Effecten van paraproteïnen op laboratoriumtesten

Dr Mario BerthAlgemeen Medisch Laboratorium (AML) Antwerpen

Overzicht

• Casus 1 - hemato

• Casus 2 - chemie

• Interferenties Chemie

• Interferenties Chemie - paraproteïnes

Casus 1

• PM, 1926.

• M. Kahler

• aPTT 86.5 sec.

• Geen bloedingssymptomatologie; geen heparine

• PT, Fibrinogeen: normaal

• LA?: – dRVVT, dPT normaal – CK Prest én Synthasil aPTT verlengd.– Mengstudies (1/2) pool: verlengd– Staclot LA: negatief– Schleider: negatief

Casus 1

• Factoren:

– VIII en IX: ± 20%

– XI en XII: ± 10%

• Factoren verdund met F def. plasma (1/4)

– VIII en IX: ± 100%

– XI en XII: ± 30%

• Chromogene factor VIII: 86%

• Plasminogeen, vWF-ag, TT... Normaal

• Nefrectomie zonder problemen.

• Echter...

Casus 2

• VC, 1930.

• M. Waldenström

• Routine lab controle (Modular): glucose 0,2 g/l

• Afname ongeveer 1 uur ervoor, geen infuus.

• Controle (Beckman): 0,8 g/l

CRP! <0,1 mg/dl

Controle nefelometer (BNII): 4,1 mg/dl

CAVE Andere parameters!

Interferenties Chemie - Algemeen

• “The effect of a substance present in the sample that alters the correct value, usually expressed as concentration or activity, for an analyte.” (Kroll MH, Elin RJ. Interference with clinical laboratory analyses. Clin Chem 1994;40:1996-2005)

• Lipemie, hemolyse, bilirubine.

• Additieven (fluoride, EDTA,…).

• Farmaca (Young: effects of drugs on clinical laboratory tests).• HAAA (- Heterofiele Ab’s), RF

• Paraproteïnes

Interferenties - Paraproteïnes

• Antigen (‘specifiek’) binding: vaak niet fysiologisch relevant (oa macro-enzyme, Ca), echter uitzonderingen (vb factor VIII inhibitor).

• ‘Andere bindingen’, vb Calcium. • HAAA (- Heterofiele Ab’s)• RF • Agglutinine• Cryoglobuline• Pseudohyponatriemie• Hyperviscositeit• Gel vorming• Precipitatie

Precipitatie - Mechanisme

• Waterig milieu.• Oplosbaarheid proteine:

– Iso-elektrisch punt, pH – Ionsterkte (salting in, salting out)– Detergenten, bewaarmiddel...

• Routine analyses: geen eiwitneerslag, echter uitzonderlijk... • Paraproteines:

– Immunologisch en fysico-chemisch homogeen.– Soms hoge concentraties.

• Elk paraproteïne is verschillend Onvoorspelbaar!

Precipitatie - Herkennen

• Kliniek

• Onmogelijk resultaat fysio(patho)logisch

• Delta check

• Discordantie andere parameters (vb ureum - creat)

• Reactieverloop

• Dilutiereeks

• Flagging zonder visueel hemolyse, bilirubine, lipemie

• Doe test manueel...

Uit: Pantanowitz L, Horowitz GL, Upalakalin JN, Beckwith BA. Artifactual hyperbilirubinemia due to paraprotein interference. Arch Pathol Lab Med 2003;127(1):55-9.

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6Dilution (patient / glucose 5%)

Ab

sorb

ance

(35

0 n

m)

Sia watertest - Belang?

Precipitatie - Frequentie? Welke testen?

• Vermoedelijk zeldzame interferentie (<--> 3% boven 70 jaar).

• Alle parameters mogelijk.

• Meest in de aandacht:

– Fosfaat

– HDL

– Bilirubine

Precipitatie - Welke testen?

Andrea Nauti, Alessandra Barassi, Giampaolo Merlini, and Gian Vico Melzi d’Eril.Paraprotein Interference in an Assay of Conjugated Bilirubin Clin Chem 2005; 51:1076-1077.

Chelsea A. Sheppard, Robert C. Allen, Garth E. Austin, Andrew N. Young, Maria A. Ribeiro, and Corinne R. Fantz.Paraprotein Interference in Automated Chemistry Analyzers Clin Chem 2005; 51:1077-1078.

Mogelijke oplossingen

• Andere methode (oa droge chemie)

• Verdunnen! (ook hemato!)

• Elimineren indien mogelijk:

– Chemie: deproteineren, ultracentrifuge, dialyse…

– Hemato: plasma vervangen of behandelen.

(Controlestaal)

Besluit

Interferenties: denk er aan

Interferenties: vergeet paraproteines niet

Interferenties: vergeet de andere parameters niet

Nalezen... • Deze presentatie op www.aml-lab.be

• Kohse KP, Wisser H. Antibodies as a source of analytical errors. J Clin Chem Clin Biochem 1990; 28: 881-92.

• Kroll MH, Elin RJ. Interference with clinical laboratory analyses. Clin Chem 1994; 40: 1996-2005.

• Ismail AA, Walker PL, Cawood ML, Barth JH. Interference in immunoassay is an underestimated problem. Ann Clin Biochem 2002; 39: 366-73.

• Berth M, Delanghe J. Protein precipitation as a possible important pitfall in the clinical chemistry analysis of blood samples containing monoclonal immunoglobulins: 2 case reports and a review of the literature. Acta Clin Belg 2004; 59: 263-73.