RAPPORT Fase 1 - Internationale Connectiviteit Zuidelijke Randstad (2014, Deltametropool))
Eusebius & de stad...voor de toekomst. Een visie die het stedelijk domein van de zuidelijke...
9
Lichtkamers Eusebius Met veel plezier presenteren we de verdere uitwerking van ‘Lichtkamers Eusebius’. Onze ambitie is om op subtiele wijze en met eenduidige ingrepen de Eusebius klaar te maken voor de toekomst. Een visie die het stedelijk domein van de zuidelijke binnenstad, de culturele ambities van Arnhem en de architectuur van de Eusebius verbindt. De stad Met de ‘nieuwe’ plaats van de markt en de continuering van het stedelijk weefsel door het nieuw te realiseren filmhuis, verandert de orientatie van de Eusebius. De Eusebius vormt zo een helder baken op de route tussen binnenstad en de Rijn. Aan de intiemere noordzijde gaat de uitnodigende plint een dialoog aan met de maat en schaal van de ‘oude stad’, terwijl de activering van het volledige zuidvenster van de Eusebius karakter geeft aan de noordwand van de markt. Culturele ambitie Belangrijk onderdeel van het plan is de ruimte die het schept voor kunst als communicatiemiddel tussen de Eusebius en haar omgeving. Door de transepten dag en nacht actief te programmeren, wordt er ruimte gegeven aan de culturele ambities van Arnhem op nationaal en internationaal niveau maar ook aan de rijkdom van lokaal talent. Bouwstijl en continuïteit Onze ingreep gaat een dialoog aan met de laatgotische bouwstijl van de Eusebius. Door de kenmerken in de gotiek te vertalen naar een hedendaagse ingreep, ontstaat een evenwichtig beeld. Het streven naar hoogte en licht, maar zeker ook ontwikkelingen op het gebied van glas en kleur ten tijde van de gotiek, zijn inspiratiebron geweest van dit concept. De synergie tussen de nieuwe toegangen en het historische bouwwerk, laat onverlet dat de hedendaagse ingreep duidelijk afleesbaar is.
Transcript of Eusebius & de stad...voor de toekomst. Een visie die het stedelijk domein van de zuidelijke...
Lichtkamers Eusebius
Met veel plezier presenteren we de verdere uitwerking van ‘Lichtkamers Eusebius’. Onze ambitie is om op subtiele wijze en met eenduidige ingrepen de Eusebius klaar te maken voor de toekomst.Een visie die het stedelijk domein van de zuidelijke binnenstad, de culturele ambities van Arnhem en de architectuur van de Eusebius verbindt.
De stadMet de ‘nieuwe’ plaats van de markt en de continuering van het stedelijk weefsel door het nieuw te realiseren filmhuis, verandert de orientatie van de Eusebius. De Eusebius vormt zo een helder baken op de route tussen binnenstad en de Rijn. Aan de intiemere noordzijde gaat de uitnodigende plint een dialoog aan met de maat en schaal van de ‘oude stad’, terwijl de activering van het volledige zuidvenster van de Eusebius karakter geeft aan de noordwand van de markt.
Culturele ambitieBelangrijk onderdeel van het plan is de ruimte die het schept voor kunst als communicatiemiddel tussen de Eusebius en haar omgeving. Door de transepten dag en nacht actief te programmeren, wordt er ruimte gegeven aan de culturele ambities van Arnhem op nationaal en internationaal niveau maar ook aan de rijkdom van lokaal talent.
Bouwstijl en continuïteitOnze ingreep gaat een dialoog aan met de laatgotische bouwstijl van de Eusebius. Door de kenmerken in de gotiek te vertalen naar een hedendaagse ingreep, ontstaat een evenwichtig beeld. Het streven naar hoogte en licht, maar zeker ook ontwikkelingen op het gebied van glas en kleur ten tijde van de gotiek, zijn inspiratiebron geweest van dit concept. De synergie tussen de nieuwe toegangen en het historische bouwwerk, laat onverlet dat de hedendaagse ingreep duidelijk afleesbaar is.
Eusebius & de stad
De Eusebius bevindt zich op het grensvlak tussen de historische binnenstad en naoorlogse bebouwing. De architectonische behandeling van de transepten gaat een dialoog aan met deze twee typen stedelijk weefsel.Daarnaast is het openbare gebied rondom de Eusebius ook een schakering van stedelijke ruimten waarin de Eusebius een belangrijk baken vormt.
De ontspannen vervlechting van de Eusebius en haar directe omgeving zorgt op maaiveld voor een aangename route tussen de stad en de Rijn.Door rondom de Eusebius een plint te realiseren van lichtgrijs natuursteen, wordt het gebouw benadrukt als belangrijkste drager van de omringende openbare ruimte en rustpunt tussen stad en rivier.
situatie 1:500
context en jansbeek 1:2.500
concept & programmering
Het ruimtelijke concept activeert de transepten als geheel naar de stad toe. Het verschil in stedelijke context aan beide zijden wordt weerspiegeld in het verticale vlak; de noord- en zuidtransept zijn beide anders in opzet, terwijl de symetrie van de Eusebius in hoofdlijnen wel behouden blijft.
De ingrepen zijn eenduidig en helder. Met respect voor de ruimtelijke opzet van de Eusebius wordt een hedendaagse en tegelijkertijd tijdloze component toegevoegd.
De horizontale component van het concept, de materialisering van de vloer in de transepten en
rondom de kerk, verbindt het interieur van de Eusebius met haar stad.
Doordat beide transepten als ruimte behandeld worden, zijn voor de binnenruimte verschillende gebruiksscenario’s mogelijk. De ruimte kan zo naar wens onderverdeeld of samengevoegd worden.Om alle scenario’s te bedienen wordt er een mobiel kassa- en infomeubel ontworpen voor een zo groot mogelijke flexibiliteit.
Programmatisch daagt dit concept uit om gebruik van cultureel erfgoed een impuls te geven door middel van hedendaagse kunst.
programmatische scenario’s 1:100
hoofdentree
separate galeries
doorloop
etalages
meerdere entrees
programmatische scenario’s 1:100
hoofdentree
separate galeries
doorloop
etalages
meerdere entrees
programmatische scenario’s 1:100
hoofdentree
separate galeries
doorloop
etalages
meerdere entrees
programmatische scenario’s 1:100
hoofdentree
separate galeries
doorloop
etalages
meerdere entrees
programmatische scenario’s 1:100
hoofdentree
separate galeries
doorloop
etalages
meerdere entrees
hoofdentree
separate galeries
doorloop
meerdere entrees
etalages
gebruiksscenarios
ruimtelijk concept
dagbeeld & glasdag en avond
Vanwege het schaalverschil in de stedelijke ruimten aan weerszijden van de kerk, behandelen we de gevels van het Noordtransept en het zuidtransept op een verschillende manier.De Noordentree komt uit op een intiem kerkpleintje met verschillende cafe’s. We kiezen er daarom voor om hier slechts op maaiveldniveau de gevel echt transparant te maken.
De zuidgevel van het transept vormt echter een belangrijke pleinwand aan de kop van de nieuw in te richten markt. Daarom is de ingreep die we aan deze zijde doen van een grotere schaal. Naast het plaatsen van de entreedeur, pakken we ook het glas van het grote venster aan, zodat er een levensgrote kunstetalage ontstaat.Om een zo groot mogelijke transparantie te bereiken, vervangen we het glas in lood voor glas van een grotere afmeting. Het nieuwe glas is geinspireerd op het bestaande glas, met zijn subtiele kleurnuances en relief. We maken niet alleen een schaalsprong maar versterken ook op subtiele wijze de kleurnuance, door ruiten te gebruiken van verschillende tint, textuur en reflectie.
Op deze manier onstaat er overdag een subtiel sprankelend spel van spiegeling en transparantie waarbij het kunstwerk soms geheel en soms gedeeltelijk zichtbaar is van buitenaf. ‘s Avonds is de kunstetalage in volle glorie te aanschouwen.We grijpen de gelegenheid aan om een bijdrage te leveren aan een goed binnenklimaat door het glas uit te voeren in geisoleerd renovatieglas. Aan de noordzijde doen we dit eveneens, maar dan met hetzelfde uiterlijk van het bestaande glas. Deze ingreep kan een precedent zijn voor het aanpakken van de rest van de vensters.
bestaand glas noordgevel zuidgevel
kunst & licht
KUNSTDe openstelling van de transepten biedt een uitgelezen kans om een impuls te geven aan de culturele ambities van de stad Arnhem. Door het vormgeven als ‘kunstetalages’ ontstaan er unieke expositieruimten die op verschillende manieren kunnen functioneren. Als onderdeel van de Eusebius, separaat als zelfstandige galerie, of buiten openingstijden als lichtkamer.
De lichtkamers kunnen fungeren als dependance van een gerenommeerd museum uit Arnhem of elders uit het land, maar er kan ook een (gast)curator aangesteld worden. We stellen voor om reeds tijdens het ontwerpproces onderzoek te doen naar de kansen op dit gebied en contact te zoeken met deskundigen.
Vanwege de asymmetrie van de stedelijke ruimte aan beide zijden, hebben de twee etalages ieder hun eigen maat en schaal. Aan de zuidzijde fungeert het transept over de volle hoogte als expositieruimte voor een groot hangend kunstwerk of installatie. Dit kan een permanent kunstwerk zijn van een gerenommeerde kunstenaar of een jaarlijks wisselend object.De Noordzijde is veel intiemer van sfeer en de etalage betreft enkel de deur. De expositie bevindt zich hier op de begane grond en is gemakkelijker te wisselen. Deze zijde leent zich meer voor wisselende exposities van lokaal talent.
dag en avond
“CLOUD” Caitlind r.c. Brown & Wayne Garrett
“RAINBOW CHURCH” Tokujin Yoshioka
LICHTOverdag trekt het venster de aandacht door een subtiel spel van weerkaatsing en doorzicht, ‘s avonds zijn de beide kunstetalages volledig transparant zodat ze betrokken worden bij de stedelijke ruimte.Ook wat betreft verlichting vragen beide zijden een verschillende aanpak. Aan de zuidzijde wordt de ruimte op uitgebalanceerde wijze verlicht met spots die van beneden af naar boven schijnen, zodat het kunstwerk in volle glorie tot zijn recht komt. Het is zichtbaar van ver af, een herkenningspunt in de nacht. Vanweg de intiemere sfeer aan de noordzijde, en omdat de expositie zich op de begane grond bevindt, kiezen we voor een verlichting die deze intimiteit versterkt. Het kunstwerk wordt middels smalle bundels aangelicht en zal als object oplichten in de verder donkere ruimte.
Onze ervaring leert dat communiceren in woorden over ‘licht en avondbeleving’ beperkingen heeft. Zien is ervaren, is geloven. Daarom is het voorstel om als onderdeel van het ontwerpproces een proefschijning op locatie te organiseren waarbij beide principeoplossingen gedemonstreerd kunnen worden. Daarnaast is het een belangrijk communicatiemiddel naar opdrachtgevers en andere betrokkenen.
“COSMIC THING” Damien Ortega
plattegrond
De autonomie van het ontwerp van de jansbeek wordt gerespecteerd, door voldoende ruimte te laten tussen trede en balustrade. Vanwege de nabijheid is afstemming met gemeente en verantwoordelijk ontwerper gewenst.
De materialisering van de plint in de openbare ruimte loopt door in het interieur van de kerk. Zodoende wordt de grens tussen binnen en buiten beslecht met een helder gebaar. Door het lichtgrijze Europees natuursteen in dezelfde maatverhoudingingen als de vensters uit te voeren, ontstaat er eenheid. Bovendien wordt zo gerefereerd aan de gulden snede die als maatverhouding veelvuldig werd toegepast in de Eusebius.
De glazen vensters in de tweede lijn worden minimalistisch vormgegeven in dezelfde maatverhouding als de buitenvensters. Hierdoor ontstaan er heldere ruimtes en blijft de structuur en lichtinval van de kerk onaangetast. Voor speciale gelegenheden kan een doek voor het glas de nagalmtijd gunstig beinvloeden. Dit is een aspect om in de volgende fase uit te werken.
Zowel het zuid- als noordtransept is voorzien van twee hellingbanen aan weerszijden van de entree’s. De traptreden zijn geintegreerd in deze ingreep om zodoende de kerk ontspannen te ‘laten landen’ in het openbaar gebied.
De ticketbalie wordt vormgegeven als verplaatsbaar ‘meubel’. Zodoende wordt de bruikbaarheid en flexibiliteit van de transepten maximaal behouden; zowel voor de programmering overdag als ‘s avonds.
plattegrond 1:200
De grote deuren worden vormgegeven als taatsdeuren. De vormgeving is minimalistisch en rank. De zeer slanke staalprofielen versterken de gotische vormentaal. De stalen frames realiseren eveneens de benodigde stijfheid voor een deur van deze maat.
Bij grote evenementen kan de deur geheel open. Voor dagelijks gebruik is er een loopdeur, zoals gebruikelijk in monumentale deuren.
INFO
R
MATI
E
TICKE
TS
noordgevel 1:200zuidgevel 1:200
gevelaanzichten
De onderverdeling van het huidige venster aan de noordzijde wordt gehandhaafd in de nieuwe situatie. Ambitie is wel hier geisoleerd glas in te zetten, zodat dit als aanjager kan dienen voor de verduurzaming van de overige ramen.
Het zuidvenster vormt integraal onderdeel van de nieuwe toegang. De grotere maat van de, deels licht gekleurde, glasvlakken benadrukt de hierarchie van de gevel op grotere afstand. Daarnaast zorgt de hogere transparantie zowel ‘s avonds als overdag voor een open karakter naar de markt toe.
De gewenste doorgang van drie bij vier meter wordt bereikt door de constructieve ingreep strak onder de huidige onderdorpel te plaatsen.
De verticaliteit van het venster wordt benadrukt door het doorlopen van de negge tot aan maaiveld.
Door de horizontale lijn ter plaatse van de bestaande dorpel te onderbreken, wordt het venster als geheel een eenheid.
referentiedoorsnede onderzijde gotisch venster
verticale doorsnede taatsdeur 1:10
horizontale doorsnede taatsdeur 1:10
deur in detail
De constructieve ingreep komt direct onder de dorpel van het venster. Hierdoor vervalt de prominente horizontale belijning ten gunste van de verticaliteit en eenheid van deur en venster.
Ambitie is het bestaande glas enkelvoudig te vervangen met monumentenglas. Of door de bestaande beglazing uit te nemen en de sponning uit te frezen. Als dit niet gaat, dan willen we voorstellen het nieuwe glas constructief te verkitten in de bestaande optie. Momenteel heeft architectenbureau Fritz (onderdeel expert-team) een werk in uitvoering waar dit wordt toegepast.Idealiter vormt de wijze waarop we de vensters in de transepten aanpakken aanleiding om ook een plan te maken voor de verduurzaming van de overige vensters.
het kozijn wordt verdiept uitgevoerd in de nieuw op te bouwen negge.
P+4150
P=0
In open positie van de deur is de toegang volledig drempelloos
afschot 2.5%
Lichtkamers Eusebius
‘Lichtkamers Eusebiusis’ is ontworpen door:
suzannelinders architectuur en [email protected]
met medewerking van:
beersnielsen [email protected]
architectenbureau [email protected]
studio [email protected]
