EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn...

50
SN/3321/1/92 - 1 - EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES VAN HET VOORZITTERSCHAP (OR. en) NL

Transcript of EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn...

Page 1: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

SN/3321/1/92

- 1 -

EUROPESE RAAD VAN LISSABON

26/27 JUNI 1992

CONCLUSJES VAN HET VOORZITTERSCHAP

(OR. en)

NL

Page 2: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging
Page 3: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 2 -

Het Verdrag betreffende de Europese Unie, waarover tijdens de Europese

Raad van Maastricht overeenstemming werd berelkt. vormde de uitdrukking van het

gezamenlijk streven van de Regeringen van de twaalf Lid-Staten om een Unie in

het Ieven te roepen die in staat zou zijn de ultdagingen waarvoor Europa zich

heden geplaatst ziet, het hoofd te bieden. De verwezenlijking van dJt streven

blijft vandaag even belangrijk als toen. als middel om vrede en stabiliteit

alsmede economische en sociale vooruitgang in Europa en in de wereld tot stand

te brengen.

In de overtuiging dat de politieke verbintenis die in Maastricht is

aangegaan, een belangrijke positieve stap op de weg naar Europese eenwording

vormt, waarbij de democratische dimensie van het Europese besluitvormingsproces

wordt versterkt, spreekt de Europese Raad in Lissabon zijn vaste wil uit om in

die geest onverwijld met de Europese constructie door te gaan. Hij is het eens

over de volgende politieke richtsnoeren, waarin zijn vastbeslotenheid tot

uiting komt om de impuls tot de uitbouw van de arbeid van de Gemeenschap, zowel

intern als extern, tijdens de komende bes]jssende periode te handl1aven.

0

0 0

De Europese Raad aanhoorde een verklaring van de heer KLEPSCH, Voorzitter

van het Europees Parlement. over de voornaamste onderwerpen die in de Europese

Raad ter discussie voorliggen.

I. VOORTGANG OP DE WEG NAAR DE EUROPESE UNIE

1. Stand van de bekrachtigingsprocedure inzake het Verdrag betreffende de

Europese Unie

De Europese Raad beklemtoont het belang dat de hand wordt. gehouden

aan het voor de bekrachtiging vastgestelde tijdschema, ten einde er in

SN/3321/1/92 NL

Page 4: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 3 -

elk geval voor te zorgen dat het Verdrag per I januari 1993 in working kan

treden.

De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het

lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging in een andere

Lid-Staat waarschijnliJk voor de zomervakantie voltooid zal zijn en dat de

bekrachtigingsprocedures in de meeste andere Lid-Staten zich reeds in een

vergevorderd stadium bevinden.

Hij bevestigt de conclusies welke de Raad (Algemene ZakenJ op 4 juni te

Oslo heeft bereikt.

2. Uitbreiding

A. Het Verdrag betreffende de Europese Unie bepaalt dat elke Europese

Staat met een op het beginsel van democratie gegrond regeringsstelsPl

verzoeken mag tot de Unie toe te treden. Het beginsel van een Unie welke

openstaat voor Europese Staten die volledige deelneming ambieren en die

aan de voorwaarden voor het lidmaatschap voldoen, is een fundamenteel

element van de Europese constructie.

De Europese Raad kwam te Maastricht overeen dat de onderhandelingen

over de toetreding tot de Unie op basis van het te Maastricht overeen­

gekomen Verdrag kunnen beginnen zodra de Gemeenschap haar onder­

handelingen over de eigen middelen en aanverwante onderwerpen in 1992

heeft voltooid.

B. De Europese Raad is van oordeel dat de EER-overeenkomsl het pad

heeft ge~ffend voor het openen van uitbreidingsonderhandeljngen, die

spoedig zouden moeten worden afgerond, met de EVA-landen die het

lidmaatschap van de Europese Unie nastreven. Hij· verzoekt de instellingt•n

om speed te zetten achter bet voorbereidend werk dat nodig is voor sn(•lle

SN/3321/1/92 NL

Page 5: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 4 -

vooruitgang bij die onderhandelingen, inclusief het uitwerken voor de

Europese Raad van Edinburgh van het algemene onderhandelingskader van de

Unie. De offici~le onderhandelingen zullen onmiddel!ijk worden geopend narlat

het Verdrag betreffende de Europese Unie is bekrachtigd en overeenstemming

is bereikt over het pakket DELORS-ll.

De onderhandelingen met de kandidaat-landen zullen, voor zover

mogelijk, parallel worden gevoerd, zij het dat elk verzoek om ltdmaatschap

volgens zijn eigen merites zal worden behandeld.

De Europese Raad is het erover eens dat deze uitbreiding mogelijk JS op

de grondslag van de institutionele bepalingen welke vervat zijn in het

Verdrag betreffende de Unie en in de daaraan gehechte verklaringcn.

C. De Europese Raad is van mening dat, wil men de uitdagingen van een

Europese Unie die uit een groter aantal Lid-Staten bestaat. met succes

tegemoettreden, tegelijkertijd vooruitgang moet worden geboekt met de

interne ontwikkeling van de Unie en met de voorbereidingen op het 1idmaat­

schap van andere Ianden.

In dit verband heeft de Europese Raad de aanvragen besproken welke door

TurkiJe, Cyprus en Malta ZlJn ingediend. De Europese Raad is het erover eens

dat elk van deze aanvragen op grand van zijn eigen merites moet worden

bestudeerd.

Ten aanzien van Turkije onderstreept de Europese Raad dat de Turks<• rol

in de huidige Europese politieke situatie van het grootste gewicht is en dat

er alle reden is tot intensivering van de samenwerking en ontwikkeling van

de betrekkingen met Turkije overeenkomstig het denkbeeld dat is neergelegrl

SN/3321/1/92 NL

Page 6: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 5 -

in de Associatie-overeenkomst van 1964, met inbegrip van een politieke

dialoog op het hoogste niveau. De Europese Raad verzoekt de Commissie en de

Raad in de komende maanden op deze basis te werken.

De betrekkingen met Cyprus en Malta zullen ontwikkeld en versterkt

worden door op de Associatie-overeenkomsten en hun verzoek om lidmaatschap

voort te bouwen en door de politieke dialoog te ontwikkelen.

Inzake de betrekkingen met Midden- en Oost-Europa bevestigt de Europese

Raad andermaal dat de Gemeenschap binnen het kader van de Euro-overeen­

komsten zijn partnerschap met deze Ianden zal ontwikkelen in hun streven

naar herstructurering van hun economieen en instellineen. De pol itieke

dialoog zal worden opgevoerd en uitgebreid tot bijeenkomsten op het hoogste

politieke niveau. De samenwerking zal steJselmatig worden toegespitst np

bijstand aan deze Ianden bij de voorbereiding van hun toetreding tot de

Unie, welke zij nastreven. De Commissie zal de in dat opzicht gemaakte

vooruitgang evalueren en aan de Europese Raad in Edinburgh verslag

uitbrengen, daarbij in voorkomend geval voorstellen formulerend voor verdere

stappen.

De Commissie legde haar verslag "Europa en de uitdaging van de

uitbreiding" voor. Dit verslag wordt bij de conclusies van de Europese Raad

gevoegd.

3. Toekomstige financiering van de Gemeenschap

1. De Europese Raad juicht het akkoord toe over de hervorming van het

Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, waardoor de produktie in dP hand zal

SN/3321/1/92 NL

Page 7: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 6 -

worden gehouden en tevens het inkomen van de landbouwers wordt

gevrijwaard. ( 1) Hij bevestigt dat de voor de uitvoering van dit beleid

vereiste financi€le middelen binnen het bestaande landbouwrichtsnoer zullen

worden verstrekt.

2. De Europese Raad herhaalt dat de economische en sociale samenhang een

wezenlijke dimensie van de Gemeenschap vormt en dat de in 1988 vastgelegde

beginselen (programmatie, concentratie, partnerschap, complementariteitl

moeten worden gehandhaafd en de toepassing ervan moet worden vereenvoudigd.

Onder verwijzing naar de bepalingen van het Verdrag van Maastricht en

de daaraan gehechte protoco!len besluit hij dat begin 1993 ten aanzien van

die Lid-Staten waar het BNP per hoofd minder dan 90% van het communautaire

gemiddelde bedraagt, het Cohesiefonds wordt ingesteld waarin het Verd1·ag

voorziet.

Voor de betrokken regia's in die vier Lid-Staten zal het gecumu!eerd

effect van de Structuurfondsen en het Cohesiefonds een aangroei zijn die

adequaat is om de toezeggingen van Maastricht te weerspiege]en.

De Europese Raad komt tevens overeen om op de Oostduitse Lander en

Oost-Ber!ijn een gelijkwaardige behandeling toe te passen als voor reg1o's

met een ontwikkelingsachterstand (regia's van doelstelling 1 in het kader

( 1} Op verzoek van Italie zal door de Europese Raad aan de Lancthouwraad woJ-den

gevraagd om, indien mogeliJk, tijdens diens volgende zitting een

evenwichtige oplossing te vinden voor het geschil betreffende het

melkquotastelsel, rekening houdend met het probleem van de toepassing van

het stelse! in !talie.

SN/3321 I 1/92 NL

Page 8: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 7 -

van het structuurbeleid), zonder af te doen aan het voordecl dat de

cohesielanden op basis van het besluit van Maastricht rechtmatig kunnen

verwachten.

3. De Europese Raad bevestigt zijn gehechtheid aan de versterking van de

andere structuurbeleidsmaatregelen, zowel de reconversieprogramma's in

regia's in industrieel verval (doelstelling 2) als de plattelands­

ontwikkeling (doelstelling 5). Er moeten in het kader van het Sociaal Fonds

acties worden ontwikkeld in verband met de beroepsintegratie van jongeren,

de aanpassing aan veranderingen in produktiesystemen en de bestrijding van

langdurige werkloosheid via opleiding en omscholing.

4. De Europese Raad heeft de Raad verzocht zich nader te beradt>n over de

suggestie in de door de Commissie voorgestelde financi~le vooruitzichten in

verband met de stimulering van het concurrentievermogen van het Eur·opese

bedrijfsleven via wederzijdse samenwerking en door aanpassing van

onderzoeks- en innovatiemaatregelen ; de praktische uitvoering zou erop

gericht moeten zijn een grotere deelneming van kleine en middelgrote

bedrijven aan communautaire programma's te bevorderen.

5. De Europese Raad, zich bewust van zijn toegenomen verantwoordelijkheid

in de nieuwe internationale context, besluit tot een aanmerkelijke verhoging

van de middelen die voor acties in het kader van het gemeenschappelijk

buitenlands beleid worden aangewend.

6. Overeenkomstig het verzoek van de Europese Raad van Maastricht zal het

regressieve karakter van het bestaande stelsel worden bijgestuurd. 8LJ de

~~~~~-----------------------------------------------

SN/3321/1/92 NL

Page 9: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 8 -

implementatie van deze bijsturing zal bijzonder gelet worden op de

situatie van de Lid-Staten met een BNP per hoofd van minder dan 90 % van

het communautaire gemiddelde. Tevens zal de Commissie in juli haar

verslag indienen over de toepassing van de mechanismen voor het wegwerkPn

van budgettaire onevenwichtigheden.

7. Er bestaat in beginsel overeenstemming over de vernieuwing van het

interinstitutioneel akkoord voor de geldigheidsduur van de nieuwe

financi€le vooruitzichten op voorwaarden die een strikte begrotings­

discipline en een vlot verloop van de jaarlijksP begrotingsbesprekingen

garanderen.

8. De Europese Raad zal op zijn zitting te Edinburgh de diverse

bestanddelen van het pakket-Delors-11 aannemen in het Iicht van de

richtsnoeren die hierboven zijn vastgesteld.

4. Een Unie die dicht bij de burgers staat

De Europese Raad is het erover eens dat er specifieke maatregelen

moeten worden genomen ter verbetering van de doorzichtigheid van het

besluitvormingsproces van de Gemeenschap en ter versterking van de d.ialoog

met de burgers van Europa over het Verdrag van Maastricht en de

tenuitvoerlegging daarvan.

De benaderin~ van het Verdrag van Maastricht die erin bestaat het

proces van de Europese eenwording dichter bij de burgers te hrengen er1

opnieuw het belang te bevestigen van de identiteit van de naties die dcel

van de Unie uitmaken. moet nadrukkelijk tot uiting komen in het optreden en

het gedrag van de Gemeenschap. De Europese Raad spreekt de wens uit dat dP

dialoog tussen de nationale parlementen en het Europees Parlement. met

inbegrip van de Conferentie van Parlementen. wordt versterkt.

SN/3321/1/92 NL

Page 10: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 9 -

De Europese Raad herinnert aan de belangrijke rol die dit beginsel bij

de opstelling van bet Verdrag betreffende de Unie heeft gespeeld, zowel

doordat het subsidiariteitsbeginsel als nie-uwe juridisCh bindende algemene

grondregel in bet Verdrag is geintegreerd (artikel 3, onder bl), als doordal

voor de eerste maal een nauwkeurige afbakening is ingevoerd van het type van

Gemeenschapsoptreden dat kan worden uitgevoerd op de nieuwe bevoegdheids­

terreinen welke aan de Unie zijn toegewezen.

De Europese Raad is ervan overtuigd dat de harmonische ontwikkeling van

de Unie in de komende jaren er in aanzienlijke mate van afhangt of het

subsidiariteitsbeginsel door aile Instellingen strikt wordt toegepast op de

bestaande en toekomstige wetgeving. Dit zal van essentieel belang zijn om te

komen tot een richting in de Europese construct.ie die in overeenstemming is

met de gemeenschappelijke wens van de Lid-Staten en hun burgers.

Nadat hij kennis had genomen van een eerste verslng van de Voorzitter

van de Commissie dienaangaande, verzocht de Europese Raad de Commissie en de·

Raad om met spoed de procedurele en practische maatregelen uit te werken mPt

bet oog op de tenuitvoerlegging van het beginsel, en ann de Europese Raad

van Edinburgh verslag uit te brengen.

De Commissie zegde harerzijds toe, in de overwegingen van toekomstige

voorstellen, de relevantie van haar initiatief met betrekking tot het

subsidiariteitsbeginsel te rechtvaardigen. De Raad zal hetzelfde mocten Jucn

indien hij besluit het oorspronkelijke Commissievoorstel te wijzigen.

Evenzo zullen bepaalde gemeenschapsregels worden herzien om rleze aan tP

passen aan het subsidiariteitsbeginsel. Ten behoeve van de Europese Raad in

december 1993 zal een verslag over de resultaten van die herziening worJPn

SN/3321/ 1/92 NL

Page 11: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 10 -

opgesteld.

5. Interne Markt

De Europese Raad bevestigt vastbesloten te zijn om de noodzakelijke

maatregelen aan te nemen om de interne markt tegen ~1 december 1992

overeenkomstig artikel 8 A van het Verdrag te voltooien.

a} Vrij verkeer van goederen, diensten en kapitaal

De Europese Raad neemt met voldoening nota van de aanzienlijke

vooru.i.tgang die de voorbije zes maanden op de-ze terTeinen is geboekt op

de weg naar de voltooiing van de interne markt. Meer dan 90 ~van de

maatregelen die nodig zijn voor de tenuitvoerlegging var1 de intPrne mar·kt

zonder binnengrenzen, is inmiddels aangenomen. Hij verhPugt zich in hrt

bijzonder over de bereikte akkoorden inzake verzekeringen en overheids­

aankopen, waarmee het Witboek-programma in deze sectoren vrijwel voltooid

wordt, alsook inzake de eindfase van de liberalisering van het

luchtvervoer en inzake de cabotage in het zeevervoer en verheugt zich

tenslotte over de zeer aanzienlijke vooruitgang inzake gezondheid van

planten en dieren, en inzake geneesmiddelen en drugs.

De Europese Raad verzoekt de ECOFIN-Raad om tijdens de zitting van

29 juni de laatste hand te Jeggen aan zijn werkzaamheden betreffende d~

BTW-tarieven en speciale regelingen, structuren en tar1even voor

accijnzen en investeringsdiensten. Hij verzoekt de Raad tevens om de

noodzakelijke wetgeving op bet gebied van het vennootschapsrecht (met

inbegrip van .het statuut van de Europese vennootschap), sne I tt> vo It (Jt"J.i Nl

en zijn arbeid inzake de bescherming van cultuurgoederen te complet(>rer1,

SN/3321/ I /92 Nl.

Page 12: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 11 -

daarbij voortbouwend op de aanzienlijke vorderingen die onlangs zijn

geboekt. In de volgende maanden moet er ook prioriteit worden gegeven aan

de voltooiing van de interne markt inzake de liberaJisering van het

wegvervoer, de intellectuele eigendom, met inbegrip van het Merkenbureau

van de Gemeenschap en opengebleven kwesties in de energiesector.

De Europese Raad bevestigt het belang van de transeuropese netwerken

voor de doelmatige werking van de interne markt en dringt er bij de Raad

op aan, de arbeid die op dit gebied reeds is verricht, voort te zetten.

De Europese Raad verheugt zich ook over de vooruitgang die de

Lid-Staten met de hulp van de Commissie hebben geboekt bij het opheffc>n

van de bestaande nationale controles op goederen en bi.j het opvoeren van

het tempo en de doeltreffendheid van de omzetting en uitvoering van de

communautaire wetgeving op de interne markt. Dit proces moet doorgaan.

De Europese Raad erkent dat, afgezien van dit onmiddP]] ljk

verschiet, de aandacht in toenemende mate moet uitgaan naar het

waarborgen dat de interne markt na 1992 billijk en do~ltreffend zal

werken ten bate van de consument en de zakenman. Hij verzoekt de

desbetreffende instellingen om v66r 1 januari 1993 de nodige stappen te

ondernemen om dit doel veilig te stellen en hierbij voort te bouwen op

het werk dat reeds door de Commissie en de Raad op dit gebied is

verricht.

b) Vrij verkeer van per~9nen

De Raad nam nota van het verslag van de Groep CoOrdinatoren Vrij

Verkeer van Personen en keurde de hierin vervatte aanbevelingen goed. Hij

SN/3321/1/92 NL

Page 13: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 12 -

wenst inzonderheid de volgende aspecten te beklemtonen

De Europese Raad neemt er terdege nota van dat het Voorzitterschap zich

aanzienlijke moeite heeft getroost om het laatste probleem dat de

ondertekening van de Overeenkomst tussen de Lid-Staten van de Europese

Gemeenschap inzake de overschrijding van de buitengrenzen in de weg staat,

op te ruimen en een compromisoplossing heeft voorgesteld.

In dit verband spreekt de Europese Raad zijn bezorgdheid uit over het

uitblijven van een oplossing op dit punt en dringt hij erop aan dat verder

wordt getracht het laatste probleem dat de ondertekening van de Overeenkomst.

verhindert, te regelen.

De Europese Raad dringt erop aan dat alle bekrachtigingen van de

Overeenkomst van Dublin v66r eind 1992 ge~ffectueerd worden. Hij juicht de

aanzienlijke vooruitgang toe die is bereikt bij de voorbereiding van de

tenuitvoerlegging van deze Overeenkomst alsook ten aanzien van andere

aspecten van de harmonisering van het asielbeleid.

De Europese Raad verzoekt op dusdanige wijze aan het opstellen van ec.>n

instrument voor de invoering van een Europees Informatiesysteem te werken

dat dit, zo mogelijk, in de tweede helft van 1992 kan worden ondertekend.

Hij nodigt de bevoegde autoriteiten uit de overige in het document van

Palma vervatte noodzakelijke maatregelen aan te nemen en het werkprogramma

inzake asiel en immigratie dat hij tijdens de bijeenkomst van Maastricht

heeft goedgekeurd, ten uitvoer te leggen.

SN/ 3321 I 1/92 NL

Page 14: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 13 -

6. Sociale Zaken

De Europese Raad juicht de vorderingen die onlangs op sociaal gebied

zijn geboekt, toe en dringt er bij de Raad op aan voort te gaan met de

inspanningen op sociaal gebied, als noodzakelijk verlengstuk van de

voltooiing van de interne markt.

7. Drugsbestrijding

De Europese Raad nam akte van het verslag van het Europees Comitl? voor

Drugsbestrijding (CELAD).

Hij juicht de politieke overeenstemming toe die werd bereikt over de

verordening tot oprichting van een Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en

Drugsverslaving. Deze instantie zal ertoe bijdragen dat de Gemeenschap en

haar Lid-Staten een totaalbeeld krijgen van dit ernstige maatschappelijk

verschijnsel en zal hen aldus bijstaan bij het bepalen van hun optreden.

De Europese Raad bevestigt er volledig achter te staan dat er van

16 t/m 22 november 1992 in de Lid-Staten een Europese Week ter bevordering

van de preventie van druggebruik wordt georganiseerd. Hij spreekt de wens

uit dat in het bijzonder nadruk wordt gelegd op het zeer grote belang van

educatie en preventie waar het jongeren betreft.

Hij doet een beroep op het CELAD om hem tijdens de bijeenkomst in

Edinburgh verslag uit te brengen over de tenuitvoerlegging van het op

14 december 1990 door de Europese Raad van Rome aangenomen Europees plan

voor drugsbestrijding. Dit verslag kan vergezeld gaan van voorstPll~n voor

verdere maatregelen.

SN/3321/1/92 NL

Page 15: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 14 -

8. EUROPOL

De Europese Raad nam kennis van het verslag van de TREVI-ministers

en verklaarde, het met de daarin vervatte conclusies eens te zijn.

De Europese Raad dringt erop aan om te werken aan de ov~reenkomst

die nodig is voor de oprichting van EUROPOL.

Hij ging ermee akkoord dat er een projectteam wordt opgezet ter

vergemakkelijking van de instelling op korte termijn van een Europ2-se

drugsinlichtingendienst, die geconcipieerd is als de eerste fase van rle

ontwikkeling van EUROPOL.

II. EXTERNE BETREKKJNGEN

De Europese Raad nam met voldoening kennis van de initiatieven die de

afgelopen maanden ontwikkeld zijn inzake de externe betrekkingPn van rlt"

Gemeenschap, conform de verwachtingen die de derde landen in steeds

toenemende mate koesteren van de rol die de Gemeenschap zou moeten speletl

op het internationale toneel.

De Europese Raad bevestigde dat de Gemeenschap op dit terrein wil

blijven opereren in een geest van solidariteit en samenwerking, onder

volledige aanvaarding van haar internationale verantwoordelijkheden.

1. Conferentie van Rio over Milieu en Ontwikkeling

De Europese Raad juicht de resultaten toe van de van

3 tim 14 juni 1992 in Rio de Janeiro gehouden Conferentie van de

Verenigde Naties over Milieu en Ontwikkeling (UNCED> en juicht het mPt

name toe dat de internationale gemeenschap op het hoogste niveau de

SN/3321/ 1/92 NL

Page 16: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 15 -

doelstelling van duurzame ontwikkeling op wereldschaal heeft aanvaard. Ook nam

hij met voldoening kennis van de rol die de Gemeenschap en haar Lid-Staten op

de Conferentie hebben gespeeld.

De Europese Raad verzoekt alle deelnemende Staten om de in Rio

overeengekomen maatregelen snel ten uitvoer te leggen.

De Gemeenschap en haar Lid-Staten zijn van hun kant bereid zich tot het

volgende achtpunten-plan te verbinden :

-de Overeenkomst betreffende klimaatverandering bekrachtigen en nationale

plannen voor de tenuitvoerlegging daarvan bekendmaken ;

- nationale plannen voor actie inzake de biologische verscheidenheid

bekendmaken en de basis leggen voor de bekrachtiging van de Overeenkomst

- nationale plannen voor de tenuitvoerlegging van de beginselen betreffende de

bossen bekendmaken ;

- nationale plannen voor de tenuitvoerlegging van de Verklaring van Rio en

Agenda 21 bekendmaken ;

- aan de ontwikkelingslanden financiele steun verlenen voor de tenuitvoer­

legging van Agenda 21 via de Officiele Ontwikkelingshulp {ODA) en voor de

aanvulling van de Mondiale Milieufaciliteit {GEF) ;

- in de Algemene Vergadering van de VN in 1992 het voortouw nemen bij de

oprichting van de Commissie Duurzame Ontwikkeling ;

- al hun invloed aanwenden om een internationaal proces tot herzieni.ng van de

beginselen inzake bossen en woestijnvorming op gang te brengen ;

SN/3321/ 1/92 NL

Page 17: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 16 -

- een leidende rol spelen bij het zodanig herstructureren van de GEF dat

deze mettertijd kan worden gevestigd als het permanent financieel

mechanisme voor de overeenkomsten inzake klimaatverandering en biologischP

verscheidenheid.

De Europese Raad verzoekt de andere Staten om een soortgelijke

verbintenis aan te gaan.

2. Uruguay-ronde

De Europese Raad verklaart opnieuw dat hij zich zal inzetten voor een

snelle afsluiting van de Uruguay-ronde. Een open multilateraal handels­

systeem dat wordt versterkt door regels en methoden die aile partijen

aanvaard hebben, is van essentieel belang voor de groei van de economie op

wereldschaal. Verdere liberalisering van de wereldhandel zal zowel de

industrielanden als de ontwikkelingslanden ten goede komen.

De Europese Raad benadrukt dat deze onderhandelingen een geheel vormen

en dat het welslagen ervan staat of valt met een substantieel en evenwichtig

resultaat in alle onderhandelingssectoren (landbouw, toegang tot de markt

regels en methoden alsmede nieuwe onderwerpen).

Er rust een bijzondere verantwoordelijkheid op de belangrijkste

handelspartners om het uiteindelijke multilaterale proces van de

Uruguay-ronde te vergemakkelijken door de weg te openen voor een oplossing

voor de resterende problemen. De Gemeenschap heeft blijk gegeven over een

dergelijke, op wederkerigheid gebaseerde flexibJlitett te beschlkken en IS

bereid die flexibiliteit te blijven tonen.

In de context van de Uruguay-ronde heeft de Gemeenschap substantiele

bijdragen en aanbiedingen voorgelegd in sleutelsectoren van de

SN/3321/1/92 NL

Page 18: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 17 -

onderhandelingen. Met haar initiatief om het Gemeenschappelijk Landbouw­

beleid te hervormen baseert de Gemeenschap de toekomst van haar landbouw­

sector op een betere overeenstemming tussen vraag en aanbod en draagt zij

aldus bij tot stabilisering van de wereldmarkten. terwijl zij er tegelijker­

tijd voor zorgt dat de inkomens van de landbouwers in de Gemeenschap op

legitieme wijze gehandhaafd worden.

De Europese Raad doet een beroep op alle partijen bij de onder­

handelingen om dezelfde flexibiliteit te tonen zodat er in de landbouw-

sector realistische en evenwichtige oplossingen kunnen worden bereikt en er

op het gebied van de toegang tot markten en diensten toezegglngen verkregt-:·n

kunnen worden die leiden tot waarachtige liberalisering, die zowcl tastbaar

als wederzijds bevredigend is.

De Europese Raad verzoekt de onderhandelaars van de Gemt?enschap om dt'

dialoog met hun partners en inzonderheid met de Verenigde Staten te

intensiveren. ten einde de overgebleven geschilpunten te regelen zodat een

algemeen akkoord zo snel mogelijk kan worden gesloten.

3. Gemeenschappelijk Buitenlands en Veil igheidsbeleid

De Europese Raad heeft een verslag van de Ministers goedgekeurd over· de

waarschijnlijke ontwikkelingen met betrekking tot het Gemeenschappelijk

Buitenlands en Veiligheidsbeleid (GBVB) met het oog op de vaststelling van

gebieden waarop een gemeenschappe 1 ijk optreden ten opz ichte van tJepaa 1 de

Ianden of groepen van Ianden mogelijk is (bijlage ll.

4. Landen van Midden- en Oost-Europa

1. De Europese Raad betuigt zijn volledige steun aan de processen ter

consolidering van de democratische instellingen in de landen van Mjddt>n-

SN/3321/1/92 NL

Page 19: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 18 -

en Oost-Europa, daarmee het beginsel van de rechtsstaat en de eerbiediging

van de mensenrechten waarborgen·d. Hieronder vallen tevens de beginselen die

ten grondslag liggen aan de rechten van de minderheden en de onschendbaar­

heid van de grenzen, die alleen op vreedzame wijze en bij overeenkomst

kunnen worden gewijzigd, conform de verbintenissen die de ondertekenaars van

het VN-Handvest, de Slotakte van Helsinki en het Handvest van Parljs voor

een Nieuw Europa zijn aangegaan.

De Europese Raad verleent ook zijn steun aan de door de regeringen van de

Ianden van Midden- en Oost-Europa tot stand gebrachte economische

hervormingen die erop gericht zijn een gunstlg klimaat te scheppen voor

modernisering en de ontwikkeling van een markteconomie.

In het llcht van de resultaten van de verkiezingen van 5/6 junl 1992 in de

Tsjechische en Slowaakse Federatieve Republiek en van de gezamenlijke

openbare verklaring die de heren Klaus en Meciar na hun besprekingen van

19/20 juni 1992 hebben afgelegd, spreekt de Europese Raad de hoop ult dat de

huidige gesprekken tussen de verschillende politieke partijen op vreedzame

en constructieve wijze mogen worden voortgezet en dat ook de belangrijke

stappen die reeds in het kader van de regionale en internationale samen­

werking zijn gezet, zonder grate problemen mogen worden gecontinueerd.

2. De Europese Raad juicht de vooruitgang toe die bij het aanknopen en uit­

diepen van betrekkingen met de landen van Midden- en Oost-Europa is geboekt .

en inzonderheid het van kracht worden van de interimovereenkomsten bij de

Europese overeenkomsten die met de Tsjechische en Slowaakse Federatieve

Republiek en met Hongarije en Polen zijn gesloten, de goedkeuring van de

richtsnoeren voor de onderhandelingen met Bulgarije en Roemenie en de

SN/3321/1/92 NL

Page 20: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 19 -

afronding van de handels- en samenwerkingsovereenkomsten met de Baltische

Staten en met Albanie.

3. De Europese Raad verklaart zich bereid in het kader van de G-24 te

streven naar een gezamenlijk internationaal optreden ter ondersteuning

van de betalingsbalansen van Bulgarije, Roemenie en Albanie, in het Iicht

van de voortdurende financieringsbehoeften in deze landen die noch door

internationale financiele instellingen. noch via openbaar en particulier

optreden kunnen worden gedekt.

5. GOS

1. De Europese Raad volgt de ontwikkelingen in het COS met de grootste

belangstelling en bevestigt bereid te zijn zijn aandeel te leveren in de

inspanningen van de internationale gemeenschap om de economie van Rusland

en de andere GOS-republieken te herstellen. Deze inspanningen beogen,

conform de richtsnoeren die zijn aangenomen op de Conferentie van

Lissabon van 23 en 24 mei 1992, een spoedige integratie van die Staten in

de wereldeconomie om bij te dragen aan de voorspoed van hun respectieve

bevolkingen.

De Europese Raad is van mening dat de hervormingen waarmPt"' f't"'H passende

effictentie wordt nagestreefd, verder gepaard moeten gaan met de

politieke veranderingen die zich reeds voltrekken en die noodzakelijk

zijn voor het consolideren van een open maatschappij op basis van het

beginsel van de rechtsstaat, de individuele vrijheden en politiek

pluralisme.

De Europese Raad juicht het akkoord toe dat op 23 juni in Dagomis is

SN/3321/1/92 NL

Page 21: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 20 -

ondertekend door de Presidenten van Rusland en Oekralne en waarmee beide

partijen de basis hebben gelegd voor een toekomstige verdeling van de

Zwarte-Zeevloot en hij hoopt dat de desbetreffende overeenkomsten, 1n het

belang van vrede en veiligheid in de regia, onverwijld ten uitvoer worden

gelegd.

De Europese Raad spreekt hierbij zijn ernstige verontrusting uit over de

aanhoudende gevechten in Georgie, Moldavie en de enclave Nagorno-Karabach en

doet een dringend beroep op alle betrokken autoriteiten om de vicieuze

cirkel van geweld te doorbreken door het aangaan van een politieke dlaloog

en het verlenen van medewerking aan alle vredesinspanningen, met name in het

kader van de CVSE.

2. De Europese Raad beklemtoont de rol van de humanitaire en technische

bijstand aan het GOS die de Gemeenschap heeft ingesteld en spreekt zijn

voldoening uit over de tot dusverre met de acties bereikte positleve

resultaten.

3. De Europese Raad is het er over eens dat er dringend moet worden opgetreden

ten einde medische spoedhulp te verstrekken met gebruikmaking van een

pas send gedee l te van de lening van 1 250 mil joen ecu. De Comm_i ss ie za.l

dienovereenkomstig handelen.

4. De Europese Raad beschouwt de Conferentie van Lissabon over bijstand ann h~:._•t

Gemenebest van Onafhankelijke Staten waar voor het eerst vertegenwoor·tiig~rs

van de donorlanden, de internationale organisaties en de ontvangende lar1d~n

bijeen waren. als een belangriJk moment om een algemene balans op te maken

van de hulp die tot dusverre door de internationale gemeenschap is verstr0kt

SN/3321/1/92 NL

Page 22: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 21 -

en om de nadruk te leggen op de omvang van de inspanningen die de

Gemeenschap en haar Lid-Staten zich in dit verband hebben getroost.

5. De Europese Raad verheugt zich over de ondertekening van de OverPenkomst

tot oprichting van het Internationale Centrum voor Wetenschap en

Technologie, met het oog op de herorientering van GOS-wetenschappers en

-technici op vreedzame activiteiten en herhaalt dat hlj belang hecht aan

de instandhouding van het wetenschappelijk en technisch potentieel van rl0

voormalige Sovjet-Unie.

6. Nucleaire veiligheid in de landen van Midden- en Oost-~uropa en het GOS

De Europese Raad neemt nota van de aanzienlijke inspanning die in het

kader van het PHARE-programma voor Midden- en Oost-Europa atsmede in het

programma van technische bijstand aan het GOS is ondernomen ter verhPtering

van de veiligheid van kerncentrales van Sovjetmake1ij.

De Europese Raad is van mening dat het naast de bilaterale bijdragen

die in het kader van de G-24 worden gecoOrdineerd, wenselijk zou z1jn een

multilateraal mechanisme op te zetten ten einde voorzieningen te treffen diP

niet onder de bilaterale maatregelen vallen ; hij verzoekt de andere G-7

partners om in positieve zin op dit initiatief te rcageren.

Gezien de urgentie van dit probleem vraagt de Europese Raad de

Commissie de in beide programma's vastgestelde bedragen verder te verhogPn.

Wat de ''upgrading'' van deze kerncentrales betreft, wordt door de

SN/3321/1/92 NL

Page 23: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 22 -

Europese Raad aan de Raad gevraagd na te gaan of de Euratom-leningen zich

kunnen uitstrekken tot investeringen voor dit doel.

7. Het Europees Energiehandvest

De ontwikkeling van nauwe samenwerking in de energiesector zal een

Vitale bijdrage vormen tot de vergemakkelijking en bespoediging van de

overgang van de vroegere socialistische landen op een markteconomie. Deze

ontwikkeling, die gebaseerd is op de voortgang naar de voltooiing van de

interne energiemarkt, zal een belangrijke rol spelen bij de handhaving en

versterking van de economische en politieke stabiliteit in Europa en bij de

uitbreiding van de milieubescherming.

De Europese Raad benadrukt dan ook het belang van snelle vorderingen

bij de onderhandelingen over de basisovereenkomst voor de tenuitvoerlegging

van het Europees Energiehandvest en dringt er bij de Conferentie van het

Handvest op aan haar inspanningen op te voeren ten einde tijdig een

overeenkomst tot stand te brengen die moet worden ondertekend op een

aanstaande Energieconferentie in Lissabon.

8. Joegoslavie

De Europese Raad heeft de verklaring in bijlage II aangenomen.

9. Midden-Oosten

De Europese Raad heeft de verklaring in bijlage III aangenomen.

SN/3321/1/92 NL

Page 24: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 23 -

10. Betrekkingen met de Ianden in het Middellandse-Zeegebied

De Europese Raad heeft de verklaring in bij!age IV over de

betrekkingen met de Maghreb-landen aangenomen.

De Europese Raad onderstreept het belang dat hij toekent aan zijn

algemene betrekkingen met de Ianden in het Middellandse-Zeegebied en juicht

in dit verband de recente overeenkomst over het vernieuwde Middellandse­

Zeebeleid toe. die een essentiele stap vormt op de weg naar grotere

politieke en economische stabiliteit in het Middellandse-Zeegebied.

11. Europese Economische Ruimte

De Europese Raad verheugt zich over de afronding van het onder­

handelingsproces en over de ondertekening. op 2 mei in Porto. van het

Verdrag houdende oprichting van de Europese Economische Ruimte.

De Europese Raad spreekt de wens uit dat de lopende ratificatie­

processen zo spoedig mogelijk worden afgerond. zodat het Verdrag op

1 januari 1993 in werking kan treden.

12. Latijns-Amerika

De Europese Raad onderstreept dat hij be!ang hecht aan het verdiepen

van de betrekkingen tussen de Gemeenschap en Latijns-Amerika. als m1ddel om

het economisch herstel te ondersteunen en de democratie in die regia te

consolideren.

In deze context verheugt hij zich over de positieve resultaten van de

jongste ministeriele bijeenkomsten in Lissabon en Santiago de Chile.

SN/3321/1/92 NL

Page 25: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 24 -

en over de ondertekening van nieuwe kaderovereenkomsten met Brazilie en

Paraguay.

De Europese Raad beklemtoonde het be!ang van ondersteuning van de

inspanningen op het gebied van economische integratie die op regionaal

niveau worden ontwikkeld, zoals MERCOSUL.

In aansluiting op de bijeenkomst in Guimaraes van 2 mei 1992 verzoekt

de Europese Raad in dit verband de Commissie om voorstellen in te dienen

ten einde de betrekkingen tussen de Gemeenschap en MERCOSUL te intensiveren

en te institutionaliseren.

13. Betrekkingen tussen de Europese Gemeenschap en haar Ltd-Staten en de

ontwikkelingslanden

De Europese Raad is van oordeel dat de ingrijpende veranderingen op

het internationale toneel hebben bijgedragen tot het scheppen van een nieuw

klimaat en gunstige omstandigheden voor het weer op gang brengen van een

constructieve dialoog ter bevordering van ontwikkeling op basis van

solidariteit, wederzijds belang en gedee!de verantwoordeliJkheden.

D~ vermindering van de internationale spanningen ten gevolge van de

beeindiging van de Koude Oorlog schept nieuwe mogelijkheden en middelen

voor ontwikkeling en bevordert tevens het ontstaan van nieuwe vormen van

samenwerking, namelijk op interregionaal niveau. Terzelfdertijd groeit er

een politieke consensus omtrent de fundamentele relatie tussPn

pluralistische democratie, eerbiediging van de mensenrechten en

ontwikkeling als een rechtvaardig en duurzaam op het individu gericht

proces.

SN/3321/ 1/92 NL

Page 26: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 25 -

De Europese Raad herinnert aan de Verklarlng over de mensenrechten die

hij te Luxemburg heeft aangenomen, alsmede aan de Resolutie van de Raad

{Ontwikkeling) van 28 november 1991 over mensenrechten, democratie en

ontwikkeling, en bevestigt opnieuw dat eerbiediging, bevordering en

vrijwaring van de mensenrechten een essentieel onderdeel vormt van de

internationale betrekkingen en daarom een van de hoekstenen is van de

samenwerking alsook van de betrekkingen tussen de Gemeenschap en haar

Lid-Staten en andere Ianden. De Europese Raad hecht in het bijzonder belang

aan positieve initiatieven ter actieve ondersteuning van die landen die een

democratisch bestel invoeren, hun beleid op het stuk v·an de mensenrechten

verbeteren en goed bestuur bevorderen.

De Europese Raad is van oordeel dat een actieve r~Iatje en dialoog met

de ontwikkelingslanden een fundamentele voorwaarde is om de afstand en df•

verschillen die de volkeren van de wereld nog steeds verdelen, te

overbruggen. De Europese Gemeenschap en haar Lid-Staten spelen een

belangrijke rol op alle gebieden van de ontwikkelingssamenwerking en zullen

dat blijven doen, met inachtneming van de nieuwe mogelijkheden die zijn

ontstaan door het positieve klimaat in de internationale betrekkingen.

14. CVSE

De Europese Raad bevestigt opnieuw de verbintenis van de Gemeensch3p

en haar Lid-Staten jegens het CVSE-proces en onderstreept de belangrijk•·

bijdrage van de CVSE aan vrijheid, vrede en stabiliteit in Europa, en als

instrument ter waarborging van de samenwerking tussen alle det>lnemende

Staten, zulks op basis van volledige overeenstemming met de bepalingen van

de Slotakte van Helsinki, het Handvest van Parijs voor een Nieuw Europa en

alle andere desbetreffende CVSE-teksten. Zonder volledige eerbtediging Pn

SN/3321/1/92 NL

Page 27: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 26 -

volledige tenuitvoerlegging van alle CVSE-verbintenissen mag geen enkele

Staat verwachten een rol te kunnen spelen bij de opbouw van een Nieuw

Europa van vrede, vrijheid, samenwerking en vooruitgang.

De Europese Raad juicht de positieve resultaten toe die reeds zijn

geboekt op de huidige CVSE-vervolgbijeenkomst te Helsinki en ziet uit naar

een succesvol resultaat van de Top aldaar. De Europese Raad is ervan

overtuigd dat ter gelegenheid daarvan fundamentele stappen zullen worden

gezet die de CVSE efficienter en functioneler zal maken, zodat zij de rol

kan spelen die in de toekomst voor haar is weggelegd.

De Europese Raad dringt er bij alle partijen bij het CFE-Verdrag op

aan de nodige stappen te zetten voor de inwerkingtreding ervan. Voorts

beklemtoont hij dat een akkoord over een beperking van het aantal

conventionele troepen van de Ianden die aan het CFE-Verdrag deelnemen,

verder zal bijdragen tot stabiliteit en veiligheid in Europa, en dat een

dergelijk akkoord op de Top van Helsinki zou moeten worden ondertekend.

15. Non-proliferatie en uitvoer van wapens

De Europese Raad heeft met voldoening nota genomen van de opstelling

van een gemeenschappelijke lijst van nucleair materiaal en met de nucleaire

sector verband houdende goederen voor dubbel gebruik, waarop de Lid-Staten

bij uitvoer controle moeten uitoefenen.

Voorts neemt de Europese Raad er nota van dat de werkzaamheden in het

kader van de Europese Politieke Samenwerking, via een vergelijking van het

beleid van de Lid-Staten op het stuk van wapenuitvoer, hebben geleid tot de

vaststelling van nog een gemeenschappelijk criterium waarop dit beleid

wordt gebaseerd.

SN/3321/1/92 NL

Page 28: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 27 -

Dit criterium zal worden toegevoegd aan die welke de Europese Raad vRn

Luxemburg heeft goedgekeurd, en zal als volgt worden geformuleerd :

"De compatibiliteit van de wapenexport met de technische en economische

capaciteit van het ontvangende land, rekening houdend met de wenselijkheid

dat de Staten aan hun legitieme behoeften inzake veiligheid en defensie

voldoen met de kleinst mogelijke inzet van menselijk en economisch

potentieel voor bewapening.".

16. Zuidelijk Afrika

De Europese Raad is ernstig verontrust over het recente geweld in

Zuid-Afrika. Onder verwijzing naar de verklaring van de Gemeenschap en haar

Lid-Staten van 23 juni waarin deze zich geschokt tonen over de moordpartij

in Boipatong constateert hij dat de Zuidafrikaanse Regering zich bereid

heeft verklaard buiten!andse waarnemers te Iaten deelnemen aan het lopende

onderzoek. Hij beklemtoont de absolute noodzaak om een doeltreffende

centrale van politie en veiligheidstroepen te waarborgen. De ministeriele

Trojka van de Gemeenschap en haar Lid-Staten zal deze kwestie bij haar

aanstaande bezoek aan Zuid-Afrika ter sprake brengen.

Hij roept alle partijen in Zuid-Afrika op tot hervatting van de

onderhandelingen in het kader van de CODESA-Conferentie, het forum bij

uitstek om tot de noodzakelijke consensus te komen, zulks teneinde een

vreedzame overgang te bewerkstelligen naar een echt democratlsch en

niet-raciaal Zuid-Afrika, met name door het installeren van een over­

gangsregering. De Europese Raad acht het van vitaal belang dat Zuid-Afrtka

de wezenlijke vooruitgang die reeds in dat forum is geboekt. niet teloor

laat gaan.

SN/3321/1/92 NL

Page 29: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 28 -

De Europese Raad neemt met voldoening nota van de duidclijke

vorderingen op weg naar duurzame vrede in geheel Zuidelijk Afrika en met

name van die bij het vredesproces in Angola, welke uitAinrlelijk moeten

leiden tot algemene verkiezingen in september 1992.

De Europese Raad dringt er bij de partijen die betrokken zijn bij het

Mozambiquaanse conflict op aan om zo snel mogelijk een vredesakkoord te

bereiken in het kader van het bemiddelingsproces waarin Ianden van de EG

een actieve rol spelen. Hierdoor zal internationale hulpverlening mogeliJk

worden aan de noodlijdende bevolking, die reeds het slachtoffer is van de

aanhoudende droogte welke rampzalige gevolgen heeft voor de gehele

sub-regia.

0

0 0

Na de Voorzitter en het Bureau in uitgebreide samenstelling van het

Europees Parlement te hebben geraadpleegd, kwam de Europese Raad overeen het

mandaat van de heer Jacques DELORS als Voorzitter van de Commissie te

bevestigen.

SN/3321/1/92 Nl.

Page 30: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 29 -

BIJI.AGE 1

Verslag aan de Europese Raad in Lissabon over de waarscbijn!ijke ontwikkelingen

met betrekking tot bet Gemeenscbappeli.jk Buitenlands en Veiligbeidsbeleid

!GBVB) met bet oog op de vaststelling van gebieden waarop een gemeenscbappelijk

optreden ten opzicbte van bepaalde Ianden of groepen van Ianden moge!ijk is

I.

Inleiding de waarschijnlijke ontwikkelingen met betrekking tot het GRVR

1. Het Verdrag betreffende de instelling van de Europese Unie, dat op

1 januari 1993 in werking zou moeten treden, zal het gemeenscbappe!ijk

buiten!ands en veiligheidsbeleid inluiden.

2. Het GBVB dient beschouwd te worden als het vervolg op de activiteiten die de

Lid-Staten tot nag toe in het kader van de Europese Politieke Samenwerking

!EPS) ontplooiden uit hoofde van de Europese Akte. Het GBVB is met ztjn

specifieke doelstellingen en middelen een kwalitatieve sprang vooruit in die

zin dat dit het "acquis" van deEPS omvat en daarvan een grater potentieel

geeft, hoofdzakelijk door middel van het gemeenschappe!ijk optreden, een

aanvullend instrument dat strikte gedragsregels tussen de Lid-Staten

impliceert en de Unie in staat stelt een volledig gebruik van de ter

bschikking staande middelen te maken.

3. In de nieuwe fase die nu begint, dient het GBVB ertoe bij te dragen dat het

externe optreden van de Unie in mindere mate een reactie is op gebeurte­

nissen in de wereld daarbuiten maar veeleer actief de belangen van de Unie

en een gunstiger internationaal klimaat nastreeft. De Europese Unie zal

hierdoor beter in staat zijn de problernen bij de wortel aan te pakken om het

uitbreken van crises voor te zijn. Voorts zal de Unie haar eigen doelstel­

lingen en belangen duidelijker over kunnen brengen bij derde Ianden en zich

beter aan kunnen sluiten bij wat die partijen van de Unie verwachten.

=:-;-::-::-;:..,-;-:-=:;:------------------··--------~

SN/3321/1/92 NL

Page 31: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 30 -

4. Om bij te dragen tot de versterking van de externe activiteiten van de Unie

als geheel, is het aan de Raad en aan de Commissie om te zorgen voor

samenhang tussen het GBVB, het externe optreden van de Gemeenschap en de

samenwerking op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken.

5. De wettelijke bepalingen betreffende het GBVB staan in Titel V van het

Verdrag van Maastricht, waarin staat dat de Unie geleidelijk een "gemeen­

schappelijk optreden ten uitvoer legt op gebieden waar de Lid-Staten

aanzienlijke gemeenschappelijke belangen hebben" (Artikel J.1.3).

6. Het was specifiek met het oog op de bepaling van de terreinen waarop

gemeenschappelijk optreden mogelijk is, dat de Europese Raad van Maastricht

een verklaring aflegde waarin de Raad verzocht werd :

- "een verslag aan de Europese Raad in Lissabon voor te bereiden over de

waarschijnlijke ontwikkelingen met betrekking tot het GBVB met het oog

op de vaststelling van gebieden waarop gemeenschappelijk optreden ten

opzichte van bepaalde landen of groepen van landen mogelijk is."

7. Er dient op gewezen te worden dat de hierna volgende voorstellen slechts

een beginpunt zijn voor de tenuitvoerlegging van het GBVB en meer specifiek

voor het gemeenschappelijk optreden. De voorstellen over geografische

gebieden en horizontale sectoren voor gemeenschappelijk optreden dienen

derhalve te worden gezien als een eerste indicatie en moeten in geen geval

als volledig beschouwd worden.

II.

Kader

8. Volgens het Unieverdrag omvat het GBVB alle terreinen van buitenlands en

veiligheidsbeleid en impliceert het, ten einde de doelstellingen van

artikel J. 1.2. te bereiken :

- systematische samenwerking tussen de Lid-Staten met betrekking tot de

beleidsvoering betreffende elk vraagstuk van algemeen belang op het

SN/3321/1/92 NL

Page 32: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 31 -

gebied van het buitenlands en veiligheidsbeleid

- geleidelijke tenuitvoerlegging van gemeenschappelijk optreden op de

gebieden waar de Lid-Staten aanzien!ijke gemeenschappelijke belangen

hebben.

9. Het gemeenschappe!ijk optreden moet gezien worden als een middel voor de

Unie om in een specifiek geval een beleid in het kader van het GBVB te

definieren en tenuitvoer te !eggen. Dit optreden moet noodzakelijkerwijs

- beantwoorden aan de doelstellingen van de Unie als bedoeld in artikel B

en meer in het bijzonder in artikel J. 1.2. ;

- het "acquis" van de Unie in aanmerking nemen

- in samenhang blijven met de ander~ acties en standpunten van de Unie.

10. Voor elk gebied dient de Unie specifieke doelstellingen te definieren om de

vraagstukken te kiezen waarop gemeenschappelijk optreden overwogen kan

worden. Deze specifieke doelstellingen zouden onder andere kunnen zijn

- het versterken van democratische beginselen en instellingen, en hel

eerbiedigen van~ de rechten van de mens en de rechten van minderheden

- het bevorderen van regionale politieke stabiliteit en het bijdragen tot

de instelling van politieke en/of economische kaders die bevorderlijk

zijn voor regionale samenwerking of ontwikkelingen in de richting van

regionale of subregionale integratie ;

- het bijdragen tot het voorkomen of het bijleggen van conflicten

::-:-:-=-::-::-:-~c:-::----------------------------------

SN/3321/1/92 NL

Page 33: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 32 -

- het bijdragen tot een effectievere internationale coOrdinatie van de

aanpak van noodsituaties ;

- het versterken van de bestaande samenwerking met betrekking tot

vraagstukken van internationaal belang zoals de bestrijding van

wapenproliferatie, terrorisme en de handel in drugs ;

- het bevorderen en steunen van goed staatsbestuur.

11. Het bestaan van aanzienlijke gemeenschappelijke beiangen is het basis­

criterium voor de vaststelling van een gemeenschappelijk optreden

{artikel J.3). Volgens het beginsel van solidariteit tussen Lid-Staten

sluit dit de mogelijkheid niet uit dat een gegeven belang voor somm1ge

Lid-Staten aanzienlijker is dan voor andere.

12. Het is in dit stadium mogelijk een lijst op te stellen van factoren die

bepalen of sprake is van aanzienlijke gemeenschappelijke belangen. Met deze

en andere factoren moet rekening gehouden worden bij het be,palen van de

vraagstukken en terreinen die in aanmerking komen voor een gemeenschaJJpP­

lijk optreden :

- de geografische nabijheid van een bepaalde regio of een bepaald land

- een aanzienlijk belang in de politieke en economische stabiliteit van een

regio of van een land ;

- het bestaan van bedreigingen voor de veiligheidsbelaneen van de Unie.

13. Overwegende dat het gemeenschappelijk optreden geleidelijk ten uitvoer

gelegd moet worden, is een beperkt aantal geografische gebieden geldentifi­

ceerd. Voor elk gebied zijn een aantal horizontale vraagstukken geselec­

teerd waarvoor op korte termijn een gemeenschappelijk optreden zou kunnen

SN/3321/1/92 NL

Page 34: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 33 -

worden ondernomen. Deze gebieden zijn : Midden- en Oost-Europa (in het

bijzonder het Gemenebest van Onafhankelijke Staten en de Balkanstatenl, het

Middellandse Zeegebied (in het bijzonder de Maghreb) en het Midden-Oosten.

14. Bovendien heeft de Europese Raad op veiligheidsgebled reeds sommige

terreinen ge!dentificeerd.

15. Zoals reeds in de inleiding werd gesteld, is deze selectie van gebieden

voor de tenuitvoerlegging van een gemeenschappelijk optreden zuiver

indicatief.

16. De Europese Raad zal de internationale situatie opnieuw bezien om de

noodzakelijke richtsnoeren voor een gemeenschappelijk optrPdP.n op te

stellen in het Iicht van de veranderingen op de reeds ge!dentificeerde en,

waar passend, andere gebieden.

17. In verband met het Speciale belang van de Noord-Zuidbetrekkingen zal de

Unie wellicht wensen, haar externe activiteiten ten opzichte van de landen

van Afrika, Latijns-Amerika, het Caribisch gebied en Azie geleide!ijk op

samenhangende en gecoOrdineerde wijze te ontwikkelen in alle aspecten van

haar betrekkingen {b.v. buitenlands, veiligheids-, economisch en ontwikke­

lingsbeleid), ten einde in een context van volledige eerbiedigirtg van de

mensenrechten bij te dragen tot de ontwikkeling van deze regia's en tot de

versterking van hun betrekkingen met de Unie. Er zal in het bijzonder

rekening worden gehouden met de betrekkingen, ook in de vorm van overeen­

komsten, die reeds met regionale en andere groeperingen gevestigd zijn.

18. De Unie wenst tevens de aandacht te vestigen op de hoge prioriteit die zij

blijft toekennen aan de betrekkingen met de Verenigde Staten van Amerika,

Canada en Japan, waarmee de Unie aparte gezamen!ijke verklaringen heeft

SN/3321/1/92 NL

Page 35: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 34 -

aangenomen die een grondslag vormen voor een vruchtbaar partnerschap. Van

alle zijden blijft men zich ervan bewust dat samenwerking in nauw

partnerschap noodzakelijk blijft.

19. Overeenkomstig de bepalingen van Titel V zullen de Lid-Staten van de Unie

hun optreden in de internationale organisaties waarvan zij lid zijn en op

internationale conferenties waaraan zij deelnemen, coOrdineren door

gemeenschappelijke standpunten nate streven en gemeenschappelijke acties

te laten volgen.

I I I.

Gemeenschappelijk optreden ten aanzien van bepaalde Ianden

en groepen van Ianden

20. In de volgende punten worden, overeenkomstlg het mandaat van de Europese

Raad, de terreinen bepaald waarop gemeenschappelijk optreden ten aanzien

van geselecteerde individuele landen of groepen van landen in een eerste

fase bijzonder nuttig lijkt voor het bereiken van de doelstellingen van de

Unie.

A.

Midden- en Oost-Europa

21. De Gemeenschap en haar Lid-Staten hebben de economische en politieke

veranderingen in de regio op de voet gevolgd. Op uitdagingen trachten zij

een antwoord te vinden door de hen ter beschikking staande middelen te

mobiliseren ter ondersteuning van de veranderingen die zich in deze landPn

voltrekken, met name de vestiging van de rechtsstaat en het economische

hervormingsproces.

SN/3321 I 1/92 NL

Page 36: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 35 -

22. De Unie zal

- politieke stabiliteit bevorderen en bijdragen tot de vorming van

politieke en/of economische kaders die regionale samenwerking of pog1ngen

tot regionale of subregionale integratie aanmoedigen ;

- stimuleren dat de CVSE-verbintenissen volledig ten uitvoer worden gelegd,

zowel binnen de CVSE zelf als elders, met inbegrip van met name de

bepalingen in verband met

-de menselijke dimensie, met name de eerbiediging van de democratie, de

rechtsstaat, de mensenrechten, ook die van personen die tot nationale

minderheden behoren ;

- voorkoming en regeling van conflicten, zulks met volledlge eerbiediging

van de onschendbaarheid van grenzen en van de overige CVSE-begins?len.

A.l Rusland en de voormalige Sovjet-Republieken

23. Tot dusver is het optreden van de Gemeenschap en haar Lid-Staten op het

politieke vlak overheerst door de noodzaak de stabiliteit in di.t gebied te

waarborgen en stand het behoud van de Europese veiligheid centraal. Ten

einde de Unie in staat te stellen haar invloed ten aanzien van deze groep

Ianden krachtiger te doen gelden, kan gemeenschappelijk optreden worden

overwogen op de volgende terreinen :

ondersteuning van de vorming van een kader van harmonisch~ betrekkingen

tussen de Europese Unie en de nieuwe Staten, waarbiJ rekening wordt

SN/3321/1/92 NL

Page 37: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 36 -

gehouden met de verschillende belangen en historische achtergronden van

de betrokken Staten ;

- versterking van bestaande samenwerkings- en handelspatronen tussen de

nieuwe Staten onderling ;

- stimulering van de volledige naleving van alle ontwapenings- en

wapenbeheersingsverdragen waarbiJ zij partij zijn, met inbegrip van de

non-proliferatieverdragen

openstelling van gemeenschappelijke voorzieningen en missies, waarbij

ieder geval op zijn verdiensten wordt beoordeeld.

A.2 Overige landen in Midden- en Oost-Europa, met inbegrip van de Balkanstalen

24. Deze landen zijn de weg naar democratie ingeslagen en maken een politiek en

economisch herstructureringsproces door. Het zou nuttig zijn hun banden met

de Europese Unie en andere organisaties te versterken.

25. In sommige van deze landen is met de democratisering en de integratie in

Europese instellingen al vordering gemaakt. Daarmee .rekening houdend zou

gemeenschappelijk optreden kunnen worden overwogen bij de vaststelling van

de politieke kaders waarbinnen de betrekkingen van deze Ianden met elkaar

en met de Unie gedijen en hun banden met Europese organisaties en

structuren versterkt worden.

A.3 Voorrnalig Joegoslavie

26. Momenteel is het belangrijkste doe! de vrede tussen de volkeren en de

landen van dit gebied te bevorderen en bij te dragen tot het behoud van dP

SN/3321/1/92 NL

Page 38: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 37 -

Europese veiligheid.

27. De volgende kwesties zouden voor gemeenschappelijk optreden in aanmerking

kunnen komen :

- de pogingen van de Unie om voor de Joegoslavische crisis een vreedzame en

blijvende oplossing te vinden, met inbegrip van de Veiligheidsconferentie

en de voortzetting van de diverse aspecten van de waarnemingsmissie ;

- het toezicht op een eventuele toekomstige oplossing en de bevordering van

samenwerking tussen de Republieken ;

- de bevordering van samenwerking bij politieke en veiligheidsvraagstukken

tussen de Republieken en de Unie ;

-de bijdrage aan de versterking van de democratie, de rechtsstaat, de

mensenrechten en de rechten van minderheden door middel van juridische en

technische samenwerking.

B.

Maghreb en Midden-Oosten

28. De zuidelijke en oostelijke kusten van de Middellandse Zee en het

Midden-Oosten zijn geografische gebieden die zowel in termen van veiligheid

als van maatschappelijke stabiliteit voor de Unie van groat belang zijn.

29. De Unie heeft er derhalve belang bij, met de landen in dit gebied goede

betrekkingen te vestigen. zoals het buurlanden betaamt. Het doel daarvan

zou moeten zijn, verbreding van de Noord-Zuid-kloof te voorkomen door de

stimulering van de economische ontwikke1ing en te bevorderen dat de

mensenrechten en de fundamentele vrijheden volledig worden ge€erbiedigd en

SN/3321/1/92 NL

Page 39: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 38 -

de democratie en de rechtsstaat worden ontwikkeld en geconsolideerd.

B. 1 Maghreb

30. De Maghreb vormt de zuidgrens van de Unie. Stabiliteit in dit gebied is

voor de Unie een aanzienlijk gemeenschappelijk belang. Deze stabiliteit

wordt bedreigd door problemen als bevolkingsgroei. terugkerende sociale

on rust. massa1e migrat ie en toenemend re l igieus fundamental is me en

integralisme.

31. Onverminderd de nodige verschillen in benadering ten aanzien van de

verschillende landen van deze regia, zou met voorrang aandacht kunnen

worden geschonken aan de volgende vraagstukken :

- de bevordering van een constructieve dialoog, die gericht is op het

creeren van een gebied waarin vrede, veiligheid en welvaart samengaan en

de eerbiediging van de grondbeginselen van het internationale recht

gewaarborgd is ;

de vorming van een kader voor samenwerking- op alle gebieden, dat

geleide!ijk zou moeten leiden tot een verbeterd partnerschap tussen de

Unie en haar Lid-Staten en de Ianden van de Maghreb ;

- de intensivering van de bestaande samenwerking op het gebied van het

buitenlands beleid met betrekking tot de bestriJding van ~errorisme en

illegale drugshandel ;

- het waarborgen van de volledige naleving door deze landen van de voor de

regia relevante verdragen en overeenkomsten inzake ontwapening en

wapenbeheersing, ook die inzake non-proliferatie ;

- de ondersteuning van bestaande initiatieven op het gebied van regionale

integratie.

SN/3321/1/92 NL

Page 40: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 39 -

B.2 Midden-Oosten

32. Het Midden-Oosten is voor de Gemeenschap en haar Lid-Staten een voorwerp

van aanhoudende zorg geweest. De instabiliteit die de situatie van deze

regia voortdurend kenmerkt. vormt een bedreiging voor de internationa!e

veiligheid en de belangen van de Unie. waarvan de voornaamste zijn dat de

stabiliteit van het gebied en een relatie van samenwerking en dialoog

gewaarborgd worden.

33. In het kader van de doelstellingen van de Unie komen de volgende terreinen

in aanmerking voor een gemeenschappelijk optreden :

- systematische ondersteuning van het door de Conferentie over het

Midden-Oosten in Madrid op gang gebrachte onderhandelingsproces op basis

van de desbetreffende resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde

Naties, die moeten resulteren in een rechtvaardige en alomvattende

regeling voor het Arabisch-Israelisch conflict en het Pa!estijnse

vraagstuk ;

- ervoor zorgen dat de Unie een actieve rol speelt in het vredesproces

- stappen doen om Israel ertoe te bewegen zijn beleid inzake de neder­

zettingen in de bezette gebieden te wijzigen en de Arabische landen ertoe

te bewegen een einde te maken aan hun handelsboycot ;

- pogingen tot regionale integratie ondersteunen

- ervoor zorgen dat de landen van de regia de relevante verdragen en

overeenkomsten inzake ontwapening en wapenbeheersing, ook die betreffende

SN/3321/1/92 NL

Page 41: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 40 -

non-proliferatie, alsmede de desbetreffende resoluties van de Veilig­

heidsraad van de Verenigde Naties volledig in acht nemen ;

- de externe beleidsaspecten van de bestrijding van het terrorisme en de

illegale drugshandel.

IV.

Terreinen binnen de veiligheidsdimensie

34. De Staatshoofden en Regeringsleiders hebben op de Europese Raad van

Maastricht bepalingen aangenomen met betrekking tot de uitwerking.

vaststelling en tenuitvoerlegging van een gemeenschappelijk buitenlands en

veiligheldsbeleid. Dit beleid omvat aile kwesttes die betrekktng hebben op

de veiligheid van de Unie, met inbegrip van de bepaling op termijn van een

gemeenschappelijk defensiebeleid dat mettertijd tot een gemeenschappeli.Jke

defensie zou kunnen leiden.

35. In dit verband heeft de Europese Raad de volgende terreinen binnen de

veiligheidsdimensie aangewezen waarop vanaf de inwerkingtreding van het

Verdrag gemeenschappe li jk kan worden opget reden :

- het CVSE-proces

- het beleid op het gebied van ontwapening en wapenbeheersing in Europa,

met inbegrip van vertrouwenwekkende maatregelen ;

- non-proliferatievraagstukken op nucleair gebied

- de economische aspecten van de veiligheid, met name de controle op de

overdracht van militaire technologie aan derde landen en de controle op

de wapenuitvoer.

36. Overeenkomstig artikel J.4 verzoekt de Unie de WEU, die een integrerend

deel uitmaakt van de ontwikkeling van de Europese Unie, de besluiten en

SN/3321/1/92 NL

Page 42: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 41 -

maatregelen van de Unie welke gevolgen hebben op defensiegebied uit te

werken en ten uitvoer te leggen. In dit verband herinneren de Lid-Staten

die tevens lid van de WEU zijn aan de in december 1991 te Maastrir.ht

aangenomen verklaring waarvan de Intergouvernementele Conferentie akte

heeft genomen. De vraagstukken met gevolgen op defensiegebied die onder

artikel J.4 va]len, zijn niet het voorwerp van een gemeenschappelijk

optreden.

37. Het beleid van de Unie overeenkomstig artikel J.4 laat het specifieke

karakter van het veiiigheids- en defensiebeleid van bepaalde Lid-Staten

onverlet, eerbiedigt de verplichtingen welke voor bepaalde Lid-Staten

voortvloeien uit het Noordatlantisch Verdrag en is verenigbaar met het in

dat kader vastgestelde gemeenschappelijke veillgheids- en defensiebeleid.

38. De Europese Raad heeft de Ministers van Buitenlandse Zaken tevens verzocht

te beginnen met de voorbereidende werkzaamheden met het oog op de bepaling

van de noodzakelijke basiselementen voor een beleid van de Unie v66r de

datum van de inwerkingtreding van het Verdrag. Bij die voorbereidende

arbeid moet in het bijzonder worden nagegaan, welke elementen voor de Un1e

noodzakelijk zullen zijn in het kader van het gemeenschappelijk buiten­

lands- en veiligheidsbeleid. Daartoe zal bij het Politiek Comite een ad hoc

werkgroep Veiligheid worden ingesteld.

SN/3321/1/92 NL

Page 43: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 42 -

B1JLAGE 11

VERKLARING VAN DE EUROPESE RAAD BETREFFENDE

He~ VOORHAL1GE JOEGOSLAVIE

De Europese Raad veroordeelt krachtig het niet aflatende geweld dat het

grondgebied van het voormalige Joegoslavie al meer dan een jaar in zijn greep

heeft en dat resulteert in een dramatisch verlies aan Ievens en een uitzicht-

loze situatie op humanitair gebied. met name in Bosnie en Herzegovina. Hoewel

alle partijen op hun manier mede verantwoordelijk zijn voor de huidige

situatie, ligt het grootste deel van de verantwoordelijkheid bij de Servische

!eiders en het door hen gecontroleerde Joegoslavische 1Pger. De Gemeenschap ~n

haar Lid-Staten benadrukken andermaal dat de door de Veiligheidsraad van de

Verenigde Naties vastgestelde sancties volledig moeten worden toegepast.

De Europese Raad betreurt het met name dat de heropening van de luchthaven

van Sarajevo voor humanitaire doeleinden. conform Resolutie 758 van de

VN-Veiligheidsraad, niet heeft plaatsgevonden. Derhalve zijn verdere

rnaatregelen nodig. De Lid-Staten van de EG zullen voorstellen dat de juridisch

bevoegde instantie, namelijk de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties,

onderwijld alle nodige maatregelen neemt om de luchthaven te heropenen en daad­

werkelijk humanitaire bijstand aan Sarajevo en de omringende gebiedPn te

verlenen. De Europese Gemeenschap en haar Lid-Staten zijn bereid om hierbij hun

medewerking te verlenen voor zover dat juridisch en praktisch mogelijk is. Dit

kan eventueel humanitaire hulp inhouden. De Europese Raad geeft weliswaar de

voorkeur aan vreedzame middelen maar sluit steun voor het gebruik van militaire

midde!en door de Verenigde Naties om deze humanitaire dOe1stellingen te

bereiken niet uit.

De Europese Raad neemt nota van de verklaring van de WEU-Raad van

Ministers van 19 juni 1992 en verheugt zich erover dat deze organisatie de

mogelijke middelen bestudeert om de in het kader van de desbetreffende

resoluties van de VN-Veiligheidsraad ondernomen acties te ondersteunen .

• SN/3321/1/92 NL

Page 44: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 43 -

De Europese· Raad spreekt ZiJn grote bezorgdheid ult over de steeds

ondraag!ijker wordende situatie van de honderdduizenden ontheemden op het

grondgPhied van het voormalige Joegoslavie. Ondanks de reeds ondernomen acti~s.

met name d1e van het Hoog Commissariaat voor Vluchtelingen van de Verenigde

Naties (UNHCR), is de Europese Raad van mening dat nog aanzienlijk meer

financiele hulp nodig is. De Commissie zal deze inspanningen met de andere

G-24-landen coordineren.

Met betrekking tot Kosovo verwacht de Europese Raad dat de Servische

!eiders zich zullen onthquden van verdere repressie en een serieuze dialoog

zullen aangaan met vertegenwoordigers van dit grondgebied. De Europese Raad

herinnert de inwoners van Kosovo eraan dat hun ger~chtvaardigd streven naar

autonomie aan bod moet komen in het kader van de Conferentie over Joegoslavie.

Hij benadrukt dat er onmiddellijk waarnemers naar Kosovo alsook naar de buur­

landen moeten worden gestuurd om geweld te voorkomen en bij te dragen aan het

herstel van het vertrouwen. De Gemeenschap en haar Lid-Staten do~n een beroep

op de CVSE om de hiertoe noodzakelijke stappen te ondernemen en staan. wat

henzelf betreft, gereed om aan een dergelijke missie dee! te nemen.

De Europese Raad herhaalt het standpunt dat de Gemeenschap en haar

Lid-Staten in Guimaraes hebben ingenomen ten aanzien van het verzoek van de

voormalige Joegoslavische Republiek Macedonie om te worden erkend als een

onafhankelijke Staat. Hij verklaart zich bereid deze Republiek overeenkomst1g

zijn verklaring van 16 december 1991 binnen haar bestaande grenzen te erkennen.

onder een naam waarin het woord ttMacedonie" niet voorkomt. Tevens beschouwt dt­

Europese Raad de grenzen van deze Republiek als onschendbaar en gewaarborgd

overeenkomstig de beginselen van het VN-Handvest en het Handvest van Parijs.

De Europese Gemeenschap en haar Lid-Staten zullen de nieuwe federale

entiteit die Servie en Montenegro omvat niet erkennen als de Staat die in de

plaats komt van het voormalige Joegoslavie, tot het moment waarop de bevoegde

internationale instellingen een besluit hebben genomen. Zij hebben besloten dat

SN/3321/1/92 NL

Page 45: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 44 -

zij zullen verzoeken om schorsing van de delegatie van Joegoslavie bij de

werkzaamheden van de CVSE en andere internationale fora en organisotits.

De Europese Raad geeft uiting aan zijn vaste wil om de volkeren van het

voorrnalige Joegoslav1e bij te staan in hun streven naar een vreedzame toekomst

in Europa en herhaalt dat de EG-Conferentie over Joegoslavie, die door Lord

Carrington wordt voorgezeten, het enige forum is voor de totstandbrenging van

een duurzame en billijke oplossing voor de resterende problemen van het

voormalige Joegoslavie, inclusief grondwettelijke regelingen voor Bosnie en

Herzegovina. De Europese Raad dringt bij alle partijen die bij het vredesproces

betrokken zijn, aan op volledige en onmiddellijke medewerking aan de

onderhandelingen onder auspicien van de Conferentie.

SN/3321/1/92 NL

Page 46: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 45 -

BIJLAGE I I I

VERKLARING VAN DE EUROPESE RAAD OVER HET VREDESPROCES

IN HET MIDDEN-OOSTEN

De Europese Raad bevestigt opnieuw zijn steun aan het vredesproces dat in

oktober 1991 in Madrid op gang is gebracht en een unieke kans op vrede biedt.

Dit vredesproces is van het grootste belang voor de wereld en in het bijzonder

voor Europa, dat een essentiele rol te spelen heeft voor de politieke en

economische stabiliteit in dat gebied. De Europese Raad brengt hulde aan hc·t

engagement en de vasthoudendheid van de mede-organisatoren, alsook aan de

Wljsheid en de moed die worden gctoond door de partijen die hierbiJ recht­

streeks betrokken zijn.

De Europese Raad heeft akte genomen van de resultaten van de verkiezingen in

Israel. Hij is van mening dat deze resultaten, die de democratische trad1t1e In

Israel illustreren, het vredesproces en het engagement voor een rechtvaardige

en duurzame regeling zullen versterken. Hij hoopt dat de nieuwe Israelische

regering alsook de betrokken Arabische partijen deze gelegenheid zullen

aangrijpen om te onderhande!en over een a!lesomvattende vrede.

De Europese Raad erkent dat het op de weg ligt van de partijen biJ het geschil

om het kader te scheppen voor een regeling, welke aileen doeltreffend kan z1jn

als die door vrije onderhandelingen en in onderlinge overeenstemming 1s

bereikt. De Europese Raad herhaalt evenwel zijn overtuiging dat een akkoord

aileen bil!ijk en duurzaam kan blijken wanneer dat gebaseerd is op de

resoluties 242 en 338 van de Veiligheidsraad van de Ve1·enigde Naties, waarin

het beginsel "land voor vrede" is neergelegd. Dit akkoord dient te voorzien in

de veiligheid van aile staten in het gebied, met inbegrip van Israel. binnen

erkende en gewaarborgde grenzen en te bepa!en dat het Palestijnse volk zijn

recht op zelfbeschikking kan uitoefenen.

De Europese Raad herhaalt dat alle partijen zich moeten inzetten voor het

vredesproces, moeten afzien van aile daden van geweld en elk optreden moeten

SN/3321/1/92 NL

Page 47: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 46 -

vermijden waardoor de onderhandelingen in gevaar kunnen komen of waardoor het

scheppen van een klimaat van vertrouwen kan worden bedreigd. De Europese Raad

hoopt dat dP. nieuwe Jsraelische regering en de Arabische partijen snel zullen

handelen om vertrouwenwekkende maatregelen uit te voeren. Hij ziet uit naar een

stopzetting van de bouw en de uitbreiding van de Israelische nederzettingen in

de bezette gebieden, met inbegrip van Oost-Jeruzalem, welke nederzettingen

volgens het internationale recht onrechtmatig zijn, en naar een volledige

toepassing van de bepalingen van het vierde Verdrag van Geneve. De Europese

Raad doet eveneens een beroep op de !eden van de Arabische Liga om een einde te

maken aan de handeisboycot tegen Israel. die cnverenigbaar is met de geest van

het vredesproces.

De Europese Raad herhaalt dat de Gemeenscho~ en haar Lid-Staten zich ertoe

verbonden hebben een constructieve en actieve rol te spelen in het vredesproces

op zowel het bilaterale als het multilaterale niveau, op basis van de beginsel­

standpunten van de Gemeenschap, die alom bekend zijn. Zowel Israel als Zl.Jn

Arabische buren kunnen zich verlaten op de verbintenis van Europa om aan een

toekomst van vrede en vooruitgang in de regie te bouwen in het licht van de in

t:et vredesproces bereikte vooruitgang.

De Europese Raad herhaalt de wens van de Gemeenschap dat resolutie 425 van de

Veillgheidsraad volledig wordt uitgevoerd. Hij bevestigt opnieuw zijn steun aan

de onafhankelijkheid, soevereiniteit, eenheid en territoriale integrite1t van

Libanon. De Europese Raad dringt aan op de terugtrekking van aile buitenlandse

troepen uit Libanon en op de medewerking van alle partijen aan de strijd­

krachten van de VN die daar dienst doen. De Europese Raad is van oordeel dat

het Libanese Volk in staat moet worden gesteld zijn meningen kenbaar te maken

door middel van verkiezingen die worden gehouden onder gegarandeerd vrije en

eerlijke voorwaarden.

SN/3321/1/92 NL

Page 48: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 47 -

VERKLARING VAN DE EUROPESE RAAD OVER DE BETREKK!NCEN

TUSSEN EUROPA EN DE HACHREBLANDEN

BIJLAGE IV

1. De Europese Raad bevestigt opnieuw zijn solidariteit met de Maghreblanden en

zijn vaste wil het algemene beleid voort te zetten dat wil bijdragen tot de

stabiliteit en de welvaart in het Middellandse-Zeegebied op basis van een

conceptie die de voorrang geeft aan partnerschapsverhoudingen.

2. De Cemeenschap en haar Lid-Staten zijn van oordeel dat hun betrekkingen met

de Maghreblanden moeten stoelen op een gemeenschappelljke verbintenis met

betrekking tot :

- de eerbiediging van het internationale recht. de beginselen van het Hand­

vest van de Verenigde Naties en de resoluties van de Veiligheidsraad van

de Verenigde Naties :

- de eerbiediging van de mensenrechten en van de fundamentele vrijheden op

burgerrechtelijk, politiek, economisch, sociaal en cultureel gebied,

alsmede van de democratische waarden die gestalte krijgen in vrije en

regelmatige verkiezingen ;

- de vestiging van democratische institutionele formules. waarbij

pluralisme. daadwerkelijke participatie van de burgers aan het openbare

Ieven van hun Staten en eerbiediging van de rechten van minderheden worden

gewaarborgd ;

- de verdraagzaamheid en coexistentie van culturen en godsdiensten.

3. De politieke dialoog tussen de Europese Cemeenschap en haar Lid-Staten en de

Maghreblanden moet ruimte bieden voor een regelmatige uitwisseling van

informatie en meer overleg over politieke en veiligheidsaangelegenheden. In

SN/3321/1/92 NL

Page 49: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 48 -

die geest bepleiten de Europese Gemeenschap en haar Lid-Staten dat bij die

dialoog zo spoedig mogelijk ook de gekozen vertegenwoordigers en de sociale

partners betrokken worden. Voorts zijn de Gemeenschap en haar Lid-Staten

bereid de dialoog met de AMU te zijner tijd voort te zetten.

4. Op economisch gebied betuigt de Europese Raad opnieuw Zijn steun aan de

harmonische ontwikkeling van het Maghrebgebied, waarbij de economische

integratie, de totstandbrenging van een echte markteconomie en de

modernisering van de economische stelsels worden bevorderd.

De Europese Raad releveert in deze context de actiemogelijkheden die reeds

zijn vastgesteld bij het NMZ en waaraan de Gemeenschap sterk gehecht blijft,

en is van oordeel dat pas van een echt partnerschap tussen Europa en de

Maghreblanden sprake is als daarbij de voortzetting van de economische

hervormingen en een aanzienlijke toeneming van particuliere investering~n en

vooral van joint ventures van Maghreb- en Europese ondernemingen worden

bevorderd ter stimulering van werkgelegenheid scheppende bedrijvigheid.

De Europese Raad verklaart dat de Gemeenschap bereid is van haar kant

daartoe ten volle bij te dragen, inzonderheid door financiele samenwerking,

met name in het NMZ-kader, aanmoediging van investeringen, versterking van

de technische samenwerking in alle sectoren die van gemeenschappelijk belang

zijn en ook door geleidelijke totstandbrenging van een vrijhandelszone. De

Europese Raad stelt vast dat deze mogelijkheid in gesprekken met Marokko

reeds is onderzocht en spreekt de wens uit dat er snel vorderingen in deze

richting mogen worden gemaakt. Hij stelt voor om ten aanzien van andere

landen uit het gebied een soortgelijke benadering te volgen.

SN/3321/1/92 NL

Page 50: EUROPESE RAAD VAN LISSABON 26/27 JUNI 1992 CONCLUSJES …€¦ · De Europese Raad spreekt zijn voldoening uit over de uitslag van het lerse referendum. Hij stelt vast dat de bekrachtiging

- 49 -

5. Op sociaal gebied meet volgens de Europese Raad bij voorrang aandacht worden

geschonken aan de problemen die zich aan beide zijden van de Middellandse

Zee voordoen door

- de migratie en de !evens- en arbeidsomstandigheden van de migranten­

gemeenschappen,

- de demografische evenwichtsverstoringen alsmede de daarmee verband

houdende economische en sociale discrepanties.

6. Op cultureel gebied acht de Europese Raad intensivering van de uitwisseling,

vooral van jongeren, academici, wetenschappelijk kader en op mediagebied,

een absolute noodzaak om tot betere kennis en onderling begrip van de

volkeren en culturen in Europa en de Maghreblanden te komen.

7. Via de geleidelijke verwezenlijking van bovengenoemde doelstellingen en

vooral van het partnerschap geeft de Europese Raad blijk van zijn vaste wil

de betrekkingen tussen Europa en de Maghreblanden het gewicht en de diepgang

te verlenen die stroken met de door het nabuurschap in de geschiedenis

gesmede banden.

SN/3321/1/92 NL