Benedict Wydooghe, Tielt 2015

Flaneren in Cyberspace

“Met niets in de werkelijkheid hebben we direct contact: het onbekende wordt altijd gekend via wat al bekend is. Kennen is niets anders dan het inruilen van oude metaforen voor nieuwe.”

Nietzsche

domeinen

ADRESBALK

De melkweg van het internet

SITES

ROOMS

De Matrixruimte

HOME

WEB

MAILTrage verbindingen

Cyberodyssee

The Great Firewall

VIRUSSurfen of slenteren

EEN INTERNEST

De vijfde dimensie

De digitale stad

Het Transgalactisch Liftershandboek

Server = toeganspoort

DO NOT ENTERUnder Construction

ROBINSONLIJST

KRAKER

vensters

ENIGE METAFOOR?OVER AFRIKA, BIBLIOTHEKEN EN HET BREIN

INFORMATIE-VAARDIG / 2000

SOCIAAL VAARDIG / 2005

ICT-VAARDIG

MEDIAVAARDIG / 2010

Web 0.0 4.05.0…

4.0

Informatievaardig

VOLUME TAAK BELANG

BG Weinig Leren Weten

0 Veel Vinden Toegang

AG Overvloed Selecteren Waarderen

Informatievaardig?

“Flaneren is de middenweg tussen het ongekende en het gekende. De plek is gekend, maar de invulling ervan verrast.”

“Het is als Parijzenaar in Parijs ronddolen en verrast worden door een charmante buurt of ongewone situatie.”

https://www.youtube.com/watch?v=iYhCn0jf46U

Web 2.0 is not a technological revolution, it’s a social revolution. Web 2.0 is an attitude.

Master thesis “Blogs : A Global Conversation”

“Een feilloos gevoel voor timing: op het juiste moment op de juiste plaats.”

“Een duik in de anonimiteit van de menigte, en dan weer een terugval in geborgenheid.”

Geert Mak

DS. 21 september 2007: Bedrieger bedrogen

Sana (27) en Adnan (32) uit Sarajevo flaneren op internet en lopen elkaar tegen het lijf in een chatroom. Sana noemt zich Slatkica (schatje) en Adnan is er Princ Radosti (Prins van het Geluk). Ze vertellen elkaar alles over hun beslommeringen en hun slechte huwelijk. 'Plots was ik fantastisch verliefd. Ik dacht dat ik iemand vond die me begreep', aldus Sana. Als ze besluiten elkaar te ontmoeten is de verbazing groot. 'Ik vind het moeilijk te geloven dat Slatkica, die me lieve woordjes fluisterde en me begreep, de vrouw is met wie ik getrouwd ben en die me al die jaren nooit dergelijke dingen vertelde', zei Adnan. Beiden beschuldigen elkaar van overspel en beslissen te scheiden.

1. Vertel enkel wat je tegen collega's zou zeggen.

2. Beken geen misdrijf voor de grap. De politie is uw vriend zonder humor.

3. Wees zuinig met gegevens zoals je gsm of je adres.

4. Google jezelf en corrigeer fouten.

5. Hou rekening met anderen als je iets schrijft.

6. Chat niet met iedereen even vertrouwelijk.

“Als ik mijn gsm verlies, ben ik een deel van mijn geheugen kwijt.

Als men mijn smartphone steelt, ben ik hersendood…”

De media schetsen niet zo’n fijn beeld

“Overtuigen dat pesten slecht is, heeft weinig zin.

Ze weten dat.”

Pedro De Bruyckere & Linda Duits

KORTRIJK ENKELE JAREN GELEDEN, OVER DADERS EN SLACHTOFFERS, DE MEDIA & DE POLITIE

Hoe werkt het?

1. Dader?2. Omstaanders

1. Aansteken / aanstekelijk / enthousiasme2. Pikorde en gehoorzaamheid (Milgram)3. Druk tot comformiteit (Asch)

3. Negatie1. Kitty Genovese2. Joe Vanholsbeek

4. Complex (school kan het niet alleen)

Hoe werkt het?

1. Dader?2. Omstaanders

1. Aansteken / aanstekelijk / enthousiasme2. Pikorde en gehoorzaamheid (Milgram)3. Druk tot comformiteit (Asch)

3. Negatie1. Kitty Genovese2. Joe Vanholsbeek

4. Complex (school kan het niet alleen)

Hoe werkt het?

1. Dader?2. Omstaanders

1. Aansteken / aanstekelijk / enthousiasme2. Pikorde en gehoorzaamheid (Milgram)3. Druk tot comformiteit (Asch)

3. Negatie1. Kitty Genovese2. Joe Vanholsbeek

4. Complex (school kan het niet alleen)

Besmettingstest:

Laat mensen in een kring zitten en elkaars handen vasthouden. Vraag ze stil te zijn en maak het pikkedonker. Ga naar je stoel, de laatste open plek. Wacht even en knijp dan keihard in de handen van je beide buren. De reflex zal de cirkel rondgaan en velen zullen kippenvel hebben en het haar op hun armen zal overeind staan.

Druk tot comformiteit (Asch)

Hoe werkt het?

1. Dader?2. Omstaanders

1. Aansteken / aanstekelijk / enthousiasme2. Pikorde en gehoorzaamheid (Milgram)3. Druk tot comformiteit (Asch)

3. Negatie1. Kitty Genovese2. Joe Vanholsbeek

4. Complex (school kan het niet alleen)

Hoe werkt het?

1. Dader?2. Omstaanders

1. Aansteken / aanstekelijk / enthousiasme2. Pikorde en gehoorzaamheid (Milgram)3. Druk tot comformiteit (Asch)

3. Negatie1. Kitty Genovese2. Joe Vanholsbeek

4. Complex (school kan het niet alleen)

http://www.saferinternet.at/uploads/tx_simaterials/Seks_en_geweld_in_digitale_media.pdf

Hoe werkt het?

1. Dader?2. Omstaanders

1. Aansteken / aanstekelijk / enthousiasme2. Pikorde en gehoorzaamheid (Milgram)3. Druk tot comformiteit (Asch)

3. Negatie1. Kitty Genovese2. Joe Vanholsbeek3. Experiment

4. Complex (school kan het niet alleen)

Kanshebbers bij pesterijen?

Statistisch gezien dan…•Meisjes•Wie lage cijfers haalt•Wie weinig computervaardig is•Wie risicovolle info deelt•Jongeren die eenzaam, depressief, twijfelen aan hun geaardheid of een moeilijke ouderrelatie hebben (ook voor kinderlokkers).•Wie pesters onder zijn vrienden heeft (!)

Pestende vrienden hebben voorspelt dat jij ooit gepest zal worden. Pesters en gepesten kennen elkaar vaak erg goed!

WAKKERE HOUDING

•Weerbaar•Alert•Kritisch

Beleidsmatig: 1. bespreekbaar maken2. kaderen in pestbeleid 3. kaderen in mediawijsheid en internetrisico’s

WEERBAAR: kom je op voor jezelf?ALERT: vang je tijdig signalen op?KRITISCH: is informatie betrouwbaar?

Jongeren: word wakker

Blurred Lines

PESTBELEID

•Voorkom– Praat (vermijd schuldgevoel)– Respect (tips)

•Slachtoffer– Meld bij site, school, ouders– Nieuwe nickname, nieuwe mail: duik onder– Reageer niet maar blokkeer– Bewaar bewijs voor politie

•Pester– Verantwoordelijkheid– Bewustwording van daden

Van wieg tot graf

“Sommige kinderen zijn al voor hun geboorte online.”

App noot muis invoegen

Jonge kinderen zijn gefascineerd door knoppen & beelden, ze

hebben voorkeuren en houden van herhaling, daar is niets mis mee.

Van nature beschikken ze niet over de fijne muismotoriek en verkiezen daarom aanraakschermen. Schermen ‘vangen’ aandacht,

touchscreens doen nog meer. Een doseeradvies zegt 5 a 10 minuten per dag voor een vierjarige, 15 tot 20 minuten voor een

zesjarige. Zorg voor afwisseling in hun ontspanning,

opdringen van games of internet is onnodig. Voorlezen bij peuters en kleuters blijft van onschatbare waarde voor de taalontwikkeling, een pc kan dit niet vervangen. Maak je huiswerk:

onderzoek en bouw je favorieten uit.

Kinderen maken geen onderscheid tussen feiten, verhalen en reclame. Betrouwbare spellen bevatten geen reclame en zetten niet aan tot kopen.

Met peuters maak je geen afspraken waar ze zich aan houden. Je hulp is vereist. Leer hen klikken en symboolfuncties (huisje, kruisje…). Visualiseer de speeltijd als ze bedelen om meer E-tijd. Eenvoudige regels en games kunnen vanaf vier of vijf jaar. Vanaf zes komen de kinderzoekmachines zoals WWW.KOEKELTJES.NL. Peuters en kleuters

lopen vast omdat ze niet kunnen lezen en omdat ze willekeurig klikken komen ze waar ze niet thuishoren: niet zo snel op erotiek, maar op

downloadsites, betaalsites... Tips: F11, speel samen of blijf in de

buurt, dat hebben ze het liefst. Laat het spel aansluiten bij hun niveau,

voorkeur, concentratieboog en computerervaring. E-vaardigheden

ontwikkelen zich immers door ERVARING (dus door te doen) in plaats van spontaan. Koppel dit aan de lees-, schrijf- en typvaardigheden.

Hoe ouder de kinderen hoe meer tijd ze op internet doorbrengen

en hoe zelfstandiger ze dat doen. Let ook op de houding als zij langer bezig zijn.

WAT WILLEN DE KINDEREN? www.appnootmuis.nl

“De meeste tieners hoef je niets te vertellen over netrisico’s.”

“Ze zijn digitaal gepokt en gemazeld.”

“De zwakste groep zijn de 9 tot 13

jarigen.”

“Haar ogen waren net zo blauw als op

internet.”

57% meisjes kreeg seksuele verzoeken (47% cam) 1/4 jongens

en 1/5 meisjes had afgelopen half jaar

seks via

internet

10-18 jarigen

50% heeft TV op kamer

96% is online met piek op 15

jaar

7/10 praten over hun Internet-

gedrag met hun ouders

Ouders onderschatten de cybertijd van hun

kinderen. Normaal is: 2 uur per dag, een

explosie op woensdag en weekend

90% chat dagelijks

“De seksualisering van de maatschappij is een fabel.”

De toegankelijkheids-drempel verlaagde. De meeste kinderen

en jongeren vertonen geen problematisch internetgedrag.”

Virtueel uitgaan is leuker dan een avondje uit.

Corrigerende boodschappen uit de

onmiddellijke omgeving bepalen of

men overgaat tot imitatiegedrag

40% van de jongens kreeg een seksueel verzoek (11% cam)

“Wat je in elk geval niet moet doen is schrikken van de

opgewonden media. Bange ouders hebben aantoonbaar meer opvoedkundige moeite

dan zij die het hoofd koel houden.”

‘Kinderlokkers’ liegen niet over hun leeftijd en hun seksinteresse.

13 tot 15-jarigen die op de uitnodiging ingaan, seksen meermaals. De helft van de slachtoffers voelt verliefd- of

verbondenheid met de dader. Weinig plegers gebruiken geweld. Jongeren

die eenzaam, depressief, twijfelen aan hun geaardheid of een moeilijke

ouderrelatie hebben, zijn kwetsbaar.

•

“Hij schoor zijn haar af en doste zich in quasi-militaire kledij voor hij naar Antwerpen trok. Daar kocht hij een geweer. Net zoals de speler van GTA een geweer moet kopen voor hij aan zijn gewelddadige tocht begint. GTA is een populaire killergame. Het staat vast dat Van Themsche fan was van gewelddadige games, waaronder GTA.”

De Standaard, 16/05/06

Hun wereldbeeld mening & identiteit

Sociaal, economisch, politiek, cultureel

‘De’ 3° plek

‘Het’ onderwijs en ‘het’ werk

‘Het’ gezin

‘De’ media • DIALOOG• SCHRIFT• DRUKWERK• KRANT• BOEK• FOTO• FILM • RADIO• TV• GAMES• INTERNET

BEDROG, PROPAGANDA, IDEOLOGIE, RECLAME

WETENSCHAP, INFORMATIE & GEZOND VERSTAND

ONT SPANNING

HOE GAMES BEKIJKEN BESPELENBESPREKENBEZIGEN ?

“Het sociale is belangrijk. Als ik inlog en er is niemand, kan ik met mijn wapens enkele vijanden verslaan en ronddolen, maar dit verveelt snel. Als er niemand is, log ik uit. Het plezantste is dat ik mensen tegenkom en een gesprek voer.”

Gamer

“Als Shakespeare vandaag leefde,

schreef ie gamescenario’s.”

VERBOD OF ALLES TOELATEN?

“Spel is ouder dan cultuur. De dieren hebben niet op de mens gewacht om te leren spelen.”

Johan Huizinga In: Homo Ludens, 1938

EEN SPEL…1. … is een vrije handeling2. … neemt de speler geheel in beslag3. … levert geen materieel gewin op4. … is niet het ‘echte’ leven5. … begrenst zich in tijd en ruimte6. … is onderworpen aan regels7. … roept gemeenschappen in het leven

“die zich met geheim en vermommingen omringen” Johan Huizinga, 1938

VERSLAVING1. “Moet”

2. Overmatig ≠ verslaving (reactie op…)

3. Ernstig (media overdrijven)

HERKENNEN1. Als alle vrije tijd gamen is. Maaltijden missen, geen sociale activiteit, sport of hobby meer. Uitbreiden vrije tijd: vroeg opstaan en laat gamen.2. Als gamen de ‘niet vrije tijd’ doorkruist: hygiëne, slechte punten, slapen in les, obsessief praten, prikkelbaar. Inkrimpen ‘niet vrije tijd’: te laat, afspraak missen. 3. Liegen, stiekem spelen, afspraken niet nakomen.

Enfin

EVALUERENDE PARTICIPATIE0. Stel je oordeel uit!

Basisvaardigheden voor begeleiders zijn niet technisch, maar RESPECT voor jezelf en de ander. Vat je gesprek niet aan met een negatieve ondertoon over DIENE computer en DA interne…

1. Praat (OLD)

2. Stel vragen (LOD)

3. Toon interesse (DOL)

4. Speel een spel mee (D)

5. Help hen kritisch kijken (L)

6. Maak haalbare afspraken (O)

7. Geef voldoende alternatieven (ODL)

LEGENDEO = OUDERS

& OPVOEDERSL = LEERKRACHT

D = DERDE MILIEU

PowerPoint http://www.slideshare.net/benedictwydooghe

Bloghttp://gameovergames.skynetblogs.be

Literatuur• WYDOOGHE B. Game on! We krijgen er niet genoeg van. viWITA Dossier 14,

Vlaams Parlement, Brussel, 2008. Online op: http://www.viwta.be/files/DOSS14_GAME%20ON_def%20versie.pdf .

• WYDOOGHE B. & PLEYSIER S. (Eds.) Game over. Over game- en filmgeweld, over angst en onzekerheid. Garant, Antwerpen, 2007.

• PLEYSIER S., DE PAUW E. & VAN LOOY J. (Ea.). Jongeren en gaming. Over de effecten van games, nieuwe sociale netwerken en educatieve kansen. Acco, Leuven, 2008.

• LEMMENS J. Gameverslaving. Probleemgebruik herkennen, begrijpen en overwinnen. SWP, Amsterdam, 2007.

• VERMEULEN A. & VAN DEN BRAEMBUSSCHE A. Baudelaire in cyberspace. http://www.angelovermeulen.net/data/vault/VandenBraembussche&Vermeulen_BiC_Dialoog5.pdf, VUB-Press, Brussel, 2008.