FP_2014_04
-
Upload
shelflife-publishing-bv -
Category
Documents
-
view
235 -
download
10
description
Transcript of FP_2014_04
4
VAN EDAH NAAR GROENWOUDT NAAR EFMI NAAR SUPERUNIE
Salem Samhoud:maakt AH-maaltijden met tomaat als vlees
Restpartijen?Food vermoedt A-merkenproductie voor Action
Fast Movers Congres:De dilemma’s van Ed van de Weerd e.a.
30jaar
01 cover 1 07-04-2014 15:02:08
FUTURE CHALLENGESMark Driscoll van de leadingBritse denktank Forum for the Future analyseert welkemaatschappelijke ontwikkelingen topprio riteitverdienen van foodretailers en -fabrikanten
MEER KLEUR GRAAG! Etnomarketing in de Nederlandsesupermarkt kan stukken beter, we
laten miljarden aan omzet liggenbij de allochtone consument. Debat tussen Marjolein Eigenfeld (onderzoeker Motivaction),
Onno de Groot (formuledirecteur Dekamarkt), Jan Korevaar (commercieel directeur Hoogvliet)en René Romer (directeur TransCity). O.l.v. Roland Duong, ex-Keuringsdienst vanWaarde
INSIDE MCDONALD’SEen zeldzaam kijkje in de keuken: sr. manager
sustainable supply Jacqui Macalister (McDonald’sEurope) gaat in op de uitdagingen van duurzaaminkopen bij ’s werelds grootste fastfoodketen
BROUNS VALT AANWantrouwen en broodje-aapverhalen beheersen de
publieke opinie over voeding. Voedingsweten-schapper prof. Fred Brouns (Maastricht Univer-sity) pleit voor een hard tegenoffensief
RECHT VOOR Z’N RAAP Dick Slootweg, Bidvest Deli XLHoe staat het met de ver-
duurzaming van de foodservicemarkt? Algemeen directeur Dick Slootweg vanBidvest Deli XL spreekt zich uit, eerlijk enrecht voor z’n raap zoals we dat van hemkennen
WORKSHOPS• Het succes van community kook-
site Thuisafgehaald.nl verklaarddoor oprichtster Marieke Hart
• Onderzoeker Hans Blonk (BlonkConsultants) introduceert Optimeal, een revolutionaire reken-tool voor duurzamer en gezondervoedingspatronen
• Prof. Marcel Creemers (Nyenrode)analyseert FreshDirect, een baan-brekende online foodformule inhartje Manhattan
• Arjanne Hoogstad, Coca-Cola Enterprises, over de duurzame inspanningen van een wereldmerk
• Anke Schlatmann belicht de initiatieven van FrieslandCampinaop het terrein van voeding en sustainability
• Procesmanager Judith Hoogenboom van p2 projectmanagement dicht dekloof tussen willen en kunnen op de weg naar een duurzamer business model
• Jan-Willem Boerhout (TND Retail) bracht de ICT van Rituals in de hoogste versnelling en verbaast zich over het digitaal conservatisme van de foodretail
• Barbara Bolt is het brein achter Groenteclub, een snelgroeiend Bussumsdamesinitiatief dat biologische AGF rechtstreeks inkoopt bij de boer
• Hilde Anna de Vries, de nieuwe directeur van Foodwatch Nederland pleit voor meer regelgeving uit Brussel omtrent gezondheidsclaims
HALLO JUMBO! Ed van de Weerd meets
Marcel SchuttelaarIn twintig jaar tijd is Jumbo uitgegroeid
tot de tweede speler in de Nederlandse foodretail.Commercieel directeur Ed van de Weerd in gesprekmet Marcel Schuttelaar (Schuttelaar & Partners)over de maatschappelijke verantwoordelijkheid diedat met zich meebrengt
Netwerkborrel aangeboden door Heineken Nederland
Prijs:
€ 795,- excl. BTW
Wanneer?
dinsdag 3 juni
Waar?Landgoed De Horst, Driebergen
Inschrijven:www.foodpolicy-outbreak.nl
dagvoorzitter
Harm Edens
Thema Outbreak 2014:
‘STROOM EN ONDERSTROOM IN FOOD’
Leer van grote partijen hoe we omgaan met maatschappelijke kwesties. Waar doen we het goed, waar laten we kansen liggen? Maar laat je ook inspireren door de onderstroom: innovatie komt steeds vaker van buiten de gevestigde foodbranche.
Een kwaliteitscongres waar je wordt uitgedaagd door je intellectual peers. Op een fantastische locatie en ook nog eens supergezellig.
Advertentie3d_Outbreak_2014def_Advertentie_Outbreak 03-04-14 12:51 Pagina 1
02 ADVE FoodPolicyOutbreak 2 07-04-2014 12:09:15
3FoodPersonality april 2014
INHOUD
Deze maand
5 Hoofdredactioneel: AH en de scheiding der geesten
6 Personality’s
8 Formulecijfers GfK
Met Pim op straat
Superkijken: Ron Muijen (Bread & Th ings)
Gefundenes Fressen
EFMI: positief sentiment
FoodAwards: de genomineerde producten
Open brief van Frans Fredrix
Waar haalt Action de food-A-merken vandaan?
Ruzie met Rutte: de emballagelobby
Salem Samhoud en z’n nieuwe AH-maaltijden
Van Duin: argumenten
30 Wat is een goed franchiserscontract?
Fast Movers Congres: persoonlijke voldoening en frustraties
36 Leo Kivits: terugkijken met de ex-Superunie-voorzitter
‘De ontbijtmarkt’: broodweigeraars, paksoidrinkers en
andere hypes
Bij Evelyn aan tafel: Frank Weijers (Unilever)
56 AH in België stuit op nieuwe weerstand
Ammerlaan: kookpatronen versus boodschappatronen
Hemmes in Zwitserland: Jelmoli
65 Vleursvloer: Jan Linders maar ‘s ontdekken
66 Formule-atlas: Hoorn
67 Locatienieuws
68 Productnieuws
36
03 inhoud 3 07-04-2014 12:09:58
4FoodPersonality april 2014
‘Proefproces’ over Hema-condities in laboratoriumfase
Campagne ‘AH & samhoud’
Hema onlangs in de media; het bedrijf wil 4% extra conditieverbetering met terug-werkende kracht over het laatste jaar en de betalingstermijn moet van 90 naar120 dagen. Maar zeg, wij hadden toch een ge-dragscode? Ja. Maar Hema niet. En toch is er is een juridische kwestie in de maak. Uit een heel andere hoek.
Nu hebben CBL en FNLI allang die Europese
gedragscode aanvaard. Het CBL zegt zelfs van zijn
leden dat die allemaal ondertekend hebben. In dat
geval kan Hema het niet maken om eenzijdig de
betalingstermijn te verlengen en eenzijdig en met
terugwerkende kracht 4% conditieverbetering te
vragen. Maar wacht: Hema was weliswaar jaren-
lang lid van het CBL. Maar, zo blijkt uit navraag,
ergens in 2003 of 2004 heeft Hema dat lidmaat-
schap opgezegd.
Dus valt er niks te klagen of aanhangig te maken.
Dat zegt ook Frans Fredrix, die in dit nummer
weer hernieuwd als columnist optreedt en een
open brief schrijft hierover, aan directievoorzitter
Ronald van Zetten.
Je beklag doen helpt niet? Er is geen klachtenloket?
Dat komt niet vaak voor: een campagne voor vier maaltijden, te verkrijgen bij AH en afkomstig van
een leverancier die die maaltijden alléén bij AH distribueert. En toch was het opeens rood-wit-blauw
op de borden langs de straten.
AH heeft sinds begin deze maand in 390 AH-vestigingen en in de AH To Go-vestigingen vier maal-
tijden in het assortiment, waarin de tomaat de rol van vlees vervult. De tomaat de rol van vlees? Ja.
En het zijn maaltijden van Moshik Roth, tweesterrenkok. En ze zijn bedacht en uitgewerkt door &
samhoud, consultancybedrijf. Dat nu dus ook maaltijdenleverancier is en een aparte nieuwe ‘afdeling’
heeft: & samhoud food. Stuwende kracht achter dit initiatief: consultant Salem Samhoud. Nog gekker,
die was jaren terug Unilever-werknemer. Voor kleding die mensen in Afrika dragen. Wie dat allemaal
wil snappen, moet even naar blz. 26 e.v.
Jawel. Dat zou anders ook te gek voor woorden
zijn. Hema is lid van de VGT, de Vereniging
Grootwinkelbedrijven in Textiel. Daar heb je
als leverancier van kaas, wijn en worst niks aan?
En het is lid van de RND, de Raad Nederlandse
Detailhandel. Maar sterker nog, Hema is lid van
Modint, de koepel van textiel- en modeprodu-
centen.
Wat krijgen we nu? Hema lid van een produ-
centenkoepel? AH is toch ook geen lid van
de FNLI? Ja, maar in de modewereld zit dat
anders. Hema laat zijn eigen kleding maken en
is daarmee ‘zijn eigen leverancier’ en is daarmee
lid van Modint.
Nu zou je van directeur Jef Wintermans van
Modint verwachten dat hij een klacht daardoor
onhaalbaar acht. Maar ook dát is weer anders.
Wintermans acht de kans reëel dat Hema wel
een klacht krijgt.
Hoe zit het nu? “De levensmiddelensector en
wij volgen elkaars stappen op het gebied van
gedragscodes nauwgezet. Jullie sector is een stap
verder, in de zin van organisatie en bepaling van
een gedragscode. In de textielsector verkeren we
in de fase van opstarten. Maar we zijn wel jaren
De Leo Kivits School komt er. Gaan ze bij EFMI
Business School, waar Kivits hoofddocent is,
de naam veranderen ter ere van zijn vertrek als
voorzitter van Superunie? Nee. Er komt een school
met de namen van Kivits en zijn vrouw. En wel op
het eiland Sri Lanka. Kivits: “Superunie-leden heb-
ben bij mijn afscheid een flinke financiële speciale
geleden al een pilot gestart, in samenwerking met
EZ. InRetail (het vroegere CBW-Mitex, red.), de
VGT, de VGS (Vereniging van Grootwinkelbedrij-
ven en Schoenen, red.) en de VIVO (Vereniging
van Importeurs uit het Verre Oosten, red.) en wij,
Modint, doen daaraan mee. Het verschil tussen de
uitwerking van de gedragscode in food en die van
ons is: onze leden kunnen bij ons een klacht indie-
nen en dan brengen die klacht op anonimiteitsba-
sis naar het Nederlandse Arbitrage Instituut. Dat
instituut verifieert dan of er echt een klacht bestaat
en gaat er vervolgens over oordelen.”
Dat is mooi allemaal, maar Hema is lid, geen ‘te-
genpartij’. Nee, klopt niet, zegt Wintermans. “Hema
is lid. Maar tegelijkertijd laat Hema artikelen ma-
ken door andere leden van ons. Twee andere leden
hebben een klacht bij ons kenbaar gemaakt.”
Dat wil dus zeggen dat de detailhandelssector
binnenkort het eerste juridische wapengekletter
over gedragscodes en condities mee zal maken?
Wintermans: “Wij zijn alles nog aan het opstarten.
En op dit moment kan ik alleen maar zeggen dat
we inderdaad die twee klachten hebben ontvan-
gen. We hebben nog niet bepaald of die klachten
verdere consequenties zullen hebben.”
bijdrage gedaan. Op Sri Lanka, waar Superunie al
jaren project heeft lopen en daar alle fairtrade-thee
vandaan haalt, staat al een school die daar gesticht
is met behulp van Superunie. De ‘theegemeen-
schap daar’ had inmiddels behoefte aan een tweede
school. En die komt er, in oktober. En die mogen
mijn vrouw en ik namens Superunie gaan aanbie-
den. Ik vind het een geweldig cadeau. Ik ben niet zo
snel te raken, maar ik was ontroerd toen ze dat op
de afscheidsavond bekendmaakten. Nogmaals, een
prachtcadeau en een fantastische manier om zake-
lijke en maatschappelijke belangen te verenigen.”
Het interview met vertrekkend Superunie-voorzit-
ter Leo Kivits, zie blz. 36.
De Leo Kivits School
DEZE MAAND
04 deze maand 4 08-04-2014 09:54:25
5FoodPersonality april 2014
Lidl heeft iets nieuws. In Zweden, dat wel. Daar
start het binnenkort met een speciaal soort kassa: de
EasyFlow ‘zelfk assa’. Dat maakte Rob Kardos, key ac-
count manager bij het bedrijf ITAB (het bedrijf dat de
kassa heeft bedacht), bekend tijdens het Retail Event
Nederland. ITAB ontving tijdens het evenement in
Houten de Beste Retail Innovatie Award 2014. Voor die
kassa dus.
Wat is dat precies voor kassa? “De supermarktklant legt
de producten op een band, het meest innovatieve is dat
het systeem de producten herkent, zonder barcode”,
aldus Kardos. De soft ware herkent producten volgens
hem aan hun vorm en structuur (het herkenningsper-
centage is 99,7%, 0,3% wordt dus niet herkend, red.).
Consumenten hoeven versproducten daardoor niet af
te wegen, ze kunnen gewoon zo op de band.
Grootste voordeel van de kassa, aldus Kardos: tijdwinst
voor het personeel, dat zich zo op de klant kan richten
in plaats van op transacties. Nou is dat nogal een eu-
femisme en een cliché. ‘je richten op de klant’. Zou het
niet vooral betekenen dat Lidl met minder personeel
afk an? Dan zit het grootste voordeel ‘m niet zozeer
in de tijd maar vooral in de kosten…Lidl mag dan in
kwaliteit naar het midden opschuiven, het blijft een
discountformule. Maar goed, dat valt nog te bezien.
Waar een caissière gemiddeld dertig tot 35 artikelen
per minuut ‘aanslaat’, verwerkt de zelfk assa er veertig
per minuut. Per vier a vijf kassa’s is nog maar één
medewerker nodig, aldus Kardos. Lidl, tel je winst
maar uit.
Lidl is niet de enige met deze kassa. Het Britse Morri-
son experimenteert sinds een paar maanden eveneens
met het systeem. Vanaf mei gaat in ons land een derde
retailer met de kassa werken. Wie dat is, wilde Kardos
niet zeggen.
René Hissink : startte een tweetal discussies over de voorgenomen afschaffing van statiegeld op PET-flessen. Het besluit hierover zou des-tijds op basis van verkeerde cijfers zijn genomen. En: uit een voorlopige juridische conclusie zou blijken dat het statiegeld niet per 1 januari 2015 mag worden afgeschaft, omdat de betrokken bedrijven (nog) niet aan de afgesproken prestatiegaran-ties voldoen.
René Hissink is director operations western &
southern Europe bij Tomra Systems, leverancier
van emballage-automaten.
Van LinkedIn-groep FoodPersonality,
2.912 leden per 7 april
Onbemande kassa Lidl AH en de scheiding der geesten
Op bladzijde 56 van dit blad gaan we
in op de positie van Albert Heijn in
België. AH is populair bij de Belgische
klant vanwege aantrekkelijke prijzen.
Maar AH ligt onder vuur. De Belgische Boe-
renbond viel AH aan over stunten met vlees
en groenten. Ceo Frans Muller van AH-con-
current Delhaize liet de gelegenheid niet aan
zich voorbijgaan om zijn
duit in dat zakje te doen.
De Vlaamse minister-pre-
sident Peeters nodigde
de België-manager Corné
Mulders van AH uit voor
een gesprek. Daar gaan
we uitkomen, klonk het
daarna. En dat klinkt
aannemelijk.
Maar toch kan de schijn hier bedriegen.
België heeft een verbod op verkoop met
minmarges. Nederland niet. Een verschil dat
tussen meer landen bestaat. AH koopt voor
z’n Belgische supermarkten in Nederland in,
verkoopt het zogezegd door aan AH België
en met deze truc kunnen de Belgische AH’s
consumentenprijzen bieden die laag en die
toch geen ‘lokvogelpraktijken’ zijn, zoals het
daar heet.
Het eerste wat dan in een mens opkomt: AH
gebruikt een voordeur en een achterdeur en
creëert zo een ongelijk speelveld. Dus zal AH
dit op termijn moeten opgeven. Leveranciers
moeten nu aan Delhaize- en Colruyt-inkopers
vertellen dat zij niet kunnen krijgen wat AH
via de Nederlandse route wél kan krijgen. Dat
kan nooit zo blijven.
Maar ook hier kan de schijn bedriegen.
In een rapport over de Belgische super-
marktsector (verschenen in februari) wijzen
Rabobank-analisten op iets heel anders: ook
Colruyt, Delhaize en Carrefour (de grote drie
in dat land) zouden een achterdeur in het
buitenland kunnen bedenken. Er wordt zelfs
gezinspeeld op een aansluiting bij Superunie.
Dat illustreert dat de kwestie veel complexer
is dan ze op het eerste gezicht lijkt. Welke
importpraktijken keurt de Belgische regelge-
ving af of goed? Als dat eerste het geval is,
tot waar gaat dat dan? Ook Kruidvat opereert
in België. Sommige producten komen uit
China. En zijn die daar ingekocht? En is dat
verboden? En hoe verhoudt het Belgische
‘Langdurige prijs-gerichtheid leidt
tot verarming van het aanbod’
verbod zich tot het Europese ‘vrij verkeer van
mensen, diensten en goederen’, opgesteld be-
gin jaren tachtig, om protectionisme tussen
landen tegen te gaan? In 2004 zette Laurus
een lobby op om een nieuwe bodemprijs in
te stellen. Laurus en aanhang pleitten toen
tegenover een Tweede Kamercommissie voor
een prijzenbodem, en AH en aanhang tegen.
Laurus verloor dat
pleit. De markt deed
zijn werk, heette
het. Verder terug
de geschiedenis
in: supermarktbe-
drijven zijn er ooit
in geslaagd om de
bodemprijzen in
Nederland te slechten, ondanks fel verzet van
fabrikanten.
Aan de andere kant, er is inmiddels ook een
ander gedachtengoed aan het opkomen, dat
vraagtekens zet bij die absolute vrijheid van
de markt. David Bosshart, directeur van de
Migros-denktank Gottlieb Duttweiler Institut,
publiceerde een boek met de titel ‘Cheap!’.
Hij stelt daarbij zijn vraagtekens over een
samenleving waarin de gunstige verkoopprijs
het altijd wint van de intrinsieke waarde van
een object. Langdurige prijsgerichtheid leidt
bijna altijd tot een verarming van het aanbod
(we zullen het woord ‘paardenvlees’ hier niet
nog eens noemen). Maar politici kunnen dat
evenmin goed bepalen, uit angst dat ze bij
kiezers bekend staan als de persoon die het
leven duurder maakt. Gevolg: markten wor-
den doorgaans hooguit met symboolmaatre-
gelen beschermd.
De situatie van AH in België staat zodoende
model voor een scheiding der geesten; van
bescherming van producten, ketens en
werknemers etc. tegenover bescherming van
de vrije markt. Met enige fantasie: met aan de
ene kant van het levensmiddelenspectrum
het Walmart uit de jaren negentig en aan de
andere kant bijvoorbeeld Marqt.
Zolang er geen Europese, nee, internationale
maatschappelijke consensus over dat speel-
veld bestaat, zal er altijd wel iets in een markt
ongerijmd zijn. Daarom kan ook AH’s achter-
deur richting België nog lang openstaan.
Hoofdredactioneel Gé Lommen
04 deze maand 5 08-04-2014 09:54:35
6FoodPersonality april 2014
Personality’sWie wat waarheen en waarvandaan, in de personaliarubriek
van FoodPersonality.
Mailen? [email protected]
Kivits, Constandse, SuperunieEind vorige maand heeft Superunie bekendgemaakt dat
Bart Jan Constandse (67) de nieuwe voorzitter wordt. Con-
standse is de opvolger van Leo Kivits (66), waarvan eerder
al bekend was gemaakt dat hij na zijn eerste termijn van vier
jaar (2009-2013) nog een jaar extra zou aanblijven en dan
afscheid zou nemen. Met Kivits had Superunie een voorzitter
in huis met een schat aan supermarktervaring. Kivits werkte
onder andere bij Edah en ontwikkelde binnen Vendex Food
Group de formules Basismarkt en Torro. Naderhand ging hij
naar Groenwoudt, waar hij enkele jaren directeur was voor-
dat Groenwoudt aan Laurus werd verkocht. Op interimbasis
was Kivits kortere tijd werkzaam voor Interbrew, rechtsvoor-
ganger van het huidige AB Inbev (interview met Kivits, zie
blz. 36 e.v.).
Met Constandse krijgt Superunie een voorzitter in huis met
een bijna tegengestelde achtergrond: van de leverancierskant
en dan vooral van versartikelen, je zou het een ‘agro-achter-
grond’ kunnen noemen. Hij was voorzitter van landbouw- en
veeteeltkoepel LTO Nederland (2005-2007), daarvóór was hij
bestuursvoorzitter van agf-coöperatie The Greenery (1991-
2004). Constandse was directievoorzitter bij Cehave, directie-
lid bij Wessanen en lid van de raad van bestuur bij Hillsdown.
In de jaren negentig smeedde hij de vleesproducenten Coveco
en Encebe aaneen tot Dumeco. Die fusie was het startsignaal
van een grote consolidatieslag onder vleesbedrijven en slach-
terijen, resulterend in de oprichting van Vion in 2003.
Constandse is een bestuurder met ruime ervaring in coö-
peraties. Het is aannemelijk om te denken dat hij juist om
die achtergrond is verkozen. Daarmee zou Constandse in
de komende jaren kunnen fungeren als aanjager van meer
samenwerking en andere dwarsverbanden binnen Superunie-
leden.■
Boer, Van Tol, EnricoPeter Boer wordt met ingang van volgende maand commercieel
manager bij Enrico, leverancier van mediterrane producten (olijven, pesto/
tapenade, atipasti etc.). Boer is afkomstig van Van Tol Import-Export, waar
hij commercieel manager voor merken was. Van Tol Import-Export is het
onderdeel van retailorganisatie Van Tol, dat bijvoorbeeld de export over-
neemt van Nederlandse merken zoals die van Unilever en Heinz en buiten-
landse merkartikelen onder Nederlandse supermarkten distribueert, zoals
het Spaanse aioli-merk Allioli.
Boer werkte zeven jaar bij Van Tol. Bij Enrico volgt Boer Franka Kunst op,
die daar vertrokken is. ■
Wetterhahn, NS-stations
Van den Brand, LidlBoudewijn van den Brand, de
Nederlander die sinds 2011 ver-
koopdirecteur is bij Lidl in België,
wordt daar met ingang van mei de
algemeen directeur. Van den Brand
volgt Jesper Høyer op, de Deen die
nu lid gaat worden van de interna-
tionale directie van de discounter.
Van den Brand was voorheen in
Nederland achtereenvolgens ray-
onmanager, distributiemanager en
regiodirecteur voor Lidl. ■
Verheyden, Barilla, C1000Anneke Verheyden gaat aan
de slag bij C1000. Ze wordt er unit
manager. De functie geldt ad interim,
totdat C1000 ophoudt te bestaan.
Verheyden werkte hiervóór als key
accountmanager voor Barilla, even-
eens op interimbasis. Daarvóór ver-
vulde ze van 2006 tot 2010 de functie
van national account team manager
bij PepsiCo, waar ze overigens tien
jaar werkte.
Bij C1000 volgt Verheyden Joost-Jan
Kinds op, die daar niet meer werkt. ■
Anita Wetterhahn gaat per 1
juli aan de slag als directeur retail bij
NS-stations. Ze volgt in die functie
Karin Bakker op. Sinds deze maand
is Wetterhahn begonnen aan een
inwerkprogramma.
Wetterhahn werkte ruim twintig jaar
bij Jan Linders, waarvan lange tijd
als commercieel directeur. Eind 2007
vertrok ze, om algemeen directeur
te worden van Jamin, dat in handen
was van investeerders als Carel van
Bemmelen, die met Neerlands Glorie
ook Hak en Jonker Fris in handen
had. Jamin zou onder de hoede van
Wetterhahn een sterke come-back
moeten maken en op supermarkten
weer terrein winnen in de zoetwaren-
verkoop. In 2011 werd Jamin echter
aan Hermans Holding verkocht en
daarmee ging haar directiefunc-
tie in handen van Nico Bakker en
René de Wit van Hermans Holding.
Wel bleef ze nog commissaris en
aandeelhouder van Jamin. Daarna
werd Wetterhahn projectdirecteur
van het Limburgs Museum in Venlo,
en ze is mede-eigenaar en bestuurder
van Zongarant, een installateur van
zonnepanelen.
NS-stations omvat stationsretailfor-
mules als AH To Go (op basis van
‘masterfranchise’), Hema, Rituals,
Burger King, La Place Express en
Starbucks, maar ook zelfontwik-
kelde formules als de Broodzaak,
Smullers en Kiosk. Tot twee jaar te-
rug heette dit NS-onderdeel Servex.
Wetterhahn is verder jurylid bij de
Supermarkt-van-het-Jaarverkiezing
en jurylid van de ABN Amro Retail-
jaarprijs. ■
06 personality’s 6 08-04-2014 09:55:29
7FoodPersonality april 2014
Benjamens, Visée, Wantenaar, Sperwer
Repko, Sligro, Rituals
Het is inmiddels bekend, de drie nieuwe externe commissarissen van Sperwer zijn Kees Wantenaar, Pascal Visée en Rob Benjamens.Kees Wantenaar is de opvolger van Hans de Boer als president-com-missaris bij Sperwer. Wantenaar is vooral bekend als voorzitter van de raad van commissarissen van Fries-landCampina. Dat was hij tot eind 2011. Verder vervult en vervulde hij de functies van bestuurslid van de Nederlandse Zuivelorganisatie en verschillende andere bestuurdersrol-len in de zuivelwereld. Voordat Cam-pina en Friesland Foods fuseerden, was Wantenaar voorzitter van de rvc van Campina Melkunie. Verder is Wantenaar sinds vorig jaar voorzitter van de Dutch Produce Organisation (DPA), de afzetkoepel van agf-bedrijven in Nederland. Daarnaast is hij nog elders bestuurder bij coöpera-tieven, als bestuurslid van Rabobank Soest-Baarn-Eemnes. Pascal Visée en Rob Benjamens zijn de andere twee commissarissen die extern zijn naast de commissarissen die Plus-ondernemer zijn. Visée en Benjamens zijn in die rol de opvol-gers van Klaas van den Doel en Rob ter Haar.Pascal Visée is behalve commissaris bij Sperwer sinds kort lid van de raad van toezicht van de Erasmus Univer-siteit Rotterdam. Zijn loopbaan is er een van vele verschillende financiële functies bij Unilever (sommige in het buitenland en er zit een kort uitstapje naar Hagemeijer tussen), waarvan de laatste ‘chief enterprise support officer’. Hij rapporteerde in die rol direct aan ceo Paul Polman. Verder is Visée lid van de rvc van cateringbe-drijf Albron en financieel beheerder bij het Prins Claus Fonds.Rob Benjamens is tegenwoordig mede-eigenaar van BBA, Brand & Business Architects, maar gold in vroegere jaren als zo’n beetje de bekendste reclameman binnen de levensmiddelenbranche. Hij was onder meer partner en directeur van Saatchi & Saatchi in Nederland. Daarna oprichter en directeur van reclamebureau Benjamens, Van Doorn-EuroRSGC, onderdeel van het Franse communicatiebureau Havas. Voor Havas zat hij ook in de
René Repko is sinds deze maand op interimbasis marke-tingdirecteur bij Rituals, de winkelketen voor exclusieve ‘home & personal care’ van Raymond Cloosterman. Repko is in de branche vooral bekend als marketeer bij Albert Heijn en nadien Hema. Bij Albert Heijn werkte hij van 1996 tot 2001 vooral als verantwoor-delijke voor marketingcommunicatie. Daarna werkte hij twee jaar bij Randstad en van 2004 tot begin 2012 was hij marketingverant-woordelijke bij Hema. Na zijn vertrek bij Hema was hij een tijd marketingdirecteur bij Eyes + More en van eind 2012 tot voor kort was hij op interimbasis marketingdirecteur bij Sligro Food Group voor de Sligro-formule. Hij was een van de verantwoordelijken voor de formulevernieuwing van Sligro. Enkele weken terug ging de eerste van deze nieuwe generatie open, in Maastricht. ■
Van Vliet, Yntema, AB Inbev
De Haan, O-I
Sinds afgelopen maand is Martin Yntema de nieuwe retail director van AB Inbev (o.a. Jupiler, Hoegaarden, Dommelsch, Leffe). Yntema is de opvolger van Frank van Vliet. Van Vliet is de nieuwe verantwoordelijke voor ‘promotional excellence Europe’ bij de brouwer. Van Vliet werkt sinds 2005 bij AB Inbev, Yntema sinds 2006. ■
Rens de Haan is de nieuwe verantwoordelijke voor Neder-land van O-I, de fabrikant van glasverpakkingen. De Haan wordt algemeen directeur voor de landen Nederland en Groot-Brittannië. De Haan is afkomstig van Cargill, waar hij ‘marketing & communications director’ was voor cacao en cho-colade. Daarvóór werkte hij onder andere bij Philips. ■
advertentie
www.ct-company.nl
Professionele schappenplannen zijn van groot belang vooruw schappositie bij retailers. De Category & Trade Company
is dé specialist op het gebied van spacemanagement endistributeur van het beste en meest voordelige
spacemanagement pakket van Nederland:
STAP NU OVERNAAR EEN BETER EN GOEDKOPER
SPACEMANAGEMENT PAKKET!
STAP NU OVERNAAR EEN BETER EN GOEDKOPER
SPACEMANAGEMENT PAKKET!
Bel voor meer informatie:Evelyn van Leur +31 6 30 352 147Tijn Bresser +31 6 12 476 536
European Board en was hij verant-woordelijk voor Noord-Europa. Hij was verder onder andere bestuurslid van Sire, voorzitter van de VEA, bestuurslid van NIMA en commis-saris bij Müller Freshfood Logistics uit Holten.Benjamens is echter ook bekend als de leidsman van een van de netwerkgroepen in de levensmid-delensector, de Distributie Ge-spreksgroep. Verder is het mogelijk dat iedereen die minimaal vijf jaar werkzaam is in de sector, Benja-mens al een keer gezien heeft als dagvoorzitter van een congres, symposium of andere bijeenkomst, want hij is veelgevraagd. Zo was hij in 2011 moderator van de uitreiking van de FoodAwards, de prijzen voor goede introducties in het super-marktassortiment, een initiatief van dit blad. En als een directeur of bestuurder na lange jaren afscheid neemt en er is een afscheidsbij-eenkomst die verder reikt dan een besloten kring, is Benjamens de man die dat aaneenpraat.Daarnaast is Benjamens commis-saris/toezichthouder van SSK, de Stichting Supermarkt Keurmerk. Dat is het initiatief waar het Vakcentrum enkele jaren geleden mee kwam; een duurzaamheids-predikaat dat ondernemers kunnen verdienen als ze voldoen aan eisen op het gebied van personeelsbeleid, veiligheid/preventie, duurzaam assortiment, maatschappelijke betrokkenheid in het marktgebied, energiebeheer en afvalbeheer. Dit keurmerk geldt alleen voor onder-nemers, niet voor filialen.■
Rob Benjamens (r.), als presentator
tijdens de FoodAward-uitreiking in
2011.
06 personality’s 7 08-04-2014 09:55:44
8FoodPersonality april 2014
GfK-formulecijfers
DEZE MAAND
Klantenkringen, P02 2014 stijgers/dalers
Penetratie naar BMI: AH vs. Lidl P2
Klantenkringen, P02 2014 vs. P02 2013
Supermarktomzet, P02
In FoodPersonality maandelijks de klantenkringen van acht
landelijke supermarktformules van onderzoeksbureau GfK.
Deze penetratiecijfers - het percentage huishoudens dat
per periode een bepaalde formule bezoekt – geven een
beeld van het ‘switchgedrag’ van de consument.
Deze maand: periode 2 (week 5 tot en met week 8).
Wat een smak maakt Albert Heijn in deze periode (-2,6)! Het valt nog eens extra op doordat, afgezien van C1000 (een formule die ontmanteld wordt), de verschuivingen vrij beperkt zijn. Ook in vergelijking met een jaar eerder staat de penetratie van de marktleider behoorlijk onder druk. Jumbo gaat dit keer aan kop in het rijtje stijgers (+0,7). De num-mer-2 in de markt bereikt er de hoogste penetratiegraad tot dusver mee. De klantenkring van Lidl (+0,5) herstelt zich deels weer van de opvallende daling in periode 1.
Deze maand kijken we naar de pene-tratie verbijzonderd naar body mass index (BMI). Huiselijker geformuleerd: wie krijgt er – verhoudingsgewijs dan – meer of minder dikkerds over de vloer? We zetten Albert Heijn en Lidl tegenover elkaar. Albert Heijn mag Lidl dan hebben bestempeld als de grote nieuwe concur-rent, qua klantenprofiel loopt het aardig uiteen. Dat blijkt hier ook weer. Albert Heijn: relatief veel klanten met normaal gewicht en een ondervertegenwoordi-ging van klanten met overgewicht, bij Lidl juist het tegenovergestelde. Maar ja, hoe vertaal je zo’n verschil in concrete acties wanneer je klanten vaker (ook) bij Lidl inslaan?
Met de cijfers uit periode 2 zitten we tot ver in februari. En was er in januari nog sprake van groei, in februari noteren we drie verliesweken en een vlakke. Maar: over de eerste twee maanden is er nog sprake van een groei van 0,9%. Van GfK weten we inmiddels dat de groei over het hele eerste kwartaal genomen vol-ledig stagneert. Sterker nog, ongecor-rigeerd voor de late Pasen (die viel vorig jaar in het eerste kwartaal) is er sprake van een omzetdaling van 1,7%.
08 GFK formulecijfers 8 07-04-2014 12:10:24
VACATURES.FOODPERSONALITY.NL
V O O R K A N D I D AT E N :Eenvoudig vacatures zoeken op functie of op bedrijf.
Of upload uw cv, zodat werkgevers u voor een functie
kunnen benaderen.
V O O R W E R KG E V E R S :Uw vacature komt onder de aandacht van meer dan
1.800 professionals per maand. De focus ligt op
managers en beslissers bij supermarktbedrijven en
levensmiddelenfabrikanten.
Informeer naar de aantrekkelijke tarieven: +31(0)854013113 (of kijk op vacatures.foodpersonality.nl)
Vacatures.foodpersonality.nl is de nieuwe vacaturesite voor professionals in de supermarktsector.
De website is verbonden met foodpersonality.nl, zodat bezoekers van de website in één oogopslag
de actuele vacatures kunnen zien. FoodPersonality werkt voor deze vacatureservice samen met
Exenzo, specialist op het gebied van jobboard services.
› HBO / WO supermarktprofessionals
› hoger management en directie
› +1.800 unieke bezoekers per maand
› + 2.800 LinkedIn-volgers
FoodPersonality – maandblad voor managers in de levensmiddelenhandel en –industrie
09 ADV Vacaturesite 9 07-04-2014 16:54:34
10 ADVE Bionet 10 07-04-2014 12:11:50
11FoodPersonality april 2014
DEZE MAAND
‘Superkijken’Deze maand: Ron Muijen, directeur bij Bread &
Things. Op verzoek van: André van Velzen
(Superunie), vorige maand.
Door: Anke Groenendaal Foto: Jan Willem Houweling
Waar let je op in een supermarkt?“Sfeer. Lachen ze bij de kassa’s? Zijn ze gemo-
tiveerd, loopt een medewerker vier paden met
je mee als je dat ene potje bijzondere mosterd
zoekt? De sfeer proef je meteen als je binnen
bent. Is die goed, dan draaien ze doorgaans ook
een goed rendement, zie je volle karren en zijn
er genoeg kassa’s open. Ik erger me wanneer ik
lang bij een kassa moet wachten, zeker als je dan
ook nog gewoon personeel ziet rondlopen dat
dan niet even een kassa opengooit. Verder: zijn
de aanbiedingen er genoeg, de schappen wel goed
aangevuld en gespiegeld? En natuurlijk let ik op
veel genoemde zaken als out of stock en vers. Het
omzetaandeel van vers is tegenwoordig zo’n 50%.
Consumenten komen terug voor onderscheidend
en aantrekkelijk vers. Het omzetaandeel van
brood ligt rond de 5 à 6 % en draait vooral om
emotie. Speciaal brood kan zomaar het verschil
maken.”
Kun je zien of een supermarkt winst maakt of verlies draait?“Zaken als out of stock en tht zijn wel een indica-
tie, maar dan nog: lastig. Je kent de loonkosten of
de huur niet.”
Welke supermarkt of levensmiddelenwinkel maakte een bijzondere indruk?“Whole Foods vanwege het vers, natuurlijk.
Eataly in Turijn, Publix in het zuiden van de VS,
Trader Joe... Ze gaan allemaal goed met de klant
om en het is er een feest om boodschappen te
doen. Als het om brood gaat: Alex Croquet in
Lille! Bijzonder brood, geweldige etalage, winkel
vol beleving.”
En in Nederland?“AH XL, Jumbo Foodmarkt, Marqt en die nieuwe
Sligro in Maastricht, die onlangs openging. De
formulenaam maakt niet zoveel uit - wanneer ze
snappen wat de consument wil, ben ik enthou-
siast. Ze excelleren bovendien in vers. Ook Lidl
met het nieuwe brood & bake-off concept is heel
klantgericht en daarom succesvol. Dat AH nu
ook vanuit zb-bakken gaat presenteren geeft wel
iets aan, denk ik.
En de winkel waar ik op de foto sta: Bakkertje
Deeg, in Heusden. Prachtbakkerij van Lucas
Vermeulen.”
Wat koop je vaker dan anderen?“Uiteraard brood. En ik ben hobbykok, dus ook
vaker traiteurachtige artikelen.”
Wat moet er anders/beter in supermarkten?“Klantgerichtheid. Zoals: vleeswaren snijden met
het gezicht naar de consument, of de hele dag
vers warm brood zichtbaar bakken, snijden en
verpakken. Weliswaar meer loonkosten, maar het
is wel onderscheidend en voor de klant een reden
om terug te komen. We hebben al veel stappen
gemaakt, ook in brood, maar het kan nog beter.”
Stel, je begint een winkel, dan….“…zal dat een luxe-, traiteurachtige winkel zijn.
Met wijn, horeca en veel zelf uitgezochte en -ge-
maakte producten. Allemaal speciale producten,
maar niet onbekend. Ik denk dat hier een markt
voor is. “
En wie moet er de volgende keer in de rubriek?“Anthonie de Rooij, van Sligro: echte versman.” ■
“Tijdens een bezoek met een Amerikaanse winke-
lier in Londen kwam ik dit beeld tegen, in de Tesco
aan de West Cromwell Road.
Dit is wat ik ‘de transformatiezone’ noem.
In deze zone, direct na de ingang, moet het
gebeuren: je krijgt maar één keer de kans om een
statement te maken.
Dat gaat over de harmonie van signalen.
Het gevoel van welkom zijn.
Dat er goed voor je wordt gezorgd.
Dat je in een wereld van smaakvolle en eerlijke
Met Pim op straatElke maand een foto uit de collectie van Pim van
den Berg, ‘straat-o-loog’ bij zijn eigen bedrijf Pim
van den Berg Perspectives. Van den Berg kijkt
naar ‘alles’ in de detailhandel, waar dan ook.
verleiding wordt ‘geprikkeld’ om gezonde en bewuste
keuzes te maken.
Maar deze voor Tesco belangrijke winkel aan de entree
van een metropool presteert matig, op veel fronten.
Een keten is zo sterk als zijn zwakste schakel.
Ondanks de oogstrelende grote vestiging in Watford
lukt het Tesco maar moeilijk om tot een vernieuwd
groeiperspectief te komen.
Alles staat onder druk. Het is ook te zien aan de be-
leidsmakers als je hun presentaties op YouTube bekijkt.
Ze gebruiken onduidelijke managementtaal.
Waitrose- en Sainsbury-mensen praten kordater. Hun
marktontwikkeling is kordaat en dat is ook de taal in
de kwartaalberichten en jaarverslagen.
Kun je dat winkelgevoel aan ‘corporate’ signalen
koppelen? Of is dat alleen ‘hineininterpretieren’? Of:
laten we een signaal zien in alles wat we doen?
Wat is het toch wezenlijk, dat we dicht bij ons zelf
blijven en oprecht en eerlijk, contactrijk en geloof-
waardig communiceren.
Daar dacht ik aan toen ik deze kwakkelende presenta-
tie in die transformatiezone zag.” ■
11 pim op straat 11 07-04-2014 12:12:19
12FoodPersonality april 2014
“Het is zo gemakkelijk om slecht voedsel te
verkopen.”
* Adam Price
* Volkskrant ‘Sir Edmund’
(Price is de scenarist van de Deense tv-serie Borgen,
ex-culinair recensent bij een krant en mede-eigenaar
van een restaurant in Kopenhagen.)
“Ik haat internationaal eten, wat je ziet in de
meeste hotels.”
(Nog ’n keertje Adam Price; twee keer dezelfde per-
soon in deze citatenrubriek vinden we eigenlijk maar
zozo, maar vooruit dan maar.)
“Op weg naar de training stuitte ik op een check-
point van het leger. Ze wisten niet wat Ikea was
en ze dachten dat ik een aanhanger van Morsi
was. Uiteindelijk mocht ik door, maar alleen als
ik mijn T-shirt uitdeed.”
* Abd el-Hares
* NRC Handelsblad
(Ikea heeft onlangs zijn eerste vestiging in Egypte
geopend. Voorafgaand aan de opening was deze werk-
nemer, gekleed in Ikea-personeelskleding, op weg naar
een klantvriendelijkheidstraining. De tenuekleuren
komen overeen met die van het Moslimbroederschap.)
“Als iedereen hetzelfde verdient, is er geen
stimulans om harder te werken. Dat verlamt de
samenleving. Maar te grote verschillen in inko-
men zijn ook niet goed. Daar worden mensen
ongelukkig van. In dat opzicht is de toenemende
transparantie over inkomens helemaal niet zo’n
goede ontwikkeling.”
Gef
unde
nes F
ress
en
* Bernard van Praag
* Het Financieele Dagblad
(De emeritus-hoogleraar aan de UvA over onder-
zoek naar inkomensverschillen en geluksgevoel.)
“Het stemt me treurig hoe veganisten om-
gaanmet zoet. Gingen ze maar een enkele
keer los met een geweldige suikerbom, zodat
ze tot in hun tenen verzadigd raakten.”
* Hilary Akers
* Het Financieele Dagblad-Persoonlijk
(Volgens de kokkin, vinologe en historica in haar
wekelijkse eten-&-drinkenrubriek hebben veganis-
ten te weinig plezier in hun eetpatronen.)
“We hebben zitten rekenen. Volgens ons heeft
die prijsverlaging van AH afgelopen septem-
ber zo’n 60 miljoen gekost. Ik weet niet of ik
dat gedaan zou hebben. Maar goed, ik werk
niet voor Albert Heijn.”
* Koen Slippens
* AVA Sligro Food Group
(Bestuursvoorzitter Slippens bij de algemene
vergadering van aandeelhouders in zijn algemene
presentatie over de marktomstandigheden.)
“Achteraf had hij gewoon door moeten ren-
nen.”
* Dennis Heijn
* NRC Handelsblad
(Dennis Heijn, de ‘andere zoon’ van Gerrit-Jan Heijn
naast Ronald Jan Heijn, vertelt: zijn vader ontsnapte
een keer aan Ferdy E., maar omdat hij eerder van
veiligheidsexperts had gehoord dat ontvoerders
zo gespannen zijn dat je maar beter kunt meewer-
ken, rende hij niet verder toen E. riep op hem te
schieten.)
“Wacht maar tot de eerste Nespresso-cupjes,
tuinloungesetjes en tablet-pc’s er bij ING voor
bodemprijzen uitgaan. Dan zijn die privacy-
traantjes snel gedroogd.”
* Christiaan Weijts
* NRC Handelsblad
(De schrijver en publicist van nrc.next over de ver-
ontwaardiging over de plannen van ING.)
“Red Bull. Hmm. Zou een goeie naam voor
een politieke partij kunnen zijn.”
* Jort Kelder
* Fast Movers Congres
(De dagvoorzitter van genoemd congres associeert
er tussendoor even vrij op los tijdens de presentatie
van Red Bull-directeur Jan Smilde.)
“De eieren zijn op. Ik ga een doosje halen
bij de grootgrutter om de hoek. Tijdens het
wachten in de rij bij de kassa lees ik gewoon-
tegetrouw het etiket. ‘Allergie-informatie;
bevat ei’.”
* Marcel Thielemans
* NRC Handelsblad
(Een NRC-lezer in de rubriek over alledaagse
voorvallen.)
DEZE MAAND
Het recente onderzoek van EFMI en ABN Amro laat zien dat de marktleider de meest gewilde partner is voor exclusieve acties, exclusieve productvarianten en exclusief een merk leveren. Opvallend ook: Aldi en Lidl ontlopen elkaar niks.
Exclusieve deals? Dan toch maar bij AH
12 Gefundenes-EFMI 12 08-04-2014 10:03:12
13FoodPersonality april 2014
Marcel van Aalst, Irene van Berlo, Koen Hazewinkel en
Melanie Murk wisselen elkaar af als columnist.
Deze maand: Melanie Murk Reacties: [email protected]
Wat denkt u als u de marktcijfers
ziet? Raakt u in mineur als u
de negatieve ontwikkeling
ziet, of bent u het type dat
alleen naar de positieve cijfers kijkt? Er zijn
enkele afwijkende groeicijfers. En zo vraagt
menigeen zich af wie het bij het rechte eind
heeft. Maar nog belangrijker is de vraag of
deze cijfers het sentiment in de branche
beïnvloeden.
Het EFMI publiceert twee keer per jaar
de EFMI Food Barometer. Een rapportage
waarmee onze klanten inzicht krijgen in
ontwikkelingen op macro-economisch,
branche- en shopperniveau. Dit gebeurt
onder meer op basis van gegevens van het
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het
Centraal Planbureau (CPB), aangevuld met
eigen onderzoek onder primaire shoppers
en directieleden uit de branche. Collega’s
Mark Slijkhuis en Kirsten Huijgen voeren
de analyses uit en ik wil u toch een aantal
positieve inzichten niet onthouden. Helaas
staan niet alle parameters op groen, maar
hopelijk bevinden die zich in de staart van
een mineurperiode en bewegen zij zich op
termijn de goede kant op.
Op macro-economisch vlak worden er
inmiddels betere tijden verwacht. Een ge-
raamde groei van 0,75% in 2014 is nog niet
heel overtuigend. Maar de verwachtingen
van een honderdtal directieleden uit de
foodbranche zijn dat wel. Maar liefst 81%
van hen verwacht dat de economie het
komende jaar verbetert. Uit deze ver-
wachting kan worden opgemaakt dat het
sentiment voor de economie in elk geval
positief is!
Vervolgens zijn daar de branche-ontwikke-
lingen. De directieleden zijn in maart 2014
weer iets positiever over de ontwikkelingen
van hun eigen bedrijf dan in september
2013. Het gaat hierbij om de concurren-
Een positief sentiment
Column EFMI
“Langzaam lijkt de focus zich weer te
verleggen van kosten naar omzet”
tiepositie, omzet- en winstgroei. Daar-
naast lijkt de focus zich langzaam weer te
verleggen van kosten naar omzet. Dit wijst
erop dat de defensieve strategieën van
kostenbesparingen langzaam maar zeker
worden vervangen door offensieve groei-
strategieën. Bovendien is de investerings-
bereidheid flink toegenomen, bijvoorbeeld
op het gebied van marketing en kennis en
vaardigheden van personeel. Hier wordt
ook een positief sentiment geconstateerd!
Tot slot zijn er de shopper-ontwikkelingen.
Het consumentenvertrouwen is nog steeds
in mineur. Maar het heeft een reuzensprong
gemaakt. Het cijfer dat het gevoel van de
Nederlandse consument uitdrukt, is van -37
in juli afgelopen jaar naar -7 in maart dit
jaar gestegen. Bovendien neemt de koop-
kracht volgens het CPB sinds jaren weer toe.
Driekwart van de directieleden verwacht
dat ook in 2014 het vertrouwen van de
consument zal toenemen: het sentiment is
positief!
Wij kunnen concluderen dat het positieve
gevoel onder de directieleden in de food-
branche prevaleert. Ja, er zijn nog uitdagin-
gen op het gebied van werkgelegenheid
(macro-economisch), volumes (branche) en
bestedingen (shopper), maar ik denk er het
mijne van. Ook ik ga uit van het positieve!
EFMI Business School heeft onlangs samen met ABN Amro een onderzoek uitgebracht over de mate waarin fabrikanten uit de levensmiddelen-sector willen samenwerken met de supermarkt-ketens. De hoofdconclusie van het rapport is dat fabrikanten nog steeds graag met de afnemers samenwerken, ook al is er de afgelopen jaren steeds meer geklaagd over een verkilling in de onderlinge relaties. Denk aan ‘verharde opstelling tijdens de jaargesprekken’ en aan de conditie-ei-sen van AH en Jumbo, die de publiciteit haalden en meer werden dan een trending topic van een weekje.Basis van het onderzoek: 136 ‘managers en exe-cutives’ van 91 verschillende levensmiddelenpro-ducenten, en binnen die 91: 50% A-merkartikel-fabrikanten, 15% privatelabelproducenten en 35% ‘dual trackers’ (fabrikanten die A-merk en private labels vervaardigen.De samenwerkingsbehoefte gaat zelfs heel ver. De vraag ‘exclusieve samenwerking per retailer’ is uitgesplitst in vijf punten:- tailormade promoties exclusief- productvariant of -formaat exclusief beschik-
baar stellen- shopper- en consumentenkennis exclusief delen- compleet merk(concept) beschikbaar stellen
exclusief- zaken doen (levering aan één retailer in Neder-
land)EFMI/ABN Amro hebben de vraag per formule gesteld: wat blijkt? Van de zeven genoemde for-mules AH, Jumbo, Plus, Emté, Spar, Lidl en Aldi scoort AH bij alle vijf punten het hoogst. Lidl en Aldi het laagst.1/ AH gemiddeld: 3,5, op een schaal van 1 t/m 52/ Jumbo: 3,43/ Plus: 2,94/ Emté: 2,65/ Lidl: 2,45/ Aldi: 2,47/ Spar: 2,3Opvallend: Aldi scoort hoger dan Lidl in de be-reidheid van fabrikanten om een productvariant of -formaat beschikbaar te stellen en een tailor-made te ontwikkelen. Lidl scoort hoger dan Aldi bij ‘beschikbaar stellen merk’ en ‘zaken doen/levering aan één retailer in Nederland’. Maar AH blijft in deze enquête wel significant bovenaan. Spar eindigt lager, maar dat zal wel te maken heb-ben met de buurtwinkelpropositie van de formule en het vaak beperkte (ondiepe) assortiment op een veelal kleiner vvo.AH als ‘meest geliefde exclusiviteitspartner’: dat komt dicht bij de resultaten zoals die elk jaar op het Industributie-diner bekend worden.
12 Gefundenes-EFMI 13 08-04-2014 10:02:57
14FoodPersonality april 2014
FOODAWARDS 2014
Introductieklimaat verbetert A-merkartikelfabrikanten benadrukken meer dan ooit het belang van innovatie
voor het realiseren van groei. Tegelijkertijd neemt de marktimpact van nieuwe
producten al jaren af. Maar: er lijkt sprake van een kentering. Valt dat aan de geno-
mineerde producten van dit jaar af te lezen?
Door: Dave van Loon Foto’s: FoodPersonality
Onderzoeksbureau IRI, dat dit jaar weer de
longlist voor de FoodAward-jury samenstelde
(de lijst omvatte dit jaar 440 producten uit de
meer dan 10.000 nieuwe EAN-codes uit 2013),
constateert dat het introductiejaar 2013 wel eens
het jaar van de kentering kan zijn. Na jaren van
een dalende marktimpact van introducties zijn er
Wie wint dit jaar de FoodTopAward? Vorig jaar was het Heks’nkaas. Hier het moment van de uitreiking. V.l.n.r. Klaas de Boer (jury), Frances Franken (jury), Pepijn Lubbers (Heksenkaas), Michel Wildenborg (Heksenkaas), Karla van ’t Hag (Heksenkaas), Marco Rutten (jury) en presentator Harm Edens.
De FoodAward-pagina op Smulweb, online mediapartner van de FoodAwards.
signalen dat er in 2013 sprake is geweest van een
lichte verbetering. In ieder geval lijkt de negatieve
trend van de afgelopen jaren niet door te zetten.
Dat wil overigens niet zeggen dat deze ontwikke-
ling ook voor de leden van het Retailcollege – de
jury van de FoodAwards – waarneembaar was tij-
dens de nominatieronde. Sterker nog, bij veel van
de 440 producten uit de longlist was het oordeel
eenduidig: geen nominatie waard. Het Retailcol-
lege kwam dit jaar uiteindelijk tot 88 FoodAward-
nominaites (zie de pagina’s hierna voor het over-
zicht), waarbij ook bij de genomineerde producten
de nodige kritische geluiden waren te horen. Het
gevoel dat het niveau - opgevat als een combina-
tie van innovatief gehalte en marktimpact - van
introducties afneemt heerst eigenlijk al jaren. Dat
gevoel verdwijnt niet na één iets beter introduc-
tiejaar. Want waar zijn de doorbraakinnovaties?
Die zijn er inderdaad niet, maar IRI heeft twee
De aanloop naar de consumentenactie rondom de
FoodAwards op Facebook.
14 FA Nominaties 14 08-04-2014 10:04:36
15FoodPersonality april 2014
Kies je favoriete producten en maak kans op supermooie prijzen!WWW.FOODAWARDS.NL
Nominaties FoodAward 2014
Carbonell Olijfolie Traditioneel Carbonell Olijfolie Traditioneel is goed voor je cholesterol. Doordat deze variant hoger is te verhitten, is het een verantwoorde keuze om dagelijks mee te bakken, braden en roerbakken.
Chio Chips Kettle CookedProef de lekkerste ambachtelijke chips van Chio! Dikker gesneden, gebakken met de schil en in de heerlijke smaken sea salt, sweet chili en bacon.
CoolBest Premium Orange Pulp FreeVoor de Pulp Free gebruiken we dezelfde heerlijke sinaasappels als voor CoolBest Premium Orange, maar dan zonder het vruchtvlees! Simply delicious!
Coroos Appelmoesjes geen suiker toegevoegdNatuurlijk de lekkerste is verkrijgbaar in 4 handige porties van 100 gram, voor iedereen die van lekker houdt. Een bewuste keuze!
Danio SpecialsDanio Specials combineert zacht romige kwark met verrassende, smaakvolle en bijzondere ingrediënten. Lekker als toetje maar ook als tussendoortje. Geniet altijd voluit!
Grand’Italia Lasagne all’uovoGrand’Italia heeft nu ook een heerlijke Lasagne all’uovo, gemaakt met vrije uitloopeieren. Lekker romig en vol van smaak!
Milka & OreoMilka & Oreo is een tablet van heerlijke Alpenmelkchocolade, gevuld met de crème en knapperige stukjes van Oreo-koekjes.
Mora Speciaal BurgersDe lekkerste burgers maak je gewoon zelf thuis. Wat je ook kiest, een malse Rund-burger, een romige Kroketburger of een krokante Kipburger. Je burgers worden altijd mmm met Mora.
Optimel PuurDe kunst van het weglaten: geen zoetstoff en, geen toegevoegde suiker en een heerlijke, frisse smaak met een vleugje fruit. Dat noemen wij nu pas echt onbezorgd genieten.
Spa Reine Kids 33 cl.Het natuurzuivere mineraalwater van Spa is een perfecte keuze voor jouw kleintje. Spa Reine is verkrijgbaar in een 33cl. Kids fl esje. Zuiver water drinken was nog nooit zo leuk!
Struik Soepen en Bouillons met Beter Leven KenmerkDe wakkere consument kiest natuurlijk voor vernieuwde Struik maaltijdsoepen en krachtbouillons. Smakelijker, minder zout dus gezonder én voorzien van het Beter Leven Kenmerk van de Dieren-bescherming!
Unox Soep in PakDe allerlekkerste soepen van Unox in een handig 1 liter familiepak. Er is keuze uit zeven heerlijke smaken voor het hele gezin, waaronder bijvoorbeeld tomaten-soep met gehaktballetjes.
Fred&Ed HagelslagMet Fred&Ed Hagelslag maak je een over(h)eerlijke boterham met chocola-dehagel melk of puur. De verpakking met draaidop is lekker stevig, handzaam in het doseren en vrolijkt de ontbijt- en lunchtafel gezellig op.
Milka BubblyMilka Bubbly is echt een unieke chocola-de-ervaring: onze tedere Alpenmelkcho-colade, maar dan ongezien luchtig!
Nescafé Original Sticks ‘Original’ of ‘Rood’, is de grootste smaak op de Nederlandse koffi emarkt. Met de introductie van Nescafé Original Sticks biedt Nestlé naast Espresso, Goud en Mocca nu ook de Original-smaak in een handige mee-neemverpakking.
Euroma Orginal SpicesEen bijzondere samenwerking tussen Jonnie Boer en Kon. Euroma leidt tot ‘Euroma Original Spices’, een vernieuwend assortiment authentieke specerijen melanges. De me-langes, zoals Za’atar en Ras el Hanout zijn een geurige vernieuwing in het kruiden-schap. Er is vrijwel geen zout aan toegevoegd, zodat naar hartenlust kan worden geëxperimenteerd.
Lay’s PopsLay´s Pops is gepoft in hete lucht, daardoor smaakt het zo lekker dat je niet eens merkt dat de chips 50% minder vet bevatten dan andere chips en zoutjes gemiddeld bevatten.
Nescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato & Espresso BaristaNescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato is een espresso met een klein beetje gestoomde (warme) melk, beter bekend als ‘Cortado’. Voor de liefhebbers van echte Italiaanse espresso is er de Nescafé Dolce Gusto Espresso Barista, een extra sterke espresso met een volle, gouden cremalaag.
Doritos JackedDoritos Jacked is bijna twee keer groter en dikker dan gewone tortillachips en geeft een explosie van smaak met een lekker heftige crunch!
Haribo Vrolijke DropMet trots presenteert Haribo Nederland haar grootste introductie sinds 1953. Haribo Vrolijke Drop: aanstekelijk lekker! Deze nieuwe productlijn richt zich op de Nederlandse dropliefhebber en is te vinden in het dropschap.
Milner Koe&GeitDeze nieuwe variant van Milner is een enorm succes! Inmiddels hebben al meer dan 400.000 consumenten Milner Koe&Geit geprobeerd! Het is een unieke, toegankelijke half-volle kaas gemaakt van koe- en geiten-melk. Verrassend mild en toch romig van smaak en bovendien 40% minder vet dan Goudse 48+ kaas.
Mr. ProperDankzij zijn krachtige formule verwijdert Mr. Proper geconcentreerde allesreiniger het vuil gemakkelijk. Zijn innovatieve doseerdop geeft au-tomatisch de juiste hoeveelheid, geen verspilling!
Philadelphia MilkaPhiladelphia met Milka, een mix van frisse en romige Philadelphia met tedere Milka-chocolade en een vleugje hazelnoot.
Starbucks FrappuccinoHeerlijke kant-en-klare chilled coff ee drinks om overal van te genieten. Verkoelend, verfrissend en voor elk moment van de dag, waar je maar wilt.
Struik Worsten met Beter Leven KenmerkAlle Struik-worstproducten zijn verbeterd: lekkerder, knakkiger en nu mét Beter Leven Kenmerk van de Dierenbescher-ming. Daar kiest de wakkere consument natuurlijk voor!
Vivera We love NatureWe love Nature is de nieuwe productlijn van Vivera op basis van lupine. Onze lupine wordt in Nederland verbouwd door ‘eigen’ boeren. Gezonde, lek-kere èn duurzame vleesvervangers!
Stimorol 40 Minutes of FreshnessStimorol 40 Minutes of Freshness zorgt voor zowel onmiddellijke verfrissing als voor langdurige verfrissing van wel 40 minuten!
Sultana KnapperrsEen unieke Sultana-ervaring. Een extra knapperige biscuit met heerlijke stukjes kaneel of kokos, zonder rozijnen en ander fruit. Ideaal voor bij een kop thee!
Unox Pittige RookworstUnox heeft iets nieuws: Pittige Rookworst. Een lek-ker pittig gekruide rookworst met de kwaliteit die je van ons gewend bent. Probeer deze rookworst eens bij de hutspot!
Zonnatura 100% Biologische LijnzaadolieDe biologische lijnzaad-olie van Zonnatura is rijk aan omega-3-vetzuren. Deze superfood gebruik je in koude gerechten als smoothies of muesli. Lijnzaadolie bevat alfa-linoleenzuur en past in een gevarieerd voe-dingspatroon en gezonde levensstijl.
Go-Tan Han’s Daily WokMet de vrolijke en heldere handleiding van Han’s Daily Wok in 15 minuten een gezonde Aziatische maaltijd op tafel. Zonder stress, dus voor iedere dag!
Milka ConfettiMilka Confetti is een heerlijke combinatie van de tedere Milka Alpenmelkchocolade met krokante chocoladedragees.
Old Amsterdam CrèmeDe unieke, intense smaak van Old Amsterdam is nu ook smeerbaar! Old Amsterdam Crème. Heerlijk bij iedere borrel!
Fiorucci vleeswarenGeniet van het goede leven oftewel ‘La Dolce Vita’ met de authentieke Italiaanse vleeswaren van Fiorucci! Gebruik onze vleeswaren voor een overheerlijk Italiaans tintje aan je gerechten. Fiorucci, Italiaanse ambacht sinds 1850.
Liga FruitCrispEen knisperend krokante biscuit, gevuld met een heerlijke fruit vulling. Te krijgen in de smaken Appel-Kaneel en Bosvruchten.
Nescafé Gold Pack 100% SmartNescafé Gold 100% Smart is de ver-trouwde zachte koffi e van Nescafé Gold maar dan in een compacte en voorde-lige 150 grams verpakking. Slim, want daardoor zijn er 36% minder vrachtwagens nodig .*
(*Dan bij Nescafé Gold 200 gram)
Dr. Oetker Ristorante MareVoor de echte visliefhebber is de vertrouwde krokante, dunne Ristorante-bodem nu verkrijgbaar met nieuwe toppings.
Heks’nkaas Tomaat BasilicumDe nieuwe betovering van Heks’nkaas. Tomaat Basilicum heeft dezelfde magie als Origineel, maar dan met een andere smaak. Ook met deze smeerdip op tafel wordt het heerlijk gezellig. Je gaat er niet van vliegen, maar dat het wat met je doet staat vast.
Duo Penotti Maxi ChocoladehagelMet de unieke, dubbele strooiopening maak je de lekkerste Duo Penotti-banen op je boterham. De extra grote korrels en de Duo Penotti Piccolino’s van échte chocolade, zorgen voor een heerlijke bite en maximale smaak.
Lay’s Deep RidgedLay’s Deep Ridged chips hebben dubbel diepe ribbels voor een krokante bite en intense smaak!
Alpro plantaardige drinksMet Alpro plantaardige drinks kun je genieten van de plant power van soja, amandelen, hazelnoot, rijst en kokosnoot!
Amstel RadlerAmstel Radler is de mix van Amstel Bier en sprankelend citroenwater. Het combineert de ultieme verfrissing van bier en citroen: dubbel verfrissend, met 2% alcohol.
Anta Flu suikervrij met SteviaDe nieuwe suikervrije smaken van Anta Flu zijn gezoet met natuurlijke zoetstof-fen uit de steviaplant en bevatten geen kleurstoff en . De snoepjes zijn lekker fris en verzorgen de keel.
Ariel 3 in 1 PodsHet eerste wasmiddel met drie comparti-menten. De compartimenten zorgen voor drie acties: 1. wast schoon, 2. verwijdert vlekken en 3. laat je was stralen.De Pod plaats je achter in de wastrommel en je legt daarna de was er bovenop.Alles wat je nodig hebt in één Pod.
Arla LactofreeLactosevrije zuivelproducten waarvan de smaak niet van gewone zuivel te onderscheiden is. Heerlijke halfvolle melkdrank, zachte halfvolle yoghurt en smeuïge roomkaas. Lekker! Échte zuivel, zonder lactose.
Bros Tablet (Melk & Caramel, Melk & Praline, Melk & Wit)Nieuwe, luchtige smaaksensaties van Bros Tablet met unieke bubbels in een heerlijke laag chocolade!
Campina Lactose VrijHeerlijk nieuws voor echte melkliefhebbers die overgevoelig zijn voor lactose. Campina Lactose Vrij is even lekker als onze gewone halfvolle melk, maar dan zonder lactose.
Campofrio vleeswarenIn Nederland kunnen we nu ook genieten van de authentieke nummer-1 vleeswaren uit Spanje. Heerlijk als tapas! Campofrio, de smaak die je deelt!
FoodAward 2014
De volgende producten verdienen een FoodAward:1. _________________________________________________________________________
2. _________________________________________________________________________
3. _________________________________________________________________________
Naam: _____________________________________________________________________
Adres: _____________________________________________________________________
Postcode: ______________ Plaats: ______________________________________________
Telefoonnummer: ____________________________________________________________
E-mail: _____________________________________________________________________
Knip de bon uit en stuur deze vóór 16 aprilin een gefrankeerde envelop naar:
FoodPersonalityMolenveldlaan 1046523 RM Nijmegen
De uitslag wordt in week 21 bekend gemaakt opwww.foodawards.nl. Alle winnaars krijgen bericht,over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
5x
FoodAward is een initiatief van
FoodPersonality. De term ‘food’
wordt hier gebruikt als een
verwijzing naar het totale assor-
timent van supermarkten en kan
dus zowel op food als non-food
producten betrekking hebben.
10x
Venco TikkelsHard van buiten, zacht van binnen. Dat is wat Venco Tikkels zo bijzonder maakt dat je er van blijft eten. Naast de verrassende Tikkels Drop & DropCaramel zijn er Tikkels Drop & DropMint en Tikkels Drop & Fruit.
Tuc CrispyTuc Crispy: jouw vertrouwde Tuc-cracker, maar dan wat dikker en onverwacht knapperig. Verkrijgbaar in twee smaken: de vertrouwde Original en de smaak Tomato/Mozzarella.
Het afgelopen jaar zijn er weer veel nieuwe producten bijgekomen in de supermarkt. Het supermarktmaandblad FoodPersonality wil graag weten wat jouw favoriete supermarktartikelen zijn. De winnende producten worden door ons beloond met een FoodAward. Zo was Heks’nkaas vorig jaar de grote winnaar.
Door mee te doen maak je kans op een van de vijf Samsung GALAXY TabPRO 10.1 tablets, een van de 10 tien hoogwaardige Reference-pannensets van Tefal of een van de vijf spellenpaketten van Jumbo.
Meedoen is simpel. Breng je stem uit via de FoodAwards-website: www.foodawards.nlOf vul de bon hiernaast in.
Doe mee!Volg ons via facebook: www.foodawards.nl/fbOnline mediapartner: www.smulweb.nl
Jumbo spellen- en puzzelpakketJan van Haasteren WK-puzzel (3 puzzels)Stratego OriginalMens Erger Je Niet OriginalPim Pam Pet ‘The Battle’
Winkelwaarde: € 100,- per pakket
De prijzen:Samsung GALAXY TabPRO 10.1 tablet
Ervaar meer details en kleur op het haar-scherpe beeld (4 miljoen pixels)Eenvoudig mee te nemen en vast te houden door het lichtgewicht design (469 gram)Open en bewerk al je Offi ce-bestanden met Hancom Offi ceBreid je opslagruimte uit met onder andere MicroSD en 50GB DropboxMaak in magazinestijl je eigen indeling van je favoriete nieuws, apps en foto’s
Winkelwaarde: € 479,- per stuk
Tefal pannenset ReferenceLuxe set pannen uit de inductie-pannen-serie Reference. De pannen zijn voorzien van de ultrasterke Titanium Pro anti-aan-baklaag die extra lang meegaat en zeer krasbestendig is. De RVS-inductie bodem zorgt voor een perfecte warmtegeleiding over de totale bodem en vervormt niet. De handige Thermo-Spot kleurt eff en rood wanneer de pan de ideale baktem-peratuur heeft bereikt. En dankzij de anti-aanbaklaag aan de buitenzijde, zijn de Reference pannen ook nog eens heel makkelijk schoon te maken. Winkelwaarde: € 153,- per set
5x
Alpro plantaardige drinks
Amstel Radler
Andrélon Puur
Anta Flu suikervrij met Stevia
Aquafresh HD White
Ariel 3 in 1 Pods
Arla Lactofree
Axe Apollo
Bavaria 8*6 Blond Speciaal Original
en Extreme
Bolletje Bakkers Volkoren Crackers
Bolletje Boeren Mais Beschuit
Bolletje Oerknäck Rijk & Robuust
Bolletje Schuddebuikjes Duo
Bros Tablet (Melk & Caramel, Melk
& Praline, Melk& Wit)
Campina Lactose Vrij
Campofrio vleeswaren
Carbonell Olijfolie Traditioneel
Chio Chips Kettle Cooked
Chio Pinchacha’s
Chio Popcorn
CoolBest Coconut Paradise
CoolBest Premium Orange Pulp Free
Coroos Appelmoesjes geen suiker
toegevoegd
Danio Specials
Diamant Golden Crisp
Doritos Jacked
Dr. Oetker Paula Mini
Dr. Oetker Ristorante Mare
Dr. Oetker Verwen Muffi ns Naturel
Duo Penotti Maxi Chocoladehagel
Euroma Original Spices
Fiorucci vleeswaren
Fred&Ed Hagelslag
Go-Tan Han’s Daily Wok
Grand’Italia Lasagne all’uovo
Grolsch Kornuit
Haribo Stevidrop
Haribo Vrolijke Drop
Heks’nkaas Tomaat Basilicum
Hero Bevroren Fruit op een Stokje
Hero Fruitsap (diepvries)
Hero Kokoswater
Holy Soda (frisdranken)
Honig Glacékoeken
Jillz Red
Kees Kaas
Lassie Roerbakrijst
Lay´s Deep Ridged
Lay’s Pops
Liefmans Fruitesse
Liga FruitCrisp
Magnum Beker
Magnum Kisses
Milka Bubbly
Milka Confetti
Milka & Oreo
Milner Koe&Geit
Mora Speciaal Burgers
Mountain Dew (frisdrank)
Mr Muscle Active Capsules
Mr. Proper
Nescafé Dolce Gusto Macchiato
(Cortado) en Barista
Nescafé Gold Pack 100% Smart
Nescafé Original Sticks
Ocean Cuisine
Old Amsterdam Crème
Optimel Puur
Persil Duo Caps
Philadelphia met Milka
Pickwick Pure Green Coconut
Rolo Tablet
Roosvicee Multivit Stevia
Spa Reine Kids 33 cl.
Starbucks Frappuccino
Stimorol 40 Minutes of Freshness
Struik Soepen en Bouillons met
Beter Leven Kenmerk
Struik Worsten met Beter Leven
Kenmerk
Sultana Knapperrs
Tuc Crispy
Unox Pittige Knaks
Unox Pittige Rookworst
Unox Soep in Pak
Venco Tikkels
Vivera We love Nature
WC-Eend Energy 5 Actions
Wieckse 0% Radler
Yil’driz Pindasauzen
Zonnatura Biologische Lijnzaadolie
De advertentie voor de FoodAwards zoals die afgelopen 5 april in De Telegraaf te vinden was.
FoodAwards, de procedure
FoodPersonality verzamelt begin van het jaar de introducties van het
voorgaande jaar. Daarvoor wordt aan onderzoeksbureau IRI gevraagd om op
basis van omzetgegevens introducties van enige omvang in kaart te bren-
gen. Op die manier ontstaat een longlist die dit jaar 440 introducties telde.
FoodPersonality bepaalt in samenspraak met het Retailcollege, de jury van
de FoodAwards, hoeveel introducties genomineerd worden en welke dat
zijn. Daarbij wordt de vrijheid genomen om bepaalde productcategorieën te
laten vallen, bijvoorbeeld bij gebrek aan succesvolle of innovatieve introduc-
ties. Het Retailcollege brengt daarbij criteria in zoals omzet, marge, innova-
tief gehalte, ondersteuning en waarde voor de categorie. Hieruit ontstaat de
lijst genomineerden voor de FoodAwards die dit jaar 88 producten omvat.
FoodPersonality vraagt aan de producenten of leveranciers van de genomi-
neerde producenten of zij willen participeren in een consumentenactie.
Deze consumentenactie vindt ook dit jaar plaats in De Telegraaf, op
Smulweb, Facebook en op www.foodawards.nl. Consumenten maken daarbij
kans op in totaal 20 prijzen van Samsung, Tefal en Jumbo.
Het Retailcollege bepaalt mede op basis van de uitslag van de consumenten-
actie hoeveel FoodAwards er worden uitgereikt en welke dat worden. Daar-
naast wordt besloten of de zogeheten FoodQualityAward, ter beloning van
bijzondere initiatieven - wordt uitgereikt. Tenslotte besluit het Retail college
welk product van alle introducties uit het voorgaande jaar het beste was en
beloond wordt met de FoodTopAward.
Retailcollege, de juryDe jury van de FoodAwards heet van oudsher het
Retailcollege en wordt gevormd door inkoop-
managers van de drie grote inkoopblokken in de
sector (Albert Heijn, Jumbo/C1000 en Superunie).
Dit jaar bestaat het Retailcollege uit:
Klaas de Boer, hoofd inkoop Jumbo/C1000
Sander Evers, adjunct-directeur Inkoop Superunie
Johan de Visser, senior category manager
Albert Heijn
Dat betekent twee wijzigingen in de jury ten
opzichte van vorig jaar. Sander Evers neemt de
plaats in van collega adjunct-directeur Inkoop
Marco Rutten. De inkoopverantwoordelijkheid
van Evers (merkartikelen) sluit beter aan op de
FoodAwards. Unit manager houdbaar Francis
Franken laat zich dit jaar vervangen door haar
collega Johan de Visser.
Hoofdredacteur Gé Lommen is voorzitter van het
Retailcollege.
belangrijke indicatoren die wijzen op een beter
introductiejaar. Zo is voor het eerst sinds jaren
het aantal introducties met een weekomzet van €
100.000,- of meer toegenomen. Daarnaast groeit
ook de weekomzet van de topintroducties.
In 2013 waren er zes introducties met een wee-
komzet van meer dan € 100.000,-. Dat lijkt niet
veel, maar een jaar eerder waren het er slechts
drie! 2013 is in dit opzicht het beste jaar sinds
2007 toen er 13 van dit soort grote introducties
waren. In 2008 viel het aantal grote introducties
terug tot vijf en sindsdien is dit aantal niet her-
steld. Tot vorig jaar dan.
Ook de groei van de weekomzet van de 20 groot-
ste introducties kwam vorig jaar hoger uit dan in
de jaren ervoor. In 2013 kwam die groei uit op
2% (ter illustratie: de groei van de totale markt
kwam vorig jaar op 1,5% uit). Voor een beter
cijfer dan dit moeten we eveneens terug naar
2007, toen de weekomzet van topintroductie nog
met 2,5% groeide.
De introducties van dit jaar zullen laten zien of
de verbetering ook doorzet. A-merkartikelfabri-
kanten roepen in koor dat innovatie topprioriteit
heeft. Nu nog de succesvolle introducties om die
woorden inhoud te geven.
Eerder deze maand vroegen we de consument
via een oproep en consumentenactie in De
Telegraaf, Smulweb en Facebook de meest
aansprekende voor een FoodAward-genomi-
neerde producten aan ons kenbaar te maken.
En mede met de uitslag van die consumen-
tenactie bepaalt het Retailcollege dezer dagen
welke producten een FoodAward winnen. De
winnaars kunnen we volgende maand bekend
maken. ■
Ook via Twitter konden deelnemers aan de consu-
mentenactie hun voorkeur voor producten delen;
#FoodAwards14.
14 FA Nominaties 15 08-04-2014 10:04:49
16FoodPersonality april 2014
Alpro plantaardige drinks
Met Alpro plantaardige
drinks kun je genieten
van de plant power
van soja, amandelen,
hazelnoot, rijst en
kokosnoot!
Ariel 3 in 1 Pods
Het eerste wasmiddel met drie comparti-
menten. De compartimenten zorgen voor
drie acties: 1. wast schoon, 2. verwijdert
vlekken en 3. laat je was stralen.
De Pod plaats je achter in de wastrommel en
je legt daarna de was er bovenop.
Alles wat je nodig hebt in één Pod.
Campina Lactose Vrij
Heerlijk nieuws voor echte
melkliefhebbers die over-
gevoelig zijn voor lactose.
Campina Lactose Vrij is even
lekker als onze gewone half-
volle melk, maar dan zonder
lactose.
Chio Chips Kettle Cooked
Proef de lekkerste ambachtelijke chips van
Chio! Dikker gesneden, gebakken met de
schil en in de heerlijke smaken sea salt, sweet
chili en bacon.
Amstel Radler
Amstel Radler is de mix van Amstel Bier en
sprankelend citroenwater. Het combineert
de ultieme verfrissing van bier en citroen:
dubbel verfrissend, met 2% alcohol.
Arla Lactofree
Lactosevrije zuivelproducten waarvan de
smaak niet van gewone zuivel te onderschei-
den is. Heerlijke halfvolle melkdrank, zachte
halfvolle yoghurt en smeuïge roomkaas.
Lekker! Échte zuivel, zonder lactose.
Campofrio vleeswaren
In Nederland kunnen we nu ook genieten
van de authentieke nummer-1 vleeswaren
uit Spanje. Heerlijk als tapas! Campofrio, de
smaak die je deelt!
CoolBest Premium Orange Pulp Free
Voor de Pulp Free
gebruiken we dezelfde
heerlijke sinaasappels als
voor CoolBest Premium
Orange, maar dan zonder
het vruchtvlees! Simply
delicious!
Anta Flu suikervrij met Stevia
De nieuwe suikervrije smaken van Anta Flu
zijn gezoet met natuurlijke zoetstoffen uit de
steviaplant en bevatten geen kleurstoffen .
De snoepjes zijn lekker fris en verzorgen de
keel.
Bros Tablet (Melk & Caramel,
Melk & Praline, Melk & Wit)
Nieuwe, luchtige smaaksensaties van Bros
Tablet met unieke bubbels in een heerlijke
laag chocolade!
Carbonell Olijfolie Traditioneel
Carbonell Olijfolie
Traditioneel is goed voor
je cholesterol. Doordat
deze variant hoger is
te verhitten, is het een
verantwoorde keuze om
dagelijks mee te bakken,
braden en roerbakken.
Coroos Appelmoesjes geen suiker
toegevoegd
Natuurlijk de lekkerste is verkrijgbaar in
vier handige porties van 100 gram, voor
iedereen die van lekker houdt. Een bewuste
keuze!
16 FoodAward 16 07-04-2014 13:19:52
17FoodPersonality april 2014
Danio Specials
Danio Specials combineert zacht romige
kwark met verrassende, smaakvolle en bij-
zondere ingrediënten. Lekker als toetje maar
ook als tussendoortje. Geniet altijd voluit!
Dr. Oetker Ristorante Mare
Voor de echte visliefhebber is de vertrouwde
krokante, dunne Ristorante-bodem nu ver-
krijgbaar met nieuwe toppings.
Fiorucci vleeswaren
Geniet van het goede leven oftewel ‘La Dolce
Vita’ met de authentieke Italiaanse vleeswa-
ren van Fiorucci! Gebruik onze vleeswaren
voor een overheerlijk Italiaans tintje aan je
gerechten. Fiorucci, Italiaanse ambacht sinds
1850.
Grand’Italia Lasagne all’uovo
Grand’Italia heeft nu ook een heerlijke La-
sagne all’uovo, gemaakt met vrije uitloopeie-
ren. Lekker romig en vol van smaak!
Doritos Jacked
Doritos Jacked is bijna twee keer groter en
dikker dan gewone tortillachips en geeft een
explosie van smaak met een lekker heftige
crunch!
Duo Penotti Maxi Chocoladehagel
Met de unieke, dubbele strooiopening maak
je de lekkerste Duo Penotti-banen op je
boterham. De extra grote korrels en de Duo
Penotti Piccolino’s van échte chocolade,
zorgen voor een heerlijke bite en maximale
smaak.
Fred&Ed Hagelslag
Met Fred&Ed Hagelslag maak je een over(h)
eerlijke boterham met chocoladehagel melk
of puur. De verpakking met draaidop is
lekker stevig, handzaam in het doseren en
vrolijkt de ontbijt- en lunchtafel gezellig op.
Haribo Vrolijke Drop
Met trots presenteert Haribo Nederland
haar grootste introductie sinds 1953. Haribo
Vrolijke Drop: aanstekelijk lekker! Deze
nieuwe productlijn richt zich op de Neder-
landse dropliefhebber en is te vinden in het
dropschap.
Euroma Orginal Spices
Een bijzondere samenwerking
tussen Jonnie Boer en Kon.
Euroma leidt tot ‘Euroma
Original Spices’, een vernieu-
wend assortiment authen-
tieke specerijen melanges. De
melanges, zoals Za’atar en Ras
el Hanout zijn een geurige
vernieuwing in het kruiden-
schap. Er is vrijwel geen zout
aan toegevoegd, zodat naar
hartenlust kan worden geëx-
perimenteerd.
Go-Tan Han’s Daily Wok
Met de vrolijke en heldere handleiding van
Han’s Daily Wok in 15 minuten een gezonde
Aziatische maaltijd op tafel. Zonder stress,
dus voor iedere dag!
Heks’nkaas Tomaat Basilicum
De nieuwe betovering van Heks’nkaas.
Tomaat Basilicum heeft dezelfde magie als
Origineel, maar dan met een andere smaak.
Ook met deze smeerdip op tafel wordt het
heerlijk gezellig. Je gaat er niet van vliegen,
maar dat het wat met je doet staat vast.
16 FoodAward 17 07-04-2014 13:19:59
18FoodPersonality april 2014
Milka Bubbly
Milka Bubbly is echt een unieke chocolade-
ervaring: onze tedere Alpenmelkchocolade,
maar dan ongezien luchtig!
Milner Koe&Geit
Deze nieuwe variant van Milner is een
enorm succes! Inmiddels hebben al meer
dan 400.000 consumenten Milner Koe&Geit
geprobeerd! Het is een unieke, toegankelijke
halfvolle kaas gemaakt
van koe- en geiten-
melk. Verrassend mild
en toch romig van
smaak en bovendien
40% minder vet dan
Goudse 48+ kaas.
Nescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato
& Espresso Barista
Nescafé Dolce Gusto Espresso Macchiato is
een espresso met een klein beetje gestoom-
de (warme) melk, beter bekend als ‘Cortado’.
Voor de liefhebbers van echte Italiaanse es-
presso is er de Nescafé Dolce Gusto Espresso
Barista, een extra sterke espresso met een
volle, gouden crèmelaag.
Nescafé Gold Pack 100% Smart
Nescafé Gold 100% Smart is de vertrouwde
zachte koffie van Nescafé Gold maar dan
in een compacte en voordelige 150 grams
verpakking. Slim, want daardoor zijn er 36%
minder vrachtwagens nodig .*
(*Dan bij Nescafé Gold 200 gram)
Lay’s Pops
Lay´s Pops is gepoft in hete lucht, daardoor
smaakt het zo lekker dat je niet eens merkt
dat de chips
50% minder
vet bevatten
dan andere
chips en zoutjes
gemiddeld
bevatten.
Lay’s Deep Ridged
Lay’s Deep Ridged chips hebben dubbel
diepe ribbels voor een krokante bite en
intense smaak!
Milka Confetti
Milka Confetti is een heerlijke combinatie van
de tedere Milka Alpenmelkchocolade met
krokante chocoladedragees.
Mora Speciaal Burgers
De lekkerste burgers maak je gewoon zelf
thuis. Wat je ook kiest, een malse Rund-
burger, een romige Kroketburger of een
krokante Kipburger. Je burgers worden altijd
mmm met Mora.
Liga FruitCrisp
Een knisperend krokante biscuit, gevuld met
een heerlijke fruit vulling. Te krijgen in de
smaken Appel-Kaneel en Bosvruchten.
Milka & Oreo
Milka & Oreo is een tablet van heerlijke Al-
penmelkchocolade, gevuld met de crème en
knapperige stukjes van Oreo-koekjes.
Mr. Proper
Dankzij zijn krachtige formule verwijdert Mr.
Proper geconcentreerde allesreiniger het
vuil gemakkelijk. Zijn innovatieve doseerdop
geeft automatisch de juiste hoeveelheid,
geen verspilling!
Nescafé Original Sticks
‘Original’ of ‘Rood’, is de grootste smaak op de
Nederlandse koffiemarkt. Met de introductie
van Nescafé Original Sticks biedt Nestlé naast
Espresso, Goud en Mocca nu ook de Original-
smaak in een handige meeneemverpakking.
16 FoodAward 18 07-04-2014 13:20:08
19FoodPersonality april 2014
Old Amsterdam Crème
De unieke, intense smaak van Old Amster-
dam is nu ook smeerbaar! Old Amsterdam
Crème. Heerlijk bij iedere borrel!
Optimel Puur
De kunst van het weglaten: geen zoetstoffen,
geen toegevoegde suiker en een heerlijke,
frisse smaak met een vleugje fruit. Dat noe-
men wij nu pas echt onbezorgd genieten.
Philadelphia Milka
Philadelphia met Milka, een mix van frisse
en romige Philadelphia met tedere Milka-
chocolade en een vleugje hazelnoot.
Starbucks Frappuccino
Heerlijke kant-en-klare chilled coffee drinks
om overal van te genieten. Verkoelend,
verfrissend en voor elk moment van de dag,
waar je maar wilt.
Struik Worsten met Beter Leven Kenmerk
Alle Struik-worstproducten zijn verbeterd:
lekkerder, knakkiger en nu mét Beter Leven
Kenmerk van de Dierenbescherming. Daar
kiest de wakkere consument natuurlijk voor!
Unox Pittige Rookworst
Unox heeft iets nieuws: Pittige Rookworst.
Een lekker pittig gekruide rookworst met de
kwaliteit die je van
ons gewend bent.
Probeer deze
rookworst eens
bij de hutspot
stamppot!
Spa Reine Kids 33 cl.
Het natuurzuivere mineraalwater van Spa is
een perfecte keuze voor jouw kleintje. Spa
Reine is verkrijgbaar in een 33cl. Kids flesje.
Zuiver water drinken was nog nooit zo leuk!
Stimorol 40 Minutes of Freshness
Stimorol 40 Minutes of Freshness zorgt voor
zowel onmiddellijke verfrissing als voor lang-
durige verfrissing van wel
40 minuten!
Sultana Knapperrs
Een unieke Sultana-ervaring. Een extra knap-
perige biscuit met heerlijke stukjes kaneel of
kokos, zonder rozijnen en ander fruit. Ideaal
voor bij een kop thee!
Unox Soep in Pak
De allerlekkerste soepen van Unox in een
handig 1 liter familiepak. Er is keuze uit
zeven heerlijke smaken voor het hele gezin,
waaronder bijvoorbeeld tomatensoep met
gehaktballetjes.
Struik Soepen en Bouillons met Beter
Leven Kenmerk
De wakkere consument kiest natuurlijk
voor vernieuwde Struik maaltijdsoepen en
krachtbouillons. Smakelijker, minder zout dus
gezonder én voorzien van het Beter Leven
Kenmerk van de Dieren bescherming!
Tuc Crispy
Tuc Crispy: jouw vertrouwde Tuc-cracker,
maar dan wat dikker en onverwacht knap-
perig. Verkrijgbaar in twee smaken: de
vertrouwde Original en de smaak Tomato/
Mozzarella.
16 FoodAward 19 07-04-2014 13:20:16
20FoodPersonality april 2014
Vivera We love Nature
We love Nature is de nieuwe productlijn van
Vivera op basis van lupine.
Onze lupine wordt in Nederland verbouwd
door ‘eigen’ boeren. Gezonde, lekkere èn
duurzame vleesvervangers!
Zonnatura 100% Biologische
Lijnzaadolie
De biologische lijnzaad-
olie van Zonnatura is
rijk aan omega-3-vet-
zuren. Deze superfood
gebruik je in koude ge-
rechten als smoothies
of muesli. Lijnzaadolie
bevat alfa-linoleenzuur
en past in een gevari-
eerd voedingspatroon
en gezonde levensstijl.
Nominaties FoodAwards 2014Alpro plantaardige drinks Alpro Soya
Amstel Radler Heineken
Andrélon Puur Unilever
Anta Flu suikervrij met Stevia Pervasco
Aquafresh HD White GlaxoSmithKline
Ariel 3 in 1 Pods Procter & Gamble
Arla Lactofree Arla Foods
Axe Apollo Unilever
Bavaria 8*6 Blond Speciaal
Original en Extreme Bavaria
Bolletje Bakkers Volkoren Crackers Bolletje
Bolletje Boeren Mais Beschuit Bolletje
Bolletje Oerknäck Rijk & Robuust Bolletje
Bolletje Schuddebuikjes Duo Bolletje
Bros Tablet (Melk & Caramel,
Melk & Praline, Melk& Wit) Nestlé
Campina Lactose Vrij FrieslandCampina
Campofrio vleeswaren Campofrio Food
Group
Carbonell Olijfolie Traditioneel DeOleo
Chio Chips Kettle Cooked Intersnack
Chio Pinchacha’s Intersnack
Chio Popcorn Intersnack
CoolBest Coconut Paradise FrieslandCampina
CoolBest Premium Orange Pulp Free FrieslandCampina
Coroos Appelmoesjes geen suiker
toegevoegd Coroos
Danio Specials Danone
Diamant Golden Crisp Vandemoortele
Doritos Jacked PepsiCo
Dr. Oetker Paula Mini Dr. Oetker
Dr. Oetker Ristorante Mare Dr.Oetker
Dr. Oetker Verwen Muffins Naturel Dr.Oetker
Duo Penotti Maxi Chocoladehagel Penotti
Euroma Original Spices Euroma
Fiorucci Vleeswaren Campofrio Food
Group
Fred&Ed Hagelslag Food Sense
Go-Tan Han’s Daily Wok Go-Tan
Grand’Italia Lasagne all’uovo Granfood
Grolsch Kornuit Grolsch
Haribo Stevidrop Haribo
Haribo Vrolijke Drop Haribo
Heks’nkaas Tomaat-Basilicum Heksenkaas
Hero Bevroren Fruit op een Stokje Hero
Hero Fruitsap (diepvries) Hero
Hero Kokoswater Hero
Holy Soda (frisdranken) Vrumona
Honig Glacékoeken H.J. Heinz
Jillz Red Heineken
Kees variant op kaas Keesmakers
Lassie Roerbakrijst Ebro Foods
Lay´s Deep Ridged PepsiCo
Lay’s Pops PepsiCo
Liefmans Fruitesse Duvel Moortgat
Liga FruitCrisp Mondelez
Magnum Beker Unilever
Magnum Kisses Unilever
Milka Bubbly Mondelez
Milka Confetti Mondelez
Milka & Oreo Mondelez
Milner Koe & Geit FrieslandCampina
Mora Speciaal Burgers Ad Van Geloven
Mountain Dew (frisdrank) Vrumona
Mr Muscle Active Capsules SC Johnson
Mr. Proper Procter & Gamble
Nescafé Dolce Gusto Macchiato
en Barista Nestlé
Nescafé Gold Pack 100% Smart Nestlé
Nescafé Original Sticks Nestlé
Ocean Cuisine Iglo
Old Amsterdam Crème Westland
Kaasspecialiteiten
Optimel Puur FrieslandCampina
Persil Duo Caps Henkel
Philadelphia met Milka Mondelez
Pickwick Pure Green Coconut Douwe Egberts
Rolo Tablet Nestlé
Roosvicee Multivit Stevia H.J. Heinz
Spa Reine Kids 33 cl. Spadel
Starbucks Frappuccino Arla Foods
Stimorol 40 Minutes of Freshness Mondelez
Struik Soepen en Bouillons met
Beter Leven Kenmerk Struik Foods
Struik Worsten met Beter Leven
Kenmerk Struik Foods
Sultana Knapperrrs Koninklijke Verkade
Tuc Crispy Mondelez
Unox Pittige Knaks Unilever
Unox Pittige Rookworst Unilever
Unox Soep in Pak Unilever
Venco Tikkels Cloetta
Vivera We love Nature Enkco Foodgroup
WC-Eend Energy 5 Actions Bolton
Wieckse 0% Radler Heineken
Yil’driz Pindasauzen Yil’Driz
Zonnatura Biologische Lijnzaadolie Wessanen
Venco Tikkels
Hard van buiten, zacht van binnen. Dat is wat
Venco Tikkels zo bijzonder maakt dat je er
van blijft eten. Naast de verrassende Tikkels
Drop & DropCaramel zijn er Tikkels Drop &
DropMint en Tikkels Drop & Fruit.
16 FoodAward 20 07-04-2014 13:20:18
21FoodPersonality april 2014
Open
brie
f van
Fran
s Fre
drix
Frans Fredrix |
(eigenaar Fredrix Support,
voormalig algemeen
directeur Superunie en
actief voor meerdere
levensmiddelenbedrijven
uit handel en industrie
– al dan niet als commis-
saris), schrijft in Food-
Personality een open
brief aan iemand uit de
levensmiddelen- of een
aangrenzende sector.
Hierbij verwelkomen wij
Frans Fredrix weer als
columnist in ons blad. Hij
zal om de twee maanden
deze column in briefvorm
verzorgen.
In mijn ‘retailleven’ zijn de vragen die ik leveranciers stelde, zeker niet altijd met gejuich ontvangen.
We speelden het spel altijd op het scherpst van de snede. En niet iedereen zal het met me eens zijn,
maar we probeerden dat altijd beargumenteerd en fair te doen. Soms met een conflict tot gevolg.
Maar als ik afgelopen weken begreep welke vragen u aan uw leveranciers durft te stellen, zal men
mij in retrospectief unaniem als ‘zeer mild’ beoordelen.
Met terugwerkende kracht 4% van de omzet over 2013 eisen (boven op de enkele jaren geleden al
opgelegde ‘Marketing Strategy Fund’-bijdrage van 5%) én daarbovenop met onmiddellijke ingang
de betalingstermijn verhogen van 90 naar 120 dagen. Dat is nogal wat. Het eenzijdig, dwingend
wijzigen van bestaande overeenkomsten is al niet heel netjes. Maar dat ook nog met terugwerkende
kracht doen, over een reeds afgesloten boekjaar, gaat zelfs wat mij betreft alle perken te buiten.
Een aantal maanden geleden is een gedragscode handel en industrie ondertekend door de belang-
rijkste foodpartijen, waarbij is afgesproken hoe je als handelsrelaties met elkaar om moet gaan. Ik
heb toen al mijn vraagtekens bij die uitvoering van de gedragscode gezet. Wie durft tenslotte zo’n
case aanhangig te maken? En dan heb je als leverancier in dit geval nog pech ook, want Hema is
geen lid van het CBL… en dus geen partij in deze gedragscode. Dus niemand om bij te klagen.
Uw bedrijf groeit hard en op elk congres en symposium verkondigt u op het podium trots nieuwe
groeicijfers. Elke keer meer winkels, in elke keer meer landen. Na België, Frankrijk en Duitsland
nu ook Spanje en Groot-Brittannië. Een prachtig, bijna V.O.C.-achtig verhaal; de Hollandsche
Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam verovert Europa! Maar als je het nieuws dan iets beter
volgt, en leest over indexen ver beneden de 100, de eerste failliete franchiser en de 65 ontslagen op
het prachtige hoofdkantoor, zijn dat toch wrange kanttekeningen bij het ‘succes’.
Elk retailbedrijf draait primair op brutowinstmarge, het verschil tussen inkoop- en verkoopprijs.
Als het aan de consumentenkant allemaal niet zo wil lukken (en daar lijkt het toch sterk op), is dat
een fundamenteel probleem waar een oplossing voor gevonden móet worden. Anders houdt het
vanzelf op. En het vinden van die oplossing zal best lastig zijn in het geweld van Action en Xenos.
Dat je vervolgens ook steeds goed kijkt naar de achterkant en scherp bent op je afspraken met
leveranciers; volkomen terecht.
Maar een bedrijf als Hema, dat zich bij elke gelegenheid op zijn maatschappelijke verantwoordelijk-
heid laat voorstaan, zou dat dan toch op een andere manier kunnen (moeten?) doen dan met dit
soort streken?
Dan is het als contrast leuk om te zien hoe een ‘erkend boefje’ als Dirk van den Broek dat nu doet.
Detailresult werkt al een tijd met het ‘Flinqer’-systeem. Je kunt daarbij als leverancier zelf kiezen
hoe snel je je geld wilt hebben. Heb je als leverancier behoefte aan liquiditeit, dan kun je per factuur
de betalingstermijn zelf aanpassen. De rente is met 5 à 6% per jaar voor alle partijen interessant.
100% transparant en als leverancier kies je wat je het beste past.
Die transparantie is er voor de consument overigens ook. Die ziet ook heel goed dat de sympathieke
labrador Hema zich tegenover z’n leveranciers als een bijtgrage pitbull gedraagt. Waar dat vroeger
hooguit tot een kolommetje in Het Financieele Dagblad leidde, staat het nu breed uitgemeten in De
Telegraaf en op alle sociale media. En dat helpt niet als je juist aan de voorkant, aan de kant van die
consument, wat op te lossen hebt.
Met vriendelijke groet,
Frans Fredrix
Aan de heer Ronald van Zetten, directievoorzitter van Hema
Geachte heer Van Zetten,
OPEN BRIEF
21 Brief Fredrix 21 07-04-2014 15:03:43
22FoodPersonality april 2014
ACTION ALLEEN RESTPARTIJEN? VERGEET HET MAAR
Assortiment Action conflict tussen handel en industrieZijn de restpartijen die Action en ‘andere’ budgetsupermarkten verkopen wel rest-
partijen? Waar komen die partijen vandaan?
Door: Marieke Venbrux Foto’s: Jan Willem Houweling
Super Deal, Budget Food, Mega Food Stunter, Big Bazar, Euroland, Action, niet te vergeten...vorige maand gaven we een overzicht van budgetformu-les die zich op de verkoop van levensmiddelen hebben gestort. Formules die A-merken verkopen die tegen de tht aanlopen, een nieuwe verpakking hebben gekregen, of domweg ‘over’ zijn. Restpar-tijen, worden ze genoemd. Ze worden verkocht voor de helft, soms nog minder, van de prijs die de consument in de reguliere supermarkten aan-treft. Het aantal formules dat zich met de verkoop van die restpartijen bezighoudt, is het laatste an-derhalf jaar flink gestegen, en de omzet die ze bij de supermarkten wegpakken ook. “Vooral Action
is een enorme pain in the ass aan het worden; dat wordt alleen maar erger”, aldus een inkoper van een supermarktformule, die niet met zijn naam in het blad wil.
‘Vooral Action’. Daarmee hebben we de partij te pakken die de kannibaal zal zijn van de omzet van alles en iedereen, van AH tot Vomar. Action, ooit een onbeduidende formule onder de radar, pakte elk vestigingspunt in de ruilverkaveling tus-sen supermarktpartijen en andere leegstand-pe-rikelen in de detailhandel, en groeide. Inmiddels in handen van investeerder 3i. En inmiddels, zo is berekend, doet Action meer dan € 1,4 (?) miljard
omzet. Nou en? Nou, daarvan is € 300 miljoen omzet met artikelen die de supermarkt ook ver-koopt; € 300 miljoen, dat is bijna een tiende van de totale omzet van de supermarktsector. Anders gezegd: het is de jaaromzet van één Superunie-lid met ongeveer 1% marktaandeel.
Dat naast Action het aantal budgetfoodwinkels zo snel is gestegen, impliceert dat er behoefte aan is. Oorzaken? De crisis, en een consument zonder enig consumentenvertrouwen. Handjes op de knip. Het impliceert nog meer, namelijk dat er volop aanbod aan ‘restpartijen’ is. Waar komt dat aanbod vandaan? Is het aantal restpar-
In een Action. Gaat het hier om restpartijen of ‘gerichte orders’?
22-24 Pallets schuiven 22 07-04-2014 12:13:30
23FoodPersonality april 2014
tijen zo sterk toegenomen? Of waren het er tien, twintig jaar terug net zoveel? Maar waar bleven die partijen toen dan? De omvang van bepaalde restpartijen lijkt soms wel érg groot: schatten fabrikanten hun afzet of vraag vanuit de retail/consument zo verkeerd in? Wij zijn geneigd te zeggen van niet, omdat we zouden verwachten dat fabrikanten in de loop der jaren juist alleen maar efficiënter en planmatiger zijn gaan fabri-ceren. Is er iets anders aan de hand? Ja, denken sommi-gen - die niet allemaal met hun naam in dit arti-kel willen. Lang niet alle restpartijen zijn volgens hen restpartijen, maar worden door fabrikanten bewust de markt ingepompt, door de volume-knop iets harder te zetten. Willem Jan Stam, eige-naar van Outletsupermarkt Schagen, suggereerde dat vorige maand al in dit blad. Hij beweerde als een van de weinige dumpsupers uitsluitend échte restpartijen te verkopen. Veel partijen die ‘die an-deren’ verkopen, zouden door fabrikanten bewust in de markt worden gebracht. “Dat gebeurt heel vaak”, zegt hij, als we hem nog eens bellen om te vragen hoe dat zit. “Ik snap niet dat super-markten hier niet tegen in het geweer komen. Dezelfde producten die zij in het assortiment hebben, liggen voor meer dan de helft goedkoper bij Action. Zijn dat allemaal producten die ‘over’ zijn? Nee. Fabrikanten laten de machines gewoon wat harder lopen. Als ze precies zouden afgaan op de vraag, staan de machines een dag stil en moeten ze personeel naar huis sturen. Dus druk-ken ze een keertje extra op die machineknop. En die producten worden dan aangeboden bij Action of een van die andere partijen. Hoe dat precies in zijn werk gaat, rechtstreeks of via een tussenpartij en welke precies, durf ik je niet te zeggen. Ik weet alleen dát het gebeurt.”Ook eerdergenoemde inkoper heeft dit vermoe-den, al kan hij het niet hard maken. Maar hij zet vraagtekens, net als veel anderen in de branche, zegt hij, bij de wijze waarop sommige A-merkartikelen bij Action en al die andere dumpwin-kels terecht komen. Daarbij schetst hij een aantal mogelijke scenario’s.
1) Bonus halen: direct naar ActionStel: je bent sales manager van een fabrikant. Je moet duwen en wil je verkoop- of omzet- of volu-mebonus voor dit jaar halen. Dan zet je wat weg richting Action, Kruidvat of dumpsupers. Dat spreek je met die partijen af. “Wij worden dan
kwaad”, aldus de inkoper. “Want wij hebben een groot aantal producten van de fabrikant in ons assortiment, knokken over een inkoopprijs, de consument verwacht dat wij meerdere varianten van een product hebben, tegen een goede prijs. Wij betalen die fabrikant een wat hen betreft zo hoog mogelijke prijs. En opeens zie je dan diezelfde chocoladereep voor € 1,79 bij Action liggen. Restpartij, zegt de fabrikant dan.”
2) Bonus halen: omwegHet halen van je omzet kan ook via een omweg. Stel, we noemen Unilever als tamelijk willekeurig voorbeeld; het had ook een andere fabrikant kun-nen zijn. Als je als salesman van Unilever zakjes Knorr of flacons Dove ‘te veel’ hebt, en je wil je bonus binnenhalen, mag je officieel niks het bui-tenland in duwen. Een onderlinge Unilever-af-spraak: de verschillende Unilever-maatschappijen zitten elkaar niet dwars door in elkaars landen te dumpen. Geen Nederlandse pallets naar Duitsland en vice versa. Maar misschien wil je als salesmanager toch je pallets kwijt. Dan zou je met een – bijvoorbeeld – Poolse groothandelaar af kunnen spreken dat hij de producten afneemt. Maar het mag níet Nederland in, niet Duitsland, niet etc., het mag alleen maar verpatst worden in verweggistan. Maar die Poolse handelaar zou die pallets tegen de afspraak in toch naar een andere groothandel in Duitsland of Nederland kunnen rijden, en zo zou het toch weer Duitsland of Nederland in kunnen komen. En dan staat het er toch: voor € 1,79 bij Action. “En als ik nu een inkoper ben van Rewe of Edeka en ik klaag daar-over, kan die Duitse Unilever-man zeggen: ja, dat mag inderdaad niet, dat hebben we niet afgespro-ken, dus daar gaan we achteraan etc. Daar hoor je vervolgens niks meer van. Als ik als inkoper in Nederland Duitse en Franse varianten van een A-merk bij Action zie staan, kan mijn Unilever-accountmanager daar ook niks over zeggen dan; tja, onze collega’s in Duitsland, etc.”
3) Volumeknop openEen ander scenario is dat fabrikanten geen volumes elders wegzetten om tóch een bepaalde omzet en/of bonus te halen, maar om extra omzet boven op de reguliere omzet te kunnen zetten. Stel, een fabrikant vervangt de smaak van een vruchtendrank: banaan in plaats van aardbeien. Week 30 is het omwisselmoment bij AH en Jumbo, week 32 bij de andere formules, et
cetera. Een deel van de aardbeienvariant gaat naar Kruidvat/Prijsmepper, noem maar op, het is dan weg. Maar in week 34 staat er bij Action opeens een enorme partij van de variant aardbeien. Niet zomaar een palletje of tien, maar genoeg om alle winkels te voorzien. “De fabrikant heeft dan met Action afgesproken om nog eens flink uit te pakken met extra productiecharge van die oude smaak. Een restpartij, zegt de fabrikant tegen de rest van de markt. Maar dat is onwaarschijnlijk. Zó veel, het kan gewoon niet dat dat per ongeluk van een vrachtwagen is gevallen. Ergens moet de pro-ductieknop aardbeien zijn aangezet om nog eens even flink te knallen met volume dat er eigenlijk niet meer hoorde te zijn. En natuurlijk ook weer voor tweederde of de helft van de prijs. Maar daar kom je als inkoper niet achter. Dat is te veel om uit te zoeken ook. Ik kan het niet hard maken, maar ik ben niet de enige die dat vermoedt.”
’Juist minder restpartijen’We belden de FNLI, met de vraag: ‘Het aantal restpartijen van fabrikanten lijkt groter dan ooit, waar komt dat door?’. Van communicatiemanager Margreet Schijvens krijgen we deze reactie: “Wij hebben geen enkele aanwijzing dat er meer rest-partijen dan vroeger op de markt komen. Als dat al zo zou zijn, hebben wij er geen verklaring voor.”We belden ook Unilever, Procter & Gamble en Heinz. En vroegen: zijn er meer restpartijen dan voorheen en hoe komen die A-merkartikelen van jullie bij Action en allerlei dumpsupers binnen?Woordvoerder Ronald van de Straat van Procter laat weten “nooit uitlatingen te doen over com-merciële relaties; wie die wel of niet zijn en de eventuele inhoud van die relatie. Dat geldt ook in dit geval.” Menno van der Vlist, woordvoerder bij H.J. Heinz, zegt die trend niet te herkennen. “Bij ons is het aantal restpartijen juist afgenomen. Door een ster-kere systematiek zijn onze afnamevoorspellingen verbeterd en zijn onze voorraden lager. De pro-ductie- inschattingen zijn vandaag de dag simpel-weg beter dan voorheen. Het komt echter wel eens voor dat je een restpartij aantreft bij Action of een van de andere budgetsupermarkten die je noemt. Dat heeft in de regel te maken met een keuze voor een ‘harde of zachte’ relaunch van een product. Kiezen we voor een ‘harde’ relaunch, dan willen we vanaf een bepaalde datum alleen nog maar een product op het schap hebben staan met het nieuwe design/receptuur. Het product dat nog in voorraad is van vóór de relaunch, wordt dan aan een tussen-partij aangeboden die dan zorgt voor een geschikt afzetkanaal, bijvoorbeeld Action.”Van Unilever hebben we tot op de dag van van-daag geen reactie binnen.Als fabrikanten, zoals Heinz en de FNLI zeggen,
‘Zó veel, het kan gewoon niet dat dat per ongeluk van een
vrachtwagen is gevallen’
‘Ik snap niet dat supermarkten hier niet tegen in het geweer komen’
22-24 Pallets schuiven 23 07-04-2014 12:13:30
24FoodPersonality april 2014
er zijn niet méér restpartijen hebben dan vroeger, hoe kan het dan dat de formules die die rest-partijen verkopen als paddestoelen uit de grond schieten en steeds meer omzet van de supermark-ten afsnoepen?
Extra volume voor lagere prijsDie vraag legden we voor aan Henk Strootman, eigenaar van de Strootman Group, die al zo’n dertig jaar in de partijhandel zit. “Fabrikanten zijn in de loop der jaren steeds nauwkeuriger gaan produceren, nieuwe technologieën maken de afzet veel meer voorspelbaar, dus het aantal restpartijen is niet gestegen. Voorheen waren ze er ook al, alleen werden ze toen veel anoniemer en onder de radar verkocht. Ook ging er veel meer naar het buitenland, want daar zijn budgetwinkels, zeker in Engeland en de VS, al jaren veel gebruikelijker. Daar is het ook helemaal niet raar dat een artikel ergens voor € 2,- wordt verkocht en datzelfde arti-kel 100 meter verderop voor € 0,50. Er zit ook een ethische kant aan het verhaal waar mensen steeds meer oren naar krijgen, namelijk dat producten met een afwijkende verpakking of een kortere tht niet per definitie slechter zijn. Ook daardoor groeit de belangstelling om expliciet met dit soort producten naar buiten te treden.”Maar niet alle producten die bij dumpsupers of bij een partij als Action liggen, hebben een kortere tht of een oude verpakking, beaamt Strootman. “Wij hebben verschillende relaties met fabrikanten. De helft van onze omzet bestaat uit de inkoop van reguliere producten, normale producten die wij voor een goede prijs kunnen inkopen en tegen
lage kosten distribueren. Daarnaast handelen wij in ‘echte’ restpartijen. Partijen die al bestaan, die fabrikanten nog in het magazijn hebben staan. Maar het komt ook voor dat fabrikanten omzet te kort komen en productielijnen moeten vullen omdat ze hun budget niet hebben gehaald en dan aan ons vragen: willen jullie een extra partij afleveren voor deze prijs?”
‘Eigen markt stuk’Nog los van het feit dat supermarkten daar niet altijd blij mee zullen zijn, is het de vraag of het voor fabrikanten zelf goed is om dat te doen. Iets waar ook Arnaud van de Graaf , C1000-ondernemer (straks Jumbo) in Soest, op wijst. Nico van de Graaf, zijn vader, deed vroeger veel met restpartijen. “Mijn vader was van de oude economie, de man met het potlood achter het oor. Hij kreeg met grote regelmaat via Matse (een partijhandelaar, MV) een partijtje wasmiddelen of iets vergelijkbaars aangeboden. Dat kwam dan uit Rusland en dat konden we hier in de winkel destijds prima verkopen. Mijn vader was gepas-sioneerd van de handel, ik meer van het eten. Wat ik vreemd inkoop, reserveer ik voor streekpro-ducten, niet voor restpartijen.”Ook Van de Graaf ziet om zich heen echter wel geregeld restpartijen opduiken. En ja, het zou kunnen dat fabrikanten die bewust creëren. “Wij namen vroeger ons brood af van een Amsterdam-se bakker. De kosten voor die bakker zaten niet in het broodje, maar in de apparaten. Die had-ie toch staan, meel kost maar een paar cent, dus hij kon met gemak wat bolletjes extra maken. Dan
kwam hij op zaterdagochtend bij ons: ‘Ik heb 20 kratten bollen over, voor de helft van de prijs mag je ze hebben.’ Hij had zo extra afzet, wij hadden de klant wat extra’s te bieden. Daar had iedereen baat bij. Ik kan me voorstellen dat hetzelfde verhaal ook voor fabrikanten kan opgaan. Of een machine 20 uur per etmaal of 24 uur aanstaat, het zit niet in de kosten van de extra productie. Die heeft die fabrikant al terug verdiend met 20 uur. Maar áls fabrikanten bewust restpartijen creëren en bij anderen goedkoop wegzetten, heeft dat wel een be-langrijke keerzijde: zo maken ze hun eigen markt stuk. Als consumenten wasmiddelen voor de helft van de prijs bij Action kunnen kopen, kopen ze dat wasmiddel niet ook nog eens voor een reguliere prijs bij de supermarkt. Ze gaan niet méér wassen.”We leggen dat ook aan Strootman voor. “Ja, dat blijft een voortdurende discussie en daar verschil-len de meningen ook over. De een zegt: het kost fabrikanten geld. De ander zegt: het is een andere consument die bij Action die producten koopt, dus het levert je extra geld op. Maar het levert soms wel ergernis op. Het komt om die reden ook wel voor dat fabrikanten met andere formaten of ver-pakkingen werken, zo is vergelijken moeilijker.”Volgens oud-Superunie-directeur Frans Fredrix, nu zelfstandig adviseur met zijn Fredrix Support, moeten we een onderscheid maken tussen Action en dumpsupers zoals Mega Food Stunter. “Wat die laatste doen, begrijp ik eerlijk gezegd niet zo goed. Ik ga er vrijdag uitgebreid kijken, want ik wil wel eens zien wat daar ligt, misschien dat ik dan beter begrijp wat er aan de hand is. Want tien tot twintig jaar geleden waren er veel meer restpartijen dan nu, omdat fabrikanten nu veel meer en beter plan-nen. Zijn het dan allemaal oude designs of produc-ten die tegen de code lopen die die dumpsupers verkopen? Dat wil ik wel eens zien.”
Action: gerichte ordersAction is volgens hem een wat ander verhaal. “Die formule koopt heel gericht producten in. Die bestelt bijvoorbeeld een partij van 100.000 potjes pesto of tapenade. Die potjes worden speciaal voor Action gevuld. Action heeft dan geen partij die bo-ven de markt zweeft, dat is een gerichte bestelling. Voor de klant lijkt het een restpartij, want als de potjes op zijn, verkoopt Action weer wat anders, het is slechts tijdelijk te koop.”Maar dat zijn potjes pesto, voorzien van een C-label. Maar hoe zit het dan met de Sanexen, Snickers en andere A-merken die we bij Action óók in het schap zien liggen? Worden die ook spe-ciaal voor Action gefabriceerd? Fredrix: “In theorie zou het kunnen dat er 50.000 extra flacons Sanex speciaal voor Action worden bijgedraaid. Maar ik weet er te weinig van om te kunnen zeggen of dat daadwerkelijk gebeurt.” ■
‘Action heeft dan geen partij die boven de markt zweeft, dat is
een gerichte bestelling’
22-24 Pallets schuiven 24 07-04-2014 12:13:34
25FoodPersonality april 2014
EmballagelobbySinds vorig jaar is Tomra – bekend van de embal-
lage-automaten – veranderd van een servicever-
lenend bedrijf in een gewapende pr-machine van
maniakale omvang. Vanuit Apeldoorn wordt een
spervuur aan berichten op de wereld afgestuurd.
Recentelijk was de Tweede Kamer aan de beurt.
Die was verkeerd geïnformeerd. Werkelijk alles
werd uit de kast getrokken, de ene wetenschap-
per was nog niet weg of de volgende werd alweer
aangevoerd. Statiegeld is goed en goedkoper dan
welk ander systeem dan ook.
Nounou.
Kijk, als Tomra dat beweert, dan krijg ik daar
meteen wat kriebels van. Nee, eigenlijk geloof ik
er geen donder van. Het is alsof de sigarettenin-
dustrie beweert dat het roken van sigaretten goed
voor je gezondheid zou zijn.
Tomra slaat door, de hoeveelheid aan bericht-
geving is ongeloofwaardig. En de ‘tone of voice’
komt zelfs agressief over.
Natuurlijk vecht Tomra voor zijn bestaan. Dat
mag. Maar feitelijk is het onzinnig dat de super-
markt verantwoordelijk gesteld wordt voor de
troep van consumenten. Wat nergens uitgelegd
wordt zijn de kosten die supermarkten moeten
maken met de aanschaf en het onderhoud – de
business van Tomra – van emballage-automaten,
en daarnaast nog eens de uren van personeel en
de afvoer van flessen.
En trouwens, waarom betalen fabrikanten en
brouwers geen hogere vergoeding voor het afvoe-
ren van flesjes, flessen en kratjes? Maar goed, dat
is een andere vraag.
Terug naar Tomra en zijn emballage-activiteiten:
de afschaffing van emballage lijkt mij beter en
goedkoper voor iedereen. Laat de politie maar
voor handhaving zorgen. Achter mensen aangaan
die rommel maken en verspreiden. En hou eens in
de zoveel tijd een ‘houd Nederland schoon’-week.
En we zijn er weer uit. En afval gewoon verbran-
den. Dan hebben we ook geen kolenverbrandings-
ovens meer nodig. Weg met de emballage dus.
Ja, ik ben het wel eens met het CBL dit keer. Su-
permarkten mogen alles regelen, alsof supermark-
ten overal verantwoordelijk voor zijn. De politiek
is altijd erg makkelijk met het aanwijzen van een
schuldige. De vervuiler betaalt, maar in dit geval
is het de consument en niet het tussenluik dat
supermarkt heet. Maar in dit geval moet die dan
de troep van een ander opruimen. Hetzelfde geldt
voor het onvermogen van ouders om hun pubers
standvastig op te voeden. Met als gevolg: alcohol-
en tabakscontrole komt op het bordje van de
supermarkt te liggen. Er moeten enorme kosten
gemaakt worden die op niemand verhaald kun-
nen worden. Onzinnig. Nu gaat de politiek weer
bepalen hoeveel keurmerken er gebruikt mogen
worden. Kunnen die dames en heren niet gewoon
doen wat ze moeten doen, eh… Geert Wilders het
leven een beetje zuur maken?
Wageningen UR verwerpt de kritiek op het
statiegeldonderzoek dat destijds is gehouden. De
bewering dat het onderzoeksrapport ‘Analyse
Nederlands statiegeldsysteem voor PET-flessen’
op verkeerde cijfers is gebaseerd, is uit de lucht
gegrepen, zegt de universiteit in een reactie. ‘De
kritiekpunten van verschillende bij het onderwerp
betrokken partijen zijn uitvoerig aan de orde
geweest en worden in het rapport vermeld.’
Ik ben eerder geneigd onderzoekers zonder enig
belang te geloven dan een Tomra, dat alleen maar
overduidelijke belangen heeft. Eigenlijk had
Tomra nooit zo openlijk moeten lobbyen, je ver-
liest dat pleit als iedereen meteen ziet wie je bent
en waarom je die mening hebt.
Gerard, heb je je ook verdiept in de milieustudies
en de beweringen die Wageningen Universiteit en
Tomra tegenover elkaar stellen?
Rutte: “Nee. Lijkt me weinig zinvol.”
* Gerard Rutte werkt voor alle zelfstandig onder-
nemers van alle formules en voor Plus Retail.
met Rutte!
Ruzie met Rutte! De rubriek waarin Gerard Rutte*
weer eens de knuppel in het branchehoenderhok
gooit. (En als het nodig is reageren wij daar weer op,
om schandalen te voorkomen.) RUZIE
25 Ruzie Rutte 25 07-04-2014 12:14:10
26FoodPersonality april 2014
26-29 Samhoud-VanDuin 26 08-04-2014 10:14:15
27FoodPersonality april 2014
VAN UNILEVER AFRIKA TOT CONSULTANT TOT AHLEVERANCIER:
Salem Samhoud
Door: Gé Lommen Foto’s: Jan Willem Houweling
gevoel. Het tomaatgehakt werd allereerst verpakt
in een hamburger. Wie in &samhoud places gaat
eten, krijgt van Roth in het tweesterrenrestaurant
een amuse, een piepklein ‘eenhaps-hamburgertje’.
Beneden, in @samhoud streetfood, kun je de vol-
waardige burger bestellen. Deze &tomeato is even
groot als de gangbare burger. Daarna experimen-
teerde Moshik verder met het tomaatgehakt en
maakte een aantal gerechten die nu dus te koop
zijn bij Albert Heijn onder de naam ‘&samhoud
food’.
Wie is eigenlijk Salem Samhoud? Dat hoeft u
niet per se in dit artikel te lezen (raden we wel
aan), want google zijn naam en je krijgt tal van
artikelen en tv-beeldinterviews waarin hij uitlegt
wat hem voortdrijft.
Samhoud werkte jarenlang als Unilever-onder-
zoeker in Afrika. Hij werkte er voor Vlisco, van
de bekende textiel met uitbundige kleuren en
patronen, dat toen nog Unilever-onderdeel was.
De kern van &samhoud is een moment waarop
Samhoud in die periode een bezoek bracht aan
Soweto en zijn aandacht werd getrokken door
een billboard. In grote letters stond er: ‘together
we build a brighter future’. Mooi, hè. Maar, zeiden
omstanders tegen hem, nota bene onder dat bord
zijn pas dertien slachtoffers gevallen in de strijd
tegen het Apartheidsbewind. Het maakte diepe
indruk. Samhoud besloot dat de kreet op dat
bord bij alles wat hij voortaan zou gaan doen, van
toepassing zou zijn.
Hij zegde zijn baan op bij Unilever en verhuisde
met zijn vrouw Marian naar Zwitserland, waar zij
ging werken en waar hij een bedrijf begon - Me-
dical Management. Dat bedrijf kwam echter niet
goed van de grond en Samhoud werd huisman.
Maar niet voor lang, want Samhoud ontmoette
zijn oude studievriend Kees Arends en samen be-
sloten ze een adviesbureau te beginnen: Arends &
Samhoud. Na een aantal jaar vertrok Kees en ging
Waar beginnen we? Sinds 31 maart hebben die
AH-winkels en de AH To Go’s vier maaltijden
van ‘& samhoud food’, een onderdeel van &
samhoud. Het zijn: ‘& couscous, & chili sin carne,
& moussaka en & lasagne’. Ze zijn redelijk aan
de prijs, met € 5,99, maar het zijn wel maaltijden
waar zogezegd alles aan klopt. Ze zijn duurzaam,
want: geen vlees. Ze zijn lekker (over smaak valt
altijd te twisten, maar laten we maar gewoon
zeggen dat wij dat ook vinden, zelf geproefd,
immers). Ze zijn innovatief, want: Moshik Roth,
tweesterrenkok van restaurant & samhoud places
heeft zozeer aan de tomaat gesleuteld dat tomaat
de rol van vlees vervult in die maaltijden. En zo-
als dat een kok van dat niveau betaamt: ultravers,
geen kunstmatige kleur-, geur- en smaakstoffen.
Moshik Roth, & samhoud places? Het wordt
nog verwarrender: de tomaat is een variant op
de zoektocht naar ‘Tomeato’, de hamburger met
tomaat als vleesvervanger.
Zo. Geprikkeld nu?
Sommigen uit de levensmiddelensector weten
nu al beter wat er aan de hand is. Op het laatste
Nationaal Food Congres was Salem Samhoud
spreker. Met een blauwe voetbal in zijn hand –
hét symbool van & samhoud, omdat een bal op-
roept tot spel en daarmee ‘verbindt’; en als grapje
omdat hij ermee illustreert dat hij nog steeds een
persoonlijke droom heeft; profvoetballer worden;
Salem is inmiddels 53… – vertelde hij over zijn
levenswandel en over zijn zin om mee te doen
in de levensmiddelensector. Hij was samen met
Moshik Roth het restaurant & samhoud places
gestart, in 2012, beneden ‘streetfood’, boven ge-
rechten op inmiddels tweesterrenniveau. Moshik
en hij waren bezig een groente te vinden die vlees
zou kunnen vervangen. Dat werd gewoon… de
tomaat. Die tomaat werd er onder de handen van
Roth eentje die meer naar vlees smaakt, hartiger
en pittiger, en met een andere textuur en mond-
Sinds begin deze maand liggen er in 390 AH-winkels en de AH To Go-winkels vier
bijzondere maaltijden. Maaltijden waarbij de tomaat als vleesvervanger fungeert. Ze
zijn van tweesterrenkok Moshik Roth en van consultant Salem Samhoud, leidsman
van het adviesbureau met de naam ‘& samhoud’. Maaltijden met tomaat als vlees,
van een kok en een consultant. Nou, leg dat maar eens uit.
het bureau verder onder de naam &samhoud.
Van oorsprong is &samhoud een adviesbureau
dat organisaties helpt met ‘change vraagstuk-
ken’. Het gaat dan vaak om het ontwikkelen van
visie, strategie en implementatie van die strategie.
En vaak ook de merkpositionering. Maar kern
is het inspireren en verbinden van mensen. De
basisfilosofie van &samhoud is de Value Profit
Chain: tevreden medewerkers leiden tot tevreden
klanten die op hun beurt zorgen voor inkomen
en continuïteit van de organisatie. De winst wordt
deels geïnvesteerd in de maatschappij en deels in
de organisatie, de medewerkers, zelf. Enzovoorts.
Altijd is er de koppeling met je kern: waarom
besta je als bedrijf? Wat mist de wereld als dit
bedrijf er niet meer is? Antwoord op die vragen
is je grote drijfveer en de bron voor je richting
als bedrijf. En dat geldt ook als je ebitda of je
beurskoers er slecht aan toe is. & samhoud is een
veelgeroemd, -geprezen en dus gerenommeerde
adviespraktijk. De klanten van & samhoud zijn
bepaald geen onbekende bedrijven. En Sam-
houd geldt als een van de meest uitgesproken
bedrijfsadviseurs van Nederland. Maar dat maakt
Samhoud nog geen levensmiddelenleverancier.
Wat dan wel?
Hij zat op een olifant. In Thailand. Een paar jaar
terug. Naast hem, op een andere olifant, zat Erik
van der Linden, levensmiddelentechnoloog van
de Wageningen Universiteit. Ze praatten over het
wereldvoedselprobleem en Van der Linden zei
hem: “De echte innovatie komt van chef-koks.
Want die staan de godganse dag in de keuken,
uit te proberen , en slechten alle conventies en
grenzen als het om eten gaat.”
“Enkele maanden later zat ik in restaurant ‘t
Brouwerskolkje, in Overveen, dat toen van
Moshik Roth was. We kwamen aan de praat, het
eten was natuurlijk voortreffelijk, hij was toen
26-29 Samhoud-VanDuin 27 08-04-2014 10:14:31
28FoodPersonality april 2014
en &samhoud food gaat ook over die ‘brighter
future’. We noemen het ‘samen eten, samen delen’.
Van elke rekening die je betaalt in het restaurant
en van elk elk gerecht dat je koopt in de winkel,
eet een kind in een SOS Kinderdorp ergens ter
wereld met je mee”
Maar dan hebben jullie nog niet zomaar een tomaat als vleesvervanger.“Moshik is een artiest. Hij ziet het voedselpro-
bleem voor zich en ziet de milieuproblemen voor
zich die de vleesproductie met zich meebrengt en
gaat aan de slag en komt met de tomaat als opvol-
ger van vlees. Op dat moment denk je: een prach-
tige bijdrage aan de wereld. Maar dan. Je heb een
hamburger, maar een hamburger die Moshik
in zijn keuken maakt, stuk voor stuk, dat is iets
anders dan een grootschalige productie. En: hoe
maken we van die kleine eenhapshamburger een
al bekend om zijn kwaliteit en creativiteit. Ik
vroeg hem op een gegeven moment wat hij nou
de komende tien jaar anders wilde doen, zonder
het doel van de derde ster uit het oog te verlie-
zen. Het was een goed gesprek, maar goed, wij
gingen weer ieder onze weg. Enkele maanden
later las ik een interview met hem in een blad.
Op de vraag door welke mensen hij geïnspireerd
was, liet hij mijn naam vallen. Ik was enorm
verrast, verbaasd. Binnen de kortste keren zocht
ik contact, we besloten samen op weg te gaan
naar een nieuw restaurant met een andere opzet
en dat werd & samhoud places. Moshik kookt
daar, en vraag me niet wat hij allemaal bedenkt
nu, maar zijn menukaart is een afspiegeling van
onze waarden en normen, geen onzin op het
bord, en een menukaart waarbij bijzonder eten
niet alleen betaalbaar is voor degenen die zich
dat kunnen permitteren. Streetfood op de begane
grond, tweesterreneten boven. &samhoud places
Dit is de hamburger zoals-ie in restaurant & sam-houd places wordt geserveerd.
Colu
mn
Hans
van
Duin
Hans van Duin |
Na commerciële en
inkoopfuncties bij
Albert Heijn, Heineken
en DA en voormalig
inkoopdirecteur bij
Bijeen, nu interim
werkzaam als vice
president merchandi-
sing bij Staples.
“De allermooiste: ‘ik mag van mijn baas niet verder gaan’. Stuur
dan je baas maar, druiloor”
Als u van argumenten houdt, dan zult u vast
ook wel werkzaam zijn aan de onderhan-
delingstafel. Daar komen de argumenten
in een lange colonne aan u voorbij. In
alle soorten en maten, in alle toonaarden en
gehanteerd door ervaren en minder ervaren
onderhandelaars. En als je soms denkt dat je alle
inkoop- en verkoopargumenten wel kent, vergeet
het maar. Iedere dag komt er wel weer verbazing
of bewondering: er is weer een nieuw argument,
dat toegevoegd kan worden in het grote argu-
mentatieboek. Zal ik er deze maand een paar met
u doornemen?
De bekendste is natuurlijk “in verband met
gestegen grondstof- en productiekosten zien
wij ons helaas(!) genoodzaakt om onze prijzen te
verhogen”. Een heerlijk argument, dat inkopers zou
moeten verleiden tot de vraag “welke grondstof-
fen precies, met hoeveel en voor hoe lang, hoeveel
zit daarvan in uw product en wat zijn eigenlijk de
vaste en variabele kosten en wat kost je lease-
auto nu eigenlijk?” Een lange stilte zal volgen.
Ook een fijne: “We moesten de prijzen verlagen
en willen dat gecompenseerd zien.” Er zijn leve-
ranciers die dan wel eens vergeten dat er geen
relatie hoort te zijn tussen de consumentenprijs
en de inkoopprijs, waarschijnlijk omdat ze zelf al
jarenlang verkondigen dat de inkoopprijs om-
hoog kan omdat er meer marge gemaakt wordt.
Een glaszuivere boemerang, zou ik willen zeggen.
Dan is er nog de categorie “ons product trekt
veel klanten naar binnen en die kopen ook nog
andere producten”. Daar staat dan het fijnzinnige
“het schap is niet van elastiek” tegenover, ook wel
eens geduid als “we hebben geen opblaasbaar
dc”, die in originaliteit daar toch iets boven staat.
Vergeet ook niet de klassiekers “jullie concurrent
verhoogt de prijzen niet, en gebruikt dezelfde
grondstoffen”, “alle andere supermarkten hebben
het al opgenomen” en de allermooiste: “ik mag
van mijn baas niet verder gaan”. Stuur dan je baas
maar, druiloor. Maar als die dan aankomt met
“we investeren al zo veel in jullie en er komt maar
geen groei uit”, laat hem dan maar thuis.
En, zoals beloofd, het nieuwe argument dat ik
deze maand hoorde, houdt u vast: “We hebben
het jullie klanten gevraagd, en die willen ook best
Argumenten
26-29 Samhoud-VanDuin 28 08-04-2014 10:14:45
29FoodPersonality april 2014
hamburger zoals jij en ik die verwachten? En hoe
blijft zo’n product lekker als je dat grootschaliger
op de markt wilt zetten? Hoe houdbaar en hoe re-
produceerbaar is het? Daar hebben we maanden
aan gewerkt met een hecht team onder leiding
van Ingrid Smolders. Zij is partner bij &samhoud
en eindverantwoordelijk voor &samhoud food.
We hebben ook een naam: &tomeato.”
Maar?“Maar de &tomeato is vooralsnog alleen verkrijg-
baar in &samhoud places. Ons plan was om het
via McDonald’s bij de grote massa te brengen.
Vanuit het idee: hoe meer de tomaat in plaats het
rundvlees wordt gegeten, hoe beter voor onze
wereld. Maar het ging niet door. Eigenlijk waren
we zo’n beetje door alle poorten van McDonald’s
heen, en ze vonden de &tomeato geweldig, maar
de onderhandelingen liepen stuk op het vlak van
eigenaarschap: van wie is het product en hoe noe-
men we het bij McDonald’s. Zonde natuurlijk, want
stel je voor: een burger die smaakt als een burger,
eet als een burger, ruikt als een burger en eruitziet
als een burger, maar dan van 100% tomaat.”
En toen ging je naar AH? Of kreeg AH hier lucht van en kwam AH naar jullie toe?“Nee, wij gingen naar AH.”
AH vindt het niet leuk om als nummer twee gezien te worden door jou…“Maar zo zie ik dat ook niet. Ik heb nooit gedacht:
jammer, McDonald’s, dan maar AH… Het is een
schitterend bedrijf met een schitterende geschiede-
nis. Albert Heijn heeft als missie ‘het bijzondere
bereikbaar maken’. Toen was ik eigenlijk meteen
om. Ik vond: wij hebben iets bijzonders en het
heeft zin als dat bijzondere voor een groot publiek
bereikbaar is. En een goede vervanger van een
vleesproduct om de aardebelasting te verminderen
– en tegelijk daarbij een product met een geweldige
smaak – dat moet Albert Heijn toch enthousias-
meren?”
Maar ik kan me voorstellen dat ook jij AH een bedrijf vindt dat in de levensmiddelensector hard-handig optreedt. Met een smetje. Zoals; ‘we willen 2% extra van jullie, leverancier’. Met proteste-rende boeren op de stoep.“Jawel, maar onze kracht is toch echt verbinden.
En dat hebben we echt gevonden bij Dick Boer,
Sander van der Laan. Zij geloven in partnerships.
Ze zijn in voor belangrijke vernieuwingen, ze
stimuleren innovatie. Ze zoeken ook impulsen om
de consumptie van groenten te versterken. Het
was meteen een goede match. En het is daarbij een
uitermate professioneel en betrouwbaar bedrijf.
Het werd dus geen hamburger, maar die vier
maaltijden. De manier waarop AH en wij dat voor
elkaar gebokst hebben, daar sta ik nog steeds van
te kijken.”
Jij zegt ‘wij zijn naar AH gegaan’. Maar je hebt op het Nationaal Food Congres gesproken, afgelopen oktober. Was dat het moment dat er bij AH-men-sen in de zaal…
“Nee, toen waren we er al mee bezig. Toen
waren we al druk in gesprek met Jennifer West-
geest, die daar een geweldige sparringpartner
in was. Maar ook de mensen van Maître André
en Dalco hebben geweldig werk verzet in het
bedenken hoe je deze maaltijden hoogwaardig
kunt laten blijven terwijl het toch ook ultra-
vers is en ontdaan van toevoegingen die je nu
eenmaal niet wilt, en dat allemaal dan nog eens
op die schaal.”
AH staat onder druk nu, de lange periode van vanzelfsprekende omzetgroei is voorbij. De branche is nogal benieuwd nu, wat AH gaat doen. Ik zie het zo voor me dat jij AH als advi-seur zou willen bijspringen.“Het is niet zo dat die tomaat als vleesvervanger
een middel is om AH tot klant van & samhoud
te maken. Nee, we zijn gewoon van AH leveran-
cier in de hoedanigheid van & samhoud food.
AH is een geweldig bedrijf met een belangrijke
rol en taak als verbinder in de samenleving,
zowel in het verleden als in de toekomst. Na-
tuurlijk zou ik ze ook als adviseur helpen met
vraagstukken over die toekomst.”
En stel dat het nou niet loopt, die maaltijden.“We zijn net begonnen. Dit is voor ons een
kwestie van een lange adem. En wat AH betreft
ook.”
Maar het kan zo zijn dat het niet loopt. Ver-dwijnt & samhoud food dan weer langzaam-aan van het levensmiddelentoneel?“Nee. Even los van ‘als het niet loopt’, ik geloof
in ons product. Maar ik geloof ook nog in
iets anders. Als ik naar de mensen kijk die in
de levensmiddelenproductie werkzaam zijn,
dan zijn dat doorgaans voorzichtige, defensief
opererende, calculerende personen. Zonder dat
ik hen in een hoek wil zetten en voor zover ik
de uitzonderingen niet ken - ik mis onder die
producenten bevlogenheid en enthousiasme.
Ik wil die bevlogenheid weer zien. Dus; vraag
me nu niet hoe, maar we willen een rol blijven
spelen in die levensmiddelensector. Er kan nog
zo veel meer gebeuren.” ■
Salem Samhoud als spreker op het Nationaal Food Congres
meer betalen voor onze producten.” Ik vond
hem goed!
En nee, ik ga niet zuchten. Iedere dag als ik dit
soort dingen horen mag, is weer een fijne dag.
Het zijn rituelen, holle kreet of niet, het is fijn
als iemand tegenover me gaat zitten argumen-
teren. Heel soms heb ik ook wel zin om lekker
mee te doen, borst een beetje opzetten en
kraaien als een haan. Eens even lekker kijken
wie de slimste is, in alle rust, want we hadden
toch allemaal een uur uitgetrokken voor de
meeting, waarvan de essentie ook wel gemak-
kelijk in vijf minuten kan. Eigenlijk zouden
we nog een soort bordspel met pionnetjes
moeten hebben, waarbij we na elk argument
een stapje verder mogen. Of een stapje terug.
Inderdaad: Mens Erger Je Niet!
Maar goed, meestal houd ik mij in. Want het
leidt namelijk helemaal nergens toe. Ja, tot
één ding: tegenargumenten. En wie zit daar
in godsnaam op te wachten? Ik wil in een
gesprek geïnformeerd worden, geïnspireerd of
verleid. Ik wil nieuws, feiten, mijn nieuwsgie-
righeid bevredigen. En dan samen nadenken,
onderzoeken en een loeischerpe deal maken.
En tijdens dat zinvolle gesprek een lekker
kopje koffie.
26-29 Samhoud-VanDuin 29 08-04-2014 10:14:59
30FoodPersonality april 2014
FRANCHISECONFLICTEN:
Wat is een goed franchiserscontract?Door: Gé Lommen Foto: Bram Saeys
model. De afleverprijs vanuit het magazijn van de franchisegever wordt dan verhoogd met een (variabele, omzetafhankelijke) opslag op basis van de vastgestelde distributiekosten. Het is zeer wen-selijk om over de vaststelling van deze distributie-opslag goede afspraken te maken, om onenigheid te voorkomen zoals onlangs tussen AH en een groot gedeelte van de AH-franchisenemers. Daarom zal er in nagenoeg alle franchiseovereen-komsten of in het franchisehandboek een artikel opgenomen zijn over het verplicht voeren van een vooraf bepaald assortiment met een verplich-te afspraak om dit ook via de, bij de franchisefor-mule aangesloten, leveranciers af te nemen. ‘Vreemd’ inkopen is vaak beperkt toegestaan en zal vaak in de overeenkomst goed vastge-legd zijn, bijvoorbeeld ‘na goedkeuring van franchise gever’.”
Afgelopen maand zijn we in FoodPersonality een
reeks gastartikelen gestart met Bart van der Schoot en
Henry van Vlerken van ‘De FranchiseAdviseur’, over de
conflictstof tussen franchisegever en franchisenemer.
De FranchiseAdviseur is een adviesbedrijf voor zowel
franchisegevers als -nemers, in verschillende detailhan-
delssectoren.
Het vorige artikel was een inleidend interview over de
conflicten tussen franchisegevers en franchisenemers. In
dit artikel leggen we Van der Schoot en Van Vlerken de
vraag voor: wat is nu een goed contract? Wat moet daar
allemaal in staan?
“Uitgangspunt van een franchiseovereenkomst is het
vastleggen van de juridische afspraken tussen twee
entiteiten. De ene partij is franchisegever en de andere
partij de franchisenemer. Deze juridische samenwerking
kan tussen de verschillende entiteiten plaatsvinden
(bijvoorbeeld tussen BV en BV of tussen BV en eenmans-
zaak). Alles wat je met elkaar afspreekt om de formule op
de juiste wijze te exploiteren, de wederzijdse spelregels,
sancties, taken en verantwoordelijkheden dienen hier
in vermeld te staan. Juridisch correct en in begrijpelijke
taal. In de regel begint een franchise-overeenkomst met
de voorwaardenscheppende uitgangspunten onder de
kop ‘in aanmerking nemende dat:’. Aansluitend aan deze
opsomming van formule-uitgangspunten volgen dan
alle andere artikelen. Sommige formules hebben voor
deze afspraken genoeg aan tien A4’tjes, maar wij hebben
ook wel franchiseovereenkomsten voorbij zien komen
die, nog los van alle bijlagen en addenda, met gemak
het vijfvoudige omvatten. Maar zoals zo vaak zit het ‘m
niet in de lengte, maar in de kwaliteit.”
spraken die door de franchisegever zijn gemaakt. Zijn het aanbod en de condities goed, dan kan het % inkoopdiscipline hoger uitvallen. Let wel: eis hiervoor is dat er een volwaardig en concur-rerend aanbod dient te zijn. Immers, franchisene-mer verplichten om bij contractleveranciers tegen slechtere condities in te laten kopen houdt weinig stand bij een rechter. Een afnameverplichting kan gerust 80% of meer zijn. De uitwerkingen – lees: merken en contractleveranciers - zijn opgenomen in het franchisehandboek.”
Assortimentsverplichtingen“Het voeren van het juiste afgestemde assorti-ment is voor de herkenbaarheid van een formule natuurlijk essentieel. Voor de franchisegever is de verplichte inkoop door de franchisenemer vaak ook een belangrijk onderdeel van zijn verdien-
“Een franchise-overeenkomst dient een aantal vaste onderwerpen te bevatten. Een van de belang-rijkste onderwerpen is ‘het recht van franchise’. Hierin claimt franchisegever eigenaar te zijn van merk, manier van werken, concept, handelsna-men ed. en verleent hiermee toestemming aan franchisenemers. Nog een belangrijk artikel is dat er sprake is van zelfstandig ondernemerschap en dat franchisenemer zijn bedrijf geheel voor eigen risico en rekening zal exploiteren. Ook kunnen door franchisenemer gesloten overeenkomsten met derden de franchisegever nooit verbinden, deze verbintenissen doen enkel een overeenkomst ontstaan tussen derden en franchisenemer.Afhankelijk van product of dienst kan een inkoop-verplichting worden opgenomen. De hoogte van deze inkoopdiscipline kan per formule verschillen, afhankelijk bijvoorbeeld van het aanbod van af-
Bart van der Schoot (l.) en Henry van Vlerken.
30-31 Franchise-adviseurs 30 07-04-2014 13:21:01
31FoodPersonality april 2014
Formule-ombouw en -verhuizing“Met de snelheid waarmee de laatste jaren
franchiseformules verdwijnen of naar een andere
formule overgaan, zou het inderdaad zeer wense-
lijk zijn wanneer er hierover wat meer aandacht
en ruimte komt in de contracten. Natuurlijk
staan er ‘van oudsher’ de nodige artikelen in de
contracten inzake de diverse contractbeëindi-
gingsmogelijkheden, die dan vaak bestaan uit
de daaruit voortvloeiende verplichtingen van
de franchisenemer en de bevoegdheden van de
franchisegever. Maar wat wanneer de formule in
zijn geheel aan een andere partij verkocht wordt?
Dat is een scenario dat maar zelden meegenomen
is in de standaardovereenkomsten, dus dat komt
pas op de onderhandelingstafel te liggen als het
actueel wordt. Centraal zal een kwalitatief sterke
franchiseraad hier goede afspraken over kunnen
maken, maar het spel zal toch per individuele
ondernemer gespeeld gaan worden. De C1000-
ondernemer die nog ‘Rood’ was van de eerste
formulewijziging en dus de laatste tien jaar niet
echt veel heeft hoeven investeren, zal een ander
gesprek met Jumbo hebben gehad over ‘wie
betaalt wat’ dan de ondernemer die pas twee jaar
geleden volledig over is gegaan naar ‘Oranje’.”
Brutowinst“Iedere franchisenemer is verantwoordelijk voor
de realisatie van zijn/haar brutowinst. Hoe beter
en efficiënter zijn bedrijfsvoering, hoe hoger zijn
brutowinst. De franchisegever is verantwoorde-
lijk voor de ingestuurde marge. Afspraken over
de minimale hoogte hiervan zijn heel legitiem
tussen franchisegever en franchisenemer. Deze
gegarandeerde insturingsmarge geeft de fran-
chisenemer toch het nodige houvast voor de
exploitatie en geeft de franchisegever toch de
verplichting om scherp te blijven op onderhan-
delingen met leveranciers en te voeren prijsni-
veau. Het niet realiseren van deze gegarandeerde
insturingsmarge resulteert dan inderdaad in het
compenseren van deze te lage marge.”
Franchisefee“De hoogte van de entree fee of jaarlijks af te
dragen franchisebijdragen varieert per formule,
afhankelijk van de te leveren toegevoegde waarde.
Met name deze toegevoegde waarde blijkt op de
langere termijn toch steeds vaker minder houd-
baar. Resultaat: ondernemers die het zelf beter
weten en kunnen, met spanning en irritatie tot
gevolg. Dan worden ook de franchise-overeen-
komsten weer uit de kast gehaald. Wij ontlenen
de toegevoegde waarde van elke formule aan
vier elementen: genereren van ‘leads’ (klanten
binnen kunnen halen), de vergroting van de
merkwaarde, de verbetering van inkoopvoordeel
en de verbetering van efficiency in het proces
door automatisering, trainingen e.d. De invulling
van een of meer van deze vier kan per formule
verschillen. In de retail was inkoopvoordeel vaak
de belangrijkste, inmiddels zijn nieuwe klanten
van grotere waarde doordat verder groei uitblijft.
Bij tegenvallende exploitaties moet eerst gekeken
worden naar wat de verwachtingen zijn geweest
en welke aannames en/of garanties de fran-
chisgever heeft gedaan. Vervolgens zal moeten
worden ingezet op een of meerdere van die
vier genoemde toegevoegde waarden. Dit kan
bijvoorbeeld door de online-vindbaarheid met
‘ad words’-campagnes te verbeteren, of door ver-
spreiding van extra folders. Ze kunnen ook naar
scoringspercentages of klanttevredenheid kijken;
allemaal factoren die het rendement nadelig kun-
nen beïnvloeden.
De vraag rijst dan: ‘is het de franchisegever
verwijtbaar dat de franchisenemer zijn verwachte
rendementen niet behaalt’?”
Uit elkaar gaan“Als de franchisegever en de franchisenemer het
niet eens worden over het verwachte resultaat
van de samenwerking, dan kunnen ze besluiten
de franchise-overeenkomst te beëindigen. Als
dit een ‘regelmatige’ beëindiging is, dient enkel
rekening te worden gehouden met geheim-
houding en concurrentiebeding. Maar in veel
gevallen willen partijen eerder ontbinden. Dan
komt een duidelijke franchise-overeenkomst
goed van pas. In alle redelijkheid samen schikken
is de beste oplossing. Lukt dit niet, dan kan een
rechter meekijken. Veelal vindt uitsluitsel plaats
op basis van jurisprudentie. Nederland kent geen
franchisewet.”
Opslag distributiekosten“Aan de hand van een vastgestelde, door beide
geaccordeerde distributietabel. De hoogte van
deze opslagkosten dient bepaald te zijn op basis
van transparante werkelijke distributie-aflever- en
voorraadkosten. Wanneer deze distributiekos-
ten in de diverse overlegstructuren met elkaar
afgestemd zijn en er een jaarlijkse indexering
plaatsvindt zoals in de meeste conditiesystemen
bepaald is, is er geen onduidelijkheid en geen
strijd. De discussie bij AH komt in de basis voort
uit een gevoel van onrecht, geen waar voor je
geld, (te veel) betalen voor iets wat niet geleverd
is, goederen of diensten. Een franchisegever moet
in zo’n geval tegenover de franchisenemers vol-
ledig open kaart spelen. Op die manier los je het
op binnen het gedachtegoed van een samenwer-
kingsovereenkomst en voorkom je dat iedereen
zich met jouw vuile was gaat bemoeien.
Andere fees “Het is uit den boze dat er verschillen zijn binnen
de franchise over de jaarlijkse fees of bijdragen.
Door grootte van het bedrijf kunnen de abso-
lute bedragen verschillen, maar procentueel is
het zeer wenselijk dat deze verschillen er niet
zijn. In de entreefee worden vaker verschillen
gezien, hier ligt vaak ook de onderhandelings-
positie van franchisenemer aan ten grondslag:
‘hoe graag wil de franchisegever deze onderne-
mer bij zijn franchiseorganisatie voegen?’.
Verschillen in jaarlijkse fees suggereren dat de
ene franchisenemer meer aandacht of recla-
memiddelen mag eisen dan de ander, dit terwijl
er een corporate identiteit is. De praktijk leert
dat er wel verschillen zijn in begeleiding per
franchisenemer. De ene ondernemer is nou
eenmaal zelfstandiger en succesvoller dan de
andere. Hier geniet hij waarschijnlijk ook een
beter rendement door. Strengere selectie bij de
toelating van nieuwe franchisenemers zorgt
ervoor dat de franchisegever extreme verschil-
len in zorg en begeleiding tegenkomt.”
Concurrentieveranderingen“Een franchisegever kan niet aansprakelijk ge-
steld worden voor veranderingen in de markt
waarvoor hij niet verantwoordelijk is. Toene-
mende concurrentie in het directe marktgebied
van de franchisenemer of het door gemeente
openbreken van de straat voor de deur zijn
geen zaken die in de franchiseovereenkomst
zijn te ondervangen of vast te leggen. Wat wél
een absoluut pluspunt in een contract kan zijn,
is wanneer er vooraf wel gesproken is over
deze ‘worst case’-scenario’s en dat er in zulke
onvoorziene gebeurtenissen bepaalde afspraken
zijn vastgelegd in het contract inzake mogelijk
gezamenlijk te nemen stappen en kosten. Dat
heet: de verwachtingen overtreffen…
In een goede franchiseovereenkomst is ook een
slotbepaling opgenomen:
1/ Indien enige bepaling uit de overeenkomst
geheel of gedeeltelijk nietig mocht zijn of mocht
worden vernietigd, dan zal deze vernietiging
geen invloed hebben op het overige in de
franchise-overeenkomst bepaalde. Franchisege-
ver en franchisenemer zullen alsdan in overleg
treden teneinde het nietige respectievelijk ver-
nietigde gedeelte te vervangen. Zoveel mogelijk
rekening houdend met het doel en de strekking
van wat oorspronkelijk bepaald was.
2/ Indien onduidelijkheid bestaat over de uitleg
van één of meerdere bepalingen van de franchi-
seovereenkomst of van deze voorwaarden, dan
dient de uitleg plaats te vinden ‘naar de geest’
van de daarin opgenomen bepalingen.
Zo bied je elkaar altijd nog ruimte om er samen
uit te komen, mocht er onverhoopt toch iets
fout gaan.” ■
30-31 Franchise-adviseurs 31 07-04-2014 13:21:01
32FoodPersonality april 2014
FAST MOVERS CONGRES:
Wat wil je nou eigenlijk?Wat geeft je voldoening als je ‘in de food werkt’? Wat wil je nou eigenlijk? Tal van
sprekers op het Fast Movers Congres vertelden over hun persoonlijke vervulling en
voldoening over hun werk in de ‘effemcjiegjie’. Maar Ralph Moorman en Rob Baan
kwamen met de échte uitdagingen; het assortiment moet anders…
Door: Gé Lommen Foto’s: Jan Willem Houweling
Commercieel directeur Ed van de Weerd, van
Jumbo Supermarkten, vertelde op een persoon-
lijke wijze over de keuzes die hij had gemaakt in
zijn loopbaan tot nu toe. Over zijn overwegingen,
zijn eventuele bezwaren, over keuzes voor het
commerciële beleid van Jumbo en de gevolgen
in het privéleven, zoals verhuizen van Nederland
naar Engeland, Tsjechië en Australië, terwijl je
een gezin hebt met vier opgroeiende kinderen.
En dan ga je bij Jumbo aan de slag. En dan maak
je je aan de ene kant druk omdat je je afvraagt of
je je wel genoeg thuis zult voelen in de Brabantse
leefcultuur. En dan sta je van de andere kant een
keer onverrichter zake een huis te zoeken in een
totaal verregend Schijndel. En heb je een moment
van twijfel over wat je deed en gaat doen.Van de
Weerd in citaten:
“Het duurt een tijd, maar het moet wel een keer
komen; het moment waarop je weet wat je kunt
en wat je niet kunt.”
“Tien jaar geleden was ik 44 jaar, en was ik veel te
veel bezig met mijn volgende baan.”
Over zijn loopbaan: studeren aan de Technische
Roland van Kralingen was onder de dertigers, veer-
tigers geen echte bekende meer, maar we hebben
het nog altijd over een van de toonaangevende
reclamemakers uit de jaren tachtig en negentig, die
zich naderhand tot marketingwatcher ontpopte en
met zijn latere bedrijf De Positioneringsgroep veel
bedrijven hielp missie, doel, visie etc. goed op één lijn
te krijgen.
Tegenwoordig noemt hij zich ‘serial entrepreneur’,
hij investeert via zijn bedrijf Innoa in mensen die een
bedrijf oprichten met een origineel idee, met naar zijn
mening marktpotentieel.
Van Kralingen keek vooral terug naar merken die
onderscheidend of zijn geweest en die een sterke
behoefte of ‘aanspreking’ hebben of hebben gehad.
Over Albert Heijn zei hij dit: “Ik sprak ooit eens een tijd
met Ab Heijn en sommige anderen van Albert Heijn.
Ab Heijn vertelde over de essentie van AH: vandaag
de dag zit een gezin hooguit 15 minuten aan tafel.
Roland van Kralingen (Innoa), bij Jort. Action, zegt Van Kralingen, is ‘treasure hunt’…
Roland van Kralingen, Innoa
Men eet, men praat ternauwernood, doet als het ware
zijn werk. Kom je in zuidelijke landen, dan zitten we
daar veel langer aan tafel, en ze praten met elkaar,
er is interactie tijdens het eten. Ab Heijn maakte me
duidelijk: ‘food is much more than food’. De vraag van
vandaag de dag is volgens mij of de mensen nu bij
AH nog steeds die richting uit denken. Soms denk ik
wel eens dat ze even terug moeten naar dat gesprek
van toen.”
Van Kralingen liet een Coca-Cola-reclamefilmpje uit
de jaren zeventig zien, met het destijds bekende
liedje ‘I’d like to teach the world to sing’. Van Kralingen:
“Coca-Cola is nooit van happiness afgestapt, het heeft
er altijd nieuwe vormen voor gevonden.” En zo verder:
“Wat is de betekenis van Jamie Oliver? ‘Koken kan met
plezier en jij kunt het ook.’ Wat is de betekenis van Vir-
gin, van Richard Branson? ‘The rich don’t play it fair.’ En
hij, Branson, richtte bedrijven op die een eerlijker bod
waren, of dat nu vliegreizen of verzekeringen zijn. Wat
is de betekenis van Benetton? Mode in harde, bonte
kleuren, verbeeld door mensen van allerlei rassen, uit
de hele wereld: ‘contrast maakt de wereld mooier’. En
wat is het succes van Action? ‘Treasure hunt.’ Je gaat
er naar binnen en wat je koopt, kost drie keer niks.
Maar je weet niet wat het gaat worden. Het plezier zit
in het zoeken en in het onverwachte vinden.”
‘Wat geeft jou energie?’, was het thema van het tweede Fast Movers Congres. En dan kun je in een van de pauzes even aan de zuurstoftankjes.
32-35 Fast Movers Congres 32 07-04-2014 13:21:42
33FoodPersonality april 2014
Universiteit Enschede, dan als jong persoon naar
Procter & Gamble, dan Vodafone, dan Albert
Heijn, dan Ahold Tsjechië en dan Jumbo. “Het is
helemaal niet gegaan zoals ik jaren geleden dacht
dat het zou gaan.”
Van de Weerd kenschetst zichzelf als een geboren
retailer. Zijn ouders hadden een dierenwinkel
in Veenendaal. Zijn vader moet een geboren
optimist zijn geweest. “Ging elk dag fluitend naar
zijn werk.”
Van zijn tijd bij Procter & Gamble heeft hij geen
spijt. “Je komt altijd weer anderen in de sector
tegen die daar ook hebben gewerkt. En als je dan
als retailer een leverancier tegenover je hebt en je
komt er niet uit, kun je altijd kijken of er iemand
bij zit die bij Procter heeft gewerkt. En die bel je
dan om de zaak in beweging te krijgen. Zoals ik
bij AH destijds een probleem had met Nestlé, en
ik dacht: ‘Als ik nou gewoon Paul Polman mail,
dat kan helpen.’ ’s Avonds hebben we gebeld. En
het hielp.”
Van de Weerd besprak zijn voldoening in zijn
werk aan de hand van tegenstellingen.
Retailer of fabrikant? “Uiteindelijk toch retailer.
Korte feedback. Dingen snel terug kunnen zien.
Snel beslissingen nemen.”
Bovendien; bij duizend leveranciers, achttien food
retailers en drie inkoopblokken vindt hij het wel
fijn om bij die minderheid te zitten.
Albert Heijn of Jumbo? “Bij een marktleider als
AH is de dynamiek totaal anders. Het is log en
keert zich traag, kan ook niet anders.”
Is Jumbo altijd snel dan? “Wij kiezen voor snel. En
als we moeten kiezen, ik geef toe, wij weten ook
niet altijd of we de beste keuze maken. Soms niet
eens wát we moeten kiezen.”
Unit manager of commercieel directeur? “Als
unit manager sta je dichter bij de business. Dat is
belangrijker dan je denkt. Ik ben blij dat ik een
lange fase altijd maximaal operationeel bezig was.
Dat kan ik iedereen toewensen. Je blijft direct bij
de business betrokken.”
Familiebedrijf of ‘corporate’? Ja, ga maar eens op
een congres zeggen dat je liever voor een ‘corpo-
rate’ bedrijf werkt als je bij Jumbo werkt. “Ik heb
tot nu toe niets móeten doen! En bovendien,
Karel, Frits en Colette kunnen het niet alleen. Zij
hebben mensen nodig om hen heen.”
Randstad of Noord-Brabant? “Ik kom uit Veenen-
daal. Ik heb ooit een keer gezegd dat ik helemaal
niet van zo ver boven de rivieren kom, zeven km
maar. ‘Man, de Rijn? De Maas is onze grens’, was
het antwoord. Maar we wonen nu in Eindhoven
en voelen ons daar alle zes thuis nu.”
Edlp of high-low? Goed dat Van de Weerd daar
zelf mee kwam. “Ik blijft uiteindelijk edlp een be-
ter retail-uitgangspunt vinden, met alle voordelen
voor de klant en voor de logistieke keten. Maar ik
ben wel blij dat we uiteindelijk hebben gekozen
voor meer acties bij Jumbo. De ex-C1000-klant
kon niet wennen aan edlp, terwijl diezelfde ex-
C1000-klant nu wél aan de hand van acties kan
wennen aan Jumbo.
Bovendien, iedereen doet daar spottend over, dat
C1000 het zo goed doet, terwijl de formule eindig
is. Maar toen wij een tijd terug hieraan begon-
Fred van Beek, Unilever
De functie ‘vice president’ is een veelgehoorde in
de sector, met name bij bedrijven die internationaal
opereren, zoals Unilever en Ahold. Het is een gekke
benaming, omdat je als Nederlander meteen dat
woord associeert met de vice-president van de VS.
Ook in dit blad schrijven we het woord – als we dat in
de personaliarubriek moeten gebruiken - bij voorkeur
tussen aanhalingstekens, omdat het snel misverstan-
den oproept en daardoor opgeblazen overkomt. Het
zou eigenlijk iets als ‘assistent-directeur’ moeten zijn,
maar ja, wie wil dat nou, als je eenmaal zo hoog op de
carrièreladder staat?
Maar als je dan Fred van Beek bent en je moet spre-
ken op een congres en je hebt Jort Kelder als dag-
voorzitter, dan heb je wel wat uit te leggen als ‘vice
president Unilever Benelux retail en out of home’ (lid
van het bestuur van Unilever in Nederland en België).
“Zeggen je kinderen dat ook zo, Fred? ‘Mijn vader is
vaispressident’? Hadden jullie daar niks anders voor?
En ben jij de enige?”
Van Beek: “Nee hoor, er zitten er zo’n veertig.”
Van Beek ging in op één van de centrale vragen voor
dit congres: waar krijg je energie van? Het is nogal
een feelgood-factorvraag. Waardoor de congresgan-
gers ook vaak ‘wauw’-effecten mochten aanhoren
van sprekers. Daar hou je van of niet, en je wordt
er wijzer van of niet. Hoe dan ook, Van Beek krijgt
energie van goede verkopen, van mooie merken, van
het overschrijden van grenzen die hij eerst had, van
Fred van Beek (Unilever): alleen vergaderen als je er iets mee kunt.
succes, van persoonlijke ontwikkeling enzovoort.
Het is veel leuker om te luisteren naar ‘waar krijg je
géén energie van?’ Bij Van Beek is dat: praten over
de zoektocht naar het evenwicht tussen werk en
privé, loopt toch allemaal door elkaar. Of verga-
deringen waarvan hij gaandeweg merkt dat hij er
net zo goed niet bij had hoeven te zitten. Andere
boodschap aan de zaal: er is altijd een groep men-
sen die te weinig doorgroeimogelijkheden heeft.
Dat is jammer, dat komt ook doordat het steeds
moeilijker wordt om door te groeien. Bedenk
goed wat je wilt als je je in een ratrace naar de top
begeeft. Maar het kán lukken. Je weet van tevoren
niet hoe je je verder ontwikkelt.
Ja, er is een avondprogramma en daar doen de meeste congresgangers graag aan mee. Het och-tendprogramma na het ontbijt begint minstens zo enerverend: loskomen onder de strenge leiding van twee fitnessmeesteressen. Toch was een nipte meerderheid sportief genoeg om aan het spor-tieve deel mee te doen.
Een onderdeel is het zogeheten speeddaten, kort in een groepje discussiëren over stellingen etc. V.l.n.r.: Anne Sinkeler (Douwe Egberts), Paul Pellikaan (United Coffee) en Anneke Verheyden (C1000) ogen daarbij serieuzer dan het viertal op de andere foto, v.l.n.r. Camiel Ongenae (Omega Pharma), Marjolein Saers (Yakult), Daniëlle Dekker (Andros) en Guus Hoope (Vion). Maar dat is maar een snelle indruk.
32-35 Fast Movers Congres 33 07-04-2014 13:21:49
34FoodPersonality april 2014
Jort Kelder: “Zeg, Jan Linders is niet te koop, toch?”
Chantal de Rijk: “Uiteindelijk is elk bedrijf te koop.” Een
relativerende opmerking van de vrouw die sinds bijna
een jaar directeur commercie en marketing is bij het
regionale Jan Linders, dat in zijn jubileumjaar tal van
prijzen en eervolle vermeldingen in de wacht sleepte
(winnaar GfK-kerstrapport, winnaar GfK-versrapport,
formule met relevante acties, winnaar categorie
supermarkten bij ABN Amro Retail Jaarprijs). Daar
meteen aan toevoegend: “Ik hoop van niet. En ik zie
het ook niet voor me.”
Want, liet zij weten, na destijds oprichter Jan Linders
staat nu tweede generatie Leo Linders aan het roer,
maar een derde generatie dient zich volgens haar
straks aan.
Voor wie weten wil of de nieuwste filialen van Jan
Linders ook goed draaien. “Onze winkel in Gennep,
dé opening tijdens het jubileumjaar, draait met een
index van 140.” De omzet van Jan Linders? € 350
Chantal de Rijk (Jan Linders) wordt na haar pre-sentatie met ouderwetse etiquette geëerd.
Chantal de Rijk, Jan Linders
miljoen. Dat houdt in dat Jan Linders inmiddels het
marktaandeel van 1% aan het verlaten is.
Meer dan ‘hoe gaat het met Jan Linders?’ ging Chantal
de Rijk in op de mogelijkheden die een mens in zijn
leven kan krijgen. De Rijk zelf kwam ruim twintig jaar
geleden als receptioniste binnen bij het bedrijf en
moet kennelijk al opgevallen zijn. Want de toenma-
lige inkoopverantwoordelijke, Anita Wetterhahn,
suggereerde dat zij inkoopassistent werd en bij het
zwangerschapsverlof van een ander werd ze al snel
inkoper. De nodige kennis en vaardigheden maakte
De Rijk zich eigen tijdens haar werk, door naast haar
steeds hogere functie bij Jan Linders, zich te bekwa-
men, met als laatste bijvoorbeeld een masteroplei-
ding bij EFMI Business School.
De Rijk vertelde over het gebroken gezin waar zij in
opgroeide, met een vader die het gezin verlaten had.
Een moeder, vijf broers, en zij als enige zus. Knokken
tussen de mannen. De wens om te excelleren ont-
stond al snel doordat ze zich op synchroonzwemmen
richtte. Nu, als volwassene, begeleidt zij kinderen in
sport en spel.
“Er is een een absolute match tussen het bedrijf en
mij. Ik vereenzelvig me enorm met het bedrijf. Een
strijdlust die ontstaan is, en nu die er eenmaal is, is
het een optimaal hulpmiddel om doelen te bereiken.”
Jan Smilde, Red Bull
Voor iedereen in de sector die zich wel eens afvraagt
hoe Red Bull zich in een verzadigde westerse levens-
middelenmarkt zo sterk heeft kunnen ontwikkelen,
hier het rijtje succesfactoren van Red Bull-directeur
Jan Smilde: de Oostenrijker Dietrich Mateschitz
ging aan de slag met pepmiddelen die hij in Azië in
drankjes tegenkwam. Hij zocht partners, een naam,
mensen die goed nadenken over wat voor appèl zo’n
drankje op welke consumenten zou moeten hebben
en dat dan consequent doorvoeren: … geeft je vleu-
gels. En dat dan weer consequent vermarkten aan
de hand van extreme sporten: spanning en sensatie.
De voorbeelden zijn bekend. Van voetbalclub Red
Bull Salzburg tot de man die vanuit de ruimte 30 km
‘omlaagsprong’ tot 125 cc en GP-motorrijder Marc
Márquez tot Formule 1-rijder Sebastian Vettel. Maar
Red Bull betrekt sinds een tijd sportwedstrijden meer
bij goede doelen, zoals de komende Wings For Life
World Run-hardloopwedstrijd op 4 mei (in Nederland
in Assen), waarbij het goede doel hulp- en andere
middelen voor dwarslaesiepatiënten omvat. Smilde’s
persoonlijke zakendroom: dat Red Bull het grootste
conveniencedrankje van Nederland wordt.
Gelukkig was er nog iemand in de zaal die voor
Smilde de vraag had hoe de branche moet omgaan
met de maatschappelijke acceptatie van energie-
dranken. Red Bull in Frankrijk bijvoorbeeld is lang-
durig bestreden. Maar toen Smilde daar eens wat
meer over kon gaan vertellen, kwam opeens het
tegengestelde probleem voorbij, energiedrankjes
bij Aldi, Lidl en Action voor 29 cent het blikkie. En
pubers maar inslaan. Accijns heffen?, suggereerde
een SCA-manager in de zaal. Waarop de al opge-
stane Ed van de Weerd van Jumbo, de volgende
spreker, suggereerde dat we dan ook maar accijns
gaan heffen op wc-papier.
Jan Smilde van Red Bull wil diep in zijn hart eigenlijk Coca-Cola verslaan.
nen, was onze vraag heel anders: ‘hoe zorgen we dat C1000 niet instort terwijl het nog bestaat?’ Met die vraag voor ogen kun je begrijpen dat we eigenlijk zeer tevreden zijn. C1000 was ook geen zieltogende formule, zoals Super de Boer in zekere zin wél was.”Vers of dkw? Daar kwamen ook vragen uit de zaal over. Van de Weerd had een klacht, en dat is er een die bij meer retailers leeft. “Wij hebben een heritage van dkw, maar we willen ons steeds
meer met vers onderscheiden. Maar het punt is: op termijn is het niet houdbaar zoals het nu gaat. Wij investeren in prijsverlagingen in vers om ons aanbod van A-merken dkw enigszins rendabel te houden. Onze versartikelen subsidiëren de A-merken. Ik weet de oplossing niet. Maar dit zal op termijn onhoudbaar blijken.”Maar een toehoorder in de zaal sprak Van de Weerd aan op ‘bananagate’, het gestunt van Jumbo met bananen, sinds afgelopen najaar.
Waarop dagvoorzitter Jort Kelder Van de Weerd erop wees dat voor veel voeding geen eerlijke prijs wordt betaald, met alle maatschappelijke kosten. Van de Weerd: “Dat is een van de grote vraagstukken uit de sector van deze tijd. Een gezin betaalt nu gemiddeld 5 tot 6 euro voor een maaltijd. Dan heb ik het over twee ouders en twee kinderen. Maar – even nog los van de vraag of wij, Jumbo, onze formule-identiteit moeten verspelen – wij kunnen niet eenzijdig prijzen ver-hogen, dan blaast de concurrentie ons weg; en we kunnen ook niet collectief de prijzen verhogen want dan beboet de mededingingsbewaker ACM ons. Die discussie moet vooral voortgaan, ook in de richting van de politiek, die moet daarover beslissen. En het is zeker niet gezegd dat onze koepel CBL zomaar die situatie in Den Haag kan veranderen. Bedenk ook dat wij ons gruwelijk ergeren als Wakker Dier in radiocommercials weer over onze kippen begint.” ■
Een van de sprekers op het Fast Movers Con-gres was Rob Baan, eerder ook spreker op het Nationaal Food Congres. Wie beide congressen heeft bezocht, heeft nu twee keer dat kersvariantje van hem geproefd, dat een paar minuten lang een irritant-tintelend gevoel op de tong geeft en waarvan je denkt ‘hoe kom ik hier van af?’.
32-35 Fast Movers Congres 34 07-04-2014 13:21:54
35FoodPersonality april 2014
Ralph Moorman/Rob Baan
Ralph Moorman is bekend van zijn boeken De Hor-
moonfactor en De Boodschappencoach. Moorman is
van huis uit levensmiddelentechnoloog. Tijdens zijn
opleiding aan de Landbouw Universiteit Wageningen
leerde hij tal van levensmiddelen van additieven
te voorzien om zodoende aan de warenwetten te
voldoen. Na die studie sloeg hij een andere richting
in. Weg van de additieven. En dat was ook de centrale
boodschap aan de aanwezigen van het Fast Movers
Congres: producten in de supermarkt zijn experimen-
ten.
Waarom? Van elk ingrediënt is inmiddels wel bekend
wat het met het menselijk lichaam doet, of dat nu
natuurlijk of synthetisch is. Over de combinatie van
ingrediënten, van de ‘cocktail’ dus, tast de voedings-
kunde vaak nog in het duister. “Jullie producten in de
supermarkt voldoen wel aan de wettelijke eisen, maar
het is niet duidelijk wat een combinatie van verschil-
lende e-nummers voedingskundig voor gevolg heeft.”
Moet daarom het aanbod in de supermarkt grondig
veranderen? “Ik geloof er niet in dat dat haalbaar is.
Ik zie dat niet gebeuren. Daarom kunnen we beter
de lat lager leggen: maak het voor de consument
duidelijker wat een product bevat, en bied vooral ook
alternatieven. Nu is het vaak nog onduidelijk voor
de consument wat een product bevat: te moeilijk
weergegeven.”
En: ontwikkel zo natuurlijk mogelijke producten.
Moorman: “Producten in de natuur hebben zich ook
ontwikkeld, in duizenden of miljoenen jaren. Een ap-
pel of een tomaat bevat ook duizenden stofjes, maar
omdat we inmiddels wel weten wat een appel of een
tomaat voor ons doet, is het geen experiment meer.
De planten die niet goed voor ons zijn, eten we niet
meer. Dat is ook geen experiment meer. Maar neem
nu e621, glutamaat. Wat doet glutamaat in combina-
tie met andere stoffen? Beperk daarom in je product-
ontwikkeling de toevoeging van allerlei stoffen.”
Moorman weet goed dat juist complexe producten
meer verkocht volume opleveren. “Niemand eet
zomaar drie appels. Maar neem nou zoetwaren, daar
kun je mee doorgaan. Omdat: hoe meer sensaties in
de mond, hoe meer we ervan willen gebruiken - het
harde wordt zacht in de mond, de binnenkant smelt,
koud wordt warm, er komt nog een smaak extra vrij,
mondgevoel, smaak en textuur veranderen in die
seconden dat we kauwen, voortdurend. En we willen
meer. Met als gevolg dat er te veel gegeten wordt, dat
de consument verslaafd wordt aan die prikkels.”
Meteen daarna was het de beurt aan Rob Baan, de
eigenaar van kersteler Koppert Cress, die eerder ook
al op het Nationaal Food Congres een fel pleidooi
hield voor meer groenteconsumptie. Baan erkent dat
de voedingswetenschap vindt dat zijn beweringen
niet genoeg gefundeerd zijn, maar “ik geloof er toch
in”. Waarin? De economische toegankelijkheid van
suiker en vlees hebben er volgens hem toe geleid dat
kanker een grote ziekte is geworden. “We sporten en
bewegen maar, we doen er alles aan om zo gezond
mogelijk te blijven, maar eigenlijk eten we nog steeds
verschrikkelijk beroerd. En als het dan al te laat is,
moeten pillen en preparaten het oplossen of bestrij-
den. Terwijl: van veel groenten is al vaak genoeg op
werkzame of preventieve stoffen gewezen, zelfs de
scheepvaarders merkten dat witte kool de kans op
scheurbuik verkleinde. Nu ook: we weten dat broccoli
tal van stoffen heeft die goed voor ons zijn en waar-
schijnlijk remmen ze de kans op kanker af. En je hoeft
daarvoor geen twee stronken broccoli per dag te
eten. Maar de agf-sector is van niemand. De broccoli
is van niemand. De tomaat is van niemand. En er is
dus geen Unilever of Nestlé dat wereldwijd aanste-
kelijke reclame maakt voor de broccoli of de tomaat.
Maar wel voor allerlei andere producten die de mens
telkens weer lekker vindt en maar blijft kopen.”
Dé oproep aan de zaal: maak je assortiment gezond.
En zo lekker mogelijk. Een confronterende bood-
schap, omdat Baans oproep inhoudt dat tal van fabri-
kanten net zo goed met hun huidige aanbod kunnen
stoppen. “Ik weet hoe het is om bij een multinational
te werken. Daar gaan jullie niet de grote verande-
ringen doorvoeren die jullie diep in je hart zouden
willen doorvoeren. Althans, dat laatste mag ik hopen.”
Links Ralph Moorman (Booschappencoach) in gesprek met Kelder, rechts Rob Baan (Koppert Cress) met een gefascineerde Kelder.
Ed van de Weerd (Jumbo) lekker op de bank bij dag voorzitter Jort Kelder. ‘Hoe zorgen we dat C1000 niet
voortijdig instort? Dát was toen de hamvraag.’
Het congres heeft een flinke hoop tafelvoorzitters en andere ‘begeleiders’, te herkennen aan de pet. Het zijn de leden van de raad van advies van de netwerkclub Fast Movers Groep, waar nodig aangevuld met anderen, zoals voormalige raad-van-adviesleden, die even bijspringen als lid van de raad van advies van het Fast Movers Congres. Wie zijn dat dan? Joris Vogelpoel (Heinz of inmiddels FrieslandCampina, hij wisselt momenteel van baan), Sidney van der Zwart (Heineken), Koen Werner (Superunie), Gert-Han Boersma (Jumbo), Coen Braam (Jan Linders), Marc Huijssoon (Kruidvat/A.S. Watson), Maarten Kleene (Jumbo), Daniëlle Schrijvers (Philip Morris), Jennifer Westgeest (tot voor kort AH), Nanco Haak (AH), Marco Blok (Bavaria), Peter-Paul Balk (Stegeman), Anneke Verheyden (C1000), Danny van der Linden (Unilever), Roel Schreurs (Moonen), Remco van Miltenburg (Mondelez), Sophie van Alphen (PepsiCo), Antoinette Dooyewaard (Deli XL) en Joost van Berkel (Delicia). En Peggy van Est, Chantal van Summeren en Mariella Spuij van de organiserende partij Business Connected zelf.
32-35 Fast Movers Congres 35 07-04-2014 13:22:01
36FoodPersonality april 2014
36-39 Leo Kivits 36 07-04-2014 15:06:44
37FoodPersonality april 2014
TERUG EN VOORUITKIJKEN MET LEO KIVITS
Een loopbaan in de supermarktwereld van 1969 tot nu Leo Kivits heeft het voorzitterschap bij Superunie overgedragen aan zijn opvolger,
Bart Jan Constandse. Kivits was van 2009 tot eind vorige maand voorzitter.
Door: Gé Lommen Foto’s: Jan Willem Houweling
Velen zullen Kivits kennen als docent aan
EFMI Business School. Andere supermarktdi-
recties zullen hem weer kennen als voormalig
collega. Weer anderen als voormalig concur-
rent. Vanaf 1969 was hij in de weer bij en met
Edah, Basismarkt, Torro, Groenwoudt…
Maar eerst klappen we uit de school. We
hebben een jaar geleden eens verzocht of we
hem, zijn zoon Marc-Jan, inkoopmanager
Superunie, en zijn dochter Muriël, tegenwoor-
dig hoofd inkoop bij Sligro maar toen unit
manager bij Jumbo, eens samen konden inter-
viewen. Over de afspraken die je dan binnen de
familie maakt: de eerste is voorzitter, de tweede
is in dienst van, de derde is werkzaam bij de
concurrent. Hoe werkt dat? Het ging niet door.
Alle drie zagen het niet zitten. ‘We hebben
heldere afspraken, maar treden daarover niet
naar buiten, we hebben er eigenlijk niets over
te zeggen’, was de unanieme reactie.
Zou het nu wél kunnen? Vader Kivits: “Ik ben
voorzitter-af, maar een grotere verandering is
dat Muriël nu bij Sligro werkt. Ik weet niet, je
zou het verzoek weer eens de deur uit kunnen
doen.”
Dan zeggen je kinderen weer nee, omdat ze daarin consistent willen zijn. En jij sluit je daar dan bij aan, ik kan me ook de moeite besparen.“Ja. We hoeven niet zo nodig. En dat ‘toen nee,
sorry, dus nu ook nee’, dat zie ik ook wel voor
me, ja.”
Lijken ze in hun werk op jou, voor zover je dat kunt nagaan?“Marc-Jan zeker. Heeft mijn gevoel voor
humor. Heeft snel geleerd dat ‘recht op je doel
af soms het meest efficiënt gaat via een omweg’.
Muriel is meteen duidelijk in haar aanpak, en
heel vasthoudend.”
Ik duik zomaar even je cv in - het had niet veel gescheeld of je was retailmanager bij Laurus geworden. Je ging weg bij Groenwoudt voordat het aan Laurus werd verkocht.“Godzijdank is me dat bespaard gebleven. Ik ging
er weg omdat Dick van Hedel en ik verschillend
dachten over de operationele aanpak. Van Hedel
was de opvolger van Co de Rijcke (van de familie
De Rijcke, die destijds Groenwoudt aan Laurus
verkocht en naderhand Kruidvat aan Watson, GL).
Ik ben retailer; het is mensenwerk, je moet
mensen overtuigen, motiveren, inspireren. En
vaak kleine stapjes maken. Dick was een echte
fabrikant, hij was daarvóór directeur Nutricia
geweest en was een gerespecteerd bestuurder.
Maar als fabrikant was hij dirigistischer. Een
fabrikant bedenkt een product, zorgt dat alles
klopt en zet op een gegeven moment de produc-
tieknop op ‘aan’. Wij spoorden persoonlijk prima,
maar qua visie op de werkaanpak niet voldoende.
We voorzagen dat we een conflict zouden kunnen
krijgen. Dat hebben we in alle rust tegenover
elkaar uitgesproken.
Daar kwam bij dat ik toen net 50 was geworden
en ook vaker ging terug kijken en besefte dat ik
hoofdzakelijk nog bezig was om de problemen
die andere medewerkers in de organisatie hadden
veroorzaakt of waar ze niet uitkwamen, op te
lossen. En ik wilde graag mijn eigen problemen
veroorzaken en natuurlijk daar dan ook een
oplossing voor zoeken.”
En toen kwam, toen nog vrij zeldzaam, de zzp’er Leo Kivits. Met C&K, Consultancy & Kivits. Rare naam, eigenlijk.“Ja. Dat komt omdat die naam aanvankelijk voor
iets anders stond. Toen ik nog bij Vendex Food
Groep werkte, dus vóór Groenwoudt (Vendex
Food Groep omvatte toen o.a. Edah, Konmar,
Dagmarkt en Basismarkt,) kreeg ik eens een brief
van een Roemeense econoom. Hij had ervaring
in de foodbranche , was gevlucht uit Roemenië en
uitgenodigd door de Nederlandse overheid om
zich hier te vestigen. En hij beklaagde zich dat hij
met al die competenties en het feit dat hij al na zes
maanden prima Nederlands sprak, niet aan de slag
kwam. Ik nam hem aan bij Torro. Na een aantal ja-
ren werd hij verantwoordelijk voor Basismarkt, de
Nederlandse hard discounter, waarmee ik gestart
was. George Cretan deed het goed bij Basis-
markt maar wilde op enig moment, na de val van
Ceaucescu, weer zaken gaan doen met Roemenië
en Rusland. Toen ik bij Groenwoudt weg was
gegaan, kregen wij weer contact. Al snel besloten
we samen te werken. Cretan & Kivits, C&K. We
struinden in Oost-Europa leveranciers af die voor
de West-Europese markt iets konden betekenen.
Maar ik voelde me er steeds minder gelukkig bij.
Op een gegeven moment stonden we samen bij
een wijnleverancier in Wit-Rusland. We bekeken
de wijn. Ik zag dat deze wijn, die zogenaamd oud
was, nieuwe kurken op de fles had. Het was een
foute boel. De tolk vroeg mij of ik wellicht nog het
land uit wilde. Dat wilde ik wel. Ik heb tegen Ge-
orge gezegd dat ik hier niet verder mee wilde. Hij
begreep dat. We gingen ieder onze weg. Ik nam de
bv over en hield de afkorting C&K.”
Je ging een tijd voor Interbrew werken.“Vanuit mijn bedrijf C&K. Interbrew nam Matty
Geertsen, afkomstig van Nestle in dienst als
directeur thuisverbruik. De vraag van de leiding
van Interbrew was of ik Matty enige tijd wilde
ondersteunen met mijn retailervaring. Maar Matty
had veel moeite met de toenemende ‘Belgische in-
vloed’ en besloot Interbrew te verlaten. Van coach
werd ik toen een aantal jaren interim-directeur
thuisverbruik.
Het verhaal gaat dat jij ooit Superunie-directeur had kunnen worden. Maar het werd Frans Fredrix.
36-39 Leo Kivits 37 07-04-2014 15:06:57
38FoodPersonality april 2014
“Klopt. Ik had van 1969 tot toen bij Edah en
Vendex Food Groep gewerkt en ik wilde na 24
jaar wel eens verder kijken. Ik werd benaderd
door een headhunter en had oriënterende
gesprekken met hun. Ik had een afrondend
gesprek met de voorzitter van Superunie van
dat moment, Eize Palsma en met het Superunie
bestuurslid. Leen Hoogvliet. En het klikte niet
met Leen. Het was, ja, hoe zal ik het zeggen.”
Leen Hoogvliet praat als Johan Cruyff en daagt je voortdurend uit, zoiets?“Laten we het daar maar op houden. De onder-
handelingen met mij werden afgebroken, maar
op de vraag van de headhunter of ik iemand
anders wist, heb ik toen mijn Vendex-collega
Frans Fredrix aanbevolen. Frans was binnen
Edah verantwoordelijk voor marketing en
reclame en ik wist dat Frans zich ook op zijn
toekomst aan het beraden was. Enkele weken
later nodigde Ward Vansenne, directeur van
Groenwoudt en ook bestuurslid van Superunie,
mij uit in Renswoude. Hij wilde nog eens
napraten over het verloop van mijn gesprekken
met Palsma en Hoogvliet. In Renswoude bleek
dat hij over iets heel anders óók wilde praten en
wel of ik hem wilde opvolgen bij Groenwoudt
omdat Ward zich kon inkopen bij Gekoma uit
Apeldoorn en blijkbaar de opdracht had om
zelf zijn opvolger te zoeken. Het klikte tussen
ons. En het klikte ook tussen Co de Rijcke en
mij. Ik heb toen blijkbaar tegen Co gezegd
‘dat hij me wel een aanbod moest doen dat ik
niet kon weigeren’. Met die uitspraak ben ik
later nog vaak geplaagd. Overigens, laat ik dat
misverstand voorkómen, ik ben als lid van
Superunie Leen Hoogvliet steeds beter gaan
begrijpen en waarderen.”
Nog verder terug; hoe kwam je bij Edah te-recht? We hebben het dan wel over 1969…“Ik werkte twee jaar bij Jonker Fris, maar de
export viel door de Midden-Oosten crisis in die
jaren weg en ik probeerde het ergens anders.
Dus solliciteerde ik bij Edah voor een trai-
neeship. Edah was toen net begonnen met het
ombouwen van hun traditionele supermarkten
naar wat toen cash & carry werd genoemd.
Eigenlijk een plan dat ik niet zag zitten. Maar
ja, ik wilde ervaring opdoen, ik wilde het wél
meemaken. Bij Edah heb ik vooral geleerd wat
er met je gebeurt als je met je positionering gaat
zwalken. Vernieuwen mag best, uiteraard. Zie
Lidl vandaag de dag, van hard discount steeds
verder ontwikkeld naar quality discount met
meer vers en attractiviteit in het assortiment
en met een uitstekende prijsperceptie. Bij Edah
heb ik op veel afdelingen ervaring mogen
opdoen. Omdat ik me nogal nadrukkelijk liet
gelden, met steeds nieuwe ideeën, werd ik
verbannen naar de reclame-afdeling. Later werd
ik aangesteld als assistent-verkoopleider voor de
Edah supermarkten. Toen het duidelijk werd dat
Aldi plannen had om ook naar Nederland te ko-
men kreeg ik de kans om als verkoopleider voor
Edah een kopie van Aldi te gaan ontwikkelen om
zo de ruimte aan de onderkant in de markt af te
schermen. Ging in de eerste jaren voorspoedig,
maar toen besloot Edah om Coop Nederland,
met uitzondering van het Zaanse en Gelderse
deel, dat nu Coop nog is, over te nemen. Dat was
een loden last. Hónderden winkels, twee keer zo
groot als Edah zelf en compleet failliet. Dus alle
hens moesten aan dek om in te grijpen. Mijn taak
werd het om de assortimenten tussen Edah en
Coop op elkaar af te stemmen en de gigantische
restanten door te verkopen. Gevolg van deze
operatie was wel dat Aldi de kans kreeg om veel
sneller te expanderen in de Nederlandse markt.
Overigens heb toen vastgesteld dat ik in de eerste
jaren van Basismarkt niet genoeg heb doorgepakt
met het werven van vestigingen. Stond ik ergens
bij een pand en dan dacht ik ‘dat wordt niks, de
huur en de andere kosten en dat krijg ik met
onze omzet niet winstgevend’. Had ik maar toen
al beter gekeken naar wat Aldi wél kon, want zij
werden wel succesvol met zo’n vestigingspunt!”
Maar je hebt ook Torro gedaan.
“Ja, daar heb ik nog steeds een zwak voor. Ik kreeg
de opdracht om grootschalige vestigingen te ope-
nen en daar een aparte formule voor te bedenken.
Alles was rond en we hadden het woord ‘Klevver’.
Slim inkopen, slim boodschappen doen. Maar: de
hoofddirectie van VFG keurde het plan goed, maar
de naam af. Bedenk maar iets anders, was de op-
dracht. Zaten we daar met het team, vlak voordat
de pilot zou opengaan, hadden we geen naam. Ik
heb toen iets gezegd als ‘we kunnen wel hier een
hele tijd gaan zitten balen als een stier, maar zo
komen we niet verder’. De man van ons reclame-
bureau springt op. Stier! Dat is ‘m! Toro! Daar
hebben we Torro van gemaakt omdat Toro niet te
deponeren was. Het was een uitstekende combi-
natie met een bloemetje en een stier, vriendelijk
en prijsagressief. Karel van Eerd heeft later nog
eens gezegd dat hij zich bij de opzet van Jumbo
heeft laten inspireren door Torro. En Jumbo en
Torro, ik snap de associatie wel. Elke tijd in deze
branche heeft z’n kampioenen, meestal de beste ‘no
compromise’-formule. Het was ooit Edah, het was
ooit Torro. Nu Lidl en Jumbo.”
Hoe kijk je nu tegen Lidl en Aldi aan?“Lidl experimenteert in Nederland veel met zijn
formule. Wat Lidl hier doet, doet het bij mijn
weten nergens anders in Europa. Ik denk dan ook
36-39 Leo Kivits 38 07-04-2014 15:07:18
39FoodPersonality april 2014
dat Lidl geen winst maakt in ons land en van Lidl
in Duitsland de vrije hand krijgt om verder te
experimenteren. Lidl investeert 2,8% van de om-
zet voor advertising. Dat past niet in een gezond
verdienmodel.
Aldi lijkt de slag te verliezen, maar als Lidl verder
opschuift in wat wij quality discount noemen, is
er straks maar één enige echte hard discounter.
Dan is Aldi weer onderscheidend. En er zullen
altijd consumenten zijn die voor de laagste prijs
en het smalste aanbod gaan. Maar goed, Lidl
heeft een geweldige assortimentsclaim. Een Lidl-
product ziet er goed uit en de suggestie van de
verpakking wordt door het product zelf bewaar-
heid! Dus heeft Koen de Jong van IPLC wel gelijk
dat anderen daar met AH Basic of Ok€ nauwe-
lijks tegen opkunnen, omdat Lidl in Europa ruim
€ 60 miljard omzet heeft en alle Nederlandse
retailers bij elkaar ongeveer de helft.”
Je zegt dat Lidl verlieslijdend is…“Ja, in Nederland dan. Ook Marqt heeft veel geld
verbrand. Die Belgische familie van voormalig
Interbrew-eigenaren steunt de formule. En kijk
eens naar Ocado in Engeland. Wat dat gekost
heeft! En dan heb ik het nog niet eens over
Zalando.”
Je bent nu vijf jaar voorzitter van Superunie geweest. Ik weet dat ik je niet inhoudelijk allerlei vragen over Superunie kan stellen, daar kun je niet over naar buiten treden. Wat doe je goed als je voorzitter van Superunie bent?“Als voorzitter moet je op de achtergrond blijven.
Je moet alert aanwezig zijn in de coulissen. Het
podium, dat is de voorkant van de formules, daar
moet succes behaald worden door de leden.
Weet je, het is moeilijk om te zeggen wat ik
precies goed heb gedaan. Het is nog zo vers. Bij
mijn afscheid hebben Dick Roozen en Sjaak
Kranendonk gespeecht. Ik heb daarover gezegd:
‘als maar de helft klopt van wat jullie zeggen, dan
ben ik een goede voorzitter geweest’. Maar dat is
de eervolle vermelding bij het afscheid.
Ik heb het in het begin soms moeilijk gehad met
mijn rol. Het kost enige tijd om je te realiseren
dat jij als voorzitter in eerste instantie geïnteres-
seerd ben in de mening van de leden en zij pas
daarna in die van jou.”
Was dat het moeilijkste bij Superunie voor je: ‘wachten met een mening geven’?“Nee, het moeilijkste was Jumbo ontkoppelen
uit de vereniging. Tom Heidman heeft daarin
een bijzondere rol gespeeld. Eerst met Plus
en C1000 een consortium vormen om een bod
op Super de Boer te doen. Dan dat consortium
uiteen laten vallen en Plus isoleren en dan Jumbo
helpen en zeggen dat je met hen wilt inkopen. En
toen C1000 in de etalage werd gezet, kon Jumbo
geen kant uit en moest het wel een knock-outbod
doen op C1000 om zijn inkooppositie te kunnen
continueren. Die uiteenrafeling van Jumbo uit
Superunie was een lastige klus. Ik wil daar niet
over in detail spreken. Wat ik wel mooi vind, is
dat Frits van Eerd me later heeft gezegd: ‘ik besef
nu pas wat Superunie allemaal voor ons deed’.”
Net zo enerverend als Dirk van den Broek erbij krijgen?“Toen we gingen samenwerken , hebben we Cees
Manten gecomplimenteerd met wat hij tot dan
toe bij leveranciers gedaan kreeg. Maar toen bin-
nen Superunie Detailresult voor de eerste keer
de achteraf-bonus kreeg, ging bij Detailresult let-
terlijk de vlag uit. Andere Superunie-leden wezen
daar Henk van den Broek op, maar die zei gevat
dat dit was omdat hun vader jarig was. Het is
moeilijk om precies aan te geven wie er het beste
inkoopt en op grond waarvan, en buiten dat wil
ik daar niet meer over zeggen.”
Je hoeft geen propaganda te doen voor Superunie, nu je voorzitter af bent.“Nee, dat is het niet. De opzet van de vereniging
Superunie en die van het bedrijf Superunie is
uniek. We horen van buitenlandse retailers dat zij
dit niet kennen. Het werkt en het blijft werken.
Kijk, natuurlijk heeft een formule als Plus wel
eens andere assortimentsopvattingen dan een
formule als Nettorama. Maar de leden oordelen
op basis van argumenten. Je krijgt in principe
dertien keer een standpunt over een kwestie. Dat
is inspirerend om mee te maken, het stimuleert
de kwaliteit van de besluitvorming.”
Je blijft aan het EFMI verbonden?“Ja. Ik blijf hoofddocent en ook verbonden aan
de netwerkactiviteiten van het EFMI. Het EFMI
vraagt ongeveer anderhalve dag aandacht per
week, net zoal Superunie dat deed. Dat valt nu
weg.”
Je bent commissaris van Fruitmasters en van Bakkerij De Graaf geweest, ga je dat meer doen?“Als het op mijn pad komt, zal ik er graag over
nadenken.”
Hoe heb je dit eigenlijk gedaan: voorzitter zijn van Superunie en tegelijk doceren aan het EFMI? Dat zijn twee petten die niet direct met elkaar conflicteren, maar ik stel me voor dat mensen in de EFMI-banken wel eens een vraag stelden waarbij die twee petten in de war kwamen.“Nee, ik heb altijd een besef daarvan gehad. Na
verloop van tijd vond ik een goede stelregel. Ze
mochten mij alles vragen en ik gaf op alles vrijuit
antwoord, tenzij het concurrentieel gevoelige
informatie was. Maar daarbij, de cursisten willen
geen kijk op de branche horen van iemand met
de rem erop. Dus werd mijn uitdrukkelijke
wens: ‘alles wat je van mij hier in dit lokaal
hoort, mag dit lokaal niet uit. Wat ik vertel, is
voor jullie en niemand anders.’ Die stelregel
heeft altijd goed uitgepakt.”
Wat mensen die geen EFMI-les van jou hebben gehad, niet weten is dat jij een enorme winkel-bezoeker bent. Je graaft in je hoofd over wat er in de branche gebeurt. Wat zie je zoal voor je?“Ik ben de eerste die mijn rol van trendwatcher
of waarzegger zal relativeren, maar momenteel
zijn partijen van buiten de retail in opkomst als
My Supermarket en Profitero. Dat zijn diensten-
sites die de consument het boodschappen doen
uit handen nemen. Of de sites als zij succes
zullen boeken, is nog maar de vraag, maar hun
propositie is voor de supermarkten en ook voor
de e-commerce van supermarkten een grote
bedreiging. Zij plaatsen zich als het ware tussen
de consument en de detaillist in en stemmen
met de consument af welke boodschappen er
gedaan moeten worden. My Supermarket gaat
voor jou naar Tesco, Sainbury, Asda, Morrison’s,
Ocado en Aldi en wat je ook verder maar wilt
en verzamelt jouw gewenste pakket . Of dat nu
A-merken, private label of vers betreft. Het geldt
voor het volledige aanbod van elke formule. Dat
is een stap verder dan bestelsites van afhaalpun-
ten.
En er is eigenlijk nog iets van de laatste tijd.
De promotiedruk voor sommige grote merk-
artikelen is nu zo groot dat de merkwaarde van
die artikelen ongelooflijke schade lijdt. Ik wijs
zeker niet impliciet specifieke supermarktor-
ganisaties aan, want als de een daarmee begint,
gaat de ander toch ook mee. Maar de afprijzing
van een artikel als Lassie Toverrijst, de Ruijter-
vruchtenhagel of Lu Bastogne is zo intens en
langdurig dat ik met fabrikanten te doen krijg.
Hun merkinvesteringen van jaren brokkelt af en
ze kunnen geen kant meer op. Ik begrijp best:
of dat nu AH, Jumbo of een Superunie-lid is,
zij gebruiken het argument dat dat een middel
is voor een doel. Ik vind dat zij zich toch ook af
moeten vragen of dat middel nog wel het doel
heiligt. Ik weet ook dat het anders kan om in
prijsgevoelige categorieën toch geld te verdienen
voor alle ketenpartners. Bij Fruitmasters, waar
ik commissaris ben geweest, is gewerkt aan
nieuwe appelrassen, zoals de Kanzi-appel, waar
een hogere prijs voor te vragen valt omdat vraag
en aanbod beter op elkaar worden afgestemd.
En dan sta ik op een agf-afdeling en zie ik een
klant Kanzi-appels kopen, voor € 2,49 de kilo.
En niet de Elstars die door het overaanbod maar
€ 0,80 de kilo opbrengen. En dan ben ik blij dat
zo’n consumentenvoorkeur creëren toch ook
mogelijk is.” ■
36-39 Leo Kivits 39 07-04-2014 15:07:33
40FoodPersonality april 2014
ONTBIJT:
Tussen oude gewoonten en nieuwe voedingsclaims
Het traditionele ontbijt blijft een kansrijke categorie. Sommige consumenten slaan het ontbijt nog steeds over. Terwijl zij ook wel weten dat het beter is om wél te ontbijten. Maar er is ook een andere trend: gezondheidszoekers hebben zich laten inspireren door boeken als De Voedselzandloper en Broodbuik, beginnen de dag met groenteshakes en weigeren nog brood te eten. Terwijl voor andere consumenten het ontbijt door de week een haastklus blijft en routine troef is. Prachtig voor de supermarkt als de shopper paksoi en spinazie en fruit gaat eten ’s ochtends, maar wat moet de A-merkartikelfabrikant daarmee? En bovendien, als Ikea in Delft besluit niet meer op zaterdag een goedkoop ontbijt aan te bieden, om te voorkomen dat de A13 op zo’n zaterdagochtend nóg een keer dichtslibt, wat moeten we daar dan mee?
Een discussie met (v.l.n.r.): Eerste rij: Jim van Es (customer shopper manager PepsiCo), Sonja Rozen-
boom (category manager Heinz), Sigrid Vegter (category ma-
nager Jumbo), Koen Baas (senior brand manager Mondelēz),
Jeroen van Dongen (business unit manager Kellogg’s) en
Margreet Houthoff (trade marketing manager Heinz)
Tweede rij: Ruben Nieuwenhuijs (category manager brood/banket Coop),
Jeroen de Kruijf (general sales manager Bolletje), Joep Schaft
(commercieel directeur retail Bakkersland), Jelmer Bergsma
(senior category manager PepsiCo), Suzanne ’t Hooft (senior
category manager Jumbo)
Derde rij: Geert Jan Zandbergen (trade marketing manager Bolletje),
Ivonne de Thouars (redactie, FoodPersonality), Gé Lommen
(redactie, FoodPersonality), Jolanda Laurijsen (customer mar-
keting manager Mondelēz) en Robin Kramp (verkoop, FoodPer-
sonality).
Eerder al organiseerde FoodPersonality tweemaal een dis-cussie over ontbijt: over voedingsclaims, over niet-ontbijters verleiden, over wél-ontbijters ‘voller maken’ en over de presen-tatie van ontbijtproducten in de supermarkt. Bij elkaar zetten? Zuivel, sappen, vleeswaren, jam, hagelslag, brood, ontbijtgra-nen bij elkaar: dát is pas een formule-ombouw…
Door: Ivonne de Thouars Foto: Jan Willem Houweling
40-47 Discussie 40 07-04-2014 12:17:32
41FoodPersonality april 2014
Gé Lommen (FoodPersonality): “Even vooraf, we
hebben al twee keer eerder een discussie over
ontbijt gevoerd en de cijfers over ‘de zogeheten
ontbijtmarkt’ variëren nogal. Zo spreekt de een
over 1 tot 2% groei, terwijl we elders 4% horen.
Wat is die ontbijtmarkt dan, waar we het over
hebben?”
Geert-Jan Zandbergen (Bolletje): “Er bestaat een
smalle en een brede definitie van ontbijt. Bij
Nielsen is daar de lunch bij inbegrepen, wat ook
wel weer begrijpelijk is omdat de consument
dan vaak dezelfde producten gebruikt. Als we
de smalle definitie hanteren, belichten we de ca-
tegorieën die de consument hoofdzakelijk voor
het ontbijt gebruikt. Dan spreken we over een
jaaromzet van € 5 miljard, 15% van de jaarom-
zet van de supermarktsector. Die omzet groeide
vorig jaar op MAT-basis 3,5%, dat is een hoger
groeipercentage dan ‘de warme maaltijd’.”
Suzanne ’t Hooft (Jumbo): “Normaal gesproken
kijk je naar de omzetgroei van afzonderlijke
categorieën en dan herken ik die 3,5% groei
niet. Maar er ontstaat, mede door dit soort
discussies, ook meer interesse om naar eetmo-
menten te kijken en met die bril op zien we die
markt inderdaad groeien.”
Joep Schaft (Bakkersland): “De verkoop van
brood in de supermarkt vertoont ook een stij-
gende lijn, doordat speciaalzaken wegvallen en
speciaal brood groeit. We merken dat consu-
menten ontbijten belangrijker vinden.”
Zandbergen: “Het kan ook zijn dat de keuze van
de consument in ontbijtproducten kwalitatiever
wordt. Wij zien de consument meer beleg en
broodvervangers kopen, hij of zij varieert meer.”
Jelmer Bergsma (PepsiCo): “Met Quaker Cruesli
zie je de populariteit van broodvervangers en
ontbijtgranen groeien, we zien omzet-, volume-
en penetratiegroei.”
Jeroen de Kruijf (Bolletje): “Out of home wordt
hierbij niet meegeteld, er ontbijten meer mensen
buiten de deur, maar het merendeel gebruikt het
ontbijt thuis en koopt zijn spullen hiervoor in bij
de supermarkt.”
Margreet Houthoff (Heinz): “Het blijkt dat veel
mensen wel tien jaar lang hetzelfde ontbijt eten.
Alleen in het weekend gaan ze voor een meer
uitgebreide keuze waar wij bijvoorbeeld met onze
De Ruijter Specials een rol spelen. De groei zit
vooral in die weekendmomenten.”
Robin Kramp (FoodPersonality): “Met initiatieven
als de Nationale Ontbijtdag is er toch meer be-
wustzijn voor het ontbijt gekomen? Is 3,5% groei
dan eigenlijk niet weinig?”
Jeroen van Dongen (Kellogg’s): “Houd er rekening
mee dat zo’n beetje negen van de tien mensen al
ontbijt. Met stakeholders dragen we uit dat het
een belangrijk moment is. Vergeleken met tien
jaar geleden zie je zeker een verandering binnen
ontbijtgranen, de penetratie is fors gestegen, tot
65%. En de omzet is verdubbeld. Dus het consu-
mentengedrag verandert wel, maar langzaam.”
Houthoff: “Maar draai het eens om: 10% van de
Nederlanders ontbijt niet; best veel. Zo’n hoog
percentage zie je bij de warme maaltijd toch ook
niet?”
De Kruijf: “Ik denk van wel, in de warme maaltijd
zul je een parallelle ontwikkeling zien; niet ieder-
een eet elke avond een warme maaltijd. Maar de
ontwikkelingen zijn daarbij anders: de klassieke
drie-eenheid aardappels-groente-vlees is door de
jaren heen veranderd in veel meer variatie. Het
aanbod wisselt bovendien snel af. Die snelheid
zien we bij ontbijt niet. Voor ontbijt ligt hier ook
een kans.”
Lommen: “Even eerst dit duidelijk maken: ook
hier zie ik weer heel andere cijfers: de een meldt
dat 33% niet ontbijt, de ander spreekt over 10% of
15 %. Hoe zit dat nou?”
Zandbergen: “Die verwarring is ook begrijpelijk:
het ligt eraan wat wordt gemeten. Het ontbijt
thuis? Of kijk je ook naar wat iemand nog in de
auto eet? Of ‘s morgens achter het toetsenbord op
kantoor? In ieder geval ontbijt ongeveer
80 tot 90% van de Nederlanders wel en dat aantal
stijgt zelfs weer.”
Van Dongen: “Dan komen we weer op die
definitie van ontbijt, wij zien dat als het eerste
eetmoment op de dag.”
Jim van Es (PepsiCo): “Het ontbijtpatroon van
de consument verandert na een huwelijk of het
stichten van een gezin. Het ontbijt wordt met
kinderen een stuk uitgebreider en gevarieerder:
een belangrijk moment om in contact te komen
met de shopper voor alle ontbijt-aanbieders.”
Van Dongen: “Klopt, zo kun je ook momenten
door het jaar aangrijpen waarop de consument
meer bereid is om zijn gedrag te veranderen,
bijvoorbeeld in januari en na de zomervakantie
wanneer consumenten met goede voornemens
beginnen.”
Lommen: “Dus ontbijtgranen groeien, de brood-
verkoop stijgt, waar komt die 3,5% groei nou
precies vandaan?”
Zandbergen: “Uit het feit dat de consument
meer openstaat voor variatie; ook de omzet van
crackers groeit bijvoorbeeld al drie jaar, vorig jaar
weer met zo’n 10%.”
Schaft: “De omzet van brood in de supermarkt is
in 2013 boven de € 1,3 miljard uitgekomen.
We hebben waarde aan de categorie toegevoegd
met meer volkoren- en meergranenvarianten en
met speltbrood.
Suzanne ’t Hooft (Jumbo): …communiceren over de ingrediënten die je in je product stopt, helpt de toekomst van je merk en je winkel…
Jelmer Bergsma (PepsiCo): …inspiratie van produ-centen en inspanning van retailers nodig…
Sonja Roozenboom (Heinz): …prima dat er een woord als ‘brunch’ bestaat…
40-47 Discussie 41 07-04-2014 12:17:41
Maakt elk ontbijt speciaal!
42 ADVE Heinz 42 07-04-2014 12:19:52
43FoodPersonality april 2014
De consument waardeert die kwaliteitstoevoegin-
gen en authentieke smaken.”
Zoals ‘de warme maaltijd’Lommen: “Even terug naar dat verschil met de
warme maaltijd waar Jeroen op duidde: willen
jullie ook een grote verandering in het aanbod,
zoals van aardappelen-groente-vlees naar allerlei
buitenlandse gerechten? Zo ja, wat hebben jullie
dan voor ogen?”
De Kruijf: “De waardestijging in diner is groot.
Als je de ontwikkelingen in ontbijt daar parallel
aan wil laten lopen, moet je niet alleen investe-
ren in innovaties, maar ook in communicatie en
presentatie in de winkels zelf.”
Lommen: “Willen jullie het stimuleren om er een
extra croissantje bij te nemen ’s ochtends? Leuk
voor de omzet, maar het meer genieten van dat
soort producten bestrijdt niet de obesitas en de
andere welvaartsziekten. Het gekke is: het sobere
of routinematige van het ontbijt leidt ertoe dat
consumenten dan doorgaans redelijk verant-
woord eten – een dilemma.”
De Kruijf: “Maar dan zou ik willen weten of men-
sen uit de retail hier aan tafel meer aandacht aan
dat ontbijtmoment willen geven.”
Zandbergen: “Ja, dat blijft voor ons als leveran-
cier een cruciale vraag. Wij vinden ontbijt in de
supermarkt een ondergeschoven kindje. Als je dat
collectief meer aandacht geeft, zie je het groeien.”
Houthoff: “Als de shopper in de winkels veel
keuze in ontbijtproducten terug vindt, bieden we
inspiratie voor het ontbijt. De shopper wordt dan
tot meerverkoop verleid.”
Sigrid Vegter (Jumbo): “Formules afzonderlijk
doen er wel iets aan, Jumbo heeft een focus op
ontbijt en omarmt initiatieven. Maar voor de
warme maaltijd is de presentatie makkelijker, de
klant komt vooral voor de warme maaltijd de su-
permarkt binnen om ideeën aangereikt te krijgen.
Je hebt ook meer te vertellen over ingrediënten,
recepten en trends.”
Laurijsen: “Collectief zie je wel een focus op spe-
ciale momenten, bijvoorbeeld tijdens Pasen.”
Van Dongen: “Maar je kunt toch ook communi-
ceren op haast en gemak? Dat heeft zeker bijge-
dragen aan het succes van ontbijtgranen.”
Lommen: “Suzanne en Sigrid, hoe heeft Jumbo
Foodmarkt dat bijvoorbeeld gedaan? En dan
bedoel ik niet de horecavoorziening.”
‘t Hooft: “We zijn begonnen met recepten in ons
magazine, bijvoorbeeld ‘hoe maak je je eigen gra-
nola?’, en de producten daarvoor vinden klanten
uiteraard in de winkel terug.”
Schaft: “Veel retailers hebben de laatste jaren
geïnvesteerd in de bakkerij-afdeling en subcate-
gorieën. In de winkel zelf brood bakken versterkt
de ambachtelijkheid en de kwaliteitsperceptie van
brood. Initiatieven waar de shopper, maar ook wij
zelf, zeer gelukkig mee zijn.”
Ruben Nieuwenhuijs (Coop): “Ik zou nog even
terug willen naar die parallel met de warme
maaltijd; de wereld wordt kleiner en de consu-
ment is steeds meer thuis geraakt in buitenlands
eten, vooral na de vakanties gaat dat hard. Ook
bij ontbijt zie je daar veranderingen in, maar wel
veel minder. Het ontbijt biedt die veelheid aan
mogelijkheden niet. Wij zoeken als retailer de
relevantie voor de consument.”
Jolanda Laurijsen (Mondelēz): “In landen als
Spanje en Engeland zijn retailers samen met
Mondelēz heel succesvol in ontbijtactivaties in
winkels. Daar kunnen we in Nederland inspiratie
uit halen.”
Lommen: “Maar dan wil ik jullie dít dilemma nog
eens voorleggen: in Mexico begon ik ooit de dag
met ‘hash browns’ en een burrito. Lekker, hoor,
maar ik zou flink aankomen, denk ik, als dat mijn
dagelijkse ontbijt zou worden. Het dilemma is dat
je voor je omzet wellicht die kant uit wilt, maar
níet als het om de moderne welvaartsziekten gaat.
De supermarktsector en fabrikanten komen juist
in deze tijd al onder vuur te liggen door boeken
als Broodbuik en Zout, suiker, vet.”
Van Dongen: “Het gaat om de afwisseling, daar je
kun je de consument wel in inspireren.”
Koen Baas (Mondelēz): “Maar we geven als pro-
ducenten ook oplossingen. Kijk naar onze Belvita
Breakfast-koeken, die langzame koolhydraten
bevatten en daardoor ook echt geënt zijn op
behoeften van deze tijd; deze producten bieden
zeker groeikansen binnen de totale ontbijtmarkt.”
Van Dongen: “En wij brengen nu bijvoorbeeld
ook Kellogg’s Special K Crunchy Muesli in zak-
ken met een venster, zodat de shopper de inhoud
kan zien. Ook zo’n verpakkingsaanpassing kan de
Jeroen van Dongen (Kellogg’s): …ontbijtgranen = communiceren op haast en gemak…
Joep Schaft (Bakkersland): …in de winkel brood bakken goed voor ambachtelijkheid en de kwali-teitsperceptie van brood…
Ruben Nieuwenhuijs (Coop): …bieden ontbijtpro-ducten relevant onderscheid?...
Jeroen de Kruijf (Bolletje): ..ontbijt zou net zo veel aanbod moeten zijn als aanbod voor warme maaltijd…
40-47 Discussie 43 07-04-2014 12:17:48
Bakkersland BV|Baronieweg 15|5321 JV Hedel|Postbus 18|5320 AA Hedel
T +31 (0)73 599 0800|E [email protected]|I www.bakkersland.com
Wat heb je nodig in de ochtend?
Vezels: om de stoelgang op gang te krijgen en voor een langer verzadigd gevoel.
Vitaminen en mineralen: bouwstenen voor de cellen.
Energie: om te kunnen bewegen, werken en denken.
AL DEZE ZAKEN ZITTEN VERPAKT IN BROOD!
Bruin en volkoren brood vormen een uitstekende keuze als ontbijt. Brood heeft een hoge ‘voedingsdichtheid’.
Dat betekent dat het per calorie relatief veel gezonde stoffen in zich heeft.
Brood, wat zit erin?
Jodium: voor een goed werkende schildklier.
Koolhydraten: energie voor lichaam en geest.
Voedingsvezels: onmisbaar voor een goede stoelgang.
Vitamine B1 en B6: voor ondermeer het zenuwstelsel, het hart, de weerstand en spijsvertering.
Seleen: antioxidant.
Zink: groei en vernieuwing van weefsel.
IJzer en koper: gezonde rode bloedcellen.
Magnesium: sterke botten en spieren.
Brood is een compleet pakket van gezonde voedingsstoffen en past volledig in
een gezonde levensstijl.
Ontbijt als een keizer
Bron: brood.net
Overdag heeft een mens de meeste energie nodig. Voor het werk, om te leren, om te sporten en om te spelen.
Dus is het belangrijk om op de dag ook goed te eten.
Goed eten begint met een goed ontbijt. Ontbijt als een keizer! Wie de nodige voedingsstoffen bij het ontbijt
al binnenkrijgt, heeft een voorsprong gedurende de hele dag.
Wie goed ontbijt:
- is slanker en gezonder dan iemand die nooit ontbijt;
- vult de tekorten na een nacht slaap aan;
- heeft minder behoefte aan zoete / vette snacks in de loop van de ochtend;
- overeet zich niet met de lunch;
- geeft de stofwisseling een kickstart.
44 ADVE Bakkersland 44 07-04-2014 12:20:35
45FoodPersonality april 2014
routine doorbreken.”
Bergsma: “Zoveel mogelijk variatie, daarvoor
is inspiratie nodig van ons als producenten en
inspanning van de retailers, met aandacht voor
presentatie en ook gewoon second placements op
relevante plekken.”
Zandbergen: “We kunnen de presentatie ook aan-
trekkelijker maken. Zo is er bij brood en kaas veel
gedaan aan uitstraling en beleving, maar sluiten
de kw-categorieën en ook een zuivelkoeling hier
niet genoeg bij aan.”
‘t Hooft: “We besteden in de Jumbo Foodmarkt
veel aandacht aan de presentatie en inspireren
met samples en cross-selling door ontbijtproduc-
ten op relevante plekken te presenteren. Ook spe-
cials als de yoghurttap met boerenyoghurt doet
het bijvoorbeeld erg goed en zetten de consument
aan tot meer variatie.”
Sonja Roozenboom (Heinz): “Met De Ruijter
Mini’s kun je ook je beleg per portie kiezen, dat
is al jaren een succes. Met deze mini’s creëren we
mogelijkheden tot variëren en dat zie je geregeld
ook terug in winkels.”
Vooraan of achteraan in de superLommen: “Laat ik nu mezelf maar voor het
gemak als shopper nemen. In het winkelcentrum
bij mij in de buurt heb ik een AH en een Plus, die
laatste is van de Briljant-generatie. De AH heeft
het brood achter in de winkel en andere ont-
bijtproducten zijn ook daar in de buurt, ook de
meeste dkw-ontbijtproducten als ontbijtgranen
en houdbaar broodbeleg. Bij de nieuwe Plus is dat
de eerste categorie als je binnenkomt: houdbaar
broodbeleg, brood, kaas, vleeswaren etc. Maar
ik kan aan mezelf echt niet merken dat ik bij AH
anders ontbijtproducten koop dan in de Plus.”
Bijna alle fabrikanten in koor: “En toch doet Plus
Briljant het heel goed in ontbijtproducten, Plus
heeft een hoge fair share in ontbijt.”
Lommen: “Maar even heel simpel; stel, ik kom om
half zeven de AH binnen of de Plus. Ik ben dan
bezig met de warme maaltijd en aanvullingen.
Dus koop ik bij de Plus sneller mijn favoriete jam
dan bij AH?”
Zandbergen: “Jij bent blijkbaar in deze rol een
shopper die zijn lijstje afwerkt, dan sta je ook veel
minder open voor inspiratie. Toch kun je voor
het schap wel verleid worden.”
Van Dongen: “Klopt, als je aan de presentatie
werkt, dan blijkt dat de shopper toch impulsen
te geven. Er is omzetverschil bij de verschillende
presentaties, maar het ligt natuurlijk ook aan het
type shopper.”
Nieuwenhuijs: “Onlangs hebben we een ver-
bouwing doorgevoerd waarbij het brood rechts
voorin werd geplaatst, dus aan het begin van de
winkellooproute, en we zien daar ook positieve
resultaten van terug.”
Lommen: “Een ander punt, lunch heeft toch ook
met dezelfde artikelen te maken?”
Roozenboom: “Daarom communiceren we
ook vaak over de brunch. Brood, kaas, vlees
en zuivel, ontbijt heeft met zoveel producten
te maken dat het moeilijk is om je op de totale
productgroep te concentreren. Dus moet je
de consument aanspreken op zowel ontbijt als
lunch en nu wil het toeval dat we daar zelfs ooit
een woord voor verzonnen hebben, de brunch.”
Van Es: “Als we meer variatie in het Nederlandse
ontbijt willen brengen, dan zullen we toch iets
meer moeten doen om de shopper te prikkelen
dan de presentatie verhuizen. De shopper komt
binnen voor het diner, en de standaard-ontbijt-
producten staan op het lijstje. Meer variatie in
ontbijt zou een mindset moeten worden.”
Laurijsen: “Ideeën aanreiken zit niet in óf, óf,
maar in én, én. Inspireer in bijvoorbeeld een
magazine en laat dat terugkomen in de winkel.
Laat mensen proeven wat je in het magazine
hebt laten zien, herinner hen aan het ontbijt
voor morgen of maak cross-sellingcombinaties.”
Ikea, tien-uurtjeDan ontstaat er langzaam maar zeker gehar-
rewar. Geen meningsverschil, maar gehar-
rewar. Trends en verschijnselen die aan elkaar
tegengesteld zijn, maar ook bevindingen die
tegengesteld zijn en elkaar tegelijk ook weer niet
uitsluiten.
Jeroen de Kruijf wijst erop dat veel consumenten
tegenwoordig opeens buiten de deur ontbijten,
bij Ikea en Hema. Ja, maar dat zijn nu net de
mensen die wél de tijd nemen, en ouderen die
een dagje naar Ikea gaan of andere vrije tijd
invullen. Jeroen van Dongen wijst erop dat
ontbijt thuis een kwestie van haast en tempo is,
en dat je als sector daar een antwoord op kunt of
Margreet Houthoff (Heinz): …veel mensen eten wel tien jaar hetzelfde ontbijt…
Koen Baas (Mondelēz): …langzame koolhydraten: geënt zijn op behoeften van deze tijd…
Sigrid Vegter (Jumbo): …Jumbo heeft focus op ontbijt en omarmt initiatieven…
Jim van Es (PepsiCo): … met kinderen erbij wordt ontbijt een stuk uitgebreider en gevarieerder…
40-47 Discussie 45 07-04-2014 12:17:55
46FoodPersonality april 2014
moet geven.
Joep Schaft ziet dat er steeds meer desembrood,
speltbrood en andere speciaal broden worden
verkocht, vooral in het weekend, maar ook
doordeweeks en dáár moet meer uit te halen
zijn. Zandbergen wijst er weer op dat er een
lacune is in ‘tussen ontbijt en lunch in’, zo tussen
tien en elf, als mensen trek krijgen.
Daar zegt Schaft weer over dat voor dát
moment er al een heleboel tussendoortjes en
‘uitgesteld ontbijt’-producten beschikbaar zijn.
Waarop Zandbergen zegt dat die klanten bij
Hema en Ikea vaak ook wat later gaan ontbijten
dan de haastige ‘ik moet weg’-ontbijters en daar
zou de supermarkt iets voor kunnen verzin-
nen. (Iedereen kent het verhaal dat het ontbijt
van de Ikea in Delft een keer de A13 heeft
laten vollopen met auto’s, begin dit jaar.) En dat
dat tien-uurtje eens wat minder snoeperig zou
kunnen zijn, maar meer moeten aansluiten bij
het goede gevoel van ontbijt. Houthoff ziet steeds
meer moeders weer de tijd nemen: crisis, geen
werk of minder werk, dus luncht zij met de kids
wat uitgebreider als die ’s middags vrij hebben.
maar dat is weer geen ontbijt…
Tsja, als iedereen nou eens tien minuten eerder
opstond, oppert Schaft, die graag de consumen-
ten boterhammen ziet smeren.
Het is al vroeg genoeg ‘s morgens, haast, geen
haast, out of home, thuisverbruik, nieuwe pro-
ducten versus ‘het is er al’ klotsen in deze fase van
de discussie tegen dezelfde kade.
Conclusie uit deze fase in de discussie: haast is
een kans, tijd willen nemen is een kans, out-of-
Geert Jan Zandbergen (Bolletje): …volop beleving bij brood en kaas, maar niet bij kw-categorieën en zuivelkoeling…
40-47 Discussie 46 07-04-2014 12:18:02
47FoodPersonality april 2014
home-aanbod in de supermarkt is een kans.
Van snoepen naar verantwoord tussendoor in
de ochtend… ook een kans. Allemaal kansen.
Bladgroente als ontbijt Maar dan komt de gespreksbegeleider weer
met een bedreiging (daar is-ie immers ge-
spreksleider voor): de opkomst van de ‘voedsel-
evangelisten’. Mensen die hun eetpatroon gaan
bepalen op basis van wat in De Voedselzand-
loper van Kris Verburgh staat (geen brood, wel
noten, fruit, andere granen dan tarwe en zelfs
pure chocola als ontbijt).
Nog een voorbeeld, uit het paleodieet. Of het
boek Broodbuik. Met als gevolg, steeds meer
meningmakers ontbijten met shakes en smoot-
hies met fruit en bladgroente, dus spinazie of
paksoi. Heel hip, zit allemaal nog in de ‘early
adopters’-fase.
Joep Schaft, broodambassadeur bij deze
discussie, moet er niks van hebben. “Volgende
vraag, graag!” Dat begrijpen we.
Maar wat moeten Mondelēz, Bolletje, PepsiCo
en Kellogg’s als dit verder gaat dan een hype?
Agf wordt het nieuwe ontbijt? Leuk voor Coop
en Jumbo aan tafel hier, maar niet voor de
anderen.
Trouwens, eet iemand al zo… Ja, zo blijkt.
Laurijsen: “Ik maak de ene dag een smoot-
hie als ontbijt, de andere dag eet ik muesli,
een uitgebreid ontbijt of een Belvita-koekje
achter het stuur. Het ligt eraan hoe mijn dag is
ingedeeld, ik pas mijn ontbijt daarop aan. En
zoals ik dat zelf consumeer, zo kijk ik er ook
als Mondelēz-persoon tegen aan: zorg ervoor
dat je voor elk type ontbijt een oplossing biedt,
dan hoeft niemand het ontbijt over te slaan.”
‘t Hooft: “Ik zie het niet meer als een hype,
maar als een trend. Kijk bijvoorbeeld maar
naar de enorme vraag naar havermout. Die
vraag wordt gecreëerd doordat iemand het
stempel superfood is gaan gebruiken. Je kunt
je afvragen of de invloed van bijvoorbeeld De
Voedselzandloper blijvend is. Van de andere
kant, er blijft altijd íets van over. Kijk eens
naar het bewustzijn van de consument over
bijvoorbeeld suiker.”
Van Es/Bergsma (beiden PepsiCo): “Dat van die
havermout klopt, Quaker Oats-havermout is
weer helemaal terug van weggeweest.”
Lommen: “De shopper loopt met zijn lijstje
door de winkel en past dan de kennis toe over
glycemische indexen en trage koolhydraten?”
Van Dongen: “Want ons betreft, je moet
transparant zijn: zet op je verpakking wat deze
voeding inhoudt en wat het doet.”
De Kruijf: “Ik wil er toch ook iets tegen
inbrengen. Er is ook commentaar op De Voed-
selzandloper. Bijvoorbeeld dat je vette vis niet
vaker dan drie keer er week moet eten. En: het
wachten is op het eerste schandaal rondom de
gojibes. We hebben als A-merkartikelfabrikant
de verantwoordelijkheid om in deze bewegin-
gen transparant en veilig te blijven.”
‘t Hooft: “En retailers hebben de verantwoor-
delijkheid om een gezond aanbod te presen-
teren waar de consument zijn eigen keuze uit
kan maken. Met meer verantwoordelijkheid
en duidelijk communiceren over de ingrediën-
ten die je in je product stopt, ben je ook bezig
met de toekomst van je merk en winkel. Wij
zien duidelijk dat de huidige producten steeds
gezonder worden. Maar er zal daarnaast op
dat punt nóg veel veranderen, dat kan bijna
niet anders.” ■
Jolanda Laurijsen (Mondelēz): …ontbijt aanpas-
sen aan hoe de dag is ingedeeld…
40-47 Discussie 47 07-04-2014 12:18:07
NIEUW!
*uitgaande van het gemiddelde vetgehalte van andere muesliproducten
Verkrijgbaar in twee varianten: Rozijnen & Rode appel
en Cranberries, Pompoenzaden & Amandelen.
Special K Crunchy Muesli bevat maar liefst 5 volkoren-
granen en is 40% minder vet*! De impact in uw schap
zal maximaal zijn, dankzij de luxe en opvallende
verpakking. Een verpakking die overigens makkelijk
hersluitbaar is: duurzaamheid voorop!
Special K Crunchy Muesli is dan ook een verrijking voor
uw ontbijtgranenschap en zal beslist nieuwe shoppers
naar de categorie trekken. Niet in de laatste plaats
door de uitgebreide mediaondersteuning: tv, print,
online en bij u op de winkelvloer.
Neem snel contact op met uw Kellogg’s
accountmanager!
PIKT U OOK EEN GRAANTJE MEE?
Kelloggs Special K lanceert een nieuwe, heerlijke Crunchy Muesli met 5 volkorengranen en 40% minder vet*
Gemakkelijk
hersluitbaar!
5 volkoren
granen
40% minder vet*
48 ADVE Kelloggs 48 07-04-2014 12:21:13
49FoodPersonality april 2014
Kellogg’s werkt de laatste twee jaar aan een bredere pro-positie van Kellogg’s Special K, waardoor consumenten op elk moment van de dag voor een Special K-product kunnen kiezen. Met Special K Crunchy Muesli bouwt Kellogg’s ook het aanbod voor het ontbijt verder uit.
Jeroen van Dongen, business unit director Nederland, en Delphine Coremans, cereal business unit lead Benelux
Kellogg’s opereert in de ontbijtmarkt met
Kellogg’s Cornflakes, Special K, All Bran en
diverse kinder- en tienerproducten als Coco
Pops, Frosties, Honey Pops en Tresor. Jeroen
van Dongen, business unit director Nederland:
“Special K is een van onze grootste merken
en heeft een stevige positie opgebouwd als het
merk waar je voor kiest als je goed voor jezelf
wilt zorgen en je goed in je lichaam wilt voelen.
Vier van de vijf vrouwen besteden aandacht
aan hun figuur wat een belangrijke rol speelt bij
de aanschaf van voeding. We willen het merk
Special K breder neerzetten en hebben de laat-
ste twee jaar ook een positie verworven buiten
ontbijtgranen.”
Delphine Coremans, cereal business unit lead
Benelux: “Met Special K Pleasure en Special
K Biscuit Moments hebben we een plaats
veroverd in de tussendoortjes. En met de
introductie van Special K Cracker Crisps heb-
ben we een plaats tussen de salty snacks voor de
avond verkregen. Zo kan onze doelgroep op elk
moment van de dag voor een product van Special
K kiezen.”
GemakOok het ontbijtsegment bood volgens Van Don-
gen nog genoeg uitdagingen voor Kellogg’s. “Kro-
kante muesli is een groot segment in ontbijt en
we zagen een kans om hier een rol te spelen met
ons grootste merk. Kellogg’s heeft het in de genen
om zich in te spannen voor een evenwichtig,
verantwoord ontbijt, wat we ook uitdragen met
onze slogan ‘it all begins with a good start’. Dat
goede, evenwichtige begin van de dag bestaat uit
granen, fruit en zuivel. De meeste Nederlanders
erkennen het belang van een goed ontbijt, Consu-
menten zoeken ontbijtproducten die nutritioneel
interessant zijn en tevens gemak bieden. Ze kiezen
dan ook vaker voor ontbijtgranen, een segment
waarvan de omzet in de Nederlandse foodsector
de afgelopen tien jaar is verdubbeld. Die omvat
momenteel € 160 miljoen. Toch kunnen de fre-
quentie en de de penetratie nog goed groeien; 65%
van de Nederlanders koopt ontbijtgranen, terwijl
in de ons omringende landen dat percentage
gemiddeld 75 is.”
Nieuwe impulsCoremans: “Ons merk Special K is klaar voor
verdere groei. Onlangs hebben we in heel Europa
Special K Crunchy Muesli geïntroduceerd, een
evenwichtige en smakelijke muesli die 40% min-
der vet dan de gemiddelde krokante muesli´s en 5
volkorengranen bevat - tarwe, gerst, haver, spelt en
rogge - waardoor het rijk is aan vezels. Special K
Crunchy Muesli brengen we in twee smaken: cran-
berries/pompoenzaden/amandelen en rozijnen/
rode appel. We hebben Special K Crunchy Muesli
verpakt in een zak die hersluitbaar is en een ven-
ster bevat. Met dat laatste bieden we de shoppers
letterlijk transparantie, zij kunnen de ingrediënten
al in het schap zien. We ondersteunen de intro-
ductie momenteel met een 360°-promotiecampag-
ne: via tv-commercials, advertenties in magazines
en sampling maakt de consument kennis met de
nieuwe muesli. Innovatie is een kernwaarde voor
Kellogg’s. Omdat veel consumenten op zoek zijn
naar producten die minder vet en meer vezels
bevatten, hebben we vorig jaar het recept van de
Special K-flakes aangepast. Dat is door de consu-
ment goed ontvangen, het merk heeft er een flinke
stimulans door gekregen. Nu is het tijd om verder
te groeien en Special K Crunchy Muesli is daarbij
een schot in de roos.”
Van Dongen: “Special K Crunchy Muesli is in de
supermarkt uiteraard bij de andere ontbijtgranen
te vinden. Door het innovatieve karakter van deze
muesli was de distributie snel op orde. We streven
naar optimale herkenbaarheid in het schap en
verleiden de shopper met het nieuwe design om
Special K Crunchy Muesli uit te proberen.” ■
KELLOGG’S EN ONTBIJT
Special K Crunchy Muesli: ‘Meteen te zien’
49 ADVO Kellogg 49 07-04-2014 16:17:12
50FoodPersonality april 2014
BELVITA BREAKFAST MET LANGZAME KOOLHYDRATEN:
‘Niet zomaar een nieuw ontbijtbiscuit’Een op de drie Nederlanders slaat het ontbijt wel eens over omdat ze ‘s ochtends niet genoeg tijd hebben. Speciaal voor deze gehaaste consument introduceert Mondeleēz Inter-national Liga BelVita Breakfast ontbijtbiscuits met langzame koolhydraten.
Wetenschappelijk onderbouwdEr zijn in de supermarkt al veel producten te
vinden voor een snel ontbijt, maar niet met
een wetenschappelijke onderbouwing zoals
BelVita Breakfast, zegt Baas. “Een unieke
introductie, die de hele categorie een boost
kan geven. BelVita Breakfast is het resultaat
van meer dan tien jaar onderzoek en is niet
zomaar een nieuwe ontbijtbiscuit. Door de
zorgvuldig geselecteerde ingrediënten en het
gecontroleerde bakproces bevatten de biscuits
langzaam verteerbaar zetmeel, dat voor het
geleidelijk afgeven van koolhydraten zorgt.” De
Europese Commissie heeft het positieve advies
van de Europese Voedselautoriteit EFSA in
wetgeving overgenomen waardoor de claim
‘consumptie van producten met een hoog
gehalte aan langzaam verteerbaar zetmeel
doet het bloedglucosegehalte na een maaltijd
minder stijgen dan producten met een laag ge-
halte aan langzaam verteerbaar zetmeel’ door
BelVita Breakfast mag worden gevoerd.
Internationaal platformDe introductie van BelVita Breakfast vindt
plaats binnen een internationaal platform
van Mondeleéz. Van den Bergh: “We hebben
deze ontbijtbiscuits wereldwijd gelanceerd;
in Engeland heeft het sinds de introductie in
2010 een enorme markt gecreëerd en waarde
aan de hele ontbijtcategorie toegevoegd. De
omzet van BelVita Breakfast is overal additi-
oneel op ontbijt gekomen. Ook in Nederland
was de distributie snel op peil, Liga BelVita
is ondertussen in bijna iedere supermarkt in
Nederland verkrijgbaar. Wat we na de introduc-
tie in week 8 aanvullend hebben uitgeleverd, is
boven verwachting. De handel reageerde ook
heel positief, vooral de wetenschappelijke on-
derbouwing sloeg aan. Onze oplossing voor de
gehaaste ontbijter is in het schap van de brood-
vervangers op z’n plek. Om plaats te maken
voor BelVita Breakfast hebben we onder andere
in eigen vlees gesneden, bijvoorbeeld door Liga
Vitalu minder breed te presenteren.”
Verder uitbouwenDe consument is met een grootse campagne
warm gemaakt voor BelVita Breakfast. Baas:
“We zijn tijdens deze introductieperiode overal
aanwezig waar de gehaaste ontbijter ook is. Je
ziet BelVita Breakfast langs de snelwegen, in
het out of home kanaal, we hebben samples
uitgedeeld op treinstations en zijn op kantoren
langsgegaan om het als ontbijt aan te bieden.
In de communicatie wordt ook verteld waar
BelVita Breakfast te vinden is. Het schap met
broodvervangers wordt momenteel bovenge-
middeld door ouderen bezocht, maar wij mik-
ken op een jongere doelgroep. Daarom is het
ook zo’n mooie aanvulling op de categorie. Dit
kwartaal laten we de consument kennismaken
met het merk en zetten we ons in om de weten-
schap achter Liga BelVita langzaam maar zeker
gemeengoed te laten worden. Daarnaast zullen
we volop aanwezig zijn op de winkelvloer.” ■
Koen Baas, senior brand manager.
BelVita Breakfast is verkrijgbaar in de smaken ‘Cranberry’, ‘Melk & Granen’ en ‘Meergranen’ en als sandwich ontbijt biscuits met yoghurt-vulling in diverse smaken.
Mondeleēz is in de ontbijtmarkt actief met
broodvervangers van Lu Cracotte en Liga Vitalu
en met zuivelspread Philadelphia. Kim van den
Bergh, category manager: “We hebben onlangs
een kwantitatief onderzoek laten verrichten on-
der 1.300 mensen door Peil.nl. Daaruit bleek dat
een op de drie Nederlanders minstens eenmaal
per week het ontbijt overslaat. Te weinig tijd is de
voornaamste reden; 82% zegt namelijk het ontbijt
wel belangrijk te vinden.”
“De haastige ontbijter zoekt een oplossing om
op een snelle manier de juiste voedingsstoffen
binnen te krijgen”, zegt Koen Baas, senior brand
manager. “Daarom hebben wij BelVita Breakfast
op de markt gebracht, de enige ontbijtbiscuits
waarbij wetenschappelijk bewezen is dat ze lang-
zaam koolhydraten vrijgeven gedurende 4 uur
als onderdeel van een gebalanceerd ontbijt. Met
een ontbijt met BelVita heb je energie voor de
hele ochtend en als je het combineert met fruit en
zuivel past het perfect binnen een verantwoord
voedingspatroon.”
50 ADVO Mondelez 50 07-04-2014 16:19:13
Create delicious moments of
HET NIEUWE O OODE GEHAASTEOCHTEND!
GA
LiGA belVita Breakfast: energie voor de hele ochtend*
GA
H
51 ADVE Mondelez 51 07-04-2014 16:53:28
52FoodPersonality april 2014
Bolletje is goed bezig!Bolletje introduceert Goed Bezig!, het tussendoortje met het goede gevoel van het ontbijt. De introductie vormt de vervolgstap van Bol-letjes succesvolle ontbijtstrategie die het bedrijf in staat stelt jaar na jaar harder te groeien dan de markt. “We gaan een nieuw segment bouwen binnen tussendoor”
Sinds 2009 ligt de focus van Bolletje op ontbijt.
Afgezien van beschuit, waarin het bedrijf van
oudsher al een marktleidende positie heeft, is
Bolletje in de markt van ontbijtproducten de uit-
dager van de gevestigde orde. Ga maar na: sinds
2010 heeft het knäckebröd en crackers geïntro-
duceerd en later ook ontbijtkoek. En die rol van
uitdager, die bevalt Bolletje eigenlijk wel. “Zeker.
Het gaat goed. In de Merken Top 100 zijn we ook
weer gestegen door 8% groei. Sinds 2009 zijn we
met 45% gegroeid, terwijl de ontbijtmarkt in
die tijd met 15% groeide ”, begint commercieel
directeur Jan van Veldhuizen. “Het aardige is dat
we vanuit onze focus steeds meer kennis over de
ontbijtmarkt opbouwen. Zo ontbijten mensen
eerder, maar ook vluchtiger en op meer momen-
ten. Met die in de afgelopen jaren opgebouwde
kennis zijn we eigenlijk steeds beter in staat om
waarde te creëren met ontbijtproducten.”
De introductie van Goed Bezig! is daarmee
eigenlijk een logische vervolgstap. Manager trade
marketing & sales support Geert Jan Zandber-
gen: “We hebben met onze kennis over ontbijten
gekeken naar de tussendoormarkt. Die groeit
namelijk niet en staat zelfs behoorlijk onder druk.
We hebben onderzocht of je een ontbijtaanbod
binnen tussendoor kunt brengen. We richten ons
daarmee dus specifiek op de tussendoormomen-
ten tussen ontbijt en lunch.”
Niet snoepenBolletje heeft daarbij nagedacht over de vraag
hoe je de voordelen van ontbijten kunt vertalen
naar andere momenten. Zandbergen: “Veel tus-
sendoortjes zijn ‘koekgeoriënteerd’. Veelal zoet
dus. Maar kijk je naar de tussendoormomenten
in de ochtend, dan zien we dat veel consumenten
behoefte hebben aan gezondere opties.” “Mensen
willen weliswaar de ochtend overbruggen, maar
willen dan niet snoepen of het idee hebben dat ze
snoepen. We zien dus heel duidelijk ruimte voor
een ontbijtaanbod binnen tussendoor”, aldus Van
Veldhuizen.
Wat dat dan voor aanbod moet zijn, daar bestaat
bij Bolletje een uitgesproken mening over. Neu-
trale smaken en natuurlijke ingrediënten zoals
granen, zaden en noten. Maar ook: de inbeet.
Hard of juist zacht. En de vorm. Zo wordt rond
door consumenten automatisch met koekjes en
dus snoepen geassocieerd. En: de verpakking.
Zandbergen: “Wat betreft verpakking speelt de
zichtbaarheid van het product zelf een belangrij-
ke rol. Als het product in de verpakking zichtbaar
is, geeft dit het gevoel dat het verser en lekkerder
is, terwijl dit op dit moment binnen tussendoor-
tjes maar beperkt gebeurt. Een tussendoortje dat
ontbijt als uitgangspunt heeft, vraagt echter om
een rustiger, natuurlijke verpakking. Schreeuwe-
rige en kleurrijke verpakkingen bieden minder
vertrouwen.”
Merk + innovatiekrachtBolletje is vanuit kennis en onderzoek gestoten
op het inzicht dat er in de tussendoormarkt tot
dusver een leemte bestaat. Van Veldhuizen: “Dat
is onze werkwijze. We proberen voortdurend
inzicht te krijgen in het veranderende ontbijtge-
drag van mensen. Vervolgens proberen we daar
een eigen invulling aan te geven en op die manier
waarde te creëren. Vanuit dat vertrekpunt zijn
we een paar jaar geleden als Bolletje ook met
knäckebröd gekomen. Geen me too, maar met
een eigen signatuur. Oerknäck; steviger qua bite
en met extra vezels. Of rond knäckebröd. En zo
kwamen we ook op broodbeleg in de vorm van
onze Schuddebuikjes. En ook in ontbijtkoek bleek
er ruimte voor een eigen invulling door Bolletje.”
Goed Bezig!, het tussendoortje met het goede
gevoel van het ontbijt, is het begin van een ont-
bijtsegment binnen tussendoortjes, meent Van
Veldhuizen. “Natuurlijk moet ook dit product
zich eerst bewijzen, maar de innovatiekracht
in combinatie met het merk Bolletje met al zijn
positieve eigenschappen en de krachtige, simpele
naam zorgen ervoor dat deze introductie alles
heeft om een succes te worden. Het gegeven dat
wij een Nederlands bedrijf zijn helpt ook mee.
Consumenten hebben een zekere voorkeur voor
Nederlandse bedrijven, daar waar ze een aantal
jaren geleden nog wel eens onder de indruk raak-
ten van buitenlandse merken en producten.”
Verantwoord 11 uurtjeDe positionering als ontbijtproduct binnen tus-
sendoortjes zal naar de stellige overtuiging van
“De natuurlijke goede
start van het ontbijt
wil ik ook later in de
ochtend voortzetten.”
“Ik zoek lekkere maar toch verantwoorde tussendoortjes die ikmeerdere keren per dag kan eten”
52-53 ADVO Bolletje 52 08-04-2014 10:16:17
53FoodPersonality april 2014
Bolletje aan het succes van Goed Bezig! bijdra-
gen. Zandbergen: “De ontbijtmarkt groeit sterk
door, terwijl die van tussendoortjes onder druk
staat. Goed Bezig! is in meerdere opzichten een
modern antwoord op veranderend ontbijtgedrag.
We gaan met de tijd mee. Het ontbijtmoment
wordt steeds gevarieerder. Goed Bezig! past bij de
moeder die de kinderen iets goed mee wil geven
naar school, de mid-twintiger die niet traditioneel
ontbijt maar ook bij de full-timer die ’s ochtends
weinig tijd heeft om te ontbijten, maar ook niet wil
zondigen als hij of zij om 11 uur trek krijgt.” Er be-
staat volgens Zandbergen een grote drempel om in
de ochtend uitgesproken zoete of hartige tussen-
doortjes te eten. En toch bestaat het grootste deel
van het bestaande aanbod uit dat soort producten.
Van Veldhuizen: “Niet dat Goed Bezig een in abso-
lute termen extreem gezond product is, maar het
is wel een verhoudingsgewijs verantwoorde optie
binnen het bestaande aanbod. Uiteindelijk gaat het
om de perceptie en heb je met Goed Bezig! in de
ogen van consumenten een verantwoord 11 uurtje.
De Goed Bezig!-varianten scoorden in tests erg
goed, juist op aspecten als voedzaamheid, natuur-
lijkheid en ontbijtgevoel.”
Inbeetvarianten opnemenGoed Bezig! is een belangrijke introductie voor
Bolletje. De ondersteuning zal navenant zijn. “We
gaan volop op tv met een volledig nieuwe com-
mercial en uiteraard ook in promotie. Het product
is niet alleen een antwoord op veranderend ont-
bijtgedrag, het is ook het bouwen van een nieuw
segment binnen tussendoortjes. Dus zal dit pro-
duct gedurende langere tijd ondersteund moeten
worden.” “Maar dit zou dan best wel eens kunnen
uitgroeien tot de Cup-a-Soup van de ochtend”,
aldus Van Veldhuizen “We hebben gezegd: niet
één jaar ondersteunen maar drie jaar. Net zoals
we dat met onze ontbijtkoek en ons knäckebröd
hebben gedaan.”
Bolletje gaat ook niet alleen op tv ondersteunen.
Het heeft in de vorm van alle andere Bolletje-
producten natuurlijk een krachtig communi-
catieplatform in handen – er gaan bij Bolletje
wekelijks 600.000 consumentenverpakkingen de
deur uit! “Daarnaast willen we veel laten proeven,
in supermarkten, maar ook in kantoren en op
scholen en universiteiten”, aldus Zandbergen.
Over de acceptatie van Goed Bezig! bij super-
markten is Veldhuizen stellig: “Het zou mij
tegenvallen als niet iedereen meedoet. Nu zal niet
iedereen alle zes de varianten kunnen opnemen
– kleinere winkels bijvoorbeeld – maar je moet
toch eigenlijk minimaal vier varianten opnemen.
Zandbergen: “Om dit concept goed neer te zetten
moet je minimaal de drie inbeetvarianten – zacht,
krokant en stevig (hard) – hebben staan en
eigenlijk ook één of twee smaakvarianten voor de
variatie.” De consumentenadviesprijs van Goed
Bezig bedraagt € 1,99 en is daarmee uiterst con-
currerend in de tussendoormarkt. Bolletje start
de uitlevering in week 18. ■
Manager trade marketing & sales support Geert Jan Zandbergen en commercieel directeur Jan van Veldhuizen met op de achtergrond Goed Bezig! (Foto: Peter Lous)
“Ik wil in de ochtendnog niet het ideehebben dat ik aanhet snoepen ben.”
“Het moet vullend zijn,
maar niet zo machtig en
overheersend dat het
de lunch in de weg zit.”
52-53 ADVO Bolletje 53 08-04-2014 10:16:33
54FoodPersonality april 2014
Bij Evelyn aan tafel
Door: Evelyn Günther Foto’s: Jan Willem Houweling
Heb je altijd al de ambitie gehad om aan de top te komen?Nee, eigenlijk stond ik daar niet zo bij stil. Ik ben altijd heel erg gedreven met mijn werk bezig ge-weest, maar nooit zo met mijn carrièreplanning. In de afgelopen 27 jaar heb ik steeds gedurende blokken van vijf jaar een uitdagende functie gehad zonder al te veel na te denken over de volgende stap. Ik probeer iedere keer samen met mijn team gewoon de best mogelijke resultaten te behalen. Het gaat erom dat je het elke dag beter probeert te doen dan gisteren. Wat wil jij dat je mensen van je leren?Je moet gelukkig zijn, maar nooit tevreden. Het kan altijd beter. Optimistisch zijn. Kansen zien. Gericht zijn op groei. En als je ergens in gelooft, ga er dan gewoon voor.
Wat vind jij de belangrijkste taken van een leider?Bij leiderschap draait het om de strategie én uit-voering. En om het inspireren van je mensen. De strategie van Unilever Benelux is voor iedereen bij ons helder, ik moet vooral zorgen dat we da-gelijks met elkaar de focus op de uitvoering hou-den. Het merendeel van mijn tijd gaat daarin op en dat vind ik ook leuk. Ik probeer de processen intern te versimpelen, zodat iedereen de ruimte krijgt om de uitvoering goed te kunnen volbren-gen. In mijn ideale organisatie werken mensen gedisciplineerd en omarmen ze die processen die goed werken en hebben ze de vrijheid om te ondernemen. Verder vind ik dat ik als leider de vele facetten van de organisatie moet kennen. Ik bezoek consumenten thuis en in de winkel en ik wil weten wat de retailer bezighoudt. De laatste
tijd ben ik ook in onze fabrieken geweest. Ook daar spreek ik dan medewerkers, hoor ik uit de eerste hand wat er speelt en kan ik bruggen slaan. Bij de buitendienst doe ik precies hetzelfde. Ook intern op kantoor ben ik vaak met collega’s in gesprek. Het liefst in hun eigen werkomgeving. Ik heb een mooi bureau, maar ik heb wel eens voorgesteld om er een openbaar kantoor van te maken, want ik zit er bijna nooit. Welk deel van je werk zou je wel willen missen?Juist de afwisseling van mijn verschillende taken en activiteiten vind ik interessant. De ene keer ben ik in gesprek met een retailpartner en praten we over het groeien van de business, het volgende moment ben ik bij het FNLI om Unilever te vertegenwoordigen, daarna zit ik bij consumen-tenonderzoek om te begrijpen hoe hij of zij onze producten gebruikt en het vierde moment zit ik bij de ‘board’ van Unilever Europa om de regio-nale plannen te versterken. Naast je werk heb je ook nog allerlei maatschap-pelijke functies. Hoe past dat allemaal in je agenda?Gelukkig heb ik een goede persoonlijke assistente op mijn werk en thuis heb ik mijn vrouw. Nu lukt het om alles in elkaar gepast te krijgen. Naast mijn werk hou ik van sport, vooral van de Olym-pische Spelen. Ik ga er graag naar toe als mijn agenda het toelaat. Olympische sporters zijn vier jaar lang aan het trainen en dan moet het opeens gebeuren. Daar heb ik bewondering voor. En ik herken het ook. Alleen krijgen wij bij Unilever na een minder geslaagde prestatie een nieuwe kans in de volgende maand en moeten sporters daar vier jaar op wachten. Ik ben nu bestuurslid
Evelyn Günther van Günther + Van Grinsven Executive Search
interviewt senior managers uit de branche over ‘leiderschap’.
Deze maand Frank Weijers, ‘chairman’ Unilever Benelux.
54 Evelyn 54 07-04-2014 12:21:55
55FoodPersonality april 2014
van de Johan Cruijff Foundation, die zich inzet
om kinderen met en zonder beperking te laten
sporten en bewegen. Dat geeft me enorm veel
inspiratie, zeker als ik met Johan in gesprek ben
tijdens een vergadering of evenement. Toen ik
bestuurslid van Sire was, had ik dat ook. Ik krijg
daar energie van, niet van het netwerken op
zich, maar van de mensen die zich inzetten voor
de samenleving en voor wie ik veel respect heb.
Wat zijn je drijfveren?Ik wil graag winnen en mijzelf en de organisatie
verbeteren. Ik hou er niet van om te filosoferen
over waar dat vandaan komt. Ik weet gewoon
waar ik energie van krijg en die dingen doe ik.
Hoe krijg je je mensen met je mee?Als leider moet je veel met mensen praten, en
met klanten en leveranciers dialoog voeren om
zo goed mogelijk de marktomstandigheden te
begrijpen. En daar moet je dan vervolgens je
strategie op bepalen en plannen maken. Je moet
nieuwsgierig zijn naar wat anderen vinden en
de dialoog moet je op een integere, respectvolle
manier voeren. Niet zeggen dat het zus of zo
moet, maar wel ervaringen van jezelf benoemen
en uitleggen waarom je iets denkt. Ik hoop dat
ik dat op een charismatische manier kan doen.
Dan wordt het voor de mensen fijn om met jou
te werken en andersom.
Sta je graag op een podium?Dat hoort er ook bij en dat is ook best leuk.
Elke maand hebben we een ‘townhall mee-
ting’. Dan spreek je een groep van 300 tot 400
medewerkers toe en geef je een terugblik op
de afgelopen maand en een vooruitblik op de
onderwerpen van de volgende maand. Maar dit
doe ik samen met ons leiderschapsteam. Het
is wel goed dat een chairman zo’n bijeenkomst
opent en afsluit, maar ik wil niet de hele tijd
volpraten.
Wat was voor jou een belangrijk leermoment?In 2003 kwam ik terug uit Italië, op het mo-
ment van een grote prijsverlaging. Toen heb ik
geleerd dat je op je sterkst bent als je een kans
ziet. Als management team hebben we destijds
besloten om te investeren, tegen de draad in.
Op het moment dat iedereen denkt dat het
moeilijk is en ze hun winst willen beschermen,
krijg je juist kansen om harder te groeien en je
positie en merken te versterken als je juist wel
investeert. Mijn advies is dan ook: ‘never waste
a good crisis’.
Met welke competenties heb jij het verschil gemaakt?Uiteindelijk gaat het om het kunnen bouwen
van teams en om talenten. Als je dicht bij men-
sen blijft, hun talenten waardeert, authentiek
bent en ervaringen deelt om er gezamenlijk
beter van te worden, zit je goed. En ik ben,
afgezien van een optimist, ook een realist en
pragmaticus. Die actiegerichtheid is nodig in
onze sector. Output- en altijd resultaatgericht.
Daarnaast ben ik eigenlijk altijd optimistisch
en dat straal ik volgens mij ook uit. Het is
belangrijk dat mensen met plezier naar hun werk
gaan en met plezier met elkaar te werken.
Wat zou je aan je functioneren willen veranderen? Nog betere resultaten halen in de
markt. Het kan altijd beter.
Maar in jouw rol als leider? Je ontwikkelt jezelf toch ook steeds?Als leider heb ik behoefte aan momenten van
reflectie. Daar kom ik niet altijd voldoende aan
toe, al is het ook een kwestie van jezelf daarin
coachen. Je hebt een moment nodig om zaken
goed te analyseren en feiten onder ogen te zien,
om vervolgens daar je plannen eventueel aan aan
te passen.
Zie je al een vernieuwd leiderschap om je heen?Wat ik opvallend en echt heel leuk vind, is dat
er op dit moment allerlei jonge, enthousiaste
ceo’s bij verschillende soorten bedrijven zijn. Zij
gunnen elkaar succes en zijn heel gedreven. Het
is mooi om met elkaar een bepaalde impact te
willen maken. Dat inspireert me. Twintig jaar
geleden was er meer een corporate cultuur. In
mijn generatie is dat heel anders, we zitten dicht
op de business en dat werkt uitstekend. We willen
echt samen dingen voor elkaar krijgen met onze
bedrijven, toegankelijk zijn naar elkaar toe en
elkaar helpen de wereld om ons heen een beetje
beter te maken. ■
‘Gelukkig, maar nooit helemaal tevreden’
54 Evelyn 55 07-04-2014 12:22:00
56FoodPersonality april 2014
Belgische wrevel over AH groeit met de dagDe Belgische consument komt nieuwsgierig op elke AH-opening af. Waardering
alom. Dus, zegt Rabobank in een recent rapport, zit AH in dat land stevig op koers en
krijgen Delhaize en Colruyt het lastig. Maar kunnen fabrikanten nog lang meedoen
aan de manier waarop AH voor België inkoopt?
Door: Pascal Kuipers Foto: archief FoodPersonality
Niet iedereen heeft zo zijn reserves als het om de
komst van AH in België gaat. Lees op sites van
Belgische kranten de berichten over AH en je
komt ‘posts’ van consumenten als deze tegen: ‘In
die Albert Heijn zie je het personeel tenminste
goed werken. In andere supermarkten stonden ze
soms te lanterfanten en te kletsen, terwijl ze best
een kassa extra konden openen.’ Tsja…
Ook Aline Julia, docente ‘shopmanagement’
aan de Karel de Grote Hogeschool, klinkt in het
Belgische supermarktvakblad Storecheck positief
over de komst van AH. Voorheen had je volgens
haar een sfeervolle supermarkt, maar dan met
navenante prijzen. Of je had een kale winkel, met
lage prijzen. Maar AH brengt lage prijzen in een
sfeervolle winkel, aldus Julia.
AH is tot nu toe in België als een Robin Hood
verwelkomd; de nieuwkomer bevrijdt de
Belgische consument van hoge uitgaven. Maar:
AH doet dat door via Nederland in te kopen.
België heeft anders dan Nederland een ver-
bod op minmarges, de zogeheten regels tegen
lokvogelpraktijken. AH omzeilt die regels door
het assortiment voor de Belgische AH’s via
Nederland in te kopen. Weg lokvogelverbod? AH
zegt zelf dat het niets onbehoorlijks doet. Maar
eind maart ontstond er een tegenbeweging, iets
wat tot nu toe alleen sluimerde. Eerst deed de
Belgische landbouw z’n beklag over AH: de agf
was ‘te goedkoop voor woorden’. Bovendien, AH
zou Nederlands agf in België verkopen. Niet per
se fout, maar AH zou zo de Belgische landbouw
te kort doen. Frans Muller, de nog redelijk verse
bestuursvoorzitter van Delhaize, deed er meteen
een schepje bovenop. Zijn uitspraken in De
Standaard waren een waarschuwing aan AH zelf
en aan de leveranciers van AH en Delhaize: zulke
grote inkoopprijsverschillen kunnen niet. Meteen
daarop reageerde ook de Vlaamse minister-
president Kris Peeters. Binnen de kortste keren
had hij een gesprek met Corné Mulders, bij AH
de verantwoordelijke voor België.
Het resultaat van dat gesprek was voorlopig
verwarrend. Peeters verklaarde duidelijk te heb-
ben gemaakt dat in Vlaanderen leveranciers van
supermarktketens een goede boterham moeten
kunnen verdienen. Mulders liet weten dat AH
gaat kijken of de Belgische praktijk strikter is dan
de Europese gedragscode die AH heeft onderte-
kend. AH heeft gemeld er vóór of rond Pasen op
terug te komen. Maar, aldus Mulders, AH werkt
al jaren met contractteelt en daar gaat AH niet
van afwijken. Peeters leek het meer over de land-
bouw te hebben. Mulders meer over fabrikanten.
Dat is bijlange na niet hetzelfde.
Alleen Colruyt strijdt met AHAnalisten van Rabobank publiceerden afgelopen
februari een rapport over de Belgische super-
marktsector. Rabobank denkt dat Albert Heijn
de doelstelling van minstens 50 winkels in België
in 2016 wel zal halen. In deze opmars van AH,
met daarnaast de opmars van Lidl in dat land,
voorziet Rabobank voor de komende jaren een
daling van het gemiddelde prijsniveau met 5 tot
10%. Hierdoor komt de voor sommige Belgische
retailers riante operationele-winstmarge (zie het
kader) onder druk te staan. Daarmee komt er een
einde aan de jarenlange relatieve rust in België,
waarbij van de grote drie de nummers twee en
drie, Delhaize en Carrefour, de positie van de
nummer één, Colruyt, als prijs- en marktleider
accepteerden.
Delhaize en Carrefour weten dat Colruyt meteen
op prijsverlagingen reageert – de beroemde ‘Rode
Telefoon’: de klant die bij een Colruyt-concurrent
een lagere reguliere prijs of promotieprijs signa-
leert, kan Colruyt bellen en Colruyt past die prijs
dan meteen aan. Sinds jaren hebben Delhaize en
Carrefour daarom de situatie gelaten zoals die
was. Daarbij, ‘lokvogels’ zijn immers verboden en
minder marge zet bij elke partij meteen druk op
de exploitatie, in een branche waar bijvoorbeeld
de lonen hoger zijn dan hier.
Het AH-effect, waarbij de Hollandse prijzen van
AH de Belgische marges uithollen, is volgens
Rabobank een gestaag proces. Want hiervoor
zijn volgens de analisten minimaal 50 Albert
Heijn-supermarkten in België nodig, en de tel-
ler staat vooralsnog op 19. Het zal volgens de
Rabo-analisten nog jaren duren voordat Delhaize
en Carrefour hun nationale prijsniveaus loslaten
om het effect van een steeds groter AH te gaan
bestrijden. Colruyt echter hanteert geen landelijk
identiek prijspeil, de Rode Telefoon doet zogezegd
per marktgebied z’n werk. Met als gevolg; waar
Colruyt met een AH concurreert, heeft het zijn
prijzen al met 5 tot 7% laten zakken.
Inkoop AH: NL-BE Gino van Ossel, marketingprofessor aan de Vle-
rick Business School (Gent, Leuven, Brussel), was
voorafgaand aan de start van AH in België niet
optimistisch over AH’s kansen. Hij zag AH niet
zomaar succes oogsten buiten de grensstreek en
Belgische supermarktondernemers niet snel over-
stappen naar AH. Alleen dat laatste is uitgekomen.
Van Ossel gelooft nu veel meer in slaagkansen
van AH, maar een makkelijke route heeft AH
nog steeds niet. “De stelling van Rabobank, dat
Colruyt als reactie op AH over de hele linie prij-
zen zou moeten verlagen, vind ik te kort door de
bocht. Hun assortimenten zijn te verschillend. Bij
objectieve prijsmetingen blijkt Colruyt goedkoper
dan Albert Heijn. Maar AH speelt een gewiekst
spel op het vlak van prijsperceptie. Zo stunt AH in
categorieën waarin het al scherp geprijsd is, met
merken als Huggies-luiers of Unox-soepen, die in
België niet zo bekend of soms zelfs niet te koop
zijn. Níet met Pampers of met Knorr.”
Minstens zo belangrijk: Van Ossel ziet het nog niet
zo voor zich dat AH het kostenvoordeel van de
huidige inkoop kan behouden. “Door AH België
als apart rechtspersoon in te laten kopen bij AH
Nederland, geniet AH België van de Nederlandse
inkoopvoorwaarden. Bovendien slaagt AH er
zo in om het wettelijke verbod op verkopen met
verlies te omzeilen. Zo kan AH Nederland legaal
met verlies aan AH België verkopen, dat zelf niet
beneden de eigen inkoopprijs hoeft te verkopen.
Maar: zolang AH dit nog op beperkte schaal doet,
komt het ermee weg. Maar als het naar vijftig
winkels of meer doorgroeit, lukt dat niet meer.”
Van Ossels woorden sluiten aan bij wat Rabobank
zegt over die Nederlandse inkooproute van AH
56-57 AH België 56 08-04-2014 09:20:09
57FoodPersonality april 2014
België. Rabobank stelt dat AH via de Nederlandse
inkoop gemiddeld tot 10% goedkoper inkoopt dan
de Belgische concurrenten. Vandaar dat Belgische
retailers betere condities eisen van hun leveran-
ciers en geïnteresseerd zijn in manieren om ook
zo’n Nederlandse inkooproute aan te leggen. Het
rapport verwijst naar geruchten dat Belgische
retailers door overname van een lokale keten in
Nederland via Superunie zouden willen inkopen.
Maar, daar waar Rabobank dit alleen constateert,
zegt Van Ossel erbij dat dit pad eindig lijkt – de
protesten van Delhaize-topman Muller en van
de Belgische landbouw en een ‘geïnteresseerde’
Vlaamse minister-president illustreren in elk geval
de weerstand.
De Belgische concurrentie gedoogt AH tot nu toe.
Maar hoe groter AH wordt, hoe meer dat zal afne-
men. Van Ossel: “In België is AH op Colruyt na de
goedkoopste. Via mijn gesprekken met leveran-
ciers weet ik dat Carrefour, Delhaize en Colruyt
gemiddeld dezelfde prijzen betalen. Carrefour is
de tweede grootste retailer ter wereld en heeft in
Europa een veel groter volume dan Ahold. Ik kan
me niet voorstellen dat AH betere inkoopprijzen
zou krijgen dan Carrefour. Als AH Nederlandse
A-merken succesvol blijft promoten, gaan andere
retailers die ook voeren. Ook de organisatiestruc-
tuur van leveranciers zal veranderen. Hoewel ze
Benelux-organisaties hebben, kennen ze nog per
land gescheiden verkoopoperaties. En dan is daar
opeens AH, dat van Nederland naar België gaat.
Alles wordt zo transparant en dat zorgt voor stress
onder leveranciers.”
Volgens Van Ossel gaat het niet alleen om de
weerstand bij de Belgische primaire sector. De
Belgische salesverantwoordelijke van een produ-
cent moet nu bij Colruyt, Delhaize en Carrefour
steeds uitleggen dat hij zijn evenknie, de Neder-
landse salesverantwoordelijke die zaken doet met
AH, niet ter verantwoording kan roepen. Impliciet
en wellicht ook onbedoeld gunnen de fabrikanten
daarmee AH betere inkoopcondities, terwijl AH
in België veel kleiner is dan Delhaize, Colruyt en
Carrefour. Hoe lang kunnen leveranciers dit spel
in het voordeel van AH meespelen?
NieuwkomerAH speelt volgens Van Ossel nu nog de rol van
nieuwkomer en uitdager: “Of het nu in de grensre-
gio is of in het veel verder gelegen Roeselare waar
AH onbekend is, door de lage prijzen, slimme
promoties en een uitgekiende marketing, trekt
nieuwkomer AH bij een winkelopening meer
publiek dan Delhaize, Carrefour of Colruyt bij
een opening. Verder zijn het allemaal nieuwe en
schone winkels. Een heel verschil met de vaak
verouderde winkels van de concurrentie. Van
de 19 AH-locaties waren er 15 voorheen niet als
supermarkt in gebruik. Er werkt ook allemaal
nieuw personeel, vriendelijke mensen, naar de
wensen van AH gekneed. Allemaal factoren die
de aantrekkingskracht van AH verklaren. Onlangs
Gino van Ossel (tijdens een presentatie op het Nationaal Food Congres): inkoop van AH zorgt voor stress onder leveranciers.
heeft AH hier in Gent een gloednieuwe winkel
geopend, bij het voetbalstadion. Moeilijk bereik-
baar, in de middle of nowhere. Maar de mensen
stonden rijen dik. Ze komen er op af.”
Maar dat is het succes van de beginner. Van Os-
sel: “Pas vanaf 50 winkels zal de operatie winstge-
vend worden en tot ongeveer 100 locaties kan AH
blijven profiteren van de status als nieuwkomer.
Als er sprake is van enige kannibalisatie bij elke
nieuwe winkel, ben je geen nieuwkomer meer.”
En dan? Ooit zal AH die ene beroemde grens
over moeten. Naar Wallonië… Naar Brussel?
Natuurlijk, vindt Van Ossel. “Ahold is zo interna-
tionaal. Brussel is de Europese hoofdstad en de
hoofdstad van een land van elf miljoen inwoners.
Ik kan me niet voorstellen dat AH er op termijn
geen winkels opent, alleen maar omdat het Frans-
talig is!” En Ahold moet het ‘vandaaruit’ zoeken
richting Namen en Luxemburg, aldus Van Ossel.
Waar koopkrachtigen wonen. In en om Charleroi
en Luik is dat veel minder aan de orde.
Franchisers/CarrefourVolgens het Rabobank-rapport zal AH snel wil-
len uitbouwen: 15 vestigingen per jaar, maakt
50 in 2016. Dat is het doel en dat kan AH ook
wel halen, aldus de analisten. Waar en hoe?
Belgische supermarktondernemers overhalen en
middelgrote overnames. Daar zet Van Ossel zijn
kanttekeningen bij. Hij geeft toe: de plaatselijke
bestuurders zien AH best graag komen. Want
hun inwoners horen en lezen in de media dat AH
niet duur is. Maar dan nog: “Er zijn nauwelijks
regionale overnamepartijen. Die consolidatieslag
is al geweest. De enige opties zijn winkels van
Carrefour of van Louis Delhaize. Vorig jaar is
O’Cool over de kop gegaan, een diepvriesretailer,
met voor Ahold interessante winkellocaties aan
de rand van steden. AH keek ernaar, maar kocht
niet. AH is kieskeurig en onderhandelt hard over
de voorwaarden.” Daarnaast lijken supermarkt-
ondernemers niet hard van stapel te lopen om
AH-franchiser te worden. “Ik heb gesproken
met wat ondernemers die AH heeft uitgenodigd
om winkels en het hoofdkantoor in Zaandam te
bezoeken. Zij hebben uiteindelijk niet voor AH
getekend, vooral vanwege de cultuurverschillen.”
Blijft nog de mogelijkheid over dat Carrefour
zich terugtrekt uit België. Rabobank wijst erop
dat Carrefour in elk geval in winstgevendheid de
zwakke broeder is van de drie grote partijen. De
suggestie is dat AH erop kan wachten dat Carre-
four een keer vertrekt. Maar Van Ossel is het daar
niet mee eens. Twee voorbehouden. “Kan AH
zelfstandig ondernemers die nu niet succesvol
zijn met Carrefour Market, wél succesvol maken?
Ik acht dat onwaarschijnlijk. Zoals gezegd is
Carrefour een heel sterke inkoopmacht. En het
heeft in België al zozeer geherstructureerd dat
het een cashgenererende operatie is. Carrefour
heeft dus geen aanleiding om België te verlaten.
De helft van de Carrefour-omzet is filialenomzet,
maar 80% van de winkels is in handen van de
franchisers. Verkoop levert Carrefour dus niet
veel op.” ■
EBIT Belgische supermarktketens (bron: Rabobank)
Marges in BelgiëDe operationele winstmarge (EBIT) ligt in België op een hoog gemiddelde: 4 tot 5%. Marktleider Colruyt
steekt daar met ruim 8% bovenuit. Ook Delhaize doet het met 6% EBIT-marge goed. Dat geldt echter al-
leen voor de winkels van de franchisers. De filialen van Delhaize behalen 2%, vooral door de andere loon-
kostenstructuur, die z’n weerslag heeft op de vloerproductiviteit. AH België, Aldi en Lidl scoren volgens
Rabobank rond 4 tot 5%. Carrefour en de kleinere ketens scoren beduidend lager: -1 tot 2%.
56-57 AH België 57 08-04-2014 09:20:24
58FoodPersonality april 2014
Wagner zoekt proeversNestlé Wagner zoekt dit voorjaar proevers voor zijn klassieke steen-ovenpizza’s. Het gaat om een grootschalige activatiecampagne waarbij op ludieke wijze de productkenmerken van de Wagner Original uit de Steenoven in de spotlights worden gezet. De campagne wordt volop op de winkelvloer ondersteund. Tegelij-kertijd introduceert Wagner binnen de Steenoven-reeks de ‘pizza Bianca’’.
Original Wagner uit de Steenoven is al meer
dan 35 jaar een klassieker onder de steenoven-
pizza’s. Ze worden gebakken naar het unieke,
eigen recept van Wagner en hebben een lekker
dunne, knapperige bodem en worden belegd
met sappige, hoogwaardige ingrediënten. De
pizzaspecialist is er daarom van overtuigd dat
het meer consumenten aan zich kan binden door
de steenovenpizza’s te laten proeven. Met het in
levensmiddelenland bekende gezegde ‘proeven is
kopen’ in het achterhoofd, bedacht Wagner een
campagne om dat te bewerkstelligen. De aftrap is
deze maand. Bovendien introduceert Wagner een
tweetal nieuwe smaken: Bacon & Onion en Cheese
& Onion met een crème fraîchesaus als basis in
plaats van de traditionele tomatensaus.
Proevers naar RoompotWagner verloot dit voorjaar gratis ‘Original
Wagner uit de Steenoven proefweekenden’,
en wel in twee Roompot Vakantieparken. Vanaf
begin deze maand brengt Wagner via diverse
mediakanalen op ludieke wijze de belangrijkste
productkenmerken van zijn klassieke steen-
ovenpizza voor het voetlicht. Om consumenten
kennis te laten maken met de bestaande en nieuwe
varianten van de Original Wagner uit de Steenoven
pizza gaat Wagner via Facebook (www.facebook.
com/wagnerpizzanederland) en diverse andere
media op zoek naar tien proevers. De campagne
wordt ondersteund met een tv-commercial om de
naamsbekendheid van Wagner te versterken. In
de commercial oefent een jonge Wagner-fan vol
vuur zijn spreekbeurt over zijn favoriete steen-
ovenpizza in de keuken.
De proevers die tijdens de campagne worden
gevonden, mogen tijdens een lang weekend in
Roompot Beach Resort in Zeeland of Roompot
Weerterbergen in Limburg met het hele gezin de
Original Wagner uit de Steenoven uitproberen.
De winnaars hebben zelf de keuze of ze liever
aan zee of op het Limburgse land pizza’s willen
proeven.
“Dit jaar verloten we in samenwerking met
Roompot ‘vrije tijd’, vooral voor gezinnen een
kostbaar goed. De proeversweekenden zijn
daarom vooral gericht op gezinnen van vier tot
zes personen,” vertelt Henrik Jäger, marketing
manager van Nestlé Wagner. “Ze krijgen een
tegoedbon voor de zes varianten van de Original
Wagner steenovenpizza, zodat ze gezellig met zijn
allen alle smaken kunnen proeven. Plezier voor
het hele gezin!”
De winnaars kunnen hun tegoedbon voor gratis
Original Wagner uit de Steenoven pizza’s inwis-
selen bij de supermarkt op het vakantiepark. Op
een vragenlijst kunnen ze hun bevindingen over
de verschillende smaken doorgeven. “De mening
van de consumenten over onze producten is erg
belangrijk voor ons,” aldus Jäger.
Nestlé Wagner verloot dit voorjaar ‘vrije tijd’. Het stuurt tien gezinnen naar een Roompot-vakantiepark om daar Wagner Original uit de Steenoven te proeven.
Marketing manager Henrik Jäger: “Vooral voor gezinnen is vrije tijd een kostbaar goed. De proeversweekenden zijn daarom vooral gericht op gezinnen.”
58-59 Advo Wagner 58 07-04-2014 15:18:52
59FoodPersonality april 2014
Nog altijd barrièresWagner, dat deel uit maakt van Nestlé, manifes-
teert zich steeds nadrukkelijker op de Nederlandse
markt. “We zijn sterk vertegenwoordigd binnen
drie segmenten in de pizzamarkt en hebben daarin
nu een marktaandeel van 15%” (YTD wk 08 2014,
red.), aldus Jäger. “Met Wagner Big Pizza richten
we ons op studenten en jongvolwassenen, met
Wagner Sensazione en Wagner Original uit de
Steenoven richten we ons met name op gezinnen
met kinderen en met Piccolinis op gezellige gele-
genheden in familie- en vriendenkring.”
“Onze Big Pizza BBQ Chicken is nog steeds de best
verkochte pizza van Wagner in Nederland. Wagner
heeft een aandeel van 42% (MAT wk 04 2014, red
) binnen wat wel het segment ‘Dik Amerikaans’
wordt genoemd. En zowel bij de Sensazione als de
Piccolinis is de variant salami de best verkochte”,
voegt Noor Rekmans, verantwoordelijk voor
category channel sales development daaraan toe.
“Tegelijkertijd kennen consumenten in Neder-
land de voordelen van vriesversproducten nog te
weinig, waardoor er nog altijd barrières zijn om
aankopen te doen binnen deze categorie. Samen
met het VriesVers Platform en de hele categorie
bundelen we daarom de krachten om de waarde
van vriesvers te bewijzen. Dit is bij uitstek een
kwestie die vriesversaanbieders delen en gezamen-
lijk veel krachtiger kunnen aanpakken. Dat doen
we dus ook.”
Meer omzet en margeNaast die categoriebrede aanpak is Wagner als
pizzaspecialist uiteraard vooral gefocust op de piz-
zamarkt zelf. Vriesverspizza’s laten een lichte groei
zien in volume (2%) en waren vorig jaar volgens
Nielsen-cijfers stabiel in omzet. Pizza’s vormen
samen met ijs en snacks de top-3 binnen de
vriesverscategorie: het aandeel van pizza is 18% en
vormt daarmee een belangrijk deel van de omzet in
de categorie. De buitenshuisconsumptie staat nog
steeds onder druk door de crisis, waardoor thuis
dineren en borrelen belangrijker is geworden. Bo-
vendien heeft de consument minder tijd en wil dus
meer gemak met de avondmaaltijd. Vriesverspiz-
za’s profiteren van beide trends, waarbij ook nog
eens geldt dat vriesverspizza’s bovengemiddeld
vaak worden gegeten door gezinnen met kinde-
ren, de voor supermarkten meest interessante
groep klanten vanwege de hoge bestedingen.
Het segment traditioneel regulier is nog steeds
het grootste segment binnen vriesverse pizza
(54%), dit is ook het segment met de laagste
gemiddelde prijs. Supermarktketens – maar ook
individuele supermarktondernemers – kunnen
shoppers volgens Wagner meer verleiden om het
segment traditioneel premium (steenoven/houto-
ven, red) te kopen, dit zorgt voor groei in omzet
en marge. Daarnaast liggen er kansen om zogehe-
ten light users – shoppers die maar af en toe een
pizza kopen – te herinneren. Deze groep erkent
weliswaar het gemak, maar pizza staat (nog) niet
op de lijst met standaardgerechten. Een andere
manier om de categorie te laten groeien, is het
stimuleren van andere gebruiksmomenten dan de
maaltijd door mini-pizza – bij Wagner heten ze
Piccolinis - een prominente plek te geven in het
schap.
De campagne van dit voorjaar brengt niet alleen
pizza als makkelijke maaltijd onder de aandacht,
maar door de Wagner Original uit de Steenoven
als onderwerp van de campagne te kiezen, krijgt
ook het segment tradtioneel premium weer een
extra impuls.
Voor supermarkten biedt de campagne een uit-
gelezen kans om de omzet en marge in vriesverse
pizza’s te stimuleren. De campagne wordt door
Wagner op de winkelvloer namelijk volop on-
dersteund. Het wordt doorvertaald met speciale
POS-materialen. Via Nestlé Wagner Field, de
buitendienst van Wagner, worden vloerstickers,
stickers voor op de vriezer en schapkaarten
verspreid. Hiermee wordt de link gelegd met de
campagne op tv en internet. Op de materialen
zelf wordt de consument vooral gewezen op
de lekker dunne en knapperige bodem van de
Wagner-steenovenpizza’s. ■
Pizza Bianca
Naast de bekende smaken Salame, Mozzarella,
Hawaii en Diavolo introduceert Wagner dit voor-
jaar twee nieuwe varianten van de Original Wag-
ner uit de Steenoven in de supermarkt: Bacon &
Onion en Cheese & Onion. Het bijzondere aan
deze pizza`s is dat als basis een crème fraîche-
saus wordt gebruikt in plaats van tomatensaus.
Hiermee betreedt Wagner de nog grotendeels
onontgonnen markt van de pizza Bianca.
Rekmans: “Met de nieuwe smaken spelen we in
op de behoefte van de consument aan variatie.
Mensen willen nou eenmaal wel eens iets anders
dan de klassieke tomatensaus. Je ziet deze trend
van de pizza Bianca ook in de buitenshuismarkt.
Als pizzaspecialist en een van de grootste produ-
centen van vriesverse pizza’s in Europa, volgen
wij trends als deze nauwgezet en vertalen die in
nieuwe, overtuigende smaken.”
Noor Rekmans, category channel sales development: “Nederlandse consumenten ken-nen de voordelen van diepvriesproducten nog te weinig, waardoor er nog altijd barrières zijn om aankopen te doen binnen deze categorie.”
Sticker voor op de vriezer in de super-markt ter ondersteu-ning van Wagners voorjaarscampagne waarin het onder meer via Facebook op zoek is naar proevers.
58-59 Advo Wagner 59 07-04-2014 15:19:07
60 FoodPersonality april 2014
IRI: Nederland nog zwakjesEuropa krabbelt op van de zware economi-sche crisis van de laatste jaren. In Europees perspectief springen de zwakke prestaties van de Nederlandse FMCG-sector in IRI’s laat-ste Top Line Report in het oog. Na Grieken-land zijn we het zwakste jongetje van de klas.
Wat valt op aan de prestaties van Nederland en
onze FMCG-sector? Economische krimp (-1,8% in
2013), laag consumentenvertrouwen en navenante
–bestedingen (-2,4% in 2013) , een verhoudings-
gewijs hoge infl atie (3,1% in 2013 en daarmee
SUPERMEDIAEen rubriek over de ‘media effi ciency’ van supermarkten en A-merken; hoe manifesteren zij zich in de traditionele en nieuwe media en hoe eff ectief is die inzet?
dubbel zo hoog als in de rest van Europa) en
een nog altijd stijgende werkloosheid. Tot zover
Nederland.
En de sector? Terwijl er in de meeste Europese
landen sprake was van groei (in geld), bleef
Nederland (samen met Griekenland en Italië)
achter. De groei werd in de meeste landen aange-
jaagd door prijsstijgingen, terwijl volumes vrijwel
overal onder druk stonden, zo blijkt uit IRI’s
meest recente Top Line Report met cijfers tot en
met het vierde kwartaal van vorig jaar.
In nagenoeg alle onderzochte landen stijgt de
FMCG Q4 2013: % change versus previous year
VALUE TREND
VOLUME TREND
The final quarter of the year was a poor one for most countries. Only in Italy and Greece was Q4 showing a better trend than Q3 but this was one of slower volume decline, rather than growth.
Unit trend for Greece
PRICE INCREASE IS INFLATING VALUE SALES EVERYWHERE, EXCEPT IN GREECE.
Q4 2013Average +0.3%
Q4 2013 Average
- 1.1%
DEZE MAAND
Het blijft verbazen, de hoeveelheid tijd die mensen
op Facebook spenderen. Wat we hier zien is welis-
waar de optelsom van alle leden van een huishou-
den gedurende drie maanden, maar toch. Het zijn
hoge gemiddelde cijfers. Aldi-klanten spenderen de
meeste tijd op Facebook. Het verschil met andere
formules is ook best groot (scheelt 467 minuten tus-
sen Aldi en Albert Heijn). Van Lidl weten we dat het
een actieve Facebook-strategie heeft . Wellicht een
idee voor Aldi, gezien deze cijfers?
Van de onderzochte formules zitten de klanten van
Albert Heijn het meest op Twitter. Wat AH daarmee
kan valt te bezien. Over het algemeen worden de
commerciële mogelijkheden van Twitter als beperk-
ter gezien.
Pinterest scoort onder Jumbo-klanten dan weer het
hoogst, al spenderen mensen daar in vergelijking
met andere social media relatief weinig tijd. Daar
staat wel iets tegenover: Pinterest wordt vooral door
vrouwen gebruikt en zet door het sterk visuele ka-
rakter sneller aan tot aankopen. Hier liggen kansen,
maar dan moet Pinterest wel doorgroeien.
promotiedruk. Groot-Brittannië blijft weliswaar
kampioen promoties (promotiedruk 53,1%!),
maar ook in Nederland was er vorig jaar sprake
van een fl inke stijging, tot 23,5% in het derde
kwartaal (en een lichte terugval in Q4).
Het beeld dat IRI van de Nederlandse sector
schetst ziet er niet fl orisant uit, zeker in Euro-
pees perspectief. En hoewel de berichten over de
Nederlandse economie intussen verbeteren, geeft
de door IRI geschetste omzetontwikkeling – met
een uiterst zwak laatste kwartaal (Q4) – nog het
nodige te denken. ■
Food volume declined faster in Q4 2013 than ever seen before despite price rises reducing. Non-food volume continued to fall sharply.
FOOD SALES IN THE NETHERLANDS, % CHANGE, YEAR-ON-YEAR (Packaged food, confectionery, drinks, exc. alcohol)
NON-FOOD SALES IN THE NETHERLANDS, % CHANGE, YEAR-ON-YEAR (Pet food, health, toiletry, household)
Source: IRI, all outlets
Q2 2009 Q3 2009 Q4 2009 Q1 2010 Q2 2010 Q3 2010 Q4 2010 H1 2011 Q3 2011 Q4 2011 Q1 2012 Q2 2012 Q3 2012 Q 4 2012 H1 2013 Q3 2013 Q4 2013
Q2 2009 Q3 2009 Q4 2009 Q1 2010 Q2 2010 Q3 2010 Q4 2010 H1 2011 Q3 2011 Q4 2011 Q1 2012 Q2 2012 Q3 2012 Q 4 2012 H1 2013 Q3 2013 Q4 2013
60-61 Promokoper-Ammerlaan 60 08-04-2014 09:18:40
61FoodPersonality april 2014
Anneke Ammerlaan, trendonderzoekster voor voeding en
consumentenwensen, beoordeelt de branche op het even-
wicht tussen goede smaak en commercie.
E-mail: [email protected]
‘Zijn insecten en wilde planten dé oplossing voor het wereldvoedselprobleem?’, vroeg een
deelnemer aan de studiereis. ‘Nee’, was het antwoord van Michael Bomfrost, directeur
van het Nordic Foodlab in Kopenhagen. ‘We moeten denken in systemen. Insecten en
wilde planten zijn onderdeel van ons eco-systeem en daarmee onderdeel van het totale
voedingspakket.’ Onmiddellijk begon het in mijn hoofd te ratelen! ‘Systeemdenken’
Als ik kook, denk ik in een systeem van ingrediënten. Stel, ik wil een salade maken: welke sla neem ik
deze keer, kies ik voor tomaten of komkommer in de salade of misschien rauwe venkel of misschien
wel iets van fruit, zijn er nog lekkere kruiden die in mijn salade passen? Et cetera. Of een stoofschotel:
welk vlees zal ik daarvoor eens nemen en maak ik hem met tomaten en welke tomaten moet ik dan
hebben? Gebruik ik verse tijm of gedroogde kruiden?
De supermarkt denkt ook in een systemen: afdelingen – agf, vlees, zuivel, droge kruidenierswaren -
en binnen die afdelingen weer in categorieën: tomaten, sla, varkensvlees, kip, Italiaans, sauzen. Een
systeem dat totaal niet aansluit bij het systeem van koken. Want daarin denkt de moderne consument
‘hoe ga ik koken?’ en niet meer ‘wat ga ik koken?’. Dus stoven, roerbakken, een salade. En daar is de
supermarkt niet op ingericht.
Stel, ik wil een stoofschotel maken en ga zonder vooropgezet ingrediëntenplan de winkel in. Voor
mijn stoofschotel moet ik eerst naar de vleesafdeling, daar moet ik alle categorieën vlees – kip, rund-,
varkensvlees – door om daartussen de stoofsoorten te vinden en mijn keuze te maken. Dan moet ik
(meestal terug) naar de agf-afdeling voor de bijpassende groenten. Laten we aannemen: ik kies to-
maten. Welke moet ik dan uit dat giga-aanbod hebben? Op de agf-afdeling kijk ik meteen even welke
verse kruiden er zijn, dan snel naar gedroogd voor het aanbod. Ik ben al moe voor ik thuis aan het
koken begin. Dus maak ik weer een lijstje om toch nog enigszins vlot er doorheen met als gevolg toch
weer dezelfde stoofpot. Men zegt wel eens: de consument heeft een repertoire van tien gerechten. En
dat begrijp ik. Het systeem van de supermarkt biedt je, ondanks het immense aanbod, nauwelijks de
mogelijkheden om te variëren.
Kan het anders? Ja. Dat zag ik in Denemarken: een geconditioneerde agf-afdeling, ingedeeld op be-
reiding. De salade-ingrediënten bij elkaar. Met de meest geschikte tomaten – cherry en cocktail – om
rauw te eten. Plus dressings etc. in de buurt. Een tafel met groenten om te stoven: wortels, knollen en
ja, de vleestomaten. Plus de kruiden ernaast. Inspirerend. En een lust voor het oog met al die kleuren
naast en door elkaar. Nadat de deelnemers van de studiereis het dogma konden loslaten dat ‘volgens
consumentenonderzoek’ de consument alle tomaten bij elkaar wil hebben, werden ze enthousiast en
zagen ze, ook door klanten te observeren, hoe leuk en makkelijk dit denken volgens het ‘kooksysteem’,
het kiezen van groenten wordt. Ik kan niet wachten om vanuit dit perspectief de vleesafdeling aan te
pakken, want daar is de meeste winst te halen. En dat kan zonder ambachtelijke slager.
Systeemdenken
Column Anneke Ammerlaan
“Het systeem van de supermarkt biedt je nauwelijks de mogelijk-
heden om te variëren”
Vakcentrum start vereniging voor franchise-verenigingenHet Vakcentrum maakte vorige maand bekend een nieuwe, eigen franchisersvereniging te starten. Het wordt een ‘vereniging voor franchi-senemersverenigingen’. Dus een eenheid waar de vertegenwoordigers van de vereniging van AH-franchisers, van Jumbo-franchisers, van Emté-franchisers etc. zitting in nemen. Het Vakcen-trum zegt deze vereniging in het leven te roepen om ‘samen sterk te staan’ in de behartiging van belangen van supermarktondernemers.Volgens het Vakcentrum wordt de samenwerking tussen franchisegevers (AH, Jumbo, Emté etc.) en franchisenemers (de aangesloten ondernemers) ‘eenzijdiger’. Dat houdt in dat een ondernemer steeds minder zelf kan bepalen hoe hij zijn fran-chisenemerschap invult. Het Vakcentrum baseert zich op een rapport dat het zelf in januari dit jaar heeft uitgegeven. Daarin wordt gepleit voor in-voering van wetgeving hierover. Aan de hand van wetgeving kan de relatie tussen franchisegever en franchisenemer weer ‘evenwichtiger’ worden en worden ‘misstanden in de relatie tussen die twee voorkomen’, aldus het Vakcentrum.Voor alle duidelijkheid vermeldt het Vakcentrum er maar bij dat franchisegevers geen lid zijn van het Vakcentrum. Dat was binnen de sector zelf allang zonneklaar, uiteraard.Het initiatief van het Vakcentrum kon eigenlijk wel verwacht worden. Ten eerste zijn Albert Heijn en zijn franchisers al jarenlang in conflicten verwikkeld. Onlangs nog kwam naar buiten dat de AH-franchisers weiger-den de door AH gevraagde extra dc-kosten te be-talen. Volgens de franchisers waren deze kosten ‘voorraadkosten, die de leverancier allang heeft betaald’. En denk ook aan het feit dat momenteel AH-franchisers hun eigen netwerk van afhaal-punten aan het bouwen zijn, los van de zogeheten ‘pick-up points’ van Albert Heijn zelf. Ten tweede is er door de consolidatie in de su-permarktsector sprake van een steeds snellere en grootschaliger ‘verhuizing’ van een aangesloten ondernemer van de ene formule naar de andere, iets wat vooral is gebeurd onder ondernemers die van Super de Boer en C1000 kwamen en nu Jumbo-franchiser zijn geworden.Begin volgende maand, tijdens de Dag van het Vakcentrum, zullen de plannen en voornemens concreter worden gemaakt. Een deel van dat jaarlijkse evenement is alleen toegankelijk voor leden. Met dit initiatief wordt de manoeuvreerruimte van het Vakcentrum een stukje moeilijker. Het Vakcentrum werkt voor politieke kwesties vaak nauw samen met de koepelorganisatie CBL. De leden van het CBL zijn de franchisegevers. ■
60-61 Promokoper-Ammerlaan 61 08-04-2014 09:18:55
62FoodPersonality april 2014
FOOD RETAIL IN ZWITSERLAND
Jelmoli Gourmet Factory
In de reeks formules
uit de Zwitserse
levensmiddelenmarkt,
met beelden en
indrukken van Erik
Hemmes.
Deze maand: Jelmoli
Door: Gé Lommen Foto’s: Erik Hemmes
Na Migros in FoodPersonality januari, Coop fe-bruari en Manor in maart pakken we ‘dat andere warenhuis in Zwitserland’ er eens bij: Jelmoli. En als het dan om vestigingen gaat, zijn we snel klaar: Jelmoli begon ooit in Zürich, en eindigt daar ook.
Wat is Jelmoli vandaag de dag? Een warenhuis met vooral kleding, en dan vooral hoog-in-de-boommerken. De opzet is shop-in-shop, een hoekje Armani hier, een hoekje Parajumpers daar, een hoekje Shiseido verderop en zo verder. Beneden een foodafdeling, met nog ergens een
barretje, boven in een restaurant. De omzet: ruim € 200 miljoen. Wat van die omzet is foodomzet? Dat is niet bekend. Wel de naam; Jelmoli Gourmet Factory. Die naam illustreert dat ook de levens-middelenafdeling geen ‘middle of the road’ is: de nadruk ligt op eigen productie en verwerking.
Het Jelmoli-gebouw is een herkenningspunt in hartje Zürich, natuurlijk ook doordat Jelmoli al sinds 1897 in dit gebouw huist. Sommige delen zien er volstrekt anders uit dan deze ingang, omdat er na 1897 is bijgebouwd. Het warenhuis heeft een eigen parkeergarage.
Jelmoli Gourmet Fac-tory omvat ook ‘bakker Steiner’. Dat moet een bijzondere bakker zijn, want Jelmoli noemt hem vaak in z’n mar-ketingcommunicatie. Aan de zijwand van de brood- en gebak-afdeling zien we ‘Hand aufs Herz. Von Hand gefertigt’. Geen fabrieksbrood dus.
Een zee van spotjes over de ruimte. Jelmoli Gourmet Factory omvat zo’n 1.500 m2 vvo. Hemmes: “Het assortiment is vergelijkbaar met food van een supermarkt, alleen dan: van alles het beste. En geen non-food. Overal zien we ook bordjes met ‘Vom Feinsten’.” De ruimte heeft een industriële aan-kleding; geen simpel systeemplafond. En over aankleding gesproken; de medewerkers zijn gekleed in wit over-hemd met rood strikje, horeca-achtig.
62 Hemmes 62 07-04-2014 12:22:58
63FoodPersonality april 2014
Als we Jelmoli ergens mee moeten vergelijken, dan is het niet de Bijenkorf. Veeleer Kadéwé in Berlijn of Harrod’s in Londen. Die associ-atie ontstaat ook doordat Jelmoli alleen dat ene grote pand in die een stad omvat.Net als die Duitse en Britse illustere naam is ook Jelmoli een grote naam in de detailhandel. Het behoort tot de eerste warenhuizen. Het was ene Johann Peter Jelmoli-Ciolina, die in Zürich in 1833 een modewinkel begon. Daar was hij vroeg mee, in Engeland waren er net een paar begonnen (op Dennett na, bijna een eeuw eer-der). Jelmoli verhuisde zo rond 1870 naar het huidige pand in hartje Zürich en was toen al het aanbod aan het uitbreiden, totdat er rond 1900 van een echt warenhuis sprake was. Het ging jarenlang goed met Jelmoli, in 1952
Het aanbod wijnen en gedistilleerd kan zich meten met de grootste slijters. Een onderdeel hiervan is ‘Weinkellerei Mövenpick’, de naam die bekend is van hotels en die wij vooral ook als een ijsmerk kennen. Mövenpick is een bedrijf dat net als Jelmoli in Zürich begon en tegenwoordig een omzet behaalt van ongeveer € 1,1 miljard, met als kernactiviteiten: hotels, restaurants en resorts, wijn en ‘fine foods’. Het bedrijf opereert wereldwijd. De klant vindt hier uiteraard alleen maar wijnen ‘vanaf een bepaald niveau’. Dat geldt ook voor het gedistilleerd, met grappa’s van de betere jaargangen en whisky van piepkleine Schotse stokers die dan zogezegd ‘alleen de kenners kennen’.
De kaasafdeling, uiter-aard met een ruim aan-
bod Zwitserse en buiten-landse kazen. Hemmes:
“Jelmoli weet de toonbank goed te gebruiken voor
een combi van proeven, bijbehorende artikelen en
communicatie.”
Het aanbod is hier en daar onoverzichtelijk gepresenteerd. De klant die hier komt, moet goed zoeken. Het is dan ook de bedoeling dat je jezelf verrast met iets bijzonders. Dit beeld bijvoorbeeld laat zien dat de thee, de balsamico’s en de olijfolie bijna door elkaar gepresenteerd worden.Hemmes: “Prachtafdeling, dit. Het stellingmateriaal is hetzelfde als bijvoor-beeld het Britse Harvey Nichols. Het onderstreept de kwaliteit van de produc-ten. In de meter ‘Olivenprodukte’ staan producten gedecoreerd opgesteld. Hier en daar presenteert Jelmoli verticaal, dus hetzelfde product over twee planken. De presentatie richt zich ook puur op het product, geen schreeuweri-ge schapkaarten. De categorie wordt subtiel herkenbaar gemaakt, bijvoor-beeld door olijvenblikken boven op het schap.”
breidde de zaak uit: er kwam een tweede winkel. Jelmoli groeide door tot aan 50 vestigingen. Jelmoli breidde in de jaren zestig en zeventig uit met een restaurant (Molino) en dat werd ook een keten. En het was de eerste die met catalogus-verkoop begon. En er kwam een reisbedrijf bij, Jelmoli Reisen. En textielreiniging. In 1988 was
het bedrijf op z’n grootst: 231 vestigingen (waren-huizen, restaurants, reisbureaus en stomerijen) en een omzet van € 1,2 miljard. Jelmoli was een grote retailer in het land geworden, met eigen inkoopbedrijven en eigen dc’s. Daarna ging het alleen maar bergafwaarts. Halverwege de jaren negentig was de omzet van
62 Hemmes 63 07-04-2014 12:23:02
64FoodPersonality april 2014
vooral de warenhuizen zozeer gedaald dat het bedrijf Jelmoli jaar na jaar allerlei onderdelen verkocht. Weg reisbureaus, weg textiel-reiniging, weg restaurants. Weg andere vestigin-gen van Jelmoli. Daarna ontstond er een jaren-lange strijd tussen investeringsmaatschappijen en rijke particuliere investeerders, die allemaal hun best deden om ofwel dat ene warenhuis te krijgen ofwel de vastgoedactiviteiten. Speeltje van de rijken, die er allemaal om vochten. De Zwitsers konden dit langdurige getouwtrek in de kranten volgen. Uiteindelijk kwam het waren-huis eind 2009, begin 2010 in handen van Swiss
Prime Site, Zwitserlands grootste vastgoedpartij. Het doet een beetje overkomen dat Swiss Prime Site als prestige-object nu dat beroemde gebouw aan de Bahnhofstrasse in Zürich zelf als het ware ‘vult’ met het consumentenerfgoed van weleer, Zwitserlands meest prestigieuze warenhuis. Andere bezittingen van het voormalige Jelmoli-holdingbedrijf kwamen bij andere investeerders terecht. Ook een stevige vastgoedportefeuille. Er waren meer kapers op de kust.Of Jelmoli nu zelf winstgevend is, is onbekend. Swiss Prime Site maakt alleen zo nu en dan de omzet van het warenhuis bekend. ■
Meer foto’s zien ? Mail Erik Hemmes via
De vlees- en vleeswarenafdeling. Deze week in de reclame: T-bone steak. Hemmes: “Consumptie-denken en combinaties hier: potjes sauzen bij het vlees op de toonbank. Dat rek voor de toonbank is voor mandjesklanten, klantvriendelijk. En de achterwand doet denken aan een ambachtelijke slager in vroeger tijden.”
Deze medewerker behoort tot het personeel, hij zet de winkelmandjes weer op hun plek. Hij is bepaald geen 18 of 24 jaar. Dat geldt ook voor de caissières. En de dame die we hier als klant zien vertrekken, oogt niet als een armlastige consument. Hemmes: “Hier zie je ook hoe Jelmoli met zwart-grijs-wit werkt, dus ook de kassameubels ademen kwaliteit. Volgens mij kun je best stel-len dat de kleuren zwart, wit en grijs in een winkel bijna in elk land een gevoel van kwaliteit oproept.”
Alleen bij de frisdranken komen we de A-merk-namen tegen die we van andere supermarkten kennen. Maar ook frisdranken die in de Neder-landse supermarktsector alleen in de grotere vestigingen te vinden zijn als randassortiment. Hemmes: “En hier zie ik opeens weer draadrekken, zoals wij die in Nederland gebruiken. Kennelijk werken ze met meer soorten schapmateriaal.”
Hemmes: “De ene bar vind je naast de Jelmoli Gourmet Factory, maar de andere is een etage hoger, bij het warenhuisgedeelte. Jelmoli heeft verschil-lende bars.”
62 Hemmes 64 07-04-2014 12:23:06
65FoodPersonality april 2014
Jan Linders in LentHet moeten goede tijden zijn voor Jan Linders,
de regionale keten in Limburg, Noord-Brabant en
een zuidelijk plukje Gelderland, die afgelopen jaar
– nota bene het jubileumjaar van de keten – zo’n
beetje alle prijzen heeft gewonnen die er te winnen
vallen. Waarvan de opvallendste denk ik wel is:
winnaar van het GfK-kerstrapport 2013, vóór AH
XL en Jumbo.
Maar dat is niet de enige prijs. De afgelopen jaren
heeft Jan Linders prijs na prijs gewonnen: al vier
jaar lang de beste verssupermarkt van Nederland
(GfK-versrapport), duurzaamste supermarkt
(GfK-duurzaamheidsrapport), best gewaardeerde
acties (GfK-meting), beste speciaalbiersupermarkt
(schapimago-onderzoek GfK) en beste in de
categorie supermarkten van de ABN Amro Retail
Jaarprijs.
Tijd om een kijkje te nemen in Lent, de nieuwste
van Jan Linders, onder de rook van Nijmegen.
De Jan Linders in Lent ligt in een nieuwe wijk,
waar nog druk gebouwd wordt.
Het is een overzichtelijke, niet heel grote winkel.
Een voordeel omdat ‘wij Nederlanders’ niet van
hele grote winkels houden. En al helemaal niet
nu we weer vaker kleine boodschappentrips gaan
doen.
Je komt binnen op een grote en tegelijk overzichte-
lijke versafdeling. Groot omdat er niet alleen verse
agf ligt, maar ook omdat de lage vleeskoelingen er
direct naast liggen, net als de maaltijdpakketten
trouwens. Zo kun je snel je hele maaltijd bij elkaar
vinden.
Daarnaast vallen de grote borden en kaarten
op met agf ‘uit het land van Jan Linders’, met
daarop de voorbeelden van de streekproducten
die beschikbaar zijn, zoals – zie ik hier – prei uit
Schaijk. En bepaalde stukken rundvlees komen
van runderen die in alle ruimte en rust grazen in
de Limburgse en Brabantse natuurgebieden.
Naast de avondmaaltijd speelt Jan Linders ook op
ambachtelijke wijze in op het lunchmoment. Jan
Linders-medewerkers beleggen de broodjes daar
ter plekke. Tussen 11.30 en 14.00 is het ‘lunchtime’
en krijg je een gratis vers te persen sapje bij je vers
belegde broodje cadeau. Dit neem je mee in een
papieren lunchzakje. Zat er maar zo’n winkel naast
ons kantoor. Aan diezelfde counter worden de
rest van de dag pizza’s vers belegd en elke zaterdag
VleursvloerGemiste kansen, rariteiten, misvattingen en flaters (en ook goeie zetten!) uit het oogpunt van een
weldenkende shopper. De rol van weldenkende shopper wordt ‘gespeeld’ door Evelyn van Leur,
partner bij de Category & Trade Company. Reageren? Mail [email protected]
is het ‘pizzaterdag’, waarbij de tweede pizza voor
de halve prijs is. Proeven kun je er ook, weer een
lokale held: het abdijbroodje staat er nu. Weer zo’n
naam die je nieuwsgierigheid prikkelt.
Tegenover deze balie staat een grote presentatie
met biologische producten. In deze winkel worden
bovenmatig veel biologische producten verkocht.
Zal met het verzorgingsgebied te maken hebben.
En dan kom ik bij de eieren, meestal een vergeten
meter ergens in de supermarkt. Zo niet bij Jan
Linders. Opvallend gepresenteerd op de versafde-
ling tussen het brood en het vlees staat een grote
presentatie verse eieren. Verse eieren? Ja verse
eieren. Losse eieren, er staat een groot bord boven
met de datum waarop de eieren gelegd zijn: dat
is de dag vóór mijn bezoek: dus zo vanaf de boer
naar de winkel. Je kunt ze zelf in een doosje doen,
4 of 6 eieren. Mooi voorbeeld van vers.
Navraag leert me dat die versartikelen zo vers zijn
doordat elke winkel van Jan Linders dagelijks vóór
9 uur die versartikelen aangeleverd krijgt.
Heb ik wat aan te merken? Doorgaans wel, maar
hier eigenlijk niet. Ik heb zelf natuurlijk ook bood-
schappen gedaan. En, altijd op zoek naar bijzonder
eten, kwam ik bij de vriezer met de vleesspeciali-
teiten: lam, hert, zwijn, haas en krokodil. Ik kon
de krokodil niet laten liggen. De afdelingschef
was blij dat ik het meenam, met de kerst loopt het
prima, maar nu niet meer. Als er een korting op
had gezeten, zou die vriezer zo uitverkocht zijn,
denk ik. Straks wordt die vriezer omgebouwd voor
barbecueproducten.
Ik begrijp het wel, die prijzen en de versformule
van het jaar. Jan Linders weet wat de consument
bezighoudt. De keten zet dat om in mooie as-
sortimenten, rekening houdend met de wensen
en zorgen van de consument van vandaag, zoals
herkomst, duurzaamheid en versheid duidelijk
aangegeven. Het smaakt bij voorbaat al beter. En
dat zal zich vast in een groei van het aantal klanten
en van de omzet doorvertalen. ■
65 Vleursvloer 65 07-04-2014 12:23:44
66FoodPersonality april 2014
FORMULEATLAS: HOORN
De gemeente Hoorn telt ruim 71.000 inwoners. Hiervan wonen circa 64.000 mensen in de stad Hoorn. De overige ruim 7.000 komen uit de twee omlig-gende kernen Blokker en Zwaag. Het totale winkelvloeroppervlak (wvo) aan supermarkten in Hoorn bedraagt circa 17.340 m² verdeeld over 17 supermarkten. Elke inwoner van de gemeente Hoorn heeft daarmee 0,24 m² supermarkt tot zijn beschikking. Landelijk gezien ligt dit gemiddeld op ongeveer 0,23 m² per inwoner. De supermarktdichtheid in Hoorn is dus gemiddeld.
De formule-atlas van FoodPersonality: maandelijks worden
van een stad, dorp of ander marktgebied de kenmerken
beschreven en de in het gebied actieve supermarkt-
formules. De gegevens zijn afkomstig van BVDW, een in
winkelonderzoek gespecialiseerd bureau.
Actueel overzicht supermarktaanbod in de gemeente Hoorn
Supermarkt(en) Winkelcentrum m² in WVODekaMarkt De Korenbloem 2.500
Albert Heijn Van Dedemstraat 1.980
DekaMarkt Grote Beer 1.450
Deen De Huesmolen 1.350
Deen Vredehofstraat 1.310
Deen Stan Kentonhof 1.200
Deen Westerblokker (Blokker) 1.100
Deen Aagje Dekenplein 1.000
Deen Dorpsstraat (Zwaag) 900
Vomar Betje Wolffplein 900
Lidl Clausplein 900
Lidl De Huesmolen 900
Aldi Rondeelstraat 750
Aldi Dubbele Buurt 550
Deen Gemma Frisiushof 450
Deen Grote Noord 400
Aldi Westerblokker (Blokker) 400
Ekoplaza Kleine Noord 200
TOTAAL 18.240
Gebruikte bronnen: Gemeenten Hoorn, HBD, bewerking BVDW
Berekening (bij benadering) distributieve ruimte supermarktaanbod HoornBesteding per hoofd (HBD, BVDW) € 1.890
Inwoners verzorgingsgebied 71.400
Koopkrachtbinding 95%
Omzet verzorgingsgebied € 128 miljoen
Toevloeiing koopkracht 10%
Omzet toevloeiing € 13 miljoen
Totale omzetclaim € 141 miljoen
Bestaand aanbod in m² wvo 18.240
Gemiddelde vloerproductiviteit (HBD) € 8.300
Maximaal mogelijk aanbod in m² wvo 17.000
Distributieve ruimte in m² geen
Gebruikte bronnen: waarneming op basis van locatiebezoek BVDW
DeenHoorn is de thuisbasis van supermarktketen Deen. Het hoofdkantoor en het distributiecentrum zijn gesitueerd op het industrieterrein Hoorn ’80 en van daaruit heeft de afgelopen jaren een forse expansie plaatsgevonden met tegenwoordig zelfs supermarkten in Amsterdam, Amstelveen en Almere. In de gemeente Hoorn is Deen dominant aanwezig in het lokale supermarkt-landschap met maar liefst acht winkels en in totaal ruim 7.700 m² wvo. De grootste supermarkt van Deen is die in winkelcentrum De Huesmolen (in de wijk Risdam) met 1.350 m² wvo, gevolgd door de Deen aan de Vrede-hofstraat met ruim 1.300 m². Naast winkels met vrij traditionele super-marktmaten, heeft Deen ook twee kleinere winkels in Hoorn, waarvan één centraal gelegen in de binnenstad aan de Grote Noord (400 m²). De kleinste supermarkt van Hoorn (Ekoplaza) is eveneens gesitueerd in de binnenstad: met 200 m² aan de Kleine Noord.
Alle segmenten bediendDe grootste supermarkt in de gemeente is die van Dekamarkt in winkelcen-trum De Korenbloem. Deze moderne supermarkt telt in totaal 2.500 m² en bedient in hoofdzaak inwoners van de Risdam en deels van de kern Zwaag. Mede vanwege de sterke aanwezigheid van Deen, beschikt landelijk markt-leider Albert Heijn over ‘slechts’ één supermarkt in Hoorn. Deze supermarkt ligt aan de rand van de binnenstad, nabij het station en het ziekenhuis en omvat in totaal bijna 2.000 m².In totaal zijn er vijf discountsupermarkten gevestigd, waarvan twee ves-tigingen van Lidl en drie supermarkten van Aldi (één daarvan in de kern Blokker). Ondanks de dominantie van Deen beschikken inwoners van de ge-meente Hoorn over een breed palet aan supemarktformules. Alle segmenten worden bediend. Een aantal veel voorkomende formules ontbreken in het beeld, zoals Jumbo en Plus. Dit is grotendeels te verklaren door het feit dat Hoorn de bakermat is van Deen en dat deze supermarkt hier een bijzondere en sterke marktpositie inneemt.
Geen marktruimteHet totale omzetpotentieel van supermarkten in Hoorn bedraagt circa € 141 miljoen. De toevloeiing wordt geraamd op maximaal 10%. Er is een vloerproductiviteit becijferd van ongeveer € 7.700,- en deze ligt onder de landelijke HBD-norm. (circa € 8.300,-). Op basis daarvan kan verkennend worden geconcludeerd dat de lokale supermarktstructuur redelijk goed functioneert en dat vraag en aanbod vrij goed in balans lijken te zijn. Dit blijkt ook uit een indicatieve berekening van de marktruimte; het maximaal mogelijke aanbod is wat lager dan het daadwerkelijke bestaande supermarkt-aanbod in m² wvo.
Toekomstige krimpVoor de hele gemeente geldt dat het inwonertal vanaf 2015 zal krimpen. Dit betekent een afnemend draagvlak voor voorzieningen, waaronder dus ook supermarkten. Gelet op het bestaande supermarktaanbod en de bijbeho-rende metrages, zal het in de toekomst voor een aantal supermarktlocaties noodzakelijk worden om een sprong in schaalgrootte te maken. Het gaat dan met name om de supermarktlocaties die op dit moment een oppervlakte van minder dan 1.000 m² hebben en niet gelegen zijn in de binnenstad van Hoorn. ■
66 Formule-atlas 66 07-04-2014 15:56:50
67FoodPersonality april 2014
Nu steeds meer supermarkten bezig zijn met
e-commerce, zal ook het aantal nieuw te openen
afhaalpunten naar verwachting sterk groeien.
Afhaalpunten zullen veelal in de bestaande
supermarkten zelf (store-based) worden gereali-
seerd, maar ook op makkelijk bereikbare locaties
langs doorgaande routes (stand-alone). Albert
Heijn loopt hierin met zijn Pick Up Points (PUP’s)
voorop.
Voor gemeenten is de detailhandelsvisie bij uitstek
het middel om grip te houden op waar deze PUP’s
zich vestigen. Van een eenduidige juridisch-
planologische verankering is daarbij vooralsnog
geen sprake. Gemeentelijke detailhandelsvisies die
uitgaan van een omnichannel-benadering bestaan
hoegenaamd niet. Door een gebrek aan landelijke
regels ligt het gevaar van sterk uiteenlopende
beleidsregels in gemeenten op de loer.
Gemeenten niet klaar voor Pick Up PointsAl die nieuwe stand-alone afhaalpunten moeten
planologisch ingepast worden in bestemmings-
plannen. Daarbij zullen gemeenten ernaar stre-
ven dat er geen schade wordt aangericht aan de
bestaande detailhandelsstructuur maar ook aan
het functioneren van bedrijventerreinen, waar
veel toekomstige PUP’s verwacht worden.
Negatieve omzetconsequenties van e-commerce
voor met name buurt- en wijkwinkelcentra kun-
nen tot gevolg hebben dat deze centra in hun
voortbestaan worden bedreigd, waardoor het
voor inwoners niet meer mogelijk is om binnen
een redelijke afstand hun dagelijkse boodschap-
pen te doen. De rechter heeft inmiddels erkend
dat de overheid op dit soort ontwikkelingen mag
sturen voor zover het levensmiddelen betreft
en dat is precies waar het bij afhaalpunten van
supermarkten om gaat.
Tot nu toe trekt met name de invloed van
afhaalpunten op winkelgebieden veel aandacht.
Die aandacht zal in toenemende mate ook voor
bedrijventerreinen en andere werklocaties gaan
gelden. Afhaalpunten kunnen namelijk ook daar
ongewenste effecten hebben. Op bedrijventer-
reinen waar nauwelijks consumenten komen
en waar ruimte schaars is, kunnen PUP’s voor
verstoring zorgen. Een sterke vermenging van
personen- en vrachtverkeer kan (veiligheids)
problemen opleveren. Ook op locaties waar
industrie, logistiek en handel domineren, zijn af-
haalpunten minder gewenst. Er is steeds minder
ruimte voor traditionele en grootschalige vormen
van bedrijvigheid. Ook op bedrijventerreinen
wordt een goede afweging dus steeds belangrijker,
terwijl gemeenten hierop nog maar nauwelijks
beleid hebben ontwikkeld. ■
LocatienieuwsMaandelijks een overzicht van openingen, uitbreidingen, opheffingen en de planvorming van
supermarktlocaties. Tips? Mail de redactie: [email protected]
WAGENINGEN – De gemeente werkt mee aan een plan voor een nieuwe
supermarkt aan de Geertjesweg. Gemeente en initiatiefnemer Brisck heb-
ben daartoe een contract getekend. Op de hoek Geertjesweg-Nobelweg
is nu nog het rouwcentrum van Monuta gevestigd, met bijbehorende
parkeerplaatsen en groenvoorziening. Brisck heeft een plan ingediend voor
de realisatie van een supermarkt op die plaats. Brisck is op dit moment in
onderhandeling met twee supermarktketens. Het is de bedoeling om eind
2016 de deuren van de nieuwe supermarkt te openen.
HUISSEN – Het centrumplan voorziet in de bouw van een nieuwe super-
markt voor Albert Heijn aan de Langestraat – de locatie van de huidige
Hema - en verbouw van het voormalige Albert Heijn-pand aan de Markt.
De te realiseren nieuwbouw wordt onderdeel van de straatwand van de
Langestraat, de hoofdstraat van de Huissense binnenstad. De supermarkt
loopt door tot aan de Weverstraat.
RIJSBERGEN – Lidl vestigt zich op de hoek van de Risten en St.-Bavostraat.
Na de sluiting van Super De Boer had Rijsbergen nog maar één supermarkt:
de Plus aan het Lindekensplein. De gemeente kijkt sinds 2010 naar de
mogelijkheden van de combinatie detailhandel en woningbouw op het
voormalige terrein van Brabant Chemie. Van woningbouw is vanwege de
slechte markt vooralsnog geen sprake, wel dus van een nieuwe supermarkt.
DRUTEN – De nieuwe Hema aan de Markt is deze maand geopend. Het
daardoor vrijgekomen pand aan de Heuvel wordt een Plus-supermarkt. Pro-
jectontwikkelaar Giesbers sloot ruim een half jaar terug al een huurcontract
met Plus Retail. Giesbers gaat het pand en de twee naastgelegen winkels
(van Hans Anders en Filmclub) verbouwen en met 500 m² uitbreiden voor
de huisvesting van de Plus van ondernemer Gubbels die zich nu aan de
Raadhuisstraat bevindt. Voor dat laatste pand is nog geen nieuwe bestem-
ming gevonden.
STEIN – Het nieuwe winkelcentrum in het dorp gaat naar verwachting in
augustus 2015 open. Dat heeft ontwikkelaar Kibo bekend gemaakt. Op
drie punten wijkt het plan af van het oorspronkelijke centrumplan uit 2012,
dat niet haalbaar bleek omdat financiering van zestig zorgwoningen niet
rondkwam. De belangrijkste aanpassing is dat supermarkt Aldi is gesitueerd
op het Raadhuisplein en daarmee net buiten het winkelcentrum komt te
liggen, waar Jumbo wél onderdak krijgt.
ASSEN – De Aldi aan de Groningerstraat wordt volledig vernieuwd. Aldi
gaat op de huidige locatie een nieuwe en grotere winkel bouwen. Om dit
mogelijk te maken, verhuist de supermarkt tijdelijk naar de Weverstraat op
het industrieterrein. Aldi trekt hier in het pand van nu Maxx en voorheen
Formido. De verhuizing moet al binnen enkele weken plaats vinden. Aldi wil
eind 2014 terugkeren op de huidige maar dan volledig vernieuwde locatie.
HARLINGEN – Klaver Vastgoed gaat het winkelcentrum Kimswerda in op-
pervlakte verdubbelen. Dat is de ontwikkelaar overeengekomen met de
gemeente. De totale winkeloppervlakte van 4.500 m² wordt met 5.000 m²
uitgebreid. Huidige huurders zijn onder meer Plus, Action, Bristol en Lidl.
Het aantal parkeerplaatsen zal worden uitgebreid van 180 naar 400 plaat-
sen. Van de winkeluitbreiding is inmiddels al 50% verhuurd. Door de uitbrei-
ding zou ook het metrage van het supermarktaanbod worden vergroot.
ULFT – Albert Heijn opent een vestiging in een nieuw te bouwen pand
op een nu nog braakliggend terrein aan de Veldstraat. De bouw van de
supermarkt is afgelopen maart van start gegaan. De supermarkt zal naar
verwachting begin 2015 de deuren openen. Met de komst van Albert Heijn
wordt de regionale winkelfunctie van Ulft beter op de kaart gezet, zo is de
verwachting. De nieuwe supermarkt maakt deel uit van het centrumplan
van Ulft.
67 Locatienieuws-Open 67 07-04-2014 15:09:38
68FoodPersonality april 2014
PRODUCTNIEUWS
Nieuw: AA Drink HydrationDit voorjaar doet AA Drink van zich spreken door een geheel nieuwe, innovatieve sportdrank op de markt te brengen. Deze nieuwe sportdrank zal in Nederland en België worden gelanceerd onder de naam AA Drink Hydration.
De belangrijkste eigenschap van deze splinter-nieuwe AA Drink-variant is het feit dat deze geen suikers bevat en slechts één calorie per 100 ml. Hiermee speelt AA Drink in op de behoefte aan een sportdrank voor de bewuste sporter anno nu. AA Drink Hydration biedt evenwel nog steeds 100 % hydratatie en kan zowel voor, tijdens als na het sporten worden gebruikt. Deze nieuwe vari-ant is bovendien extra bijzonder omdat het nog steeds de vertrouwde smaak van High Energy bevat, alleen nu zonder suiker!
Ook het eigentijdse verpakkingsontwerp van Hydration spreekt aan. Een licht zilveren, robuust ogend design met de prominente ‘zero sugar’ aanduiding. AA Drink Hydration zal zowel in 0,33 ltr. als in 0,5 ltr. op de markt worden gebracht. ■Inlichtingen: United Soft Drinks, 030 – 241 05 90 (www.aa-drink.com)
Duvel Moortgat heeft de Duvel Mini gelanceerd, een grootse toevoeging aan het assortiment van deze familiale, Belgische speciaalbierbrouwerij. Met dezelfde vertrouwde en gewaardeerde smaak als het welbekende bier, bevat elk flesje Duvel Mini 18cl in plaats van 33cl. De onweerstaanbare kleine Duvel wordt op de markt gebracht voor liefhebbers van karakteristieke smaken.
Met Duvel Mini kan er van alle verschillende mooie momenten van de dag extra genoten
Wegens het succes van voorgaande jaren organiseert Dr. Oetker Wolkentoetje ook dit jaar weer de luchtige uitjes-campagne.
Consumenten sparen van week 15 t/m 26 door middel van actiezegels op de verpakking voor een 2e luchtige uitje gratis, zoals een luchtballonvaart, indoor skydiven of een weekendje weg. Er is voor
Nutella bestaat 50 jaar. Het merk viert dit groots en betrekt haar fans actief bij de wereldwijde campagne. Onder de noemer ‘Nutella – 50 Jaar Vol Verhalen’ kunnen fans hun persoonlijke Nutella-verhalen delen op het speciaal hiervoor ontwikkelde platform, www.nutellastories.com. Speciale verjaardagspotten, opvallende promo-ties op verkooppunten en verschillende commu-nicatieactiviteiten zullen het merk ondersteunen tijdens dit jubileumjaar. De wereldwijde promotie ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan, wordt gecommuniceerd door middel van PR, televisie, social media-ka-nalen en het online platform www.nutellastories.com. Maar deze mijlpaal zal ook veel aandacht trekken op de winkelvloer dankxij de speciale verjaardagsedities van Nutella-potten die sinds begin maart beschikbaar zijn in alle reguliere verkooppunten. Op de potten staat het speciale hartvormige verjaardagslogo dat is opgebouwd uit de kernwaarden van de Nutella-verhalen:
nabijheid, samenzijn, enthousiasme, dynamiek en liefde. Verder vindt gedurende vijf weken in ruim 75 winkels een activatie plaats. Met de speciale Nutella-stand wordt de winkelvloer omgetoverd tot een echte feestruimte. Ook de Nutella-potten worden feestelijk versierd. De internationale campagne eindigt op 18 mei met een groot event in diverse landen. Via een Facebook-actie eind april kan de allergrootste Neder-landse Nutella-fan een VIP arrangement winnen voor het evenement in Parijs. Dit is de fan die het leuk-ste, mooiste of grappigste verhaal op www.nutellasto-ries.com zet. ■Inlichtingen: Ferrero, 076 - 548 26 60 (www.nutellastories.com)
worden: een borrel na het werk, een aperitief bij het diner of tijdens een mooie avond in een grand café. Met Duvel Mini worden nieuwe klanten verleid om het blond speciaalbier te proberen.
Duvel Mini is nu verkrijgbaar bij de supermarkt en in de betere horecagelegenheden en wordt de komende maanden in de markt gezet met een verleidelijke campagne. ■Inlichtingen: Duvel Moortgat, 0570 – 66 09 60 (www.duvel.com)
Grootse introductie: Duvel Mini
2e luchtige uitje gratis met Dr. Oetker Wolkentoetje!
50 jaar Nutella: campagne met fans
ieder wat wils, waarbij de korting kan oplopen tot € 250,-. Elke actieverpakking bevat één actieze-gel en vanaf zes actiezegels ontvang je al een 2e luchtige uitje gratis. Zorg daarom voor voldoende voorraad. De promotie wordt intensief op tv en online ondersteund. ■Inlichtingen: Dr. Oetker Nederland, 033 – 451 79 00 (www.wolkentoetje.nl)
68-69 Prod.nieuws 68 07-04-2014 12:24:22
PRODUCTNIEUWS
69FoodPersonality april 2014
Senseo Up, padsmarkt up?Senseo komt met het kleinste apparaat tot dusver.
De nieuwe Senseo Up biedt koffieliefhebbers
gemakkelijk en snel heerlijke koffie in combinatie
met een jong en dynamisch design. De smaak-
beleving wordt helemaal compleet met een reeks
koffiemelanges van hoge kwaliteit, waaronder
de recent geïntroduceerde Senseo Intense-
koffiepads. Een kopje koffie is met de Up nog
makkelijker gezet doordat men direct voor een
normale koffie of een sterkere, kleine kop koffie
kiest zónder deze eerst te moeten aanzetten met
een separate aan/uit knop.
De Senseo Up heeft een strak en chic design
en een hoogte van slechts 22,6 cm, iets groter
dan een pak Senseo koffiepads. Het apparaat is
ontworpen voor mensen met een voorkeur voor
een moderne stijl, minimalistische vormgeving
en heldere kleuren: Deep Black, Deep Black /
Red, Titanium, Monza Red, Marine Blue en Foxy
White.
De optie om direct de kopgrootte te selecteren
stelt koffieliefhebbers in staat optimaal te genie-
ten van een perfecte kop koffie. Bij de modellen
in het hogere prijssegment is het mogelijk elke
gewenste kopgrootte in te stellen. Bovendien is
Senseo Up energiezuiniger omdat hij zichzelf
direct uitzet na gebruik.
De introductie van de Up kan de koffiepadsmarkt
een nieuwe impuls geven.
De vier koffiemelanges van Senseo Intense zijn
geïnspireerd op de rijke Italiaanse koffiecultuur
en hebben stuk voor stuk een eigen signatuur.
De blends zijn extra fijn gemalen en de intense
branding vervolmaakt de krachtige
smaak en het rijke aroma. De Intense-collectie
bestaat uit Intense black, Intense Superior, In-
tense Espresso en Intense Extreme.
De Senseo Up is vanaf deze maand verkrijgbaar
en kost, afhankelijk van de uitvoering, tussen de
€ 89,- en € 99,- (consumentenadviesprijs).
Senseo Intense-koffiepads zijn al in de super-
markt verkrijgbaar en hebben een consumente-
nadviesprijs van € 3,59 voor 28 pads (€ 0,13 per
kop koffie). ■
Inlichtingen: Douwe Egberts, 030 – 297 91 11 (www.senseo.nl)
Deze zomer brengt Santa Maria nog meer authentieke Mexicaanse smakennaar de Nederlandse keukens. Het intro-duceert namelijk drie nieuwe producten binnen het bekende Tex Mex-assortiment.
Santa Maria leeft voor de miljoenen levensge-
nieters die meer smaak aan het leven willen
toevoegen. Door die passie voor smaak is Santa
Maria sinds de vorige eeuw erop toegelegd om
de allerfijnste kruiden en authentieke werelds-
maken in de Europese keukens te introduceren.
Zo creëert Santa Maria verrassende, sensationele
variaties die de maaltijden van elk huishouden
spannend maken.
Santa Maria introduceert binnenkort drie nieuwe
smaakmakers in het bekende en populaireTex
Mex-assortiment:
Deze nieuwe smaken zijn vanaf mei bij diverse
retailers verkrijgbaar.
Ter ondersteuning etaleert Santa Maria sinds
deze maand haar passie voor smaak middels een
voor die extra romige smaak, zijn 100% biolo-
gisch. De biologische croquet is een eerlijk en
puur product, zonder kunstmatig toegevoegde
geur-, kleur-, en smaakstoffen, met een heerlijk
natuurlijke smaak. Het scheutje verse slagroom
en het snufje peper zorgen voor de herkenbare
Kwekkeboom-smaak.
Sinds afgelopen voorjaar kunnen consumenten
ook in de supermarkt terecht voor de enige echte
name in de cafetaria’s en lunchrooms, is Kwek-
keboom al decennia lang een begrip. Het merk
heeft heel veel vaste fans en die kunnen nu in de
supermarkt terecht voor hun favoriete kroket. De
biologische variant is vanaf juni 2014 verkrijg-
baar. ■
Inlichtingen: Royaan, 0343 – 59 66 59 (www.kwekkeboom.nl)
Kwekkeboom introduceert een biologische
rundvleeskroket voor de supermarkt. Alle ingre-
diënten van deze croquet zijn van biologische
oorsprong en het vlees van de croquet draagt het
3-sterren Beter Leven Kenmerk. Eerder al intro-
duceerde Kwekkeboom een draadjesvleeskroket
zonder kunstmatig toegevoegde geur-, kleur- en
smaakstoffen. Met beide introducties speelt
Kwekkeboom in op de groeiende consumenten-
vraag naar smaakvolle producten gemaakt van
verse en eerlijke ingrediënten.
is ontwikkeld met respect voor natuur en dier. In
het productietraject wordt geen gebruik gemaakt
van chemische bestrijdingsmiddelen en de koeien
ontvangen geen preventieve antibiotica. Ze lopen
het grootste gedeelte van het jaar buiten in de wei
van een biologische boerderij. In de weilanden
hebben de dieren alle ruimte voor hun natuur-
lijke kuddegedrag, zoals grazen, herkauwen en
rusten. Dit wordt streng gecontroleerd door het
onafhankelijke instituut SKAL Biocontrole.
en bloem tot de kruiden en het vleugje slagroom
Kwekkeboom introduceert Biologische Rundvlees Croquet
Santa Maria: drie nieuwe Tex Mex-smaakmakers
landelijke tv-campagne. Het hele jaar zal daarin
elke keer een ander Tex Mex-gerecht in de spot-
lights staan om consumenten te inspireren vaker
Mexicaans op het menu te zetten.
De komende maanden staat de bereiding van de
heerlijke Fajita centraal. Fajita is één van de meest
authentieke gerechten uit de Mexicaanse keuken
en deze zomer de ‘hero’ van het assortiment van
Santa Maria! ■
Inlichtingen: Santa Maria, 030 - 602 34 90 (www.santamariaworld.com/nl)
68-69 Prod.nieuws 69 07-04-2014 12:24:26
70FoodPersonality april 2014
PRODUCTNIEUWS
FrieslandCampina: vier merken, één campagneMona, Campina, Boerenland en Optimel vie-ren het gezelligste moment van de dag in een gezamenlijke campagne: de ToetjesToeter.
FrieslandCampina wil met een nieuwe campagne voor de vier merken het toetje weer op de kaart zetten. Het is voor het eerst in Nederland dat vier merken op deze manier de handen ineen slaan engezamenlijk één moment vieren. De TV-commercials van deze toetjescampagne gaan over een ToetjesToeter. De ToetjesToeter laat op een grappige manier zien dat het toetjesmoment een feestje is.Met diverse spots wordt het feestje én de rijke variatie aan toetjes van de Friesland-Campina-merken op een originele manier onder
de aandacht gebracht. De campagne wordt daar-naast online en in de supermarkt ondersteund. De campagne loopt tot eind juni. ■
Inlichtingen: FrieslandCampina, 033 – 713 33 33 (www.youtube.com/toetjestoeter)
Dr. Oetker Kwarktaart Special Edition Samba Sinaasappel
Buisman trakteert!
Inhakend op het WK in Brazilië introduceert Dr. Oetker vanaf week 16 Dr. Oetker Kwarktaart Special Edition Samba Sinaasappel. Deze Special Edition is een heerlijk frisse sinaasappelkwark-taart op een krokante chocoladebodem in een opvallende verpakking met oranje thema.
Dr. Oetker Special Edition zal worden onder-steund op zowel tv als online.
Buisman heeft zijn verpakkingen vernieuwd en en een heerlijke nieuwe smaak toegevoegd: Café au Caramel. Bovendien werkt Buisman nu samen met UTZ Certifi ed en is de koffi e en cacao dus gegarandeerd duurzaam.
Omdat er met Buisman koffi e zoveel meer is om van te genieten, trakteerde Buisman van
Consumentenadviesprijs: € 2,98.Plaatsingsadvies: in de plaats van Dr. Oetker Kwarktaart Special Edition Vanille Speculaas (EAN-code blijft ongewijzigd). ■
Inlichtingen: Dr. Oetker, (033) 451 79 00 (www.oetker.nl)
1 november t/m 15 februari jl. Op iedere portie-verpakking (Latte Macchiato, Café au Caramel, Cappuccino en Hot Chocolate) zat een sticker met een actiecode. Door de actiecode te regi-streren ontvingen consumenten € 1,- retour en maakten ze tevens kans op één van de drie unieke Buisman-fi etsen. De actie was een groot succes.
Buisman is de afgelopen periode op pad geweest om de unieke Buisman-fi etsen aan de winnaars uit te reiken bij de supermarkten waar de portie-verpakking gekocht was. Jan Linders te Brunssum, Jumbo te Duiven en het Poiesz-fi liaal te Appelscha hadden de eer om samen met Buisman de fi etsen uit te reiken. Buisman bedankt iedereen voor de deelname en wenst de winnaars veel fi etsplezier. ■
Inlichtingen: Buisman, 038 – 386 14 00 (www.tijdvooreenbuisman.nl)
FoodPersonality
Onafhankelijk maandblad voor managers in de
levensmiddelenhandel en -industrie
FoodPersonality is een uitgave van:
Shelfl ife Publishing bv
Molenveldlaan 104
6523 RN Nijmegen
Telefoon: 024 – 365 16 70
E-mail: [email protected]
www.foodpersonality.nl
HR 09160015
Abonnementen:
€ 189,- per jaar exclusief btw
Collectieve afname: prijs op aanvraag
Opzegging abonnementen: 2 maanden voor
einddatum van het abonnement
Prijs los nummer: € 19,50 exclusief btw
en portokosten
Abonnementsopgave, klachten
en/of (verhuis)mededelingen:
Vakblad FoodPersonality
T.a.v. Klantenservice
Molenveldlaan 104
6523 RN Nijmegen
Redactie:
Gé Lommen, [email protected]
Dave van Loon, [email protected]
Marieke Venbrux, [email protected]
Redactionele medewerking:
Constant Berkhout
Anke Groenendaal
Pascal Kuipers
Ivonne de Thouars
Jeroen van der Weerd
Verkoop:
Robin Kramp, [email protected]
Vormgeving:
Giesbers Velp, Walter Bouwman, Hans de Vries
Druk:
Koninklijke BDU
Distributie:
PostNL
Auteursrecht
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
in een geautomatiseerd bestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,
door fotokopie of enig andere manier, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
Aansprakelijkheid
Hoewel FoodPersonality met de meeste zorg
wordt samengesteld, kunnen uitgever en redactie
niet aansprakelijk worden gesteld voor mogelijke
onjuiste berichtgeving en/of zetfouten.
ISSN: 0925 – 8051
© Shelfl ife Publishing bv
2014
70 Prod.nieuws - colofon 70 07-04-2014 12:25:13
Den Eelder is een echt familiebedrijf. Het land bewer-ken, koeien melken, zuivel produceren; het is een passie, een manier van leven.Als je dagelijks in en met de natuur werkt, is zorg en aandacht voor duurzaam pro-duceren bijna vanzelfsprekend. Met de inzet van groene energie uit de mest van onze eigen koeien en zonne-energie is den Eelder op weg energie-neutraal te worden. Onze producten worden allemaal gemaakt op de eigen boerderij. De koeienstal staat direct naast de productieruimte, verser kan het niet!
Den Eelder voert als één van de weinige
producenten het keurmerk ‘Echte Boer-
derijzuivel’. Al onze koemelkproducten
dragen dit keurmerk omdat we dagelijks
de verse melk van eigen koeien op onze
boerderij bereiden tot echte boerderijzui-
vel producten. Onze Volle Boerenyoghurt
is in 2013 zelfs Cum Laude uitgeroepen
tot Allerlekkerste van heel Nederland.
Molenachterdijk 3, 5325 KL Well (Gld.)Tel.: +31(0)73 599 1283 - Mail: [email protected] Fb: facebook.com/deneelder - www.deneelder.nl
71 ADVE DenEelder 72 07-04-2014 16:30:54
www.haribo.nl
Haribo introduceert dit voorjaar een nieuw concept bestaande uit 3 vrolijke en frisse producten met een zure bite.
Met deze introductie wil Haribo, marktleider binnen fruitgom, haar
consumenten verrassen met nieuwe smaken. Deze zomer starten
de 360 graden marketingactiviteiten rondom de introductie van dit concept.
Een campagne waar de consument niet om heen kan!
KIDS AND GROWN-UPS LOVE IT SO, THE HAPPY WORLD OF HARIBO
71 ADVE haribo 71 07-04-2014 12:25:40