1

Belgian WOODFORUM

Fiche Houtsoorten / Western Red Cedar

Thuya plicata

Cupressaceae

Westen van Canada en van de

Verenigde Staten

Spinthout: wit

Kernhout: van bruingeel tot

roodachtig bruin

Fijn

Meestal recht

Van 330 tot 460 kg/m3

Gemiddeld: 370 kg/m3

Duurzaam (klasse II)

Buiten: middelmatig

Binnen: hoog

Het hout wordt donkerder onder

invloed van het licht.

Familie

Wetenschappelijke naam

herkomst

Nerf

draad

Volumieke massa

Duurzaamheid

Stabiliteit in gebruik

Bijzonderheden

© vzw HOUT

© vzw HOUT / Arch. Magits

© Arch. Sohier & Callebout

BUITEN

Buitenbekledingen

Shingles

Shakes

Dakoversteken

Buitenschrijnwerk

Terrassen

Pergola’s

Serres

Lichte structuren

BINNEN

Wandbetimmeringen

Plafonds

Sauna’s

Deuren

Meubilair

Toepassingen

Houtbeschrijving

2

Fich

e ho

utso

ort

en

©

Bel

gia

n W

OO

DFO

RU

M

de boom onder gunstige groeiom-standigheden met gemak een hoog-te van 70 m. De doorsnede van destam op borsthoogte bedraagt somswel 4 m. De western red cedar kanbijzonder oud worden. Er zijnexemplaren bekend van ouder dan1000 jaar. Onder minder gunstigeomstandigheden bedraagt degemiddelde hoogte 25 tot 40 m, dediameter op borsthoogte is dan 1,5tot 2,5 m. De nuttige stamlengte vandeze bomen bedraagt ca. 25 m.Wat opvalt aan de boom, is hetgrote verloop in diameter.Daarnaast hebben oude exempla-ren vaak zware wortelaanlopers.Ook hebben zij soms last van eenvoos hart.

Profielschets

De Thuya plicata behoort tot debotanische familie van deCupressaceae. Western red cedarstaat bekend om zijn grote kleur-variaties, die uiteenlopen van lichtgeelbruin, via rosebruin en zalm-kleurig naar chocoladebruin. Hetdonkergekleurde kernhout zit veelalin het centrale deel van het rond-hout, het lichtergekleurde kernhoutbevindt zich meer aan de buiten-

promotionele activiteiten rond hout-skeletbouw. Het werd een mode voor gevelbe-kleding onbehandeld western redcedar te kiezen (voor de zogenaam-de bevelsidings of channelsidings),waarbij men het hout onder invloedvan weer en wind liet vergrijzen. Denatuurlijke duurzaamheid staat eenonbehandelde toepassing buitentoe. Later volgde een richting waar-in western red cedar juist tegen ver-grijzen werd behandeld, en weerlater gaven opdrachtgevers, archi-tecten en bouwers de voorkeur aaneen dekkende afwerking. Kortom,deze houtsoort laat de gebruikervoor toepassing buiten alle ruimte.

Groeigebieden

Het belangrijkste groeigebied vande western red cedar bevindt zich inde Canadese provincie BritishColumbia. In het algemeen kanmen stellen dat deze boom voor-komt tussen de 39ste en 57stebreedtegraad. Het natuurlijk verspreidingsgebiedheeft uitlopers zowel naar het noor-den tot in Alaska als naar het zuidentot in Californië. De boom groeit ten westen van deCascade Mountains in de regen-wouden langs de kust tot aan deRocky Mountains.

In dit gebied bestaat het oerbos inhet algemeen voor 40 % uit westernred cedar en voor 60 % uit hemlock.Canada bestaat voor bijna de helftuit bos, waaronder vele oerbossen.Zij vormen de ecologische reserveen zijn doorgaans een onderdeelvan nationale en provinciale par-ken. Door de gunstige klimatologischeomstandigheden zijn deze bossen,waar ook western red cedar groeit,zeer gevarieerd.

Reuzenbomen

De western red cedar, botanischbekend onder de naam Thuya plica-ta, is één van de hoogste bomen terwereld.In de regenachtige gebieden bereikt

WESTERN RED CEDAR

Western red cedar is een naald-houtsoort, waarvan veel architectenbijzonder gecharmeerd raakten.

THUYA PLICATA

Herkomst

Eeuwenlang hebben Canadese indi-anen van stammen als de Haida,Nootka en Salishan, hun totemsgesneden en hun kano’s gehakt uithet reusachtige western red cedar-rondhout. Van de draderige bast envezelige wortels weefden zij dekens,manden en visnetten. De geurigecederstammen werden tot bredeplanken gespleten om er de wandenvan hun stamhuizen mee te bekle-den. Generatie op generatie gavenze aan elkaar door dat western redcedar van de “boom des levens”afkomstig was.Het hout is duurzaam, licht vangewicht, stevig en veerkrachtig. Hetis zeer goed bestand tegen rot enverwering. Voorts leveren de lang-zaam groeiende woudreuzen houtvan een unieke kleur en structuur.In de architectuur stond eind jarenzeventig western red cedar in hetmiddelpunt van de belangstelling.Dit had voornamelijk te maken met

© vzw HOUT

Fich

e ho

utso

ort

en

©

Bel

gia

n W

OO

DFO

RU

M

3

zijde. In de tekening kunnenafwisselend lichte en donkere banenvoorkomen. Overigens zegt dekleur niets over de kwaliteit. Hetlichtgekleurde hout heeft dezelfdekwaliteit als het donkergetinte.

Onder invloed van licht nemen dekleurverschillen af en gaat de kleurmeer naar licht geelbruin tot vaalroodbruin. Het spinthout is bijna witvan kleur en varieert in breedte.Gewoonlijk is de spintzone niet bre-der dan 2-3 cm. Door het aanwezi-ge kleurcontrast tussen vroeghout enlaathout vertoont kwartiersgezaagdhout een duidelijke streeptekeningterwijl dossegezaagd hout een spre-kende vlamtekening heeft.

De structuur van western red cedaris sterk afhankelijk van de omstan-digheden waaronder het groeit.Naast het meest voorkomende zeerfijnjarig hout met meerdere groei-ringen per mm komt ook soms eengrovere houtstructuur voor metgroeiringen tot 5 mm breed.

Western red cedar wordt niet alsfineer in de handel gebracht, daar-voor is de houtsoort te zacht.

4 Clear ruim voldoende; dit is onge-veer hetzelfde hout als de No 2Clear, maar met hier en daar eengebrek dat desgewenst uitgezaagdkan worden. Dit hout is wel grof-weg zo’n 30 % goedkoper.

Verder hebben we zogenaamde“Factory flitches”, een kwaliteit diebedoeld is om verder opgezaagd teworden in kortere foutvrije stukken,en hierbij een rendement van ruim8O % foutvrij hout oplevert. Dit iseen interessante kwaliteit voorbedrijven die bijvoorbeeld tuinmeu-bilair maken, en in principe vooriedereen die met kortere lengteswerkt. Een heel interessante kwaliteit is de“Tight Knotty” kwaliteit, vrij vertaaldde “vaste kwast-kwaliteit”. Zoals denaam het zegt is dit een kwaliteitwaar geen beperkingen wordenopgelegd aan het voorkomen vankwasten, op voorwaarde dat hetgezonde, vaste kwasten zijn. Dit is

Bijzondere kenmerken

Western red cedar is één van delichtste naaldhoutsoorten en heefteen aantal bijzondere kenmerken.Het kernhout behoort tot duurzaam-heidsklasse II, wat uitzonderlijk isvoor een zo lichte houtsoort. Dat wilzeggen dat het bij direct grondcon-tact 15 tot 25 jaar goed blijft. Hetkernhout kan overigens moeilijkworden geïmpregneerd. Voorts iswestern red cedar goed bestandtegen aantasting door insecten, ter-mieten incluis.

Zijn lichte gewicht en goede dimen-sionele stabiliteit, samen met zijn uit-zonderlijk hoge natuurlijke duur-zaamheid, maken western redcedar tot een unieke houtsoort.Cederhout heeft zeer goede isole-rende eigenschappen, werkt nauwe-lijks en vertoont weinig krimp.Bovendien is het harsvrij. Versgezaagd hout verspreidt eenaangename cedergeur. Geschaafdevlakken krijgen een lichtglanzendoppervlak.

Handelsmaten

Western red cedar wordt bij onsingevoerd als gezaagd hout en alsshingles of shakes. De maten zijngebaseerd op Angelsaksische duim-maten. Veelal wordt het ingevoerdehout bij ons eerst herzaagd en danverder verwerkt. Daarom vindt menop de lijst van de veel ingevoerdematen geen dunne afmetingen. (zietabel hierachter)

Kwaliteiten

De bij ons best bekende kwaliteitvan gezaagd western red cedar isde zogenaamde “Clear”-kwaliteit,bij de houtsoort Oregon pine beterbekend als “kroon”-kwaliteit (voluitheet deze kwaliteit No 2 Clear andBetter). Dit is het vrijwel foutvrijehout, met zijn rustige lijntekening.Nu is het zo dat men in België veel-al te pas en te onpas deze kwaliteitvoorschrijft, ook waar dit niet echtnodig is. In veel gevallen is een No

© vzw HOUT

4

Fich

e ho

utso

ort

en

©

Bel

gia

n W

OO

DFO

RU

M

een kwaliteit die prima kan voldoenvoor buitenbetimmeringen, beplan-king; tuinhout e.d.

Een typisch product gemaakt uithout van o. a. deze kwaliteit zijn de“deckings”, terrasplanken dus.Hoewel western red cedar te zacht isom als ingang voor een grootwa-renhuis te dienen, voldoet het vooreen terras van een eengezinswoningen vormt het dus een interessantalternatief voor geïmpregneerdgrenen en voor de duurzametropische soorten.

Een laatste kwaliteit die ingevoerdwordt is de “Standard and Better”-kwaliteit. Dit is een wat lagere kwa-liteit, te vergelijken met een bouw-houtkwaliteit van andere naald-houtsoorten. Het kan bijvoorbeelduitstekend dienen als hout voor per-gola’s, onderbalken voor terrassenen hout voor allerhande construc-ties. Met western red cedar in dezekwaliteit heeft men voor een interes-sante prijs een houtsoort met heelhoge natuurlijke duurzaamheid.

Toepassingen

Western red cedar wordt hoofdza-kelijk voor niet-constructieve doel-einden aangewend. Het scala aantoepassingsmogelijkheden is groot,vooral dichtbij de bron in Canadaen Amerika is men vindingrijk. Decharme van het hout zit ’m in de

rijke kleurschakering en daarvanwordt dankbaar gebruik gemaaktbij allerlei decoratieve toepassingenzoals buitenbekledingen, dakran-den, vensterramen, pergola’s, ter-rassen, serres, lichte constructies,maar ook voor dakshingles. Eengroot deel van de productie inCanada is voor dit laatste bestemd.

Binnen wordt western red cedarvoornamelijk verwerkt in betimme-ringen, eveneens vanwege de rijkekleurschakeringen. In dit gevalwordt aanbevolen het hout tot ca. 9± 2 % vochtgehalte te drogen. Bijtoepassing voor bewegende onder-delen (bv. draairamen) wordt aan-bevolen, gezien de vrij geringesterkte, zwaardere afmetingen dangebruikelijk te nemen (zie verder).Behalve toepassingen in massievezin is het mogelijk western red cedarconstructief te benutten in de vormvan gelijmd gelamellerd hout. Eenfraai voorbeeld hiervan is o.a. eenkerktoren te Zeewolde (NL).

Western Red Cedarvoor vensterramen

Western red cedar is op zich eenheel interessante houtsoort voorramen. De duurzaamheid is immerszeer goed, het is gemakkelijk tebewerken en het is zeer stabiel.Western red cedar is echter ook eenheel lichte soort, en daardoor liggende mechanische eigenschappen watlager dan bij andere soorten. Ditbetekent dat men vanaf bepaaldeafmetingen het profiel moet aanpas-sen en geschikte houtverbindings-middelen moet gebruiken.

Een standaardprofieldikte van 68mm in plaats van de gebruikelijke58 mm volstaat. De gebruikteschroeven of nagels moeten 30 %langer zijn en vervaardigd zijn uitinox of een gelijkwaardig materiaal.Bij het zagen, schaven en frezen isscherp snijgereedschap noodzake-lijk. De hoekkanten van het raamprofielworden rond opgeschuurd om hetsplinteren te vermijden.Niettegenstaande de natuurlijke

© vzw HOUT / arch. Caufriez

© Arch. Groep Planning

duurzaamheid en de goede dimen-sionele stabiliteit van WRC is het tenstelligste aangeraden de ramen vaneen houtafwerkingslaag te voorzien.Het gebruik van WRC-hout voorramen met intens gebruik zonder hetnemen van specifieke maatregelen,wordt afgeraden gezien het kwets-bare zachte houtoppervlak.

Western Red Cedarvoor Shingles enShakes

Een van de meest typische toepas-singen van western red cedar isdakbedekking met houten leien, dezogenaamde shingles en shakes.Hoewel hiervoor vroeger in onzestreken verschillende houtsoortengebruikt werden, zoals o.a. tammekastanje, eiken en lorken wordt hier-voor nu vrijwel uitsluitend westernred cedar toegepast. Het is immerseen zeer lichte en toch zeer duurza-me houtsoort.Shingles en shakes zijn plankjes van400-600 mm lang, 75 tot 355 mmbreed en in de dikte meestal tapstoelopend. Shingles worden ge-zaagd en hebben dus een effenoppervlak, terwijl shakes gespletenworden en dus een ruwer aspectgeven. De shingles of shakes wor-den over elkaar gelegd, zodat opelke plaats 3 diktes aanwezig zijn.Een dak bedekt met shingles of sha-kes geeft het gebouw een zeernatuurlijk uiterlijk, doet het beterharmoniëren met de omgeving.

5

Fich

e ho

utso

ort

en

©

Bel

gia

n W

OO

DFO

RU

M

Drogen

Western red cedar is over het alge-meen goed te drogen. Vooral bijkleine doorsneden gaat dat moeite-loos. Een dikte van bv. 30 mm laat zichgemakkelijk kunstmatig drogen, naeerst twee maanden opgelat (en dusaan de lucht gedroogd) te zijn.

Dikker hout moet een langer en opde doorsnede afgestemd droogpro-ces ondergaan, dit vanwege dekans op collaps en inwendigescheurvorming. Dit hout moet daarom eerst gedu-rende een vrij lange tijd opgelat enop natuurlijke wijze gedroogd wor-den .

Western red cedar staat erombekend dat het bij droging weinigvervormingen vertoont. Overigenskunnen er in een partij delen voor-komen die moeilijk tot zeer moeilijkte drogen zijn.

Het gemiddelde vochtgehalte bepa-len van zo’n partij kan daarom weleens problemen geven. Men dientdaarmee rekening te houden.

Bewerking en bevestiging

Western red cedar is één van degemakkelijkst te bewerken houtsoor-ten, zowel met de hand als machi-naal. De gereedschappen moetenwel scherp zijn. Het hout is tamelijkzacht, en heeft mede daardoor eenvrij geringe afstompende werking.Scherp gereedschap en een niet teoverdreven druk op het werkstukvoorkomen dat het zachte vroeghoutwordt samengedrukt.

Deze werkwijze dient vooral bij hetschaven en frezen van minder fijnja-rig hout in acht te worden genomen.Zoniet, dan zet het tijdens de bewer-king samengedrukte vroeghout weeruit tot zijn oorspronkelijke volume,hetgeen een onregelmatig, ribbeligoppervlak oplevert. Western redcedar is vrij bros, waardoor de kansbestaat dat het aan de kanten

Profielen

De typische profielen waaromwestern red cedar wereldberoemdis, zijn:

• delen met groef en messing, o.a. schroten en rabatdelen;

• channelsiding voor vertikale buitenbekleding;

• bevelsiding voor horizontale buitenbekleding;

• potdekselen (meestal ruw gezaagd hout).

Vergrijzen

Niet afgewerkt en blootgesteld aanweer en wind verweert western redcedar vrij snel aan het oppervlak.Het krijgt dan onder gunstigeomstandigheden een prachtig zil-vergrijs oppervlak. Op het noordengeplaatst loopt het hout echtergevaar vlekkerig te worden en kanhet algengroei te zien geven. Ingebieden met sterke luchtvervuilingzal het hout niet zilvergrijs worden,maar veel donkerder. In deze geval-len zal men er dan ook meestal voorkeizen het hout wél af te werken meteen buitenbeits (C2) of een CTOP-product.

afbrokkelt. Daarom moeten messenen beitels in machines vrij zijn vanbramen en de langsvlakken steedsgoed schoon. Het zachte oppervlakis gemakkelijk te beschadigen.

Tijdens de machinale houtbewer-king is een goede afzuiging nood-zakelijk. Sommige mensen zijnimmers allergisch voor het stof.

Hoewel het neiging tot splijten heeft,kan western red cedar zonder veelmoeite worden genageld. Hierbijdient men roestvrij stalen nagels tegebruiken. Bij nagels van ijzer ofmessing ontstaan al snel, door eenreactie met de inhoudstoffen, ontsie-rende strepen op het hout.

De inhoudstoffen van western redcedar kunnen metalen aantasten.Daar waar er rechtstreeks contact istussen western red cedar en metaalof waar het regenwater van hetcederhout op het metaal terecht-komst, is het nodig metaal te gebrui-ken dat bestand is tegen de corro-sieve werking. Dit kan bv. roestvrijstaal zijn of met fosfor gedesoxy-deerd koper (CuP of SFCu volgensDIN 1787) van minimum 0,8 mmdik. Het gebruik van zink (en dus ookgalvaan) is in deze gevallen af teraden.

Oppervlakte-afwerking

Goed gedroogd hout is uitstekend teverven en te beitsen met de gebrui-kelijke producten. Western redcedar wordt ook veel onafgewerktbuiten toegepast.

Het wordt ook ruwgezaagd buitengebruikt, en dat geeft een zijdeglansaan het hout, dat onbehandeld zalvergrijzen.

Anderzijds is het zeer goed af tewerken, zowel met een dekkendeverf als met een transparant afwer-kingsmiddel.

© vzw HOUT / Arch. Vellut

© vzw HOUT / Arch. Caufriez

6

Fich

e ho

utso

ort

en

©

Bel

gia

n W

OO

DFO

RU

M

Het Belgian WOODFORUM werd gesticht door de Belgische houtsector met alsspecifieke missie het promoten van hout en de producten op basis van hout. Hierbijonderlijnt het de talrijke redenen die de keuze voor hout rechtvaardigen en stelt hetde informatie nodig voor zijn correcte toepassing ter beschikking.

www.woodforum.be

VOLGENDE COMMERCIELE AFMETINGEN VOOR GEZAAGD HOUT WORDEN REGELMATIG INGEVOERD

(dikte x breedte)

7/4” x 4”, 6”, 8”, 10”, en 12” (45 mm x 105, 155, 205, 255, en 305 mm)

2” x 4”, 6”, 8”, 10”, en 12” (52 mm x 105 - 305 mm)

2,5” x 3 ,5” KD, kwartier (65 mm x 90 mm, Kiln dried, kwartiergezaagd speciaal voor vensterramen)

4” x 6”, 8”, 10”, en 12” (105 x 155 - 305 mm)

6” x 6”, 8”, 10” en 12” (155 x 155 - 305 mm)

Uitzonderlijk zijn nog zwaardere maten, tot 12” x 12” en soms zelfs nog meer, beschikbaar.

Naar een artikel overgenomen uit het “Houtblad” (NL), herwerkt door ir. G. Lejeune (vzw HOUT)

FYSISCHE EN MECHANISCHE WAARDEN VOOR WESTERN RED CEDARVolumieke massa bij 15 % vochtgehalte 370 kg/m3

Krimp over het r.v.-traject in %- radiaal 30-60 % 0,3

60-90 % 0,5- tagentiaal 30-60 % 0,7

60-90 % 1,2

Werken over het r.v.-traject in % 30-60 % 1,060-90 % 1,7

Evenwichtsvochtgehalte in %60 % r.v. 11,590 % r.v. 16,5

Buigsterkte in N/mm2 54

Elasticiteitsmodulus in N/mm2 8000

Druksterkte evenwijdig aan de vezel in N/mm2 34

Schuifsterkte In N/mm2 5,6

Hardheid volgens Janka in N- kops 3040- langs 1470

Duurzaamheidsklasse (houtrot) II

Aantastbaar door insectenspint jakernhout neen

Impregneerbaarheid resistent