Effecto II

Flanders DC Kenniscentrum

Zit de nieuwe Steve Jobs in de klas?Naar een betekenisvol stimuleren van ondernemingszin in het basisonderwijs


Ondernemend VlaanderenCreatiever maken

Flanders DC - Missie

Creatief VlaanderenOndernemender maken


Flanders DC – Bedrijven

Flanders DC Kenniscentrum4

Flanders DC – Onderwijs

Flanders DC Kenniscentrum5

Flanders DC – Algemeen Publiek

Flanders DC KenniscentrumFlanders DC Kenniscentrum

Het kader

| 19-10-2010 |6 |

Doel: meer ondernemerschap via onderwijs 2009: Effecto

Effectiviteit van ondernemerschapsonderwijs in secundair onderwijs Uitgebreide bevraging in Vlaanderen Ondernemerschapsintentie en predictoren

2010: Uitbreiding naar lager onderwijs Effectiviteit van ondernemershapsonderwijs in lager onderwijs Kwalitatieve verdieping + bevraging Ondernemend gedrag en predictoren Implicaties voor basisonderwijs

2011: Focus secundair onderwijs 2012: Focus hoger onderwijs


De vraag van Flanders DC

| 19-10-2010 |7 |

Hoe effectief zijn ondernemerschapstimulerende initiatieven in lager onderwijs vandaag?

Flanders DC KenniscentrumFlanders DC Kenniscentrum | 19-10-2010 |8 |


Moet ook ondernemerschapsonderwijs starten op jonge leeftijd?

| 19-10-2010 |9 |

Does it make sense? Ondernemer vs pianist Wat willen we stimuleren? Hoe kunnen we stimuleren?

Ondernemerschap vanuit een ontwikkelingspsychologisch perspectief


1. Heeft ondernemerschapsonderwijs zin in het lager onderwijs?

| 19-10-2010 |10 |

Predictoren van ondernemerschap: Genetica Persoonlijkheid Ondernemend gedrag op jonge leeftijd Ondernemende “mindset” op jonge leeftijd

Invloed vanuit de omgeving: • Leeftijdsgenoten “peers”• Leerkrachten• Ouders



| 19-10-2010 |12 |

Genetica Vrouwelijk ondernemerschap kan tot 60% verklaard worden door

genetische factoren, belang van omgeving. Geen unieke voorspellers (cf. IQ) Waarschijnlijk overschatting door foute assumpties Indirecte effecten



| 19-10-2010 |13 |

Persoonlijkheid Big Five

• Vindingrijkheid (+)• Consciëntieusheid (+)• Emotionele stabiliteit (+)• Extraversie (+)• Altruïsme (-)

Interactie persoonlijkheid en omgeving: cumulatieve continuïteit (Bandura, 1986; Caspi, Elder & Bem, 1987; Harris, 1995)

Impact omgeving



| 19-10-2010 |14 |

As the twig is bent, the tree is inclined Neurobiologische plasticiteit Ondernemende “mindset” is moeilijk aan te leren


2. Stimuleren van ondernemend gedrag bij kinderen

| 19-10-2010 |15 |


2. Stimuleren van ondernemend gedrag bij kinderen

| 19-10-2010 |16 |

Methodologische problemen Ondernemerschapsintenties Intuïtie & extrapolatie Retrospectieve technieken

Ondernemend gedrag in puberteit Creatief gedrag: spelletjes bedenken, tekenen, timmeren,… Leidinggevend gedrag: woordvoerder, kapitein, … Commercieel gedrag: dingen verkopen, ruilen, … Non-conformistisch gedrag(Duckworth & Schoon, 2009; Schmitt-Rodermund, 2004; Zhang & Arvey, 2009)

Cumulatieve continuïteit + Reality check


3. Hoe kunnen we ondernemend gedrag stimuleren?

| 19-10-2010 |17 |

Klik om de modelstijlen te bewerken Tweede niveau

• Derde niveauVierde niveau

Vijfde niveau



| 19-10-2010 |18 |

Verre voorspellers Cultuur (cf. STORE) Schoolomgeving

• Invloed leerkracht• Klaspraktijk vs ondernemerschapsprogramma

Familie• Generationeel• Ouderschapsstijl • Geboorte rangorde

Leeftijdsgenoten ‘peers’• Groepsocialisatietheorie• Lange termijn effecten• Sterke filter



| 19-10-2010 |19 |

Dichte voorspellers Motivatie

• Behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid• Autonoom vs gecontroleerde motivatie

Geloof in eigen kunnen Gepercipieerde subjectieve normen Persoonlijkheidstrekken

• Vrij stabiel• Sterk beïnvloed door peers



| 19-10-2010 |20 |

Exploratieve test in 3 lagere scholen 149 Leerlingen (4e, 5e, 6e) en hun leerkrachten Focus op 4 categorieën van ondernemend gedragingen Aangepaste vragenlijsten



| 19-10-2010 |21 |

Dichte voorspellers Geloof in eigen kunnen Autonome motivatie Subjectieve normen als linking pin (cf. Cullen et al., 2001)

• Via ondernemende klaspraktijk en achtergrond leerkracht

Controlevariabelen Jongens nemen meer de leiding (of zeggen dat) Kinderen in 4e jaar sterkste non-conformistisch Geen effect van geboorte rangorde


Conclusie en aanbevelingen

| 19-10-2010 |22 |

Stimuleren van autonome motivatie (Vansteenkiste et al., 2007) Concreet:

• Geef tips (ipv oplossingen) wanneer kinderen in moeilijkheden zitten• Geef kinderen de tijd om hun mening te geven• Geef kinderen de tijd om zelf problemen op te lossen, etc.

Stabiel over tijd en ruimte Beloon geen intrinsiek gemotiveerd gedrag Geef aan wat mag en niet mag



| 19-10-2010 |23 |

Stimuleren van geloof in eigen kunnen (Vansteenkiste et al., 2007) Concreet:

• Bevorder interne locus of control• Creëer leersituaties (actief of door observatie)• Geef specifieke en constructieve feedback

Naar een ondernemende klaspraktijk Continuïteit vs ondernemerschapsprogramma’s Focus meer op leerkrachten en significante anderen Kracht van de media



| 19-10-2010 |24 |

Invloed van leeftijdsgenoten Samen ondernemende activiteiten beleven (cf. Tulley & Spiegler) Iedereen kan iets! Identificeer ondernemende voortrekkers

Promoten van ‘moeilijk’ gedrag Transactioneel gedrag Non-conformistisch gedrag


Q&A

| 19-10-2010 |25 |

Shoot!

Effecto II

Education

Transcript of Effecto II