EGEL/ERINACEUS EUROPAEUS (NL) HEDGEHOG … · een keer een egel de winter in doorgebracht en een...

www.tuinwild.nl © 2009 All rights reserved by C.J.F. Everswww.natuurnabij.nl

1

©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTIICCHHTT

EGEL/ERINACEUS EUROPAEUS (NL)

IGEL (D)

HEDGEHOG (GB)

HÉRISSON (F)

Houtwalletje

Egels zijn echte cultuurvolgers. Ze komen in je tuin zonder datje het in de gaten hebt… totdat je vreemde uitwerpselen tussende planten vindt. Zo ook in onze tuin. In eerste instantie denkje dan dat die van een kat zijn.

Ga je de sporengids van Elsevier erbij pakken en kijkt naar deafbeeldingen, begin je te twijfelen tussen een marterachtige eneen egel. Als je dan de tekst leest kom je toch bij de egel uit.We wisten niet dat er een onze tuin bezocht. Dat komt omdatde egel een nachtdier is en gauw over het hoofd gezien wordt.Een uur na het vallen van de duisternis gaat hij op zoek naarvoedsel. Hij maakt nauwelijks geluid en zit meestal tussen deplanten te scharrelen. Egels zijn alleseters; insecten, wormen,slakken, fruit, kikkers, muizen. Toentertijd, bij de aanleg vande tuin had ik al rekening gehouden met een egel. Onder hethoutwalletje had ik in de grond een kistje gemaakt met eenuitgang naar de openbare groenvoorziening en een ingang naarons tuintje.

Afb.1 Zijn dit de uitwerpse-len van een kat, marter-achtige of egel? Na raad-pleging van een sporengidsblijkt het egelshit te zijn.Deze is vaak moeilijk tevinden en ligt ergens onop-vallend tussen de planten.Egels zijn echte scharrelaars,niet dat zij de tuin overhoophalen, maar ze zijn altijdbezig. Waarmee is me nietduidelijk. Na een sessieGooglen blijkt dat je ook eenegelhuis in de tuin kuntzetten. Zelfgemaakt of eenfabrieksproduct. Wij hebbengekozen voor het laatste,een Schwegler koepel.

1

http://www.poepboek.nl/index.php?page=groteboodschap


2

©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTIICCHHTT ©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTIICCHHTT

Als het verblijf klaar is hou je de eerste tijd alles goed in degaten, maar als er niets te zien is of gebeurd, raakt het in devergetelheid. Totdat je ineens vreemde uitwerpselen tussen deplanten vindt. Dan wordt er weer extra opgelet.

Bij de eerste egel, die de tuin bezocht, hebben we ’s avondsuren binnen voor het keukenraam gestaan. Omstreeks 24.00uur zat hij/zij in de tuin te scharrelen. Onder de poort kwam hijin de tuin. Het was toen duidelijk dat hij niet sliep onder dehoutwal maar dat onze tuin op zijn foerageerroute lag.

Katten

Omdat er nog meelwormen van de vogels waren hadden wedeze in een bakje gelegd en toen het donker was gereed gezet.’s Morgens was het leeg. Het is misschien overbodig maar tochwil ik er nog eens op attenderen dat het absoluut fout is eenschoteltje melk voor egels in de tuin te zetten. Zij krijgen dandiarree en buikkrampen omdat zij de lactose die in de melk zitniet kunnen verteren. Beter is wat honden- of kattenvoer/brok-ken. Maar ook dat kan voor problemen zorgen, in die zin dat dekans groot is dat katten in de tuin komen en alles opeten. Zoook in onze tuin. Even, om een misverstand te voorkomen, wijhebben niets tegen katten en zijn geen kattenhatersintegendeel zelfs. Ze zijn heel leuk, maar niet in onze tuin. Dusworden katten geweerd. Ondanks een hoge schutting bleven zijin de tuin komen. Water gooien hielp maar enkele weken.

In- en uitgang van openbaargroen naar de tuin

In- en uitgang van tuin naaropenbaar groen

Afb.2 en 3 Bij de tuinaanleg is rekening gehouden met egels. Onder de “houtwal” is een ruimtegemaakt waar egels kunnen overwinteren. Ook een doorgang van de tuin naar het openbaargroen.

2 3


3

Afb.4 Bakje met egelvoer, fruit en hondenblikvoer. Het blikvoer is opgegeten en schoongelikt.(zoals katten dat doen maar dat was toen nog niet duidelijk).Afb.5 Tegen regen beschermen en steeds was het vleesvoer opgegeten.

Afb.6 Opgegeten en schoongelikt door katAfb.7 In doos met een in- en uitgang.

©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTIICCHHTT©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTIICCHHTT




Grondbloemen

Telkens als we ’s avonds thuiskwamen zat er een kat in de tuin.Die kwam via het dak van de schuur of schutting. Nog voordatik de deur opengemaakt had was zij al weg! Zo kreeg de egelnooit zijn hapje, tegen de tijd dat hij langskwam was alles alopgegeten.

6 7

4 5

Afb.8 Met deksel en verzwaard met stenen.Afb.9 In-/uitgang aan een kant. In de doos kattenharen gevonden. Systeem is nog niet goed.

98


4





Toen zijn we naar andere oplossingen gaan zoeken en dachtendie gevonden te hebben in de vorm van een voederkistje voorde egel, waar geen kat in kan komen.

10 11

Afb.10 In de doos een gangetje gemaakt om dan via een bocht van negentig graden in devoedselruimte te komen.Afb.11 Tweede gangetje erbij gemaakt dat eventueel als “nooduitgang” kan fungeren. Nu zoueen kat er toch niet meer bij kunnen komen?

Afb.12 Rundergehakt, blikvoer, appel en banaan. De periode dat zich bovenstaande heeftvoorgedaan is in de herfst geweest en er werd bijgevoerd om ervoor te zorgen dat de egelvoldoende vetreserves had om de winterslaap goed door te komen.Afb.13 Zo ziet het eruit als de egel gegeten heeft, nogal knoeierig. Een kat likt alles schoon.

12 13

Afb.15 Egel in voeder-kist. Een kommetje is alopgegeten. Hij eet nietalles in een keer op,maar komt gedurendede nacht meerderekeren in de voederkist.Tot alles op is.

14

15

Afb.14 Op weg naar de voeder-kist. Wat staat er vandaag op hetmenu?



5

Uiteindelijk is dat ook gelukt. Ooit had ik in een groteMaastrichtse Chinese toko/supermarkt ontdekt dat zij depiepschuimen dozen met deksel, waarin de verse Aziatischekruiden per luchtvracht aankwamen, weggooiden. Ik gebruikteze al om de winteraardappelen van de moestuin in op te slaan.In zo’n doos met deksel heb ik toen twee kleine gaten (egel-grootte) gemaakt. Het scheen te werken… totdat we weer eenslater op de avond thuiskwamen. Er stak een staart uit de doos!Wat nu? Toen zijn we tot een oplossing gekomen, ik heb in dedoos twee gangen gemaakt (zie bovenstaande afbeeldingen).

Voor de gemiddelde kat is het egelvoer nu onbereikbaar, maarzelfs daar heb ik moeten constateren dat een heel kleine poestoch nog naar binnen kan, hoe is het mogelijk! Wat zijn diedieren lenig. Met water gooien hielp maar kortstondig.Misschien dat deze (KLIK HIER) techniek helpt maar dan is ereen wateraansluitpunt in de tuin nodig. De aanschaf is ook vrijprijzig (100€) in vergelijking met een doosje grondbloemen(3€).Er was me al eens eerder ter ore gekomen dat katten zo bangvan vuurwerk waren. Er lagen van mijn zoon nog watgrondbloemen, (bodem siervuurwerk) ook wel tollen genoemd,

Afb.16 In Duitsland bij dedierenspeciaalzaak te krijgen.Speciaal egelvoer met noodza-kelijke mineralen envoedingsstoffen. In Nederlandis dit niet verkrijgbaar. Gewoonkattenvoer/hondenvoer uit blik(kip of rund) is ook goed. Hardebrokken kunnen ook. Bijzonderlekker vindt de egel de meel-wormen. Deze worden het eerstgegeten. Ze zijn gunstig tekrijgen in winkels voor visserij-benodigheden. Ze zijn langhoudbaar in een doosje metpaneermeel en enkele stukjesappel (voor het vocht). Devogels zijn er ook dol op!

http://www.proidee.nl/shop/SID_0123456789_02_NL/F=produkt_formular/P=02_NL_570218/K=02_NL_2133/HI=produktuebersicht_text

http://www.shop4home.nl/index.php?main_page=product_info&cPath=92&products_id=375

http://www.shop4home.nl/index.php?main_page=product_info&cPath=92&products_id=375

http://www.proidee.nl/shop/SID_0123456789_02_NL/F=produkt_formular/P=02_NL_570218/K=02_NL_2133/HI=produktuebersicht_text


6


van Nieuwjaar in de kast. Deze blijven als ze ontstoken wordenop de grond liggen endraaien hard sissendmet veel rook rond. Eenenkele keer heb ik ereen aangestoken… ensindsdien komt ernauwelijks nog een katin de tuin. Tot zover deperikelen over egelvoer

en katten.

Beschimmeld

Er was niet duidelijk of die ooit zelfgebouwde egelkast onder dehoutwal nou wel geschikt was. Omdat het toch een komischegedachte is nog een “onderhuurder” in de tuin te hebben iseen egelkast van Schwegler in de tuin gezet. Sindsdien heeft ereen keer een egel de winter in doorgebracht en een keer eenegel tot november in geslapen. Voor de winterslaap heeft dezeegel toch een andere plek gekozen. Deze egelkast van Schweg-ler is van houtbeton gemaakt. De onderplaat waar de “deksel”op rust is van grover houtbeton gemaakt en omdat dit gedeelteop de grond ligt wordt het nat en rot het erg vlug. Daarom hebik de egelkast met drie stukjes pvc afvoerbuis circa acht cm.boven de grond gezet.

Afb.18 Nieuw egelhuis van Schwegler geplaatst. Ge-vuld met hooi van een Alpenweide. Dit ruikt heerlijkkruidig. Nu nog een “snurker”.

Afb.19 Om te controleren of het huis bewoond is ishet zand voor de ingang geharkt.

Afb.17

1918

http://www.schwegler-natur.de/index.php?main=produkte&sub=igelschutz


7



©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTIICCHHTT©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTIICCHHTT

Afb.21 Inderdaad een egel.Afb.20 Aan het hooi voor de ingang is te zien dat eringerommeld is. Zou het een egel zijn geweest? Het lijkter wel op!

2120AAcchhtteerrppoooottaaffddrruukk vvaann eeeenn eeggeell..

Afb.23 De eerste sneeuw is gevallen. Hoe zou het metde “snurker” in de kast zijn? Hopelijk is alles O.K.

Afb.22 De zon warmt in de herfst het egelhuis nog eenbeetje op. Binnenkort zal de egel in de winterslaapgaan.

2322

25

24

De egel gaat zijn huis in, het achterwerkis nog net te zien.

24

Afb.25 De egel is uit de winterslaap gekomen. Tijdensde winterslaap wordt er toch energie, die in de vormvan vet is opgeslagen, verbruikt. De voederkist wordtgereed gezet en o.a. gevuld met meelwormen.

Afb.24 De egel is in april nog in diepe rust. Hij ishelemaal een geworden met het hooi. Daarom heb ikhem met een rood lijntje gemarkeerd. Je moet heelgoed kijken om hem te ontdekken.


8

©© AALLIICCEE WWEELLTTEENNSS MMAAAASSTTIICCHHTT


Ondanks deze voorzorgsmaatregelen werd de vulling in de kastvochtig, d.w.z. bij het schoonmaken van de kast in mei bleekhet stro gedeeltelijk beschimmeld. (Het plan voor dit jaar is hetegelhuis in de herfst te vullen met bladeren, gemengd metvarens. Dit om het ongedierte te weren. In vroeger tijden, toenmen nog sliep op een strooien matras werd er varenblad ondervermengd om “bijtende” insecten (bedwantsen) te weren). Ookga ik de bodemplaat vervangen door een zelf gemaaktebodemplaat van piepschuim. Dat isoleert goed en trekt ookgeen vocht aan. Ook de afwatering van de koepel eens naderbekijken of daar verbeteringen mogelijk zijn. Op het net is ookontzettend veel te vinden over egels. Als het je interesse heeftga zelf ook eens Googlen.

KLIK HIER VOOR EGEL ALBUM

©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS

26 27

Afb.26 Aan het stro bij de ingang is goed te zien of hethuis in gebruik is. Waarschijnlijk hebben bladeren tochde voorkeur om de winterslaap onder door te brengen.

Afb.26 Dit is de egel van 2008. Hij had een plekjeontdekt, de ruimte onder de houtwal. Toch heeft hijvoor zijn winterslaap een andere plek gekozen.Gemakshalve schrijf ik hij, maar ’t kan ook ‘n zij zijn.

Afb.29 De bodemplaat is vervangen omdat deze vochtuit de grond aantrok. Van een dikke plaat piepschuimis een nieuwe bodemplaat gemaakt. Deze heeft goedeisolerende eigenschappen in de winter.

Afb.28 Het egelhuis heeft een grondige restauratieondergaan. Als bij houtbeton de verf begint tebladeren is het noodzaak dit te verven. Dan kunnenhoutbetonprodukten jaren meegaan.

27

© C.J.F. EVERS MAASTRICHT

2928

http://www.tuinwild.nl/egel/egelalbum.htm


9


Klik hier “ piep” zei de muis in het egelhuis movie.

Enkele bookmarks van de vele die er op het internet te vindenzijn.

HTTP://WWW.ABCOUDE.COM/EGELS/LINKS.HTMHTTP://HOME.KPN.NL/EGELSITE/LINKS.HTMHTTP://EGEL.STARTPAGINA.NL/HTTP://WWW.EGELOPVANG.NL/EGELLEVEN.HTMHTTP://WWW.JAARVANDEEGEL.NL/HTTP://WWW.ZOOGDIERVERENIGING.NL/NODE/92HTTP://HOME.KPN.NL/BURGA000/INDEX.HTML EGEL-OPVANGWESTLANDHTTP://WWW.GARDENSAFARI.NET/DUTCH/EGELS.HTM

Afb.30 Het egelhuis staat, geres-taureerd en gevuld, weer op deoude plek. Laat de nieuwebewoner maar komen.

30

http://www.tuinwild.nl/egel/piep%20zei%20de%20muis.html

http://www.abcoude.com/egels/links.htm

http://home.kpn.nl/egelsite/links.htm

http://egel.startpagina.nl/

http://www.egelopvang.nl/egelleven.htm

http://www.jaarvandeegel.nl/

http://www.zoogdiervereniging.nl/node/92

http://home.kpn.nl/burga000/index.html

http://www.gardensafari.net/dutch/egels.htm

EGEL/ERINACEUS EUROPAEUS (NL) HEDGEHOG … · een keer een egel de winter in doorgebracht en een...

Documents

Transcript of EGEL/ERINACEUS EUROPAEUS (NL) HEDGEHOG … · een keer een egel de winter in doorgebracht en een...