4 Nieuwe eisen aan de stage

7 ‘Van haar verwacht ik iets meer’

8 ‘Student of docent, het maakt niet uit’

NOVAENTREEBEWIJSNIEUWSBRIEF VAN DE ENTREEOPLEIDING VAN ROC NOVA COLLEGE

JAARGANG 9 – NUMMER 15 – JANUARI 2017

1

Op je gemak Zoals een fotograaf die de mooiste beelden schiet

als zijn model ontspannen voor de camera staat,

zo is het met stagiairs ook. Jongeren halen het

beste uit hun stage als zij zich welkom voelen. Maar

wanneer voelen zij zich eigenlijk op hun gemak?

Als werknemer of zelfstandig ondernemer

ken je het klappen van de zweep. Welke

uitdaging die werkdag ook voor je ligt, je

weet wat er van je wordt gevraagd en je

kunt terugvallen op kennis, ervaring én

routine. Dit ligt anders voor de stagiair

die de komende maanden meedraait.

Verlegen, op van de zenuwen of op het

oog onbewogen, hoe hij of zij die ochtend

ook aan de eerste stagedag begint, een

ding is zeker: om goed tot je recht te

komen, is het belangrijk dat je je op je

gemak voelt. Als je ontspant, kun je je

focussen op waar je voor komt. Je stelt

je open en bent bereid om nieuwe er-

varingen op te doen. Leren buiten de

deur wordt dan een win-winsituatie voor

werkgever en stagiair.

MeningWat heb jij nodig om een goede stage

te lopen? Het is een lastige vraag voor

de meeste jongeren. In eerste instantie

halen de jongens van de Taalplusgroep

hun schouders erbij op. Zij volgen extra

taallessen omdat zij de Nederlandse taal

minder goed beheersen. Ze vinden stage

lopen in de retail leuk, zeggen ze, maar het

is lastig voor ze om daar iets van te vinden.

Docent Ruud Scherpenzeel licht toe: ‘Ze

zijn vaak wat afwachtend en gewend om

te doen wat ze wordt gezegd. Dat je ook

initiatief kunt nemen, moeten ze leren.’

‘Maakt niet uit’, antwoordt Hussein dan ook

aanvankelijk op de vraag wat hij belangrijk

vindt. Voor hem is stage een relaxte manier

van werken, naast het bijbaantje dat hij

heeft. Doordeweeks, na de lessen, begint

zijn werk bij een shoarmazaak. Tot één uur

’s nachts en in het weekend tot drie of vier

uur in de ochtend. En toch is hij elke

morgen op tijd op school. Na aandringen

blijkt hij vastberaden te zijn om stage te

lopen bij een groot bungalowpark in zijn

woonplaats. Over het waarom van zijn keuze

is hij helder: ‘Daar kan ik Engels praten met

de gasten en misschien vergroot het mijn

2 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2017

kans om te worden toegelaten tot de ict-

opleiding die ik later wil volgen.’ Engels

oefenen, dat is voor Hussein cruciaal om

zijn stage tot een goed einde te brengen.

BranchesDe verhalen van de studenten hangen

samen met de branches waarin zij ervaring

opdoen. In de gezondheidszorg waar ze

gewend zijn aan opleiden in de praktijk,

heeft Sanne een plek gevonden die aanvoelt

als een warm bad, terwijl Aden op zoek

moet naar een nieuw stageadres in de retail.

Zijn stage is vroegtijdig ten einde gelopen,

in het filiaal is het zo druk dat er niemand

is die hem kan begeleiden.

WelkomDe studenten noemen unaniem ‘de sfeer’ als

belangrijkste voorwaarde voor een prettige

stage. Hoe weet je of de sfeer goed is als je

komt kennismaken of solliciteren? ‘Je let op

hoe je wordt ontvangen.’ ‘Je ziet het of de

mensen een beetje vrolijk zijn.’ Dylaila: ‘Bij

mijn stageadres kwamen ze allemaal een

hand geven, ik voelde mij daardoor welkom.’

Sanne voelt het aan de aandacht die ze

krijgt van haar collega’s. Sam merkt het aan

het plezier waarmee ze kennis overdragen

zegt hij.

SamenwerkenDe wat verlegen Vithusan houdt het graag

overzichtelijk, hij werkt het liefst in een klein

team. Dylaila is niet de enige stagiair in het

buurthuis, ze werkt samen met nog twee

anderen. ‘Gezellig, maar af en toe hebben

we dan alle drie dezelfde taken. Staan we

met z’n drieën af te wassen.’ Je leert meer

als je met een medewerker mee kan lopen,

vinden de studenten. ‘En het maakt best

uit met wie je meeloopt’, zegt Sam kritisch.

‘Het moet echt iemand zijn die weet waar

hij het over heeft.’

Dat ze niet steeds hetzelfde werk hoeven

doen, maakt de dag afwisselend. Heb je

nog niet eerder gewerkt, dan ‘is acht uur

best lang’, ervaart Jennifer. Gelukkig wordt

het na vier uur ‘s middags rustig in de

lunchroom waar ze stage loopt. Docent

Marjon Dekker vraagt of ze al aan haar

stageopdrachten heeft gewerkt. ‘Nog niet’,

antwoordt Jennifer. ‘Maak je opdrachten

in dat uurtje, er is dan ook iemand in de

buurt als je vragen hebt’, raadt docent

Marjon haar aan.

AfsprakenOm goed samen te werken zijn er vaak

regels op een werkplek. Netjes werken,

op tijd ziek melden, geen telefoon onder

werktijd… De jongeren knikken instemmend.

‘Ik weet zelf wel wat je niet kunt doen en

wat wel. Het zijn dezelfde regels overal,

op school, op je stageplek’, vindt Sam.

Toch vinden deze jongeren het goed dat

er afspraken zijn. ‘Je moet op tijd komen,

zegt Abdulqadir. ‘En geen sportkleding

dragen’, weet Aden die het liefst in een

fashionwinkel wil werken. Sommige

studenten hebben te horen gekregen wat

de regels zijn aan het begin van hun stage,

anderen niet. Zij volgen het voorbeeld van

hun collega’s. Of ze vragen er zelf om,

zoals Dylaila. Zij vroeg of ze een broek met

scheuren mocht dragen op haar stageplek,

want op haar werk mag dat niet. ‘Wat goed

dat je dat vraagt’, complimenteert docent

Marjon.

VertrouwenDe studenten van het profiel dienstverlening

en zorg buigen zich over de woordspin die

docent Mirella Flinterman heeft gemaakt.

De woordspin helpt ze bij het uitdrukken

van hun behoeften. Er ontstaat een woord-

spin als de groep een zin invult zoals:

Op een ideale stagedag doe ik …. Deze

meiden zijn spraakzamer en - eigen aan de

branches dienstverlening en zorg - denken

vaker na over dit soort vragen. Romy die

stage loopt in een kapperszaak verwoordt

het zo: ‘Ik wil graag doen wat ik leuk vind,

zoals highlights maken, daar voel ik mij

beter door.’

Rachella sluit aan: ‘Je moet wel het ver-

trouwen krijgen van je praktijkopleider om

te doen wat je leuk vindt. Hun vertrouwen

geeft mij zelfvertrouwen.’ En zo is de

cirkel rond.

FoutenNiet alles gaat direct van een leien dakje,

soms gooi je per ongeluk een ei te veel in

het gerecht, zoals Sam toen hij in de keuken

hielp van het evenementenbedrijf. En dan?

‘Ik wist het niet meer, en dan kan ik naar

een collega toe om het te vragen. Hij liet

mij zien hoe je zoiets oplost.’ De studenten

zijn van mening dat ze niet mogen worden

meegeteld in de bezetting, dat werkt meer

ontspannen. ‘Je bent extra, want je bent er

om te leren’, vindt Jennifer.

InteresseOp een stagedag breng je opeens meer

tijd door met je collega’s dan met anderen.

Donna liep stage in de kinderopvang: ‘Ze

vroegen waar ik vandaan kom, naar welke

muziek ik luister en zo. Ze wilden mij beter

leren kennen, en ze gaven mij daardoor het

gevoel dat ze rekening met me hielden.’

Het herinnert Aden aan die keer dat ze

hem tijdens een borrel na de werkdag wijn

aanboden, terwijl hij niet drinkt vanwege

zijn geloof. ‘Het is wel handiger als ze dat

soort dingen weten.’ Sanne loopt stage in

een huis waar kinderen wonen met een

lichamelijke en/of verstandelijke beperking.

‘Als je daar stage loopt, moet je wel weten

dat er een jongen is die aan je haren trekt.

Hij kan daar niks aan doen, denk ik dan,

maar je moet er wel op voorbereid zijn.’

Het is absoluut niks voor Floor: ‘Dat trek

ik echt niet.’

Sommigen brengen heel duidelijk onder

woorden wat ze nodig hebben om ont-

spannen op hun stageplek te verschijnen,

anderen vinden dit zichtbaar lastig. Maar

is dat nou niet precies waar een stage voor

is, een zoektocht naar wie je bent en wat

je kunt met jouw talenten?

AGENDAouderavondweek van 16 januari

diploma-uitreiking 26 januari

voorjaarsvakantie

20 t/m 24 februari

Open huis 14 maart 15.00 - 17.00 uur

stageweek 27 t/m 31 maart

Goede Vrijdag14 april

2e paasdag

17 april

meivakantie

24 april t/m 5 mei

Hemelvaart 25 en 26 mei

6x WIJ ….De school is de samenleving in het klein. Waar student en docent, als in een team, samenwerken aan een resultaat. Net als in het werkende leven zijn er afspraken die het omgaan met elkaar prettig houden, en waar je elkaar op mag aanspreken. Niet van ‘je moet’, maar van: wij doen het zus en zo. De 6 WIJ’s gebruiken wij daarom, voor student én docent. En die kun je eigenlijk overal toepassen.

De 6 WIJ’s …

1 Wij zijn sociaal vaardig. Als gastheer zijn wij respectvol, vriendelijk en voorkomend met gasten. Dit geldt voor de bediening, maar beslist ook voor koks en keuken-hulpen.

1 Wij zijn goed voorbereid. Wij nemen boek(en), pen en papier mee naar de les.

2 Wij respecteren elkaar. Wij begroeten elkaar, zorgen voor een positieve sfeer, iedereen hoort erbij.

3 Wij zorgen voor een goede (eerste) indruk. Jassen uit, petjes af en tassen op de grond.

4 Wij gaan bewust om met sociale media. Wij gebruiken het met respect voor

anderen en onszelf. Wij respecteren de regels van de docent. Mobiel weg =

mobiel in de tas.

5 Wij zijn op tijd. Deur dicht? Vraag toe-stemming om nog in de les te komen.

6 Wij ruimen onze rommel op. We spreken elkaar hierop aan. Wij willen een schone klas en een schone school.

33

De Kinderkledingbank en de Speelgoedbank zamelen her- bruikbare kleding en speelgoed in voor kinderen van ouders die leven op of onder de armoede-grens. Met vouchers ‘kopen’ of sparen de kinderen.

4 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2017

Waarom is hier plek voor stagiairs?Roy: ‘Wij willen jongeren een opstapje

te geven naar de grotemensenwereld.

We kunnen veel handen gebruiken en

we bieden veelzijdig werk.’

Yvonne, waarom is dit een goede leerplek? Yvonne: ‘Ze zijn hier strak op afspraken,

en geven het direct aan als het niet goed

gaat. Communicatie met de student en

ons, is hun kracht.’

Roy: ‘Weet je, jongeren zetten soms snel

hun hakken in het zand. Ze kunnen hun

gedrag nog niet altijd goed handen en

voeten geven. Sommigen hebben nog

nooit gewerkt.’

Yvonne: ‘Fijn dat daar oog voor is.

Studenten die bijvoorbeeld samenwerken

lastig vinden, helpen jullie over die drempel

heen.’

Wat verwacht je als praktijkopleider van de school?Roy: ‘Er zijn nu vaste contactmomenten en

dat werkt prettig. Het is in ieders voordeel

als stagiair, praktijkopleider en bpv-begelei-

der (beroepspraktijkvorming) regelmatig

bij elkaar zitten. Hoe meer ik weet van een

stagiair, hoe beter ik hem kan begeleiden

en zijn gedrag kan volgen. Een stagiair die

moeite heeft met rekenen, zet je dan niet

direct bij de kassa neer.’

Yvonne: ‘Interessant, bij de entreeopleiding

hebben wij juist dit jaar de taken van de

bpv-begeleider en mentor gescheiden.

Een mentor kent de student beter dan

de bpv-begeleider…’

Roy: ‘Ja, en als ik bel, mag je als school

ervan uitgaan dat er iets is. Ik verwacht

dan dat ik word teruggebeld en dat

gebeurt niet altijd.’

Yvonne: ‘Daar heb je een punt…’

Studenten kiezen een stagebedrijf dat past bij het profiel dat ze volgen. Hoe organiseren jullie die match?Yvonne: ‘Eerst bereiden wij de studenten

in de lessen voor. Op wat een stage

inhoudt, wat hun verwachtingen en die

van het bedrijf zijn, wat ze willen leren

Nieuwe eisen aan de stageVakkennis en vaardigheden spelen

een prominente rol in de opleiding.

Bpv-coördinator Yvonne van Galen

praat daarover met Roy Jansen van

de Kinderkleding- en Speelgoedbank

in Haarlem. Als praktijkopleider

begeleidt hij stagiairs van het profiel

retail en van dienstverlening en zorg.

5

en wat ze te bieden hebben. Op een

matchingsformulier vullen ze hun leervraag,

voorkeuren en sterke punten in en dat geeft

houvast bij het zoeken naar en solliciteren

bij een passend bedrijf. Studenten lopen

een jaar stage dus we streven we naar

een klik met het bedrijf en het werk dat

zij doen.’

Het nieuwe opleidingsprogramma stelt andere eisen aan de stage. Er is meer nadruk op vakkennis en vaardigheden. Roy: ‘Ja, retailstudenten helpen bij het

sorteren, opslaan en de verkoop van

kleding of speelgoed. Studenten dienst-

verlening en zorg assisteren bij het

schoonmaken van het speelgoed en

bereiden de lunch voor, dekken de tafel

en doen de boodschappen.’

‘Nieuw is de proeve van bekwaamheid’

Yvonne: ‘Nieuw is de proeve van bekwaam-

heid, een praktijkexamen. Studenten laten

daarmee zien dat zij zelfstandig taken

kunnen uitvoeren in een praktijksituatie.

Als voorbereiding op dit examen ontwik-

kelen we een leerlijn met bijvoorbeeld

vak- en gastlessen en stageopdrachten

die passen bij het profiel.’

Roy: ‘Kinderen kunnen bij ons ook hun

kinderpartijtje vieren, daarbij kunnen we

best hulp gebruiken van studenten. Of

bij het versieren van de winkel voor

Sinterklaas.’

Yvonne: ‘Hartstikke goed, en ik zie meer

mogelijkheden. Hoeveel interessanter is

het voor studenten van dienstverlening

en zorg als zo’n les in schoonmaken hier

plaatsvindt?’

Roy: ‘We kunnen studenten vragen

hoe zij het zouden aanpakken…’

Yvonne: ‘En laten zien hoe het moet.

Laatst had je daarvan een mooi voorbeeld.’

Roy: ‘Je bedoelt de stagiair die steeds

met z’n vriendin appte tijdens het werk?

Ze hadden ruzie. Ik heb hem gezegd

daarmee te stoppen en hem letterlijk

verteld wat hij haar moest appen. Hij leerde

dat dit niet acceptabel is, en op welke manier

hij het app-gesprek kon beëindigen.’

‘Je moet de kikkers in de kruiwagen houden’

Yvonne: ‘Dit maakt voor jongeren exact

het verschil, je helpt ze bij de hoe-vraag.’

Roy: ‘Ach ja, je moet zolang mogelijk

de kikkers in de kruiwagen houden hè?

Stagiairs zijn geen economische eenheid,

maar extra handen bovenop je dagelijkse

bezetting. Wij zijn natuurlijk een sociaal

bedrijf, maar eigenlijk moet dit gelden

voor elke onderneming.’

6 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2017

Oud-studente Linda Rijs (18) bij peuter-speelzaal Het Paradijsje in Haarlem

‘De ontwikkeling van die kleintjes vind

ik bijzonder. Je leert ze knippen met een

schaar en na drie keer oefenen zie je het

verschil. In de kring tel ik samen met de

kindjes met hoeveel we zijn, ik vraag welke

dag het is en we zingen het Goedemorgen-

lied. Bij het spelen let ik op, een jongetje

dat speelgoed afpakt van een ander spreek

ik rustig aan. Ik vertel hem dat hij moet

wachten of het moet vragen. En ik help

natuurlijk met het knutselen en het fruit

eten en drinken. Bij Nova Zorg voor de

Buurt volg ik de niveau 2-opleiding en loop

ik zestien uur stage per week. Acht uur in

het huishouden bij twee oudere dames en

acht uur bij de peuters. Ik wil hierna door

naar niveau 3, want daarmee kun je juf

worden in een peuterspeelzaal.’

AAN HET WERK

‘We zingen het Goedemorgen-lied’

Kayleigh van Hoeckel, student:‘Ik wil kok worden en dan eentje die

nieuwe dingen uitprobeert zoals paella

maken. Ik wil dat het net zo proeft als toen

die keer dat ik het voor het eerst at. Als ik

hier klaar ben, wil ik in de keuken werken

van Meesters & Juffen, daar eet ik weleens.

Elke dag krijgen we eerst les over gastvrij-

heid of kennis van dranken en eetwaren,

daarna beginnen we met de voorbereidingen

voor de avond. Ik sta mise-en-place, dus

ik was en snijd groente en kruiden, braad

vlees voor en dek de tafels. Je werkt met

verse producten, zonde als je iets weg

moet gooien. Door alles voor te bereiden,

kunnen we gasten sneller bedienen.

Tijdens het koken houd ik in de gaten

of de bestellingen van de gasten gelijk

oplopen met de ingrediënten die we hebben

voorbereid en aan het eind van de avond

maak ik een werklijst voor de volgende dag.

De spoelkeuken is het stomste werk, dat

vindt iedereen hier. Wie te laat is, moet de

spoelkeuken doen en het fooiengeld van

die dag inleveren.

Bij mijn vorige stages, moest ik het na één

keer uitleggen, weten. Je mag hier zo vaak

vragen stellen als je wilt, maar Roy moet

wel zien dat je je best doet. Hij heeft veel

geduld.’

Roy Heine, leermeester:‘Zitten we vol, dan bezorgen we tachtig

gasten een fijne avond. Met vijftien studen-

ten en drie leermeesters beschikken we

over een ruime bezetting. Opleiden staat

voorop, maar we willen zelf ook in een

leuke zaak staan dus bereiden we aan

tafel ook ‘steak tartare’ of serveren er een

kaasplateau. Jongeren staan bij voorkeur

zowel in de keuken als in de bediening,

een brede inzetbaarheid is interessant

voor werkgevers. Theorie en praktijk

lopen door elkaar heen, snijtechnieken

behandelen we uit het boek en direct in

de keuken. We staan ernaast totdat ze

het in de vingers hebben. Ze leren dat

planning alles is, je kunt niet om 17.00 uur

nog een taart bakken voor het dessert van

die avond.

Ik wil zien dat ze het proberen. Gooien

ze er met de pet naar, dan heeft dit net als

bij een baas, gevolgen. Kayleigh is gemoti-

veerd, ze zet zich in en wil iets opsteken,

en dat kun je niet aanleren. Ze is talentvol,

van haar verwacht ik dus net ietsje meer.

Nog nooit is er iemand gezakt voor het

examen. Een deel van de geslaagden kiest

voor de horeca, anderen vinden elders een

opleiding of een baan. Dat ze niet allemaal

in de horeca verder gaan is niet erg, als ze

hun plek maar vinden in de samenleving.’

PROFIELWaar: Restaurant de Ripper in Haarlem, van leerwerkbedrijf PerspectiefBijzonder: Jongeren die zijn uitgevallen in het reguliere onderwijs draaien in het restaurant volop mee en worden door onder meer leermeester Roy Heine opgeleid op mbo-niveau 1 en 2. Met een gemiddelde score van 8,7 op restaurantplatform IENS doet de Ripper niet onder voor de ‘gewone’ restaurants.Wanneer: 10 november 2016

‘Van haar verwacht ik iets meer’

7

Fotografie: Hugo Schuitemaker, Zan van Alderwegen en Wouter de WItEntreebewijs is een uitgave van ROC Nova College en kun je downloaden op www.novacollege.nl/entreebewijs Reacties: redactie@novacollege.nl

ROC Nova College Entree, Nassaulaan 37, 2011 PB HaarlemT: (023) 530 24 94, www.novacollege.nl/entree E: entree@novacollege.nl

Facebook: Facebook.com/NovaCollegeTwitter: @NovaCollege

8 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2017

HART VOOR DE

ZAAK

‘Student of docent, het maakt niet uit’

Hij is gepokt en gemazeld in het onderwijs. Na tien jaar volwassenen-

educatie (vavo) is Gert Pol dit studiejaar - naast Wendy Eilers - als

opleidingsmanager bij de entreeopleiding. Hij ziet geen verschil in

het aansturen van studenten of docenten, beide geeft hij de kans zich

te ontwikkelen.

Wat zorgt ervoor dat je met plezier werkt?‘Het geeft voldoening om een maatschap-

pelijke bijdrage te leveren. Als stagebege-

leider in de horeca heb ik ooit een leerling

onder mijn hoede gehad die was afgehaakt

bij de bouwopleiding. Dat wordt ook niks

met die jongen in de horeca, was het

oordeel. Zo’n jongen toch tot bloei krijgen,

is waar ik voor ga. Hij is een succesvolle

kok geworden.’

Hoe doe je dat?‘Door te zoeken naar wat iemand in

beweging krijgt. Of dat nou een student

of een docent is, maakt niet uit. Als die

student na drie weken eindelijk een pen

bij zich heeft in de les, dan heeft hij iets

overwonnen. En dat moet je vieren.’

Vieren?‘Het is een klein begin, maar elk succesje

is er een. Kom je hem tegen, dan sta je

daar even bij stil, geef je een schouder-

klopje. Hij voelt zich gezien, zijn zelf-

vertrouwen en trots groeien en hij wordt

zich langzaamaan bewust van de keuzes

die hij heeft.’

Zijn entreestudenten vergelijkbaar met vavo-studenten?‘Jazeker, bij beide groepen zijn wij opleiders

verantwoordelijk voor kennisoverdracht.

Jongeren kunnen in dat proces wat onhan-

dig zijn in hun gedrag. Het is aan ons hoe

we dit toch voor elkaar boksen en het

hoogst haalbare eruit te halen. Bij onhandig

gedrag helpt het als je afstand houdt. Je

ziet scherper wat er gebeurt en je kunt een

betere professionele begeleider zijn.’

Welk type manager ben jij?‘Wat voor studenten geldt, telt ook voor

docenten: stilstaan bij dat wat goed gaat.

Ik wil dus die docent bedanken die de

les overneemt van zijn langdurige zieke

collega en het samen vieren als de collega

is teruggekeerd. Dat mijn teams de lol

erin houden, vind ik belangrijk en ik wil

ze ondersteunen bij het uitoefenen van

hun vak. Hopelijk merken ze dat wij samen

voor uitdagingen staan.’