FP_2014_04

72
4 VAN EDAH NAAR GROENWOUDT NAAR EFMI NAAR SUPERUNIE Salem Samhoud: maakt AH-maaltijden met tomaat als vlees Restpartijen? Food vermoedt A-merkenproductie voor Action Fast Movers Congres: De dilemma’s van Ed van de Weerd e.a. 3 0 j a a r

description

Onafhankelijk maandblad voor managers in de levensmiddelenhandel en -industrie.

Transcript of FP_2014_04

Page 1: FP_2014_04

4

VAN EDAH NAAR GROENWOUDT NAAR EFMI NAAR SUPERUNIE

Salem Samhoud:maakt AH-maaltijden met tomaat als vlees

Restpartijen?Food vermoedt A-merkenproductie voor Action

Fast Movers Congres:De dilemma’s van Ed van de Weerd e.a.

30jaar

01 cover 1 07-04-2014 15:02:08

Page 2: FP_2014_04

FUTURE CHALLENGESMark Driscoll van de leadingBritse denktank Forum for the Future analyseert welkemaatschappelijke ontwikkelingen topprio riteitverdienen van foodretailers en -fabrikanten

MEER KLEUR GRAAG! Etnomarketing in de Nederlandsesupermarkt kan stukken beter, we

laten miljarden aan omzet liggenbij de allochtone consument. Debat tussen Marjolein Eigenfeld (onderzoeker Motivaction),

Onno de Groot (formuledirecteur Dekamarkt), Jan Korevaar (commercieel directeur Hoogvliet)en René Romer (directeur TransCity). O.l.v. Roland Duong, ex-Keuringsdienst vanWaarde

INSIDE MCDONALD’SEen zeldzaam kijkje in de keuken: sr. manager

sustainable supply Jacqui Macalister (McDonald’sEurope) gaat in op de uitdagingen van duurzaaminkopen bij ’s werelds grootste fastfoodketen

BROUNS VALT AANWantrouwen en broodje-aapverhalen beheersen de

publieke opinie over voeding. Voedingsweten-schapper prof. Fred Brouns (Maastricht Univer-sity) pleit voor een hard tegenoffensief

RECHT VOOR Z’N RAAP Dick Slootweg, Bidvest Deli XLHoe staat het met de ver-

duurzaming van de foodservicemarkt? Algemeen directeur Dick Slootweg vanBidvest Deli XL spreekt zich uit, eerlijk enrecht voor z’n raap zoals we dat van hemkennen

WORKSHOPS• Het succes van community kook-

site Thuisafgehaald.nl verklaarddoor oprichtster Marieke Hart

• Onderzoeker Hans Blonk (BlonkConsultants) introduceert Optimeal, een revolutionaire reken-tool voor duurzamer en gezondervoedingspatronen

• Prof. Marcel Creemers (Nyenrode)analyseert FreshDirect, een baan-brekende online foodformule inhartje Manhattan

• Arjanne Hoogstad, Coca-Cola Enterprises, over de duurzame inspanningen van een wereldmerk

• Anke Schlatmann belicht de initiatieven van FrieslandCampinaop het terrein van voeding en sustainability

• Procesmanager Judith Hoogenboom van p2 projectmanagement dicht dekloof tussen willen en kunnen op de weg naar een duurzamer business model

• Jan-Willem Boerhout (TND Retail) bracht de ICT van Rituals in de hoogste versnelling en verbaast zich over het digitaal conservatisme van de foodretail

• Barbara Bolt is het brein achter Groenteclub, een snelgroeiend Bussumsdamesinitiatief dat biologische AGF rechtstreeks inkoopt bij de boer

• Hilde Anna de Vries, de nieuwe directeur van Foodwatch Nederland pleit voor meer regelgeving uit Brussel omtrent gezondheidsclaims

HALLO JUMBO! Ed van de Weerd meets

Marcel SchuttelaarIn twintig jaar tijd is Jumbo uitgegroeid

tot de tweede speler in de Nederlandse foodretail.Commercieel directeur Ed van de Weerd in gesprekmet Marcel Schuttelaar (Schuttelaar & Partners)over de maatschappelijke verantwoordelijkheid diedat met zich meebrengt

Netwerkborrel aangeboden door Heineken Nederland

Prijs:

€ 795,- excl. BTW

Wanneer?

dinsdag 3 juni

Waar?Landgoed De Horst, Driebergen

Inschrijven:www.foodpolicy-outbreak.nl

dagvoorzitter

Harm Edens

Thema Outbreak 2014:

‘STROOM EN ONDERSTROOM IN FOOD’

Leer van grote partijen hoe we omgaan met maatschappelijke kwesties. Waar doen we het goed, waar laten we kansen liggen? Maar laat je ook inspireren door de onderstroom: innovatie komt steeds vaker van buiten de gevestigde foodbranche.

Een kwaliteitscongres waar je wordt uitgedaagd door je intellectual peers. Op een fantastische locatie en ook nog eens supergezellig.

Advertentie3d_Outbreak_2014def_Advertentie_Outbreak 03-04-14 12:51 Pagina 1

02 ADVE FoodPolicyOutbreak 2 07-04-2014 12:09:15

Page 3: FP_2014_04

3FoodPersonality april 2014

INHOUD

Deze maand

5 Hoofdredactioneel: AH en de scheiding der geesten

6 Personality’s

8 Formulecijfers GfK

Met Pim op straat

Superkijken: Ron Muijen (Bread & Th ings)

Gefundenes Fressen

EFMI: positief sentiment

FoodAwards: de genomineerde producten

Open brief van Frans Fredrix

Waar haalt Action de food-A-merken vandaan?

Ruzie met Rutte: de emballagelobby

Salem Samhoud en z’n nieuwe AH-maaltijden

Van Duin: argumenten

30 Wat is een goed franchiserscontract?

Fast Movers Congres: persoonlijke voldoening en frustraties

36 Leo Kivits: terugkijken met de ex-Superunie-voorzitter

‘De ontbijtmarkt’: broodweigeraars, paksoidrinkers en

andere hypes

Bij Evelyn aan tafel: Frank Weijers (Unilever)

56 AH in België stuit op nieuwe weerstand

Ammerlaan: kookpatronen versus boodschappatronen

Hemmes in Zwitserland: Jelmoli

65 Vleursvloer: Jan Linders maar ‘s ontdekken

66 Formule-atlas: Hoorn

67 Locatienieuws

68 Productnieuws

36

03 inhoud 3 07-04-2014 12:09:58

Page 4: FP_2014_04

4FoodPersonality april 2014

‘Proefproces’ over Hema-condities in laboratoriumfase

Campagne ‘AH & samhoud’

Hema onlangs in de media; het bedrijf wil 4% extra conditieverbetering met terug-werkende kracht over het laatste jaar en de betalingstermijn moet van 90 naar120 dagen. Maar zeg, wij hadden toch een ge-dragscode? Ja. Maar Hema niet. En toch is er is een juridische kwestie in de maak. Uit een heel andere hoek.

Nu hebben CBL en FNLI allang die Europese

gedragscode aanvaard. Het CBL zegt zelfs van zijn

leden dat die allemaal ondertekend hebben. In dat

geval kan Hema het niet maken om eenzijdig de

betalingstermijn te verlengen en eenzijdig en met

terugwerkende kracht 4% conditieverbetering te

vragen. Maar wacht: Hema was weliswaar jaren-

lang lid van het CBL. Maar, zo blijkt uit navraag,

ergens in 2003 of 2004 heeft Hema dat lidmaat-

schap opgezegd.

Dus valt er niks te klagen of aanhangig te maken.

Dat zegt ook Frans Fredrix, die in dit nummer

weer hernieuwd als columnist optreedt en een

open brief schrijft hierover, aan directievoorzitter

Ronald van Zetten.

Je beklag doen helpt niet? Er is geen klachtenloket?

Dat komt niet vaak voor: een campagne voor vier maaltijden, te verkrijgen bij AH en afkomstig van

een leverancier die die maaltijden alléén bij AH distribueert. En toch was het opeens rood-wit-blauw

op de borden langs de straten.

AH heeft sinds begin deze maand in 390 AH-vestigingen en in de AH To Go-vestigingen vier maal-

tijden in het assortiment, waarin de tomaat de rol van vlees vervult. De tomaat de rol van vlees? Ja.

En het zijn maaltijden van Moshik Roth, tweesterrenkok. En ze zijn bedacht en uitgewerkt door &

samhoud, consultancybedrijf. Dat nu dus ook maaltijdenleverancier is en een aparte nieuwe ‘afdeling’

heeft: & samhoud food. Stuwende kracht achter dit initiatief: consultant Salem Samhoud. Nog gekker,

die was jaren terug Unilever-werknemer. Voor kleding die mensen in Afrika dragen. Wie dat allemaal

wil snappen, moet even naar blz. 26 e.v.

Jawel. Dat zou anders ook te gek voor woorden

zijn. Hema is lid van de VGT, de Vereniging

Grootwinkelbedrijven in Textiel. Daar heb je

als leverancier van kaas, wijn en worst niks aan?

En het is lid van de RND, de Raad Nederlandse

Detailhandel. Maar sterker nog, Hema is lid van

Modint, de koepel van textiel- en modeprodu-

centen.

Wat krijgen we nu? Hema lid van een produ-

centenkoepel? AH is toch ook geen lid van

de FNLI? Ja, maar in de modewereld zit dat

anders. Hema laat zijn eigen kleding maken en

is daarmee ‘zijn eigen leverancier’ en is daarmee

lid van Modint.

Nu zou je van directeur Jef Wintermans van

Modint verwachten dat hij een klacht daardoor

onhaalbaar acht. Maar ook dát is weer anders.

Wintermans acht de kans reëel dat Hema wel

een klacht krijgt.

Hoe zit het nu? “De levensmiddelensector en

wij volgen elkaars stappen op het gebied van

gedragscodes nauwgezet. Jullie sector is een stap

verder, in de zin van organisatie en bepaling van

een gedragscode. In de textielsector verkeren we

in de fase van opstarten. Maar we zijn wel jaren

De Leo Kivits School komt er. Gaan ze bij EFMI

Business School, waar Kivits hoofddocent is,

de naam veranderen ter ere van zijn vertrek als

voorzitter van Superunie? Nee. Er komt een school

met de namen van Kivits en zijn vrouw. En wel op

het eiland Sri Lanka. Kivits: “Superunie-leden heb-

ben bij mijn afscheid een flinke financiële speciale

geleden al een pilot gestart, in samenwerking met

EZ. InRetail (het vroegere CBW-Mitex, red.), de

VGT, de VGS (Vereniging van Grootwinkelbedrij-

ven en Schoenen, red.) en de VIVO (Vereniging

van Importeurs uit het Verre Oosten, red.) en wij,

Modint, doen daaraan mee. Het verschil tussen de

uitwerking van de gedragscode in food en die van

ons is: onze leden kunnen bij ons een klacht indie-

nen en dan brengen die klacht op anonimiteitsba-

sis naar het Nederlandse Arbitrage Instituut. Dat

instituut verifieert dan of er echt een klacht bestaat

en gaat er vervolgens over oordelen.”

Dat is mooi allemaal, maar Hema is lid, geen ‘te-

genpartij’. Nee, klopt niet, zegt Wintermans. “Hema

is lid. Maar tegelijkertijd laat Hema artikelen ma-

ken door andere leden van ons. Twee andere leden

hebben een klacht bij ons kenbaar gemaakt.”

Dat wil dus zeggen dat de detailhandelssector

binnenkort het eerste juridische wapengekletter

over gedragscodes en condities mee zal maken?

Wintermans: “Wij zijn alles nog aan het opstarten.

En op dit moment kan ik alleen maar zeggen dat

we inderdaad die twee klachten hebben ontvan-

gen. We hebben nog niet bepaald of die klachten

verdere consequenties zullen hebben.”

bijdrage gedaan. Op Sri Lanka, waar Superunie al

jaren project heeft lopen en daar alle fairtrade-thee

vandaan haalt, staat al een school die daar gesticht

is met behulp van Superunie. De ‘theegemeen-

schap daar’ had inmiddels behoefte aan een tweede

school. En die komt er, in oktober. En die mogen

mijn vrouw en ik namens Superunie gaan aanbie-

den. Ik vind het een geweldig cadeau. Ik ben niet zo

snel te raken, maar ik was ontroerd toen ze dat op

de afscheidsavond bekendmaakten. Nogmaals, een

prachtcadeau en een fantastische manier om zake-

lijke en maatschappelijke belangen te verenigen.”

Het interview met vertrekkend Superunie-voorzit-

ter Leo Kivits, zie blz. 36.

De Leo Kivits School

DEZE MAAND

04 deze maand 4 08-04-2014 09:54:25

Page 5: FP_2014_04

5FoodPersonality april 2014

Lidl heeft iets nieuws. In Zweden, dat wel. Daar

start het binnenkort met een speciaal soort kassa: de

EasyFlow ‘zelfk assa’. Dat maakte Rob Kardos, key ac-

count manager bij het bedrijf ITAB (het bedrijf dat de

kassa heeft bedacht), bekend tijdens het Retail Event

Nederland. ITAB ontving tijdens het evenement in

Houten de Beste Retail Innovatie Award 2014. Voor die

kassa dus.

Wat is dat precies voor kassa? “De supermarktklant legt

de producten op een band, het meest innovatieve is dat

het systeem de producten herkent, zonder barcode”,

aldus Kardos. De soft ware herkent producten volgens

hem aan hun vorm en structuur (het herkenningsper-

centage is 99,7%, 0,3% wordt dus niet herkend, red.).

Consumenten hoeven versproducten daardoor niet af

te wegen, ze kunnen gewoon zo op de band.

Grootste voordeel van de kassa, aldus Kardos: tijdwinst

voor het personeel, dat zich zo op de klant kan richten

in plaats van op transacties. Nou is dat nogal een eu-

femisme en een cliché. ‘je richten op de klant’. Zou het

niet vooral betekenen dat Lidl met minder personeel

afk an? Dan zit het grootste voordeel ‘m niet zozeer

in de tijd maar vooral in de kosten…Lidl mag dan in

kwaliteit naar het midden opschuiven, het blijft een

discountformule. Maar goed, dat valt nog te bezien.

Waar een caissière gemiddeld dertig tot 35 artikelen

per minuut ‘aanslaat’, verwerkt de zelfk assa er veertig

per minuut. Per vier a vijf kassa’s is nog maar één

medewerker nodig, aldus Kardos. Lidl, tel je winst

maar uit.

Lidl is niet de enige met deze kassa. Het Britse Morri-

son experimenteert sinds een paar maanden eveneens

met het systeem. Vanaf mei gaat in ons land een derde

retailer met de kassa werken. Wie dat is, wilde Kardos

niet zeggen.

René Hissink : startte een tweetal discussies over de voorgenomen afschaffing van statiegeld op PET-flessen. Het besluit hierover zou des-tijds op basis van verkeerde cijfers zijn genomen. En: uit een voorlopige juridische conclusie zou blijken dat het statiegeld niet per 1 januari 2015 mag worden afgeschaft, omdat de betrokken bedrijven (nog) niet aan de afgesproken prestatiegaran-ties voldoen.

René Hissink is director operations western &

southern Europe bij Tomra Systems, leverancier

van emballage-automaten.

Van LinkedIn-groep FoodPersonality,

2.912 leden per 7 april

Onbemande kassa Lidl AH en de scheiding der geesten

Op bladzijde 56 van dit blad gaan we

in op de positie van Albert Heijn in

België. AH is populair bij de Belgische

klant vanwege aantrekkelijke prijzen.

Maar AH ligt onder vuur. De Belgische Boe-

renbond viel AH aan over stunten met vlees

en groenten. Ceo Frans Muller van AH-con-

current Delhaize liet de gelegenheid niet aan

zich voorbijgaan om zijn

duit in dat zakje te doen.

De Vlaamse minister-pre-

sident Peeters nodigde

de België-manager Corné

Mulders van AH uit voor

een gesprek. Daar gaan

we uitkomen, klonk het

daarna. En dat klinkt

aannemelijk.

Maar toch kan de schijn hier bedriegen.

België heeft een verbod op verkoop met

minmarges. Nederland niet. Een verschil dat

tussen meer landen bestaat. AH koopt voor

z’n Belgische supermarkten in Nederland in,

verkoopt het zogezegd door aan AH België

en met deze truc kunnen de Belgische AH’s

consumentenprijzen bieden die laag en die

toch geen ‘lokvogelpraktijken’ zijn, zoals het

daar heet.

Het eerste wat dan in een mens opkomt: AH

gebruikt een voordeur en een achterdeur en

creëert zo een ongelijk speelveld. Dus zal AH

dit op termijn moeten opgeven. Leveranciers

moeten nu aan Delhaize- en Colruyt-inkopers

vertellen dat zij niet kunnen krijgen wat AH

via de Nederlandse route wél kan krijgen. Dat

kan nooit zo blijven.

Maar ook hier kan de schijn bedriegen.

In een rapport over de Belgische super-

marktsector (verschenen in februari) wijzen

Rabobank-analisten op iets heel anders: ook

Colruyt, Delhaize en Carrefour (de grote drie

in dat land) zouden een achterdeur in het

buitenland kunnen bedenken. Er wordt zelfs

gezinspeeld op een aansluiting bij Superunie.

Dat illustreert dat de kwestie veel complexer

is dan ze op het eerste gezicht lijkt. Welke

importpraktijken keurt de Belgische regelge-

ving af of goed? Als dat eerste het geval is,

tot waar gaat dat dan? Ook Kruidvat opereert

in België. Sommige producten komen uit

China. En zijn die daar ingekocht? En is dat

verboden? En hoe verhoudt het Belgische

‘Langdurige prijs-gerichtheid leidt

tot verarming van het aanbod’

verbod zich tot het Europese ‘vrij verkeer van

mensen, diensten en goederen’, opgesteld be-

gin jaren tachtig, om protectionisme tussen

landen tegen te gaan? In 2004 zette Laurus

een lobby op om een nieuwe bodemprijs in

te stellen. Laurus en aanhang pleitten toen

tegenover een Tweede Kamercommissie voor

een prijzenbodem, en AH en aanhang tegen.

Laurus verloor dat

pleit. De markt deed

zijn werk, heette

het. Verder terug

de geschiedenis

in: supermarktbe-

drijven zijn er ooit

in geslaagd om de

bodemprijzen in

Nederland te slechten, ondanks fel verzet van

fabrikanten.

Aan de andere kant, er is inmiddels ook een

ander gedachtengoed aan het opkomen, dat

vraagtekens zet bij die absolute vrijheid van

de markt. David Bosshart, directeur van de

Migros-denktank Gottlieb Duttweiler Institut,

publiceerde een boek met de titel ‘Cheap!’.

Hij stelt daarbij zijn vraagtekens over een

samenleving waarin de gunstige verkoopprijs

het altijd wint van de intrinsieke waarde van

een object. Langdurige prijsgerichtheid leidt

bijna altijd tot een verarming van het aanbod

(we zullen het woord ‘paardenvlees’ hier niet

nog eens noemen). Maar politici kunnen dat

evenmin goed bepalen, uit angst dat ze bij

kiezers bekend staan als de persoon die het

leven duurder maakt. Gevolg: markten wor-

den doorgaans hooguit met symboolmaatre-

gelen beschermd.

De situatie van AH in België staat zodoende

model voor een scheiding der geesten; van

bescherming van producten, ketens en

werknemers etc. tegenover bescherming van

de vrije markt. Met enige fantasie: met aan de

ene kant van het levensmiddelenspectrum

het Walmart uit de jaren negentig en aan de

andere kant bijvoorbeeld Marqt.

Zolang er geen Europese, nee, internationale

maatschappelijke consensus over dat speel-

veld bestaat, zal er altijd wel iets in een markt

ongerijmd zijn. Daarom kan ook AH’s achter-

deur richting België nog lang openstaan.

[email protected]

Hoofdredactioneel Gé Lommen

04 deze maand 5 08-04-2014 09:54:35

Page 6: FP_2014_04

6FoodPersonality april 2014

Personality’sWie wat waarheen en waarvandaan, in de personaliarubriek

van FoodPersonality.

Mailen? [email protected]

Kivits, Constandse, SuperunieEind vorige maand heeft Superunie bekendgemaakt dat

Bart Jan Constandse (67) de nieuwe voorzitter wordt. Con-

standse is de opvolger van Leo Kivits (66), waarvan eerder

al bekend was gemaakt dat hij na zijn eerste termijn van vier

jaar (2009-2013) nog een jaar extra zou aanblijven en dan

afscheid zou nemen. Met Kivits had Superunie een voorzitter

in huis met een schat aan supermarktervaring. Kivits werkte

onder andere bij Edah en ontwikkelde binnen Vendex Food

Group de formules Basismarkt en Torro. Naderhand ging hij

naar Groenwoudt, waar hij enkele jaren directeur was voor-

dat Groenwoudt aan Laurus werd verkocht. Op interimbasis

was Kivits kortere tijd werkzaam voor Interbrew, rechtsvoor-

ganger van het huidige AB Inbev (interview met Kivits, zie

blz. 36 e.v.).

Met Constandse krijgt Superunie een voorzitter in huis met

een bijna tegengestelde achtergrond: van de leverancierskant

en dan vooral van versartikelen, je zou het een ‘agro-achter-

grond’ kunnen noemen. Hij was voorzitter van landbouw- en

veeteeltkoepel LTO Nederland (2005-2007), daarvóór was hij

bestuursvoorzitter van agf-coöperatie The Greenery (1991-

2004). Constandse was directievoorzitter bij Cehave, directie-

lid bij Wessanen en lid van de raad van bestuur bij Hillsdown.

In de jaren negentig smeedde hij de vleesproducenten Coveco

en Encebe aaneen tot Dumeco. Die fusie was het startsignaal

van een grote consolidatieslag onder vleesbedrijven en slach-

terijen, resulterend in de oprichting van Vion in 2003.

Constandse is een bestuurder met ruime ervaring in coö-

peraties. Het is aannemelijk om te denken dat hij juist om

die achtergrond is verkozen. Daarmee zou Constandse in

de komende jaren kunnen fungeren als aanjager van meer

samenwerking en andere dwarsverbanden binnen Superunie-

leden.■

Boer, Van Tol, EnricoPeter Boer wordt met ingang van volgende maand commercieel

manager bij Enrico, leverancier van mediterrane producten (olijven, pesto/

tapenade, atipasti etc.). Boer is afkomstig van Van Tol Import-Export, waar

hij commercieel manager voor merken was. Van Tol Import-Export is het

onderdeel van retailorganisatie Van Tol, dat bijvoorbeeld de export over-

neemt van Nederlandse merken zoals die van Unilever en Heinz en buiten-

landse merkartikelen onder Nederlandse supermarkten distribueert, zoals

het Spaanse aioli-merk Allioli.

Boer werkte zeven jaar bij Van Tol. Bij Enrico volgt Boer Franka Kunst op,

die daar vertrokken is. ■

Wetterhahn, NS-stations

Van den Brand, LidlBoudewijn van den Brand, de

Nederlander die sinds 2011 ver-

koopdirecteur is bij Lidl in België,

wordt daar met ingang van mei de

algemeen directeur. Van den Brand

volgt Jesper Høyer op, de Deen die

nu lid gaat worden van de interna-

tionale directie van de discounter.

Van den Brand was voorheen in

Nederland achtereenvolgens ray-

onmanager, distributiemanager en

regiodirecteur voor Lidl. ■

Verheyden, Barilla, C1000Anneke Verheyden gaat aan

de slag bij C1000. Ze wordt er unit

manager. De functie geldt ad interim,

totdat C1000 ophoudt te bestaan.

Verheyden werkte hiervóór als key

accountmanager voor Barilla, even-

eens op interimbasis. Daarvóór ver-

vulde ze van 2006 tot 2010 de functie

van national account team manager

bij PepsiCo, waar ze overigens tien

jaar werkte.

Bij C1000 volgt Verheyden Joost-Jan

Kinds op, die daar niet meer werkt. ■

Anita Wetterhahn gaat per 1

juli aan de slag als directeur retail bij

NS-stations. Ze volgt in die functie

Karin Bakker op. Sinds deze maand

is Wetterhahn begonnen aan een

inwerkprogramma.

Wetterhahn werkte ruim twintig jaar

bij Jan Linders, waarvan lange tijd

als commercieel directeur. Eind 2007

vertrok ze, om algemeen directeur

te worden van Jamin, dat in handen

was van investeerders als Carel van

Bemmelen, die met Neerlands Glorie

ook Hak en Jonker Fris in handen

had. Jamin zou onder de hoede van

Wetterhahn een sterke come-back

moeten maken en op supermarkten

weer terrein winnen in de zoetwaren-

verkoop. In 2011 werd Jamin echter

aan Hermans Holding verkocht en

daarmee ging haar directiefunc-

tie in handen van Nico Bakker en

René de Wit van Hermans Holding.

Wel bleef ze nog commissaris en

aandeelhouder van Jamin. Daarna

werd Wetterhahn projectdirecteur

van het Limburgs Museum in Venlo,

en ze is mede-eigenaar en bestuurder

van Zongarant, een installateur van

zonnepanelen.

NS-stations omvat stationsretailfor-

mules als AH To Go (op basis van

‘masterfranchise’), Hema, Rituals,

Burger King, La Place Express en

Starbucks, maar ook zelfontwik-

kelde formules als de Broodzaak,

Smullers en Kiosk. Tot twee jaar te-

rug heette dit NS-onderdeel Servex.

Wetterhahn is verder jurylid bij de

Supermarkt-van-het-Jaarverkiezing

en jurylid van de ABN Amro Retail-

jaarprijs. ■

06 personality’s 6 08-04-2014 09:55:29

Page 7: FP_2014_04

7FoodPersonality april 2014

Benjamens, Visée, Wantenaar, Sperwer

Repko, Sligro, Rituals

Het is inmiddels bekend, de drie nieuwe externe commissarissen van Sperwer zijn Kees Wantenaar, Pascal Visée en Rob Benjamens.Kees Wantenaar is de opvolger van Hans de Boer als president-com-missaris bij Sperwer. Wantenaar is vooral bekend als voorzitter van de raad van commissarissen van Fries-landCampina. Dat was hij tot eind 2011. Verder vervult en vervulde hij de functies van bestuurslid van de Nederlandse Zuivelorganisatie en verschillende andere bestuurdersrol-len in de zuivelwereld. Voordat Cam-pina en Friesland Foods fuseerden, was Wantenaar voorzitter van de rvc van Campina Melkunie. Verder is Wantenaar sinds vorig jaar voorzitter van de Dutch Produce Organisation (DPA), de afzetkoepel van agf-bedrijven in Nederland. Daarnaast is hij nog elders bestuurder bij coöpera-tieven, als bestuurslid van Rabobank Soest-Baarn-Eemnes. Pascal Visée en Rob Benjamens zijn de andere twee commissarissen die extern zijn naast de commissarissen die Plus-ondernemer zijn. Visée en Benjamens zijn in die rol de opvol-gers van Klaas van den Doel en Rob ter Haar.Pascal Visée is behalve commissaris bij Sperwer sinds kort lid van de raad van toezicht van de Erasmus Univer-siteit Rotterdam. Zijn loopbaan is er een van vele verschillende financiële functies bij Unilever (sommige in het buitenland en er zit een kort uitstapje naar Hagemeijer tussen), waarvan de laatste ‘chief enterprise support officer’. Hij rapporteerde in die rol direct aan ceo Paul Polman. Verder is Visée lid van de rvc van cateringbe-drijf Albron en financieel beheerder bij het Prins Claus Fonds.Rob Benjamens is tegenwoordig mede-eigenaar van BBA, Brand & Business Architects, maar gold in vroegere jaren als zo’n beetje de bekendste reclameman binnen de levensmiddelenbranche. Hij was onder meer partner en directeur van Saatchi & Saatchi in Nederland. Daarna oprichter en directeur van reclamebureau Benjamens, Van Doorn-EuroRSGC, onderdeel van het Franse communicatiebureau Havas. Voor Havas zat hij ook in de

René Repko is sinds deze maand op interimbasis marke-tingdirecteur bij Rituals, de winkelketen voor exclusieve ‘home & personal care’ van Raymond Cloosterman. Repko is in de branche vooral bekend als marketeer bij Albert Heijn en nadien Hema. Bij Albert Heijn werkte hij van 1996 tot 2001 vooral als verantwoor-delijke voor marketingcommunicatie. Daarna werkte hij twee jaar bij Randstad en van 2004 tot begin 2012 was hij marketingverant-woordelijke bij Hema. Na zijn vertrek bij Hema was hij een tijd marketingdirecteur bij Eyes + More en van eind 2012 tot voor kort was hij op interimbasis marketingdirecteur bij Sligro Food Group voor de Sligro-formule. Hij was een van de verantwoordelijken voor de formulevernieuwing van Sligro. Enkele weken terug ging de eerste van deze nieuwe generatie open, in Maastricht. ■

Van Vliet, Yntema, AB Inbev

De Haan, O-I

Sinds afgelopen maand is Martin Yntema de nieuwe retail director van AB Inbev (o.a. Jupiler, Hoegaarden, Dommelsch, Leffe). Yntema is de opvolger van Frank van Vliet. Van Vliet is de nieuwe verantwoordelijke voor ‘promotional excellence Europe’ bij de brouwer. Van Vliet werkt sinds 2005 bij AB Inbev, Yntema sinds 2006. ■

Rens de Haan is de nieuwe verantwoordelijke voor Neder-land van O-I, de fabrikant van glasverpakkingen. De Haan wordt algemeen directeur voor de landen Nederland en Groot-Brittannië. De Haan is afkomstig van Cargill, waar hij ‘marketing & communications director’ was voor cacao en cho-colade. Daarvóór werkte hij onder andere bij Philips. ■

advertentie

www.ct-company.nl

Professionele schappenplannen zijn van groot belang vooruw schappositie bij retailers. De Category & Trade Company

is dé specialist op het gebied van spacemanagement endistributeur van het beste en meest voordelige

spacemanagement pakket van Nederland:

STAP NU OVERNAAR EEN BETER EN GOEDKOPER

SPACEMANAGEMENT PAKKET!

STAP NU OVERNAAR EEN BETER EN GOEDKOPER

SPACEMANAGEMENT PAKKET!

Bel voor meer informatie:Evelyn van Leur +31 6 30 352 147Tijn Bresser +31 6 12 476 536

European Board en was hij verant-woordelijk voor Noord-Europa. Hij was verder onder andere bestuurslid van Sire, voorzitter van de VEA, bestuurslid van NIMA en commis-saris bij Müller Freshfood Logistics uit Holten.Benjamens is echter ook bekend als de leidsman van een van de netwerkgroepen in de levensmid-delensector, de Distributie Ge-spreksgroep. Verder is het mogelijk dat iedereen die minimaal vijf jaar werkzaam is in de sector, Benja-mens al een keer gezien heeft als dagvoorzitter van een congres, symposium of andere bijeenkomst, want hij is veelgevraagd. Zo was hij in 2011 moderator van de uitreiking van de FoodAwards, de prijzen voor goede introducties in het super-marktassortiment, een initiatief van dit blad. En als een directeur of bestuurder na lange jaren afscheid neemt en er is een afscheidsbij-eenkomst die verder reikt dan een besloten kring, is Benjamens de man die dat aaneenpraat.Daarnaast is Benjamens commis-saris/toezichthouder van SSK, de Stichting Supermarkt Keurmerk. Dat is het initiatief waar het Vakcentrum enkele jaren geleden mee kwam; een duurzaamheids-predikaat dat ondernemers kunnen verdienen als ze voldoen aan eisen op het gebied van personeelsbeleid, veiligheid/preventie, duurzaam assortiment, maatschappelijke betrokkenheid in het marktgebied, energiebeheer en afvalbeheer. Dit keurmerk geldt alleen voor onder-nemers, niet voor filialen.■

Rob Benjamens (r.), als presentator

tijdens de FoodAward-uitreiking in

2011.

06 personality’s 7 08-04-2014 09:55:44

Page 8: FP_2014_04

8FoodPersonality april 2014

GfK-formulecijfers

DEZE MAAND

Klantenkringen, P02 2014 stijgers/dalers

Penetratie naar BMI: AH vs. Lidl P2

Klantenkringen, P02 2014 vs. P02 2013

Supermarktomzet, P02

In FoodPersonality maandelijks de klantenkringen van acht

landelijke supermarktformules van onderzoeksbureau GfK.

Deze penetratiecijfers - het percentage huishoudens dat

per periode een bepaalde formule bezoekt – geven een

beeld van het ‘switchgedrag’ van de consument.

Deze maand: periode 2 (week 5 tot en met week 8).

Wat een smak maakt Albert Heijn in deze periode (-2,6)! Het valt nog eens extra op doordat, afgezien van C1000 (een formule die ontmanteld wordt), de verschuivingen vrij beperkt zijn. Ook in vergelijking met een jaar eerder staat de penetratie van de marktleider behoorlijk onder druk. Jumbo gaat dit keer aan kop in het rijtje stijgers (+0,7). De num-mer-2 in de markt bereikt er de hoogste penetratiegraad tot dusver mee. De klantenkring van Lidl (+0,5) herstelt zich deels weer van de opvallende daling in periode 1.

Deze maand kijken we naar de pene-tratie verbijzonderd naar body mass index (BMI). Huiselijker geformuleerd: wie krijgt er – verhoudingsgewijs dan – meer of minder dikkerds over de vloer? We zetten Albert Heijn en Lidl tegenover elkaar. Albert Heijn mag Lidl dan hebben bestempeld als de grote nieuwe concur-rent, qua klantenprofiel loopt het aardig uiteen. Dat blijkt hier ook weer. Albert Heijn: relatief veel klanten met normaal gewicht en een ondervertegenwoordi-ging van klanten met overgewicht, bij Lidl juist het tegenovergestelde. Maar ja, hoe vertaal je zo’n verschil in concrete acties wanneer je klanten vaker (ook) bij Lidl inslaan?

Met de cijfers uit periode 2 zitten we tot ver in februari. En was er in januari nog sprake van groei, in februari noteren we drie verliesweken en een vlakke. Maar: over de eerste twee maanden is er nog sprake van een groei van 0,9%. Van GfK weten we inmiddels dat de groei over het hele eerste kwartaal genomen vol-ledig stagneert. Sterker nog, ongecor-rigeerd voor de late Pasen (die viel vorig jaar in het eerste kwartaal) is er sprake van een omzetdaling van 1,7%.

08 GFK formulecijfers 8 07-04-2014 12:10:24

Page 9: FP_2014_04

VACATURES.FOODPERSONALITY.NL

V O O R K A N D I D AT E N :Eenvoudig vacatures zoeken op functie of op bedrijf.

Of upload uw cv, zodat werkgevers u voor een functie

kunnen benaderen.

V O O R W E R KG E V E R S :Uw vacature komt onder de aandacht van meer dan

1.800 professionals per maand. De focus ligt op

managers en beslissers bij supermarktbedrijven en

levensmiddelenfabrikanten.

Informeer naar de aantrekkelijke tarieven: +31(0)854013113 (of kijk op vacatures.foodpersonality.nl)

Vacatures.foodpersonality.nl is de nieuwe vacaturesite voor professionals in de supermarktsector.

De website is verbonden met foodpersonality.nl, zodat bezoekers van de website in één oogopslag

de actuele vacatures kunnen zien. FoodPersonality werkt voor deze vacatureservice samen met

Exenzo, specialist op het gebied van jobboard services.

› HBO / WO supermarktprofessionals

› hoger management en directie

› +1.800 unieke bezoekers per maand

› + 2.800 LinkedIn-volgers

FoodPersonality – maandblad voor managers in de levensmiddelenhandel en –industrie

09 ADV Vacaturesite 9 07-04-2014 16:54:34

Page 10: FP_2014_04

10 ADVE Bionet 10 07-04-2014 12:11:50

Page 11: FP_2014_04

11FoodPersonality april 2014

DEZE MAAND

‘Superkijken’Deze maand: Ron Muijen, directeur bij Bread &

Things. Op verzoek van: André van Velzen

(Superunie), vorige maand.

Door: Anke Groenendaal Foto: Jan Willem Houweling

Waar let je op in een supermarkt?“Sfeer. Lachen ze bij de kassa’s? Zijn ze gemo-

tiveerd, loopt een medewerker vier paden met

je mee als je dat ene potje bijzondere mosterd

zoekt? De sfeer proef je meteen als je binnen

bent. Is die goed, dan draaien ze doorgaans ook

een goed rendement, zie je volle karren en zijn

er genoeg kassa’s open. Ik erger me wanneer ik

lang bij een kassa moet wachten, zeker als je dan

ook nog gewoon personeel ziet rondlopen dat

dan niet even een kassa opengooit. Verder: zijn

de aanbiedingen er genoeg, de schappen wel goed

aangevuld en gespiegeld? En natuurlijk let ik op

veel genoemde zaken als out of stock en vers. Het

omzetaandeel van vers is tegenwoordig zo’n 50%.

Consumenten komen terug voor onderscheidend

en aantrekkelijk vers. Het omzetaandeel van

brood ligt rond de 5 à 6 % en draait vooral om

emotie. Speciaal brood kan zomaar het verschil

maken.”

Kun je zien of een supermarkt winst maakt of verlies draait?“Zaken als out of stock en tht zijn wel een indica-

tie, maar dan nog: lastig. Je kent de loonkosten of

de huur niet.”

Welke supermarkt of levensmiddelenwinkel maakte een bijzondere indruk?“Whole Foods vanwege het vers, natuurlijk.

Eataly in Turijn, Publix in het zuiden van de VS,

Trader Joe... Ze gaan allemaal goed met de klant

om en het is er een feest om boodschappen te

doen. Als het om brood gaat: Alex Croquet in

Lille! Bijzonder brood, geweldige etalage, winkel

vol beleving.”

En in Nederland?“AH XL, Jumbo Foodmarkt, Marqt en die nieuwe

Sligro in Maastricht, die onlangs openging. De

formulenaam maakt niet zoveel uit - wanneer ze

snappen wat de consument wil, ben ik enthou-

siast. Ze excelleren bovendien in vers. Ook Lidl

met het nieuwe brood & bake-off concept is heel

klantgericht en daarom succesvol. Dat AH nu

ook vanuit zb-bakken gaat presenteren geeft wel

iets aan, denk ik.

En de winkel waar ik op de foto sta: Bakkertje

Deeg, in Heusden. Prachtbakkerij van Lucas

Vermeulen.”

Wat koop je vaker dan anderen?“Uiteraard brood. En ik ben hobbykok, dus ook

vaker traiteurachtige artikelen.”

Wat moet er anders/beter in supermarkten?“Klantgerichtheid. Zoals: vleeswaren snijden met

het gezicht naar de consument, of de hele dag

vers warm brood zichtbaar bakken, snijden en

verpakken. Weliswaar meer loonkosten, maar het

is wel onderscheidend en voor de klant een reden

om terug te komen. We hebben al veel stappen

gemaakt, ook in brood, maar het kan nog beter.”

Stel, je begint een winkel, dan….“…zal dat een luxe-, traiteurachtige winkel zijn.

Met wijn, horeca en veel zelf uitgezochte en -ge-

maakte producten. Allemaal speciale producten,

maar niet onbekend. Ik denk dat hier een markt

voor is. “

En wie moet er de volgende keer in de rubriek?“Anthonie de Rooij, van Sligro: echte versman.” ■

“Tijdens een bezoek met een Amerikaanse winke-

lier in Londen kwam ik dit beeld tegen, in de Tesco

aan de West Cromwell Road.

Dit is wat ik ‘de transformatiezone’ noem.

In deze zone, direct na de ingang, moet het

gebeuren: je krijgt maar één keer de kans om een

statement te maken.

Dat gaat over de harmonie van signalen.

Het gevoel van welkom zijn.

Dat er goed voor je wordt gezorgd.

Dat je in een wereld van smaakvolle en eerlijke

Met Pim op straatElke maand een foto uit de collectie van Pim van

den Berg, ‘straat-o-loog’ bij zijn eigen bedrijf Pim

van den Berg Perspectives. Van den Berg kijkt

naar ‘alles’ in de detailhandel, waar dan ook.

verleiding wordt ‘geprikkeld’ om gezonde en bewuste

keuzes te maken.

Maar deze voor Tesco belangrijke winkel aan de entree

van een metropool presteert matig, op veel fronten.

Een keten is zo sterk als zijn zwakste schakel.

Ondanks de oogstrelende grote vestiging in Watford

lukt het Tesco maar moeilijk om tot een vernieuwd

groeiperspectief te komen.

Alles staat onder druk. Het is ook te zien aan de be-

leidsmakers als je hun presentaties op YouTube bekijkt.

Ze gebruiken onduidelijke managementtaal.

Waitrose- en Sainsbury-mensen praten kordater. Hun

marktontwikkeling is kordaat en dat is ook de taal in

de kwartaalberichten en jaarverslagen.

Kun je dat winkelgevoel aan ‘corporate’ signalen

koppelen? Of is dat alleen ‘hineininterpretieren’? Of:

laten we een signaal zien in alles wat we doen?

Wat is het toch wezenlijk, dat we dicht bij ons zelf

blijven en oprecht en eerlijk, contactrijk en geloof-

waardig communiceren.

Daar dacht ik aan toen ik deze kwakkelende presenta-

tie in die transformatiezone zag.” ■

11 pim op straat 11 07-04-2014 12:12:19

Page 12: FP_2014_04

12FoodPersonality april 2014

“Het is zo gemakkelijk om slecht voedsel te

verkopen.”

* Adam Price

* Volkskrant ‘Sir Edmund’

(Price is de scenarist van de Deense tv-serie Borgen,

ex-culinair recensent bij een krant en mede-eigenaar

van een restaurant in Kopenhagen.)

“Ik haat internationaal eten, wat je ziet in de

meeste hotels.”

(Nog ’n keertje Adam Price; twee keer dezelfde per-

soon in deze citatenrubriek vinden we eigenlijk maar

zozo, maar vooruit dan maar.)

“Op weg naar de training stuitte ik op een check-

point van het leger. Ze wisten niet wat Ikea was

en ze dachten dat ik een aanhanger van Morsi

was. Uiteindelijk mocht ik door, maar alleen als

ik mijn T-shirt uitdeed.”

* Abd el-Hares

* NRC Handelsblad

(Ikea heeft onlangs zijn eerste vestiging in Egypte

geopend. Voorafgaand aan de opening was deze werk-

nemer, gekleed in Ikea-personeelskleding, op weg naar

een klantvriendelijkheidstraining. De tenuekleuren

komen overeen met die van het Moslimbroederschap.)

“Als iedereen hetzelfde verdient, is er geen

stimulans om harder te werken. Dat verlamt de

samenleving. Maar te grote verschillen in inko-

men zijn ook niet goed. Daar worden mensen

ongelukkig van. In dat opzicht is de toenemende

transparantie over inkomens helemaal niet zo’n

goede ontwikkeling.”

Gef

unde

nes F

ress

en

* Bernard van Praag

* Het Financieele Dagblad

(De emeritus-hoogleraar aan de UvA over onder-

zoek naar inkomensverschillen en geluksgevoel.)

“Het stemt me treurig hoe veganisten om-

gaanmet zoet. Gingen ze maar een enkele

keer los met een geweldige suikerbom, zodat

ze tot in hun tenen verzadigd raakten.”

* Hilary Akers

* Het Financieele Dagblad-Persoonlijk

(Volgens de kokkin, vinologe en historica in haar

wekelijkse eten-&-drinkenrubriek hebben veganis-

ten te weinig plezier in hun eetpatronen.)

“We hebben zitten rekenen. Volgens ons heeft

die prijsverlaging van AH afgelopen septem-

ber zo’n 60 miljoen gekost. Ik weet niet of ik

dat gedaan zou hebben. Maar goed, ik werk

niet voor Albert Heijn.”

* Koen Slippens

* AVA Sligro Food Group

(Bestuursvoorzitter Slippens bij de algemene

vergadering van aandeelhouders in zijn algemene

presentatie over de marktomstandigheden.)

“Achteraf had hij gewoon door moeten ren-

nen.”

* Dennis Heijn

* NRC Handelsblad

(Dennis Heijn, de ‘andere zoon’ van Gerrit-Jan Heijn

naast Ronald Jan Heijn, vertelt: zijn vader ontsnapte

een keer aan Ferdy E., maar omdat hij eerder van

veiligheidsexperts had gehoord dat ontvoerders

zo gespannen zijn dat je maar beter kunt meewer-

ken, rende hij niet verder toen E. riep op hem te

schieten.)

“Wacht maar tot de eerste Nespresso-cupjes,

tuinloungesetjes en tablet-pc’s er bij ING voor

bodemprijzen uitgaan. Dan zijn die privacy-

traantjes snel gedroogd.”

* Christiaan Weijts

* NRC Handelsblad

(De schrijver en publicist van nrc.next over de ver-

ontwaardiging over de plannen van ING.)

“Red Bull. Hmm. Zou een goeie naam voor

een politieke partij kunnen zijn.”

* Jort Kelder

* Fast Movers Congres

(De dagvoorzitter van genoemd congres associeert

er tussendoor even vrij op los tijdens de presentatie

van Red Bull-directeur Jan Smilde.)

“De eieren zijn op. Ik ga een doosje halen

bij de grootgrutter om de hoek. Tijdens het

wachten in de rij bij de kassa lees ik gewoon-

tegetrouw het etiket. ‘Allergie-informatie;

bevat ei’.”

* Marcel Thielemans

* NRC Handelsblad

(Een NRC-lezer in de rubriek over alledaagse

voorvallen.)

DEZE MAAND

Het recente onderzoek van EFMI en ABN Amro laat zien dat de marktleider de meest gewilde partner is voor exclusieve acties, exclusieve productvarianten en exclusief een merk leveren. Opvallend ook: Aldi en Lidl ontlopen elkaar niks.

Exclusieve deals? Dan toch maar bij AH

12 Gefundenes-EFMI 12 08-04-2014 10:03:12

Page 13: FP_2014_04

13FoodPersonality april 2014

Marcel van Aalst, Irene van Berlo, Koen Hazewinkel en

Melanie Murk wisselen elkaar af als columnist.

Deze maand: Melanie Murk Reacties: [email protected]

Wat denkt u als u de marktcijfers

ziet? Raakt u in mineur als u

de negatieve ontwikkeling

ziet, of bent u het type dat

alleen naar de positieve cijfers kijkt? Er zijn

enkele afwijkende groeicijfers. En zo vraagt

menigeen zich af wie het bij het rechte eind

heeft. Maar nog belangrijker is de vraag of

deze cijfers het sentiment in de branche

beïnvloeden.

Het EFMI publiceert twee keer per jaar

de EFMI Food Barometer. Een rapportage

waarmee onze klanten inzicht krijgen in

ontwikkelingen op macro-economisch,

branche- en shopperniveau. Dit gebeurt

onder meer op basis van gegevens van het

Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het

Centraal Planbureau (CPB), aangevuld met

eigen onderzoek onder primaire shoppers

en directieleden uit de branche. Collega’s

Mark Slijkhuis en Kirsten Huijgen voeren

de analyses uit en ik wil u toch een aantal

positieve inzichten niet onthouden. Helaas

staan niet alle parameters op groen, maar

hopelijk bevinden die zich in de staart van

een mineurperiode en bewegen zij zich op

termijn de goede kant op.

Op macro-economisch vlak worden er

inmiddels betere tijden verwacht. Een ge-

raamde groei van 0,75% in 2014 is nog niet

heel overtuigend. Maar de verwachtingen

van een honderdtal directieleden uit de

foodbranche zijn dat wel. Maar liefst 81%

van hen verwacht dat de economie het

komende jaar verbetert. Uit deze ver-

wachting kan worden opgemaakt dat het

sentiment voor de economie in elk geval

positief is!

Vervolgens zijn daar de branche-ontwikke-

lingen. De directieleden zijn in maart 2014

weer iets positiever over de ontwikkelingen

van hun eigen bedrijf dan in september

2013. Het gaat hierbij om de concurren-

Een positief sentiment

Column EFMI

“Langzaam lijkt de focus zich weer te

verleggen van kosten naar omzet”

tiepositie, omzet- en winstgroei. Daar-

naast lijkt de focus zich langzaam weer te

verleggen van kosten naar omzet. Dit wijst

erop dat de defensieve strategieën van

kostenbesparingen langzaam maar zeker

worden vervangen door offensieve groei-

strategieën. Bovendien is de investerings-

bereidheid flink toegenomen, bijvoorbeeld

op het gebied van marketing en kennis en

vaardigheden van personeel. Hier wordt

ook een positief sentiment geconstateerd!

Tot slot zijn er de shopper-ontwikkelingen.

Het consumentenvertrouwen is nog steeds

in mineur. Maar het heeft een reuzensprong

gemaakt. Het cijfer dat het gevoel van de

Nederlandse consument uitdrukt, is van -37

in juli afgelopen jaar naar -7 in maart dit

jaar gestegen. Bovendien neemt de koop-

kracht volgens het CPB sinds jaren weer toe.

Driekwart van de directieleden verwacht

dat ook in 2014 het vertrouwen van de

consument zal toenemen: het sentiment is

positief!

Wij kunnen concluderen dat het positieve

gevoel onder de directieleden in de food-

branche prevaleert. Ja, er zijn nog uitdagin-

gen op het gebied van werkgelegenheid

(macro-economisch), volumes (branche) en

bestedingen (shopper), maar ik denk er het

mijne van. Ook ik ga uit van het positieve!

EFMI Business School heeft onlangs samen met ABN Amro een onderzoek uitgebracht over de mate waarin fabrikanten uit de levensmiddelen-sector willen samenwerken met de supermarkt-ketens. De hoofdconclusie van het rapport is dat fabrikanten nog steeds graag met de afnemers samenwerken, ook al is er de afgelopen jaren steeds meer geklaagd over een verkilling in de onderlinge relaties. Denk aan ‘verharde opstelling tijdens de jaargesprekken’ en aan de conditie-ei-sen van AH en Jumbo, die de publiciteit haalden en meer werden dan een trending topic van een weekje.Basis van het onderzoek: 136 ‘managers en exe-cutives’ van 91 verschillende levensmiddelenpro-ducenten, en binnen die 91: 50% A-merkartikel-fabrikanten, 15% privatelabelproducenten en 35% ‘dual trackers’ (fabrikanten die A-merk en private labels vervaardigen.De samenwerkingsbehoefte gaat zelfs heel ver. De vraag ‘exclusieve samenwerking per retailer’ is uitgesplitst in vijf punten:- tailormade promoties exclusief- productvariant of -formaat exclusief beschik-

baar stellen- shopper- en consumentenkennis exclusief delen- compleet merk(concept) beschikbaar stellen

exclusief- zaken doen (levering aan één retailer in Neder-

land)EFMI/ABN Amro hebben de vraag per formule gesteld: wat blijkt? Van de zeven genoemde for-mules AH, Jumbo, Plus, Emté, Spar, Lidl en Aldi scoort AH bij alle vijf punten het hoogst. Lidl en Aldi het laagst.1/ AH gemiddeld: 3,5, op een schaal van 1 t/m 52/ Jumbo: 3,43/ Plus: 2,94/ Emté: 2,65/ Lidl: 2,45/ Aldi: 2,47/ Spar: 2,3Opvallend: Aldi scoort hoger dan Lidl in de be-reidheid van fabrikanten om een productvariant of -formaat beschikbaar te stellen en een tailor-made te ontwikkelen. Lidl scoort hoger dan Aldi bij ‘beschikbaar stellen merk’ en ‘zaken doen/levering aan één retailer in Nederland’. Maar AH blijft in deze enquête wel significant bovenaan. Spar eindigt lager, maar dat zal wel te maken heb-ben met de buurtwinkelpropositie van de formule en het vaak beperkte (ondiepe) assortiment op een veelal kleiner vvo.AH als ‘meest geliefde exclusiviteitspartner’: dat komt dicht bij de resultaten zoals die elk jaar op het Industributie-diner bekend worden.

12 Gefundenes-EFMI 13 08-04-2014 10:02:57

Page 14: FP_2014_04

14FoodPersonality april 2014

FOODAWARDS 2014

Introductieklimaat verbetert A-merkartikelfabrikanten benadrukken meer dan ooit het belang van innovatie

voor het realiseren van groei. Tegelijkertijd neemt de marktimpact van nieuwe

producten al jaren af. Maar: er lijkt sprake van een kentering. Valt dat aan de geno-

mineerde producten van dit jaar af te lezen?

Door: Dave van Loon Foto’s: FoodPersonality

Onderzoeksbureau IRI, dat dit jaar weer de

longlist voor de FoodAward-jury samenstelde

(de lijst omvatte dit jaar 440 producten uit de

meer dan 10.000 nieuwe EAN-codes uit 2013),

constateert dat het introductiejaar 2013 wel eens

het jaar van de kentering kan zijn. Na jaren van

een dalende marktimpact van introducties zijn er

Wie wint dit jaar de FoodTopAward? Vorig jaar was het Heks’nkaas. Hier het moment van de uitreiking. V.l.n.r. Klaas de Boer (jury), Frances Franken (jury), Pepijn Lubbers (Heksenkaas), Michel Wildenborg (Heksenkaas), Karla van ’t Hag (Heksenkaas), Marco Rutten (jury) en presentator Harm Edens.

De FoodAward-pagina op Smulweb, online mediapartner van de FoodAwards.

signalen dat er in 2013 sprake is geweest van een

lichte verbetering. In ieder geval lijkt de negatieve

trend van de afgelopen jaren niet door te zetten.

Dat wil overigens niet zeggen dat deze ontwikke-

ling ook voor de leden van het Retailcollege – de

jury van de FoodAwards – waarneembaar was tij-

dens de nominatieronde. Sterker nog, bij veel van

de 440 producten uit de longlist was het oordeel

eenduidig: geen nominatie waard. Het Retailcol-

lege kwam dit jaar uiteindelijk tot 88 FoodAward-

nominaites (zie de pagina’s hierna voor het over-

zicht), waarbij ook bij de genomineerde producten

de nodige kritische geluiden waren te horen. Het

gevoel dat het niveau - opgevat als een combina-

tie van innovatief gehalte en marktimpact - van

introducties afneemt heerst eigenlijk al jaren. Dat

gevoel verdwijnt niet na één iets beter introduc-

tiejaar. Want waar zijn de doorbraakinnovaties?

Die zijn er inderdaad niet, maar IRI heeft twee

De aanloop naar de consumentenactie rondom de

FoodAwards op Facebook.

14 FA Nominaties 14 08-04-2014 10:04:36

Page 15: FP_2014_04

15FoodPersonality april 2014

Kies je favoriete producten en maak kans op supermooie prijzen!WWW.FOODAWARDS.NL

Nominaties FoodAward 2014

Carbonell Olijfolie Traditioneel Carbonell Olijfolie Traditioneel is goed voor je cholesterol. Doordat deze variant hoger is te verhitten, is het een verantwoorde keuze om dagelijks mee te bakken, braden en roerbakken.

Chio Chips Kettle CookedProef de lekkerste ambachtelijke chips van Chio! Dikker gesneden, gebakken met de schil en in de heerlijke smaken sea salt, sweet chili en bacon.

CoolBest Premium Orange Pulp FreeVoor de Pulp Free gebruiken we dezelfde heerlijke sinaasappels als voor CoolBest Premium Orange, maar dan zonder het vruchtvlees! Simply delicious!

Coroos Appelmoesjes geen suiker toegevoegdNatuurlijk de lekkerste is verkrijgbaar in 4 handige porties van 100 gram, voor iedereen die van lekker houdt. Een bewuste keuze!

Danio SpecialsDanio Specials combineert zacht romige kwark met verrassende, smaakvolle en bijzondere ingrediënten. Lekker als toetje maar ook als tussendoortje. Geniet altijd voluit!

Grand’Italia Lasagne all’uovoGrand’Italia heeft nu ook een heerlijke Lasagne all’uovo, gemaakt met vrije uitloopeieren. Lekker romig en vol van smaak!

Milka & OreoMilka & Oreo is een tablet van heerlijke Alpenmelkchocolade, gevuld met de crème en knapperige stukjes van Oreo-koekjes.

Mora Speciaal BurgersDe lekkerste burgers maak je gewoon zelf thuis. Wat je ook kiest, een malse Rund-burger, een romige Kroketburger of een krokante Kipburger. Je burgers worden altijd mmm met Mora.

Optimel PuurDe kunst van het weglaten: geen zoetstoff en, geen toegevoegde suiker en een heerlijke, frisse smaak met een vleugje fruit. Dat noemen wij nu pas echt onbezorgd genieten.

Spa Reine Kids 33 cl.Het natuurzuivere mineraalwater van Spa is een perfecte keuze voor jouw kleintje. Spa Reine is verkrijgbaar in een 33cl. Kids fl esje. Zuiver water drinken was nog nooit zo leuk!

Struik Soepen en Bouillons met Beter Leven KenmerkDe wakkere consument kiest natuurlijk voor vernieuwde Struik maaltijdsoepen en krachtbouillons. Smakelijker, minder zout dus gezonder én voorzien van het Beter Leven Kenmerk van de Dieren-bescherming!

Unox Soep in PakDe allerlekkerste soepen van Unox in een handig 1 liter familiepak. Er is keuze uit zeven heerlijke smaken voor het hele gezin, waaronder bijvoorbeeld tomaten-soep met gehaktballetjes.

Fred&Ed HagelslagMet Fred&Ed Hagelslag maak je een over(h)eerlijke boterham met chocola-dehagel melk of puur. De verpakking met draaidop is lekker stevig, handzaam in het doseren en vrolijkt de ontbijt- en lunchtafel gezellig op.

Milka BubblyMilka Bubbly is echt een unieke chocola-de-ervaring: onze tedere Alpenmelkcho-colade, maar dan ongezien luchtig!

Nescafé Original Sticks ‘Original’ of ‘Rood’, is de grootste smaak op de Nederlandse koffi emarkt. Met de introductie van Nescafé Original Sticks biedt Nestlé naast Espresso, Goud en Mocca nu ook de Original-smaak in een handige mee-neemverpakking.

Euroma Orginal SpicesEen bijzondere samenwerking tussen Jonnie Boer en Kon. Euroma leidt tot ‘Euroma Original Spices’, een vernieuwend assortiment authentieke specerijen melanges. De me-langes, zoals Za’atar en Ras el Hanout zijn een geurige vernieuwing in het kruiden-schap. Er is vrijwel geen zout aan toegevoegd, zodat naar hartenlust kan worden geëxperimenteerd.

Lay’s PopsLay´s Pops is gepoft in hete lucht, daardoor smaakt het zo lekker dat je niet eens merkt dat de chips 50% minder vet bevatten dan andere chips en zoutjes gemiddeld bevatten.

Nescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato & Espresso BaristaNescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato is een espresso met een klein beetje gestoomde (warme) melk, beter bekend als ‘Cortado’. Voor de liefhebbers van echte Italiaanse espresso is er de Nescafé Dolce Gusto Espresso Barista, een extra sterke espresso met een volle, gouden cremalaag.

Doritos JackedDoritos Jacked is bijna twee keer groter en dikker dan gewone tortillachips en geeft een explosie van smaak met een lekker heftige crunch!

Haribo Vrolijke DropMet trots presenteert Haribo Nederland haar grootste introductie sinds 1953. Haribo Vrolijke Drop: aanstekelijk lekker! Deze nieuwe productlijn richt zich op de Nederlandse dropliefhebber en is te vinden in het dropschap.

Milner Koe&GeitDeze nieuwe variant van Milner is een enorm succes! Inmiddels hebben al meer dan 400.000 consumenten Milner Koe&Geit geprobeerd! Het is een unieke, toegankelijke half-volle kaas gemaakt van koe- en geiten-melk. Verrassend mild en toch romig van smaak en bovendien 40% minder vet dan Goudse 48+ kaas.

Mr. ProperDankzij zijn krachtige formule verwijdert Mr. Proper geconcentreerde allesreiniger het vuil gemakkelijk. Zijn innovatieve doseerdop geeft au-tomatisch de juiste hoeveelheid, geen verspilling!

Philadelphia MilkaPhiladelphia met Milka, een mix van frisse en romige Philadelphia met tedere Milka-chocolade en een vleugje hazelnoot.

Starbucks FrappuccinoHeerlijke kant-en-klare chilled coff ee drinks om overal van te genieten. Verkoelend, verfrissend en voor elk moment van de dag, waar je maar wilt.

Struik Worsten met Beter Leven KenmerkAlle Struik-worstproducten zijn verbeterd: lekkerder, knakkiger en nu mét Beter Leven Kenmerk van de Dierenbescher-ming. Daar kiest de wakkere consument natuurlijk voor!

Vivera We love NatureWe love Nature is de nieuwe productlijn van Vivera op basis van lupine. Onze lupine wordt in Nederland verbouwd door ‘eigen’ boeren. Gezonde, lek-kere èn duurzame vleesvervangers!

Stimorol 40 Minutes of FreshnessStimorol 40 Minutes of Freshness zorgt voor zowel onmiddellijke verfrissing als voor langdurige verfrissing van wel 40 minuten!

Sultana KnapperrsEen unieke Sultana-ervaring. Een extra knapperige biscuit met heerlijke stukjes kaneel of kokos, zonder rozijnen en ander fruit. Ideaal voor bij een kop thee!

Unox Pittige RookworstUnox heeft iets nieuws: Pittige Rookworst. Een lek-ker pittig gekruide rookworst met de kwaliteit die je van ons gewend bent. Probeer deze rookworst eens bij de hutspot!

Zonnatura 100% Biologische LijnzaadolieDe biologische lijnzaad-olie van Zonnatura is rijk aan omega-3-vetzuren. Deze superfood gebruik je in koude gerechten als smoothies of muesli. Lijnzaadolie bevat alfa-linoleenzuur en past in een gevarieerd voe-dingspatroon en gezonde levensstijl.

Go-Tan Han’s Daily WokMet de vrolijke en heldere handleiding van Han’s Daily Wok in 15 minuten een gezonde Aziatische maaltijd op tafel. Zonder stress, dus voor iedere dag!

Milka ConfettiMilka Confetti is een heerlijke combinatie van de tedere Milka Alpenmelkchocolade met krokante chocoladedragees.

Old Amsterdam CrèmeDe unieke, intense smaak van Old Amsterdam is nu ook smeerbaar! Old Amsterdam Crème. Heerlijk bij iedere borrel!

Fiorucci vleeswarenGeniet van het goede leven oftewel ‘La Dolce Vita’ met de authentieke Italiaanse vleeswaren van Fiorucci! Gebruik onze vleeswaren voor een overheerlijk Italiaans tintje aan je gerechten. Fiorucci, Italiaanse ambacht sinds 1850.

Liga FruitCrispEen knisperend krokante biscuit, gevuld met een heerlijke fruit vulling. Te krijgen in de smaken Appel-Kaneel en Bosvruchten.

Nescafé Gold Pack 100% SmartNescafé Gold 100% Smart is de ver-trouwde zachte koffi e van Nescafé Gold maar dan in een compacte en voorde-lige 150 grams verpakking. Slim, want daardoor zijn er 36% minder vrachtwagens nodig .*

(*Dan bij Nescafé Gold 200 gram)

Dr. Oetker Ristorante MareVoor de echte visliefhebber is de vertrouwde krokante, dunne Ristorante-bodem nu verkrijgbaar met nieuwe toppings.

Heks’nkaas Tomaat BasilicumDe nieuwe betovering van Heks’nkaas. Tomaat Basilicum heeft dezelfde magie als Origineel, maar dan met een andere smaak. Ook met deze smeerdip op tafel wordt het heerlijk gezellig. Je gaat er niet van vliegen, maar dat het wat met je doet staat vast.

Duo Penotti Maxi ChocoladehagelMet de unieke, dubbele strooiopening maak je de lekkerste Duo Penotti-banen op je boterham. De extra grote korrels en de Duo Penotti Piccolino’s van échte chocolade, zorgen voor een heerlijke bite en maximale smaak.

Lay’s Deep RidgedLay’s Deep Ridged chips hebben dubbel diepe ribbels voor een krokante bite en intense smaak!

Alpro plantaardige drinksMet Alpro plantaardige drinks kun je genieten van de plant power van soja, amandelen, hazelnoot, rijst en kokosnoot!

Amstel RadlerAmstel Radler is de mix van Amstel Bier en sprankelend citroenwater. Het combineert de ultieme verfrissing van bier en citroen: dubbel verfrissend, met 2% alcohol.

Anta Flu suikervrij met SteviaDe nieuwe suikervrije smaken van Anta Flu zijn gezoet met natuurlijke zoetstof-fen uit de steviaplant en bevatten geen kleurstoff en . De snoepjes zijn lekker fris en verzorgen de keel.

Ariel 3 in 1 PodsHet eerste wasmiddel met drie comparti-menten. De compartimenten zorgen voor drie acties: 1. wast schoon, 2. verwijdert vlekken en 3. laat je was stralen.De Pod plaats je achter in de wastrommel en je legt daarna de was er bovenop.Alles wat je nodig hebt in één Pod.

Arla LactofreeLactosevrije zuivelproducten waarvan de smaak niet van gewone zuivel te onderscheiden is. Heerlijke halfvolle melkdrank, zachte halfvolle yoghurt en smeuïge roomkaas. Lekker! Échte zuivel, zonder lactose.

Bros Tablet (Melk & Caramel, Melk & Praline, Melk & Wit)Nieuwe, luchtige smaaksensaties van Bros Tablet met unieke bubbels in een heerlijke laag chocolade!

Campina Lactose VrijHeerlijk nieuws voor echte melkliefhebbers die overgevoelig zijn voor lactose. Campina Lactose Vrij is even lekker als onze gewone halfvolle melk, maar dan zonder lactose.

Campofrio vleeswarenIn Nederland kunnen we nu ook genieten van de authentieke nummer-1 vleeswaren uit Spanje. Heerlijk als tapas! Campofrio, de smaak die je deelt!

FoodAward 2014

De volgende producten verdienen een FoodAward:1. _________________________________________________________________________

2. _________________________________________________________________________

3. _________________________________________________________________________

Naam: _____________________________________________________________________

Adres: _____________________________________________________________________

Postcode: ______________ Plaats: ______________________________________________

Telefoonnummer: ____________________________________________________________

E-mail: _____________________________________________________________________

Knip de bon uit en stuur deze vóór 16 aprilin een gefrankeerde envelop naar:

FoodPersonalityMolenveldlaan 1046523 RM Nijmegen

De uitslag wordt in week 21 bekend gemaakt opwww.foodawards.nl. Alle winnaars krijgen bericht,over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

5x

FoodAward is een initiatief van

FoodPersonality. De term ‘food’

wordt hier gebruikt als een

verwijzing naar het totale assor-

timent van supermarkten en kan

dus zowel op food als non-food

producten betrekking hebben.

10x

Venco TikkelsHard van buiten, zacht van binnen. Dat is wat Venco Tikkels zo bijzonder maakt dat je er van blijft eten. Naast de verrassende Tikkels Drop & DropCaramel zijn er Tikkels Drop & DropMint en Tikkels Drop & Fruit.

Tuc CrispyTuc Crispy: jouw vertrouwde Tuc-cracker, maar dan wat dikker en onverwacht knapperig. Verkrijgbaar in twee smaken: de vertrouwde Original en de smaak Tomato/Mozzarella.

Het afgelopen jaar zijn er weer veel nieuwe producten bijgekomen in de supermarkt. Het supermarktmaandblad FoodPersonality wil graag weten wat jouw favoriete supermarktartikelen zijn. De winnende producten worden door ons beloond met een FoodAward. Zo was Heks’nkaas vorig jaar de grote winnaar.

Door mee te doen maak je kans op een van de vijf Samsung GALAXY TabPRO 10.1 tablets, een van de 10 tien hoogwaardige Reference-pannensets van Tefal of een van de vijf spellenpaketten van Jumbo.

Meedoen is simpel. Breng je stem uit via de FoodAwards-website: www.foodawards.nlOf vul de bon hiernaast in.

Doe mee!Volg ons via facebook: www.foodawards.nl/fbOnline mediapartner: www.smulweb.nl

Jumbo spellen- en puzzelpakketJan van Haasteren WK-puzzel (3 puzzels)Stratego OriginalMens Erger Je Niet OriginalPim Pam Pet ‘The Battle’

Winkelwaarde: € 100,- per pakket

De prijzen:Samsung GALAXY TabPRO 10.1 tablet

Ervaar meer details en kleur op het haar-scherpe beeld (4 miljoen pixels)Eenvoudig mee te nemen en vast te houden door het lichtgewicht design (469 gram)Open en bewerk al je Offi ce-bestanden met Hancom Offi ceBreid je opslagruimte uit met onder andere MicroSD en 50GB DropboxMaak in magazinestijl je eigen indeling van je favoriete nieuws, apps en foto’s

Winkelwaarde: € 479,- per stuk

Tefal pannenset ReferenceLuxe set pannen uit de inductie-pannen-serie Reference. De pannen zijn voorzien van de ultrasterke Titanium Pro anti-aan-baklaag die extra lang meegaat en zeer krasbestendig is. De RVS-inductie bodem zorgt voor een perfecte warmtegeleiding over de totale bodem en vervormt niet. De handige Thermo-Spot kleurt eff en rood wanneer de pan de ideale baktem-peratuur heeft bereikt. En dankzij de anti-aanbaklaag aan de buitenzijde, zijn de Reference pannen ook nog eens heel makkelijk schoon te maken. Winkelwaarde: € 153,- per set

5x

Alpro plantaardige drinks

Amstel Radler

Andrélon Puur

Anta Flu suikervrij met Stevia

Aquafresh HD White

Ariel 3 in 1 Pods

Arla Lactofree

Axe Apollo

Bavaria 8*6 Blond Speciaal Original

en Extreme

Bolletje Bakkers Volkoren Crackers

Bolletje Boeren Mais Beschuit

Bolletje Oerknäck Rijk & Robuust

Bolletje Schuddebuikjes Duo

Bros Tablet (Melk & Caramel, Melk

& Praline, Melk& Wit)

Campina Lactose Vrij

Campofrio vleeswaren

Carbonell Olijfolie Traditioneel

Chio Chips Kettle Cooked

Chio Pinchacha’s

Chio Popcorn

CoolBest Coconut Paradise

CoolBest Premium Orange Pulp Free

Coroos Appelmoesjes geen suiker

toegevoegd

Danio Specials

Diamant Golden Crisp

Doritos Jacked

Dr. Oetker Paula Mini

Dr. Oetker Ristorante Mare

Dr. Oetker Verwen Muffi ns Naturel

Duo Penotti Maxi Chocoladehagel

Euroma Original Spices

Fiorucci vleeswaren

Fred&Ed Hagelslag

Go-Tan Han’s Daily Wok

Grand’Italia Lasagne all’uovo

Grolsch Kornuit

Haribo Stevidrop

Haribo Vrolijke Drop

Heks’nkaas Tomaat Basilicum

Hero Bevroren Fruit op een Stokje

Hero Fruitsap (diepvries)

Hero Kokoswater

Holy Soda (frisdranken)

Honig Glacékoeken

Jillz Red

Kees Kaas

Lassie Roerbakrijst

Lay´s Deep Ridged

Lay’s Pops

Liefmans Fruitesse

Liga FruitCrisp

Magnum Beker

Magnum Kisses

Milka Bubbly

Milka Confetti

Milka & Oreo

Milner Koe&Geit

Mora Speciaal Burgers

Mountain Dew (frisdrank)

Mr Muscle Active Capsules

Mr. Proper

Nescafé Dolce Gusto Macchiato

(Cortado) en Barista

Nescafé Gold Pack 100% Smart

Nescafé Original Sticks

Ocean Cuisine

Old Amsterdam Crème

Optimel Puur

Persil Duo Caps

Philadelphia met Milka

Pickwick Pure Green Coconut

Rolo Tablet

Roosvicee Multivit Stevia

Spa Reine Kids 33 cl.

Starbucks Frappuccino

Stimorol 40 Minutes of Freshness

Struik Soepen en Bouillons met

Beter Leven Kenmerk

Struik Worsten met Beter Leven

Kenmerk

Sultana Knapperrs

Tuc Crispy

Unox Pittige Knaks

Unox Pittige Rookworst

Unox Soep in Pak

Venco Tikkels

Vivera We love Nature

WC-Eend Energy 5 Actions

Wieckse 0% Radler

Yil’driz Pindasauzen

Zonnatura Biologische Lijnzaadolie

De advertentie voor de FoodAwards zoals die afgelopen 5 april in De Telegraaf te vinden was.

FoodAwards, de procedure

FoodPersonality verzamelt begin van het jaar de introducties van het

voorgaande jaar. Daarvoor wordt aan onderzoeksbureau IRI gevraagd om op

basis van omzetgegevens introducties van enige omvang in kaart te bren-

gen. Op die manier ontstaat een longlist die dit jaar 440 introducties telde.

FoodPersonality bepaalt in samenspraak met het Retailcollege, de jury van

de FoodAwards, hoeveel introducties genomineerd worden en welke dat

zijn. Daarbij wordt de vrijheid genomen om bepaalde productcategorieën te

laten vallen, bijvoorbeeld bij gebrek aan succesvolle of innovatieve introduc-

ties. Het Retailcollege brengt daarbij criteria in zoals omzet, marge, innova-

tief gehalte, ondersteuning en waarde voor de categorie. Hieruit ontstaat de

lijst genomineerden voor de FoodAwards die dit jaar 88 producten omvat.

FoodPersonality vraagt aan de producenten of leveranciers van de genomi-

neerde producenten of zij willen participeren in een consumentenactie.

Deze consumentenactie vindt ook dit jaar plaats in De Telegraaf, op

Smulweb, Facebook en op www.foodawards.nl. Consumenten maken daarbij

kans op in totaal 20 prijzen van Samsung, Tefal en Jumbo.

Het Retailcollege bepaalt mede op basis van de uitslag van de consumenten-

actie hoeveel FoodAwards er worden uitgereikt en welke dat worden. Daar-

naast wordt besloten of de zogeheten FoodQualityAward, ter beloning van

bijzondere initiatieven - wordt uitgereikt. Tenslotte besluit het Retail college

welk product van alle introducties uit het voorgaande jaar het beste was en

beloond wordt met de FoodTopAward.

Retailcollege, de juryDe jury van de FoodAwards heet van oudsher het

Retailcollege en wordt gevormd door inkoop-

managers van de drie grote inkoopblokken in de

sector (Albert Heijn, Jumbo/C1000 en Superunie).

Dit jaar bestaat het Retailcollege uit:

Klaas de Boer, hoofd inkoop Jumbo/C1000

Sander Evers, adjunct-directeur Inkoop Superunie

Johan de Visser, senior category manager

Albert Heijn

Dat betekent twee wijzigingen in de jury ten

opzichte van vorig jaar. Sander Evers neemt de

plaats in van collega adjunct-directeur Inkoop

Marco Rutten. De inkoopverantwoordelijkheid

van Evers (merkartikelen) sluit beter aan op de

FoodAwards. Unit manager houdbaar Francis

Franken laat zich dit jaar vervangen door haar

collega Johan de Visser.

Hoofdredacteur Gé Lommen is voorzitter van het

Retailcollege.

belangrijke indicatoren die wijzen op een beter

introductiejaar. Zo is voor het eerst sinds jaren

het aantal introducties met een weekomzet van €

100.000,- of meer toegenomen. Daarnaast groeit

ook de weekomzet van de topintroducties.

In 2013 waren er zes introducties met een wee-

komzet van meer dan € 100.000,-. Dat lijkt niet

veel, maar een jaar eerder waren het er slechts

drie! 2013 is in dit opzicht het beste jaar sinds

2007 toen er 13 van dit soort grote introducties

waren. In 2008 viel het aantal grote introducties

terug tot vijf en sindsdien is dit aantal niet her-

steld. Tot vorig jaar dan.

Ook de groei van de weekomzet van de 20 groot-

ste introducties kwam vorig jaar hoger uit dan in

de jaren ervoor. In 2013 kwam die groei uit op

2% (ter illustratie: de groei van de totale markt

kwam vorig jaar op 1,5% uit). Voor een beter

cijfer dan dit moeten we eveneens terug naar

2007, toen de weekomzet van topintroductie nog

met 2,5% groeide.

De introducties van dit jaar zullen laten zien of

de verbetering ook doorzet. A-merkartikelfabri-

kanten roepen in koor dat innovatie topprioriteit

heeft. Nu nog de succesvolle introducties om die

woorden inhoud te geven.

Eerder deze maand vroegen we de consument

via een oproep en consumentenactie in De

Telegraaf, Smulweb en Facebook de meest

aansprekende voor een FoodAward-genomi-

neerde producten aan ons kenbaar te maken.

En mede met de uitslag van die consumen-

tenactie bepaalt het Retailcollege dezer dagen

welke producten een FoodAward winnen. De

winnaars kunnen we volgende maand bekend

maken. ■

Ook via Twitter konden deelnemers aan de consu-

mentenactie hun voorkeur voor producten delen;

#FoodAwards14.

14 FA Nominaties 15 08-04-2014 10:04:49

Page 16: FP_2014_04

16FoodPersonality april 2014

Alpro plantaardige drinks

Met Alpro plantaardige

drinks kun je genieten

van de plant power

van soja, amandelen,

hazelnoot, rijst en

kokosnoot!

Ariel 3 in 1 Pods

Het eerste wasmiddel met drie comparti-

menten. De compartimenten zorgen voor

drie acties: 1. wast schoon, 2. verwijdert

vlekken en 3. laat je was stralen.

De Pod plaats je achter in de wastrommel en

je legt daarna de was er bovenop.

Alles wat je nodig hebt in één Pod.

Campina Lactose Vrij

Heerlijk nieuws voor echte

melkliefhebbers die over-

gevoelig zijn voor lactose.

Campina Lactose Vrij is even

lekker als onze gewone half-

volle melk, maar dan zonder

lactose.

Chio Chips Kettle Cooked

Proef de lekkerste ambachtelijke chips van

Chio! Dikker gesneden, gebakken met de

schil en in de heerlijke smaken sea salt, sweet

chili en bacon.

Amstel Radler

Amstel Radler is de mix van Amstel Bier en

sprankelend citroenwater. Het combineert

de ultieme verfrissing van bier en citroen:

dubbel verfrissend, met 2% alcohol.

Arla Lactofree

Lactosevrije zuivelproducten waarvan de

smaak niet van gewone zuivel te onderschei-

den is. Heerlijke halfvolle melkdrank, zachte

halfvolle yoghurt en smeuïge roomkaas.

Lekker! Échte zuivel, zonder lactose.

Campofrio vleeswaren

In Nederland kunnen we nu ook genieten

van de authentieke nummer-1 vleeswaren

uit Spanje. Heerlijk als tapas! Campofrio, de

smaak die je deelt!

CoolBest Premium Orange Pulp Free

Voor de Pulp Free

gebruiken we dezelfde

heerlijke sinaasappels als

voor CoolBest Premium

Orange, maar dan zonder

het vruchtvlees! Simply

delicious!

Anta Flu suikervrij met Stevia

De nieuwe suikervrije smaken van Anta Flu

zijn gezoet met natuurlijke zoetstoffen uit de

steviaplant en bevatten geen kleurstoffen .

De snoepjes zijn lekker fris en verzorgen de

keel.

Bros Tablet (Melk & Caramel,

Melk & Praline, Melk & Wit)

Nieuwe, luchtige smaaksensaties van Bros

Tablet met unieke bubbels in een heerlijke

laag chocolade!

Carbonell Olijfolie Traditioneel

Carbonell Olijfolie

Traditioneel is goed voor

je cholesterol. Doordat

deze variant hoger is

te verhitten, is het een

verantwoorde keuze om

dagelijks mee te bakken,

braden en roerbakken.

Coroos Appelmoesjes geen suiker

toegevoegd

Natuurlijk de lekkerste is verkrijgbaar in

vier handige porties van 100 gram, voor

iedereen die van lekker houdt. Een bewuste

keuze!

16 FoodAward 16 07-04-2014 13:19:52

Page 17: FP_2014_04

17FoodPersonality april 2014

Danio Specials

Danio Specials combineert zacht romige

kwark met verrassende, smaakvolle en bij-

zondere ingrediënten. Lekker als toetje maar

ook als tussendoortje. Geniet altijd voluit!

Dr. Oetker Ristorante Mare

Voor de echte visliefhebber is de vertrouwde

krokante, dunne Ristorante-bodem nu ver-

krijgbaar met nieuwe toppings.

Fiorucci vleeswaren

Geniet van het goede leven oftewel ‘La Dolce

Vita’ met de authentieke Italiaanse vleeswa-

ren van Fiorucci! Gebruik onze vleeswaren

voor een overheerlijk Italiaans tintje aan je

gerechten. Fiorucci, Italiaanse ambacht sinds

1850.

Grand’Italia Lasagne all’uovo

Grand’Italia heeft nu ook een heerlijke La-

sagne all’uovo, gemaakt met vrije uitloopeie-

ren. Lekker romig en vol van smaak!

Doritos Jacked

Doritos Jacked is bijna twee keer groter en

dikker dan gewone tortillachips en geeft een

explosie van smaak met een lekker heftige

crunch!

Duo Penotti Maxi Chocoladehagel

Met de unieke, dubbele strooiopening maak

je de lekkerste Duo Penotti-banen op je

boterham. De extra grote korrels en de Duo

Penotti Piccolino’s van échte chocolade,

zorgen voor een heerlijke bite en maximale

smaak.

Fred&Ed Hagelslag

Met Fred&Ed Hagelslag maak je een over(h)

eerlijke boterham met chocoladehagel melk

of puur. De verpakking met draaidop is

lekker stevig, handzaam in het doseren en

vrolijkt de ontbijt- en lunchtafel gezellig op.

Haribo Vrolijke Drop

Met trots presenteert Haribo Nederland

haar grootste introductie sinds 1953. Haribo

Vrolijke Drop: aanstekelijk lekker! Deze

nieuwe productlijn richt zich op de Neder-

landse dropliefhebber en is te vinden in het

dropschap.

Euroma Orginal Spices

Een bijzondere samenwerking

tussen Jonnie Boer en Kon.

Euroma leidt tot ‘Euroma

Original Spices’, een vernieu-

wend assortiment authen-

tieke specerijen melanges. De

melanges, zoals Za’atar en Ras

el Hanout zijn een geurige

vernieuwing in het kruiden-

schap. Er is vrijwel geen zout

aan toegevoegd, zodat naar

hartenlust kan worden geëx-

perimenteerd.

Go-Tan Han’s Daily Wok

Met de vrolijke en heldere handleiding van

Han’s Daily Wok in 15 minuten een gezonde

Aziatische maaltijd op tafel. Zonder stress,

dus voor iedere dag!

Heks’nkaas Tomaat Basilicum

De nieuwe betovering van Heks’nkaas.

Tomaat Basilicum heeft dezelfde magie als

Origineel, maar dan met een andere smaak.

Ook met deze smeerdip op tafel wordt het

heerlijk gezellig. Je gaat er niet van vliegen,

maar dat het wat met je doet staat vast.

16 FoodAward 17 07-04-2014 13:19:59

Page 18: FP_2014_04

18FoodPersonality april 2014

Milka Bubbly

Milka Bubbly is echt een unieke chocolade-

ervaring: onze tedere Alpenmelkchocolade,

maar dan ongezien luchtig!

Milner Koe&Geit

Deze nieuwe variant van Milner is een

enorm succes! Inmiddels hebben al meer

dan 400.000 consumenten Milner Koe&Geit

geprobeerd! Het is een unieke, toegankelijke

halfvolle kaas gemaakt

van koe- en geiten-

melk. Verrassend mild

en toch romig van

smaak en bovendien

40% minder vet dan

Goudse 48+ kaas.

Nescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato

& Espresso Barista

Nescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato is

een espresso met een klein beetje gestoom-

de (warme) melk, beter bekend als ‘Cortado’.

Voor de liefhebbers van echte Italiaanse es-

presso is er de Nescafé Dolce Gusto Espresso

Barista, een extra sterke espresso met een

volle, gouden crèmelaag.

Nescafé Gold Pack 100% Smart

Nescafé Gold 100% Smart is de vertrouwde

zachte koffie van Nescafé Gold maar dan

in een compacte en voordelige 150 grams

verpakking. Slim, want daardoor zijn er 36%

minder vrachtwagens nodig .*

(*Dan bij Nescafé Gold 200 gram)

Lay’s Pops

Lay´s Pops is gepoft in hete lucht, daardoor

smaakt het zo lekker dat je niet eens merkt

dat de chips

50% minder

vet bevatten

dan andere

chips en zoutjes

gemiddeld

bevatten.

Lay’s Deep Ridged

Lay’s Deep Ridged chips hebben dubbel

diepe ribbels voor een krokante bite en

intense smaak!

Milka Confetti

Milka Confetti is een heerlijke combinatie van

de tedere Milka Alpenmelkchocolade met

krokante chocoladedragees.

Mora Speciaal Burgers

De lekkerste burgers maak je gewoon zelf

thuis. Wat je ook kiest, een malse Rund-

burger, een romige Kroketburger of een

krokante Kipburger. Je burgers worden altijd

mmm met Mora.

Liga FruitCrisp

Een knisperend krokante biscuit, gevuld met

een heerlijke fruit vulling. Te krijgen in de

smaken Appel-Kaneel en Bosvruchten.

Milka & Oreo

Milka & Oreo is een tablet van heerlijke Al-

penmelkchocolade, gevuld met de crème en

knapperige stukjes van Oreo-koekjes.

Mr. Proper

Dankzij zijn krachtige formule verwijdert Mr.

Proper geconcentreerde allesreiniger het

vuil gemakkelijk. Zijn innovatieve doseerdop

geeft automatisch de juiste hoeveelheid,

geen verspilling!

Nescafé Original Sticks

‘Original’ of ‘Rood’, is de grootste smaak op de

Nederlandse koffiemarkt. Met de introductie

van Nescafé Original Sticks biedt Nestlé naast

Espresso, Goud en Mocca nu ook de Original-

smaak in een handige meeneemverpakking.

16 FoodAward 18 07-04-2014 13:20:08

Page 19: FP_2014_04

19FoodPersonality april 2014

Old Amsterdam Crème

De unieke, intense smaak van Old Amster-

dam is nu ook smeerbaar! Old Amsterdam

Crème. Heerlijk bij iedere borrel!

Optimel Puur

De kunst van het weglaten: geen zoetstoffen,

geen toegevoegde suiker en een heerlijke,

frisse smaak met een vleugje fruit. Dat noe-

men wij nu pas echt onbezorgd genieten.

Philadelphia Milka

Philadelphia met Milka, een mix van frisse

en romige Philadelphia met tedere Milka-

chocolade en een vleugje hazelnoot.

Starbucks Frappuccino

Heerlijke kant-en-klare chilled coffee drinks

om overal van te genieten. Verkoelend,

verfrissend en voor elk moment van de dag,

waar je maar wilt.

Struik Worsten met Beter Leven Kenmerk

Alle Struik-worstproducten zijn verbeterd:

lekkerder, knakkiger en nu mét Beter Leven

Kenmerk van de Dierenbescherming. Daar

kiest de wakkere consument natuurlijk voor!

Unox Pittige Rookworst

Unox heeft iets nieuws: Pittige Rookworst.

Een lekker pittig gekruide rookworst met de

kwaliteit die je van

ons gewend bent.

Probeer deze

rookworst eens

bij de hutspot

stamppot!

Spa Reine Kids 33 cl.

Het natuurzuivere mineraalwater van Spa is

een perfecte keuze voor jouw kleintje. Spa

Reine is verkrijgbaar in een 33cl. Kids flesje.

Zuiver water drinken was nog nooit zo leuk!

Stimorol 40 Minutes of Freshness

Stimorol 40 Minutes of Freshness zorgt voor

zowel onmiddellijke verfrissing als voor lang-

durige verfrissing van wel

40 minuten!

Sultana Knapperrs

Een unieke Sultana-ervaring. Een extra knap-

perige biscuit met heerlijke stukjes kaneel of

kokos, zonder rozijnen en ander fruit. Ideaal

voor bij een kop thee!

Unox Soep in Pak

De allerlekkerste soepen van Unox in een

handig 1 liter familiepak. Er is keuze uit

zeven heerlijke smaken voor het hele gezin,

waaronder bijvoorbeeld tomatensoep met

gehaktballetjes.

Struik Soepen en Bouillons met Beter

Leven Kenmerk

De wakkere consument kiest natuurlijk

voor vernieuwde Struik maaltijdsoepen en

krachtbouillons. Smakelijker, minder zout dus

gezonder én voorzien van het Beter Leven

Kenmerk van de Dieren bescherming!

Tuc Crispy

Tuc Crispy: jouw vertrouwde Tuc-cracker,

maar dan wat dikker en onverwacht knap-

perig. Verkrijgbaar in twee smaken: de

vertrouwde Original en de smaak Tomato/

Mozzarella.

16 FoodAward 19 07-04-2014 13:20:16

Page 20: FP_2014_04

20FoodPersonality april 2014

Vivera We love Nature

We love Nature is de nieuwe productlijn van

Vivera op basis van lupine.

Onze lupine wordt in Nederland verbouwd

door ‘eigen’ boeren. Gezonde, lekkere èn

duurzame vleesvervangers!

Zonnatura 100% Biologische

Lijnzaadolie

De biologische lijnzaad-

olie van Zonnatura is

rijk aan omega-3-vet-

zuren. Deze superfood

gebruik je in koude ge-

rechten als smoothies

of muesli. Lijnzaadolie

bevat alfa-linoleenzuur

en past in een gevari-

eerd voedingspatroon

en gezonde levensstijl.

Nominaties FoodAwards 2014Alpro plantaardige drinks Alpro Soya

Amstel Radler Heineken

Andrélon Puur Unilever

Anta Flu suikervrij met Stevia Pervasco

Aquafresh HD White GlaxoSmithKline

Ariel 3 in 1 Pods Procter & Gamble

Arla Lactofree Arla Foods

Axe Apollo Unilever

Bavaria 8*6 Blond Speciaal

Original en Extreme Bavaria

Bolletje Bakkers Volkoren Crackers Bolletje

Bolletje Boeren Mais Beschuit Bolletje

Bolletje Oerknäck Rijk & Robuust Bolletje

Bolletje Schuddebuikjes Duo Bolletje

Bros Tablet (Melk & Caramel,

Melk & Praline, Melk& Wit) Nestlé

Campina Lactose Vrij FrieslandCampina

Campofrio vleeswaren Campofrio Food

Group

Carbonell Olijfolie Traditioneel DeOleo

Chio Chips Kettle Cooked Intersnack

Chio Pinchacha’s Intersnack

Chio Popcorn Intersnack

CoolBest Coconut Paradise FrieslandCampina

CoolBest Premium Orange Pulp Free FrieslandCampina

Coroos Appelmoesjes geen suiker

toegevoegd Coroos

Danio Specials Danone

Diamant Golden Crisp Vandemoortele

Doritos Jacked PepsiCo

Dr. Oetker Paula Mini Dr. Oetker

Dr. Oetker Ristorante Mare Dr.Oetker

Dr. Oetker Verwen Muffins Naturel Dr.Oetker

Duo Penotti Maxi Chocoladehagel Penotti

Euroma Original Spices Euroma

Fiorucci Vleeswaren Campofrio Food

Group

Fred&Ed Hagelslag Food Sense

Go-Tan Han’s Daily Wok Go-Tan

Grand’Italia Lasagne all’uovo Granfood

Grolsch Kornuit Grolsch

Haribo Stevidrop Haribo

Haribo Vrolijke Drop Haribo

Heks’nkaas Tomaat-Basilicum Heksenkaas

Hero Bevroren Fruit op een Stokje Hero

Hero Fruitsap (diepvries) Hero

Hero Kokoswater Hero

Holy Soda (frisdranken) Vrumona

Honig Glacékoeken H.J. Heinz

Jillz Red Heineken

Kees variant op kaas Keesmakers

Lassie Roerbakrijst Ebro Foods

Lay´s Deep Ridged PepsiCo

Lay’s Pops PepsiCo

Liefmans Fruitesse Duvel Moortgat

Liga FruitCrisp Mondelez

Magnum Beker Unilever

Magnum Kisses Unilever

Milka Bubbly Mondelez

Milka Confetti Mondelez

Milka & Oreo Mondelez

Milner Koe & Geit FrieslandCampina

Mora Speciaal Burgers Ad Van Geloven

Mountain Dew (frisdrank) Vrumona

Mr Muscle Active Capsules SC Johnson

Mr. Proper Procter & Gamble

Nescafé Dolce Gusto Macchiato

en Barista Nestlé

Nescafé Gold Pack 100% Smart Nestlé

Nescafé Original Sticks Nestlé

Ocean Cuisine Iglo

Old Amsterdam Crème Westland

Kaasspecialiteiten

Optimel Puur FrieslandCampina

Persil Duo Caps Henkel

Philadelphia met Milka Mondelez

Pickwick Pure Green Coconut Douwe Egberts

Rolo Tablet Nestlé

Roosvicee Multivit Stevia H.J. Heinz

Spa Reine Kids 33 cl. Spadel

Starbucks Frappuccino Arla Foods

Stimorol 40 Minutes of Freshness Mondelez

Struik Soepen en Bouillons met

Beter Leven Kenmerk Struik Foods

Struik Worsten met Beter Leven

Kenmerk Struik Foods

Sultana Knapperrrs Koninklijke Verkade

Tuc Crispy Mondelez

Unox Pittige Knaks Unilever

Unox Pittige Rookworst Unilever

Unox Soep in Pak Unilever

Venco Tikkels Cloetta

Vivera We love Nature Enkco Foodgroup

WC-Eend Energy 5 Actions Bolton

Wieckse 0% Radler Heineken

Yil’driz Pindasauzen Yil’Driz

Zonnatura Biologische Lijnzaadolie Wessanen

Venco Tikkels

Hard van buiten, zacht van binnen. Dat is wat

Venco Tikkels zo bijzonder maakt dat je er

van blijft eten. Naast de verrassende Tikkels

Drop & DropCaramel zijn er Tikkels Drop &

DropMint en Tikkels Drop & Fruit.

16 FoodAward 20 07-04-2014 13:20:18

Page 21: FP_2014_04

21FoodPersonality april 2014

Open

brie

f van

Fran

s Fre

drix

Frans Fredrix |

(eigenaar Fredrix Support,

voormalig algemeen

directeur Superunie en

actief voor meerdere

levensmiddelenbedrijven

uit handel en industrie

– al dan niet als commis-

saris), schrijft in Food-

Personality een open

brief aan iemand uit de

levensmiddelen- of een

aangrenzende sector.

Hierbij verwelkomen wij

Frans Fredrix weer als

columnist in ons blad. Hij

zal om de twee maanden

deze column in briefvorm

verzorgen.

In mijn ‘retailleven’ zijn de vragen die ik leveranciers stelde, zeker niet altijd met gejuich ontvangen.

We speelden het spel altijd op het scherpst van de snede. En niet iedereen zal het met me eens zijn,

maar we probeerden dat altijd beargumenteerd en fair te doen. Soms met een conflict tot gevolg.

Maar als ik afgelopen weken begreep welke vragen u aan uw leveranciers durft te stellen, zal men

mij in retrospectief unaniem als ‘zeer mild’ beoordelen.

Met terugwerkende kracht 4% van de omzet over 2013 eisen (boven op de enkele jaren geleden al

opgelegde ‘Marketing Strategy Fund’-bijdrage van 5%) én daarbovenop met onmiddellijke ingang

de betalingstermijn verhogen van 90 naar 120 dagen. Dat is nogal wat. Het eenzijdig, dwingend

wijzigen van bestaande overeenkomsten is al niet heel netjes. Maar dat ook nog met terugwerkende

kracht doen, over een reeds afgesloten boekjaar, gaat zelfs wat mij betreft alle perken te buiten.

Een aantal maanden geleden is een gedragscode handel en industrie ondertekend door de belang-

rijkste foodpartijen, waarbij is afgesproken hoe je als handelsrelaties met elkaar om moet gaan. Ik

heb toen al mijn vraagtekens bij die uitvoering van de gedragscode gezet. Wie durft tenslotte zo’n

case aanhangig te maken? En dan heb je als leverancier in dit geval nog pech ook, want Hema is

geen lid van het CBL… en dus geen partij in deze gedragscode. Dus niemand om bij te klagen.

Uw bedrijf groeit hard en op elk congres en symposium verkondigt u op het podium trots nieuwe

groeicijfers. Elke keer meer winkels, in elke keer meer landen. Na België, Frankrijk en Duitsland

nu ook Spanje en Groot-Brittannië. Een prachtig, bijna V.O.C.-achtig verhaal; de Hollandsche

Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam verovert Europa! Maar als je het nieuws dan iets beter

volgt, en leest over indexen ver beneden de 100, de eerste failliete franchiser en de 65 ontslagen op

het prachtige hoofdkantoor, zijn dat toch wrange kanttekeningen bij het ‘succes’.

Elk retailbedrijf draait primair op brutowinstmarge, het verschil tussen inkoop- en verkoopprijs.

Als het aan de consumentenkant allemaal niet zo wil lukken (en daar lijkt het toch sterk op), is dat

een fundamenteel probleem waar een oplossing voor gevonden móet worden. Anders houdt het

vanzelf op. En het vinden van die oplossing zal best lastig zijn in het geweld van Action en Xenos.

Dat je vervolgens ook steeds goed kijkt naar de achterkant en scherp bent op je afspraken met

leveranciers; volkomen terecht.

Maar een bedrijf als Hema, dat zich bij elke gelegenheid op zijn maatschappelijke verantwoordelijk-

heid laat voorstaan, zou dat dan toch op een andere manier kunnen (moeten?) doen dan met dit

soort streken?

Dan is het als contrast leuk om te zien hoe een ‘erkend boefje’ als Dirk van den Broek dat nu doet.

Detailresult werkt al een tijd met het ‘Flinqer’-systeem. Je kunt daarbij als leverancier zelf kiezen

hoe snel je je geld wilt hebben. Heb je als leverancier behoefte aan liquiditeit, dan kun je per factuur

de betalingstermijn zelf aanpassen. De rente is met 5 à 6% per jaar voor alle partijen interessant.

100% transparant en als leverancier kies je wat je het beste past.

Die transparantie is er voor de consument overigens ook. Die ziet ook heel goed dat de sympathieke

labrador Hema zich tegenover z’n leveranciers als een bijtgrage pitbull gedraagt. Waar dat vroeger

hooguit tot een kolommetje in Het Financieele Dagblad leidde, staat het nu breed uitgemeten in De

Telegraaf en op alle sociale media. En dat helpt niet als je juist aan de voorkant, aan de kant van die

consument, wat op te lossen hebt.

Met vriendelijke groet,

Frans Fredrix

Aan de heer Ronald van Zetten, directievoorzitter van Hema

Geachte heer Van Zetten,

OPEN BRIEF

21 Brief Fredrix 21 07-04-2014 15:03:43

Page 22: FP_2014_04

22FoodPersonality april 2014

ACTION ALLEEN RESTPARTIJEN? VERGEET HET MAAR

Assortiment Action conflict tussen handel en industrieZijn de restpartijen die Action en ‘andere’ budgetsupermarkten verkopen wel rest-

partijen? Waar komen die partijen vandaan?

Door: Marieke Venbrux Foto’s: Jan Willem Houweling

Super Deal, Budget Food, Mega Food Stunter, Big Bazar, Euroland, Action, niet te vergeten...vorige maand gaven we een overzicht van budgetformu-les die zich op de verkoop van levensmiddelen hebben gestort. Formules die A-merken verkopen die tegen de tht aanlopen, een nieuwe verpakking hebben gekregen, of domweg ‘over’ zijn. Restpar-tijen, worden ze genoemd. Ze worden verkocht voor de helft, soms nog minder, van de prijs die de consument in de reguliere supermarkten aan-treft. Het aantal formules dat zich met de verkoop van die restpartijen bezighoudt, is het laatste an-derhalf jaar flink gestegen, en de omzet die ze bij de supermarkten wegpakken ook. “Vooral Action

is een enorme pain in the ass aan het worden; dat wordt alleen maar erger”, aldus een inkoper van een supermarktformule, die niet met zijn naam in het blad wil.

‘Vooral Action’. Daarmee hebben we de partij te pakken die de kannibaal zal zijn van de omzet van alles en iedereen, van AH tot Vomar. Action, ooit een onbeduidende formule onder de radar, pakte elk vestigingspunt in de ruilverkaveling tus-sen supermarktpartijen en andere leegstand-pe-rikelen in de detailhandel, en groeide. Inmiddels in handen van investeerder 3i. En inmiddels, zo is berekend, doet Action meer dan € 1,4 (?) miljard

omzet. Nou en? Nou, daarvan is € 300 miljoen omzet met artikelen die de supermarkt ook ver-koopt; € 300 miljoen, dat is bijna een tiende van de totale omzet van de supermarktsector. Anders gezegd: het is de jaaromzet van één Superunie-lid met ongeveer 1% marktaandeel.

Dat naast Action het aantal budgetfoodwinkels zo snel is gestegen, impliceert dat er behoefte aan is. Oorzaken? De crisis, en een consument zonder enig consumentenvertrouwen. Handjes op de knip. Het impliceert nog meer, namelijk dat er volop aanbod aan ‘restpartijen’ is. Waar komt dat aanbod vandaan? Is het aantal restpar-

In een Action. Gaat het hier om restpartijen of ‘gerichte orders’?

22-24 Pallets schuiven 22 07-04-2014 12:13:30

Page 23: FP_2014_04

23FoodPersonality april 2014

tijen zo sterk toegenomen? Of waren het er tien, twintig jaar terug net zoveel? Maar waar bleven die partijen toen dan? De omvang van bepaalde restpartijen lijkt soms wel érg groot: schatten fabrikanten hun afzet of vraag vanuit de retail/consument zo verkeerd in? Wij zijn geneigd te zeggen van niet, omdat we zouden verwachten dat fabrikanten in de loop der jaren juist alleen maar efficiënter en planmatiger zijn gaan fabri-ceren. Is er iets anders aan de hand? Ja, denken sommi-gen - die niet allemaal met hun naam in dit arti-kel willen. Lang niet alle restpartijen zijn volgens hen restpartijen, maar worden door fabrikanten bewust de markt ingepompt, door de volume-knop iets harder te zetten. Willem Jan Stam, eige-naar van Outletsupermarkt Schagen, suggereerde dat vorige maand al in dit blad. Hij beweerde als een van de weinige dumpsupers uitsluitend échte restpartijen te verkopen. Veel partijen die ‘die an-deren’ verkopen, zouden door fabrikanten bewust in de markt worden gebracht. “Dat gebeurt heel vaak”, zegt hij, als we hem nog eens bellen om te vragen hoe dat zit. “Ik snap niet dat super-markten hier niet tegen in het geweer komen. Dezelfde producten die zij in het assortiment hebben, liggen voor meer dan de helft goedkoper bij Action. Zijn dat allemaal producten die ‘over’ zijn? Nee. Fabrikanten laten de machines gewoon wat harder lopen. Als ze precies zouden afgaan op de vraag, staan de machines een dag stil en moeten ze personeel naar huis sturen. Dus druk-ken ze een keertje extra op die machineknop. En die producten worden dan aangeboden bij Action of een van die andere partijen. Hoe dat precies in zijn werk gaat, rechtstreeks of via een tussenpartij en welke precies, durf ik je niet te zeggen. Ik weet alleen dát het gebeurt.”Ook eerdergenoemde inkoper heeft dit vermoe-den, al kan hij het niet hard maken. Maar hij zet vraagtekens, net als veel anderen in de branche, zegt hij, bij de wijze waarop sommige A-merkartikelen bij Action en al die andere dumpwin-kels terecht komen. Daarbij schetst hij een aantal mogelijke scenario’s.

1) Bonus halen: direct naar ActionStel: je bent sales manager van een fabrikant. Je moet duwen en wil je verkoop- of omzet- of volu-mebonus voor dit jaar halen. Dan zet je wat weg richting Action, Kruidvat of dumpsupers. Dat spreek je met die partijen af. “Wij worden dan

kwaad”, aldus de inkoper. “Want wij hebben een groot aantal producten van de fabrikant in ons assortiment, knokken over een inkoopprijs, de consument verwacht dat wij meerdere varianten van een product hebben, tegen een goede prijs. Wij betalen die fabrikant een wat hen betreft zo hoog mogelijke prijs. En opeens zie je dan diezelfde chocoladereep voor € 1,79 bij Action liggen. Restpartij, zegt de fabrikant dan.”

2) Bonus halen: omwegHet halen van je omzet kan ook via een omweg. Stel, we noemen Unilever als tamelijk willekeurig voorbeeld; het had ook een andere fabrikant kun-nen zijn. Als je als salesman van Unilever zakjes Knorr of flacons Dove ‘te veel’ hebt, en je wil je bonus binnenhalen, mag je officieel niks het bui-tenland in duwen. Een onderlinge Unilever-af-spraak: de verschillende Unilever-maatschappijen zitten elkaar niet dwars door in elkaars landen te dumpen. Geen Nederlandse pallets naar Duitsland en vice versa. Maar misschien wil je als salesmanager toch je pallets kwijt. Dan zou je met een – bijvoorbeeld – Poolse groothandelaar af kunnen spreken dat hij de producten afneemt. Maar het mag níet Nederland in, niet Duitsland, niet etc., het mag alleen maar verpatst worden in verweggistan. Maar die Poolse handelaar zou die pallets tegen de afspraak in toch naar een andere groothandel in Duitsland of Nederland kunnen rijden, en zo zou het toch weer Duitsland of Nederland in kunnen komen. En dan staat het er toch: voor € 1,79 bij Action. “En als ik nu een inkoper ben van Rewe of Edeka en ik klaag daar-over, kan die Duitse Unilever-man zeggen: ja, dat mag inderdaad niet, dat hebben we niet afgespro-ken, dus daar gaan we achteraan etc. Daar hoor je vervolgens niks meer van. Als ik als inkoper in Nederland Duitse en Franse varianten van een A-merk bij Action zie staan, kan mijn Unilever-accountmanager daar ook niks over zeggen dan; tja, onze collega’s in Duitsland, etc.”

3) Volumeknop openEen ander scenario is dat fabrikanten geen volumes elders wegzetten om tóch een bepaalde omzet en/of bonus te halen, maar om extra omzet boven op de reguliere omzet te kunnen zetten. Stel, een fabrikant vervangt de smaak van een vruchtendrank: banaan in plaats van aardbeien. Week 30 is het omwisselmoment bij AH en Jumbo, week 32 bij de andere formules, et

cetera. Een deel van de aardbeienvariant gaat naar Kruidvat/Prijsmepper, noem maar op, het is dan weg. Maar in week 34 staat er bij Action opeens een enorme partij van de variant aardbeien. Niet zomaar een palletje of tien, maar genoeg om alle winkels te voorzien. “De fabrikant heeft dan met Action afgesproken om nog eens flink uit te pakken met extra productiecharge van die oude smaak. Een restpartij, zegt de fabrikant tegen de rest van de markt. Maar dat is onwaarschijnlijk. Zó veel, het kan gewoon niet dat dat per ongeluk van een vrachtwagen is gevallen. Ergens moet de pro-ductieknop aardbeien zijn aangezet om nog eens even flink te knallen met volume dat er eigenlijk niet meer hoorde te zijn. En natuurlijk ook weer voor tweederde of de helft van de prijs. Maar daar kom je als inkoper niet achter. Dat is te veel om uit te zoeken ook. Ik kan het niet hard maken, maar ik ben niet de enige die dat vermoedt.”

’Juist minder restpartijen’We belden de FNLI, met de vraag: ‘Het aantal restpartijen van fabrikanten lijkt groter dan ooit, waar komt dat door?’. Van communicatiemanager Margreet Schijvens krijgen we deze reactie: “Wij hebben geen enkele aanwijzing dat er meer rest-partijen dan vroeger op de markt komen. Als dat al zo zou zijn, hebben wij er geen verklaring voor.”We belden ook Unilever, Procter & Gamble en Heinz. En vroegen: zijn er meer restpartijen dan voorheen en hoe komen die A-merkartikelen van jullie bij Action en allerlei dumpsupers binnen?Woordvoerder Ronald van de Straat van Procter laat weten “nooit uitlatingen te doen over com-merciële relaties; wie die wel of niet zijn en de eventuele inhoud van die relatie. Dat geldt ook in dit geval.” Menno van der Vlist, woordvoerder bij H.J. Heinz, zegt die trend niet te herkennen. “Bij ons is het aantal restpartijen juist afgenomen. Door een ster-kere systematiek zijn onze afnamevoorspellingen verbeterd en zijn onze voorraden lager. De pro-ductie- inschattingen zijn vandaag de dag simpel-weg beter dan voorheen. Het komt echter wel eens voor dat je een restpartij aantreft bij Action of een van de andere budgetsupermarkten die je noemt. Dat heeft in de regel te maken met een keuze voor een ‘harde of zachte’ relaunch van een product. Kiezen we voor een ‘harde’ relaunch, dan willen we vanaf een bepaalde datum alleen nog maar een product op het schap hebben staan met het nieuwe design/receptuur. Het product dat nog in voorraad is van vóór de relaunch, wordt dan aan een tussen-partij aangeboden die dan zorgt voor een geschikt afzetkanaal, bijvoorbeeld Action.”Van Unilever hebben we tot op de dag van van-daag geen reactie binnen.Als fabrikanten, zoals Heinz en de FNLI zeggen,

‘Zó veel, het kan gewoon niet dat dat per ongeluk van een

vrachtwagen is gevallen’

‘Ik snap niet dat supermarkten hier niet tegen in het geweer komen’

22-24 Pallets schuiven 23 07-04-2014 12:13:30

Page 24: FP_2014_04

24FoodPersonality april 2014

er zijn niet méér restpartijen hebben dan vroeger, hoe kan het dan dat de formules die die rest-partijen verkopen als paddestoelen uit de grond schieten en steeds meer omzet van de supermark-ten afsnoepen?

Extra volume voor lagere prijsDie vraag legden we voor aan Henk Strootman, eigenaar van de Strootman Group, die al zo’n dertig jaar in de partijhandel zit. “Fabrikanten zijn in de loop der jaren steeds nauwkeuriger gaan produceren, nieuwe technologieën maken de afzet veel meer voorspelbaar, dus het aantal restpartijen is niet gestegen. Voorheen waren ze er ook al, alleen werden ze toen veel anoniemer en onder de radar verkocht. Ook ging er veel meer naar het buitenland, want daar zijn budgetwinkels, zeker in Engeland en de VS, al jaren veel gebruikelijker. Daar is het ook helemaal niet raar dat een artikel ergens voor € 2,- wordt verkocht en datzelfde arti-kel 100 meter verderop voor € 0,50. Er zit ook een ethische kant aan het verhaal waar mensen steeds meer oren naar krijgen, namelijk dat producten met een afwijkende verpakking of een kortere tht niet per definitie slechter zijn. Ook daardoor groeit de belangstelling om expliciet met dit soort producten naar buiten te treden.”Maar niet alle producten die bij dumpsupers of bij een partij als Action liggen, hebben een kortere tht of een oude verpakking, beaamt Strootman. “Wij hebben verschillende relaties met fabrikanten. De helft van onze omzet bestaat uit de inkoop van reguliere producten, normale producten die wij voor een goede prijs kunnen inkopen en tegen

lage kosten distribueren. Daarnaast handelen wij in ‘echte’ restpartijen. Partijen die al bestaan, die fabrikanten nog in het magazijn hebben staan. Maar het komt ook voor dat fabrikanten omzet te kort komen en productielijnen moeten vullen omdat ze hun budget niet hebben gehaald en dan aan ons vragen: willen jullie een extra partij afleveren voor deze prijs?”

‘Eigen markt stuk’Nog los van het feit dat supermarkten daar niet altijd blij mee zullen zijn, is het de vraag of het voor fabrikanten zelf goed is om dat te doen. Iets waar ook Arnaud van de Graaf , C1000-ondernemer (straks Jumbo) in Soest, op wijst. Nico van de Graaf, zijn vader, deed vroeger veel met restpartijen. “Mijn vader was van de oude economie, de man met het potlood achter het oor. Hij kreeg met grote regelmaat via Matse (een partijhandelaar, MV) een partijtje wasmiddelen of iets vergelijkbaars aangeboden. Dat kwam dan uit Rusland en dat konden we hier in de winkel destijds prima verkopen. Mijn vader was gepas-sioneerd van de handel, ik meer van het eten. Wat ik vreemd inkoop, reserveer ik voor streekpro-ducten, niet voor restpartijen.”Ook Van de Graaf ziet om zich heen echter wel geregeld restpartijen opduiken. En ja, het zou kunnen dat fabrikanten die bewust creëren. “Wij namen vroeger ons brood af van een Amsterdam-se bakker. De kosten voor die bakker zaten niet in het broodje, maar in de apparaten. Die had-ie toch staan, meel kost maar een paar cent, dus hij kon met gemak wat bolletjes extra maken. Dan

kwam hij op zaterdagochtend bij ons: ‘Ik heb 20 kratten bollen over, voor de helft van de prijs mag je ze hebben.’ Hij had zo extra afzet, wij hadden de klant wat extra’s te bieden. Daar had iedereen baat bij. Ik kan me voorstellen dat hetzelfde verhaal ook voor fabrikanten kan opgaan. Of een machine 20 uur per etmaal of 24 uur aanstaat, het zit niet in de kosten van de extra productie. Die heeft die fabrikant al terug verdiend met 20 uur. Maar áls fabrikanten bewust restpartijen creëren en bij anderen goedkoop wegzetten, heeft dat wel een be-langrijke keerzijde: zo maken ze hun eigen markt stuk. Als consumenten wasmiddelen voor de helft van de prijs bij Action kunnen kopen, kopen ze dat wasmiddel niet ook nog eens voor een reguliere prijs bij de supermarkt. Ze gaan niet méér wassen.”We leggen dat ook aan Strootman voor. “Ja, dat blijft een voortdurende discussie en daar verschil-len de meningen ook over. De een zegt: het kost fabrikanten geld. De ander zegt: het is een andere consument die bij Action die producten koopt, dus het levert je extra geld op. Maar het levert soms wel ergernis op. Het komt om die reden ook wel voor dat fabrikanten met andere formaten of ver-pakkingen werken, zo is vergelijken moeilijker.”Volgens oud-Superunie-directeur Frans Fredrix, nu zelfstandig adviseur met zijn Fredrix Support, moeten we een onderscheid maken tussen Action en dumpsupers zoals Mega Food Stunter. “Wat die laatste doen, begrijp ik eerlijk gezegd niet zo goed. Ik ga er vrijdag uitgebreid kijken, want ik wil wel eens zien wat daar ligt, misschien dat ik dan beter begrijp wat er aan de hand is. Want tien tot twintig jaar geleden waren er veel meer restpartijen dan nu, omdat fabrikanten nu veel meer en beter plan-nen. Zijn het dan allemaal oude designs of produc-ten die tegen de code lopen die die dumpsupers verkopen? Dat wil ik wel eens zien.”

Action: gerichte ordersAction is volgens hem een wat ander verhaal. “Die formule koopt heel gericht producten in. Die bestelt bijvoorbeeld een partij van 100.000 potjes pesto of tapenade. Die potjes worden speciaal voor Action gevuld. Action heeft dan geen partij die bo-ven de markt zweeft, dat is een gerichte bestelling. Voor de klant lijkt het een restpartij, want als de potjes op zijn, verkoopt Action weer wat anders, het is slechts tijdelijk te koop.”Maar dat zijn potjes pesto, voorzien van een C-label. Maar hoe zit het dan met de Sanexen, Snickers en andere A-merken die we bij Action óók in het schap zien liggen? Worden die ook spe-ciaal voor Action gefabriceerd? Fredrix: “In theorie zou het kunnen dat er 50.000 extra flacons Sanex speciaal voor Action worden bijgedraaid. Maar ik weet er te weinig van om te kunnen zeggen of dat daadwerkelijk gebeurt.” ■

‘Action heeft dan geen partij die boven de markt zweeft, dat is

een gerichte bestelling’

22-24 Pallets schuiven 24 07-04-2014 12:13:34

Page 25: FP_2014_04

25FoodPersonality april 2014

EmballagelobbySinds vorig jaar is Tomra – bekend van de embal-

lage-automaten – veranderd van een servicever-

lenend bedrijf in een gewapende pr-machine van

maniakale omvang. Vanuit Apeldoorn wordt een

spervuur aan berichten op de wereld afgestuurd.

Recentelijk was de Tweede Kamer aan de beurt.

Die was verkeerd geïnformeerd. Werkelijk alles

werd uit de kast getrokken, de ene wetenschap-

per was nog niet weg of de volgende werd alweer

aangevoerd. Statiegeld is goed en goedkoper dan

welk ander systeem dan ook.

Nounou.

Kijk, als Tomra dat beweert, dan krijg ik daar

meteen wat kriebels van. Nee, eigenlijk geloof ik

er geen donder van. Het is alsof de sigarettenin-

dustrie beweert dat het roken van sigaretten goed

voor je gezondheid zou zijn.

Tomra slaat door, de hoeveelheid aan bericht-

geving is ongeloofwaardig. En de ‘tone of voice’

komt zelfs agressief over.

Natuurlijk vecht Tomra voor zijn bestaan. Dat

mag. Maar feitelijk is het onzinnig dat de super-

markt verantwoordelijk gesteld wordt voor de

troep van consumenten. Wat nergens uitgelegd

wordt zijn de kosten die supermarkten moeten

maken met de aanschaf en het onderhoud – de

business van Tomra – van emballage-automaten,

en daarnaast nog eens de uren van personeel en

de afvoer van flessen.

En trouwens, waarom betalen fabrikanten en

brouwers geen hogere vergoeding voor het afvoe-

ren van flesjes, flessen en kratjes? Maar goed, dat

is een andere vraag.

Terug naar Tomra en zijn emballage-activiteiten:

de afschaffing van emballage lijkt mij beter en

goedkoper voor iedereen. Laat de politie maar

voor handhaving zorgen. Achter mensen aangaan

die rommel maken en verspreiden. En hou eens in

de zoveel tijd een ‘houd Nederland schoon’-week.

En we zijn er weer uit. En afval gewoon verbran-

den. Dan hebben we ook geen kolenverbrandings-

ovens meer nodig. Weg met de emballage dus.

Ja, ik ben het wel eens met het CBL dit keer. Su-

permarkten mogen alles regelen, alsof supermark-

ten overal verantwoordelijk voor zijn. De politiek

is altijd erg makkelijk met het aanwijzen van een

schuldige. De vervuiler betaalt, maar in dit geval

is het de consument en niet het tussenluik dat

supermarkt heet. Maar in dit geval moet die dan

de troep van een ander opruimen. Hetzelfde geldt

voor het onvermogen van ouders om hun pubers

standvastig op te voeden. Met als gevolg: alcohol-

en tabakscontrole komt op het bordje van de

supermarkt te liggen. Er moeten enorme kosten

gemaakt worden die op niemand verhaald kun-

nen worden. Onzinnig. Nu gaat de politiek weer

bepalen hoeveel keurmerken er gebruikt mogen

worden. Kunnen die dames en heren niet gewoon

doen wat ze moeten doen, eh… Geert Wilders het

leven een beetje zuur maken?

Wageningen UR verwerpt de kritiek op het

statiegeldonderzoek dat destijds is gehouden. De

bewering dat het onderzoeksrapport ‘Analyse

Nederlands statiegeldsysteem voor PET-flessen’

op verkeerde cijfers is gebaseerd, is uit de lucht

gegrepen, zegt de universiteit in een reactie. ‘De

kritiekpunten van verschillende bij het onderwerp

betrokken partijen zijn uitvoerig aan de orde

geweest en worden in het rapport vermeld.’

Ik ben eerder geneigd onderzoekers zonder enig

belang te geloven dan een Tomra, dat alleen maar

overduidelijke belangen heeft. Eigenlijk had

Tomra nooit zo openlijk moeten lobbyen, je ver-

liest dat pleit als iedereen meteen ziet wie je bent

en waarom je die mening hebt.

Gerard, heb je je ook verdiept in de milieustudies

en de beweringen die Wageningen Universiteit en

Tomra tegenover elkaar stellen?

Rutte: “Nee. Lijkt me weinig zinvol.”

* Gerard Rutte werkt voor alle zelfstandig onder-

nemers van alle formules en voor Plus Retail.

met Rutte!

Ruzie met Rutte! De rubriek waarin Gerard Rutte*

weer eens de knuppel in het branchehoenderhok

gooit. (En als het nodig is reageren wij daar weer op,

om schandalen te voorkomen.) RUZIE

25 Ruzie Rutte 25 07-04-2014 12:14:10

Page 26: FP_2014_04

26FoodPersonality april 2014

26-29 Samhoud-VanDuin 26 08-04-2014 10:14:15

Page 27: FP_2014_04

27FoodPersonality april 2014

VAN UNILEVER AFRIKA TOT CONSULTANT TOT AHLEVERANCIER:

Salem Samhoud

Door: Gé Lommen Foto’s: Jan Willem Houweling

gevoel. Het tomaatgehakt werd allereerst verpakt

in een hamburger. Wie in &samhoud places gaat

eten, krijgt van Roth in het tweesterrenrestaurant

een amuse, een piepklein ‘eenhaps-hamburgertje’.

Beneden, in @samhoud streetfood, kun je de vol-

waardige burger bestellen. Deze &tomeato is even

groot als de gangbare burger. Daarna experimen-

teerde Moshik verder met het tomaatgehakt en

maakte een aantal gerechten die nu dus te koop

zijn bij Albert Heijn onder de naam ‘&samhoud

food’.

Wie is eigenlijk Salem Samhoud? Dat hoeft u

niet per se in dit artikel te lezen (raden we wel

aan), want google zijn naam en je krijgt tal van

artikelen en tv-beeldinterviews waarin hij uitlegt

wat hem voortdrijft.

Samhoud werkte jarenlang als Unilever-onder-

zoeker in Afrika. Hij werkte er voor Vlisco, van

de bekende textiel met uitbundige kleuren en

patronen, dat toen nog Unilever-onderdeel was.

De kern van &samhoud is een moment waarop

Samhoud in die periode een bezoek bracht aan

Soweto en zijn aandacht werd getrokken door

een billboard. In grote letters stond er: ‘together

we build a brighter future’. Mooi, hè. Maar, zeiden

omstanders tegen hem, nota bene onder dat bord

zijn pas dertien slachtoffers gevallen in de strijd

tegen het Apartheidsbewind. Het maakte diepe

indruk. Samhoud besloot dat de kreet op dat

bord bij alles wat hij voortaan zou gaan doen, van

toepassing zou zijn.

Hij zegde zijn baan op bij Unilever en verhuisde

met zijn vrouw Marian naar Zwitserland, waar zij

ging werken en waar hij een bedrijf begon - Me-

dical Management. Dat bedrijf kwam echter niet

goed van de grond en Samhoud werd huisman.

Maar niet voor lang, want Samhoud ontmoette

zijn oude studievriend Kees Arends en samen be-

sloten ze een adviesbureau te beginnen: Arends &

Samhoud. Na een aantal jaar vertrok Kees en ging

Waar beginnen we? Sinds 31 maart hebben die

AH-winkels en de AH To Go’s vier maaltijden

van ‘& samhoud food’, een onderdeel van &

samhoud. Het zijn: ‘& couscous, & chili sin carne,

& moussaka en & lasagne’. Ze zijn redelijk aan

de prijs, met € 5,99, maar het zijn wel maaltijden

waar zogezegd alles aan klopt. Ze zijn duurzaam,

want: geen vlees. Ze zijn lekker (over smaak valt

altijd te twisten, maar laten we maar gewoon

zeggen dat wij dat ook vinden, zelf geproefd,

immers). Ze zijn innovatief, want: Moshik Roth,

tweesterrenkok van restaurant & samhoud places

heeft zozeer aan de tomaat gesleuteld dat tomaat

de rol van vlees vervult in die maaltijden. En zo-

als dat een kok van dat niveau betaamt: ultravers,

geen kunstmatige kleur-, geur- en smaakstoffen.

Moshik Roth, & samhoud places? Het wordt

nog verwarrender: de tomaat is een variant op

de zoektocht naar ‘Tomeato’, de hamburger met

tomaat als vleesvervanger.

Zo. Geprikkeld nu?

Sommigen uit de levensmiddelensector weten

nu al beter wat er aan de hand is. Op het laatste

Nationaal Food Congres was Salem Samhoud

spreker. Met een blauwe voetbal in zijn hand –

hét symbool van & samhoud, omdat een bal op-

roept tot spel en daarmee ‘verbindt’; en als grapje

omdat hij ermee illustreert dat hij nog steeds een

persoonlijke droom heeft; profvoetballer worden;

Salem is inmiddels 53… – vertelde hij over zijn

levenswandel en over zijn zin om mee te doen

in de levensmiddelensector. Hij was samen met

Moshik Roth het restaurant & samhoud places

gestart, in 2012, beneden ‘streetfood’, boven ge-

rechten op inmiddels tweesterrenniveau. Moshik

en hij waren bezig een groente te vinden die vlees

zou kunnen vervangen. Dat werd gewoon… de

tomaat. Die tomaat werd er onder de handen van

Roth eentje die meer naar vlees smaakt, hartiger

en pittiger, en met een andere textuur en mond-

Sinds begin deze maand liggen er in 390 AH-winkels en de AH To Go-winkels vier

bijzondere maaltijden. Maaltijden waarbij de tomaat als vleesvervanger fungeert. Ze

zijn van tweesterrenkok Moshik Roth en van consultant Salem Samhoud, leidsman

van het adviesbureau met de naam ‘& samhoud’. Maaltijden met tomaat als vlees,

van een kok en een consultant. Nou, leg dat maar eens uit.

het bureau verder onder de naam &samhoud.

Van oorsprong is &samhoud een adviesbureau

dat organisaties helpt met ‘change vraagstuk-

ken’. Het gaat dan vaak om het ontwikkelen van

visie, strategie en implementatie van die strategie.

En vaak ook de merkpositionering. Maar kern

is het inspireren en verbinden van mensen. De

basisfilosofie van &samhoud is de Value Profit

Chain: tevreden medewerkers leiden tot tevreden

klanten die op hun beurt zorgen voor inkomen

en continuïteit van de organisatie. De winst wordt

deels geïnvesteerd in de maatschappij en deels in

de organisatie, de medewerkers, zelf. Enzovoorts.

Altijd is er de koppeling met je kern: waarom

besta je als bedrijf? Wat mist de wereld als dit

bedrijf er niet meer is? Antwoord op die vragen

is je grote drijfveer en de bron voor je richting

als bedrijf. En dat geldt ook als je ebitda of je

beurskoers er slecht aan toe is. & samhoud is een

veelgeroemd, -geprezen en dus gerenommeerde

adviespraktijk. De klanten van & samhoud zijn

bepaald geen onbekende bedrijven. En Sam-

houd geldt als een van de meest uitgesproken

bedrijfsadviseurs van Nederland. Maar dat maakt

Samhoud nog geen levensmiddelenleverancier.

Wat dan wel?

Hij zat op een olifant. In Thailand. Een paar jaar

terug. Naast hem, op een andere olifant, zat Erik

van der Linden, levensmiddelentechnoloog van

de Wageningen Universiteit. Ze praatten over het

wereldvoedselprobleem en Van der Linden zei

hem: “De echte innovatie komt van chef-koks.

Want die staan de godganse dag in de keuken,

uit te proberen , en slechten alle conventies en

grenzen als het om eten gaat.”

“Enkele maanden later zat ik in restaurant ‘t

Brouwerskolkje, in Overveen, dat toen van

Moshik Roth was. We kwamen aan de praat, het

eten was natuurlijk voortreffelijk, hij was toen

26-29 Samhoud-VanDuin 27 08-04-2014 10:14:31

Page 28: FP_2014_04

28FoodPersonality april 2014

en &samhoud food gaat ook over die ‘brighter

future’. We noemen het ‘samen eten, samen delen’.

Van elke rekening die je betaalt in het restaurant

en van elk elk gerecht dat je koopt in de winkel,

eet een kind in een SOS Kinderdorp ergens ter

wereld met je mee”

Maar dan hebben jullie nog niet zomaar een tomaat als vleesvervanger.“Moshik is een artiest. Hij ziet het voedselpro-

bleem voor zich en ziet de milieuproblemen voor

zich die de vleesproductie met zich meebrengt en

gaat aan de slag en komt met de tomaat als opvol-

ger van vlees. Op dat moment denk je: een prach-

tige bijdrage aan de wereld. Maar dan. Je heb een

hamburger, maar een hamburger die Moshik

in zijn keuken maakt, stuk voor stuk, dat is iets

anders dan een grootschalige productie. En: hoe

maken we van die kleine eenhapshamburger een

al bekend om zijn kwaliteit en creativiteit. Ik

vroeg hem op een gegeven moment wat hij nou

de komende tien jaar anders wilde doen, zonder

het doel van de derde ster uit het oog te verlie-

zen. Het was een goed gesprek, maar goed, wij

gingen weer ieder onze weg. Enkele maanden

later las ik een interview met hem in een blad.

Op de vraag door welke mensen hij geïnspireerd

was, liet hij mijn naam vallen. Ik was enorm

verrast, verbaasd. Binnen de kortste keren zocht

ik contact, we besloten samen op weg te gaan

naar een nieuw restaurant met een andere opzet

en dat werd & samhoud places. Moshik kookt

daar, en vraag me niet wat hij allemaal bedenkt

nu, maar zijn menukaart is een afspiegeling van

onze waarden en normen, geen onzin op het

bord, en een menukaart waarbij bijzonder eten

niet alleen betaalbaar is voor degenen die zich

dat kunnen permitteren. Streetfood op de begane

grond, tweesterreneten boven. &samhoud places

Dit is de hamburger zoals-ie in restaurant & sam-houd places wordt geserveerd.

Colu

mn

Hans

van

Duin

Hans van Duin |

Na commerciële en

inkoopfuncties bij

Albert Heijn, Heineken

en DA en voormalig

inkoopdirecteur bij

Bijeen, nu interim

werkzaam als vice

president merchandi-

sing bij Staples.

“De allermooiste: ‘ik mag van mijn baas niet verder gaan’. Stuur

dan je baas maar, druiloor”

Als u van argumenten houdt, dan zult u vast

ook wel werkzaam zijn aan de onderhan-

delingstafel. Daar komen de argumenten

in een lange colonne aan u voorbij. In

alle soorten en maten, in alle toonaarden en

gehanteerd door ervaren en minder ervaren

onderhandelaars. En als je soms denkt dat je alle

inkoop- en verkoopargumenten wel kent, vergeet

het maar. Iedere dag komt er wel weer verbazing

of bewondering: er is weer een nieuw argument,

dat toegevoegd kan worden in het grote argu-

mentatieboek. Zal ik er deze maand een paar met

u doornemen?

De bekendste is natuurlijk “in verband met

gestegen grondstof- en productiekosten zien

wij ons helaas(!) genoodzaakt om onze prijzen te

verhogen”. Een heerlijk argument, dat inkopers zou

moeten verleiden tot de vraag “welke grondstof-

fen precies, met hoeveel en voor hoe lang, hoeveel

zit daarvan in uw product en wat zijn eigenlijk de

vaste en variabele kosten en wat kost je lease-

auto nu eigenlijk?” Een lange stilte zal volgen.

Ook een fijne: “We moesten de prijzen verlagen

en willen dat gecompenseerd zien.” Er zijn leve-

ranciers die dan wel eens vergeten dat er geen

relatie hoort te zijn tussen de consumentenprijs

en de inkoopprijs, waarschijnlijk omdat ze zelf al

jarenlang verkondigen dat de inkoopprijs om-

hoog kan omdat er meer marge gemaakt wordt.

Een glaszuivere boemerang, zou ik willen zeggen.

Dan is er nog de categorie “ons product trekt

veel klanten naar binnen en die kopen ook nog

andere producten”. Daar staat dan het fijnzinnige

“het schap is niet van elastiek” tegenover, ook wel

eens geduid als “we hebben geen opblaasbaar

dc”, die in originaliteit daar toch iets boven staat.

Vergeet ook niet de klassiekers “jullie concurrent

verhoogt de prijzen niet, en gebruikt dezelfde

grondstoffen”, “alle andere supermarkten hebben

het al opgenomen” en de allermooiste: “ik mag

van mijn baas niet verder gaan”. Stuur dan je baas

maar, druiloor. Maar als die dan aankomt met

“we investeren al zo veel in jullie en er komt maar

geen groei uit”, laat hem dan maar thuis.

En, zoals beloofd, het nieuwe argument dat ik

deze maand hoorde, houdt u vast: “We hebben

het jullie klanten gevraagd, en die willen ook best

Argumenten

26-29 Samhoud-VanDuin 28 08-04-2014 10:14:45

Page 29: FP_2014_04

29FoodPersonality april 2014

hamburger zoals jij en ik die verwachten? En hoe

blijft zo’n product lekker als je dat grootschaliger

op de markt wilt zetten? Hoe houdbaar en hoe re-

produceerbaar is het? Daar hebben we maanden

aan gewerkt met een hecht team onder leiding

van Ingrid Smolders. Zij is partner bij &samhoud

en eindverantwoordelijk voor &samhoud food.

We hebben ook een naam: &tomeato.”

Maar?“Maar de &tomeato is vooralsnog alleen verkrijg-

baar in &samhoud places. Ons plan was om het

via McDonald’s bij de grote massa te brengen.

Vanuit het idee: hoe meer de tomaat in plaats het

rundvlees wordt gegeten, hoe beter voor onze

wereld. Maar het ging niet door. Eigenlijk waren

we zo’n beetje door alle poorten van McDonald’s

heen, en ze vonden de &tomeato geweldig, maar

de onderhandelingen liepen stuk op het vlak van

eigenaarschap: van wie is het product en hoe noe-

men we het bij McDonald’s. Zonde natuurlijk, want

stel je voor: een burger die smaakt als een burger,

eet als een burger, ruikt als een burger en eruitziet

als een burger, maar dan van 100% tomaat.”

En toen ging je naar AH? Of kreeg AH hier lucht van en kwam AH naar jullie toe?“Nee, wij gingen naar AH.”

AH vindt het niet leuk om als nummer twee gezien te worden door jou…“Maar zo zie ik dat ook niet. Ik heb nooit gedacht:

jammer, McDonald’s, dan maar AH… Het is een

schitterend bedrijf met een schitterende geschiede-

nis. Albert Heijn heeft als missie ‘het bijzondere

bereikbaar maken’. Toen was ik eigenlijk meteen

om. Ik vond: wij hebben iets bijzonders en het

heeft zin als dat bijzondere voor een groot publiek

bereikbaar is. En een goede vervanger van een

vleesproduct om de aardebelasting te verminderen

– en tegelijk daarbij een product met een geweldige

smaak – dat moet Albert Heijn toch enthousias-

meren?”

Maar ik kan me voorstellen dat ook jij AH een bedrijf vindt dat in de levensmiddelensector hard-handig optreedt. Met een smetje. Zoals; ‘we willen 2% extra van jullie, leverancier’. Met proteste-rende boeren op de stoep.“Jawel, maar onze kracht is toch echt verbinden.

En dat hebben we echt gevonden bij Dick Boer,

Sander van der Laan. Zij geloven in partnerships.

Ze zijn in voor belangrijke vernieuwingen, ze

stimuleren innovatie. Ze zoeken ook impulsen om

de consumptie van groenten te versterken. Het

was meteen een goede match. En het is daarbij een

uitermate professioneel en betrouwbaar bedrijf.

Het werd dus geen hamburger, maar die vier

maaltijden. De manier waarop AH en wij dat voor

elkaar gebokst hebben, daar sta ik nog steeds van

te kijken.”

Jij zegt ‘wij zijn naar AH gegaan’. Maar je hebt op het Nationaal Food Congres gesproken, afgelopen oktober. Was dat het moment dat er bij AH-men-sen in de zaal…

“Nee, toen waren we er al mee bezig. Toen

waren we al druk in gesprek met Jennifer West-

geest, die daar een geweldige sparringpartner

in was. Maar ook de mensen van Maître André

en Dalco hebben geweldig werk verzet in het

bedenken hoe je deze maaltijden hoogwaardig

kunt laten blijven terwijl het toch ook ultra-

vers is en ontdaan van toevoegingen die je nu

eenmaal niet wilt, en dat allemaal dan nog eens

op die schaal.”

AH staat onder druk nu, de lange periode van vanzelfsprekende omzetgroei is voorbij. De branche is nogal benieuwd nu, wat AH gaat doen. Ik zie het zo voor me dat jij AH als advi-seur zou willen bijspringen.“Het is niet zo dat die tomaat als vleesvervanger

een middel is om AH tot klant van & samhoud

te maken. Nee, we zijn gewoon van AH leveran-

cier in de hoedanigheid van & samhoud food.

AH is een geweldig bedrijf met een belangrijke

rol en taak als verbinder in de samenleving,

zowel in het verleden als in de toekomst. Na-

tuurlijk zou ik ze ook als adviseur helpen met

vraagstukken over die toekomst.”

En stel dat het nou niet loopt, die maaltijden.“We zijn net begonnen. Dit is voor ons een

kwestie van een lange adem. En wat AH betreft

ook.”

Maar het kan zo zijn dat het niet loopt. Ver-dwijnt & samhoud food dan weer langzaam-aan van het levensmiddelentoneel?“Nee. Even los van ‘als het niet loopt’, ik geloof

in ons product. Maar ik geloof ook nog in

iets anders. Als ik naar de mensen kijk die in

de levensmiddelenproductie werkzaam zijn,

dan zijn dat doorgaans voorzichtige, defensief

opererende, calculerende personen. Zonder dat

ik hen in een hoek wil zetten en voor zover ik

de uitzonderingen niet ken - ik mis onder die

producenten bevlogenheid en enthousiasme.

Ik wil die bevlogenheid weer zien. Dus; vraag

me nu niet hoe, maar we willen een rol blijven

spelen in die levensmiddelensector. Er kan nog

zo veel meer gebeuren.” ■

Salem Samhoud als spreker op het Nationaal Food Congres

meer betalen voor onze producten.” Ik vond

hem goed!

En nee, ik ga niet zuchten. Iedere dag als ik dit

soort dingen horen mag, is weer een fijne dag.

Het zijn rituelen, holle kreet of niet, het is fijn

als iemand tegenover me gaat zitten argumen-

teren. Heel soms heb ik ook wel zin om lekker

mee te doen, borst een beetje opzetten en

kraaien als een haan. Eens even lekker kijken

wie de slimste is, in alle rust, want we hadden

toch allemaal een uur uitgetrokken voor de

meeting, waarvan de essentie ook wel gemak-

kelijk in vijf minuten kan. Eigenlijk zouden

we nog een soort bordspel met pionnetjes

moeten hebben, waarbij we na elk argument

een stapje verder mogen. Of een stapje terug.

Inderdaad: Mens Erger Je Niet!

Maar goed, meestal houd ik mij in. Want het

leidt namelijk helemaal nergens toe. Ja, tot

één ding: tegenargumenten. En wie zit daar

in godsnaam op te wachten? Ik wil in een

gesprek geïnformeerd worden, geïnspireerd of

verleid. Ik wil nieuws, feiten, mijn nieuwsgie-

righeid bevredigen. En dan samen nadenken,

onderzoeken en een loeischerpe deal maken.

En tijdens dat zinvolle gesprek een lekker

kopje koffie.

26-29 Samhoud-VanDuin 29 08-04-2014 10:14:59

Page 30: FP_2014_04

30FoodPersonality april 2014

FRANCHISECONFLICTEN:

Wat is een goed franchiserscontract?Door: Gé Lommen Foto: Bram Saeys

model. De afleverprijs vanuit het magazijn van de franchisegever wordt dan verhoogd met een (variabele, omzetafhankelijke) opslag op basis van de vastgestelde distributiekosten. Het is zeer wen-selijk om over de vaststelling van deze distributie-opslag goede afspraken te maken, om onenigheid te voorkomen zoals onlangs tussen AH en een groot gedeelte van de AH-franchisenemers. Daarom zal er in nagenoeg alle franchiseovereen-komsten of in het franchisehandboek een artikel opgenomen zijn over het verplicht voeren van een vooraf bepaald assortiment met een verplich-te afspraak om dit ook via de, bij de franchisefor-mule aangesloten, leveranciers af te nemen. ‘Vreemd’ inkopen is vaak beperkt toegestaan en zal vaak in de overeenkomst goed vastge-legd zijn, bijvoorbeeld ‘na goedkeuring van franchise gever’.”

Afgelopen maand zijn we in FoodPersonality een

reeks gastartikelen gestart met Bart van der Schoot en

Henry van Vlerken van ‘De FranchiseAdviseur’, over de

conflictstof tussen franchisegever en franchisenemer.

De FranchiseAdviseur is een adviesbedrijf voor zowel

franchisegevers als -nemers, in verschillende detailhan-

delssectoren.

Het vorige artikel was een inleidend interview over de

conflicten tussen franchisegevers en franchisenemers. In

dit artikel leggen we Van der Schoot en Van Vlerken de

vraag voor: wat is nu een goed contract? Wat moet daar

allemaal in staan?

“Uitgangspunt van een franchiseovereenkomst is het

vastleggen van de juridische afspraken tussen twee

entiteiten. De ene partij is franchisegever en de andere

partij de franchisenemer. Deze juridische samenwerking

kan tussen de verschillende entiteiten plaatsvinden

(bijvoorbeeld tussen BV en BV of tussen BV en eenmans-

zaak). Alles wat je met elkaar afspreekt om de formule op

de juiste wijze te exploiteren, de wederzijdse spelregels,

sancties, taken en verantwoordelijkheden dienen hier

in vermeld te staan. Juridisch correct en in begrijpelijke

taal. In de regel begint een franchise-overeenkomst met

de voorwaardenscheppende uitgangspunten onder de

kop ‘in aanmerking nemende dat:’. Aansluitend aan deze

opsomming van formule-uitgangspunten volgen dan

alle andere artikelen. Sommige formules hebben voor

deze afspraken genoeg aan tien A4’tjes, maar wij hebben

ook wel franchiseovereenkomsten voorbij zien komen

die, nog los van alle bijlagen en addenda, met gemak

het vijfvoudige omvatten. Maar zoals zo vaak zit het ‘m

niet in de lengte, maar in de kwaliteit.”

spraken die door de franchisegever zijn gemaakt. Zijn het aanbod en de condities goed, dan kan het % inkoopdiscipline hoger uitvallen. Let wel: eis hiervoor is dat er een volwaardig en concur-rerend aanbod dient te zijn. Immers, franchisene-mer verplichten om bij contractleveranciers tegen slechtere condities in te laten kopen houdt weinig stand bij een rechter. Een afnameverplichting kan gerust 80% of meer zijn. De uitwerkingen – lees: merken en contractleveranciers - zijn opgenomen in het franchisehandboek.”

Assortimentsverplichtingen“Het voeren van het juiste afgestemde assorti-ment is voor de herkenbaarheid van een formule natuurlijk essentieel. Voor de franchisegever is de verplichte inkoop door de franchisenemer vaak ook een belangrijk onderdeel van zijn verdien-

“Een franchise-overeenkomst dient een aantal vaste onderwerpen te bevatten. Een van de belang-rijkste onderwerpen is ‘het recht van franchise’. Hierin claimt franchisegever eigenaar te zijn van merk, manier van werken, concept, handelsna-men ed. en verleent hiermee toestemming aan franchisenemers. Nog een belangrijk artikel is dat er sprake is van zelfstandig ondernemerschap en dat franchisenemer zijn bedrijf geheel voor eigen risico en rekening zal exploiteren. Ook kunnen door franchisenemer gesloten overeenkomsten met derden de franchisegever nooit verbinden, deze verbintenissen doen enkel een overeenkomst ontstaan tussen derden en franchisenemer.Afhankelijk van product of dienst kan een inkoop-verplichting worden opgenomen. De hoogte van deze inkoopdiscipline kan per formule verschillen, afhankelijk bijvoorbeeld van het aanbod van af-

Bart van der Schoot (l.) en Henry van Vlerken.

30-31 Franchise-adviseurs 30 07-04-2014 13:21:01

Page 31: FP_2014_04

31FoodPersonality april 2014

Formule-ombouw en -verhuizing“Met de snelheid waarmee de laatste jaren

franchiseformules verdwijnen of naar een andere

formule overgaan, zou het inderdaad zeer wense-

lijk zijn wanneer er hierover wat meer aandacht

en ruimte komt in de contracten. Natuurlijk

staan er ‘van oudsher’ de nodige artikelen in de

contracten inzake de diverse contractbeëindi-

gingsmogelijkheden, die dan vaak bestaan uit

de daaruit voortvloeiende verplichtingen van

de franchisenemer en de bevoegdheden van de

franchisegever. Maar wat wanneer de formule in

zijn geheel aan een andere partij verkocht wordt?

Dat is een scenario dat maar zelden meegenomen

is in de standaardovereenkomsten, dus dat komt

pas op de onderhandelingstafel te liggen als het

actueel wordt. Centraal zal een kwalitatief sterke

franchiseraad hier goede afspraken over kunnen

maken, maar het spel zal toch per individuele

ondernemer gespeeld gaan worden. De C1000-

ondernemer die nog ‘Rood’ was van de eerste

formulewijziging en dus de laatste tien jaar niet

echt veel heeft hoeven investeren, zal een ander

gesprek met Jumbo hebben gehad over ‘wie

betaalt wat’ dan de ondernemer die pas twee jaar

geleden volledig over is gegaan naar ‘Oranje’.”

Brutowinst“Iedere franchisenemer is verantwoordelijk voor

de realisatie van zijn/haar brutowinst. Hoe beter

en efficiënter zijn bedrijfsvoering, hoe hoger zijn

brutowinst. De franchisegever is verantwoorde-

lijk voor de ingestuurde marge. Afspraken over

de minimale hoogte hiervan zijn heel legitiem

tussen franchisegever en franchisenemer. Deze

gegarandeerde insturingsmarge geeft de fran-

chisenemer toch het nodige houvast voor de

exploitatie en geeft de franchisegever toch de

verplichting om scherp te blijven op onderhan-

delingen met leveranciers en te voeren prijsni-

veau. Het niet realiseren van deze gegarandeerde

insturingsmarge resulteert dan inderdaad in het

compenseren van deze te lage marge.”

Franchisefee“De hoogte van de entree fee of jaarlijks af te

dragen franchisebijdragen varieert per formule,

afhankelijk van de te leveren toegevoegde waarde.

Met name deze toegevoegde waarde blijkt op de

langere termijn toch steeds vaker minder houd-

baar. Resultaat: ondernemers die het zelf beter

weten en kunnen, met spanning en irritatie tot

gevolg. Dan worden ook de franchise-overeen-

komsten weer uit de kast gehaald. Wij ontlenen

de toegevoegde waarde van elke formule aan

vier elementen: genereren van ‘leads’ (klanten

binnen kunnen halen), de vergroting van de

merkwaarde, de verbetering van inkoopvoordeel

en de verbetering van efficiency in het proces

door automatisering, trainingen e.d. De invulling

van een of meer van deze vier kan per formule

verschillen. In de retail was inkoopvoordeel vaak

de belangrijkste, inmiddels zijn nieuwe klanten

van grotere waarde doordat verder groei uitblijft.

Bij tegenvallende exploitaties moet eerst gekeken

worden naar wat de verwachtingen zijn geweest

en welke aannames en/of garanties de fran-

chisgever heeft gedaan. Vervolgens zal moeten

worden ingezet op een of meerdere van die

vier genoemde toegevoegde waarden. Dit kan

bijvoorbeeld door de online-vindbaarheid met

‘ad words’-campagnes te verbeteren, of door ver-

spreiding van extra folders. Ze kunnen ook naar

scoringspercentages of klanttevredenheid kijken;

allemaal factoren die het rendement nadelig kun-

nen beïnvloeden.

De vraag rijst dan: ‘is het de franchisegever

verwijtbaar dat de franchisenemer zijn verwachte

rendementen niet behaalt’?”

Uit elkaar gaan“Als de franchisegever en de franchisenemer het

niet eens worden over het verwachte resultaat

van de samenwerking, dan kunnen ze besluiten

de franchise-overeenkomst te beëindigen. Als

dit een ‘regelmatige’ beëindiging is, dient enkel

rekening te worden gehouden met geheim-

houding en concurrentiebeding. Maar in veel

gevallen willen partijen eerder ontbinden. Dan

komt een duidelijke franchise-overeenkomst

goed van pas. In alle redelijkheid samen schikken

is de beste oplossing. Lukt dit niet, dan kan een

rechter meekijken. Veelal vindt uitsluitsel plaats

op basis van jurisprudentie. Nederland kent geen

franchisewet.”

Opslag distributiekosten“Aan de hand van een vastgestelde, door beide

geaccordeerde distributietabel. De hoogte van

deze opslagkosten dient bepaald te zijn op basis

van transparante werkelijke distributie-aflever- en

voorraadkosten. Wanneer deze distributiekos-

ten in de diverse overlegstructuren met elkaar

afgestemd zijn en er een jaarlijkse indexering

plaatsvindt zoals in de meeste conditiesystemen

bepaald is, is er geen onduidelijkheid en geen

strijd. De discussie bij AH komt in de basis voort

uit een gevoel van onrecht, geen waar voor je

geld, (te veel) betalen voor iets wat niet geleverd

is, goederen of diensten. Een franchisegever moet

in zo’n geval tegenover de franchisenemers vol-

ledig open kaart spelen. Op die manier los je het

op binnen het gedachtegoed van een samenwer-

kingsovereenkomst en voorkom je dat iedereen

zich met jouw vuile was gaat bemoeien.

Andere fees “Het is uit den boze dat er verschillen zijn binnen

de franchise over de jaarlijkse fees of bijdragen.

Door grootte van het bedrijf kunnen de abso-

lute bedragen verschillen, maar procentueel is

het zeer wenselijk dat deze verschillen er niet

zijn. In de entreefee worden vaker verschillen

gezien, hier ligt vaak ook de onderhandelings-

positie van franchisenemer aan ten grondslag:

‘hoe graag wil de franchisegever deze onderne-

mer bij zijn franchiseorganisatie voegen?’.

Verschillen in jaarlijkse fees suggereren dat de

ene franchisenemer meer aandacht of recla-

memiddelen mag eisen dan de ander, dit terwijl

er een corporate identiteit is. De praktijk leert

dat er wel verschillen zijn in begeleiding per

franchisenemer. De ene ondernemer is nou

eenmaal zelfstandiger en succesvoller dan de

andere. Hier geniet hij waarschijnlijk ook een

beter rendement door. Strengere selectie bij de

toelating van nieuwe franchisenemers zorgt

ervoor dat de franchisegever extreme verschil-

len in zorg en begeleiding tegenkomt.”

Concurrentieveranderingen“Een franchisegever kan niet aansprakelijk ge-

steld worden voor veranderingen in de markt

waarvoor hij niet verantwoordelijk is. Toene-

mende concurrentie in het directe marktgebied

van de franchisenemer of het door gemeente

openbreken van de straat voor de deur zijn

geen zaken die in de franchiseovereenkomst

zijn te ondervangen of vast te leggen. Wat wél

een absoluut pluspunt in een contract kan zijn,

is wanneer er vooraf wel gesproken is over

deze ‘worst case’-scenario’s en dat er in zulke

onvoorziene gebeurtenissen bepaalde afspraken

zijn vastgelegd in het contract inzake mogelijk

gezamenlijk te nemen stappen en kosten. Dat

heet: de verwachtingen overtreffen…

In een goede franchiseovereenkomst is ook een

slotbepaling opgenomen:

1/ Indien enige bepaling uit de overeenkomst

geheel of gedeeltelijk nietig mocht zijn of mocht

worden vernietigd, dan zal deze vernietiging

geen invloed hebben op het overige in de

franchise-overeenkomst bepaalde. Franchisege-

ver en franchisenemer zullen alsdan in overleg

treden teneinde het nietige respectievelijk ver-

nietigde gedeelte te vervangen. Zoveel mogelijk

rekening houdend met het doel en de strekking

van wat oorspronkelijk bepaald was.

2/ Indien onduidelijkheid bestaat over de uitleg

van één of meerdere bepalingen van de franchi-

seovereenkomst of van deze voorwaarden, dan

dient de uitleg plaats te vinden ‘naar de geest’

van de daarin opgenomen bepalingen.

Zo bied je elkaar altijd nog ruimte om er samen

uit te komen, mocht er onverhoopt toch iets

fout gaan.” ■

30-31 Franchise-adviseurs 31 07-04-2014 13:21:01

Page 32: FP_2014_04

32FoodPersonality april 2014

FAST MOVERS CONGRES:

Wat wil je nou eigenlijk?Wat geeft je voldoening als je ‘in de food werkt’? Wat wil je nou eigenlijk? Tal van

sprekers op het Fast Movers Congres vertelden over hun persoonlijke vervulling en

voldoening over hun werk in de ‘effemcjiegjie’. Maar Ralph Moorman en Rob Baan

kwamen met de échte uitdagingen; het assortiment moet anders…

Door: Gé Lommen Foto’s: Jan Willem Houweling

Commercieel directeur Ed van de Weerd, van

Jumbo Supermarkten, vertelde op een persoon-

lijke wijze over de keuzes die hij had gemaakt in

zijn loopbaan tot nu toe. Over zijn overwegingen,

zijn eventuele bezwaren, over keuzes voor het

commerciële beleid van Jumbo en de gevolgen

in het privéleven, zoals verhuizen van Nederland

naar Engeland, Tsjechië en Australië, terwijl je

een gezin hebt met vier opgroeiende kinderen.

En dan ga je bij Jumbo aan de slag. En dan maak

je je aan de ene kant druk omdat je je afvraagt of

je je wel genoeg thuis zult voelen in de Brabantse

leefcultuur. En dan sta je van de andere kant een

keer onverrichter zake een huis te zoeken in een

totaal verregend Schijndel. En heb je een moment

van twijfel over wat je deed en gaat doen.Van de

Weerd in citaten:

“Het duurt een tijd, maar het moet wel een keer

komen; het moment waarop je weet wat je kunt

en wat je niet kunt.”

“Tien jaar geleden was ik 44 jaar, en was ik veel te

veel bezig met mijn volgende baan.”

Over zijn loopbaan: studeren aan de Technische

Roland van Kralingen was onder de dertigers, veer-

tigers geen echte bekende meer, maar we hebben

het nog altijd over een van de toonaangevende

reclamemakers uit de jaren tachtig en negentig, die

zich naderhand tot marketingwatcher ontpopte en

met zijn latere bedrijf De Positioneringsgroep veel

bedrijven hielp missie, doel, visie etc. goed op één lijn

te krijgen.

Tegenwoordig noemt hij zich ‘serial entrepreneur’,

hij investeert via zijn bedrijf Innoa in mensen die een

bedrijf oprichten met een origineel idee, met naar zijn

mening marktpotentieel.

Van Kralingen keek vooral terug naar merken die

onderscheidend of zijn geweest en die een sterke

behoefte of ‘aanspreking’ hebben of hebben gehad.

Over Albert Heijn zei hij dit: “Ik sprak ooit eens een tijd

met Ab Heijn en sommige anderen van Albert Heijn.

Ab Heijn vertelde over de essentie van AH: vandaag

de dag zit een gezin hooguit 15 minuten aan tafel.

Roland van Kralingen (Innoa), bij Jort. Action, zegt Van Kralingen, is ‘treasure hunt’…

Roland van Kralingen, Innoa

Men eet, men praat ternauwernood, doet als het ware

zijn werk. Kom je in zuidelijke landen, dan zitten we

daar veel langer aan tafel, en ze praten met elkaar,

er is interactie tijdens het eten. Ab Heijn maakte me

duidelijk: ‘food is much more than food’. De vraag van

vandaag de dag is volgens mij of de mensen nu bij

AH nog steeds die richting uit denken. Soms denk ik

wel eens dat ze even terug moeten naar dat gesprek

van toen.”

Van Kralingen liet een Coca-Cola-reclamefilmpje uit

de jaren zeventig zien, met het destijds bekende

liedje ‘I’d like to teach the world to sing’. Van Kralingen:

“Coca-Cola is nooit van happiness afgestapt, het heeft

er altijd nieuwe vormen voor gevonden.” En zo verder:

“Wat is de betekenis van Jamie Oliver? ‘Koken kan met

plezier en jij kunt het ook.’ Wat is de betekenis van Vir-

gin, van Richard Branson? ‘The rich don’t play it fair.’ En

hij, Branson, richtte bedrijven op die een eerlijker bod

waren, of dat nu vliegreizen of verzekeringen zijn. Wat

is de betekenis van Benetton? Mode in harde, bonte

kleuren, verbeeld door mensen van allerlei rassen, uit

de hele wereld: ‘contrast maakt de wereld mooier’. En

wat is het succes van Action? ‘Treasure hunt.’ Je gaat

er naar binnen en wat je koopt, kost drie keer niks.

Maar je weet niet wat het gaat worden. Het plezier zit

in het zoeken en in het onverwachte vinden.”

‘Wat geeft jou energie?’, was het thema van het tweede Fast Movers Congres. En dan kun je in een van de pauzes even aan de zuurstoftankjes.

32-35 Fast Movers Congres 32 07-04-2014 13:21:42

Page 33: FP_2014_04

33FoodPersonality april 2014

Universiteit Enschede, dan als jong persoon naar

Procter & Gamble, dan Vodafone, dan Albert

Heijn, dan Ahold Tsjechië en dan Jumbo. “Het is

helemaal niet gegaan zoals ik jaren geleden dacht

dat het zou gaan.”

Van de Weerd kenschetst zichzelf als een geboren

retailer. Zijn ouders hadden een dierenwinkel

in Veenendaal. Zijn vader moet een geboren

optimist zijn geweest. “Ging elk dag fluitend naar

zijn werk.”

Van zijn tijd bij Procter & Gamble heeft hij geen

spijt. “Je komt altijd weer anderen in de sector

tegen die daar ook hebben gewerkt. En als je dan

als retailer een leverancier tegenover je hebt en je

komt er niet uit, kun je altijd kijken of er iemand

bij zit die bij Procter heeft gewerkt. En die bel je

dan om de zaak in beweging te krijgen. Zoals ik

bij AH destijds een probleem had met Nestlé, en

ik dacht: ‘Als ik nou gewoon Paul Polman mail,

dat kan helpen.’ ’s Avonds hebben we gebeld. En

het hielp.”

Van de Weerd besprak zijn voldoening in zijn

werk aan de hand van tegenstellingen.

Retailer of fabrikant? “Uiteindelijk toch retailer.

Korte feedback. Dingen snel terug kunnen zien.

Snel beslissingen nemen.”

Bovendien; bij duizend leveranciers, achttien food

retailers en drie inkoopblokken vindt hij het wel

fijn om bij die minderheid te zitten.

Albert Heijn of Jumbo? “Bij een marktleider als

AH is de dynamiek totaal anders. Het is log en

keert zich traag, kan ook niet anders.”

Is Jumbo altijd snel dan? “Wij kiezen voor snel. En

als we moeten kiezen, ik geef toe, wij weten ook

niet altijd of we de beste keuze maken. Soms niet

eens wát we moeten kiezen.”

Unit manager of commercieel directeur? “Als

unit manager sta je dichter bij de business. Dat is

belangrijker dan je denkt. Ik ben blij dat ik een

lange fase altijd maximaal operationeel bezig was.

Dat kan ik iedereen toewensen. Je blijft direct bij

de business betrokken.”

Familiebedrijf of ‘corporate’? Ja, ga maar eens op

een congres zeggen dat je liever voor een ‘corpo-

rate’ bedrijf werkt als je bij Jumbo werkt. “Ik heb

tot nu toe niets móeten doen! En bovendien,

Karel, Frits en Colette kunnen het niet alleen. Zij

hebben mensen nodig om hen heen.”

Randstad of Noord-Brabant? “Ik kom uit Veenen-

daal. Ik heb ooit een keer gezegd dat ik helemaal

niet van zo ver boven de rivieren kom, zeven km

maar. ‘Man, de Rijn? De Maas is onze grens’, was

het antwoord. Maar we wonen nu in Eindhoven

en voelen ons daar alle zes thuis nu.”

Edlp of high-low? Goed dat Van de Weerd daar

zelf mee kwam. “Ik blijft uiteindelijk edlp een be-

ter retail-uitgangspunt vinden, met alle voordelen

voor de klant en voor de logistieke keten. Maar ik

ben wel blij dat we uiteindelijk hebben gekozen

voor meer acties bij Jumbo. De ex-C1000-klant

kon niet wennen aan edlp, terwijl diezelfde ex-

C1000-klant nu wél aan de hand van acties kan

wennen aan Jumbo.

Bovendien, iedereen doet daar spottend over, dat

C1000 het zo goed doet, terwijl de formule eindig

is. Maar toen wij een tijd terug hieraan begon-

Fred van Beek, Unilever

De functie ‘vice president’ is een veelgehoorde in

de sector, met name bij bedrijven die internationaal

opereren, zoals Unilever en Ahold. Het is een gekke

benaming, omdat je als Nederlander meteen dat

woord associeert met de vice-president van de VS.

Ook in dit blad schrijven we het woord – als we dat in

de personaliarubriek moeten gebruiken - bij voorkeur

tussen aanhalingstekens, omdat het snel misverstan-

den oproept en daardoor opgeblazen overkomt. Het

zou eigenlijk iets als ‘assistent-directeur’ moeten zijn,

maar ja, wie wil dat nou, als je eenmaal zo hoog op de

carrièreladder staat?

Maar als je dan Fred van Beek bent en je moet spre-

ken op een congres en je hebt Jort Kelder als dag-

voorzitter, dan heb je wel wat uit te leggen als ‘vice

president Unilever Benelux retail en out of home’ (lid

van het bestuur van Unilever in Nederland en België).

“Zeggen je kinderen dat ook zo, Fred? ‘Mijn vader is

vaispressident’? Hadden jullie daar niks anders voor?

En ben jij de enige?”

Van Beek: “Nee hoor, er zitten er zo’n veertig.”

Van Beek ging in op één van de centrale vragen voor

dit congres: waar krijg je energie van? Het is nogal

een feelgood-factorvraag. Waardoor de congresgan-

gers ook vaak ‘wauw’-effecten mochten aanhoren

van sprekers. Daar hou je van of niet, en je wordt

er wijzer van of niet. Hoe dan ook, Van Beek krijgt

energie van goede verkopen, van mooie merken, van

het overschrijden van grenzen die hij eerst had, van

Fred van Beek (Unilever): alleen vergaderen als je er iets mee kunt.

succes, van persoonlijke ontwikkeling enzovoort.

Het is veel leuker om te luisteren naar ‘waar krijg je

géén energie van?’ Bij Van Beek is dat: praten over

de zoektocht naar het evenwicht tussen werk en

privé, loopt toch allemaal door elkaar. Of verga-

deringen waarvan hij gaandeweg merkt dat hij er

net zo goed niet bij had hoeven te zitten. Andere

boodschap aan de zaal: er is altijd een groep men-

sen die te weinig doorgroeimogelijkheden heeft.

Dat is jammer, dat komt ook doordat het steeds

moeilijker wordt om door te groeien. Bedenk

goed wat je wilt als je je in een ratrace naar de top

begeeft. Maar het kán lukken. Je weet van tevoren

niet hoe je je verder ontwikkelt.

Ja, er is een avondprogramma en daar doen de meeste congresgangers graag aan mee. Het och-tendprogramma na het ontbijt begint minstens zo enerverend: loskomen onder de strenge leiding van twee fitnessmeesteressen. Toch was een nipte meerderheid sportief genoeg om aan het spor-tieve deel mee te doen.

Een onderdeel is het zogeheten speeddaten, kort in een groepje discussiëren over stellingen etc. V.l.n.r.: Anne Sinkeler (Douwe Egberts), Paul Pellikaan (United Coffee) en Anneke Verheyden (C1000) ogen daarbij serieuzer dan het viertal op de andere foto, v.l.n.r. Camiel Ongenae (Omega Pharma), Marjolein Saers (Yakult), Daniëlle Dekker (Andros) en Guus Hoope (Vion). Maar dat is maar een snelle indruk.

32-35 Fast Movers Congres 33 07-04-2014 13:21:49

Page 34: FP_2014_04

34FoodPersonality april 2014

Jort Kelder: “Zeg, Jan Linders is niet te koop, toch?”

Chantal de Rijk: “Uiteindelijk is elk bedrijf te koop.” Een

relativerende opmerking van de vrouw die sinds bijna

een jaar directeur commercie en marketing is bij het

regionale Jan Linders, dat in zijn jubileumjaar tal van

prijzen en eervolle vermeldingen in de wacht sleepte

(winnaar GfK-kerstrapport, winnaar GfK-versrapport,

formule met relevante acties, winnaar categorie

supermarkten bij ABN Amro Retail Jaarprijs). Daar

meteen aan toevoegend: “Ik hoop van niet. En ik zie

het ook niet voor me.”

Want, liet zij weten, na destijds oprichter Jan Linders

staat nu tweede generatie Leo Linders aan het roer,

maar een derde generatie dient zich volgens haar

straks aan.

Voor wie weten wil of de nieuwste filialen van Jan

Linders ook goed draaien. “Onze winkel in Gennep,

dé opening tijdens het jubileumjaar, draait met een

index van 140.” De omzet van Jan Linders? € 350

Chantal de Rijk (Jan Linders) wordt na haar pre-sentatie met ouderwetse etiquette geëerd.

Chantal de Rijk, Jan Linders

miljoen. Dat houdt in dat Jan Linders inmiddels het

marktaandeel van 1% aan het verlaten is.

Meer dan ‘hoe gaat het met Jan Linders?’ ging Chantal

de Rijk in op de mogelijkheden die een mens in zijn

leven kan krijgen. De Rijk zelf kwam ruim twintig jaar

geleden als receptioniste binnen bij het bedrijf en

moet kennelijk al opgevallen zijn. Want de toenma-

lige inkoopverantwoordelijke, Anita Wetterhahn,

suggereerde dat zij inkoopassistent werd en bij het

zwangerschapsverlof van een ander werd ze al snel

inkoper. De nodige kennis en vaardigheden maakte

De Rijk zich eigen tijdens haar werk, door naast haar

steeds hogere functie bij Jan Linders, zich te bekwa-

men, met als laatste bijvoorbeeld een masteroplei-

ding bij EFMI Business School.

De Rijk vertelde over het gebroken gezin waar zij in

opgroeide, met een vader die het gezin verlaten had.

Een moeder, vijf broers, en zij als enige zus. Knokken

tussen de mannen. De wens om te excelleren ont-

stond al snel doordat ze zich op synchroonzwemmen

richtte. Nu, als volwassene, begeleidt zij kinderen in

sport en spel.

“Er is een een absolute match tussen het bedrijf en

mij. Ik vereenzelvig me enorm met het bedrijf. Een

strijdlust die ontstaan is, en nu die er eenmaal is, is

het een optimaal hulpmiddel om doelen te bereiken.”

Jan Smilde, Red Bull

Voor iedereen in de sector die zich wel eens afvraagt

hoe Red Bull zich in een verzadigde westerse levens-

middelenmarkt zo sterk heeft kunnen ontwikkelen,

hier het rijtje succesfactoren van Red Bull-directeur

Jan Smilde: de Oostenrijker Dietrich Mateschitz

ging aan de slag met pepmiddelen die hij in Azië in

drankjes tegenkwam. Hij zocht partners, een naam,

mensen die goed nadenken over wat voor appèl zo’n

drankje op welke consumenten zou moeten hebben

en dat dan consequent doorvoeren: … geeft je vleu-

gels. En dat dan weer consequent vermarkten aan

de hand van extreme sporten: spanning en sensatie.

De voorbeelden zijn bekend. Van voetbalclub Red

Bull Salzburg tot de man die vanuit de ruimte 30 km

‘omlaagsprong’ tot 125 cc en GP-motorrijder Marc

Márquez tot Formule 1-rijder Sebastian Vettel. Maar

Red Bull betrekt sinds een tijd sportwedstrijden meer

bij goede doelen, zoals de komende Wings For Life

World Run-hardloopwedstrijd op 4 mei (in Nederland

in Assen), waarbij het goede doel hulp- en andere

middelen voor dwarslaesiepatiënten omvat. Smilde’s

persoonlijke zakendroom: dat Red Bull het grootste

conveniencedrankje van Nederland wordt.

Gelukkig was er nog iemand in de zaal die voor

Smilde de vraag had hoe de branche moet omgaan

met de maatschappelijke acceptatie van energie-

dranken. Red Bull in Frankrijk bijvoorbeeld is lang-

durig bestreden. Maar toen Smilde daar eens wat

meer over kon gaan vertellen, kwam opeens het

tegengestelde probleem voorbij, energiedrankjes

bij Aldi, Lidl en Action voor 29 cent het blikkie. En

pubers maar inslaan. Accijns heffen?, suggereerde

een SCA-manager in de zaal. Waarop de al opge-

stane Ed van de Weerd van Jumbo, de volgende

spreker, suggereerde dat we dan ook maar accijns

gaan heffen op wc-papier.

Jan Smilde van Red Bull wil diep in zijn hart eigenlijk Coca-Cola verslaan.

nen, was onze vraag heel anders: ‘hoe zorgen we dat C1000 niet instort terwijl het nog bestaat?’ Met die vraag voor ogen kun je begrijpen dat we eigenlijk zeer tevreden zijn. C1000 was ook geen zieltogende formule, zoals Super de Boer in zekere zin wél was.”Vers of dkw? Daar kwamen ook vragen uit de zaal over. Van de Weerd had een klacht, en dat is er een die bij meer retailers leeft. “Wij hebben een heritage van dkw, maar we willen ons steeds

meer met vers onderscheiden. Maar het punt is: op termijn is het niet houdbaar zoals het nu gaat. Wij investeren in prijsverlagingen in vers om ons aanbod van A-merken dkw enigszins rendabel te houden. Onze versartikelen subsidiëren de A-merken. Ik weet de oplossing niet. Maar dit zal op termijn onhoudbaar blijken.”Maar een toehoorder in de zaal sprak Van de Weerd aan op ‘bananagate’, het gestunt van Jumbo met bananen, sinds afgelopen najaar.

Waarop dagvoorzitter Jort Kelder Van de Weerd erop wees dat voor veel voeding geen eerlijke prijs wordt betaald, met alle maatschappelijke kosten. Van de Weerd: “Dat is een van de grote vraagstukken uit de sector van deze tijd. Een gezin betaalt nu gemiddeld 5 tot 6 euro voor een maaltijd. Dan heb ik het over twee ouders en twee kinderen. Maar – even nog los van de vraag of wij, Jumbo, onze formule-identiteit moeten verspelen – wij kunnen niet eenzijdig prijzen ver-hogen, dan blaast de concurrentie ons weg; en we kunnen ook niet collectief de prijzen verhogen want dan beboet de mededingingsbewaker ACM ons. Die discussie moet vooral voortgaan, ook in de richting van de politiek, die moet daarover beslissen. En het is zeker niet gezegd dat onze koepel CBL zomaar die situatie in Den Haag kan veranderen. Bedenk ook dat wij ons gruwelijk ergeren als Wakker Dier in radiocommercials weer over onze kippen begint.” ■

Een van de sprekers op het Fast Movers Con-gres was Rob Baan, eerder ook spreker op het Nationaal Food Congres. Wie beide congressen heeft bezocht, heeft nu twee keer dat kersvariantje van hem geproefd, dat een paar minuten lang een irritant-tintelend gevoel op de tong geeft en waarvan je denkt ‘hoe kom ik hier van af?’.

32-35 Fast Movers Congres 34 07-04-2014 13:21:54

Page 35: FP_2014_04

35FoodPersonality april 2014

Ralph Moorman/Rob Baan

Ralph Moorman is bekend van zijn boeken De Hor-

moonfactor en De Boodschappencoach. Moorman is

van huis uit levensmiddelentechnoloog. Tijdens zijn

opleiding aan de Landbouw Universiteit Wageningen

leerde hij tal van levensmiddelen van additieven

te voorzien om zodoende aan de warenwetten te

voldoen. Na die studie sloeg hij een andere richting

in. Weg van de additieven. En dat was ook de centrale

boodschap aan de aanwezigen van het Fast Movers

Congres: producten in de supermarkt zijn experimen-

ten.

Waarom? Van elk ingrediënt is inmiddels wel bekend

wat het met het menselijk lichaam doet, of dat nu

natuurlijk of synthetisch is. Over de combinatie van

ingrediënten, van de ‘cocktail’ dus, tast de voedings-

kunde vaak nog in het duister. “Jullie producten in de

supermarkt voldoen wel aan de wettelijke eisen, maar

het is niet duidelijk wat een combinatie van verschil-

lende e-nummers voedingskundig voor gevolg heeft.”

Moet daarom het aanbod in de supermarkt grondig

veranderen? “Ik geloof er niet in dat dat haalbaar is.

Ik zie dat niet gebeuren. Daarom kunnen we beter

de lat lager leggen: maak het voor de consument

duidelijker wat een product bevat, en bied vooral ook

alternatieven. Nu is het vaak nog onduidelijk voor

de consument wat een product bevat: te moeilijk

weergegeven.”

En: ontwikkel zo natuurlijk mogelijke producten.

Moorman: “Producten in de natuur hebben zich ook

ontwikkeld, in duizenden of miljoenen jaren. Een ap-

pel of een tomaat bevat ook duizenden stofjes, maar

omdat we inmiddels wel weten wat een appel of een

tomaat voor ons doet, is het geen experiment meer.

De planten die niet goed voor ons zijn, eten we niet

meer. Dat is ook geen experiment meer. Maar neem

nu e621, glutamaat. Wat doet glutamaat in combina-

tie met andere stoffen? Beperk daarom in je product-

ontwikkeling de toevoeging van allerlei stoffen.”

Moorman weet goed dat juist complexe producten

meer verkocht volume opleveren. “Niemand eet

zomaar drie appels. Maar neem nou zoetwaren, daar

kun je mee doorgaan. Omdat: hoe meer sensaties in

de mond, hoe meer we ervan willen gebruiken - het

harde wordt zacht in de mond, de binnenkant smelt,

koud wordt warm, er komt nog een smaak extra vrij,

mondgevoel, smaak en textuur veranderen in die

seconden dat we kauwen, voortdurend. En we willen

meer. Met als gevolg dat er te veel gegeten wordt, dat

de consument verslaafd wordt aan die prikkels.”

Meteen daarna was het de beurt aan Rob Baan, de

eigenaar van kersteler Koppert Cress, die eerder ook

al op het Nationaal Food Congres een fel pleidooi

hield voor meer groenteconsumptie. Baan erkent dat

de voedingswetenschap vindt dat zijn beweringen

niet genoeg gefundeerd zijn, maar “ik geloof er toch

in”. Waarin? De economische toegankelijkheid van

suiker en vlees hebben er volgens hem toe geleid dat

kanker een grote ziekte is geworden. “We sporten en

bewegen maar, we doen er alles aan om zo gezond

mogelijk te blijven, maar eigenlijk eten we nog steeds

verschrikkelijk beroerd. En als het dan al te laat is,

moeten pillen en preparaten het oplossen of bestrij-

den. Terwijl: van veel groenten is al vaak genoeg op

werkzame of preventieve stoffen gewezen, zelfs de

scheepvaarders merkten dat witte kool de kans op

scheurbuik verkleinde. Nu ook: we weten dat broccoli

tal van stoffen heeft die goed voor ons zijn en waar-

schijnlijk remmen ze de kans op kanker af. En je hoeft

daarvoor geen twee stronken broccoli per dag te

eten. Maar de agf-sector is van niemand. De broccoli

is van niemand. De tomaat is van niemand. En er is

dus geen Unilever of Nestlé dat wereldwijd aanste-

kelijke reclame maakt voor de broccoli of de tomaat.

Maar wel voor allerlei andere producten die de mens

telkens weer lekker vindt en maar blijft kopen.”

Dé oproep aan de zaal: maak je assortiment gezond.

En zo lekker mogelijk. Een confronterende bood-

schap, omdat Baans oproep inhoudt dat tal van fabri-

kanten net zo goed met hun huidige aanbod kunnen

stoppen. “Ik weet hoe het is om bij een multinational

te werken. Daar gaan jullie niet de grote verande-

ringen doorvoeren die jullie diep in je hart zouden

willen doorvoeren. Althans, dat laatste mag ik hopen.”

Links Ralph Moorman (Booschappencoach) in gesprek met Kelder, rechts Rob Baan (Koppert Cress) met een gefascineerde Kelder.

Ed van de Weerd (Jumbo) lekker op de bank bij dag voorzitter Jort Kelder. ‘Hoe zorgen we dat C1000 niet

voortijdig instort? Dát was toen de hamvraag.’

Het congres heeft een flinke hoop tafelvoorzitters en andere ‘begeleiders’, te herkennen aan de pet. Het zijn de leden van de raad van advies van de netwerkclub Fast Movers Groep, waar nodig aangevuld met anderen, zoals voormalige raad-van-adviesleden, die even bijspringen als lid van de raad van advies van het Fast Movers Congres. Wie zijn dat dan? Joris Vogelpoel (Heinz of inmiddels FrieslandCampina, hij wisselt momenteel van baan), Sidney van der Zwart (Heineken), Koen Werner (Superunie), Gert-Han Boersma (Jumbo), Coen Braam (Jan Linders), Marc Huijssoon (Kruidvat/A.S. Watson), Maarten Kleene (Jumbo), Daniëlle Schrijvers (Philip Morris), Jennifer Westgeest (tot voor kort AH), Nanco Haak (AH), Marco Blok (Bavaria), Peter-Paul Balk (Stegeman), Anneke Verheyden (C1000), Danny van der Linden (Unilever), Roel Schreurs (Moonen), Remco van Miltenburg (Mondelez), Sophie van Alphen (PepsiCo), Antoinette Dooyewaard (Deli XL) en Joost van Berkel (Delicia). En Peggy van Est, Chantal van Summeren en Mariella Spuij van de organiserende partij Business Connected zelf.

32-35 Fast Movers Congres 35 07-04-2014 13:22:01

Page 36: FP_2014_04

36FoodPersonality april 2014

36-39 Leo Kivits 36 07-04-2014 15:06:44

Page 37: FP_2014_04

37FoodPersonality april 2014

TERUG EN VOORUITKIJKEN MET LEO KIVITS

Een loopbaan in de supermarktwereld van 1969 tot nu Leo Kivits heeft het voorzitterschap bij Superunie overgedragen aan zijn opvolger,

Bart Jan Constandse. Kivits was van 2009 tot eind vorige maand voorzitter.

Door: Gé Lommen Foto’s: Jan Willem Houweling

Velen zullen Kivits kennen als docent aan

EFMI Business School. Andere supermarktdi-

recties zullen hem weer kennen als voormalig

collega. Weer anderen als voormalig concur-

rent. Vanaf 1969 was hij in de weer bij en met

Edah, Basismarkt, Torro, Groenwoudt…

Maar eerst klappen we uit de school. We

hebben een jaar geleden eens verzocht of we

hem, zijn zoon Marc-Jan, inkoopmanager

Superunie, en zijn dochter Muriël, tegenwoor-

dig hoofd inkoop bij Sligro maar toen unit

manager bij Jumbo, eens samen konden inter-

viewen. Over de afspraken die je dan binnen de

familie maakt: de eerste is voorzitter, de tweede

is in dienst van, de derde is werkzaam bij de

concurrent. Hoe werkt dat? Het ging niet door.

Alle drie zagen het niet zitten. ‘We hebben

heldere afspraken, maar treden daarover niet

naar buiten, we hebben er eigenlijk niets over

te zeggen’, was de unanieme reactie.

Zou het nu wél kunnen? Vader Kivits: “Ik ben

voorzitter-af, maar een grotere verandering is

dat Muriël nu bij Sligro werkt. Ik weet niet, je

zou het verzoek weer eens de deur uit kunnen

doen.”

Dan zeggen je kinderen weer nee, omdat ze daarin consistent willen zijn. En jij sluit je daar dan bij aan, ik kan me ook de moeite besparen.“Ja. We hoeven niet zo nodig. En dat ‘toen nee,

sorry, dus nu ook nee’, dat zie ik ook wel voor

me, ja.”

Lijken ze in hun werk op jou, voor zover je dat kunt nagaan?“Marc-Jan zeker. Heeft mijn gevoel voor

humor. Heeft snel geleerd dat ‘recht op je doel

af soms het meest efficiënt gaat via een omweg’.

Muriel is meteen duidelijk in haar aanpak, en

heel vasthoudend.”

Ik duik zomaar even je cv in - het had niet veel gescheeld of je was retailmanager bij Laurus geworden. Je ging weg bij Groenwoudt voordat het aan Laurus werd verkocht.“Godzijdank is me dat bespaard gebleven. Ik ging

er weg omdat Dick van Hedel en ik verschillend

dachten over de operationele aanpak. Van Hedel

was de opvolger van Co de Rijcke (van de familie

De Rijcke, die destijds Groenwoudt aan Laurus

verkocht en naderhand Kruidvat aan Watson, GL).

Ik ben retailer; het is mensenwerk, je moet

mensen overtuigen, motiveren, inspireren. En

vaak kleine stapjes maken. Dick was een echte

fabrikant, hij was daarvóór directeur Nutricia

geweest en was een gerespecteerd bestuurder.

Maar als fabrikant was hij dirigistischer. Een

fabrikant bedenkt een product, zorgt dat alles

klopt en zet op een gegeven moment de produc-

tieknop op ‘aan’. Wij spoorden persoonlijk prima,

maar qua visie op de werkaanpak niet voldoende.

We voorzagen dat we een conflict zouden kunnen

krijgen. Dat hebben we in alle rust tegenover

elkaar uitgesproken.

Daar kwam bij dat ik toen net 50 was geworden

en ook vaker ging terug kijken en besefte dat ik

hoofdzakelijk nog bezig was om de problemen

die andere medewerkers in de organisatie hadden

veroorzaakt of waar ze niet uitkwamen, op te

lossen. En ik wilde graag mijn eigen problemen

veroorzaken en natuurlijk daar dan ook een

oplossing voor zoeken.”

En toen kwam, toen nog vrij zeldzaam, de zzp’er Leo Kivits. Met C&K, Consultancy & Kivits. Rare naam, eigenlijk.“Ja. Dat komt omdat die naam aanvankelijk voor

iets anders stond. Toen ik nog bij Vendex Food

Groep werkte, dus vóór Groenwoudt (Vendex

Food Groep omvatte toen o.a. Edah, Konmar,

Dagmarkt en Basismarkt,) kreeg ik eens een brief

van een Roemeense econoom. Hij had ervaring

in de foodbranche , was gevlucht uit Roemenië en

uitgenodigd door de Nederlandse overheid om

zich hier te vestigen. En hij beklaagde zich dat hij

met al die competenties en het feit dat hij al na zes

maanden prima Nederlands sprak, niet aan de slag

kwam. Ik nam hem aan bij Torro. Na een aantal ja-

ren werd hij verantwoordelijk voor Basismarkt, de

Nederlandse hard discounter, waarmee ik gestart

was. George Cretan deed het goed bij Basis-

markt maar wilde op enig moment, na de val van

Ceaucescu, weer zaken gaan doen met Roemenië

en Rusland. Toen ik bij Groenwoudt weg was

gegaan, kregen wij weer contact. Al snel besloten

we samen te werken. Cretan & Kivits, C&K. We

struinden in Oost-Europa leveranciers af die voor

de West-Europese markt iets konden betekenen.

Maar ik voelde me er steeds minder gelukkig bij.

Op een gegeven moment stonden we samen bij

een wijnleverancier in Wit-Rusland. We bekeken

de wijn. Ik zag dat deze wijn, die zogenaamd oud

was, nieuwe kurken op de fles had. Het was een

foute boel. De tolk vroeg mij of ik wellicht nog het

land uit wilde. Dat wilde ik wel. Ik heb tegen Ge-

orge gezegd dat ik hier niet verder mee wilde. Hij

begreep dat. We gingen ieder onze weg. Ik nam de

bv over en hield de afkorting C&K.”

Je ging een tijd voor Interbrew werken.“Vanuit mijn bedrijf C&K. Interbrew nam Matty

Geertsen, afkomstig van Nestle in dienst als

directeur thuisverbruik. De vraag van de leiding

van Interbrew was of ik Matty enige tijd wilde

ondersteunen met mijn retailervaring. Maar Matty

had veel moeite met de toenemende ‘Belgische in-

vloed’ en besloot Interbrew te verlaten. Van coach

werd ik toen een aantal jaren interim-directeur

thuisverbruik.

Het verhaal gaat dat jij ooit Superunie-directeur had kunnen worden. Maar het werd Frans Fredrix.

36-39 Leo Kivits 37 07-04-2014 15:06:57

Page 38: FP_2014_04

38FoodPersonality april 2014

“Klopt. Ik had van 1969 tot toen bij Edah en

Vendex Food Groep gewerkt en ik wilde na 24

jaar wel eens verder kijken. Ik werd benaderd

door een headhunter en had oriënterende

gesprekken met hun. Ik had een afrondend

gesprek met de voorzitter van Superunie van

dat moment, Eize Palsma en met het Superunie

bestuurslid. Leen Hoogvliet. En het klikte niet

met Leen. Het was, ja, hoe zal ik het zeggen.”

Leen Hoogvliet praat als Johan Cruyff en daagt je voortdurend uit, zoiets?“Laten we het daar maar op houden. De onder-

handelingen met mij werden afgebroken, maar

op de vraag van de headhunter of ik iemand

anders wist, heb ik toen mijn Vendex-collega

Frans Fredrix aanbevolen. Frans was binnen

Edah verantwoordelijk voor marketing en

reclame en ik wist dat Frans zich ook op zijn

toekomst aan het beraden was. Enkele weken

later nodigde Ward Vansenne, directeur van

Groenwoudt en ook bestuurslid van Superunie,

mij uit in Renswoude. Hij wilde nog eens

napraten over het verloop van mijn gesprekken

met Palsma en Hoogvliet. In Renswoude bleek

dat hij over iets heel anders óók wilde praten en

wel of ik hem wilde opvolgen bij Groenwoudt

omdat Ward zich kon inkopen bij Gekoma uit

Apeldoorn en blijkbaar de opdracht had om

zelf zijn opvolger te zoeken. Het klikte tussen

ons. En het klikte ook tussen Co de Rijcke en

mij. Ik heb toen blijkbaar tegen Co gezegd

‘dat hij me wel een aanbod moest doen dat ik

niet kon weigeren’. Met die uitspraak ben ik

later nog vaak geplaagd. Overigens, laat ik dat

misverstand voorkómen, ik ben als lid van

Superunie Leen Hoogvliet steeds beter gaan

begrijpen en waarderen.”

Nog verder terug; hoe kwam je bij Edah te-recht? We hebben het dan wel over 1969…“Ik werkte twee jaar bij Jonker Fris, maar de

export viel door de Midden-Oosten crisis in die

jaren weg en ik probeerde het ergens anders.

Dus solliciteerde ik bij Edah voor een trai-

neeship. Edah was toen net begonnen met het

ombouwen van hun traditionele supermarkten

naar wat toen cash & carry werd genoemd.

Eigenlijk een plan dat ik niet zag zitten. Maar

ja, ik wilde ervaring opdoen, ik wilde het wél

meemaken. Bij Edah heb ik vooral geleerd wat

er met je gebeurt als je met je positionering gaat

zwalken. Vernieuwen mag best, uiteraard. Zie

Lidl vandaag de dag, van hard discount steeds

verder ontwikkeld naar quality discount met

meer vers en attractiviteit in het assortiment

en met een uitstekende prijsperceptie. Bij Edah

heb ik op veel afdelingen ervaring mogen

opdoen. Omdat ik me nogal nadrukkelijk liet

gelden, met steeds nieuwe ideeën, werd ik

verbannen naar de reclame-afdeling. Later werd

ik aangesteld als assistent-verkoopleider voor de

Edah supermarkten. Toen het duidelijk werd dat

Aldi plannen had om ook naar Nederland te ko-

men kreeg ik de kans om als verkoopleider voor

Edah een kopie van Aldi te gaan ontwikkelen om

zo de ruimte aan de onderkant in de markt af te

schermen. Ging in de eerste jaren voorspoedig,

maar toen besloot Edah om Coop Nederland,

met uitzondering van het Zaanse en Gelderse

deel, dat nu Coop nog is, over te nemen. Dat was

een loden last. Hónderden winkels, twee keer zo

groot als Edah zelf en compleet failliet. Dus alle

hens moesten aan dek om in te grijpen. Mijn taak

werd het om de assortimenten tussen Edah en

Coop op elkaar af te stemmen en de gigantische

restanten door te verkopen. Gevolg van deze

operatie was wel dat Aldi de kans kreeg om veel

sneller te expanderen in de Nederlandse markt.

Overigens heb toen vastgesteld dat ik in de eerste

jaren van Basismarkt niet genoeg heb doorgepakt

met het werven van vestigingen. Stond ik ergens

bij een pand en dan dacht ik ‘dat wordt niks, de

huur en de andere kosten en dat krijg ik met

onze omzet niet winstgevend’. Had ik maar toen

al beter gekeken naar wat Aldi wél kon, want zij

werden wel succesvol met zo’n vestigingspunt!”

Maar je hebt ook Torro gedaan.

“Ja, daar heb ik nog steeds een zwak voor. Ik kreeg

de opdracht om grootschalige vestigingen te ope-

nen en daar een aparte formule voor te bedenken.

Alles was rond en we hadden het woord ‘Klevver’.

Slim inkopen, slim boodschappen doen. Maar: de

hoofddirectie van VFG keurde het plan goed, maar

de naam af. Bedenk maar iets anders, was de op-

dracht. Zaten we daar met het team, vlak voordat

de pilot zou opengaan, hadden we geen naam. Ik

heb toen iets gezegd als ‘we kunnen wel hier een

hele tijd gaan zitten balen als een stier, maar zo

komen we niet verder’. De man van ons reclame-

bureau springt op. Stier! Dat is ‘m! Toro! Daar

hebben we Torro van gemaakt omdat Toro niet te

deponeren was. Het was een uitstekende combi-

natie met een bloemetje en een stier, vriendelijk

en prijsagressief. Karel van Eerd heeft later nog

eens gezegd dat hij zich bij de opzet van Jumbo

heeft laten inspireren door Torro. En Jumbo en

Torro, ik snap de associatie wel. Elke tijd in deze

branche heeft z’n kampioenen, meestal de beste ‘no

compromise’-formule. Het was ooit Edah, het was

ooit Torro. Nu Lidl en Jumbo.”

Hoe kijk je nu tegen Lidl en Aldi aan?“Lidl experimenteert in Nederland veel met zijn

formule. Wat Lidl hier doet, doet het bij mijn

weten nergens anders in Europa. Ik denk dan ook

36-39 Leo Kivits 38 07-04-2014 15:07:18

Page 39: FP_2014_04

39FoodPersonality april 2014

dat Lidl geen winst maakt in ons land en van Lidl

in Duitsland de vrije hand krijgt om verder te

experimenteren. Lidl investeert 2,8% van de om-

zet voor advertising. Dat past niet in een gezond

verdienmodel.

Aldi lijkt de slag te verliezen, maar als Lidl verder

opschuift in wat wij quality discount noemen, is

er straks maar één enige echte hard discounter.

Dan is Aldi weer onderscheidend. En er zullen

altijd consumenten zijn die voor de laagste prijs

en het smalste aanbod gaan. Maar goed, Lidl

heeft een geweldige assortimentsclaim. Een Lidl-

product ziet er goed uit en de suggestie van de

verpakking wordt door het product zelf bewaar-

heid! Dus heeft Koen de Jong van IPLC wel gelijk

dat anderen daar met AH Basic of Ok€ nauwe-

lijks tegen opkunnen, omdat Lidl in Europa ruim

€ 60 miljard omzet heeft en alle Nederlandse

retailers bij elkaar ongeveer de helft.”

Je zegt dat Lidl verlieslijdend is…“Ja, in Nederland dan. Ook Marqt heeft veel geld

verbrand. Die Belgische familie van voormalig

Interbrew-eigenaren steunt de formule. En kijk

eens naar Ocado in Engeland. Wat dat gekost

heeft! En dan heb ik het nog niet eens over

Zalando.”

Je bent nu vijf jaar voorzitter van Superunie geweest. Ik weet dat ik je niet inhoudelijk allerlei vragen over Superunie kan stellen, daar kun je niet over naar buiten treden. Wat doe je goed als je voorzitter van Superunie bent?“Als voorzitter moet je op de achtergrond blijven.

Je moet alert aanwezig zijn in de coulissen. Het

podium, dat is de voorkant van de formules, daar

moet succes behaald worden door de leden.

Weet je, het is moeilijk om te zeggen wat ik

precies goed heb gedaan. Het is nog zo vers. Bij

mijn afscheid hebben Dick Roozen en Sjaak

Kranendonk gespeecht. Ik heb daarover gezegd:

‘als maar de helft klopt van wat jullie zeggen, dan

ben ik een goede voorzitter geweest’. Maar dat is

de eervolle vermelding bij het afscheid.

Ik heb het in het begin soms moeilijk gehad met

mijn rol. Het kost enige tijd om je te realiseren

dat jij als voorzitter in eerste instantie geïnteres-

seerd ben in de mening van de leden en zij pas

daarna in die van jou.”

Was dat het moeilijkste bij Superunie voor je: ‘wachten met een mening geven’?“Nee, het moeilijkste was Jumbo ontkoppelen

uit de vereniging. Tom Heidman heeft daarin

een bijzondere rol gespeeld. Eerst met Plus

en C1000 een consortium vormen om een bod

op Super de Boer te doen. Dan dat consortium

uiteen laten vallen en Plus isoleren en dan Jumbo

helpen en zeggen dat je met hen wilt inkopen. En

toen C1000 in de etalage werd gezet, kon Jumbo

geen kant uit en moest het wel een knock-outbod

doen op C1000 om zijn inkooppositie te kunnen

continueren. Die uiteenrafeling van Jumbo uit

Superunie was een lastige klus. Ik wil daar niet

over in detail spreken. Wat ik wel mooi vind, is

dat Frits van Eerd me later heeft gezegd: ‘ik besef

nu pas wat Superunie allemaal voor ons deed’.”

Net zo enerverend als Dirk van den Broek erbij krijgen?“Toen we gingen samenwerken , hebben we Cees

Manten gecomplimenteerd met wat hij tot dan

toe bij leveranciers gedaan kreeg. Maar toen bin-

nen Superunie Detailresult voor de eerste keer

de achteraf-bonus kreeg, ging bij Detailresult let-

terlijk de vlag uit. Andere Superunie-leden wezen

daar Henk van den Broek op, maar die zei gevat

dat dit was omdat hun vader jarig was. Het is

moeilijk om precies aan te geven wie er het beste

inkoopt en op grond waarvan, en buiten dat wil

ik daar niet meer over zeggen.”

Je hoeft geen propaganda te doen voor Superunie, nu je voorzitter af bent.“Nee, dat is het niet. De opzet van de vereniging

Superunie en die van het bedrijf Superunie is

uniek. We horen van buitenlandse retailers dat zij

dit niet kennen. Het werkt en het blijft werken.

Kijk, natuurlijk heeft een formule als Plus wel

eens andere assortimentsopvattingen dan een

formule als Nettorama. Maar de leden oordelen

op basis van argumenten. Je krijgt in principe

dertien keer een standpunt over een kwestie. Dat

is inspirerend om mee te maken, het stimuleert

de kwaliteit van de besluitvorming.”

Je blijft aan het EFMI verbonden?“Ja. Ik blijf hoofddocent en ook verbonden aan

de netwerkactiviteiten van het EFMI. Het EFMI

vraagt ongeveer anderhalve dag aandacht per

week, net zoal Superunie dat deed. Dat valt nu

weg.”

Je bent commissaris van Fruitmasters en van Bakkerij De Graaf geweest, ga je dat meer doen?“Als het op mijn pad komt, zal ik er graag over

nadenken.”

Hoe heb je dit eigenlijk gedaan: voorzitter zijn van Superunie en tegelijk doceren aan het EFMI? Dat zijn twee petten die niet direct met elkaar conflicteren, maar ik stel me voor dat mensen in de EFMI-banken wel eens een vraag stelden waarbij die twee petten in de war kwamen.“Nee, ik heb altijd een besef daarvan gehad. Na

verloop van tijd vond ik een goede stelregel. Ze

mochten mij alles vragen en ik gaf op alles vrijuit

antwoord, tenzij het concurrentieel gevoelige

informatie was. Maar daarbij, de cursisten willen

geen kijk op de branche horen van iemand met

de rem erop. Dus werd mijn uitdrukkelijke

wens: ‘alles wat je van mij hier in dit lokaal

hoort, mag dit lokaal niet uit. Wat ik vertel, is

voor jullie en niemand anders.’ Die stelregel

heeft altijd goed uitgepakt.”

Wat mensen die geen EFMI-les van jou hebben gehad, niet weten is dat jij een enorme winkel-bezoeker bent. Je graaft in je hoofd over wat er in de branche gebeurt. Wat zie je zoal voor je?“Ik ben de eerste die mijn rol van trendwatcher

of waarzegger zal relativeren, maar momenteel

zijn partijen van buiten de retail in opkomst als

My Supermarket en Profitero. Dat zijn diensten-

sites die de consument het boodschappen doen

uit handen nemen. Of de sites als zij succes

zullen boeken, is nog maar de vraag, maar hun

propositie is voor de supermarkten en ook voor

de e-commerce van supermarkten een grote

bedreiging. Zij plaatsen zich als het ware tussen

de consument en de detaillist in en stemmen

met de consument af welke boodschappen er

gedaan moeten worden. My Supermarket gaat

voor jou naar Tesco, Sainbury, Asda, Morrison’s,

Ocado en Aldi en wat je ook verder maar wilt

en verzamelt jouw gewenste pakket . Of dat nu

A-merken, private label of vers betreft. Het geldt

voor het volledige aanbod van elke formule. Dat

is een stap verder dan bestelsites van afhaalpun-

ten.

En er is eigenlijk nog iets van de laatste tijd.

De promotiedruk voor sommige grote merk-

artikelen is nu zo groot dat de merkwaarde van

die artikelen ongelooflijke schade lijdt. Ik wijs

zeker niet impliciet specifieke supermarktor-

ganisaties aan, want als de een daarmee begint,

gaat de ander toch ook mee. Maar de afprijzing

van een artikel als Lassie Toverrijst, de Ruijter-

vruchtenhagel of Lu Bastogne is zo intens en

langdurig dat ik met fabrikanten te doen krijg.

Hun merkinvesteringen van jaren brokkelt af en

ze kunnen geen kant meer op. Ik begrijp best:

of dat nu AH, Jumbo of een Superunie-lid is,

zij gebruiken het argument dat dat een middel

is voor een doel. Ik vind dat zij zich toch ook af

moeten vragen of dat middel nog wel het doel

heiligt. Ik weet ook dat het anders kan om in

prijsgevoelige categorieën toch geld te verdienen

voor alle ketenpartners. Bij Fruitmasters, waar

ik commissaris ben geweest, is gewerkt aan

nieuwe appelrassen, zoals de Kanzi-appel, waar

een hogere prijs voor te vragen valt omdat vraag

en aanbod beter op elkaar worden afgestemd.

En dan sta ik op een agf-afdeling en zie ik een

klant Kanzi-appels kopen, voor € 2,49 de kilo.

En niet de Elstars die door het overaanbod maar

€ 0,80 de kilo opbrengen. En dan ben ik blij dat

zo’n consumentenvoorkeur creëren toch ook

mogelijk is.” ■

36-39 Leo Kivits 39 07-04-2014 15:07:33

Page 40: FP_2014_04

40FoodPersonality april 2014

ONTBIJT:

Tussen oude gewoonten en nieuwe voedingsclaims

Het traditionele ontbijt blijft een kansrijke categorie. Sommige consumenten slaan het ontbijt nog steeds over. Terwijl zij ook wel weten dat het beter is om wél te ontbijten. Maar er is ook een andere trend: gezondheidszoekers hebben zich laten inspireren door boeken als De Voedselzandloper en Broodbuik, beginnen de dag met groenteshakes en weigeren nog brood te eten. Terwijl voor andere consumenten het ontbijt door de week een haastklus blijft en routine troef is. Prachtig voor de supermarkt als de shopper paksoi en spinazie en fruit gaat eten ’s ochtends, maar wat moet de A-merkartikelfabrikant daarmee? En bovendien, als Ikea in Delft besluit niet meer op zaterdag een goedkoop ontbijt aan te bieden, om te voorkomen dat de A13 op zo’n zaterdagochtend nóg een keer dichtslibt, wat moeten we daar dan mee?

Een discussie met (v.l.n.r.): Eerste rij: Jim van Es (customer shopper manager PepsiCo), Sonja Rozen-

boom (category manager Heinz), Sigrid Vegter (category ma-

nager Jumbo), Koen Baas (senior brand manager Mondelēz),

Jeroen van Dongen (business unit manager Kellogg’s) en

Margreet Houthoff (trade marketing manager Heinz)

Tweede rij: Ruben Nieuwenhuijs (category manager brood/banket Coop),

Jeroen de Kruijf (general sales manager Bolletje), Joep Schaft

(commercieel directeur retail Bakkersland), Jelmer Bergsma

(senior category manager PepsiCo), Suzanne ’t Hooft (senior

category manager Jumbo)

Derde rij: Geert Jan Zandbergen (trade marketing manager Bolletje),

Ivonne de Thouars (redactie, FoodPersonality), Gé Lommen

(redactie, FoodPersonality), Jolanda Laurijsen (customer mar-

keting manager Mondelēz) en Robin Kramp (verkoop, FoodPer-

sonality).

Eerder al organiseerde FoodPersonality tweemaal een dis-cussie over ontbijt: over voedingsclaims, over niet-ontbijters verleiden, over wél-ontbijters ‘voller maken’ en over de presen-tatie van ontbijtproducten in de supermarkt. Bij elkaar zetten? Zuivel, sappen, vleeswaren, jam, hagelslag, brood, ontbijtgra-nen bij elkaar: dát is pas een formule-ombouw…

Door: Ivonne de Thouars Foto: Jan Willem Houweling

40-47 Discussie 40 07-04-2014 12:17:32

Page 41: FP_2014_04

41FoodPersonality april 2014

Gé Lommen (FoodPersonality): “Even vooraf, we

hebben al twee keer eerder een discussie over

ontbijt gevoerd en de cijfers over ‘de zogeheten

ontbijtmarkt’ variëren nogal. Zo spreekt de een

over 1 tot 2% groei, terwijl we elders 4% horen.

Wat is die ontbijtmarkt dan, waar we het over

hebben?”

Geert-Jan Zandbergen (Bolletje): “Er bestaat een

smalle en een brede definitie van ontbijt. Bij

Nielsen is daar de lunch bij inbegrepen, wat ook

wel weer begrijpelijk is omdat de consument

dan vaak dezelfde producten gebruikt. Als we

de smalle definitie hanteren, belichten we de ca-

tegorieën die de consument hoofdzakelijk voor

het ontbijt gebruikt. Dan spreken we over een

jaaromzet van € 5 miljard, 15% van de jaarom-

zet van de supermarktsector. Die omzet groeide

vorig jaar op MAT-basis 3,5%, dat is een hoger

groeipercentage dan ‘de warme maaltijd’.”

Suzanne ’t Hooft (Jumbo): “Normaal gesproken

kijk je naar de omzetgroei van afzonderlijke

categorieën en dan herken ik die 3,5% groei

niet. Maar er ontstaat, mede door dit soort

discussies, ook meer interesse om naar eetmo-

menten te kijken en met die bril op zien we die

markt inderdaad groeien.”

Joep Schaft (Bakkersland): “De verkoop van

brood in de supermarkt vertoont ook een stij-

gende lijn, doordat speciaalzaken wegvallen en

speciaal brood groeit. We merken dat consu-

menten ontbijten belangrijker vinden.”

Zandbergen: “Het kan ook zijn dat de keuze van

de consument in ontbijtproducten kwalitatiever

wordt. Wij zien de consument meer beleg en

broodvervangers kopen, hij of zij varieert meer.”

Jelmer Bergsma (PepsiCo): “Met Quaker Cruesli

zie je de populariteit van broodvervangers en

ontbijtgranen groeien, we zien omzet-, volume-

en penetratiegroei.”

Jeroen de Kruijf (Bolletje): “Out of home wordt

hierbij niet meegeteld, er ontbijten meer mensen

buiten de deur, maar het merendeel gebruikt het

ontbijt thuis en koopt zijn spullen hiervoor in bij

de supermarkt.”

Margreet Houthoff (Heinz): “Het blijkt dat veel

mensen wel tien jaar lang hetzelfde ontbijt eten.

Alleen in het weekend gaan ze voor een meer

uitgebreide keuze waar wij bijvoorbeeld met onze

De Ruijter Specials een rol spelen. De groei zit

vooral in die weekendmomenten.”

Robin Kramp (FoodPersonality): “Met initiatieven

als de Nationale Ontbijtdag is er toch meer be-

wustzijn voor het ontbijt gekomen? Is 3,5% groei

dan eigenlijk niet weinig?”

Jeroen van Dongen (Kellogg’s): “Houd er rekening

mee dat zo’n beetje negen van de tien mensen al

ontbijt. Met stakeholders dragen we uit dat het

een belangrijk moment is. Vergeleken met tien

jaar geleden zie je zeker een verandering binnen

ontbijtgranen, de penetratie is fors gestegen, tot

65%. En de omzet is verdubbeld. Dus het consu-

mentengedrag verandert wel, maar langzaam.”

Houthoff: “Maar draai het eens om: 10% van de

Nederlanders ontbijt niet; best veel. Zo’n hoog

percentage zie je bij de warme maaltijd toch ook

niet?”

De Kruijf: “Ik denk van wel, in de warme maaltijd

zul je een parallelle ontwikkeling zien; niet ieder-

een eet elke avond een warme maaltijd. Maar de

ontwikkelingen zijn daarbij anders: de klassieke

drie-eenheid aardappels-groente-vlees is door de

jaren heen veranderd in veel meer variatie. Het

aanbod wisselt bovendien snel af. Die snelheid

zien we bij ontbijt niet. Voor ontbijt ligt hier ook

een kans.”

Lommen: “Even eerst dit duidelijk maken: ook

hier zie ik weer heel andere cijfers: de een meldt

dat 33% niet ontbijt, de ander spreekt over 10% of

15 %. Hoe zit dat nou?”

Zandbergen: “Die verwarring is ook begrijpelijk:

het ligt eraan wat wordt gemeten. Het ontbijt

thuis? Of kijk je ook naar wat iemand nog in de

auto eet? Of ‘s morgens achter het toetsenbord op

kantoor? In ieder geval ontbijt ongeveer

80 tot 90% van de Nederlanders wel en dat aantal

stijgt zelfs weer.”

Van Dongen: “Dan komen we weer op die

definitie van ontbijt, wij zien dat als het eerste

eetmoment op de dag.”

Jim van Es (PepsiCo): “Het ontbijtpatroon van

de consument verandert na een huwelijk of het

stichten van een gezin. Het ontbijt wordt met

kinderen een stuk uitgebreider en gevarieerder:

een belangrijk moment om in contact te komen

met de shopper voor alle ontbijt-aanbieders.”

Van Dongen: “Klopt, zo kun je ook momenten

door het jaar aangrijpen waarop de consument

meer bereid is om zijn gedrag te veranderen,

bijvoorbeeld in januari en na de zomervakantie

wanneer consumenten met goede voornemens

beginnen.”

Lommen: “Dus ontbijtgranen groeien, de brood-

verkoop stijgt, waar komt die 3,5% groei nou

precies vandaan?”

Zandbergen: “Uit het feit dat de consument

meer openstaat voor variatie; ook de omzet van

crackers groeit bijvoorbeeld al drie jaar, vorig jaar

weer met zo’n 10%.”

Schaft: “De omzet van brood in de supermarkt is

in 2013 boven de € 1,3 miljard uitgekomen.

We hebben waarde aan de categorie toegevoegd

met meer volkoren- en meergranenvarianten en

met speltbrood.

Suzanne ’t Hooft (Jumbo): …communiceren over de ingrediënten die je in je product stopt, helpt de toekomst van je merk en je winkel…

Jelmer Bergsma (PepsiCo): …inspiratie van produ-centen en inspanning van retailers nodig…

Sonja Roozenboom (Heinz): …prima dat er een woord als ‘brunch’ bestaat…

40-47 Discussie 41 07-04-2014 12:17:41

Page 42: FP_2014_04

Maakt elk ontbijt speciaal!

42 ADVE Heinz 42 07-04-2014 12:19:52

Page 43: FP_2014_04

43FoodPersonality april 2014

De consument waardeert die kwaliteitstoevoegin-

gen en authentieke smaken.”

Zoals ‘de warme maaltijd’Lommen: “Even terug naar dat verschil met de

warme maaltijd waar Jeroen op duidde: willen

jullie ook een grote verandering in het aanbod,

zoals van aardappelen-groente-vlees naar allerlei

buitenlandse gerechten? Zo ja, wat hebben jullie

dan voor ogen?”

De Kruijf: “De waardestijging in diner is groot.

Als je de ontwikkelingen in ontbijt daar parallel

aan wil laten lopen, moet je niet alleen investe-

ren in innovaties, maar ook in communicatie en

presentatie in de winkels zelf.”

Lommen: “Willen jullie het stimuleren om er een

extra croissantje bij te nemen ’s ochtends? Leuk

voor de omzet, maar het meer genieten van dat

soort producten bestrijdt niet de obesitas en de

andere welvaartsziekten. Het gekke is: het sobere

of routinematige van het ontbijt leidt ertoe dat

consumenten dan doorgaans redelijk verant-

woord eten – een dilemma.”

De Kruijf: “Maar dan zou ik willen weten of men-

sen uit de retail hier aan tafel meer aandacht aan

dat ontbijtmoment willen geven.”

Zandbergen: “Ja, dat blijft voor ons als leveran-

cier een cruciale vraag. Wij vinden ontbijt in de

supermarkt een ondergeschoven kindje. Als je dat

collectief meer aandacht geeft, zie je het groeien.”

Houthoff: “Als de shopper in de winkels veel

keuze in ontbijtproducten terug vindt, bieden we

inspiratie voor het ontbijt. De shopper wordt dan

tot meerverkoop verleid.”

Sigrid Vegter (Jumbo): “Formules afzonderlijk

doen er wel iets aan, Jumbo heeft een focus op

ontbijt en omarmt initiatieven. Maar voor de

warme maaltijd is de presentatie makkelijker, de

klant komt vooral voor de warme maaltijd de su-

permarkt binnen om ideeën aangereikt te krijgen.

Je hebt ook meer te vertellen over ingrediënten,

recepten en trends.”

Laurijsen: “Collectief zie je wel een focus op spe-

ciale momenten, bijvoorbeeld tijdens Pasen.”

Van Dongen: “Maar je kunt toch ook communi-

ceren op haast en gemak? Dat heeft zeker bijge-

dragen aan het succes van ontbijtgranen.”

Lommen: “Suzanne en Sigrid, hoe heeft Jumbo

Foodmarkt dat bijvoorbeeld gedaan? En dan

bedoel ik niet de horecavoorziening.”

‘t Hooft: “We zijn begonnen met recepten in ons

magazine, bijvoorbeeld ‘hoe maak je je eigen gra-

nola?’, en de producten daarvoor vinden klanten

uiteraard in de winkel terug.”

Schaft: “Veel retailers hebben de laatste jaren

geïnvesteerd in de bakkerij-afdeling en subcate-

gorieën. In de winkel zelf brood bakken versterkt

de ambachtelijkheid en de kwaliteitsperceptie van

brood. Initiatieven waar de shopper, maar ook wij

zelf, zeer gelukkig mee zijn.”

Ruben Nieuwenhuijs (Coop): “Ik zou nog even

terug willen naar die parallel met de warme

maaltijd; de wereld wordt kleiner en de consu-

ment is steeds meer thuis geraakt in buitenlands

eten, vooral na de vakanties gaat dat hard. Ook

bij ontbijt zie je daar veranderingen in, maar wel

veel minder. Het ontbijt biedt die veelheid aan

mogelijkheden niet. Wij zoeken als retailer de

relevantie voor de consument.”

Jolanda Laurijsen (Mondelēz): “In landen als

Spanje en Engeland zijn retailers samen met

Mondelēz heel succesvol in ontbijtactivaties in

winkels. Daar kunnen we in Nederland inspiratie

uit halen.”

Lommen: “Maar dan wil ik jullie dít dilemma nog

eens voorleggen: in Mexico begon ik ooit de dag

met ‘hash browns’ en een burrito. Lekker, hoor,

maar ik zou flink aankomen, denk ik, als dat mijn

dagelijkse ontbijt zou worden. Het dilemma is dat

je voor je omzet wellicht die kant uit wilt, maar

níet als het om de moderne welvaartsziekten gaat.

De supermarktsector en fabrikanten komen juist

in deze tijd al onder vuur te liggen door boeken

als Broodbuik en Zout, suiker, vet.”

Van Dongen: “Het gaat om de afwisseling, daar je

kun je de consument wel in inspireren.”

Koen Baas (Mondelēz): “Maar we geven als pro-

ducenten ook oplossingen. Kijk naar onze Belvita

Breakfast-koeken, die langzame koolhydraten

bevatten en daardoor ook echt geënt zijn op

behoeften van deze tijd; deze producten bieden

zeker groeikansen binnen de totale ontbijtmarkt.”

Van Dongen: “En wij brengen nu bijvoorbeeld

ook Kellogg’s Special K Crunchy Muesli in zak-

ken met een venster, zodat de shopper de inhoud

kan zien. Ook zo’n verpakkingsaanpassing kan de

Jeroen van Dongen (Kellogg’s): …ontbijtgranen = communiceren op haast en gemak…

Joep Schaft (Bakkersland): …in de winkel brood bakken goed voor ambachtelijkheid en de kwali-teitsperceptie van brood…

Ruben Nieuwenhuijs (Coop): …bieden ontbijtpro-ducten relevant onderscheid?...

Jeroen de Kruijf (Bolletje): ..ontbijt zou net zo veel aanbod moeten zijn als aanbod voor warme maaltijd…

40-47 Discussie 43 07-04-2014 12:17:48

Page 44: FP_2014_04

Bakkersland BV|Baronieweg 15|5321 JV Hedel|Postbus 18|5320 AA Hedel

T +31 (0)73 599 0800|E [email protected]|I www.bakkersland.com

Wat heb je nodig in de ochtend?

Vezels: om de stoelgang op gang te krijgen en voor een langer verzadigd gevoel.

Vitaminen en mineralen: bouwstenen voor de cellen.

Energie: om te kunnen bewegen, werken en denken.

AL DEZE ZAKEN ZITTEN VERPAKT IN BROOD!

Bruin en volkoren brood vormen een uitstekende keuze als ontbijt. Brood heeft een hoge ‘voedingsdichtheid’.

Dat betekent dat het per calorie relatief veel gezonde stoffen in zich heeft.

Brood, wat zit erin?

Jodium: voor een goed werkende schildklier.

Koolhydraten: energie voor lichaam en geest.

Voedingsvezels: onmisbaar voor een goede stoelgang.

Vitamine B1 en B6: voor ondermeer het zenuwstelsel, het hart, de weerstand en spijsvertering.

Seleen: antioxidant.

Zink: groei en vernieuwing van weefsel.

IJzer en koper: gezonde rode bloedcellen.

Magnesium: sterke botten en spieren.

Brood is een compleet pakket van gezonde voedingsstoffen en past volledig in

een gezonde levensstijl.

Ontbijt als een keizer

Bron: brood.net

Overdag heeft een mens de meeste energie nodig. Voor het werk, om te leren, om te sporten en om te spelen.

Dus is het belangrijk om op de dag ook goed te eten.

Goed eten begint met een goed ontbijt. Ontbijt als een keizer! Wie de nodige voedingsstoffen bij het ontbijt

al binnenkrijgt, heeft een voorsprong gedurende de hele dag.

Wie goed ontbijt:

- is slanker en gezonder dan iemand die nooit ontbijt;

- vult de tekorten na een nacht slaap aan;

- heeft minder behoefte aan zoete / vette snacks in de loop van de ochtend;

- overeet zich niet met de lunch;

- geeft de stofwisseling een kickstart.

44 ADVE Bakkersland 44 07-04-2014 12:20:35

Page 45: FP_2014_04

45FoodPersonality april 2014

routine doorbreken.”

Bergsma: “Zoveel mogelijk variatie, daarvoor

is inspiratie nodig van ons als producenten en

inspanning van de retailers, met aandacht voor

presentatie en ook gewoon second placements op

relevante plekken.”

Zandbergen: “We kunnen de presentatie ook aan-

trekkelijker maken. Zo is er bij brood en kaas veel

gedaan aan uitstraling en beleving, maar sluiten

de kw-categorieën en ook een zuivelkoeling hier

niet genoeg bij aan.”

‘t Hooft: “We besteden in de Jumbo Foodmarkt

veel aandacht aan de presentatie en inspireren

met samples en cross-selling door ontbijtproduc-

ten op relevante plekken te presenteren. Ook spe-

cials als de yoghurttap met boerenyoghurt doet

het bijvoorbeeld erg goed en zetten de consument

aan tot meer variatie.”

Sonja Roozenboom (Heinz): “Met De Ruijter

Mini’s kun je ook je beleg per portie kiezen, dat

is al jaren een succes. Met deze mini’s creëren we

mogelijkheden tot variëren en dat zie je geregeld

ook terug in winkels.”

Vooraan of achteraan in de superLommen: “Laat ik nu mezelf maar voor het

gemak als shopper nemen. In het winkelcentrum

bij mij in de buurt heb ik een AH en een Plus, die

laatste is van de Briljant-generatie. De AH heeft

het brood achter in de winkel en andere ont-

bijtproducten zijn ook daar in de buurt, ook de

meeste dkw-ontbijtproducten als ontbijtgranen

en houdbaar broodbeleg. Bij de nieuwe Plus is dat

de eerste categorie als je binnenkomt: houdbaar

broodbeleg, brood, kaas, vleeswaren etc. Maar

ik kan aan mezelf echt niet merken dat ik bij AH

anders ontbijtproducten koop dan in de Plus.”

Bijna alle fabrikanten in koor: “En toch doet Plus

Briljant het heel goed in ontbijtproducten, Plus

heeft een hoge fair share in ontbijt.”

Lommen: “Maar even heel simpel; stel, ik kom om

half zeven de AH binnen of de Plus. Ik ben dan

bezig met de warme maaltijd en aanvullingen.

Dus koop ik bij de Plus sneller mijn favoriete jam

dan bij AH?”

Zandbergen: “Jij bent blijkbaar in deze rol een

shopper die zijn lijstje afwerkt, dan sta je ook veel

minder open voor inspiratie. Toch kun je voor

het schap wel verleid worden.”

Van Dongen: “Klopt, als je aan de presentatie

werkt, dan blijkt dat de shopper toch impulsen

te geven. Er is omzetverschil bij de verschillende

presentaties, maar het ligt natuurlijk ook aan het

type shopper.”

Nieuwenhuijs: “Onlangs hebben we een ver-

bouwing doorgevoerd waarbij het brood rechts

voorin werd geplaatst, dus aan het begin van de

winkellooproute, en we zien daar ook positieve

resultaten van terug.”

Lommen: “Een ander punt, lunch heeft toch ook

met dezelfde artikelen te maken?”

Roozenboom: “Daarom communiceren we

ook vaak over de brunch. Brood, kaas, vlees

en zuivel, ontbijt heeft met zoveel producten

te maken dat het moeilijk is om je op de totale

productgroep te concentreren. Dus moet je

de consument aanspreken op zowel ontbijt als

lunch en nu wil het toeval dat we daar zelfs ooit

een woord voor verzonnen hebben, de brunch.”

Van Es: “Als we meer variatie in het Nederlandse

ontbijt willen brengen, dan zullen we toch iets

meer moeten doen om de shopper te prikkelen

dan de presentatie verhuizen. De shopper komt

binnen voor het diner, en de standaard-ontbijt-

producten staan op het lijstje. Meer variatie in

ontbijt zou een mindset moeten worden.”

Laurijsen: “Ideeën aanreiken zit niet in óf, óf,

maar in én, én. Inspireer in bijvoorbeeld een

magazine en laat dat terugkomen in de winkel.

Laat mensen proeven wat je in het magazine

hebt laten zien, herinner hen aan het ontbijt

voor morgen of maak cross-sellingcombinaties.”

Ikea, tien-uurtjeDan ontstaat er langzaam maar zeker gehar-

rewar. Geen meningsverschil, maar gehar-

rewar. Trends en verschijnselen die aan elkaar

tegengesteld zijn, maar ook bevindingen die

tegengesteld zijn en elkaar tegelijk ook weer niet

uitsluiten.

Jeroen de Kruijf wijst erop dat veel consumenten

tegenwoordig opeens buiten de deur ontbijten,

bij Ikea en Hema. Ja, maar dat zijn nu net de

mensen die wél de tijd nemen, en ouderen die

een dagje naar Ikea gaan of andere vrije tijd

invullen. Jeroen van Dongen wijst erop dat

ontbijt thuis een kwestie van haast en tempo is,

en dat je als sector daar een antwoord op kunt of

Margreet Houthoff (Heinz): …veel mensen eten wel tien jaar hetzelfde ontbijt…

Koen Baas (Mondelēz): …langzame koolhydraten: geënt zijn op behoeften van deze tijd…

Sigrid Vegter (Jumbo): …Jumbo heeft focus op ontbijt en omarmt initiatieven…

Jim van Es (PepsiCo): … met kinderen erbij wordt ontbijt een stuk uitgebreider en gevarieerder…

40-47 Discussie 45 07-04-2014 12:17:55

Page 46: FP_2014_04

46FoodPersonality april 2014

moet geven.

Joep Schaft ziet dat er steeds meer desembrood,

speltbrood en andere speciaal broden worden

verkocht, vooral in het weekend, maar ook

doordeweeks en dáár moet meer uit te halen

zijn. Zandbergen wijst er weer op dat er een

lacune is in ‘tussen ontbijt en lunch in’, zo tussen

tien en elf, als mensen trek krijgen.

Daar zegt Schaft weer over dat voor dát

moment er al een heleboel tussendoortjes en

‘uitgesteld ontbijt’-producten beschikbaar zijn.

Waarop Zandbergen zegt dat die klanten bij

Hema en Ikea vaak ook wat later gaan ontbijten

dan de haastige ‘ik moet weg’-ontbijters en daar

zou de supermarkt iets voor kunnen verzin-

nen. (Iedereen kent het verhaal dat het ontbijt

van de Ikea in Delft een keer de A13 heeft

laten vollopen met auto’s, begin dit jaar.) En dat

dat tien-uurtje eens wat minder snoeperig zou

kunnen zijn, maar meer moeten aansluiten bij

het goede gevoel van ontbijt. Houthoff ziet steeds

meer moeders weer de tijd nemen: crisis, geen

werk of minder werk, dus luncht zij met de kids

wat uitgebreider als die ’s middags vrij hebben.

maar dat is weer geen ontbijt…

Tsja, als iedereen nou eens tien minuten eerder

opstond, oppert Schaft, die graag de consumen-

ten boterhammen ziet smeren.

Het is al vroeg genoeg ‘s morgens, haast, geen

haast, out of home, thuisverbruik, nieuwe pro-

ducten versus ‘het is er al’ klotsen in deze fase van

de discussie tegen dezelfde kade.

Conclusie uit deze fase in de discussie: haast is

een kans, tijd willen nemen is een kans, out-of-

Geert Jan Zandbergen (Bolletje): …volop beleving bij brood en kaas, maar niet bij kw-categorieën en zuivelkoeling…

40-47 Discussie 46 07-04-2014 12:18:02

Page 47: FP_2014_04

47FoodPersonality april 2014

home-aanbod in de supermarkt is een kans.

Van snoepen naar verantwoord tussendoor in

de ochtend… ook een kans. Allemaal kansen.

Bladgroente als ontbijt Maar dan komt de gespreksbegeleider weer

met een bedreiging (daar is-ie immers ge-

spreksleider voor): de opkomst van de ‘voedsel-

evangelisten’. Mensen die hun eetpatroon gaan

bepalen op basis van wat in De Voedselzand-

loper van Kris Verburgh staat (geen brood, wel

noten, fruit, andere granen dan tarwe en zelfs

pure chocola als ontbijt).

Nog een voorbeeld, uit het paleodieet. Of het

boek Broodbuik. Met als gevolg, steeds meer

meningmakers ontbijten met shakes en smoot-

hies met fruit en bladgroente, dus spinazie of

paksoi. Heel hip, zit allemaal nog in de ‘early

adopters’-fase.

Joep Schaft, broodambassadeur bij deze

discussie, moet er niks van hebben. “Volgende

vraag, graag!” Dat begrijpen we.

Maar wat moeten Mondelēz, Bolletje, PepsiCo

en Kellogg’s als dit verder gaat dan een hype?

Agf wordt het nieuwe ontbijt? Leuk voor Coop

en Jumbo aan tafel hier, maar niet voor de

anderen.

Trouwens, eet iemand al zo… Ja, zo blijkt.

Laurijsen: “Ik maak de ene dag een smoot-

hie als ontbijt, de andere dag eet ik muesli,

een uitgebreid ontbijt of een Belvita-koekje

achter het stuur. Het ligt eraan hoe mijn dag is

ingedeeld, ik pas mijn ontbijt daarop aan. En

zoals ik dat zelf consumeer, zo kijk ik er ook

als Mondelēz-persoon tegen aan: zorg ervoor

dat je voor elk type ontbijt een oplossing biedt,

dan hoeft niemand het ontbijt over te slaan.”

‘t Hooft: “Ik zie het niet meer als een hype,

maar als een trend. Kijk bijvoorbeeld maar

naar de enorme vraag naar havermout. Die

vraag wordt gecreëerd doordat iemand het

stempel superfood is gaan gebruiken. Je kunt

je afvragen of de invloed van bijvoorbeeld De

Voedselzandloper blijvend is. Van de andere

kant, er blijft altijd íets van over. Kijk eens

naar het bewustzijn van de consument over

bijvoorbeeld suiker.”

Van Es/Bergsma (beiden PepsiCo): “Dat van die

havermout klopt, Quaker Oats-havermout is

weer helemaal terug van weggeweest.”

Lommen: “De shopper loopt met zijn lijstje

door de winkel en past dan de kennis toe over

glycemische indexen en trage koolhydraten?”

Van Dongen: “Want ons betreft, je moet

transparant zijn: zet op je verpakking wat deze

voeding inhoudt en wat het doet.”

De Kruijf: “Ik wil er toch ook iets tegen

inbrengen. Er is ook commentaar op De Voed-

selzandloper. Bijvoorbeeld dat je vette vis niet

vaker dan drie keer er week moet eten. En: het

wachten is op het eerste schandaal rondom de

gojibes. We hebben als A-merkartikelfabrikant

de verantwoordelijkheid om in deze bewegin-

gen transparant en veilig te blijven.”

‘t Hooft: “En retailers hebben de verantwoor-

delijkheid om een gezond aanbod te presen-

teren waar de consument zijn eigen keuze uit

kan maken. Met meer verantwoordelijkheid

en duidelijk communiceren over de ingrediën-

ten die je in je product stopt, ben je ook bezig

met de toekomst van je merk en winkel. Wij

zien duidelijk dat de huidige producten steeds

gezonder worden. Maar er zal daarnaast op

dat punt nóg veel veranderen, dat kan bijna

niet anders.” ■

Jolanda Laurijsen (Mondelēz): …ontbijt aanpas-

sen aan hoe de dag is ingedeeld…

40-47 Discussie 47 07-04-2014 12:18:07

Page 48: FP_2014_04

NIEUW!

*uitgaande van het gemiddelde vetgehalte van andere muesliproducten

Verkrijgbaar in twee varianten: Rozijnen & Rode appel

en Cranberries, Pompoenzaden & Amandelen.

Special K Crunchy Muesli bevat maar liefst 5 volkoren-

granen en is 40% minder vet*! De impact in uw schap

zal maximaal zijn, dankzij de luxe en opvallende

verpakking. Een verpakking die overigens makkelijk

hersluitbaar is: duurzaamheid voorop!

Special K Crunchy Muesli is dan ook een verrijking voor

uw ontbijtgranenschap en zal beslist nieuwe shoppers

naar de categorie trekken. Niet in de laatste plaats

door de uitgebreide mediaondersteuning: tv, print,

online en bij u op de winkelvloer.

Neem snel contact op met uw Kellogg’s

accountmanager!

PIKT U OOK EEN GRAANTJE MEE?

Kelloggs Special K lanceert een nieuwe, heerlijke Crunchy Muesli met 5 volkorengranen en 40% minder vet*

Gemakkelijk

hersluitbaar!

5 volkoren

granen

40% minder vet*

48 ADVE Kelloggs 48 07-04-2014 12:21:13

Page 49: FP_2014_04

49FoodPersonality april 2014

Kellogg’s werkt de laatste twee jaar aan een bredere pro-positie van Kellogg’s Special K, waardoor consumenten op elk moment van de dag voor een Special K-product kunnen kiezen. Met Special K Crunchy Muesli bouwt Kellogg’s ook het aanbod voor het ontbijt verder uit.

Jeroen van Dongen, business unit director Nederland, en Delphine Coremans, cereal business unit lead Benelux

Kellogg’s opereert in de ontbijtmarkt met

Kellogg’s Cornflakes, Special K, All Bran en

diverse kinder- en tienerproducten als Coco

Pops, Frosties, Honey Pops en Tresor. Jeroen

van Dongen, business unit director Nederland:

“Special K is een van onze grootste merken

en heeft een stevige positie opgebouwd als het

merk waar je voor kiest als je goed voor jezelf

wilt zorgen en je goed in je lichaam wilt voelen.

Vier van de vijf vrouwen besteden aandacht

aan hun figuur wat een belangrijke rol speelt bij

de aanschaf van voeding. We willen het merk

Special K breder neerzetten en hebben de laat-

ste twee jaar ook een positie verworven buiten

ontbijtgranen.”

Delphine Coremans, cereal business unit lead

Benelux: “Met Special K Pleasure en Special

K Biscuit Moments hebben we een plaats

veroverd in de tussendoortjes. En met de

introductie van Special K Cracker Crisps heb-

ben we een plaats tussen de salty snacks voor de

avond verkregen. Zo kan onze doelgroep op elk

moment van de dag voor een product van Special

K kiezen.”

GemakOok het ontbijtsegment bood volgens Van Don-

gen nog genoeg uitdagingen voor Kellogg’s. “Kro-

kante muesli is een groot segment in ontbijt en

we zagen een kans om hier een rol te spelen met

ons grootste merk. Kellogg’s heeft het in de genen

om zich in te spannen voor een evenwichtig,

verantwoord ontbijt, wat we ook uitdragen met

onze slogan ‘it all begins with a good start’. Dat

goede, evenwichtige begin van de dag bestaat uit

granen, fruit en zuivel. De meeste Nederlanders

erkennen het belang van een goed ontbijt, Consu-

menten zoeken ontbijtproducten die nutritioneel

interessant zijn en tevens gemak bieden. Ze kiezen

dan ook vaker voor ontbijtgranen, een segment

waarvan de omzet in de Nederlandse foodsector

de afgelopen tien jaar is verdubbeld. Die omvat

momenteel € 160 miljoen. Toch kunnen de fre-

quentie en de de penetratie nog goed groeien; 65%

van de Nederlanders koopt ontbijtgranen, terwijl

in de ons omringende landen dat percentage

gemiddeld 75 is.”

Nieuwe impulsCoremans: “Ons merk Special K is klaar voor

verdere groei. Onlangs hebben we in heel Europa

Special K Crunchy Muesli geïntroduceerd, een

evenwichtige en smakelijke muesli die 40% min-

der vet dan de gemiddelde krokante muesli´s en 5

volkorengranen bevat - tarwe, gerst, haver, spelt en

rogge - waardoor het rijk is aan vezels. Special K

Crunchy Muesli brengen we in twee smaken: cran-

berries/pompoenzaden/amandelen en rozijnen/

rode appel. We hebben Special K Crunchy Muesli

verpakt in een zak die hersluitbaar is en een ven-

ster bevat. Met dat laatste bieden we de shoppers

letterlijk transparantie, zij kunnen de ingrediënten

al in het schap zien. We ondersteunen de intro-

ductie momenteel met een 360°-promotiecampag-

ne: via tv-commercials, advertenties in magazines

en sampling maakt de consument kennis met de

nieuwe muesli. Innovatie is een kernwaarde voor

Kellogg’s. Omdat veel consumenten op zoek zijn

naar producten die minder vet en meer vezels

bevatten, hebben we vorig jaar het recept van de

Special K-flakes aangepast. Dat is door de consu-

ment goed ontvangen, het merk heeft er een flinke

stimulans door gekregen. Nu is het tijd om verder

te groeien en Special K Crunchy Muesli is daarbij

een schot in de roos.”

Van Dongen: “Special K Crunchy Muesli is in de

supermarkt uiteraard bij de andere ontbijtgranen

te vinden. Door het innovatieve karakter van deze

muesli was de distributie snel op orde. We streven

naar optimale herkenbaarheid in het schap en

verleiden de shopper met het nieuwe design om

Special K Crunchy Muesli uit te proberen.” ■

KELLOGG’S EN ONTBIJT

Special K Crunchy Muesli: ‘Meteen te zien’

49 ADVO Kellogg 49 07-04-2014 16:17:12

Page 50: FP_2014_04

50FoodPersonality april 2014

BELVITA BREAKFAST MET LANGZAME KOOLHYDRATEN:

‘Niet zomaar een nieuw ontbijtbiscuit’Een op de drie Nederlanders slaat het ontbijt wel eens over omdat ze ‘s ochtends niet genoeg tijd hebben. Speciaal voor deze gehaaste consument introduceert Mondeleēz Inter-national Liga BelVita Breakfast ontbijtbiscuits met langzame koolhydraten.

Wetenschappelijk onderbouwdEr zijn in de supermarkt al veel producten te

vinden voor een snel ontbijt, maar niet met

een wetenschappelijke onderbouwing zoals

BelVita Breakfast, zegt Baas. “Een unieke

introductie, die de hele categorie een boost

kan geven. BelVita Breakfast is het resultaat

van meer dan tien jaar onderzoek en is niet

zomaar een nieuwe ontbijtbiscuit. Door de

zorgvuldig geselecteerde ingrediënten en het

gecontroleerde bakproces bevatten de biscuits

langzaam verteerbaar zetmeel, dat voor het

geleidelijk afgeven van koolhydraten zorgt.” De

Europese Commissie heeft het positieve advies

van de Europese Voedselautoriteit EFSA in

wetgeving overgenomen waardoor de claim

‘consumptie van producten met een hoog

gehalte aan langzaam verteerbaar zetmeel

doet het bloedglucosegehalte na een maaltijd

minder stijgen dan producten met een laag ge-

halte aan langzaam verteerbaar zetmeel’ door

BelVita Breakfast mag worden gevoerd.

Internationaal platformDe introductie van BelVita Breakfast vindt

plaats binnen een internationaal platform

van Mondeleéz. Van den Bergh: “We hebben

deze ontbijtbiscuits wereldwijd gelanceerd;

in Engeland heeft het sinds de introductie in

2010 een enorme markt gecreëerd en waarde

aan de hele ontbijtcategorie toegevoegd. De

omzet van BelVita Breakfast is overal additi-

oneel op ontbijt gekomen. Ook in Nederland

was de distributie snel op peil, Liga BelVita

is ondertussen in bijna iedere supermarkt in

Nederland verkrijgbaar. Wat we na de introduc-

tie in week 8 aanvullend hebben uitgeleverd, is

boven verwachting. De handel reageerde ook

heel positief, vooral de wetenschappelijke on-

derbouwing sloeg aan. Onze oplossing voor de

gehaaste ontbijter is in het schap van de brood-

vervangers op z’n plek. Om plaats te maken

voor BelVita Breakfast hebben we onder andere

in eigen vlees gesneden, bijvoorbeeld door Liga

Vitalu minder breed te presenteren.”

Verder uitbouwenDe consument is met een grootse campagne

warm gemaakt voor BelVita Breakfast. Baas:

“We zijn tijdens deze introductieperiode overal

aanwezig waar de gehaaste ontbijter ook is. Je

ziet BelVita Breakfast langs de snelwegen, in

het out of home kanaal, we hebben samples

uitgedeeld op treinstations en zijn op kantoren

langsgegaan om het als ontbijt aan te bieden.

In de communicatie wordt ook verteld waar

BelVita Breakfast te vinden is. Het schap met

broodvervangers wordt momenteel bovenge-

middeld door ouderen bezocht, maar wij mik-

ken op een jongere doelgroep. Daarom is het

ook zo’n mooie aanvulling op de categorie. Dit

kwartaal laten we de consument kennismaken

met het merk en zetten we ons in om de weten-

schap achter Liga BelVita langzaam maar zeker

gemeengoed te laten worden. Daarnaast zullen

we volop aanwezig zijn op de winkelvloer.” ■

Koen Baas, senior brand manager.

BelVita Breakfast is verkrijgbaar in de smaken ‘Cranberry’, ‘Melk & Granen’ en ‘Meergranen’ en als sandwich ontbijt biscuits met yoghurt-vulling in diverse smaken.

Mondeleēz is in de ontbijtmarkt actief met

broodvervangers van Lu Cracotte en Liga Vitalu

en met zuivelspread Philadelphia. Kim van den

Bergh, category manager: “We hebben onlangs

een kwantitatief onderzoek laten verrichten on-

der 1.300 mensen door Peil.nl. Daaruit bleek dat

een op de drie Nederlanders minstens eenmaal

per week het ontbijt overslaat. Te weinig tijd is de

voornaamste reden; 82% zegt namelijk het ontbijt

wel belangrijk te vinden.”

“De haastige ontbijter zoekt een oplossing om

op een snelle manier de juiste voedingsstoffen

binnen te krijgen”, zegt Koen Baas, senior brand

manager. “Daarom hebben wij BelVita Breakfast

op de markt gebracht, de enige ontbijtbiscuits

waarbij wetenschappelijk bewezen is dat ze lang-

zaam koolhydraten vrijgeven gedurende 4 uur

als onderdeel van een gebalanceerd ontbijt. Met

een ontbijt met BelVita heb je energie voor de

hele ochtend en als je het combineert met fruit en

zuivel past het perfect binnen een verantwoord

voedingspatroon.”

50 ADVO Mondelez 50 07-04-2014 16:19:13

Page 51: FP_2014_04

Create delicious moments of

HET NIEUWE O OODE GEHAASTEOCHTEND!

GA

LiGA belVita Breakfast: energie voor de hele ochtend*

GA

H

51 ADVE Mondelez 51 07-04-2014 16:53:28

Page 52: FP_2014_04

52FoodPersonality april 2014

Bolletje is goed bezig!Bolletje introduceert Goed Bezig!, het tussendoortje met het goede gevoel van het ontbijt. De introductie vormt de vervolgstap van Bol-letjes succesvolle ontbijtstrategie die het bedrijf in staat stelt jaar na jaar harder te groeien dan de markt. “We gaan een nieuw segment bouwen binnen tussendoor”

Sinds 2009 ligt de focus van Bolletje op ontbijt.

Afgezien van beschuit, waarin het bedrijf van

oudsher al een marktleidende positie heeft, is

Bolletje in de markt van ontbijtproducten de uit-

dager van de gevestigde orde. Ga maar na: sinds

2010 heeft het knäckebröd en crackers geïntro-

duceerd en later ook ontbijtkoek. En die rol van

uitdager, die bevalt Bolletje eigenlijk wel. “Zeker.

Het gaat goed. In de Merken Top 100 zijn we ook

weer gestegen door 8% groei. Sinds 2009 zijn we

met 45% gegroeid, terwijl de ontbijtmarkt in

die tijd met 15% groeide ”, begint commercieel

directeur Jan van Veldhuizen. “Het aardige is dat

we vanuit onze focus steeds meer kennis over de

ontbijtmarkt opbouwen. Zo ontbijten mensen

eerder, maar ook vluchtiger en op meer momen-

ten. Met die in de afgelopen jaren opgebouwde

kennis zijn we eigenlijk steeds beter in staat om

waarde te creëren met ontbijtproducten.”

De introductie van Goed Bezig! is daarmee

eigenlijk een logische vervolgstap. Manager trade

marketing & sales support Geert Jan Zandber-

gen: “We hebben met onze kennis over ontbijten

gekeken naar de tussendoormarkt. Die groeit

namelijk niet en staat zelfs behoorlijk onder druk.

We hebben onderzocht of je een ontbijtaanbod

binnen tussendoor kunt brengen. We richten ons

daarmee dus specifiek op de tussendoormomen-

ten tussen ontbijt en lunch.”

Niet snoepenBolletje heeft daarbij nagedacht over de vraag

hoe je de voordelen van ontbijten kunt vertalen

naar andere momenten. Zandbergen: “Veel tus-

sendoortjes zijn ‘koekgeoriënteerd’. Veelal zoet

dus. Maar kijk je naar de tussendoormomenten

in de ochtend, dan zien we dat veel consumenten

behoefte hebben aan gezondere opties.” “Mensen

willen weliswaar de ochtend overbruggen, maar

willen dan niet snoepen of het idee hebben dat ze

snoepen. We zien dus heel duidelijk ruimte voor

een ontbijtaanbod binnen tussendoor”, aldus Van

Veldhuizen.

Wat dat dan voor aanbod moet zijn, daar bestaat

bij Bolletje een uitgesproken mening over. Neu-

trale smaken en natuurlijke ingrediënten zoals

granen, zaden en noten. Maar ook: de inbeet.

Hard of juist zacht. En de vorm. Zo wordt rond

door consumenten automatisch met koekjes en

dus snoepen geassocieerd. En: de verpakking.

Zandbergen: “Wat betreft verpakking speelt de

zichtbaarheid van het product zelf een belangrij-

ke rol. Als het product in de verpakking zichtbaar

is, geeft dit het gevoel dat het verser en lekkerder

is, terwijl dit op dit moment binnen tussendoor-

tjes maar beperkt gebeurt. Een tussendoortje dat

ontbijt als uitgangspunt heeft, vraagt echter om

een rustiger, natuurlijke verpakking. Schreeuwe-

rige en kleurrijke verpakkingen bieden minder

vertrouwen.”

Merk + innovatiekrachtBolletje is vanuit kennis en onderzoek gestoten

op het inzicht dat er in de tussendoormarkt tot

dusver een leemte bestaat. Van Veldhuizen: “Dat

is onze werkwijze. We proberen voortdurend

inzicht te krijgen in het veranderende ontbijtge-

drag van mensen. Vervolgens proberen we daar

een eigen invulling aan te geven en op die manier

waarde te creëren. Vanuit dat vertrekpunt zijn

we een paar jaar geleden als Bolletje ook met

knäckebröd gekomen. Geen me too, maar met

een eigen signatuur. Oerknäck; steviger qua bite

en met extra vezels. Of rond knäckebröd. En zo

kwamen we ook op broodbeleg in de vorm van

onze Schuddebuikjes. En ook in ontbijtkoek bleek

er ruimte voor een eigen invulling door Bolletje.”

Goed Bezig!, het tussendoortje met het goede

gevoel van het ontbijt, is het begin van een ont-

bijtsegment binnen tussendoortjes, meent Van

Veldhuizen. “Natuurlijk moet ook dit product

zich eerst bewijzen, maar de innovatiekracht

in combinatie met het merk Bolletje met al zijn

positieve eigenschappen en de krachtige, simpele

naam zorgen ervoor dat deze introductie alles

heeft om een succes te worden. Het gegeven dat

wij een Nederlands bedrijf zijn helpt ook mee.

Consumenten hebben een zekere voorkeur voor

Nederlandse bedrijven, daar waar ze een aantal

jaren geleden nog wel eens onder de indruk raak-

ten van buitenlandse merken en producten.”

Verantwoord 11 uurtjeDe positionering als ontbijtproduct binnen tus-

sendoortjes zal naar de stellige overtuiging van

“De natuurlijke goede

start van het ontbijt

wil ik ook later in de

ochtend voortzetten.”

“Ik zoek lekkere maar toch verantwoorde tussendoortjes die ikmeerdere keren per dag kan eten”

52-53 ADVO Bolletje 52 08-04-2014 10:16:17

Page 53: FP_2014_04

53FoodPersonality april 2014

Bolletje aan het succes van Goed Bezig! bijdra-

gen. Zandbergen: “De ontbijtmarkt groeit sterk

door, terwijl die van tussendoortjes onder druk

staat. Goed Bezig! is in meerdere opzichten een

modern antwoord op veranderend ontbijtgedrag.

We gaan met de tijd mee. Het ontbijtmoment

wordt steeds gevarieerder. Goed Bezig! past bij de

moeder die de kinderen iets goed mee wil geven

naar school, de mid-twintiger die niet traditioneel

ontbijt maar ook bij de full-timer die ’s ochtends

weinig tijd heeft om te ontbijten, maar ook niet wil

zondigen als hij of zij om 11 uur trek krijgt.” Er be-

staat volgens Zandbergen een grote drempel om in

de ochtend uitgesproken zoete of hartige tussen-

doortjes te eten. En toch bestaat het grootste deel

van het bestaande aanbod uit dat soort producten.

Van Veldhuizen: “Niet dat Goed Bezig een in abso-

lute termen extreem gezond product is, maar het

is wel een verhoudingsgewijs verantwoorde optie

binnen het bestaande aanbod. Uiteindelijk gaat het

om de perceptie en heb je met Goed Bezig! in de

ogen van consumenten een verantwoord 11 uurtje.

De Goed Bezig!-varianten scoorden in tests erg

goed, juist op aspecten als voedzaamheid, natuur-

lijkheid en ontbijtgevoel.”

Inbeetvarianten opnemenGoed Bezig! is een belangrijke introductie voor

Bolletje. De ondersteuning zal navenant zijn. “We

gaan volop op tv met een volledig nieuwe com-

mercial en uiteraard ook in promotie. Het product

is niet alleen een antwoord op veranderend ont-

bijtgedrag, het is ook het bouwen van een nieuw

segment binnen tussendoortjes. Dus zal dit pro-

duct gedurende langere tijd ondersteund moeten

worden.” “Maar dit zou dan best wel eens kunnen

uitgroeien tot de Cup-a-Soup van de ochtend”,

aldus Van Veldhuizen “We hebben gezegd: niet

één jaar ondersteunen maar drie jaar. Net zoals

we dat met onze ontbijtkoek en ons knäckebröd

hebben gedaan.”

Bolletje gaat ook niet alleen op tv ondersteunen.

Het heeft in de vorm van alle andere Bolletje-

producten natuurlijk een krachtig communi-

catieplatform in handen – er gaan bij Bolletje

wekelijks 600.000 consumentenverpakkingen de

deur uit! “Daarnaast willen we veel laten proeven,

in supermarkten, maar ook in kantoren en op

scholen en universiteiten”, aldus Zandbergen.

Over de acceptatie van Goed Bezig! bij super-

markten is Veldhuizen stellig: “Het zou mij

tegenvallen als niet iedereen meedoet. Nu zal niet

iedereen alle zes de varianten kunnen opnemen

– kleinere winkels bijvoorbeeld – maar je moet

toch eigenlijk minimaal vier varianten opnemen.

Zandbergen: “Om dit concept goed neer te zetten

moet je minimaal de drie inbeetvarianten – zacht,

krokant en stevig (hard) – hebben staan en

eigenlijk ook één of twee smaakvarianten voor de

variatie.” De consumentenadviesprijs van Goed

Bezig bedraagt € 1,99 en is daarmee uiterst con-

currerend in de tussendoormarkt. Bolletje start

de uitlevering in week 18. ■

Manager trade marketing & sales support Geert Jan Zandbergen en commercieel directeur Jan van Veldhuizen met op de achtergrond Goed Bezig! (Foto: Peter Lous)

“Ik wil in de ochtendnog niet het ideehebben dat ik aanhet snoepen ben.”

“Het moet vullend zijn,

maar niet zo machtig en

overheersend dat het

de lunch in de weg zit.”

52-53 ADVO Bolletje 53 08-04-2014 10:16:33

Page 54: FP_2014_04

54FoodPersonality april 2014

Bij Evelyn aan tafel

Door: Evelyn Günther Foto’s: Jan Willem Houweling

Heb je altijd al de ambitie gehad om aan de top te komen?Nee, eigenlijk stond ik daar niet zo bij stil. Ik ben altijd heel erg gedreven met mijn werk bezig ge-weest, maar nooit zo met mijn carrièreplanning. In de afgelopen 27 jaar heb ik steeds gedurende blokken van vijf jaar een uitdagende functie gehad zonder al te veel na te denken over de volgende stap. Ik probeer iedere keer samen met mijn team gewoon de best mogelijke resultaten te behalen. Het gaat erom dat je het elke dag beter probeert te doen dan gisteren. Wat wil jij dat je mensen van je leren?Je moet gelukkig zijn, maar nooit tevreden. Het kan altijd beter. Optimistisch zijn. Kansen zien. Gericht zijn op groei. En als je ergens in gelooft, ga er dan gewoon voor.

Wat vind jij de belangrijkste taken van een leider?Bij leiderschap draait het om de strategie én uit-voering. En om het inspireren van je mensen. De strategie van Unilever Benelux is voor iedereen bij ons helder, ik moet vooral zorgen dat we da-gelijks met elkaar de focus op de uitvoering hou-den. Het merendeel van mijn tijd gaat daarin op en dat vind ik ook leuk. Ik probeer de processen intern te versimpelen, zodat iedereen de ruimte krijgt om de uitvoering goed te kunnen volbren-gen. In mijn ideale organisatie werken mensen gedisciplineerd en omarmen ze die processen die goed werken en hebben ze de vrijheid om te ondernemen. Verder vind ik dat ik als leider de vele facetten van de organisatie moet kennen. Ik bezoek consumenten thuis en in de winkel en ik wil weten wat de retailer bezighoudt. De laatste

tijd ben ik ook in onze fabrieken geweest. Ook daar spreek ik dan medewerkers, hoor ik uit de eerste hand wat er speelt en kan ik bruggen slaan. Bij de buitendienst doe ik precies hetzelfde. Ook intern op kantoor ben ik vaak met collega’s in gesprek. Het liefst in hun eigen werkomgeving. Ik heb een mooi bureau, maar ik heb wel eens voorgesteld om er een openbaar kantoor van te maken, want ik zit er bijna nooit. Welk deel van je werk zou je wel willen missen?Juist de afwisseling van mijn verschillende taken en activiteiten vind ik interessant. De ene keer ben ik in gesprek met een retailpartner en praten we over het groeien van de business, het volgende moment ben ik bij het FNLI om Unilever te vertegenwoordigen, daarna zit ik bij consumen-tenonderzoek om te begrijpen hoe hij of zij onze producten gebruikt en het vierde moment zit ik bij de ‘board’ van Unilever Europa om de regio-nale plannen te versterken. Naast je werk heb je ook nog allerlei maatschap-pelijke functies. Hoe past dat allemaal in je agenda?Gelukkig heb ik een goede persoonlijke assistente op mijn werk en thuis heb ik mijn vrouw. Nu lukt het om alles in elkaar gepast te krijgen. Naast mijn werk hou ik van sport, vooral van de Olym-pische Spelen. Ik ga er graag naar toe als mijn agenda het toelaat. Olympische sporters zijn vier jaar lang aan het trainen en dan moet het opeens gebeuren. Daar heb ik bewondering voor. En ik herken het ook. Alleen krijgen wij bij Unilever na een minder geslaagde prestatie een nieuwe kans in de volgende maand en moeten sporters daar vier jaar op wachten. Ik ben nu bestuurslid

Evelyn Günther van Günther + Van Grinsven Executive Search

interviewt senior managers uit de branche over ‘leiderschap’.

Deze maand Frank Weijers, ‘chairman’ Unilever Benelux.

54 Evelyn 54 07-04-2014 12:21:55

Page 55: FP_2014_04

55FoodPersonality april 2014

van de Johan Cruijff Foundation, die zich inzet

om kinderen met en zonder beperking te laten

sporten en bewegen. Dat geeft me enorm veel

inspiratie, zeker als ik met Johan in gesprek ben

tijdens een vergadering of evenement. Toen ik

bestuurslid van Sire was, had ik dat ook. Ik krijg

daar energie van, niet van het netwerken op

zich, maar van de mensen die zich inzetten voor

de samenleving en voor wie ik veel respect heb.

Wat zijn je drijfveren?Ik wil graag winnen en mijzelf en de organisatie

verbeteren. Ik hou er niet van om te filosoferen

over waar dat vandaan komt. Ik weet gewoon

waar ik energie van krijg en die dingen doe ik.

Hoe krijg je je mensen met je mee?Als leider moet je veel met mensen praten, en

met klanten en leveranciers dialoog voeren om

zo goed mogelijk de marktomstandigheden te

begrijpen. En daar moet je dan vervolgens je

strategie op bepalen en plannen maken. Je moet

nieuwsgierig zijn naar wat anderen vinden en

de dialoog moet je op een integere, respectvolle

manier voeren. Niet zeggen dat het zus of zo

moet, maar wel ervaringen van jezelf benoemen

en uitleggen waarom je iets denkt. Ik hoop dat

ik dat op een charismatische manier kan doen.

Dan wordt het voor de mensen fijn om met jou

te werken en andersom.

Sta je graag op een podium?Dat hoort er ook bij en dat is ook best leuk.

Elke maand hebben we een ‘townhall mee-

ting’. Dan spreek je een groep van 300 tot 400

medewerkers toe en geef je een terugblik op

de afgelopen maand en een vooruitblik op de

onderwerpen van de volgende maand. Maar dit

doe ik samen met ons leiderschapsteam. Het

is wel goed dat een chairman zo’n bijeenkomst

opent en afsluit, maar ik wil niet de hele tijd

volpraten.

Wat was voor jou een belangrijk leermoment?In 2003 kwam ik terug uit Italië, op het mo-

ment van een grote prijsverlaging. Toen heb ik

geleerd dat je op je sterkst bent als je een kans

ziet. Als management team hebben we destijds

besloten om te investeren, tegen de draad in.

Op het moment dat iedereen denkt dat het

moeilijk is en ze hun winst willen beschermen,

krijg je juist kansen om harder te groeien en je

positie en merken te versterken als je juist wel

investeert. Mijn advies is dan ook: ‘never waste

a good crisis’.

Met welke competenties heb jij het verschil gemaakt?Uiteindelijk gaat het om het kunnen bouwen

van teams en om talenten. Als je dicht bij men-

sen blijft, hun talenten waardeert, authentiek

bent en ervaringen deelt om er gezamenlijk

beter van te worden, zit je goed. En ik ben,

afgezien van een optimist, ook een realist en

pragmaticus. Die actiegerichtheid is nodig in

onze sector. Output- en altijd resultaatgericht.

Daarnaast ben ik eigenlijk altijd optimistisch

en dat straal ik volgens mij ook uit. Het is

belangrijk dat mensen met plezier naar hun werk

gaan en met plezier met elkaar te werken.

Wat zou je aan je functioneren willen veranderen? Nog betere resultaten halen in de

markt. Het kan altijd beter.

Maar in jouw rol als leider? Je ontwikkelt jezelf toch ook steeds?Als leider heb ik behoefte aan momenten van

reflectie. Daar kom ik niet altijd voldoende aan

toe, al is het ook een kwestie van jezelf daarin

coachen. Je hebt een moment nodig om zaken

goed te analyseren en feiten onder ogen te zien,

om vervolgens daar je plannen eventueel aan aan

te passen.

Zie je al een vernieuwd leiderschap om je heen?Wat ik opvallend en echt heel leuk vind, is dat

er op dit moment allerlei jonge, enthousiaste

ceo’s bij verschillende soorten bedrijven zijn. Zij

gunnen elkaar succes en zijn heel gedreven. Het

is mooi om met elkaar een bepaalde impact te

willen maken. Dat inspireert me. Twintig jaar

geleden was er meer een corporate cultuur. In

mijn generatie is dat heel anders, we zitten dicht

op de business en dat werkt uitstekend. We willen

echt samen dingen voor elkaar krijgen met onze

bedrijven, toegankelijk zijn naar elkaar toe en

elkaar helpen de wereld om ons heen een beetje

beter te maken. ■

‘Gelukkig, maar nooit helemaal tevreden’

54 Evelyn 55 07-04-2014 12:22:00

Page 56: FP_2014_04

56FoodPersonality april 2014

Belgische wrevel over AH groeit met de dagDe Belgische consument komt nieuwsgierig op elke AH-opening af. Waardering

alom. Dus, zegt Rabobank in een recent rapport, zit AH in dat land stevig op koers en

krijgen Delhaize en Colruyt het lastig. Maar kunnen fabrikanten nog lang meedoen

aan de manier waarop AH voor België inkoopt?

Door: Pascal Kuipers Foto: archief FoodPersonality

Niet iedereen heeft zo zijn reserves als het om de

komst van AH in België gaat. Lees op sites van

Belgische kranten de berichten over AH en je

komt ‘posts’ van consumenten als deze tegen: ‘In

die Albert Heijn zie je het personeel tenminste

goed werken. In andere supermarkten stonden ze

soms te lanterfanten en te kletsen, terwijl ze best

een kassa extra konden openen.’ Tsja…

Ook Aline Julia, docente ‘shopmanagement’

aan de Karel de Grote Hogeschool, klinkt in het

Belgische supermarktvakblad Storecheck positief

over de komst van AH. Voorheen had je volgens

haar een sfeervolle supermarkt, maar dan met

navenante prijzen. Of je had een kale winkel, met

lage prijzen. Maar AH brengt lage prijzen in een

sfeervolle winkel, aldus Julia.

AH is tot nu toe in België als een Robin Hood

verwelkomd; de nieuwkomer bevrijdt de

Belgische consument van hoge uitgaven. Maar:

AH doet dat door via Nederland in te kopen.

België heeft anders dan Nederland een ver-

bod op minmarges, de zogeheten regels tegen

lokvogelpraktijken. AH omzeilt die regels door

het assortiment voor de Belgische AH’s via

Nederland in te kopen. Weg lokvogelverbod? AH

zegt zelf dat het niets onbehoorlijks doet. Maar

eind maart ontstond er een tegenbeweging, iets

wat tot nu toe alleen sluimerde. Eerst deed de

Belgische landbouw z’n beklag over AH: de agf

was ‘te goedkoop voor woorden’. Bovendien, AH

zou Nederlands agf in België verkopen. Niet per

se fout, maar AH zou zo de Belgische landbouw

te kort doen. Frans Muller, de nog redelijk verse

bestuursvoorzitter van Delhaize, deed er meteen

een schepje bovenop. Zijn uitspraken in De

Standaard waren een waarschuwing aan AH zelf

en aan de leveranciers van AH en Delhaize: zulke

grote inkoopprijsverschillen kunnen niet. Meteen

daarop reageerde ook de Vlaamse minister-

president Kris Peeters. Binnen de kortste keren

had hij een gesprek met Corné Mulders, bij AH

de verantwoordelijke voor België.

Het resultaat van dat gesprek was voorlopig

verwarrend. Peeters verklaarde duidelijk te heb-

ben gemaakt dat in Vlaanderen leveranciers van

supermarktketens een goede boterham moeten

kunnen verdienen. Mulders liet weten dat AH

gaat kijken of de Belgische praktijk strikter is dan

de Europese gedragscode die AH heeft onderte-

kend. AH heeft gemeld er vóór of rond Pasen op

terug te komen. Maar, aldus Mulders, AH werkt

al jaren met contractteelt en daar gaat AH niet

van afwijken. Peeters leek het meer over de land-

bouw te hebben. Mulders meer over fabrikanten.

Dat is bijlange na niet hetzelfde.

Alleen Colruyt strijdt met AHAnalisten van Rabobank publiceerden afgelopen

februari een rapport over de Belgische super-

marktsector. Rabobank denkt dat Albert Heijn

de doelstelling van minstens 50 winkels in België

in 2016 wel zal halen. In deze opmars van AH,

met daarnaast de opmars van Lidl in dat land,

voorziet Rabobank voor de komende jaren een

daling van het gemiddelde prijsniveau met 5 tot

10%. Hierdoor komt de voor sommige Belgische

retailers riante operationele-winstmarge (zie het

kader) onder druk te staan. Daarmee komt er een

einde aan de jarenlange relatieve rust in België,

waarbij van de grote drie de nummers twee en

drie, Delhaize en Carrefour, de positie van de

nummer één, Colruyt, als prijs- en marktleider

accepteerden.

Delhaize en Carrefour weten dat Colruyt meteen

op prijsverlagingen reageert – de beroemde ‘Rode

Telefoon’: de klant die bij een Colruyt-concurrent

een lagere reguliere prijs of promotieprijs signa-

leert, kan Colruyt bellen en Colruyt past die prijs

dan meteen aan. Sinds jaren hebben Delhaize en

Carrefour daarom de situatie gelaten zoals die

was. Daarbij, ‘lokvogels’ zijn immers verboden en

minder marge zet bij elke partij meteen druk op

de exploitatie, in een branche waar bijvoorbeeld

de lonen hoger zijn dan hier.

Het AH-effect, waarbij de Hollandse prijzen van

AH de Belgische marges uithollen, is volgens

Rabobank een gestaag proces. Want hiervoor

zijn volgens de analisten minimaal 50 Albert

Heijn-supermarkten in België nodig, en de tel-

ler staat vooralsnog op 19. Het zal volgens de

Rabo-analisten nog jaren duren voordat Delhaize

en Carrefour hun nationale prijsniveaus loslaten

om het effect van een steeds groter AH te gaan

bestrijden. Colruyt echter hanteert geen landelijk

identiek prijspeil, de Rode Telefoon doet zogezegd

per marktgebied z’n werk. Met als gevolg; waar

Colruyt met een AH concurreert, heeft het zijn

prijzen al met 5 tot 7% laten zakken.

Inkoop AH: NL-BE Gino van Ossel, marketingprofessor aan de Vle-

rick Business School (Gent, Leuven, Brussel), was

voorafgaand aan de start van AH in België niet

optimistisch over AH’s kansen. Hij zag AH niet

zomaar succes oogsten buiten de grensstreek en

Belgische supermarktondernemers niet snel over-

stappen naar AH. Alleen dat laatste is uitgekomen.

Van Ossel gelooft nu veel meer in slaagkansen

van AH, maar een makkelijke route heeft AH

nog steeds niet. “De stelling van Rabobank, dat

Colruyt als reactie op AH over de hele linie prij-

zen zou moeten verlagen, vind ik te kort door de

bocht. Hun assortimenten zijn te verschillend. Bij

objectieve prijsmetingen blijkt Colruyt goedkoper

dan Albert Heijn. Maar AH speelt een gewiekst

spel op het vlak van prijsperceptie. Zo stunt AH in

categorieën waarin het al scherp geprijsd is, met

merken als Huggies-luiers of Unox-soepen, die in

België niet zo bekend of soms zelfs niet te koop

zijn. Níet met Pampers of met Knorr.”

Minstens zo belangrijk: Van Ossel ziet het nog niet

zo voor zich dat AH het kostenvoordeel van de

huidige inkoop kan behouden. “Door AH België

als apart rechtspersoon in te laten kopen bij AH

Nederland, geniet AH België van de Nederlandse

inkoopvoorwaarden. Bovendien slaagt AH er

zo in om het wettelijke verbod op verkopen met

verlies te omzeilen. Zo kan AH Nederland legaal

met verlies aan AH België verkopen, dat zelf niet

beneden de eigen inkoopprijs hoeft te verkopen.

Maar: zolang AH dit nog op beperkte schaal doet,

komt het ermee weg. Maar als het naar vijftig

winkels of meer doorgroeit, lukt dat niet meer.”

Van Ossels woorden sluiten aan bij wat Rabobank

zegt over die Nederlandse inkooproute van AH

56-57 AH België 56 08-04-2014 09:20:09

Page 57: FP_2014_04

57FoodPersonality april 2014

België. Rabobank stelt dat AH via de Nederlandse

inkoop gemiddeld tot 10% goedkoper inkoopt dan

de Belgische concurrenten. Vandaar dat Belgische

retailers betere condities eisen van hun leveran-

ciers en geïnteresseerd zijn in manieren om ook

zo’n Nederlandse inkooproute aan te leggen. Het

rapport verwijst naar geruchten dat Belgische

retailers door overname van een lokale keten in

Nederland via Superunie zouden willen inkopen.

Maar, daar waar Rabobank dit alleen constateert,

zegt Van Ossel erbij dat dit pad eindig lijkt – de

protesten van Delhaize-topman Muller en van

de Belgische landbouw en een ‘geïnteresseerde’

Vlaamse minister-president illustreren in elk geval

de weerstand.

De Belgische concurrentie gedoogt AH tot nu toe.

Maar hoe groter AH wordt, hoe meer dat zal afne-

men. Van Ossel: “In België is AH op Colruyt na de

goedkoopste. Via mijn gesprekken met leveran-

ciers weet ik dat Carrefour, Delhaize en Colruyt

gemiddeld dezelfde prijzen betalen. Carrefour is

de tweede grootste retailer ter wereld en heeft in

Europa een veel groter volume dan Ahold. Ik kan

me niet voorstellen dat AH betere inkoopprijzen

zou krijgen dan Carrefour. Als AH Nederlandse

A-merken succesvol blijft promoten, gaan andere

retailers die ook voeren. Ook de organisatiestruc-

tuur van leveranciers zal veranderen. Hoewel ze

Benelux-organisaties hebben, kennen ze nog per

land gescheiden verkoopoperaties. En dan is daar

opeens AH, dat van Nederland naar België gaat.

Alles wordt zo transparant en dat zorgt voor stress

onder leveranciers.”

Volgens Van Ossel gaat het niet alleen om de

weerstand bij de Belgische primaire sector. De

Belgische salesverantwoordelijke van een produ-

cent moet nu bij Colruyt, Delhaize en Carrefour

steeds uitleggen dat hij zijn evenknie, de Neder-

landse salesverantwoordelijke die zaken doet met

AH, niet ter verantwoording kan roepen. Impliciet

en wellicht ook onbedoeld gunnen de fabrikanten

daarmee AH betere inkoopcondities, terwijl AH

in België veel kleiner is dan Delhaize, Colruyt en

Carrefour. Hoe lang kunnen leveranciers dit spel

in het voordeel van AH meespelen?

NieuwkomerAH speelt volgens Van Ossel nu nog de rol van

nieuwkomer en uitdager: “Of het nu in de grensre-

gio is of in het veel verder gelegen Roeselare waar

AH onbekend is, door de lage prijzen, slimme

promoties en een uitgekiende marketing, trekt

nieuwkomer AH bij een winkelopening meer

publiek dan Delhaize, Carrefour of Colruyt bij

een opening. Verder zijn het allemaal nieuwe en

schone winkels. Een heel verschil met de vaak

verouderde winkels van de concurrentie. Van

de 19 AH-locaties waren er 15 voorheen niet als

supermarkt in gebruik. Er werkt ook allemaal

nieuw personeel, vriendelijke mensen, naar de

wensen van AH gekneed. Allemaal factoren die

de aantrekkingskracht van AH verklaren. Onlangs

Gino van Ossel (tijdens een presentatie op het Nationaal Food Congres): inkoop van AH zorgt voor stress onder leveranciers.

heeft AH hier in Gent een gloednieuwe winkel

geopend, bij het voetbalstadion. Moeilijk bereik-

baar, in de middle of nowhere. Maar de mensen

stonden rijen dik. Ze komen er op af.”

Maar dat is het succes van de beginner. Van Os-

sel: “Pas vanaf 50 winkels zal de operatie winstge-

vend worden en tot ongeveer 100 locaties kan AH

blijven profiteren van de status als nieuwkomer.

Als er sprake is van enige kannibalisatie bij elke

nieuwe winkel, ben je geen nieuwkomer meer.”

En dan? Ooit zal AH die ene beroemde grens

over moeten. Naar Wallonië… Naar Brussel?

Natuurlijk, vindt Van Ossel. “Ahold is zo interna-

tionaal. Brussel is de Europese hoofdstad en de

hoofdstad van een land van elf miljoen inwoners.

Ik kan me niet voorstellen dat AH er op termijn

geen winkels opent, alleen maar omdat het Frans-

talig is!” En Ahold moet het ‘vandaaruit’ zoeken

richting Namen en Luxemburg, aldus Van Ossel.

Waar koopkrachtigen wonen. In en om Charleroi

en Luik is dat veel minder aan de orde.

Franchisers/CarrefourVolgens het Rabobank-rapport zal AH snel wil-

len uitbouwen: 15 vestigingen per jaar, maakt

50 in 2016. Dat is het doel en dat kan AH ook

wel halen, aldus de analisten. Waar en hoe?

Belgische supermarktondernemers overhalen en

middelgrote overnames. Daar zet Van Ossel zijn

kanttekeningen bij. Hij geeft toe: de plaatselijke

bestuurders zien AH best graag komen. Want

hun inwoners horen en lezen in de media dat AH

niet duur is. Maar dan nog: “Er zijn nauwelijks

regionale overnamepartijen. Die consolidatieslag

is al geweest. De enige opties zijn winkels van

Carrefour of van Louis Delhaize. Vorig jaar is

O’Cool over de kop gegaan, een diepvriesretailer,

met voor Ahold interessante winkellocaties aan

de rand van steden. AH keek ernaar, maar kocht

niet. AH is kieskeurig en onderhandelt hard over

de voorwaarden.” Daarnaast lijken supermarkt-

ondernemers niet hard van stapel te lopen om

AH-franchiser te worden. “Ik heb gesproken

met wat ondernemers die AH heeft uitgenodigd

om winkels en het hoofdkantoor in Zaandam te

bezoeken. Zij hebben uiteindelijk niet voor AH

getekend, vooral vanwege de cultuurverschillen.”

Blijft nog de mogelijkheid over dat Carrefour

zich terugtrekt uit België. Rabobank wijst erop

dat Carrefour in elk geval in winstgevendheid de

zwakke broeder is van de drie grote partijen. De

suggestie is dat AH erop kan wachten dat Carre-

four een keer vertrekt. Maar Van Ossel is het daar

niet mee eens. Twee voorbehouden. “Kan AH

zelfstandig ondernemers die nu niet succesvol

zijn met Carrefour Market, wél succesvol maken?

Ik acht dat onwaarschijnlijk. Zoals gezegd is

Carrefour een heel sterke inkoopmacht. En het

heeft in België al zozeer geherstructureerd dat

het een cashgenererende operatie is. Carrefour

heeft dus geen aanleiding om België te verlaten.

De helft van de Carrefour-omzet is filialenomzet,

maar 80% van de winkels is in handen van de

franchisers. Verkoop levert Carrefour dus niet

veel op.” ■

EBIT Belgische supermarktketens (bron: Rabobank)

Marges in BelgiëDe operationele winstmarge (EBIT) ligt in België op een hoog gemiddelde: 4 tot 5%. Marktleider Colruyt

steekt daar met ruim 8% bovenuit. Ook Delhaize doet het met 6% EBIT-marge goed. Dat geldt echter al-

leen voor de winkels van de franchisers. De filialen van Delhaize behalen 2%, vooral door de andere loon-

kostenstructuur, die z’n weerslag heeft op de vloerproductiviteit. AH België, Aldi en Lidl scoren volgens

Rabobank rond 4 tot 5%. Carrefour en de kleinere ketens scoren beduidend lager: -1 tot 2%.

56-57 AH België 57 08-04-2014 09:20:24

Page 58: FP_2014_04

58FoodPersonality april 2014

Wagner zoekt proeversNestlé Wagner zoekt dit voorjaar proevers voor zijn klassieke steen-ovenpizza’s. Het gaat om een grootschalige activatiecampagne waarbij op ludieke wijze de productkenmerken van de Wagner Original uit de Steenoven in de spotlights worden gezet. De campagne wordt volop op de winkelvloer ondersteund. Tegelij-kertijd introduceert Wagner binnen de Steenoven-reeks de ‘pizza Bianca’’.

Original Wagner uit de Steenoven is al meer

dan 35 jaar een klassieker onder de steenoven-

pizza’s. Ze worden gebakken naar het unieke,

eigen recept van Wagner en hebben een lekker

dunne, knapperige bodem en worden belegd

met sappige, hoogwaardige ingrediënten. De

pizzaspecialist is er daarom van overtuigd dat

het meer consumenten aan zich kan binden door

de steenovenpizza’s te laten proeven. Met het in

levensmiddelenland bekende gezegde ‘proeven is

kopen’ in het achterhoofd, bedacht Wagner een

campagne om dat te bewerkstelligen. De aftrap is

deze maand. Bovendien introduceert Wagner een

tweetal nieuwe smaken: Bacon & Onion en Cheese

& Onion met een crème fraîchesaus als basis in

plaats van de traditionele tomatensaus.

Proevers naar RoompotWagner verloot dit voorjaar gratis ‘Original

Wagner uit de Steenoven proefweekenden’,

en wel in twee Roompot Vakantieparken. Vanaf

begin deze maand brengt Wagner via diverse

mediakanalen op ludieke wijze de belangrijkste

productkenmerken van zijn klassieke steen-

ovenpizza voor het voetlicht. Om consumenten

kennis te laten maken met de bestaande en nieuwe

varianten van de Original Wagner uit de Steenoven

pizza gaat Wagner via Facebook (www.facebook.

com/wagnerpizzanederland) en diverse andere

media op zoek naar tien proevers. De campagne

wordt ondersteund met een tv-commercial om de

naamsbekendheid van Wagner te versterken. In

de commercial oefent een jonge Wagner-fan vol

vuur zijn spreekbeurt over zijn favoriete steen-

ovenpizza in de keuken.

De proevers die tijdens de campagne worden

gevonden, mogen tijdens een lang weekend in

Roompot Beach Resort in Zeeland of Roompot

Weerterbergen in Limburg met het hele gezin de

Original Wagner uit de Steenoven uitproberen.

De winnaars hebben zelf de keuze of ze liever

aan zee of op het Limburgse land pizza’s willen

proeven.

“Dit jaar verloten we in samenwerking met

Roompot ‘vrije tijd’, vooral voor gezinnen een

kostbaar goed. De proeversweekenden zijn

daarom vooral gericht op gezinnen van vier tot

zes personen,” vertelt Henrik Jäger, marketing

manager van Nestlé Wagner. “Ze krijgen een

tegoedbon voor de zes varianten van de Original

Wagner steenovenpizza, zodat ze gezellig met zijn

allen alle smaken kunnen proeven. Plezier voor

het hele gezin!”

De winnaars kunnen hun tegoedbon voor gratis

Original Wagner uit de Steenoven pizza’s inwis-

selen bij de supermarkt op het vakantiepark. Op

een vragenlijst kunnen ze hun bevindingen over

de verschillende smaken doorgeven. “De mening

van de consumenten over onze producten is erg

belangrijk voor ons,” aldus Jäger.

Nestlé Wagner verloot dit voorjaar ‘vrije tijd’. Het stuurt tien gezinnen naar een Roompot-vakantiepark om daar Wagner Original uit de Steenoven te proeven.

Marketing manager Henrik Jäger: “Vooral voor gezinnen is vrije tijd een kostbaar goed. De proeversweekenden zijn daarom vooral gericht op gezinnen.”

58-59 Advo Wagner 58 07-04-2014 15:18:52

Page 59: FP_2014_04

59FoodPersonality april 2014

Nog altijd barrièresWagner, dat deel uit maakt van Nestlé, manifes-

teert zich steeds nadrukkelijker op de Nederlandse

markt. “We zijn sterk vertegenwoordigd binnen

drie segmenten in de pizzamarkt en hebben daarin

nu een marktaandeel van 15%” (YTD wk 08 2014,

red.), aldus Jäger. “Met Wagner Big Pizza richten

we ons op studenten en jongvolwassenen, met

Wagner Sensazione en Wagner Original uit de

Steenoven richten we ons met name op gezinnen

met kinderen en met Piccolinis op gezellige gele-

genheden in familie- en vriendenkring.”

“Onze Big Pizza BBQ Chicken is nog steeds de best

verkochte pizza van Wagner in Nederland. Wagner

heeft een aandeel van 42% (MAT wk 04 2014, red

) binnen wat wel het segment ‘Dik Amerikaans’

wordt genoemd. En zowel bij de Sensazione als de

Piccolinis is de variant salami de best verkochte”,

voegt Noor Rekmans, verantwoordelijk voor

category channel sales development daaraan toe.

“Tegelijkertijd kennen consumenten in Neder-

land de voordelen van vriesversproducten nog te

weinig, waardoor er nog altijd barrières zijn om

aankopen te doen binnen deze categorie. Samen

met het VriesVers Platform en de hele categorie

bundelen we daarom de krachten om de waarde

van vriesvers te bewijzen. Dit is bij uitstek een

kwestie die vriesversaanbieders delen en gezamen-

lijk veel krachtiger kunnen aanpakken. Dat doen

we dus ook.”

Meer omzet en margeNaast die categoriebrede aanpak is Wagner als

pizzaspecialist uiteraard vooral gefocust op de piz-

zamarkt zelf. Vriesverspizza’s laten een lichte groei

zien in volume (2%) en waren vorig jaar volgens

Nielsen-cijfers stabiel in omzet. Pizza’s vormen

samen met ijs en snacks de top-3 binnen de

vriesverscategorie: het aandeel van pizza is 18% en

vormt daarmee een belangrijk deel van de omzet in

de categorie. De buitenshuisconsumptie staat nog

steeds onder druk door de crisis, waardoor thuis

dineren en borrelen belangrijker is geworden. Bo-

vendien heeft de consument minder tijd en wil dus

meer gemak met de avondmaaltijd. Vriesverspiz-

za’s profiteren van beide trends, waarbij ook nog

eens geldt dat vriesverspizza’s bovengemiddeld

vaak worden gegeten door gezinnen met kinde-

ren, de voor supermarkten meest interessante

groep klanten vanwege de hoge bestedingen.

Het segment traditioneel regulier is nog steeds

het grootste segment binnen vriesverse pizza

(54%), dit is ook het segment met de laagste

gemiddelde prijs. Supermarktketens – maar ook

individuele supermarktondernemers – kunnen

shoppers volgens Wagner meer verleiden om het

segment traditioneel premium (steenoven/houto-

ven, red) te kopen, dit zorgt voor groei in omzet

en marge. Daarnaast liggen er kansen om zogehe-

ten light users – shoppers die maar af en toe een

pizza kopen – te herinneren. Deze groep erkent

weliswaar het gemak, maar pizza staat (nog) niet

op de lijst met standaardgerechten. Een andere

manier om de categorie te laten groeien, is het

stimuleren van andere gebruiksmomenten dan de

maaltijd door mini-pizza – bij Wagner heten ze

Piccolinis - een prominente plek te geven in het

schap.

De campagne van dit voorjaar brengt niet alleen

pizza als makkelijke maaltijd onder de aandacht,

maar door de Wagner Original uit de Steenoven

als onderwerp van de campagne te kiezen, krijgt

ook het segment tradtioneel premium weer een

extra impuls.

Voor supermarkten biedt de campagne een uit-

gelezen kans om de omzet en marge in vriesverse

pizza’s te stimuleren. De campagne wordt door

Wagner op de winkelvloer namelijk volop on-

dersteund. Het wordt doorvertaald met speciale

POS-materialen. Via Nestlé Wagner Field, de

buitendienst van Wagner, worden vloerstickers,

stickers voor op de vriezer en schapkaarten

verspreid. Hiermee wordt de link gelegd met de

campagne op tv en internet. Op de materialen

zelf wordt de consument vooral gewezen op

de lekker dunne en knapperige bodem van de

Wagner-steenovenpizza’s. ■

Pizza Bianca

Naast de bekende smaken Salame, Mozzarella,

Hawaii en Diavolo introduceert Wagner dit voor-

jaar twee nieuwe varianten van de Original Wag-

ner uit de Steenoven in de supermarkt: Bacon &

Onion en Cheese & Onion. Het bijzondere aan

deze pizza`s is dat als basis een crème fraîche-

saus wordt gebruikt in plaats van tomatensaus.

Hiermee betreedt Wagner de nog grotendeels

onontgonnen markt van de pizza Bianca.

Rekmans: “Met de nieuwe smaken spelen we in

op de behoefte van de consument aan variatie.

Mensen willen nou eenmaal wel eens iets anders

dan de klassieke tomatensaus. Je ziet deze trend

van de pizza Bianca ook in de buitenshuismarkt.

Als pizzaspecialist en een van de grootste produ-

centen van vriesverse pizza’s in Europa, volgen

wij trends als deze nauwgezet en vertalen die in

nieuwe, overtuigende smaken.”

Noor Rekmans, category channel sales development: “Nederlandse consumenten ken-nen de voordelen van diepvriesproducten nog te weinig, waardoor er nog altijd barrières zijn om aankopen te doen binnen deze categorie.”

Sticker voor op de vriezer in de super-markt ter ondersteu-ning van Wagners voorjaarscampagne waarin het onder meer via Facebook op zoek is naar proevers.

58-59 Advo Wagner 59 07-04-2014 15:19:07

Page 60: FP_2014_04

60 FoodPersonality april 2014

IRI: Nederland nog zwakjesEuropa krabbelt op van de zware economi-sche crisis van de laatste jaren. In Europees perspectief springen de zwakke prestaties van de Nederlandse FMCG-sector in IRI’s laat-ste Top Line Report in het oog. Na Grieken-land zijn we het zwakste jongetje van de klas.

Wat valt op aan de prestaties van Nederland en

onze FMCG-sector? Economische krimp (-1,8% in

2013), laag consumentenvertrouwen en navenante

–bestedingen (-2,4% in 2013) , een verhoudings-

gewijs hoge infl atie (3,1% in 2013 en daarmee

SUPERMEDIAEen rubriek over de ‘media effi ciency’ van supermarkten en A-merken; hoe manifesteren zij zich in de traditionele en nieuwe media en hoe eff ectief is die inzet?

dubbel zo hoog als in de rest van Europa) en

een nog altijd stijgende werkloosheid. Tot zover

Nederland.

En de sector? Terwijl er in de meeste Europese

landen sprake was van groei (in geld), bleef

Nederland (samen met Griekenland en Italië)

achter. De groei werd in de meeste landen aange-

jaagd door prijsstijgingen, terwijl volumes vrijwel

overal onder druk stonden, zo blijkt uit IRI’s

meest recente Top Line Report met cijfers tot en

met het vierde kwartaal van vorig jaar.

In nagenoeg alle onderzochte landen stijgt de

FMCG Q4 2013: % change versus previous year

VALUE TREND

VOLUME TREND

The final quarter of the year was a poor one for most countries. Only in Italy and Greece was Q4 showing a better trend than Q3 but this was one of slower volume decline, rather than growth.

Unit trend for Greece

PRICE INCREASE IS INFLATING VALUE SALES EVERYWHERE, EXCEPT IN GREECE.

Q4 2013Average +0.3%

Q4 2013 Average

- 1.1%

DEZE MAAND

Het blijft verbazen, de hoeveelheid tijd die mensen

op Facebook spenderen. Wat we hier zien is welis-

waar de optelsom van alle leden van een huishou-

den gedurende drie maanden, maar toch. Het zijn

hoge gemiddelde cijfers. Aldi-klanten spenderen de

meeste tijd op Facebook. Het verschil met andere

formules is ook best groot (scheelt 467 minuten tus-

sen Aldi en Albert Heijn). Van Lidl weten we dat het

een actieve Facebook-strategie heeft . Wellicht een

idee voor Aldi, gezien deze cijfers?

Van de onderzochte formules zitten de klanten van

Albert Heijn het meest op Twitter. Wat AH daarmee

kan valt te bezien. Over het algemeen worden de

commerciële mogelijkheden van Twitter als beperk-

ter gezien.

Pinterest scoort onder Jumbo-klanten dan weer het

hoogst, al spenderen mensen daar in vergelijking

met andere social media relatief weinig tijd. Daar

staat wel iets tegenover: Pinterest wordt vooral door

vrouwen gebruikt en zet door het sterk visuele ka-

rakter sneller aan tot aankopen. Hier liggen kansen,

maar dan moet Pinterest wel doorgroeien.

promotiedruk. Groot-Brittannië blijft weliswaar

kampioen promoties (promotiedruk 53,1%!),

maar ook in Nederland was er vorig jaar sprake

van een fl inke stijging, tot 23,5% in het derde

kwartaal (en een lichte terugval in Q4).

Het beeld dat IRI van de Nederlandse sector

schetst ziet er niet fl orisant uit, zeker in Euro-

pees perspectief. En hoewel de berichten over de

Nederlandse economie intussen verbeteren, geeft

de door IRI geschetste omzetontwikkeling – met

een uiterst zwak laatste kwartaal (Q4) – nog het

nodige te denken. ■

Food volume declined faster in Q4 2013 than ever seen before despite price rises reducing. Non-food volume continued to fall sharply.

FOOD SALES IN THE NETHERLANDS, % CHANGE, YEAR-ON-YEAR (Packaged food, confectionery, drinks, exc. alcohol)

NON-FOOD SALES IN THE NETHERLANDS, % CHANGE, YEAR-ON-YEAR (Pet food, health, toiletry, household)

Source: IRI, all outlets

Q2 2009 Q3 2009 Q4 2009 Q1 2010 Q2 2010 Q3 2010 Q4 2010 H1 2011 Q3 2011 Q4 2011 Q1 2012 Q2 2012 Q3 2012 Q 4 2012 H1 2013 Q3 2013 Q4 2013

Q2 2009 Q3 2009 Q4 2009 Q1 2010 Q2 2010 Q3 2010 Q4 2010 H1 2011 Q3 2011 Q4 2011 Q1 2012 Q2 2012 Q3 2012 Q 4 2012 H1 2013 Q3 2013 Q4 2013

60-61 Promokoper-Ammerlaan 60 08-04-2014 09:18:40

Page 61: FP_2014_04

61FoodPersonality april 2014

Anneke Ammerlaan, trendonderzoekster voor voeding en

consumentenwensen, beoordeelt de branche op het even-

wicht tussen goede smaak en commercie.

E-mail: [email protected]

‘Zijn insecten en wilde planten dé oplossing voor het wereldvoedselprobleem?’, vroeg een

deelnemer aan de studiereis. ‘Nee’, was het antwoord van Michael Bomfrost, directeur

van het Nordic Foodlab in Kopenhagen. ‘We moeten denken in systemen. Insecten en

wilde planten zijn onderdeel van ons eco-systeem en daarmee onderdeel van het totale

voedingspakket.’ Onmiddellijk begon het in mijn hoofd te ratelen! ‘Systeemdenken’

Als ik kook, denk ik in een systeem van ingrediënten. Stel, ik wil een salade maken: welke sla neem ik

deze keer, kies ik voor tomaten of komkommer in de salade of misschien rauwe venkel of misschien

wel iets van fruit, zijn er nog lekkere kruiden die in mijn salade passen? Et cetera. Of een stoofschotel:

welk vlees zal ik daarvoor eens nemen en maak ik hem met tomaten en welke tomaten moet ik dan

hebben? Gebruik ik verse tijm of gedroogde kruiden?

De supermarkt denkt ook in een systemen: afdelingen – agf, vlees, zuivel, droge kruidenierswaren -

en binnen die afdelingen weer in categorieën: tomaten, sla, varkensvlees, kip, Italiaans, sauzen. Een

systeem dat totaal niet aansluit bij het systeem van koken. Want daarin denkt de moderne consument

‘hoe ga ik koken?’ en niet meer ‘wat ga ik koken?’. Dus stoven, roerbakken, een salade. En daar is de

supermarkt niet op ingericht.

Stel, ik wil een stoofschotel maken en ga zonder vooropgezet ingrediëntenplan de winkel in. Voor

mijn stoofschotel moet ik eerst naar de vleesafdeling, daar moet ik alle categorieën vlees – kip, rund-,

varkensvlees – door om daartussen de stoofsoorten te vinden en mijn keuze te maken. Dan moet ik

(meestal terug) naar de agf-afdeling voor de bijpassende groenten. Laten we aannemen: ik kies to-

maten. Welke moet ik dan uit dat giga-aanbod hebben? Op de agf-afdeling kijk ik meteen even welke

verse kruiden er zijn, dan snel naar gedroogd voor het aanbod. Ik ben al moe voor ik thuis aan het

koken begin. Dus maak ik weer een lijstje om toch nog enigszins vlot er doorheen met als gevolg toch

weer dezelfde stoofpot. Men zegt wel eens: de consument heeft een repertoire van tien gerechten. En

dat begrijp ik. Het systeem van de supermarkt biedt je, ondanks het immense aanbod, nauwelijks de

mogelijkheden om te variëren.

Kan het anders? Ja. Dat zag ik in Denemarken: een geconditioneerde agf-afdeling, ingedeeld op be-

reiding. De salade-ingrediënten bij elkaar. Met de meest geschikte tomaten – cherry en cocktail – om

rauw te eten. Plus dressings etc. in de buurt. Een tafel met groenten om te stoven: wortels, knollen en

ja, de vleestomaten. Plus de kruiden ernaast. Inspirerend. En een lust voor het oog met al die kleuren

naast en door elkaar. Nadat de deelnemers van de studiereis het dogma konden loslaten dat ‘volgens

consumentenonderzoek’ de consument alle tomaten bij elkaar wil hebben, werden ze enthousiast en

zagen ze, ook door klanten te observeren, hoe leuk en makkelijk dit denken volgens het ‘kooksysteem’,

het kiezen van groenten wordt. Ik kan niet wachten om vanuit dit perspectief de vleesafdeling aan te

pakken, want daar is de meeste winst te halen. En dat kan zonder ambachtelijke slager.

Systeemdenken

Column Anneke Ammerlaan

“Het systeem van de supermarkt biedt je nauwelijks de mogelijk-

heden om te variëren”

Vakcentrum start vereniging voor franchise-verenigingenHet Vakcentrum maakte vorige maand bekend een nieuwe, eigen franchisersvereniging te starten. Het wordt een ‘vereniging voor franchi-senemersverenigingen’. Dus een eenheid waar de vertegenwoordigers van de vereniging van AH-franchisers, van Jumbo-franchisers, van Emté-franchisers etc. zitting in nemen. Het Vakcen-trum zegt deze vereniging in het leven te roepen om ‘samen sterk te staan’ in de behartiging van belangen van supermarktondernemers.Volgens het Vakcentrum wordt de samenwerking tussen franchisegevers (AH, Jumbo, Emté etc.) en franchisenemers (de aangesloten ondernemers) ‘eenzijdiger’. Dat houdt in dat een ondernemer steeds minder zelf kan bepalen hoe hij zijn fran-chisenemerschap invult. Het Vakcentrum baseert zich op een rapport dat het zelf in januari dit jaar heeft uitgegeven. Daarin wordt gepleit voor in-voering van wetgeving hierover. Aan de hand van wetgeving kan de relatie tussen franchisegever en franchisenemer weer ‘evenwichtiger’ worden en worden ‘misstanden in de relatie tussen die twee voorkomen’, aldus het Vakcentrum.Voor alle duidelijkheid vermeldt het Vakcentrum er maar bij dat franchisegevers geen lid zijn van het Vakcentrum. Dat was binnen de sector zelf allang zonneklaar, uiteraard.Het initiatief van het Vakcentrum kon eigenlijk wel verwacht worden. Ten eerste zijn Albert Heijn en zijn franchisers al jarenlang in conflicten verwikkeld. Onlangs nog kwam naar buiten dat de AH-franchisers weiger-den de door AH gevraagde extra dc-kosten te be-talen. Volgens de franchisers waren deze kosten ‘voorraadkosten, die de leverancier allang heeft betaald’. En denk ook aan het feit dat momenteel AH-franchisers hun eigen netwerk van afhaal-punten aan het bouwen zijn, los van de zogeheten ‘pick-up points’ van Albert Heijn zelf. Ten tweede is er door de consolidatie in de su-permarktsector sprake van een steeds snellere en grootschaliger ‘verhuizing’ van een aangesloten ondernemer van de ene formule naar de andere, iets wat vooral is gebeurd onder ondernemers die van Super de Boer en C1000 kwamen en nu Jumbo-franchiser zijn geworden.Begin volgende maand, tijdens de Dag van het Vakcentrum, zullen de plannen en voornemens concreter worden gemaakt. Een deel van dat jaarlijkse evenement is alleen toegankelijk voor leden. Met dit initiatief wordt de manoeuvreerruimte van het Vakcentrum een stukje moeilijker. Het Vakcentrum werkt voor politieke kwesties vaak nauw samen met de koepelorganisatie CBL. De leden van het CBL zijn de franchisegevers. ■

60-61 Promokoper-Ammerlaan 61 08-04-2014 09:18:55

Page 62: FP_2014_04

62FoodPersonality april 2014

FOOD RETAIL IN ZWITSERLAND

Jelmoli Gourmet Factory

In de reeks formules

uit de Zwitserse

levensmiddelenmarkt,

met beelden en

indrukken van Erik

Hemmes.

Deze maand: Jelmoli

Door: Gé Lommen Foto’s: Erik Hemmes

Na Migros in FoodPersonality januari, Coop fe-bruari en Manor in maart pakken we ‘dat andere warenhuis in Zwitserland’ er eens bij: Jelmoli. En als het dan om vestigingen gaat, zijn we snel klaar: Jelmoli begon ooit in Zürich, en eindigt daar ook.

Wat is Jelmoli vandaag de dag? Een warenhuis met vooral kleding, en dan vooral hoog-in-de-boommerken. De opzet is shop-in-shop, een hoekje Armani hier, een hoekje Parajumpers daar, een hoekje Shiseido verderop en zo verder. Beneden een foodafdeling, met nog ergens een

barretje, boven in een restaurant. De omzet: ruim € 200 miljoen. Wat van die omzet is foodomzet? Dat is niet bekend. Wel de naam; Jelmoli Gourmet Factory. Die naam illustreert dat ook de levens-middelenafdeling geen ‘middle of the road’ is: de nadruk ligt op eigen productie en verwerking.

Het Jelmoli-gebouw is een herkenningspunt in hartje Zürich, natuurlijk ook doordat Jelmoli al sinds 1897 in dit gebouw huist. Sommige delen zien er volstrekt anders uit dan deze ingang, omdat er na 1897 is bijgebouwd. Het warenhuis heeft een eigen parkeergarage.

Jelmoli Gourmet Fac-tory omvat ook ‘bakker Steiner’. Dat moet een bijzondere bakker zijn, want Jelmoli noemt hem vaak in z’n mar-ketingcommunicatie. Aan de zijwand van de brood- en gebak-afdeling zien we ‘Hand aufs Herz. Von Hand gefertigt’. Geen fabrieksbrood dus.

Een zee van spotjes over de ruimte. Jelmoli Gourmet Factory omvat zo’n 1.500 m2 vvo. Hemmes: “Het assortiment is vergelijkbaar met food van een supermarkt, alleen dan: van alles het beste. En geen non-food. Overal zien we ook bordjes met ‘Vom Feinsten’.” De ruimte heeft een industriële aan-kleding; geen simpel systeemplafond. En over aankleding gesproken; de medewerkers zijn gekleed in wit over-hemd met rood strikje, horeca-achtig.

62 Hemmes 62 07-04-2014 12:22:58

Page 63: FP_2014_04

63FoodPersonality april 2014

Als we Jelmoli ergens mee moeten vergelijken, dan is het niet de Bijenkorf. Veeleer Kadéwé in Berlijn of Harrod’s in Londen. Die associ-atie ontstaat ook doordat Jelmoli alleen dat ene grote pand in die een stad omvat.Net als die Duitse en Britse illustere naam is ook Jelmoli een grote naam in de detailhandel. Het behoort tot de eerste warenhuizen. Het was ene Johann Peter Jelmoli-Ciolina, die in Zürich in 1833 een modewinkel begon. Daar was hij vroeg mee, in Engeland waren er net een paar begonnen (op Dennett na, bijna een eeuw eer-der). Jelmoli verhuisde zo rond 1870 naar het huidige pand in hartje Zürich en was toen al het aanbod aan het uitbreiden, totdat er rond 1900 van een echt warenhuis sprake was. Het ging jarenlang goed met Jelmoli, in 1952

Het aanbod wijnen en gedistilleerd kan zich meten met de grootste slijters. Een onderdeel hiervan is ‘Weinkellerei Mövenpick’, de naam die bekend is van hotels en die wij vooral ook als een ijsmerk kennen. Mövenpick is een bedrijf dat net als Jelmoli in Zürich begon en tegenwoordig een omzet behaalt van ongeveer € 1,1 miljard, met als kernactiviteiten: hotels, restaurants en resorts, wijn en ‘fine foods’. Het bedrijf opereert wereldwijd. De klant vindt hier uiteraard alleen maar wijnen ‘vanaf een bepaald niveau’. Dat geldt ook voor het gedistilleerd, met grappa’s van de betere jaargangen en whisky van piepkleine Schotse stokers die dan zogezegd ‘alleen de kenners kennen’.

De kaasafdeling, uiter-aard met een ruim aan-

bod Zwitserse en buiten-landse kazen. Hemmes:

“Jelmoli weet de toonbank goed te gebruiken voor

een combi van proeven, bijbehorende artikelen en

communicatie.”

Het aanbod is hier en daar onoverzichtelijk gepresenteerd. De klant die hier komt, moet goed zoeken. Het is dan ook de bedoeling dat je jezelf verrast met iets bijzonders. Dit beeld bijvoorbeeld laat zien dat de thee, de balsamico’s en de olijfolie bijna door elkaar gepresenteerd worden.Hemmes: “Prachtafdeling, dit. Het stellingmateriaal is hetzelfde als bijvoor-beeld het Britse Harvey Nichols. Het onderstreept de kwaliteit van de produc-ten. In de meter ‘Olivenprodukte’ staan producten gedecoreerd opgesteld. Hier en daar presenteert Jelmoli verticaal, dus hetzelfde product over twee planken. De presentatie richt zich ook puur op het product, geen schreeuweri-ge schapkaarten. De categorie wordt subtiel herkenbaar gemaakt, bijvoor-beeld door olijvenblikken boven op het schap.”

breidde de zaak uit: er kwam een tweede winkel. Jelmoli groeide door tot aan 50 vestigingen. Jelmoli breidde in de jaren zestig en zeventig uit met een restaurant (Molino) en dat werd ook een keten. En het was de eerste die met catalogus-verkoop begon. En er kwam een reisbedrijf bij, Jelmoli Reisen. En textielreiniging. In 1988 was

het bedrijf op z’n grootst: 231 vestigingen (waren-huizen, restaurants, reisbureaus en stomerijen) en een omzet van € 1,2 miljard. Jelmoli was een grote retailer in het land geworden, met eigen inkoopbedrijven en eigen dc’s. Daarna ging het alleen maar bergafwaarts. Halverwege de jaren negentig was de omzet van

62 Hemmes 63 07-04-2014 12:23:02

Page 64: FP_2014_04

64FoodPersonality april 2014

vooral de warenhuizen zozeer gedaald dat het bedrijf Jelmoli jaar na jaar allerlei onderdelen verkocht. Weg reisbureaus, weg textiel-reiniging, weg restaurants. Weg andere vestigin-gen van Jelmoli. Daarna ontstond er een jaren-lange strijd tussen investeringsmaatschappijen en rijke particuliere investeerders, die allemaal hun best deden om ofwel dat ene warenhuis te krijgen ofwel de vastgoedactiviteiten. Speeltje van de rijken, die er allemaal om vochten. De Zwitsers konden dit langdurige getouwtrek in de kranten volgen. Uiteindelijk kwam het waren-huis eind 2009, begin 2010 in handen van Swiss

Prime Site, Zwitserlands grootste vastgoedpartij. Het doet een beetje overkomen dat Swiss Prime Site als prestige-object nu dat beroemde gebouw aan de Bahnhofstrasse in Zürich zelf als het ware ‘vult’ met het consumentenerfgoed van weleer, Zwitserlands meest prestigieuze warenhuis. Andere bezittingen van het voormalige Jelmoli-holdingbedrijf kwamen bij andere investeerders terecht. Ook een stevige vastgoedportefeuille. Er waren meer kapers op de kust.Of Jelmoli nu zelf winstgevend is, is onbekend. Swiss Prime Site maakt alleen zo nu en dan de omzet van het warenhuis bekend. ■

Meer foto’s zien ? Mail Erik Hemmes via

[email protected].

De vlees- en vleeswarenafdeling. Deze week in de reclame: T-bone steak. Hemmes: “Consumptie-denken en combinaties hier: potjes sauzen bij het vlees op de toonbank. Dat rek voor de toonbank is voor mandjesklanten, klantvriendelijk. En de achterwand doet denken aan een ambachtelijke slager in vroeger tijden.”

Deze medewerker behoort tot het personeel, hij zet de winkelmandjes weer op hun plek. Hij is bepaald geen 18 of 24 jaar. Dat geldt ook voor de caissières. En de dame die we hier als klant zien vertrekken, oogt niet als een armlastige consument. Hemmes: “Hier zie je ook hoe Jelmoli met zwart-grijs-wit werkt, dus ook de kassameubels ademen kwaliteit. Volgens mij kun je best stel-len dat de kleuren zwart, wit en grijs in een winkel bijna in elk land een gevoel van kwaliteit oproept.”

Alleen bij de frisdranken komen we de A-merk-namen tegen die we van andere supermarkten kennen. Maar ook frisdranken die in de Neder-landse supermarktsector alleen in de grotere vestigingen te vinden zijn als randassortiment. Hemmes: “En hier zie ik opeens weer draadrekken, zoals wij die in Nederland gebruiken. Kennelijk werken ze met meer soorten schapmateriaal.”

Hemmes: “De ene bar vind je naast de Jelmoli Gourmet Factory, maar de andere is een etage hoger, bij het warenhuisgedeelte. Jelmoli heeft verschil-lende bars.”

62 Hemmes 64 07-04-2014 12:23:06

Page 65: FP_2014_04

65FoodPersonality april 2014

Jan Linders in LentHet moeten goede tijden zijn voor Jan Linders,

de regionale keten in Limburg, Noord-Brabant en

een zuidelijk plukje Gelderland, die afgelopen jaar

– nota bene het jubileumjaar van de keten – zo’n

beetje alle prijzen heeft gewonnen die er te winnen

vallen. Waarvan de opvallendste denk ik wel is:

winnaar van het GfK-kerstrapport 2013, vóór AH

XL en Jumbo.

Maar dat is niet de enige prijs. De afgelopen jaren

heeft Jan Linders prijs na prijs gewonnen: al vier

jaar lang de beste verssupermarkt van Nederland

(GfK-versrapport), duurzaamste supermarkt

(GfK-duurzaamheidsrapport), best gewaardeerde

acties (GfK-meting), beste speciaalbiersupermarkt

(schapimago-onderzoek GfK) en beste in de

categorie supermarkten van de ABN Amro Retail

Jaarprijs.

Tijd om een kijkje te nemen in Lent, de nieuwste

van Jan Linders, onder de rook van Nijmegen.

De Jan Linders in Lent ligt in een nieuwe wijk,

waar nog druk gebouwd wordt.

Het is een overzichtelijke, niet heel grote winkel.

Een voordeel omdat ‘wij Nederlanders’ niet van

hele grote winkels houden. En al helemaal niet

nu we weer vaker kleine boodschappentrips gaan

doen.

Je komt binnen op een grote en tegelijk overzichte-

lijke versafdeling. Groot omdat er niet alleen verse

agf ligt, maar ook omdat de lage vleeskoelingen er

direct naast liggen, net als de maaltijdpakketten

trouwens. Zo kun je snel je hele maaltijd bij elkaar

vinden.

Daarnaast vallen de grote borden en kaarten

op met agf ‘uit het land van Jan Linders’, met

daarop de voorbeelden van de streekproducten

die beschikbaar zijn, zoals – zie ik hier – prei uit

Schaijk. En bepaalde stukken rundvlees komen

van runderen die in alle ruimte en rust grazen in

de Limburgse en Brabantse natuurgebieden.

Naast de avondmaaltijd speelt Jan Linders ook op

ambachtelijke wijze in op het lunchmoment. Jan

Linders-medewerkers beleggen de broodjes daar

ter plekke. Tussen 11.30 en 14.00 is het ‘lunchtime’

en krijg je een gratis vers te persen sapje bij je vers

belegde broodje cadeau. Dit neem je mee in een

papieren lunchzakje. Zat er maar zo’n winkel naast

ons kantoor. Aan diezelfde counter worden de

rest van de dag pizza’s vers belegd en elke zaterdag

VleursvloerGemiste kansen, rariteiten, misvattingen en flaters (en ook goeie zetten!) uit het oogpunt van een

weldenkende shopper. De rol van weldenkende shopper wordt ‘gespeeld’ door Evelyn van Leur,

partner bij de Category & Trade Company. Reageren? Mail [email protected]

is het ‘pizzaterdag’, waarbij de tweede pizza voor

de halve prijs is. Proeven kun je er ook, weer een

lokale held: het abdijbroodje staat er nu. Weer zo’n

naam die je nieuwsgierigheid prikkelt.

Tegenover deze balie staat een grote presentatie

met biologische producten. In deze winkel worden

bovenmatig veel biologische producten verkocht.

Zal met het verzorgingsgebied te maken hebben.

En dan kom ik bij de eieren, meestal een vergeten

meter ergens in de supermarkt. Zo niet bij Jan

Linders. Opvallend gepresenteerd op de versafde-

ling tussen het brood en het vlees staat een grote

presentatie verse eieren. Verse eieren? Ja verse

eieren. Losse eieren, er staat een groot bord boven

met de datum waarop de eieren gelegd zijn: dat

is de dag vóór mijn bezoek: dus zo vanaf de boer

naar de winkel. Je kunt ze zelf in een doosje doen,

4 of 6 eieren. Mooi voorbeeld van vers.

Navraag leert me dat die versartikelen zo vers zijn

doordat elke winkel van Jan Linders dagelijks vóór

9 uur die versartikelen aangeleverd krijgt.

Heb ik wat aan te merken? Doorgaans wel, maar

hier eigenlijk niet. Ik heb zelf natuurlijk ook bood-

schappen gedaan. En, altijd op zoek naar bijzonder

eten, kwam ik bij de vriezer met de vleesspeciali-

teiten: lam, hert, zwijn, haas en krokodil. Ik kon

de krokodil niet laten liggen. De afdelingschef

was blij dat ik het meenam, met de kerst loopt het

prima, maar nu niet meer. Als er een korting op

had gezeten, zou die vriezer zo uitverkocht zijn,

denk ik. Straks wordt die vriezer omgebouwd voor

barbecueproducten.

Ik begrijp het wel, die prijzen en de versformule

van het jaar. Jan Linders weet wat de consument

bezighoudt. De keten zet dat om in mooie as-

sortimenten, rekening houdend met de wensen

en zorgen van de consument van vandaag, zoals

herkomst, duurzaamheid en versheid duidelijk

aangegeven. Het smaakt bij voorbaat al beter. En

dat zal zich vast in een groei van het aantal klanten

en van de omzet doorvertalen. ■

65 Vleursvloer 65 07-04-2014 12:23:44

Page 66: FP_2014_04

66FoodPersonality april 2014

FORMULEATLAS: HOORN

De gemeente Hoorn telt ruim 71.000 inwoners. Hiervan wonen circa 64.000 mensen in de stad Hoorn. De overige ruim 7.000 komen uit de twee omlig-gende kernen Blokker en Zwaag. Het totale winkelvloeroppervlak (wvo) aan supermarkten in Hoorn bedraagt circa 17.340 m² verdeeld over 17 supermarkten. Elke inwoner van de gemeente Hoorn heeft daarmee 0,24 m² supermarkt tot zijn beschikking. Landelijk gezien ligt dit gemiddeld op ongeveer 0,23 m² per inwoner. De supermarktdichtheid in Hoorn is dus gemiddeld.

De formule-atlas van FoodPersonality: maandelijks worden

van een stad, dorp of ander marktgebied de kenmerken

beschreven en de in het gebied actieve supermarkt-

formules. De gegevens zijn afkomstig van BVDW, een in

winkelonderzoek gespecialiseerd bureau.

Actueel overzicht supermarktaanbod in de gemeente Hoorn

Supermarkt(en) Winkelcentrum m² in WVODekaMarkt De Korenbloem 2.500

Albert Heijn Van Dedemstraat 1.980

DekaMarkt Grote Beer 1.450

Deen De Huesmolen 1.350

Deen Vredehofstraat 1.310

Deen Stan Kentonhof 1.200

Deen Westerblokker (Blokker) 1.100

Deen Aagje Dekenplein 1.000

Deen Dorpsstraat (Zwaag) 900

Vomar Betje Wolffplein 900

Lidl Clausplein 900

Lidl De Huesmolen 900

Aldi Rondeelstraat 750

Aldi Dubbele Buurt 550

Deen Gemma Frisiushof 450

Deen Grote Noord 400

Aldi Westerblokker (Blokker) 400

Ekoplaza Kleine Noord 200

TOTAAL 18.240

Gebruikte bronnen: Gemeenten Hoorn, HBD, bewerking BVDW

Berekening (bij benadering) distributieve ruimte supermarktaanbod HoornBesteding per hoofd (HBD, BVDW) € 1.890

Inwoners verzorgingsgebied 71.400

Koopkrachtbinding 95%

Omzet verzorgingsgebied € 128 miljoen

Toevloeiing koopkracht 10%

Omzet toevloeiing € 13 miljoen

Totale omzetclaim € 141 miljoen

Bestaand aanbod in m² wvo 18.240

Gemiddelde vloerproductiviteit (HBD) € 8.300

Maximaal mogelijk aanbod in m² wvo 17.000

Distributieve ruimte in m² geen

Gebruikte bronnen: waarneming op basis van locatiebezoek BVDW

DeenHoorn is de thuisbasis van supermarktketen Deen. Het hoofdkantoor en het distributiecentrum zijn gesitueerd op het industrieterrein Hoorn ’80 en van daaruit heeft de afgelopen jaren een forse expansie plaatsgevonden met tegenwoordig zelfs supermarkten in Amsterdam, Amstelveen en Almere. In de gemeente Hoorn is Deen dominant aanwezig in het lokale supermarkt-landschap met maar liefst acht winkels en in totaal ruim 7.700 m² wvo. De grootste supermarkt van Deen is die in winkelcentrum De Huesmolen (in de wijk Risdam) met 1.350 m² wvo, gevolgd door de Deen aan de Vrede-hofstraat met ruim 1.300 m². Naast winkels met vrij traditionele super-marktmaten, heeft Deen ook twee kleinere winkels in Hoorn, waarvan één centraal gelegen in de binnenstad aan de Grote Noord (400 m²). De kleinste supermarkt van Hoorn (Ekoplaza) is eveneens gesitueerd in de binnenstad: met 200 m² aan de Kleine Noord.

Alle segmenten bediendDe grootste supermarkt in de gemeente is die van Dekamarkt in winkelcen-trum De Korenbloem. Deze moderne supermarkt telt in totaal 2.500 m² en bedient in hoofdzaak inwoners van de Risdam en deels van de kern Zwaag. Mede vanwege de sterke aanwezigheid van Deen, beschikt landelijk markt-leider Albert Heijn over ‘slechts’ één supermarkt in Hoorn. Deze supermarkt ligt aan de rand van de binnenstad, nabij het station en het ziekenhuis en omvat in totaal bijna 2.000 m².In totaal zijn er vijf discountsupermarkten gevestigd, waarvan twee ves-tigingen van Lidl en drie supermarkten van Aldi (één daarvan in de kern Blokker). Ondanks de dominantie van Deen beschikken inwoners van de ge-meente Hoorn over een breed palet aan supemarktformules. Alle segmenten worden bediend. Een aantal veel voorkomende formules ontbreken in het beeld, zoals Jumbo en Plus. Dit is grotendeels te verklaren door het feit dat Hoorn de bakermat is van Deen en dat deze supermarkt hier een bijzondere en sterke marktpositie inneemt.

Geen marktruimteHet totale omzetpotentieel van supermarkten in Hoorn bedraagt circa € 141 miljoen. De toevloeiing wordt geraamd op maximaal 10%. Er is een vloerproductiviteit becijferd van ongeveer € 7.700,- en deze ligt onder de landelijke HBD-norm. (circa € 8.300,-). Op basis daarvan kan verkennend worden geconcludeerd dat de lokale supermarktstructuur redelijk goed functioneert en dat vraag en aanbod vrij goed in balans lijken te zijn. Dit blijkt ook uit een indicatieve berekening van de marktruimte; het maximaal mogelijke aanbod is wat lager dan het daadwerkelijke bestaande supermarkt-aanbod in m² wvo.

Toekomstige krimpVoor de hele gemeente geldt dat het inwonertal vanaf 2015 zal krimpen. Dit betekent een afnemend draagvlak voor voorzieningen, waaronder dus ook supermarkten. Gelet op het bestaande supermarktaanbod en de bijbeho-rende metrages, zal het in de toekomst voor een aantal supermarktlocaties noodzakelijk worden om een sprong in schaalgrootte te maken. Het gaat dan met name om de supermarktlocaties die op dit moment een oppervlakte van minder dan 1.000 m² hebben en niet gelegen zijn in de binnenstad van Hoorn. ■

66 Formule-atlas 66 07-04-2014 15:56:50

Page 67: FP_2014_04

67FoodPersonality april 2014

Nu steeds meer supermarkten bezig zijn met

e-commerce, zal ook het aantal nieuw te openen

afhaalpunten naar verwachting sterk groeien.

Afhaalpunten zullen veelal in de bestaande

supermarkten zelf (store-based) worden gereali-

seerd, maar ook op makkelijk bereikbare locaties

langs doorgaande routes (stand-alone). Albert

Heijn loopt hierin met zijn Pick Up Points (PUP’s)

voorop.

Voor gemeenten is de detailhandelsvisie bij uitstek

het middel om grip te houden op waar deze PUP’s

zich vestigen. Van een eenduidige juridisch-

planologische verankering is daarbij vooralsnog

geen sprake. Gemeentelijke detailhandelsvisies die

uitgaan van een omnichannel-benadering bestaan

hoegenaamd niet. Door een gebrek aan landelijke

regels ligt het gevaar van sterk uiteenlopende

beleidsregels in gemeenten op de loer.

Gemeenten niet klaar voor Pick Up PointsAl die nieuwe stand-alone afhaalpunten moeten

planologisch ingepast worden in bestemmings-

plannen. Daarbij zullen gemeenten ernaar stre-

ven dat er geen schade wordt aangericht aan de

bestaande detailhandelsstructuur maar ook aan

het functioneren van bedrijventerreinen, waar

veel toekomstige PUP’s verwacht worden.

Negatieve omzetconsequenties van e-commerce

voor met name buurt- en wijkwinkelcentra kun-

nen tot gevolg hebben dat deze centra in hun

voortbestaan worden bedreigd, waardoor het

voor inwoners niet meer mogelijk is om binnen

een redelijke afstand hun dagelijkse boodschap-

pen te doen. De rechter heeft inmiddels erkend

dat de overheid op dit soort ontwikkelingen mag

sturen voor zover het levensmiddelen betreft

en dat is precies waar het bij afhaalpunten van

supermarkten om gaat.

Tot nu toe trekt met name de invloed van

afhaalpunten op winkelgebieden veel aandacht.

Die aandacht zal in toenemende mate ook voor

bedrijventerreinen en andere werklocaties gaan

gelden. Afhaalpunten kunnen namelijk ook daar

ongewenste effecten hebben. Op bedrijventer-

reinen waar nauwelijks consumenten komen

en waar ruimte schaars is, kunnen PUP’s voor

verstoring zorgen. Een sterke vermenging van

personen- en vrachtverkeer kan (veiligheids)

problemen opleveren. Ook op locaties waar

industrie, logistiek en handel domineren, zijn af-

haalpunten minder gewenst. Er is steeds minder

ruimte voor traditionele en grootschalige vormen

van bedrijvigheid. Ook op bedrijventerreinen

wordt een goede afweging dus steeds belangrijker,

terwijl gemeenten hierop nog maar nauwelijks

beleid hebben ontwikkeld. ■

LocatienieuwsMaandelijks een overzicht van openingen, uitbreidingen, opheffingen en de planvorming van

supermarktlocaties. Tips? Mail de redactie: [email protected]

WAGENINGEN – De gemeente werkt mee aan een plan voor een nieuwe

supermarkt aan de Geertjesweg. Gemeente en initiatiefnemer Brisck heb-

ben daartoe een contract getekend. Op de hoek Geertjesweg-Nobelweg

is nu nog het rouwcentrum van Monuta gevestigd, met bijbehorende

parkeerplaatsen en groenvoorziening. Brisck heeft een plan ingediend voor

de realisatie van een supermarkt op die plaats. Brisck is op dit moment in

onderhandeling met twee supermarktketens. Het is de bedoeling om eind

2016 de deuren van de nieuwe supermarkt te openen.

HUISSEN – Het centrumplan voorziet in de bouw van een nieuwe super-

markt voor Albert Heijn aan de Langestraat – de locatie van de huidige

Hema - en verbouw van het voormalige Albert Heijn-pand aan de Markt.

De te realiseren nieuwbouw wordt onderdeel van de straatwand van de

Langestraat, de hoofdstraat van de Huissense binnenstad. De supermarkt

loopt door tot aan de Weverstraat.

RIJSBERGEN – Lidl vestigt zich op de hoek van de Risten en St.-Bavostraat.

Na de sluiting van Super De Boer had Rijsbergen nog maar één supermarkt:

de Plus aan het Lindekensplein. De gemeente kijkt sinds 2010 naar de

mogelijkheden van de combinatie detailhandel en woningbouw op het

voormalige terrein van Brabant Chemie. Van woningbouw is vanwege de

slechte markt vooralsnog geen sprake, wel dus van een nieuwe supermarkt.

DRUTEN – De nieuwe Hema aan de Markt is deze maand geopend. Het

daardoor vrijgekomen pand aan de Heuvel wordt een Plus-supermarkt. Pro-

jectontwikkelaar Giesbers sloot ruim een half jaar terug al een huurcontract

met Plus Retail. Giesbers gaat het pand en de twee naastgelegen winkels

(van Hans Anders en Filmclub) verbouwen en met 500 m² uitbreiden voor

de huisvesting van de Plus van ondernemer Gubbels die zich nu aan de

Raadhuisstraat bevindt. Voor dat laatste pand is nog geen nieuwe bestem-

ming gevonden.

STEIN – Het nieuwe winkelcentrum in het dorp gaat naar verwachting in

augustus 2015 open. Dat heeft ontwikkelaar Kibo bekend gemaakt. Op

drie punten wijkt het plan af van het oorspronkelijke centrumplan uit 2012,

dat niet haalbaar bleek omdat financiering van zestig zorgwoningen niet

rondkwam. De belangrijkste aanpassing is dat supermarkt Aldi is gesitueerd

op het Raadhuisplein en daarmee net buiten het winkelcentrum komt te

liggen, waar Jumbo wél onderdak krijgt.

ASSEN – De Aldi aan de Groningerstraat wordt volledig vernieuwd. Aldi

gaat op de huidige locatie een nieuwe en grotere winkel bouwen. Om dit

mogelijk te maken, verhuist de supermarkt tijdelijk naar de Weverstraat op

het industrieterrein. Aldi trekt hier in het pand van nu Maxx en voorheen

Formido. De verhuizing moet al binnen enkele weken plaats vinden. Aldi wil

eind 2014 terugkeren op de huidige maar dan volledig vernieuwde locatie.

HARLINGEN – Klaver Vastgoed gaat het winkelcentrum Kimswerda in op-

pervlakte verdubbelen. Dat is de ontwikkelaar overeengekomen met de

gemeente. De totale winkeloppervlakte van 4.500 m² wordt met 5.000 m²

uitgebreid. Huidige huurders zijn onder meer Plus, Action, Bristol en Lidl.

Het aantal parkeerplaatsen zal worden uitgebreid van 180 naar 400 plaat-

sen. Van de winkeluitbreiding is inmiddels al 50% verhuurd. Door de uitbrei-

ding zou ook het metrage van het supermarktaanbod worden vergroot.

ULFT – Albert Heijn opent een vestiging in een nieuw te bouwen pand

op een nu nog braakliggend terrein aan de Veldstraat. De bouw van de

supermarkt is afgelopen maart van start gegaan. De supermarkt zal naar

verwachting begin 2015 de deuren openen. Met de komst van Albert Heijn

wordt de regionale winkelfunctie van Ulft beter op de kaart gezet, zo is de

verwachting. De nieuwe supermarkt maakt deel uit van het centrumplan

van Ulft.

67 Locatienieuws-Open 67 07-04-2014 15:09:38

Page 68: FP_2014_04

68FoodPersonality april 2014

PRODUCTNIEUWS

Nieuw: AA Drink HydrationDit voorjaar doet AA Drink van zich spreken door een geheel nieuwe, innovatieve sportdrank op de markt te brengen. Deze nieuwe sportdrank zal in Nederland en België worden gelanceerd onder de naam AA Drink Hydration.

De belangrijkste eigenschap van deze splinter-nieuwe AA Drink-variant is het feit dat deze geen suikers bevat en slechts één calorie per 100 ml. Hiermee speelt AA Drink in op de behoefte aan een sportdrank voor de bewuste sporter anno nu. AA Drink Hydration biedt evenwel nog steeds 100 % hydratatie en kan zowel voor, tijdens als na het sporten worden gebruikt. Deze nieuwe vari-ant is bovendien extra bijzonder omdat het nog steeds de vertrouwde smaak van High Energy bevat, alleen nu zonder suiker!

Ook het eigentijdse verpakkingsontwerp van Hydration spreekt aan. Een licht zilveren, robuust ogend design met de prominente ‘zero sugar’ aanduiding. AA Drink Hydration zal zowel in 0,33 ltr. als in 0,5 ltr. op de markt worden gebracht. ■Inlichtingen: United Soft Drinks, 030 – 241 05 90 (www.aa-drink.com)

Duvel Moortgat heeft de Duvel Mini gelanceerd, een grootse toevoeging aan het assortiment van deze familiale, Belgische speciaalbierbrouwerij. Met dezelfde vertrouwde en gewaardeerde smaak als het welbekende bier, bevat elk flesje Duvel Mini 18cl in plaats van 33cl. De onweerstaanbare kleine Duvel wordt op de markt gebracht voor liefhebbers van karakteristieke smaken.

Met Duvel Mini kan er van alle verschillende mooie momenten van de dag extra genoten

Wegens het succes van voorgaande jaren organiseert Dr. Oetker Wolkentoetje ook dit jaar weer de luchtige uitjes-campagne.

Consumenten sparen van week 15 t/m 26 door middel van actiezegels op de verpakking voor een 2e luchtige uitje gratis, zoals een luchtballonvaart, indoor skydiven of een weekendje weg. Er is voor

Nutella bestaat 50 jaar. Het merk viert dit groots en betrekt haar fans actief bij de wereldwijde campagne. Onder de noemer ‘Nutella – 50 Jaar Vol Verhalen’ kunnen fans hun persoonlijke Nutella-verhalen delen op het speciaal hiervoor ontwikkelde platform, www.nutellastories.com. Speciale verjaardagspotten, opvallende promo-ties op verkooppunten en verschillende commu-nicatieactiviteiten zullen het merk ondersteunen tijdens dit jubileumjaar. De wereldwijde promotie ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan, wordt gecommuniceerd door middel van PR, televisie, social media-ka-nalen en het online platform www.nutellastories.com. Maar deze mijlpaal zal ook veel aandacht trekken op de winkelvloer dankxij de speciale verjaardagsedities van Nutella-potten die sinds begin maart beschikbaar zijn in alle reguliere verkooppunten. Op de potten staat het speciale hartvormige verjaardagslogo dat is opgebouwd uit de kernwaarden van de Nutella-verhalen:

nabijheid, samenzijn, enthousiasme, dynamiek en liefde. Verder vindt gedurende vijf weken in ruim 75 winkels een activatie plaats. Met de speciale Nutella-stand wordt de winkelvloer omgetoverd tot een echte feestruimte. Ook de Nutella-potten worden feestelijk versierd. De internationale campagne eindigt op 18 mei met een groot event in diverse landen. Via een Facebook-actie eind april kan de allergrootste Neder-landse Nutella-fan een VIP arrangement winnen voor het evenement in Parijs. Dit is de fan die het leuk-ste, mooiste of grappigste verhaal op www.nutellasto-ries.com zet. ■Inlichtingen: Ferrero, 076 - 548 26 60 (www.nutellastories.com)

worden: een borrel na het werk, een aperitief bij het diner of tijdens een mooie avond in een grand café. Met Duvel Mini worden nieuwe klanten verleid om het blond speciaalbier te proberen.

Duvel Mini is nu verkrijgbaar bij de supermarkt en in de betere horecagelegenheden en wordt de komende maanden in de markt gezet met een verleidelijke campagne. ■Inlichtingen: Duvel Moortgat, 0570 – 66 09 60 (www.duvel.com)

Grootse introductie: Duvel Mini

2e luchtige uitje gratis met Dr. Oetker Wolkentoetje!

50 jaar Nutella: campagne met fans

ieder wat wils, waarbij de korting kan oplopen tot € 250,-. Elke actieverpakking bevat één actieze-gel en vanaf zes actiezegels ontvang je al een 2e luchtige uitje gratis. Zorg daarom voor voldoende voorraad. De promotie wordt intensief op tv en online ondersteund. ■Inlichtingen: Dr. Oetker Nederland, 033 – 451 79 00 (www.wolkentoetje.nl)

68-69 Prod.nieuws 68 07-04-2014 12:24:22

Page 69: FP_2014_04

PRODUCTNIEUWS

69FoodPersonality april 2014

Senseo Up, padsmarkt up?Senseo komt met het kleinste apparaat tot dusver.

De nieuwe Senseo Up biedt koffieliefhebbers

gemakkelijk en snel heerlijke koffie in combinatie

met een jong en dynamisch design. De smaak-

beleving wordt helemaal compleet met een reeks

koffiemelanges van hoge kwaliteit, waaronder

de recent geïntroduceerde Senseo Intense-

koffiepads. Een kopje koffie is met de Up nog

makkelijker gezet doordat men direct voor een

normale koffie of een sterkere, kleine kop koffie

kiest zónder deze eerst te moeten aanzetten met

een separate aan/uit knop.

De Senseo Up heeft een strak en chic design

en een hoogte van slechts 22,6 cm, iets groter

dan een pak Senseo koffiepads. Het apparaat is

ontworpen voor mensen met een voorkeur voor

een moderne stijl, minimalistische vormgeving

en heldere kleuren: Deep Black, Deep Black /

Red, Titanium, Monza Red, Marine Blue en Foxy

White.

De optie om direct de kopgrootte te selecteren

stelt koffieliefhebbers in staat optimaal te genie-

ten van een perfecte kop koffie. Bij de modellen

in het hogere prijssegment is het mogelijk elke

gewenste kopgrootte in te stellen. Bovendien is

Senseo Up energiezuiniger omdat hij zichzelf

direct uitzet na gebruik.

De introductie van de Up kan de koffiepadsmarkt

een nieuwe impuls geven.

De vier koffiemelanges van Senseo Intense zijn

geïnspireerd op de rijke Italiaanse koffiecultuur

en hebben stuk voor stuk een eigen signatuur.

De blends zijn extra fijn gemalen en de intense

branding vervolmaakt de krachtige

smaak en het rijke aroma. De Intense-collectie

bestaat uit Intense black, Intense Superior, In-

tense Espresso en Intense Extreme.

De Senseo Up is vanaf deze maand verkrijgbaar

en kost, afhankelijk van de uitvoering, tussen de

€ 89,- en € 99,- (consumentenadviesprijs).

Senseo Intense-koffiepads zijn al in de super-

markt verkrijgbaar en hebben een consumente-

nadviesprijs van € 3,59 voor 28 pads (€ 0,13 per

kop koffie). ■

Inlichtingen: Douwe Egberts, 030 – 297 91 11 (www.senseo.nl)

Deze zomer brengt Santa Maria nog meer authentieke Mexicaanse smakennaar de Nederlandse keukens. Het intro-duceert namelijk drie nieuwe producten binnen het bekende Tex Mex-assortiment.

Santa Maria leeft voor de miljoenen levensge-

nieters die meer smaak aan het leven willen

toevoegen. Door die passie voor smaak is Santa

Maria sinds de vorige eeuw erop toegelegd om

de allerfijnste kruiden en authentieke werelds-

maken in de Europese keukens te introduceren.

Zo creëert Santa Maria verrassende, sensationele

variaties die de maaltijden van elk huishouden

spannend maken.

Santa Maria introduceert binnenkort drie nieuwe

smaakmakers in het bekende en populaireTex

Mex-assortiment:

Deze nieuwe smaken zijn vanaf mei bij diverse

retailers verkrijgbaar.

Ter ondersteuning etaleert Santa Maria sinds

deze maand haar passie voor smaak middels een

voor die extra romige smaak, zijn 100% biolo-

gisch. De biologische croquet is een eerlijk en

puur product, zonder kunstmatig toegevoegde

geur-, kleur-, en smaakstoffen, met een heerlijk

natuurlijke smaak. Het scheutje verse slagroom

en het snufje peper zorgen voor de herkenbare

Kwekkeboom-smaak.

Sinds afgelopen voorjaar kunnen consumenten

ook in de supermarkt terecht voor de enige echte

name in de cafetaria’s en lunchrooms, is Kwek-

keboom al decennia lang een begrip. Het merk

heeft heel veel vaste fans en die kunnen nu in de

supermarkt terecht voor hun favoriete kroket. De

biologische variant is vanaf juni 2014 verkrijg-

baar. ■

Inlichtingen: Royaan, 0343 – 59 66 59 (www.kwekkeboom.nl)

Kwekkeboom introduceert een biologische

rundvleeskroket voor de supermarkt. Alle ingre-

diënten van deze croquet zijn van biologische

oorsprong en het vlees van de croquet draagt het

3-sterren Beter Leven Kenmerk. Eerder al intro-

duceerde Kwekkeboom een draadjesvleeskroket

zonder kunstmatig toegevoegde geur-, kleur- en

smaakstoffen. Met beide introducties speelt

Kwekkeboom in op de groeiende consumenten-

vraag naar smaakvolle producten gemaakt van

verse en eerlijke ingrediënten.

is ontwikkeld met respect voor natuur en dier. In

het productietraject wordt geen gebruik gemaakt

van chemische bestrijdingsmiddelen en de koeien

ontvangen geen preventieve antibiotica. Ze lopen

het grootste gedeelte van het jaar buiten in de wei

van een biologische boerderij. In de weilanden

hebben de dieren alle ruimte voor hun natuur-

lijke kuddegedrag, zoals grazen, herkauwen en

rusten. Dit wordt streng gecontroleerd door het

onafhankelijke instituut SKAL Biocontrole.

en bloem tot de kruiden en het vleugje slagroom

Kwekkeboom introduceert Biologische Rundvlees Croquet

Santa Maria: drie nieuwe Tex Mex-smaakmakers

landelijke tv-campagne. Het hele jaar zal daarin

elke keer een ander Tex Mex-gerecht in de spot-

lights staan om consumenten te inspireren vaker

Mexicaans op het menu te zetten.

De komende maanden staat de bereiding van de

heerlijke Fajita centraal. Fajita is één van de meest

authentieke gerechten uit de Mexicaanse keuken

en deze zomer de ‘hero’ van het assortiment van

Santa Maria! ■

Inlichtingen: Santa Maria, 030 - 602 34 90 (www.santamariaworld.com/nl)

68-69 Prod.nieuws 69 07-04-2014 12:24:26

Page 70: FP_2014_04

70FoodPersonality april 2014

PRODUCTNIEUWS

FrieslandCampina: vier merken, één campagneMona, Campina, Boerenland en Optimel vie-ren het gezelligste moment van de dag in een gezamenlijke campagne: de ToetjesToeter.

FrieslandCampina wil met een nieuwe campagne voor de vier merken het toetje weer op de kaart zetten. Het is voor het eerst in Nederland dat vier merken op deze manier de handen ineen slaan engezamenlijk één moment vieren. De TV-commercials van deze toetjescampagne gaan over een ToetjesToeter. De ToetjesToeter laat op een grappige manier zien dat het toetjesmoment een feestje is.Met diverse spots wordt het feestje én de rijke variatie aan toetjes van de Friesland-Campina-merken op een originele manier onder

de aandacht gebracht. De campagne wordt daar-naast online en in de supermarkt ondersteund. De campagne loopt tot eind juni. ■

Inlichtingen: FrieslandCampina, 033 – 713 33 33 (www.youtube.com/toetjestoeter)

Dr. Oetker Kwarktaart Special Edition Samba Sinaasappel

Buisman trakteert!

Inhakend op het WK in Brazilië introduceert Dr. Oetker vanaf week 16 Dr. Oetker Kwarktaart Special Edition Samba Sinaasappel. Deze Special Edition is een heerlijk frisse sinaasappelkwark-taart op een krokante chocoladebodem in een opvallende verpakking met oranje thema.

Dr. Oetker Special Edition zal worden onder-steund op zowel tv als online.

Buisman heeft zijn verpakkingen vernieuwd en en een heerlijke nieuwe smaak toegevoegd: Café au Caramel. Bovendien werkt Buisman nu samen met UTZ Certifi ed en is de koffi e en cacao dus gegarandeerd duurzaam.

Omdat er met Buisman koffi e zoveel meer is om van te genieten, trakteerde Buisman van

Consumentenadviesprijs: € 2,98.Plaatsingsadvies: in de plaats van Dr. Oetker Kwarktaart Special Edition Vanille Speculaas (EAN-code blijft ongewijzigd). ■

Inlichtingen: Dr. Oetker, (033) 451 79 00 (www.oetker.nl)

1 november t/m 15 februari jl. Op iedere portie-verpakking (Latte Macchiato, Café au Caramel, Cappuccino en Hot Chocolate) zat een sticker met een actiecode. Door de actiecode te regi-streren ontvingen consumenten € 1,- retour en maakten ze tevens kans op één van de drie unieke Buisman-fi etsen. De actie was een groot succes.

Buisman is de afgelopen periode op pad geweest om de unieke Buisman-fi etsen aan de winnaars uit te reiken bij de supermarkten waar de portie-verpakking gekocht was. Jan Linders te Brunssum, Jumbo te Duiven en het Poiesz-fi liaal te Appelscha hadden de eer om samen met Buisman de fi etsen uit te reiken. Buisman bedankt iedereen voor de deelname en wenst de winnaars veel fi etsplezier. ■

Inlichtingen: Buisman, 038 – 386 14 00 (www.tijdvooreenbuisman.nl)

FoodPersonality

Onafhankelijk maandblad voor managers in de

levensmiddelenhandel en -industrie

FoodPersonality is een uitgave van:

Shelfl ife Publishing bv

Molenveldlaan 104

6523 RN Nijmegen

Telefoon: 024 – 365 16 70

E-mail: [email protected]

www.foodpersonality.nl

HR 09160015

Abonnementen:

€ 189,- per jaar exclusief btw

Collectieve afname: prijs op aanvraag

Opzegging abonnementen: 2 maanden voor

einddatum van het abonnement

Prijs los nummer: € 19,50 exclusief btw

en portokosten

Abonnementsopgave, klachten

en/of (verhuis)mededelingen:

Vakblad FoodPersonality

T.a.v. Klantenservice

Molenveldlaan 104

6523 RN Nijmegen

Redactie:

Gé Lommen, [email protected]

Dave van Loon, [email protected]

Marieke Venbrux, [email protected]

Redactionele medewerking:

Constant Berkhout

Anke Groenendaal

Pascal Kuipers

Ivonne de Thouars

Jeroen van der Weerd

Verkoop:

Robin Kramp, [email protected]

Vormgeving:

Giesbers Velp, Walter Bouwman, Hans de Vries

Druk:

Koninklijke BDU

Distributie:

PostNL

Auteursrecht

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

in een geautomatiseerd bestand, of openbaar gemaakt, in

enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,

door fotokopie of enig andere manier, zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de uitgever.

Aansprakelijkheid

Hoewel FoodPersonality met de meeste zorg

wordt samengesteld, kunnen uitgever en redactie

niet aansprakelijk worden gesteld voor mogelijke

onjuiste berichtgeving en/of zetfouten.

ISSN: 0925 – 8051

© Shelfl ife Publishing bv

2014

70 Prod.nieuws - colofon 70 07-04-2014 12:25:13

Page 71: FP_2014_04

Den Eelder is een echt familiebedrijf. Het land bewer-ken, koeien melken, zuivel produceren; het is een passie, een manier van leven.Als je dagelijks in en met de natuur werkt, is zorg en aandacht voor duurzaam pro-duceren bijna vanzelfsprekend. Met de inzet van groene energie uit de mest van onze eigen koeien en zonne-energie is den Eelder op weg energie-neutraal te worden. Onze producten worden allemaal gemaakt op de eigen boerderij. De koeienstal staat direct naast de productieruimte, verser kan het niet!

Den Eelder voert als één van de weinige

producenten het keurmerk ‘Echte Boer-

derijzuivel’. Al onze koemelkproducten

dragen dit keurmerk omdat we dagelijks

de verse melk van eigen koeien op onze

boerderij bereiden tot echte boerderijzui-

vel producten. Onze Volle Boerenyoghurt

is in 2013 zelfs Cum Laude uitgeroepen

tot Allerlekkerste van heel Nederland.

Molenachterdijk 3, 5325 KL Well (Gld.)Tel.: +31(0)73 599 1283 - Mail: [email protected] Fb: facebook.com/deneelder - www.deneelder.nl

71 ADVE DenEelder 72 07-04-2014 16:30:54

Page 72: FP_2014_04

www.haribo.nl

Haribo introduceert dit voorjaar een nieuw concept bestaande uit 3 vrolijke en frisse producten met een zure bite.

Met deze introductie wil Haribo, marktleider binnen fruitgom, haar

consumenten verrassen met nieuwe smaken. Deze zomer starten

de 360 graden marketingactiviteiten rondom de introductie van dit concept.

Een campagne waar de consument niet om heen kan!

KIDS AND GROWN-UPS LOVE IT SO, THE HAPPY WORLD OF HARIBO

71 ADVE haribo 71 07-04-2014 12:25:40