ENERGIEVISIE GEMEENTE WESTLAND · 2017-09-21 · In de Toekomstagenda Milieu: schoon, slim, sterk,...

ENERGIEVISIE GEMEENTE WESTLAND

Op weg naar een duurzame energievoorziening

Status: def in i t i e f

Vers ie : 1 .1

Datum: mei 2007

Energievisie gemeente Westland 1


Inhoudsopgave Inhoudsopgave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Samenvat t ing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1 . In le id ing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2 . Leeswi j zer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

3 . A lgemeen st ra teg isch kader W est land . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

4. Karakte r iser ing ro l tu inbouwsector / gemeente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

5. A lgemeen Europees- , r i jks- en provinc iaa l be le id . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

5.1 Provinc iaa l be le id . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

6. Ri jks-en p rovinc iaa l be le id ver taa ld naar de tu inbouw .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

7. Gemeente l i jk mi l ieube le id . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

7.1 Schi l lenmodel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

7.2 Regionale ontwikke l ingen rond de toepass ing van duurzame energ ie . . . . . . . . . . . . . . 19

8. Energ ievis ie gemeente W est land. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

8.1 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

8.2 Energ ievis ie op bedr i j fsn iveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

8.3 Energ ievis ie b i j een c luster van bedr i j ven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

8.4 Energ ievis ie b i j een gebiedsger ichte benader ing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

B i j lage:

- Energ ievis ie gemeente W est land (Ecofys B.V. , september 2006)


Samenvatting

De Energ ievis ie gemeente W est land “Op weg naar een duurzame energ ievoorzien ing”

is een bele idsnota d ie op hoofd l i jnen aangeef t hoe W est land zich opste l t in het

t rans i t ieproces naar een duurzame energ ievoorzien ing.

Aangesloten is b i j het r i j ksbele id om deze omzet t ing b innen een per iode van 50 jaar te

rea l iseren.

De Energ ievis ie gemeente W est land “Op weg naar een duurzame energ ievoorzien ing”

moet tezamen met het b i jgevoegde onderzoeksrappor t van Ecofys B.V. worden

gelezen. Het rappor t bevat technische achtergrondinformat ie en een aanta l

aanbevel ingen. Niet a l le aanbevel ingen /opt ies van Ecofys z i jn overgenomen. Het

bet ref t h ie r de aanbevel ingen: voeren van een f inanc iee l s t imuler ingsbele id , opze t ten

e igen energ iebedr i j f en een s tat iegeldregel ing in het kader van het grondbele id . De

aanbevel ingen d ie wel z i jn overgenomen staan vermeld in hoofdstuk 8 van de

onderwerpel i jke nota.

Op deze p laats wordt de hoofdl i jn van de energ ievis ie benadrukt d ie aangeef t dat de

t rans i t ie naar een duurzame energ ievoorzien ing b i j voorkeur gereal iseerd d ient te

worden via een decentra le benader ing. Hiermee wordt bedoeld dat de t rans i t ie naar

een duurzame energ ievoorzien ing vanaf het bedr i j fsn iveau via c luste r ing naar een

gebiedsger ichte aanpak gereal iseerd d ient te worden. Hie rb i j neemt met name de

loka le g lastu inbouwsector een prominente p laats in .

Het vorenstaande laat onver le t dat W est land meewerkt aan (haalbaarheids)s tud ies om

centra le duurzame energ ieconcepten nader te onderzoeken.


1. Inleiding

Onze huid ige manier van leven is e r nog s teeds op gebaseerd dat be taa lbare

energ iebronnen in ru ime mate beschikbaar z i jn . De voorraad van foss ie le brandstof fen

wordt in toenemend tempo in kor te t i jd ve rbru ik t . Di t komt n ie t a l leen doordat we ze l f

s teeds meer energ ie verbru iken, maar ook door de opkomende indust r ia l isat ie en

welvaar ts toename in het voormal ige Oostb lok, Ind ia en Azië.

Het were ldwi jde energ ieverb ru ik neemt een zodanige omvang aan dat het

In ternat ionale Energ ie Agentschap ( IEA) in Par i j s z ich daarover in haar jaar l i jkse

rappor tage (W or ld Energy Out look 2006) zeer bezorgd u i t laat .

Zo vermeld d i t rappor t dat zonder ext ra be le id de vraag naar energ ie in de komende 25

jaar met meer dan 50% zal s t i jgen. De p roduct ie van o l ie en gas za l z ich s teeds meer

concentreren in een beperkt aanta l gebieden , waaronder het Midden-Oosten en

Rusland. Hun machtsposi t ie ve rgroot , de afhanke l i jkhe id van Europa en Amer ika

groei t .

Omdat er vo lgens het IEA n iet genoeg word t geïnvesteerd in de o l ie- en gassector

worden e r voor de toekomst nog forse verhogingen van de o l iepr i js verwacht . Vanwege

de koppel ing van de gaspr i js aan de o l iepr i js is deze ontwikke l ing vanui t economisch

oogpunt , voor met name de tu inbouw in W est land, zeer ongewenst .

Het IEA roep t overheden indr ingend op om meer te doen aan energ iebespar ing, en om

het gebru ik van b iobrandstof fen en andere vormen van duurzame energ ie meer te

s t imuleren.

De gevolgen van de toenemende vraag naar energ ie voor ons loka le mi l i eu en in wi jde r

verband het k l imaat la ten zich raden. Een versnelde verander ing van ons k l imaat , met

a l le gevolgen van d ien voor onze deels beneden de zeespiegel ge legen gemeente,

toenemende verzur ing en luchtveront re in ig ing .

Onze energ ievoorzien ing is op d i t moment in a lgemene zin n ie t duurzaam en dat moet

veranderen.

Dat h iervoor op kor te termi jn in een hoog ontwikke lde omgeving, waar a l ver regaande

energ iebespar ingsmaatregelen zi jn get rof fen - d i t in ve rgel i jk ing met opkomende

economieën - meer ingr i jpende en kostbaardere ingrepen nodig z i jn , is evident . Op de

lange termi jn za l b l i jken dat deze ingrepen noodzakel i jk waren om onze economie en

leefomgeving n ie t a l leen in s tand te houden maar ook fundamenteel te verbeteren.

B i j het t re f fen van deze ingrepen is veel dur f nod ig. A l leen dan is een omschakel ing

naar een u i te indel i jk vo l led ig duurzame energ iehuishouding mogel i jk . Door te durven

investeren in ontwikke l ingen en maatregelen d ie goed zi jn voor het mi l ieu en - dus -

u i te indel i jk ook voor onze inwoners en ondernemers. Door de zorg voor een betere

mi l ieukwal i te i t n ie t te z ien a ls een bedre ig ing d ie kostbaar is o f a ls een woud van

regels , maar a ls een kans d ie een concurrent ievoorsprong op andere gemeenten

oplever t .


In deze bele idsvis ie wordt , na een a lgemene beschouwing van de ro l van de op d i t

ter re in act ieve acto ren, voora l i ngegaan op de pos i t ie van de tu inbouwsector en de

ontwikke l ingsr icht ingen d ie er voor deze secto r te onderscheiden zi jn . De ro l d ie de

gemeente in d i t geheel inneemt en gaat innemen wordt eveneens duide l i j k . Er wordt

met name op de tu inbouwsecto r ingezoomd omdat deze sector 97% van de pr imai re

energ ievraag in deze gemeente voor haar rekening neemt ( indust r ie ter re inen 2% en

woningbouw 1%).


2. Leeswijzer

Na de in le id ing waar in de noodzaak to t handelen wordt benadrukt worden in de

hoofdstukken 3 en 4 de a lgemene kaders neergezet waar in de ro l van de

g lastu inbouwsector en de gemeente in d i t doss ie r nader worden u i teengezet . Hierb i j

l ig t de nadruk op de ze l f regulerende ro l d ie de tu inbouwsector in d i t kader op zich

heef t genomen.

In hoofdstuk 5 wordt he t a lgemene bele idskader van het r i jk en de p rovinc ie vermeld,

waarna in hoofdstuk 6 een nadere ver ta l ing naar de tu inbouwsecto r p laatsvindt .

Tenslot te wordt in hoofdstuk 7 en 8 verwoord hoe W est land zich opste l t ten aanzien

van de a lgemene bele ids l i jn om een zo duurzaam mogel i jke energ ievoorzien ing te

bere iken.


3. Algemeen strategisch kader Westland

In de Vis ie Geenpor t W est land 2020 is de a lgemene st ra teg ische koers voor W est land

en het g lastu inbouwcomplex vastge legd. Hierb i j is voor de g lastu inbouw gekozen voor

vers te rk ing van deze sector in a l z i jn verscheidenheid.

Samen met a l le bet rokken par t i jen za l W est land een b i jdrage leveren aan de geste lde

doelen, waarvan de onderstaande doelen in het kader van de energ ievis ie de

be langr i jks te z i jn :

• de omvangr i jke herst ructurer ing van oude g lastu inbouwgebieden moet s lagen;

• verduurzaming van het complex za l verder gesta l te moeten kr i jgen;

• het n iveau van kennis en innovat ie d ient verder vers te rk t te worden.

Deze doels te l l ingen zi jn op een Tussenconferent ie tussen de g lastu inbouwsecto r ,

marktpar t i jen en be t rokken (gemeente l i jke) overheden nader aan de orde geste ld , d i t

ten behoeve van de opste l l ing van een bestuur l i j k a fsprakenkader voor de Greenpor ts

en sate l ie tgebieden in Neder land. Di t za l gebeuren aan de hand van de in jun i 2006

verschenen vis ie Greenpor t (s) Neder land “Mani fest in u i tvoer ing” . In d i t mani fest

worden ten aanzien van het doss ier duurzame energ ie de navolgende s t ra teg ische

s t reefbeelden geschets t :

Ruimte voor ondernemerschap

“De greenpor ts hebben vo ldoende ru imte voor product iebedr i jven. Dankzi j de

ru imte l i jke s t ructuur in tu inbouwgebieden kunnen ind iv iduele bedr i j ven g root genoeg

worden om economisch en ecolog isch duurzaam te z i jn ” .

Schoon geproduceerd , schoon vervoerd

“Omdat in het tu inbouwc luster product ie en d is t r ibut ie onafhankel i jk z i jn van het

gebru ik van foss ie le energ ie , is de sector ongevoel ig voor schommel ingen in de

energ iepr i js . Tu inbouwproducten worden mi l ieuverantwoord geteeld en vervoerd en

vo ldoen aan ( in ternat ionale) omgevingseisen” .

Deze gezamenl i jke v is ie moet de bas is vormen voor een gezamenl i jke inzet van

par t i jen en gezamenl i jke afspraken tussen par t i j en. Di t formuler ingsproces, waarb i j he t

programmabureau Greenpor t W est land de t rekkersro l heef t , is gaande. Hierb i j za l

worden aangetakt op lopende in i t ia t ieven en het u i tgesproken s t reven van de

g lastu inbouwsector om in 2020 a l le n ieuw te bouwen kassen nagenoeg onafhankel i jk

van foss ie le energ ie te la ten zi jn .


Zoals in de in le id ing a l i s verwoord neemt de g las tu inbouwsector in W est land verreweg

de meeste pr imai re energ ie af . He t is daarom da t de energ ievis ie z ich voora l op deze

categor ie r icht . Hiermee wi l n ie t gezegd zi jn dat de over ige doelgroepen

( indust r ie ter re inen en woningbouw) geen re levante b i jdrage aan het energ ievraagstuk

en het k l imaatbele id kunnen leveren. Dat kunnen ze wel degel i jk en daar wordt in deze

vis ie ook aandacht aan besteed. Het is a l leen wel zo da t de mogel i jke omvang van

deze b i jd ragen in verhouding to t d ie van de g lastu inbouwsector aanmerke l i jk ger inger

z i jn .


4. Karakterisering rol tuinbouwsector / gemeente

De g lastu inbouwsector wordt beschouwd a ls een van de belangr i jks te onderdelen van

de Neder landse economie; n ie t a l leen vanwege de b i jdrage aan he t nat ionaal product ,

maar ook vanwege he t hoogwaard ige en innovat ieve karakte r van de bedr i j fs tak.

Aangezien de g lastu inbouw een economische act iv i te i t is , z i jn ontwikke l ingen in de

g lastu inbouw geheel a fhankel i jk van de markt . Zowel innovat ies a ls verduurzaming (op

bedr i j fsn iveau) worden onder marktomstandigheden doorgevoerd. A ls een maatregel

economisch n ie t rendabel is , za l er zeer g rote weerstand zi jn om deze toe te passen.

Economische kwal i te i t van de g lastu inbouwsecto r is derhalve een belangr i jk aspect

van verduurzaming. Een zwakke sector heef t geen investe r ingskracht om de

noodzakel i jke maatregelen u i t te voeren .

B i j de beschr i j v ing van de ro l van de overheid in het energ ie-verduurzamingsproces

wordt de g lastu inbouw op bedr i j fsn iveau, c lustern iveau en gebiedsniveau beschouwd.

Hierb i j za l W est land de navolgende g rondhouding aannemen:

• op bedr i j fsn iveau organiseer t de sector z i jn e igen duurzaamheid, de ro l van de

gemeente is h ier voora l ger icht op kennisverspre id ing, ve rgunningver len ing en

toets ing;

• op c lustern iveau heef t de gemeente een fac i l i te rende ro l ;

• op gebiedsniveau heef t de gemeente, samen met andere overheden, een

in i t iërende ro l .

Door zaken t i jd ig op c lus ter - en gebiedsniveau aan te kaar ten kan een groter

duurzaamheidsrendement worden behaald, dan wanneer het louter aankomt op het

toepassen van maatrege len op bedr i j fsn iveau.

De kosten van het ve rduurzamingsproces komen voornamel i jk voor rekening van de

markt . De act ies d ie de gemeente in d i t kader op zich neemt kunnen, naar het z ich nu

laat aanzien, b innen de vigerende begrot ing worden opgevangen.


5. Algemeen Europees-, rijks- en provinciaal beleid

In 1992 is het k l imaatverdrag van Rio de Janei ro ges loten. Di t ve rdrag is erop ger icht

onomkeerbare en gevaar l i jke invloed op het k l imaat te voorkomen. De EU heef t d i t

s t reven geconcret iseerd in de doels te l l ing dat de temperatuur op aarde n ie t meer dan

2 graden Celc ius mag toenemen ten opzichte van het pre- indust r ië le n iveau. Om deze

doels te l l ing te bere iken, moet de mondia le u i ts toot van broeikasgassen in 2050 zi jn

gehalveerd ten opzichte van 1990.

In het Kyoto -protocol , de opvolger van het ve rdrag van Rio de Janei ro, i s vastgelegd

dat Neder land in 2010 de emiss ie van broeikasgassen met 6% heef t gereduceerd ten

opzichte van 1990. Na t ionaal is de afspraak dat 50% van deze doels te l l i ng za l worden

bere ik t v ia reduct ie in het bu i ten land. Het r i jk heef t de b innenlandse

emiss iedoels te l l ing verdeeld in emiss iep lafonds per sector . Behalve dat

emiss iep la fonds zi jn vas tgeste ld , z i jn ook nat ionale doels te l l ingen geformuleerd om

energ ie te besparen en duurzame energ ie in te zet ten .

Om te voorkomen da t he t k l imaat onomkeerbaar verander t en met het oog op een post -

Kyotobele id heef t de EU besloten te onderzoeken wat de mogel i jkheden zi jn om de

emiss ie verder te reduceren (15 to t 30% in 2020 ; 60 to t 80% in 2050) .

Om bovenstaande langetermi jndoels te l l ingen te rea l iseren, is op nat ionaa l n iveau

gekozen voor een s t ra teg ie d ie z ich r icht op een t rans i t ie naar een duurzame

energ iehuishouding. Duurzaam be tekent vo lgens het v ie rde Nat ionaal

Mi l ieubele idsplan da t de gebru ik te energ iebronnen nu en in de toekomst in vo ldoende

mate beschikbaar moeten zi jn , dat de ef fecten van het energ iegebru ik nu en in de

toekomst onschadel i jk moeten zi jn voor de na tuur en de mens, dat energ ie

bet rouwbaar en ve i l ig ge leverd kan worden, en dat iedereen toegang hee f t to t energ ie

tegen een redel i jke p r i js . In de Toekomstagenda Mi l ieu: schoon, s l im, s te rk , het

vervo lg op het v ierde Nat ionaal Mi l ieubele idsplan, worden deze doels te l l ingen

nogmaals onderschreven en aan een te rmi jn gebonden. De omzet t ing naar een

duurzame energ ievoorzien ing moet b innen nu en 50 jaar z i jn gereal iseerd. Hiervoor

worden in 2007 addi t ionele FES-middelen (Fonds Economische Structuurversterk ing)

to t een bedrag van 250 mi l joen euro beschikbaar geste ld .

5.1 Provinciaal beleid

Het provinc ia le be le id is vastge legd in het Bele idsplan Groen , W ater en Mi l ieu en in de

nota Energ ie - en k l imaatbele id . Doels te l l ing van d i t be le id is eraan b i j te dragen dat de

nat ionale energ ie- en k l imaatdoels te l l ingen worden gereal iseerd. Di t gebeur t v ia

energ iebespar ing, toepass ing van duurzame energ ie en een zo ef f ic iënt en schoon

mogel i jk gebru ik van e ind ige energ iebronnen (Tr ias Energet ica) . De p rovinc ie gaat in

haar be le id verder dan een gener ieke ver ta l ing van nat ionale doelen.


De belangr i jks te redenen h iervoor z i jn dat :

• Zu id-Hol land g rote r is ico ’s loopt b i j k l imaatverander ing en s lechte

lever ingszekerheid ;

• in de provinc ie een g roo t potent iee l aanwezig is voor CO2-emiss iebeperk ing;

• emiss iebeperk ing a ls pos i t ie f nevenef fect heef t dat de luchtkwal i te i t verbeter t .

De provinc ie zet voor tva rend in op de meest kansr i jke mogel i jkheden d ie in de

provinc ie aanwezig z i jn om de u i ts toot van CO2 te beperken, namel i jk :

• energ iebespar ing s t imuleren en CO2 benut ten in twee energ ie- in tens ieve sectoren,

te weten de proces indus t r ie en de g lastu inbouw;

• s t imuleren dat indust r iewarmte wordt a fgezet in de gebouwde omgeving en de

g lastu inbouw;

• duurzame energ ieopt ies s t imuleren, d ie in Zuid -Hol land meer dan gemiddeld z i jn te

rea l iseren, te weten windenerg ie, koude-warmteopslag (KW O) en b iomassa;

• zu in ige en schone energ ieopt ies s t imuleren in he t ve rkeer en vervoer .


6. Rijks-en provinciaal beleid vertaald naar de tuinbouw

De landel i jke mi l ieudoels te l l ingen voor de g lastu inbouw zi jn in 1997 vastge legd in het

convenant Glastu inbouw en Mi l ieu . Vervo lgens zi jn deze doels te l l ingen in het Bes lu i t

g lastu inbouw (2002) ver taa ld in normen voor ind iv iduele bedr i jven, hetgeen een novum

op wetgevingsgebied was. Voor energ iebespar ing ge ldt voor 2010 een doels te l l ing van

65% ef f ic iencyverbeter ing ten opzichte van 1980. Daarnaast moet in ten minste 4%

van het energ iegebru ik worden voorzien via duurzame bronnen. Op bas is van het

Kyoto -protocol is voor de g lastu inbouw een nat ionaal emiss iep la fond vastgeste ld van

6,5 Mton CO2 in 2010. A ls het g lasareaal groe i t , kan d i t p la fond s t i jgen naar 7 ,2 Mton

CO2.

Het provinc ia le be le id voor de g lastu inbouw is in 2002 vastge legd in de nota “Naar een

duurzaam en hoogwaard ig g lastu inbouwcomplex in Zuid-Hol land” ook wel de g lasnota

genoemd. Di t be le id houdt in dat g lastu inbouwbedr i jven (hoofdzakel i jk ) geconcentreerd

worden in een as van he t W est land to t in de Zuidp laspolder (g lasas) en een aanta l

andere gebieden. Verspre ide g lastu inbouw moet daarvoor worden gesaneerd en

verouderde g lastu inbouwgebieden, d ie behouden b l i jven, moeten worden

geherst ructureerd.

Om de sectora le doels te l l ingen voor energ ie te bere iken zi jn ingr i jpende t rendbreuken

nodig, waar overheid en sector z ich gezamenl i jk voor moeten inzet ten. Hier toe heef t

de g lastu inbouwsector z i ch nadrukkel i jk verp l icht .

De provinc ie acht he t daarom van groot be lang dat er een be tere in tegrat ie p laats

v indt tussen vasts te l l ing van mi l ieukwal i te i tsnormen enerzi jds en

emiss iereduct iedoelen en maatregelen anderzi jds. Daar waar g lastu inbouw a ls funct ie

b l i j f t o f n ieuw wordt ontwikke ld, s taat duurzaamheid hoog op de agenda. Ook a ls

bestaand g las word t geherst ructureerd, is grote mi l ieuwinst te ha len.


7. Gemeentelijk milieubeleid

Voor het gemeente l i jk mi l ieubele id z i jn naast de h ierboven benoemde r i jks- en

provinc ia le duurzaamheidsdoels te l l ingen ook nadrukkel i jk d ie van de

g lastu inbouwsector ze l f , le idend. Zonder deze in deze paragraaf te herha len vormen

deze duurzaamheidsdoels te l l ingen het kader waarb innen W est land opereer t .

In het mi l ieubele idsplan “W est land, g lashar t voor het mi l ieu” wordt ten aanzien van he t

energ iegebru ik de toepass ing van de Tr ias Energet ica voorgestaan. Di t betekent dat

energ iegebru ik zoveel mogel i jk moet worden beperkt , dat het gebru ik van duurzame

bronnen wordt gest imuleerd en dat e ind ige bronnen ef f ic iënt worden gebru ik t .

In het mi l ieubele idsplan s taat ve rmeld dat in he t kader van het v igerende

k l imaatbele id , op bas is van het daarvan deelu i tmakende pro ject “u i t voeren duurzame

energ iescan” , een energ ievis ie wordt geformuleerd, d ie meer concreet de kansr i jke

opt ies weergee f t om te komen to t een zo duurzaam mogel i jke gemeente. Ten behoeve

van de opste l l ing van deze vis ie is door Ecofys B.V. te Utrecht onderzoek ver r icht naar

duurzame energ ie-op t ies in met name de tu inbouwsecto r , omdat in deze sector met

een afname van 97% van het to ta le W est landse energ ieverbru ik ver reweg de meeste

mi l ieuwinst is te ha len. De h ierb i j benoemde opt ies z i jn tevens b ru ikbaar voor het

woningsegment en voor bedr i j fs ter re inen.

Ten aanzien van d i t laats te wordt gewezen op de (haalbaarheids)onderzoeken d ie nu

reeds in het kader van het pro ject Zonneterp (samenwerk ingspro ject tussen de

gemeente W est land en het Innovat ieNetwerk ) p laatsvinden. Hierb i j worden de

toepass ingsmogel i jkheden van onder meer laagwaard ige warmte u i t kassen ten

behoeve van woningen en andere toepass ingen in de bebouwde omgeving onderzocht .

Op d i t moment is de werkgroep energ ievis ie Hoogeland act ie f . Deze werkgroep voer t

gesprekken met de Prominent groep om de (semi)ges loten kas aan de Groeneweg te

koppelen aan de woningbouwlocat ie Hoogeland.

Deze benader ing word t ook voorgestaan voor de daarvoor in aanmerk ing komende

ONW - en W est landse Zoom pro jecten en voor de in ontwikke l ing z i jnde

bedr i jven terre inen .

7.1 Schillenmodel

De u i te indel i jk te bere iken t rans i t ie naar duurzame energ iebronnen d ien t b i j voorkeur

gereal iseerd te worden overeenkomst ig he t sch i l lenmodel .

Zowel voor tzet t ing van de huid ige tee l twi jze , waarb i j in toenemende mate W KK-

insta l la t ies worden ingezet , a ls doorbraak van (semi) ges lo ten kassystemen, resu l teren

in grote(re) warmte-overschot ten. Om deze warmte-overschot ten nut t ig te kunnen

aanwenden, kan he t bes te gebru ik worden gemaakt van he t sch i l lenmodel . Hierb i j

wordt de geproduceerde restwarmte b i j voorkeur a ls eerste ingezet voor de e igen kas

en vervo lgens b innen he t e igen c luster .


Ind ien d i t n ie t mogel i jk i s , dan is lever ing aan een ander c luster o f andere sector

(zoals woningen of een bedr i jven terre in ) een mogel i jkhe id.

Overeenkomst ig d i t sch i l lenmodel d ient de ontwikkel ing van de energ ie- in f rast ructuur

in W est land te worden benaderd. Hie rb i j is het de u i tdaging te komen van

energ ie lever ing aan de e igen kas, naar een energ ieweb waarb i j vo lgens het

sch i l lenmodel energ ie lever ing aan andere c lusters of sectoren mogel i jk wordt . Op

langere termi jn is he t h ierb i j ook re la t ie f eenvoudig een complete t rans i t i e door te

maken van convent ionele energ ievoorzien ing op bas is van warmte/kracht en kete ls

naar een echt duurzame energ iehuishouding op bas is van b io-energ ie, aardwarmte en

restwarmte.

A lvo rens nader in te gaan op de ro l van de gemeente b i j hanter ing van het

sch i l lenmodel (van ind iv idueel bedr i j f naar c luste r ing) wordt h ie ronder een a lgemene

impress ie gegeven van de onderzoeken naar he t gebru ik van duurzame energ ie d ie in

reg ioverband zi jn ingeste ld .

7.2 Regionale ontwikkelingen rond de toepassing van duurzame energie

Zowel de p rovinc ie Zuid-Hol land, a ls het s tadsgewest Haaglanden hebben in het

recente ver leden s tud ies /verkenningen la ten u i t voeren naar de

toepass ingsmogel i jkheden van duurzame energ ie in de reg io . De gemeente W est land

heef t aan de to ts tandkoming van deze rappor ten meegewerkt . Het be t ref t :

1 . Warmte voor Haaglanden (s tadsgewest Haaglanden, maar t 2006) ;

2 . Quick scan Geothermie Haaglanden (s tadsgewest Haaglanden, 2006) ;

3 . Warmte W est land (provinc ie Zuid-Hol land , jun i 2006) .

Ad. 1 . W armte voor Haaglanden

Deze verkenning is erop ger icht om te bezien o f de benut t ing van

( indust r ië le) restwarmte afkomst ig u i t de reg io ze l f kansr i jk is . Het rappor t geef t aan

dat :

• er , ze l fs u i tgaande van een voorzicht ige inschat t ing, sprake is van een behoor l i jke

potent ië le warmtevraag vanui t woningen en kantoren. Ind ien h ie rb i j de potent ië le

warmtevraag van de tu inbouw wordt bet rokken wordt deze vraag substan t iee l

verhoogd;

• het aanta l (bekende) res twarmtebronnen in de reg io is beperkt . Di t houdt in dat

gebru ik za l moeten worden gemaakt van restwarmte u i t de reg io Ri jnmond;

• het be langr i jk is om een nauwe re la t ie te leggen tussen het ( rest )warmtenet en de

potent ie van geothermie (z ie ad. 2) ;

• de toepass ing van restwarmte, u i teraard b innen de context van de g lobale verken-

n ing, f inanc iee l haalbaar l i jk t .


Ad. 2 . Quick Scan Geothermie

B i j geothermie wordt gebru ik gemaakt van aardwarmte (warm grondwater) d ie op g rote

d iepte in de grond aanwezig is . Daar toe d ient per locat ie een ont t rekk ings- en

in f i l t ra t ieput te worden ges lagen. Deze systemat iek kan goed gecombineerd worden

met een warmtenet voor indust r ië le restwarmte.

Naast de d i recte lever ing van aardwarmte aan een k lant o f het warmtene t onts taat er

een mogel i jkhe id om over to l l ige warmte u i t he t warmtenet ( in de zomer) v ia de

in f i l t ra t ieput in de grond te buf feren , waardoor een opwaarder ing van de

geothermische bron p laa tsvindt .

De belangr i jks te conc lus ies u i t d i t rappor t z i jn :

• in de reg io Haaglanden i s de ondergrond over he t a lgemeen geschik t voor het

gebru ik van aardwarmte;

• warmte is beschikbaar op een temperatuur van meer dan 70 graden Celc ius;

• per geothermisch double t (ont t rekk ings- en in f i l t ra t ieput ) kan op een vermogen van

3 to t 14 MW th worden gerekend;

• de to ta le warmtecapaci te i t wordt ingeschat op c i rca 30 PJ/ jaar , hetgeen neerkomt

op ongeveer 70% van a l le benodigde warmte voor de g lastu inbouw in z i jn to ta l i te i t

en de n ieuwbouwwoningen en bedr i j venter re inen b innen de Gemeente West land;

voor ind iv iduele g lastu inbouwbedr i j ven zi jn naar verwacht ing pro jecten met een

warmtevraag vana f c i rca 4 MW th economisch in teressant ;

• geothermie kan goed gecombineerd worden met een warmtenet . Hie rb i j kan

geothermie ( in de zomer) a ls buf fer fungeren.

Ad. 3 . W armte W est land

De provinc ie Zuid -Hol land en ROM-Ri jnmond brengen momenteel in d iverse

verkenningen de mogel i j kheden van lever ing van restwarmte in beeld. A ls a fnemer van

warmte wordt onder andere naar de g lastu inbouw gekeken. Zo is de lever ing van

restwarmte u i t de Bot lek naar de tu inbouw op Voorne onderzocht . Lever ing van

( rest )warmte aan Voorne en andere gebieden (West land) maken deel u i t van het

energ ie t rans i t iep ro ject Grand Design. De centra le gedachte h iervan is dat

mi l ieuvr iendel i jke verwarming van woningen, kantoren en kassen gereal i seerd kunnen

worden, door gebru ik te maken van restwarmte u i t de Rot terdamse indust r ie en van

loka le indust ieën.

De verkenning W armte West land heef t een d i recte re la t ie met de h iervoor genoemde

onderzoeken van het s tadsgewest Haaglanden. Samenhang is voora l te onderkennen

in de mogel i jke route van de warmte le id ingen en afs temming van de warmtevraag op

het aanbod.Meer in het b i jzonder is in de verkenning W armte W est land het vo lgende

onderzocht /vastgeste ld :

Een warmtenet in een u i tvoer ing met een hoge temperatuur le id ing en een lage

temperatuur le id ing b ied t mogel i jkheden om veel producenten en a fnemers van warmte

met e lkaar in verb ind ing te brengen. De capaci te i tsberekeningen voor het warmtenet

z i jn gemaakt voor de maximale behoef te in de winter . De s i tuat ie in de zomer laat een

groot overschot van warmte zien.


Di t bet re f t gro tendeels lage temperatuur warmte . Voora l he t t ranspor t en de

u i tkoppel ing van warmte b innen het lage temperatuurnet is technisch ingewikkeld en

kostbaar . Hie rvoor z i jn warmte le id ingen met gro te d iameters en fo rse

warmtewisselaars noodzakel i jk . Er is in de zomer onvoldoende vraag naar lage

temperatuur warmte.

Om versp i l l ing van deze warmte te voorkomen b iedt ops lag in de bodem hier een

a l ternat ie f . B i j de hu id ige s tand der techniek gaa t d i t evenwel ook gepaard met hoge

invester ingskosten. Een hoog- en een laagwaard ig temperatuurne t kunnen ook los van

e lkaar funct ioneren.

De invester ingsraming voor een gemengd warmtenet bedraagt ru im dr iekwar t mi l jard

Euro. Het lage temperatuur net heef t h ier in he t groots te aandeel (85%).

Het is in het kader van deze verkenning n ie t mogel i jk om een meer bet rouwbaar

kostenoverzicht te maken. Daarvoor moet nader in worden gegaan op de gehanteerde

aannames en moet bepaald worden hoe de inves ter ingen in het gemengde warmtenet

kunnen worden doorbelast aan de onderdelen daarvan. Er z i jn ve rschi l lende

explo i ta t iemodel len denkbaar (voor het gehele net o f voor apar te de len daarvan) .

Pr i j zen voor te leveren en ontvangen warmte moeten worden bepaald en vervo lgens

gedi f ferent ieerd naar he t n iveau van de warmte. Verder moeten de waarden voor de

CO2-emiss ie en de verdel ing daarvan worden berekend.

Ui t deze verkenning vo lgen de vo lgende aanbeve l ingen:

• een gemengd warmtenet is ge le t op de ontwikke l ingen in de

tu inbouwenerg iemarkt ( toename van he t aanta l WKK- insta l la t ies) een

in teressante, doch kostbare opt ie ;

• nadere (g lobale ) berekeningen zi jn noodzakel i jk om par t i jen werke l i jk

geïnteresseerd te kr i jgen.

Ten aanzien van a l le dr ie de h iervoor genoemde onderzoeken geldt dat het zeer

g lobale s tud ies z i jn d ie mede gebaseerd z i jn op verwachte, nog n ie t groo tschal ig

gereal iseerde, ontwikke l ingen in de tu inbouwsector . Mede h ierdoor moet de nodige

voorzicht igheid worden bet racht b i j het ve rder u i twerken van de conc lus ies en

aanbevel ingen u i t deze onderzoeken .


8. Energievisie gemeente Westland

8.1 Algemeen

Zoals h iervoor opgemerk t is naar aanle id ing van de DE-scan aan Ecofys B.V. te

Utrecht opdracht vers t rek t to t het aanleveren van bouwstenen op grond waarvan een

gemeente l i jke energ ievis ie kan worden ge formuleerd. B i j de opste l l ing van het rappor t

is een pro jectgroep bet rokken geweest , waar in naast ver tegenwoord igers u i t d ive rse

d isc ip l ines van de gemeente, ook ver tegenwoord igers van Sente rNovem, de provinc ie

Zuid-Hol land, W est land Energ ie en LTO/Glaskracht z i t t ing hadden.

Op deze manier is get racht om het rappor t een zo breed mogel i jke bas is te geven .

Tevens is u i tgegaan van de in hoofdstuk 4 genoemde karakter iser ingskenmerken d ie

aan de tu inbouwsecto r en aan de gemeente worden toegekend.

Zonder in deta i l op het rappor t van Ecofys B.V. in te gaan, daarvoor wordt naar de

b i j lage verwezen, z i jn daar in u i teraard de u i tkomsten van de onderzoeken aangaande

indust r ië le restwarmte en geothermie meegenomen. Voor ts z i jn andere, meer op

berd i j fsn iveau ger ichte, kansr i jke concepten benoemd, var iërend van de convent ioneel

gestookte W KK- insta l la t ies, warmtepompen met warmte/koude ops lag, ges lo ten

kassystemen, b io-energ ie opt ies, OCAP CO2- lever ing en groo tschal ige windturb ines.

Deze energ ieconcepten zi jn beoordeeld op een d r ie ta l schaaln iveaus (bedr i j fsn iveau ,

c luster van bedr i j ven en gebiedsger icht ) en ge toets t op v i j f scenar io ’s (s t i jg ing aandeel

be l ichte tee l t , snel le s t i j g ing energ ie tar ieven , doorbraak ges loten kassystemen,

grootschal ige aanleg CO2-d is t r ibut ienet en verander ing subsid iebele id overheid) .

E lk schaaln iveau is eveneens beoordeeld op de aspecten: energ iekosten,

mi l ieuvoordeel , tee l tvr i jhe id , invloed op ru imte l i jke ordening en gemeente l i jke invloed.

Ui t deze beoordel ingsexerc i t ie worden per schaa ln iveau een aanta l conc lus ies

get rokken en voorzien van vervo lgstappen d ie noodzakel i jk z i jn om het s t reefbeeld –

een zo duurzaam mogel i jke energ ievoorzien ing in W est land – gereal iseerd te kr i jgen.

8.2 Energievisie op bedrijfsniveau

E lk tu inbouwbedr i j f is van oudsher gewend om min imaal in z i jn e igen warmte- en CO2-

behoef te te voorzien . Door de toeneming van ass imi la t iebel icht ing en schaalverg rot ing

is de opwekking van e lek t r ic i te i t op het e igen bedr i j f aan d i t pa le t toegevoegd. De

p laats ing van veela l gasgestookte W KK- insta l la t ies wordt meer en meer usance. De

omvang en he t vermogen van deze insta l la t ies worden ook s teeds gro ter .

Deze insta l la t ies scoren laag in het r i j t j e meest duurzame energ ieopt ies, doch kunnen

b innen de convent ionele energ ieopwekkingsmethodieken wel a ls e f f ic iën t worden

aangemerkt .


Vanui t deze opt iek za l de p laats ing van W KK- insta l la t ies b l i jvend worden gefac i l i teerd,

z i j het dat h ierb i j wel in toenemende mate aandacht d ient te worden besteed aan de

nut t ige toepass ing van laagwaard ige restwarmte d ie b i j grootschal ige toepass ing van

deze systemen te verwachten is . Ook d ien t er aandacht te z i jn voor de toenemende

belast ing van het openbare e lekt r ic i te i tsnet b i j de toenemende teruglever ing van

e lekt r ic i te i t a fkomst ig van W KK- insta l la t ies.

Door de s teeds toenemende schaal van tu inbouwbedr i jven komen ook andere meer

duurzame op t ies in beeld ( toepass ing ges loten kassystemen, ondergrondse warmte en

koude ops lag, geothermie, en b io-o l ie W KK- insta l la t ies) . De gemeente West land wi l

deze opt ies act ie f s t imuleren.

Meer concreet le id t d i t to t de vo lgende act iepunten.

Act iepunten op bedr i j fsn iveau

1 . In samenspraak met de tu inbouwsector de mogel i jkheden bezien to t het p romoten

van kansr i jke duurzame energ ieconcepten.

2 . Een helder ve rgunningenbele id W et mi l ieubeheer opze t ten ten aanzien van de

toepass ing van b io-o l ie en andere b iomassa toepass ingen.

3 . In over leg met de p rovinc ie bepalen op welke wi j ze gekomen kan worden to t een

(vergunningen)bele id ten aanzien van het gebru ik van de bodem voor warmte en

koude ops lag.

4 . Nadere (haalbaarheids)onderzoeken u i tvoeren in het kader van het pro jec t

Zonneterp.

5 . V lo t en adequaat inspelen op in i t ia t ieven van West land Energ ie om de verwachte

toename van door de tu inbouwsector opgewekte reste lekt r ic i te i t te rug te kunnen

b l i jven nemen.

8.3 Energievisie bij een cluster van bedrijven

B innen deze benader ing heef t de gemeente en het tu inbouwbedr i j fs leven meer

speel ru imte dan b i j de benader ing op bedr i j fsn iveau, waarb i j immers rekening moet

worden gehouden met de s ta tus quo van de bebouwde omgeving.

Voora l b i j de voorgenomen herst ructure r ing van oude g lastu inbouwgebieden wordt het

minstens noodzakel i jk geacht om de onder l inge lever ing van energ ie tussen bedr i j ven

aan de orde te s te l len, waarb i j d i rect ook a l duurzame energ ieconcepten meegenomen

kunnen worden (b i j voorbeeld de bodem in het herst ructurer ingsgebied Water ingveldse

polder is zeer geschik t voor warmte en koude ops lag, waardoor ges lo ten kassystemen

gereal iseerd kunnen worden) . He t onts taan van c lusters word t beschouwd a ls een

belangr i jke randvoorwaarde om op termi jn de aanleg van g rootschal ige

restwarmte lever ingssystemen mogel i jk te maken.

In daarvoor in aanmerk ing komende gebieden is het in deze opt iek tevens wensel i jk

om de mogel i jke lever ing van aardwarmte te onderzoeken.

Om deze ontwikke l ing te s t imuleren zu l len de navolgende act ies worden ondernomen.


Act iepunten b i j een c luster van bedr i j ven

1 . Door de p ro jectgroep herst ructurer ing oude g lastu inbouwgebieden za l b i j de

marktpar t i jen worden aangedrongen op het ins te l len van een duurzaam

energ ieonderzoek in hers t ructurer ingsgebieden .

2 . Ind ien het onder 1 . gewenste onderzoek onvoldoende ingang vindt za l de

mogel i jkhe id worden onderzocht om d i t verp l icht in het bestemmingsplanproces

mee te nemen.

3 . Afhankel i jk van de ontwikke l ing van het aardwarmtepro ject in B le iswi jk bezien of

nader onderzoek gewenst is naar de ru imte l i jke scheid ing van double t ten

(ont t rekk ings- en in f i l t ra t ieput b i j aardwarmtewinning) .

8.4 Energievisie bij een gebiedsgerichte benadering

B i j deze benader ing komen voora l de toepass ing van indust r ië le restwarmte en

geothermie in beeld. Deze concepten kunnen b i j grootschal ige toepass ing le iden to t

een nagenoeg 100% duurzame energ ievoorzien ing. Vanwege deze potent ie wordt het

wensel i jk geacht dat deze concepten nader worden onderzocht .

In tussen is reeds bes loten dat de gemeente W est land par t ic ipeer t in de vervo lgstud ie

“Haalbaarheidsstudie warmtenet Haaglanden” . Hierb i j is de voorwaarde geste ld dat de

door W est land voorgestane “bot tom up”-benader ing prominent wordt meegenomen. Het

s tadsgewest Haaglanden heef t met deze voorwaarde ingestemd.

De kosten van deze par t ic ipat ie worden gedekt u i t het k l imaatbele idbudget .

Verdere u i tbre id ing van CO2- lever ing door OCAP zal z i jde l ings deelu i tmaken van de

vervo lgstud ie.

Ten aanzien van de duurzame energ ieopt ies windenerg ie en toepass ing b iomassa

zu l len in he t kader van het k l imaatbele id nadere s tud ies worden u i tgevoerd. De kosten

van deze s tud ies worden eveneens u i t het k l imaatbudget gedekt .

Act iepunt b i j een gebiedsger ichte benader ing

1 . West land za l act ie f par t i c iperen in de “Haalbaarheidsstud ie warmtenet

Haaglanden” , in welk kader tevens een “exper t meet ing” za l worden georganiseerd.

2 . In 2007 worden s tud ies u i tgevoerd ten aanzien van de mogel i jke toepass ing van

windenerg ie en b io-massa.

Ui tvoer ing van deze ac t iepunten draagt b i j aan het s t reven van het r i jk en de gemeente

West land om de energ ievoorzien ing zoveel moge l i jk te ve rduurzamen, en na een

t i jdsbestek van 50 jaar geheel duurzaam te la ten zi jn . Deze s i tuat ie d ien t b i j voorkeur

bere ik t te worden vanui t de decentra le benader ing (van bedr i j fsn iveau via c luster ing

naar een gebiedsger ichte aanpak) .

ENERGIEVISIE GEMEENTE WESTLAND · 2017-09-21 · In de Toekomstagenda Milieu: schoon, slim, sterk,...

Documents

Transcript of ENERGIEVISIE GEMEENTE WESTLAND · 2017-09-21 · In de Toekomstagenda Milieu: schoon, slim, sterk,...