1

ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ ∆΄ ΤΕΥΧΟΣ 61ο ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014

2

Ι∆ΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΦΑΡΙ∆ΟΣ ΕΚ∆Ι∆ΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡ∆ΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΞΗΡΟΚΑΜΠΙΟΥ ∆ΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ microε το διακριτικό τίτλο laquoΕΡΑΣΙΝΟΣ ΑΜΗΚΕraquo που εδρεύει στο Ξηροκάmicroπι και εκπροσωπείται νόmicroιmicroα Συντακτική επιτροπή Γεώργ Θ Καλκάνης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Παναγ Η Κοmicroνηνός Επιmicroελητής έκδοσης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Συρακουσών 101 Αθήνα τηλ 210 2515864 Ταmicroίας Ιωάννης Παν Κονίδης Ξηροκάmicroπι τηλ 27310 35029

Όλα τα τεύχη φύλλα έχουν αναρτηθεί ψηφιοποιηmicroένα στον διαδικτυακό τόπο

httpmicro-kosmosuoagr (rarr η Φάρις)

Περιεχόmicroενα Γιώργου Κ Γιαξόγλου Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία στην Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου3 Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος 9 Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη Η καινούρια φορεσιά 12 Παναγιώτη Γ Σταθάκου Στα χρόνια της Κατοχής 13 Ηλία Ν Βλάχου Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι) 14 Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)14 Σταύρου Η Χαντζάκου Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν 15 Εκ της Φάριδος Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης16 Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια 16

Βασίλη Η Χριστόπουλου Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου 17 Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 18

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση Εκκλησιαστικά νέα 19 Ιωάννη Γ Παρηγόρη 3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού20 Εκ της Φάριδος ∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι21 Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα 21 Ηλία Γ Αποστολάκου Νίκου Π Σταρόγιαννη

Ευσταθίου Χ Βασιλείου Ιωάννας Εξαρχάκου-Ρηγάκου Σύmicromicroεικτα 22 Συνδροmicroές 22

ΚΜΚ ∆ΘΚ ΗΓΑ ΕΑΚ Της αγοράς 23 Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού Εις microνηmicroόσυνον 25 Μαρίας Ν Σωτηράκου Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip26 Χαριλάου Ν Σταρογιάννη Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου 27 Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη Βασίλειος Π Κονίδης 28 Θεοδώρου Σ Κατσουλάκου Πένθη ndash ∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) 29 Βιβής Ξ Κωτσιοτοπούλου Τα νέα microας 30 Εξώφυλλο Το καmicroπαναριό του Προφήτη Ηλία της Κουmicroουστάς (φωτ Γιώργου Κ Γιαξόγλου)

Το Ξηροκάmicroπι Η ΦΑΡΙΣ Περίοδος Α΄ 1966-1977 Περίοδος Β΄ 1979-1981

Περίοδος Γ΄ 1992-2001 Περίοδος ∆΄ 2002-

3

Γιώργου Κ Γιαξόγλου

Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία

στην Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του οικισmicroού Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου σε απόκρηmicroνη περιοχή Η προσπέλαση σε αυτόν γίνεται microέσω ενός χωmicroατόδροmicroου που ξεκινά από τον κεντρικό δρόmicroο του οικισmicroού και καταλήγει σε αυτό Ο οικισmicroός Κουmicroουστά βρίσκεται στον κεντρικό ανατολικό Ταϋγετο και η προσπέλαση σε αυτόν που απέχει περί τα 600 χλmicro από το Ξηροκάmicroπι) γίνεται microε δρόmicroο που έχει ασφάλτινο οδόστρωmicroα microέχρι το κέντρο του οικισmicroού Η παρουσίαση αυτή διαρθρώνεται σε δύο microέρη Στο πρώτο microέρος δίνονται πληροφορίες για τον ευρύτερο Πριν microιλήσουmicroε για τον Ιερό Ναό θα δώσουmicroε microερικές πληροφορίες για τον ευρύτερο χώρο της Κουmicroουστάς και δεύτερο microέρος πληροφορίες για τον Ιερό Ναό Ο ευρύτερος χώρος

1

laquohellipΟ ορεινός όγκος του Ταΰγετου microε τη σειρά των χαmicroηλών όγκων απrsquo τη microια πλευρά όπου κυριαρχεί το Κάστρο του Μυστρά και ο οφιοειδής δρόmicroος της Αναβρυτής και microε τον microεγαλοπρεπή Πενταδάκτυλο απrsquo την άλλη δεσπόζει στην πεδιάδα της Σπάρτης και αποτελεί ένα κυρίαρχο τοπόσηmicroο της περιοχής Η πεδιάδα της Σπάρτης εκτείνεται ανατολικά των παρυφών των ορεινών όγκων και διασχίζεται από τον ποταmicroό Ευρώτα Ανάmicroεσα στον Ευρώτα και στον Ταΰγετο αναπτύσσεται το πολεοδοmicroικό συγκρότηmicroα της Σπάρτης και microια σειρά οικισmicroών διαmicroορφωmicroένων ανάmicroεσα στους χαρακτηριστικούς ελαιώνες και πορτοκαλεώνες της περιοχήςraquo Οι πεδινοί αυτοί οικισmicroοί απrsquo τους οποίους οι περισσότεροι αναπτύσσονται στους πρόποδες του Ταϋγέτου είναι η Σπάρτη η Μαγούλα ο Μυστράς το Παρόρι ο Άγιος Ιωάννης οι Αmicroύκλες τα Καλύβια της Σοχάς τα Ανώγεια η Παλαιοπαναγιά και το Ξηροκάmicroπι Στις βορειοανατολικές υπώρειες του ορεινού όγκου βόρεια του κάστρου του Μυστρά και microε microέτωπο προς την πεδιάδα αναπτύσσονται οι οικισmicroοί Τρύπη

2 και

Πικουλιάνικα Στον κύριο ορεινό όγκο του Ταϋγέτου κρυmicromicroένοι πίσω από τα πρόβουνά του αναπτύσσονται οι οικισmicroοί Βλαχοχώρι Ταϋγέτη (Μπαρσινίκος) Περγανταίϊκα Ανα-βρυτή Σοχά Σωτήρα ∆ιπόταmicroα Κρυονέρι (Πολιάνα) Νιχώρι Τόριζα και Κουmicroουστά Οι οικισmicroοί που αναπτύχθηκαν στον ορεινό όγκο του Ταϋγέτου δηmicroιουργήθηκαν microετά τον 13

ο αιώνα και οπωσδήποτε microετά την επικράτηση των Τούρκων στην

Πελοπόννησο Από τα στοιχεία της απογραφής του 1700 του Grimani φαίνεται ότι

1 Καταγράφονται αποσπάσmicroατα από την microελέτη laquoΟλοκληρωmicroένη παρέmicroβαση ανάδειξης ευρύτερης περιοχής Αναβρυτής Ταϋγέτουraquo - ΕΤΒΑΠΤΙ-ΕΤΒΑ (συντονιστής Γιώργος Γιαξόγλου ndash Αρχιτέκτονας) 2 Κατά τον βιογράφο του Οσίου Νίκωνα στην Τρύπη microετοίκησαν οι Εβραίοι από την Σπάρτη όταν ο Όσιος Νίκων (περί τον 10 αιώνα όταν είχε εγκατασταθεί πλέον στην Σπάρτη) απαίτησε την εκδίωξή τους προκειmicroένου να παράσχει την βοήθεια του προς τους Σπαρτιάτες για την αντιmicroετώπιση επιδηmicroίας Στην περιοχή του Σταυρού και των Πικουλιανίκων έχουν βρεθεί και βρίσκονται ακόmicroη πλάκες από εβραϊκά νεκροταφεία

4

στους οικισmicroούς αυτούς υπήρχε ένας σηmicroαντικός αριθmicroός κατοίκων (περίπου 2800 κάτοικοι) microεmicroεγαλύτερους πληθυσmicroιακά τους οικισmicroούς Αναβρυτή

3 (708 κάτοικοι)

Κουmicroουστά 4 (628 κάτοικοι) Σοχά (335 κάτοικοι) και Τόριζα

5 (414 κάτοικοι)

Οι πεδινοί οικισmicroοί που είναι αναπτυγmicroένοι στο νοτιοδυτικό άκρο της περιοχής microελέτης δηmicroιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τον 19ο αιώνα (microετά την απελευθέρωση) κυρίως από τους κατοίκους των υπερκείmicroενων ορεινών οικισmicroών Οι κάτοικοι της Σοχάς microετακινήθηκαν προς τα Καλύβια Σοχάς από την Σωτήρα τα ∆ιπόταmicroα και το Κρυονέρι προς τα Ανώγεια από το Νιχώρι και την Τόριζα πήγαν στην Παλαιοπαναγιά και από την Κουmicroουστά στο Ξηροκάmicroπι Οι ορεινοί οικισmicroοί λειτουργούσαν ως οικιστικές ενότητες ως εξής

bull Η Ταϋγέτη το Βλαχοχώρι και τα Πικουλιάνικα αποτελούσαν microία ενότητα οικισmicroών που ήταν πάντοτε διασυνδεδεmicroένη microε τον οικισmicroό του Μυστρά και αποτελούσε τον χώρο κατοικίας κυρίως κτηνοτρόφων

bull Η Αναβρυτή η Σοχά και τα Περγαντέϊκα αποτελούσαν microια ιδιαίτερη οικιστική ενό-τητα microε σηmicroείο αναφοράς την Αναβρυτή λόγω της microεγαλύτερης συγκέντρωσης πληθυσmicroού και των έντονων βιοτεχνικών δραστηριοτήτων που είχαν αναπτυχθεί σε αυτήν Στους υπόλοιπους οικισmicroούς της ενότητας αυτής η κύρια δραστηριότητα των κατοίκων ήταν η κτηνοτροφία

bull Η Τόριζα αποτελούσε το κέντρο της οικιστικής ενότητας που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς Τόριζα - Νιχώρι - Κρυονέρι (Πολιάνα) ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Οι κάτοικοι της ενότητας αυτής ασχολούνταν κυρίως microε την κτηνοτροφία ενώ στην Τόριζα είχε αναπτυχθεί και η επεξεργασία της microετάξης και η κηροπλαστική

Η Κουmicroουστά αποτελούσε έναν αυτόνοmicroο οικισmicroό Οι κάτοικοι της ασχολούνταν microε την κτηνοτροφία και είχαν αναπτύξει την βιοτεχνία παραγωγής κουmicroπιών Σήmicroερα microε την απερήmicroωση των ορεινών οικισmicroών οι ενότητες αυτές δεν λειτουργούν πλέον και απλά ο κάθε ορεινός οικισmicroός εξαρτάται από τον αντίστοιχο πεδινό οικισmicroό προς τον οποίο έχει microετακινηθεί ο πληθυσmicroός του Στους περισσότερους οικισmicroούς του ορεινού όγκου έχουν αποmicroείνει ελάχιστοι κάτοικοι (ο πληθυσmicroός που αναφέρεται στην απογραφή του 1991 είναι πλασmicroατικός) που ασχολούνται κυρίως microε

3 Η Αναβρυτή αποτελούσε και σηmicroαντικό βιοτεχνικό κέντρο όπου οι κάτοικοι ασχολούνταν microε την

επεξεργασία του δέρmicroατος την σχοινοπλοκία και την κηροπλαστική Περισσότερα στοιχεία για τον οικισmicroό αυτό δίνονται στο ιδιαίτερο κεφάλαιο που αναφέρεται στην Αναβρυτή 4 Η Κουmicroουστά πρέπει να πρωτοκατοικήθηκε περί τον 12ο αιώνα η ανάπτυξη της όmicroως ξεκίνησε microετά τον 15ο αιώνα όταν εκεί βρήκαν καταφύγιο βυζαντινές οικογένειες από την Πόλη και κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα Η κύρια απασχόληση των κατοίκων της ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία αλλά και η κατασκευή κουmicroπιών (τέχνη που έφεραν microαζί τους οι πρόσφυγες από την Πόλη) Κατά microία άποψη το όνοmicroα του οικισmicroού προέρχεται από παραφθορά της λέξης laquoΚουmicroπουστιώτεςraquo - laquoΚουmicroουστιώτεςraquo ndash laquoΚουmicroουστάraquo Συνδεδεmicroένο microε την Κουmicroουστά ήταν και το Μοναστήρι της Γόλας (που κατά την Τουρκοκρατία εθεωρείτο ενοριακή της Μονή) 5 Η Τόριζα (Ντόριζα) κτισmicroένη σε υψόmicroετρο 840micro αποτελούσε κατά την περίοδο ακmicroής του (τον 18deg αιώνα) το κέντρο οικιστικού συνόλου που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Νιχώρι και φυσικά την Τόριζα Ο παλαιός οικισmicroός είχε έκταση πολύ microεγαλύτερη από αυτήν που

καλύπτει σήmicroερα Κατά τον ∆ηmicro Κατσαφάνα ο οικισmicroός πρέπει να δηmicroιουργήθηκε κατά τον 9deg αιώνα όταν αποκαταστάθηκε πλήρως η βυζαντινή κυριαρχία στην Πελοπόννησο και οι Σλάβοι αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα ορεινά microέρη (τα τοπωνύmicroια Πολιάνα Ντόριζα κλπ microαρτυρούν το πέρασmicroα των φύλων αυτών από την περιοχή) Οι κάτοικοι εκτός από την κτηνοτροφία και την γεωργία ασχολιόνταν microε την κηροπλαστική την επεξεργασία της microετάξης και την συλλογή και εmicroπορία του βελανιδιού

5

την κτηνοτροφία6 Τελευταία χάρη στην κατασκευή των δρόmicroων προσπέλασης και την

εν γένει βελτίωση των τεχνικών υποδοmicroών έχει αρχίσει σταδιακά η επανοίκηση ως β κατοικία των κατοίκων του κάmicroπου αλλά και άλλων microακρινότερων περιοχών Σε ορισmicroένους οικισmicroούς (κυρίως στα Πικουλιάνικα την Αναβρυτή και την Κουmicroουστά) παρατηρείται και τάση επανοίκησης από κατοίκους που δεν έλκουν την καταγωγή τους από αυτούς γεγονός που οφείλεται στην ιδιαιτερότητα των οικισmicroών αυτών όσον αφορά την θέση τους και το φυσικό και δοmicroηmicroένο περιβάλλον τους Η περιγραφή του Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία

Ο ναός έχει κτιστεί σε microία απόκρηmicroνη βραχώδη πλαγιά που έχει διαmicroορφωθεί σε δύο επί microέρους επίπεδα microε την κατασκευή αναλειmicromicroατικών τοίχων από τοιχοποιίες λιθοδοmicroής Στο ανώτερο επίπεδο έχει διαmicroορφωθεί το νεκροταφείο του οικισmicroού Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω microιας λίθινης κλίmicroακας που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του ναού και ένα χωmicroάτινο microονοπάτι Στο κατώτερο επίπεδο που βρίσκεται περί το 150 micro χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού αναπτύσσεται το κτίριο του Ιερού Ναού Για την διαmicroόρφωση του επιπέδου αυτού έχει κατασκευαστεί στο νότιο άκρο του αναλειmicromicroατικός τοίχος από τοιχοποιία λιθοδοmicroής microέσου ύψους περί τα 500 micro Ο Ιερός ναός του Προφήτη Ηλία πρόκειται για ναό τετράστυλο σταυροειδή εγγεγραmicromicroένο microε ψευδοτρούλο και (microεταγενέστερο) πρόναο Το κτίσmicroα του ναού έχει εξωτερικές διαστάσεις 1930Χ740 micro και συνίσταται από δύο επιmicroέρους χώρους χώρους που έχουν κτιστεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους

bull Τον κυρίως ναό που αποτελεί και το αρχικό κτίσmicroα microε εξωτερικές διαστάσεις περίπου 1350Χ740 micro

bull Το προς δυσmicroάς πρόναο που αποτελεί microεταγενέστερη προσθήκη διαστάσεων περίπου 580Χ 740 micro

Ο τρούλος του ναού είναι χαmicroηλός (αποτελεί τmicroήmicroα σφαίρας αντί microισής σφαίρας) προεξέχει της διαmicroήκους και της εγκάρσιας καmicroάρας και καλύπτεται microε απλή τετράριχτη κεραmicroοσκεπή στέγη Οι εγκάρσιες καmicroάρες καλύπτονται microε δίρριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Η microεταβίβαση των φορτίων προς τους κεντρικούς κυλινδρικούς στύλους και τους εξωτερικούς τοίχους γίνεται microέσω τόξων Στην δυτική διαmicroήκη καmicroάρα η microεταβίβαση των φορτίων γίνεται microέσω τόξου που ανατολικά καταλήγει στους κεντρικούς στύλους και δυτικά στους εξωτερικούς τοίχους Η ανατολική διαmicroήκης καmicroάρα διασπάται σε δύο επί microέρους τmicroήmicroατα Το δυτικό της τmicroήmicroα στο ίδιο επίπεδο microε την έναντι του τρούλου (δυτική) καmicroάρα κάθεται σε τόξα που δυτικά καταλήγουν στους κεντρικούς στύλους και ανατολικά στους πεσσούς οι οποίοι και καλύπτουν όλη την έκταση του ιερού Το ανατολικό της τmicroήmicroα που αντιστοιχεί στο ιερό είναι χαmicroηλότερο και εδράζεται απrsquo ευθείας στους πεσσούς Τα δυτικά πλευρικά κλίτη διαmicroορφώνονται microε χαmicroηλές καmicroάρες οι οποίες εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Τα ανατολικά πλευρικά

6 Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπrsquo όψιν στα όποια microέτρα προστασίας του χώρου που θα πρέπει να επιτρέπουν την ταυτόχρονη λειτουργία της κτηνοτροφίας που αποτελούσε και αποτελεί παραδοσιακή παραγωγική δραστηριότητα στην περιοχή

6

κλίτη που αντιστοιχούν στον κυρίως ναό διαmicroορφώνονται microε ορθογωνικής κάτοψης σταυροθόλια και οmicroοίως εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Το Ιερό καλύπτεται microε microικρού ύψους καmicroάρες που αναπτύσσονται στην συνέχεια των κλιτών του κυρίως ναού αλλά σε χαmicroηλότερη στάθmicroη όπως φαίνεται και εξωτερικά Οι καmicroάρες εσωτερικά εδράζονται σε λίθινους πεσσούς που καλύπτουν όλο το microήκος του ιερού και έχουν από ένα τοξωτό χαmicroηλού ύψους άνοιγmicroα προκειmicroένου να είναι δυνατή η κυκλοφορία microέσα στον χώρο του ιερού Η κεντρική πρόσθεση διαmicroορφώνεται microε ηmicroικυκλικής κάτοψης κόγχη που προεξέχει του κυρίως σώmicroατος του ναού ενώ οι πλευρικές προθέσεις διαmicroορφώνονται microε κόγχες microέσα στο σώmicroα του ανατολικού τοίχου Οι δυτικοί τοίχοι που αντιστοιχούν στο κεντρικό (δυτικό) κλίτος και στο νοτιοδυτικό πλευρικό κλίτος έχουν καθαιρεθεί σε microεταγενέστερη φάση προκειmicroένου να υπάρξει επικοινωνία microε τον χώρο του πρόναου Ο πρόναος του οποίου το δάπεδο βρίσκεται περί τα 40 εκ ψηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού έχει σαφώς κατασκευαστεί σε microεταγενέστερη φάση και σε κάτοψη έχει σχήmicroα τραπεζίου Καλύπτεται microε προχειροφτιαγmicroένη ξύλινη στέγη ενώ στο βορεινό τοίχου φαίνεται η απαρχή καmicroάρας

7

Στο κτίσmicroα του κυρίως ναού η προσπέλαση γίνεται microέσω microιας δίφυλλης ξύλινης θύρας που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νοτιοδυτικού πλευρικού κλίτους ενώ υπάρχει και microία δεύτερη θύρα που βρίσκεται στον δυτικό τοίχο του πρόναου Ο ναός φωτίζεται από δύο microεγάλα ορθογώνια παράθυρα ένα που βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νότιου κεντρικού κλίτους και ένα άλλο που βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν του νότιου τοίχου του πρόναου ∆ευτερευόντως ο ναός φωτίζεται από ένα microικρό άνοιγmicroα που υπάρχει ψηλά στο κεντρικό νότιο κλίτος Τέλος στοιχειώδης φωτισmicroός του Ιερού επιτυγχάνεται από τα τρία microικρά ανοίγmicroατα που υπάρχουν στις αντίστοιχες κόγχες του Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι τόσο στην νότια όψη του ναού και στον βορεινό τοίχο του πρόναου εmicroφανίζονται τα ίχνη παλαιότερων (λόγω της microορφής τους) κλεισmicroένων ανοιγmicroάτων Το γεγονός αυτό σε συνδυασmicroό microε τα ίχνη τοίχου έξω από το περίγραmicromicroα της κεντρικής και εξέχουσας κόγχης του Ιερού αλλά και τα ίχνη της απαρχής καmicroάρας στον βορεινό τοίχο του πρόναου microας οδηγεί στην σκέψη microήπως στην θέση αυτή υπήρχε παλαιότερος ναός Νότια από τον ναό υπάρχει πλάτωmicroα πλάτους περί τα 300 micro που βρίσκεται περί τα 40 εκ χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού Το πλάτωmicroα αυτό οριοθετείται microε χαmicroηλό τοίχο λιθοδοmicroής που στο microεγαλύτερο τmicroήmicroα έχει διαmicroορφωθεί σε παγκάκι Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω λίθινης κλίmicroακας που αναπτύσσεται ακριβώς απέναντι από την κεντρική είσοδο του ναού Εξ άλλου ένα microικρό πλάτωmicroα πλατύσκαλο microάλλον έχει διαmicroορφωθεί έξω από την δυτική είσοδο του Ιερού Ναού Στο ανατολικό άκρο του νότιου πλατώmicroατος και επί του τοίχου που το οριοθετεί παράλληλα στον νότιο τοίχο του ναού υπάρχει κωδωνοστάσιο που είναι διαmicroορφωmicroένο από τοίχο λιθοδοmicroής πλάτους 190Χ070 micro στην ανώτερη στάθmicroη του οποίου έχει διαmicroορφωθεί microία καmicroάρα για την τοποθέτηση της καmicroπάνας Το κωδωνοστάσιο

7 Ίσως είχαν ξεκινήσει να στεγάσουν τον χώρο του πρόναου microε καmicroάρα ή όπως αναφέρω και παρακάτω αποτελούσε τmicroήmicroα παλαιότερου κτίσmicroατος

7

ολοκληρώνεται στο άνω του άκρο microε microία δίρριχτη απόληξη ενώ από την βάση της καmicroάρας και πάνω έχει διακοσmicroηθεί microε κατασκευές από συmicroπαγείς οπτόπλινθους Ο ναός σήmicroερα παρουσιάζει σηmicroαντικά προβλήmicroατα στατικής φύσης που σίγουρα καθιστούν αναγκαίο το να γίνουν επεmicroβάσεις για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του ναού και την εκτέλεση εργασιών για την ανάδειξη του microνηmicroείου Η σχετική microελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και έχει κατrsquo αρχήν εγκριθεί από τις αρmicroόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

2

Ι∆ΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΦΑΡΙ∆ΟΣ ΕΚ∆Ι∆ΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡ∆ΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΞΗΡΟΚΑΜΠΙΟΥ ∆ΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ microε το διακριτικό τίτλο laquoΕΡΑΣΙΝΟΣ ΑΜΗΚΕraquo που εδρεύει στο Ξηροκάmicroπι και εκπροσωπείται νόmicroιmicroα Συντακτική επιτροπή Γεώργ Θ Καλκάνης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Παναγ Η Κοmicroνηνός Επιmicroελητής έκδοσης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Συρακουσών 101 Αθήνα τηλ 210 2515864 Ταmicroίας Ιωάννης Παν Κονίδης Ξηροκάmicroπι τηλ 27310 35029

Όλα τα τεύχη φύλλα έχουν αναρτηθεί ψηφιοποιηmicroένα στον διαδικτυακό τόπο

httpmicro-kosmosuoagr (rarr η Φάρις)

Περιεχόmicroενα Γιώργου Κ Γιαξόγλου Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία στην Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου3 Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος 9 Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη Η καινούρια φορεσιά 12 Παναγιώτη Γ Σταθάκου Στα χρόνια της Κατοχής 13 Ηλία Ν Βλάχου Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι) 14 Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)14 Σταύρου Η Χαντζάκου Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν 15 Εκ της Φάριδος Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης16 Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια 16

Βασίλη Η Χριστόπουλου Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου 17 Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 18

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση Εκκλησιαστικά νέα 19 Ιωάννη Γ Παρηγόρη 3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού20 Εκ της Φάριδος ∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι21 Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα 21 Ηλία Γ Αποστολάκου Νίκου Π Σταρόγιαννη

Ευσταθίου Χ Βασιλείου Ιωάννας Εξαρχάκου-Ρηγάκου Σύmicromicroεικτα 22 Συνδροmicroές 22

ΚΜΚ ∆ΘΚ ΗΓΑ ΕΑΚ Της αγοράς 23 Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού Εις microνηmicroόσυνον 25 Μαρίας Ν Σωτηράκου Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip26 Χαριλάου Ν Σταρογιάννη Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου 27 Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη Βασίλειος Π Κονίδης 28 Θεοδώρου Σ Κατσουλάκου Πένθη ndash ∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) 29 Βιβής Ξ Κωτσιοτοπούλου Τα νέα microας 30 Εξώφυλλο Το καmicroπαναριό του Προφήτη Ηλία της Κουmicroουστάς (φωτ Γιώργου Κ Γιαξόγλου)

Το Ξηροκάmicroπι Η ΦΑΡΙΣ Περίοδος Α΄ 1966-1977 Περίοδος Β΄ 1979-1981

Περίοδος Γ΄ 1992-2001 Περίοδος ∆΄ 2002-

3

Γιώργου Κ Γιαξόγλου

Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία

στην Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του οικισmicroού Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου σε απόκρηmicroνη περιοχή Η προσπέλαση σε αυτόν γίνεται microέσω ενός χωmicroατόδροmicroου που ξεκινά από τον κεντρικό δρόmicroο του οικισmicroού και καταλήγει σε αυτό Ο οικισmicroός Κουmicroουστά βρίσκεται στον κεντρικό ανατολικό Ταϋγετο και η προσπέλαση σε αυτόν που απέχει περί τα 600 χλmicro από το Ξηροκάmicroπι) γίνεται microε δρόmicroο που έχει ασφάλτινο οδόστρωmicroα microέχρι το κέντρο του οικισmicroού Η παρουσίαση αυτή διαρθρώνεται σε δύο microέρη Στο πρώτο microέρος δίνονται πληροφορίες για τον ευρύτερο Πριν microιλήσουmicroε για τον Ιερό Ναό θα δώσουmicroε microερικές πληροφορίες για τον ευρύτερο χώρο της Κουmicroουστάς και δεύτερο microέρος πληροφορίες για τον Ιερό Ναό Ο ευρύτερος χώρος

1

laquohellipΟ ορεινός όγκος του Ταΰγετου microε τη σειρά των χαmicroηλών όγκων απrsquo τη microια πλευρά όπου κυριαρχεί το Κάστρο του Μυστρά και ο οφιοειδής δρόmicroος της Αναβρυτής και microε τον microεγαλοπρεπή Πενταδάκτυλο απrsquo την άλλη δεσπόζει στην πεδιάδα της Σπάρτης και αποτελεί ένα κυρίαρχο τοπόσηmicroο της περιοχής Η πεδιάδα της Σπάρτης εκτείνεται ανατολικά των παρυφών των ορεινών όγκων και διασχίζεται από τον ποταmicroό Ευρώτα Ανάmicroεσα στον Ευρώτα και στον Ταΰγετο αναπτύσσεται το πολεοδοmicroικό συγκρότηmicroα της Σπάρτης και microια σειρά οικισmicroών διαmicroορφωmicroένων ανάmicroεσα στους χαρακτηριστικούς ελαιώνες και πορτοκαλεώνες της περιοχήςraquo Οι πεδινοί αυτοί οικισmicroοί απrsquo τους οποίους οι περισσότεροι αναπτύσσονται στους πρόποδες του Ταϋγέτου είναι η Σπάρτη η Μαγούλα ο Μυστράς το Παρόρι ο Άγιος Ιωάννης οι Αmicroύκλες τα Καλύβια της Σοχάς τα Ανώγεια η Παλαιοπαναγιά και το Ξηροκάmicroπι Στις βορειοανατολικές υπώρειες του ορεινού όγκου βόρεια του κάστρου του Μυστρά και microε microέτωπο προς την πεδιάδα αναπτύσσονται οι οικισmicroοί Τρύπη

2 και

Πικουλιάνικα Στον κύριο ορεινό όγκο του Ταϋγέτου κρυmicromicroένοι πίσω από τα πρόβουνά του αναπτύσσονται οι οικισmicroοί Βλαχοχώρι Ταϋγέτη (Μπαρσινίκος) Περγανταίϊκα Ανα-βρυτή Σοχά Σωτήρα ∆ιπόταmicroα Κρυονέρι (Πολιάνα) Νιχώρι Τόριζα και Κουmicroουστά Οι οικισmicroοί που αναπτύχθηκαν στον ορεινό όγκο του Ταϋγέτου δηmicroιουργήθηκαν microετά τον 13

ο αιώνα και οπωσδήποτε microετά την επικράτηση των Τούρκων στην

Πελοπόννησο Από τα στοιχεία της απογραφής του 1700 του Grimani φαίνεται ότι

1 Καταγράφονται αποσπάσmicroατα από την microελέτη laquoΟλοκληρωmicroένη παρέmicroβαση ανάδειξης ευρύτερης περιοχής Αναβρυτής Ταϋγέτουraquo - ΕΤΒΑΠΤΙ-ΕΤΒΑ (συντονιστής Γιώργος Γιαξόγλου ndash Αρχιτέκτονας) 2 Κατά τον βιογράφο του Οσίου Νίκωνα στην Τρύπη microετοίκησαν οι Εβραίοι από την Σπάρτη όταν ο Όσιος Νίκων (περί τον 10 αιώνα όταν είχε εγκατασταθεί πλέον στην Σπάρτη) απαίτησε την εκδίωξή τους προκειmicroένου να παράσχει την βοήθεια του προς τους Σπαρτιάτες για την αντιmicroετώπιση επιδηmicroίας Στην περιοχή του Σταυρού και των Πικουλιανίκων έχουν βρεθεί και βρίσκονται ακόmicroη πλάκες από εβραϊκά νεκροταφεία

4

στους οικισmicroούς αυτούς υπήρχε ένας σηmicroαντικός αριθmicroός κατοίκων (περίπου 2800 κάτοικοι) microεmicroεγαλύτερους πληθυσmicroιακά τους οικισmicroούς Αναβρυτή

3 (708 κάτοικοι)

Κουmicroουστά 4 (628 κάτοικοι) Σοχά (335 κάτοικοι) και Τόριζα

5 (414 κάτοικοι)

Οι πεδινοί οικισmicroοί που είναι αναπτυγmicroένοι στο νοτιοδυτικό άκρο της περιοχής microελέτης δηmicroιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τον 19ο αιώνα (microετά την απελευθέρωση) κυρίως από τους κατοίκους των υπερκείmicroενων ορεινών οικισmicroών Οι κάτοικοι της Σοχάς microετακινήθηκαν προς τα Καλύβια Σοχάς από την Σωτήρα τα ∆ιπόταmicroα και το Κρυονέρι προς τα Ανώγεια από το Νιχώρι και την Τόριζα πήγαν στην Παλαιοπαναγιά και από την Κουmicroουστά στο Ξηροκάmicroπι Οι ορεινοί οικισmicroοί λειτουργούσαν ως οικιστικές ενότητες ως εξής

bull Η Ταϋγέτη το Βλαχοχώρι και τα Πικουλιάνικα αποτελούσαν microία ενότητα οικισmicroών που ήταν πάντοτε διασυνδεδεmicroένη microε τον οικισmicroό του Μυστρά και αποτελούσε τον χώρο κατοικίας κυρίως κτηνοτρόφων

bull Η Αναβρυτή η Σοχά και τα Περγαντέϊκα αποτελούσαν microια ιδιαίτερη οικιστική ενό-τητα microε σηmicroείο αναφοράς την Αναβρυτή λόγω της microεγαλύτερης συγκέντρωσης πληθυσmicroού και των έντονων βιοτεχνικών δραστηριοτήτων που είχαν αναπτυχθεί σε αυτήν Στους υπόλοιπους οικισmicroούς της ενότητας αυτής η κύρια δραστηριότητα των κατοίκων ήταν η κτηνοτροφία

bull Η Τόριζα αποτελούσε το κέντρο της οικιστικής ενότητας που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς Τόριζα - Νιχώρι - Κρυονέρι (Πολιάνα) ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Οι κάτοικοι της ενότητας αυτής ασχολούνταν κυρίως microε την κτηνοτροφία ενώ στην Τόριζα είχε αναπτυχθεί και η επεξεργασία της microετάξης και η κηροπλαστική

Η Κουmicroουστά αποτελούσε έναν αυτόνοmicroο οικισmicroό Οι κάτοικοι της ασχολούνταν microε την κτηνοτροφία και είχαν αναπτύξει την βιοτεχνία παραγωγής κουmicroπιών Σήmicroερα microε την απερήmicroωση των ορεινών οικισmicroών οι ενότητες αυτές δεν λειτουργούν πλέον και απλά ο κάθε ορεινός οικισmicroός εξαρτάται από τον αντίστοιχο πεδινό οικισmicroό προς τον οποίο έχει microετακινηθεί ο πληθυσmicroός του Στους περισσότερους οικισmicroούς του ορεινού όγκου έχουν αποmicroείνει ελάχιστοι κάτοικοι (ο πληθυσmicroός που αναφέρεται στην απογραφή του 1991 είναι πλασmicroατικός) που ασχολούνται κυρίως microε

3 Η Αναβρυτή αποτελούσε και σηmicroαντικό βιοτεχνικό κέντρο όπου οι κάτοικοι ασχολούνταν microε την

επεξεργασία του δέρmicroατος την σχοινοπλοκία και την κηροπλαστική Περισσότερα στοιχεία για τον οικισmicroό αυτό δίνονται στο ιδιαίτερο κεφάλαιο που αναφέρεται στην Αναβρυτή 4 Η Κουmicroουστά πρέπει να πρωτοκατοικήθηκε περί τον 12ο αιώνα η ανάπτυξη της όmicroως ξεκίνησε microετά τον 15ο αιώνα όταν εκεί βρήκαν καταφύγιο βυζαντινές οικογένειες από την Πόλη και κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα Η κύρια απασχόληση των κατοίκων της ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία αλλά και η κατασκευή κουmicroπιών (τέχνη που έφεραν microαζί τους οι πρόσφυγες από την Πόλη) Κατά microία άποψη το όνοmicroα του οικισmicroού προέρχεται από παραφθορά της λέξης laquoΚουmicroπουστιώτεςraquo - laquoΚουmicroουστιώτεςraquo ndash laquoΚουmicroουστάraquo Συνδεδεmicroένο microε την Κουmicroουστά ήταν και το Μοναστήρι της Γόλας (που κατά την Τουρκοκρατία εθεωρείτο ενοριακή της Μονή) 5 Η Τόριζα (Ντόριζα) κτισmicroένη σε υψόmicroετρο 840micro αποτελούσε κατά την περίοδο ακmicroής του (τον 18deg αιώνα) το κέντρο οικιστικού συνόλου που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Νιχώρι και φυσικά την Τόριζα Ο παλαιός οικισmicroός είχε έκταση πολύ microεγαλύτερη από αυτήν που

καλύπτει σήmicroερα Κατά τον ∆ηmicro Κατσαφάνα ο οικισmicroός πρέπει να δηmicroιουργήθηκε κατά τον 9deg αιώνα όταν αποκαταστάθηκε πλήρως η βυζαντινή κυριαρχία στην Πελοπόννησο και οι Σλάβοι αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα ορεινά microέρη (τα τοπωνύmicroια Πολιάνα Ντόριζα κλπ microαρτυρούν το πέρασmicroα των φύλων αυτών από την περιοχή) Οι κάτοικοι εκτός από την κτηνοτροφία και την γεωργία ασχολιόνταν microε την κηροπλαστική την επεξεργασία της microετάξης και την συλλογή και εmicroπορία του βελανιδιού

5

την κτηνοτροφία6 Τελευταία χάρη στην κατασκευή των δρόmicroων προσπέλασης και την

εν γένει βελτίωση των τεχνικών υποδοmicroών έχει αρχίσει σταδιακά η επανοίκηση ως β κατοικία των κατοίκων του κάmicroπου αλλά και άλλων microακρινότερων περιοχών Σε ορισmicroένους οικισmicroούς (κυρίως στα Πικουλιάνικα την Αναβρυτή και την Κουmicroουστά) παρατηρείται και τάση επανοίκησης από κατοίκους που δεν έλκουν την καταγωγή τους από αυτούς γεγονός που οφείλεται στην ιδιαιτερότητα των οικισmicroών αυτών όσον αφορά την θέση τους και το φυσικό και δοmicroηmicroένο περιβάλλον τους Η περιγραφή του Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία

Ο ναός έχει κτιστεί σε microία απόκρηmicroνη βραχώδη πλαγιά που έχει διαmicroορφωθεί σε δύο επί microέρους επίπεδα microε την κατασκευή αναλειmicromicroατικών τοίχων από τοιχοποιίες λιθοδοmicroής Στο ανώτερο επίπεδο έχει διαmicroορφωθεί το νεκροταφείο του οικισmicroού Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω microιας λίθινης κλίmicroακας που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του ναού και ένα χωmicroάτινο microονοπάτι Στο κατώτερο επίπεδο που βρίσκεται περί το 150 micro χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού αναπτύσσεται το κτίριο του Ιερού Ναού Για την διαmicroόρφωση του επιπέδου αυτού έχει κατασκευαστεί στο νότιο άκρο του αναλειmicromicroατικός τοίχος από τοιχοποιία λιθοδοmicroής microέσου ύψους περί τα 500 micro Ο Ιερός ναός του Προφήτη Ηλία πρόκειται για ναό τετράστυλο σταυροειδή εγγεγραmicromicroένο microε ψευδοτρούλο και (microεταγενέστερο) πρόναο Το κτίσmicroα του ναού έχει εξωτερικές διαστάσεις 1930Χ740 micro και συνίσταται από δύο επιmicroέρους χώρους χώρους που έχουν κτιστεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους

bull Τον κυρίως ναό που αποτελεί και το αρχικό κτίσmicroα microε εξωτερικές διαστάσεις περίπου 1350Χ740 micro

bull Το προς δυσmicroάς πρόναο που αποτελεί microεταγενέστερη προσθήκη διαστάσεων περίπου 580Χ 740 micro

Ο τρούλος του ναού είναι χαmicroηλός (αποτελεί τmicroήmicroα σφαίρας αντί microισής σφαίρας) προεξέχει της διαmicroήκους και της εγκάρσιας καmicroάρας και καλύπτεται microε απλή τετράριχτη κεραmicroοσκεπή στέγη Οι εγκάρσιες καmicroάρες καλύπτονται microε δίρριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Η microεταβίβαση των φορτίων προς τους κεντρικούς κυλινδρικούς στύλους και τους εξωτερικούς τοίχους γίνεται microέσω τόξων Στην δυτική διαmicroήκη καmicroάρα η microεταβίβαση των φορτίων γίνεται microέσω τόξου που ανατολικά καταλήγει στους κεντρικούς στύλους και δυτικά στους εξωτερικούς τοίχους Η ανατολική διαmicroήκης καmicroάρα διασπάται σε δύο επί microέρους τmicroήmicroατα Το δυτικό της τmicroήmicroα στο ίδιο επίπεδο microε την έναντι του τρούλου (δυτική) καmicroάρα κάθεται σε τόξα που δυτικά καταλήγουν στους κεντρικούς στύλους και ανατολικά στους πεσσούς οι οποίοι και καλύπτουν όλη την έκταση του ιερού Το ανατολικό της τmicroήmicroα που αντιστοιχεί στο ιερό είναι χαmicroηλότερο και εδράζεται απrsquo ευθείας στους πεσσούς Τα δυτικά πλευρικά κλίτη διαmicroορφώνονται microε χαmicroηλές καmicroάρες οι οποίες εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Τα ανατολικά πλευρικά

6 Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπrsquo όψιν στα όποια microέτρα προστασίας του χώρου που θα πρέπει να επιτρέπουν την ταυτόχρονη λειτουργία της κτηνοτροφίας που αποτελούσε και αποτελεί παραδοσιακή παραγωγική δραστηριότητα στην περιοχή

6

κλίτη που αντιστοιχούν στον κυρίως ναό διαmicroορφώνονται microε ορθογωνικής κάτοψης σταυροθόλια και οmicroοίως εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Το Ιερό καλύπτεται microε microικρού ύψους καmicroάρες που αναπτύσσονται στην συνέχεια των κλιτών του κυρίως ναού αλλά σε χαmicroηλότερη στάθmicroη όπως φαίνεται και εξωτερικά Οι καmicroάρες εσωτερικά εδράζονται σε λίθινους πεσσούς που καλύπτουν όλο το microήκος του ιερού και έχουν από ένα τοξωτό χαmicroηλού ύψους άνοιγmicroα προκειmicroένου να είναι δυνατή η κυκλοφορία microέσα στον χώρο του ιερού Η κεντρική πρόσθεση διαmicroορφώνεται microε ηmicroικυκλικής κάτοψης κόγχη που προεξέχει του κυρίως σώmicroατος του ναού ενώ οι πλευρικές προθέσεις διαmicroορφώνονται microε κόγχες microέσα στο σώmicroα του ανατολικού τοίχου Οι δυτικοί τοίχοι που αντιστοιχούν στο κεντρικό (δυτικό) κλίτος και στο νοτιοδυτικό πλευρικό κλίτος έχουν καθαιρεθεί σε microεταγενέστερη φάση προκειmicroένου να υπάρξει επικοινωνία microε τον χώρο του πρόναου Ο πρόναος του οποίου το δάπεδο βρίσκεται περί τα 40 εκ ψηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού έχει σαφώς κατασκευαστεί σε microεταγενέστερη φάση και σε κάτοψη έχει σχήmicroα τραπεζίου Καλύπτεται microε προχειροφτιαγmicroένη ξύλινη στέγη ενώ στο βορεινό τοίχου φαίνεται η απαρχή καmicroάρας

7

Στο κτίσmicroα του κυρίως ναού η προσπέλαση γίνεται microέσω microιας δίφυλλης ξύλινης θύρας που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νοτιοδυτικού πλευρικού κλίτους ενώ υπάρχει και microία δεύτερη θύρα που βρίσκεται στον δυτικό τοίχο του πρόναου Ο ναός φωτίζεται από δύο microεγάλα ορθογώνια παράθυρα ένα που βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νότιου κεντρικού κλίτους και ένα άλλο που βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν του νότιου τοίχου του πρόναου ∆ευτερευόντως ο ναός φωτίζεται από ένα microικρό άνοιγmicroα που υπάρχει ψηλά στο κεντρικό νότιο κλίτος Τέλος στοιχειώδης φωτισmicroός του Ιερού επιτυγχάνεται από τα τρία microικρά ανοίγmicroατα που υπάρχουν στις αντίστοιχες κόγχες του Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι τόσο στην νότια όψη του ναού και στον βορεινό τοίχο του πρόναου εmicroφανίζονται τα ίχνη παλαιότερων (λόγω της microορφής τους) κλεισmicroένων ανοιγmicroάτων Το γεγονός αυτό σε συνδυασmicroό microε τα ίχνη τοίχου έξω από το περίγραmicromicroα της κεντρικής και εξέχουσας κόγχης του Ιερού αλλά και τα ίχνη της απαρχής καmicroάρας στον βορεινό τοίχο του πρόναου microας οδηγεί στην σκέψη microήπως στην θέση αυτή υπήρχε παλαιότερος ναός Νότια από τον ναό υπάρχει πλάτωmicroα πλάτους περί τα 300 micro που βρίσκεται περί τα 40 εκ χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού Το πλάτωmicroα αυτό οριοθετείται microε χαmicroηλό τοίχο λιθοδοmicroής που στο microεγαλύτερο τmicroήmicroα έχει διαmicroορφωθεί σε παγκάκι Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω λίθινης κλίmicroακας που αναπτύσσεται ακριβώς απέναντι από την κεντρική είσοδο του ναού Εξ άλλου ένα microικρό πλάτωmicroα πλατύσκαλο microάλλον έχει διαmicroορφωθεί έξω από την δυτική είσοδο του Ιερού Ναού Στο ανατολικό άκρο του νότιου πλατώmicroατος και επί του τοίχου που το οριοθετεί παράλληλα στον νότιο τοίχο του ναού υπάρχει κωδωνοστάσιο που είναι διαmicroορφωmicroένο από τοίχο λιθοδοmicroής πλάτους 190Χ070 micro στην ανώτερη στάθmicroη του οποίου έχει διαmicroορφωθεί microία καmicroάρα για την τοποθέτηση της καmicroπάνας Το κωδωνοστάσιο

7 Ίσως είχαν ξεκινήσει να στεγάσουν τον χώρο του πρόναου microε καmicroάρα ή όπως αναφέρω και παρακάτω αποτελούσε τmicroήmicroα παλαιότερου κτίσmicroατος

7

ολοκληρώνεται στο άνω του άκρο microε microία δίρριχτη απόληξη ενώ από την βάση της καmicroάρας και πάνω έχει διακοσmicroηθεί microε κατασκευές από συmicroπαγείς οπτόπλινθους Ο ναός σήmicroερα παρουσιάζει σηmicroαντικά προβλήmicroατα στατικής φύσης που σίγουρα καθιστούν αναγκαίο το να γίνουν επεmicroβάσεις για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του ναού και την εκτέλεση εργασιών για την ανάδειξη του microνηmicroείου Η σχετική microελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και έχει κατrsquo αρχήν εγκριθεί από τις αρmicroόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

3

Γιώργου Κ Γιαξόγλου

Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία

στην Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου Ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του οικισmicroού Κουmicroουστά Ξηροκαmicroπίου σε απόκρηmicroνη περιοχή Η προσπέλαση σε αυτόν γίνεται microέσω ενός χωmicroατόδροmicroου που ξεκινά από τον κεντρικό δρόmicroο του οικισmicroού και καταλήγει σε αυτό Ο οικισmicroός Κουmicroουστά βρίσκεται στον κεντρικό ανατολικό Ταϋγετο και η προσπέλαση σε αυτόν που απέχει περί τα 600 χλmicro από το Ξηροκάmicroπι) γίνεται microε δρόmicroο που έχει ασφάλτινο οδόστρωmicroα microέχρι το κέντρο του οικισmicroού Η παρουσίαση αυτή διαρθρώνεται σε δύο microέρη Στο πρώτο microέρος δίνονται πληροφορίες για τον ευρύτερο Πριν microιλήσουmicroε για τον Ιερό Ναό θα δώσουmicroε microερικές πληροφορίες για τον ευρύτερο χώρο της Κουmicroουστάς και δεύτερο microέρος πληροφορίες για τον Ιερό Ναό Ο ευρύτερος χώρος

1

laquohellipΟ ορεινός όγκος του Ταΰγετου microε τη σειρά των χαmicroηλών όγκων απrsquo τη microια πλευρά όπου κυριαρχεί το Κάστρο του Μυστρά και ο οφιοειδής δρόmicroος της Αναβρυτής και microε τον microεγαλοπρεπή Πενταδάκτυλο απrsquo την άλλη δεσπόζει στην πεδιάδα της Σπάρτης και αποτελεί ένα κυρίαρχο τοπόσηmicroο της περιοχής Η πεδιάδα της Σπάρτης εκτείνεται ανατολικά των παρυφών των ορεινών όγκων και διασχίζεται από τον ποταmicroό Ευρώτα Ανάmicroεσα στον Ευρώτα και στον Ταΰγετο αναπτύσσεται το πολεοδοmicroικό συγκρότηmicroα της Σπάρτης και microια σειρά οικισmicroών διαmicroορφωmicroένων ανάmicroεσα στους χαρακτηριστικούς ελαιώνες και πορτοκαλεώνες της περιοχήςraquo Οι πεδινοί αυτοί οικισmicroοί απrsquo τους οποίους οι περισσότεροι αναπτύσσονται στους πρόποδες του Ταϋγέτου είναι η Σπάρτη η Μαγούλα ο Μυστράς το Παρόρι ο Άγιος Ιωάννης οι Αmicroύκλες τα Καλύβια της Σοχάς τα Ανώγεια η Παλαιοπαναγιά και το Ξηροκάmicroπι Στις βορειοανατολικές υπώρειες του ορεινού όγκου βόρεια του κάστρου του Μυστρά και microε microέτωπο προς την πεδιάδα αναπτύσσονται οι οικισmicroοί Τρύπη

2 και

Πικουλιάνικα Στον κύριο ορεινό όγκο του Ταϋγέτου κρυmicromicroένοι πίσω από τα πρόβουνά του αναπτύσσονται οι οικισmicroοί Βλαχοχώρι Ταϋγέτη (Μπαρσινίκος) Περγανταίϊκα Ανα-βρυτή Σοχά Σωτήρα ∆ιπόταmicroα Κρυονέρι (Πολιάνα) Νιχώρι Τόριζα και Κουmicroουστά Οι οικισmicroοί που αναπτύχθηκαν στον ορεινό όγκο του Ταϋγέτου δηmicroιουργήθηκαν microετά τον 13

ο αιώνα και οπωσδήποτε microετά την επικράτηση των Τούρκων στην

Πελοπόννησο Από τα στοιχεία της απογραφής του 1700 του Grimani φαίνεται ότι

1 Καταγράφονται αποσπάσmicroατα από την microελέτη laquoΟλοκληρωmicroένη παρέmicroβαση ανάδειξης ευρύτερης περιοχής Αναβρυτής Ταϋγέτουraquo - ΕΤΒΑΠΤΙ-ΕΤΒΑ (συντονιστής Γιώργος Γιαξόγλου ndash Αρχιτέκτονας) 2 Κατά τον βιογράφο του Οσίου Νίκωνα στην Τρύπη microετοίκησαν οι Εβραίοι από την Σπάρτη όταν ο Όσιος Νίκων (περί τον 10 αιώνα όταν είχε εγκατασταθεί πλέον στην Σπάρτη) απαίτησε την εκδίωξή τους προκειmicroένου να παράσχει την βοήθεια του προς τους Σπαρτιάτες για την αντιmicroετώπιση επιδηmicroίας Στην περιοχή του Σταυρού και των Πικουλιανίκων έχουν βρεθεί και βρίσκονται ακόmicroη πλάκες από εβραϊκά νεκροταφεία

4

στους οικισmicroούς αυτούς υπήρχε ένας σηmicroαντικός αριθmicroός κατοίκων (περίπου 2800 κάτοικοι) microεmicroεγαλύτερους πληθυσmicroιακά τους οικισmicroούς Αναβρυτή

3 (708 κάτοικοι)

Κουmicroουστά 4 (628 κάτοικοι) Σοχά (335 κάτοικοι) και Τόριζα

5 (414 κάτοικοι)

Οι πεδινοί οικισmicroοί που είναι αναπτυγmicroένοι στο νοτιοδυτικό άκρο της περιοχής microελέτης δηmicroιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τον 19ο αιώνα (microετά την απελευθέρωση) κυρίως από τους κατοίκους των υπερκείmicroενων ορεινών οικισmicroών Οι κάτοικοι της Σοχάς microετακινήθηκαν προς τα Καλύβια Σοχάς από την Σωτήρα τα ∆ιπόταmicroα και το Κρυονέρι προς τα Ανώγεια από το Νιχώρι και την Τόριζα πήγαν στην Παλαιοπαναγιά και από την Κουmicroουστά στο Ξηροκάmicroπι Οι ορεινοί οικισmicroοί λειτουργούσαν ως οικιστικές ενότητες ως εξής

bull Η Ταϋγέτη το Βλαχοχώρι και τα Πικουλιάνικα αποτελούσαν microία ενότητα οικισmicroών που ήταν πάντοτε διασυνδεδεmicroένη microε τον οικισmicroό του Μυστρά και αποτελούσε τον χώρο κατοικίας κυρίως κτηνοτρόφων

bull Η Αναβρυτή η Σοχά και τα Περγαντέϊκα αποτελούσαν microια ιδιαίτερη οικιστική ενό-τητα microε σηmicroείο αναφοράς την Αναβρυτή λόγω της microεγαλύτερης συγκέντρωσης πληθυσmicroού και των έντονων βιοτεχνικών δραστηριοτήτων που είχαν αναπτυχθεί σε αυτήν Στους υπόλοιπους οικισmicroούς της ενότητας αυτής η κύρια δραστηριότητα των κατοίκων ήταν η κτηνοτροφία

bull Η Τόριζα αποτελούσε το κέντρο της οικιστικής ενότητας που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς Τόριζα - Νιχώρι - Κρυονέρι (Πολιάνα) ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Οι κάτοικοι της ενότητας αυτής ασχολούνταν κυρίως microε την κτηνοτροφία ενώ στην Τόριζα είχε αναπτυχθεί και η επεξεργασία της microετάξης και η κηροπλαστική

Η Κουmicroουστά αποτελούσε έναν αυτόνοmicroο οικισmicroό Οι κάτοικοι της ασχολούνταν microε την κτηνοτροφία και είχαν αναπτύξει την βιοτεχνία παραγωγής κουmicroπιών Σήmicroερα microε την απερήmicroωση των ορεινών οικισmicroών οι ενότητες αυτές δεν λειτουργούν πλέον και απλά ο κάθε ορεινός οικισmicroός εξαρτάται από τον αντίστοιχο πεδινό οικισmicroό προς τον οποίο έχει microετακινηθεί ο πληθυσmicroός του Στους περισσότερους οικισmicroούς του ορεινού όγκου έχουν αποmicroείνει ελάχιστοι κάτοικοι (ο πληθυσmicroός που αναφέρεται στην απογραφή του 1991 είναι πλασmicroατικός) που ασχολούνται κυρίως microε

3 Η Αναβρυτή αποτελούσε και σηmicroαντικό βιοτεχνικό κέντρο όπου οι κάτοικοι ασχολούνταν microε την

επεξεργασία του δέρmicroατος την σχοινοπλοκία και την κηροπλαστική Περισσότερα στοιχεία για τον οικισmicroό αυτό δίνονται στο ιδιαίτερο κεφάλαιο που αναφέρεται στην Αναβρυτή 4 Η Κουmicroουστά πρέπει να πρωτοκατοικήθηκε περί τον 12ο αιώνα η ανάπτυξη της όmicroως ξεκίνησε microετά τον 15ο αιώνα όταν εκεί βρήκαν καταφύγιο βυζαντινές οικογένειες από την Πόλη και κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα Η κύρια απασχόληση των κατοίκων της ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία αλλά και η κατασκευή κουmicroπιών (τέχνη που έφεραν microαζί τους οι πρόσφυγες από την Πόλη) Κατά microία άποψη το όνοmicroα του οικισmicroού προέρχεται από παραφθορά της λέξης laquoΚουmicroπουστιώτεςraquo - laquoΚουmicroουστιώτεςraquo ndash laquoΚουmicroουστάraquo Συνδεδεmicroένο microε την Κουmicroουστά ήταν και το Μοναστήρι της Γόλας (που κατά την Τουρκοκρατία εθεωρείτο ενοριακή της Μονή) 5 Η Τόριζα (Ντόριζα) κτισmicroένη σε υψόmicroετρο 840micro αποτελούσε κατά την περίοδο ακmicroής του (τον 18deg αιώνα) το κέντρο οικιστικού συνόλου που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Νιχώρι και φυσικά την Τόριζα Ο παλαιός οικισmicroός είχε έκταση πολύ microεγαλύτερη από αυτήν που

καλύπτει σήmicroερα Κατά τον ∆ηmicro Κατσαφάνα ο οικισmicroός πρέπει να δηmicroιουργήθηκε κατά τον 9deg αιώνα όταν αποκαταστάθηκε πλήρως η βυζαντινή κυριαρχία στην Πελοπόννησο και οι Σλάβοι αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα ορεινά microέρη (τα τοπωνύmicroια Πολιάνα Ντόριζα κλπ microαρτυρούν το πέρασmicroα των φύλων αυτών από την περιοχή) Οι κάτοικοι εκτός από την κτηνοτροφία και την γεωργία ασχολιόνταν microε την κηροπλαστική την επεξεργασία της microετάξης και την συλλογή και εmicroπορία του βελανιδιού

5

την κτηνοτροφία6 Τελευταία χάρη στην κατασκευή των δρόmicroων προσπέλασης και την

εν γένει βελτίωση των τεχνικών υποδοmicroών έχει αρχίσει σταδιακά η επανοίκηση ως β κατοικία των κατοίκων του κάmicroπου αλλά και άλλων microακρινότερων περιοχών Σε ορισmicroένους οικισmicroούς (κυρίως στα Πικουλιάνικα την Αναβρυτή και την Κουmicroουστά) παρατηρείται και τάση επανοίκησης από κατοίκους που δεν έλκουν την καταγωγή τους από αυτούς γεγονός που οφείλεται στην ιδιαιτερότητα των οικισmicroών αυτών όσον αφορά την θέση τους και το φυσικό και δοmicroηmicroένο περιβάλλον τους Η περιγραφή του Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία

Ο ναός έχει κτιστεί σε microία απόκρηmicroνη βραχώδη πλαγιά που έχει διαmicroορφωθεί σε δύο επί microέρους επίπεδα microε την κατασκευή αναλειmicromicroατικών τοίχων από τοιχοποιίες λιθοδοmicroής Στο ανώτερο επίπεδο έχει διαmicroορφωθεί το νεκροταφείο του οικισmicroού Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω microιας λίθινης κλίmicroακας που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του ναού και ένα χωmicroάτινο microονοπάτι Στο κατώτερο επίπεδο που βρίσκεται περί το 150 micro χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού αναπτύσσεται το κτίριο του Ιερού Ναού Για την διαmicroόρφωση του επιπέδου αυτού έχει κατασκευαστεί στο νότιο άκρο του αναλειmicromicroατικός τοίχος από τοιχοποιία λιθοδοmicroής microέσου ύψους περί τα 500 micro Ο Ιερός ναός του Προφήτη Ηλία πρόκειται για ναό τετράστυλο σταυροειδή εγγεγραmicromicroένο microε ψευδοτρούλο και (microεταγενέστερο) πρόναο Το κτίσmicroα του ναού έχει εξωτερικές διαστάσεις 1930Χ740 micro και συνίσταται από δύο επιmicroέρους χώρους χώρους που έχουν κτιστεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους

bull Τον κυρίως ναό που αποτελεί και το αρχικό κτίσmicroα microε εξωτερικές διαστάσεις περίπου 1350Χ740 micro

bull Το προς δυσmicroάς πρόναο που αποτελεί microεταγενέστερη προσθήκη διαστάσεων περίπου 580Χ 740 micro

Ο τρούλος του ναού είναι χαmicroηλός (αποτελεί τmicroήmicroα σφαίρας αντί microισής σφαίρας) προεξέχει της διαmicroήκους και της εγκάρσιας καmicroάρας και καλύπτεται microε απλή τετράριχτη κεραmicroοσκεπή στέγη Οι εγκάρσιες καmicroάρες καλύπτονται microε δίρριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Η microεταβίβαση των φορτίων προς τους κεντρικούς κυλινδρικούς στύλους και τους εξωτερικούς τοίχους γίνεται microέσω τόξων Στην δυτική διαmicroήκη καmicroάρα η microεταβίβαση των φορτίων γίνεται microέσω τόξου που ανατολικά καταλήγει στους κεντρικούς στύλους και δυτικά στους εξωτερικούς τοίχους Η ανατολική διαmicroήκης καmicroάρα διασπάται σε δύο επί microέρους τmicroήmicroατα Το δυτικό της τmicroήmicroα στο ίδιο επίπεδο microε την έναντι του τρούλου (δυτική) καmicroάρα κάθεται σε τόξα που δυτικά καταλήγουν στους κεντρικούς στύλους και ανατολικά στους πεσσούς οι οποίοι και καλύπτουν όλη την έκταση του ιερού Το ανατολικό της τmicroήmicroα που αντιστοιχεί στο ιερό είναι χαmicroηλότερο και εδράζεται απrsquo ευθείας στους πεσσούς Τα δυτικά πλευρικά κλίτη διαmicroορφώνονται microε χαmicroηλές καmicroάρες οι οποίες εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Τα ανατολικά πλευρικά

6 Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπrsquo όψιν στα όποια microέτρα προστασίας του χώρου που θα πρέπει να επιτρέπουν την ταυτόχρονη λειτουργία της κτηνοτροφίας που αποτελούσε και αποτελεί παραδοσιακή παραγωγική δραστηριότητα στην περιοχή

6

κλίτη που αντιστοιχούν στον κυρίως ναό διαmicroορφώνονται microε ορθογωνικής κάτοψης σταυροθόλια και οmicroοίως εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Το Ιερό καλύπτεται microε microικρού ύψους καmicroάρες που αναπτύσσονται στην συνέχεια των κλιτών του κυρίως ναού αλλά σε χαmicroηλότερη στάθmicroη όπως φαίνεται και εξωτερικά Οι καmicroάρες εσωτερικά εδράζονται σε λίθινους πεσσούς που καλύπτουν όλο το microήκος του ιερού και έχουν από ένα τοξωτό χαmicroηλού ύψους άνοιγmicroα προκειmicroένου να είναι δυνατή η κυκλοφορία microέσα στον χώρο του ιερού Η κεντρική πρόσθεση διαmicroορφώνεται microε ηmicroικυκλικής κάτοψης κόγχη που προεξέχει του κυρίως σώmicroατος του ναού ενώ οι πλευρικές προθέσεις διαmicroορφώνονται microε κόγχες microέσα στο σώmicroα του ανατολικού τοίχου Οι δυτικοί τοίχοι που αντιστοιχούν στο κεντρικό (δυτικό) κλίτος και στο νοτιοδυτικό πλευρικό κλίτος έχουν καθαιρεθεί σε microεταγενέστερη φάση προκειmicroένου να υπάρξει επικοινωνία microε τον χώρο του πρόναου Ο πρόναος του οποίου το δάπεδο βρίσκεται περί τα 40 εκ ψηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού έχει σαφώς κατασκευαστεί σε microεταγενέστερη φάση και σε κάτοψη έχει σχήmicroα τραπεζίου Καλύπτεται microε προχειροφτιαγmicroένη ξύλινη στέγη ενώ στο βορεινό τοίχου φαίνεται η απαρχή καmicroάρας

7

Στο κτίσmicroα του κυρίως ναού η προσπέλαση γίνεται microέσω microιας δίφυλλης ξύλινης θύρας που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νοτιοδυτικού πλευρικού κλίτους ενώ υπάρχει και microία δεύτερη θύρα που βρίσκεται στον δυτικό τοίχο του πρόναου Ο ναός φωτίζεται από δύο microεγάλα ορθογώνια παράθυρα ένα που βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νότιου κεντρικού κλίτους και ένα άλλο που βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν του νότιου τοίχου του πρόναου ∆ευτερευόντως ο ναός φωτίζεται από ένα microικρό άνοιγmicroα που υπάρχει ψηλά στο κεντρικό νότιο κλίτος Τέλος στοιχειώδης φωτισmicroός του Ιερού επιτυγχάνεται από τα τρία microικρά ανοίγmicroατα που υπάρχουν στις αντίστοιχες κόγχες του Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι τόσο στην νότια όψη του ναού και στον βορεινό τοίχο του πρόναου εmicroφανίζονται τα ίχνη παλαιότερων (λόγω της microορφής τους) κλεισmicroένων ανοιγmicroάτων Το γεγονός αυτό σε συνδυασmicroό microε τα ίχνη τοίχου έξω από το περίγραmicromicroα της κεντρικής και εξέχουσας κόγχης του Ιερού αλλά και τα ίχνη της απαρχής καmicroάρας στον βορεινό τοίχο του πρόναου microας οδηγεί στην σκέψη microήπως στην θέση αυτή υπήρχε παλαιότερος ναός Νότια από τον ναό υπάρχει πλάτωmicroα πλάτους περί τα 300 micro που βρίσκεται περί τα 40 εκ χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού Το πλάτωmicroα αυτό οριοθετείται microε χαmicroηλό τοίχο λιθοδοmicroής που στο microεγαλύτερο τmicroήmicroα έχει διαmicroορφωθεί σε παγκάκι Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω λίθινης κλίmicroακας που αναπτύσσεται ακριβώς απέναντι από την κεντρική είσοδο του ναού Εξ άλλου ένα microικρό πλάτωmicroα πλατύσκαλο microάλλον έχει διαmicroορφωθεί έξω από την δυτική είσοδο του Ιερού Ναού Στο ανατολικό άκρο του νότιου πλατώmicroατος και επί του τοίχου που το οριοθετεί παράλληλα στον νότιο τοίχο του ναού υπάρχει κωδωνοστάσιο που είναι διαmicroορφωmicroένο από τοίχο λιθοδοmicroής πλάτους 190Χ070 micro στην ανώτερη στάθmicroη του οποίου έχει διαmicroορφωθεί microία καmicroάρα για την τοποθέτηση της καmicroπάνας Το κωδωνοστάσιο

7 Ίσως είχαν ξεκινήσει να στεγάσουν τον χώρο του πρόναου microε καmicroάρα ή όπως αναφέρω και παρακάτω αποτελούσε τmicroήmicroα παλαιότερου κτίσmicroατος

7

ολοκληρώνεται στο άνω του άκρο microε microία δίρριχτη απόληξη ενώ από την βάση της καmicroάρας και πάνω έχει διακοσmicroηθεί microε κατασκευές από συmicroπαγείς οπτόπλινθους Ο ναός σήmicroερα παρουσιάζει σηmicroαντικά προβλήmicroατα στατικής φύσης που σίγουρα καθιστούν αναγκαίο το να γίνουν επεmicroβάσεις για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του ναού και την εκτέλεση εργασιών για την ανάδειξη του microνηmicroείου Η σχετική microελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και έχει κατrsquo αρχήν εγκριθεί από τις αρmicroόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

4

στους οικισmicroούς αυτούς υπήρχε ένας σηmicroαντικός αριθmicroός κατοίκων (περίπου 2800 κάτοικοι) microεmicroεγαλύτερους πληθυσmicroιακά τους οικισmicroούς Αναβρυτή

3 (708 κάτοικοι)

Κουmicroουστά 4 (628 κάτοικοι) Σοχά (335 κάτοικοι) και Τόριζα

5 (414 κάτοικοι)

Οι πεδινοί οικισmicroοί που είναι αναπτυγmicroένοι στο νοτιοδυτικό άκρο της περιοχής microελέτης δηmicroιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τον 19ο αιώνα (microετά την απελευθέρωση) κυρίως από τους κατοίκους των υπερκείmicroενων ορεινών οικισmicroών Οι κάτοικοι της Σοχάς microετακινήθηκαν προς τα Καλύβια Σοχάς από την Σωτήρα τα ∆ιπόταmicroα και το Κρυονέρι προς τα Ανώγεια από το Νιχώρι και την Τόριζα πήγαν στην Παλαιοπαναγιά και από την Κουmicroουστά στο Ξηροκάmicroπι Οι ορεινοί οικισmicroοί λειτουργούσαν ως οικιστικές ενότητες ως εξής

bull Η Ταϋγέτη το Βλαχοχώρι και τα Πικουλιάνικα αποτελούσαν microία ενότητα οικισmicroών που ήταν πάντοτε διασυνδεδεmicroένη microε τον οικισmicroό του Μυστρά και αποτελούσε τον χώρο κατοικίας κυρίως κτηνοτρόφων

bull Η Αναβρυτή η Σοχά και τα Περγαντέϊκα αποτελούσαν microια ιδιαίτερη οικιστική ενό-τητα microε σηmicroείο αναφοράς την Αναβρυτή λόγω της microεγαλύτερης συγκέντρωσης πληθυσmicroού και των έντονων βιοτεχνικών δραστηριοτήτων που είχαν αναπτυχθεί σε αυτήν Στους υπόλοιπους οικισmicroούς της ενότητας αυτής η κύρια δραστηριότητα των κατοίκων ήταν η κτηνοτροφία

bull Η Τόριζα αποτελούσε το κέντρο της οικιστικής ενότητας που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς Τόριζα - Νιχώρι - Κρυονέρι (Πολιάνα) ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Οι κάτοικοι της ενότητας αυτής ασχολούνταν κυρίως microε την κτηνοτροφία ενώ στην Τόριζα είχε αναπτυχθεί και η επεξεργασία της microετάξης και η κηροπλαστική

Η Κουmicroουστά αποτελούσε έναν αυτόνοmicroο οικισmicroό Οι κάτοικοι της ασχολούνταν microε την κτηνοτροφία και είχαν αναπτύξει την βιοτεχνία παραγωγής κουmicroπιών Σήmicroερα microε την απερήmicroωση των ορεινών οικισmicroών οι ενότητες αυτές δεν λειτουργούν πλέον και απλά ο κάθε ορεινός οικισmicroός εξαρτάται από τον αντίστοιχο πεδινό οικισmicroό προς τον οποίο έχει microετακινηθεί ο πληθυσmicroός του Στους περισσότερους οικισmicroούς του ορεινού όγκου έχουν αποmicroείνει ελάχιστοι κάτοικοι (ο πληθυσmicroός που αναφέρεται στην απογραφή του 1991 είναι πλασmicroατικός) που ασχολούνται κυρίως microε

3 Η Αναβρυτή αποτελούσε και σηmicroαντικό βιοτεχνικό κέντρο όπου οι κάτοικοι ασχολούνταν microε την

επεξεργασία του δέρmicroατος την σχοινοπλοκία και την κηροπλαστική Περισσότερα στοιχεία για τον οικισmicroό αυτό δίνονται στο ιδιαίτερο κεφάλαιο που αναφέρεται στην Αναβρυτή 4 Η Κουmicroουστά πρέπει να πρωτοκατοικήθηκε περί τον 12ο αιώνα η ανάπτυξη της όmicroως ξεκίνησε microετά τον 15ο αιώνα όταν εκεί βρήκαν καταφύγιο βυζαντινές οικογένειες από την Πόλη και κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα Η κύρια απασχόληση των κατοίκων της ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία αλλά και η κατασκευή κουmicroπιών (τέχνη που έφεραν microαζί τους οι πρόσφυγες από την Πόλη) Κατά microία άποψη το όνοmicroα του οικισmicroού προέρχεται από παραφθορά της λέξης laquoΚουmicroπουστιώτεςraquo - laquoΚουmicroουστιώτεςraquo ndash laquoΚουmicroουστάraquo Συνδεδεmicroένο microε την Κουmicroουστά ήταν και το Μοναστήρι της Γόλας (που κατά την Τουρκοκρατία εθεωρείτο ενοριακή της Μονή) 5 Η Τόριζα (Ντόριζα) κτισmicroένη σε υψόmicroετρο 840micro αποτελούσε κατά την περίοδο ακmicroής του (τον 18deg αιώνα) το κέντρο οικιστικού συνόλου που απαρτιζόταν από τους οικισmicroούς ∆ιπόταmicroα Σωτήρα Νιχώρι και φυσικά την Τόριζα Ο παλαιός οικισmicroός είχε έκταση πολύ microεγαλύτερη από αυτήν που

καλύπτει σήmicroερα Κατά τον ∆ηmicro Κατσαφάνα ο οικισmicroός πρέπει να δηmicroιουργήθηκε κατά τον 9deg αιώνα όταν αποκαταστάθηκε πλήρως η βυζαντινή κυριαρχία στην Πελοπόννησο και οι Σλάβοι αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα ορεινά microέρη (τα τοπωνύmicroια Πολιάνα Ντόριζα κλπ microαρτυρούν το πέρασmicroα των φύλων αυτών από την περιοχή) Οι κάτοικοι εκτός από την κτηνοτροφία και την γεωργία ασχολιόνταν microε την κηροπλαστική την επεξεργασία της microετάξης και την συλλογή και εmicroπορία του βελανιδιού

5

την κτηνοτροφία6 Τελευταία χάρη στην κατασκευή των δρόmicroων προσπέλασης και την

εν γένει βελτίωση των τεχνικών υποδοmicroών έχει αρχίσει σταδιακά η επανοίκηση ως β κατοικία των κατοίκων του κάmicroπου αλλά και άλλων microακρινότερων περιοχών Σε ορισmicroένους οικισmicroούς (κυρίως στα Πικουλιάνικα την Αναβρυτή και την Κουmicroουστά) παρατηρείται και τάση επανοίκησης από κατοίκους που δεν έλκουν την καταγωγή τους από αυτούς γεγονός που οφείλεται στην ιδιαιτερότητα των οικισmicroών αυτών όσον αφορά την θέση τους και το φυσικό και δοmicroηmicroένο περιβάλλον τους Η περιγραφή του Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία

Ο ναός έχει κτιστεί σε microία απόκρηmicroνη βραχώδη πλαγιά που έχει διαmicroορφωθεί σε δύο επί microέρους επίπεδα microε την κατασκευή αναλειmicromicroατικών τοίχων από τοιχοποιίες λιθοδοmicroής Στο ανώτερο επίπεδο έχει διαmicroορφωθεί το νεκροταφείο του οικισmicroού Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω microιας λίθινης κλίmicroακας που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του ναού και ένα χωmicroάτινο microονοπάτι Στο κατώτερο επίπεδο που βρίσκεται περί το 150 micro χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού αναπτύσσεται το κτίριο του Ιερού Ναού Για την διαmicroόρφωση του επιπέδου αυτού έχει κατασκευαστεί στο νότιο άκρο του αναλειmicromicroατικός τοίχος από τοιχοποιία λιθοδοmicroής microέσου ύψους περί τα 500 micro Ο Ιερός ναός του Προφήτη Ηλία πρόκειται για ναό τετράστυλο σταυροειδή εγγεγραmicromicroένο microε ψευδοτρούλο και (microεταγενέστερο) πρόναο Το κτίσmicroα του ναού έχει εξωτερικές διαστάσεις 1930Χ740 micro και συνίσταται από δύο επιmicroέρους χώρους χώρους που έχουν κτιστεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους

bull Τον κυρίως ναό που αποτελεί και το αρχικό κτίσmicroα microε εξωτερικές διαστάσεις περίπου 1350Χ740 micro

bull Το προς δυσmicroάς πρόναο που αποτελεί microεταγενέστερη προσθήκη διαστάσεων περίπου 580Χ 740 micro

Ο τρούλος του ναού είναι χαmicroηλός (αποτελεί τmicroήmicroα σφαίρας αντί microισής σφαίρας) προεξέχει της διαmicroήκους και της εγκάρσιας καmicroάρας και καλύπτεται microε απλή τετράριχτη κεραmicroοσκεπή στέγη Οι εγκάρσιες καmicroάρες καλύπτονται microε δίρριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Η microεταβίβαση των φορτίων προς τους κεντρικούς κυλινδρικούς στύλους και τους εξωτερικούς τοίχους γίνεται microέσω τόξων Στην δυτική διαmicroήκη καmicroάρα η microεταβίβαση των φορτίων γίνεται microέσω τόξου που ανατολικά καταλήγει στους κεντρικούς στύλους και δυτικά στους εξωτερικούς τοίχους Η ανατολική διαmicroήκης καmicroάρα διασπάται σε δύο επί microέρους τmicroήmicroατα Το δυτικό της τmicroήmicroα στο ίδιο επίπεδο microε την έναντι του τρούλου (δυτική) καmicroάρα κάθεται σε τόξα που δυτικά καταλήγουν στους κεντρικούς στύλους και ανατολικά στους πεσσούς οι οποίοι και καλύπτουν όλη την έκταση του ιερού Το ανατολικό της τmicroήmicroα που αντιστοιχεί στο ιερό είναι χαmicroηλότερο και εδράζεται απrsquo ευθείας στους πεσσούς Τα δυτικά πλευρικά κλίτη διαmicroορφώνονται microε χαmicroηλές καmicroάρες οι οποίες εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Τα ανατολικά πλευρικά

6 Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπrsquo όψιν στα όποια microέτρα προστασίας του χώρου που θα πρέπει να επιτρέπουν την ταυτόχρονη λειτουργία της κτηνοτροφίας που αποτελούσε και αποτελεί παραδοσιακή παραγωγική δραστηριότητα στην περιοχή

6

κλίτη που αντιστοιχούν στον κυρίως ναό διαmicroορφώνονται microε ορθογωνικής κάτοψης σταυροθόλια και οmicroοίως εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Το Ιερό καλύπτεται microε microικρού ύψους καmicroάρες που αναπτύσσονται στην συνέχεια των κλιτών του κυρίως ναού αλλά σε χαmicroηλότερη στάθmicroη όπως φαίνεται και εξωτερικά Οι καmicroάρες εσωτερικά εδράζονται σε λίθινους πεσσούς που καλύπτουν όλο το microήκος του ιερού και έχουν από ένα τοξωτό χαmicroηλού ύψους άνοιγmicroα προκειmicroένου να είναι δυνατή η κυκλοφορία microέσα στον χώρο του ιερού Η κεντρική πρόσθεση διαmicroορφώνεται microε ηmicroικυκλικής κάτοψης κόγχη που προεξέχει του κυρίως σώmicroατος του ναού ενώ οι πλευρικές προθέσεις διαmicroορφώνονται microε κόγχες microέσα στο σώmicroα του ανατολικού τοίχου Οι δυτικοί τοίχοι που αντιστοιχούν στο κεντρικό (δυτικό) κλίτος και στο νοτιοδυτικό πλευρικό κλίτος έχουν καθαιρεθεί σε microεταγενέστερη φάση προκειmicroένου να υπάρξει επικοινωνία microε τον χώρο του πρόναου Ο πρόναος του οποίου το δάπεδο βρίσκεται περί τα 40 εκ ψηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού έχει σαφώς κατασκευαστεί σε microεταγενέστερη φάση και σε κάτοψη έχει σχήmicroα τραπεζίου Καλύπτεται microε προχειροφτιαγmicroένη ξύλινη στέγη ενώ στο βορεινό τοίχου φαίνεται η απαρχή καmicroάρας

7

Στο κτίσmicroα του κυρίως ναού η προσπέλαση γίνεται microέσω microιας δίφυλλης ξύλινης θύρας που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νοτιοδυτικού πλευρικού κλίτους ενώ υπάρχει και microία δεύτερη θύρα που βρίσκεται στον δυτικό τοίχο του πρόναου Ο ναός φωτίζεται από δύο microεγάλα ορθογώνια παράθυρα ένα που βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νότιου κεντρικού κλίτους και ένα άλλο που βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν του νότιου τοίχου του πρόναου ∆ευτερευόντως ο ναός φωτίζεται από ένα microικρό άνοιγmicroα που υπάρχει ψηλά στο κεντρικό νότιο κλίτος Τέλος στοιχειώδης φωτισmicroός του Ιερού επιτυγχάνεται από τα τρία microικρά ανοίγmicroατα που υπάρχουν στις αντίστοιχες κόγχες του Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι τόσο στην νότια όψη του ναού και στον βορεινό τοίχο του πρόναου εmicroφανίζονται τα ίχνη παλαιότερων (λόγω της microορφής τους) κλεισmicroένων ανοιγmicroάτων Το γεγονός αυτό σε συνδυασmicroό microε τα ίχνη τοίχου έξω από το περίγραmicromicroα της κεντρικής και εξέχουσας κόγχης του Ιερού αλλά και τα ίχνη της απαρχής καmicroάρας στον βορεινό τοίχο του πρόναου microας οδηγεί στην σκέψη microήπως στην θέση αυτή υπήρχε παλαιότερος ναός Νότια από τον ναό υπάρχει πλάτωmicroα πλάτους περί τα 300 micro που βρίσκεται περί τα 40 εκ χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού Το πλάτωmicroα αυτό οριοθετείται microε χαmicroηλό τοίχο λιθοδοmicroής που στο microεγαλύτερο τmicroήmicroα έχει διαmicroορφωθεί σε παγκάκι Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω λίθινης κλίmicroακας που αναπτύσσεται ακριβώς απέναντι από την κεντρική είσοδο του ναού Εξ άλλου ένα microικρό πλάτωmicroα πλατύσκαλο microάλλον έχει διαmicroορφωθεί έξω από την δυτική είσοδο του Ιερού Ναού Στο ανατολικό άκρο του νότιου πλατώmicroατος και επί του τοίχου που το οριοθετεί παράλληλα στον νότιο τοίχο του ναού υπάρχει κωδωνοστάσιο που είναι διαmicroορφωmicroένο από τοίχο λιθοδοmicroής πλάτους 190Χ070 micro στην ανώτερη στάθmicroη του οποίου έχει διαmicroορφωθεί microία καmicroάρα για την τοποθέτηση της καmicroπάνας Το κωδωνοστάσιο

7 Ίσως είχαν ξεκινήσει να στεγάσουν τον χώρο του πρόναου microε καmicroάρα ή όπως αναφέρω και παρακάτω αποτελούσε τmicroήmicroα παλαιότερου κτίσmicroατος

7

ολοκληρώνεται στο άνω του άκρο microε microία δίρριχτη απόληξη ενώ από την βάση της καmicroάρας και πάνω έχει διακοσmicroηθεί microε κατασκευές από συmicroπαγείς οπτόπλινθους Ο ναός σήmicroερα παρουσιάζει σηmicroαντικά προβλήmicroατα στατικής φύσης που σίγουρα καθιστούν αναγκαίο το να γίνουν επεmicroβάσεις για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του ναού και την εκτέλεση εργασιών για την ανάδειξη του microνηmicroείου Η σχετική microελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και έχει κατrsquo αρχήν εγκριθεί από τις αρmicroόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

5

την κτηνοτροφία6 Τελευταία χάρη στην κατασκευή των δρόmicroων προσπέλασης και την

εν γένει βελτίωση των τεχνικών υποδοmicroών έχει αρχίσει σταδιακά η επανοίκηση ως β κατοικία των κατοίκων του κάmicroπου αλλά και άλλων microακρινότερων περιοχών Σε ορισmicroένους οικισmicroούς (κυρίως στα Πικουλιάνικα την Αναβρυτή και την Κουmicroουστά) παρατηρείται και τάση επανοίκησης από κατοίκους που δεν έλκουν την καταγωγή τους από αυτούς γεγονός που οφείλεται στην ιδιαιτερότητα των οικισmicroών αυτών όσον αφορά την θέση τους και το φυσικό και δοmicroηmicroένο περιβάλλον τους Η περιγραφή του Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία

Ο ναός έχει κτιστεί σε microία απόκρηmicroνη βραχώδη πλαγιά που έχει διαmicroορφωθεί σε δύο επί microέρους επίπεδα microε την κατασκευή αναλειmicromicroατικών τοίχων από τοιχοποιίες λιθοδοmicroής Στο ανώτερο επίπεδο έχει διαmicroορφωθεί το νεκροταφείο του οικισmicroού Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω microιας λίθινης κλίmicroακας που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του ναού και ένα χωmicroάτινο microονοπάτι Στο κατώτερο επίπεδο που βρίσκεται περί το 150 micro χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού αναπτύσσεται το κτίριο του Ιερού Ναού Για την διαmicroόρφωση του επιπέδου αυτού έχει κατασκευαστεί στο νότιο άκρο του αναλειmicromicroατικός τοίχος από τοιχοποιία λιθοδοmicroής microέσου ύψους περί τα 500 micro Ο Ιερός ναός του Προφήτη Ηλία πρόκειται για ναό τετράστυλο σταυροειδή εγγεγραmicromicroένο microε ψευδοτρούλο και (microεταγενέστερο) πρόναο Το κτίσmicroα του ναού έχει εξωτερικές διαστάσεις 1930Χ740 micro και συνίσταται από δύο επιmicroέρους χώρους χώρους που έχουν κτιστεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους

bull Τον κυρίως ναό που αποτελεί και το αρχικό κτίσmicroα microε εξωτερικές διαστάσεις περίπου 1350Χ740 micro

bull Το προς δυσmicroάς πρόναο που αποτελεί microεταγενέστερη προσθήκη διαστάσεων περίπου 580Χ 740 micro

Ο τρούλος του ναού είναι χαmicroηλός (αποτελεί τmicroήmicroα σφαίρας αντί microισής σφαίρας) προεξέχει της διαmicroήκους και της εγκάρσιας καmicroάρας και καλύπτεται microε απλή τετράριχτη κεραmicroοσκεπή στέγη Οι εγκάρσιες καmicroάρες καλύπτονται microε δίρριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Η microεταβίβαση των φορτίων προς τους κεντρικούς κυλινδρικούς στύλους και τους εξωτερικούς τοίχους γίνεται microέσω τόξων Στην δυτική διαmicroήκη καmicroάρα η microεταβίβαση των φορτίων γίνεται microέσω τόξου που ανατολικά καταλήγει στους κεντρικούς στύλους και δυτικά στους εξωτερικούς τοίχους Η ανατολική διαmicroήκης καmicroάρα διασπάται σε δύο επί microέρους τmicroήmicroατα Το δυτικό της τmicroήmicroα στο ίδιο επίπεδο microε την έναντι του τρούλου (δυτική) καmicroάρα κάθεται σε τόξα που δυτικά καταλήγουν στους κεντρικούς στύλους και ανατολικά στους πεσσούς οι οποίοι και καλύπτουν όλη την έκταση του ιερού Το ανατολικό της τmicroήmicroα που αντιστοιχεί στο ιερό είναι χαmicroηλότερο και εδράζεται απrsquo ευθείας στους πεσσούς Τα δυτικά πλευρικά κλίτη διαmicroορφώνονται microε χαmicroηλές καmicroάρες οι οποίες εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Τα ανατολικά πλευρικά

6 Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπrsquo όψιν στα όποια microέτρα προστασίας του χώρου που θα πρέπει να επιτρέπουν την ταυτόχρονη λειτουργία της κτηνοτροφίας που αποτελούσε και αποτελεί παραδοσιακή παραγωγική δραστηριότητα στην περιοχή

6

κλίτη που αντιστοιχούν στον κυρίως ναό διαmicroορφώνονται microε ορθογωνικής κάτοψης σταυροθόλια και οmicroοίως εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Το Ιερό καλύπτεται microε microικρού ύψους καmicroάρες που αναπτύσσονται στην συνέχεια των κλιτών του κυρίως ναού αλλά σε χαmicroηλότερη στάθmicroη όπως φαίνεται και εξωτερικά Οι καmicroάρες εσωτερικά εδράζονται σε λίθινους πεσσούς που καλύπτουν όλο το microήκος του ιερού και έχουν από ένα τοξωτό χαmicroηλού ύψους άνοιγmicroα προκειmicroένου να είναι δυνατή η κυκλοφορία microέσα στον χώρο του ιερού Η κεντρική πρόσθεση διαmicroορφώνεται microε ηmicroικυκλικής κάτοψης κόγχη που προεξέχει του κυρίως σώmicroατος του ναού ενώ οι πλευρικές προθέσεις διαmicroορφώνονται microε κόγχες microέσα στο σώmicroα του ανατολικού τοίχου Οι δυτικοί τοίχοι που αντιστοιχούν στο κεντρικό (δυτικό) κλίτος και στο νοτιοδυτικό πλευρικό κλίτος έχουν καθαιρεθεί σε microεταγενέστερη φάση προκειmicroένου να υπάρξει επικοινωνία microε τον χώρο του πρόναου Ο πρόναος του οποίου το δάπεδο βρίσκεται περί τα 40 εκ ψηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού έχει σαφώς κατασκευαστεί σε microεταγενέστερη φάση και σε κάτοψη έχει σχήmicroα τραπεζίου Καλύπτεται microε προχειροφτιαγmicroένη ξύλινη στέγη ενώ στο βορεινό τοίχου φαίνεται η απαρχή καmicroάρας

7

Στο κτίσmicroα του κυρίως ναού η προσπέλαση γίνεται microέσω microιας δίφυλλης ξύλινης θύρας που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νοτιοδυτικού πλευρικού κλίτους ενώ υπάρχει και microία δεύτερη θύρα που βρίσκεται στον δυτικό τοίχο του πρόναου Ο ναός φωτίζεται από δύο microεγάλα ορθογώνια παράθυρα ένα που βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νότιου κεντρικού κλίτους και ένα άλλο που βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν του νότιου τοίχου του πρόναου ∆ευτερευόντως ο ναός φωτίζεται από ένα microικρό άνοιγmicroα που υπάρχει ψηλά στο κεντρικό νότιο κλίτος Τέλος στοιχειώδης φωτισmicroός του Ιερού επιτυγχάνεται από τα τρία microικρά ανοίγmicroατα που υπάρχουν στις αντίστοιχες κόγχες του Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι τόσο στην νότια όψη του ναού και στον βορεινό τοίχο του πρόναου εmicroφανίζονται τα ίχνη παλαιότερων (λόγω της microορφής τους) κλεισmicroένων ανοιγmicroάτων Το γεγονός αυτό σε συνδυασmicroό microε τα ίχνη τοίχου έξω από το περίγραmicromicroα της κεντρικής και εξέχουσας κόγχης του Ιερού αλλά και τα ίχνη της απαρχής καmicroάρας στον βορεινό τοίχο του πρόναου microας οδηγεί στην σκέψη microήπως στην θέση αυτή υπήρχε παλαιότερος ναός Νότια από τον ναό υπάρχει πλάτωmicroα πλάτους περί τα 300 micro που βρίσκεται περί τα 40 εκ χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού Το πλάτωmicroα αυτό οριοθετείται microε χαmicroηλό τοίχο λιθοδοmicroής που στο microεγαλύτερο τmicroήmicroα έχει διαmicroορφωθεί σε παγκάκι Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω λίθινης κλίmicroακας που αναπτύσσεται ακριβώς απέναντι από την κεντρική είσοδο του ναού Εξ άλλου ένα microικρό πλάτωmicroα πλατύσκαλο microάλλον έχει διαmicroορφωθεί έξω από την δυτική είσοδο του Ιερού Ναού Στο ανατολικό άκρο του νότιου πλατώmicroατος και επί του τοίχου που το οριοθετεί παράλληλα στον νότιο τοίχο του ναού υπάρχει κωδωνοστάσιο που είναι διαmicroορφωmicroένο από τοίχο λιθοδοmicroής πλάτους 190Χ070 micro στην ανώτερη στάθmicroη του οποίου έχει διαmicroορφωθεί microία καmicroάρα για την τοποθέτηση της καmicroπάνας Το κωδωνοστάσιο

7 Ίσως είχαν ξεκινήσει να στεγάσουν τον χώρο του πρόναου microε καmicroάρα ή όπως αναφέρω και παρακάτω αποτελούσε τmicroήmicroα παλαιότερου κτίσmicroατος

7

ολοκληρώνεται στο άνω του άκρο microε microία δίρριχτη απόληξη ενώ από την βάση της καmicroάρας και πάνω έχει διακοσmicroηθεί microε κατασκευές από συmicroπαγείς οπτόπλινθους Ο ναός σήmicroερα παρουσιάζει σηmicroαντικά προβλήmicroατα στατικής φύσης που σίγουρα καθιστούν αναγκαίο το να γίνουν επεmicroβάσεις για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του ναού και την εκτέλεση εργασιών για την ανάδειξη του microνηmicroείου Η σχετική microελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και έχει κατrsquo αρχήν εγκριθεί από τις αρmicroόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

6

κλίτη που αντιστοιχούν στον κυρίως ναό διαmicroορφώνονται microε ορθογωνικής κάτοψης σταυροθόλια και οmicroοίως εξωτερικά καλύπτονται microε microονόριχτες κεραmicroοσκεπείς στέγες Το Ιερό καλύπτεται microε microικρού ύψους καmicroάρες που αναπτύσσονται στην συνέχεια των κλιτών του κυρίως ναού αλλά σε χαmicroηλότερη στάθmicroη όπως φαίνεται και εξωτερικά Οι καmicroάρες εσωτερικά εδράζονται σε λίθινους πεσσούς που καλύπτουν όλο το microήκος του ιερού και έχουν από ένα τοξωτό χαmicroηλού ύψους άνοιγmicroα προκειmicroένου να είναι δυνατή η κυκλοφορία microέσα στον χώρο του ιερού Η κεντρική πρόσθεση διαmicroορφώνεται microε ηmicroικυκλικής κάτοψης κόγχη που προεξέχει του κυρίως σώmicroατος του ναού ενώ οι πλευρικές προθέσεις διαmicroορφώνονται microε κόγχες microέσα στο σώmicroα του ανατολικού τοίχου Οι δυτικοί τοίχοι που αντιστοιχούν στο κεντρικό (δυτικό) κλίτος και στο νοτιοδυτικό πλευρικό κλίτος έχουν καθαιρεθεί σε microεταγενέστερη φάση προκειmicroένου να υπάρξει επικοινωνία microε τον χώρο του πρόναου Ο πρόναος του οποίου το δάπεδο βρίσκεται περί τα 40 εκ ψηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού έχει σαφώς κατασκευαστεί σε microεταγενέστερη φάση και σε κάτοψη έχει σχήmicroα τραπεζίου Καλύπτεται microε προχειροφτιαγmicroένη ξύλινη στέγη ενώ στο βορεινό τοίχου φαίνεται η απαρχή καmicroάρας

7

Στο κτίσmicroα του κυρίως ναού η προσπέλαση γίνεται microέσω microιας δίφυλλης ξύλινης θύρας που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νοτιοδυτικού πλευρικού κλίτους ενώ υπάρχει και microία δεύτερη θύρα που βρίσκεται στον δυτικό τοίχο του πρόναου Ο ναός φωτίζεται από δύο microεγάλα ορθογώνια παράθυρα ένα που βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νότιου κεντρικού κλίτους και ένα άλλο που βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν του νότιου τοίχου του πρόναου ∆ευτερευόντως ο ναός φωτίζεται από ένα microικρό άνοιγmicroα που υπάρχει ψηλά στο κεντρικό νότιο κλίτος Τέλος στοιχειώδης φωτισmicroός του Ιερού επιτυγχάνεται από τα τρία microικρά ανοίγmicroατα που υπάρχουν στις αντίστοιχες κόγχες του Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι τόσο στην νότια όψη του ναού και στον βορεινό τοίχο του πρόναου εmicroφανίζονται τα ίχνη παλαιότερων (λόγω της microορφής τους) κλεισmicroένων ανοιγmicroάτων Το γεγονός αυτό σε συνδυασmicroό microε τα ίχνη τοίχου έξω από το περίγραmicromicroα της κεντρικής και εξέχουσας κόγχης του Ιερού αλλά και τα ίχνη της απαρχής καmicroάρας στον βορεινό τοίχο του πρόναου microας οδηγεί στην σκέψη microήπως στην θέση αυτή υπήρχε παλαιότερος ναός Νότια από τον ναό υπάρχει πλάτωmicroα πλάτους περί τα 300 micro που βρίσκεται περί τα 40 εκ χαmicroηλότερα από την στάθmicroη του δαπέδου του κυρίως ναού Το πλάτωmicroα αυτό οριοθετείται microε χαmicroηλό τοίχο λιθοδοmicroής που στο microεγαλύτερο τmicroήmicroα έχει διαmicroορφωθεί σε παγκάκι Η προσπέλαση σε αυτό γίνεται microέσω λίθινης κλίmicroακας που αναπτύσσεται ακριβώς απέναντι από την κεντρική είσοδο του ναού Εξ άλλου ένα microικρό πλάτωmicroα πλατύσκαλο microάλλον έχει διαmicroορφωθεί έξω από την δυτική είσοδο του Ιερού Ναού Στο ανατολικό άκρο του νότιου πλατώmicroατος και επί του τοίχου που το οριοθετεί παράλληλα στον νότιο τοίχο του ναού υπάρχει κωδωνοστάσιο που είναι διαmicroορφωmicroένο από τοίχο λιθοδοmicroής πλάτους 190Χ070 micro στην ανώτερη στάθmicroη του οποίου έχει διαmicroορφωθεί microία καmicroάρα για την τοποθέτηση της καmicroπάνας Το κωδωνοστάσιο

7 Ίσως είχαν ξεκινήσει να στεγάσουν τον χώρο του πρόναου microε καmicroάρα ή όπως αναφέρω και παρακάτω αποτελούσε τmicroήmicroα παλαιότερου κτίσmicroατος

7

ολοκληρώνεται στο άνω του άκρο microε microία δίρριχτη απόληξη ενώ από την βάση της καmicroάρας και πάνω έχει διακοσmicroηθεί microε κατασκευές από συmicroπαγείς οπτόπλινθους Ο ναός σήmicroερα παρουσιάζει σηmicroαντικά προβλήmicroατα στατικής φύσης που σίγουρα καθιστούν αναγκαίο το να γίνουν επεmicroβάσεις για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του ναού και την εκτέλεση εργασιών για την ανάδειξη του microνηmicroείου Η σχετική microελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και έχει κατrsquo αρχήν εγκριθεί από τις αρmicroόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

7

ολοκληρώνεται στο άνω του άκρο microε microία δίρριχτη απόληξη ενώ από την βάση της καmicroάρας και πάνω έχει διακοσmicroηθεί microε κατασκευές από συmicroπαγείς οπτόπλινθους Ο ναός σήmicroερα παρουσιάζει σηmicroαντικά προβλήmicroατα στατικής φύσης που σίγουρα καθιστούν αναγκαίο το να γίνουν επεmicroβάσεις για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του ναού και την εκτέλεση εργασιών για την ανάδειξη του microνηmicroείου Η σχετική microελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και έχει κατrsquo αρχήν εγκριθεί από τις αρmicroόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

8

Νότια όψη

∆υτική όψη

Η ανατολική όψη

Το τέmicroπλο

Εσωτερικό του κυρίως ναού

Η (κύρια) νότια θύρα

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

9

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Επιγραφές και Επιγραφοποιοί του παρελθόντος ndash

ndash Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος

Μεγάλες επιγραφές έξω από τα καταστήmicroατα των χωριών microας ή microεγάλες γραπτές διαφηmicroίσεις προϊόντων ή υπηρεσιών σε ανοιχτούς χώρους ήταν σπάνιες τις προηγούmicroενες δεκαετίες Όmicroως αυτές οι λιγοστές επιγραφές και γραπτές διαφηmicroίσεις ndashσυνήθως από ντόπιους καλλιτέχνεςndash έmicroεναν για πολύ καιρό microπροστά στα microάτια microας άρα και στη microνήmicroη microας αφού δεν είχε εισβάλει ακόmicroη στη ζωή microας η ηλεκτρονική πληροφόρηση microε την ποσότητα και την καταπληκτική ποικιλία της τις εναλλαγές της και τους καταιγιστικούς ρυθmicroούς της Μια τέτοια διαφήmicroιση γραmicromicroένη σε τοίχο στο Ξηροκάmicroπι πιθανότατα τη δεκαετία του 1950 διασώζεται έως σήmicroερα Αυτή η διαφήmicroιση microάλιστα έχει έναν πρωτότυπο διττό χαρακτήρα Άmicroεσο αφού ανήγγειλε τότε ότι υπάρχουν ndashlaquoσήmicroερονraquondash ασυναγώνιστες τιmicroές σε κατάστηmicroα υποδηmicroάτων στο Ξηροκάmicroπι συγχρόνως όmicroως έχει και διαχρονικό χαρακτήρα αφού η διαφήmicroιση διαβάζεται ακόmicroη() πολλές δεκαετίες microετά και όταν ακόmicroη η διαφηmicroιζόmicroενη επιχείρηση έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει Η διαφήmicroιση έχει γραφεί microε microαύρο χρώmicroα σε σοβατισmicroένο λευκό κοmicromicroάτι (1m x 1m) ενός πέτρινου τοίχου του σπιτιού ndashτότεndash του Σωτήρη Παπαδάκου (ή Κόκκινου) στο δρόmicroο για το σχολείο κοντά στο σηmicroερινό κοινοτικό κατάστηmicroα

Η διαφήmicroιση προτρέπει την προmicroήθεια υποδηmicroάτων laquoσήmicroερονraquo από τον Παναγέα Επρόκειτο για τον υποδηmicroατοποιό Ιωάννη Παναγέα που ndashαρχικά microε τα αδέρφια του στη Σπάρτη και microετά microόνος του στο Ξηροκάmicroπιndash κατασκεύαζε και πουλούσε παπούτσια Το εργαστήριο και κατάστηmicroά του ήταν στο δρόmicroο προς την Παλαιοπαναγιά στο σπίτι ndashτώραndash του Μήτσου Σολωmicroού Φαίνεται ότι ο ανώνυmicroος επιγραφοποιός είχε γράψει και σε άλλα σηmicroεία του χωριού την ίδια διαφήmicroιση Εκτός από τον τοίχο του σπιτιού του Κόκκινου την είχε γράψει ακόmicroη έξω από το κατάστηmicroα Παναγέα στο καmicroένο Ιατριδαίικο και στο σπίτι του Μήτσου Φεγγαρά (ή Μπαλασόπουλου) που δεν υπάρχει πια για να διευρυνθεί η πλατεία του νέου ∆ηmicroαρχιακού κτιρίου Ο επιγραφοποιός βέβαια δεν είχε κάνει ιδιαίτερη προετοιmicroασία για τη θέση και τις συmicromicroετρίες των γραmicromicroάτων ίσως υπό την πίεση του χρόνου αλλά και γιατί δεν θα φανταζόταν ότι η εφήmicroερη διαφήmicroιση θα διαβαζόταν και microετά από τόσα χρόνια Στα καταστήmicroατα ndashκαι τότεndash υπήρχαν επιγραφές ή όπως τις λέγαmicroε όλοι laquoταmicroπέλεςraquo Λίγες παλιές επιγραφές καταστηmicroάτων έχουν διασωθεί και αυτές σε φωτογραφίες ∆ιασώζονται σε φωτογραφία η επιγραφή του παντοπωλείου του Ι

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

10

Κακαγιάννη η ανάγλυφη επιγραφή της Λακωνικής Τράπεζας που στεγαζόταν για microερικά χρόνια στο Ξανθαίικο σπίτι η επιγραφή του καφ(φ)ενείου laquoτο Κέντρονraquo των Σ Παπαδάκου και ∆ Πουλακάκου και η επιγραφή του υποδηmicroατοποιείου laquoτο Σικraquo του Γ Η Σταρόγιαννη Πολλές επιγραφές ξεχώριζαν για τις έξυπνες ή περίεργες ονοmicroασίες των καταστηmicroάτων (όπως laquoη καλή καρδιάraquo για την ταβέρνα του ∆ηmicro Μαστοράκου και laquoη Ανώτερη Τάξηraquo για το κουρείο του Γιάννη και Πέτρου Συκιώτη που παρέmicroεινε microόνο για λίγες microέρες γραmicromicroένη από φίλους τους για πλάκα)

Υπήρχαν ndashθυmicroούνται αρκετοίndash και ατυχείς επιγραφές όπως αυτή του φωτογραφείου laquoΦωτοΚαλιτεχνικόνraquo που είχε λειτουργήσει για λίγα χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του rsquo80 επίσης στο Ξανθαίικο σπίτι Η επιγραφή είχε προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις για τον ανορθόγραφο ndashξένο microη ντόπιοndash δηmicroιουργό της αλλά και λόγω των φωτογράφων που ήταν επίσης ξένοι και έπαιρναν τη laquoδουλειάraquo ndashτης φωτογράφησης των πολλών νεοσύλλεκτων στρατιωτών του γειτονικού κέντρου εκπαίδευσηndash από τους ντόπιους φωτογράφους όπως του Καmicroίτση (από την Ποταmicroιά) και του Τάκη Χριστοδουλόπουλου (που είχε πάρει γυναίκα από τους Γοράνους) Τις γραmicromicroατοσειρές συνήθως τις επέλεγαν ή και τις συνέθεταν οι επιγραφοποιοί οι οποίοι τουλάχιστον για τις παραπάνω επιγραφές είναι άγνωστοι Χαρακτηριστική επιγραφή που σώζεται σε φωτογραφία επίσης ήταν και αυτή του φαρmicroακείου του Θεοφάνη Καλκάνη Ζωγραφισmicroένη το 1945 περίπου από έναν εξαίρετο ντόπιο καλλιτέχνη επιγραφοποιό τον Γιώργη Ορφανάκο έmicroεινε κρεmicroασmicroένη έξω από το φαρmicroακείο για δεκαετίες Η προηγούmicroενη επιγραφή έξω από αυτό το φαρmicroακείο το οποίο αρχικά ήταν του Αλέξανδρου Σκουριώτη αλλά στη συνέχεια ndashγια λίγα χρόνιαndash ανήκε και στους δύο φαρmicroακοποιούς έγραφε laquoΦαρmicroακεmicroπορείονraquo Ο ίδιος καλλιτέχνης είχε γράψει ndashmicroε στενό πινέλο και εξαιρετική γραmicromicroατοσειράndash γράmicromicroατα και αριθmicroούς στις γυάλινες προθήκες του φαρmicroακείου αλλά και πάνω στα βάζα που περιείχαν δρόγες ή άλλες φαρmicroακευτικές ουσίες

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

11

Ο Γιώργης ∆ηmicro Ορφανάκος ήταν ένας πραγmicroατικός καλλιτέχνης πρωτοπόρος για την εποχή του στη δηmicroιουργία γραmicromicroατοσειρών και σε χρωmicroατισmicroούς Με περιορισmicroένη κινητικότητα λόγω προβληmicroάτων που είχε στα πόδια του πανύψηλος και microε έmicroφυτη ευγένεια αφιέρωνε ώρες καθισmicroένος στην αυλή του για να ολοκληρώνει τις παραγγελίες του έως τα microέσα του rsquo70 οπότε έφυγε αθόρυβα όπως έζησε Το σπίτι του ήταν στο στενό δροmicroάκι που οδηγούσε από το τότε φαρmicroακείο και το Συκιωταίικο σπίτι στα Σολωmicroαίικα Φαίνεται ότι είχε ζήσει αρκετά χρόνια στην Αmicroερική microε τον πατέρα του ∆ηmicroήτρη (ή Τίτη) και είχε microαθητεύσει για microερικά χρόνια στο χρωmicroατοποιείο χρωmicroατοπωλείο του Μιχαήλ Π Κατσουλάκου στο Γύθειο όπου έmicroαθε τις τεχνικές της σύνθεσης και επεξεργασίας χρωmicroάτων Είχε αναπτύξει δικές του πρωτότυπες τεχνικές όχι microόνο για τις επιγραφές του που ήταν εξαιρετικά φροντισmicroένες αλλά και σε χρωmicroατισmicroούς ήκαι διακοσmicroήσεις επίπλων όπως των προθηκών του προαναφερθέντος φαρmicroακείου Τις προθήκες αυτές παρότι κατασκευασmicroένες από απλό ξύλο και βαmicromicroένες microε απλό καφέ ελαιόχρωmicroα ο Τίτης microε τη χρήση ειδικού πινέλου που το περιέστρεφε ndashόπως microου είχε πει ο πατέρας microουndash επάνω στην επιφάνεια του ξύλου πριν το στέγνωmicroα του ελαιοχρώmicroατος τις έκανε να microοιάζουν ακριβές και ξεχωριστές ακόmicroη και σήmicroερα Επίσης είχε ειδικευθεί και στις αποmicroιmicroήσεις ndashmicroε χρώmicroατα και τα πινέλα τουndash microαρmicroάρων που διακοσmicroούσαν τζάκια ή εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους σπιτιών και εκκλησιών (Και) Βέβαια είχε γράψει στην εποχή του τα περισσότερα ονόmicroατα στους ξύλινους σταυρούς του κοιmicroητηρίου του χωριού microας Πιθανότατα είχε επιγράψει και microερικές από τις προαναφερθείσες επιγραφές σίγουρα όmicroως αυτή του φαρmicroακείου ∆υστυχώς δεν σώζονται ndashή τουλάχιστον δεν είναι γνωστά ή δεν αποδίδονται σε αυτόν microε βεβαιότηταndash παρά ελάχιστα έργα του

Ο Γιώργης Ορφανάκος microε microεγάλη παρέα φαίνεται στη φωτογραφία τρίτος από δεξιά

Η παρέα αποτελείται (από αριστερά προς τα δεξιά) από τους Σωτήρη Παπαδάκο Ηλία Βασ

Χριστόπουλο άγνωστο Βαγγέλη Παπαδάκο Κώστα Πέτρ Ιατρίδη (όρθιος) Κώστα Βασ

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

12

Παπαδάκο (ή Αέλη) Κώστα Παπαδάκο Γιώργη ∆ηmicro Ορφανάκο (ή Τίτη) Ηλ Σταρόγιαννη

Αριστείδη Αρ Σκουριώτη (ή Πατσά) και τον microικρό Μελέτη Παπαδάκο (του Βαγγέλη ή Φέρε)

Η φωτογράφηση φαίνεται να έχει γίνει στην αυλή καφενείου ή σπιτιού Όλοι είναι

καλοντυmicroένοι (σηmicroάδι ότι ήταν γιορτινή microέρα ή αργία) και έχουν ποτήρια στα χέρια ή microπροστά

τους στο τραπέζι Τα περίεργα καπέλα που φορούν microερικοί (όπως ο Γιώργης Ορφανάκος) και

κυρίως το ότι έχουν ζωγραφισmicroένα microε κάρβουνο microουστάκια (ακόmicroη και ο microικρός)

παραπέmicroπουν σε περίοδο Αποκριάς και ειδικότερα Καθαρο(ή Μουτζουρο-)∆ευτέρας Η

φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Βασ Ηλ Χριστόπουλο

Την φωτογραφία της διαφήmicroισης Παναγέα τράβηξε το 2012 ο Ι Χ Σπυρόπουλος Τις

φωτογραφίες των επιγραφών του Ι Κακαγιάννη των Παπαδάκου-Πουλακάκου και της

Τράπεζας της Λακωνίας αναδηmicroοσιεύουmicroε από το Ηmicroερολόγιο 2009 των Φίλων

Φωτογραφίας Φάριδος ενώ της επιγραφής του Σταρόγιαννη από το βιβλίο laquoτο Ξηροκάmicroπι

της Λακεδαίmicroονοςraquo του ∆ηmicro Λάσκαρη Οι φωτογραφίες από το φαρmicroακείο Καλκάνη ανήκουν

στο αρχείο της οικογένειας

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Η καινούρια φορεσιά

Εκείνα τα χρόνια microετά την Κατοχή το 45-50 (όπως microας τα microολογούν οι παππούδες microας και οι γονείς microας που τα έζησαν) υπήρχε microεγάλη φτώχεια Όποιος είχε κάποιον δικό του στο εξωτερικό και του έστελνε κανένα δέmicroα microε ρούχα ήταν πολύ τυχερός Έτσι και η θεία-Καλλιόπη στην Κουmicroουστά έλαβε ένα microπαούλο ρούχα από τους συγγενείς της στην Αmicroερική Αφού διάλεξε όσα ήθελε για την οικογένειά της -ένα τσούρmicroο παιδιά- φώναξε και την ανιψιά της την Ελένη να της δώσει microια φούστα που ήταν στα microέτρα της Η microικρή Ελένη χαρούmicroενη τρέχει στη microάνα της -Μάνα η θεια-Καλλιόπη microού έδωσε αυτή τη φούστα Και η microάνα της της λέει microε σοβαρό ύφος αστειευόmicroενη -Και πως θα τη φορέσεις ε Να πας να της πεις εσύ που microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip Η Ελένη 9-10 χρονών τότε πήρε σοβαρά τα λόγια της microάνας της και microια και δυο πάει στη θεία της -Θεια-Καλλιόπη microου είπε η microάνα microου αφού microου έδωσες τη φούστα να microου δώσεις και microια microπλούζαhellip -Πω πω παιδάκι microου δεν ξέρω αν θα βρω Να κοιτάξω Είπε ξαφνιασmicroένη η γυναίκα που δεν είχε υπολογίσει ότι θα της συmicroβεί κάτι τέτοιο Κύλισε ξανακύλισε το microπαούλο η θεια-Καλλιόπη αλλά microπλούζα δεν βρήκε Βρήκε όmicroως microια microαξιλαροθήκη -Να πάρε αυτή τη microαξιλαροθήκη και πήγαινε στη microάνα σου που ξέρει να ράβει να σου φτιάξει microπλούζα της είπε φουσκωmicroένη από το ψάξιmicroο Έτσι και έγινε Μοδίστρα πρώτη η κυρα-Μαρίκα -έπιαναν τα χέρια της- την έφτιαξε τη microπλούζα και έγινε και ωραίαhellip Έτσι λοιπόν στα ξαφνικά βρέθηκε η Ελένη microε καινούρια φορεσιά

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

13

Παναγιώτη Γ Σταθάκου

Στα χρόνια της Κατοχής Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλειος ∆ Σολωmicroός (Τουρκοβασίλης) οmicroαδάρχης του ΕΛΑΣ microου ζήτησε να microεταφέρω ένα κλειστό σηmicroείωmicroα στον Ντίνο Ξανθό οmicroαδάρχη και αυτόν του ΕΛΑΣ που έδρευε στη Σωτήρα ∆ιάλεξε εmicroένα γιατί ένα οχτάχρονο παιδί όπως ήmicroουν εγώ δύσκολα θα το υποψιαζόταν κάποιος Τα κατατόπια τα ήξερα Εmicroείς τότε στην Κουmicroουστά microε τις δουλειές που κάναmicroε λόγω των σκληρών αναγκών της επιβίωσης microεγαλώναmicroε γρήγορα Η ευθύνη σου microου είπε είναι microεγάλη Αν σε πιάσουν να microεταφέρεις το σηmicroείωmicroα θα σε σκοτώσουν Και για να microε δελεάσει συmicroπλήρωσε θα σε κάνουmicroε αητόπουλο Η microητέρα microου στενοχωρήθηκε πολύ Έβαλε στο νου της τον κίνδυνο και δεν microπορούσε να ησυχάσει Αλλά τι να κάνει Πήρε το κλειστό σηmicroείωmicroα και το έραψε στη φόδρα στο εσωτερικού ενός microαθητικού καπέλου (κουκουβάγιας) Μου φόρεσε το καπέλο κλαίγοντας και microε συmicroβούλεψε λέγοντας Αν συναντήσεις Γερmicroανούς και σε ρωτήσουν που πας να πεις ότι βόσκεις τα γίδια εκεί κοντά Ακολούθησα το δροmicroολόγιο που ήξερα Κουmicroουστά Βελανιδιά Τόριζα αυλάκι για ∆ιπόταmicroα Από microακριά είδα στα ∆ιπόταmicroα Γερmicroανούς και οπλοφόρους των Ταγmicroάτων Ασφαλείας που πλένονταν ∆εν microε είδαν Έκαmicroα πίσω έχοντας στο νου microου να σηκώσω τα χέρια ψηλά αν microε ιδούν ∆εν microε είδαν Από το Νιχώρι βρέθηκα στη σάρα της Καταφυώτισσας και από εκεί κατευθείαν στη Σωτήρα Έφτασα στη Σωτήρα όπου κάτω από τις καστανιές βρήκα τους αντάρτες να κοιmicroούνται ανέmicroελοι Ήταν καmicroιά δεκαπενταριά Ρωτάω ποιος είναι ο Ντίνος ο Ξανθός και microου έδειξαν έναν ψηλό γεροδεmicroένο άντρα Τρέχω κοντά του και του δίνω το καπέλο που περιείχε το σηmicroείωmicroα Ξήλωσε γρήγορα τη φόδρα και διάβασε προσεχτικά το περιεχόmicroενο Άmicroεσως microε τη σφυρίχτρα έδωσε το σύνθηmicroα και αναχώρησαν για ψηλότερα όταν microάλιστα τους είπα ότι οι Γερmicroανοί είναι κάτω στα ∆ιπόταmicroα Λίγο ακόmicroα και θα τους πιάνανε στον ύπνο Στην επιστροφή ακολούθησα το ίδιο δροmicroολόγιο ∆ιπόταmicroα Τόριζα Βελανιδιά Κουmicroουστά Μόλις έφτασα στην Κουmicroουστά παρουσιάστηκα στον Τουρκοβασίλη ο οποίος microε διαβεβαίωσε ότι θα microε κάνανε αητόπουλο Την άλλη microέρα έχοντας κρεmicroασmicroένο κάπως χαmicroηλά θυmicroάmicroαι το αυτόmicroατο ήρθε σπίτι microας συνοδευόmicroενος από τον Ρέτζη (Παναγιώτη Λιακάκο) και microερικούς άλλους Είδε στο ράφι εφτά καρβέλια ψωmicroί και λέει Πάρτε τα πέντε καρβέλια και αφήστε τα δύο Η microάνα microου αναλογιζόmicroενη την οχταmicroελή microας οικογένεια διαmicroαρτυρήθηκε Πώς θα ζήσουmicroε εmicroείς τι θα φάmicroε Πάρτε λιγότερα Ο Τουρκοβασίλης τη διέκοψε απότοmicroα και λέει στους αντάρτες που τον συνόδευαν Πάρτε τα όλα Στο σπίτι microείναmicroε χωρίς ψωmicroιά ούτε κι εγώ έγινα αητόπουλοhellip Ο Παναγιώτης Γ Σταθάκος ζει microόνιmicroα στις ΗΠΑ

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

14

Ηλία Ν Βλάχου

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (Ι)

Ανάmicroεσα σε πολλά ξωκκλήσια τα οποία ανακαινίστηκαν την τελευταία δεκαετία στο Παλιοχώρι ανακαινίστηκε άλλο ένα ο Αϊ-∆ηmicroήτρης Το κτίσιmicroό του το ξεκίνησε ο Παναγιώτης Μπιταξής του Ευαγγέλου πριν από ένα χρόνο περίπου και το ολοκλήρωσε φέτος Για να γίνει όmicroως όλη αυτή η διαδικασία συνέβαλαν αρκετοί άνθρωποι άλλοι οικονοmicroικά και άλλη microε την προσφορά διαφόρων ιερών αντικειmicroένων για το εσωτερικό του ναΐσκου όπως εικόνες ψαλτήρι προσευχητάρι microανουάλι καντηλάκια τραπέζια κά Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται βορειοανατολικά της Μονής Ζερmicroπίτσας και συγκεκριmicroένα σrsquo ένα microονοπάτι microε το οποίο συνδεόταν από παλιά το Μοναστήρι microε το Παλιοχώρι Για άγνωστους λόγους είχε ερειπωθεί και απrsquo ότι λένε microερικοί είχε να λειτουργηθεί περίπου 120 χρόνια Ξανά λειτούργησε ύστερα από τόσα χρόνια την 1

η

Νοεmicroβρίου του 2014 microε ιερέα τον πατέρα-Γεώργιο Λάτση Εκκλησιάστηκαν περίπου πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν γλυκίσmicroατα καφές λαλάγγια από διάφορους ανθρώπους και γίδα βραστή από τον ∆ηmicroήτριο Αποστολάκο του Γεωργίου λόγω της εορτής του Κάθε χρόνο θα λειτουργείται την ίδια περίπου χρονική περίοδο

Χαριλάου Ν Σταρόγιαννη

Ο Αϊ-∆ηmicroήτρης του Παλιοχωριού (ΙΙ)

Νοτιοανατολικά από το Παλιοχώρι υπάρχει microια κτηmicroατική περιοχή η οποία ονοmicroάζεται Αϊ-∆ηmicroήτρης από το οmicroώνυmicroο κατεδαφισmicroένο από τα πολλά χρόνια microικρό εκκλησάκι Είναι δε σε ιδιοκτησία του Νικήτα Βλάχου Πλησιέστερη περιοχή ανατολικότερα και εν συνεχεία είναι η Ρουπακιά και στο τέλος αυτής λίγα σπίτια τα λεγόmicroενα Λαγαίικα Ερευνώντας για το προαναφερθέν εκκλησάκι από πολλούς βαθιά γηρασmicroένους Παλιοχωρίτες δεν microπόρεσα βρω καmicroιά σχεδόν πληροφορία Έτσι κατέφυγα στον ∆ηmicroήτριο Λαγάκο του Θεοδοσίου πάρα πολλά χρόνια πριν αποβιώσει ο οποίος έζησε τα νεανικά του χρόνια στον ως άνω microικρό οικισmicroό τα Λαγαίικα τα οποία είναι πλησιέστερα στον Αϊ-∆ηmicroήτρη απrsquo ότι είναι το Παλιοχώρι Τον ρώτησα αν γνωρίζει κάτι για τον Αϊ-∆ηmicroήτρη από τον πατέρα του ή τον παππού του κι εκείνος microου ανέφερε κάτι πολύ σηmicroαντικό Όταν microεταφερθήκαmicroε στα Καmicroίνια ο Κωνσταντίνος Συκιώτης γεννηθείς το 1872 ο οποίος ετύγχανε πλέον και νέος γείτονάς microου microου είπε ότι όταν ήταν microικρό παιδί είχε παραστεί σε λειτουργία του Αϊ-∆ηmicroήτρη (26

η Οκτωβρίου)

Με πρωτοβουλία της Παναγιώτας Μπιταξή και την οικονοmicroική βοήθεια πολλών ευσεβών χριστιανών από τον Καναδά τις ΗΠΑ και ενταύθα που κατάγονται από το Παλιοχώρι το εκκλησάκι του Αϊ-∆ηmicroήτρη πετροεκτίσθη εκ νέου πάνω στα παλιά θεmicroέλιά του όπως ακριβώς ήταν και τότε Την 1

η Νοεmicroβρίου 2014 microια πραγmicroατικά θαυmicroάσια και ηλιόλουστη ηmicroέρα

ετελέσθη θεία λειτουργία από τον ιερέα του Ξηροκαmicroπίου πρωτοπρεσβύτερο της

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

15

περιοχής Γεώργιο Λάτση Παρευρέθησαν και παρακολούθησαν ύστερα από πολλές δεκαετίες τη θεία λειτουργία του microεγαλοmicroάρτυρα Αγίου ∆ηmicroητρίου περισσότερα από πενήντα άτοmicroα Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας microετά αρτοκλασίας προσεφέρθησαν από ορισmicroένους πιστούς καφές διάφορα νόστιmicroα εδέσmicroατα και γλυκίσmicroατα

Σταύρου Η Χαντζάκου

Παλιοχωρίτες που ξενιτεύτηκαν

Μετά τον Β Παγκόσmicroιο Πόλεmicroο πολλοί Παλιοχωρίτες ακολούθησαν τον δρόmicroο για την ξενιτειά Τον ίδιο δρόmicroο πήραν και κάτοικοι των άλλων χωριών Γενικός ξεσηκωmicroός Θυmicroάmicroαι την αγωνία για το άγνωστο τη συγκίνηση του αποχωρισmicroού και την ελπίδα για τον γυρισmicroό που δεν πραγmicroατοποιήθηκε όmicroως Το Παλιοχώρι ρήmicroαξε Έτσι για την ιστορία παραθέτω τα ονόmicroατα των συγχωριανών microου Πιστεύω να microην έχω ξεχάσει κανέναν Όλοι σχεδόν πήγαν στο Τορόντο Γεωργία Καππάκου (1948) Βασίλειος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Σταρόγιαννης του Χαριλάου (1952) Ευγενία Μπιταξή του ∆ηmicroητρίου (1952) Νικόλαος Μπιταξής του ∆ηmicroητρίου (1952) Γεώργιος Καππάκος του Κωνσταντίνου (1955) Σαράντος Καππάκος του Κωνσταντίνου Γεώργιος Καππάκος του Νικολάου Σαράντος Καππάκος του Νικολάου Παναγιώτα Καππάκου του Κωνσταντίνου ∆ηmicroήτριος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Νικόλαος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου Βασίλειος Ρουσσάκος του Ευαγγέλου (Μόντρεαλ) Σταύρος Χαντζάκος του Ηλία (1956) Παναγιώτης Χαντζάκος του Ηλία (1958) Πέτρος Χαντζάκος του Ηλία (1960) Κώστας Χαντζάκος του Ηλία (1964) Σταύρος Σταρόγιαννης του Γεωργίου Βάσω Σταρόγιαννη του Γεωργίου Γιαννούλα Σταρόγιαννη του Γεωργίου Σοφία Σταρόγιαννη του Λεωνίδα Νικόλαος Τσαρπαλής (Μελβούρνη Αυστραλίας) Γεώργιος Μπιταξής (Μελβούρνη Αυστραλίας) ∆ηmicroήτριος Βουραζέλης Βούλα Βουραζέλη του Γεωργίου Μαρία Μπόmicroπορα Τάσος Μπόmicroπορας Βασίλειος Καππάκος του Παναγιώτη Γεώργιος Καππάκος του Παναγιώτη Θεώνη Καππάκου του Παναγιώτη Γεωργία Καππάκου του Παναγιώτη Βασιλική Καππάκου του Παναγιώτη Παναγιώτης Ρηγάκος του Ευστρατίου Ιωάννης Ρηγάκος του Ευστρατίου Μαρία Ρηγάκου του Ευστρατίου ∆ηmicroήτριος Παναγιωταράκος Γεώργιος Παναγιωταράκος Μαρία Παναγιωταράκου Νικόλαος Αποστολάκος του Ηλία (Μόντρεαλ) Γεωργία Αποστολάκου του Ηλία (Μόντρεαλ) Μαρία ∆αριώτη του Σταύρου Τασία ∆αριώτη του Σταύρου Ιωάννης ∆αριώτης του Σταύρου Βασίλειος ∆αριώτης του Σταύρου Στον Καναδά δεν χαθήκαmicroε Τηλεφωνιόmicroαστε συχνά και βλεπόmicroαστε αραιά σε χαρές γάmicroους και βαφτίσια Το εστιατόριο Sky Ranch Restaurant που ανοίξαmicroε στο Τορόντο οι Παναγιώτης Ρηγάκος (microάγειρας) Γιάννης Ρηγάκος (σερβιτόρος) Σταύρος Χαντζάκος (σερβιτόρος) Κώστας Χαντζάκος (σερβιτόρος) αποτέλεσε για πολλά χρόνια σηmicroείο όπου συναντιόmicroαστε Το εστιατόριο λειτουργούσε όλο το εικοσιτετράωρο ∆ύο Παλιοχωρίτες που πέθαναν στο Τορόντο ο Γεώργιος Σταρόγιαννης και η Ευγενία Μπιταξή τους έφεραν τα παιδιά τους στο Παλιοχώρι όπου τους ενταφίασαν όπως το είχαν ζητήσει οι ίδιοι

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

16

Εκ της Φάριδος

Αρχαιρεσίες του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης

Στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου προεδρείου του ∆ικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης οι οποίες έγιναν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014 πρόεδρος αναδείχτηκε ο Παναγιώτης Η Κοmicroνηνός από το Ξηροκάmicroπι προς τον οποίο απευθύνονται και τα θερmicroά microας συγχαρητήρια

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η Καθαρά ∆ευτέρα στα Ανώγεια

Με την Καθαρά ∆ευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ ταυτόχρονα σηmicroαίνει και το τέλος των Αποκριών Η Καθαρά ∆ευτέρα ονοmicroάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί laquoκαθαρίζονταιraquo πνευmicroατικά και σωmicroατικά Είναι ηmicroέρα αργίας και νηστείας για τους χριστιανούς αλλά και χαράς για τους λάτρεις της Αποκριάς Αυτή την ηmicroέρα διάλεξαν από παλιά οι Ανωγειάτες γα να διοργανώνουν το παραδοσιακό Αποκριάτικο καρναβάλι τους Ας ρίξουmicroε microια microατιά στο τι γινόταν παλιά Το καρναβάλι γινόταν -όπως και σήmicroερα- την Καθαρά ∆ευτέρα ενώ τα γύρω χωριά πραγmicroατοποιούσαν -και πραγmicroατοποιούν- το καρναβάλι τους τις δύο προηγούmicroενες Κυριακές Έτσι λοιπόν οι νέοι του χωριού και όσοι microεγαλύτεροι ένιωθαν ακόmicroη νέοι microαζεύονταν στο σπίτι του Κώστα Αϊβαλιώτη (Μάστορα) και ετοιmicroάζονταν για το καρναβάλι Εκεί φορούσαν παλιά ρούχα καπέλα microουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και κρεmicroούσαν πάνω τους κουδούνια και τροκάνια Από εκεί ξεκινούσαν για να κάνουν το γύρο του χωριού Ένα ανέmicroελο microπουλούκι καρναβαλιστών που κατέληγε στην πλατεία του χωριού Κατά τη διάρκεια της γύρας οι καρναβαλιστές τραγουδούσαν και χόρευαν υπό τη συνοδεία ντόπιων οργανοπαικτών Τέλος στην πλατεία τούς περίmicroενε microια πολύ microεγάλη φωτιά (τα Ανώγεια είχαν τα πρωτεία στην περιοχή όσον αφορά το microέγεθος της φωτιάς γεγονός που ισχύει και στις microέρες microας) microαζί microε άφθονο κρασί και λόγω της ηmicroέρας φρέσκος ταραmicroάς και χταπόδι συνοδευόmicroενο από λίγες φέτες ψωmicroί Το γλέντι του καρναβαλιού κρατούσε microέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες οπότε και οι αντοχές ακόmicroη και των πιο φανατικών καρναβαλιστών κάmicroπτονταν υπό το βάρος του κρασιού Βέβαια το γλέντι δεν τελείωνε εκεί καθώς τις επόmicroενες microέρες τα κάρβουνα της φωτιάς χρησίmicroευαν ως θράκα για να ψήνουν οι καρναβαλιστές τις κότες που έκλεβαν γιατί η παράδοση επέβαλε την κλοπή της καθιερωmicroένης κότας την επόmicroενη ηmicroέρα Σε αρκετές περιπτώσεις λόγω βαριάς οινοποσίας η κλοπή γινόταν από τα κοτέτσια των ίδιων των συmicromicroετεχόντων Αυτό το έθιmicroο στις microέρες microας έχει εκλείψει και microόνο η ανάmicroνηση του έχει microείνει σαν ιστορία από τους παλιότερους Σήmicroερα το καρναβάλι γίνεται microε πιο σύγχρονα microέσα τρακτέρ πλατφόρmicroες κτλ Οι νέοι καρναβαλιστές γλεντούν και αυτοί microε την ψυχή τους microαζί microε το πλήθος του κόσmicroου που δίνει το παρόν και συνεχίζουν την παράδοση του Ανωγειάτικου καρναβαλιού της Καθαράς ∆ευτέρας

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

17

Βασίλη Η Χριστόπουλου

Ο εξoπλισmicroός ενός microουλαριού ή ενός γαϊδάρου Η καπιστράδα πιάνει όλο το κεφάλι του ζώου microε στενά λουριά και καταλήγει στο κάτω και πίσω microέρος του στόmicroατος σε έναν οχτάρι κρίκο τον γιορντανέ Ο γιορντανές είναι φτιαγmicroένος έτσι που να περιστρέφεται ο ένας κρίκος ανεξάρτητα από τον άλλον και έτσι δεν στρίβεται το σχοινί microε το οποίο δένεται το ζώο σε ένα δένδρο ή και στο παλούκι στο χώmicroα Το σαmicroάρι αποτελείται από τις σαmicroαροπαϊδες το σαmicroαροσκούτι τα κολιτσάκια βιδωmicroένα επάνω στους καβαλάρηδες (καβαλάρηδες είναι δυο χοντρά σε πάχος ξύλα από οξιά ή πλάτανο microε τρύπες και περνούν οι σαmicroαροπαΐδες και ενώνουν τον microπροστινό καβαλάρη microε τον πίσω) και τις τριχιές δεmicroένες στο πίσω κολιτσάκιmicroία δεξιά και microία αριστερά για να δένονται τα πράγmicroατα προς microεταφορά (το να φορτώσει κάποιος στο ζώο τα πράγmicroατα στις microεγάλες κοφίνες ή και τσουβάλια microε καρπό έπρεπε να είναι γνώστης των δεσιmicroάτων) Σχετικά έλεγαν laquoΧαmicroηλοφόρτωνε και ψηλά τραγούδαraquo Η microπροστελίνα είναι ένα φαρδύτερο δερmicroάτινο λουρί δεmicroένο στην microία άκρη τού microπροστινού καβαλάρη και περνά κάτω από τον λαιmicroό του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη για να περάσει σε microία εγκράφα και να σφίξει για να microην είναι χαλαρή Έτσι στις ανηφόρες το σαmicroάρι δεν φεύγει προς τα πίσω Η ίγγλα ένα φαρδύ δερmicroάτινο λουρί που είναι δεmicroένο στο πίσω microέρος του microπροστινού καβαλάρη Περνά κάτω από την κοιλιά και κοντά στις microασχάλες των microπροστινών ποδιών του ζώου και καταλήγει στην απέναντι microεριά του καβαλάρη σε microια microεγαλύτερη εγκράφα για να σφίγγει γερά Τα microπαλντούmicroια είναι microια φαρδιά λουρίδα δερmicroάτινη προσαρmicroοσmicroένη στο σαmicroάρι στο πίσω microέρος στον πίσω καβαλάρη και περνά κάτω από την ουρά του microουλαριού και δένεται στην άλλη πλευρά του πίσω καβαλάρη έτσι στις κατηφοριές δεν φεύγει το σαmicroάρι προς τα εmicroπρός microε φορτωmicroένα τα πράγmicroατα Ο ντορβάς ήταν ένας microικρός σάκκος υφαντός από λινάρι για να είναι ανθεκτικός εκεί έβαζαν την τροφή του ζώου Τον κρέmicroαγαν στο κεφάλι του ζώου microε κριθάρι ή βρώmicroη και το ζώο έτρωγε microέχρι να το ξεφορτώσουν Το κουδούνι ένα ορειχάλκινο κουδούνι το κρεmicroούσαν στο λαιmicroό του ζώου για να ξέρει το αφεντικό πού βρίσκεται το ζώο Οι χάντρες όστρακα και οι φούντες από τρίχες διακοσmicroούσαν τις δερmicroάτινες λωρίδες της λαιmicroαριάς και τα microπαλντούmicroια του ζώου Τα πέταλα ήταν microέταλλα στο σχήmicroα των νυχιών του ζώου microε τρύπες κατά διαστήmicroατα και τοποθετούνταν microε καρφιά στο νύχι του ζώου από ειδικό άνθρωπο τον πεταλωτή Έτσι microε αυτόν τον τρόπο δεν έσπαγαν τα νύχια του ζώου από το βάρος των φορτίων και δεν υπέφερε το ζώο από πόνους Στο κενό που άφηναν τα φορτωmicroένα στα πλάγια αντικείmicroενα microπορούσε πανωσάmicroαρα να καθίσει ένα παιδί Αν στη θέση αυτή τοποθετούσαν κάποιο αντικείmicroενο το έλεγαν πανωγόmicroι

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

18

Ιωάννας Εξαρχάκου - Ρηγάκου

Γοράνοι - Καλοκαίρι 2014 Θέρος ndash Τρύγος ndash Πόλεmicroος διαβάζαmicroε παλιά στα αναγνωστικά του ∆ηmicroοτικού Σχολείου Μπήκε ο Θεριστής Τα στάχυα microέστωσαν κιτρίνισαν έγειραν τα κεφαλάκια τους Ήρθε η ώρα του θερισmicroού Όλη η οικογένεια στο πόδιhellip Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γοράνων κ Παναγιώτης Στρατάκος καθώς και τα microέλη του Συλλόγου πραγmicroατοποίησαν και εφέτος τη σπορά το θερισmicroό και το αλώνισmicroα του σταριού Ο ίδιος ο πρόεδρος διέθεσε σπόρους χωράφια αλώνι άλογα κτλ Η σπορά έγινε το φθινόπωρο στην περιοχή laquoΛάκαraquo του χωριού Το Θεριστή έγινε ο θερισmicroός microε τον παραδοσιακό τρόπο δρεπάνια χειρόβολα σκουλίδες θηmicroωνιά Μεταφέρθηκαν απέναντι από το χωριό στην περιοχή laquoΠέρα Μεριάraquo στο ανακαινισmicroένο αλώνι των Στρατακαίων Μπήκε ο Αλωνάρης Τα δεmicroάτια στοιβάχτηκαν στο αλώνι Στις 5 Ιουλίου έγινε το αλώνισmicroα microε δύο άλογα Την άλλη microέρα έγινε microε ευνοϊκό αεράκι το λίχνισmicroα microε ξύλινα δικράνια Μετά το στάρι το πέρασαν και από το δρυmicroόνι ώσπου καθαρό microπήκε στα σακιά Τόσο στο θέρισmicroα όσο και στο αλώνισmicroα ήταν αρκετοί οι επισκέπτες Ο Μάκης ο Κρητικός έψηνε σουβλάκια και τηγανόψωmicroα στον όmicroορφο και περιποιηmicroένο χώρο του αλωνιού Τα παιδιά του ΠΣΓ πουλούσαν βαλσαmicroόλαδο σαπούνι ρίγανη τσάι τραχανά κοmicroπόστες Ο Λευτέρης ο Βλογιαννίτης είχε βράσει γλυκό τραχανά για όλους Έφτιαχνε επίσης περίτεχνους σταυρούς microε δώδεκα στάχυα (12 Απόστολοι) Έτσι γινόταν παλιά πρώτα ο σταυρός και microετά ο θερισmicroός Στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία έγινε ξανά το πανηγύρι στην πλατεία Γοράνων microε αρκετό κόσmicroο microπουζοπούλα και καλή microουσική Είχε αρκετό κόσmicroο πολύ κέφι και χορό microέχρι πρωίας Στις 27 Αυγούστου έγινε το 4

ο αντάmicroωmicroα των Απανταχού Γορανιτών microε microεγάλη

όπως πάντα επιτυχία Πολλοί συγχωριανοί από τον Καναδά την Αmicroερική και την Αυστραλία είχαν έρθει για το Αντάmicroωmicroα και microαζί microε τους συγγενείς και φίλους συνέφαγαν και διασκέδασαν Τιmicroώmicroενο πρόσωπο ήταν ο κ Πέτρος ∆ούκας Γορανίτης στην καταγωγή ο οποίος διέθεσε αρκετά χρήmicroατα και έγινε η ανακαίνιση της βρύσης laquoΤσαρκολάγκαδοraquo που βρίσκεται πλησίον του πατρικού του σπιτιού Έγινε στη βρύση microια microικρή τελετή (αγιασmicroός και προσφορά γλυκισmicroάτων αναψυκτικών) Στο αντάmicroωmicroα παραβρέθηκαν πάνω από σαράντα κάτοικοι του Λαmicroπόκαmicroπου Ζάρακος οι οποίοι έχουν καταγωγή από τους Γοράνους (από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας) Πολλοί microε το επώνυmicroο ∆ούκας Τίmicroησαν microε την παρουσία τους ο πρόεδρος του ΠΣΛ Βασίλης ∆ούκας ο επιχειρηmicroατίας Ηλίας ∆ούκας microε τη σύζυγό του ο Παναγιώτης Τζώρτζης ο Τάσος ∆ούκας κ ά Τέλος ο ΠΣΓ πραγmicroατοποίησε στις 12 Σεπτεmicroβρίου ηmicroερήσια εκδροmicroή στο microοναστήρι του Γέρακα και microετά στην Πλύτρα για microπάνιο και φαγητό Ευχόmicroαστε σε όλους υγεία και καλό χειmicroώνα και πάντα να ανταmicroώνουmicroε και να ξεφαντώνουmicroε που λέει και γνωστός αοιδός

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

19

Μαρίας - Άννας Γ Λάτση

Εκκλησιαστικά νέα

1Εργασίες στο νέο Ιερό Ναό στο Ξηροκάmicroπι Συνεχίζονται οι εργασίες αποπεράτωσης στον νέο Ι Ν Τιmicroίου Σταυρού ndash Αγ Φα-νουρίου ndash Αγ Αναστασίου του Πέρση στη θέση laquoΤριανταφυλλιάraquo 150micro από το γήπεδο laquoΝίκος Παπαδάκοςraquo Από δωρεές έχουν microέχρι στιγmicroή δαπανηθεί 30000 euro και ελπίζουmicroε ότι σύντοmicroα θα ολοκληρωθούν και οι υπόλοιπες εργασίες χάρη στην οικονοmicroική ενίσχυση των χριστιανών microας

Ο υπό ανέγερση ναός

2Έγκριση microελέτης επισκευής Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς Εγκρίθηκε η τελική microελέτη επισκευής και αναστήλωσης του Ι Ν Προφήτη Ηλία Κουmicroουστάς από το Τmicroήmicroα Μελετών Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων της ∆ιεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνηmicroείων του Υπουργείου Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την άνοιξη και καλούmicroε τους απανταχού Κουmicroουστιώτες να συνεισφέρουν σε αυτή την σηmicroαντική προσπάθεια 3Εκδηmicroία καθηγουmicroένης και εκλογή-ενθρόνιση νέας ηγουmicroένης στην Ι Μ

Ζερmicroπίτσης Αιωνία της η microνήmicroη Εκοιmicroήθη στις 6 Οκτωβρίου 2014 σε ηλικία 79 ετών microετά από πολύmicroηνη microάχη microε την επάρατο νόσο η πολυσέβαστη γερόντισσα και καθηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσης Παρθενία microοναχή (Αικατερίνη Βασιλάκη) Γεννήθηκε στα Χανιά το 1935 Εκάρη microοναχή το 1956 microεγαλόσχηmicroος το 1959 και το 1965 microεταβαίνει στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης την οποία θα αναστηλώσει και θα καλλωπίσει Συmicromicroετείχε στα κατηχητικά σχολειά της ευρύτερης περιοχής του Ξηροκαmicroπίου καθώς και στις κατασκηνώσεις κοριτσιών της Ιεράς Μητροπόλεως microας στην Ι Μ Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος Άξια η νέα καθηγουmicroένη Εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2014 και ενθρονίσθη στις 21 Νοεmicroβρίου 2014 νέα ηγουmicroένη Μακαριώτισσα microοναχή (Μαρία Σουρλά) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε microαθηmicroατικός Το 1974 προσήλθε στην Ι Μ Ζερmicroπίτσης Εκάρη microοναχή το 1977 και microεγαλόσχηmicroος το 1988

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

3ο Χοροστασιό παραδοσιακής microουσικής και χορού

Μετά την εκδήλωση την οποία πραγmicroατοποίησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης σε συνεργασία microε το Τmicroήmicroα Ελληνικής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1871) ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούmicroενων ετών διοργάνωσε το 3

ο Χοροστασιό laquoΠέτρος Πελοποννήσιοςraquo στις 18

Αυγούστου στο Αmicroφιθέατρο του Ξηροκαmicroπίου Το φετινό Χοροστασιό microε τον τίτλο laquoΜουσικές στράτες στον Μοριάraquo ήταν αφιερωmicroένο στα ακούσmicroατα και τους χορούς του Μοριά Στην εκδήλωση αυτή συναντήθηκαν ο παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και ο Χρίστος Τσιαmicroούλης για να τιmicroήσουν τον microελωδό Πέτρο Πελοποννήσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τραγούδησαν οι παπα - Χρίστος Κυριακόπουλος και Χρίστος Τσιαmicroούλης Έπαιξαν οι Χρίστος Τσιαmicroούλης ούτι Κώστας Γεωργούλης βιολί Κώστας Γιαννακόπουλος κλαρίνο Νίκος Αγγελόπουλος λαούτο Ανδρέας Νιάρχος φλογέρα Ανδρέας Παπάς κρουστό Συmicromicroετείχαν η χορωδία και το χορευτικό του Παιδαγωγικού Φιλότεχνου Οmicroίλου Φάριδος

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

21

Εκ της Φάριδος

∆ιάκριση αθλητή από το Ξηροκάmicroπι

Στο πανελλήνιο πρω-τάθληmicroα στίβου παίδων και κορασίδων το οποίο διεξήχθη στις 13 Ιουλίου 2014 ο Γεώργιος Χριστακάκος του Παναγιώτη από το Ξηροκάmicroπι κατέλαβε στο ακόντιο την 4

η

θέση microε επίδοση 5855 micro Ο προσοντούχος αθλητής προπο-νείται εντατικά microε προπονητή τον Μιχάλη Καλοmicroοίρη microε στόχο το παγκόσmicroιο πρωτά-θληmicroα που θα διεξαχθεί στην Κολοmicroβία τον Ιούλιο του 2015

Λεωνίδα Χ Βλογιαννίτη

Παιδιά microου εγώ δεν έχω τίποτα

Παιδιά microου microη στεναχωριόσαστε εγώ δεν έχω τίποτα microικρό είναι το λάβωmicroά microου φαρmicroακερό το βόλι

Πιάστε microε λεβέντες microου να σηκωθώ και βάλτε microε να κάτσω για να αγναντέψω γύρω microου για να αγναντέψω τον Ταΰγετο τον Αη Λιά της Μάνης και ύστερα τα microάτια microου να κλείσω

Αυτό είναι ένα παλιό κλέφτικο τραγούδι το οποίο άκουγα να τραγουδάνε οι microεγαλύτεροι στις ταβέρνες στο χωριό microου τους Γοράνους όταν ήmicroουν microικρό παιδί τώρα είmicroαι 82 Το τραγουδούσαν και όταν κατέβαιναν στο πανηγύρι των Αγίων Τεσσαράκοντα που γινόταν στο Ξηροκάmicroπι

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

22

Σύmicromicroεικτα Παραmicroονές τrsquo Αϊ-∆ηmicroητριού έκανε λίγο κρύο και έριξε λίγες βροχές Στις 24 Οκτώβρη κατέβασαν η Ρασίνα και η Κωλοπάνα βουρκονέρι και όχι πολύ νερό για microια-δυο microέρες Την επόmicroενη microέρα στις 25 έπεσε η πρώτη πασπάλα ψηλά στο βουνό Ο Νοέmicroβρης κύλησε καλός Στις αρχές ∆εκέmicroβρη άρχισαν οι βροχές Στις 8 ∆εκεmicroβρίου η Ρασίνα κατέβασε και το χιόνι στον Ταΰγετο έφτασε microέχρι τις Γούβες

Ηλίας Γ Αποστολάκος

Στις 23 Σεπτεmicroβρίου γιόρτασε ο Αϊ-Γιώργης στο Παλιοχώρι για δεύτερη συνεχόmicroενη χρονιά Στη λειτουργία ήταν εικοσιπέντε άτοmicroα Παλιοχωρίτες οι περισσότεροι Μετά τη λειτουργία προσφέρθηκαν λαγάνα λαλάγγια και τυρί Στο τέλος είχε και γλυκό

Νίκος Π Σταρόγιαννης

∆εν microε καλλιάζεις εmicroένα έτσι (∆εν microε καλοπιάνεις εmicroένα έτσι)

Ευστάθιος Χ Βασιλείου

Παροιmicroίες

bull Ό τι σπείρεις θα θερίσεις

bull Από το θέρο στις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές

bull Όποιος κουράζεται το χειmicroώνα χαίρεται τον Αλωνάρη

Ιωάννα Εξαρχάκου-Ρηγάκου

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της laquoΦάριδοςraquo Γεώργιος Μούτουλας 10euro Αθανάσιος Μιχαλάκος 20euro Σταύρος Σταρόγιαννης 20euro Ανώνυmicroος 20euro Γιάννης Νικολακάκος 10euro Μαρία ∆ούσmicroανη 10euro ∆ηmicroήτριος Κουντούρης 5euro Γεώργιος Ευστ Μανιάτης 10euro Γιάννης Ηλ Κονίδης 5euro Γιάννης Κουντούρης 5euro Καλλιόπη Παπαδάκου 10euro Παναγιώτης Σαραντάκος 10euro ∆ηmicroήτριος Μανιάτης 20euro Γεωργία Τάρταρη 5euro Ηρακλής Παπαστράτης 10euro Σπύρος ∆ουκόγιαννης 5euro Ξανθή Κοκκορού 5euro Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Νίκος Καπετανάκος 5euro Ζηνοβία Προκοπίδου 10euro Χρήστος Στούmicroπος 20euro Χρήστος Κ Κονίδης 10euro Ιωάννης Π Κονίδης 10euro Τασία Παραmicroυθιώτη 20euro Έλενα Παπαδάκου 20euro Καmicroαρινόπουλος ∆ηmicroήτριος 5euro ∆ηmicroήτρης Χ Αmicroοιρίδης 20euro Κασσιανή Ηλιοπούλου 10euro Σταυρούλα ∆ριmicroπέλα 10euro Βούλα Φεγγαρά-Παπαγιανοπούλου 100euro Παιδικός Φιλοτεχνικός Όmicroιλος Φάριδος 40euro Αγγελική Ματθαίου 25euro Αικατερίνη Κριτσηmicroιλιού-Ζαρουλέα 20euro Παναγιώτης Καλότυχος 20euro Γεωργία Σπαθανά 20euro Τάκης και Πάτρα Γιαννοπούλου 25$ Βασιλική Χαρίση 40$

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

23

Της αγοράς Από τη φετινή χρονιά οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν έναν νέο φόρο τον ΕΝΦΙΑ Αγροτική περιοχή η δική microας Οι συντοπίτες microας πλήρωσαν όχι microόνο για τα σπίτια τους αλλά και για τα χωράφια τους Ένας αγρότης από την περιοχή microας ο οποίος έχει στην κυριότητά του αρκετά στρέmicromicroατα ρωτήθηκε από έναν φίλο του Πόσο σου ήρθε ο φόρος Κι εκείνος απάντησε Άσε microε ζεmicroατίσανε Μου φορολογήσανε και τη φάρmicroα στην Αυστραλία Να σηmicroειωθεί ότι ο εν λόγω συντοπίτης microας έχει κληρονοmicroήσει και microια έκταση στην Αυστραλία από τον πατέρα του ο οποίος ήταν πριν από πολλά χρόνια microετανάστης στην ήπειρο αυτή

ΚΜΚ

Στην περιοχή microας στα χρόνια του Εmicroφυλίου Πολέmicroου αναπτύχθηκαν οmicroάδες ενό-πλων (ΜΑΥ) Μία από αυτές ήταν πολυmicroελής και δραστήρια Σε ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα υπάρχει η συνέντευξη ενός καπετάνιου της ίδιας πολιτικής πλευράς ο οποίος έδρασε σε άλλη περιοχή της Λακωνίας Σε ένα σηmicroείο της συνέντευ-ξής του αναφέρεται στην ως άνω οmicroάδα ΜΑΥ και λέει Σε αυτή υπήρχαν αρκετοί κα-τσικοκλέφτες Ένας νεαρός της περιοχής microας θέλοντας να πειράξει έναν φίλο του ο οποίος κατάγεται από αυτό το χωριό του ανέφερε το σχετικό χωρίο Και εκείνος του απάντησε αφοπλιστικά Και τι ήθελες να φάνε Κονσέρβα

∆ΘΚ

Τον περασmicroένο χειmicroώνα οι αγρότες προχώρησαν σε κινητοποιήσεις για να διεκδικήσουν κάποια αιτήmicroατά τους Κάποια στιγmicroή στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων αυτών αποφάσισαν να κάνουν ένα παναγροτικό συλλαλητήριο στα διόδια της Νεστάνης Από την περιοχή microας αποφάσισαν να βάλουν λεωφορεία για να microεταβούν στη Νεστάνη Την ώρα που ήταν να microαζευτούν για να φύγουν ρώτησαν ένα αγρότη από την περιοχή microας ∆εν θα έρθεις microαζί Κι εκείνος απάντησε Πού να έρθω Έχω τρία παιδιά θα microας πελεκήσουν οι αστυνόmicroοι

ΗΓΑ

Συζητούσαν σε microια παρέα από την περιοχή microας για κάποιον Σε microια στιγmicroή ένας ρώτησε Με τι ασχολείται Κι ένας άλλος του απάντησε Έχει κάτι ανώmicroαλες εταιρείες Προφανώς εννοούσε ανώνυmicroες εταιρείες

ΕΑΚ

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

24

Παναγιώτη Η Κοmicroνηνού

Εις microνηmicroόσυνον Μέσα σε microία εβδοmicroάδα περίπου δύο ξεχωριστές και αξιοσέβαστες κυρίες του χωριού microας κίνησαν για το ανεπίστροφο ταξίδι προς την άλλη άκρη της ανθρώπινης microοίρας αφήνοντας σε microας ακριβά ενθυmicroήmicroατα microια ιστορία αναmicroνήσεων διακριτικού ανθρώπινου χρόνου και πολιτισmicroού Η microία απrsquo αυτές η Ελένη σύζυγος εν ζωή του συγχωριανού microας Αριστείδη Παπαδάκου το γένος Γ Ξηροπόδη αδελφή των αρχι-τραγουδιστάδων του τόπου microας Σταύρου και Κωνσταντίνου Ξηροπόδη έφυγε σε ηλικία 92 ετών στις 13 Ιουλίου 2014 Η Ελένη Ξηροπόδη Η τοπική microούσα του τραγουδιού Η γυναίκα microε την σπάνια και συγκλονιστική φωνή Η οποία όταν έπιανε το τραγούδι ακόmicroη και τα πουλιά σιωπούσαν ενώ τα αερικά κοντοστέκονταν στο άκουσmicroα και ηmicroέρευαν κι αυτά Και όταν το τραγούδι τελείωνε και χανόταν ταξιδεύοντας στο άπειρο ο microακρινός απόηχός του γινόταν γνώριmicroη microουσική αφήγηση που συνόδευε τις άσβεστες θύmicroησες στους χρόνους και στους τόπους των τραγουδιών Και πιο κει κοντά στον ίδιο χρόνο τα αδέλφια της οι τραγουδιστάδες ο Κώστας και ο Σταύρος Μάστορες στο τραγούδι και αξεπέραστοι microελωδοί των ήχων των λατρευτικών της χαράς και του γλεντιού που λυτρώνουν τα ανθρώπινα χαρίσmicroατα από τα microύχια της πεζής καθηmicroερινότητας και δυναmicroώνουν τις αντοχές του βιαστικού χρόνου Και που στο άκουσmicroά τους φούντωναν οι χάρες της ψυχής και ανάλαφρες έσmicroιγαν microε τους αέρινους microουσικούς φθόγγους σε ένα ταξίδι ξεγνοιασιάς και ευεξίας πότε από το διαρκές πήγαινε - έλα του φτερουγίσmicroατος της τρυγόνας laquoπου έφτιαξε τη φωλιά στου βαρελιού τον πίροraquo και πότε από το πρωινό της δροσιάς αδιάκοπο σεργιάνι της laquoΒαγγελιώς microε το άσπρο το φουστάνι hellip και microε τα δυο microάτια σαν ελιέςraquo που κάποιοι γητευmicroένοι από τις χάρες της ακολουθούσαν παθιασmicroένοι κατόπι της έχοντας στήσει laquoβρόχια στα στενά και ξόβεργα στις βρύσεςraquo Αυτούς τους ανθρώπους ο τοπικός ιστορικός δεν πρέπει να τους αγνοήσει Υπήρξαν ένα ζωντανό κοmicromicroάτι της τοπικής ιστορίας και του πολιτισmicroού microας Ας είναι αιώνια η microνήmicroη τους Η άλλη κυρία που σήmicroερα οδεύει στο ίδιο microονοπάτι αmicroέτρητων άλλων ήδη φευγάτων συγχωριανών microας η δικηγόρος Σταυρούλα Ιατρίδου microας αποχαιρετάει κι αυτή τούτη την αποmicroεσήmicroερη ώρα των πονεmicroένων χαιρετισmicroών και αποχαιρετισmicroών της απουσίας και της γαλήνης σε ηλικία 102 ετών Αδελφή του ξεχωριστού συγχωριανού microας του αείmicroνηστου ιατρού Εύνοmicroου Ιατρίδη microαζί microε την προαποβιώσασα αδελφή της Έλλη επίσης δικηγόρου τόλmicroησαν ένα ασυνήθιστο τόλmicroηmicroα Εισήλθαν και φοίτησαν στη νοmicroική σχολή Αθηνών κάτι που για την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν απαγορευτικό για γυναίκες ∆έχτηκαν λοιδορίες και επιτιmicroητικές συmicroπεριφορές από τους τότε αρνητές της ισότητας των δύο φύλων αλλά το φρόνηmicroά τους δεν κάmicroφθηκε ∆εν υποχώρησαν Και στο τέλος δικαιώθηκαν Έγιναν δικηγορίνες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας και από τότε συνέχισαν microία αταλάντευτη διαδροmicroή αρχών και ιδεών Έντονα πολιτικοποιηmicroένες και φεmicroινίστριες αγωνίστηκαν microε πάθος για τα δικαιώmicroατα των γυναικών και των αδυνάτων ακόmicroη και microε ίδιο κόστος ζωής ως τα βαθειά τους χρόνια Ενώ η microόνιmicroη εγκατάστασή τους στο Ξηροκάmicroπι microετά τη συνταξιοδότησή τους και η διαmicroονή τους σε νεόδmicroητη ιδιόκτητη οικία αποτέλεσε εκπλήρωση microιας παλιάς βαθειάς επιθυmicroίας τους για επιστροφή στον τόπο όπου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

25

γεννήθηκαν το Ξηροκάmicroπι όπως πριν απrsquo αυτές είχε πράξει και ο αδελφός τους Εύνοmicroος Η Έλλη και η Σταυρούλα υπήρξαν γυναίκες της πολιτικής και κοινωνικής πρωτοπορίας της εποχής που έζησαν χωρίς κανένα ίδιο όφελος αλλά κυρίως χάριν αξιών και δικαιωmicroάτων που δυστυχώς από πολλούς σήmicroερα θεωρούνται απλώς αυτονόητα Αναmicroφισβήτητα η microεταστάσα Σταυρούλα Ιατρίδου υπήρξε πρωτοπόρος δικηγορίνα Και ορθώς στη λευκή κορδέλα του στεφάνου που ο ∆ικηγορικός Σύλλογος Σπάρτης εναπόθεσε σήmicroερα προς τιmicroή της στην είσοδο του ναού αναγράφεται υποmicroνηστικά laquoστην microνήmicroη της πρωτοπόρου Ξηροκαmicroπίτισσας δικηγόρου Σταυρούλας Ιατρίδουraquo Ανάλογη τοπική περίπτωση microε αναφορά σε laquoπρωτοπόρο δικηγόροraquo microάλλον δεν έχει προκύψει στο παρελθόν Ας είναι αιώνια η microνήmicroη της

Ι Ν Αγίας Τριάδος Ξηροκαmicroπίου

21 Ιουλίου 2014

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

26

Μαρίας Ν Σωτηράκου

Για την υστεροφηmicroία του Πατέραhellip Την 24 Νοεmicroβρίου 2014 σταmicroάτησε η πορεία ζωής του Νικολάου Σωτηράκου του Πολυζώη

Του Ανθρώπου που συνταύτισε τη ζωή του microε ανιδιοτελή προσφορά κάθε δυνατής βοήθειας στο συνάνθρωπο στα δύσκολα πέτρινα χρόνια που πέρασε ο τόπος microας Του ∆ασκάλου που αγάπησε τους microαθητές του σαν να ήταν παιδιά του ∆εν αρκέστηκε στα διδακτικά του καθήκοντα ήταν κοντά τους όχι microόνο microέσα στην τάξη αλλά ζούσε microαζί τους τα προβλήmicroατά τους εmicroψυχώνοντας τα και δηmicroιουργώντας τους οράmicroατα για ένα καλύτερο αύριο ∆εν φοβήθηκε ποτέ τον κίνδυνο και δεν δίστασε να ριψοκινδυνεύσει τη ζωή του για να σώσει ένα microικρό παιδί από το χωριό του που είχε ξεmicroείνει microόνο του microέσα σε καιγόmicroενη ξύλινη καλύβα Όταν όλοι ήταν έξω φωνάζοντας για το παιδί ο Πατέρας όρmicroησε microέσα στην καλύβα άρπαξε το microικρό και βγαίνοντας έπεσε η οροφή της καλύβαςhellip Στιγmicroές θάρρους και ανθρωπιάς ανεξίτηλες στην microνήmicroη microου

Του Πατέρα που microαζί microε την Μητέρα Ιφινόη Γεωργακούλια δίδαξαν τα τρία παιδιά τους να πορεύονται στη ζωή microε αξίες στάσεις και συmicroπεριφορές προσφοράς και κατανόησης του ανθρώπινου πόνου Του δικού microου Πρότυπου ζωής που microε έmicroαθε να δουλεύω χωρίς να microιλάω Να δηmicroιουργώ χωρίς να σχολιάζω Να δακρύζω όταν ακούω τον Εθνικό Ύmicroνο και να πονάω για τον τόπο microου Από τις τελευταίες κουβέντες που είπε laquoστην ηλικία που έφθασα είναι ντροπή

να φοβάmicroαι το θάνατοraquo Έφυγε όπως ακριβώς έζησε microε θάρρος και γνώση Τα λόγια και οι πράξεις του θα συνεχίζουν να επηρεάζουν και το υπόλοιπο της ζωής microου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

27

Χαριλάου Ν Σταρογιάννη

Εις microνήmicroη Νικολάου Ε Ρηγάκου Αγαπητέ Νίκο την 4-12-2014 microας αποχαιρέτησες για το microακρινό ταξίδι δύο microέρες ακριβώς πριν από την ονοmicroαστική σου εορτή Νίκο δεν έφυγες αλλά απλά microας λείπεις όλοι σε νιώθουmicroε γύρω microας Από το 1929 που γεννήθηκες ποτέ δεν εγκατέλειψες το Παλιοχώρι παρά microόνο τα δύο χρόνια της στρατιωτικής σου θητείας microε την ειδικότητα του οδηγού αυτοκινήτου στο Σώmicroα Υλικού Πολέmicroου Τα πέντε αδέρφια σου microετανάστευσαν στον Καναδά αλλά εσύ πάντα παρών εκεί στο χωριό ∆εν σε ξεχνώ σαν νεαρό τσοπανάκο που έβοσκες το κοπάδι των προβάτων σου στα λιβάδια της διαδροmicroής προς το ∆ηmicroοτικό Σχολείο Καmicroινίων που πήγαινα microικρό παιδί τότε Είχες χάσει πρόωρα τον πατέρα σου και είχες αναλάβει τις ευθύνες της πολύτεκνης οικογένειάς σου ως microεγάλος αδερφός που ετύγχανες Μια παροιmicroία του λαού λέει laquoΚάλλιο τεχνεmicroένος παρά ανδρειωmicroένοςraquo Εσύ τα διαθέτεις και δύο αυτά Η ανδρεία σου απεδείχθη το 1956 όπου για την αποπεράτωση του υδραγωγείου του χωριού microας έκανες προσωπική εργασία 52 microεροκάmicroατα χωρίς αmicroοιβή περισσότερα από τον κάθε συγχωριανό σου έγινες πραγmicroατικός ήρωας Η ευαισθησία η καλοσύνη το φιλότιmicroο η εργατικότητα και η προσοχή συντέλεσαν να αντιmicroετωπίζεις και να λύνεις τα προβλήmicroατα της ζωής microε εξυπνάδα και σοφία Ήσουν τέλειος κλαδευτής και καλλιεργητής ελαιοδέντρων παρήγαγες το καλύτερο λάδι σε ποιότητα και σε απόδοση (28 κιλ ελιές microε ένα κιλό λάδι από οποιοδήποτε κτήmicroα σου Αϊ-Γιώργη Ράχη Λεβερδίνα) Ήσουν επίσης άριστος αmicroπελουργός ασυναγώνιστος κηπουρός και πραγmicroατικός νοικοκύρης σε όλα σου Ήξερες να microπολιάζεις microε microεγάλη δεξιοτεχνία πολλά είδη δένδρων microε πολλούς τρόπους έναν από αυτούς microου τον δίδαξες και σε microένα και σε ευγνωmicroονώ ∆εξιοτέχνης ακόmicroα σε συντήρηση και επισκευή γεωργικών εργαλείων σου παρέδιναν ένα πλατύ πριόνι ξυλουργού και microε τα λίγα microέσα που διέθετες κατόρθωνες microε την εmicroπειρία και την ευστροφία που σε διέκρινε να κατασκευάσεις δύο καινούρια πριόνια και microάλιστα microε καλλιτεχνικά χερούλια Η αmicroοιβή σου Μια microόνο λίmicroα για να λιmicroάρεις τα νέα δόντια των πριονιών Έτσι ήταν ακριβώς ο Νίκος αληθινός άνθρωπος Τον ευχαριστούσε να βοηθά το συνάνθρωπό του Πολύ χαιρόmicroασταν να σε ακούmicroε όταν microας έλεγε ιστορίες και γεγονότα του χωριού microας που στα είχε αφηγηθεί ο παππούς σου ο Γερονικόλας Εκ microέρους όλου του χωριού microας σε αποχαιρετώ και υποσχόmicroαστε ότι δεν θα σε ξεχάσουmicroε ποτέ Ας είναι το χώmicroα του Αϊ-Λιά ελαφρό που σε σκεπάζει Αιωνία σου η microνήmicroη Ξηροκάmicroπι 6-12-14

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

28

Μαρίας Γ ∆ούσmicroανη

Βασίλειος Π Κονίδης Πέρασαν κιόλας έξι microήνες από την ηmicroέρα που αποχαιρετήσαmicroε άλλον έναν Κονίδη από τους microεγαλύτερους τους τελευταίους που είχαν αποmicroείνει στο σόι Έφυγε το καmicroάρι της Κουmicroουστάς το κρι-κρι του Ταϋγέτου αφού δεν υπήρχε πλαγιά που να microην είχε σκαρφαλώσει κι ούτε βράχος που να microην είχε σταθεί Παντού microπροστά ο microπαρmicroπα-Βασίλης Πρώτος στις χαρές πρώτος και στις λύπες Τον θυmicroάmicroαι του Σωτήρως εκείνα τα χρόνια στη Μπολιάνα που γινόταν το γλέντι στην αυλή microας να κατεβαίνει microε τη microακριά του γκλίτσα το microαύρο τσιγκελωτό του microουστάκι microε τα κόκκινα microάγουλα και τα microπιρmicroπιλωτά του microάτια που άστραφταν από το κρασάκι να χαιρετάει όλον τον κόσmicroο κι ύστερα να ρίχνει microερικές laquoζαλισmicroένεςraquo στροφές γύρω από την καρυδιά Πέρασε φτώχεια πόλεmicroο Κατοχή και δούλεψε σκληρά όλη του τη ζωή microέχρι τα γεράmicroατα Απέκτησε επτά παιδιά πολλά εγγόνια και δισέγγονα και έφυγε ευτυχής σε ηλικία 93 χρονών στις 20 Ιουνίου 2014 Ήταν λεβέντης και έτσι λεβέντικα τον αποχαιρέτησαν και οι γιοί του microε κλαρίνα και τραγούδια όπως ακριβώς του έπρεπε Αντίο microπαρmicroπα-Βασίλη αντίο παππού κι έτσι πάντα να γλεντάς τη ζωή σου εκεί πάνωhellip

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

29

Πένθη

∆ηmicroήτριος Γ Πρέβας (1936-2014) Πήρες αγαπητέ φίλε σχετικά γρήγορα το δρόmicroο που δεν έχει γυρισmicroό Γνωρίζαmicroε το κακό που σε είχε βρει αλλά προσδοκούσαmicroε το καλύτερο ∆υστυχώς όmicroως Κι όταν microάθαmicroε για ποιον χτυπάει η καmicroπάνα δεν θέλαmicroε να το πιστέ-ψουmicroε Γιατί οι άνθρωποι δύο πράγmicroατα δεν microπορούν να κοιτάξουν κατάmicroατα τον ήλιο και τον θάνατο Φεύγεις όπως λέγανε οι παλιές microοιρολογίστρες laquoχωρίς δικό microας γνωmicroικόraquo Η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να microοιάζουν Η δυστυχία όmicroως βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα Κι αυτό γιατί ο θάνατος είναι οριστικό κακό και συmicroβαίνει microια φορά Στους δικούς σου εύχοmicroαι να βρουν τη δύναmicroη να αντέξουν αυτό που δεν microπορούν να αλλάξουν Την ώρα αυτή του χωρισmicroού microοιραία ο νους κάνει και τον απολογισmicroό του Και δεν είναι και ευκαταφρόνητα τα έργα σου Ευτύχησες να δεις άξιους απογόνους παιδιά και αγγόνια Αξιώθηκες να δηmicroιουργήσεις τις προϋποθέσεις πνευmicroατικές προπάντων να ζήσουν καλά Κι όλα αυτά προϊόντα του έντιmicroου microόχθου σου Τους συγχωριανούς σου επάξια εκπροσώπησες και την επιστήmicroη της ιστορίας microε έρωτα προσέγγισες Έτσι ευνοηmicroένος από τη microοίρα όταν βρεθείς laquoενώπιος ενωπίωraquo microπροστά στο Θεό και σε ρωτήσει τι γύρευες εσύ εκεί κάτω microε σεmicroνότητα θα έχεις να απολογηθείς laquo∆εν έφαγα άδικα το ψωmicroί του κόσmicroουraquo

Θεόδωρος Σ Κατσουλάκος

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

30

Τα νέα microας Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις Το ζεύγος Παναγιώτη Μιχαλάκου του Γεωργίου και Μαρίας Παυλίδου του Εmicromicroανουήλ απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Ευστρατίου ∆άνου του Γεωργίου και Παναγιώτα Βέργαδου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Παντελή Σταρόγιαννη του Πανάγου και Αναστασίας Χριστοπούλου του Χρήστου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λάσκαρη του Παναγιώτη και Άννας Τσοχαντάρη του Νικολάου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανδραπήλια του Κωνσταντίνου και Αθανασίας Νταλιάνη του Ηλία απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Γεωργίου Λιντζέρη του Ευστρατίου και Αλεξάνδρας Αλέστα του Γεωργίου απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σταmicroάτη Κανελλόπουλου του Ανδρέα και Μαρίας Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Βασιλείου Καλογέρου του Παναγιώτη και Αφροδίτης Τεκόση του Σπυρίδωνα απέκτησε κορίτσι Το ζεύγος Σάββα Κάουρα του Αντωνίου και Κωνσταντίνας Παναγιωτουνάκου του

Παναγιώτη απέκτησε δίδυmicroα (αγόρι - κορίτσι) Το ζεύγος Σταύρου Τάρταρη του Παναγιώτη και Ηλιάνας Κάκουρα του Ιακώβου απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Νικολάου Μανιάτη του Χρήστου και Μαρίας - Κυριακής Μυλωνά του Λεωνίδα απέκτησε αγόρι Το ζεύγος Ευστρατίου Κονίδη του Ιωάννη και Πατρούλας ∆ιονυσακο-πούλου του Αθανασίου απέκτησε αγόρι Γάmicroοι Η Ευαγγελία Τσολάκη του Νικολάου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο ∆ικαίο του Χρήστου Η Ευαγγελία Λαmicroπροπούλου του Αλεξάνδρου παντρεύτηκε τον Ηλία Φλώρο του Σπυρίδωνος Η Παναγιώτα ∆ούκα του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Αποστολάκο του Βασιλείου Η Κωνσταντίνα Καρλάφτη του Ηλία παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Φωτό-πουλο του ∆ηmicroητρίου Η ∆έσποινα Κοκκορού του Άγιδος παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γκουτζαmicroάνη του Ευαγγέλου Η Αικατερίνη Μάλαmicroα του Στέργιου παντρεύτηκε τον ∆ηmicroήτριο Σταρόγιαννη του Νικολάου Θάνατοι Απεβίωσαν οι Σταυρούλα Ιατρίδη του Πέτρου ετών 100 Ελένη Παπαδάκου χήρα Αριστείδη ετών 91 Βασίλειος Κονίδης του Παναγιώτη ετών 92 Αγγελική Κοσσονάκου χήρα Πέτρου ετών 77 Πιπίτσα Πολίτου χήρα Γεωργίου ετών 99 Μινέρβα Στεργιανοπούλου του Μιχαήλ ετών 88 Ράντκα Τοντόροβα του Τοντόροβ ετών 39 Λυκούργος Μούτουλας του Κων-σταντίνου ετών 52 Σοφία Λάσκαρη του Ηλία ετών 81 Πίτσα Μπίσυλα σύζυγος Παναγιώτη Ανδρεάκου ετών 92 Ευστάθιος Κρατηmicroένος του Ευαγ-γέλου ετών 80 ιερέας Ιωάννης Ορφανάκος του Παναγιώτη ετών 84 (ΗΠΑ)

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

31

Παλαιοπαναγιά

Γάmicroοι Η Αδαmicroαντία Πλαϊνού του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Πανα-γιώτη Παινέση του Χαραλάmicroπους Η Αγγελική Λαmicroπαδαρίου του Θεοδοσίου παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Καρκα-microπάση του Γεωργίου Η Σπυριδούλα Λιούνη του Ιωάννη παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ναστάκο του Παναγιώτη Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ηmicroήτριος Πρέβας του Γεωργίου ετών 78 Βασιλική Γκολέmicroη χήρα Χρήστου ετών 92 Σταυρούλα Αναγνωστάκου χήρα Παναγιώτη ετών 92 Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ιωάννης Σταθάκος του Ηλία ετών 91 Γεώργιος Μενούτης του Ιωάννη ετών 87 Σταυρούλα Κατσουλέα χήρα Ηλία ετών 88 Λευκόχωmicroα

Γάmicroος Η Γεωργία ∆ηmicroακάκου του Γεωργίου παντρεύτηκε τον Πέτρο Νταλιάχη του Ηλία Θάνατοι Απεβίωσαν οι Παναγιώτης Αναστασάκος του ∆ηmicroητρίου ετών 63 Κυριάκος ∆ηmicroακάκος του Γεωργίου ετών 87 Γεώργιος Τσαγγούρης του Εmicromicroανουήλ ετών 78 Ποταmicroιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία Μασούρα χήρα Χρήστου ετών 93 Μαριγώ Καmicroίτση χήρα Ηλία ετών 96 Νικόλαος Σωτηράκος του Πολυζώη ετών 94

Καmicroίνια

Γέννηση Το ζεύγος Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος και Ευτυχίας Καmicroίτση του Παναγιώτη απέκτησε κορίτσι (2013)

Γάmicroοι Η Ευτυχία Καmicroίτση του Παναγιώτη παντρεύτηκε τον Λεωνίδα Μεζίνη του Σπυρίδωνος Η Όλγα Αναστασάκου του Αναστασίου παντρεύτηκε τον Λεωνίδα ∆ιακουmicroάκο του Ευστρατίου Η ∆ήmicroητρα Πολίτη του Νικολάου παντρεύτηκε τον Χρήστο Κουλούρη του Αθανασίου Θάνατοι Απεβίωσαν οι αρχιmicroανδρίτης Παύλος Ζησάκης του Βασιλείου ετών 96 ηγουmicroένη Παρθενία (Αικατερίνη Βασιλάκη του Μιχαήλ) ετών 80 Νικόλαος Ρηγάκος του Ευστρατίου ετών 85 Ιωάννης Μαστοράκος του Θεοδώρου ετών 73 Πολοβίτσα

Θάνατος Απεβίωσε ο Νικόλαος Ξανθάκος του Γεωργίου ετών 87 Γοράνοι Γάmicroοι Η Μαρία Τσάmicroπηρα του Κωνσταντίνου παντρεύτηκε τον Αλέξη Παναγιώτη του Γεωργίου Η Σταυρού-λα Ντάκο του Πετράκη παντρεύτηκε τον Σταύρο Λαmicroπρινό του Αντρέα Θάνατοι Απεβίωσαν οι Πότα ∆ηmicroητροπούλου του Σταύρου ετών 64 ∆ηmicroήτριος Λαmicroπρινός του Γεωργίου ετών 91 Σταυρούλα Κοκκορού χήρα Άγιδος ετών 91 Άρνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ευρύκλεια Λιούνη του Μενελάου ετών 84 Κοτσαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη Ριζάκου χήρα Γεωργίου ετών 78

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου