Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Lange Kievitstraat 74, B-2018 Antwerpen - zeswekelijks tijdschrift van Scouts en Gidsen Vlaanderen (uitgezonderd aug & sept) - Afgiftekantoor: Gent X • P409371

zeswekelijks tijdschrift VOOR LEIDING & jins

Juni 2015

JRG 39

Groen op kamp

EXTRA!

Groen, gewoon doen!?

Natuurlijk! Ik ben best ‘een groene’, eerlijk waar. Ik ben al jaren vegetariër, voor het milieu. Ik neem zoveel mogelijk de fiets, de trein of de bus. Ik wil maximum een keer per jaar het vliegtuig nemen. Ik doe aan upcycling, was met Ecover, neem zelf mijn winkeltas mee naar de winkel,... Leave the world a better place en al.

Toch niet slecht, hoewel. Af en toe sneuvelt er al wel eens een principe.

Op kamp bijvoorbeeld met mijn gamel in de hand, beteuterd de foerage aanhorend: “Ah oeps, sorry! Ja in de soep zit vleesbouillon. Oh ja, in de spaghettisaus ook. Boterhammen zijn er nog wel. Nee de kaas is op. Er is wel nog hesp en salami?”Nope, honger lijden na een hele dag ravotten terwijl er een pot ongetwijfeld lekkere spaghettisaus voor mijn neus staat - zonder gehakt, want daar was wel aan gedacht, daarvoor een oprechte merci! - zo fanatiek ben ik ook weer niet.

Het fanatisme neemt ook af naargelang de tocht naar een bangelijk weekendverblijf langer en langer wordt: “Fiets naar het station - neem de trein - stap over - neem de trein - stap over - neem de bus - stap over - neem de bus - wandel een halve dagtocht - bestemming bereikt”. Pak ik een dag verlof of toch maar de auto? Is carpoolen ook geen groene vorm van reizen?

Ook het principe om maar een keer per jaar het vliegtuig te nemen, blijkt moeilijker dan ik altijd denk. Want ineens krijg je in november de kans om op een internationale training te gaan met scouts en gidsen uit heel Europa. Mag ik mijn beurt van volgend jaar al inzetten?

Dan maar ineens alle principes laten varen? Met de auto naar de bakker (want het regent), niet wassen met Ecover (want ‘t is precies toch wel duurder), elke dag vlees (hmm, vogelnestjes)? Natuurlijk niet. Want ik ben ook geen plooier. En ik wil de wereld écht een beetje beter achterlaten. En ik geloof ook écht dat alle kleine beetjes helpen. Maar ik ben moeder Theresa niet, af en toe zwicht ik.

In deze Over & Weer staan heel veel tips om het groener te doen. Als je alle tips toepast, ben je een groene superheld. Maar zelfs al pak je er maar een paar tips uit, van mij krijg je een schouderklopje. Omdat ik geloof dat alle kleine beetjes helpen. In Vlaanderen en Brussel zijn er zo’n 76.000 scouts en gidsen. En 76.000 beetjes, dat is al één groot, toch?

Mieke HeymansHoofdredacteur Over & Weer

4

6

8 24

22

10 25

12 26

14

16

18

20

28

30

32

33

35

Groene jungleSpelen over natuur en afval

maken welpen bewust.

Beestige kookactiviteitKoken met wormen.

Schone schuimZelf shampoo en

een douche maken.

Hoe beperk je het waterverbruik op kamp?Door water te drinken!

Sorteren da’s durvenSpelen met afval.

Alles kan beterTest hoe milieuvriendelijk

jullie kamp is.

(Eco)logisch koken voor beginnersOver windtunneltjes en stoken in een vat.

Kampen bouwen en beestjes zoeken.

Krak?boem!gaat internationaal.

Respecteer je kampburenWant respect, dat krijg je terug.

Maak je lokaal ecologischEn bespaar er geld mee.

Zeehonden spotten en je in de tropen wanen.

Hoe hou je ook op buitenlands kamp je ecologische voetafdruk klein?

Iedereen mee op kampBeperk de kampprijs en gebruik Fonds op maat.

Duurzame tipsover kampeten en -aandenkens.

Bikke Bikke BikRecepten voor op kamp.

Ik was erbijOp het Zeescoutingcongres, Kempekuren en Objectief.

Zorg dragen voor elkaarHet kan al dansend.

Buiten spelen

Hoe meer leuke natuur-ervaringen kapoenen hebben, hoe belangrijker ze de natuur vinden. Want ze ondervinden aan den lijve dat het leuk is om buiten te spelen. Leuke herinneringen aan spelen in het groen, zorgen er ook voor dat mensen milieutips meer ter harte nemen.

TeKST: Bereidwillige Bizon (Lucas Vandeneede) en Wencke De Wolf | FoTo: Jeroen Broeckx | kapoenen@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/commissariaatkapoenenzeehondjes

Bosgedicht

Weet je wat mij kan plezieren?Een bos vol mooie dieren.Je vindt ze groot en klein.Maar doe ze zeker geen pijn.Je kan beter proberenom veel over hen te leren.

Moet je eens wat wetenIn het bos is er ook eten.Je ziet er kastanjes of een bes.Dieren eten ze zonder vork of mes.Vraag altijd raadwant sommigen kunnen kwaad.

Maak eens een huis boven de grond met takken in het rond.Levende takken laat je aan de bomen,aan takken op de grond mag je aankomen.En voor je het weetis je kamp gereed.

Afval neem je mee naar huis.Dat hoort in de vuilnisbakken thuis.Papiertjes en plastic zakjesvinden dieren minder leuk dan takjes.Denk je hier altijd aan?Zo kan het bos blijven bestaan.

4

We aten kip op kamp en Alexander en Seppe waren met Tijger en mij aan ‘t vechten. Seppe had Tijger haar handen vastgebonden met sjorkoord toen ze keidroog tegen haar zei: ‘Ge bent een lekker kippetje’?

Uitspraak van Sifaka van Scouts Sint-Katrom uit Mechelen.

elke maand publiceren we een uitspraak van een kapoen die ons hartelijk heeft laten lachen, of even heeft vertederd. Spreekt je moeder nog altijd over iets dat jij er als zesjarige ooit uitflapte? Ligt iedereen in het leiderslokaal op de grond van het lachen met wat één van de kapoenen onlangs zei? Alle hilarische uitspraken zijn meer dan welkom op kapoenen@scoutsengidsenvlaanderen.be of op fb.com/commissariaatkapoenenzeehondjes. op dat adres mag je ons ook bestoken met alle vragen, problemen en suggesties.

Uitspraak van de maand

Bodembeestjes zoekenIn het bos vind je veel dieren: spinnen, kevers, lieveheersbeestjes, pissebedden,...

• Gameteenbodemdierenzoekkaart*eneenloep met je kapoenen naar een bos.

• Laatdekapoeneninkleinegroepjesaandegrond ruiken. Hoe ruikt het?

• Laatzedaarnagoedkijkenenzeggenwatzeallemaal zien. Bekijk op de bodembeestjes-kaart of jullie dieren herkennen.

• Jekanookkleinedierenproberentevangen.Meer info op deboomin.eu – kies voor eerste graad en voor kriebelbeestjes vangen.

Kastanjes poffenIn het bos kan je veel vruchten en eetbare planten vinden. Maar als je geen specialist bent, blijf je er beter vanaf. Sommige bessen en planten zijn giftig en je moet ook goed oppassen voor de vossenlintworm.

In de herfst kan je wel tamme kastanjes eten en poffen. Kies kastanjes die rond en glanzend zijn. Platte kastanjes zijn nog niet rijp, doffe kastan-jes waarschijnlijk al te oud. Haal de bolster er afensnijeenkruisjeindeschil.Legzeopeenvuurtje in de gloeiende kooltjes. Als ze poffen, haal je ze er met een tang uit.

Kampen bouwenLaataandekapoenenziendatspelenindenatuur dikke fun is. Niets zo leuk als een kamp maken met alles dat ze vinden in het bos. Maak wel meteen duidelijk dat ze geen levende takken van de bomen mogen rukken. Want dan gaan de bomen kapot. Een kamp bouwen is ook het perfecte begin voor een leuk bosspel!

Bosmemory sluipspel

Verzamel in het bos allerlei voorwerpen (den-nenappels, eikels, takjes, bladeren enzovoort) en legzeopeenbepaaldemanieropdegrond.Laatde kapoenen vanuit hun kamp naar de voorwer-pen sluipen. De leiding bewaakt het kamp. Zijn de kapoenen gezien? Dan moeten ze opnieuw proberen. Het team dat gewonnen is, heeft op het einde van het spel de meeste voorwerpen op de juiste plaats gelegd.

AfvalLeerdekapoenendatafvalnietthuishoort in de natuur. Het stinkt, dieren eten het op en worden er ziek van en geraken er in verstrikt. Leerdekapoenenooksorteren: neem het afval mee uit het bos en gooi het in de juistevuilbak.Laatdekapoeneneentekeningmaken over wat er wel en niet in welke soort vuilbak mag en kleef het op de vuilnisbakken.

Afvalmonster

Alle kapoenen zitten in een kring, een halve me-ter van elkaar. Een stuk afval ligt in het midden van de kring. Eén kapoen is het afvalmonster en verlaat de kring. De andere spelers duiden iemand aan als bewaker van het afval. Het afvalmonster probeert het afval uit de kring te krijgen. De bewaker kan dat voorkomen door het afvalmonster aan te tikken voordat het samen met het afval de kring heeft verlaten. De bewaker mag pas ingrijpen als het afvalmonster het afval heeft aangeraakt.

* Als je googlet op bodemdieren + zoekkaart, vind je er een hele hoop. Je kan ze ook voor 1,5 euro bestellen op lne.be – zoek op zoekkaarten. Of voor 1,5 euro bij jnm.be – kies voor winkel, daarna voor kinderen – zoekkaart bodemdieren

5

Groene jungle

TeKST: Michael Van Craen | FoTo: Joris Bulckens kabouterswelpen@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/kabouterswelpen

Via school en tv krijgen kabouters en (zee)welpen te maken met milieuproblemen: smog in de steden, afvalbergen, dieren die vastzitten in netten. Ze willen dan ook graag op de barricaden springen om de natuur een handje te helpen. Maar hoe hou je dat haalbaar en concreet?

Ecologische pootafdrukEen ecologische voetafdruk toont hoeveel hectaren grond er nodig is voor wat jij verbruikt in je dagelijks leven. Maak kabouters en (zee)welpen met een spel bewust van hun ecologische voetafdruk. • Geefzeeengrotepapierenvoetafdrukmetdaarop

tekeningen van alles dat je voetafdruk vergroot. • Deleidingzitverstoptinhetbos.Alsjezekan

vinden en hun opdracht goed uitvoert, scheuren ze een stuk van je voetafdruk. Wie op het einde de kleinste voetafdruk heeft, wint. • Geenenkelespelermagtweekeernaelkaarbij

dezelfde post gaan. Er lopen ook dikke Amerika-nen in het bos. Dat zijn gehaaide verkopers. Als ze je aantikken, krijg je weer een deeltje aan je voetafdruk bijgeplakt.

Je vindt het volledige spel op opkamp.be/verklein- je-ecologische-voetafdruk

Bewust wordenGasamenmetdekaboutersen(zee)welpenopontdekking in de natuur. Zoek op wat voor soort bomen*indebuurtvanjullielokaalstaan. Of kijk op tocht extra uit naar dieren. Zo worden kabouters en (zee)welpen zich bewust van de omgeving en is de eerste stap naar respect ge-zet. Bedenk daarna kleine, haalbare dingen die je samen kan doen om de natuur te beschermen: • nietzomaartakkenafbreken,• nestkastjesbouwen,• afvalbeperkenensorteren.

* Als je googlet op bomen + zoekkaart, vind je er een hele hoop. Je kan ze ook voor 1,5 euro bestellen op jnm.be – kies voor winkel - daarna voor kinderen en zoekkaart

6

Spelen met afvalJe leden alleen maar vertellen dat ze afval moetensorteren,isnietgenoeg.Geefvooralhetgoedevoorbeeld:Gooizelfplasticflessenbij de PMD, knutselpapier in de papiermand en groenteafval op de composthoop. En maak een afvalquiz of speel een recyclagespel.

Ten afvalTen afval is een boeiend groepsspel over afval sorteren en recycleren. In het spel ontdekken de kabouters en (zee)welpen de verschillende stap-pen van afvalinzameling en -recyclage: glasbak, vuilkar, sorteerfabriek.

Verschillende teams per afvalsoort (de plastic flessen,dedrankkartons,…)leggeneenpar-cours af langs posten op het speelveld. Op elke

post voeren ze een opdracht uit die symbool staat voor een bepaalde stap in het recyclage-proces: papierrollen verzamelen zonder getikt teworden,geblinddoektflessenmetpuntenbijeenzoeken.

In de map zitten ook nog losse spelletjes over afvalbeheer. Je vindt het spel op fostplus.be - jongeren - Ten afval.

RegenwaterspelletjesDoor regenwater op te vangen, kan je op een milieuvriendelijke manier waterspelletjes spelen als het warm is.

Meer info over milieuvriendelijk

op kamp gaan vind je in de boeken Loslopend Wild I

en II en op opkamp.be Loslopend Wild is te koop

via ambrassade.be voor 15 (I) en 9 (II)

euro.

Regenwater opvangen• Spaneenzeiltussenpalenenlegeenniet

te zware steen in het midden. Zo kan de wind het zeildoek niet omhoog blazen. •Maakeenkleineopeninginhetzeilmet

daaronder een regenton.• Hangonderdeopeningeenfilter

(een afgedankte nylonkous of een stuk stof) die vuildeeltjes of bladeren tegenhoudt.

LET op!Dit is geen

drinkbaar water, maar je kan er wel

spelletjes mee spelen.

7

Tien gram lekkersOok al eet tachtig procent van de wereldbevol-king insecten, bij ons is het fenomeen nog niet echt ingeburgerd. Maar nu de aarde dichter bevolkt geraakt, wordt het krap om iedereen van de nodige dierlijke eiwitten te voorzien. Voeg daaraan toe dat de kweek van insecten veel milieuvriendelijker is dan onze veekweek en je begrijpt waarom sommigen beweren dat insec-ten eten de toekomst is. Over & Weer trekt de teletijdmachine in gang en reist enkele culinaire jaren vooruit. Neem je je jonggivers mee?

Wij Belgen houden van vlees, patatten, groenten en véél te grote porties. We eten vooral wat we lekker vinden in plaats van wat we nodig hebben. Met zes à tien gram insecten per dag vervang je al je dagelijkse nood aan een stuk vlees.

Kies voor gekweektVang niet zomaar insecten in je tuin of op het kampterrein. Je weet nooit waarmee wilde insecteninaanrakingzijngekomen.Gebruik ook geen goedkope wormen die dienen als lokaas voor vissen bijvoorbeeld, ze zijn alles-behalve geschikt om op te eten. De kweekwijze daarvan is helemaal anders. Om te bepalen of een insect al dan niet eetbaar is, moet je er toch wat van kennen. Wil je eens insecten klaarmaken? Koop ze dan in de winkel! Want ook al lijken ze duur, je hebt eigenlijk niet veel nodig: met 50 gram gevriesdroogde insec-ten heb je voldoende voedingsstoffen voor tien jonggivers. De beestjes zullen in de toekomst ook goedkoper worden. Op dit moment is de vraag ernaar nog niet zo groot en zijn er nog niet veel kwekerijen.

Beestige kookactiviteit

Zin in iets avontuurlijkers op je bord dan worst met appelmoes of een fruitbrochette? Serveer je jonggivers dan eens een lekkere portie insecten. Voer voor een grensverleggende en onvergetelijke kookactiviteit.

TeKST: Brecht Vanderstraeten | jonggivers@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/hierleefteenjonggiver

Op kaMp

Maar geen Oven?

Maak er zelf een met je

jonggivers. Alles wat je

hierover moet weten kan je

terugvinden in het

Buitenboek (te koop in elke

Hopperwinkel voor

20 euro).

8

Chocolademuffins (met buffalowormen)

Nodig voor 12 muffins- 50 g boter- 250 g bloem- 1 afgestreken lepel cacaopoeder- 1 zakje bakpoeder- 75 g kandijsuiker- snufje zout- 2 losgeklopte eieren- ½ dl melk- 1 appel, geschild en in kleine blokjes

gesneden- 25 buffalowormen- muffinvormpjes

STAPPEN

1. Verwarm de oven voor op 180°C.

2. Smelt de boter in de microgolfoven of in een steelpannetje.

3. Zeef de bloem, het cacaopoeder en bakpoeder boven een kom.

4. Voeg de kandijsuiker en het zout toe. Meng even en maak in het midden een kuiltje.

5. Doe de eieren met de melk en de gesmolten boter in het kuiltje en roer dit met een spatel door de bloem. Blijf 2 minuten roeren tot het een gladde massa is.

6. Voeg nu ook de appelblokjes en de buffalowormen toe. Meng die door het beslag met de spatel.

7. Verdeel het beslag met een lepel over de vormpjes. Vul ze voor twee derde.

8. Zet ze op een bakplaat en bak ze midden in de oven in 20 minuutjes gaar.

Pompoensoep (met geroosterde meelwormen)

Nodig voor 8 personen- 1 kleine pompoen- 1 ui, grof gehakt- 1 teentje knoflook, in dunne plakjes- 1 rode peper, in dunne ringen- 10 salieblaadjes, in reepjes- 6 eetlepels olijfolie- zeezout- zwarte peper uit de molen- 1,5 liter groentebouillon- 125 ml room- 6 eetlepels yoghurt- 50 gram meelwormen

STAPPEN

1. Verwarm de oven voor op 180°C.

2. Was de pompoen goed en droog hem af. Halveer en verwijder de zaden. Snijd de pompoen met schil in grove stukken en leg ze in een braadslee of ovenschaal.

3.Strooideui,knoflook,rodepeper,saliereepjes,de olijfolie en wat peper en zout over de pom-poenblokken. Meng alles door elkaar en zet de schaal 40 minuten in de voorverwarmde oven.

4. Doe alle ingrediënten in een kookpan en voeg de groentebouillon toe. Breng aan de kook en pureer de soep met een staafmixer.

5. Rooster de meelwormen 1 minuut in een licht ingevette anti-aanbakpan.

6. Meng de room en yoghurt in een kom.

7. Verdeel de meelwormen over de soepkommen. Gietdehetesoeperoverenwerkafmeteenlepel van het roommengsel.

Bron: Het Insectenbookboek

Recepten

9

Wassen aan een rivierHoe zalig het ook is om je te wassen in een rivier, je spoelt zeep en shampoo best niet rechtstreeks af in de rivier. Was je liever op enkele meters afstand van het water.Zofiltertde grond je zeepwater voor het de rivier bereikt.

Ecozeep en -shampooAls je je wast of doucht in de vrije natuur, gebruik dan ecologische zeep en shampoo. Je kan die kopen in de winkel of zelf maken. Spreek voor een kamp ook af wie wat mee-brengt:nietiedereenmoeteenvolledigeflesshampoo bijhebben.

Schone schuim

Stinken op tentenkamp, het hoort erbij. Maar je af en toe wassen, kan deugd doen. In een zelfgemaakte douche of in de rivier? Belangrijk is: hoe belast je de natuur het minst?

TeKST: Eva Bens | FoTo: Mariska Schalk | givers@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/gidsenverkenners

Zelfgemaakte shampoo

nodig- 2 theelepels kamillethee of

gedroogde kamillebloemen,- 2 theelepels zeep van natuurlijke

oorsprong (bijvoorbeeld olijfoliezeep),- eventueel een beetje vitamine E-olie of

kokosolie.

Je kan al deze ingrediënten kopen bij de drogist of natuurwinkel.

recept1. Gieteengrotetaskokendwateroverde

kamillethee of gedroogde kamillebloemen.2. Laat5minutentrekken.3. Rasp de zeep en voeg hem toe aan de

warme thee. 4. Roer goed. Voeg eventueel een theelepel

vitamine E-olie of kokosolie toe.

TIp!

Je kan ook shampoo

maken met andere krui-

den(thee). Lavendel bijvoor-

beeld voor een goede geur,

groene thee om je haar te

herstellen of rozemarijn

als je last hebt van

roos.

10

voordelen- Kamille zorgt voor een mooie glans,

heeft een lekkere geur en maakt blond haar nog blonder.- Goedvoorhetmilieuwantenkel

van natuurlijke stoffen gemaakt.- Vitamine E versterkt het haar

en zorgt voor goede haargroei.- Kokosolie geeft volume

en glans.

Je eigen doucheDe zon om water op te warmen

De meest ecologische manier om een warmedouchetenemen?Laatdezonhet water opwarmen. Dat kan bijvoor-beeld met handige douchezakken (te koop in Hopper Winkel voor 8 euro). Het enige wat je moet doen is zo’n zak vullen met water en enkele uren in de zon laten hangen.

Je kan natuurlijk ook zelf iets gelijkaardigs maken met een bidon of stevige zak met een groot donker oppervlak. Hoe meer water rechtstreeks contact heeft met het oppervlak, hoe sneller het opwarmt.

11

Voedsel, kleding en verpakkingen maken, vraagt veel water. Dat ‘verborgen water’ noemen we virtueel water. De hoeveelheid virtueel water die we per dag verbruiken, is veel hoger dan 120 liter en wordt vooral bepaald door wat we eten. We plukken een dag uit drie verschillende jin-kampen en vergelijken het totale waterverbruik.

Hoeveel water verbruik je op kamp?

In het dagelijks leven verbruik je ongeveer 120 liter water per dag: wassen, toilet doorspoelen, eten. op kamp ben je meestal zuiniger: je wast je met ecozeep bij een rivier en gebruikt de hudo. Toch ligt het waterverbruik ook op kamp hoger dan je denkt.

TeKST: Laura Van den Brande, Lara Alboort, Marijntje Broeckx en Marieke Van Broeckhoven | FoTo: Lien Vandersteen | jins@scoutsengidsenvlaanderen.be

Wil je het waterverbruik op jinkamp verkleinen? Hier een paar tips:

• Drinkwater(liefstvandekraan)omjedorst te lessen. Voor een glas frisdrank, fruitsap, bier of wijn heb je minstens 100 liter water nodig.

• Laseen‘kampdagzondervlees’in. Voor een portie vlees van 125 gram heb je al gauw zo’n 1000 liter water nodig. Voor rundsvlees is dat maar liefst 2400 liter water.

• Laatdechocoladeeenkeerlinksliggenalsvieruurtje en kies voor een stukje (lokaal) fruit.

• Ruileenbezoekaanhetsubtropischzwembad voor een watergevecht of zoek verfrissing in een rivier, meer of zee. Zo haal je het waterverbruik ook fors naar beneden.

• EenT-shirtmakenvraagtheelveelwater,misschien kan je eens nadenken over een ander leuk kampsouvenir.

12

Meer informatie over virtueel water en de watervoetafdruk vind je op www.watervoetafdruk.be.

Flessenwater versus

kraantjeswaterAlsjeeenglasflessenwaternaarbinnen werkt, verbruik je vijf keer

zoveel water dan als je een glaasje van de kraan drinkt. Die extra hoe-veelheid water is vooral nodig om

de verpakking te maken (glazenofplasticfles).

Dorstige gewassen

Cacao en katoen hebben heel veel zoet water nodig om te kun-

nen groeien. Een katoenen T-shirt slorpt 2700 liter water op voor het in de winkelrekken terechtkomt.

En om een reep chocolade te maken is 2400 l water

nodig.

Van koe tot hamburger

Een koe drinkt gemakkelijk 100 liter water per dag en eet

dagelijks 70 kilo gras en veevoer. Voor de productie van dat veevoer is veel water nodig. Om die lek-

kere hamburger op je bord te krijgen, is er maar liefst

2400 liter water nodig.

13

KAMp 1 KAMp 2 KAMp 3

ontbijtWij verkiezen een snel ontbijt:cornflakesen

glas fruitsap.

Er gaat niets boven een klassiek ontbijt: boter-

hammen met kaas eneenkopjekoffie.

Vandaag stond er een gezond ontbijt op het

menu: havermout met banaan en een glas

melk.

Na een stevig stadsspelis het hoog

tijd om de dorst te lessen.

Een glas kraantjeswater werkt het best tegen de

dorst.

Na zo’n intensief spel is een blikje cola wel

verdiend.

Water van de kraan is niet overal te vertrou-wen, dus wij gaan voor eenglasflessenwater.

Het is een warme dag, dus iedereen

heeft zin in een wateractiviteit.

Een lang zeil, bruine zeep en een tuinslang.

Meer heb je niet nodig om een waanzin-nig leuke waterglijbaan

te maken.

Wij halen de waterbal-lonnen en waterpistolen

boven en starten een mega-watergevecht.

Tijd voor een bezoekje aan het subtropisch

zwembad in de buurt: glijbanen, bubbelbaden, een golvenbad. Heerlijk!

VieruurtjeVandaag hebben we voor iedereen een zakje chips

gekocht, lekker.

Wij kiezen voor vita-mientjes in de vorm van

een sappige appel.

Na een reep chocolade kunnen we er weer helemaal tegenaan.

De leiding verrast iedereen

met een leuke kampsouvenir.

De leiding had T-shirts gemaakt met een kamplogo en onze

namen erop. Een beter kampaandenken bestaat

er niet.

We kregen allemaal een badge van het land

om op ons hemd te naaien.

We gaven iedereen van de groep een

kleurentotem. De leiding maakte mooie kleurento-

tempassen met alle eigenschappen erop.

’s Avonds eten we samen een

lekkere maaltijd.

Er gaat niets boven de kampklassieker. Wij maken spaghetti

bolognaise.

Een paar groentjes snij-den, wat vlees in de pan en vooral weinig afwas. Wij eten pita vanavond.

We kopen frietjes en maken er zelf een heer-

lijke hamburger bij. Dat wordt smullen.

Waterverbruikvandaag verbruikt elke

jin op dit kamp zo’n 6500 liter water.

Deze kampdag is de meest waterzuinige.

elke jin verbruikt hier ongeveer

2000 liter water.

Op dit kamp verbruikt elke jin maar liefst 10.000 liter water.

AfvalestafetteElk team krijgt een vuilzak met ongesorteerd afval. Om beurten neemt een teamlid één stuk afval, volgt een uitgestippeld parcours en gooit het afval in de juiste afvalbak. Teruggekomen bij het startpunt, is de volgende aan de beurt. Het team dat als eerste en met de minste fouten al zijn afval heeft gesorteerd, wint.

Sorteren, da’s durven

Sorteren hoeft niet saai te zijn. Je kunt er een cool spel of leuke activiteiten over maken. Meer nog, wat dacht je van ‘het geheim van de grote AKAsorteermachine’ of ‘Akabe in de puree, de vuilnismannen staken’ als kampthema? Tips en suggesties die anders best helemaal oké zijn.

TeKST: Linde Maes, Willemien Anaf en Wim Dioos | iLLuSTRATieS: Willemien Anaf akabe@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/akabescouts

Pret met PETVanpetflessenkanjeleukerakettenmakendieje laat vliegen tot in de vuilbak.

Wat heb je nodig? Eenpetfles,eenkurk,stevigeplakband,eenlange dunne stok (of lange satéstok), een dikke naald en een ballenpomp met naald.

Het concept is eenvoudig. • Vuldeflesvooreenderdemetwater.Datisderaket.Stopdekurkindeflesenplakzedicht met plakband om de raket waterdicht te maken.

•Maakmetdenaaldeengatindekurkensteekdaarin de naald van de pomp.

• Plakhetrietjeaandezijkantvandefles.Steekde (saté)stok in de grond. Doe het rietje rond hetstokjeendeflesstaatrecht.Nunogdepomp aansluiten en pompen, pompen, pom-pen!Deraketflesvliegtdeluchtin.

Probeerdeflessenindevuilbaktelatenlanden.Eenvoudige restafvalkatapultMaak een wip door een kurk onder het deksel van een botervlootje te lijmen. Katapulteer nu met deze wip het restafval om ter eerst in de vuilbak. Je kan het natuurlijk ook groter zien. Zo vervang je de kurk door een leeg groenten- of tomatenblik en gebruik je een houten plank.

14

Vliegend papierTijd om het papier- en kartonafval te gebruiken: maak vliegtuigjes in alle soorten en maten. Welke ploeg krijgt zijn vliegtuigjes het snelst in de kartonnen doos gemikt? Eerst recycleren

Voor sorteren, komt natuurlijk recycleren. Wat dacht je van een afvalorkest met een gigantisch drumstel,eenflessenxylofooneneenregen-stok?Ofeenvlotofburcht,helemaaluitpetfles-sen gebouwd?

GFT: Geeft ‘Food’ TerugHebben jullie al een composthoop aan de loka-len? Nee? Maak er dan één! Met het compost kunnen jullie nadien jullie eigen moestuintje bemesten. Want wat is er beter dan een kookac-tiviteit waarbij jullie smullen van een heerlijke pompoensoep van eigen kweek?Tip: zorg ervoor dat je een goede composthoop maakt, zodat je geen ratten en ander ongedierte aantrekt.Gooiduszekergeenvleesopjecom-posthoop. Vraag raad aan de compostmeester in je buurt!

Pimp je vuilbakkenAl een superdruk programma, en geen tijd om afvalspelletjes te spelen? Zorg er dan voor dat sorteren sowieso leuk of uitdagend is! Al eens gedacht aan een basketbalring-vuilbak? Of leg je PMD-vuilbakje op de grond en speelvoetbalmeteenplatgestampteflesof blikje.

15

1. Hoe steek je het kampvuur aan? a. Met aanmaakblokjes. b. Met een magnesiumstick. c. We maken het hout eerst droog met een haardroger. d. Met benzine.

2. Hoe hou je de hudo proper en hygiënisch? a. Met javel. b. Met gebluste kalk. c. Met water. d. Met zand.

3. Wat doe je met etensresten? a. We verwerken ze zoveel mogelijk in het menu van morgen. b. We geven ze aan de kippen. c. We gooien bij het restafval. d. We composteren het.

4. Hoeveel verzekerde auto’s gaan er mee op kamp? a. Elke leid(st)er gaat apart met de wagen op kamp. b. Eén en niet meer. c.Geen,allesmetdefiets. d. Twee (voor foeriers en leiding elk één).

5. Met welk hout sjor je? a. Met bomen uit het bos. b. We huren sjorhout in de buurt. c. We brengen het mee van thuis. d. We kopen elk kamp nieuw hout en stoken het op het einde op.

Alles kan beter

Hoe ecologisch scoutskampen ook zijn zonder zwembad, vliegtuig, tv of diepvries, ook een tentenkamp is belastend voor de plek waar jullie neerstrijken. Enig idee hoe milieuvriendelijk jullie kampen zijn? Vul de test in en je krijgt meteen tips voor hoe het nóg beter kan.

TeKST: Quinten Quartier, Els Van hove | FoTo: Els Van hove | groepsleiding@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploeggrl

Bereken je score

1 A 1 B 0 C 3 D22 A3 B2 C1 D03 A0 B0 C3 D14 A3 B1 C0 D25 A2 B0 C1 D36 A0 B1 C3 D07 A1 B0 C2 D38 A0 B3 C1 D29 A3 B2 C1 D010 A0 B2 C3 D1

0: Groene jongens!16

Met volgende tips kan je de ecologische impact van je kamp verder verkleinen.

• Beperkzoveelmogelijkafval.Koopafvalarme producten of breng eigen boodschappentassen mee.

• Koopstreekproductenbijdeboerenseizoensgebonden groenten en fruit. Dat is misschien iets duurder maar wel lekkerder en milieuvriendelijker.

• Legeenboodschappenlijstjeaanenvermijdextra ritten naar de winkel.

• Vraagopvoorhandbijdegemeentevanjulliekamp na hoe je het afval moet sorteren.

• Vraagbijhetinvullenvanhetkampvisumnahoe de leiding zal omgaan met ecologie op kamp.

• Bekijkmetjeleidinghoejulliezoveelmogelijk met het openbaar vervoer op kamp kunnen gaan.

• Eenbuitenlandskamphoeftnietvertezijn.Trekkampen in de buurlanden zijn ook een heel mooi avontuur.

• Geefdevoorkeuraanbiologischafbreekbareproducten om je was en plas te doen. Die kosten misschien een beetje meer, maar zijn zuiniger in verbruik en minder schadelijk voor het milieu. Bijvoorbeeld: Ecover, Eco-select. Beperk vooral ook de hoeveelheid. Je kan ook zand gebruiken om de smerigste plekken te verwijderen van de afwas. Zelf shampoo maken? Zie p.10.

• Vraagbijdegemeentewaarjeopkampgaatnaar de gemeentelijke reglementering over vuur maken. Meer info over vuur maken op een milieuvriendelijke manier vind je op p.18.

•Neemvuilzakjesmeeoptocht.

• Verspilzoweinigmogelijkdrinkwater. Zie op p.7 hoe je regenwater kan opvangen.

MEER INFo

Over regelgeving bos en natuur en milieuvriendelijk op kamp gaan: opkamp.be

Sorteren: betersorteren.be

6. Hoe was je je? a. Wassen is voor de Chiro. b. In het zwembad, onder de douche. c. Elke dag uitgebreid met zeep en shampoo. d. Met biologisch afbreekbare zeep.

7. Waarvoor gebruik je drinkwater? a. Om af te wassen. b. Enkel om te drinken. c. Om spelletjes te spelen. d.Niet,enkelwateruitflessen.

8. Hoe hou je eten en drinken koel? a. Bij de boer in de koelkast. b. Via een stroomgroep. c. In een put in de grond. d. In de koelkast op gas.

9. Hoe verlicht je de leiderstent? a. Met de stroomgroep. b. Met theelichtjes. c. Met gaslampjes. d. Met maanlicht.

10. Hoe ga je winkelen? a.Metdefietsnaardeboer. b. Collivery levert. c. Elke dag meermaals naar de hypermarkt. d. Te voet naar de winkel in het dorp.

30: Zware ecologische voet17

Wet en regelsVuur maken mag niet zomaar. Zowel in Vlaande-ren als in Wallonië mag je binnen een straal van 25 meter van een bos of gebouwen geen vuur maken. • SommigeVlaamsegemeenteshebbenhun

eigen (strengere) wetgeving over vuur maken. Maak daarom goede afspraken met de eige-naar van het terrein. • InWalloniëhebjesowiesotoelatingnodigvan

de eigenaar van de grond. • IndeOostkantonsheeftelkegemeenteeen

eigen kampreglement. • Alleinformatieoverkampvurenopopkamp.be

Basisregels • Zelfvuurmakenkanpasvanaf jonggivers. •Speel nooit met vuur en laat het niet toe bij

anderen.• Gebruiknooit ontvlambare producten bij het

vuur maken.• Draaggeen synthetische kledij in de buurt vaneenvuur.Vooralfleeceisgevaarlijkomdathet smelt en zo in de huid kleeft.• Zetaltijd een emmer water en een emmer

zand naast je vuur. Zo heb blusmateriaal bij de hand.•Doof het vuur volledig voor je het achterlaat.

Een vuur is pas gedoofd als je de kolen met de hand kan vasthouden.

Soorten vurenEr bestaan veel verschillende kookvuren. Elke scoutsgroep heeft zo zijn eigen tradities en gebruiken. Toch loont het de moeite om uit te zoeken of een ander type kookvuur niet beter geschikt zou zijn. In het Buitenboek vind je een uitgebreide beschrijving van meer dan vijftien soorten vuren. Het Buitenboek is te koop in Hopper Winkel voor 20 euro.

Brandhout• Verbrandenkelonbehandeld droog hout.

Zeker geen afval of geschilderd hout.• Erisergweinigverschilindehoeveelheid

warmte die je uit verschillende boomsoorten haalt. In het algemeen haal je meer energie uit dikkere stukken die je klieft dan uit (dunne) takken.•Gebruik dood en droog hout. Vochtig hout

brandt slecht, geeft veel rook en geeft véél minder warmte.• Hoejongerhethout,hoevochtiger.• Ideaalgezienlaatjebrandhouttweejaar

drogen onder een afdak. Uiteraard is dat niet mogelijk op kamp, maar al je hout droog bewaren en dikkere blokken eerst klieven, helpt al veel.

Do’s en don’ts bij tafelvuren•Maaktafelvurenop de hoogte van de kleinste

gebruikers. Die moeten de inhoud van de pot kunnen zien zonder opstapje. •Maakmetgraszoden twee wanden aan je

vuur. Zo krijg je een windtunneltje. Stapel de graszoden, zet ze vast met takjes en werk ze af met een dikke laag modder die je laat drogen voor je het vuur gebruikt. • Bouwhettafelvuurmetdeopening naar de

windrichting.

(Eco)Logisch koken voor beginners

Niets zo typisch scouting als zelf koken op een houtvuur. Maar hoe doe je dat met minder energie, brandstof en moeite?

TeKST: Ondernemende Olifant (Wouter Van Espen) | FoTo: Wouter Van Espen | technieken@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploegtechnieken

18

• Eenkribbevuur is de veiligste variant van een tafelvuur. Op de warmste plek is het zand im-mers het dikst en zal het sjorhout niet zomaar doorbranden. • Bevestigderoosters stevig. Zorg dat ze niet

kunnen kantelen. • Zorgdatdesjorringen stevig zijn en buiten

het bereik van het vuur liggen. Polypropyleen sjortouw smelt al op 60 graden.• Voorzie droge! handdoeken of speciale hand-

schoenen om warme potten en pannen vast te pakken.• Laatdegrootste potten niet dragen door de

jongste leden. Zware potten draag je beter met twee personen.•Smeer ketels vooraf in met groene zeep.

Zo kan je ze op het einde van het kamp gemakkelijk schoonschuren met zand en gras. Tussendoor moet je de roetlaag aan de buitenkant niet afwassen. De roetlaag geleidt de warmte goed en zorgt ervoor dat de pot sneller opwarmt.

Meer met minder• Belangrijksteregelvan(eco)logischerkoken:

gebruik een deksel. Hierdoor bespaar je minstens de helft energie.•Gebruik de meest geschikte pot voor wat je

moet klaarmaken. Beter een lage maar brede pot dan andersom. Zo is er meer oppervlakte die de warmte van het vuur kan doorgeven.•Gebruik juist genoeg water: zet groenten en

aardappelen net onder water.• Zorgdatdewarmtezoweinigmogelijkver-

loren gaat. Zet meerdere potten tegelijk op het vuur. En maak zo het afwaswater al warm zonder langer te moeten stoken.• Eenvandebestemanierenomdewarmteniet

te laten ontsnappen is stoken in een vat en gaten voorzien op maat van de potten.

Meer van datFoto’s en illustraties van duurzame(re) vuren en meer tips over (eco)logisch koken vind je op www.facebook.com/ploegtechnieken Je kan ook een vorming van Ploeg Technieken over Vuren en Woudloperij aanvragen voor je leiding en jins via scoutsengidsenvlaanderen.be/technieken

19

Goed voor het milieu en de portemonnee

Slechts één op vier groepsleid(st)ers vindt dat zijn of haar groep voldoende doet voor het milieu. Toch kan je met kleine, goedkope ingrepen je lokaal veel milieuvriendelijker maken. En tegelijkertijd geld besparen. Aan de slag dus.

VerwarmingOeps, de verwarming niet uitgezet. Als je cen-trale verwarming met thermostaat hebt, kan je die zo instellen dat de verwarming automatisch uitvalt na bijvoorbeeld een uur. Dat is alvast een zorg minder na een vermoeiende activiteit met de leden.Per uur dat je een deur laat openstaan, daalt de temperatuur met enkele graden. Zorg dus voor deurpompen met haakje. Zo kan je deur ook openzetten als dat wél nodig is.

ElektriciteitHet verbruik van een scoutsgroep ligt sowie-so veel hoger ’s avonds en in het weekend, waardoor de investering in een tweevoudige meter zeker te merken zal zijn op de elektri-citeitsfactuur. Op www.mijnenergie.be kan je elektriciteitsleveranciers vergelijken en een prijssimulatie doen. Veranderen van leveran-cier is snel geregeld en kan ook een mooie besparing opleveren. Als je echt de beste leerling van de klas wil zijn, kies dan ineens voor groene stroom.

SanitairElke keer dat je het toilet doorspoelt, vult de spoelbak zich met tien liter water en zoveel heb je zeker niet altijd nodig. Installeer spaarknop-penoflegeenbaksteenofeenvollewaterflesinde spoelbak. Die vult zich dan niet meer volledig en je verbruikt veel minder water.Een kraan die tien druppels water per minuut lekt, druppelt per jaar zo’n twintig badkuipen vol. Een lek snel repareren is de boodschap. Of draai gewoon elke keer het toevoerkraantje dicht.

TeKST: Peter Wauters & Pieter Nuytinck, ploeg Lokalen | iLLuSTRAToR: Sarah Wouters | lokalen@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/jeugdlokalen

20

LichtHet is een fabeltje dat je tl-lampen beter een half uur aanlaat dan even aan en uit te zetten. Wist je trouwens dat er verschillende soorten tl-lampen zijn met een verschillend verbruik? Kijk na welke lampen in je lokaal hangen. Investeren in de zuinige T5-lampen, kan je groep veel geld besparen. Gebruikjealtl-lampen?Kijkjelichtbakdaneensna.Meestalzittendaar twee lampen in. Vaak geeft één lamp al voldoende licht en kan je de andere er gewoon uithalen. Als de armaturen oud zijn, kan je die beterookineensvervangendoorexemplarenmetspiegelreflexrooster.Diezorgenvoorefficiëntereverlichtingenvragenookeenlager wattage lampen. Twee keer winst!

Meer info• Zoekophttp://vibe.be/downloadsnaardefichesdiespecifiekvoorjeugdbewegingenzijngemaakt.Deficheoververfofbuitenaanleggelezen?Ofhetstappenplan voor een ecologische nieuwbouw op scoutsmaat gevonden?

• Opwww.energiesnoeiers.net vind je een energiesnoeier die jouw lokaal komt bekijken en tips geeft om energie te besparen.

•www.milieukoopwijzer.be geeft je milieu-informatie over zeven verschillende productgroepen: drank en dranktoestellen, papierwaren, kantoormateriaal, maaltijden en tussendoortjes, schoonmaakproduc-ten, duurzaam watergebruik en verlichting. En je vindt er een overzicht van leveranciers uit de buurt.

• Opwww.energiesparen.be/subsidies vind je mis-schien de nodige potten met geld om je lokaal te isoleren.

KeukenDe klassieke – verdorie, de cola is bevroren - koelkast met defecte ther-mostaat trek je best ineens uit de stekker. Als het om een oud model gaat, verbruikt zo’n koelkast jaarlijks meer dan vijfhonderd euro. En dat terwijl een zuinig, recent model amper 15 euro per jaar aan elektriciteit kost en de cola niet doet bevriezen. Opletten dus als een vriendelijke ouder een oude koel-kast voor je lokaal komt aanbieden.

TeKST: Peter Wauters & Pieter Nuytinck, ploeg Lokalen | iLLuSTRAToR: Sarah Wouters | lokalen@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/jeugdlokalen

Geritsel in het struikgewas

Knetterende takjesGesnurk in de tentEen zachte bons van een tak die doorzakt door ’t vuur.Gemoedelijk gebabbel, geneurie, ’t fluisteren van een spannend verhaal.Een lach.Luisteren naar het samenzijn.

Enthousiast fluitende vogels bij ’t krieken van de dag’t klateren van de beek.Wegstuivende voetstappen bij de aftrap van het bosspelVrolijk gezang.

Uitleven en verstillenmeegaan met het ritme van de natuur.

Stilte op kamp, oorverdovend mooi

TeKST: Trees Vandenbulcke | FoTo: Joke Wouters | overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.be

22

Een kampdans, meezingen met de radio, … Het is deel van het kamp en we houden er

blijvend goede herinneringen aan over. Maar alles met mate. Laat de festivalgrote

boxen thuis. Uit respect voor de dieren in hun holen en de lokale bewoners in hun nest.

Want respect, dat krijg je terug!

23

SCOUTSWERELDINDE

Tijger eet koe (Thailand)Gaineencirkelstaanenneem

elkaarshandenvast. Zo vorm

je een stal. Eén speler staat in het midden van

de ‘stal’ en speelt de koe. Een andere speler staat bui-ten de cirkel en is de tijger. A

ls iemand van de cirkel

roept: “Vang de koe!” moet de tijger proberen in de

stal te geraken en de koe vangen. Als dat gelukt is,

moeten tw

ee andere kinderen tijger en koe zijn.

Eliminatie (A

ustralië)Iem

and klopt een bal met een

hand op de grond. Als de bal

iemand raakt tussen zijn knie-

en en tenen is hij uit. Zo moet

je proberen de bal te raken zonder zelf uit te vallen.

5

A

B

Wil jij eens m

et je kapoenen, welpen of kabouters

de grens over? Met een zak vol energie en fantasie

dewijdew

ereldintrekken?Gadanopkam

pnaarC

hakamaka!

Met de brochure O

p kamp naar C

hakamaka w

il-len w

e jullie inspireren. Het is een kant-en-klaar

kampboekje m

aar je kan er nog naar hartenlust aan veranderen: Te koop in H

opper Winkel voor 3 euro.

Meer info: internationaal@

scoutsengidsenvlaanderen.be - w

ww

.scoutsengidsenvlaanderen.be/internationaal

C

2

3

4

1

Krak?B

oem! juli gaat internationaal.

Zoek zelf je weg naar C

hakamaka. En m

aak onderw

eg kennis met spelletjes uit de w

ereld.

Zeehonden spottenZeeland en de Delta is ook dit jaar weer de voornaamste bestemming voor veel zeescou-tinggroepen. En daar valt heel wat natuur te be-wonderen. De oosterschelde bijvoorbeeld is het grootste nationaal park van Nederland. De wind en de stroming - waar ook wij al varend gebruik van maken - zorgen voor een grote variatie aan planten en dieren.

Met een roei- of zeilboot stoor je de dieren niet. Integendeel: ze komen soms zelfs nieuwsgierig een kijkje nemen. De kans is zelfs groot dat je tussen Wemeldinge en Zierikzee zeehonden en bruinvissen tegenkomt. Verwar die laatsten vooralnietmetdolfijnen.Bruinvissenspringenzelden op uit het water. Ze zullen vaak ook niet meer dan hun rugvin laten zien.

Het verschil in getijden is achterin de Ooster-schelde veel hoger dan aan de monding. Midden vorige eeuw heeft men de Oosterscheldearm aan landszijde namelijk ingedijkt. Het water “hoopt” daardoor op aan de dichtgemaakte uiteinden. Daardoor is er bijvoorbeeld in de Krabbenkreek aan Sint-Annaland zo’n groot hoogteverschil.Getijdengoednakijkendusvoorje vertrekt (al doet uiteraard elke zeescout dat). Want tegen de sterke stroming invaren is geen pretje. Zeehonden hebben daar blijkbaar minder last van. Ze halen tot wel negentien knopen in het water.

De tropenEen ander mooi gebied is de Biesbosch in Noord-Brabant. Ook wel eens ‘de plek waar de mug is uitgevonden’ genoemd. Je kan er, ondanks een hoge concentratie aan die verve-lende beestjes, prachtige tochten maken. Een boswandeling maakt elke scout wel al eens. Een bosvaartocht, dat is ons privilege. De Biesbosch heeft een doolhof van kleine roei-erskreekjes. Een open zeescoutingboot kan er nog net langs. Dit bos is uniek in zijn soort. Het is namelijk één van de enige zoetwatergebieden waar eb en vloed een uitwerking op hebben. Eenmaal tussen de kreken, wilgenbossen en op het glasheldere water, waan je je in de tropen.

EcosysteemBeide nationale parken zijn van groot belang voor het ecosysteem van de Delta. Ze herbergen zeldzameplanten-endiersoorten.Leavenotrace is dus ook hier belangrijk. Daarnaast zijn de parken ook voor de mens van groot belang. Het ene is vooral gekend van de mosselen en de visvangst, het ander voorziet een groot deel van Nederland van drinkwater.

Ploeg Zeescouting wenst alle groepen een fantastisch kamp en een behouden vaart.

Dichtbij

Wie de schoonheid van de natuur ervaart, is gevoeliger voor natuurbehoud. En waar kom je meer in contact met de natuur dan op een zeescoutingkamp?

TeKST en FoTo’S: Vincent Schoenaers | zeescouting@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploegzeescouting

25

Leave the world a little better than you found it

Als scouts en gids proberen we bewust om te gaan met de natuur. Maar dat buitenlandse kamp is toch echt wel dé ideale afsluiter van een giver - of jinjaar. Hoe valt zo’n verre verplaatsing naar het buitenland te rijmen met een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk?

TeKST: Nisse Van Dessel, Stijn Cuypers, Liesbet Huybrechts | FoTo: Shannon Versyp | internationaal@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/internationaal.scoutsengidsenvlaanderen

Met de ecologische voetafdruk kan je de impact berekenen die jouw manier van leven heeft op ons leefmilieu. Vlees- consumptie, slecht geïsoleerde lokalen en exotischehapjesjagenjevoetafdrukflinkde hoogte in. Helemaal uit den boze zijn (vlieg)reizen.

Ploeg Internationaal daagt jullie uit om tijdens je buitenlandse kamp zo bewust mogelijk om te springen met het milieu. Zo maak je die verre verplaatsing mis-schien toch nog goed? Misschien lukt het je zelfs om je voetafdruk zo te verkleinen dat je onder het gemiddelde zit van het land waar jullie verblijven.

26

Eet een dag alleen maar lokaal gekweekt voedsel. Dat kan je vaak zien

op de verpakking. Nog beter is het om bij de lokale boer te kopen.

Probeer minstens zes dagen geen gemotoriseerde voertuigen te gebruiken.

Probeer minstens twee dagen op rij geen restafval te creëren.

Let op: Zoek uit hoe je recycleert in het land waar jullie verblijven.

Probeer geen levend hout of staand dood hout te gebruiken. Staande

dode bomen zijn immers erg belangrijk voor het ecosysteem.

Geraak je op je bestemming met het openbaar vervoer of misschien

zelfs met de go-cart? Kies bewust je vervoersmiddel naar je bestemming.

Koop nooit flessenwater, maar gebruik drinkbussen. Zuiver het water

als dat nodig is.

Wassen met biologisch afbreekbare zeep en shampoo. Zeker in rivieren

is dit een must.

Neem koude douches in plaats van warme.

Beperk het afval dat jullie meenemen: kom je met de hele groep het hele

kamp toe met één tube tandpasta en één bus shampoo?

Eet minstens om de vier dagen met z’n allen vegetarisch.

Gebruik, eens ter plaatse, enkel nog openbaar vervoer. Of wandel natuurlijk!

Hou maximaal één keer kampvuur en hou het ook dan zo klein mogelijk.

Gezelliger én ecologischer.

Laad nooit een gsm op, elke dag mag er slechts ééntje aan staan.

Ga voor een dag zonder elektriciteit.

Wijk op tocht niet van de paden af.

Baden Powell zei het al: ‘Leave the world a little better than you found it’.

Probeer minstens één keer het verschil te maken. Doe iets ecologisch voor

jullie gastland.

Gaan jullie toch met het vliegtuig of de auto? Doe iets terug voor de natuur.

Compenseer de schade die jullie aanrichten door een boom te planten,

natuurpunt een dagje te helpen, of een andere milieuorganisatie te steunen.

Gooi geen eten weg, zelfs geen restjes. Gebruik ze de volgende dag.

...

Vink aan welke uitdagingen jullie aangaan, probeer minstens voor de

helft te gaan. Uiteraard kan je in samenspraak met je leden de lijst

aanpassen zoveel je wil: strenger, extra doelen. Veel succes.

Laatonsopfb.com/internationaal.scoutsengidsenvlaanderen weten aan hoeveel van deze uitdagingen jullie je hebben kunnen houden. Hebben jullie zelf nog tips voor een ecologisch buitenlands kamp? Deel ze!

27

Met de groep• Drukmeteenvoudigeingrependekampprijs:

beperk de vervoerskosten, plan geen (dure) uitstappen,…Wiljewetenhoeveelanderegroepen vragen voor een kamp? Zoek op scoutsengidenvlaanderen.be op Quanta Costa en je vindt een overzicht van de gemiddelde kampprijs

• Oudersdiehetfinancieelmoeilijkhebben,kan je voorstellen om in schijven te betalen. Zo kunnen ze de kost spreiden en moeten ze op het einde van het jaar niet plots een groot bedrag ophoesten.

•Bouw een uitleendienst voor kampmateriaal uit of zorg zelf voor gamellen en bestek voor al je leden (een eenmalige uitgave waar je jarenlang plezier van hebt), ...

Fonds op maatHeb je nog extra steun nodig? Dan is er Fonds op maat. Hiermee kan je met een eenvoudig aan-vraagformulierfinanciëletussenkomstvragenaanScoutsenGidsenVlaanderen.Jevindthetformulier op

SCouTSenGiDSenVLAAnDeRen.Be op maat

Voorwaarden• Alleendegroepkaneenaanvraagdoen,niet

de ouders.

• Eenaanvraagisalleenmogelijkvoorindividu-ele leden, niet voor de hele groep.

• Omdatwesolidariteitbelangrijkvinden,moetje ook als groep (eventueel samen met de oudervereniging,…)eenduitinhetzakjedoen.De richtlijn is: een derde voor de leden, een derde voor de groep, een derde van Fonds op maat.

Je kan ook voor andere jaarlijkse kosten (week-end- en kampprijs, kosten voor bepaalde activi-teiten,…)eenberoepdoenopFondsopMaat.

MeerMeer tips om de kostprijs van een scoutsjaar te drukken, vind je in de vernieuwde brochure Scouting op Maat, op

SCouTSenGiDSenVLAAnDeRen.Be op maat

Vragen? BelnaarScoutsenGidsenVlaanderen 03 231 16 20 (vraag naar Hans) of mail naar diversiteit@scoutsengidsenvlaanderen.be.

Iedereen mee op kamp

Het scoutskamp is het hoogtepunt van ons scoutsjaar. Maar kan iedereen van je groep wel mee? Voor sommige gezinnen is de kampprijs een (te) grote hap uit hun budget. omdat geld geen drempel mag zijn, bedacht Scouts en Gidsen Vlaanderen een aantal oplossingen

TeKST: Geert Deweerdt en Katrien Ceulemans | FoTo: Mats Van Mieghem | diversiteit@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploegdiversiteit

28

KnooppuntenEen leuke dagtocht uitstippelen of een vei-lige weg naar je kampterrein zoeken kan aan de hand van knooppunten. Die bestaan zowelvoorwandelaarsalsvoorfietsers.De knooppunten voeren je langs rustige wegen zonder veel verkeer. Omdat je niet de hele tijd op auto’s hoeft te letten, kan je eens te meer genieten van de natuur om je heen. Je hoeft ook niet te knoeien met kaarten. Schrijf de opeenvolgende knoop-punten op en steek ze in je broekzak. Of plak de opeenvolgende knooppunten op de buisvanjefiets.Zelfsderegenkanjenietmeer tegenhouden.

Hou het veiligEen ongeval schuilt in een klein hoekje. Enkele musts om veilig de baan op te gaan:

> Draagaltijdeenfluovestje,ookbijgoedezichtbaarheid.

> Loopophetvoetpad.Alsergeenvoetpadis, loop dan achter elkaar, helemaal links.

> Als je links op de rijbaan loopt en het is donker of de zichtbaarheid is slecht: draag vooraan rechts een rood licht en achteraan rechts een wit licht.

Meer tips over veilig op tocht vind je op veiligopstap.be of in de Speel op Veilig (te downloaden op scoutsengidsenvlaanderen.be of gratis af te halen in Hopper Winkel).

De maximale afstand Te voetkapoenen: 5 kmkabouters/(zee)welpen: 6-10 kmJonggidsen/jongverkenners/scheepsmak-kers: 15-20 kmgidsen/(zee)verkenners: 20-30 km

Met de fietsJonggidsen/jongverkenners/scheepsmak-kers: 30-40 kmgidsen/(zee)verkenners en jins/loodsen: 65-75 kmJins/loodsen: 80-100 kmVerminder de maximale afstanden als je een meerdaagse tocht organiseert.

Verlost van de leiding

Gidsen en verkenners die al fietsend het halve land doorkruisen op weg naar een fantastisch kamp, kapoenen die voor de eerste keer een dagtocht stappen. Tocht is een essentieel onderdeel van op kamp gaan. Maar wat vinden onze leden er zelf van? En hoe lang mag zo’n tocht eigenlijk zijn?

TeKST: Mieke Heymans | FoTo: Jeroen Broeckx | overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.beLore, Hanne en Emilie

gidsen bij Scouts Boutersem

“Als we op kamp op tweedaagse

gaan, dan ervaren we voor een tijdje

vrijheid. We zijn even verlost van onze

leiding en kunnen dan dingen doen die nor-

maal niet mogen, zoals snoep kopen of

lachen met de leiding.”“Ons leukste spelletje onderweg? We hebben eens een

bus slagroom gekocht en zijn daar-na begonnen met slagroom op elkaar te smijten!”

“Het leukste was toen

we jonggidsen waren en de

jongverkenners onze zakken de hele

weg terug naar de kampplaats

hebben gedragen!”

29

Duurzaamheid troef

Scouting zou een pak saaier worden zonder grote bossen, zandwegeltjes, propere rivieren en al die planten en dieren. Redenen genoeg om ook als scoutsgroep zorg te dragen voor het milieu.

TeKST: Maxime Eeraerts | FoTo: jonathan De Maeyer | overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.be

Een veggiedagEet op kamp of weekend minstens een dag per week vegetarisch. Zo lever je een belangrijke en vaak onderschatte bijdrage tegen klimaatverandering, ontbossing, waterschaarste en dierenleed. Vis en vlees eten heeft namelijk een grote impact op de wereldwijde degradatie van onze planeet. Met een veggiedag hou je geen pleidooi voor een vegetarisch dieet. Je maakt er mensen vooral mee bewust en hopelijk beslissen ze dan zelf om af en toe wat minder vlees te eten.

LokaalKies vooral voor lokaal, biologisch ge-teelde seizoensgroenten en –fruit. Eet op kamp vooral seizoensgroenten en -fruit die lokaal geteeld zijn. Of haal als geldactivi-teit groenten en fruit van het moment bij de lokale boer, deel ze op in pakketten en verkoop ze van deur tot deur.

Een houten tandenborstelMoedig het gebruik van houten tandenbor-stels aan. Of geef er één als kampcadeau, in de houten steel kan je iets graveren. Hierdoor verklein je onze gigantische afvalberg weer een beetje. Hout is namelijk biologisch afbreekbaar, plastic tandenbor-stels zijn dat niet, zelfs bioplastics niet. Plastic tandenborstels komen na gebruik in de klassieke restafvalverbrandingsoven terecht of nog erger in onze zeeën en oceanen.

RestjesdagLasookafentoeeenrestjesdagin. Jaarlijks gooit elke Vlaming zes kilo perfect eetbaar voedsel in de vuilbak. Wereldwijd gaat een derde van al het voed-selverloren.Laatdepatrouillesoriginelecombinaties bedenken met de restjes. Het lekkerste en origineelste gerecht wint een extra dessertje. Etensresten verwerken is een nobele zaak, maar respecteer altijd de basisregels van de voedselhygiëne. Anders riskeer je een voedselvergiftiging. Meer info op opkamp.be -zoek op voedselveiligheid onder regelge-ving.

30

AfvalarmGroentenenfruitkoopjeversenbijvoor-keur los of in herbruikbare kratten. Vraag je leden en leiding om een drinkbus en brooddoos mee te nemen als jullie gaan picknicken. Of vraag bij de kampbakker of hij jullie broodzakken wil hergebruiken. Niet alleen goed voor het milieu, ook voor de kampportemonnee dus. Verpakking is onvermijdelijk in onze samenleving, geef de voorkeur aan glas en papier tegenover PMD. Slechts twintig procent van de PET-flessenwordteffectiefgerecycleerd.Jaar-lijkse gaat veertig procent van de metalen in blikjes en drankkarton verloren.

Eet geen tonijnTonijn zit namelijk in hetzelfde schuitje als de ijsbeer, de panda en vele fascine-rende vlinders. Tonijn wordt overbevist en bepaalde soorten zijn zelfs met uitsterven bedreigd. Met elke hap tonijn zorg je er dus mee voor dat de verschillende tonijnsoor-ten verder uitsterven.

31

Bikke Bikke Bik kost 3,30 euro in Hopper Winkel.•Hoeveeleeteenwelp?Hoestelikeenmenusamen?Wat is lactose-intolerantie? En wat kan je wel of niet koken voor iemand die halal of koosjer eet? Je vindt in Bikke Bikke Bik een antwoord op al je vragen.

•Jeleesterookallesovervoedselveiligheid,hygiëneenmateriaal. Hoe lang mag je iets bewaren en op welke temperatuur? Hoe pak je het in de winkel het best aan? Wat is het ideale kookmateriaal, met afvinklijst!?

•Ookduurzaamheidenecologiekomenaanbod.Jeleest er onder andere hoe je afvalarm kan koken of welke meerwaarde streek- of seizoensproducten bieden.

•Totslotvolgenertweeënvijftigbladzijdenre-cepten. Eenvoudig te maken voor grote groepen. Allemaal evenwichtig en gezond. Van wortelsoep, chili con carne tot Provençaalse saus, risotto en gebakken aardappelen. Maar ook klassiekers als tiramisu, spaghetti bolognaise en kip met appelmoes.

Alvast veel succes ermee! En laat het smaken.

Bikke bikke bikEen held in de keuken, een kampioen in de foerage. Als je nog aan jezelf twijfelde, neem dan de brochure Bikke Bikke Bik bij de hand en je wordt beter dan Sergio Herman, piet Huysentruyt of Jeroen Meus samen.

TeKST: Janina Maes | overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.be

in deze rubriek lichten we telkens een publicatie van Scouts en

Gidsen Vlaanderen door. nuttige info,

praktische tips, trucs, huis-, tuin- en

keukenmiddeltjes om het spel van scou-

ting makkelijker en leuker te maken.

Je vindt ze allemaal in het virtueel boekenrek van scoutsengid-

senvlaanderen.be

Meer?•Koken op Kamp. Heerlijke boek met goedkope en originele gerechten voor grote groepen. GeschrevendoorToon&Timo,tweeoud–scouts.Zegevenjenaastreceptenooknuttigetips. Te koop bij Hopper winkel voor 12,50 euro.

•www.opkamp.be onder regelgeving. Handige weetjes en tips over o.a. energiezuinig kampvuur, creatief met etensresten of ‘Hoe vermijd ik zoveel mogelijk afval’.

• Allesovervoedselveiligheidopopkamp.be – zoek op voedselveiligheid onder regelgeving

•www.kokenopkamp.be Ultieme gids voor kampkoks, met heel wat recepten en handige weetjes.

32

Kempekuren, 24-26 april

Janne Verhoeven (jin bij Gidsen Sint-Godelieve, Turnhout): “Ik vond Kempekuren geweldig! De spelletjes zaten bangelijk goed in elkaar en het was leuk om te zien hoe iedereen zo geniet van heel het scoutsgebeuren. Het leukste was natuurlijk de fuif en het praatcafé. Zeker iets om naar uit te kijken vanaf dat je kapoen bent.”

Objectief Radio-Actief, 24-26 april

Van Elien Sprengers (kapoenenleidster bij Scouts Sint-Joris, Landen): “Toffe massaspelen, leerrijke werkwinkels, nieuwe scoutsvrienden, toffe sfeer en alles af-gerond met een vet feestje. Kortom, Objectief was een supertof weekend. Afwezigen hadden ongelijk.”

Ik was erbij

Zeescoutingcongres, 13-15 maart

Justine Vanneste (Zeescouts Jan-Bart uit Harelbeke, voor het eerst mee op zeescoutingcongres): “De werkwinkel totemisatie was het meest in-teressant maar grimeren het leukst. De groeps-spelen en de avondanimo waren de max.”

Laurens Van Delm (zeescouting Toxandria uit Turnhout): “Ik ben al vaak mee geweest, de sessie mo-toronderhoud was heel boeiend. En het is ook leuk om met zeescouts uit andere groepen in contact te komen.”

Wist je dat:

• hetpapiervan

O&W100%gere

cycleerd

en chloorvrij is?

• jeO&Wgedrukt

wordtmetmilieu

vrien-

delijke inkt?

• defolierondje

O&Wvanzetme

el

gemaakt is? Je mag hem bij de

GFT-afvalgooien

.Zowordthijme

e

gecomposteerd. Je mag de folie ook

op je composthoop gooien. maar dan

duurt het iets langer voor hij compost

wordt.

•weeenheleb

ergpapierbespa

rendoor

maar één O&W per gezin te versturen?

•we1700kgho

uten37.500lite

rwater

besparen door gerecycleerd papier te

gebruiken?

33

Hetwerdeindelijkwatkoeler.Langeschaduwen,oranje gloed. Het moment kwam spontaan. De kabouterleiding daagde de welpenleiding uit. Dancebattle? ”Awoe”, riepen de welpen. ”Jullie durven niet”, riepen de kabouters. Zo begon het.

LeiderGussprongsnelinzijnskinnyjeans.LeidsterLottetrokeendansjurkaan.Deledenvolgden hun voorbeeld en trokken hun mooiste kleren aan. De grootste mond als eerste, zij het met een klein hartje, sprong in de kring met een dans-pasje. Aanmoedigingen en gejoel. Het zelfver-trouwen groeide. Nog een trucje uit de mouw schudden. Meer aanmoedigingen. Om de beurt sprong iemand in de kring. Verlegen kinderen deden een bescheiden kunstje, van koprol tot Macarena,vanmoonwalktotsalto.Leidingmoe-digde de leden aan om hun grenzen te verken-nen. Je voelde de trots boven de groep uitstijgen. De euforie kende een apotheose in de slotminu-ten toen iedereen samen wild uit de bol ging.

Getimedhebikhetniet;maarhetgeheelduur-de makkelijk anderhalf uur. Het had alles in zich: spontaniteit, hilariteit en een explosie van enthousiasme bij de voorafgaande verkleed-party. Maar ook: ruimte voor elk kind om het beste van zichzelf te laten zien, groeiende trots bij elk kind, leiding en leden die zorg dragen voor elkaar.

Ik gun jullie het hele kamp de volheid die in deze spontane activiteit zat. Je ziet de leden graag. Smijt je er dan ook helemaal voor! Gebruikjeexpressie,jecreativiteit,jeernstofeender welk talent en zet het ten volle in. En vooral: draag zorg voor elkaar. Ze kijken naarjeop;hetmooistewatjezekanmeege-ven, is dat ze zorg dragen voor elkaar vanzelf-sprekend vinden.

vc@scoutsengidsenvlaanderen.be

Missie: Wij zijn scouts en gidsen, meisjes en jongens, elk met een eigen verhaal. iedereen kan erbij. We gaan samen op verkenning en durven tuimelen in het leven. De natuur is onze troef. We geloven in onszelf, in elkaar en in iets meer. We spelen een spel dat niet luchtledig is, in vrije tijd die niet vrijblijvend is. Met groot plezier en kleine daden komen we op voor onze omgeving en voor een kleurrijk Vlaanderen. Zo dromen we luidop van gelukkige mensen in een rechtvaardige wereld.

Lidgeld 2014-2015: 32 euro

Over & Weer is een tijdschrift voor leiding en jins die lid zijn van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Sinds juli 2014 krijg je nog één o&W per gezin. Wil je een extra Over & Weer? Bel dan tussen 9 en 17 uur naar het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen: 03 231 16 20 of mail naar secretariaat@scoutsengidsenvlaanderen.be

Adreswijzigingen geef je door aan de persoon die zich in jouw groep met de administratie bezighoudt (‘de verantwoordelijke groepsadministratie’). Het heeft geen zin om adreswijzigingen door te geven aan het nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Al wat wij nationaal aanpassen, wordt vroeg of laat overschreven met informatie uit de groepen.

ook als je geen lid bent van Scouts en Gidsen Vlaanderen, kan je een abonnement nemen op over & Weer voor 8 euro voor zes nummers. Bel daarvoor naar Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen, 03 231 16 20. De betaling van het abonnement wordt per factuur geregeld.

De persoonsgegevens van alle aangesloten leden werden opgenomen in het ledenbestand van Scouts en Gidsen Vlaanderen, conform de bepalingen van de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Ze zullen alleen gebruikt worden om je op de hoogte te houden van de activiteiten van de organisatie. Je hebt bovendien het recht jaarlijks je persoonlijke gegevens op te vragen en te laten verbeteren wat eventueel fout is. Meer informatie kan je verkrijgen bij het nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen.

Schenkingen aan Scouts en Gidsen Vlaanderen kunnen steeds gestort worden op rekeningnummer (Be 55) 409-6504141-44 BiC KReDBeBB. Giften van minimum 40 euro zijn aftrekbaar van uw belastbaar inkomen.

Papier: over & Weer wordt gedrukt op Cocoon Silk, honderd procent gerecycleerd en chloorvrij. onze drukker ge-bruikt zo ecologisch mogelijke producten en procedures zodat we dit blad zo milieuvriendelijk als kan produceren.

Hoofdredactie: Mieke Heymans Eindredactie: Sabine De Schutter V.U.: Christophe Lambrechts, Lange Kievitstraat 74, 2018 AntwerpenTaalcorrectie: Tine Lassuyt, eline Vander meiren, Alexandre BazelaireOpmaak: volta | vormgeving Drukkerij: Druk in de WeerFoto kaft: Roel Velkeneers

Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen Nationaal SecretariaatLange Kievitstraat 74 | 2018 AntwerpenTel. 03 231 16 20 | Fax 03 232 63 92info@scoutsengidsenvlaanderen.be

Werkten mee aan dit nummer: Michael Van Craen, Wencke de Wolf, Kevin De Wael, eva Bens, Wouter Van espen, Trees Vandenbulcke, Laura Van den Brande, Quinten Quartier, els Van Hove, Christophe Lambrechts, Hans Van Kerckhove, Maarten Michels, Peter Wauters, Pieter nuytinck, Linde Maes, Willemien Anaf, Maxime eeraerts, Wim Dioos, Lucas Vandeneede, Brecht Vanderstraeten, Janina Maes, Geert Deweerdt, nisse Van Dessel, Liesbeth Cuypers, Stijn Cuypers, Vincent Schoenaers, Tine Smits, Lara Alboort, Marijntje Broeckx, Marieke Van Broeckhoven, Laura Goedertier en Katrien Ceulemans

ZET IN op

DUURZAAMHEID

FAIR WEAR

HERGEBRuIK REGENWATER

BIo-KAToEN

FAIR TRADE

HouT MET FSC-LABEL

BIo-AFBREEKBAAR

GRoENE STRooM

LoKALE pRoDuCTENMINDER TRANSpoRT

WARM WATER DooR DE ZoN

AFVAL SoRTEREN

www.hopper.be

Elke Over & Weer laat een scouts- en gidsengroep het achterste van zijn tong zien. Zelf invullen? overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.be

Deze pagina is van?

Wie vult dit in?

Hoeveel leden en leid(st)ers telt jullie groep?

Van wanneer is de groep?

Bijnamen?

De gekste totem in je groep?

Welke activiteit maakt jullie groep uniek?

Het stiekemste kusplekje in/rond de lokalen?

Het zotste kampthema ooit bedacht?

Wat zou je kiezen als je één ding zou mogen veranderen aan je groep?

Wat is de beste kampmaaltijd ooit klaargemaakt?

Wat is de domste traditie binnen jullie groep?

Waar zijn jullie niet zo trots op?

Wat wens je je groep toe tegen 2025?

De drie groepsleidsters: Laura , Elien en Nele.

Een heel erg mooi nieuw lokaal en heel erg veel leute!

Onze jongens hebben er een traditie van gemaakt

Verse hamburgers met frietjes. En carpaccio van

Meer tijd om leuke dingen te doen

“Teleflits, alles kits” met een teletijdmachine die maki genoemd Ons bosje.

We hebben ons oud lokaal de afgelopen zes jaar gebruikt als

Elk jaar organiseren we een Open Scouts Weekend,

De langste totem is Levenslustige Stekelstaartzwaluw, wat ook een

De Haegepoorters zijn opgericht in 1944 en herboren in 1967. 181 leden en 28 zalige leid(st)ers.

HP (bijnaam voor onze scouts), Kuiken (Sander), Miertje (Elizabeth),

KLEE

f HiE

r JE

GrO

EPSf

OTO

Scouts en Gidsen Haegepoorters uit Destelbergen

In 2017 vieren we dus ons vijftigjarig bestaan, hoera!

Meisjes-son (Michiel M.).

mooie tongtwister is. Met de adjectieven zijn we creatief: fleurig, intens, selectief, indolent.

afgekort OSW. De leiding sjort een hele week aan een kampvuurkring en eventueel iets speciaals, zoals de Vliegende Hollander uit Het Buitenboek. Tijdens het weekend zelf spelen ouders en leden een groot spel en ’s avonds eten we varken aan het spit.

werd. En Frituur Freddy, van iAAP tot iMAN, HP TV-idee, Sexpeditie Flobbinson, een EI als geen ander, De waas van turquoise.

met de leidingsgroep en minder tijd moeten steken in financiële acties en opruimdagen. Maar die zijn nu eenmaal nodig voor de bouw van ons nieuwe lokaal.

watermeloen gevolgd door gehaktballetjes met pasta (van Michiel en Kurts papa). Kuikens kan er ook wat van met heerlijke vijfde maaltijden en zijn beroemde cocktails.

om hun T-shirts uit te trekken op openstamfeestjes van andere scoutsgroepen. Onze scouts is dus op een feestje altijd herkenbaar door opmerkelijk veel bloot.

materiaalkot/dumpplaats. Het was waarschijnlijk het grootste materiaalkot van Gouw Gent, maar dus ook een heel erg groot stort. Gelukkig heeft het oude lokaal intussen plaats gemaakt voor onze nieuwbouw.