VEMW

Houttuinlaan 12

3447 GM Woerden

0348-484 350

www.vemw.nl

Energie & Water Update

Inhoudsopgave:

Landelijk beleid drinkwatervoorziening herijkt 2 Nationaal Water Programma geeft richting aan aanpak grote Wateropgaven 2

Tarieven gastransport GTS stijgen fors in 2022 3

Bundeling informatie over CO2-reductie in de industrie 3

Low Frequency Demand Disconnect (LFDD) 4

Colofon 4

In dit nummer In dit nummer vindt u twee artikelen over water:

we behandelen het nationale beleid voor de

drinkwatervoorziening en gaan in op het nieuwe

Nationaal Water Programma 2022-2027 waarin

staat hoe we Nederland voor de komende genera-

ties veilig en aantrekkelijk houden. Verder beste-

den we aandacht aan de gastransporttarieven van

GTS en het Platform Verduurzaming Industrie. We

eindigen deze Update met een codewijzigingsbe-

sluit (LFDD).

Mei 2021

2

Landelijk beleid drinkwatervoorziening herijkt

Waar gaat het over?

Om Nederland ook voor de komende generaties veilig en aantrekkelijk te houden, is het Nationaal Water Programma 2022-2027 (NWP) ontwikkeld. Het NWP beschrijft de hoofdlijnen en ambities van het nationale waterbeleid en het beheer van de rijkswa-teren en rijksvaarwegen. Het Ontwerp NWP is ge-reed en ligt vanaf 22 maart 2021 voor iedereen ter inzage. Tot en met 21 september 2021 kan een ziens-wijze naar voren worden gebracht op dit programma en op de bijlagen daarvan: de stroomgebied-beheerplannen, het overstromingsrisico-beheerplan en het Programma Noordzee.

Wat betekent dit voor u?

Het NWP wordt beschouwd als het belangrijkste waterplan in Nederland. Andere waterplannen, zoals het Deltaprogramma, sluiten aan op het NWP. Het plan besteedt aandacht aan de industriële waterge-bruiker. Dit maakt het mogelijk om het beleid toe te snijden op de industriële watervoorziening, waar-door de positie van u als industriële watergebruiker wordt versterkt. Met de aandacht in het NWP voor de industriële watergebruiker wordt de weg vrijge-maakt voor investeringen in de watervoorziening van industriële bedrijven.

Deze investeringen zijn bijvoorbeeld nodig om te kunnen anticiperen op de gevolgen van klimaatver-andering. Toenemende droogte zorgt ervoor dat de waterbeheerders maar ook de watergebruikers maatregelen moeten nemen ter borging van de toe-komstige watervoorziening. Naast investeringen heeft het NWP ook gevolgen voor de allocatie van financiële middelen, zoals subsidies voor de water-afhankelijke industrie.

Betrokkenheid VEMW

Belanghebbenden zijn meermaals in de gelegenheid gesteld om input te leveren. VEMW vond dat er te weinig aandacht werd besteed aan de industriële watergebruiker. Om die reden hebben we via een gerichte lobby en met behulp van onze contacten bij het ministerie van EZK, bereikt dat de industrie een volwaardige plek krijgt in het NWP.

Waar gaat het over?

In de recent gepubliceerde nieuwe Beleidsnota Drinkwater is het nationale beleid voor de drinkwa-tervoorziening voor de periode van 2021 t/m 2026 opgenomen. Hoofddoelstelling van het beleid is voldoende drinkwater van goede kwaliteit, voor iedereen in Europees en Caribisch Nederland, nu en in de toekomst. Het kabinet zet met de nota in op voldoende drinkwaterbronnen van goede kwaliteit, maar ook op bewust en zuinig drinkwatergebruik. In dat kader wil het kabinet onderzoeken of beprijzing voor grootgebruikers kan leiden tot minder zakelijk drinkwatergebruik.

Wat betekent dit voor u ?

Bewust drinkwatergebruik betekent voor zakelijk gebruikers dat het gebruik van drinkwater voor zogenaamde laagwaardige toepassingen wordt ontmoedigd. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan het gebruik van drinkwater voor koeling. Vaak zijn het toepassingen waarvoor drinkwaterkwaliteit niet strikt noodzakelijk is aangezien ook water van lagere kwaliteit kan worden gebruikt, zoals opper-vlaktewater. Dit wordt “het juiste water voor het juiste gebruik” genoemd. Het Rijk wil op korte ter-mijn de totale omvang van het laagwaardig drink-watergebruik door grootgebruikers in kaart bren-gen en daarbij samenwerken met VEMW.

Het is zinvol om binnen uw eigen bedrijf na te gaan hoeveel drinkwater u gebruikt en waar u dat voor gebruikt. Mogelijk zijn er processen waarvoor kan worden volstaan met ‘ander’ water. Behalve dat dit meestal duurzamer is, kan het ook goedkoper zijn om een alternatief in te zetten. De mogelijkheid dat de overheid in de toekomst kiest voor beprijzing van drinkwater via een verhoging van de belasting op drinkwater is een extra reden om alternatieven te overwegen.

Betrokkenheid VEMW

VEMW is nauw betrokken bij de totstandkoming van de Beleidsnota Drinkwater. Wij steunen de oproep om laagwaardig gebruik van drinkwater te ontmoedigen maar hebben wel gepleit voor maat-werk. Immers, de urgentie en mogelijkheden voor drinkwaterbesparing zijn niet overal gelijk. De druk op de drinkwatervoorziening is in sommige delen van Nederland groter dan in andere delen. Verder zijn alternatieven voor drinkwater niet altijd voor handen. De minister heeft hier begrip voor getoond en dit in de Beleidsnota verwerkt.

Meer informatie: Roy Tummers, directeur Water (0348-48 43 52, rt@vemw.nl).

Nationaal Water Programma geeft richting aan aanpak grote wateropgaven

Tarieven gastransport GTS stijgen fors in 2022

Waar gaat het over? ACM heeft de voorgenomen tarieven van lan-

delijk gastransportnetbeheerder GTS voor 2022

gepubliceerd. De uniforme ‘postzegel’-tarieven

voor de invoeding (entry) en onttrekking (exit)

van gas zijn voor het eerst gebaseerd op het

Methodebesluit 2022-2026. VEMW heeft tegen

dat besluit beroep aangetekend bij de rechter.

Wat betekent dit voor u? Voor de eindverbruikers met een aansluiting op het

landelijk gastransportnet van GTS bedraagt de stijging

op het exitpunt ruim 12 procent en wordt het tarief

2,571 €/MWh/hr/jr (2021: 2,2902 €///). GTS ver-

wacht voor de periode 2023-2026 een beperkte ta-

riefstijging voor de exitpunten (4 procent/jaar), geba-

seerd op onder meer een daling van het rekenvolume

en een inflatie van 1,7 procent per jaar.

Gemiddeld stijgen de tarieven in 2022 met 17 pro-

cent. De tarieven voor 2022 worden gebaseerd op de

toegestane omzet die GTS mag maken voor de uit-

voering van de wettelijke transport(gerelateerde)

taken die zij uitvoert, op basis van het nieuwe metho-

debesluit voor de periode 2022-2026. Die toegestane

omzet stijgt in 2022 met 9 procent naar 929 mln euro

per jaar. Daarnaast wordt de kapitaalslastenvergoe-

ding (WACC) nominaal vastgesteld, dus met compen-

satie voor de inflatie. Voorheen werd die compensa-

tie toegepast op de activa waarde (GAW) met een

reële WACC. In het methodebesluit vindt voorts een

versnelde afschrijving (factor 1,3) plaats, waarbij

toekomstige kosten nu al in rekening gebracht wor-

den om de leegloop van leidingen in de toekomst - als

gevolg van productiebeperkingen en energietransitie

- op te kunnen vangen. Tot slot is er een forse toena-

me van kosten die nagecalculeerd mogen worden

door GTS, zoals voor kwaliteitsconversie, ombouw-

kosten Groningenveld, administratieve onbalans,

veilingopbrengsten grenscapaciteit, kapitaalslasten-

vergoeding en desinvesteringen.

Betrokkenheid VEMW VEMW is sinds 2005 betrokken bij de procedure

die leidt tot vaststelling van de doelmatige kos-

ten die GTS in rekening mag brengen bij haar

klanten via de tarieven die jaarlijks door de

ACM worden vastgesteld. VEMW is het niet

eens met een aantal belangrijke uitgangspun-

ten (kostenveroorzaking, kruissubsidiëring die

ACM voor de tarieven 2022- 2026 hanteert.

Reden om als representatieve organisatie na-

mens u in beroep te gaan bij de rechter (CBb).

Totdat de rechter het Methodebesluit vernie-

tigt gelden voor 2022 de vastgestelde tarieven.

3

Bundeling informatie over CO2-reductie in de industrie

Waar gaat het over? In 2020 heeft VEMW in samenwerking met RVO

en Fedec het Platform Verduurzaming Industrie

(PVI) opgericht. Het ondersteunt bedrijven die

willen verduurzamen op technisch, economisch

en juridisch gebied. PVI biedt een overzicht van

beleidsmatige ontwikkelingen en lokale en regio-

nale initiatieven en projecten, en geeft antwoord

op veelvoorkomende vragen. Het is een toe-

gangspoort tot de informatie die u nodig hebt en

specifieke vragen worden beantwoord door een

expertteam.

Wat betekent dit voor u? Leden van VEMW merken in toenemende mate dat de

energietransitie volop gaande is. De emissiekosten

stijgen fors (ETS-prijs boven de 50 euro/ton) en nemen

zeker vanaf 2026 verder toe door de nationale CO2-

heffing. Om dubbelbetaling voor én die kosten én de te

nemen maatregelen te voorkómen, is actie nu al ver-

eist. Maar wat zijn dan de concrete technologieën die u

kunt implementeren? Zijn die betrouwbaar en betaal-

baar? Is er voldoende infrastructuur voorhanden? Voor

elektrificatie van uw warmtebehoefte of de vervanging

van aardgas door waterstof of de opvang, afvoer en

opslag van CO2(CCS). Er bestaat grote behoefte aan

antwoorden op de vele vragen om evenzovele onzeker-

heden weg te nemen. Het PVI Platform bundelt veel

van die vragen, laat mogelijkheden zien, toont initiatie-

ven en samenwerkingsverbanden. U vindt daar geen

blauwdruk. Wel richting om stappen te kunnen zetten.

Betrokkenheid VEMW VEMW was en is actief betrokken bij de Industrie-

en de Elektriciteitstafel van het Klimaatakkoord.

In het akkoord is vastgesteld dat de industrie een

forse bijdrage moet leveren aan de 49 procent

CO2 -reductie in 2030 voor Nederland, met een

reductie-opgave van 14,3 Mton bovenop de 5,1

Mton van bestaand beleid. VEMW heeft, in sa-

menwerking met een aantal partijen in de keten,

diverse initiatieven genomen om de uitvoering

van het akkoord te concretiseren met als doel

bedrijven ondersteuning te bieden bij het zoeken

naar mogelijkheden en middelen. Het platform

verduurzamingindustrie.nl is één van die initiatie-

ven, naast onder meer de werkgroep Power-to-

Industry, Wind-meets-Industry, de stuurgroep

Routekaart Elektrificatie, de stuurgroep Extra

Opgave, het Koplopersoverleg, Project 6-25 en

een serie Inspiratie- en Electrificatietours.

Meer informatie: Jacques van de Worp, Senior beleidsadviseur (0348 48 43 58, jvdw@vemw.nl).

4

Colofon E&W update is een uitgave van de Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW). Middels de E&W Up-date informeert VEMW haar leden over nieuwe wetten, regels en beleid (voornemens) op het gebied van energie, water en duurzaamheid. E&W Update wordt digitaal verspreid onder VEMW leden en verschijnt ieder kwartaal.

VEMW:

@VEMW

Hans Grünfeld:

@Hans_Gruenfeld

Roy Tummers:

@RoyTummersVEMW

Chiel Bakker:

@Chiel_B_VEMW

Jacques van de Worp:

@FrecherJacques

Eric Picard:

@InPetto

Low Frequency Demand Disconnect (LFDD)

Waar gaat het over?

Toezichthouder ACM heeft met een codewijzigings-

besluit van september 2020 de Netcode Elektriciteit

gewijzigd, en daarbij een afschakelverplichting voor

direct aangeslotenen op het hoogspanningsnet van

TenneT ingevoerd in het geval van een frequentie-

daling. Recent zijn tevens door netbeheerder Ten-

neT aan de op haar net aangeslotenen brieven ver-

zonden met de exacte omvang in MW van hun af-

schakelverplichting. Deze afschakelverplichting,

ook wel de ‘low frequency demand disconnecti-

on’ (LFDD) genoemd, treedt per 18 december 2022

in werking.

Wat betekent dit voor u ?

Nieuwe aangeslotenen op het landelijke elektrici-

teitsnet zijn verplicht om te beschikken over een

frequentierelais, wat hen in staat stelt automatisch

af te schakelen in geval van een frequentiedaling.

Bestaande aangeslotenen mogen zich door TenneT

laten afschakelen in zo’n geval. Soortgelijke fre-

quentiedalingen doen zich onregelmatig voor; de

laatste dateert van 4 november 2006. Aangeslote-

nen die beschikken over een eigen frequentierelais

dienen als uitgangspunt af te schakelen in 6 stap-

pen van 7,5% van hun totale belasting. TenneT

heeft ook een eigen verplichting in 6 stappen af te

schakelen. Aangeslotenen die worden meegeno-

men in de LFDD-verplichting van TenneT worden op

een van deze 6 stappen van TenneT volledig afge-

schakeld.

Aangeslotenen die over een eigen frequentierelais

beschikken, mogen deze verplichting met anderen

uitwisselen. Aangeslotenen die zich door TenneT

laten afschakelen, kunnen met TenneT afspreken

om op vrijwillige basis en tegen een vergoeding al

bij een frequentie van 49,5 Hertz een significante

bijdrage te leveren.

Betrokkenheid VEMW

VEMW heeft in overleg met netbeheerder TenneT

gezocht naar de minst belastende methode om de

LFDD-verplichting te implementeren, met inachtne-

ming van de zorgen van TenneT over het voorko-

men van discriminatoire behandeling. Daaruit volg-

den twee methoden om de LFDD tegen lagere kos-

ten uitvoerbaar te maken: uitwisseling van de af-

schakelplicht tussen aangeslotenen die over een

eigen relais beschikken en een (financiële) prikkel

voor aangeslotenen die zich laten afschakelen door

TenneT tot vrijwillige bijdrage. Hiermee is beoogd

de LFDD uitvoerbaar te maken tegen de laagste

maatschappelijke kosten. Tijdens de implementatie

van de LFDD blijken nog vele praktische vragen naar

voren te komen. Om leden in staat te stellen een

geïnformeerde keuze te maken en de juridische

gevolgen van de LFDD te doorgronden, blijft VEMW

nauw betrokken bij het dossier.

Meer informatie: Chiel Bakker, beleidsadviseur energie (0348 48 43 53, cb@vemw.nl).