde beurt doen ze een voorstel. Hier wordtover gestemd. Als het voorstel wordtaangenomen (minimaal evenveel stem-men voor als stemmen tegen) wordt debuit volgens het voorstel verdeeld. Alshet voorstel wordt verworpen wordt de-gene die het voorstel gedaan heeft over-boord gegooid. De zeerovers verschil-len in rang, met zeerover 5 de laagsteen zeerover 1 de hoogste. Zeerover 5begint met het eerste voorstel. Wat biedthij?
Raadsels
Raadsel 3
Er zijn drie cowboys die een truel (eenduel met zijn drieen) doen. De eerstecowboy schiet een van de drie keer raak.De tweede twee van de drie en de derdealtijd. Jij bent de eerste cowboy en jemagals eerste schieten. Dan schiet detweede en dan de derde. Daarna met deoverlevenden nog een rondje schieten.Hoe zorg je ervoor dat je de grootstekans hebt om te overleven?
Raadsel 2
Twee muzikanten hebben een act die eenhalf uur duurt. Aan het einde van dathalf uur valt er een koffer op de grond.De koffer lag op een tafel. De koffer lagmet de helft net over de rand. Hoe zor-gen zij ervoor dat de koffer na prezieseen half uur op de grond valt? Er zit geenmechanisme in de koffer.
Raadsel 4
normaal aanwezig zijn groter is voor defase met 38% Mg. Er is dus een dikkereoxidelaag aan de buitenkant gevormd,wat de eigenschappen van het materi-aal doet verslechteren.
Conclusies
De fase met 38% Mg komt normaal ge-sproken alleen voor als de hoeveelheidMg in de bulk groter is dan deoplosbaarheid van Mg in Al. Voor com-merciële legeringen is dat vaak niet hetgeval, maar toch kan lokaal, door se-
gregatie van Mg, deze fase gevormd wor-den. Dan is het belangrijk om te wetendat deze fase gevoeliger is voor oxidatieen kan leiden tot verbrossing van hetmateriaal.
De hoge resolutie, zowel in de diepte alsin de breedte, gecombineerd met de mo-gelijkheid tot element-detectie, makende UHV SEM-SAM tot een uniek weten-schappelijk instrument, waarmee inte-ressant en relevant onderzoek bedrevenkan worden. Ondertussen heeft de we-tenschap me gegrepen en ik denk dat ikhier maar blijf...
Dimitri van Agterveld, GeorgesPalasantzas, Jeff Th. M de Hosson
[1] D. Briggs and M. P. Seah, PracticalSurface Analysis, Vol. 1 (John Wiley &Sons Ltd., Baffins Lane, Chichester, WestSussex PO19 1UD, UK), 1983.
[2] D.T.L. van Agterveld, G. Palasantzas,J.Th.M. de Hosson, submitted forpublicationFiguur 3: Auger piek-intensiteiten van Mg
en O, ten opzichte van Al. De afstandtussen de meetpunten is 65 nm.
Wij hebben de zware last op ons geno-men om de introductie van de nieuwelading eerstejaars te organiseren. Wehebben nog geen naam, dus als je eenidee hebt laat het (een van) ons weten.
We zijn nog druk bezig een goede plekte vinden (eerst zoeken natuurlijk), waarwe al onze fantasieën op de eerstejaarslos kunnen laten. In elk geval zullen weze een flinke afstand laten fietsen om zedaarna zoveel mogelijk uit te putten metallerlei zware beproevingen. We zullener alles aan doen om ze zo brak moge-
lijk in de collegebanken te krijgen, aan-gezien ze waarschijnlijk nog wel moetenwennen aan het werken onder deze om-standigheden. Later zullen ze ons dank-baar zijn!
Henk Jan KooijJur de VriesCarlijn MulderTim van ElstStefan Wijnholds
Introductiecommissie
23
Francken Vrij
22
Francken VrijSponsorcolofon
Dit nummer kwam mede tot stand door samenwerking met onderstaande bedrij-ven. Advertenties van deze bedrijven kunt u in dit blad terugvinden:
Akzo Nobel
ASML
CMG
GE Plastics
IBM
KPN M&D
Rabobank
Shell
Signaal
Unilever
Bedrijven en/of instellingen die geïnteresseerd zijn in de advertentieruimte in ditblad kunnen altijd contact opnemen met de bedrijvencommissaris, Laurens Willemsvan Beveren (050 � 363 49 78).
De vier hoofdsponsoren van de T.F.V. �Professor Francken�:
Een man loopt over straat. Hij heeftzojuist te horen gekregen dat hij nogmaar twee weken te leven heeft.Wat gaat hij doen in de schameledagen die hem nog resten?
Die vraag is gauw beantwoord: hij gaatnaar de Activiteitencommissie. Want dieorganiseren vast en zeker wel iets dus-danig geweldigs dat hij over twee we-ken, als het einde daar is, hij met eengerust hart zijn laatste adem uit kan bla-zen, en zonder te liegen kan zeggen: �Ikheb waarlijk geleefd!� Helaas voor dezeman organiseert de Activiteiten-commissie deze twee weken nog hele-maal niets, maar gelukkig voor jou, bestFrancken-lid, leef jij (uitzonderingendaargelaten) lang genoeg om nog wèleen activiteit mee te kunnen maken.Want de Activiteitencommissie, be-
Activiteitencommissie
staande uit Jur, Stefan, Sebastian enCarlo, gaat, zoals de naam reeds sugge-reert, activiteiten organiseren. Onzedoelstelling is, evenals een lege verza-meling een verzameling is, een doelstel-ling. En de vier leden van de commissiezullen trachten deze doelstelling in alhaar pracht en glorie zo goed mogelijkten uitvoer te brengen, zodat alleFranckenleden weer eens een lichtpuntjegewaarworden in de duistere wereld vande technische natuurkundestudent.
Als je meer wilt weten over deze com-missie, dan kun je ons vinden in deFranckenkamer.
Namens de activiteitencommissie,
Carlo Fiscalini
Hieronder staan de data van enkele belangrijke activiteiten die nu al bekend zijn.Meer informatie vind je wekelijks in de rubriek Mededelingen van de UK.
21 april Beta: Presentatiedag
22 april Beta: Workshops
23 april Beta: Gesprekkendag
23 april Deadline inschrijving KPN Business Course
23 april Themaborrel: Mexico!
3 t/m 9 mei Buitenlandse Excursie naar Duitsland
midden mei Excursie naar Océ
1 juli Sluiting inschrijving voor lustrumexcursie naar Zuid-Afrika
Natuurlijk is er elke vrijdagmiddag vanaf 16.00 uur de gebruikelijke borrel op deFranckenkamer.
Agenda
25
Francken Vrij
24
Francken Vrijmateriaalkeuze. Er moet worden gezorgddat de uitwijking D zo klein mogelijk isen deze is gegeven door:
4
3
1rE
lFCD
⋅⋅= (1)
Dit levert dan voor de stijfheid, gedefi-nieerd als de kracht gedeeld door deuitwijking:
3
4
2l
rECS
⋅= (2)
Deze term moet zo groot mogelijk wor-den en dus moet een materiaal met eengrote elasticiteitsmodulus worden geno-men. Daarnaast moet de spaan zo lichtmogelijk worden en dus van een mate-riaal met een lage dichtheid zijn. Destraal kan als een functie van de massaen de dichtheid worden gegeven:
πρ ⋅⋅=
l
Mr 2 (3)
Als de r4 in formule (2) nu wordt ver-vangen door die uit formule (3) dan le-vert dit:
232 ρE
CM
S = (4)
De stijfheid moet hoog zijn en de massaklein dus moet de term S over M2 ook zogroot mogelijk zijn en deze term hangtvan twee materiaal constanten af.
In figuur 2 staan van alle materialen dedichtheid en de Young�s modulus weer-gegeven. Er kan nu een lijn worden ge-trokken die een index heeft van E1/2/r endeze lijn moet nu zo ver mogelijk om-hoog worden geschoven. De materialendie dit oplevert zijn de materialen dienormaliter ook worden gebruikt nl. houten carbon fibre reinforced polymers.
Brug en voorde
Overigens kan ook zonder professorAshby door enkel schouwen de uitkomstvan de wedstrijd reeds worden voor-speld. Immers het ligt in de aard derdingen dat een mens sneller gaat daneen os en als bovendien de eerste over(gebruikte een brug) en de tweede door(gebruikte een voorde) het water gaat,ligt het winnen van de eerste eigenlijk albij voorbaat vast. (Cambridge is een brugover het water de Cam en Oxford is eenvoorde (doorwaadbare plaats) voor os-sen in de samenloop van de Thames enCherwell.)
Yoto
[1] Materials Selection in MechanicalDesign, M.F. Ashby, Pergamon Press
Figuur 2
De bekendste roeiwedstrijd ter we-reld (niet de oudste, dat is de �Coatand Badge Race� jaarlijks gehoudensinds 1715) is ongetwijfeld die tus-sen de universiteiten van Oxford enCambridge. De eerste roeiwedstrijdtussen de universiteiten vond plaatsop de Thames bij het plaatsje Henleyin 1829. Het traject heeft een lengtevan �1 mile and 550 yards� en sinds1829 heeft Cambridge 75 maal ge-wonnen, Oxford wist 68 keer als eer-ste de denkbeeldige finishlijn te pas-seren en één keer bleef de wedstrijdonbeslist. De wedstrijd wordt ge-houden in maart/april en de exactedatum wordt bepaald in oktober alsde voorzitter van het verliezendeteam de winnaar uitdaagt.
Toss
Twee elementen die een belangrijke rolspelen bij het winnen van de boot racezijn, hoe kan het ook anders, het teamen de toss (de eerste binnenbocht kancruciaal zijn). De laatste zeven jaar heeftCambridge gewonnen en dit ondanks hetfeit dat ze niet altijd de eerste binnen-bocht hadden en dat Oxford veel inter-nationaal befaamde roeiers in huurde omde wedstrijd toch eindelijk weer eens tewinnen. Is er misschien een andere oor-zaak dat Cambridge altijd wint?
Een aantal weken voor �The Boat Race�nam ik deel aan een workshop over �Ma-teriaal keuze en ontwerp�. Een van devoordrachten werd gegeven door pro-fessor Ashby (hoogleraar aan universi-teit van Cambridge), die wereldberoemdis geworden met zijn beroemdemateriaalselectieprogramma. Dit is eenprogramma waarmee kan worden be-paald van welk specifiek materiaal eenspeciaal object moet worden gemaakt.Om het duidelijk te maken zal ik een casedie hij daar heeft behandeld hier herha-len [1].
Materiaalkeuze
De vraag die werd opgeworpen was:�Van wat voor materiaal moet een roei-spaan worden gemaakt?� Om dit te be-antwoorden moet eerst worden gekekenwat de eisen zijn die aan een roeispaanmoeten worden gesteld. De twee belang-rijkste eisen zijn; de roeispaan moet stijfzijn zodat alle energie in de voorwaartseverplaatsing gaat zitten en hij moet zolicht mogelijk zijn.
De situatie is weer gegeven in figuur 1.De lengte van de spaan is niet van be-lang want dat is onafhankelijk van de
Met hout naar goud
Figuur 1
27
Francken Vrij
26
Francken Vrij
Zoals voor elke ALV moest ook on-langs voor de bestuursoverdrachtweer een geschikte vergaderdatumworden geprikt. Bij overdrachts-vergaderingen ligt dit altijd watmoeilijker, want natuurlijk moetenop de bewuste dag zowel het oudeals het nieuwe bestuur aanwezigkunnen zijn. De enige mogelijkheidwas om de ALV �s avonds te houden,en wel op dinsdag 13 april. Alslocatie was gekozen voor (stam)caféKoster, omdat � zeker �s avonds �een café iets gezelliger is dan eencollegezaaltje op een verlatenZernikecomplex. Dit bleek een goedekeuze, want met 29 aanwezigenkonden we spreken van een record-opkomst.
Opening
Terwijl het kandidaat-bestuur zich ze-nuwachtig zat voor te bereiden op hetkomende bestuursjaar, opende Sander
ALV-verslagBestuursoverdracht 13 april 1999
om 19.41 uur geroutineerd de vergade-ring. Bij de goedkeuring van de vorigenotulen was er vooral veel discussie overéén zinnetje, waarvan vergadertijgerFrank vond dat die geschrapt moestworden. Na stemming bleek echter dathij de enige was, zodat de notulen goed-gekeurd konden worden.
Onder de �Post en mededelingen� werdonder andere de e-mail van prof.Francken behandeld, die de overvloedaan verjaardagskaartjes zeer gewaar-deerd had. Verder deelde Jur mee datde kosten van de nieuwe computer terwaarde van ongeveer f 2300,- dankzijde bijdrage van de vakgroepen tot on-der de f 700,- waren teruggebracht. Metklem werd nog eens benadrukt dat dezecomputer alleen voor (Francken)-verenigingswerk gebruikt dient te wor-den. Ook werden de leden geconfron-teerd met de harde waarheid van hettelefoonvarken, dat in één jaar slechtsf 19,65 had opgebracht.
Hierna was het tijd voor de StichtingL.E.F. Na een korte uiteenzetting door
De titel zegt al genoeg, dit gaat over debuitenlandse excursie van dit jaar. Deinschrijving is geweest en de deelnemerszijn bekend. Gelukkig waren er dit jaarprecies 18 inschrijvingen zodat er nietgeloot hoefde te worden. Binnenkortontvangt iedereen een meeltje met in-teressante informatie (of je hebt dit algekregen afhankelijk van wanneer je ditleest). Met de organisatie gaat het goed.Het programma is zo goed als rond, dejeugdherbergen zijn geregeld en de ken-nis van das Deutsch ist wieder aufgehold.We gaan dit jaar niet alleen naar Berlinmaar ook naar Hamburg en Halle. Op deheenreis zou de Magnetbahn bezochtgaan worden, probleem is echter dat erjuist in de excursieweek onderhoudwordt gepleegd. Een ritje in de trein ziter dus niet in. Maar creatief als we zijnhebben we geregeld dat we tijdens hetlustrum over een paar maanden wellangs komen. Als alternatief gaan we opde eerste dag van de excursie naar
Philips in Stadskanaal. En �s ochtends iser nog een gaatje voor iets leuks maardat houden we nog even geheim.
Jij als deelnemer krijgt natuurlijk eenbeter uitgewerkt programma, datspreekt voor zich. Hopelijk heeft ieder-een er al behoorlijk zin in, wij wel in elkgeval.
Auf Wiedersehn,
Redmer en FlepBuikcie �99
Grübbbbbe aus Deutschland
Het programma ziet er als volgt uit:
Dag Tijdstip Bedrijf/Instituut Plaats
Maandag 3 mei �s ochtends Geheimpje Groningen13.00-15.30 Philips Stadskanaal
Dinsdag 4 mei 9.00-12.00 DESY (versneller) Hamburg13:00-17.00 GKSS (instituut) Hamburg
Woensdag 5 mei 10.00-15.00 Rofin-Sinar Lasers HamburgDonderdag 6 mei 9.00-15.00 Max Planck Instituut HalleVrijdag 7 mei �s ochtends Wordt geregeld Berlijn
13.00-17.00 Hahn Meitner Instituut BerlijnZaterdag 8 mei hele dag Zelf invullen BerlijnZondag 9 mei hele dag Weer terug naar huis Van Berlijntot huis
29
Francken Vrij
28
Francken Vrijverse bestuur werd op de Grote Marktop de gevoelige plaat vastgelegd, zoalsje kunt zien op de achterkant van ditnummer. Al met al een lange, maar zeergeslaagde bestuursoverdracht. De notu-len van de vergadering zijn ter inzageop te vragen bij Dirk, de nieuwe secre-taris.
Wouter Soer
Dinsdag 6 april was het dan zover,na een welverdiende korte vakantiewas het voor een klein groepje elite-studenten van de RuG tijd voor eenvoortzetting van de vakantiepret inBressanone. Beladen met een rug-zak met zes onderbroeken en zespaar sokken en met een voorkennisvan Quantum II, stapten ze vrolijkin Groningen op de trein om er ver-volgens in Schiphol weer uit te stap-pen rechtstreeks het vliegtuig inrichting München.
Opgewonden werden de seatbelts aan-geklikt en strakgetrokken, dit was hetmoment: binnen enkele seconden zou-den ze de aarde verlaten en het dichtewolkendek boven München penetreren.De periode van stijgen was intens enweldadig. Wat turbulentie en klammehandjes later, zoefde het gezelschap on-der �leiding� van Niesen boven het wol-kendek de zon tegemoet. Vrijwel direct
NVSF in Bressanone
na het uitklikken van hun gordels kwa-men er twee vrouwelijke railtenders aan-zetten met een wagen vol voer en drank-jes.
Zuipen in het vliegtuig
De professor nam zonder dralen eenflinke borrel en het merendeel van deaanwezige nucleaire-vastestof-studen-ten-met-Frankenverleden volgden uitmacht der gewoonte. Binnen enkele mi-nuten waren alle spanningen opgelost inde genuttigde ethanol en klonk er vanalle kanten gezang en gelal, jaja het waseen dolle bende!
In München vervolgde het gezelschapzijn tocht per trein naar het einddoel:Bressanone. De trein reed in drie uurdoor de meest idyllische dalen en langsde meest pittoreske dorpjes die de Al-pen rijk zijn. Er werden intelligente spel-letjes gedaan en diepe gesprekken ge-voerd over nukeboys die voor hen aandeze trip hadden deelgenomen, zoals
Wouter over de opzet van de organisa-tie, kwam het ingelaste punt �Voorsteltot lening SLEF� aan de orde. Het ginghierbij om een renteloze lening van intotaal f 4000,- van Francken aan de SLEF.Zonder al te veel problemen stemde deALV in met dit voorstel.
Wijntje
De wisseling kwam steeds dichterbij enhet werd dan ook tijd om terug te blik-ken op het afgelopen jaar. Sandernoemde de hoogtepunten uit dit mooieverenigingsjaar. Vervolgens werd Eric alskascommissie opgevolgd door Victor enFrank, die zich dus binnenkort mogenbuigen over Jurs afrekening. Met een fleswijn werd Eric bedankt voor zijn inspan-ningen, evenals vele andere commissie-leden (een speciale vermelding voorSjoerd-Jan, die bijna een jaar na zijnwerk voor de b eindelijk gedechargeerdwerd!).
De pauze was voor velen een welkomegelegenheid om hun alcohol- dan welcafeïnepeil weer binnen aanvaardbaregrenzen te brengen. Ramon nam nuplaats achter de tafel en presenteerdehet beleidsplan van het kandidaat-be-stuur. Er werd nog opgemerkt dat je hetbeleidsplan ongeveer twee keer zo sneldoor kon lezen als je die van de voor-gaande jaren al had gelezen. Uit de aan-
wezigen kwamen nog enkele bruikbaresuggesties en opbouwende kritiek-punten. Verder was het plan prima inorde, evenals de begroting die Woutervervolgens presenteerde. Deze wasvooral hoger door het aankomende lus-trum.
Wisseling
De wisseling was nu aangebroken enzoals verwacht liepen de emoties daar-bij hoog op. Alle leden van het oude be-stuur vertelden over hun individuele er-varingen van het afgelopen verenigings-jaar. Jurs grootste uitdaging was het aande praat krijgen van OfficeNet, het ui-terst gebruikersonvriendelijke thuis-bankierpakket van de ABN-AMRO. Methet symbolisch overdragen van deFranckenstropdas werden de bestuurs-leden een voor een gewisseld. Daarbijwerd het oude bestuur door het nieuwebedankt met voor alle vier een sigaar eneen flesje cognac.
Ramon hamerde de commissieleden indie in het beleidsplan waren voorgesteld.Tijdens de rondvraag stelde Wanda voorom een kookcommissie in te stellen dieop Franckenactiviteiten voor de cateringzorgt. Omdat Wanda�s culinaire gaven demeesten nog wel bij waren gebleven vande Valentijnsborrel (zie foto�s elders indeze Francken Vrij), werd dit als een leukidee ontvangen. Ook de �minder serieuzerondvraag� deed haar herintrede: Ericvroeg zich af of het bovenste knoopjevan Armands overhemd ook dichtkon.Geen van de aanwezigen geloofde datdit mogelijk was. Helaas was Armand opdat moment al weg, zodat dit raadselvooralsnog onopgelost is.
Sluiting
Na de sluiting om 22.42 uur borreldende meesten nog even door onder hetgenot van een gratis biertje. Het kers-
31
Francken Vrij
30
Francken Vrij
Alhoewel de naam �Fysica vanDunne Lagen� enigszins verouderdis, dekt deze nog steeds de activi-teiten van de groep. In ons gevalbehelst de �fysica� met name deelektronische eigenschappen,en�dunne lagen� heeft betrekkingop het bestuderen van deze eigen-schappen in systemen met kleineafmetingen. Dit terrein heeft zowelaansluiting bij de microelektronicaen submicron-technologie, maarheeft ook wat meer fundamentelegerichte takken, zoals demesoscopische fysica. Een globaaloverzichtje van de onderzoeks-richtingen.
Mesoscopischesupergeleiding
Supergeleiding is een verbazingwekkendfenomeen, waarbij elektronen paren vor-men (Cooper paren) die vervolgensstroom kunnen geleiden zonder weer-stand te veroorzaken. Wij zijn met namegeinteresseerd in supergeleiding opkleine schaal. Figuur 1 is een electronenmicroscoop foto van een supergeleidend�device�, bestudeerd in onze groep. Ty-pische afmetingen zijn van de orde van1 micrometer. Dit wordt gebruikt voorhet bestuderen van fundamentele eigen-schappen van supergeleiding. Echter, hetis wellicht in de toekomst toepasbaar alsschakelelement in supergeleidendeelectronica.
Spintronics
Met deze naam geeft men een nieuwgebied aan waarbij de elektronspin wordtgebruikt voor nieuwe electronische
schakelingen. Hierbij wordt gebruik ge-maakt van het feit dat de richting vande elektronspin (en het daarbij behorendmagnetisch moment) slechts twee rich-tingen aan nemen: spin-up of spin-down.Een belangrijk toepassingsgebied is alsmagnetische sensor in bijv. disk drives.De voortdurende miniaturisering maakthet noodzakelijk om te zoeken naar klei-nere sensoren. Wij zijn met namegeinteresseerd in het bekijken vannieuwe manieren om de elektronspin tebestuderen en te manipuleren.
Transport in organische enbio-materialen
Conventionele elektronica is gebaseerdop halfgeleiders. Alhoewel de mogelijk-heden van conventionele halfgeleiders(met name silicium) nog lang niet uitge-put zijn, is er een groeiende belangstllingvoor wat men noemt plasticelectronics. Hierbij worden organischebouwstenen, zoals moleculen enpolymeren gebruikt om electronischeschakelingen te maken die zowel flexi-bel (letterlijk en figuurlijk) als goedkoopzijn . Toepassingen liggen hier op het vlakvan displays, �slimme� kaartjes, enzonnecellen.
We onderzoeken het gedrag vanelectronen in dit soort systemen. Zelfsop eenvoudige vragen als: �Hoe gaat eenelectron van een molecuul naar het vol-gende?� is nog geen duidelijk antwoordgegeven. Hieraan is nog toe te voegendat op dit een van de gebieden is waarnatuurkunde, chemie en biologie samen-komen. Met name voor studenten eengelegenheid om je blikveld te verruimen.
Een aantal aspecten dat bij dit onder-zoek komt kijken zijn:
Fysica van Dunne Lagen
Einstein, Tesla en Newton om er maareen paar te noemen. Een enkeling stondin het gangpad voor het open raam tedromen over sex met Heidi in een gra-zige Alpenwei onder de maagdelijk wittetoppen van de besneeuwde Alpen, ter-wijl de hete zon weldadig zijn gezichtberoerde.
Luxe
Het was tegen zessen toen de groepjonge helden incheckten bij dedependance van de universiteit vanPadova in Bressanone. De jonge atoom-geleerden werden ondergebracht intweepersoons-suites met donzen bedjes,een marmeren wc-pot, een ligbad metroomservicebel en twee verse handdoe-ken per persoon per dag.
Wat een leven! Al die luxe, de suite, hetuitzicht op de besneeuwde bergen, hetgratis voedsel drie keer per dag en degratis wijn om dit alles weg te spoelen.Het was gewoon teveel, er werd iets vanze verwacht, maar wat? De volgende dagwerd alles duidelijk, om negen uur be-gon het eerste gortdroge college, om elfuur was het tijd voor een snelle bak kof-fie gevolgd door weer een college tot halféén. Effe lunchen en om half twee washet tijd voor de werkcolleges, die duur-den tot half zeven �s avonds en daarnawas het tijd voor het diner, tenminstevoor diegene die nog de kracht haddenom op te staan uit hun bankjes en naarde eetzaal te strompelen. Het tempo wasecht moordend!
De volgende dag was nog stukken zwaar-der, toen was er eveneens een college-uur om half negen �s avonds. Lichame-lijk dodelijk vermoeid en geestelijk zoleeg als een nulverzameling crashtenonze vrienden op hun donzen bedjes en
met de wijsheid dat over enkele uren dehel weer zou losbarsten, huilden ze zich-zelf in slaap.
Wegwezen!
De volgende dag schoolden enkele lie-den zich in het geheim samen in een vande suites van de dependance. Het on-derwerp van gesprek: Hoe minimalise-ren we het geestelijk lijden. Er moestenkeuzes gemaakt worden, of je zet dezetorture voort met het gevaar dat je ermisschien voor de rest van je leven inblijft steken, of je denkt: �The hell, metdie twee miezerige puntjes; we kiezenvoor vrijheid, we trekken de bergen inrichting de sneeuw, met niets dan eenontbloot bovenlijf ,een camera, een potknoflookolijven en een fles vino rosso.�
De keuze was voor enkelen snel ge-maakt, voor anderen duurde het iets lan-ger en weer anderen volgden de Duit-sers, de Belgen, de Italianen, de Polen,de Fransen en de Deense door stug doorte ploeteren.
Al met al kwam er aan deze week veelte snel een einde. Om iets voor één uurzondagmiddag nam de hele gang de treinterug naar München. Geplaagd door eenernstig slaapgebrek en een extremevorm van obstipatie door het Italiaanseeten, vlogen ze over Duitsland richtingAmsterdam.
Eenmaal geland op Schiphol waren zede professor voor de zoveelste keerkwijt, maar niemand nam meer demoeite om hem te vinden: �Hij zal welthuiskomen,� dachten ze en gingen ver-volgens allen hun eigen weg.
Vincent Smit
33
Francken Vrij
32
Francken Vrij
Op 13 januari 1999 organiseerdeFrancken een excursie naar Signaal.Dit bedrijf produceert radar-installaties voor defensieve doelein-den. Een van de paradepaardjes inSignaals assortiment is de Goal-keeper: een volautomatisch kanondat raketten onderschept.
Elf mensen vertrokken om half acht �sochtends richting Hengelo. Bij aankomstwerden we met koffie ontvangen doorMaureen Bakker. Zij liet ons twee filmszien over radarsen de Goalkeeper. Hiernawerd ons door Van Ginkel een beeld ge-schetst van de stage-, afstudeer- enarbeidsmogelijkheden binnen Signaal.De nadruk werd gelegd op het onder-wijs instituut en het gemiddeld hoog op-geleide personeel.
Na al dit gepraat was het de bedoelingdat we zelf actief werden. Een prakti-sche case werd door meneer Reits ge-
schetst. Het doel was een radar te bou-wen voor 25 gulden, bruikbaar voor inbijvoorbeeld de auto. Door een variabeloneffen oppervlak te gebruiken kon eenbundel radargolven rond de 100 GHzworden gericht. Wij hadden de taakideeën te bedenken voor dit variabeleoneffen oppervlak. Reits maakte duide-lijk dat dit oppervlak kon worden opge-bouwd door een groot aantalmechanischezuigers. Toen dit allemaalwas uitgelegd en in kleine groepjes be-keken, was het tijd voor de lunch. Dezelunch was voortreffelijk.
Na de lunch werd er verder ingegaan ophet probleem. Nadat Delft de revue wasgepasseerd en wij met onze oplossingenkwamen, was het tijd voor de rondlei-ding. Deze rondleiding begon met eenlange wandeling door een Oost-Europeesogende fabriekshal. Na deze lange wan-deling kwamen we bij �SystemIntegration & Testing�. De heren Woutersen Helwegen maakten ons duidelijk dathet aantal mogelijke radarfrequentie-banden werden aangegeven met de let-ters van het alfabet, dat de radar eenuitzonderlijk goede magnetron kon zijnen dat de nieuwe radarinstallatie APAReen radar was zonder bewegende delen.Na deze stortvloed van informatie moch-ten we ons fysiek uitleven op een Russi-sche tank.
We liepen terug naar restaurant �deZegger� voor de borrel. Hier werdMaureen bedankt met de welbekendeFrancken-koffiemok. Daarna vertrokkenwe naar Groningen.
Redmer van Tijumexcursiecommissie
Excursie naar HollandseSignaalapparaten B.V.
Ontwerp en fabricage: Hoe combineerje verschillende materialen om de ver-eiste eigenschappen te krijgen? Beschik-bare technieken zijn bijv. electronenlithografie, waarbij structuren met afme-tingen in de orde van nanometers ge-maakt kunnen worden. Een clean roommaakt het mogelijk om de nadelige ge-volgen van stof te elimineren.
Meten: Alhoewel sommige metingenredelijk standaard zijn, en met een een-voudige voltmeter verricht kunnen wor-den, moet soms gewerkt worden bij lagetemperaturen. Dat vereist het omgaanmet cryogene materialen zoals vloeibarestikstof en helium, maar ook het naden-ken over het hoe en waarom van demeetopstelling.
Interpretatie: Een zeer belangrijk on-derdeel van een doen van onderzoek.Wat betekent het nu wat ik heb geme-ten? Wat leer ik hiervan, en hoe moet iknu verder?
En, last but not least: het �verkopen�vande resultaten d.m.v. publicaties,conferentiebijdragen, voordrachtenetc.
Natuurlijk heb je als student (voor in-terne stage dan wel afstudeer project)niet met alle aspecten evenveel te ma-ken. Afhankelijk van de voorkeur vande student wordt er in overleg met eenpromovendus een project(je) gezocht,wat meestal aansluit bij het lopende on-derzoek.
Wat betreft de industriële stages heeftde groep contacten met verschillendeindustriële labs in binnen en buitenland.Ook hier zal er, afhankelijk van de voor-keur van de student, gezocht wordennaar een passend project.
Verdere informatie kun je krijgen bij:
Dr.ir. B.J. van Wees
kamer 13.232
tel: 4933
e-mail: [email protected]
Figuur 1 Electronenmicroscoop foto van een �supergeleidende� transistor
35
Francken Vrij
34
Francken Vrij13. De jeugd van vandaag de dag zou er beter aan doen wat meer
ervaring van oudere mensen te benutten of te willen begrijpen.
14. Ik zou de situatie wel eens willen ontvluchten, wanneer ik meontmoedigd of zwaar teleurgesteld voel.
15. Dat anderen positief over mij praten vind ik erg belangrijk.
16. Belangrijke levensbeslissingen vinden plaats op basis van eengevoelsmatige besluitvorming.
17. Ik daag graag anderen uit, stel scherpe vragen en stel me graagstrijdlustig op.
18. Ik houd niet van treuzelen.
19. Als mensen niet direct begrijpen wat ik bedoel, vind ik het nietvervelend om mijn verhaal nog eens te vertellen.
20. Op informele bijeenkomsten merk ik dat ik vaak praat over zakenof snuffel in boeken en tijdschriften.
21. Gedrag van kinderen moet soms voor hun eigen bestwil hardhan-dig worden rechtgezet.
22. Huwelijken tussen mensen van verschillende culturen houden nietlang stand.
23. Ik tracht mijn kennis goed op peil te houden door cursussen,conferenties, lezingen en dergelijke bij te wonen.
24. Als iemand zich overmatig onderdanig gedraagt of om de minstereden toegeeft, erger ik mij daar mateloos aan.
25. Hard rijden vind ik fijn.
26. Ik vind dat het gezond is vrij te spreken over seks, lichamelijkefuncties en intimiteit.
27. Nadat er iets voor iemand is uitgevoerd, neem ik er de tijd voorom me zelf ervan te overtuigen dat hij tevreden is.
28. Punkgedrag schijnt tegenwoordig een gebrek aan intelligentie temoeten compenseren.
29. Mijn gespreksbenadering is logisch, ik houd me aan de feiten, benzakelijk en voel me op mijn gemak.
30. Blozen doe ik zelden of nooit.
31. Eigen baas zijn is ook niet alles, daarom blijf ik liever in eenloondienstfunctie.
1. Mijn benadering is strijdlustig en recht op de man af. Ik wil deweerstanden tegen mijn argumentatie doorbreken.
2. Mijn nazorg is heel goed. Ik neem de tijd om me zelf ervan teovertuigen dat na afhandeling van gemaakte afspraken de andertevreden is.
3. Ik houd ervan mijn activiteiten te plannen en besteed hier bijnate veel tijd aan.
4. Ik geef dikwijls uitgebreide presentaties, omdat ik een compleetbeeld van de mogelijkheden wil geven, inclusief de details.
5. In de opening van een bespreking probeer ik over het algemeengelijk de touwtjes in handen te nemen.
6. Soms kost het me moeite om tijdens het uitleggen van zaken totde kern van mijn verhaal te komen. In feite vind ik van me zelfdat ik wat vaag ben.
7. Afsluiten is na mijn grondige argumentatie niet nodig. Ik houd erniet van om de order/toezegging te vragen.
8. Het begin van mijn bespreking verloopt vaak warm en vriende-lijk. Dit vind ik nodig om een goede basis te leggen voor hetzakelijke gedeelte van mijn gesprek.
9. Ik neem zo snel mogelijk het gesprek in eigen hand en ik blijf meop de feiten concentreren.
10. Mijn geduld is beperkt waar het gaat om bezwaren overwinnen,vooral als het gaat om emotionele bezwaren.
11. Aan het eind van een gesprek laat ik de feiten voor zich sprekenen aarzel ik niet om bepaalde zaken te herhalen als dat nodigmocht zijn.
12. Mijn benadering is strijdlustig en ik doe er ook moeite voor datmijn gesprekspartner me aardig vindt.
Hoe kom je over?Het is belangrijk dat je weet hoe je qua gedrag op anderen, die je voor deeerste keer ontmoet, overkomt en dat je de invloed kent die dit gedragheeft op je contact met anderen. Deze oefening geeft je een beeld van hoeanderen u ervaren.
Het is de bedoeling dat je aangeeft in welke mate de beweringen het meest over-eenkomen met de manier waarop je handelt, denkt of voelt. Druk je hierbij uit in�eens� of �oneens�. Beantwoord alle vragen vooral eerlijk!
Eens On-
eens
37
Francken Vrij
36
Francken Vrij50. Wanneer iets plotseling gebeurt voel ik me onbehaaglijk.
51. Ik ben me ervan bewust, dat het beter is dat ik soms minder eeten minder drink dan dat ik nu doe.
52. Als kind vond ik het vervelend dat oudere personen mij niet se-rieus namen.
53. Bazige typen ontbreekt het vaak aan zelfvertrouwen, al realiserenzij zich dit niet.
54. Te stoppen met roken of drinken en me houden aan een dieetvind ik moeilijk.
55. Een belangrijk besluit op korte termijn nemen is erg moeilijk.
56. Ik houd ervan de mensen de waarheid recht in het gezicht tezeggen.
57. Ondanks dat ik inwendig kook, weet ik me kalm voor te doen.
58. Veel mensen luisteren tegenwoordig te veel naar de mening vananderen.
59. Omdat ieder besluit consequenties heeft, verkies ik, vóór een be-sluit te nemen, allereerst alle zaken goed op een rij te zetten.
60. Het huwelijk kan serieuzer worden genomen en langer standhou-den door de echtscheidingsprocedure moeilijker te maken.
61. Als mijn baas zegt dat ik iets moet doen dan doe ik dat, ook al benik het er niet mee eens.
62. Eén van de grootste deugden, zo niet de grootste, is nederig-heid.
63. De gevangenisstraffen van vandaag de dag zijn veel te licht.
64. De manier waarop ik absoluut niet wil leven, is alleen maar tewerken zonder plezier te hebben.
65. Te weinig mensen durven voor hun mening uit te komen.
66. Op de TV zien we te veel seks en geweld.
67. Het is beter dat de politie strenger optreedt tegen snelheids-overtreders.
32. Militaire dienst is voor veel jongeren een goede zaak.
33. Ik onderzoek graag of er naast de standaardmethode ook nogandere manieren zijn om tot een oplossing te komen.
34. Als ik me erg droevig voel, zal ik dit in aanwezigheid van anderenniet direct tonen.
35. Binnen organisaties zijn de medewerkers over het algemeen instaat hun doel te realiseren en zichzelf daarbij te controleren.
36. Het zou voor veel mensen goed zijn als zij meer naar de kerkzouden gaan.
37. Als situaties gespannen raken, voel ik me gedwongen er iets aante doen.
38. Thuis stimuleerden mijn ouders me zelf dingen te onderzoekenen te leren kennen.
39. Zelfs wanneer iemand het leven niet meer ziet zitten, heeft hijniet het recht zelfmoord te plegen.
40. Als effectief leider wil ik dat mijn mensen het beste van zichzelfgeven in plaats van het beste voor zichzelf te zoeken.
41. Algehele openheid en eerlijkheid met anderen is goed mogelijk.
42. Er moet eerder meer dan minder censuur zijn op films, TV, tijd-schriften en dergelijke.
43. Als anderen praten voel ik me op mijn gemak door mijn monddicht te houden.
44. Ik voel me het best als ik actief ben met onder andere werken inde tuin, zwemmen, seks en andere vormen van fysieke activitei-ten.
45. Mensen die hun carrière opgaven om een nieuwe levensstijl tebeginnen, benijd ik.
46. Commerciële mensen moet je niet altijd op hun woord geloven.
47. Het zou voor de maatschappij beter zijn dat er strenger wordtopgetreden tegen de kleine criminaliteit (winkeldiefstal, auto-in-braak etc.).
48. In een gezelschap met onbekenden voel ik me zelden verveeld,ongeduldig of eenzaam.
49. Kinderen zijn in veel gezinnen tegenwoordig de baas.
39
Francken Vrij
38
Francken Vrij
Het ICT bedrijf CMG is in 1964 op-gericht in Engeland, waarna het in1969 een kantoor in Nederlandopende. Het bedrijf heeft tegen-woordig 7100 werknemers en is ge-vestigd in zeven landen. In Neder-land zijn 4500 mensen werkzaam bijCMG. CMG is een sterk groeiend be-drijf en heeft daarom veel nieuwewerkkrachten nodig. Daarom was deT.F.V. �Professor Francken� onlangs
Excursie naar CMG Groningen
uitgenodigd voor een excursie bijCMG.
Op 16 april ging Francken met een af-vaardiging van 12 mensen naar CMG teGroningen. We werden ontvangen metkoffie en cake door René Tuinhout enJosé Palstra. Hierna hield José eenpraatje over het bedrijf CMG. In de pauzewerd geconstateerd dat niet elk bedrijfmet het idee �Succes is een keuze� eenCup-a-soup automaat heeft.
Nog geen lease-auto...
68. Tijdens een gesprek krijg ik voor mezelf wel eens het gevoel:�Houd je mond dicht, je praat te veel.�
69. Gedrag van mensen is niet te veranderen.
70. De oorzaak van fouten is vaker gelegen in misverstanden dan inzorgeloosheid.
71. Dat anderen het met me eens zijn is belangrijk voor me.
72. Het is beter als ervaring van mensen geregeld getoetst wordtaan nieuwe feiten en informatie.
73. Na het horen van andere meningen heb ik vaak mijn eigen stand-punt herzien.
De uitwerking van de resultaten staat op pagina 43.
6 december 1984: De handtekeningwas gezet� T.F.V. �ProfessorFrancken� bestond officieel. Alle stu-denten Technische Natuurkunde enleden van de vakgroep TechnischeFysica konden lid worden van dezevereniging. Nu, bijna 15 jaar naardato, is het tijd om deze dag te her-denken.
Het derde lustrum moet goed gevierdworden en daarom is ook deze commis-sie in het leven geroepen. Het 15-jarigbestaan zal gevierd worden tijdens eenlustrumweek in december.
Dit zal waarschijnlijk 6 t/m 13 decem-ber 1999 worden. Zeker is het nog niet,maar houd deze week vast vrij. Er zijnnamelijk plannen om dan een tweedaagscongres te organiseren, of anders eenspeciaal symposium. Verder willen weeen excursie naar een magneettrein inDuitsland houden alsook een receptiec.q. feestje. Een ledenweekend en eenlustrumboek zijn ook als idee ter tafelgekomen...
Dit zijn echter nog plannen en misschienheb jij wel meer ideeën voor dit lustrum,of ben je nu zo enthousiast gewordendat je wilt meehelpen een van deze acti-viteiten te organiseren.
Daarom wil ik je hierbij dan ook uitnodi-gen om op dinsdag 11 mei om 12.00uur in de Franckenkamer te komen omsamen te brainstormen over dit lustrum.Vooral ouderejaars, afgestudeerden enoudere leden nodig ik uit om te komen;dit om te horen of er animo is voor eenreünie.
Kom vooral, ook als je nu geen ideeënhebt, daar is een brainstormsessie voor!
Je kunt ook emailen naar [email protected] om je creativiteit te latenhoren of kenbaar te maken dat je in delustrumcommissie wilt.
Namens de lustrumcommissie,
Dirk Bekke
T.F.V. �Professor Francken� 15 jaar
41
Francken Vrij
40
Francken Vrij
Diner in �De Apedans�
verplichte ronde kregen we een interes-sant filosofisch praatje over �Kennis-management� door Jan Willem denOudsten. Jan Willem was in staat om deFranckenleden actief in het gesprek telaten deelnemen en te laten nadenken.
De dag eindigde met een borrel en eenlopend buffet in �De Apedans�. Om eennog beter beeld te krijgen van CMG kunje kijken op de bijgevoegde foto�s.
Namens de excursiecommissie,
Redmer van Tijum
Na de pauze gaf Michel Wemmenhoveeen demonstratie van geautomatiseerdtesten. Hierin kregen de deelnemers eenbeeld van de huidige technieken om pro-gramma�s te controleren. Na deze infor-matie werd ons een rooskleurig beeldgegeven over �Het werken bij CMG� doorRené Tuinhout en André Jager. Na deze
Armand als vestigingsdirecteur
43
Francken Vrij
42
Francken VrijUitwerking �Hoe kom je over?�
Breng de antwoorden over op deze tabel door de kruisjes uit de �eens�-kolom vande genummerde stellingen over te brengen naar de corresponderende hokjes inde onderstaande kolommen. Tel daarna de kruisjes per kolom op en reken depercentages uit.
Dominant Afstandelijk Sociaal1 ...... 2 ...... 3 ......5 ...... 4 ...... 6 ......9 ...... 7 ...... 8 ......10 ...... 11 ...... 14 ......12 ...... 20 ...... 16 ......13 ...... 23 ...... 19 ......15 ...... 26 ...... 25 ......17 ...... 29 ...... 27 ......18 ...... 30 ...... 31 ......21 ...... 33 ...... 37 ......22 ...... 34 ...... 44 ......24 ...... 35 ...... 45 ......28 ...... 38 ...... 50 ......32 ...... 40 ...... 51 ......36 ...... 41 ...... 52 ......39 ...... 43 ...... 54 ......42 ...... 48 ...... 55 ......46 ...... 57 ...... 61 ......47 ...... 59 ...... 62 ......49 ...... 64 ...... 68 ......53 ...... 70 ......56 ...... 72 ......58 ...... 73 ......60 ......63 ......65 ......66 ......67 ......69 ......71 ......
Totaal:...... / 30 = Totaal:...... / 23 = Totaal:...... / 20 =
............. % ............. % ............. %
Toelichting: Het hoogste percentage bij een bepaald gedrag kan betekenen, dat jedit gedrag in contacten met anderen vaak laat zien. Dit geldt vooral in voor jouvreemde, niet vertrouwde situaties. Als het verschil tussen het hoogste en hetlaagste percentage minder is dan 20 %, betekent dit dat je je, afhankelijk van desituatie, dominant, afstandelijk of sociaal kunt opstellen.
44
Francken Vrij
Wat hebben we weer drukke tijdenachter ons. De tentamens hebbenvoor sommige mensen wat beter uit-gepakt dan voor anderen en voorweer anderen waren er niet eenstentamens om uit te pakken.
Themaborrel
De borrelcommissie was van plan ge-weest om op 1 april eens flink uit te pak-ken. Dit feestje ging echter niet dooromdat er een �Franckenfust� was geplandop de dag erna. De borrelcommissieheeft toen besloten om de themaborrelop te schuiven naar vrijdag 23 april.
Dit zal de Mexicaanse borrel gaan wor-den, met veeeel kenmerkende drank-jes en natuurlijk een paar flinke potjesmexico.
Roddels: de feiten
Nog een paar hete roddels c.q. feiten.Er heeft zich wat paarvorming voorge-daan tussen enkele leden. Zo is ons al-ler Vunzent (=Vincent) met het Konijn-tje (=Carlijn) samengegaan en ook denaam Koos Lederhoos (=Arnout) is sindskort verbonden aan Judith (=Judith).
Rood/oranje haar is aan populariteit aanhet winnen in de kamer en ook DE sik isin opkomst.
Het nieuwe bestuur is bij het schrijvenvan dit stukje geïnstalleerd en ik magzeggen dat we de geilste penningmees-ter in jaren hebben (=Van String).
Ik hoop dat er de komende weken, opweg naar de volgende Francken Vrij weerveel gebeurt, zodat de roddelrubriek bij
Borrelpraat
de borrelpraat in stand kan blijven. Ver-der wensen wij het nieuwe bestuur eengoede bestuursperiode toe.
Namens de borrelcommissie,
Sjoerd Hak
Café Koster
Hoogstraat 7-9
9711 LN Groningen
050 - 314 52 17
