ET HUIS 1' N^AS0íA U

EN DE

I.EIIaSE UNIVERSITEI'"

ADEMIS( H HISTORISCH MUSEUMTE LEMEN

HET HUIS ORANJE NASSAU

EN DE

LEIDSE UNIVERSITEIT

CATALOGUS

ACADEMISCH HISTORISCH MUSEUMTE LEIDEN

1956

WOORD VOORAF

Ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan van hetAcademisch Historisch Museum te Leiden, dat de 7de februari1931, de dag voor de opening, Hare Koninklijke HoogheidPrinses Juliana als eerste bezoekster mocht ontvangen, wordtthans een tentoonstelling gehouden, welke de verhouding vande leden van het geslacht Van Oranje-Nassau tot de LeidseUniversiteit uitbeeldt. Aan het initiatief van Prins Willem I,die in December van het jaar 1574 aan de Staten van Hollanden West-Friesland een voorstel tot oprichting ener Universiteitdeed, heeft deze haar ontstaan te danken. Korte tijd latermeende Zijne Excellentie de stad Leiden daartoe een „bequameplaetse" te zijn; de Staten gingen met dit voorstel accoord ende 8ste februari 1575 vond de inauguratie plaats.

Sindsdien heeft een talrijke schare studenten deze Univer-siteit, die al spoedig een grote vermaardheid zou krijgen, be-zocht; onder hen bevonden zich in de loop der jaren ook veleleden van het doorluchtig geslacht van de stichter. Portrettenen tekeningen, documenten en voorwerpen geven blijk van deaanwezigheid aan of van de belangstelling van verschillendeleden van het geslacht van Oranje-Nassau voor de LeidseUniversiteit of voor de stad, binnen welker muren zij ge-vestigd is.

Dank zij de bereidwillige medewerking van tal van inzenderskon deze tentoonstelling tot stand komen. Eerbiedige dankmoge gebracht worden aan Hare Majesteit de Koningin enHare Koninklijke Hoogheid Prinses Wilhelmina, die een aantalobjecten wel voor deze tentoonstelling ter beschikking hebbenwillen stellen. Deze dank gaat voorts uit aan het College van

4

Curatoren en zijn Secretaris, aan de Senaat, de Bibliothecarisvan de Universiteits Bibliotheek, de Gemeente-archivaris vanLeiden, de Directeur van het Prentenkabinet te Leiden, hetCollegium van het Leidsche Studentencorps, de Hoofddirecteurvan het Rijksmuseum te Amsterdam, het Bestuur van hetOranje-Nassau Museum te 's-Gravenhage, de Directeur vanhet Koninklijk Penningkabinet aldaar, de Beheerder van deAtlas Van Stolk te Rotterdam, en dames Van der Vlugt. Hethier bijeen gebrachte is voorts aangevuld met objecten uit heteigen bezit van het Academisch Historisch Museum.

Bij het samenbrengen van deze tentoonstelling is er nietnaar gestreefd, van iedere vorst of vorstin zo veel mogelijkhistorische stof bijeen te brengen, doch wel is getracht, uit ditzeer overvloedige materiaal een dusdanige keuze te doen, datdit — verdeeld over de opeenvolgende personen — een duidelijkindruk geeft van zijn grote verscheidenheid. Zo zal men slechtsenkele voorbeelden van inschrijvingen in de Alba Studiosorumaantreffen, enkele Resoluties van Curatoren of Acta Senatus,naast uitvoerige memoranda over de wijze waarop de vorstelijkealumni te Leiden zouden studeren of zouden worden gehuisvest.Voorts bullen als lid van de Universiteit of studentenver-enigingen. Merkwaardig zijn ook de gedrukte redevoeringen,welke bij heugelijke of droeve gebeurtenissen in het Oranjehuis,als blijk van het medeleven van de Universiteit, in het GrootAuditorium werden gehouden. Naast de portretten van deOranjevorsten zal men ten slotte de beeltenissen aantreffenvan de hoogleraren, die deze redevoeringen hielden of die be-last waren met de zorg voor de studie van de jeugdige prinsen.

Moge deze kleine tentoonstelling aan haar opzet beantwoor-den en moge zij op aanschouwelijke wijze de herinneringlevendig houden aan die leden van het geslacht van Oranje-Nassau, die langer of korter tijd hier gestudeerd hebben.

En, als een latere generatie weer eens een dergelijke tentoon-stelling organiseert, moge dan blijken, dat na de hier ten tonele

5

gevoerde vorstelijke personen nog velen hun voorbeeld hebbengevolgd en de traditie, aan Nederlands oudste Universiteit testuderen, hebben gehandhaafd.

D. P. M. GRASWINCKEL,Voorzitter van de Historische commissie

der Rijksuniversiteit te Leiden.

Februari 1956

LITERATUURVERWIJZING

BRON: P. C. Molhuysen, Bronnen tot de geschiedenis derLeidsche Universiteit, (1574--18 I I) 7 din (

MOES, I. B.: E. W. Moes, Iconographia Batava, 2 din (1897-1905).

MULLER: Fred. Muller, Beschrijvende catalogus van 7000 por-tretten van Nederlanders (1853).

MULLER HIST.: Fred. Muller, De Nederlandsche geschiedenisin platen, 4 dln (1888-1891).

ATLAS VAN STOLK: G. van Rijn, Atlas van Stolk, 10 dln(1895-1931).

Som.: J. F. van Someren, Beschrijvende catalogus van Neder-landers, 3 dln (1888--1891) .

PRINS WILLEM I (1533-1584)Stichter der Leidse Universiteit.

I. PORTRET VAN PRINS WILLEM I. -- Halffiguur, door M. Jz.van Mierevelt, het gelaat naar Corn. de Visscher. D.,no X 87. -- Verg. het portret in de Senaatskamer. —Lit.: Moes I.B. 9094-20; Oud-Holland 1 93o, p. 2 55,no 314.Inz.: Oranje Nassau Museum. (Bruikleen van het Rijksmus.Amsterdam).

2. BRIEF VAN PRINS WILLEM I aan de Staten van Holland,18 dec. 1574 over het oprichten van een universiteit. —Lit.: Bron. I., I en bijl. no I.Inz.: Arch. Curatoren.

3. OCTROOI, IN NAAM VAN KONING PHILIPS II, tot stichtingder Universiteit, 6 jan. 1575.Inz.: Gem. Arch. Leiden.

4. „BIBLIA REGIA" , geschenk van Prins Willem I ten behoevevan de nog jonge universiteitsbiblioteek ( 1 575) . — Vier-talige bijbel door Ben. Arias Montanus in 1569 bij Plantijnte Antwerpen in 8 delen uitgegeven. -- Voorin inscriptie.Inz.: Un. Bibl.

GRAAF JUSTINUS VAN NASSAU (1559--1631)Zoon van Prins Willem I.

26 febr. 1576 aan de Leidse universiteit ingeschreven. I58oaan het hof van zijn vader te Antwerpen. Vervolgens inkrijgsdienst tot I 6o I, waarna hij zich met zijn echtgenote,Anna de Merode, te Leiden in het Prinsenhof (Rapen-burg 6—Io) vestigde om levendig deel te nemen aan het

8

wetenschappelijke leven. Spoedig echter gouverneur vanBreda, welke grensstad hij 1624-1625 vergeefs tegenSpinola verdedigde. (N.B. Velasquez' bekende schilderijvan de overgave van Breda). 1625 tot zijn dood (1631)wederom te Leiden, alwaar begraven in de Hooglandsekerk. (Zie no 7).

5. PORTRAIT VAN GRAAF JUSTINUS VAN NASSAU. Borstbeeld;schild. atelier J. A. van Ravesteyn, ca. 1645. — Pan.,3o x 25. --- Afkomstig van Honselaarsdijk. — Lit.: Moes5302 1; Nw. Ned. Biogr. Wb I, 1363.Inz.: Rijksmuseum Amsterdam.

6. VERZOEKSCHRIFT VAN JUSTINUS VAN NASSAU, namens destudenten aan de Senaat, om te trachten voor de lidmatender universiteit vrijdom van accijns te verkrijgen. — Dit ver-zoek had inderdaad succes, waardoor alle lidmaten vande universiteit tot het einde van de republiek dit voorrecht(waarbij voor de studenten ook vrijheid van schutters-diensten) genoten. Spoedig deze voorrechten ook t.a.v.landelijke accijnsen, 31 mei 1576. -- Lit.: Bron. I, 4 enbijl. no 31; G. D. J. Schotel, De acad. te Leiden in de16e, 17e en 18e eeuw, 1875, blz. 14.Inz.: Arch. curatoren.

7. GRAFSTEEN VAN GRAAF JUSTINUS VAN NASSAU en Anna deMerode in het koor van de Hooglandse Kerk. — Gew.tekening. -- N.B. de baard van Justinus is niet juist weer-gegeven.Inz.: Gem. Arch. Leiden (cat. oud, 2455; nieuw 23212).

PRINS MAURITS (1567--1625)

Prins Maurits studeerde wegens het overlijden van zijnvader slechts kort te Leiden, doch bleef steeds een levendigebelangstelling bewaren. Zie no 11.

9

8. PORTRET VAN PRINS MAURITS. Heupfiguur, schild. dooronbekend meester circ. 1581, Pan., 105 X 71.5.Inz.: Kon. Huisarchief.

9. BRIEF VAN PRINS WILLEM I aan de Senaat, waarin hij zijnzoon Maurits aanbeveelt (15 juli 1582) . — Lit.: Bron. I, 31en bijl. no 92.Inz.: Arch. Senaat.

IO. AANTEKENING IN HET DAGBOEK VAN JAN VAN HOUT. Erworden een groen kleed en 3 groene kussens met rode lerenbanden aan Maurits gezonden om deze tijdens de collegeste gebruiken. — Lit.: Bron. I, 34.Inz.: Arch. Curatoren.

I I . PLAN VAN PRINS MAURITS ter bevordering van het onderwijsin het rekenen en landmeten voor de bij de vestingbouwbenodigde ingenieurs, 9 jan. 1600. Dit onderwijs, waarbijo.m. Simon Stevin, Simon Fransz. van Merwen en Ludolfvan Ceulen betrokken waren, geschiedde in het Neder-lands. — Lit.: Bron. I, 122 en bijl. no 338.Inz.: Arch. curatoren.

I2. LIJKREDE OP PRINS MAURITS door Daniel Heinsius, 19 sept.1625. — Franse vertaling: Harangue funèbre etc. —Leiden, 1625.Inz.: Un. Bibl.

I3. PORTRET VAN PROF. DANIEL HEINSIUS (I580/I-1655),hoogleraar in de Griekse taal en geschiedenis, secretarisvan de Senaat en bibliothecaris. — Zie no i2. - Borstbeeldin ovaal. — Gravure door J. Suyderhoef naar J. van derMerck. — Muller 2269.Inz.: Acad. Hist, Museum.

10

PRINS FREDERIK HENDRIK (1584-1647)14. PORTRET VAN PRINS FREDERIK HENDRIK. Borstbeeld ovaal

op 19-jarige leeftijd, 1602. — Gray, door J. Matham naarJ. van Ravesteyn. -- Verg. Som. 226.Inz.: Oranje Nassau Museum.

15. INSCHRIJVING VAN PRINS FREDERIK HENDRIK in het AlbumStudiosorum op nog geen I o-jarige leeftijd, 4 jan. 1594.Inz.: Arch. Senaat.

16. ACTE VAN CONSENT van de Staten van Holland t.z.v. deaanstelling van een gouverneur voor de jeugdige PrinsFrederik Hendrik, die zich te Leiden zal vestigen ten eindezijn studies aan de Universiteit te beginnen, 18 jan. 1594.Inz.: Kon. Huis Archief.

17. LIJKREDE OP FREDERIK HENDRIK door prof. Fred. Span-heim Sr, I I mei 1647. — Franse vertaling: Oraison funebreetc. — Leiden, 1647. — Spanheim ontving van curatorenvoor het houden van deze rede f 300.—. — Lit.: Bron.III, 8.Inz.: Un. Bibl.

18. PORTRET VAN PROF. F. SPANHEIM SR. - Borstbeeld, gravuredoor J. Suyderhoef naar P. Dubordieu. — Muller 5043.Inz.: Acad. Hist. Museum.

DE GRAVEN HENDRIK CASIMIR ENWILLEM FREDERIK

zonen van de Friese stadhouder Ernst Casimir.

19. PORTRET VAN HENDRIK CASIMIR I, graaf van Nassau-Dietz(1612--1640), stadhouder van Friesland. -- Ten voete uit,rechts Minervabeeld. -- Schild. door Wybrand de Geest,1638; Pan., 59 x 40.5. — Lit.: Nw. Ned. Biogr. Wb. I,1079.Inz.: Oranje-Nassau Museum.

II

20. PORTRET VAN WILLEM FREDERIK, graaf, later vorst vanNassau-Dietz ( studeerde later ook te Franeker;volgde zijn broeder Hendrik Casimir op als stadhouder. —Ten voete uit, schild. door Wybrand de Geest; D., 6o x 40.2.— Lit.: Nw. Ned. Biogr. Wb. I, 1573.Inz.: Oranje-Nassau Museum.

2I. INSCHRIJVING VAN HENDRIK CASIMIR EN WILLEM FREDERIKmet hun broer MAURITS in het Album Studiosorum, g (enniet 16) oct. 1626.— N.B. respectievelijk 14,13 en g jaar oud.Inz.: Arch. Senaat.

PRINS WILLEM II (1626-1650)

22. PORTRET VAN PRINS WILLEM II op jeugdige leeftijd. —Borstbeeld in ovaal. -- Gravure. — Verg. v. Som. 286.Inz.: Prentenkab. der Rijksuniversiteit.

23. PORTRET VAN PROF. ANDRÉ RIVET (1 572-167 1), hoog-leraar te Leiden in de godgeleerdheid, 1636 belast met deopvoeding van de jonge Prins Willem II. -- Borstbeeld inovaal, gravure door J. Suyderhoef naar P. Dubordieu. —Muller 4507. -- Lit.: Nw. Ned. Biogr. Wb. VII, 1051.Inz.: Acad. Hist. Museum.

24. PORTRET VAN PROF. MARCUS ZUËRIUS VAN BOXHORN (BOX-hornius), 1612-1653, hoogleraar in de welsprekendheid,die twee maal een rede op Willem II hield, nl. bij dienshuwelijk en bij diens overlijden. -- Borstbeeld in ovaal,gravure uit: Effigies. — Van Som. 730,Inz.: Acad. Hist. Museum.

25. REDE VAN PROF. M. Z. BOXHORNIUS OP HET HUWELIJK VANPRINS WILLEM II met prinses Henriette Maria van Enge-land: Panegyricus in nuptias etc., Leiden 1641.Inz,: Un, Bibl,

I2

PRINS WILLEM III (1650-1702)

26. ALLEGORIE OP DE ONTVANGST VAN PRINS WILLEM III teLeiden, I I nov. 1659. --- Merkwaardigerwijze is de Prinsniet in het Album Studiosorum ingeschreven. — Gray.,ontworpen en uitgevoerd door J. Zoet, getekend doorA. v. d. Venne I66o (oorspr. 1659); met afzonderlijk ge-dicht, opgedragen aan schout en burgemeesters van Leiden;in het 7e couplet:

„Hij schey van Leyden nietvoor dat zijn fiere jeugd,verrijkt is naar den eischmet schranderheid en deugd."

Lit.: Muller. Hist. 2145; Bron. III, 146, 153.Inz.: Atlas van Stolk, Rotterdam (cat. no 2268) .

26a.DE PORTRETTEN VAN PRINS WILLEM III EN KONINGINMARY. -- Borstbeelden in ovaal. Prenten door A. Bloote-ling naar P. Lely. -- Som. 351 en 423.Inz.: Prentenkabinet R.U.

27. LIJST VAN DE HOFHOUDING VAN PRINS WILLEM III in Leiden(166o), met kleding en andere posten tot een bedrag vanf 97.149.--. Zie voor de verdere détails van de huishoudinghet volgende nummer. -- Lit.: Jaarverslag Oranje NassauMuseum, 1927, 16-1g.Inz.: Kon. Huisarchief.

28. LIJST BETREFFENDE DE HUISHOUDING VAN PRINS WILLEM IIIin Leiden (166o). — Voornamelijk betreffende de tafel.Inz.: Oranje-Nassau Museum.

29. BEURSJE door Prins Willem III vereerd aan PROF. HENDRIKBORNIUS (1617--1675), die 166o-1666 toezicht hield op's prinsen letterkundige studien (en dientengevolge 1663ontslag moest nemen als hoogleraar) en vervolgens tot's prinsen rentmeester werd aangesteld. — Lit,: Nw. Ned.

13

Biogr, Wb. III, 147; Bron. IV, 1 55, 1 77, 178, 188; jaar-verslag Oranje Nassau Museum 193o, 38-39.Inz.: Oranje-Nassau Museum.

30. REGLEMENT BETREFFENDE DE MALIEBAAN, 17 aug. I66ovastgesteld door curatoren. -- Ingevolge art. 3 was alleende Prins van Oranje vrijgesteld van speelgeld. -- Lit.:Bron. III, 165 en bijl. no 771.Inz.: Arch. curatoren.

31. DE MALIEBAAN, tussen Witte Singel en de Trekvliet (Rijnen Schiekade), van Witte Poort naar het Zuiden (LeidsDagblad tot voorbij Hortuszicht) . — Z.g. Kleine kaartvan Hagen (1675 naar ontwerp 167o).Inz.: Acad. Hist. Museum.

32. BESLUIT VAN CURATOREN Om Prins Willem III uit te nodigentot het bijwonen van het Eeuwfeest in 1675. — Lit.: Bran.III, 297.Inz.: Arch. curatoren.

33. ACTA SENATUS over het VERLOOP VAN DE FEESTELIJKHEDEN.-- De Prins verlaat om de een of andere reden ongemerktde feestmaaltijd in de Doelen. -- Lit.: Bron. III, 285.Inz.: Arch. Senaat.

34. TINNEN AFSLAG VAN EEN GOUDEN PENNING door curatorenuitgereikt aan de student Johannes Jens wegens diens op7 maart 1689 in het Groot Auditorium uitgesproken ge-dicht op de tocht van Willem III naar Engeland. — Lit.:Jaarb. Munt en Penningkunde 1924; Bron. IV, 66, 68.Inz.: Kon. Penningkabinet.

35. PENNING in goud welke, doch voorzien van een inscriptie,op 23 april 1690 door curatoren werd vereerd aan prof.Jac. Gronovius wegens het houden van twee redevoeringenop Willem III. — Het jaar daarop hield Gronovius ander-maal twee redevoeringen op de successen van Willem III

14

in Ierland, waarvoor hij toen een van een inscriptie voor-ziene zilveren voorwerp kreeg. Verg. ook no 40. -- Lit.:Bron. IV, 71, 91.Inz.: Acad. Hist. Museum.

36. LIJKREDE OP KONINGIN MARY, echtgenote van Prins WillemIII, door prof. Frederik Spanheim jr. (1632-1701), ge-houden 15 maart 1695: Laudatio funebris etc., Leiden1695. -- Lit.: Bron. IV, 117, 131.Inz.: Un. Bibl.

37. PORTRET VAN PROF. FRED. SPANHEIM JR., 1632--170I,

hoogleraar in de Godgeleerdheid, die de lijkoratie opKoningin Mary hield. (Verg. no 17, het portret van zijnvader, die de lijkoratie op Frederik Hendrik hield). —Halfig., gravure door C. Hagens naar P. Dubordieu. —V. Som., 5228.

. Inz.: Acad. Hist. Museum.38. LIJKREDE OP KONINGIN MARY door prof. Jac. Perizonius

gehouden 1695: Laudano Funebris etc., Leiden 1695. —Lit.: Bron. IV, I 1 7, 13 1.

Inz.: Un. Bibl.39, PORTRET VAN PROF. JAC. PERIZONIUS, 165 I -- I 715, hoog-

leraar in het Grieks, groot redenaar. — Borstbeeld, gravureuit: Effigies. -- Muller 4145.Inz.: Acad. Hist. Museum.

40. REDE VAN PROF. JAC. GRONOVIUS op de verovering vanNamen door Prins Willem III, 1 oct. 1695; MemoriaNamurci etc., Leiden 1695.Inz.: Un. Bibl.

41. BRIEF VAN WILLEM III AAN CURATOREN Om onenighedenin de Universiteit te beslechten, 19 dec. 1698. -- Afschriftin bijlagen resoluties curatoren. — Lit.: Bron. IV, 168 enbijl. no 933.Inz.: Arch, curatoren,

15

42. LIJKREDE OP WILLEM III door prof. Jac. Gronovius 12 mei1702: Pietas ultima etc., Leiden 1702. -- Lit.: Bron. IV,192/3.Inz.: Un. Bibl.

43. PORTRET VAN PROF. JAC. GRONOVIUS, 1645-1716, hoogl.i. d. Griekse taal. Borstbeeld, gray. door A. van Zijtveltuit: Effigies. --- Muller 2009. - Lit.: Nw. Ned. Biogr.Wb. I, 989.Inz.: Acad. Hist. Museum.

44 . LIJKREDE OP WILLEM III door prof. Jac. Triglandus jr,8 mei 1702: Laudatio funebris, Leiden 1702. - Lit.: Bron.IV, 192/3.Inz.: Un. Bibl.

45 . PORTRET VAN PROF. JAC. TRIGLANDUS JR, 1652--1705,hoogleraar in de godgeleerdheid. — Borstbeeld, gray. uit:Effigies. -- Som. 5623*. -- Lit.: Nw. Ned. Biogr. Wb. VI,1284.Inz.: Acad. Hist. Museum.

PRINS WILLEM IV (1711-1751)

PORTRET VAN PRINS WILLEM IV. — Borstbeeld in doortwee putti gehouden ovaal, gray, door P. Tanjé (175o)naar G. Sanders. — Muller 280.Inz.: Prentenkab. R.U.

47. PENNING, in goud aangeboden door vijf studenten, iedervertegenwoordigend een der faculteiten, aan Willem IVbij diens verkiezing tot stadhouder, 26 juni 1 747 . — DoorM. Holtzhey. Zilveren afslag. — Lit.: Leids Jaarb. 1913,28, 88; id. 1914, 62.Inz.: Acad. Hist. Museum.

48. REDE DOOR PROF. TIBERIUS HEMSTERHUIS ter gelegenheidvan het bezoek van Willem IV aan de Universiteit, 29 juni

46.

16

1 747 . -- Deze rede verscheen in het Latijn, Frans enNederlands.Inz.: Un. Bibl.

49. PORTRET VAN PROF. TIBERIUS HEMSTERHUIS, 1685-1766,hoogleraar i. d. Griekse taal en Vad. gesch. Borstbeeld,gray, naar J. Palthe. --- Muller 2309.Inz.: Acad. Hist. Museum.

50. HET VUURWERK, 29 juni 1747, afgestoken door de studentenop het Galgewater op de avond van het bezoek van WillemIV. -- De stadhouder liet tijdens de maaltijd in de Doelenzijn gemalin uit den Haag komen om het vuurwerk bijte wonen. Alle deelnemers aan dit avondfeest ontvingende penning (zie no 47) in zilver. Gravure. --- Lit.: Muller,Hist. 3871; Leidsch Jb. 1914, 81-84.Inz.: Ac. Hist. Museum.

PRINS WILLEM V (1748-1806)

51. PORTRET VAN PRINS WILLEM V. — Borstbeeld in ovaal metveel beeldwerk, gray. door Beauvarlet naar G. van Nij-megen. — Muller 347.Inz.: Prentenkab. der R.U.

52. PORTRET VAN PROF. ANDREAS WEISS, 1 713-1792, hoog-leraar i. d. rechten, aan wie in 1759 de opvoeding van dejonge erfprins werd opgedragen. Prof. Weiss kreeg na aan-vankelijk een jaar verlof te hebben genoten in 176o ontslaguit zijn ambt met de titel van Prof. Honorarius in Openbaaren Privaatrecht. -- Borstbeeld in ovaal, gekleurde lithodoor Springer. — Muller 5987.Inz.: Ac. Hist. Museum.

53. CEREMONIEEL BIJ HET BEZOEK VAN WILLEM V op 8 februari1 757 in acht te nemen door i) Senaat, 2) Curatoren enBurgemeesteren, in: Bijlagen Resoluties Curatoren. — Lit,:Bron, V, 409-413, 415 en bijl. no II05.

I7

54. ZINNEBEELDIGE EEUWPRENT op tweede eeuwfeest der Uni-versiteit met verklarend gedicht, ontworpen en gedichtdoor de lector Joh. Le Francq van Berkhey en opgedragenaan Willem V en curatoren. --- Gravure naar en doorR. Vinkeles. — Muller Hist. 4297.Inz.: Ac. Hist. Museum.

KONING WILLEM I (1772-1843)

55. PORTRET VAN DE ERFPRINS, LATER KONING WILLEM I, opjeugdige leeftijd. Borstbeeld, schild. door Engels meester.D. 73 x 6o.Inz.: H.K.H. Prinses Wilhelmina ('s-Gravenhage, PaleisVoorhout) .

56. INSCHRIJVING VAN DE ERFPRINS, Willem Frederik (laterKoning Willem I) met zijn gevolg in het Album Studio-sorum, 3 november 1789.Inz.: Archief Senaat.

DICTATEN VAN DE COLLEGES VAN PROF. KLUIT over deVaderlandse Geschiedenis.Inz.: Kon. Huisarchief.

PRINS FREDERIK (1797--1881)

Tweede zoon van Koning Willem I. In Duitsland opge-voed, maakte hij als jeugdig officier de bevrijding derNederlanden mee. Kwam in 1814 korten tijd te Leidenstuderen, vanwaar weggeroepen wegens dreigend oorlogs-gevaar in 1815. Na de overwinning voerde hij behalve detroepen ook de door de Fransen geroofde kunstschattenterug. Hij had een belangrijk aandeel bij de stichting vande Kon. Militaire Academie te Breda (1 826). Bij het derdeEeuwfeest der Universiteit zat hij met de Kroonprins bijde feestmaaltijd aan en gaf een diner op zijn buitengoedde Pauw te Wassenaar.

57-

I8

58. PORTRET VAN PRINS WILLEM FREDERIK KAREL. - Borst-beeld, gray. door W. van Senus naar C. Hodges. — Lit.:Som. 959; Nw. Ned. Biogr. Wb. I, 896.Inz.: Kon. Huisarchief.

59. MEMORANDUM VAN PROF. J. M. KEMPER OVER DE VOOR-GENOMEN STUDIE VAN PRINS FREDERIK, met eigenhandigenotities van de Souvereine Vorst.Inz.: Kon. Huisarchief.

60. MEMORANDUM I.Z. DE HUISHOUDING VAN PRINS FREDERIKmet eigenhandige kanttekeningen van zijn vader, o.m. datde Prins geen 2e kamerdienaar nodig had: „Ik had noghofmeester, nog 2e kamerdienaar toen ik studeerde." —Inz.: Kon. Huisarchief.

61. INSCHRIJVING VAN PRINS FREDERIK met gevolg in het AlbumStudiosorum, eerste blad, 18 oct. 1814.

62. PORTRET VAN PROF. HERM. TOLLIUS, 1742-1822. — 1785leermeester van de kinderen van Willen V, 1795 uitge-weken, 1809 op een wenk van Koning Lodewijk Napoleonen met toestemming van de Erfprins teruggekeerd en be-noemd tot hoogleraar in de Wijsbegeerte en letteren. 1815leermeester van Prins Frederik. — Kniestuk, litho L.Springer. — Muller 2379.Inz.: Ac. Hist. Museum.

63. UITNODIGING VAN PRINS FREDERIK voor het diner op dePauw ter gelegenheid van het derde Eeuwfeest van deUniversiteit in 1875.Inz.: Ac. Hist. Museum.

KONING WILLEM III (1817-1890)64. PORTRET VAN PRINS WILLEM ALEXANDER PAUL FREDERIK

LODEWIJK (later: Koning Willem III), op jeugdige leeftijd.-- Borstbeeld, litho door M. Mourot naar J. B. v. d. Hulst.— Som. 714.

19

65. INSCHRIJVING VAN DE ERFPRINS, LATER KONING WILLEM IIIin het Album Studiosorum, 26 November 1834.Inz.: Arch. Senaat.

66. BUL VAN HET LIDMAATSCHAP VAN DE ERFPRINS, 28 nov.1834, verleend door het Collegium Omnium in BelgioSenatuum Supremum.Inz.: Kon. Huisarchief.

67. PENNING TER GELEGENHEID VAN HET DERDE EEUWFEESTDER UNIVERSITEIT met beeltenis van Prins Willem I enKoning Willem III. -- Brons. -- Door M. G. de Vries jr.Inz.: Mr N. F. Hofstee.

PRINS ALEXANDER (I) (1818--1848)Tweede Zoon van Koning Willem II

68. PORTRET VAN PRINS WILLEM ALEXANDER FREDERIK CON-STANTIJN NICOLAAS MICHIEL. -- Kop, Crayontekening doorC. J. L. Portman, 19 X 17. — Gem. en ged. April 1839.Inz.: Kon. Huisarchief.

69. INSCHRIJVING VAN PRINS ALEXANDERsorum, 3 dec. 1835.Inz.: Arch. Senaat.

70. BEWIJS VAN INSCHRIJVING AAN DE UNIVERSITEIT van PRINSALEXANDER, 3 dec. 1835.Inz.: Kon. Huisarchief.

71. AANBIEDING VAN LIDMAATSCHAP VAN SEMPER CRESCENDO,21 jan. 1840.Inz.: Kon. Huisarchief.

PRINS HENDRIK (1820--1879)Derde zoon van Koning Willem II, admiraal van de vloot,Stadhouder in Luxemburg. Studeerde niet te Leiden, maarbetoonde veel belangstelling voor de Studentenroeiver-eniging Njord.

in het Album Studio-

10

72. PORTRET VAN PRINS WILLEM FREDERIK HENDRIK.—Borst-beeld met ordeteken. — Litho door Wed. E. Spanier & Znnaar N. J. W. de Roode. — Niet bij van Someren.

73. CORRESPONDENTIE van de Studenten Roeivereniging NJORDMET PRINS HENDRIK.Inz.: Archief L.S.C.

74. TELEGRAMMEN VAN PRINS HENDRIK AAN NJORD, 1878.Inz.: Archief L.S.C.

PRINS WILLEM (184o--1879)Oudste zoon van Koning Willem III

75. PORTRET VAN PRINS WILLEM NICOLAAS ALEXANDER FRE-DERIK CAREL HENDRIK, Kroonprins. Heupfiguur, litho doorC. W. Mieling naar N. Pieneman. -- Dit portret wasbestemd voor zijn studievrienden. — Som. 757.Inz.: Kon. Huisarchief.

76. BUL VAN INSCHRIJVING ALS ERELID VAN HET LEIDSCHESTUDENTEN CORPS van de Kroonprins, 13 october 1856.

-2 uithangende zegels met de faculteitskleuren.Inz.: Kon. Huisarchief.

77. BUL VAN INSCHRIJVING AAN DE UNIVERSITEIT van de Kroon-prins, 15 oct. 1856, met bevestiging door de opvolgenderectores magnifici op 19 febr. 1857 en 20 febr. 1858.

78. REGISTER VAN BEZOEKERS die bij de Kroonprins hun op-wachting maakten, 1856 e.v. jaren.Inz.: Kon. Huisarchief.

79. ALBUM VAN HULDE VAN HET LEIDSCHE STUDENTEN CORPSaan de Kroonprins, I I juni 1858. — Rood fluwelen bandmet gouden opdruk; handtekeningen van het Collegiumen de leden, de laatsten faculteitsgewijs. — Het albumkostte f 53 . 3o. (Zie volgend nummer).Inz.: Kon. Huisarchief.

2I

80. REKENING VAN DE VAUXHALL aangeboden aan de Kroon-prins, II juni 1858. (Hierbij ook de kosten van het vorigenummer). — Lit.: Studenten-almanak voor het jaar 1859(Leiden, z.j.), blz. 148-152.Inz.: Archief L.S.C.

PRINS ALEXANDER (II) (1851-1884)

Derde zoon van Koning Willem III. Hij nam meer danwie der eerder te Leiden studerende Oranjevorsten deelaan het studentenleven, was werkzaam lid van een dispuut-gezelschap, van de maskeradecommissie en onderhield eenlevendige vriendschap met enkele zijner studiegenoten,w.o. de latere minister Mr Th. Heemskerk en de laterehoogleraar, prof. Mr W. van der Vlugt.

81. PORTRET VAN PRINS WILLEM ALEXANDER KAREL HEN-DRIK FREDERIK. - Borstbeeld. Potl.tekening niet gem., ovaal31 X 24. — Lit.: L. D. Frank en W. H. Wiardi Beckman,Geschiedenis van het Leidsche Studenten Corps (1927)blz. 98-99.Inz.: Kon. Huisarchief.

82. BUL VAN INSCHRIJVING VAN PRINS ALEXANDER ALS LID VANHET LEIDSCHE STUDENTEN CORPS, 26 oCt. 1870.Inz.: Kon. Huisarchief.

83. ENKELE STUKKEN UIT HET ARCHIEF VAN HET DISPUUT„SERVA FIDEM" waarvan Prins Alexander oprichter was. —Lit.: Geschiedboek van het Leidsche Studcnten Corps, tergelegenheid van het 375-jarig bestaan van de Universiteitte Leiden (195o), blz. 124.Inz.: Archief L.S.C.

84. BRIEVENBOEK VAN PRINS ALEXANDER t.Z.V. het Dispuut„Serva Fidem". — Hierin ook plannen voor de maskerade.Inz.: Kon. Huisarchief.

22

85. FOTO VAN DE LEDEN VAN HET DISPUUTGEZELSCHAP „SERVAFIDEM", waarbij Prins Alexander.Inz.: Archief L.S.C.

86. BRIEF VAN PRINS ALEXANDER, houdende aanvaarding LID-MAATSCHAP VAN DE LEIDSCHE STUDENTEN IJSCLUB. 13 jan.1871. De Prins zal de volgende dag de wedstrijd bijwonenen biedt enige prijzen aan.Inz.: Archief L.S.C.

87. BUL VAN HET EREDOCTORAAT in de beide rechten voorPrins Alexander, 8 mei 1878, met uithangend zegel in rijkbewerkte zilveren doosje.Inz.: Kon. Huisarchief.

88. ZILVEREN BEKER, BEKEND ALS DE „ALEXANDER POKEL"1875 door Prins Alexander geschonken aan het LeidscheStudenten Corps. Deze beker, welke gerekend wordt alshet symbool van de nauwe banden tussen het Huis OranjeNassau en het Leidsche Studenten Corps, pleegt op deschoorsteenmantel van de conversatiezaal van de SociëteitMinerva te staan. Aan de jaarlijkse feestmaaltijd op8 februari genieten de leden van het Collegium het voor-recht uit deze beker te mogen drinken.Inz.: Het Leidsche Studenten Corps.

89. REKENING EN VERANTWOORDING der vrijwillige bijdragenvoor het pronkkastje voor de Alexander-pokel, nov. 1878.Inz.: Archief L.S.C.

90. TAFEL-MIDDENSTUK, zilver en kristal, geschenk van PrinsAlexander aan zijn studiegenoot prof. W. van der Vlugtter gelegenheid van diens huwelijk, 1882.Inz.: Dames F. M. en J. H. M. van der Vlugt.

KONINGIN WILHELMINAHET BEZOEK VAN KONINGIN WILHELMINA AAN DE UNIVER-SITEIT, 21 juni 1905. — Foto van de aankomst; de Koningin

91.

23

vergezeld van de Rector Magnificus prof. J. van Leeuwen.Inz.: Ac. Hist. Museum.

92. OORKONDE, aangeboden door de Senaat aan KoninginWilhelmina, bij Haar bezoek op 21 juni 1905.Inz.: Kon. Huisarchief.

93. BUL VAN KONINGIN WILHELMINA ALS EREDOCTOR in derechten, g febr. 1925.Inz.: Kon. Huisarchief.

94. HET PROMOTIEDINER van Koningin Wilhelmina. Groeps-foto ten paleize.Inz.: Kon. Huisarchief.

95. PORTRET VAN KONINGIN WILHELMINA ALS EREDOCTOR.

Foto met eigenhandig onderschrift.Inz.: Acad. Hist. Museum.

96. STOET NA AFLOOP VAN DE PLECHTIGE HEROPENING DER

UNIVERSITEIT, in aanwezigheid van Koningin Wilhelminaen Prinses Juliana, op 17 sept. 1945. — Foto.Inz.: Acad. Hist. Museum.

97. GOBELIN, door Koningin Wilhelmina ontworpen voor hetGroot-Auditorium. — Foto.Inz.: Acad. Hist. Museum.

KONINGIN JULIANA

98. TWEEDE INSCHRIJFBILJET VAN PRINSES JULIANA als stu-dente, 25 sept. 1928.Inz.: Ac. Hist. Museum.

99. MINERVABEELDJE van Prinses Juliana uit Haar studenten-tijd.Inz.: Kon. Huisarchief.

I00. ONTWERP VOOR HET IN 1927 BEKROONDE JAARLIED van deV.V.S.L., tijdens het novitiaat anoniem ingezonden doorPrinses Juliana.Inz.: V.V.S.L.

24

I o i . TESTIMONIUM VAN PROF. W. B. KRISTENSEN voor PrinsesJuliana voor het tentamen Kerkgeschiedenis. — 6 juni1929.Inz.: Kon. Huisarchief.

IO2. PORTRET VAN PROF. J. HUIZINGA 1 872- 1 945), hoogleraarin de Algemene Geschiedenis, promotor van PrinsesJuliana. -- Halffiguur. Potloodtekening door HarmKamerlingh Onnes, 1936, 31 x 24.Inz.: Ac. Hist. Museum.

I03. BUL VAN HET EREDOCTORAAT in de Letteren en Wijs-begeerte voor Prinses Juliana, 31 jan. 193o.Inz.: Kon. Huisarchief.

104. PROMOTIEPRENT VAN PRINSES JULIANA met portret, voor-stellingen uit het studentenleven en handtekeningen vande deelnemers aan de promotiemaaltijd ten paleize.Inz.: V.V.S.L.

105. HET PROMOTIEDINER ten paleize. — Groepsfoto.Inz.: Kon. Huisarchief.

106. PORTRET VAN PRINSES JULIANA, met eigenhandig (ver-bleekt!) opschrift als eredoctor der Leidse Universiteit. ---Foto.Inz.: Ac. Hist. Museum.

DE PRINSESSEN BEATRIX, IRENE, MARGRIETEN MARIJKE

I07. MET DE HAND GESCHREVEN EN GEILLUSTREERDE BOEKJESwelke de V.V.S.L. ieder jaar aan de dochters van KoninginJuliana toezendt. — Fotocopie.Inz.: V.V.S.L.