Fons Vitae Lyceum 1914–2014

15
Bronnen van Leven Fons Vitae Lyceum 1914–2014

Transcript of Fons Vitae Lyceum 1914–2014

Page 1: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

Bronnen van LevenFons Vitae Lyceum 1914–2014

Page 2: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

Uit

gev

erij

TH

OT

H B

uss

um

Aad

Str

eefl

and

met

med

ewer

kin

g v

an H

enk

van

Ges

sel

Teks

t h

oo

fdst

uk

9:

Wil

lem

Ko

per

dra

at

CO

LO

FO

N

© 2

015

Fo

ns

Vit

ae L

yceu

m e

n U

itg

ever

ij T

HO

TH

, N

ieu

we

’s-G

rave

lan

dse

weg

3,

140

5 H

H B

uss

um

www.thoth.nl

De

uit

gav

e va

n B

ron

nen

van

Lev

en i

s m

ede

mo

gel

ijk

gem

aakt

do

or

Bo

uw

bed

rijf

Sal

verd

a B

V.

Gra

fisc

he

vorm

gev

ing

Ro

nal

d B

oit

en e

n I

ren

e M

esu

, A

mer

sfo

ort

Lit

ho

gra

fie

Ber

t va

n d

er H

ors

t, B

FC

, A

mer

sfo

ort

Dru

k- e

n b

ind

wer

k

Dru

kker

ij W

ilco

, A

mer

sfo

ort

Foto

’s:

Joh

an B

ickh

off

(p

. 37

en

38

), O

lav

Bij

voet

(p

. 4

6),

H.

Bo

ssin

k (p

. 15

8 e

n 1

66

), A

d v

an D

end

eren

(p

. 16

1),

Ro

bb

ert

van

der

Gee

st (

ach

terfl

ap),

Jo

han

W.

Ko

op

man

s (p

. 16

5),

Wil

lem

Ko

per

dra

at (

p.

180

), O

skar

Maa

rlev

eld

(p

. 18

8 e

n 1

89

),

J. M

ud

(p

. 12

2),

Per

sbu

reau

Jac

k d

e N

ijs

(p.

93)

, A

ad S

tree

flan

d (

pas

sim

), R

uu

d T

aal

(om

slag

), N

ico

le V

oo

rn (

p.

181

en

182

), G

erar

d W

egm

an (

p.

114

) en

Mie

ke W

olt

erin

k (p

. 16

0,

167

en 1

86

).

De

teke

nin

gen

op

de

pag

ina’

s 13

8,

148

, 15

6,

163,

16

4,

170

, 17

2-1

73 e

n 1

76 z

ijn

van

Lo

uis

van

Gei

jn.

De

uit

gev

er h

eeft

ern

aar

ges

tree

fd d

e re

chte

n v

an d

e il

lust

rati

es t

e re

gel

en v

olg

ens

de

wet

teli

jke

bep

alin

gen

. D

egen

en d

ie

des

on

dan

ks m

enen

zek

ere

rech

ten

te

kun

nen

do

en g

eld

en,

kun

nen

zic

h a

lsn

og

to

t d

e u

itg

ever

wen

den

.

Alle

rech

ten

vo

orb

eho

ud

en.

Nie

ts u

it d

eze

uit

gav

e m

ag w

ord

en v

erve

elvo

ud

igd

, o

pg

esla

gen

in

een

gea

uto

mat

isee

rd

geg

even

sbes

tan

d,

of

op

enb

aar

gem

aakt

, in

en

ige

vorm

of

op

en

ige

wij

ze,

het

zij

elek

tro

nis

ch,

mec

han

isch

, d

oo

r fo

to-

kop

ieën

, o

pn

amen

of

enig

e an

der

e m

anie

r, z

on

der

vo

ora

fgaa

nd

e sc

hri

ftel

ijke

to

este

mm

ing

van

Uit

gev

erij

TH

OT

H,

Nie

uw

e ’s

-Gra

vela

nd

sew

eg 3

, 14

05

HH

Bu

ssu

m.

ISB

N 9

78 9

0 6

86

8 6

71 5

Bro

nn

en v

an

Lev

en

Fon

s V

itae

Lyc

eum

19

14–

2014

Page 3: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

IN

HO

UD

Wo

ord

vo

ora

fD

avid

A.

Ass

er

1 De

R.K

. H

BS

vo

or

Mei

sjes

1914

-19

24

Poë

tisc

he

dwep

erig

e lie

fde:

An

ne

Bie

gel

2 Een

lyce

um

aan

de

kad

e19

24-1

927

H

et li

cht

van

de

hem

el

3 Op

tim

ism

e in

een

tijd

van

cri

sis

1927

-19

39

Jo d

e B

oer

en ‘

die

hei

den

se

Oly

mpi

sch

e S

pele

n’

4 De

oo

rlo

g e

n d

e sc

ho

ol

1939

-19

45

Het

mei

sje

met

de

vlag

5 Wee

rbar

stig

e w

erke

lijkh

eid

194

5-19

58

Te L

ourd

es o

p de

ber

gen

6 Kan

tele

nd

tijd

per

k19

58-1

96

8V

rijd

ag 1

apr

il 19

66

7 Een

an

der

e ti

jd19

68-1

981

Een

rag

e in

Kn

oppe

n

8 Do

nke

re w

olk

en e

n n

ieu

w e

lan

1981-

199

7 S

erge

ant

Pep

per’

s Te

ach

ers

Ban

d

9 Mo

der

ne

tijd

en19

97-

2014

‘I

k de

ug’

7 8 28 32 46 48

68

70 87

90

111

114

133

136

154

156

172

174

188

Vo

nd

elst

raat

, 19

24.

Page 4: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

67 W

OO

RD

VO

OR

AF

Op

3 s

ep

tem

be

r 19

14

be

go

nn

en

de

zu

ste

rs F

ran

cisc

an

ess

en

van

He

yth

uys

en

uit

Lim

bu

rg m

et

ee

n R

.K.

HB

S v

oo

r M

eis

jes

in

Am

ste

rda

m,

de

sch

oo

l die

wij

nu

ke

nn

en

als

he

t Fo

ns

Vit

ae

Lyce

um

. In

de

loo

p d

er

jare

n h

eb

be

n d

e z

ust

ers

, d

e o

pe

en

vol -

ge

nd

e s

cho

olle

idin

ge

n e

n d

e a

dm

inis

tra

tie

hu

n d

ag

elij

kse

be

zig

he

de

n n

au

wg

eze

t g

ea

dm

inis

tre

erd

en

ge

arc

hiv

ee

rd.

Dit

arc

hie

f is

uit

ge

gro

eid

to

t e

en

bijz

on

de

r m

oo

ie v

erz

am

elin

g,

die

on

s e

en

go

ed

be

eld

ge

eft

va

n e

en

ka

tho

lieke

sch

oo

l vo

or

ho

ge

r m

idd

elb

aa

r o

nd

erw

ijs in

de

afg

elo

pe

n h

on

de

rd ja

ar.

De

sch

oo

l wa

s a

an

van

kelij

k v

oo

r ka

tho

lieke

me

isje

s va

n g

oe

de

n

hu

ize

be

ste

md

. R

on

d 1

97

0 v

era

nd

erd

e d

at.

Me

isje

s é

n jo

n-

ge

ns

van

alle

ge

zin

dte

n v

on

de

n e

en

pla

ats

op

de

HA

VO

, h

et

VW

O e

n h

et

gym

na

siu

m v

an

Fo

ns

Vit

ae

(B

ron

va

n L

eve

n).

Toe

n d

e s

cho

ol a

llerl

ei r

en

ova

tie

s e

n in

gre

pe

n in

he

t

ge

bo

uw

on

de

rgin

g,

raa

kte

n d

e a

rch

ieve

n v

ers

pre

id.

Ee

n d

ee

l

kw

am

on

ge

sch

on

de

n u

it d

e v

erb

ou

win

ge

n,

me

t n

am

e d

e

he

rin

ne

rin

ge

n a

an

he

t sc

ho

olle

ven

die

do

or

do

cen

t k

lass

ieke

tale

n H

en

k v

an

Ge

sse

l bije

en

ge

ho

ud

en

wa

ren

. H

et

ove

rig

e

de

el b

ela

nd

de

op

zo

lde

r, w

aa

r h

et

ma

teri

aa

l aa

n d

e e

lem

en

-

ten

te

n p

roo

i dre

igd

e t

e v

alle

n.

En

kele

jare

n g

ele

de

n b

eg

on

ou

d-g

esc

hie

de

nis

do

cen

t A

ad

Stre

efl

an

d a

an

ee

n h

ers

tel-

en

re

sta

ura

tie

pro

ject

va

n h

et

arc

hie

f. R

esu

lta

at

van

zijn

we

rk w

as

ee

n g

oe

d g

eo

rde

nd

arc

hie

f, m

et

tal v

an

un

ieke

bro

nn

en

. O

p b

asi

s h

ierv

an

sch

ree

f

hij,

me

t m

ed

ew

erk

ing

va

n H

en

k v

an

Ge

sse

l en

ge

sch

ied

en

is-

do

cen

t W

ille

m K

op

erd

raa

t, d

it p

rach

tig

e b

oe

k B

ron

nen

van

Leve

n.

De

illu

stra

tie

s w

erd

en

on

de

r m

ee

r ve

rzo

rgd

do

or

ou

d-t

eke

nd

oce

nt

Lou

is v

an

Ge

ijn.

Ik b

en

he

n z

ee

r e

rke

nte

lijk

voo

r h

et

resu

lta

at.

Ve

rvu

ld v

an

tro

ts n

od

ig ik

u u

it o

m b

ij h

et

ho

nd

erd

jari

g

be

sta

an

va

n F

on

s V

ita

e d

ee

lge

no

ot

te w

ord

en

va

n d

e b

oe

ien

-

de

ge

sch

ied

en

is v

an

on

ze s

cho

ol.

Drs

. D

avid

A.

Ass

er

Rec

tor

<

Vo

nd

elst

raat

, 19

24.

<

Lesr

oo

ster

19

23-1

924

.

Page 5: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

In e

en g

rote

, b

ruin

e ka

st o

p d

e zo

lder

van

het

Fon

s V

itae

Lyc

eum

lig

t ee

n a

anta

l sc

hri

ften

,

bed

olv

en o

nd

er e

en s

tap

el s

chee

fgez

akte

ord

-

ner

s. D

e ka

ften

dra

gen

op

sch

rift

en a

ls R

ap-

po

rtlij

sten

en

Pri

jsu

itre

ikin

gen

. M

inu

tieu

s is

alle

s g

eno

teer

d.

Mo

nn

iken

wer

k zo

u j

e ze

gg

en,

maa

r h

et i

s h

et w

erk

van

zu

ster

s. D

e zu

ster

s

Fran

cisc

anes

sen

van

Hey

thu

ysen

, d

ie o

p v

er-

zoek

van

de

kath

olie

ke e

lite

van

Am

ster

dam

en d

e b

issc

ho

p v

an H

aarl

em n

aar

Am

ster

dam

zijn

gek

om

en.

Zij

sti

chte

n i

n d

e V

on

del

stra

at

op

nu

mm

er 3

5 d

e ee

rste

kat

ho

lieke

HB

S v

an

Ned

erla

nd

vo

or

mei

sjes

.

In s

epte

mb

er 1

914

beg

int

het

sch

oo

ljaar

met

26

lee

rlin

gen

. D

e H

BS

ken

t d

an n

og

een

dri

ejar

ige

curs

us,

maa

r h

et lig

t in

de

bed

oel

ing

zo s

nel

mo

gel

ijk

tot

een

HB

S m

et e

en v

ijfj

ari-

ge

curs

us

te k

om

en.

De

zust

ers

leg

gen

zie

l en

zalig

hei

d i

n h

un

taa

k o

m d

e sc

ho

ol to

t ee

n

succ

es t

e m

aken

. H

et i

s d

an o

ok

span

nen

d,

als

in 1

919

de

eers

te n

egen

lee

rlin

gen

vo

or

de

HB

S m

et e

en v

ijfj

arig

e cu

rsu

s ei

nd

exam

en

do

en.

Zo

u d

e sc

ho

ol h

et n

ivea

u v

an d

e an

der

e

HB

S-e

n i

n d

e h

oo

fdst

ad b

erei

ken

? D

at b

lijkt

het

gev

al e

n d

e o

plu

chti

ng

is

gro

ot.

Oo

k in

de

volg

end

e ja

ren

lat

en d

e re

sult

aten

nie

ts t

e

wen

sen

ove

r.

Intu

ssen

ken

t d

e sc

ho

ol ee

n s

nel

le g

roei

.

Al in

het

beg

in v

an d

e ja

ren

tw

inti

g k

rijg

en d

e

pla

nn

en v

oo

r d

e b

ou

w v

an e

en n

ieu

we

sch

oo

l

vast

e vo

rm.

Vo

or

de

leer

ling

en v

an d

e V

on

del

-

stra

at m

oet

het

hee

l b

ijzo

nd

er z

ijn

gew

eest

in

een

hu

iska

mer

ach

tig

e o

mg

evin

g les

te

krij

gen

.

Het

is

sow

ieso

bij

zon

der

vo

or

een

mei

sje

om

een

HB

S-o

ple

idin

g t

e vo

lgen

. In

Am

ster

dam

zitt

en n

og

nie

t ve

el m

eisj

es o

p d

e –

sin

ds

188

7 –

gem

eng

de

gem

een

telij

ke H

BS

-en

.

Daa

rnaa

st i

s er

het

Ste

del

ijk

Gym

nas

ium

op

de

Wet

erin

gsc

han

s en

de

eers

te A

mst

erd

amse

Mid

del

bar

e M

eisj

essc

ho

ol o

p d

e K

eize

rs-

gra

cht.

In d

e V

on

del

stra

at n

eem

t h

et k

ath

olie

ke

gel

oo

f ee

n c

entr

ale

pla

ats

in.

Dag

elij

ks w

ord

t

geb

eden

, er

sta

an g

od

sdie

nst

less

en o

p h

et

lesr

oo

ster

en

aan

het

ein

d w

ach

t ee

n g

od

s-

die

nst

dip

lom

a. V

oo

rop

sta

at h

et b

ied

en v

an

go

ed o

nd

erw

ijs

aan

kat

ho

lieke

mei

sjes

. H

ard

wer

ken

, n

auw

gez

eth

eid

en

dis

cip

line

zijn

de

pij

lers

waa

rop

dat

on

der

wij

s is

ges

toel

d.

Het

bie

dt

de

mo

gel

ijkh

eid

een

go

ede

kath

olie

ke

hu

isvr

ou

w t

e w

ord

en e

n e

en d

iplo

ma

van

de

HB

S o

pen

t h

et p

ersp

ecti

ef o

m j

e al

s vr

ou

w

een

maa

tsch

app

elij

ke p

osi

tie

te v

erw

erve

n.

De

nad

ruk

van

het

cu

rric

ulu

m lig

t o

p d

e ex

ac-

te v

akke

n,

waa

rmee

je

een

tec

hn

isch

e o

f m

edi-

sch

e st

ud

ie k

un

t vo

lgen

. V

oo

ral va

n d

ie laa

tste

mo

gel

ijkh

eid

mak

en v

eel m

eisj

es v

an d

e V

on

-

del

stra

at g

ebru

ik.

Zij

wo

rden

de

eers

te v

rou

-

wel

ijke

kat

ho

lieke

art

sen

of

apo

thek

ers

in

Am

ster

dam

.

1 D

e R

.K.

HB

S v

oo

r M

eisj

es

1914

-19

24

<

De

‘Rap

po

rtlij

st’

van

19

17.

Page 6: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

en

die

rku

nd

e t

e b

ek

wa

me

n.

Zij

zal i

n 1

94

2 z

ust

er

Xav

eri

an

a

als

re

ctri

x o

pvo

lge

n.

In a

pri

l 19

14 k

rijg

t g

en

era

al-o

vers

te z

ust

er

Lud

mill

a e

en

be

lan

gri

jke

bri

ef

uit

Am

ste

rdam

: ‘Z

ee

r e

erw

aard

e O

vers

te!

Me

t

alg

em

en

e b

ela

ng

ste

llin

g w

erd

in d

e k

rin

ge

n d

er

Am

ste

rdam

se

Dam

es

he

t b

eri

cht

vern

om

en

dat

bij

Uw

e C

on

gre

gat

ie p

lan

ne

n

rijp

ten

te

Am

ste

rdam

ee

n R

.K.

Ho

ge

re B

urg

ers

cho

ol v

oo

r m

eis

-

jes

op

te

ric

hte

n.

Mis

sch

ien

zal

he

t U

nie

t o

nve

rsch

illig

zijn

te

vern

em

en

dat

die

pla

nn

en

ge

est

dri

ftig

wo

rde

n t

oe

ge

juic

ht

do

or

de

Am

ste

rdam

se v

rou

we

n e

n U

van

hu

n s

ymp

ath

ie v

erz

e-

kerd

ku

nt

zijn

, vo

ora

l wan

ne

er

die

Ho

ge

re B

urg

ers

cho

ol e

en

vijf

jari

ge

cu

rsu

s za

l ge

ven

en

zo

zal

wo

rde

n in

ge

rich

t d

at h

aar

ein

de

xam

en

vo

or

on

ze m

eis

jes

de

to

eg

ang

to

t d

e H

og

esc

ho

ol

zal o

pe

ne

n.

(…)

Do

or

de

ze v

old

oe

n w

ij g

aarn

e a

an d

e o

ns

op

ge

dra

ge

n t

aak,

in h

et

vert

rou

we

n d

at U

zu

lks

nie

t te

n

kwad

e z

ult

du

ide

n e

n h

eb

be

n w

ij d

e e

er,

on

de

r b

etu

igin

g

on

zer

op

rech

te e

n e

erb

ied

ige

ho

og

ach

tin

g,

on

s te

no

em

en

,

nam

en

s d

e A

fde

ling

Am

ste

rdam

van

de

R.K

. D

ioce

san

en

Vro

u-

we

nb

on

d,

Uw

die

nst

will

ige

die

nar

es,

A.

ter

Ho

rst-

Ou

tsh

oo

rn.’

He

t is

ee

n b

ele

efd

e,

ma

ar

oo

k d

uid

elij

ke b

rie

f. D

e H

BS

voo

r M

eis

jes

wo

rdt

ge

pre

sen

tee

rd a

ls o

pst

ap

vo

or

kath

olie

ke

me

isje

s n

aa

r e

en

ma

ats

cha

pp

elij

ke lo

op

ba

an

.

De

inte

nti

e is

er,

ma

ar

nu

he

t g

eld

no

g.

Ee

n m

aa

nd

late

r,

me

i 19

14

, is

de

zelf

de

me

vro

uw

Te

r H

ors

t e

en

va

n d

e t

ien

on

de

rte

ken

aa

rs v

an

de

op

ge

rich

te C

om

mis

sie

va

n B

ijsta

nd

.

In h

aa

r b

roch

ure

ste

lt d

e C

om

mis

sie

da

t d

e e

erw

aa

rde

zu

s-

ters

de

gro

ots

e t

aa

k t

en

ba

te v

an

he

t ka

tho

liek

on

de

rwijs

voo

r m

eis

jes

in d

e h

oo

fdst

ad

me

t e

ne

rgie

ho

pe

n a

an

te

vatt

en

, m

aa

r d

at

da

t a

llee

n k

an

als

de

ka

tho

lieke

n v

an

Am

ste

rda

m h

un

sym

pa

thie

me

t h

et

pla

n b

etu

ige

n.

Ge

vra

ag

d

wo

rdt

ee

n b

ijdra

ge

in d

e k

ost

en

ge

du

ren

de

de

ee

rste

dri

e

jare

n v

an

f 3

00

0,–

pe

r ja

ar.

He

t in

sch

rijf

form

ulie

r, a

chte

rin

de

bro

chu

re,

laa

t o

ok

de

mo

ge

lijk

he

id o

pe

n e

en

kle

in b

ed

rag

te

off

rere

n.

Ba

nk

ier

P.P.

Wie

gm

an

, to

eko

mst

ig s

cho

on

vad

er

van

kath

olie

k p

olit

icu

s C

arl

Ro

mm

e,

is p

en

nin

gm

ee

ste

r.

Op

15

jun

i 19

15 t

eke

nt

ten

ka

nto

re v

an

no

tari

s H

. W

ieg

-

ma

n d

e p

rovi

nci

ale

ove

rste

va

n d

e z

ust

ers

, H

en

rië

tte

Sch

mit

z

– a

ls v

ert

eg

en

wo

ord

igst

er

van

he

t ‘Z

ed

elij

k L

ich

aa

m,

ge

na

am

d V

ere

nig

ing

va

n V

rou

we

n t

ot

be

vord

eri

ng

va

n h

uis

e-

lijk

ge

luk

, g

eve

stig

d t

e H

eyt

hu

yse

n’

– d

e o

ffici

ële

hyp

oth

e e

k-

ak

te v

oo

r h

et

pa

nd

Vo

nd

els

tra

at

35

. E

r w

ord

t f

50

.00

0,–

ge

lee

nd

te

ge

n e

en

re

nte

va

n 5

pro

cen

t. H

et

sch

oo

lge

bo

uw

is

ee

n f

eit

, d

e z

ust

ers

ku

nn

en

ko

me

n.

EE

N K

AT

HO

LIE

KE

EL

ITE

IN

AM

ST

ER

DA

M

In h

et

ge

de

nk

bo

ek

Uit

Go

uden

Bro

n,

ge

sch

reve

n t

er

ge

leg

en

-

he

id v

an

he

t vi

jfti

gja

rig

be

sta

an

va

n d

e s

cho

ol,

sta

at

ee

n t

eke

-

nin

g v

an

te

ken

lera

ar

C.

Tee

uw

isse

: e

en

au

to m

et

zes

zust

ers

en

ve

el b

ag

ag

e o

p w

eg

va

n h

et

We

esp

erp

oo

rt-s

tati

on

na

ar

de

Vo

nd

els

tra

at

om

da

ar

kw

art

ier

te m

ake

n v

oo

r d

e R

.K.

HB

S

voo

r M

eis

jes.

He

t lij

kt

ee

n v

rolij

ke o

nd

ern

em

ing

va

n z

ust

ers

in

de

gro

te s

tad

na

ee

n la

ng

e t

rein

reis

uit

he

t ve

rre

No

ord

-Lim

-

bu

rg.

Aa

n h

un

to

cht

is v

ee

l ove

rle

g in

ho

ge

re k

rin

g v

oo

rafg

e-

ga

an

. H

et

is z

om

er

191

4,

kort

ór

he

t u

itb

reke

n v

an

de

Ee

rste

We

reld

oo

rlo

g.

In N

ed

erl

an

d m

aa

kte

me

n e

en

jaa

r e

erd

er

de

ba

lan

s o

p

van

ho

nd

erd

jaa

r ko

nin

kri

jk.

In d

at

kad

er

we

rd n

iet

alle

en

de

ten

too

nst

elli

ng

De

Vro

uw

, 18

13-1

913

ge

ho

ud

en

, o

ok

de

ka

tho

-

lieke

n –

in d

e m

ind

erh

eid

– a

chtt

en

de

tijd

rijp

vo

or

ee

n

inve

nta

risa

tie

va

n h

un

em

an

cip

ati

e.

Dit

re

sult

ee

rde

in h

et

pre

stig

ieu

ze b

oe

kw

erk

Het

Kath

olie

k N

eder

lan

d 1

813

-191

3:

ter

blij

de

her

inn

erin

g a

an

het

eer

ste

eeu

wfe

est

on

zer

nati

on

ale

on

afh

an

kelij

khei

d.

Hie

rin

wijd

t d

e D

elf

tse

ho

og

lera

ar

Alp

ho

ns

Ste

ge

r e

en

ho

ofd

stu

k a

an

he

t ka

tho

liek

on

de

rwijs

. H

ij sc

hri

jft

da

t e

r p

lan

ne

n b

est

aa

n o

m v

oo

r ‘o

nze

me

isje

s’ in

19

14

ee

n

HB

S t

e s

tich

ten

in A

mst

erd

am

. E

en

en

an

de

r lij

kt

no

g a

f te

ha

ng

en

va

n d

e s

teu

n v

an

de

Am

ste

rda

mse

ka

tho

lieke

n.

Die

kom

t e

r, z

ij h

et

mo

nd

jesm

aa

t.

Ge

du

ren

de

de

tw

ee

de

he

lft

van

de

ne

ge

nti

en

de

ee

uw

be

sta

at

er

in A

mst

erd

am

ee

n u

it W

est

fale

n a

fko

mst

ige

ka

tho

-

lieke

elit

e v

an

te

xtie

lon

de

rne

me

rs e

n (

gro

ot)

win

kelie

rs,

die

hu

n e

ers

te v

est

igin

ge

n r

on

d d

e N

ieu

we

nd

ijk h

eb

be

n.

De

ou

dst

e v

an

de

ze w

inke

ls is

De

win

kel va

n S

inke

l, la

ter

ove

rge

-

no

me

n d

oo

r A

nto

n P

ove

l. A

nd

ere

be

ken

de

na

me

n v

olg

en

:

Vro

om

en

Dre

esm

an

n,

Cle

me

ns

en

Au

gu

st B

ren

nin

km

eije

r,

Pe

ek

& C

lop

pe

nb

urg

, K

reym

bo

rg,

Vo

s e

n L

am

pe

. O

md

at

de

fam

ilie

s g

raa

g z

ien

da

t d

e k

ind

ere

n d

ee

l blij

ven

uit

ma

ken

va

n

de

gro

te k

ath

olie

ke o

nd

ern

em

ers

fam

ilie

, w

ord

en

on

de

rlin

ge

hu

we

lijke

n g

esl

ote

n.

De

lee

rlin

ge

nlij

ste

n v

an

de

R.K

. H

BS

vo

or

Me

isje

s, w

aa

rin

de

fa

mili

en

am

en

va

n d

e v

ad

ers

en

de

mo

e-

de

rs w

ord

en

ve

rme

ld,

vorm

en

hie

rva

n h

et

be

wijs

. In

vlo

ed

rijk

in d

eze

we

reld

zijn

oo

k d

e b

an

kie

rsfa

mili

es

Va

n C

ran

en

bu

rgh

,

Va

n O

gtr

op

en

Wie

gm

an

.

De

ka

tho

lieke

elit

e v

an

Am

ste

rda

m m

oe

t in

19

12 a

an

de

ba

sis

he

bb

en

ge

sta

an

va

n e

en

be

lan

gri

jk in

itia

tie

f. D

e p

laa

ts-

verv

an

ge

nd

e b

issc

ho

p v

an

Ha

arl

em

ric

ht

ee

n v

erz

oe

k a

an

he

t

be

stu

ur

van

de

zu

ste

rs F

ran

cisc

an

ess

en

in h

et

Lim

bu

rgse

He

yth

uys

en

om

in A

mst

erd

am

ee

n d

rie

jari

ge

HB

S t

e s

tich

ten

.

Wa

ars

chijn

lijk

is d

e k

eu

ze o

p d

eze

zu

ste

rs g

eva

llen

, o

md

at

zij

vee

l erv

ari

ng

in h

et

lag

er

en

uit

ge

bre

id la

ge

r o

nd

erw

ijs (

ULO

)

he

bb

en

. M

ee

r d

an

ze

stig

sch

ole

n v

alle

n o

nd

er

hu

n le

idin

g.

Ee

n a

nd

ere

fa

cto

r is

hu

n a

an

we

zig

he

id in

de

Ha

arl

em

se

on

de

rwijs

we

reld

, w

aa

r zu

ste

r X

ave

ria

na

– d

e la

tere

re

ctri

x

van

de

HB

S in

de

Vo

nd

els

tra

at

– v

an

19

10

to

t 19

14

ho

ofd

va

n

de

Ma

ria

sch

oo

l is.

De

co

ng

reg

ati

e,

op

ge

rich

t in

18

35

, te

lt in

19

00

ve

ert

ien

-

ho

nd

erd

zu

ste

rs,

vers

pre

id o

ver

vie

r co

nti

ne

nte

n.

He

t e

ers

te

do

el v

an

de

zu

ste

rs is

om

zic

hze

lf w

eg

te

cijf

ere

n in

ee

n t

ota

le

ove

rgav

e a

an

Go

d.

He

t tw

ee

de

do

el i

s o

m a

po

sto

lisch

te

we

rke

n in

Fra

nci

sca

an

se g

ee

st,

da

t w

il ze

gg

en

‘d

oo

r o

pvo

e-

din

g e

n o

nd

erw

ijs,

do

or

verp

leg

ing

va

n z

ieke

n e

n h

ulp

be

ho

e-

ven

de

n e

n d

oo

r a

nd

ere

ge

est

elij

ke e

n li

cha

me

lijke

we

rke

n v

an

ba

rmh

art

igh

eid

’.

In 1

912

ko

mt

he

t ve

rzo

ek

to

t o

pri

chti

ng

va

n e

en

HB

S in

Am

ste

rda

m b

inn

en

bij

de

zu

ste

rs in

He

yth

uys

en

. M

ari

eke

Sm

it m

aa

kt

in h

aa

r p

rom

oti

eo

nd

erz

oe

k G

elee

rd e

n b

esch

eiden

me

ldin

g v

an

he

t ja

arv

ers

lag

ove

r 19

12 v

an

de

co

ng

reg

ati

e.

Zu

ste

r S

era

ph

ine

sch

rijf

t h

ieri

n d

at

on

de

rwijs

op

ka

tho

lieke

gro

nd

sla

g m

oe

t w

ord

en

aa

ng

eb

od

en

om

de

me

isje

s te

ge

n

ee

n v

erk

ee

rde

tijd

ge

est

te

be

sch

erm

en

.

Me

t a

nd

ere

wo

ord

en

: d

e s

trijd

me

t h

et

op

en

ba

ar

on

de

r -

wijs

mo

et

wo

rde

n a

an

ge

ga

an

en

om

die

str

ijd t

e w

inn

en

mo

et

kw

alit

ati

ef

ho

og

sta

an

d o

nd

erw

ijs w

ord

en

ge

bo

de

n.

Bin

ne

n d

it c

on

cep

t p

ast

de

op

rich

tin

g v

an

ee

n H

BS

in A

mst

er -

da

m,

wa

ar

kath

olie

ke m

eis

jes

die

ee

n H

BS

-op

leid

ing

will

en

volg

en

na

ar

ee

n o

pe

nb

are

HB

S m

oe

ten

. V

oo

r d

e jo

ng

en

s is

dit

oo

k la

ng

he

t g

eva

l ge

we

est

. P

as

in 1

90

9 h

eb

be

n d

e je

zuïe

-

ten

hu

n R

.K.

Gym

na

siu

m (

he

t la

tere

Ign

ati

us

Co

lleg

e)

uit

ge

-

bre

id m

et

ee

n H

BS

.

DE

OP

RIC

HT

ING

VA

N D

E S

CH

OO

L

Aa

nva

nke

lijk

he

eft

he

t b

est

uu

r va

n d

e o

rde

aa

rze

ling

en

. H

et

is e

en

he

le s

tap

: vo

or

he

t e

ers

t e

en

HB

S e

n v

oo

r h

et

ee

rst

na

ar

de

ho

ofd

sta

d.

Bo

ven

die

n b

ren

gt

de

on

de

rne

min

g e

en

fin

an

cie

el r

isic

o m

et

zich

me

e e

n e

r is

ee

n t

eko

rt a

an

zu

ste

rs

die

ove

r d

e b

en

od

igd

e o

nd

erw

ijsk

wa

lifica

tie

s b

esc

hik

ken

. In

1913

kri

jgt

zust

er

Xav

eri

an

a (

al i

n h

et

be

zit

van

he

t d

iplo

ma

M.O

. N

ed

erl

an

ds)

de

op

dra

cht

oo

k e

en

ge

sch

ied

en

isb

evo

eg

d-

he

id t

e h

ale

n.

Va

n z

ust

er

Ro

salie

va

n d

en

Big

ge

laa

r, h

oo

fd v

an

ee

n la

ge

re s

cho

ol i

n A

lme

lo,

wo

rdt

ge

vra

ag

d z

ich

in d

e p

lan

t-

VO

ND

EL

ST

RA

AT

35

Vo

or

de

zu

ste

rs is

de

Vo

nd

els

tra

at

ee

n g

oe

de

ple

k o

m s

ne

l

aa

n h

et

leve

n v

an

de

gro

te s

tad

te

we

nn

en

. H

un

str

ee

kge

-

no

ot,

de

Ro

erm

on

dse

arc

hit

ect

Pie

rre

Cu

ype

rs,

wa

s h

en

vo

or-

ge

ga

an

. D

e b

ou

wm

ee

ste

r va

n h

et

Rijk

smu

seu

m h

ad

de

Vo

n-

de

lstr

aa

t vo

rmg

eg

eve

n m

et

he

ren

hu

ize

n e

n s

tad

svill

a’s.

De

kro

on

op

zijn

we

rk w

erd

de

in 1

87

3 in

ge

wijd

e H

eili

g H

art

kerk

,

nu

be

ken

d a

ls d

e V

on

de

lke

rk.

Da

ar

mo

ge

n d

e z

ust

ers

ge

bru

ik-

ma

ken

va

n d

e p

laa

tse

n d

ie d

oo

r b

ou

wm

ee

ste

r C

uyp

ers

vo

or

zijn

fa

mili

e w

are

n b

est

em

d.

In d

eze

Vo

nd

els

tra

at,

op

nu

mm

er

35

, b

eg

inn

en

de

zu

ste

rs h

un

eig

en

, o

ok

aa

n h

et

He

ilig

Ha

rt

ge

wijd

e c

om

mu

nit

eit

.

Zu

ste

r C

lare

nti

a A

nd

reo

li w

ord

t m

oe

de

r-o

vers

te,

zust

er

Xav

eri

an

a d

ire

ctri

ce v

an

de

HB

S.

De

laa

tste

is w

aa

rsch

ijnlij

k

de

sch

rijf

ste

r va

n d

e K

ron

iek,

ee

n s

oo

rt ja

arv

ers

lag

wa

ari

n d

e

we

de

rwa

ard

igh

ed

en

va

n h

et

klo

ost

er

wo

rde

n o

pg

ete

ken

d.

In h

et

voo

rwo

ord

va

n d

eze

Kro

nie

k g

aa

t d

e s

chri

jfst

er

in o

p d

e

1011

>

De

zust

ers

van

Lim

bu

rg n

aar

Am

ster

dam

.

Teke

nin

g C

. Te

euw

isse

.

Page 7: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

12

He

t h

ere

nh

uis

op

nu

mm

er

35

zie

t e

r p

rach

tig

uit

. In

18

82

wa

s h

et

van

ee

n n

ieu

we

vo

org

eve

l vo

orz

ien

, n

aa

r e

en

on

t -

we

rp v

an

A.L

. va

n G

en

dt,

de

arc

hit

ect

va

n h

et

Co

nce

rt-

ge

bo

uw

. D

e s

chri

jfst

er

van

de

Kro

nie

k is

jub

ele

nd

: ‘H

et

ligt

in e

en

de

r m

oo

iste

ge

de

elt

en

va

n A

mst

erd

am

, vl

ak

bij

he

t

Vo

nd

elp

ark

in e

en

ha

ast

lan

de

lijke

om

ge

vin

g.’

SIS

TE

R,

SO

EU

R,

SC

HW

ES

TE

R

Zo

als

vo

or

alle

sch

ole

n v

oo

r m

idd

elb

aa

r o

nd

erw

ijs in

die

tijd

verp

lich

t is

, m

oe

ten

to

ela

tin

gse

xam

en

s w

ord

en

ge

da

an

. D

ie

vin

de

n o

p 4

juli

191

4 p

laa

ts,

in h

et

pa

tro

na

ats

hu

is v

an

de

Mo

zes

en

ron

kerk

. E

r zi

jn 3

4 a

an

me

ldin

ge

n;

26

lee

rlin

ge

n

sla

ge

n v

oo

r h

et

exa

me

n e

n w

ord

en

aa

ng

en

om

en

. V

oo

r h

en

be

dra

ag

t h

et

sch

oo

lge

ld f

75

,– p

er

jaa

r, e

en

be

dra

g d

at

ove

r -

ee

nko

mt

me

t w

at

lee

rlin

ge

n v

oo

r e

en

ge

me

en

telij

ke H

BS

aa

n

sch

oo

lge

ld m

oe

ten

be

tale

n.

He

t a

an

tal a

an

me

ldin

ge

n v

alt

nie

t m

ee

, m

aa

r h

et

is g

ee

n r

ed

en

om

bij

de

pa

kke

n n

ee

r te

zitt

en

. M

ed

e g

ezi

en

de

be

pe

rkte

ru

imte

is h

et

ee

n v

oo

rde

el

me

t é

én

ee

rste

kla

s te

be

gin

ne

n.

Op

10

se

pte

mb

er

191

4 s

tart

de

sch

oo

l.

De

zu

ste

rs z

oe

ken

hu

n d

oce

nte

n in

ee

rste

inst

an

tie

in

eig

en

re

ligie

uze

kri

ng

, m

aa

r e

r zi

jn n

iet

vold

oe

nd

e b

evo

eg

de

zust

ers

. In

19

14

ku

nn

en

vie

r va

kke

n (

Ne

de

rla

nd

s, E

ng

els

,

Fra

ns

en

sch

oo

nsc

hri

jve

n)

do

or

zust

ers

wo

rde

n g

eg

eve

n.

Vie

r

lera

ress

en

ge

ven

wis

ku

nd

e e

n a

ard

rijk

sku

nd

e,

Du

its,

ha

nd

-

teke

ne

n e

n g

ymn

ast

iek

; d

rie

lera

ren

pla

nt-

en

die

rku

nd

e,

ge

sch

ied

en

is e

n g

od

sdie

nst

.

Ee

n ja

ar

late

r ko

mt

zust

er

Jose

ph

i Sa

lzb

urg

te

r ve

rva

ng

ing

van

me

j. C

. C

ram

er,

die

in v

erb

an

d m

et

ha

ar

voo

rge

no

me

n

hu

we

lijk

on

tsla

g n

ee

mt

als

lera

res

Du

its.

Ee

n e

n a

nd

er

be

te-

ken

t d

at

de

mo

de

rne

ta

len

ge

do

cee

rd w

ord

en

do

or

ee

n d

rie

-

tal z

ust

ers

die

nati

ve s

pea

ker

zijn

: si

ste

r R

osa

, so

eu

r G

en

evi

eve

en

Sch

we

ste

r Jo

sep

hi.

Ve

el v

an

de

leke

nd

oce

nte

n h

eb

be

n o

ok

ee

n w

erk

kri

ng

in h

et

lag

er

on

de

rwijs

of

op

ee

n U

LO.

So

ms

zijn

ze

no

g m

et

ee

n s

tud

ie b

ezi

g e

n n

iet

be

voe

gd

. G

elu

kk

ig

sla

ag

t zu

ste

r R

osa

lie v

an

de

n B

igg

ela

ar

(die

in 1

917

me

t le

s-

ge

ven

be

go

n)

in s

ep

tem

be

r 19

18 a

ls e

ers

te r

elig

ieu

ze in

he

t

lan

d v

oo

r h

et

mid

de

lba

ar

exa

me

n in

de

pla

nt-

, d

ier-

en

de

lf-

sto

fku

nd

e.

Ee

n f

oto

uit

19

23

po

rtre

tte

ert

ne

ge

n le

ken

do

cen

ten

:

zeve

n m

an

ne

n e

n t

we

e v

rou

we

n.

Dit

on

da

nk

s h

et

feit

da

t d

e

zust

ers

ee

n v

oo

rke

ur

voo

r vr

ou

we

lijke

do

cen

ten

he

bb

en

. In

da

t ja

ar

ge

ven

ach

t zu

ste

rs le

s. D

e s

cho

ol t

elt

da

n a

l 16

6 le

er -

ling

en

.

De

be

gin

jare

n w

are

n n

iet

ge

ma

kke

lijk

, zo

als

blij

kt

uit

he

t

ou

dst

e k

asb

oe

k m

et

fin

an

cië

le ja

aro

verz

ich

ten

. V

an

19

14

to

t

1918

kw

am

en

gro

te b

ijdra

ge

n v

an

de

ka

nt

van

Wa

ard

e

Mo

ed

er

en

Mo

ed

er

He

nri

ëtt

e b

inn

en

. In

19

14

dro

eg

en

zij,

als

ee

n s

oo

rt s

tich

tin

gss

ub

sid

ie,

ee

n b

ed

rag

va

n f

68

35

,– b

ij o

p

ee

n t

ota

alb

ed

rag

va

n f

80

87,

–.

Hu

n b

ijdra

ge

n w

erd

en

sn

el

lag

er.

Va

na

f d

e o

pri

chti

ng

kre

eg

de

sch

oo

l va

n o

verh

eid

swe

ge

oo

k e

en

be

sch

eid

en

su

bsi

die

. O

ok

ste

ge

n d

e o

pb

ren

gst

en

uit

sch

oo

lge

ld e

n k

ost

- en

lee

rge

ld v

an

de

inte

rne

n g

est

aa

g.

De

bijd

rag

en

die

de

Co

mm

issi

e v

an

Bijs

tan

d b

ijee

nb

rach

t, s

tel -

de

n t

ele

ur.

Alle

en

in 1

915

we

rd d

e b

eo

og

de

f 3

00

0,–

ge

ha

ald

.

In d

at

jaa

r w

erd

aa

n s

ala

riss

en

va

n d

e le

ken

do

cen

ten

f 2

32

3,–

uit

be

taa

ld.

Aa

nva

nke

lijk

be

sta

at

on

du

ide

lijk

he

id o

ver

de

sa

lari

sse

n

van

de

zu

ste

r-le

rare

sse

n.

In h

et

kla

dsc

hri

ft v

an

mo

ed

er-

ove

r -

ste

Cla

ren

tia

sta

at

op

de

laa

tste

bla

dzi

j ee

n c

ryp

tisc

he

no

titi

e,

mis

sch

ien

ee

n o

verg

en

om

en

ad

vie

s va

n d

e p

ate

rs je

zuïe

ten

van

he

t n

ab

uri

ge

Ign

ati

us

Co

lleg

e,

bij

wie

me

n la

ter

oo

k w

el

te r

ad

e g

aa

t: ‘

Zo

rg d

at

he

t sa

lari

s d

er

zust

er-

lera

ress

en

ove

r -

ee

nko

mt

me

t u

w a

an

gif

te in

de

ste

de

lijke

inko

mst

en

be

last

ing

en

in d

e r

ijksb

ed

rijf

be

last

ing

. W

ij ke

nn

en

aa

n d

e p

ate

r-le

rare

n

ee

n s

ala

ris

toe

va

n f

75

0,–

. D

e z

ust

ers

ku

nn

en

’t

alli

cht

me

t

min

de

r d

oe

n.

Oo

k b

ij ’t

op

en

ba

ar

on

de

rwijs

wo

rde

n v

rou

we

n

lag

er

ge

sala

rie

erd

. D

e d

ire

ctri

ce k

rijg

t f

10

00

,–,

wa

nt

die

wo

rde

n d

oo

r d

e w

et

ha

ar

toe

ge

ken

d a

ls b

ijdra

ge

in h

aa

r

sala

ris.

In d

e b

eg

inti

jd s

che

nke

n d

e z

ust

ers

ge

mid

de

ld f

20

0,–

pe

r ja

ar

aa

n d

e p

ate

rs je

zuïe

ten

, w

aa

rsch

ijnlij

k a

ls w

aa

rde

rin

g

voo

r d

e s

teu

n d

ie z

e v

an

he

n k

rijg

en

en

de

mis

sen

die

ze

op

dra

ge

n.

po

siti

e v

an

de

vro

uw

in h

et

ge

zin

en

in d

e s

am

en

levi

ng

. Z

ij

zie

t a

ls t

oe

kom

stig

e t

aa

k v

oo

r d

e v

rou

w in

de

ee

rste

pla

ats

he

t m

oe

de

rsch

ap

, m

aa

r ‘n

iet

allé

én

als

de

lie

fhe

bb

en

de

,

ted

ere

mo

ed

er’

, m

aa

r o

ok

‘a

ls h

eld

erz

ien

de

, sc

he

rpzi

nn

ige

op

me

rkst

er,

die

vo

lko

me

n o

p d

e h

oo

gte

is v

an

de

bo

eke

n e

n

de

stu

die

s h

are

r k

ind

ere

n’.

Oo

k k

om

t e

en

go

ed

e o

ple

idin

g v

an

de

vro

uw

he

t h

uw

elij

k

ten

go

ed

e.

Hie

rme

e k

an

zij

ee

n b

ete

re p

laa

ts in

de

sa

me

nle

-

vin

g in

ne

me

n.

De

sch

rijf

ste

r h

oo

pt

da

t g

oe

d o

nd

erw

ijs k

an

bijd

rag

en

aa

n d

e o

ntw

ikke

ling

va

n d

e k

ath

olie

ke v

rou

w.

Ze

ein

dig

t in

Fra

nci

sca

an

se g

ee

st:

‘We

str

eve

n e

rna

ar

on

ze le

er -

ling

en

de

ge

est

va

n e

en

vou

d a

an

te

kw

eke

n e

n t

e o

nd

erh

ou

-

de

n,

l er

van

do

ord

ron

ge

n z

ijnd

e,

da

t w

e la

ter

ge

en

op

ge

-

bla

zen

, h

alf

ge

lee

rde

me

isje

s h

eb

be

n a

f te

leve

ren

, m

aa

r

be

sch

eid

en

, fl

ink

on

twik

keld

e v

rou

we

n.’

RU

IMT

E E

N G

EL

D

Als

er

elk

jaa

r e

en

kla

s b

ijko

mt,

is h

et

ge

bo

uw

sn

el t

e k

lein

.

Oo

k z

ijn e

r n

og

de

inte

rne

n (

die

in d

e s

cho

ol ‘

wo

ne

n’)

. In

19

15 z

ijn h

et

er

zes,

ma

ar

vijf

jaa

r la

ter

al m

ee

r d

an

tw

inti

g.

De

inte

rne

n z

ijn v

ee

lal a

fko

mst

ig u

it e

en

ste

de

lijke

om

ge

-

vin

g,

wa

ar

no

g g

ee

n R

.K.

HB

S v

oo

r M

eis

jes

is.

Zo

zijn

er

me

is-

jes

uit

Sn

ee

k,

Alm

elo

, B

red

a e

n R

ott

erd

am

. H

et

kost

ge

ld d

at

zij b

eta

len

is e

en

we

lko

me

aa

nvu

llin

g o

p d

e in

kom

ste

n v

an

de

zu

ste

rs.

In d

e z

om

er

van

19

15 w

ord

t in

de

Ro

em

er

Vis

sch

ers

tra

at

uit

bre

idin

g g

ezo

cht.

He

t b

en

ed

en

hu

is v

an

nu

mm

er

32

wo

rdt

ge

hu

urd

en

er

kom

t vi

a d

e t

uin

ee

n v

erb

ind

ing

tu

sse

n d

e

twe

e g

eb

ou

we

n.

Ee

n ja

ar

late

r vi

nd

t m

en

oo

k o

nd

erd

ak

op

Vo

nd

els

tra

at

6.

Na

he

t ve

rtre

k d

aa

r k

un

ne

n z

es

zust

ers

en

vee

rtie

n in

tern

en

log

ere

n o

p d

e z

old

er

van

he

t n

ab

uri

ge

Sin

t

Be

rna

rdu

sge

stic

ht.

Me

t d

e a

an

koo

p v

an

Vo

nd

els

tra

at

37

op

1 m

ei 1

92

0 w

ord

t e

en

de

fin

itie

ve o

plo

ssin

g v

oo

r h

et

ruim

te-

ge

bre

k g

evo

nd

en

.

In d

atz

elf

de

jaa

r w

ord

t d

uid

elij

k d

at

de

sch

oo

l ja

arl

ijks

op

ee

n a

an

zie

nlij

ke s

om

aa

n s

ub

sid

ie v

an

de

ove

rhe

id k

an

re

ke-

ne

n.

Na

de

be

ëin

dig

ing

va

n d

e s

cho

ols

trijd

in 1

917

ko

mt

min

iste

r va

n O

nd

erw

ijs J

.Th

. d

e V

isse

r m

et

ee

n n

ieu

we

we

t,

wa

ari

n w

ord

t va

stg

est

eld

, d

at

80

pro

cen

t va

n d

e k

ost

en

va

n

he

t b

ijzo

nd

er

mid

de

lba

ar

on

de

rwijs

wo

rdt

verg

oe

d.

Hie

r-

teg

en

ove

r st

aa

t d

at

de

ge

ma

ak

te k

ost

en

bij

de

ove

rhe

id

mo

ete

n w

ord

en

ve

ran

two

ord

en

da

t d

e o

verh

eid

zic

h m

et

he

t

lee

rpla

n e

n h

et

roo

ste

r ka

n b

em

oe

ien

. M

aa

r d

e fi

na

nci

ële

he

me

l lijk

t in

elk

ge

val g

ek

laa

rd.

>

Vo

nd

elst

raat

35.

>

De

leke

nd

oce

nte

n v

an 1

923

.

> K

las

1A,

1920

-19

21.

Page 8: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

Voo

r jo

nge

ns

is s

inds

lan

ge t

ijden

,

Gez

orgd

, ge

wer

kt,

gezw

oegd

, ge

dach

t,

Opd

at h

un

na h

un

stu

diej

aren

Een

zeg

enri

jke

toek

omst

wac

ht.

Een

HB

S s

taat

voor

hu

n o

pen

,

Nie

ts w

ordt

voo

r h

un

su

cces

ges

paar

d,

Een

HB

S o

p R

oom

sch

e gr

onds

lag,

Waa

r w

eten

zic

h a

an g

odsd

ien

st p

aart

.

Doc

h a

an o

ns,

arm

e R

oom

sch

e m

eisj

es,

Hee

ft m

en t

ot n

og t

oe n

iet

geda

cht.

Ach

, h

oort

toc

h n

aar

ons

droe

vig

smek

en.

Hoo

rt t

och

naa

r on

ze d

roev

e kl

ach

t.

Doc

h e

indl

ijk k

lon

k de

ez’

klan

k in

d’o

ren

Van

St.

Fra

nci

scu

s Z

ust

ersc

haa

r.

Toen

wer

d ee

n h

eerl

ijk p

lan

geb

oren

,

En

dra

was

de v

ervu

llin

g da

ar.

Zij

ware

n t

rou

w H

aar

sch

one

roep

ing,

De

zorg

voo

r N

eerl

and’

s vr

ouw

enje

ugd

,

De

taak

, on

s m

eisj

es o

p te

kw

eken

.

In k

enn

is,

wet

ensc

hap

en

deu

gd.

Als

ste

eds

hee

ft G

od H

aar

ijvri

g po

gen

Bek

roon

d m

et h

eerl

ijk,

sch

oon

su

cces

.

Wij

heb

ben

th

ans,

het

geen

wij

wen

sch

en

Een

Roo

msc

he

Mei

sjes

-HB

S.

In ’

t pa

rk v

an

Hol

lan

d’s

Roo

msc

hen

Dic

hte

r,

Om

rin

gd v

an b

loem

en,

groe

n e

n p

rach

t,

Is t

oen

een

sch

oon

geb

ouw

ver

reze

n,

Een

bol

wer

k, s

terk

doo

r R

oom

sch

e kr

ach

t.

Waa

r N

eerl

an

d’s

Roo

msc

he

jon

ge m

eisj

es,

Doo

r on

ze Z

ust

erke

s ge

leid

,

Voo

r ’t

aar

ds g

elu

k en

toe

kom

st w

erke

n

En

voo

r h

et h

eil i

n d

’Eeu

wig

hei

d.

Zo

blo

ei d

an v

oort

nog

tal

van

jare

n,

Bek

roon

d m

et im

mer

mee

r su

cces

.

God

mog

e h

aar

ons

stee

ds b

ewar

en,

On

s’ R

oom

sch

e M

eisj

es H

BS

.

M

et

‘Ho

llan

d’s

Ro

om

sch

en

Dic

hte

r’ r

efe

ree

rt R

ika

de

Jon

gh

aa

n d

e o

p la

tere

lee

ftijd

to

t h

et

kath

olic

ism

e b

eke

erd

e

dic

hte

r V

on

de

l. M

ind

er

du

ide

lijk

is o

f ze

bij

he

t g

eb

ruik

va

n d

e

term

‘Z

ust

erk

es’

wa

ard

e m

oe

de

r zu

ste

r C

lare

nti

a v

oo

r o

ge

n

he

eft

. D

ie s

pe

elt

me

t h

aa

r g

eri

ng

e le

ng

te v

an

1,4

5 m

ete

r e

en

zee

r p

rom

ine

nte

ro

l. Z

ust

er

Cla

ren

tia

is d

e g

ee

ste

lijk

en

za

ke-

lijk

leid

ste

r va

n d

e V

on

de

lstr

aa

t. Z

e z

it o

ok

, te

r o

nd

ers

teu

nin

g

van

zu

ste

r X

ave

ria

na

, d

e e

ers

te r

ap

po

rtve

rga

de

rin

ge

n v

oo

r,

ho

ud

t d

e d

isci

plin

e in

he

t o

og

en

ge

eft

op

za

terd

ag

mo

rge

n

van

12

.00

to

t 13

.00

uu

r ‘b

ele

efd

he

idsl

es’

, e

en

les

die

ove

ri-

ge

ns

nie

t in

de

va

na

f 19

16

ove

rge

leve

rde

less

en

tab

elle

n s

taa

t

verm

eld

. W

el s

taa

n b

ove

na

an

he

t ra

pp

ort

kw

alifi

cati

es

voo

r

ge

dra

g,

vlijt

, o

rde

en

be

lee

fdh

eid

.

In h

et

pro

gra

mm

a v

an

19

16

sta

an

oo

k d

e e

ise

n v

oo

r h

et

toe

lati

ng

sexa

me

n v

oo

r d

e e

ers

te k

las.

Op

me

rke

lijk

is d

at

nie

t

alle

en

exa

me

n m

oe

t w

ord

en

ge

da

an

in r

eke

nk

un

de

, a

ard

rijk

s -

ku

nd

e,

ge

sch

ied

en

is e

n N

ed

erl

an

ds,

ma

ar

oo

k in

Fra

ns.

En

ge

ls

is d

an

al v

erd

we

ne

n u

it d

e e

ers

te k

las;

de

ure

n z

ijn n

aa

r w

is-

ku

nd

e g

eg

aa

n.

Pe

r le

erj

aa

r vo

lge

n d

e le

erl

ing

en

ge

mid

de

ld 3

9 le

sure

n

van

45

min

ute

n.

De

less

en

lop

en

va

n 8

.45

to

t 1

6.3

0 u

ur,

me

t

op

wo

en

sda

g e

n z

ate

rda

g e

en

vri

je m

idd

ag

. E

r m

oe

t h

ard

ge

we

rkt

wo

rde

n,

voo

ral d

oo

r d

e m

eis

jes

die

de

vijf

jari

ge

curs

us

will

en

do

en

. D

ie m

og

elij

kh

eid

be

sta

at

van

af

1917

, a

ls

van

de

ka

nt

van

he

t m

inis

teri

e d

e o

ffici

ële

to

est

em

min

g v

oo

r

ee

n H

BS

me

t vi

jfja

rig

e c

urs

us

kom

t.

In t

eg

en

ste

llin

g t

ot

de

ge

me

en

telij

ke s

cho

len

ga

at

de

HB

S

aa

n d

e V

on

de

lstr

aa

t in

ok

tob

er

1918

en

ige

we

ken

dic

ht

in

verb

an

d m

et

de

Sp

aa

nse

gri

ep

. D

at

verh

oe

dt

nie

t d

at

twe

e

lee

rlin

ge

n,

Kit

ty B

ou

vy e

n B

ert

ha

Co

eb

erg

h,

tot

de

on

ge

vee

r

twe

ed

uiz

en

d s

lach

toff

ers

in A

mst

erd

am

be

ho

ren

.

HE

T E

ER

ST

E E

IND

EX

AM

EN

In 1

919

is h

et

zove

r, h

et

ee

rste

ein

de

xam

en

. In

da

t ja

ar

zijn

er

in t

ota

al 1

06

lee

rlin

ge

n,

on

de

r w

ie 2

1 in

tern

en

. N

eg

en

lee

rlin

-

ge

n n

em

en

de

el a

an

he

t e

ind

exa

me

n v

an

de

HB

S.

De

ze

ven

-

tie

n m

ed

ele

erl

ing

en

, m

et

wie

ze

in 1

91

4 h

un

sch

oo

lloo

pb

aa

n

be

go

nn

en

, zi

tte

n e

en

kla

s la

ge

r o

f h

eb

be

n a

l of

nie

t m

et

ee

n

dip

lom

a v

an

de

dri

eja

rig

e c

urs

us

de

sch

oo

l ve

rla

ten

. D

e s

pa

n-

nin

g z

it e

r g

oe

d in

. E

ind

exa

me

nka

nd

ida

te A

nn

y R

ad

em

ake

r

vert

elt

in s

ep

tem

be

r 19

21

, d

at

zust

er

Xav

eri

an

a d

e v

olg

en

de

wo

ord

en

sp

rak

: ‘M

eis

jes,

julli

e m

oe

ten

er

we

l aa

n d

en

ken

, d

at

nie

t a

llee

n d

e z

ust

ers

va

n d

e V

on

de

lstr

aa

t e

n ju

llie

fa

mili

e h

et

exa

me

n m

et

be

lan

gst

elli

ng

zu

llen

vo

lge

n,

ma

ar

da

t d

e h

ele

sta

d in

afw

ach

tin

g is

va

n d

e r

esu

lta

ten

va

n ju

llie

vijf

jari

ge

stu

die

.’

He

t sc

hri

fte

lijk

exa

me

n b

eg

int

op

11

jun

i. A

cht

vak

ken

De

min

iste

r va

n B

inn

en

lan

dse

Za

ken

laa

t d

e s

cho

ol o

p

18 a

ug

ust

us

1915

we

ten

‘d

at

er

ge

en

be

zwa

ar

teg

en

be

sta

at

(...

) vo

or

he

t g

od

sdie

nst

on

de

rwijs

aa

n U

we

ho

ge

re b

urg

er -

sch

oo

l su

bsi

die

te

ve

rle

ne

n’.

Op

de

ra

pp

ort

en

die

de

me

isje

s

uit

ge

reik

t k

rijg

en

, za

l go

dsd

ien

stle

er

bo

ven

aa

n p

rijk

en

.

LE

SS

EN

EN

RA

PP

OR

TE

N

Ter

ge

leg

en

he

id v

an

he

t 2

5-ja

rig

be

sta

an

va

n d

e s

cho

ol i

n

193

9 k

ijkt

An

nie

Ko

op

(le

erl

ing

e v

an

he

t e

ers

te u

ur

en

in d

e

jare

n d

ert

ig d

oce

nte

, to

tda

t ze

me

vr.

Na

ge

l-Ko

op

wo

rdt)

teru

g o

p h

aa

r e

ers

te s

cho

old

ag

en

: ‘J

e lo

op

t vo

or

’t e

ers

t n

aa

r

de

nie

uw

e H

BS

in d

e V

on

de

lstr

aa

t: k

lein

me

isje

me

t g

rote

bo

eke

nta

s. J

e v

oe

lt je

ge

wic

hti

g e

n v

ol m

oe

d,

je z

it m

et

25

an

de

ren

in d

e n

ieu

we

ba

nke

n e

n lu

iste

rt n

aa

r a

lle g

ele

erd

e

less

en

va

n g

ele

erd

e m

en

sen

. Je

be

nt

in d

e o

ud

ste

, e

ers

te k

las.

Vijf

jare

n V

on

de

lstr

aa

t! J

e k

en

t e

r ie

de

r p

lek

je v

an

’t

gro

te

he

ren

hu

is,

he

t so

us-

terr

ain

, w

aa

r je

alt

ijd je

fie

ts o

p- e

n

afd

raa

gt,

de

se

rre

, d

e k

lein

e k

ap

el,

die

op

Ee

rste

Vri

jda

g v

an

de

ma

an

d n

og

nie

t tw

ee

kla

sse

n t

eg

elij

k k

an

be

vatt

en

, d

e

stu

die

kam

er,

’t

kam

ert

je v

an

Mo

ed

er

Cla

ren

tia

en

de

tu

in m

et

he

t g

rin

tpa

d v

oo

r ’t

vri

je k

wa

rtie

r. H

ee

rlijk

e t

ijd –

gro

eie

nd

e

sch

oo

l!’

An

nie

Ko

op

do

et

he

t g

oe

d o

p h

aa

r n

ieu

we

sch

oo

l. M

et

twin

tig

me

isje

s g

aa

t zi

j ove

r n

aa

r d

e t

we

ed

e k

las.

Vijf

blij

ven

er

zitt

en

. B

ij d

e P

rijs

uit

de

ling

19

15 li

gt

ze o

p k

op

bij

‘De

vie

r

Tale

n’

en

in h

et

tota

alk

lass

em

en

t w

ord

t ze

nu

mm

er

éé

n v

an

de

kla

s m

et

115

pu

nte

n.

Bij

die

zelf

de

ge

leg

en

he

id k

rijg

en

vijf

me

isje

s e

en

pri

js v

oo

r

ge

dra

g.

On

de

r h

en

Rik

a d

e J

on

gh

. W

elv

erd

ien

d,

wa

nt

zij i

s d

e

sch

rijf

ste

r va

n h

et

ge

dic

ht

On

ze R

oo

msc

he

Mei

sjes

HBS,

op

25

no

vem

be

r 19

14

uit

ge

ge

ven

te

r h

eri

nn

eri

ng

aa

n d

e o

pe

-

nin

g v

an

de

sch

oo

l:

1514 >

D

e m

inis

ter

ken

t d

e sc

ho

ol s

ub

sid

ie t

oe.

Het

eer

ste

stu

k in

het

arc

hie

f

van

de

zust

ers,

19

14.

> M

et e

en k

wit

anti

e w

ord

t d

e b

ijdra

ge

van

de

‘do

nat

eurs

’ ve

ran

two

ord

, 19

16.

Page 9: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

De

pro

ble

me

n n

em

en

to

e a

ls d

e v

aca

ture

vo

or

lera

res

gym

na

stie

k la

ng

e t

ijd n

iet

verv

uld

ka

n w

ord

en

. B

ove

nd

ien

mo

et

in 1

92

0,

me

t d

e v

ast

ste

llin

g v

an

he

t n

ieu

we

lee

rpla

n

voo

r d

e H

BS

, m

ee

r g

ymn

ast

iek

op

he

t ro

ost

er

kom

en

. H

et

be

stu

ur

zit

me

t d

e h

an

de

n in

he

t h

aa

r e

n v

raa

gt

he

t m

inis

te-

rie

om

ee

n a

fwijk

ing

va

n h

et

lee

rpla

n.

Op

gro

nd

va

n d

e v

ol-

ge

nd

e m

oti

eve

n:

‘Te

n e

ers

te:

Da

t d

e s

cho

ol g

ee

n e

ige

n t

urn

-

zaa

l be

zit

en

he

t m

oe

ilijk

za

l va

llen

vo

or

zove

el u

ren

pe

r w

ee

k

eld

ers

ee

n lo

kalit

eit

te

vin

de

n.

Ten

tw

ee

de

: D

at

de

sch

oo

l

en

kel b

est

em

d is

vo

or

me

isje

sle

erl

ing

en

, w

aa

rbij

de

be

ho

eft

e

aa

n li

cha

me

lijke

be

we

gin

g n

iet

zo s

terk

is a

ls b

ij jo

ng

en

s,

ma

ar

we

lke

r o

pvo

ed

ing

no

g a

nd

ere

eis

en

ste

lt,

zoa

ls b

ijvo

or -

be

eld

va

ard

igh

eid

in d

e V

rou

we

lijke

Ha

nd

we

rke

n.

Wa

aro

m

he

t b

est

uu

r zi

jne

Exc

elle

nti

e e

erb

ied

ig v

erz

oe

kt

de

vri

jko

me

n-

de

ure

n v

oo

r d

e g

ymn

ast

iek

te

mo

ge

n b

est

ed

en

aa

n d

e V

rou

-

we

lijke

Ha

nd

we

rke

n e

n d

eze

ure

n t

e d

oe

n m

ee

telle

n b

ij h

et

be

pa

len

de

r su

bsi

die

. (…

).’

He

t m

inis

teri

e g

aa

t n

iet

ak

koo

rd.

Op

8 s

ep

tem

be

r sc

hri

jft

de

min

iste

r, d

at

nie

t va

n d

e le

sse

nta

be

l ma

g w

ord

en

afg

ew

e-

ken

. Te

ge

n h

et

verl

en

en

va

n s

ub

sid

ie v

oo

r h

et

on

de

rwijs

in

vro

uw

elij

ke h

an

dw

erk

en

en

go

dsd

ien

st h

ee

ft h

ij g

ee

n b

e-

zwa

ar.

Op

30

se

pte

mb

er

192

0 z

et

de

min

iste

r d

e p

un

tje

s o

p

de

i: ‘

Ik h

eb

de

ee

r u

te

ve

rzo

eke

n a

an

mijn

De

pa

rte

me

nt

nie

uw

e le

sro

ost

ers

in t

e z

en

de

n,

wa

aro

p v

oo

r Li

cha

me

lijke

Oe

fen

ing

he

t ve

reis

te a

an

tal u

ren

is u

itg

etr

ok

ken

. O

pg

em

erk

t

zij,

da

t d

e li

cha

me

lijke

oe

fen

ing

, b

ij o

nts

ten

ten

is v

an

vo

ldo

en

-

de

oe

fen

ge

leg

en

he

id k

an

be

sta

an

in e

en

wa

nd

elin

g m

et

vlu

gg

e p

as

of

en

ige

an

de

re n

utt

ige

lich

aa

msb

ew

eg

ing

in d

e

op

en

luch

t.’

Dit

lijk

t n

iet

erg

aa

n t

e s

luit

en

bij

de

op

vatt

ing

en

va

n d

e

zust

ers

ove

r h

et

in d

e o

pe

nb

aa

rhe

id t

red

en

va

n d

e le

erl

ing

en

.

Ma

ar

ge

luk

kig

is e

r d

e t

uin

va

n d

e V

on

de

lstr

aa

t. In

de

Sta

at

van

uit

gave

n,

die

nst

jaar

192

0 s

taa

t a

ls t

oe

lich

tin

g b

ij p

un

t 5

:

‘He

t in

ord

e b

ren

ge

n v

an

ee

n g

ed

ee

lte

va

n h

et

spe

elt

err

ein

voo

r ’t

ko

rfb

al b

rach

t ve

rme

erd

eri

ng

va

n d

e k

ost

en

me

e.’

Ko

rfb

al e

n t

refb

al w

ord

en

va

ste

on

de

rde

len

va

n h

et

gym

-

na

stie

kp

rog

ram

ma

. E

r b

est

aa

t e

en

an

sich

tka

art

va

n d

e t

uin

van

de

Vo

nd

els

tra

at

me

t h

et

on

de

rsch

rift

‘Aa

n ’

t K

orf

ba

llen

’.

Ve

rmo

ed

elij

k w

as

de

in 1

92

0 b

en

oe

md

e n

eg

en

tie

nja

rig

e

gym

na

stie

kle

rare

s m

ej.

Jo

de

Bo

er

ee

n s

tim

ule

ren

de

fa

cto

r.

Zij

is e

en

mo

de

rne

vro

uw

, d

ie a

ls s

che

rmst

er

in 1

92

4,

192

8 e

n

193

2 a

an

de

Oly

mp

isch

e S

pe

len

za

l de

eln

em

en

. K

orf

ba

llen

is

ee

n n

og

jon

ge

sp

ort

, vo

ora

l be

oe

fen

d d

oo

r H

BS

-lee

rlin

ge

n.

In 1

90

2 k

wa

me

n in

Am

ste

rda

m d

e e

ers

te k

orf

ba

lclu

bs:

D.E

.V.

sta

an

op

he

t p

rog

ram

ma

: w

isk

un

de

, m

ech

an

ica

, n

atu

urk

un

-

de

, sc

he

iku

nd

e,

Ne

de

rla

nd

s, F

ran

s, E

ng

els

en

Du

its.

Da

arn

a

volg

en

va

na

f 1

4 ju

li d

rie

da

ge

n v

an

mo

nd

elin

ge

exa

me

ns

in d

e O

pe

nb

are

Tw

ee

de

HB

S a

an

de

Ro

elo

f H

art

stra

at.

De

R.K

. H

BS

vo

or

Me

isje

s va

lt o

nd

er

de

Ee

rste

Co

mm

issi

e v

an

de

pro

vin

cie

No

ord

-Ho

llan

d.

Bin

ne

n d

eze

co

mm

issi

e n

em

en

129

ka

nd

ida

ten

aa

n h

et

exa

me

n d

ee

l. H

et

zijn

, b

eh

alv

e d

e

me

isje

s u

it d

e V

on

de

lstr

aa

t, le

erl

ing

en

va

n d

e E

ers

te e

n

Twe

ed

e O

pe

nb

are

HB

S,

de

Ch

rist

elij

ke H

BS

en

de

R.K

. H

BS

voo

r Jo

ng

en

s. O

nd

er

de

ka

nd

ida

ten

zijn

29

me

isje

s.

Alle

ne

ge

n le

erl

ing

en

va

n d

e R

.K.

HB

S v

oo

r M

eis

jes

sla

ge

n.

De

zu

ste

rs z

ett

en

de

ein

de

xam

en

uit

sla

ge

n o

p e

en

rij

en

kijk

en

na

ar

de

ge

mid

de

lde

n v

an

de

ve

rsch

ille

nd

e v

ak

ken

in

verg

elij

kin

g m

et

de

an

de

re s

cho

len

. E

r zi

jn g

ee

n g

rote

ve

r -

sch

ille

n,

ma

ar

de

re

sult

ate

n a

an

de

ta

len

kan

t zi

jn w

at

be

ter

da

n d

ie b

ij d

e e

xact

e v

ak

ken

.

Zij

kijk

en

oo

k n

aa

r d

e r

an

go

rde

va

n d

e in

div

idu

ele

lee

rlin

-

ge

n.

Nu

mm

er

twe

e o

p d

e r

an

glij

st k

om

t va

n d

e V

on

de

lstr

aa

t,

ma

ar

is e

ige

nlij

k g

ee

n g

ew

on

e le

erl

ing

e.

He

t is

zu

ste

r Lo

ng

ina

Ho

ge

, d

ie m

et

ha

ar

133

pu

nte

n a

llee

n e

en

jon

ge

n v

an

de

Ch

rist

elij

ke H

BS

mo

et

late

n v

oo

rga

an

. Z

ij is

da

n 2

4 ja

ar,

zo

’n

zes

jaa

r o

ud

er

da

n d

e a

nd

ere

me

isje

s. H

aa

r sc

ore

is v

oo

ral

ho

og

aa

n d

e e

xact

e k

an

t. Z

e g

aa

t st

ud

ere

n e

n h

aa

lt in

19

22

ha

ar

kan

did

aa

tse

xam

en

wis

- en

na

tuu

rku

nd

e.

Da

n k

ee

rt z

e a

ls

lera

res

teru

g o

p s

cho

ol.

An

nie

Ko

op

, in

de

ee

rste

kla

s d

e b

est

e le

erl

ing

e,

do

et

nu

oo

k h

et

be

ste

ein

de

xam

en

va

n d

e ‘

ge

wo

ne

’ m

eis

jes.

Ze

wo

rdt

de

rtie

nd

e.

In 1

92

2 h

aa

lt z

e h

aa

r d

iplo

ma

M.O

. D

uit

s e

n o

ok

zij k

ee

rt a

ls d

oce

nte

op

sch

oo

l te

rug

. E

me

ren

tia

Pe

ters

ha

alt

in d

atz

elf

de

jaa

r h

aa

r ka

nd

ida

ats

exa

me

n f

arm

aci

e.

Op

ee

n

foto

uit

he

t e

ind

exa

me

nja

ar

sta

at

he

t tr

ots

e e

ind

exa

me

nk

las -

je a

fge

be

eld

. Z

ust

er

Lon

gin

a o

ntb

ree

kt.

Alle

s b

ij e

lka

ar

is h

et

ee

rste

exa

me

n e

en

su

cce

svo

lle la

k -

mo

esp

roe

f. D

at

ge

ldt

oo

k v

oo

r d

e v

olg

en

de

exa

me

ns.

Va

n

alle

lee

rlin

ge

n d

ie v

an

uit

de

Vo

nd

els

tra

at

exa

me

n d

oe

n,

zak

t

er

ma

ar

éé

n,

in 1

92

3.

GY

MN

AS

TIE

K

In d

e V

on

de

lstr

aa

t st

aa

t g

ymn

ast

iek

op

he

t le

sro

ost

er,

ma

ar

he

t e

nth

ou

sia

sme

vo

or

dit

ve

rplic

hte

va

k is

nie

t g

roo

t. H

et

is

oo

k in

ge

wik

keld

. W

aa

r m

oe

t h

et

vak

ge

ge

ven

wo

rde

n e

n w

ie

mo

et

da

t d

oe

n?

Me

j. E

. K

lave

rwe

ide

n v

erz

org

t h

et

vak

to

t

1919

, e

ers

t in

ee

n g

ymn

ast

iek

zaa

l in

de

Nie

uw

e P

ass

ee

r -

de

rstr

aa

t, la

ter

in h

et

Va

n N

isp

en

hu

is o

p d

e S

tad

ho

ud

ers

-

kad

e.

On

de

rwe

g k

un

ne

n d

e m

eis

jes

on

de

r le

idin

g v

an

op

pa

s-zu

ste

r C

orn

elia

va

st w

arm

lop

en

.

1617

> A

cht

ges

laag

den

in

de

tuin

bij

het

eer

ste

ein

dex

amen

, 19

19.

Zu

ster

Lo

ng

ina,

de

neg

end

e g

esla

agd

e, o

ntb

reek

t.

> K

orf

bal

in

de

tuin

van

de

Vo

nd

elst

raat

. E

en a

nsi

chtk

aart

.

Page 10: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

Be

spo

tte

lijke

re

ge

ls,

oo

rde

elt

Be

p D

am

en

; d

e m

eis

jes

na

me

n h

et

nie

t a

ltijd

zo

na

uw

. Z

ij ve

rvo

lgt:

‘’s

Zo

me

rs e

n

’s w

inte

rs d

roe

ge

n d

e m

eis

jes

ho

ed

en

, o

md

at

he

t zo

ho

ord

e.

Ik h

eri

nn

er

me

ee

n k

ee

r d

at

ee

n m

eis

je e

en

str

oo

ien

ho

ed

dro

eg

, d

ie n

a e

en

fik

se r

eg

en

bu

i zo

sla

p w

as,

da

t je

de

bo

l

he

lem

aa

l ko

n u

itre

kke

n,

wa

t ik

na

tuu

rlijk

de

ed

, m

aa

r w

at

do

or

de

zu

ste

rs a

llerm

inst

we

rd g

ea

pp

reci

ee

rd.’

Aa

n h

et

op

ne

me

n v

an

dit

pu

nt

in h

et

pro

gra

mm

ab

oe

kje

is e

en

do

or

zust

er

Cla

ren

tia

aa

n d

e o

ud

ers

ge

stu

urd

e c

ircu

lai -

re v

oo

rafg

eg

aa

n:

‘Wij

zijn

zo

vri

j uw

aa

nd

ach

t te

ve

stig

en

op

he

t u

itd

ruk

kelij

k v

erl

an

ge

n d

er

Ke

rke

lijke

Ove

rhe

id o

mtr

en

t

de

ze

dig

he

id in

de

kle

din

g.’

Da

n v

olg

t h

et

on

de

r p

un

t 6

ge

no

em

de

.

Zo

als

Ma

rie

ke S

mit

in h

aa

r p

rom

oti

eo

nd

erz

oe

k la

at

zie

n,

leid

en

ma

atr

eg

ele

n r

on

d z

ed

igh

eid

to

t d

iscu

ssie

s. In

ee

n b

rie

f

aa

n b

issc

ho

p C

alli

er

(be

gin

19

22

) re

fere

ert

zu

ste

r C

lare

nti

a

hie

raa

n:

‘Re

ed

s n

u b

ek

riti

see

rt d

e je

ug

d,

da

ari

n h

ela

as

som

s

ge

ste

un

d d

oo

r o

nve

rsta

nd

ige

ou

de

rs,

ma

atr

eg

ele

n d

er

sch

oo

l, o

.a.

de

be

stri

jdin

g d

er

ge

me

ng

de

da

ns-

en

te

nn

is-

clu

bs,

he

t n

au

wle

tte

nd

wa

ken

te

ge

n d

e o

mg

an

g m

et

jon

ge

-

lied

en

, h

et

me

t k

rach

t o

ptr

ed

en

te

ge

n m

ind

er

ge

pa

ste

kle

-

din

g.’

De

zu

ste

rs w

ijke

n n

iet.

Oo

k in

de

late

re p

rog

ram

ma

-

bo

ek

jes

blij

ft p

un

t 6

ge

ha

nd

ha

afd

.

VE

RG

AD

ER

EN

OV

ER

LE

ER

LIN

GE

N

He

t n

otu

len

bo

ek

va

n d

e r

ap

po

rtve

rga

de

rin

ge

n b

eg

int

op

25

ma

art

19

18.

Ee

rwa

ard

e m

oe

de

r C

lare

nti

a z

it d

e v

erg

ad

e-

rin

g v

oo

r. N

a d

e g

eb

ruik

elij

ke b

esp

rek

ing

va

n d

e r

ap

po

rte

n

he

rin

ne

rt z

ij d

e d

oce

nte

n e

raa

n d

at

in d

e v

erg

ad

eri

ng

ór

de

kers

tva

kan

tie

de

vo

lge

nd

e p

un

ten

zijn

va

stg

est

eld

me

t

be

tre

kk

ing

to

t d

e o

rde

:

1 ‘Z

ij, d

ie d

e e

ers

te le

s in

de

sch

oo

ltijd

te

ge

ven

he

bb

en

,

ge

lieve

n z

eve

n à

ach

t m

inu

ten

ór

de

tijd

aa

nw

ezi

g t

e

zijn

.

2

Na

’t

vrije

kw

art

ier

wa

chte

ied

ere

do

cen

t zi

jn (

ha

ar)

kla

sse

op

.

3 D

e le

erl

ing

en

mo

ete

n v

ijf m

inu

ten

ór

de

aa

nva

ng

va

n

de

ee

rste

les

bij

he

t te

ken

va

n d

e b

el z

wijg

en

.

4

Alle

bo

eke

n e

n a

tla

sse

n v

an

de

lee

rlin

ge

n m

oe

ten

ord

elij

k

ge

kaft

zijn

.

5 D

e le

erl

ing

en

zu

llen

de

do

cen

ten

bij

’t b

inn

en

tre

de

n v

an

de

kla

s m

et

ee

n li

chte

ho

ofd

bu

igin

g b

eg

roe

ten

.’

Hie

rna

vo

lgt

ee

n k

ort

e b

esp

rek

ing

ove

r h

et

verw

ijde

ren

va

n

de

lee

rlin

ge

n u

it d

e le

s. D

e a

lge

me

ne

op

inie

va

n d

e v

erg

ad

e-

rin

g is

da

t h

ierv

an

alle

en

in u

ite

rste

ge

valle

n g

eb

ruik

mo

et

wo

rde

n g

em

aa

kt.

Ma

ar

do

et

he

t g

eva

l zic

h v

oo

r, ‘

da

n w

ord

t

de

do

cen

t ve

rzo

cht,

do

or

dri

e k

ee

r sc

he

llen

de

zu

ste

r-co

nci

ër -

ge

te

on

tbie

de

n,

die

de

lee

rlin

ge

na

ar

de

dir

ect

rice

za

l bre

n-

ge

n’.

Op

de

ve

rga

de

rin

g v

an

ee

n ja

ar

late

r zw

ak

t d

e d

ire

ctri

ce

pu

nt

4 a

f: ’

Bij

de

he

ers

en

de

pa

pie

rno

od

wo

rdt

’t k

aft

en

va

n

ing

eb

on

de

n b

oe

ken

vo

orl

op

ig f

acu

lta

tie

f.’

Op

23

jun

i 19

20

ve

rga

de

rt h

et

do

cen

ten

corp

s o

ver

ee

n

circ

ula

ire

va

n h

et

min

iste

rie

na

ar

aa

nle

idin

g v

an

de

mo

ge

lijke

reo

rga

nis

ati

e v

an

lee

rpla

nn

en

va

n d

e H

BS

en

MM

S.

De

dis

cus -

sie

die

da

n v

olg

t, la

at

zie

n h

oe

de

do

cen

ten

te

ge

n h

et

me

is-

jeso

nd

erw

ijs a

an

kijk

en

. D

an

al k

link

t h

et

ge

luid

‘d

at

in d

e

ge

me

ng

de

HB

S d

e m

eis

jes,

sp

eci

aa

l in

de

exa

cte

va

kke

n,

sle

chts

do

or

me

erd

ere

insp

an

nin

g g

elij

ke t

red

me

t d

e jo

n-

ge

ns

ho

ud

en

. In

afz

on

de

rlijk

e H

BS

-en

ka

n m

en

zic

h r

ich

ten

na

ar

’t g

em

idd

eld

e v

an

de

me

isje

sca

pa

cite

it,

terw

ijl in

de

ge

me

ng

de

HB

S,

wa

ar

de

jon

ge

ns

in d

e m

ee

rde

rhe

id z

ijn,

me

t

de

ge

mid

de

lde

aa

nle

g v

an

de

ze in

de

exa

cte

va

kke

n z

al r

eke

-

nin

g g

eh

ou

de

n w

ord

en

’.

Oo

k k

om

t d

e m

og

elij

ke v

erl

en

gin

g v

an

de

cu

rsu

s to

t ze

s

jaa

r te

r sp

rake

. D

e m

ee

ste

do

cen

ten

zijn

ór,

me

t h

et

arg

u-

me

nt

da

t h

et

aa

nta

l me

isje

s d

at

de

HB

S in

vijf

jaa

r d

oo

rlo

op

t

ge

rin

g is

. Te

ge

nst

an

de

r is

ge

sch

ied

en

isd

oce

nt

A.

de

Jo

ng

. H

ij

verw

ach

t d

at

do

cen

ten

hu

n v

ak

ken

zu

llen

uit

bre

ide

n e

n d

at

ou

de

rs h

un

kin

de

ren

na

ar

ee

n g

em

en

gd

e v

ijfja

rig

e H

BS

zu

llen

stu

ren

, zo

als

in D

en

Ha

ag

al s

chijn

t te

ge

be

ure

n.

Er

kom

t

ge

en

ze

sja

rig

e H

BS

.

Op

ee

n la

tere

ve

rga

de

rin

g k

om

t d

e in

voe

rin

g v

an

ee

n

ab

sen

tie

lijst

aa

n d

e o

rde

. D

oce

nte

n v

an

he

t e

ers

te le

suu

r

mo

ete

n d

ie in

vulle

n.

Me

t d

eze

ma

atr

eg

el w

il m

en

de

to

e-

ne

me

nd

e a

bse

nti

e d

e k

op

ind

ruk

ken

. V

óó

r d

e z

om

erv

aka

nti

e

van

19

22

do

et

mo

ed

er

Cla

ren

tia

ee

n h

ern

ieu

wd

e o

pro

ep

aa

n

de

do

cen

ten

om

vo

ora

l op

de

ord

e t

e le

tte

n:

‘Sp

eci

aa

l aa

n

ee

n m

eis

jess

cho

ol i

s d

at

van

gro

te b

ete

ken

is’,

vo

eg

t zi

j era

an

toe

. Oo

k o

ver

fra

ud

e w

ord

t u

itg

eb

reid

ge

spro

ken

. W

isk

un

de

-

do

cen

t F

. d

e B

oe

r g

ee

ft o

p h

et

kers

tra

pp

ort

va

n 1

92

2 in

de

vijf

de

kla

s tw

ee

ma

al e

en

1 v

oo

r a

lge

bra

. D

e h

ee

r D

e B

oe

r

verk

laa

rt z

ijn c

ijfe

r m

et

de

me

de

de

ling

da

t D

ora

Nijs

ten

tijd

en

s d

e r

ep

eti

tie

Mie

p d

e V

lam

hu

lp h

ee

ft v

erl

ee

nd

. E

r

volg

t e

en

lan

ge

dis

cuss

ie o

ver

de

aa

np

ak

va

n f

rau

de

. D

e 1

va

n

Do

ra v

erd

wijn

t. Z

e s

laa

gt

me

t m

oo

ie c

ijfe

rs e

n g

aa

t w

is- e

n

na

tuu

rku

nd

e s

tud

ere

n.

Late

r sc

hri

jft

ze in

de

sch

oo

lkra

nt

me

t

wa

ard

ere

nd

e w

oo

rde

n o

ver

ha

ar

do

cen

ten

.

Zij

is n

iet

de

en

ige

ou

d-le

erl

ing

e d

ie d

at

do

et.

Ve

el l

ee

rlin

-

ge

n b

lijke

n m

oo

ie h

eri

nn

eri

ng

en

aa

n d

e s

tre

ng

e s

cho

ol t

e

(De

Ee

rste

Vijf

jari

ge

) e

n D

.T.V

. (D

e T

we

ed

e V

ijfja

rig

e).

In d

e

Vo

nd

els

tra

at

spre

ken

vo

ora

l de

on

de

rlin

ge

kla

sse

nw

ed

stri

j -

de

n t

ot

de

ve

rbe

eld

ing

.

Ho

ew

el d

e z

ust

ers

we

inig

me

t g

ymn

ast

iek

he

bb

en

,

kom

en

zij

we

l bij

de

we

dst

rijd

en

kijk

en

. Z

ust

er

Cla

ren

tia

ve

r -

zorg

t d

e p

rijs

uit

reik

ing

. O

p v

oo

rsp

raa

k v

an

me

j. D

e B

oe

r

mo

ge

n d

e r

ok

ken

tijd

en

s d

e g

ymn

ast

iek

wa

t ko

rte

r, m

aa

r d

e

kn

ie m

oe

t b

ed

ek

t b

lijve

n.

RE

GE

LS

In d

e p

rog

ram

ma

bo

ek

jes

van

de

sch

oo

l ve

ran

de

rt in

de

loo

p

de

r ja

ren

we

inig

. U

itg

an

gsp

un

t b

lijft

: ‘D

e in

rich

tin

g h

ee

ft t

en

do

el a

an

me

isje

s u

it d

e b

esc

ha

afd

e s

tan

d e

en

go

dsd

ien

stig

e

en

we

ten

sch

ap

pe

lijke

op

leid

ing

te

ge

ven

.’ O

nd

er

alg

em

en

e

be

pa

ling

5 v

alt

te

leze

n:

‘Om

aa

n h

et

do

el d

er

inri

chti

ng

te

be

an

two

ord

en

, zu

llen

de

lee

rlin

ge

n z

ich

be

ijve

ren

ór

alle

s

ha

ar

go

dsd

ien

stig

e v

erp

lich

tin

ge

n z

o g

etr

ou

w m

og

elij

k n

a t

e

kom

en

, zo

mo

ge

lijk

ied

ere

mo

rge

n d

e H

. M

is b

ij te

wo

ne

n e

n

dik

wijl

s to

t d

e H

. S

acr

am

en

ten

te

na

de

ren

.’

De

och

ten

dm

is is

vo

or

de

inte

rne

n v

erp

lich

t e

n d

e z

ust

ers

ho

ud

en

de

fre

qu

en

tie

va

n h

et

mis

be

zoe

k v

an

de

ove

rig

e le

er -

ling

en

go

ed

in d

e g

ate

n.

Op

de

ee

rste

vri

jda

g v

an

de

ma

an

d

ga

at

de

he

le s

cho

ol n

aa

r d

e o

chte

nd

mis

in d

e V

on

de

lke

rk.

Me

j. E

. D

am

en

(le

erl

ing

e v

an

19

14

) ve

rte

lt in

ee

n K

no

ppen

-

afl

eve

rin

g v

an

19

75

da

t d

e g

roe

pe

n m

eis

jes

op

de

te

rug

we

g

tot

verk

ee

rso

pst

op

pin

ge

n le

idd

en

.

In h

et

inte

rvie

w g

aa

t B

ep

Da

me

n o

ok

op

de

kle

din

gvo

or -

sch

rift

en

in.

Die

zijn

vo

or

he

t e

ers

t in

he

t p

rog

ram

ma

bo

ek

je

van

19

21

-19

22

on

de

r p

un

t 6

op

ge

no

me

n:

‘Wa

t d

e k

led

ing

be

tre

ft,

lett

e m

en

op

de

vo

lge

nd

e b

ep

alin

ge

n:

1.

De

blo

use

s

mo

ete

n t

ot

aa

n d

e h

als

ge

slo

ten

zijn

. 2

. D

e m

ou

we

n m

oe

ten

min

ste

ns

tot

ove

r d

e e

lleb

oo

g r

eik

en

.’

1819

>

Win

nen

de

korf

bal

plo

eg v

an k

las

3A,

'les

gag

nan

tes'

, 19

24.

Mid

den

ach

ter:

gym

nas

tiek

lera

res

Jo d

e B

oer

.

Page 11: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

Vo

nd

elst

raat

, 19

24.

Page 12: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

23

22

ku

nd

e z

ijn p

op

ula

ire

ric

hti

ng

en

. D

aa

rna

ast

zie

n w

e r

eg

elm

a-

tig

ee

n M

.O.-

op

leid

ing

in e

en

mo

de

rne

ta

al o

f e

en

op

leid

ing

aa

n d

e in

19

21

op

ge

rich

te R

.K.

Sch

oo

l vo

or

Ma

ats

cha

pp

elij

k

We

rk.

De

ou

d-le

erl

ing

en

blij

ven

be

tro

kke

n b

ij h

un

ou

de

sch

oo

l.

Er

is e

en

jaa

rlijk

se r

nie

in o

kto

be

r, w

aa

rva

n in

Kn

oppen

uit

-

ge

bre

id v

ers

lag

wo

rdt

ge

da

an

. In

de

ru

bri

eke

n B

eric

hte

n e

n

Med

edel

ingen

en

Op d

e u

itki

jk s

taa

t n

ieu

ws

ove

r e

xam

en

s,

verl

ovi

ng

en

, h

uw

elij

ken

en

ge

bo

ort

en

.

In d

e b

eg

inja

ren

ho

ud

t zu

ste

r X

ave

ria

na

ee

n o

og

je in

he

t

zeil.

Va

n h

aa

r h

an

d is

he

t e

ers

te a

rtik

el:

‘R

on

d d

e n

aa

m’.

Zij

sch

rijf

t d

at

de

re

da

ctie

ee

nst

em

mig

de

na

am

Kn

oppen

kie

st.

Ee

n n

aa

m d

ie b

lijk

ge

eft

va

n h

og

ere

asp

ira

tie

s: ‘

Ee

n k

no

p

imm

ers

is k

lein

en

on

be

du

ide

nd

, m

aa

r h

ij h

ou

dt

toch

ee

n

mo

oie

be

loft

e in

.’ D

e e

ers

te ja

arg

an

ge

n w

ord

en

in S

itta

rd

ge

dru

kt

bij

dru

kke

rij B

ern

. C

lae

sse

ns,

ee

n v

an

de

ve

le b

ew

ij -

zen

va

n h

et

feit

da

t d

e z

ust

ers

hu

n le

vera

nci

ers

va

ak

in h

et

zuid

en

blij

ven

zo

eke

n.

Va

na

f 19

22

be

tale

n d

e (

ou

d)l

ee

rlin

ge

n

ab

on

ne

me

nts

ge

ld v

an

f 1

,50

vo

or

zes

nu

mm

ers

en

ve

ert

ig

cen

t vo

or

loss

e n

um

me

rs.

Ad

vert

en

tie

s va

n w

inke

liers

, va

ak

ou

de

rs v

an

lee

rlin

ge

n,

vorm

en

oo

k e

en

be

sch

eid

en

bro

n v

an

inko

mst

en

.

De

ee

rste

re

da

ctie

is v

ast

ge

leg

d d

oo

r zu

ste

r G

en

evi

ève

,

die

als

‘h

uis

foto

gra

fe’

oo

k d

e v

ele

ma

nif

est

ati

es,

die

in d

e t

uin

van

de

Vo

nd

els

tra

at

pla

ats

vin

de

n,

voo

r h

et

na

ge

sla

cht

he

eft

be

wa

ard

. H

et

is e

en

ee

r o

m in

de

re

da

ctie

te

zit

ten

. E

en

aa

nta

l ja

ren

late

r k

rijg

en

de

re

da

ctie

led

en

elk

ee

n s

pe

cia

le

ho

ute

n ‘

Kn

op

pe

nb

roch

e’.

HE

T K

AT

HO

LIE

KE

GE

LO

OF

SL

EV

EN

In d

e ja

arg

an

ge

n d

ie h

et

sch

oo

lleve

n v

an

de

Vo

nd

els

tra

at

be

stri

jke

n,

ne

me

n a

ctiv

ite

ite

n o

p h

et

terr

ein

va

n d

e g

od

s -

die

nst

ee

n v

oo

rna

me

pla

ats

in.

Léo

nie

va

n d

er

Hu

lst

do

et

in

192

1 u

itg

eb

reid

ve

rsla

g v

an

de

op

rich

tin

g v

an

ee

n a

fde

ling

van

he

t A

po

sto

laat

des

Geb

eds.

De

ve

rbre

idin

g v

an

he

t ka

tho

-

lieke

ge

loo

f is

ee

n b

ela

ng

rijk

e z

aa

k e

n m

oe

t te

r h

an

d g

en

o-

me

n w

ord

en

on

de

r le

idin

g v

an

vie

r ze

latr

ice

n [

pro

pa

ga

nd

is-

ten

va

n h

et

ge

loo

f].

Léo

nie

va

n d

er

Hu

lst

is e

en

va

n h

en

: ‘D

e

ma

an

de

lijk

se v

erg

ad

eri

ng

vo

or

de

led

en

va

n h

et

Ap

ost

ola

at

de

s G

eb

ed

s w

as

in f

eb

rua

ri b

ijzo

nd

er

ple

chti

g.

Toe

n h

eb

be

n

we

me

t o

ns

vie

ren

on

ze o

pd

rach

t a

ls z

ela

tric

e g

ed

aa

n.

Vo

or

on

s la

ge

n o

p e

en

sp

ieg

ele

nd

zilv

ere

n s

cha

alt

je v

ier

zilv

ere

n

kru

isje

s, g

linst

ere

nd

va

n n

ieu

wh

eid

en

vie

r ro

llen

me

t e

en

sno

ezi

g p

aa

rs s

trik

je,

de

dip

lom

a’s.

Da

arn

a v

olg

t e

en

op

we

kk

ing

vo

or

de

ze

latr

ice

n o

m v

uri

g

te ij

vere

n v

oo

r d

e b

ela

ng

en

va

n h

et

He

ilig

Ha

rt.

Na

de

mis

ove

rha

nd

igt

de

dir

ect

eu

r, p

ate

r K

itse

laa

r S

.J.,

he

n h

et

dip

lo-

ma

. D

e m

ee

ste

lee

rlin

ge

n w

ord

en

lid

, m

aa

r e

r ko

me

n s

ne

l

kla

chte

n o

ver

de

op

kom

st b

ij d

e v

erg

ad

eri

ng

en

.

Na

ast

he

t g

ew

on

e o

chte

nd

ge

be

d is

er

twe

em

aa

l pe

r

ma

an

d e

en

mis

en

op

de

ee

rste

vri

jda

g v

an

de

ma

an

d is

er

ee

n v

ieri

ng

te

r e

re v

an

he

t H

eili

g H

art

. D

e le

erl

ing

en

va

n d

e

ho

og

ste

kla

s h

eb

be

n o

ok

ee

n r

etr

ait

e v

an

ee

n p

aa

r d

ag

en

on

de

r le

idin

g v

an

ee

n p

rie

ste

r. M

ee

sta

l is

da

t d

e p

rie

ste

r d

ie

oo

k d

e g

od

sdie

nst

less

en

ge

eft

. T

ijde

ns

die

da

ge

n m

og

en

de

lee

rlin

ge

n n

iet

spre

ken

. H

et

inn

erl

ijk g

elo

ofs

leve

n e

n b

ezi

n-

nin

g o

p d

e t

oe

kom

st s

taa

n c

en

tra

al.

In d

e ja

ren

va

n d

e V

on

-

de

lstr

aa

t k

ieze

n v

ijf le

erl

ing

en

vo

or

he

t g

elo

of

en

tre

de

n in

.

Va

n M

ari

etj

e v

an

de

r H

uls

t, d

ie n

a h

aa

r e

ind

exa

me

n in

éé

n

jaa

r h

aa

r M

.O.-

A F

ran

s h

aa

lt,

ne

em

t k

lasg

en

ote

Do

ra N

ijste

n

in e

en

pe

rso

on

lijk

sch

rijv

en

in K

no

ppen

afs

che

id:

‘Va

nd

aa

g

be

n je

da

n w

erk

elij

k h

ee

ng

eg

aa

n (

…)

om

ee

n le

ven

in t

e

ga

an

, ri

jke

r d

oo

r sc

ho

ne

, h

ee

rlijk

e id

ea

len

.’ A

ls z

ust

er

Ma

de

-

lein

e e

n d

oce

nte

Fra

ns

kom

t M

ari

etj

e la

ter

we

er

teru

g.

Vro

lijke

r g

aa

t h

et

toe

bij

he

t ve

rtre

k n

aa

r H

eyt

hu

yse

n v

an

Ma

ria

Am

esc

ho

t. E

r is

er

ee

n a

fsch

eid

sfe

est

je m

et

de

inte

r -

ne

n.

Toe

tie

Fe

itz

bre

ng

t in

Kn

oppen

ve

rsla

g u

it:

‘Wie

da

t n

u

ge

da

cht

ha

d,

ik z

eke

r n

iet,

ma

ar

de

aa

rdig

ste

en

leve

nsl

ust

ig-

ste

me

isje

s sc

hijn

en

nu

ee

nm

aa

l alt

ijd h

un

to

evl

uch

t in

he

t

klo

ost

er

te z

oe

ken

.’ C

aro

lien

Bla

ns

verh

oo

gt

in e

en

lan

g

ge

dic

ht

de

fe

est

vre

ug

de

:

he

bb

en

. W

at

be

tre

ft h

et

con

tact

va

n le

erl

ing

en

me

t d

e z

us-

ters

en

do

cen

ten

is h

et

Dagbo

ek,

da

t A

nn

e B

ieg

el i

n 1

92

1-

192

2 b

ijho

ud

t, v

an

gro

te w

aa

rde

. Z

ij sc

hri

jft

he

t a

ls v

ijfti

en

ja-

rig

e le

erl

ing

e o

p e

en

on

ge

ku

nst

eld

e m

an

ier.

En

tho

usi

ast

is z

ij

ove

r d

oce

nte

n e

n z

ust

ers

. Z

ij g

en

iet

van

de

za

lige

Du

itse

lite

-

ratu

url

ess

en

va

n S

chw

est

er

Jose

ph

i en

he

eft

he

t o

ver

Saf,

als

zij o

p 1

0 ja

nu

ari

bij

zust

er

Xav

eri

an

a is

ge

we

est

. E

en

ho

og

te-

pu

nt

in h

aa

r sc

ho

olle

ven

is h

et

mo

me

nt

da

t ze

in d

e r

ed

act

ie

van

de

sch

oo

lkra

nt

Kn

oppen

wo

rdt

ge

vra

ag

d.

DE

SC

HO

OL

KR

AN

T

Na

ast

alle

na

dru

k o

p s

cho

ols

e z

ake

n e

n d

isci

plin

e o

nts

taa

t in

de

Vo

nd

els

tra

at

oo

k e

en

blo

eie

nd

so

cia

al l

eve

n.

De

sch

oo

l-

kra

nt

Kn

oppen

, w

aa

rva

n h

et

ee

rste

nu

mm

er

op

15

fe

bru

ari

192

1 v

ers

chijn

t, z

al g

ed

ure

nd

e v

ele

jare

n e

en

pra

chti

g b

ee

ld

ge

ven

va

n w

at

er

alle

ma

al o

p s

cho

ol g

eb

eu

rt.

He

t la

at

oo

k

zie

n h

oe

he

t d

e o

ud

-lee

rlin

ge

n n

a h

un

sch

oo

ltijd

is v

erg

aa

n.

Ve

rre

we

g d

e m

ee

ste

lee

rlin

ge

n g

aa

n s

tud

ere

n.

Farm

aci

e,

ge

ne

esk

un

de

, ta

nd

he

elk

un

de

, b

iolo

gie

en

wis

- en

na

tuu

r->

Het

pro

gra

mm

a va

n d

e sc

ho

olb

iosc

oo

p,

1920

.

Met

po

tlo

od

en

ige

aan

wijz

ing

en v

oo

r h

et g

roet

en.

< V

on

del

stra

at 1

924

.

>

In 1

921

wo

rdt

het

Ap

ost

ola

at d

es G

ebed

s o

pg

eric

ht.

Vie

r ze

latr

icen

(her

ken

baa

r aa

n d

e ke

ttin

g m

et h

et k

ruis

je)

heb

ben

de

leid

ing

.

Page 13: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

25

24

Ik le

ef n

u v

rij,

ik le

ef n

u b

lij

In e

en g

rove

bru

ine

pij,

On

twor

stel

d aa

n d

e sl

aver

nij

Van

mod

edw

ang

en p

lage

rij;

Voo

r ’t

hel

e le

ven

ben

ik g

eree

d

Met

‘t

leu

ke la

nge

kle

ed.

Al m

ijn ja

pon

nen

han

gen

vas

t

Voo

r ee

uw

ig in

een

kas

t,

Van

sch

oen

en m

et z

o’n

hog

e h

ak,

Waa

rin

ik h

aast

mijn

en

kels

bra

k

Ben

ik v

oor

eeu

wig

nu

bev

rijd

:

Dat

kos

t m

e h

eus

geen

str

ijd.

Ik b

en n

u t

och

zo

mak

kelij

k kl

aar,

Wan

t ’t

last

ig la

nge

haa

r

Dat

is g

emill

imet

erd

nu

.

Als

ik n

og d

enk

aan

vro

eger

, h

u!

Hoe

ik e

euw

ig v

oor

de s

pieg

el s

ton

d,

Met

moe

ite

een

toe

tje

bon

d.

Hoe

leu

k is

toc

h ’

t ge

fladd

erfla

p

Van

een

sti

jf ge

stev

en k

ap!

Alle

en d

rin

gt e

r ge

en t

oon

tje,

hoo

r

Doo

r al

die

lapp

en o

m m

ijn o

or.

Nie

ts u

it d

e w

erel

d ka

n ik

ver

staa

n,

Maa

r ik

wen

daar

nog

wel

aan

.

Ik k

rijg

nu

eer

st e

en b

andj

e om

En

als

ik d

an a

an ’

t ko

ordj

e ko

m

Dan

dra

ai ik

daar

dri

e kn

oopj

es in

,

Dan

zit

dat

koo

rdje

naa

r m

ijn z

in.

Aan

de

an

dere

kan

t h

angt

in z

ijn g

lan

s

Een

rin

kele

nde

roz

enkr

ans.

CO

RR

IE L

IED

ME

IER

In 1

92

4 d

oe

t C

orr

ie L

ied

me

ier

me

t e

en

uit

zon

de

rlijk

go

ed

resu

lta

at

ein

de

xam

en

. Z

o g

oe

d d

at

de

ge

com

mit

tee

rde

bij

he

t e

ind

exa

me

n in

19

41,

Dr.

H.

Ru

tge

rs,

in z

ijn t

oe

spra

ak

vo

or

de

ein

de

xam

en

lee

rlin

ge

n h

eri

nn

eri

ng

en

aa

n h

aa

r o

ph

aa

lt:

‘To

en

ik a

an

de

ze s

cho

ol k

wa

m,

vro

eg

ik m

ij a

f, h

oe

zo

u h

et

er

zijn

? W

an

t ik

ha

d h

eri

nn

eri

ng

en

va

n 1

7 ja

ar

ge

led

en

,

toe

n ik

aa

n d

eze

sch

oo

l oo

k e

en

ein

de

xam

en

ha

d b

ijge

-

wo

on

d.

Die

he

rin

ne

rin

ge

n w

are

n u

itst

eke

nd

; d

e k

wa

lite

it v

an

de

lee

rlin

ge

n w

as

om

ge

kee

rd a

an

de

de

stijd

s ze

er

ge

bre

kk

ige

hu

isve

stin

g.

n le

erl

ing

e h

aa

lde

op

he

t sc

hri

fte

lijk

ge

de

elt

e

alle

vri

jste

llin

ge

n,

die

ma

ar

te h

ale

n w

are

n;

ze w

erd

to

en

zie

k,

mo

est

da

arn

a m

on

de

ling

ge

ëxa

min

ee

rd w

ord

en

en

bin

ne

n

éé

n u

ur

tijd

mo

est

ik h

aa

r d

rie

tie

ne

n g

eve

n.’

Die

lee

rlin

ge

is C

orr

ie L

ied

me

ier.

Ze

sla

ag

t e

en

jaa

r la

ter

voo

r h

aa

r st

aa

tse

xam

en

, w

at

de

mo

ge

lijk

he

id v

oo

r h

aa

r

op

en

t k

lass

ieke

ta

len

te

ga

an

stu

de

ren

. O

p 2

fe

bru

ari

19

25

tre

ed

t zi

j in

bij

de

zu

ste

rs F

ran

cisc

an

ess

en

. A

ls e

ers

te r

elig

ieu

-

ze p

rom

ove

ert

ze

in 1

93

3 a

an

de

Ge

me

en

te U

niv

ers

ite

it v

an

Am

ste

rda

m.

Als

zu

ste

r C

hri

stia

na

wo

rdt

ze in

19

51

re

ctri

x e

n

op

volg

ste

r va

n z

ust

er

Ro

salie

om

na

ha

ar

ove

rlijd

en

tw

ee

jaa

r

late

r, o

pg

evo

lgd

te

wo

rde

n d

oo

r zu

ste

r C

he

rub

ine

, d

ie t

ijde

ns

de

Tw

ee

de

We

reld

oo

rlo

g o

ok

in d

e k

lass

ieke

ta

len

pro

mo

-

vee

rt.

Zu

ste

r C

he

rub

ine

zit

als

Ria

Sn

ijde

rs m

et

vle

chtj

es

op

de

tw

ee

de

rij

van

de

laa

tste

ple

chti

gh

eid

in d

e t

uin

va

n d

e

Vo

nd

els

tra

at

(zie

fo

to b

inn

en

zijd

e o

msl

ag

).

Co

rrie

Lie

dm

eie

r sp

ee

lt a

ls le

erl

ing

e v

an

de

vie

rde

kla

s

ee

n b

ela

ng

rijk

e r

ol a

ls e

ers

te p

refe

cte

va

n d

e n

ieu

w o

pg

eri

ch-

te M

ari

a-c

on

gre

ga

tie

. M

et

de

op

rich

tin

g v

an

de

ze ‘

kath

olie

ke

voo

rho

ed

e’

op

de

HB

S g

aa

t e

en

lan

gg

eko

est

erd

e w

en

s va

n

mo

ed

er

Cla

ren

tia

in v

erv

ulli

ng

. A

llee

n le

erl

ing

en

va

n d

e t

we

e

ho

og

ste

kla

sse

n m

og

en

lid

wo

rde

n.

Er z

ijn n

atu

url

ijk o

ok

relig

ieu

ze f

ee

ste

n w

aara

an á

lle le

er -

ling

en

de

eln

em

en

: h

et

He

ilig

Har

t-fe

est

in ju

ni e

n d

e n

aam

dag

van

Sin

t Fr

anci

scu

s o

p 4

okt

ob

er.

Ve

el a

and

ach

t is

er

voo

r h

et

zilv

ere

n ju

bile

um

van

mo

ed

er

Cla

ren

tia.

De

fe

est

elij

khe

de

n

du

ren

van

zat

erd

ag 2

9 a

pri

l to

t e

n m

et

din

sdag

2 m

ei 1

92

2.

Er w

ord

t, g

etu

ige

he

t ve

rsla

g in

Kn

oppen

, fl

ink

uit

ge

pak

t.

BL

IKK

EN

FE

ES

T

He

t e

ers

te g

rote

fe

est

is h

et

Blik

ken

Fe

est

. E

en

fe

est

om

he

t

he

ug

lijke

fe

it t

e v

iere

n d

at

de

sch

oo

l in

de

cem

be

r 19

20

jaa

r b

est

aa

t. D

e in

tern

en

, d

ie w

el v

an

ee

n p

retj

e h

ou

de

n,

be

tre

kke

n s

iste

r R

osa

in h

et

com

plo

t. In

de

alle

ree

rste

Kn

op-

pen

sta

at

he

t ve

rsla

g v

an

To

eti

e F

eit

z va

n e

en

avo

nd

vo

l

table

au

x vi

van

ts,

pra

chti

ge

op

ste

llin

ge

n v

an

sti

lsta

an

de

me

is-

jes

in f

raa

ie k

ost

uu

ms:

‘H

et

laa

tste

be

dri

jf s

teld

e d

e t

oe

kom

st

voo

r. D

aa

r w

are

n t

e v

ind

en

: e

en

do

kte

r m

et

ee

n s

pa

rte

len

de

pa

tië

nt,

ee

n a

dvo

caa

t, e

en

arc

hit

ect

. E

en

pa

ar

aa

rdig

e k

loo

s -

terz

ust

ert

jes

wa

ren

er

oo

k,

éé

n z

at

er

zelf

s te

mid

de

n v

an

zwa

rte

nik

kert

jes.

Da

n li

ep

er

ron

d e

en

sa

nd

wic

hm

an

, m

et

ee

n v

ers

chri

kke

lijke

bo

eve

ntr

on

ie,

zoa

ls ik

va

n d

ie k

eu

rig

e M

ia

De

term

eye

r n

oo

it e

erd

er

ha

d g

ezi

en

. H

ij d

roe

g e

en

gro

ot

recl

am

eb

ord

vo

or

toe

kom

stig

e v

erk

iezi

ng

en

. M

aa

r tu

sse

n a

l

die

min

of

me

er

mo

de

rne

me

isje

sbe

roe

pe

n z

ou

ik h

aa

st h

et

voo

rna

am

ste

ve

rge

ten

. V

oo

raa

n,

be

sch

eid

en

in e

en

ho

ek

je,

ha

d z

ich

ee

n v

lijti

ge

Ho

llan

dse

hu

ism

oe

de

r n

ee

rge

vlijd

, m

et

ee

n g

rote

ma

nd

me

t ko

use

n e

n e

en

da

mp

en

de

ko

p k

offi

e.’

In

ee

n v

an

de

table

au

x vi

van

ts is

du

s a

an

da

cht

voo

r p

olit

iek

. N

iet

zo v

erw

on

de

rlijk

als

je b

ed

en

kt

da

t h

et

vro

uw

en

kie

sre

cht

in

he

t m

idd

elp

un

t va

n d

e b

ela

ng

ste

llin

g s

taa

t. T

och

za

l To

eti

e

Feit

z (d

ie o

p h

et

bo

rd v

an

de

sa

nd

wic

hm

an

sta

at)

no

g e

ven

mo

ete

n w

ach

ten

. D

e e

ers

te v

erk

iezi

ng

en

wa

ara

an

vro

uw

en

de

eln

em

en

, zi

jn in

19

22

en

de

lee

ftijd

gre

ns

om

te

mo

ge

n

ste

mm

en

lig

t b

ij vr

ou

w e

n m

an

op

25

jaa

r.

In d

e V

on

de

lstr

aa

t h

ou

de

n d

e le

erl

ing

en

zic

h in

hu

n v

rije

tijd

act

ief

be

zig

me

t so

cia

al w

erk

in h

et

kad

er

van

de

mis

sie

,

ma

ar

oo

k m

et

soci

aa

l we

rk d

ich

ter

bij

hu

is.

Op

1 m

aa

rt 1

92

3

rich

ten

de

inte

rne

n v

an

de

tw

ee

de

kla

s d

e b

raill

ecl

ub

T.H

.O.B

.

op

: To

t h

eil

on

zer

blin

de

n.

On

de

r le

idin

g v

an

zu

ste

r R

osa

lie

kri

jge

n d

e le

erl

ing

en

op

zo

nd

ag

mid

da

g le

s o

m h

et

bra

ille

-

sch

rift

te

lere

n.

Da

arn

a g

aa

n z

e a

an

de

sla

g.

Na

éé

n ja

ar

ligt

er

ee

n fl

inke

sta

pe

l bra

ille

bo

eke

n.

Er

zijn

oo

k u

itje

s, z

oa

ls n

aa

r d

e R

.K.

sch

oo

lbio

sco

op

in d

e

Will

ibro

rdu

sstr

aa

t. D

aa

r w

ord

en

sch

oo

lbio

sco

op

-less

en

ge

ge

-

ven

, w

aa

raa

n in

de

cu

rsu

s 19

19-1

92

0 v

ijfti

g le

erl

ing

en

de

eln

e-

me

n.

He

t le

sge

ld b

ed

raa

gt

zes

cen

t p

er

lee

rlin

g p

er

les.

De

lee

rlin

ge

n b

ezo

eke

n r

eg

elm

ati

g h

et

Vo

nd

elm

use

um

in d

e

un

ive

rsit

eit

sbib

lioth

ee

k e

n d

e o

ud

ere

lee

rlin

ge

n g

aa

n e

en

en

kele

ma

al n

aa

r d

e J

aa

rbe

urs

in U

tre

cht.

Bij

de

jaa

rlijk

se

reü

nie

va

n o

ud

-lee

rlin

ge

n v

oe

ren

lee

rlin

ge

n t

on

ee

lstu

kke

n o

p

>

Leer

ling

en b

ij h

et B

likke

n F

eest

, 19

20.

Zij

gaa

n g

ekle

ed v

olg

ens

een

mo

gel

ijk la

ter

ber

oep

. O

nd

er d

e fo

to s

taat

:

‘Ho

e d

e in

tern

en o

p ’

t b

likke

n f

eest

zic

h h

un

to

eko

mst

dac

hte

n.’

Op

het

bo

rd v

an T

oet

ie F

eitz

sta

at:

‘Ste

un

t d

e

kath

olie

ke p

arti

j. K

iest

Mev

r. D

r. F

eitz

’.

Page 14: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

26

als

Le

Bo

urg

eois

Gen

tilh

om

me

en

De

kies

vere

nig

ing v

an

Ste

llen

-

dijk

. V

erk

lee

dp

art

ijen

blij

ven

aa

ntr

ek

kelij

k v

oo

r d

e m

eis

jes.

DE

KO

NIN

GIN

Be

ha

lve

Go

d is

er

oo

k h

et

vad

erl

an

d.

Op

3 n

ove

mb

er

192

2

pa

sse

ert

ko

nin

gin

Wilh

elm

ina

de

Ro

em

er

Vis

sch

ers

tra

at.

Bij

de

ach

teru

itg

an

g v

an

de

sch

oo

l sta

an

zu

ste

rs,

do

cen

ten

en

156

me

isje

s o

pg

est

eld

on

de

r a

an

voe

rin

g v

an

wis

ku

nd

ele

raa

r

Va

n S

tee

nh

ard

t C

arr

é,

als

ou

d-k

ap

ite

in v

an

de

infa

nte

rie

in

gro

ot

ten

ue

.

He

t ve

rsla

g in

Kn

oppen

sp

ree

kt

voo

r zi

ch:

‘De

n h

ele

mo

rge

n a

l ha

d h

et

Wilh

elm

us

in o

ns

ho

ofd

ge

ne

uri

ed

, h

et

zon

g in

on

s ie

de

r, a

ls o

p d

e m

aa

t va

n h

et

klo

pp

en

va

n o

ns

ha

rt.

He

t w

as

Ma

rgu

eri

te v

an

Cra

ne

nb

urg

h,

die

de

bo

uq

ue

t

zou

aa

nb

ied

en

, d

e s

no

ezi

ge

bo

uq

ue

t va

n li

la o

rch

ide

n,

me

t

lan

ge

afh

an

ge

nd

e li

la li

nte

n,

wa

aro

p m

et

zilv

ere

n le

tte

rs

sto

nd

: A

an

on

ze g

elie

fde

ko

nin

gin

! R

.K.

HB

S v

oo

r M

eis

jes,

Vo

nd

els

tra

at

35

-37.

Da

ar

ho

ord

en

we

al v

an

uit

he

t V

on

de

l -

pa

rk h

et

ge

tra

pp

el v

an

de

ko

me

nd

e p

aa

rde

n.

Toe

n w

e d

e

ee

rste

ag

en

ten

te

pa

ard

za

ge

n,

gin

g h

et

ho

era

al o

p,

da

t st

er -

ker

we

rd b

ij h

et

na

de

ren

va

n h

et

Ko

nin

klij

k r

ijtu

ig.

He

t h

ield

stil,

alle

s w

erd

sti

l. D

aa

r h

oo

rde

n w

e d

uid

elij

k M

arg

ue

rite

zeg

ge

n:

Me

vro

uw

, m

og

en

de

ze b

loe

me

n d

e t

olk

en

zijn

va

n

on

ze li

efd

e v

oo

r u

. G

od

ze

ge

ne

he

t K

on

ink

lijk

Hu

is.

De

ho

ofd

-

insp

ect

eu

r va

n p

olit

ie,

die

uit

he

t e

ers

te r

ijtu

ig w

as

ge

kom

en

en

Ma

rgu

eri

te m

et

blo

em

en

za

g,

kw

am

na

ar

ha

ar

toe

en

be

ge

leid

de

ha

ar

tot

he

t ri

jtu

ig e

n s

teld

e h

aa

r vo

or.

Ha

re

Maj

est

eit

vro

eg

ha

ar

of

ze in

éé

n v

an

de

ho

og

ste

kla

sse

n z

at.

Na

Ma

rgu

eri

te’s

an

two

ord

vro

eg

de

Ko

nin

gin

of

he

t d

eze

da

g

vaka

nti

e v

oo

r o

ns

wa

s. T

ot

on

ze s

pijt

mo

est

Ma

rgu

eri

te w

el

zeg

ge

n,

da

t w

e a

l tw

ee

less

en

ge

ha

d h

ad

de

n (

de

laa

tste

wa

s

imm

ers

no

g e

en

re

pe

titi

e g

ew

ee

st).

Na

da

t h

are

Maj

est

eit

>

De

bra

illec

lub

pri

kt v

oo

r d

e b

lind

en,

1923

.>

H

et H

eilig

Har

t-fe

est,

19

23.

‘Wie

raa

dt

ho

evee

l erw

ten

er

zijn

?’

De

eers

te p

aal z

it in

de

gro

nd

, 6

feb

ruar

i 19

24.

Mar

iëtt

e O

verb

osc

h b

ied

t h

aar

med

elee

rlin

gen

een

vri

je d

ag a

an.

Ma

rgu

eri

te h

aa

r h

an

d g

ere

ikt

ha

d,

ree

d h

et

rijt

uig

we

er

we

g,

tuss

en

on

ze r

ijen

do

or.

NA

AR

DE

RE

IJN

IER

VIN

KE

LE

SK

AD

E

Ee

n v

rije

da

g w

ord

t h

et

we

l, a

ls o

p 6

fe

bru

ari

19

24

ee

n h

era

ut

me

t g

rote

kra

ag

in d

e V

on

de

lstr

aa

t ve

rsch

ijnt.

Zij

bre

ng

t h

et

nie

uw

s d

at

op

de

Re

ijnie

r V

inke

lesk

ad

e d

e e

ers

te p

aa

l vo

or

de

nie

uw

e s

cho

ol i

s g

esl

ag

en

:

Gij

bu

rger

en

gij

bu

rger

es,

staa

kt v

lug

nu

dez

e sc

hon

e le

s

en b

egee

ft u

naa

r de

bin

nen

plaa

ts.

Vlu

g, v

lug

nu

wat,

mijn

bes

te m

aat

s!

Van

daag

vie

l voo

r de

alle

reer

ste

maa

l

de e

erst

e sl

ag o

p ee

n e

erst

e pa

al,

bes

tem

d vo

or o

nze

HB

S.

Juic

h,

juic

h n

u,

bu

rger

es.

Toen

ver

sch

een

een

bor

d, g

eru

it.

Wat

is d

at?

wat

dát

bed

uid

t?

We

leze

n a

llen

het

hee

rlijk

: V

rij!

En

dri

nge

n e

lkan

der

nu

opz

ij,

van

vre

ugd

en

pre

t!

Maa

r b

urg

eres

, n

u o

pgel

et!

Nu

wen

telt

, dr

aai

t h

et b

ord:

geen

hu

isw

erk,

het

is b

ondi

g, k

ort.

He

t ko

me

nd

e ja

ar

zal a

lles

in h

et

teke

n s

taa

n v

an

de

nie

uw

e

sch

oo

l en

de

ve

rhu

izin

g n

aa

r d

e k

ad

e.

Page 15: Fons Vitae Lyceum 1914–2014

29

28

An

ne

tje

Bie

ge

l wo

rdt

op

25

de

cem

be

r

190

5 in

Bu

ssu

m g

eb

ore

n.

In 1

919

ga

at

zij n

aa

r d

e R

.K.

HB

S v

oo

r M

eis

jes,

elk

e

da

g m

et

de

tre

in n

aa

r A

mst

erd

am

. ‘I

n

de

tw

ee

de

kla

s k

reg

en

we

zu

ste

r X

ave

ri-

an

a e

n z

ij la

s h

et

ee

rste

ho

ofd

stu

k v

oo

r

uit

De

klei

ne

Joh

an

nes

va

n F

red

eri

k v

an

Ee

de

n.

Da

t m

aa

kte

ee

n e

no

rme

ind

ruk

op

me

’, v

ert

elt

ze

in 1

97

1 a

an

Kn

oppen

.

Ze

he

eft

leve

nd

ige

he

rin

ne

rin

ge

n

aa

n h

aa

r sc

ho

olt

ijd:

‘Ik

za

t in

de

tw

ee

de

kla

s, t

oe

n d

e r

ect

rix

alle

loka

len

af-

kw

am

. W

e m

oe

ste

n a

llem

aa

l mo

uw

en

tot

aa

n d

e e

lleb

og

en

he

bb

en

. E

ers

t

wis

ten

we

nie

t w

aa

r d

at

in g

od

sna

am

voo

r n

od

ig w

as,

ma

ar

de

re

ctri

x le

gd

e

uit

: a

ls je

op

he

t b

ord

sch

ree

f, k

on

de

lera

ar

zó in

kijk

en

.’ O

ok

de

pa

uze

is z

e

nie

t ve

rge

ten

: ‘I

n h

et

vrij

kw

art

ier

lie-

pe

n w

e a

llem

aa

l ord

elij

k d

e t

rap

af.

Ja

,

wa

nt

aa

n h

et

ein

d v

an

de

tra

p s

ton

d

ee

n z

ust

er

die

we

Pie

tje

Po

tlo

od

no

em

-

de

n.

Ze

sch

ree

f ie

de

ree

n o

p d

ie z

ich

nie

t b

eh

oo

rlijk

ge

dro

eg

, la

chte

of

pra

at -

te.

Die

mo

est

da

n e

en

vri

j kw

art

ier

in

zo’n

du

ffe

kla

s d

oo

rbre

ng

en

.’

Op

15

ok

tob

er

192

1 p

ub

lice

ert

Kn

oppen

ee

n g

ed

ich

t va

n ‘A

nn

ie B

ieg

el’

:

BE

RK

EN

Zilv

erw

itte

be

rke

bo

om

en

teg

en

’t

bla

uw

e a

zuu

r

zach

t-g

lan

zen

d s

taa

n t

e d

roo

me

n

in ’

t g

ou

de

n z

on

ne

vuu

r.

Lich

t ti

nte

len

d g

ew

em

el

van

bla

de

rtje

s k

lein

en

fijn

,

trill

en

d t

eg

en

de

n h

em

el

als

of

’t v

lind

ert

jes

zijn

.

Sla

nke

, b

lan

ke s

tam

me

n

zilv

erw

it e

n r

ein

sch

itte

ren

in d

e s

pe

len

de

vla

mm

en

van

de

n g

ou

de

n z

on

ne

sch

ijn.

In d

e w

inte

r va

n 1

92

1-1

92

2 h

ou

dt

An

ne

Bie

ge

l ee

n d

ag

bo

ek

bij.

Fre

de

rik

va

n

Ee

de

n,

oo

k w

oo

na

chti

g in

Bu

ssu

m,

spe

elt

da

ari

n e

en

gro

te r

ol.

19 n

ovem

ber

19

21

‘Gis

tere

n in

be

d h

eb

ik e

en

ge

dic

ht

ge

ma

ak

t, “

Win

ter”

. A

ls ’

t g

oe

d g

en

oe

g

is,

ga

at

’t o

p v

oo

r K

no

ppen

. Fi

jn m

org

en

Zo

nd

ag

. Ik

he

b b

ijna

ge

en

hu

isw

erk

me

er.

Mo

rge

n is

Ke

es

jari

g.

Ik h

oo

p d

at

we

we

er

ee

ns

da

nse

n.

En

fin

, w

ie w

ee

t.’

4 de

cem

ber

‘Nu

zo

u ik

ha

ast

’t

voo

rna

am

ste

ve

rge

-

ten

. N

a e

en

pa

ar

ba

an

tje

s st

on

d ik

te

wa

chte

n,

toe

n e

r o

pe

en

s [i

em

an

d]

aa

n-

kw

am

die

… V

an

Ee

de

n w

as.

Ik r

ee

d

he

m e

ven

ach

tern

a.

Joo

p p

laa

gd

e m

e

na

tuu

rlijk

erg

. M

aa

r ik

vo

nd

’t

reu

ze

leu

k d

at

hij

er

wa

s. W

at

ha

d ik

gra

ag

ee

n b

aa

ntj

e m

et

he

m g

ed

aa

n.

’t W

as

we

l alle

s b

ij e

lka

ar.

Jo

op

en

Va

n E

ed

en

op

éé

n b

aa

n m

et

mij.

DA

GB

OE

K

FR

ED

ER

IK V

AN

EE

DE

N

‘5 d

ece

mb

er,

Sin

t N

ico

laa

s, 2

2 g

rad

en

vors

t. G

iste

r sc

ha

ats

en

ge

ree

de

n o

p d

e

Na

ard

er

gra

cht.

He

t w

as

er

dru

k e

n

ge

zelli

g e

n ik

vo

nd

he

t h

ee

rlijk

.’

Po

ëtis

che

dw

eper

ige

liefd

e:

An

ne

Bie

gel