EUROPA meer samen bouwen!€¦ · samen drie kinderen en het continent werd naar haar genoemd:...

EUROPAmeer samen bouwen!

2 3

INHOUDSOPGAVE

GESCHIEDENIS VAN DE EUROPESE CONSTRUCTIE herinneren waar we vandaan komen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04

EUROPESE VERDRAGEN meer overeenkomsten afsluiten . . . . . . . . . . . . . . . 11

EUROPESE SYMBOLEN onze diversiteit versterken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

GEOGRAFIE VAN EUROPA onze gemeenschappelijke ruimte beter begrijpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

TOEKOMST VAN DE EUROPESE UNIE verder kijken! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Wist je dat de naam Europa uit de Griekse mythologie komt?

Prinses Europa was heel mooi en woon-de in Tyr aan de Aziatische kust van de Middellandse Zee (Libanon). Zeus, de koning der goden, werd verliefd op haar. Hij slaagde erin haar te verleiden en mee te nemen naar Griekenland. Ze kregen samen drie kinderen en het continent werd naar haar genoemd: Europa.

742

Karel de Grote

1769

Napoleon

1914-18

1939-45

OORLOG

Eerste Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

4 5

Het Europa dat wij vandaag kennen, gaat ver terug in de tijd.

Als we willen begrijpen wat Europa vandaag voor ons betekent, is het belangrijk om te weten hoe het is ontstaan.

De eerste pogingen...Sommige historische figuren, zoals Karel de Grote en Napoleon, ondernamen al pogingen om alle Europese landen te verenigen in één natie. Maar dat Europa was meestal het gevolg van bloede-rige oorlogen.

Tijdens de 20ste eeuw brak tot tweemaal toe een oorlog uit op het Europese continent dat zich over de hele wereld verspreidde. Daarom noemen we ze wereldoorlogen.

Tussen 1914 en 1918 vond de Eerste Wereld-oorlog plaats en een twintigtal jaar later brak de Tweede Wereldoorlog uit.

De Tweede WereldoorlogNa de Tweede Wereldoorlog, in 1945, ligt heel Europa in puin.

Die afschuwelijke oorlog heeft vijf jaar geduurd en had veel gevolgen; 20 miljoen weeskinderen, com-pleet verwoeste wegen, hongersnood en mensen die hun land ontvluchtten. Een echte ramp dus. Alles moet worden heropgebouwd!

Twee blokken zijn het oneens Na 1945 keert de vrede terug, maar Europa is verdeeld in twee blokken: Oost-Europa en West-Europa, en de scheidingslijn loopt dwars door Duitsland.

Duitsland is dus in tweeën gesplitst: Oost-Duitsland en West-Duitsland.

Het leven van de mensen is er erg verschillend.

Hoe kunnen we ondanks alles vreedzaam leven in het Westen?“Maar wat heeft dat met de Europese Unie te maken?”, vraag je je misschien af...

Op 9 mei 1950 heeft de Franse minister Robert Schuman een geniaal idee: West-Duitsland en Frankrijk moeten gaan samenwerken op het gebied van steenkool en staal. Zo kunnen ze geen oorlog meer voeren.

De vreedzame wederopbouw van West-Europa is begonnen.

Noem enkele voorwerpen die gemaakt kunnen worden uit staal:

GESCHIEDENIS VAN DE EUROPESE CONSTRUCTIE herinneren waar we

vandaan komen

1951

EGKS

1957

EEG 1961

Berlijnse Muur

6 7

De grondleggers van EuropaNiet iedereen was gewonnen voor het idee om een verenigd Europa te stichten.

Er waren dus enkele moedige politici nodig om dit idee te verdedigden en er een gemeenschappelijk project van te maken. We herinneren hen als de “grondleggers”. Wie zijn ze?

De EGKSAl snel nemen ook andere landen deel aan dit project van steenkool en staal: België, Luxemburg, Nederland en Italië.

Op 18 april 1951 ondertekenen deze zes landen een tekst, “verdrag” genoemd, van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (EGKS). Een stapje dichter bij vrede!

De Europese Economische Gemeenschap (EEG)Na kolen en staal besluiten deze zes landen om één grote markt zonder grenzen op te richten. In 1957 wordt de EEG (Europese Econo-mische Gemeenschap) opgericht. “Economisch” heeft betrekking op geld, zaken, werk en handel.

De economie komt terug op gang. De oorlog lijkt ver weg. West-Europa kent vrede.

De Berlijnse Muur (zie kaart p. 9)

Herinner je je nog wat er gebeurde na de Tweede Wereldoorlog? Europa was verdeeld in twee blokken omdat ze het maar niet eens raakten.

In 1961 bouwt West-Duitsland een muur die de stad Berlijn opsplitst in West-Berlijn en Oost-Berlijn. De inwoners kunnen niet meer van het Oosten naar het Westen... De muur staat symbool voor de Koude Oorlog, de scheiding tussen het Oosten (communisme) en het Westen (kapitalisme).

In het Oosten bezit en organiseert de staat alles: de agrarische en de in-dustriële productie, de distributie van goederen. In het Westen zijn de mensen vrij en kunnen zij zich uiten, een bedrijf opstarten, reizen, hun leiders kiezen en gaan stemmen.

5A - 3B - 4C - 2D - 7E - 1E - 6F

‣ antwoorden

WEST- DUITSLAND

LUXEMBURG

NEDERLAND

ITALIË

FRANKRIJK

BELGIË

A

B

C

D

E

F

Robert Schuman

Alcide De Gasperi

Joseph Bech

Johan Willem Beyen

Konrad Adenauer

Paul-Henri Spaak

Jean Monnet

1

2

3

4

5

6

7

‣ Verbind land en “grondlegger”.

1989

Val Berlijnse Muur

1973

Denemarken

1973

Verenigd Koninkrijk

1986

Portugal1986

Spanje

1981

Griekenland

Franse sector

BRDWest-Duitsland

BERLIJN

BELGIË

NEDERLAND

WEST- DUITSLAND

FRANKRIJK

ITALIË

LUXEMBURG

Russische sectorBritse

sector

Amerikaanse sector Berlijnse

Muur

EEG

DDROost-Duitsland

8 9

De eerste uitbreidingenWest-Europa breidt uit en andere landen willen zich bij de zes voegen. In 1973 treden Dene-marken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk toe tot de EEG. Daarna begint de uitbreiding naar het zuiden van Europa met de toetreding van Griekenland in 1981, gevolgd door Spanje en Portugal in 1986.

De val van de MuurIn 1989 vindt er een heel belangrijke gebeurtenis plaats in het hart van het Europese continent. De Oost-Europeanen worden herenigd met de West-Europeanen.

De Berlijnse Muur die hen symbolisch scheidde, verdwijnt. Duizenden Berlijners slopen de muur en vinden hun landgenoten terug: Duitsland is opnieuw herenigd. Dit wordt feestelijk gevierd in Europa!

Deze gebeurtenis luidt het einde in van het communisme en in de loop der jaren zullen vele Oost-Europese landen geleidelijk tot de Europese Unie toetreden

OPRICHTENDE LANDEN

UITBREIDING VAN EUROPA

1995

Oostenrijk

Finland

Zweden

2004

Letland

Estland

Hongarije

Cyprus

Slowakije

Tsjechië

2007

Roemenië

Bulgarije

Verdrag van LissabonMalta

Slovenië

Polen

Litouwen

1992

Verdrag van Maastricht

De Europese Unie telt nu meer dan

500 miljoen inwoners. Dat is meer dan

de Verenigde Staten en Japan samen!

2013

Kroatië

>500 MILJOEN BEWONERS

+/- 320 MILJOEN BEWONERS

+/- 125 MILJOEN BEWONERS

10 11

Hoe wordt een land lid van de EU? Elk Europees land kan vragen om deel te worden van de Unie, maar er zijn voorwaarden:

- Het land is een democratie; de leiders worden verkozen door het volk via een stemming,

- Het land respecteert de mensenrechten, vrijheid van pers en vrije meningsuiting,

- De economie van het land stelt het goed,

- Het land respecteert alle Europese besluiten en wetten.

Opeenvolgende uitbreidingen Tussen 1995 en 2013 treden 16 landen toe tot de Europese Unie. Inmiddels zijn we met 28!

Ontstaan van de Europese Unie (EU)In 1992 verandert de Europese Economische Ge-meenschap in de Europese Unie door het Verdrag van Maastricht.

De verdragen Of het nu op de speelplaats is of in heel Europa, hoe talrijker we zijn, hoe moeilijker het is om het eens te raken. Iedereen wil zijn eigen ideeën verdedigen.

Er moet dus gepraat worden om oplossingen te vinden. Deze oplossingen worden gebundeld in “verdragen”.

Een verdrag is een akkoord dat afgesloten en ondertekend wordt door de staatshoofden en de regeringsleiders van de Unie. Het is een beetje zoals de handleiding van de EU.

Tot op vandaag werden zeven grote verdra-gen afgesloten. Ze krijgen over het algemeen de naam van de stad waarin het verdrag werd ondertekend. Het laatste is het Verdrag van Lissabon.

EUROPESE VERDRAGEN meer overeenkomsten afsluiten

9 mei

Dag van Europa

12 13

Het Europese motto “In varietate concordia”In 2000 neemt de Europese Unie voor het eerst een motto aan “In verscheidenheid verenigd”.

Dit geeft weer hoe de EU opgericht is, gevoed wordt door de vele verschillende culturen, talen en tradities van Europa.

9 mei, de Dag van Europa De “Dag van Europa” wordt gevierd op 9 mei, ter herinnering aan de “Schumanverklaring” van 1950, de eigenlijke geboortedatum van de Euro-pese constructie. Ter gelegenheid van de Dag van Europa openen alle EU-instellingen hun deuren.

De vlag van de Europese UnieDe Europese Unie heeft een blauwe vlag met een cirkel van 12 gouden sterren.

Het Europese volkslied Het Europese volkslied is de Ode aan de Vreugde uit de Negende symfonie, gecomponeerd door de beroemde Duitse componist Ludwig van Beethoven.

Dit volkslied zonder woorden geeft uitdrukking aan de Europese idealen van vrijheid, vrede en solidariteit.

Als we spreken van Europa, dan hebben we het over verschillende zaken.

Europa is in de eerste plaats een continent. Continenten zijn grote landmassa’s die geschei-den worden door oceanen.

Het Europese continent is samengesteld uit ver-schillende landen of territoria. 28 van die landen hebben besloten om deel uit te maken van een gemeenschappelijke ruimte die we de “Europese Unie” noemen.

EUROPESE SYMBOLEN onze diversiteit versterken

GEOGRAFIE VAN EUROPA onze gemeenschappelijke ruimte beter begrijpen

En enkele van die landen van de Europese Unie hebben besloten om dezelfde munt te gebrui-ken: de euro. Zij maken deel uit van de “eurozone”.

EUROPESE UNIE

EUROPEES CONTINENT

‣ Duid jouw land aan met een kruisje op de kaart

‣ Beeld je de toekomst even in. Hoe ziet jouw Europa van morgen eruit?

14 15

De Europese Unie is geleidelijk ontstaan dankzij de ideeën van moedige mannen en vrouwen die streefden naar vrede. Het is de vrucht van een lange geschiedenis waarvan wij allemaal deel uitmaken.

We zijn natuurlijk nog niet klaar: het is een project dat elke dag evolueert. En morgen zullen de jongeren van vandaag eraan verder werken.

Er blijven nog altijd grote problemen bestaan die enkel kunnen worden opgelost als alle landen samenwerken.

Maar wie zal dat Europa van morgen dan bou-wen? Het zijn de jongeren die hieraan samen verder zullen bouwen!

TOEKOMST VAN DE EUROPESE UNIEverder kijken!

Om beter te begrijpen hoe er in Europa samengewerkt wordt en hoe het leven er elke dag is, lees deze twee brochures:

EUROPAmeer samen werken!

EUROPAmeer samen leven!

Publicatie van de Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België [email protected]

ISBN 978-92-79-50862-2 doi: 10.2775/00560

© Europese Unie, 2015 Overname met bronvermelding toegestaan

Catalogusnummer: IC-01-15-631-NL-N

U vindt al onze publicaties op onze onderwijspagina: http://ec.europa.eu/belgium/education/publications/index_nl.htm

2 3

IINHOUDSOPGAVE

EUROPESE INSTELLINGEN meer samen beslissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04

RECHTEN EN BURGERSCHAP onze verscheidenheid meer respecteren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06

JONGEREN EN DE EU meer luisteren naar de jongeren . . . . . . . . . . . . . . 07

EENGEMAAKTE MARKT meer samenwerken met onze buren . . . . . . . 08

EENHEIDSMUNT EN EUROZONE onze rijkdommen meer uitwisselen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 09

DE BEGROTING VAN DE EUROPESE UNIE meer investeren in onze toekomst . . . . . . . . . . . 11

Gebruikt het budget.

Handhaaftde wetten,de verdragen en de programma’s

Onderhandelt en beslist

Raad van de Europese Unie

Europees Parlement

Stelt wetten voor

Raad van de Europese Unie

Europese Commissie

Bepaalt de doelstellingen

Stemt wetten en het budget

Stemt wetten en het budget

de institutionele driehoek

Wat is een democratie?Een democratie is een politiek systeem waarbij de bevolking de macht heeft. In een democratie worden de mensen “burgers” genoemd. Iedere meerderjarige burger heeft het recht om te stemmen bij verkiezingen.

4 5

Het Europees Parlement Het Europees Parlement is de stem van de Europese burgers. Het bestaat uit 751 afgevaar-digden die worden gekozen door het volk via Europese verkiezingen.

Het Parlement stemt over Europese wetten en over de begroting samen met de Raad van de Europese Unie.

De Raad van de Europese Unie, ook wel de Raad van ministers genoemdDe Raad bestaat uit ministers van de lidstaten van de Unie. Eén minister per lidstaat. Maar welke minister dat is, hangt af van het onderwerp dat wordt besproken.

Wanneer de Raad bijvoorbeeld over landbouw vergadert, dan is het de minister van landbouw die zal deelnemen.

De Raad van de Europese Unie stemt over Euro-pese wetten en over de de begroting samen met het Europees Parlement.

De Europese Unie is geen staat zoals bijvoorbeeld België, Frankrijk of Duitsland. De Unie is een vrij-willige vereniging van Europese staten die hebben besloten om samen gemeenschappelijke projecten waar te maken.

Ze beschikt over machtige instellingen die een deel van de bevoegdheden van de Europese landen hebben gekregen. Iedere instelling heeft een eigen rol en een eigen voorzitter.

Hoe werkt de Europese Unie?De Europese raad: de vergadering van de regeringsleiders van de Europese landenDe Europese Raad bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de EU-lidstaten en in principe komen ze vier keer per jaar samen. Deze bijeenkomsten worden “Europese toppen” genoemd. Daar worden alle gebeurtenissen in Europa besproken en de grote beleidslijnen van de Unie bepaald.

De Europese Commissie Dit is de regering van de Europese Unie. De Commissie stelt nieuwe wetten voor en waakt erover dat deze nageleefd worden.

Ze bestaat uit 28 commissarissen (één per land) die elk verantwoordelijk zijn voor één of meerdere gebieden (bijvoorbeeld milieu, trans-port, onderwijs).

EUROPESE INSTELLINGEN meer samen beslissen

2

1

1

1

2

3

3

BEVOLKING VAN DE EU

6 7

Specifieke rechten van het kind Kinderen zijn volwaardige Europese burgers. Ze vertegenwoordigen een vijfde van de inwo-ners van de Europese Unie.

Het Handvest van de grondrechten is belangrijk omdat het een aantal rechten erkent die specifiek gericht zijn op kinderen: het recht om naar school te gaan, het recht om zich uit te drukken, het recht op bescherming en gezondheidszorg.

In de Europese Unie heeft elke meerderjarige burger het recht om voor mannelijke of vrouwe-lijke politici te stemmen die zich voor de verkie-zingen kandidaat stellen. Het stemrecht van burgers is een essentieel onderdeel van elke democratie.

Stemrecht... en recht op verdediging.

Alle burgers van de Europese Unie genieten van rechten en vrijheden. Deze rechten en vrijheden zijn gebundeld in een document dat we het “Handvest van de grondrechten van de Europese Unie” noe-men. Iedereen moet deze rechten naleven.

Als de Europese jongeren volwaardige Europese burgers zijn, dan betekent dit ook dat zij het recht hebben om zich te uiten. En dat doen ze! In veel EU-landen kunnen jongeren bijvoorbeeld via het “Jongerenparlement” hun mening geven.

‣ En jij, heb jij een mening?

Zet een miniparlement op in je klas en praat over onderwerpen die jullie rechtstreeks aanbelangen. Enkele voorbeelden:

- Hoe kunnen we elke dag beter samenleven?

- Hoe kunnen we de rechten van kinderen beter laten gelden en verdedigen?

RECHTEN EN BURGERSCHAP onze verscheidenheid meer respecteren

JONGEREN EN DE EU meer luisteren naar de jongeren

Het Hof van Justitie Het Europees Hof van Justitie heeft als taak ervoor te zorgen dat alle Europese wetten overal op dezelfde manier worden toegepast en nageleefd. Het Hof is samen-gesteld uit één rechter uit elke lidstaat.

1/5

PASPOORT

8 9

Europa is een uitgestrekt gebied van bijna 4,5 miljoen km2, waar verschillende culturen elkaar ontmoeten. Om het leven van de Europeanen te vergemakkelijken, hebben de meeste lidstaten paspoortcontroles aan de grenzen afgeschaft. Elke inwoner van de lidstaten kan daardoor vrij reizen, wonen en werken in een ander EU-land.

Ook de jongeren! Ook jongeren kunnen in heel Europa vrij reizen dankzij het Erasmus+ programma. Dit programma biedt leerlingen en studenten de gelegenheid om ervaring op te doen en te studeren in een ander land.

Door te reizen kun je één of meerdere talen leren. Eén van de troeven van onze Europese Unie is het groot aantal talen dat er gesproken wordt. Hoe meer talen we spreken, hoe beter we elkaar begrijpen en hoe efficiënter we ons kunnen organiseren.

‣ Weet je trouwens hoeveel officiële talen er worden gesproken in Europa?

- 12 ?

- 24 ?

- 60 ?

Een eenheidsmuntSinds 1 januari 2002 gebruiken 19 landen van de EU een gemeenschappelijke munt: de euro. Dat werd vastgelegd in het verdrag van Maastricht in 1992.

Samen vormen ze de “eurozone”. De andere lan-den, zoals het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Zweden, gebruiken nog steeds hun eigen munt.

‣ Hoeveel euro’s heb je kunnen verzamelen in deze spaarpot?

EENGEMAAKTE MARKTmeer samenwerken met onze buren

EENHEIDSMUNT EN EUROZONE onze rijkdommen meer uitwisselen

Wist je dat?De Schengenzone is een ruimte van vrij verkeer van personen tussen de lidsta-ten die het akkoord van Schengen (een stad in Luxemburg) hebben ondertekend. In 2015 beslaat deze zone 26 staten: 22 EU-lidstaten en 4 niet-lidstaten. Binnen de Schengenzone kan elke burger, al dan niet uit de EU, de grenzen van de andere lidstaten zomaar oversteken zonder zijn paspoort te moeten tonen.

‣ Kun je enkele officiële talen van de Europese Unie opnoemen?

Wist je dat?Het euroteken (€) komt van de Griekse letter epsilon en verwijst naar de eerste letter van het woord “Europa”. De twee kleine liggende streepjes zijn een knip-oog naar twee andere bekende munt-eenheden: de dollar en de yen.

10 11

‣ Bij welke landen horen deze verschillende muntstukken?

De Europese Unie investeert in veel gebieden zoals onderwijs, milieu, onderzoek naar nieuwe technologieën, landbouw, enz. Maar om te investeren, is er geld nodig! En de verdeling van dat geld moet goed georganiseerd worden: dit noemen we een “begroting”.

Waar komt het geld van de Europese Unie vandaan? De EU-begroting bestaat voor 99% uit de bijdrage van de lidstaten.

Het wordt gebruikt om allerlei projecten in heel Europa te financieren. Het gaat bijvoor-beeld om het bouwen van wegen en bruggen, scholen en universiteiten, wetenschappelijke onderzoekscentra, musea en ziekenhuizen, fabrieken, maar ook om de uitwisseling van jongeren en de werkgelegenheid in Europa te verbeteren.

DE BEGROTING VAN DE EUROPESE UNIE meer investeren in onze toekomst

PORTUGAL

OOSTENRIJK

CYPRUS

BELGIË

ITALIË

NEDERLAND

FRANKRIJK

DUITSLAND

De Europese Centrale BankDe Europese Centrale Bank (ECB) waakt over de goede werking van de euro en geeft toestemming aan de landen van de eurozone om euro- bankbiljetten te drukken.

‣ Dit muntstuk van twee euro wordt het meest gezocht door verzamelaars. Waar komt deze munt vandaan?

1

2

3

4

5

6

7

8

1 OOSTENRIJK - 2 CYPRUS - 3 ITALIË - 4 NEDERLAND - 5 BELGIË6 DUITSLAND - 7 FRANKRIJK - 8 PORTUGAL

‣ oplossing

VATICAANSTAD

‣ oplossing

1312

Van haven tot haven“Duurzame Zeehavens” is een project dat verschillende havens uit België en Nederland verenigt. Deze havens hebben besloten om een inspanning te leveren om duurzame energie te ontwikkelen en hun kennis te delen. Zo testen de havens van Zeebrugge, Gent, Antwerpen, Oostende en Zeeland de installatie voor windenergie, zonnepanelen of duurzame gebouwen.

Dit project werd mogelijk gemaakt dankzij het EFRO, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

Projecten die door de EU gesteund wordenDe Europese Unie heeft door de jaren heen al in honderdduizenden projecten geïnvesteerd. Enkele voorbeelden:

Slimme afvalverwerkingLangs het kanaal van Brussel wordt het project “Ecopole Brussel” opgezet. Hier zal afval op een slimme manier verwerkt worden en daardoor worden tal van banen gecreëerd. Er komt ook een tentoonstellingsruimte en een opslagruimte waar de talrijke producten van gerecycleerd afval worden uitgestald en verkocht.

Leerlingen en andere groepen kunnen het cen-trum en de installaties bezoeken. Zo ontdekken ze wat er allemaal mogelijk is als we ons afval recycleren en hergebruiken.

Onderzoek en innovatieDe Europese Unie investeert in onderzoek en innovatie door ambitieuze en innoverende projecten te financieren, zoals hersen- of kankeronderzoek. Ze draagt ook bij aan de opleiding van onderzoekers door beurzen of stages in andere landen aan te bieden.

‣ En jij? Weet jij welke acties in jouw land, streek of stad worden ondersteund door de Europese Unie?

14 15

De Europese Unie telt 24 officiële talen. Hoewel het Engels vaak wordt gebruikt, wil de Europese Unie deze rijkdom aan talen behouden en moedigt de Europeanen aan verschillende talen aan te leren om elkaar beter te begrijpen. Om zich goed te kunnen organiseren, is het belangrijk om elkaar goed te begrijpen.

TEST JE KENNIS Quiiiizzzzzz!

‣ Vervang de woorden in de tabel

Hello

I don’t understand - Un helado

J’ai faim - Danke - Hola

Comment vas-tu ? - Bitte - Entschuldigung

Au revoir - Tschuss - Thank you - Ein Eis

No entiendo - Sorry - Por favor - Bonjour - Merci

À bientôt - Goodbye - Je ne comprends pas - Hallo

Une glace - Tengo hambre - Das verstehe ich nicht

Perdón - Please - Ich habe Hunger

How are you? - ¡Hasta pronto! - Pardon

See you - Adios - An ice cream - Bis bald

Gracias - Wie geht’s ? - I am hungry

¿Cómo estás? - S’il vous plaît

Hallo

Alstublieft

Sorry hoor!

Ik begrijp het niet

Dank je

Een ijsje

Hoe gaat het met jou?

Ik heb honger

Tot ziens!

Tot gauw!

FRANS

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

DUITS

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

ENGELS

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

SPAANS

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

Hola!Hello!

FRANS : BONJOUR - S’IL VOUS PLAÎT - PARDON - JE NE COMPRENDS PAS - MERCI - UNE GLACE - COMMENT VAS-TU ? - J’AI FAIM - AU REVOIR - À BIENTÔT DUITS: HALLO - BITTE - ENTSCHULDIGUNG - DAS VERSTEHE ICH NICHT - DANKE - EIN EIS - WIE GEHT’S? - ICH HABE HUNGER - TSCHÜSS - BIS BALD ENGELS: HELLO - PLEASE - SORRY - I DON’T UNDERSTAND - THANK YOU - AN ICE CREAM - HOW ARE YOU? - I AM HUNGRY - GOODBYE - SEE YOU SPAANS: HOLA - POR FAVOR - PERDÓN - NO ENTIENDO - GRACIAS - UN HELADO - ¿CÓMO ESTÁS? - TENGO HAMBRE - ADIOS - ¡HASTA PRONTO!

‣ oplossing

Om beter te begrijpen hoe Europa is ontstaan en hoe het leven er elke dag is, lees deze twee brochures:




ISBN 978-92-79-50856-1 doi: 10.2775/714310




2 3

INHOUDSOPGAVE

WAARDEN meer betrokken zijn bij het Europese project . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04

ECO-CONSUMPTIE verantwoordelijker zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 05

MILIEU de natuur beter beschermen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06

ENERGIE EN KLIMAAT meer hernieuwbare energie produceren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 07

LANDBOUW EN VOEDING gezonder eten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 08

CULTUURmeer emoties creëren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

COMPUTERBEVEILIGING meer delen op een veilige manier . . . . . . . . . . . . 12

EUROPA IN DE WERELD de arme landen beter helpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

4 5

De Europese Unie biedt vooral een reeks waar-den die ons in staat stellen om samen te leven ondanks onze verschillende talen, cultu-ren, religies en gewoonten.

Het is niet vanzelfsprekend voor meer dan een half miljard mensen die in de Europese Unie leven om mensen uit een buurland of een verder gelegen land te begrijpen.

Solidariteit, tolerantie, vrijheid en gelijk-heid en respect zijn belangrijke waarden in de samenleving.

De burgers van de Europese Unie zijn ook consu-menten die allerlei producten en diensten aankopen omdat ze die nodig hebben of voor hun plezier.

We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om even stil te staan bij de manier waarop we ons verplaatsen en hoe we consumeren. We kunnen ons steentje bijdragen aan de duurzame ontwik-keling door weloverwogen keuzes te maken en elke dag milieubewust om te springen met de kleine dingen.

Met diverse acties spoort de EU haar 28 lidstaten aan om te streven naar een duurzaam beleid dat alle burgers in Europa en in de wereld ten goede komt.

ECO-CONSUMPTIE verantwoordelijker zijn

WAARDEN meer betrokken zijn bij het Europese project

Leve de vrede!In 2012 heeft de EU de Nobelprijs voor de vrede gekregen. Ze besloot het geld van deze prijs te gebruiken om kinderen te helpen die geen kans krijgen om in vrede op te groeien. Zo werden al duizenden kansarme kinderen geholpen via educatieve projecten.

Solidair zijn betekent klaar staan om elkaar te helpen. Tolerant zijn betekent aanvaarden dat iemand anders leeft en denkt.

Dankzij deze gemeenschappelijke menselijke waarden kunnen we ons verenigen en hebben we een gevoel van verbondenheid met het gemeen-schappelijke project dat we de EU noemen.

Solidariteit in de praktijk

Solidariteit is voor mij:

Tolerantie is voor mij:

+

‣ Denk je dat deze kleine handelingen goed zijn voor de duurzame ontwikkeling?

WATERHet regent de hele tijd! Dus het maakt niet uit dat ik het water voortdurend uit de kraan laat lopen.

JA NEE

VOEDINGIk eet liever verse producten uit mijn streek dan aardbeien in putje winter.

JA NEE

ENERGIEIk laat het licht altijd branden, dat geeft een gezellige sfeer in huis.

JA NEE

VERVOER

Als het kan, dan neem ik de fiets in plaats van de auto.

JA NEE

Wat is duurzame ontwikkeling?Duurzame ontwikkeling is een manier om te consumeren met meer respect: we voldoen aan onze huidige behoeften en denken hierbij aan toekomstige ge-neraties. Het is belangrijk een propere planeet achter te laten voor de kin-deren van morgen. Duurzame ontwik-keling verzoent ecologie, economie en sociaal leven.

‣ Vervolledig de volgende zinnen:

‣ Geef een voorbeeld van solidariteit en tolerantie in de klas.

‣ Maak je eigen motto voor solidariteit:

6 7

Vervuiling kent geen grenzen. Iedere seconde verdwijnt op onze planeet een bos zo groot als een voetbalveld om hout of papier te maken. Zo wordt de “groene long” van onze aarde verwoest en komen te veel broeikasgassen in de lucht.

Het broeikaseffect De zonnestralen dringen door in de atmosfeer en verwarmen onze planeet. Maar net zoals in een serre waarin planten of groenten worden verbouwd, blijft een deel van de zonnestralen op aarde. Dit natuurlijk fenomeen noemen we broeikaseffect.

De groene long Dankzij hun bladgroen (chlorofyl) absorberen groene planten broeikasgassen en stoten ze zuurstof uit. Mensen en auto’s daarentegen doen net het tegenovergestelde: ze verbruiken zuurstof en stoten CO2 uit. Dat noemen we koolstofdioxi-de. Dat gas is de hoofdschuldige voor het broeikaseffect en de opwarming van de aarde. We doen dus het tegenovergestelde van de planten. Door deze planten te vernietigen, maken we de groene long kapot die ons zuurstof geeft om te leven.

MILIEU de natuur beter beschermen

ENERGIE EN KLIMAAT meer hernieuwbare energie

produceren

De natuur beter beschermen Het milieu en het klimaat zijn belang-rijk voor de hele wereld. Europa heeft niet veel petroleum of natuurlijk gas. Daarom moet alles in het werk worden gesteld om hernieuwbare energie te pro-duceren. Alle lidstaten van de Europese Unie hebben zich dus vanaf nu tot 2030 geëngageerd om:

• de uitstoot van broeikasgassen met 20% te verminderen

• het energieverbruik met 20% te verminderen

• ten minste 27% van haar energie uit ‘hernieuwbare’ energie (wind, zon, zee, enz.) te halen

Om op een aangename manier te kunnen sa-menleven, is het belangrijk dat we zorg dragen voor onze omgeving: het water, de lucht, de fauna en flora. Menselijke activiteiten brengen dit evenwicht in de natuur soms in gevaar. Daarom moeten we ons gedrag deels gaan veranderen. De Europese Unie strijdt tegen de vervuiling en de opwarming van het klimaat.

De opwarming van de aardeElke EU-inwoner gooit elke dag meer dan één kilo afval in de vuilnisbak. En we zijn met meer dan 500 miljoen!

Nog maar een geluk dat we tegenwoordig een hoop producten recycleren: plastic flessen, blikjes, glas, papier en karton. Op deze simpele manier bestrijden we de vervuiling.

‣ Wat zou je in elk van deze vuilnisbakken weggooien?

CE-markeringWeet jij wat een CE-markering is? Voor veel producten is dit verplicht. Deze markering geeft aan dat het product voldoet aan de Europese eisen voor veiligheid, gezondheid en milieube-scherming. Je vindt deze terug op talrijke producten die je thuis hebt, onder andere op spelletjes. Ga maar op zoek!

8 9

Vanaf de jaren 80 gaan we beter telen!Vanaf de jaren 80 kan niet meer om het even wat en om het even hoe geproduceerd worden. Wat er op ons bord komt, moet van uitstekende kwaliteit zijn. Er zijn zelfs regels vastgelegd voor een betere behandeling van dieren. Euro-pa stimuleert de boeren om hun activiteiten te diversifiëren.

Bijvoorbeeld:‣ Heb jij al gehoord over hoevetoerisme? ‣ Heb jij al eens een boerderij bezocht? ‣ Heb jij al eens rechtstreeks bij de boer

producten gekocht?

Tegenwoordig hebben wij gevarieerde en kwaliteitsvolle voedingDe boeren en voedingswinkels moeten nu logo’s en etiketten plaatsen op de verpakking van de levensmiddelen “van boer tot bord”. Deze etiketten moeten vermelden welke ingrediënten de voedingsmiddelen bevatten en wat de uiterste houdbaarheidsdatum is.

Op eieren bijvoorbeeld staat altijd een code die aangeeft in welk land ze zijn gelegd en of de kippen in de vrije natuur of in een hok hebben geleefd.

Gezond eten betekent dat we gevarieerd moeten eten om onze honger te stillen, niet meer en niet minder. Het zou dus ideaal zijn als onze land-bouwers en veehouders zich organiseren om een grote verscheidenheid aan voedingsmid-delen te produceren, waarbij er voldoende is voor iedereen!

Beknopte geschiedenis van het gemeenschappelijk land-bouwbeleid In 1957 besloten de zes stichtende landen - België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland - dat er nooit meer hongersnood mocht zijn in Europa. Daarom lanceerden ze in 1962 het GLB, het gemeenschappelijk landbouwbeleid.

Er moest voldoende voedsel geproduceerd wor-den voor iedereen en tegelijk moesten de boeren kunnen leven van de opbrengsten van hun land. De Europese boeren ontvingen financiële steun en konden zoveel produceren als ze wilden. Maar door alles in grote hoeveelheden te produceren, ontstond een overschot van duizenden tonnen producten die niet verkocht konden worden! Wat een verspilling!

LANDBOUW EN VOEDINGgezonder eten

Bovendien vinden we op veel producten ook de Eu-ropese logo’s die de kwaliteit of de herkomst aanduiden.

Het logo “beschermde oor-sprongsbenaming” betekent dat het voedsel moet worden geproduceerd, verwerkt en bereid in een bepaald gebied. Bv.: Ardense boter, olijfolie uit Nice, Hervekaas.

Het logo “beschermde geogra-fische aanduiding” betekent dat ten minste één van de fasen (productie, verwerking, berei-ding) van een product plaats-vindt in een bepaald gebied. Bv.: Ardense worst.

Dit logo garandeert dat 95% van de ingrediënten biologisch zijn geteeld en vermeldt de naam van de producent of de verkoper.

0BEDEB01EXP 03/06

2 letters geven het land van herkomst weer

Aanduiding van de houderijsystemen bij leghennen:

0 = biologische kippen1 = kippen met vrije

uitloop2 = scharrelkippen3 = kippen in batterijen

Identificatie van de producent en de legplaats

EXP: houdbaarheidsdatum

Eieren blijven supervers tot de 9de dag waarop ze zijn gelegd en vers tot de 28ste dag

‣ Probeer er te vinden in de koelkast of de keukenkast bij je thuis.

10 11

Om echt gezond te zijn, zou iedereen vijf porties groenten en fruit per dag moeten eten. Dit lijkt enorm veel, maar het is mogelijk!

‣ Het is bijna je verjaardag! Beschrijf of teken de maaltijd van je dromen... en vergeet de vijf stukken groenten en fruit niet voor een gezonde voeding.

STOP DE JUNKFOOD!Meer dan de helft van de volwassen Europea-nen heeft te kampen met overwicht. Als er niets wordt gedaan, dan krijgen we tegen 2030 in Europa met een heuse epidemie te maken. Zelfs de kinderen worden niet gespaard: één op de zeven jonge Europeanen zou lijden aan overwicht of zelfs obesitas.

Hoe kunnen we ons verzetten tegen junkfood?Sommige scholen hebben besloten om hambur-gers, frietjes, pizza en frisdrank te verbieden. De Europese “schoolfruitregeling” voorziet scholieren van gratis groenten en fruit en stimuleert jonge-ren om gezonde eetgewoonten aan te nemen.

Weet jij wat “cultuur” betekent?Cultuur is de uitdrukking van onze manier van leven. Cultuur geeft de verscheidenheid weer van onze tradities, gewoonten en waarden. Cultuur omvat de talen die we spreken, kunst en de plaatsen waar we kunst kunnen zien, de architectuur van onze gebouwen, opvoeding en nog veel meer.

Door onze eigen cultuur en die van anderen te ontdekken, kunnen we elkaar beter begrijpen en beter samenleven.

Creatief EuropaDe EU ondersteunt de ontwikkeling van talrijke culturele en audiovisuele sectoren in de 28 lidstaten. De bedoeling is om het creatief talent in Europa beter te leren kennen en jobs te creëren in alle culturele sectoren: film, televisie, videospelletjes, musea, muziek, boeken…

CULTUUR meer emoties creëren

‣ Maak de artiest in jou wakker! Teken de culturele sector die jij het leukst vindt:

Wist jij dat?Elk jaar worden twee Europese steden gekozen als Europese culturele hoofdstad. In 2015 waren deze twee steden Bergen (België) en Pilsen (Tsjechië).

Beste Gordon,

Ben je jonger dan 15 jaar, neem dan een abonnement bij ons en sms gratis. Maar wees er snel bij. Morgen is het te laat. We wachten op je antwoord.

Bedankt ;-)

12 13

En pas op voor SPAM!Spam is een bericht van iemand die doet alsof hij je kent. Meestal probeert hij iets te verkopen of vraagt hij centen.

Pas op voor valse vrienden! Als je gebruik maakt van het internet, sociale netwerken of een GSM, dan kunnen mensen met slechte bedoelingen proberen om je op te lichten of binnen te dringen in je privéleven.

De Europese Unie lanceerde het programma “Safer Internet” om jongeren te beschermen en ze bewust te maken van de risico’s en uitda-gingen van het internet.

Neem samen met een volwassene eens een kijk-je op onderstaande Belgische website. Je vindt er tips en tricks om veilig te “surfen”:

http://www.childfocus.be/nl/preventie/veilig-internetten/kinderen

vrienden?Dankzij het internet kun je online spelletjes spelen, muziek beluisteren, video’s bekijken en informatie opzoeken voor je huiswerk. Het is ook superleuk om te chatten met je vrienden of foto’s te delen.

Via de sociale netwerken, zoals Facebook, kun je in contact blijven met je vrienden, hoor je de laatste nieuwtjes van je familie, kun je grappi-ge foto’s maken en vind je soms zelfs nieuwe vrienden. Er wordt nogal vaak gedacht: hoe meer vrienden, hoe “populairder”.

Populariteit of privéleven? Het is erg belangrijk om altijd voorzichtig te zijn met de informatie die je deelt: geef nooit teveel persoonlijke informatie aan je nieuwe “vrienden” en nog minder aan mensen die je nauwelijks kent. Je moet je “privéleven” beschermen. En ook dat van je vrienden en familie.

COMPUTERBEVEILIGING meer delen op een veilige manier

IDENTITEIT

Kies een goede (en toffe) bijnaam die niet verklapt

wie je echt bent.

ENKEL VRIENDEN

Voeg geen mensen toe aan je contacten die je

niet kent.

ZEDEN

Doe nooit voor een webcam wat je niet

voor een groot publiek zou doen.RESPECT

Behandel anderen zoals je wilt dat ze

jou behandelen: wees vriendelijk en respectvol.

VOORZICHTIGHEID

Zet nooit de webcam aan als vreemden

erom vragen.

TOP SECRET

Deel nooit je wachtwoord met om het even wie.

Dat is persoonlijk!

DISCRETIE

Geef geen persoonlijke informatie over jou of

je vrienden aan vreemden.

WAAKZAAMHEID

Als je iets ongewoons opmerkt, vraag raad aan

een volwassene die je vertrouwt.

Enkele tips om veilig

te “chatten”

14 15

‣ En wat betekent

beter samenleven voor jou? Wat kun je doen om je dagelijks leven in familie, op school of op straat te verbeteren?

Hulp aan de allerarmstenWe hebben al gezien dat de Europese Unie solidariteit hoog in het vaandel draagt. Daarom gaat de Unie bijvoorbeeld armoede bestrijden, want die treft nog steeds één op de vijf Europeanen.

We zijn trouwens niet alleen op de wereld. Weet je dat ongeveer 1,5 miljard mensen leven van slechts € 1 per dag? Veel landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika zijn het slachtoffer van deze ar-moede. Te veel mensen op deze planeet hebben geen toegang tot drinkwater, gezondheidszorg of onderwijs. Het is onze plicht te reageren!

De EU en de afzonderlijke lidstaten zijn samen goed voor meer dan de helft van alle hulp die in de wereld wordt verleend.

EUROPA IN DE WERELD de arme landen beter helpen

Humanitaire hulpOver de hele wereld worden ieder jaar miljoenen mensen getroffen door natuurrampen, conflicten of oorlogen.

Dankzij de humanitaire hulp van de Europese Unie worden levens gered en mensen in nood geholpen door hen te voorzien van voedsel, onderdak, medicijnen, schoon drinkwater... De EU biedt hulp aan families die hun land moeten ontvluchten door de oorlog of draagt bij tot de heropbouw van vernielde gebouwen.

Waarom is het belangrijk? Beter samenleven betekent geluk delen maar ook begaan zijn met kleine of grote tegenslagen van onze naaste en verre buren. Solidariteit maakt deel uit van onze Europese waarden!

Om beter te begrijpen hoe Europa is ontstaan en hoe er samengewerkt wordt, lees deze twee brochures:




ISBN 978-92-79-50860-8 doi: 10.2775/594593




EUROPA meer samen bouwen!€¦ · samen drie kinderen en het continent werd naar haar genoemd:...

Documents

Transcript of EUROPA meer samen bouwen!€¦ · samen drie kinderen en het continent werd naar haar genoemd:...