Doe-het-zelf wanDeling Louisawijk

thema wijkwandelingwijk louisawijkduur 1u30

FLessenhaLs van Louisa

startpunt Metrohalte louisaeindpunt Metrohalte louisaBereikBaarheid Metrolijn 2 of 6 halte louisa

UitinBrussel is een initiatief van muntpunt.be

INFO

intro Deze wandeling verkent de omgeving van de sta-tige louizalaan, die vooral bekend is vanwege zijn dure kleding-winkels. Je start de wandeling in de schaduw van het Justitiepaleis, komt via troosteloze achterafstraten, een metrostation waar een overblijfsel van het Munthof te zien is, en een luxueuze galerij, uit aan het duurste hotel van Brussel. en filmliefhebbers kunnen op ‘bedevaart’ naar het ouderlijke huis van audrey hepburn.

Doe-het-zelf wanDeling FLessenhaLs van Louisa

2

INFO

pLan © De Rouck geocart

55 156

70 171.R.

ECOLEDE THEATRELASSAAD

E.S.C.G.

KONINKLIJK CONSERVATORIUM BRUSSELCONSERVATOIRE ROYAL

ILB

INSAS

INSTIT.D'OPTIQUER. TIBAUT

COIMBRAGROUP

CERIS

P

P

P

P

P

P

P

P

PORTE DE NAMURNAAMSE POORT

LOUISELOUIZA

HOTEL DES MONNAIESMUNTHOF

N261

N242

N24

R20

R.DE

STAS

SART

RUE DU BER

GERRUE DESDRAPIERS

R. KEYENVELD

PRES

IDENT

PRINCE ROYAL

R. DU

R.D.L.

CONCO

RDE

RGALERIE LOUISE

GAL. DE LA PORTE LOUISE

LOUIZAGALERIJ

GALERIJ VAN DELOUIZAPOORT

KEIENVELDSTR.

DE STAS

SART

STRA

AT

HERDERS

STR.

LAKENWEVERSSTRAAT

KONINKLIJKE-PRINSSTR.

EENDRA

CHTS

TRAATSTEFANIAPLEIN

PLACE STEPHANIE

HOO

GSTR

AAT

BLAE

SSTR

.

T

NANC

YR.DE SPIEGELSTRAAT

TR.

NA

AMSESTRAAT

ZAVELSTRAAT

THER

ESIA

NEN

STR.

MIN

IMEN

STRA

ATRUE

BODENBROEK

STR.

SAM

ARITA

NESS

E

GULDENVLIESLAAN

WATERLOOLAAN

ZWITS

ERLA

NDST

R.

RUE JEAN STASSTRAAT

SCHO

TLAN

DSTR

.

DEJONCKERSTRAAT

BOSQUETSTRAAT

PRIESTERSSTR.

DUMONCEAU

STRAATHEGER-BORDET

RUE

DEM

ONT

SERR

ATST

RAAT

STR.EVERSRUE

VOORZORGSSTRAAT

WOLSTRA

AT

GROTEHERTSTRAAT

JOURDANSTR.

ABRIKOZEBOOMSTR.

VALKSTR.-GANG

AALBE SSEN

G

WOLST

RAAT

ZESELLEN

STR.

QUATRE BRASSTRAAT

BERCKMANSSTRAAT

BRONSTRAATRUE JOURDAN

WOLSTRAAT

RUE

D'EC

OSS

E

RIDDERSSTRAAT

KAP.

CRES

PELS

TR.

BOOMSTRAAT

RODEPOORT

KERNSTRAAT

C. HANSSEN SSTR.

RUE

R. COPPENS STR.

STR.

PIPPEL

ING-

STR.

KARM

ELIETE

NSTR.

ERNES

T ALLA

RDST

RAAT

ZWAARDSTRAAT

R. J.DUPONTSTR.

M.YOURCENARD

PASSAGE

DOORGANG

R. VANMOER STR.

R. WATTEEU

STR.

KRISTINASTRAAT

EZELS-

STR.

STR.

WAAIER-

O.L.V. VAN

GRATIESTR.

VIERHEEMS-

KINDERENSTR.

GULD EN-VLIES- GALERIJ

1= R. DES ARBALETRIERS KRUISBOOGSCHUTTERSSTR.2= GEBROKEN HOFSTRAAT R. DU JARDIN ROMPU3= R. DES ESCRIMEURS SCHERMERSSTR.

1

32

6-JONKMANSSTR.

KLEINE ZAVEL

BREUGHELDE OUDESQ.

WIJK

TEMPELSTR.

ZITTE

RS-

STR.

VOOR-

VOSSENSTR.

RUE DU

STRA

AT

AVENUE HENRI JASPARLA

A

AVENUE DE LATO

ISON D'OR

BOULEVARD DE WATERLOO

RUE

HAUT

E

R. DES PRETRES

RUE

RUESTR.

R. DES CAPUCINS

R. D.L. PORTE ROUGE

RUE DE LAPREVOYANCE

R. ST.-GHISLAIN

RUE D

ESMI

NIME

SR. DU MIROIR

RUE AUX LA

INES

R. DES RENARDS

RUE DE L'EPEE

RUE JOURDAN

R. DE L'ABRICOTIER

R. DU FAUCON

IMP. MEERTGANG

IMP. DES

GRO SEILLE

S

R. DEL'EVENTAIL

RUE N.D.

DE GRACE

RUE DES

MINIM

ES

RUE

HAUT

E

BOULEVARD DE WATER

LOOSQ. BREUGHELL'ANCIEN

RUE AUX LAINES

RUE DE WYNANTS STR.

S

RUE DE LA SOURCE

RUE AUX

LAIN

ES

RUE BERCKMANS STR.

RUE

DELA

REGEN

CE

RUE DE NAMUR

RUE DES QUATRE BRASRUE DES SABLONS

RUE D

ESU

ISSE

R. DES CHEVALIERS

RUE DEJ ONCKER

R.C

AP. CRESPEL

RUE BOSQUET

RUE DE L'ARBRE

RUE DUPEPIN

A

THER

ESIE

NN

E

RUE

REINETT

ER. D.L.

R.DES

PETITS

CARMES

RUE ER

NEST ALLA

RD

RUE DUGRAND

CERFRUE CHRISTINE

R. DU TEMPLE

BAUDETR. DU

R. DES 6JEUNES

HOMMES

4 FILS AYMONR. DES

GAL. DE LATOISO N D'OR

PL.J. JACOBS

PL.

PL.POELAERT

PL.

PLACE DU PETIT SABLON

PL. LOUISELOUIZA PL.

RUE DES SIX AUNES

ROND-POINTR. CLIQUET

PLEIN

CITERONSMANS

RUE CA

POUI

LLETS

TRAA

T

PLACELOIXPLEIN

PLACEJ. DILLENS

PLEIN

RUE BL

AES

OVERWINNINGSSTRAAT

STENEN

-KRUISSTRAAT

WITTE BERGSTR.

NIEUWBURGSTRAAT

PARM

ASTR.

IERLANDSTR.

MUN

THO

FSTR

.

ST.-B

ERNARD

USSTR

.

VEYDTSTRAAT

DEFACQZSTR.

RUE FAIDER STRAAT

SQ. BARON

A. BOUVIERSQ.PLACE

H. DUMONTPLEIN

METAALSTRAAT

RUE DU METAL

R. D.L. SOURCE

ROEM

ENIE-

STR.

CHAR

LERO

ISE

STEE

NW

EG

R. DE

BORDEAUX STR.

RUEDE

LACRO

IXDE

PIERRE

RUE DU MONT-BLANC

RUE DE NEUFCHATEL

RUE DE

PARM

E R.DE

LAUS

ANN

EST

R.

RUE D

E L'H

OTE

L DES

MO

NNAI

ES

RUE DEFACQZ

CH. D

ECH

ARLE

ROI

RUE DE LAVICTOIRE

RUE I. VERHEYDENSTR.

RUE DE FLO

RENCE STR.RUE BLANCHE STR.

LIVORNO-

STR.

RUE VEYDT

RUE P. E. JANSON STR.

RUE DELIVOURNE

LOUIZALAAN

WOLLENDRIES-

TORENSSTR.

R. D.L. GROSSE TOUR

R. D.L. BONTE

GOEDHEIDS-

STR. LONGUE HAIE

RUE DE LA

LANGE-HAAGSTRAAT

AV. LOUISE

THEATREPOEME

ST.-BERNARD

MUSEE BELGE DE L'ASCENSEURBELG. MUSEUM VAN DE LIFTEN

CLINIQUEA. DEPAGE

EGLISE ORTODOXERUSSE PAROISSE

ST.-NICOLAS

EGLISE ORTODOXEGRECQUE

JARDINS D'EGMONT

EGMONTTUINEN

PARC PIERRE-

PAUL PAULUS DU

CHATELET

MAROLLEN

MAROLLES

SINT-GILLISSAINT-GILLES

SYNAGOGUE

PALAIS DE JUSTICE

JUSTITIEPALEIS

MAISON BREUGHEL

HUIS

EGL. ANGLICAINEANGLIKAANSE

KERK

EGMONTPALEIS

O.L.V. V.D. ZAVEL

MINIEMEN

PALAIS D'EGMONT

CASERNE PRINCE ALBERTPRINS ALBERT KAZERNE

EGLISE N.D. DU SABLON

BORDET

ATH.FUNCK-ANDRE

MINIMES

KLEINE KARMELIETEN

PETITS-CARMES

VERZAMELINGEN VAN HET O.C.M.W.

COLLECTIONS DU C.P.A.S.

0 100 m(1/5.000)

© De Rouck Geocart - a brand of De Rouck Geomatics Head office : Av. du Château Jaco, 1- 1410 Waterloo

Registered offices : Sint-Niklaas & WaterlooTel. 03/760 14 60 - 03/760 15 29

mail: carto@derouckgeocart.com Site : www.derouckgeocart.com

(0512)

1

3

2

4

5

6

7

8

9

au

al

am

A12ANTWERPEN

E411NAMEN

E19ANTWERPEN

E40LEUVEN

E40GENT

OOSTENDE

E19PARIJS

Jette

Ganshoren

St.-AgathaBerchem

St.-Jans Molenbeek

Koekelberg

Vorst

Ukkel

Anderlecht

EvereSchaarbeek

St.-Joost-ten-Node

St.-LambrechtsWoluwe

Etterbeek

Oudergem

Elsene

Watermaal-Bosvoorde

St.-PietersWoluwe

Brussel-Stad

St.-Gillis

BRUSSELNATIONALE

LUCHTHAVEN

De wandeling vertrekt in het ondergrondse metrostation louiza. De centrale ruimte boven de sporen wordt meer en meer ingenomen door winkeltjes, snackbars en andere boetieks. ze onttrekken sinds kort het kunstwerk van Marcel Maeyer bijna volledig aan het oog. Dit station moest volgens het oor-spronkelijke plan een dubbelstation worden. Diep onder de huidige sporen ligt een – ongebruikte – dwarse koker waardoor een nooit gebouwde metrolijn onder de louizalaan moest leiden.

Neem uitgang nr. 3/4 richting “Waterloolaan” (zoek de groene borden). Eerst daal je af om onder de autotunnel aan de andere zijde van de Kleine Ring weer op te duiken. Deze uitgang kreeg een origineel kunstwerk dat je meteen in de flowerpower tijd kata-pulteert.

edmond Dubrunfaut leverde het ontwerp voor “la terre en fleurs” dat bestaat uit een aantal kleurrijk geëmailleerde keramiekelementen en een heus wandta-pijt geweven in de Manufactuur De wit in Mechelen. Kijk op de roltrap die je naar boven voert achterom om het wandtapijt te bewonderen.

De roltrap naar uitgang 3 brengt je opnieuw onder de open hemel. Loop rechtdoor en wandel tot de middenberm van de brede Quatre Brasstraat.Die straat – niet te vertalen als “Vier armen” want die naam verwijst naar het kruispunt in waals-Brabant waar twee dagen voor waterloo een onbesliste slag werd geleverd – loopt uit op de esplanade voor het Justitiepaleis. in de verte zie je de benedenstad. Aan de overzijde volg je de Quatre Brasstraat rechtsaf. Neem meteen de eerste straat links.De naargeestige zesellenstraat lijkt wel een kloofdal tussen karakterloze kan-toorblokken. als voetganger voel je je niet op je plaats: de stoepen zijn on-gerieflijk smal om alle beschikbare plaats aan zijne majesteit de automobiel te offeren. loop onder het woonblok aan het einde van de straat door en je staat plots in een andere wereld.

het Jan Jacobsplein lijkt op een stierenvechtersarena, maar kan best gezellig zijn als het gras groen is. het is een van de zeldzame groene plekken in deze wijk. loop gewoon dwars door het plantsoen. links zie je de achterzijde van een typisch romantisch-nationalistisch monument zoals ze honderd jaar geleden overal werden neergezet. Dit exemplaar herinnert aan de slachtoffers van de schipbreuk van het eerste Belgische schoolschip, de De Smet de naeyer, tijdens zijn eerste reis in 1906. een bezorgde moeder tracht vergeefs een enthousiaste jongeling te weerhouden. Rechts verrijst de imposante massa van het Justitie-paleis. De huizen aan de overzijde zijn aardig in hun rijke schakering van bouw-stijlen. nummers 7 en 9 i 1 vertonen art nouveau-trekjes, 15 en 17 meer traditionele belle époque-versieringen. Loop links tot aan de brede Waterloolaan, die je rechts volgt. op de brede parkeerstrook tussen de bomen staat meestal een groot aantal Poolse minibusjes te wachten op Poolse kandidaten om de terugreis naar het vaderland te ondernemen. het actiecomité van de Marollen, dat het verzet van de bewoners in de zomer van 1969 coördineerde en zo de wijk redde van de totale afbraak, bevindt zich in de eerste dwarsstraat rechts, de Voorzorgsstraat.langs de waterloolaan verrijzen keurige huizen, waarin vaak advocatenkabinet-ten gevestigd zijn. Daal iets verder op de Waterloolaan af in het metrostation munthof i 2. hier geen obligaat kunstwerk in de mezzanine, maar een reusachtige pers en intrigerende werktuigen die gered werden uit de sloop van de nabijgelegen we-reldvermaarde Koninklijke Munt van België. Verlaat het station langs de uitgang “gulden Vlieslaan” en loop rechtdoor onder de bomen. het grote kantoorge-bouw met veelkleurige marmerbekleding huisvest de regie der Gebouwen i

3, een overheidsinstelling die meer dan duizend gebouwen in eigendom be-heert en heel wat overheidsgebouwen heeft gerestaureerd. Je loopt langs de hoofdzetel van de Mouvement Réformateur, de franstalige liberalen. Verder

La terre en fleurs

Doe-het-zelf wanDeling FLessenhaLs van Louisa

3

INFO

1 i art_nouveau aan het jan jacobsplein

het Gulden vlies

wisselen banale kantoor- en appartementsgebouwen elkaar af. op nr. 74 merk je een gulden Vlies gebeeldhouwd boven de ingang, een verwijzing naar de straatnaam. het gulden Vlies is de mythologische gouden schapenvacht, die Jason en zijn argonauten moeten bemachtigen. De Vlaamse landmaatschappij op nr. 72 toont een reusachtige foto die beslist idyllisch bedoeld is, maar in deze omgeving eerder als surrealistisch overkomt.

op de hoek met de Dejonckerstraat kom je onder de indruk van white atri-um i 4, een kantoorgebouw met een imposant glazen atrium.

Sla rechtsaf in de Dejonckerstraat. Die vertoont de typische mix die je in alle min of meer obscure zijstraatjes in deze omgeving zult opmerken: onopvallende kantoor- en woongebouwen met op het gelijkvloers winkels en restaurants, duidelijk minder luxueus dan op de louizalaan zelf. heel wat clubs en studio’s mikken op de rijkere kantoorbe-diende die ’s middags of na het werk een verzetje zoekt, de beroemde “cinq à sept-gelegenheden” die in het franstalige boulevardtheater geregeld met een knipoog vermeld worden.

het autovrije deel van deze straat vormt samen met de parallelle Jean Stasstraat en het stuk Dejonckerstraat tussen beide straten in, een soort tegenhanger in de bovenstad van de Beenhouwersstraat. “rendez-vous des artistes” i 5 is een bekend adres met brasseriekeuken. Daarnaast vind je er ook smakelijke lunchgelegenheden met italiaanse, libanese en ierse keuken.

De autovrije Jourdanstraat brengt je tot bij de Louizalaan.

het smallere gedeelte van de prestigieuze laan die de verbinding maakt tussen Brussel en de residentiële wijken in het zuidoosten rond het ter Kamerenbos wordt de flessenhals of “goulot” genoemd. generaties stedenbouwkundigen hebben plannen gesmeed om het drukke verkeer van de veel bredere laan ver-derop hier op een of andere manier door, over, onder of langs te krijgen. tot nu toe lukte het niet, en dus is het elke dag weer verkeersellende. De tram rijdt weliswaar in eigen bedding, maar moet vaak concurreren met weinig gedisci-plineerde autobestuurders, die op hun beurt moeten uitwijken voor dubbel-parkerende bestelwagens, die de voor hen voorziene kortparkeerplaatsen niet kunnen gebruiken wegens foutgeparkeerde auto’s...

was je net nog op het grondgebied van de gemeente Sint-gillis, dan leren de straatnaamborden je nu dat deze zijde van de louizalaan in Brussel ligt, de over-zijde in elsene. Loop naar rechts tot aan de Jean Stasstraat. Steek hier de Louizalaan over en verdwijn in de winkelpassage ‘Galerie Louise’ i 6. Deze luxueuze galerij voert je naar een rotonde met kunstig smeedijzeren trap naar de lagergelegen Louise Gallery Event Hall. Daal evenwel niet af maar loop rechtdoor tot het einde, en sla waar je niet verder kunt rechtsaf. De gang leid je naar de ‘Rotonde Crespel’ (het bordje hangt wat verborgen). Ga rechtdoor via de Passage Stéphanie die je tenslotte weer naar de open lucht brengt.Je staat op het Stefaniaplein, genoemd naar de dochter van leopold ii, de zus van louiza, die met de oostenrijkse kroonprins Rudolf gehuwd was. toen die zich in Mayerling samen met zijn maîtresse neerschoot, huwde ze tot groot ongenoegen van haar vader een hongaarse officier.

tussen twee symmetrische gebouwen in postmoderne stijl vertrekt de brede louizalaan richting ter Kamerenbos. Dwars het smallere gedeelte met de tramsporen rechts, en volg dan rechtdoor de kaars-rechte Charleroisesteenweg, waar eveneens tramsporen lopen. Op de eerste hoek rechts vind je paul i 8, de tweede Belgische vestiging van de befaamde Rijselse bakkerij. Verderop liggen nog enkele van oudsher befaamde adressen: links de papier-winkel nias, rechts de theespecialist le Palais du thé. neem ter hoogte van nr. 16 de doorgang links die je naar het wiltcher’s Plein brengt, een grote vierkante

Doe-het-zelf wanDeling FLessenhaLs van Louisa

4

INFO

4 i white atrium

8 i Louizagalerij

9 i Conrad hotel

binnenkoer. Rondom bevindt zich het Conrad hotel i 9, Brussels duurste hotel, dat gebouwd werd in en tussen een vijftiental herenhuizen tussen louiza-laan en Charleroisesteenweg. De passage links brengt je naar de eerstgenoemde laan. Je passeert links voorbij de ingang van het hotel. Je kan rustig discreet binnenlopen en de Amerikaanse klassieke chic bewonderen. Tussen de Porsches en andere Ferrari’s bereik je de stoep van de Loui-zalaan, die je rechtsaf volgt. ook het mooie art nouveau-herenhuis op nr. 81, gebouwd door Paul Saintenoy, de architect van old england, is een onderdeel van het hotel.

Ter hoogte van de Goedheidstraat neem je de ondergrondse voetgangerspas-sage i au. ‘s Avonds en ‘s nachts vermijd je deze tunnel best. Loop aan de overzijde van de Louizalaan links het hellend vlak op, en volg de laan rechtdoor, terug naar het Stefaniaplein.

De bijzonder luxueuze winkels hier zijn haast allemaal kledingzaken. De kunst-galerijen die tot voor kort deze buurt tot een echt brandpunt van moderne kunst maakten, zijn allemaal verdwenen. Neem op het Stefaniaplein rechtsaf, en dan meteen links de de Stassartstraat. Deze straat voert bergop langs enkele originele eethuisjes.

in de eerste straat links, de Kapitein Crespelstraat, vind je bij de knik broederlijk naast elkaar de erotische club L’excellence i al en de anglicaanse kerk van Brussel. wat je op z’n amerikaans zondigt, kan je meteen op z’n Brits biechten. Keer terug, en loop steeds verder bergop de de Stassartstraat in. op nr. 92 is de grieks-orthodoxe kerk van de aartsengelen gevestigd. De witbepleisterde homogene gevelrijen van deze wijk duiden op hun ontstaan rond het midden van de 19de eeuw.

op het hoogste punt bereik je de Keienveldstraat. een blik rechts maakt duidelijk dat dit een oude pre-stedelijke veldweg was: een kronkelig verloop, een onre-gelmatige rooilijn, lagere oudere huisjes. in dat gedeelte van de straat vind je op nr. 36 het restaurant “les Brassins”, het meest populaire uit de hele buurt want het eten is er lekker en toch niet te duur. nog verderop, op nr. 48, wijst een gedenkplaat op het geboortehuis van hollywoodster audrey hepburn (1929-1993) en, op nr. 57, op dat van architect auguste Perret (1874-1954), een van de pioniers inzake het gebruik van gewapend beton. Keer van hier terug op je stappen en neem, in het verlengde van de Keienveldstraat, de Riddersstraat bergafwaarts. op nr. 29 bevindt zich een russisch-orthodoxe kerk i am.

op een groot open terrein links komt een groot woon-, winkel- en kantoor-complex. Sla linksaf. het brede trottoir van de gulden Vlieslaan brengt je terug bij het metrostation louiza, het einde van deze wandeling.

Doe-het-zelf wanDeling FLessenhaLs van Louisa

5

INFO

Geboortehuis audrey hepburn

goesting in meer Brussel? op www.uitinBrussel.be vind je naast een pak gratis downloadbare doe-het-zelf wandelingen ook de volledige cultuur- en vrijetijdsagenda van Brussel en een pak tips om de stad te ontdekken. uitinBrussel is een initiatief van Muntpunt.

uitinBrussel0800 13 700 i info@uitinbrussel.be

www.uitinbrussel.be i www.muntpunt.be

Voor deze wandellussen deed UitinBrussel een beroep op de gidsenvereniging Brukselbinnenstebuiten. De gid-sen van Brukselbinnenstebuiten tonen je de stad te voet, per bus of met de tram. Daarbij vertrekken ze steeds van de stedelijke realiteit, de vele tegenstellingen, uitersten en mogelijkheden van de stad. Bruksel keert de hoofdstad binnenstenbuiten en heeft aandacht voor kleine gevoelig-heden. Brukselgidsen praten dus niet vrijblijvend, ze hou-den van hun stad en die liefde geven ze je graag mee.

andere wandelingen in deze reeks:Maak kennis met volksbuurten zoals de Marollen of oud-Molenbeek, de europese instellingen in de leopoldwijk of de tgV aan ’t zuid. luister naar boeiende verhalen over 19de-eeuwse grandeur onder leopold ii, de streling van de art nouveau bij de squares, of de charme van stede-lijke parken. Maar hoor ook confronterende verhalen over sociale, politieke en economische achtergronden en me-chanismen.

Brukselbinnenstebuiten02 218 38 78 i bruksel@skynet.be

www.brukselbinnenstebuiten.be

een initiatief van Muntpunt met de steun van de Vlaamse overheid en Vlaamse gemeenschapscommissie

alle foto’s vallen onder het copyright van Muntpunt, tenzij anders vermeld onder de foto.eerste publicatiedatum: 12/11/2009herwerkte versie 31/07/2012

INFO