Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke...

17

Transcript of Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke...

Page 1: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,
Page 2: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

2

- Een zelfstandig naamwoord → zelfstandige naamwoorden zijn namen van plaatsen, dingen,

mensen en dieren.

- Vb: Jan, olifant, Antwerpen, pot, pan, glas,…

- Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een

zelfstandig naamwoord is.

- Vb: mooi, trage, dikke, huiselijk, …

- Een lidwoord → lidwoorden (kunnen) staan bij een zelfstandig naamwoord

- Vb: de, het, een

- Een werkwoord → werkwoorden zeggen wat een mens, dier, of ding doet.

- Vb: praten, slapen, doen, zijn, laten, …

Een verwijswoord → verwijzen naar iemand of iets en zijn woordjes zoals: ze, hun,

daar, hier, dat, je, hij, daar, …

→ Zorgen ervoor dat een tekst niet saai wordt.

Samenstelling → een nieuw woord dat bestaat uit 2 of meer grondwoorden

→ Vb: boeken + tas = boekentas

zak + doek = zakdoek

appel + taart = appeltaart

Afleiding → een nieuw woord maken dat bestaat uit een grondwoord en

een voorvoegsel en of achtervoegsel

→ Vb: be + spelen = bespelen

monster + achtig = monsterachtig

Page 3: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

3

Verkleinwoorden → vorm van een zelfstandig naamwoord dat gebruikt wordt om

aan te duiden dat iets klein of schattig is

→ Toevoegen van: -pje, -tje, -je, …

→ Vb: boom – boompje

bel – belletje

kat - katje

Bijvoeglijke naamwoorden gebruiken om mensen, dieren en dingen met elkaar te vergelijken.

Er zijn 3 trappen van vergelijking:

1) De soep van Jan is lekkerst.

2) De soep van Linda is lekkerder

3) De soep van Jos is het lekker.

3 (stellende trap) 2 (vergelijkende trap) 1 (overtreffende trap)

lekker lekkerder lekkerst

Woorden met dezelfde betekenis, zijn synoniemen van elkaar.

Bv. voorbeeld – proefstuk staal – monster stok – knuppel toets – test

Woorden die het tegengestelde beteken van elkaar noemen we tegenstellingen.

Bv. groot – klein dik – dun jong – oud binnen – buiten

Page 4: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

4

Zoek eerst het onderwerp!

Hoor je een t achteraan?

Nee? Doe gewoon:

- Kom, wachten, antwoorden, is …

Ja? 1. Zoek de stam → ik … nu → de laatste letter van de stam is de kijkletter

→ de kijkletter is de derde laatste letter van

de infinitief (antwoorden, kijken, spelen, …)

2. Schrijf de stam op

3. Zoek de uitgang → Wat komt erbij? → Vervang ook door werken!

stam stam + t

ik + stam stam + ik? stam + jij? stam!

ik antwoord antwoord ik? vind jij? onderzoek!

jij + stam + t hij + stam + t zij + stam + t het + stam + t iets anders + stam + t

jij antwoordt hij antwoordt zij loopt het regent iets anders vindt

Zoek eerst het onderwerp!

Is er klankverandering?

Ja? Doe gewoon:

- Liep, werden, vonden, …

Nee? 1. Zoek de stam → ik … nu → de laatste letter van de stam is de kijkletter

→ de kijkletter is de derde laatste letter van

de infinitief (antwoorden, kijken, spelen, …)

2. Schrijf de stam op

3. Zoek de uitgang → Wat komt erbij? meervoud + n !

stam + de (n) stam + te (n)

Hij antwoordde = antwoord + de Wij speelden = speel + den Ik redde = red + de

Ik zuchtte = zucht + te Wij dansten = dans + ten Jij fietste = fiets + te

Klankverandering bv. kijken → gekeken klimmen → geklommen

Geen klankverandering + d bv. spelen → gespeeld met d omdat het ‘ik speelde’ is

Geen klankverandering + t bv. fietsen → gefietst met t omdat het ‘ik fietste’ is

Page 5: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

5

- Medelende zin: Dit is een zin waarin iets gezegd wordt. We herkennen deze zin omdat op

het einde van een mededelende zin een punt staat.

Vb: Hij woont in Antwerpen.

- Vragende zin: In een vragende zin wordt er een vraag gesteld. We herkennen deze zin aan

het vraagteken achteraan.

Vb: Woont hij in Antwerpen?

- Bevelende zin: In een bevelende zin wordt er gezegd wat iemand of iets moet doen of hoe

iemand of iets moet zijn. We herkennen deze zin aan het uitroepteken.

Vb: Sta achter je stoel !

Er zijn twee delen in een zin:

- onderwerp → Het deel van de zin dat zegt over wie of over wat de zin gaat.

- rest van de zin → Het deel van de zin dat zegt hoe het onderwerp is of wat het doet.

Vb: Jan woont in Antwerpen.

- De zin gaat over Jan, Jan is het onderwerp

- woont in Antwerpen, dat is het gezegde of de rest van de zin

Stappenplan

1) We stellen een vraag → de pv staat vooraan in de zin.

2) We stellen de vraag: Wie of Wat + pv?

3) Het antwoord op die vraag is het onderwerp.

Vb: Jan woont in Antwerpen

1) Woont Jan in Antwerpen? → Woont is de pv

2) Wie of wat woont? → Jan woont

3) Jan is het onderwerp.

Page 6: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

6

Fictie → Een verzonnen verhaal

In een fictieverhaal kunnen ook echte elementen aanwezig zijn. Het zijn

vooral verhalen, sprookjes, gedichten, voorleesboeken, strips, …

→ Fictie bestaat uit :

- inleiding

- midden

- slot

Non- Fictie → Non-fictie zijn alle niet verzonnen teksten. Dit is steeds echt, waargebeurd.

→ Non-fictie is onder andere:

- nieuws

- instructietekst

- studietekst

- kookboek

- atlas en woordenboek

- …

Feit → Een feit is een gebeurtenis waarvan iedereen zeker weet dat het gebeurd is

en dat het echt waar is. Een feit is voor iedereen hetzelfde.

Mening → Een mening is iemands persoonlijke gedachte over iets, iemand of over een

bepaald onderwerp. Meningen kunnen verschillen omdat niet iedereen altijd

op dezelfde manier over iets denkt.

Oorzaak komt voor gevolg. Het gevolg is een resultaat van de oorzaak.

Kijk naar de voorbeelden om het nog eens goed te kunnen herkennen.

Vb: Het regent. Jan wordt helemaal nat.

Oorzaak → Het regent

Gevolg → Jan wordt nat.

Vb: De baby ligt aan allerlei draadjes nadat hij te vroeg geboren werd.

Oorzaak → De baby werd te vroeg geboren.

Gevolg → Hij hangt aan allerlei draadjes.

Page 7: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

7

NON-FICTIE FICTIE

- titel

- ondertitel

- inleiding: hierin wordt kort samengevat

waarover de tekst gaat en wat je

allemaal te weten gaat komen.

- kopje: dit is een kleine titel die bovenaan

een alinea staat.

- alinea

- foto / prent

- conclusie: hierin wordt een antwoord

gegeven op een probleem of

vraag of wordt nog eens kort

samengevat wat er besproken

werd in de tekst.

- titel

- inleiding: hierin wordt kennis gemaakt met

de hoofdpersonages, het

onderwerp van het verhaal

- midden: hierin speelt het verhaal zich af en

is het vaak het spannendst of

grappigst of …

- slot: hierin komt het verhaal tot een einde

en neem je afscheid van de

hoofdpersonages

- illustraties

- Zorg dat je eerst goed alle vragen bij de tekst leest en begrijpt.

- Lees voldoende terug en verder als je in een alinea een antwoord moet gaan zoeken.

- Ook voor verwijswoorden moet je voldoende terug of verder lezen.

- Als er een woord is dat je niet begrijpt, zoek het dan op in een woordenboek.

- Duid de sleutelwoorden aan met een markeerstift.

Page 8: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

8

Noteer achter de zin een M voor mededelend, een V voor vraagzin en een B voor bevel.

Ga in twee rijen staan! _________________________

Waarom heb je je huiswerk niet gemaakt? _________________________

Hij heeft zijn huiswerk niet gemaakt. _________________________

Zou het vandaag niet gaan regenen? _________________________

Vandaag regent het in heel België. _________________________

Schrijf nu zelf een passende zin.

Een vraagzin _______________________________________________________________

Een bevel _______________________________________________________________

Een mededelende zin _______________________________________________________________

Duid in de tekst 2 vraagzinnen en 2 mededelende zinnen aan.

"Spiegeltje, spiegeltje aan de wand,

Wie is de mooiste van 't hele land?"

dan antwoordde de spiegel:

"De koningin is de mooiste van 't land."

Dan was ze voldaan, want ze wist dat de spiegel de waarheid sprak. Sneeuwwitje groeide op, en

werd elke dag mooier. En toen ze zeven jaar was, was ze zo mooi als een heldere dag en nog mooier

dan de koningin zelf. Toen die eens aan de spiegel vroeg:

"Spiegeltje, spiegeltje aan de wand,

Wie is de mooiste van 't hele land?"

toen antwoordde de spiegel:

"O koningin, heel mooi bent u,

Maar Sneeuwwitje is duizendmaal mooier nu!"

Daar schrok de koningin zo van, dat ze groen en geel werd van jaloezie. Zodra ze Sneeuwwitje weer

zag, keerde zich haar hart om in haar borst, zo haatte ze haar voortaan. Jaloezie en hoogmoed

groeiden als onkruid in haar hart, steeds weliger; zodat ze geen rust meer had, dag noch nacht. Toen

riep ze de jager bij zich en zei: "Je moet dat kind naar het bos brengen, ik wil 't niet meer voor mijn

ogen zien. Je moet haar doden, en haar longen en lever als bewijzen mee terugbrengen." De jager

gehoorzaamde en bracht haar weg; maar toen hij de hartsvanger getrokken had en Sneeuwwitjes

arm onschuldig hartje daarmee wilde steken, begon zij te huilen en sprak: "Och lieve jager, laat me

toch leven! Ik zal 't bos in gaan en nooit meer thuiskomen!" En omdat ze zo mooi en lief was, kreeg

de jager medelijden en zei: "Loop dan maar gauw weg, arm kind!" "De wilde dieren zullen haar

weldra verscheuren," dacht hij, en toch was het hem, of hem een steen van 't hart gewenteld was,

dat hij haar niet hoefde te doden. En toen juist een jong reetje kwam aangesprongen, koos hij dat als

slachtoffer, nam er long en lever van en bracht dat als bewijsstukken aan de koningin. De kok moest

ze in zout water koken en het wraakgierig mens at ze op en verlustigde zich in de gedachte, dat ze

Sneeuwwitjes longen en lever had gegeten.

Page 9: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

9

Onderlijn in elke zin de pv en omcirkel het onderwerp.

- Gisteren at onze juf een heerlijke tomatensoep.

- Juf Greet en meester Wout geven les in de 6de klas.

- De leerlingen van leerkring 6 gaan hun laatste schoolweken in.

- Op school moeten de kinderen en de juffen en meesters zich aan de afspraken houden.

- We gaan dit schooljaar in mei op kamp.

Vul de zinnen aan met wat er gevraagd wordt.

Ik stuur vanuit Italië tijdens de paasvakantie een postkaartje. (naar wie)

_______________________________________________________________________________

Die man loopt doelloos rond met een hond en een kat aan de leiband. (waar)

_______________________________________________________________________________

Tijdens de zomermaanden ga ik op trektocht door het hoge Atlasgebergte. (hoe)

_______________________________________________________________________________

Ik winkel het liefst op woensdag. (met wie)

_______________________________________________________________________________

Hij is. (wat of hoe)

_______________________________________________________________________________

Page 10: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

10

EEN ZIN ONDERZOEKEN

Omcirkel het onderwerp en onderlijn de persoonsvorm. Beantwoord ook steeds de vragen en wees volledig!

Dit jaar kregen de kinderen van de vijfde klas een nieuwe juf.

➔ Noteer een vraagzin:

………………………………………………………………………………………………………………………………………….

➔ Wat is de pv? ……………………………………………………………

➔ Wat is het onderwerp? ……………………………………………………………………………………………………..

➔ Wat? …………………………………………………………………………………………………………………………………

Gisteren en vandaag was het heerlijk weer om buiten te spelen.

➔ Noteer een vraagzin:

………………………………………………………………………………………………………………………………………….

➔ Wat is de pv? ……………………………………………………………

➔ Wat is het onderwerp? ……………………………………………………………………………………………………..

➔ Wanneer? …………………………………………………………………………………………………………………………

De eindtoetsen werden vorig jaar knap ingevuld door de kinderen.

➔ Noteer een vraagzin:

………………………………………………………………………………………………………………………………………….

➔ Wat is de pv? ……………………………………………………………

➔ Wat is het onderwerp? ……………………………………………………………………………………………………..

➔ Door wie? …………………………………………………………………………………………………………………………

Dagelijks worden er veel papiertjes op de speelplaats achtergelaten.

➔ Noteer een vraagzin:

………………………………………………………………………………………………………………………………………….

➔ Wat is de pv? ……………………………………………………………

➔ Wat is het onderwerp? ……………………………………………………………………………………………………..

➔ Waar? ……………………………………………………………………………………………………………………………….

Leen, de nieuwe leerling, mocht deze ochtend een lesje wiskunde overslaan.

➔ Noteer een vraagzin:

………………………………………………………………………………………………………………………………………….

➔ Wat is de pv? ……………………………………………………………

➔ Wat is het onderwerp? ……………………………………………………………………………………………………..

➔ Wat? …………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 11: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

11

Plaats de woorden van de tekst in vetjes in de juiste kolom.

Daar opeens zag ze een klein huisje; ze wilde erin gaan om uit te rusten. Alles in 't huisje was klein,

maar sierlijk en keurig; het is niet te zeggen hoe keurig. En er stond een wit gedekt tafeltje, met

zeven kleine bordjes, en bij elk bordje een klein lepeltje, en zeven mesjes, en vorkjes en ook zeven

bekertjes. Tegen de wand stonden er zeven bedjes naast elkaar, opgemaakt met sneeuwwit

beddegoed. En omdat Sneeuwwitje hongerig en dorstig was, at ze van alle zeven bordjes een beetje

groente en een beetje brood en dronk uit ieder bekertje een teugje wijn, want ze wilde niet van één

alles wegnemen. Daarna - ze was zo moe - probeerde ze een bedje, maar geen van de bedjes paste,

het ene te lang en het andere te kort, maar eindelijk, het zevende paste; daarin bleef ze liggen, deed

haar gebedje en sliep in.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

lidwoord werkwoord

Noteer achter het woord tot welke woordsoort het behoort.

inhalen __________________________________________

tafel __________________________________________

de __________________________________________

bijzondere __________________________________________

koninklijk __________________________________________

gootsteen __________________________________________

een __________________________________________

Page 12: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

12

Vervang de woorden in vetjes door een verwijswoord en schrijf de zin opnieuw.

Op school zitten Yana en Martha naast elkaar in de klas.

__________________________________________________________________________________

Bij oma thuis liggen steeds voldoende snoepjes in de kast.

__________________________________________________________________________________

Deze keer moet de voetbalploeg van Antwerpen winnen.

__________________________________________________________________________________

In het bos staat een huisje.

__________________________________________________________________________________

We hebben de overwinning aan hem te danken.

__________________________________________________________________________________

Vervang de verwijswoorden door de woorden naar waar ze verwijzen.

Lees daarvoor terug in de tekst.

's Morgens werd Sneeuwwitje wakker, en toen ze de zeven dwergen zag, schrok ze. Maar ze waren

heel vriendelijk en vroegen: "Hoe heet je?" "Ik heet Sneeuwwitje," antwoordde zij. "En hoe kwam je

hier, in ons huis?" vroegen de dwergen. Toen vertelde ze hun, wat haar stiefmoeder haar had

toegedacht, en hoe de jager haar het leven had gelaten, en hoe ze de hele dag gelopen had, en

eindelijk bij hun huisje was gekomen. De dwergen zeiden: "Wil jij onze huishouding doen, koken,

bedden opmaken, de was, naaien en breien, en wil je alles netjes in orde houden, dan kun je bij ons

blijven en het zal je nergens aan ontbreken. "Ja," zei Sneeuwwitje, "heel graag!" en ze bleef bij hen.

Ze hield hun huisje in orde, 's morgens gingen ze naar de bergen en zochten erts en goud, 's avonds

kwamen zij terug en dan moest hun eten klaar zijn. Gedurende de dag was het meisje alleen, en de

dwergen waarschuwden haar en zeiden: "Pas toch op voor je stiefmoeder, die zal gauw weten, dat je

hier bent; laat vooral niemand binnen.

…en toen ze de zeven dwergen zag …. __________________________________________________

Maar ze waren heel vriendelijk … __________________________________________________

… en ze bleef bij hen. __________________________________________________

…, die zal gauw weten, dat je … __________________________________________________

Page 13: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

13

Noteer of het over een G(grondwoord), een A(afleiding) of een S (samenstelling) gaat.

woord …………… buis …………… kijkbuis ……………

boek …………… rugzak …………… bladluis ……………

gruwelijk …………… wereldlijk…………… koffiefilter ……………

filter …………… beraad …………… geding ……………

Verzin bij het grondwoord telkens 1 samenstelling en 1 afleiding

GRONDWOORD AFLEIDING SAMENSTELLING

monster ........................................... ...........................................

kop ........................................... ...........................................

schrift ........................................... ...........................................

wereld ........................................... ...........................................

werk ........................................... ...........................................

Noteer de bijvoeglijke naamwoorden op de juiste plaats in de tabel en vul verder aan.

1) mooiste hondje

2) lelijkere schoenen

3) goede toets

3 (stellende trap) 2 (vergelijkende) 1 (overtreffende)

1 …………………………….

hondje

…………………………….

hondje

…………………………….

hondje

2 …………………………….

schoenen

…………………………….

schoenen

…………………………….

schoenen

3 …………………………….

toets

…………………………….

toets

…………………………….

toets

Page 14: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

14

Schrijf de zin opnieuw, maar nu één trap hoger.

De groenere wereld waar de kinderen van droomden werd echter geen werkelijkheid.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Mijn mama maakte een heerlijke soep.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zijn zus maakte mooie tekeningen.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zet de werkwoorden tussen haakjes in de juiste vorm in de zin. (tegenwoordige tijd)

1) De landbouwer (vervoeren) ………………………………………….. de varkens.

2) (braden) …………………………………… je de worsten in de pan?

3) De neus (bloeden) …………………………………….. hevig.

4) Iedere klas (kiezen) …………………………………….. een afgevaardigde voor de raad.

5) Zus (beloven) ………………………………………….. het geheim te bewaren.

6) Iedere avond (leren) ……………………… Silke een uurtje.

7) De media (richten) ……………………………………… zich vaak op de politiek.

8) De redder (trachten) ………………………………… de drenkeling uit het water te halen.

9) De supporters (verlaten) …………………………… het stadion.

10) De clown (blazen) …………………………………………. de ene ballon na de andere.

Schrijf de zin opnieuw, maar in de verleden tijd.

De juf plaatst de kinderen vooraan in de klas.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Hij groet de juf elke morgen op een bijzondere manier.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

De meisjes giechelen honderduit.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Page 15: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

15

Schrijf de zin opnieuw, maar in de tegenwoordige tijd.

Mijn nieuwe computer kostte heel wat geld.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ik had het nochtans goed bedoeld.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Het hele huis brandde uit.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Zoek de woorden op in het woordenboek en noteer de trefwoorden van de pagina waarop je het

woord gevonden hebt.

goedaardig …………………………………………. en ………………………………………………

luchtballon …………………………………………. en ………………………………………………

stift …………………………………………. en ………………………………………………

grafsteen …………………………………………. en ………………………………………………

rolstoel …………………………………………. en ………………………………………………

Benoem de aangeduide delen van de tekst.

Page 16: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

16

Zijn deze teksten F (fictie) of N (non-fictie) teksten? Plaats de juiste letter achter het voorbeeld

Een atlas ……………………………………….. Hans en Grietje …………………………………………….

Een reclamefolder …………………………… Een ijsrecept ……………………………………………

Blauwe plekken ………………………….. Repelsteeltje …………………………………………..

Zet een kruisje op de juiste plaats. Gaat het over een feit of een mening?

F M

Jos draagt vandaag een mooi hemd.

Het afhakken van handen is een straf voor diefstal in sommige landen.

Alle kinderen uit de vijfde klas oefenen voor hun eindtoetsen.

Het boek “Blauwe plekken” is een droevig boek.

Geld verdienen is altijd gemakkelijk.

Oorzaak & gevolg

Kristien, mama van Louis (13): “In het vierde leerjaar ging Louis terug naar het gewone onderwijs,

naar een andere school. Mét een laptop. Een voorleesprogramma las nu zijn lesjes voor en Louis

mocht een spellingcorrector gebruiken. Voor de leraren was dat nieuw, maar ze stonden er volledig

achter. Nu kon Louis zich concentreren op de inhoud van de tekst, zonder over letters te vallen.

Eindelijk voelde hij zich zoals de anderen: ‘Ik ben niet dom!’ Nu is Louis 13 en zit hij in het eerste

secundair Latijn. Nog steeds met een laptop. De zoektocht naar een school die dat wou toelaten, was

zwaar. Vier scholen hebben we bezocht. Bij één school mochten we zelfs niet op gesprek. Ook op zijn

huidige school is het niet evident. Maar de leraren staan open voor onze vragen en we zoeken samen

naar oplossingen.”

1) Wat is het gevolg van het voorleesprogramma voor Louis?

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2) Waarom denk je dat ze op één school niet op gesprek mochten komen?

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

Vul de aan.

OORZAAK GEVOLG

Mijn horloge is stuk. …………………………………………………………………………

………………………………………………………………………. Zijn broek vertoonde een grote scheur!

Sommige mensen moeten voor hun job veel met de wagen rijden.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 17: Een zelfstandig naamwoord · 2018-06-05 · - Een bijvoeglijk naamwoord → bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets meer over hoe een zelfstandig naamwoord is. - Vb: mooi, trage,

17

Onderlijn de inleiding met groen, het midden met blauw en het slot met potlood.

Op 28 juni 1914 was aartshertog Franz Ferdinand, de troonopvolger (niet: kroonprins zoals wel eens

wordt gedacht) van Oostenrijk-Hongarije op bezoek in Sarajevo. Hij maakte een rondrit door die stad

toen plotseling een Servische terrorist, een zekere Gavrilo Princip, uit het publiek opdook en hem

doodschoot. Princip was lid van de Zwarte Hand. Een organisatie die wilde dat Bosnië bij Servië ging

horen. Hij had van tevoren afgesproken om met een paar vrienden een moordaanslag te plegen. Een

vriend van Princip probeerde het maar hij raakte de verkeerde auto. Princip ging ontmoedigd een

broodje eten toen opeens de troonopvolger voorbij kwam rijden. Dat was zo omdat die bom van zijn

handlanger dus een andere auto had geraakt. De officieren die daarin zaten waren wel gewond en

Frans Ferdinand wilde ze gaan opzoeken maar z'n chauffeur verdwaalde. Princip liep toevallig op dat

moment de broodjeszaak uit en greep z'n kans. Puur toeval dus.

Al gauw stelde Oostenrijk-Hongarije allerlei eisen aan Servië, bijvoorbeeld dat er een rechtszaak

kwam tegen degenen die Princip een pistool hadden gegeven en dat de politie van Oostenrijk-

Hongarije daar dan bij moest zijn. Maar dat wilde Servië helemaal niet en het besloot zijn leger klaar

te maken. Toen Oostenrijk-Hongarije dat hoorde verklaarde het op 28 juli 1914, precies een maand

na de moordaanslag dus, Servië de oorlog. Dat was het officiële begin van de Eerste Wereldoorlog.

Een dag later vielen de eerste schoten, toen Oostenrijk-Hongarije de Servische hoofdstad Belgrado

bombardeerde.

Rusland steunde Servië en sprak dreigende taal in de richting van Oostenrijk-Hongarije, en leek

tussenbeide te zullen komen, waardoor Duitsland (een vriend van Oostenrijk-Hongarije) de oorlog

aan Rusland verklaarde. Frankrijk had echter een verbond met Rusland en ging zich ook met de zaak

bemoeien. Hierop verklaarde Duitsland ook aan Frankrijk de oorlog.

Beantwoord de vragen over de bovenstaande tekst.

1) Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2) Wat is de “Zwarte Hand”?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3) Wat en wanneer was het officiële begin van de Eerste Wereldoorlog?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4) Hij had van tevoren afgesproken om met een paar vrienden een moordaanslag te plegen:

Wie is hij ?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………