Ronnie Simons 6/7

Een goed begin met Forza Pré-start 9

Onbehandelde hennen in de praktijk 10/11

‘Het zijn prettige dieren om mee te werken’

Uit

gav

E v

an

FO

RFa

Rm

ER

Sp

luim

vee

ne

de

rla

nd

NR 22015 VOertaal

PLUIM

VEE

inhoud02 Laten zien wat je

doet, wordt steeds belangrijker

03 Column: impact

04 innovatie: van klein idee naar grote impact

05 Column: Yvon Jaspers

06 Reportage: Wij dragen bij aan een duurzamere pluimveesector

08 Fokkerij: De markt is bepalend

09 voorspelbaar topresultaat met Forza Pré-start

10 Reportage: Onbalans is funest voor onbehandelde hen

12 nieuws & tips

‘Laten zien wat je doet, wordt steeds belangrijker’

dit voorjaar wijzigde ForFarmers de

organisatie van haar pluimveeactivitei-

ten en introduceerde daarmee in de

pluimveesector in nederland een nieuw

gezicht: richard dijkstra. Hij stuurt

sinds 1 april de pluimveeactiviteiten in

nederland aan. een relatief nieuwe

sector voor de 35-jarige Fries uit

ureterp. Wat gaat hij precies doen en

waar ziet hij kansen?

Strategie

Waarom pluimvee?

“Wat mij aantrekt aan de pluimvee-

houderij is het innoverende vermogen, de

continue focus op het verbeteren van de

technische resultaten en de kansen die er

zijn voor de kip en het ei om in de

toenemende voedselbehoefte van een

groeiende wereldbevolking te voorzien.

Colofonvoertaal is een uitgave van ForFarmers. voor meer informatie kunt u terecht bij ForFarmers, Lochem. tel. 0573 – 288 800E-mail: voertaal@forfarmers.euwww.forfarmers.nl

Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding.

Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier.

Hoewel ik altijd in de melkveehouderij

werkzaam was, heb ik een brede

interesse en mijn doel was om eens in

een andere sector te kijken.”

Waar ligt je ambitie?

“Het is mijn ambitie om als ForFarmers

de partner te zijn voor pluimveehouders

op het gebied van voeroplossingen en

management. Wij bieden goed voer met

voorspelbaar resultaat voor een

scherpe prijs en ondersteund door

een team van deskundige specialisten.

We zijn continu innoverend en geven

het beste advies voor ieder segment

of concept. Een goed voorbeeld is de

maagscore; daarmee maak je de

aandachtspunten voor een bedrijf heel

concreet.”

aan de consument laten zien wat je doet, kan op veel manieren (foto: marian Claessens)

2

Column

impact

Reageren?mail naar voertaal@forfarmers.eu

Het hoort bij mijn functie om

zowel de markt als de verschil-

lende klantbehoeften goed in

beeld te hebben. Door deze

kennis te combineren met dat

waar wij als ForFarmers goed

in zijn, kunnen we waardevolle

verbeteringen voor de sector

ontwikkelen.

Dat begint soms heel klein, zoals de

proef met Forza Pré-start op één bedrijf.

nog geen jaar later heeft dit product heel

veel tevreden gebruikers in nederland,

België en Duitsland. Of neem de proef

met levende insectenlarven. Praktisch

zitten er nog allerlei haken en ogen aan,

maar door ermee te experimenteren,

vergaren we kennis en komen we verder.

Onbehandelde snavels bij leghennen was

ook een uitdaging. Samen met andere

netwerkpartners zijn we daar vroegtijdig

ingestapt om ervaring en kennis op te

doen. Onze klanten profiteren daar weer

van. Ook pluimveehouders zelf laten zich

niet onbetuigd. ieder jaar weer komen er

bij ons innovatiefonds Farmers for

Farmers geweldige ideeën binnen. vaak

geboren uit de combinatie van praktijker-

varing in de dierhouderij en een grote

passie, bijvoorbeeld voor techniek.

Zo ontstaan ideeën, producten en

toepassingen met impact. En zo zorgen

we er met elkaar voor dat ook een

volgende generatie een boterham kan

verdienen in deze fascinerende sector.

Rinze Exterkate

marketingmanager vleespluimvee

‘Laten zien wat je doet, wordt steeds belangrijker’

“Werken aan een nog beter imago van de

pluimveesector is momenteel een van de be-

langrijkste uitdagingen”, stelt Richard Dijkstra.

Wat merken pluimveehouders van de

organisatieverandering?

“Dankzij de landelijke aansturing van

onze activiteiten staan we nog dichter

bij de klant en kunnen we sneller op

diens wensen en behoeften inspelen.

We profiteren nog steeds van de

schaalvoordelen van de internationale

organisatie – bijvoorbeeld op het gebied

van kennis, innovatie en strategische

samenwerking. En die voordelen

kunnen we nu nog beter doorvertalen

naar de beste prestaties op het individu-

ele pluimveebedrijf.”

Waar zie je belangrijke uitdagingen?

“Werken aan een nog beter imago van

de pluimveesector is een van de

grootste uitdagingen de komende tijd.

verantwoorde dierhouderij en aan de

consument laten zien wat je doet, wordt

steeds belangrijker. We kunnen als

sector trots zijn op het innoverende

vermogen, alleen mogen we dit best

wat meer uitdragen. in de versmarkt

zijn er volop kansen voor concepten.

ForFarmers heeft hier met het succes-

volle concept gildehoen al jaren

ervaring mee. Daarnaast blijven we de

reguliere houderij van vleeskuikens en

legpluivee continu verbeteren om

concurrerend te blijven in de wereld-

markt. Persoonlijk zie ik veel kansen in

het verzamelen en analyseren van

beschikbare data. agroscoop is hier -

voor een perfect middel. De analyse

koppelen we – voorzien van een goed

advies – terug naar de pluimveehouder.

En met de kennis die we zo opdoen,

kunnen we onze voeders verder

verbeteren en waardevolle manage-

mentinstrumenten ontwikkelen waar

ondernemers echt wat aan hebben.

Zo kan een pluimveehouder eerder

bijsturen, het resultaat vooraf beter

voorspellen en dus een beter econo-

misch resultaat genereren.”

aan de consument laten zien wat je doet, kan op veel manieren (foto: marian Claessens)

33

van klein idee naar grote impact

innovatie

een kleine verandering heeft soms een

enorme impact en is daarom het delen

waard. dat is de kerngedachte achter

het innovatiefonds Farmers for

Farmers (iFFF). Het innovatiefonds

stimuleert agrarische ondernemers om

hun ideeën uit te voeren en hun kennis

te delen door tweemaal per jaar

innovaties financieel te ondersteunen.

met dit geld kunnen de ideeën verder

ontwikkeld worden. afgelopen zomer

kregen twee pluimveehouders een

geldprijs uitgereikt: Wout Zanders uit

Oirlo en Josef Jörgens uit het duitse

Spelle.

Breed toepasbare ongediertewering

Wout Zanders, pluimveehouder in het

Limburgse Oirlo ontving de prestigeprijs

van 2.500 euro voor zijn innovatieve

ongediertewering. Door draadmatten,

voorzien van het allerzwaarste weide-

schrikdraad, rondom de stal te bevesti-

gen, weert hij ratten uit zijn stal. De jury

vindt dit een goed alternatief nu het

gebruik van ongediertebestrijdingsmid-

delen flink aan banden is gelegd. Het is

eenvoudig toepasbaar en relatief

goedkoop. Risico op insleep van ziekten

zoals vogelgriep wordt hiermee sterk

verkleind. Het is bovendien een innova-

tie die niet alleen bruikbaar is in de

pluimveehouderij, maar ook in andere

sectoren.

Borstbreedtemeting

Pluimveehouder Josef Jörgens uit het

Duitse Spelle ontwikkelde een methode

om de borstbreedte bij hanen elektro-

nisch te meten. Hij won daarmee de

aanmoedigingsprijs van 1000 euro.

De borstbreedte is een extra indicatie

voor de conditie van hanen. Borstmeting

van hanen op zich is niet nieuw, maar dit

gebeurt nu vooral door hanen op te

pakken en te bevoelen en is dus

subjectief. Elektronische meting levert

concrete waarden op. in combinatie met

gegevens over de diergewichten, de pro-

ductie en het eigewicht kan deze

informatie gebruikt worden als stu-

ringsinstrument voor de voerhoeveel-

heid. Jurylid Hans Bijleveld, redacteur

bij het blad Pluimveehouderij, oordeelt:

“Deze innovatie verdient een aanmoedi-

ging, met de kanttekening dat er meer

kennis moet komen over wat precies te

doen met de uitkomsten van de borst-

breedtemeting.” volgens Hans Klein

Wolterink, accountmanager bij ForFar-

mers, is er al interesse getoond vanuit

de fokkerij. “Het bijzondere van deze

vinding is, dat het ontwikkeld is door

iemand die liefhebberij heeft in elektro-

nica en daarnaast nog eens gevoel voor

dieren. Juist die combinatie is zeldzaam

en dat maakt deze vinding zo interes-

sant voor de praktijk.”

De inzendingen worden door een

vakkundige jury beoordeeld. De jury

bestaat uit: Hans Bijleveld (redacteur

vakblad Pluimveehouderij), Robert

Bodde (chef redacteur rundveehoude-

rij bij vakblad Boerderij), Han Swinkels

(manager viC Sterksel) en Zwier van

der vegte (hoofd praktijkcentrum

aver Heino).

Wie bepaalt of iemand iets wint?

MEER INfoRMatIE

WWW.faRMERsfoRfaRMERs.EU of zELf EEN IdEE INdIENEN?

Het apparaat van Jörgens maakt een objectieve meting mogelijk.

4

De maand juni stond in het teken van

de Relatiedagen in Heijen, Zwolle en

Lochem en de Young Farmers Day in

Lochem. Er werd flink uitgepakt.

Het terrein van ForFarmers veranderde

in een feestlocatie. De poffertjes, frietjes,

suikerspinnen en springkussens vlogen

je om de oren. Er werd gemoedelijk

gebabbeld, handen geschud en bij de

informatiestands werden de laatste

nieuwtjes uitgewisseld.

twee keer per dag leidde ik in de tent

een forumdiscussie met uiteenlopende

ondernemers uit de melkvee-, varkens-

en pluimveehouderij en de plantaardige

sector. maar ook mensen uit de politiek

schoven aan. Er werd enthousiast

gepraat over trots op boeren: ‘Proud to

be a Farmer’. Wat is de rol van de

boeren als het gaat om het verbeteren

van het imago van de landbouw?

Hoe kunnen zij social media inzetten?

Wat zijn manieren om de burger te

betrekken bij je eigen bedrijf? Wat is de

rol van ForFarmers daarin?

met diverse leden uit het directieteam

als sidekick werd dat een gepassioneerd

gesprek met de aanwezigen. niks is

mooier dan mensen die overlopen van

enthousiasme, over hun bedrijf te horen

vertellen. niks is zo inspirerend als

collega’s uit het vak horen praten over

dingen die hen zo succesvol maken.

En als je dan buiten komt, het zonnetje

schijnt en er rolt een hamburgertje van

de barbecue, is menig nederlandse

boer dik tevreden.

Column Yvon Jaspers

top van de wereld

Yvon Jaspers

voor mij persoonlijk was de conclusie

van al die discussies in het land dat de

‘oplossing’ dichterbij is dan je denkt.

Boeren die openstaan voor hun omge-

ving, die af en toe wat buurtbewoners

over het erf hebben lopen, die kinderen

een rondleiding geven, die soms een

fotootje van hun bedrijf twitteren,

krijgen daar zoveel positieve reacties op

dat het smaakt naar meer. natuurlijk

zijn boeren trots op hun bedrijf, maar

als je eens door de ogen van een burger

kijkt naar je eigen boerderij, als je ze

vertelt over de keuzes die je maakt, als

je ze laat ervaren hoe dat boerenbedrijf

werkt, groeit die trots alleen maar.

En terecht, jullie horen bij de top van de

wereld. Dat mag best vaker worden

gezegd. Dat is niet arrogant. Dat is

gewoon waar!

MEER YVoNWWW.tRotsoPboEREN.NL

Kijk hier ook voor een sfeerimpressie

van de Ladies Days en de openhartige

gesprekken die Yvon voerde met de

directie van ForFarmers.

5

‘Wij dragen bij aan een duurzamere

pluimveesector’

Reportage

met de opzet van traag groeiende

kuikens speelt de pluimveesector in

op de maatschappelijke roep om meer

dierwelzijn. deze kuikens zijn afkom-

stig van een mini-moederdier. de

familie Simons in lemelerveld werkt

op haar vermeerderingsbedrijf sinds

2014 met de duurzame moederdieren

van Hubbard (Ja87). Het tweede

koppel zit nu in de stal. Wat zijn hun

ervaringen?

“Duurzaamheid en dierwelzijn spreken

ons enorm aan”, benadrukken Ronnie en

Cindy Simons. “We willen de maat-

schappij laten zien wat we doen en dat

we dat op een verantwoorde manier

doen. Er is veel discussie over dierenwel-

zijn en milieu. Het langzaam groeiende

kuiken is een antwoord hierop vanuit de

pluimvee sector. met het houden van

moederdieren die deze langzaam

groeiende kuikens voortbrengen, dragen

wij ons steentje bij aan een duurzamere

pluimveehouderij.”

mini-moederdieren

24 maart 2014 kwam het eerste koppel

Hubbard Ja87 in de stal. De familie

Simons was het derde bedrijf in

nederland dat met deze dieren aan de

slag ging. Ronnie: “We hebben - als

uitzondering - de dieren zelf opgefokt,

omdat de stallen anders toch leeg

stonden.” Het tweede koppel is weer

zoals gewoonlijk: de hanen en hennen

arriveerden op het bedrijf op een leeftijd

van circa achttien weken, vlak voordat

ze aan de legperiode beginnen.

Simons is positief over de dieren:

“Het zijn kleine hennen, mini-moeder-

dieren. Ze wegen aan het eind van de

Ronnie Simons (l.) is positief over de Hubbard: “Het zijn kleine hennen, maar ze leggen gemiddeld wel meer eieren dan andere rassen.” Rechts gerwin

van ginkel, jr. technisch specialist van PoultryPlus.

6

Bedrijfsprofiel

Ronnie en Cindy Simons vormen

een maatschap met Ronnie’s ou-

ders. Ze hebben drie kinderen en

een vierde is op komst. Het bedrijf

is een gemengd bedrijf met melk-

koeien en pluimvee. De pluimvee-

stallen zijn geschikt voor 9.000

hennen en bijbehorend aantal

hanen. Het melkveebedrijf omvat

130 melkkoeien plus bijbehorend

jongvee. Bij het bedrijf hoort 36

hectare land en ze huren nog vier

hectare bij. Zo’n drie hectare is

in gebruik voor mais, de rest is

grasland.

voeding: in de opfok krijgen de

kuikens vita Forza WelFair Opfok

1 t/m 4. in de vermeerdering wordt

overgeschakeld op vita Forza Wel-

Fair Preleg tot de productie op gang

komt. vervolgens WelFair 1 en vanaf

45 weken WelFair 2. tevens wordt

WelFair Stimulo -voer gevoerd, wat

het eigewicht stimuleert .

resultaten van de hennen op

65 weken:

214 geproduceerde eieren

197 afgeleverde broedeieren

87% gemiddeld bevruchtingspercen-

tage; top op 94%.

41,3 kg voerverbruik

ronde zo’n 2,4 kg, maar leggen gemid-

deld wel meer eieren dan andere

rassen. Ze houden een mooi verenpak-

ket en de schaalkwaliteit blijft tot het

einde toe goed. Het zijn prettige dieren

om mee te werken.”

voerregime

Belangrijk bij de Hubbard Ja87 is een

strak voerregime. De hanen en hennen

moeten gescheiden eten en de hanen

moeten scherp gerantsoeneerd worden.

“Het eerste koppel voerden we de

eerste twee weken in de opfokperiode

onbeperkt, maar de hanen waren toen

al fors gegroeid.” technisch specialist

gerwin van ginkel van PoultryPlus

adviseerde daarom een streng voerre-

gime. in de vermeerdering wordt het

WelFair voer ingezet dat ForFarmers

speciaal voor langzaam groeiende

dieren ontwikkelde. gerwin: “Het

WelFair voer is geconcentreerder dan

gangbaar voer, dit komt de ontwikkeling

van de mini-moederdieren ten goede.

Deze dieren eten minder, maar met dit

voer krijgen ze toch voldoende nutriën-

ten binnen.”

voor- en nadelen

Om de stal geschikt te maken voor

deze moederdieren, moest Simons de

voersystemen aanpassen. Dit bleek een

redelijk goedkope ingreep, want hij

hoefde geen nieuwe voerpannen aan te

schaffen. gunstig voor de pluimveehou-

der is het feit dat dit type moederdieren

minder mest produceert en in een andere

categorie van de mestwetgeving valt.

“Daardoor heb ik een deel van de

productierechten kunnen verleasen.”

Daar staat tegenover dat Simons nu

minder geld per broedei krijgt. “geluk-

kig wordt dit gecompenseerd door een

hogere eiproductie. Het is nu de kunst

om zo veel mogelijk eieren uit een hen

te krijgen, en dat lukt prima.”

‘Het zijn prettige dieren om mee te werken’

Dit type kip vraagt om een strak voerregime.

7

‘de markt is bepalend’Wat is de visie van fokkerijorganisaties

op het traag groeiende kuiken? We

vroegen het vertegenwoordigers van

Hubbard, Cobb en aviagen.

Henri Bel, Hubbard:

“Hubbard is al lang bezig met het

fokken en vermarkten van trager

groeiende rassen. Dat begon bijna 50

jaar geleden in de Franse markt, rond

2000 volgde Engeland en in

nederland is het vanaf 2007 met de

introductie van het ‘Beter leven’

keurmerk pas echt begonnen. met

name met de rassen Hubbard Ja57

en Ja87 bedienen we dit segment. Dit

type moederdier wordt elders al

langer ingezet, o.a. in Japan, Zuid- en

Oost-Europa, Saoedi-arabië en meer

recentelijk de vS. met de ‘Kip van

morgen’ blijft de vraag in nederland

groeien. Zeker sinds de supermarkten

in 2013 besloten hebben om deze kip

als basiskip in hun assortiment op te

nemen. Daarnaast kiezen steeds

meer super markten en bedrijven

zoals KLm, Unilever en Struik Foods

voor scharrelkippen van het ‘Beter-

leven-keurmerk met 1 ster’. als een

vleeskuikenhouder eenmaal met

trager groeiende kuikens begint, wil

hij niet meer terug. Het geeft veel

meer werkplezier. Er is duidelijk

minder uitval en er wordt (vrijwel)

geen antibiotica meer gebruikt, terwijl

het inkomen minimaal gelijk blijft.De

trager groeiende kip wordt voor de

nederlandse supermarkten in heel

rap tempo de standaard.”

Henk Steenblik, aviagen:

“De toekomst van trager groeiende

rassen in nederland is afhankelijk van

retailers; die sturen de vraag. Welke

vormen dit aanneemt, is afwachten.

in nederland neemt de versmarkt

25% van de opgezette vleeskuikens

voor zijn rekening. in Frankrijk ligt het

aandeel langzaam-groeiend-concep-

ten al jaren rond 20% en zie je een

grote diversiteit aan producten.

Bijvoorbeeld leeftijd 49 – 81 dagen,

uitloop en groeisnelheid. in de rest

van Europa is dit nog een niche-

markt. aviagen heeft voor de diverse

concepten inmiddels drie producten:

Ross Ranger, passend in het ‘Kip van

morgen’ concept. Hiervan zijn in

nederland en Duitsland inmiddels

een aantal ouderdierenkoppels

opgezet. Daarnaast Rowan Ranger

dat past in het ‘Beter Leven’ concept.

Ook hiervan zijn in nederland al

enkele ouderdierkoppels opgezet.

En ten slotte Rambler Ranger voor

biologische concepten. De markt zal

uiteindelijk bepalen of deelname aan

‘Kip van morgen’ of ‘Beter Leven’

concepten de pluimveehouder

economisch voordeel oplevert.”

>> Vervolg van pagina 7

Wout van Wolfswinkel, Cobb:

“gevogelte en eieren zijn een

belangrijke bron van proteïne voor de

mens. Cobb wil eraan bijdragen dat

deze essentiële voedingsstof

wereldwijd beschikbaar en voor

iedereen bereikbaar is. Daarvoor

zetten we innovatief onderzoek en

technologie in. Om de wereldbevol-

king te kunnen voeden, is er behoefte

aan efficiënte en rendabele rassen.

toch zien wij toekomst in de traag

groeiende rassen. mede omdat het

antibioticumgebruik bij deze rassen

bijna nihil is. De markt voor traag

groeiende rassen is wereldwijd nog

klein, maar zal komende jaren iets

groeien. Cobb heeft een samenwer-

kingsverband met Sasso, een Frans

pluimveefokbedrijf gespecialiseerd in

Label Rouge. momenteel hebben we

twee commerciële lijnen, CobbSasso

150 en CobbSasso 175. Er wordt

onderzoek gedaan naar nieuwe

lijnen, met name gericht op de ‘Kip

van morgen’. Komend jaar gaan wij

een mogelijk nieuw product testen in

het veld. met de traag groeiende

lijnen van Cobb hebben ondernemers

een keuze. En met een nieuwe lijn

hoopt Cobb met name op voedercon-

versie en karkas opbrengsten te

kunnen concurreren.”

8

‘de markt is bepalend’ voorspelbaar topresultaat met forza Pré-start

voeding

de voedingsbehoefte van een vlees-

kuiken is de eerste 100 levensuren

anders dan in de vijf weken die daarop

volgen. daarom heeft ForFarmers een

nieuwe pré-start ontwikkeld. dit voer

in de vorm van hagelslag zorgt voor een

gezonde opstart en kuikens die beter

presteren. aanvullend hierop biedt

ForFarmers u een stalkaart met

10 handige managementtips.

Een goede start van de vleeskuikens is

een voorwaarde voor een goed

eindresultaat. Om dat te bereiken is

het belangrijk dat de kuikens de eerste

dagen voldoende Forza Pré-start opne-

men. Het streven is 100 gram in de

eerste 100 uur. Een goede opname

resulteert in minder sterfte en een

uniformer en hoger eindgewicht.

management is daarnaast een wezenlijk

onderdeel van een goede opstart.

Daarom heeft ForFarmers een stalkaart

ontwikkeld met 10 handige manage-

menttips.

aanvulling

“Pré-start is een mooie aanvulling

binnen onze Forza-aanpak”, zegt Jaap

Zonneveld, nutritionist vleespluimvee bij

ForFarmers. “Het is exact afgestemd op

de specifieke nutriëntenbehoefte van

een kuiken tijdens de eerste levens-

dagen. De groei van de veren is de

eerste dagen beperkt, mede daarom is

bijvoorbeeld de behoefte aan eiwit en

aminozuren anders dan in de weken

daarna.”

Forza Pré-start zorgt voor een gezonde

goede groei en een lage sterfte. Het

resultaat: een betere opstart en minder

uitval, en dat draagt weer bij aan

voorspelbaar topresultaat met werk-

plezier!

vleeskuikenhouder marc Rensen

uit Raalte heeft zijn laatste rondes

technisch goed gedraaid. volgens

hem ligt het mede aan een goed

begin. al een paar rondes laat hij

zijn kuikens opstarten met Forza

Pré-start. “Het voer is net iets

anders van samenstelling en ik

merk dat ze in die eerste week

toch al net iets beter groeien. De

vertering liep goed, er waren geen

in de praktijk…

darmproblemen. En als het begin goed

is, dan merk je dat in de rest van de

ronde”, vertelt Rensen. “Het voer is ook

fijner waardoor de kuikens het mak-

kelijker opnemen. ik ben in het begin

ietsje meer tijd kwijt omdat ik de eerste

drie dagen extra bijvoer op plaatjes

zodat ook de kleinere kuikens vlot voer

kunnen opnemen, maar je ziet het terug

in de resultaten. ik heb mooie unifor-

mere koppels.”

Gemiddelde cijfers laatste 3 rondes

aantal groeidagen: 36,9

Aflevergewicht (netto): 2,389 gram

groei/dag: 64,57 gram

vC 1500: 1,197

Productiegetal: 401

voetzoolscore: < 50

een goed begin

Forza Pré-start legt de basis voor een goed

eindresultaat.

9

Reportage

de pluimveehouderij stevent af op een

verbod op het behandelen van snavels.

andy Siemons doet inmiddels met het

tweede koppel ervaring op met deze

onbehandelde hennen. Om pikkerij te

voorkomen is het belangrijkste dat de

kippen niet in onbalans raken. voeding

helpt daarbij.

als andy Siemons over de historie van

het pluimveebedrijf vertelt, wekt het geen

verwondering dat deze ondernemer

hennen met onbehandelde snavels in zijn

stallen heeft. vader ad was namelijk 25

jaar geleden al pionier op het gebied van

volièrehuisvesting en heeft altijd openge-

andy en ad Siemons staan open voor vernieuwing. vroegtijdig ervaring opdoen met onbehandelde hennen was dan ook een kolfje naar hun hand.

succes. “Het belangrijkste is dat de

kippen geen stress krijgen. Onbalans is

funest.” alles moet daarom op een

gezonde, probleemloze legperiode zijn

gericht. Dat geldt natuurlijk altijd, maar

als het bij deze hennen mis gaat, zijn de

negatieve gevolgen groter. Onbehandelde

hennen kunnen ook wat agressiever

reageren. Daarom zijn er verschillende

afleidingsmaterialen in de stal te vinden,

zoals haver-emmers (een idee van

Eierhandel van Beek) en pikblokken.

darmstoornissen voorkomen

als alle basisregels voor het houden van

leghennen worden nageleefd, is de kans

staan voor vernieuwingen. De pluimvee-

houders doen samen met een groep

andere ondernemers ervaring op met

hennen met onbehandelde snavels. Het is

een ontwikkeling die volgens andy niet te

stoppen is. Daarom vindt hij het belang-

rijk dat in de sector zoveel mogelijk

praktijkervaring wordt opgedaan.

Afleidingsmateriaal

inmiddels zit op dit bedrijf het tweede

koppel met onbehandelde snavels.

Door de in de eerste ronde opgedane

kennis plus ervaringen van andere

bedrijven en van zijn adviseurs heeft

andy in beeld wat bepalend is voor

‘onbalans is funest voor onbehandelde hen’

10

“Het pakstation was een uitgelezen kans”,

aldus Stefaan en Hermine verhelle.

op problemen al fors verlaagd. immers:

gezonde kippen zijn stressvrije kippen.

Dat gaat over alles: van het lichtregime

en het klimaat tot de opfok en de

kwaliteit van het water. “De kleine

dingen maken het verschil.” Ook ruimte

in de stal is belangrijk, verwacht andy.

Op dit bedrijf zitten de kippen al ruimer

dan gemiddeld en daar verwacht hij nu

voordeel van. Een belangrijk aspect is

het voer. Darmstoornissen voorkomen

is altijd belangrijk, maar zeker bij

onbehandelde hennen: stress kan op de

darmen slaan, maar omgekeerd leiden

darmstoornissen tot onbalans en dus

eerder tot problemen met pikkerij. andy

heeft balen met luzerne in de stal staan

die als indicator gelden voor de darm-

gezondheid. “als het niet helemaal

lekker loopt, zie ik dat aan de luzerne.”

Geheim van de smid

ForFarmers heeft speciaal voer

ontwikkeld om de kans op darmstoor-

nissen te beperken. volgens Jac

matijsen, technisch specialist legpluim-

vee, is de precieze samenstelling het

geheim van de smid, maar geeft het voer

een rustige, goede vertering en betere

darmgezondheid. “Het klinkt eenvoudig,

maar er komt meer bij kijken dan alleen

maar wat meer vezels erin.” Hij ziet dat

dit welzijnsvoer de kans op problemen

verkleint. andy is positief; hij ziet

gezonde hennen die mooi in de veren

zitten. Het is echter lastig vergelijken,

omdat alle onbehandelde hennen nu op

dit voer zitten. Hij overweegt daarom om

in de volgende ronde de helft van de

hennen op dit voer te zetten en de

andere helft op standaard codes van

ForFarmers; dit in samenspraak met de

voerleverancier. niet alleen het voer, ook

het voeren is bepalend voor succes.

“Rond het voeren wordt altijd even de

rangorde bepaald. Daarom willen we

niet te veel voer beurten.”

Snel handelen

De preventieve maatregelen om pikkerij

te voorkomen heeft Siemons aardig in

beeld. net zo belangrijk is het snel

kunnen ingrijpen als het toch mis dreigt

te gaan. Daarvoor beschikt hij over een

aantal middelen waarvan het aanpassen

van het lichtregime een belangrijke is.

Snel handelen is belangrijk, benadrukt

de ondernemer. “En niet doormodderen,

geen halve maatregelen nemen.” vooral

in die omstandigheden is de samenwer-

king met de voeradviseur, dierenarts,

opfokorganisatie verbeek en de

begeleider van eierhandelaar van Beek

cruciaal. “Je moet heel snel kunnen

schakelen.” andy voelt zich gesteund

door zijn adviseurs en kan terugvallen

op een dosis ervaring. Zo heeft

ForFarmers via zusterbedrijf Reudink

veel kennis in huis over de biologische

veehouderij. Dat komt nu goed van pas,

omdat veel principes uit deze sector

bruikbaar zijn voor de gangbare sector.

Bedrijfsprofielandy Siemons heeft samen met zijn

ouders ad en Janny in Roosendaal

(nBr.) een pluimveebedrijf met

100.000 leghennen in een volière-

systeem. De kippen zitten in twee

stallen met een bezetting van 14 tot

15 kippen per vierkante meter.

andy’s vrouw nancy organiseert

sinds 2,5 jaar (kinder)feesten en

bijeenkomsten op het bedrijf. Een

deel van de nOvOgen Brown-hennen

is sinds vorig jaar niet behandeld.

Deze produceren op 66 weken

leeftijd 282 eieren per opgefokte hen

bij een legpercentage van 85 procent.

Bij de behandelde hennen is dat 279

eieren bij 87 procent legpercentage.

De uitval bij de onbehandelde

hennen bedraagt 3,8 procent

tegenover 3,6 procent bij de behan-

delde hennen.

de tijd tikt

in de huidige ronde doen de onbehan-

delde kippen het technisch niet veel

slechter dan de behandelde (zie kader).

maar de productie mag van andy nog

iets omhoog en de uitval omlaag.

De komende tijd wil hij werken aan het

verder verbeteren van de resultaten.

“We zijn met deze ronde heel voorzich-

tig geweest en daarom wat later

opgestart.” Hij wil nu het optimum gaan

zoeken. andy benadrukt nog eens dat de

tijd doortikt. “als we in 2018 aan de

eisen moeten voldoen, hebben we nog

maar één ronde om te proberen.”

Om stress bij de hennen te voorkomen, zijn er

in de stal verschillende afleidingsmaterialen

te vinden.

‘Je moet snel kunnen schakelen’

Nieuwe aanpakmedio 2016 introduceert ForFarmers

een nieuwe voeraanpak speciaal voor

onbehandelde hennen. Er wordt nu

praktijkervaring opgedaan.

We houden u op de hoogte.

11

Nieuwe medewerkers

Marco blind is als accountmanager

legpluimvee aangesteld in Zuid-nederland.

marco is 47 jaar en heeft ruime ervaring in

de agrarische sector, waaronder vijftien

jaar als specialist varkenshouderij.

in midden-nederland is Rick Reimerink (31)

begonnen als accountmanager legpluim-

vee. Rick heeft zowel een Bachelor als

master of Science opleiding genoten en

kiest heel bewust voor een commerciële

functie binnen onze sector.

flip de Groot (31) is in noord-nederland

werkzaam als accountmanager legpluim-

vee voor ForFarmers en werkt daarnaast

een deel van zijn tijd als specialist biologi-

sche pluimveehouderij voor Reudink. Flip

heeft op het ouderlijk legpluimveebedrijf

gewerkt en voor een broederij.

nieuws & tips

Brok’nproat

1015nL

Levende insecten als eiwitbron voor vleeskuikens

Op het proefbedrijf van ForFarmers in

nijkerk krijgen drie groepen kuikens

verschillende percentages van de larven

van de zwarte soldatenvlieg bijgevoerd.

Een controlegroep krijgt een traditioneel

dieet. Omdat deze larven erg eiwitrijk zijn,

wordt tot 75% van een eiwitbron zoals

soja vervangen. “De larven van deze soort

Website PoultryPlus

Samen met de vakgroep entomologie

van Wageningen universiteit onderzoekt

ForFarmers of levende insecten een

geschikte eiwitbron zijn voor vleeskui-

kens. de belangrijkste onderzoeksvraag

is of de kuikens gezond en voldoende

snel groeien in vergelijking met een

traditioneel dieet. daarnaast wordt

bekeken of het bijvoeren van levende

insecten een positieve invloed heeft op

het natuurlijk gedrag van de kippen.

zijn echte alleseters en zijn relatief

makkelijk te kweken”, vertelt albert

Dijkslag, innovatiemanager pluimvee bij

ForFarmers. “Daar zit ook de winst en de

verduurzaming. Deze larven worden

gekweekt op reststromen uit de voedings-

middelenindustrie. Deze reststromen en

de eiwitten daarin zouden anders in

biomassa terechtkomen, nu zijn ze

beschikbaar als voer. En mocht de proef

succesvol blijken, dan hebben we er dus

een alternatieve eiwitbron bij.” Het zal nog

wel even duren voor het bijvoeren van

insecten in de praktijk op grote schaal kan

worden toegepast. “nu is het nog redelijk

kostbaar. maar het is wel een goede

eerste aanzet. als het positief uitpakt,

kunnen we het verder optimaliseren en

een belangrijke stap zetten richting

verdere verduurzaming”, aldus Dijkslag.

PoultryPlus heeft een nieuwe website

gelanceerd. naast allerlei interessante

en nuttige informatie vindt u hier ook

filmpjes van alle opfokkers die met

PoultryPlus samenwerken. neem een

kijkje op www.poultryplus.eu

v.l.n.r.: Rick Reimerink, Flip de groot en marco Blind.