1

Energieprestatie van gebouwen

Caleffi Academy Pieter Nuiten Maart 2014

         

Onderzoek  &  ontwikkeling  

     Planadvies              

   

Beleid    &  

   Implementa8e            

W/E  adviseurs  

Een  betrouwbare  partner    in  duurzaam  vastgoed  www.w-­‐e.nl    

!  Voor  opdrachtgevers  met  ambi8e  !  25  medewerkers  !  Utrecht  &  Eindhoven  !  Sinds  1979  

2

Energieprestatie ! Beleid ! Actueel ! Methoden en eisen ! Theorie versus praktijk

! Energieprestatie ó Materiaalprestatie

Duurzaamheid  in  de  2jd  

1901  

1968  

1973  

1983  

1985  

1995  

1997  

1999  

2006  

Kyoto  

2008  

2011  

2012   2020  

2013  

WWS  

EPG  Modelbouwverordening  

Na8onaal  Isola8eprogramma,  kierenjacht  Isola8e-­‐eisen:  Rc  >  2,  dubbel  glas  

Bouwbesluit  

MPG  

3

Duurzaamheid in bouwprojecten ! ……….méér dan de klassieke thema’s …..

! toekomstwaarde ! gebruikskwaliteit ! gezondheid, comfort

! energie ! milieu

! Energielabel bestaande bouw

! Keuring van cv-ketels >20 kW airco > 12 kW (www.InstallatiePerformanceScan.nl)

Europa voert de EPBD in (2006) Energy Performance of Buildings Directive

4

EPBD recast (2010) en gevolgen ! Verplichte keuring airco's

! > 12 kW; per 5 jaar; sinds 1-12-2013 ! Verwarming blijft vrijwillig

! Wel SCIOS > 100 kW ! Energielabel zichtbaar publieke gebouwen

! Overheidsgebouwen 1-1-2009 (> 1.000m2) ! 1-7-2014: > 500 m2

! 1-7-2015: > 250 m2

! Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG) ! Vereenvoudigd energielabel woningen ! Verplicht energielabel nieuwe utiliteit

Nieuwbouw: EPC

Bestaande bouw: energielabel

Achterliggende methoden

Woningen Utiliteit

5

Utiliteit ! Bouwaanvraag: EPC-berekening (NEN

7120) ! Controle door gemeente

! Oplevering (na 1 juli ‘14): Energielabel (NEN 7120) ! Opnameprotocol in ISSO 75.1 ! Gecertificeerde adviseur (BRL 9500-06) ! Label B t/m A++++

! Mutatie: Energielabel (ISSO 75.3) ! Opnameprotocol in ISSO 75.1 ! Gecertificeerde adviseur (BRL 9500-03) ! Label G t/m A

Nieuwe woningen ! Bouwaanvraag: EPC-berekening (NEN

7120) ! Controle door gemeente

! Energielabel nieuwbouw is er niet (want afgeschoten door de Tweede Kamer)

6

Bestaande woningen ! 1-1-2015: vereenvoudigd energielabel (NEN

7120-Nader Voorschrift) ! Vereenvoudiging zit in invoer-/opnameparameters ! Verplicht bij verkoop / verhuur, gelijk het huidige

energielabel ! Label G t/m A, maar geen energie-index

! 1-1-2015: energieprestatiecertificaat (NEN 7120-Nader Voorschrift) ! Vrijwillig, basis voor woningwaardering en evt

subsidieregelingen ! Energie-index, maar niet direct ook een label ! Label t/m A++(++) wel via vereenvoudigd spoor

! Begin 2015: indicatief label voor iedereen ! Begin 2015: indicatief via applicatie naar

vereenvoudigd energielabel

Bestaande woningen (onzeker…) ! Huidig energielabel

! Gecertificeerde adviseur (BRL 9500-01) ! VE-label (vereenvoudigd energielabel)

! Opname door woningeigenaar (of indicatief) ! Validatie op afstand door deskundige

! Energieprestatiecertificaat ! Gecertificeerde adviseur (BRL 9500-01)

7

ENERGIEPRESTATIE METHODEN EN EISEN

Wat, wanneer, waar, … ! Berekening van energieprestatie

! Dus geen werkelijke meterstanden ! Dus geen invloed van bewoner / gebruiker ! Dus geen invloed van het werkelijke weer

! Berekening van energieprestatie ! Ruimteverwarming en -koeling ! Warm tapwater ! Ventilatoren ! Bevochtiging ! Hulpenergie (pompen, ketels, …) ! Verlichting ! Niet: apparatuur

8

Uitgangspunten ! Standaard gebruikers/ bewonersgedrag

! Binnentemperatuur ! Buitentemperatuur ! Ventilatiedebieten ! Interne warmtelast ! Stookperiode / Bedrijfsuren

Indicator: EPC (nieuw) of EI (bestaand)

9

EPC is niet zaligmakend ! EPC: alleen gebouwgebonden energie ! EPC: minimumeis ! EPC: resultaat van ontwerp, niet het startpunt ! Wel: meenemen van VO tot oplevering ! Verhouding bouwkunde ó installaties ! EPC gaat over energie, niet vermogen ! Losse verhouding met werkelijke gebruiken

! Wie is een standaardbewoner?

10

EPC is ook niet het eindpunt! ! Aanname dat alles 'klopt' ! Oplevertoets nieuwbouw

! Isolatie (foto's!) ! Ventilatie ! Luchtdichtheid ! Inregelen verwarming en koeling

Wat verandert er volgend jaar? ! EPC halveert tov 2007

11

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0 Ontwikkeling EPC-eisen per gebruiksfunctie

woningen logiesverblijf

bijeenkomst cel

gezondheidszorg niet klinisch gezondheidszorg klinisch/met bedgebied

horeca kantoor

logiesgebouw onderwijs

sport winkel

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

1995 2000 2005 2010 2015* 2020

Ontwikkeling EPC-eisen per gebruiksfunctie woningen kantoor

onderwijs winkel

12

Wat verandert er volgend jaar? ! EPC halveert tov 2007 ! Minimale isolatiewaarden

vloer/gevel/dak → 3,5 / 4,5 / 6,0 ! Maximale U-waarde raam/deur is al 1,65

Pakketten – 2015 (1/2) ! Per functie gekeken naar belangrijkste

energieposten ! Schil: Rc 3,5→3,5/4,5/6,0 en U 1,65→1,4 ! Verwarming: HR107 met LT verwarming

of WP met bodembron ! W: tapwater → korte leidingen en DWTW

! zon-th vermeden waar het kan ! U: tapwater met e-boiler, soms gekozen

voor DWTW en/of een zonneboiler

13

Pakketten – 2015 (2/2) ! Ventilatie zo eenvoudig mogelijk

! mechanische afzuiging ! betere roosters ! CO2 regeling ! balansventilatie met HR WTW ! idem met CO2 regeling

! Ventilatoren: beperken geïnstalleerd vermogen

! U: verlichting naar 8 W/m2, goede regeling

! PV cellen als sluitpost

Voorbeeld: rijtjeswoning

14

Voorbeeld: rijtjeswoning ! Isolatie: Rc 3,5 (bouwbesluit 2012) ! HR++-glas; zonwering op zuid ! HR 107 combiketel (kwaliteitsverklaring) ! Ventilatie: WTW (D.2b2) ! Geen zonne-energie

15

16

17

18

19

Wat kost me dat? ! Investering (incl. opslagen, BTW e.d.)

! Woning: 50 tot 85 euro/m2

! Kantoor: 40 tot 50 euro/m2

! School: 40 tot 60 euro/m2

! Winkel: 75 tot 80 euro/m2

! Baten ! Sterk afhankelijk van rekenkundige aannames

als rente en energieprijs(ontwikkeling) ! Waardevermeerdering?

! Netto Contante Waarde ongeveer 0 ! Maar wel een comfortabeler gebouw!

20

MILIEUPRESTATIE VAN GEBOUWEN

Milieuprestatie (MPG) ! MPG = Milieuprestatie van Gebouwen en GWW

! Schaduwprijs: in €/m2 BVO per jaar ! Grondstoffen en Emissies

! Vergelijkbaar met EPC: ! Lagere MPC: minder milieubelasting door materialisatie ! Hogere MPC: meer milieubelasting door materialisatie ! Ontwerpkeuzen beïnvloeden de prestatie

! Maar wel: makkelijker te berekenen dan EPC! ! En (nog) geen eisen

! Sinds 1-1-2013 in Bouwbesluit

21

Energie ómateriaalprestatie ! Lage EPC twee varianten:

! Extra isoleren (Rc 3,5 / 4,0 → 8 /10) ! Toevoegen 21 m2 kristallijn silicium PV

panelen ! EPG: 50% besparing op verwarming

(isolatie) of 58% op totaal (bij PV) ! MPG: 13% / 19% hoger (slechter dus) ! CO2: …

CO2 balans – extra isolatie

22

CO2 balans – toevoegen PV

Afrondend ! ‘Energieprestatie’ is een dynamisch veld ! Eisen worden regelmatig aangescherpt,

tot energieneutraal in 2020 ! Milieuprestatie komt er aan

→ Bouwen met goede kwaliteit steeds belangrijker!

23

Vragen?