het unieke verhaal van BDO

voor vrij ondernemen

Pioniers in het accountantsvak

Twee ondernemende professionals komen samen. Camps en Obers vormen een bijzondere combinatie met de nodige groeipotentie.

8

hoogstaand, eerlijk mens voor wie een afspraak heilig was.’ Zonder dat hij dit zelf heeft kunnen bedenken wordt Fortgens hiermee de ‘Founding Father’ van BDO Nederland.

Het kantoor verhuist naar een ander pand in de Tuinstraat, nummer 63. Obers probeert zijn mensen op een plezierige manier vakinhoudelijk te prikkelen, maar hij verwacht ook wat van hen. Zijn devies is: ‘Als jij studeert, dan profiteren we daar allebei van.’ Iedere vrijdag, om de veertien dagen, is er een broodjesclub met eerste en tweede assistenten; een bijeenkomst waarbij men, onder het genot van een glaasje sherry, bijvoorbeeld het opzetten van een controleprogramma bespreekt.

In hetzelfde jaar waarin Obers eigen baas wordt, studeert Henk Camps af en wordt lid van de andere beroepsvereni-ging NIVA. De prominente accountant én hoogleraar Limperg zegt dan tegen hem: ‘Een huisarts is vertrouwensman van zijn

patiënt. Jij bent nu vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer. Knoop dat in je oren.’ Zo worden jonge accountants in de praktijk gezet. In 1961, kort nadat hij zijn bul gehaald heeft, vormt Camps een maatschap met Cremers. Cremers heeft een accountantskantoor in Eindhoven waar Camps al in 1947 voor 25 gulden per maand als assistent is begon-nen. Het kantoor telt op dat moment tien assistenten.

Over het vak en de organisatie van het kantoor hebben zowel Obers als Camps duidelijke ideeën. Camps wil ook zelf een kantoor hebben. Als Cremers in 1966 uittreedt, gaat Camps alleen verder en verhuist het kantoor naar een ander pand. Dat wordt echter al gauw te klein. In de naoorlogse economische bloei groeit Cremers & Camps met zijn klanten mee. Tot die klanten behoren relatief grote, landelijk gespreide organisaties; particuliere cliënten zijn er nauwelijks. Als Camps vanwege ziekte plotseling

vier maanden uit de roulatie is, krijgt hij van een belangrijke klant een duidelijk advies: ‘Zorg dat je iemand naast je krijgt.’ In Tilburg zit Obers – met voor-namelijk opdrachtgevers in de directe omgeving – in een vergelijkbare situatie. Twee kantoren van inmiddels elk vijfen-twintig man sterk voelen de noodzaak om de continuïteit te waarborgen.

In 1967 fuseren de twee beroepsvereni-gingen NIVA en VAGA, waardoor alle leden registeraccountant worden. Het nieuwe NIVRA brengt de voorheen rivali-serende accountants dichter bij elkaar. Via een gemeenschappelijke kennis komen Camps en Obers met elkaar in contact. Een samengevoegde praktijk zou naast meer continuïteit ook zakelijk kansen bieden. Maar toch… het is een hele stap. In Tilburg biedt zich door plot-selinge ziekte van de eigenaar een kantoor aan ter overname. Obers en Camps zien dit als een uitstekende mogelijkheid om vaktechnisch aan elkaar te ‘snuffelen’ en

9

De internationale doorbraak

Camps Obers sluit zich aan bij BDO International. Met behoud van haar zelfstandigheid beschikt de maatschap nu dankzij een wereldwijd netwerk van zusterkantoren over een schat aan expertise en een keur aan klanten.

18

BDO Binder, een groot internationaal samenwerkingsverband van zelfstandige nationale accountantsorganisaties, ver-liest juist in deze turbulente periode zijn Nederlandse partner Dijker & Doornbos. Dijker is niet alleen een van de grootste Nederlandse kantoren maar ook mede-oprichter en naamgever van BDO. Een belangrijk en eigenlijk onvervangbaar verlies. De vrijgekomen plek in het netwerk moet ter wille van de dienstverlening aan de internationale klanten echter snel wor-den ingenomen door een kantoor dat qua statuur voldoet aan de hoge kwaliteits-eisen van BDO. Als dit Van Erven ter ore komt, heeft hij meteen door dat dit een gouden kans is. Camps Obers besluit niet af te wachten, maar te handelen. Contacten op het hoogste niveau komen tot stand; de informatie-uitwisseling verloopt snel en de aansluitingsvoor-waarden zijn duidelijk. In het najaar van 1987 moet alles geregeld zijn, want de vele internationale BDO klanten in Nederland, veelal dochterbedrijven van

grote concerns, mogen geen twijfels krijgen over de continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening. In september 1987 presenteert Camps Obers zich als nieuw BDO lid tijdens het jaarlijkse inter-nationale BDO congres in Duitsland en in de laatste maanden van dat jaar worden de eerste klanten overgedragen. Van Erven: ‘Dit was een doorbraak naar een segment waarvan we daarvoor alleen maar konden dromen.’

Ineens gaat die droom dus in vervulling. En wat voor één… BDO Binder is anno 1988 een wereldwijde organisatie met 15.000 medewerkers in 61 landen en een gezamenlijke omzet van 792 miljoen dollar. De organisatie is al in 1963 begonnen als eerste internationaal samenwerkingsver-band tussen kantoren in vijf Europese en Noord-Amerikaanse landen, om kennis te delen en een vaktechnische kwaliteits-standaard te zetten. Doordat er in de fusieslag regelmatig leden wegvielen, ontstond er behoefte aan een homogener

samenwerkingsverband mede op basis van een contract met onder andere een zware exitregeling. Op 1 juli 1973 besloten de kantoren in het Verenigd Koninkrijk (Binder), Nederland (Dijker) en Duitsland (DWT onder voorzitterschap van Otte) daarom tot de oprichting van de eerste volledig Europese accountantsgroep: BDO. In de jaren daarop groeide de groep uit tot de belangrijke wereldwijde organisatie BDO.

Het internationale aanzien dat BDO geniet, brengt veel werk naar Nederland. Dat zorgt echter voor groeipijnen. BDO CampsObersGroep, zoals de maatschap nu heet, krijgt er van de ene dag op de andere dag een aantal grote internationale klanten bij, onder andere grote industriële en handelsbedrijven. De internationale omzet bedraagt zes miljoen gulden. En die klanten moeten voorrang krijgen. Eigenlijk kan de organisatie dat niet aan. BDO CampsObers is gewend om te groeien, maar dit is van een andere orde.

19

Een kantoor met aanzien

De naam BDO CampsObers mag gezien worden. Moderne kantoorpanden met lichtbakken aan de gevel sieren vanaf 1991 het Nederlandse kantoorlandschap. Vijf jaar later profileert de organisatie zich nadrukkelijk tijdens de BDO wereld conferentie in Amsterdam.

20

Wat volgt is een periode waarin men met man en macht en veel improvisatie-vermogen een inhaalslag maakt. Van Erven: ‘Ik was in die jaren heel weinig thuis.’ In de zomer van 1989 smelten de Big Eight in de VS samen tot de Big Five. Voor Nederland betekent dat het ontstaan van vier grote Nederlandse kantoren, met elk meer dan 5000 werknemers en een omzet van rond de 700 miljoen gul-den. BDO stijgt hierdoor op de ranglijst naar de vijfde plaats. De afstand met nummer vier is echter groot. In plaats van als een bedreiging ziet een strijdbaar BDO deze positionering als een kans om zich in de markt te profileren als ‘het enige ware alternatief’ voor een van de Big Four. ‘Als formaat belangrijker is dan omvang’ wordt dan ook het credo van de campagne waarmee BDO in 1988 de aandacht trekt. Dit is het jaar waarin door het NIVRA het reclameverbod voor accountantskantoren wordt opgeheven.

Ondertussen laat BDO CampsObers in een aantrekkende economie alle cijfers de hoogte in schieten. De 100 miljoen gulden omzetgrens, de 700ste werk-nemer en de eerste vestiging in Noord-Nederland… 1990 is een jaar met diverse mijlpalen.

Geheel in stijl en zelfbewust verhuist BDO CampsObers naar zicht locaties langs de snelweg. De organisatie, die aanvankelijk is gevestigd in herenhuizen, is in de jaren tachtig geleidelijk overge-gaan naar kantoorpanden. Nu gaat men dus nog een stapje verder. In 1991 worden de eerste lichtbakken op de panden gehesen. Geen automobilist raast nog achteloos voorbij aan het bedrijf. BDO CampsObers mag gezien worden.

In 1996, negen jaar na het toetreden tot BDO, is de Nederlandse organisatie gastheer van ruim 400 BDO partners uit alle aangesloten landen. In Amsterdam wordt dan de tweejaarlijkse wereld-

conferentie gehouden onder het motto ‘Vision of Change – Change of Vision’. Met de organisatie van deze conferentie profileert BDO Nederland zich heel nadrukkelijk: intern als kwalitatief hoog-staande wereldpartner en extern als een belangrijke speler op de Nederlandse markt.

Jacques van Erven: ‘Deze BDO

Biennial vond gelukkig nog net

onder mijn voorzitterschap plaats.

Ik denk dat het een van de beste

is geworden vanwege de manier

waarop BDO toen aan de weg

getimmerd heeft.’

21

1.000 nieuwe computers

Op 22 september 1998 vindt de grootste interne operatie in de geschiedenis van BDO tot dan toe plaats. Met succes schakelt de organisatie van Mac over op Windows.

28

Rond de eeuwwisseling is BDO’s uitstraling er steeds meer een van een professioneel kantoor met een landelijke uitstraling. In de nationale hockeybond vindt BDO een kanaal om dat verhaal uit te dragen. Na golfen, zeilen en volleybal is hockey de vierde tak van sport waarmee BDO zich verbindt. Met de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) gaat het een innovatief sponsorschap aan. Het is niet een traditionele constructie van geld in ruil voor publiciteit. BDO richt zich op het inzetten van zijn deskundigheid aan de hockeybond en de aangesloten verenigingen. Met het sponsorschap blijft de accountants-organisatie dicht bij haar essentie: dienstbaar voor ondernemers.

Bij een bedrijf dat regelmatig groeistuipen vertoont en op gezette tijden zelfs driecijferige groeipercentages laat zien, zullen de investeringen na-venant zijn. In het najaar van 1998 wordt de grootste investering in het bestaan van BDO tot dan toe gedaan: de vervanging van alle Macs door het Windowsbesturingssysteem. De commissie automatisering en de afdelingen ICT en Personeelszaken zorgen voor een uitermate soepele overgang. Dat wordt gevierd! De introductie is onvermijdelijk, omdat de meeste klanten met Windows werken en 99 procent van alle accountancy- en belastingadviessoftware daarvoor wordt ontwikkeld.

Op 1 december 1999 treedt bij BDO de duizendste medewerker in dienst. Een week later verschijnt een speciaal fusiebulletin met de aankondiging van het samengaan van BDO met Walgemoed Accountants & Adviseurs. Het bulletin verschijnt een aantal keren om de medewerkers op de hoogte

In het tijdperk van IT en internet concen-

treert BDO zich op verbetering van de

deskundigheid en dienstverlening van de

eigen medewerkers. Men wil investeren: in

professionaliteit, ontplooiingskansen voor

medewerkers, automatisering en marketing.

De ambities zijn groot en de wensenlijst

is lang. Er moeten concrete doelen gesteld

worden die direct uitvoerbaar zijn. Ton

Rutgrink, bestuursvoorzitter in deze periode:

‘Hou het simpel. De wereld ver andert sneller

dan jij het op kunt schrijven.’

29

cruciale rol. Het voornemen om deze in twee jaar van 36 naar 70 procent onder de doelgroep van BDO op te krikken, dus bijna te verdubbelen, is ambitieus te noemen. De keuze voor de spraak-makende reclamecampagne ‘Voor vrij ondernemen’ leidt echter wel tot realisatie van deze doelstelling. Het gewaagde reclamefilmpje wordt in de participan-tenvergadering ontvangen met een daverend applaus. ‘Ik had wel een beetje klamme handen. Maar het was echt een schot in de roos’, aldus Van Roekel. Intern moet de campagne de company pride vergroten. Zodat men weet waar het voor staat, als iemand op een verjaardag zegt: ‘Ik werk bij BDO.’

Vestigingen en mensen zijn nu accoun-table voor de gestelde doelen. Met de huidige grootte en een snel veranderende maatschappij blijken meetbare doelen van groot belang. Dat wordt zondermeer duidelijk in de zomer van 2007. Als de hypotheekcrisis Amerikaanse banken

in de problemen brengt, merkt de hele wereld de gevolgen. De economie stort zich in een recessie. Hoewel de gevolgen in de dagelijkse praktijk relatief beperkt blijven, zorgt het op bepaalde gebieden wel degelijk voor omzetdaling, druk op prijzen en een aantal faillissementen bij cliënten. Als duidelijk wordt dat het economisch zware weer nog wel even zal aanhouden, wordt in het kader van ‘verhoogde dijkbewaking’ een kosten-besparings programma ter hand genomen.

Tegelijkertijd wordt nagedacht over de vraag: Hoe kun je mensen optimaal inzetten? De organisatie richt zich op talentontwikkeling. In 1999 is deze beweging al ingezet met de invoering van een beoordelingssysteem van vennoten. Voorheen werd verwacht dat een participant een duizendpoot is die alle onderdelen van een functie op top niveau beheerst. Vakinhoudelijkheid, advisering, aansturing van mensen,

commerciële vaardigheden… Maar zoals participant Belastingadvies Klaas Kirpensteijn zegt: ‘Je kunt mensen beter laten doen waar ze goed in zijn.’ Met het Talent Ontwikkeling & Performance systeem (TOP) wordt daar helemaal aan tegemoet gekomen. In het najaar van 2009 wordt dit nieuwe systeem uitge-rold. Op de BDO Talent Academie krijgen talentvolle mensen die de ambitie hebben om door te groeien inmiddels de kans om zich verder te ontwikkelen.

34

Voor vrij ondernemen

BDO weet zich aan te passen aan een veranderende markt. Na 75 jaar is BDO nog steeds het kantoor van de toekomst.

35

40

41

‘Ik snap het wel, maar snapt de ondernemer het zo ook?’ Dat moet een vakspecialist zich afvragen als hij een rapport opstelt, vindt Daan. ‘En daar komen wel eens gezonde discussies uit.’ ‘Onze klanten in het middensegment eisen helderheid’, merkt Pim in gesprek met de ondernemer. ‘Die roept je na vijf minuten al tot de orde: “Ik snap er niks van. Begin maar opnieuw!”’

Jan legt uit dat je juist door discussies regelmatig op andere ideeën of inzichten komt. ‘Een positief kritische groep mensen’, zo omschrijft Evelyn BDO dan ook. Dat je het ook krijgt te horen als iets niet goed is, vindt ze juist plezierig. ‘Het maakt je scherp.’ ‘In de Raad van Bestuur zijn wij het ook niet altijd met elkaar eens, hoor’, verzekert Ron. ‘Maar er staat wel een goed team.’ ‘Communicatie blijkt elke keer weer zo belangrijk’, verzucht Ronald. ‘Bij klanten, maar ook collega’s.’ ‘Die dingen leer je in de praktijk, niet op school’, ervaart Rolf. ‘In een casus krijg je alles voorgeschoteld, in de praktijk mis je gegevens.’

Sandra volgde onlangs de opleiding businesscoach. ‘Ik merkte dat er wat ontbrak. Doordat ik nu beter weet wat ik kan, zit ik met veel meer overtuiging bij de klant. Ik durf meer.’ ‘En daar gaat het om,’ vult Berendien aan, ‘wat je er in de praktijk mee doet. We zoeken geen schaap met vijf poten, maar willen mensen in een eerder stadium van hun loopbaan bewust maken van waar ze goed in zijn.’

‘Dat ik gemakkelijk praat met mensen die ik niet ken, hoor ik vaker’, vertelt Rein zelfbewust. Zo kwam hij via een bedrijvendag bij BDO terecht. Nu praat hij daar zelf met studenten over wat ze in de toekomst willen. ‘Belangrijk is dat iemand sociaal is. Als iemand meteen vraagt wat je nou precies verdient, dan weet je eigenlijk genoeg. Het gaat er vooral om dat je jezelf wilt ontwikkelen.’

Evelyn Allmendinger

manager interne bedrijfs-

voering Consultancy

Daan van den Broek

hoofd MC&S

Berendien Dondergoor

beleidsadviseur HR

Ron van Eijk

lid RvB

Jan van Esch

belastingadviseur

Rein Lansdaal

assistent accountant A&A

Pim Perquin

lid RvB

Sandra Prudon

partner A&B

Rolf Smid

fiscaal assistent

Ronald Vermaas

senior manager A&B

42

43

52

53

70

71

74

Ideeën en trofeeën

‘Hé, hij kent me’, denkt een deelnemertje, als tophockeyer Taeke Takema hem bij zijn voornaam noemt. Op de BDO Hockey Experience krijgen kinderen van relaties de kans om met professionals te hockeyen. Bij de uitnodiging zit een shirt met hun naam erop. Bram geniet van de reactie: ‘Na een half uur snapt ie ook wel dat zijn naam op z’n rug staat en dat iedereen ‘m daarom kent! Maar het effect is fantastisch. Of de prijzen iets kleiner mogen, is de enige klacht na die hockeydag. Op de terugweg langs de McDonald’s, bij oma, overal moest die trofee mee naar binnen.’

‘Wij hoeven zelf niet zo nodig op de daken te staan om te laten zien hoe goed wij wel niet zijn’, vertelt Daan. ‘Maar we moeten wel van ons laten horen wat onze visie is en wat we in huis hebben.’ ‘En daar mogen we trots op zijn’, vindt Alexander. ‘Als trend-setter op het gebied van innovatie worden onze ideeën vaak gekopieerd.’ Ben is het daar volledig mee eens: ‘Er wordt continu nagedacht over hoe we de dienstverlening kunnen verbeteren. Dat is een absolute sterkte die we met z’n allen moeten koesteren.’

Alleen weet men dat niet altijd van elkaar. Dick, werkzaam bij Bureau Vaktechniek (BVT), ervaart dat regelmatig. ‘Eigenlijk zou iedereen hier een korte stage moeten lopen zodat men een indruk krijgt hoe het er bij BVT – als spin in het web – aan toe gaat…’ En Evelyn bekent: ‘Vorige week sprak ik iemand uit de AA-praktijk en toen besefte ik dat ik geen idee had waar ze mee bezig zijn, hoe druk zij het hebben. Als ik Helder en Accent lees denk ik ook wel eens: Goh, dat ik dat niet al wist… We zijn best een hele professionele organisatie.’

Evelyn Allmendinger

manager interne

bedrijfsvoering Consultancy

Daan van den Broek

hoofd MC&S

Bram Broess

medewerker MC&S

Alexander Leppink

participant Business

Development

Dick van Onzenoort

hoofd kwaliteit

beroepsuitoefening BVT

Ben Verhulst

participant Consultancy

75

Anno 2010 bestaat BDO 75 jaar. Een organisatie die kan putten uit de kennis en ervaring van meer dan 1000 vestigin-gen in ruim 100 landen. In Nederland werken ruim 2000 professionals in 27 vestigingen. Met kennis van de business en de regio en gevoel voor ondernemen kunnen we zo ondernemers bijstaan op zowel lokaal als internationaal niveau.

Verandering staat centraal in ons vak. Ontwikkelingen gaan razendsnel. We zijn er dan ook dagelijks mee bezig hoe we morgen onze professie optimaal kunnen blijven inzetten ten dienste van onze klanten. De elektronische gegevens -verwerking en -uitwisseling zal steeds belangrijker worden. Hoe het er in de toekomst ook uit zal zien, het belang van onze multidisciplinaire rol als ‘vertrouw-de adviseur’ zal alleen maar groter worden.

In de toekomst willen wij als BDO – nog meer dan voorheen – zorgen voor even-wicht tussen economische, sociale en milieuaspecten. MVO gaat een steeds belangrijker onderdeel worden van het

strategische denkproces. Diversiteit kan ons hierbij verder versterken. Als je naar het medewerkersbestand kijkt, moeten we nog werken aan de doorstroming van vrouwen naar de top van de organisatie. De toekomstige bedrijfsvoering zal ook beïnvloed worden door de discussie over de werkprivé balans die bij de jongere generaties plaatsvindt. Tegelijkertijd komen de wensen van klanten in een tijd van onbeperkte communicatiemiddelen niet alleen tijdens de traditionele kantooruren binnen.

Momenteel profileren we ons met de slogan ‘Voor vrij ondernemen’. Dat is BDO ten voeten uit, en daar willen we de komende jaren verder invulling aan geven. Als ondernemers te maken hebben met knellende regels, moeten zij ons weten te vinden. Wij zullen dat probleem dan samen met hen aanpakken. En daar-mee treden we ook naar buiten. Zodat straks iedereen niet alleen weet wie we zijn, maar ook waar we voor staan. De belangen van onze klanten, wij doen er wat aan!

78

We kennen onze historie. Ons verhaal vertelt wie we zijn en wat we willen bereiken. Nu en in de toekomst. Lokaal ondernemerschap in een internationaal net-werk. Betrokken, onder nemend en helder; dat is BDO.

Onze mensen staan met beide benen op de grond, zij identificeren zich met de klanten en verdiepen zich in hun wereld, hun business en hun uitdagingen. Van DGA tot beursfonds en van MKB tot non-profit en de publieke sector.

We vervolgen het avontuur om samen met onze klanten innovatieve oplos singen te bedenken. Daarbij zijn we niet bang om nieuwe wegen in te slaan en kunnen we complexe vraagstukken uit leggen in heldere bewoordingen.

Het is tenslotte ons doel om vanuit onze professie dat te creëren wat zij nodig hebben… Ruimte om te ondernemen!

79