EU-zuivelbeleid:verwachtingen en

optiesGerrit Meester

Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

maart 2006

Te behandelen onderwerpen

•Klassiek markt- en prijsbeleid•Midterm Review en WTO•Opties EU en nationaal beleid tot 2013•Afschaffing quotering na 2014/15?•Prijzen EU en wereldmarkt in 2012•Schaalvergroting in de melkveehouderij•Conclusie

Klassiek EU markt- en prijsbeleid

Interne EU-prijs

Wereldmarktprijs

Invoerheffing

Restitutie

WTO Doha Development Agenda

•Onderhandelingsronde 2001-2005/2006?

•Eliminatie uitvoerrestituties uiterlijk 2013

•Verdere afbraak invoerbescherming

•Druk op inkomenstoeslagen blauwe box

•Grotere invloed ontwikkelingslanden

Besluiten Midterm Review 2003

•Handhaving melkquota tot en met 2014/15

•Verlaging interventieprijzen in 2004-2007• boter 25% (3 x 7% en 1 x 4%)• magere melkpoeder 15% (3 x 5%)

•Gedeeltelijke compensatie door zuiveltoeslag

•Uitbreiding melkquotum 1,5 % in 2006-2008

Inkomenstoeslagen zuivel

•Periode 2004-2007 zuiveltoeslag jaarlijks vastgesteld op basis van het quotum op 31 maart (incl. nationale enveloppe)

• 11,81 Euro/ton in 2004• 23,65 Euro/ton in 2005• 35,50 Euro/ton vanaf 2006

•Vanaf 2007 zuiveltoeslag opgenomen in systeem ontkoppelde inkomenstoeslagen

Minder zekere Europese zaken •Tot en met 2013

• Korting op inkomenstoeslagen!!• Differentiatie korting naar bedrijfsgrootte?• Verdere (boter)prijsdaling na 2008?• Aanvullende inkomenscompensatie hiervoor?• Verdere aanscherping randvoorwaarden

toeslagen?• Verdere verruiming quota?

•Na 2013• Nieuwe verlenging quotaregeling?• Verdere daling inkomenssteun• Verdere aanscherping randvoorwaarden steun

Minder zekere nationale zaken

tot 2013 •Extra nationale korting op toeslagen?• Europese Raad staat tot 20% modulatie toe• Nieuwe discussie nationale enveloppe?

•Herverdeling toeslagen?• Flat rate of andere vorm van regionalisatie?• Aanscherping randvoorwaarden?• Alleen voor benadeelde gebieden en publieke

diensten (Veerman’s laag 2 en laag 3)?

•Wat doet de marktprijs voor zuivel?

Wel of niet verlenging quota na 2014-2015?

•Waarom afschaffen?• Overbodig voor marktevenwicht

• Europese prijs dicht bij evenwicht op wereldmarkt

• Onwenselijk vanwege concurrentie • Onwenselijk vanwege administratieve lasten

•Waarom handhaven?• Milieubeheersing: mest• Ruimtelijke sturing: Bayerische Wald, Groene Hart• Beheersing aanvoer zuivelindustrie

•Verlenging vergt gekwalificeerde meerderheid EU-lidstaten

Algemene aspecten evenwichtsprijzen zuivel

•EU is grootste melkproducent in wereld: • 20-25 % van het wereldaanbod

•EU productie in groot consumptiegebied:• 450 miljoen relatief rijke consumenten

•Australië en Nieuw Zeeland• Goedkoopste aanbieders• Slechts 1,5 x productie Nederland • Beperkte capaciteit

•Veel andere aanbieders meer bescherming dan EU

Hoe dicht zuivel bij wereld marktprijzen vanaf 2007?

•Vergelijking prijzen en kostprijzen LEI

•Berekeningen OECD internationale evenwichtsprijzen

•Berekeningen Siemen van Berkum (LEI) invloed WTO

Prijzen en kostprijzen in dollar in verschillende landen en

bedrijfsgrootteklassen (aantal koeien)

OECD studie 2005 hervorming en handelsliberalisatie zuivel

(1)Effecten hervorming alleen EU alle OECD

•Melkprijs -16.5% - 9.8%•Boterprijs -33.5% -25.3%•Kaasprijs -17.0% -10.0%•MMP-prijs + 4.8% + 7.5%•VMP-prijs -14.4% - 7.5%•Productie EU -10.7% - 7.3%

OECD studie 2005 hervorming en

handelsliberalisatie zuivel (2)Economische gevolgen EU in mln.

dollars:

• Inkomens boeren - 8.065•wv quotawaarden - 7.123•wv weidegrond - 193•wv “dairy capital” - 686

•Toeleveranciers - 375•Belastingbetalers +2.067•Consumenten +7.123

Ondergraven marktontwikkelingen en WTO het EU melkquotastelsel ?

(bron: Siemen van Berkum – LEI; 1 euro= 1.15 dollar)

Invoertarief EU-Prijs WM-Prijs WM-P+tarief nu EU/ 2012 2012 2012 2012 2012 WTO OECD FAPRI OECD FAPRI % % euro euro euro euro euro

Boter 89.9 44.9 2464 1603 1771 2323 2566Kaas 52.7 29.0 2580 1968 2366 2539 3052MMP 80.3 40.1 1747 1735 2035 2431 2851VMP 63.9 31.9 2110 1769 2088 2333 2566

Verwachtingen 2015

•EU prijzen richting wereldmarktniveau•Quotastelsel economisch overbodig

• Nederland vooralsnog voor afschaffing• Dalende quotawaarden

•Toenemende druk op inkomenstoeslagen• Financiële Perspectieven 2007-2013: 1 % groei• Maar per sector waarschijnlijk kortingen• Extra kortingen voor modulatie (tot 20 %)?• Naar flat rate of selectievere toepassing?

•Betekenis EU Plattelandsbeleid beperkt• Korting in Financiële Perspectieven 2007-2013

Ontwikkelingen melkveehouderij (1)(Bron: LEI achtergrondstudie Kiezen voor landbouw)

1990 2000 2004

Bedrijven met koeien 46.980 29.470 24.330Gespecialiseerd 39.550 26.680 22.280Melkkoeien (x 1000) 1.878 1.504 1.471

Op gespecialiseerde bedrijven:% van de dieren 90 93 94Gem. aantal dieren 43 52 62

Ontwikkeling melkveehouderij (2) (Bron: LEI achtergrondstudie Kiezen voor landbouw)

2004 2015 mutatie

Melkkoeien (x 1000) 1.471 1.109 - 24.6%

Melkveebedrijven 22.280 13.820- 38.0%

Dieren per bedrijf 66 80 +21.5%

Ruimtelijke en milieuaspecten

•Niet agrarisch grondgebruik•Ecologische hoofdstructuur•Waterberging•Overige claims

•Nitraatrichtlijn

•Kaderrichtlijn water

Conclusie 1: sterke uitgangspositie

•NL melkveehouderij internationaal concurrerend

•Versterking eigen marktpositie blijft noodzakelijk

•Grootschalige gespecialiseerde melkveehouderij

•Hoe deze bedrijven inpassen in kleinschalig landschap

•Prijzen quota en mogelijk grond dalen bij liberalisatie

Conclusie 2: onzekerheden rond beleid

•Nitraatrichtlijn; kaderrichtlijn water

•Uitkomsten WTO onderhandelingen

•Verlenging quotering na 2014-15

•Waarheen met de inkomenstoeslagen