EEN UITGAVE VAN HET TECHNISCH BUREAU AFBOUW · Over Diederendirrix Architectenbureau Diederendirrix...

82e jaargang nr. 4 2018, september, verschijnt 1x in de twee maanden.

Informatie over: afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie.

STERRENKWALITEIT AFBOUW

DUURZAAM HUWELIJK

VLOEIBARE REVOLUTIE

UITDAGENDE VORMEN

EEN UITGAVE VAN HET TECHNISCH BUREAU AFBOUW

www.afbouwuniq.nl

MATERIALEN • MACHINES • OPLEIDINGEN • HUISMERK UNIQ

slimvoor jou!

Houd je kennis ook op peil!

25/09 Droge afbouw - gipsplaten - montage & gereedschappenWorkshop Locatie: Stukbouw College Schijndel

Inschrijven via www.stukbouw.nl/stukbouwcollege, max. 15 plaatsen.

27/09 Brander Stucco BetonWorkshop Locatie: Lobouw Bergen op Zoom

Inschrijven via [email protected], max. 12 plaatsen.

02/10 UniQ voegreparatie & airless spuitpleistersWorkshop Locatie: Stukbouw College Schijndel


23/10 Leem -mortel, -finish & verfWorkshop Locatie: Stukbouw College Schijndel


01/11 Innovatieve muurverven & applicatietechniekenWorkshop Locatie: Stukbouw College Schijndel


Evenementenkalender

Aanmelden kan via jouw AfbouwUniQ-vestiging

VAN MONDFRANS

STUKADOORS- EN AFBOUWMATERIALEN B.VSTUKADOORS- EN AFBOUWMATERIALEN B.VSTUKADOORS- EN AFBOUWMA .TERIALEN B.VTERIALEN B.V

MSP

MEBEST september 2018 3MEBEST

Woorddevaluatie. Daar heb ik het al eens eerder over gehad. Duurzaamheid ging het dan over. Want dat etiket wordt te pas en te onpas op van alles geplakt zonder dat altijd goed helder is wat er nou precies mee wordt be-doeld. Respect is er ook zo eentje. Als iemand zegt: “Ik heb respect voor ieders mening/cultuur/gewoonten”, dan weet je al dat er een ‘maar’ achteraan komt die de reikwijdte van dat ‘iedereen’ behoorlijk inperkt en het tegendeel van respect introduceert. Ik doe daar dus niet aan, respect hebben voor iedereen. Ik heb wel bewondering voor a� ouwers en bouwers en wat zij kunnen maken. En dat is deze zomer enorm gegroeid. Ik heb namelijk zelf een kippenhok in de schuur gebouwd en op de vliering twee voorzetwandjes geplaatst.

Van huis uit ben ik niet echt een klusser. Google en YouTube zijn hard op weg om goede vrienden van me te worden maar hele-maal helder hoe ik die klussen moest aanpakken en uitvoeren werd het echter ook met hun hulp nooit. En al helemaal niet hoe je moet omgaan met constructies die niet haaks en te lood staan, of hoe al die verrassingen ook mogen heten die je kunt tegenkomen. Het was dus lachen, gieren, brullen (lees: razen, tieren, vloeken). Meten is veel moeilijker dan je op het eerste gezicht zou denken. Recht zagen en recht boren vereisen een veel verfi jnder motoriek dan waar ik zelfs maar van durf te dromen. Ruimtelijk inzicht? Om te janken. En dan alle schaafwonden, schram-men, splinters, snijwonden en bloedblaren. Echt… Respect voor alle vakmensen in a� ouw en bouw. Of beter gezegd, jaloezie.

Wat die fysieke ongemakken betreft, het was ook best warm voor die klussen. Nou zit ik dit ook wel te schrijven met 30+ graden maar geloof mij, er is een verschil. Ik vraag me dan ook af hoe de a� ouwprofessionals dat de afgelopen tijd hebben gedaan. Gewoon doorgegaan in het gebrui-kelijke ritme of was er iets van een tropenrooster? Vroeg beginnen, heel lange pauze en tot laat door? Want dat heeft deze hete zomer me ook wel duidelijk gemaakt, die Spanjaarden, Italianen, Grieken en al die anderen die in warme oorden wonen en werken zijn zo gek nog niet met hun siësta’s. Misschien iets waar wij ook eens over moeten nadenken. Mensen die er voor geleerd hebben zeggen namelijk dat dit soort zomers wel eens in de 10 of 20 jaar kan gaan voorkomen. Respect dus ook voor het mediterrane werkethos. Of beter gezegd, begrip.

Overigens deed ik al die klussen niet alleen, maar samen met mijn vrien-din. Mensen die graag naar stellen kijken die samen de tent opzetten hebben wat gemist. Maar we zijn nog steeds samen. Veel respect voor haar dus. Of beter gezegd, dankbaarheid.

Tekst: Jan Willem Kommer

Foto: Henk van der Veen

Respect!

4 MEBEST september 2018

Buitengewoon Baarn

kiest voor vloeibare

zandcementvloeren

Eerdere pogingen om zandcementvloeren

te gieten zijn hebben niet tot een omwen-

teling in vloerenland geleid. Het was vaak

kiezen tussen kwaliteit of een prettige

prijs. Nieuwbouwproject Buitengewoon

Baarn zou wel eens de ommekeer kunnen

betekenen.

Pagina 38

Uniek tapijt van steen

voor de jezuïeten

Natuursteen in een combinatie van rood en donker-

grijs, van verschillende vormen en formaten in een

volkomen willekeurig patroon. Er is geen vloer zoals die

van verzorgingshuis Aqua Viva in Nijmegen.

Pagina 6

Informatie over Afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie. 82e jaargang nr. 4 2018, september

In dit nummerNieuwe koers voor waterwoningen

Drijvende woningen winnen aan populariteit. En de band tussen drijvende woningen en stuc

lijkt een behoorlijk stevige. De twaalf nieuwe drijvende woningen in het Woerdense Waterrijk

hebben allemaal een gevelisolatiesysteem dat is afgewerkt met krabpleister.

Pagina 16

MEBEST september 2018 5

24 AfbouwUpdate

en verder...

Stille schoonheid

in de duinen

Hollandsche meesters, de befaamde ster en

uitmuntende akoestiek zijn niet te missen ele-

menten van het vernieuwde onderkomen NATO

Communications and Intelligence Agency in de

Haagse duinen.

Pagina 26

46 Adverteerdersindex

46 Colofon


Het unieke willekeurige

patroon is bedacht door

architect Pieter de Ruijter

van Diederendirrix.


Van de nood een deugdDe kerkgang loopt al decennialang terug en dat

geldt in nog veel sterkere mate voor de intreding

in het klooster. Vrijwel zonder uitzondering zijn

kloostergemeenschappen in Nederland klein en

volledig vergrijsd. Ook de Congregatie van het

Allerheiligste Sacrament in Nijmegen ontkwam

niet aan die neerwaartse spiraal. Kerk en klooster

in de wijk Brakkenstein krompen echter niet mee

en werden een te zware belasting. De Sacra-

mentijnen zetten een rigoreuze en opmerkelijke

stap. De oude gebouwen werden gesloopt en er

werd iets nieuws en passends teruggeplaatst.

Een kostbaar project dat werd bekostigd met de

verkoop van de grond van de kloostertuin aan

Ballast Nedam; die mocht daar appartementen

ontwikkelen. Door de crisis kwam dat niet op

Religie en Belgisch hardsteen, al eeuwenlang tonen ze in kerken en kloos-

ters in de lage landen hun innige band. In Aqua Viva is die bestendigd. Het

nieuwe Nijmeegse verzorgingstehuis van de jezuïeten kreeg een prachtige

natuursteenvloer met subtiele verwijzing naar de Sociëteit van Jezus.

UNIEK TAPIJT VAN STEEN VOOR DE JEZUÏETEN

Tekst en fotografie: Klokhuys tekst en foto

gang tot de jezuïeten aanklopten. Hun Colle-

gium Berchmanianum, een voormalig college en

klooster dat sinds de jaren zestig dienst deed als

verpleeg- en verzorgingstehuis, was ook te groot

geworden én danig aan renovatie toe. Het werd

verkocht aan de Radbouwuniversiteit en naast de

nieuwe Sacramentskerk bouwde Ballast Nedam

het hofgebouw waar de jezuïeten hun nieuwe

verzorgingstehuis Aqua Viva in vestigden.

Zorg van A tot ZNet als de gebouwen van de Congregatie van het

Allerheiligste Sacrament is het Hofgebouw ont-

worpen door het Eindhovense architectenkan-

toor Diederendirrix. “Qua massa en vorm hebben

we erg gelet op de omgeving. Brakkenstein is een

kleinschalige wijk met veel eensgezinswoningen


en weinig hoogbouw. Dan is zo’n appartemen-

tengebouw toch wel een ontwikkeling”, zegt

architect Pieter de Ruijter.

In het Hofgebouw zijn drie onderdoorgangen

opgenomen die toegang geven tot de klooster-

tuin. Een deel van het pand heeft een maatschap-

pelijke functie gekregen, daar zitten bijvoorbeeld

een huisartsenpraktijk en een apotheek. Het

overgrote deel wordt echter gebruikt door Aqua

Viva. De verdiepingen bevatten wooneenheden

en appartementen voor zelfstandig wonenden

tot mensen die intensieve zorg nodig hebben. Op

de begane grond zijn de hoofdentree, een aula

en een kleine kapel te vinden. Vrijwel het gehele

vloeroppervlak van die parterre, zo’n 600 m2, is

voorzien van een unieke natuursteenvloer.

Doordacht willekeurigHet Berchmanianum, het vorige onderkomen

van de jezuïeten, was vernoemd naar rooms-

katholieke heilige Johannes Berchmans. De orde

wilde het nieuwe verzorgingshuis ook weer laten

verwijzen naar deze Vlaamse jezuïet uit de 16e

eeuw. Niet met de naam van het gebouw dit keer

maar met de vloer. Die moest van een Belgische

natuursteen worden gemaakt, Rouge Royal. “Dat

is een vrij prijzig materiaal”, zegt de architect.

“We hebben toen Belgisch hardsteen voorgesteld

als alternatief.” Het materiaal heeft weliswaar

een andere kleur maar de opdrachtgever vond

het een acceptabele en betaalbare vervanger. Als

compromis wilde hij echter wel de rode steen op

de een of andere manier in de vloer terugzien.

Voor zo’n project wil je natuurlijk geen ‘nee’ verkopen


In welk patroon dat dan moest gebeuren, mocht

de architect bepalen. Dat heeft een verbluffend

resultaat opgeleverd. “We hebben ons eerst

gericht op de vorm van de grijze hardsteen. Jezu-

ieten spreken niet van een klooster maar van een

huis”, licht Pieter de Ruijter toe. “Daar hebben

we het model van de steen op gebaseerd; een

vijfhoek, de archetypische vorm van een huis. Je

kunt er verschillende patronen mee maken en in

zien. Vervolgens hebben we gekeken hoe we dat

konden verbijzonderen met Rouge Royal. Dat zijn

verschillende formaten driehoekjes geworden die

als het ware over het grijs zijn uitgestrooid. Niet

in een patroon of een figuratie maar willekeu-

rig.” Het effect is wolkerig, een soort golvende

beweging waar sommige plekken wat intensiever

rood opkleuren en andere plekken donker grijs

zijn. Niet de hele begane grond is zo gedaan;

het stenen tapijt is op drie plekken gelegd: in de

aula, in de ontmoetingsruimte en in de kapel. In

die laatste ruimte vormt het tapijt ook een soort

zone, waar de banken staan.

Internationale samenwerkingHet kleurverschil tussen de Belgisch hardsteen

en de Rouge Royal is niet het enige dat voor

onderscheid zorgt, ook het verschil in vorm en

formaat dragen daar aan bij. En ze zorgden voor

hoofdbrekens. In eerste instantie bij Carrieres du

Hainaut waar de ‘Blauwe Steen van Henegou-

wen’ vandaan komt, legt Johan van Dongen van

de Waalse groeve uit. “Corbeel & Greven, dat de

De bijzondere

natuursteenvloer ligt

op vrijwel de gehele

600 m2 grote begane

grond.


Over DiederendirrixArchitectenbureau Diederendirrix in Eindhoven

bestaat sinds 2005 en komt voort uit Diederen

Dirrix van Wylick. Eigenaren en naamgevers van

het bureau zijn Paul Diederen en Bert Dirrix.

Van origine bestaat het portfolio voornamelijk uit

nieuwbouw van woningen en kleinere kantoor-

gebouwen. Sinds de eeuwwisseling is transfor-

matie van bestaande gebouwen een belangrijke

component van de werkzaamheden geworden.

Daarnaast doet Diederendirrix stedenbouwkun-

dige plannen en visies en beeldkwaliteitsplannen.

Het bureau werkt veel in Eindhoven maar is ook

daarbuiten actief. Sinds kort is een filiaal in Rot-

terdam geopend om daar de studieopdrachten te

doen en opdrachtgevers in die hoek van het land

beter te kunnen faciliteren. Bij het middelgrote

bureau werken zo’n 30 à 35 mensen.

De donkere steen heeft de

archetypische vorm van een

huis. Omdat Jezuïeten van een

huis spreken en niet van een

klooster.

Chapeau voor de mensen die het hebben gelegd!


vloer ging leggen, had niet voldoende capaciteit

over om de tegels te zagen. Maar wij konden die

vijfhoekige vorm ook niet voor ze maken. Voor

zo’n project wil je natuurlijk geen ‘nee’ verkopen,

dus uiteindelijk hebben we een klant in Honga-

rije benaderd waarvan we dachten dat die dit

wel zou kunnen.” Inderdaad kon EST Hungary de

‘huisjes’ maken. De rode tegels kwamen echter

van een andere groeve en twee verschillende

bronnen is bij het leggen van natuursteen tegel-

vloeren reden voor lichte paniek.

“Verschillende groeven betekent doorgaans

verschillende zagerijen en dat betekent onher-

roepelijk verschillende afstellingen en dus ver-

schillende afmetingen”, verduidelijkt Johan van

Dongen. “En dan wordt het vrijwel onmogelijk

om zo’n patroon te leggen als hier was bedacht.”

Corbeel & Greven besloot de rode tegels in 30

x 30 cm naar de werkplaats in Winterswijk te

laten komen en ze daar zelf in de juiste vorm en

afmeting te zagen. Met EST Hungary werd kort-

gesloten hoe de zaagmachines in Oost-Europa

stonden afgesteld en er werden wat dozen met

voorbeeldexemplaren naar het natuursteenbe-

drijf in de Achterhoek gestuurd.

Ruimte voor tolerantie

Alle voorzorgsmaatregelen betekenden nog niet

dat de vloer probleemloos kon worden getegeld.

“Een natuursteen tegelvloer leggen is een heel

ander verhaal dan werken met keramische te-

gels”, zegt Tom de Leeuw van Corbeel & Greven.

Met de openingsfees-

telijkheden heeft de

vloer in de aula al wat

krassen opgelopen.

Dat is even slikken

bij een vloer die net

nieuw is maar zonder

littekens ontstaat

nooit het karakter dat

vloeren van Belgisch

hardsteen zo bijzon-

der maakt.

Dit is de minimale voeg die we kunnen maken, anders gaat het niet


“Die zijn behoorlijk maatvast maar bij natuur-

steen heb je tussen de tegels altijd verschil in

afmeting. De tolerantie is zo’n 1 à 2 millimeter. Je

kunt dat redelijk goed opvangen met de voegen

maar niet als het voegje maar 1,5 a 2 millimeter

mag zijn, zoals hier in eerste instantie het geval

was. Je hebt minstens 5 millimeter nodig.” Om de

architect en opdrachtgever te overtuigen, werd

een fors monsterpaneel gemaakt waarin de twee

verschillende stenen waren verwerkt; de bredere

voeg was netjes grijs ingewassen. “Dit is de mini-

male voeg die we kunnen maken, anders gaat het

niet; hebben we gezegd”, aldus de werkvoorbe-

reider van Corbeel & Greven. Architect Pieter de

Ruijter was tevreden met het beeld. “De voegen

ondersteunen het patroon en benadrukken de

fijnschaligheid van het tapijt.”

Extra paar handen en ogenDe tegels zijn gelegd op een zandcementdekvloer

met de butter en floating techniek, dus onder-

grond en tegels vol en zat verlijmd. Met lijmkam-

men van 10 mm, om dikteverschillen in de tegels

en onvlakheden in de vloer te kunnen opvangen.

Waar normaal gesproken voor zo’n oppervlak een

ploeg van twee man volstaat, werd nu met z’n

drieën gewerkt. “Die extra man legde de juiste

tegels klaar in rijen, omdat het anders veel te

veel tijd zou kosten om dat uit te zoeken. En met

de tekening met het patroon in de hand contro-

leerde hij of elke tegel wel op de juiste plek was

gelegd.” Eerst werd het vierkante ‘tapijt’ uitgezet

en gelegd, daarna de hardsteen rand eromheen.

Vervolgens is de vloer gevoegd en schoonge-

maakt.

Water bij de wijnDoorgaans is het leggen van de natuursteen-

vloer een van de laatste handelingen. Nu moest

echter nog het plafond worden gemonteerd: de

Monoacoustic van Rockfon. Architect Pieter de

Ruijter licht de keuze voor het naadloze akoesti-

sche plafond toe. “Het merendeel van de wanden

is van vloer tot plafond afgewerkt met bamboe

strips, doorsneden met een koperen bies om

het idee van lambrisering te geven. Het is geen

drukke wandafwerking, maar samen met de

vloer trekt het toch de aandacht. Dan wil je niet

ook nog een plafond dat de aandacht trekt. Maar

we wilden wel een goede akoestiek.” Consequen-

tie van de keuze voor een gesloten plafond was

wel dat het het sluitstuk van de afbouw werd.

Om de Belgisch hardsteen

tegels in de bewerkelijke vorm

te zagen, heeft steengroeve

Carrieres du Hainaut een be-

drijf in Hongarije ingeschakeld.

De rode tegels zaagde Corbeel

& Greven zelf in het juiste

formaat.

Littekens zijn nodig, wil de vloer karakter krijgen


Niet alleen de kleur van de rode

steen is onderscheidend maar

ook het formaat. Dat geeft een

verfi jning aan het bijzondere

stenen tapijt.


Aqua Viva

Opdrachtgever: De Nederlandse Provincie der

Paters Jezuïeten, Nijmegen

Aannemer: Ballast Nedam, Nieuwegein

Architect: Diederendirrix, Eindhoven

Natuursteen: Corbeel & Greven, Winterswijk -

Carrieres du Hainaut, Soignies (B)

Een riskante volgorde, vond Tom de Leeuw. “Liefst

zijn wij de laatste zodat er niemand meer over

de vloer hoeft. Nu hebben we na het voegen en

schoonmaken de vloer opgeleverd. Omdat er

rolsteigers op moesten, is de vloer afgedekt met

houten platen. Probleem van dat afdekken is dat

het vocht niet uit de tegel kan. Als je hem te lang

afgedekt laat, gaat het op een gegeven moment

uitbloeden en krijg je lelijke plekken.” De platen

zijn dan ook zo snel mogelijk nadat het plafond

erin zat weer weggehaald.

Tevredenheid troef

De architect is zeer tevreden met de tegelvloer.

“Het is wel een beetje eng, zo’n ontwerp met

zoveel voegen en verschillende vormen. Het

moet allemaal wel precies uitkomen anders ziet

Over Corbeel en GrevenNatuursteenbedrijf Corbeel & Greven is

ontstaan in 2011 toen natuursteenbedrijf

Corbeel failliet ging en door collega Gre-

ven werd overgenomen. Beide bedrijven

waren toen 70 jaar oud en allebei dochter

van tegelbedrijf Wessels. Van origine

waren de twee bedrijven vooral gericht

op grafwerk maar door de overname door

Wessels in 2006, kwam daar veel meer

bouwgerelateerd werk bij. Tegenwoordig

biedt Corbeel & Greven een compleet

pakket met grafwerk, aanrechtbladen,

dorpels, vensterbanken en vloeren.

Het bedrijf werkt met zowel natuursteen

als composieten en heeft twee show-

rooms: in Winterswijk en Haaksbergen.

De vestiging in WInterswijk beschikt ook

nog over een uitgebreide en moderne

werkplaats.

Aqua Viva. Water welt op uit een bron, stroomt van

het natuurstenen bassin in een goot en over de

moderne kloosterhof richting park. Zo zorgt het voor

verweving en verbinding.

het er niet uit. En dat is gelukt. Chapeau voor

de mensen die het hebben gelegd!” Ook het

natuursteenbedrijf zelf heeft een goed gevoel

overgehouden aan het project. “Het was een in-

gewikkelde opdracht maar door een goede voor-

bereiding kunnen we terugkijken op een prima

eindresultaat. We vinden het heel bijzonder dat

we dit hebben mogen doen want zo’n project

maken we nooit meer mee. Tenzij ze er nog een

klooster naast zetten.”

In Aqua Viva vinden ze de vloer mooi, maar

sommigen hadden een ander idee bij hardsteen,

bijvoorbeeld dat het niet zou krassen. En zeker in

de aula heeft de vloer toch al wat beschadigingen

opgelopen. Maar littekens zijn nodig, wil de vloer

net zo’n karakter krijgen als de oudere broers in

kerken en kloosters.

WIE WEET HET GIPSMES OP HET SCHERPST VAN DE SNEDE TE GEBRUIKEN? WIE LEVERT VAKWERK IN CREATIEVE STUC-OPLOSSINGEN?

WIE STUKT DE STRAKSTE HOEK? WIE HANTEERT DE PLEISTERSPAAN ALS EEN GROOTMEESTER? HET WORDT WEER EEN STRIJD VAN

GIPS, ZWEET & SPANEN TUSSEN AANSTORMEND STUC-TALENT EN OUWE ROTTEN IN HET VAK. EEN AFVALRACE, AFGEWERKT IN ZES

AFLEVERINGEN. STUCMASTERS 2018 MAG JE ALS VAKMAN NIET MISSEN. KIJKEN!

STUCMASTERS.NL OF VOLG ONS VIA @STUC_MASTERS

THE GAME IS ONSTUCMASTERS

@STUC_MASTERS


Woonboten zat in Nederland, maar huizen op het water

kom je nog niet veel tegen. In Woerden zijn er recent twaalf

gebouwd. De geïsoleerde gevels zijn voorzien van een krab-

pleister. Ook al niet bepaald dagelijkse kost.

NIEUWE KOERS

VOOR WATER

Balance d’Eau heeft een afwerking met steenstrips

aangeboden maar dat wilden kopers niet. De illusie

van baksteen gaat blijkbaar niet goed samen met een

drijvende woning.


WONINGEN


Hetzelfde maar dan anders

Veluwemeer, Meer van Annecy, Balatonmeer;

met zulke straatnamen is het wel duidelijk wat

het thema van de grootste nieuwbouwwijk in

Woerden is. Het past ook bij de locatie, aan de

boorden van de Cattenbroekerplas. Het beste

uitzicht op dat wijdse wateroppervlak bieden de

twaalf waterwoningen die óp de recreatieplas

zijn gebouwd.

In Mebest schreven we al eerder over drijvende

woningen; ruim drie jaar geleden inmiddels, een

project in Delft destijds. Qua uiterlijk vertonen

die woningen aardig wat overeenkomsten met

de drijvende huizen in Woerden. Strak, enigszins

kubistisch zelfs, en wit. Niet verwonderlijk, want

beide projecten zijn van ontwikkelaar Balance

d’Eau. Maar uiterlijk zegt niet alles, vrijwel alles

áchter de gepleisterde gevels is anders. En de

gepleisterde gevels zelf ook, eigenlijk. De wonin-

gen in Delft maakten gebruik van het Veerhuis-

systeem. Die constructie, die vrijwel helemaal uit

EPS bestaat, is zeer geschikt voor waterwonin-

gen; ze moeten immers niet al te zwaar zijn. De

waterwoningen in Woerden zijn echter gebouwd

met houtskelet. “Als aannemer van dit soort zeer

specialistische bouw moet je flexibel zijn om het

proces goed in eigen hand te hebben, en dan

heb je meer keuzemogelijkheden nodig”, zegt

Olaf Janssen, de drijvende kracht achter Balance

d’Eau. Het houten skelet is overigens wel wat

steviger uitgevoerd dan de gebruikelijke variant.

Op het water krijgen woningen immers wat meer

beweging voor hun kiezen dan op het land, maar

ze moeten wel torsievrij blijven.

Met een waterwo-

ning is de kans vrij

klein dat er ooit een

nieuwbouwproject

pal voor je neus wordt

gebouwd.

Over het stukadoorsbedrijfVijfentwintig jaar zit Ed ter Steege al in het vak. Na een flink aantal jaren bij goede en erkende stukadoorsbedrijven in de

Haagse regio gewerkt te hebben, begon hij in 2005 zijn eigen bedrijf: Stucadoorsbedrijf Ed ter Steege. Het bedrijf uit Nootdorp

is uitgegroeid tot een all-round stukadoorsbedrijf dat uitdagende projecten in het traditionele werk niet schuwt. De klanten-

kring bestaat uit zowel aannemers als particulieren. De meewerkend eigenaar heeft drie stukadoors in vaste dienst en kan

waar nodig beschikken over een flexibele schil zodat ook grote werken kunnen worden aangepakt.


Stukken efficiënterDe grootste verandering is niet eens zozeer

waarmee, maar hoe de woningen zijn gebouwd.

Bij de eerstelingen in Delft gebeurde dat op de

oever, naast de plek waar ze in het water moes-

ten komen te liggen. Als de bouw klaar was, was

het een kwestie van de steigers weghalen en de

woning met een kraan in het water tillen. “Nu

bouwen we ze op het water”, zegt Olaf Janssen.

“We hebben een soort dok gemaakt, een hydrau-

lisch platform dat we steeds verder laten zakken

naarmate de bouw vordert. Daaromheen staat

een steiger die compleet afgedekt is met doek.

Zo creëren we de ideale omstandigheden voor de

bouw; droog, geen directe zon en weinig last van

wind en kou.” Als de bouw en afbouw klaar zijn,

wordt de voorste steigerwand weggehaald. De

woning wordt naar buiten gevaren en op zijn de-

finitieve ligplaats afgemeerd en vastgelegd. Zeker

nu de waterwoning in productie wordt gebouwd

– Waterrijk heeft er twaalf – scheelt het veel tijd

en geld dat de steiger en overkapping bij elke

woning worden hergebruikt in plaats van telkens

weer moeten worden afgebroken en opgebouwd.

Supergoed geïsoleerdDe algemeen directeur van Balance d’Eau ziet

dat de permanente overkapping ook de kwaliteit

van het product ten goede komt. “Hebben we

nu een stortbui dan heb je niet meteen schade

aan je verse pleisterwerk zoals destijds in Delft

wel gebeurde.” Want hoewel er veel is veranderd

aan de manier van bouwen, worden de waterwo-

ningen nog wel gepleisterd. Nu de gevels van de

Het complete pakket,

van binnenwand tot

en met afgewerkt

gevelisolatiesysteem,

levert een Rc van

ruim 7.

Als het stormt heb je hier wel serieuze golfslag


Krabpleister is niet

de meest populaire

gevelafwerking in

Nederland maar de

kopers van de Woer-

dense waterwoningen

kozen er unaniem

voor. Het scheelt ze

flink in onderhoud.

Als het in de planning

van de stukadoors

paste, plakten zij de

EPS-platen. Anders

deed de timmerman

het. Goed overleg en

prettig samenwerking;

je ziet het terug in het

eindresultaat.


woningen niet meer uit zo’n enorm dik pakket

EPS bestaan, moest er een andere manier van

isoleren worden gevonden. De insteek is immers

nog steeds om een toekomstbestendig huis te

bouwen, energiezuinig dus. En dan is een goed

geïsoleerde gevel onontbeerlijk. “Het binnenblad

bestaat uit 18 mm underlayment en gipsplaten”,

schetst Olaf Janssen hoe dat is aangepakt. “Het

houten skelet zelfs is opgevuld met minerale wol

en aan de buitenzijde dichtgezet met Cempanel.

Daar zit een gevelisolatiesysteem op, Strikotherm

Comfort 040.” Met een Rc van ruim 7 levert het

complete pakket ruimschoots meer isolatie-

waarde dan de 4,5 die vereist is voor nieuwbouw-

woningen. Het isolatiesysteem is afgewerkt met

krabpleister.

“Aan stukadoorsgroothandel SIG hebben we

gevraagd wie in de regio ons het beste zou kun-

nen helpen met dat buitengevelisolatiesysteem.

Ze verwezen ons naar stucadoorsbedrijf Ed ter

Steege.” De stukadoor uit Nootdorp moest wel

zowat naar het werk worden gesleept. “We doen

veel gevelisolatiewerk en ik weet uit ervaring hoe

kritisch dat is, en nu moest het ook nog op het

water!”, legt de stukadoor uit. “Ik wil geen zesjes

of zeventjes maken, ik ga voor negens, en ik had

er een hard hoofd in of dat hier wel zou kunnen.

Maar toen ik het project zag en doorhad hoeveel

belang Olaf aan goede kwaliteit hecht, was ik

om.”

Goedkoop is duurkoopOok de manier van samenwerken sprak de kies-

keurige stukadoor erg aan; hij kon zijn specia-

listische kennis goed kwijt in het project. “Voor

een bedrijf als Balance d’Eau is het essentieel dat

je met partners werkt en niet met onderaanne-

mers”, maakt Olaf Janssen duidelijk hoe hij er in

zit. “Als je met de stukadoor kunt sparren op zijn

expertisegebied, dan kun je zo’n woning steeds

beter maken.” Detaillering waar Ed ter Steege en

systeemleverancier Strikotherm op aandrongen,

werd dan ook door Balance ‘d Eau één op één

overgenomen. “Natuurlijk kost dat geld maar het

kost nog meer geld als het op langere termijn

niet goed gaat”, zegt de ontwikkelaar. Die over-

tuiging is ook te zien aan de afwerking van de ge-

vels van de waterwoningen. Als standaard kregen

de kopers spachtelpleister aangeboden. Maar

ze konden ook voor krabpleister kiezen. “Dat is

weliswaar duurder, maar een minerale afwerking

veroudert minder snel. Er is dus minder onder-

houd nodig en dat scheelt. Zeker bij een drijvende

woning want dan heeft schilderen toch wat meer

De waterwoningen

zijn in een soort

overdekt droogdok

gebouwd. Is er een

woning klaar dan

wordt hij de wijde

wereld ingevaren

en op zijn plek in de

Cattenbroekerplas

afgemeerd waarna

met de bouw van

een volgende woning

wordt gestart.

Je moet wel opletten dat je geen gereedschap laat vallen


voeten in de aarde.” De optie bleek een schot in

de roos; alle kopers kozen voor krabpleister. Voor

de stukadoor maakte het de klus wel een stuk

zwaarder. “Je praat toch over zo’n 180 m2 per

woning die je moet krabben, en dat is best pittig!

Ongebruikelijke afwerkingPer woning waren de stukadoors zo’n twee tot

tweeënhalve week bezig. Ze begonnen met sok-

kelprofielen en stucstops aanbrengen. Op een

enkele woning na heeft de timmerman de EPS-

platen geplakt. Daarna was het weer de beurt

aan de stukadoors, om hoeken te stellen en de

morteweefsellaag aan te brengen, vervolgens de

pleister te spuiten en uit te krabben. Dat laatste

is een specifiek stukje werk dat in Nederland niet

al te vaak wordt gedaan. “Je moet je mortelweef-

sellaag voldoende dikte te geven om stevigheid

te creëren voor de krabpleister”, legt Ed ter Steege

de werkwijze uit. “Voor de hechting hebben we

hem getand weggezet. Dan spuit je de krabpleis-

ter, in twee lagen. De eerste laag zet je ook weer

met een getande rij weg, de tweede laag maak

je vlak. Daar ga je nog wel een keertje met een

getand mes overheen om ribbels te maken. Die

De Cattenbroekerplas is iets

anders dan een slootje. Als het

hier stormt zijn er golven. Maar

de waterwoningen hebben zich

bestand getoond tegen dat

natuurgeweld.

EnergiezuinigUitgangspunt bij de ontwikkeling van de Balance

d’Eau waterwoning was toekomstgericht bouwen.

Vandaar de uitstekende isolatie, de Rc van ruim 7.

De woningen zijn standaard voorzien van negen

zonnepanelen op het platte dak. Met wat kleine

aanpassingen – meer zonnepanelen of panelen

met meer capaciteit, een warmtepomp en wel-

licht nog iets betere isolatie – kunnen de wonin-

gen makkelijk een EPC van 0 halen. Wellicht zelfs

nog minder, zodat ze energieleverend worden. Nul

op de meter is volgens de ontwikkelaar dus geen

probleem en een gasloze uitvoering ook al niet. En

doordat de woningen op locatie worden gebouwd,

zijn ze maatvrij. Dat is een wereld van verschil

met woonarken die op een werf worden gebouwd

en qua afmetingen worden beperkt door het

vervoer over land en water dat vervolgens nodig

is. Die maatvrijheid en dat bouwen op locatie zijn

volgens Olaf Janssen belangrijke redenen geweest

dat de vraag naar zijn waterwoningen toeneemt.

Binnenkort starten er projecten in Zeewolde

en Nijmegen. Nijmegen is te ver weg voor het

stukadoorsbedrijf uit Nootdorp maar in Zeewolde

is Ed ter Steege wel van de partij. “Eigenlijk is dat

ook net iets te ver weg, ik leg de grens op één uur

rijden. Maar Woerden is me goed bevallen. Mooi

werk, fijne sfeer op de bouw!”


Waterwoningen Woerden

Opdrachtgever en aannemer: Balance d’Eau, Delft

Architect: Zeinstra en Verbeek, Den Haag

Gevelstucwerk: Stucadoorsbedrijf Ed ter Steege,

Nootdorp

zijn nodig om met je spijkerbedje goede grip te

krijgen want is het oppervlak glad, dan kom je

er niet in.” In totaal is de afwerklaag zo’n 14 a 15

millimeter dik. Dat is een verschil met spachtelen,

waarbij meestal korreldikte wordt aangebracht.

“Je onderlaag moet dan supervlak staan” zegt de

stukadoor over die veel vaker gekozen afwerking.

”Met krabpleister is dat minder kritisch, dan haal

je je vlakheid voornamelijk uit de eindlaag.”

Geslaagde praktijktestGrote verschillen met een buitengevelisolatiesys-

teem op een landwoning aanbrengen heeft de

stukadoor niet gezien. “Het systeem zelf wordt

er niet anders door. Hooguit dat je het maaiveld

niet in hoeft en dat je aansluit op een polyester

bak. Maar dat doe je met een sokkelprofiel dus

dat is eigenlijk ook niet echt anders.” En het hy-

draulische platform zorgde ervoor dat de wonin-

gen tijdens de bouw waterpas en stabiel lagen,

zodat werken op het water ook weinig verschil

maakte. “Je moet alleen wel opletten dat je geen

gereedschap laat vallen”, merkt de stukadoor op.

Voor de levensduur van het gevelisolatiesysteem

en het pleisterwerk maakt de ligging op het wa-

ter geen verschil. In totaal telt Waterrijk twaalf

waterwoningen. De laatste wordt in oktober

opgeleverd, de eerste ligt er al weer bijna twee

jaar. Voldoende tijd dus om een goed beeld te

krijgen van het succes van de aanpassingen ten

opzichte van de eerste woningen die in Delft zijn

gebouwd. Ook al omdat de omstandigheden

beduidend anders zijn. “In Delft liggen ze in een

binnenwatertje, hier in een behoorlijke plas”, ver-

duidelijkt Olaf Janssen. “We hebben wel een paar

aardige stormen gehad en dan heb je hier wel

serieuze golfslag. Maar alles ziet er nog prima

uit; geen scheuren, geen lekkages. We zijn er dan

ook van overtuigd dat we op de goede weg zijn!”

Bij een drijvende woning heeft schilderen toch wat meer voeten in de aarde


PRINSSEN introduceert Stucco d’Or -

Stucco Originale

Stucco d’Or – Stucco Originale is een gebruiksklare, hoogwaardige, zeer

matte en uitstekend dekkende stucco pleister met een prachtige en authen-

tieke uitstraling. Voor een decoratieve, luxe wandafwerking van muren binnen.

Door de afwerking met RVS Stucco spaan in kleine of grote bewegingen kan het

gewenste stucco eff ect gemaakt worden. Stucco Originale is snel en gemakke-

lijk te verwerken en er zijn veel verschillende eff ecten mogelijk, waardoor je als

stukadoor een uniek resultaat kan leveren.

• Zeer matte en decoratieve wandafwerking

• In diverse stijlvolle trendkleuren verkrijgbaar

• Snel en gemakkelijk te verwerken

• Verkrijgbaar in drie korrelgroftes: 0.1 mm / 0.3 mm / 0.5 mm

Bekijk de uitgebreide kleurcollecties en technische documentatie

op www.stuccodor.com

Tri-al B.V., fabrikant van a� ouwmaterialen zoals de Calfi x Rood en Calmix Cem-

fi llite, introduceerde begin dit jaar Calmix DesignStone. Een creatieve manier

van wand, vloer en object afwerking die tevens eenvoudig en snel te verwer-

ken is. Inmiddels hebben vele vloerenleggers, stukadoors en schilders met de

producten gewerkt met prachtig resultaat. Het gemak en de veelzijdigheid

maken Calmix DesignStone zo populair. Tijdens en na masterclasses heeft De-

signStone-expert Gert Vermeij zijn ervaringen gedeeld met de verwerkers. Het

resultaat mag er zeker zijn. Tot nu hebben we prachtige badkamers, vloeren, en

wanden voorbij zien komen in de meest uiteenlopende kleuren en afwerkingen.

Deel ook uw mooiste creaties op de social media-kanalen van DesignStone om

zo ook anderen te inspireren.

Tri-al B.V. staat op de S.G.A. Vakdagen in Gorinchem en Hardenberg. Daar zal ook

Gert Vermeij aanwezig zijn om al uw vragen te beantwoorden en kunt u het

zelfs een keer uitproberen.

Meer info op www.designstone.nl, www.facebook.com/designstoneNL of

www.instagram.com/designstOne

Bostik presenteert

compleet nieuw

Stucco pakket

Bostik, een wereldwijd actieve

en toonaangevende fabrikant

van lijmen, kitten, mortels en

afdichtingsmiddelen, heeft

een geheel nieuw assortiment

onder de naam “Stucco” ont-

wikkeld. Hiermee biedt Bostik

nu ook een totaaloplossing

voor de stukadoors, tegelzet-

ters, bouwen klusbedrijven in

de bouwen a� ouwsector, zo-

wel renovatie als nieuwbouw.

Het nieuwe Bostik Stucco as-

sortiment bestaat uit een aan-

tal kwalitatief hoogwaardige

voorbehandelingsmiddelen,

vul- en reparatieproducten en

uitvlak- en egalisatiemortels.

Met een constante kwaliteit,

goede beschikbaarheid, tech-

nische advisering en goede

ondersteuning zijn professio-

nals verzekerd van een perfect

eindresultaat.

Meer informatie:

Bostik BV

T. +31(0)73 6244 374

E. [email protected]

I. www.bostik.nl

Afbouw

UpdateSteeds meer

gebruikers

enthousiast

over de

Calmix®

DesignStone

[email protected]

Maak kennis met het

Stucco Pakket

NIEUW!

VOORBEHANDELEN - VULLEN - UITVLAKKEN EN EGALISEREN - GEREEDSCHAPPEN


STILLE SCHOONHEID IN DE DUINEN

Een glazen dak en marmercomposiettegels

op de vloer, dan is een goede geluidsab-

sorptie onontbeerlijk. MVSA Architects

heeft daar een enorme hoeveelheid fraaie

akoestische afwerkingen van spanten,

borstweringen en plinten voor ingezet.


Twee keer zo groot wordt het onderkomen van het NATO Communications

and Information Agency op de Waalsdorpervlakte in Den Haag. De aange-

bouwde nieuwbouw is zo goed als klaar, de oudbouw staat te trappelen om

net zo fris, fraai en fluisterstil te worden.

Tekst en fotografie: Klokhuys tekst en foto


Ongebruikelijke constructieZo’n zestig jaar geleden streek NAVO neer op

de Oude Waalsdorperweg in Den Haag. SHAPE

(Supreme Headquarters Allied Powers Europe)

heette het onderdeel van de Noord-Atlantische

Verdragsorganisatie dat destijds eerst bij onder-

zoeksinstituut TNO inwoonde en later een eigen

gebouw kreeg. Anno 2018 wordt het pand, dat

nog altijd eigendom is van Defensie, gebruikt

door NATO Communications and Information

Agency. Het is één van de vele locaties in diverse

landen waarover het agentschap is verdeeld.

Toen er plannen kwamen om het aantal Europese

vestigingen terug te brengen tot één of twee,

wilde Nederland de voorname gast graag be-

houden. Dan moest er wel iets gebeuren aan het

bestaande gebouw. Moderniseren bijvoorbeeld,

want in zestig jaar tijd was er weinig wezenlijks

aan veranderd. En uitbreiden, omdat het pand

zo’n 300 medewerkers meer zou moeten gaan

huisvesten.

Bij veel bouwprojecten voor de overheid wor-

den DBFMO-contracten gehanteerd. Hier paste

dat niet omdat dergelijke contracten vaak een

langdurige voorbereiding vergen en er nu haast

geboden was. Het Rijksvastgoedbedrijf voerde

zelf een haalbaarheidsstudie uit. De bouw van

buurman ICC (Internationaal strafhof) had ge-

leerd dat het raadzaam zou zijn om de tamelijk

mondige omgeving nadrukkelijk mee te nemen

in de planvorming. “Daar heb je beeldvorming

voor nodig en ver uitgewerkte plattegronden”,

zegt Harold Threels, architect bij het Rijksvast-

goedbedrijf. “Dan ben je alles bij elkaar al zo ver

Schaduwen door prints op het

glazen dak zorgen voor een

steeds veranderd sterren-

schouwspel op de spanten en

borstweringen in de atria.

Beleving is niet alleen materiaal, vorm en kleur maar ook geluid


in je ontwerp dat het zonde is om door de markt

weer een nieuw plan te laten maken.” Vandaar

dat Rijksvastgoedbedrijf het plan zelf uitwerkte

tot een uitgebreid Voorlopig Ontwerp en dat VO+

als Engineering en Construct op de markt zette

om het verder technisch en esthetisch te laten

uitvoeren. Bouwcombinatie Boele & Van Eesteren

| Visser Smit Bouw die architectenbureau MVSA

Architects in de arm had genomen voor nadere

uitwerking van het ontwerp van Rijksvastgoedbe-

drijf, won de tender.

Zekere voor het onzekere

De keuzes voor uitbreiding en renovatie waren

beperkt. Er mocht hooguit één verdieping op de

oudbouw worden gezet en de nieuwbouw kon

maximaal dezelfde hoogte krijgen. Daarnaast

wilde Welstand dat het geheel familie zou blijven

van het naastgelegen TNO-pand. Beide uit de

jaren 50 stammende gebouwen zijn welhaast

tweelingen. De gevels zien er identiek uit met

horizontale banden – metselwerk borstweringen

en stroken glas – en beide gebouwen hebben

de vorm ven een vierkante, liggende acht. Die

octagonale vorm heeft architect Harold Threels

aangehouden als basis voor de bouwmassa van

de 40 meter diepe uitbreiding die tegen de voor-

zijde van het bestaande pand aan is geplaatst.

De open ‘rondjes’ van de 8 zijn atria: vierkante,

grote, hoge ruimtes met een glazen dak. Het ene

atrium is de entreehal, het andere bevat het res-

taurant. Aanvankelijk was het idee om de vloer

van de twee ruimtes uit te voeren in terrazzo.

In overleg met MVSA Architects werd daar van


afgezien. “Te veel risico’s en ze waren ook nog

eens niet beheersbaar”, zegt Kees Stoffels van het

Amsterdamse architectenbureau. Hij doelt op de

twee verdiepingen onder het atrium; die hebben

grote open ruimtes met enorme overspanningen.

“Het kan niet anders dan dat de constructievloer

gaat werken. Daarom laat je zo’n gebouw liefst

een poosje rusten voor je de vloerafwerking

gaat doen. Daar ontbrak echter de tijd voor en

dan weet je haast zeker dat de terrazzovloer zou

gaan scheuren.” Er moest dus afscheid worden

genomen van het beeld van de strakke terrazzo-

vloer. In tegels van marmercomposiet met daarin

groene en blauwe scherfjes van gerecycled glas

verwerkt, werd een geschikte vervanger gevon-

den. Met een tegelmaat van 60x60 cm en zo dun

mogelijke voegen wordt het beeld van een naad-

loze vloer zo goed als mogelijk benaderd.

Oog voor geluidDoor de harde vloer, het glazen dak en de glazen

pui bevatten de hoge en vierkante ruimtes alle

ingrediënten voor een hoop herrie. Architect

Harold Threels was zich daar terdege van bewust

bij het maken van het ontwerp. “Beleving is niet

alleen materiaal en vorm en kleur maar ook

geluid. Niets is zo vervelend als in een restau-

rant te moeten eten waar je gek wordt van het

gekletter van borden en bestek en het gegons

van stemmen. Daarom heb ik hoge eisen gesteld

aan de akoestische maatregelen.” Het schrok

MVSA niet af. “Integendeel! We vonden het

juist wel fijn, je kon in de tender punten scoren

door een nóg kortere nagalmtijd te realiseren”,

zegt Kees Stoffels. Bureau Peutz werd in de arm

genomen om een goed advies op te stellen. Het

idee was om in beide atria de borstweringen en

Hollandsche MeestersTer voorbereiding op de aanbesteding

schakelde Harold Threels interieurarchi-

tect Bianca Venus in om een concept voor

het interieur te maken. Ze tekende onder

meer de indeling van de conference room,

de kantoorzone, de houten trap, maakte

een voorstel voor de verlichting en een

kleurbeeld dat als onderlegger voor de

inrichting en de materialisatie dienst doet.

“Dat kleurconcept heb ik ontleend aan vier

schilderijen van Hollandsche Meesters,

omdat NAVO een internationale organi-

satie is en dit een belangrijk kantoor in

Nederland is”, zegt Bianca Venus. De vier

schilderijen zijn zichtbaar in vier verschil-

lende zones in het gebouw. In de entree

is dat ‘Gezicht op Alkmaar’ van Jacob

van Ruisdael. Het onderste deel van dat

doek, bomen en een graanveld, is terug te

vinden in de houten lambrisering

Van ‘In de duinen’ van Jan Toorop ge-

bruikte Bianca Venus de kleuren en het

pointillisme voor de kantoorzone. ‘Schut-

tersmaaltijd ter viering van de Vrede van

Munster’ van Bartholomeus van den Helst

leverde inspiratie voor het kleurpallet

en meubilair van het restaurant. Voor de

aankleding van de Main Conference Room

putte de interieurarchitect uit ‘De sterren-

nacht’ van Vincent van Gogh.

De kleuren en de impressionis-

tische stijl van Toorops ‘In de

duinen’ vormden de inspiratie-

bron voor de aankleding van de

kantoorverdiepingen.


de spanten te bekleden met een absorberend

materiaal achter een geperforeerde aluminium

plaat. Het gaatjespatroon moest refereren aan de

NAVO-ster. Ook het glazen dak zou dat geabstra-

heerde beeldmerk krijgen; prints die schaduwen

op borstweringen, spanten en vloer werpen.

Vanwege verdubbeling zou dat teveel van het

goede zijn, vonden beide architecten; de projec-

tie zou mooier tot zijn recht komen op een egaal

wit vlak dan op geperforeerd metaal. Daarom

is er gekozen voor een neutralere akoestische

oplossing. De borstweringen en spanten zijn nu

bekleed met Akusto Wall van Ecophon. Achter de

witte tegels zit een dik akoestisch vlies en op de

ondergrond is ook nog eens een dik pak isola-

tiemateriaal aangebracht. “Dit is niet hoe je het

normaal doet, maar je dekt op deze manier een

veel breder frequentiespectrum af”, licht Kees

Stoffels toe.

Dichter bij de vloer zijn ook nog maatregelen

getroffen om het geluid te dempen. Daar is een

manshoge houten lambrisering aangebracht die

een dik pakket absorberende minerale wol aan

het zicht onttrekt. Het resultaat van de maatre-

gelen is verbluffend, de grote atria zijn haast een

oase van rust en stilte.

Privacy verzekerd“Doordat je vanaf het begin al zo bezig bent met

akoestische oplossingen, draag je dat gedurende

de hele uitvoering mee”, zegt de architect van

MVSA. Inderdaad is ook elders in het gebouw de

akoestiek dik in orde. Zeker in de Main Confe-

rence Room. Op de vloer ligt een dik hoogpolig

tapijt in NAVO-blauw. De betonnen wanden

zijn gestukadoord en rondom voorzien van een

strook Akusto Wall. Tegen het plafond is het

naadloze akoestische OWAPlan aangebracht.

Geen systeemplafonds maar akoestische baffles bij de open

loungeplekken. Voor een goede geluidsbeleving én om die

ruimtes onderscheidend te maken van de gangen en de kan-

toorkamers.


Beeldende gevelDe wens van Welstand om met de nieuwbouw in de buurt van het uiterlijk van de bestaande bouw te blijven,

stelde de architect wel voor problemen. Voor de entree had hij namelijk een niet te missen visitekaartje voor

NATO in gedachten. Niet uitpakken met wulpse vormen en schreeuwende kleuren maar wel zo dat er geen

bordje ‘Hier moet je naar binnen’ nodig is. Op de hoek van het gebouw is een hap genomen uit de vierkante

bouwmassa. Een minimum aan slanke pilaren ondersteunt daar de zwevende bovenste kantoorverdieping.

Die is aan de onderzijde afgewerkt met een aluminium platenplafond voor buiten, de Safety Loop van Hunter

Douglas.

De oudbouw heeft baksteen borstweringen maar dat materiaal wilde Harold Threels niet gebruiken. “Ik vind

baksteen primair een dragend materiaal en niet iets wat je laat zweven.” Niet het juiste materiaal om boven de

entree toe te passen dus. En ook bij de rest van het gebouw paste het niet goed. “Ik wilde wat meer articulatie

in de gevel, wat meer dieptewerking, het glas wat verder naar binnen en de borstwering wat verder naar buiten.

Doe je die in baksteen dan steunt dat nergens op. Dat is tegenstrijdig.” De borstweringen zijn nu bekleed met

keramiek, roestbruine tegels waar het ijzersterke beeldmerk van de NATO, de 4 puntige ster, in is verwerkt. De

architect bedacht daar een kunstig ontwerp voor waardoor de borstweringen bezaaid zijn met inliggende en

opliggende sterren, een grafisch, bijna Escherachtig beeld.

De ingang van het oude gebouw was klein

en nietig, de nieuwe entree is een heel ander

verhaal. Een bordje ‘Hier moet je naar binnen’

is niet nodig met deze Le Courbusier-achtige

route d’architecture.


Teveel absorptie is ook weer niet goed, zonder

een beetje nagalm wordt vergaderen een zeer

moeizame exercitie. Vandaar dat recht boven de

grote vergadertafel ovale verspringingen in het

absorberende plafond zijn uitgespaard die met

gipsplaat zijn afgewerkt. Midden in dat ovaal

komt een prachtig armatuur en in de koven van

de verspringingen zijn LED-strips weggewerkt.

Naast akoestiek is bij de Main Conference Room

ook geluidsisolatie van groot belang. Het is im-

mers niet de bedoeling dat je buiten de vergader-

zaal kunt horen welke belangrijke beslissingen er

worden genomen. Er zijn speciale 4,8 meter hoge

deuren gemaakt van aluminium frames bekleed

met eiken panelen die de vereiste 42 dB isolatie

leveren.

Met de aansluitende wand die naast de deuren

is geplaatst, was die opgave veel gemakkelijker

te realiseren. De iQ PRO 100 van Qbiq bestaat uit

dubbel glas in metalen profielen. De binnenste

laag is uitgevoerd in LCD glas. Een druk op de

knop tovert dat van helder transparant om tot

een ondoorzichtig mat oppervlak.

Gebogen Van GoghDe Main Conference Room is één van de kroonju-

welen van het vernieuwde NCI Agency. Vanzelf-

sprekend dat de afwerking van de foyer naast

de vergaderruimte ook bovengemiddeld moest

zijn. Vooral de gebogen wand spring in het oog.

Met kleine glasmozaïeksteentjes is daar een

deel van Vincent van Goghs ‘De sterrennacht’ op

afgebeeld. Harold Threels is erg enthousiast over

de manier waarop de Amsterdamse architecten

dat hebben ingevuld. “Het is een wulps doek

met veel wervelingen erin. Door het platte vlak

te buigen, heeft MVSA er een soort 3D-beleving

van gemaakt. Je wordt als het ware het schilderij

íngezogen!” Dat effect wordt nog eens versterkt

doordat de gebogen wand ook de ingang naar de

toiletten bevat. Precies dáár heeft de wand een

onmogelijk kleine radius. Die kon niet, zoals de

rest van de wand, in gipskartonplaten worden

uitgevoerd. “De afbouwer heeft die gemaakt van

prefab polyester”, zegt Kees Stoffels, die blij is

met de oplossing. “We hebben niet veel dogma’s

bij MVSA maar eentje is wel dat een ronde hoek

ook écht rond moet zijn. Dus niet gefacetteerd,

maar rónd.”

Kast-in-glasHet oude gebouw is in de tijd van de Koude

Oorlog gebouwd. Het moest destijds niet alleen

SHAPE huisvesten maar ook als noodhospitaal

dienst kunnen doen. Daardoor zijn de gangen

breed en de kamers talrijk. “Het heeft een fijne

structuur die we hebben voortgezet in de nieuw-

bouw”, zegt Harold Threels. Dat is vooral te zien

in de twee kantoorverdiepingen. Geen kantoor-

tuinen maar lange, brede gangen met aan beide

Architect Harald Threels bedacht een unieke gevel-

bekleding waar, hoe ingewikkeld het er ook uitziet,

slechts een enkele mal voor nodig was. Door de tegels

steeds 90 graden te draaien ontstaat een patroon van

inliggende en opliggende NATO-sterren.

Een ronde hoek moet ook écht rond zijn


zijden kantoorkamers. “Dit is een organisatie die

werkt op een need-to-know basis”, verklaart de

architect van het Rijksvastgoedbedrijf de wel wat

traditionele indeling. “Je hoeft hier niet te weten

waar je collega die aan een ander project werkt,

precies mee bezig is.”

Van ‘Top Secret’ is nu ook weer geen sprake, aan

de geluidsisolatie van gangwanden en schei-

dingswanden zijn geen extreme eisen gesteld.

Voor de kamerscheidende wanden is de iQ PRO

100 systeemwand van Qbiq ingezet. De gang-

wanden, iQ Single van Qbiq, zijn transparant.

Ze bestaan uit enkelglas dat in platte metalen

profielen is geplaatst. Sommige gangen zijn wel

100 meter lang en dat kan een saai beeld opleve-

ren. Er is echter voldoende afwisseling. De deuren

bijvoorbeeld, die steken met hun dikke frames als

poortjes uit de wanden. En in de glazen gang-

wanden zijn houten kastjes verwerkt. Een idee

van interieurarchitect Bianca Venus die ermee

wil voorkomen dat de kamers worden volgezet

met losse kasten. De geïntegreerde bergruimtes

zorgen samen met een strook folie op de transpa-

rante wanden voor privacy.

Wie nog meer privacy nodig heeft, kan gebruik

maken van de concentratieruimtes aan de

andere zijde van de gang. Daarvan zijn de glazen

wanden van vloer tot plafond beplakt met een

kleurrijke folie. Het puntjespatroon is ontleend

aan het pointillistische schilderij In de duinen van

Jan Toorop.

Klaar voor de tweede helft

Op de kantoorverdiepingen zorgt een grote

verscheidenheid aan akoestische systeempla-

fonds voor een aangenaam geluidsklimaat. In

De Main Conference Room vergde veel aandacht voor privacy

en geluid. Afwerking van plafond, wand en vloer garanderen

een goede balans tussen absorptie en nagalm.

MVSA Architects heeft de beleving van ‘Sterrennacht’

versterkt door Vincent van Goghs meesterwerk in

mozaïek op een ronde wand weer te geven.

Door het platte vlak te buigen, heeft MVSA er een soort 3D-beleving van gemaakt


NATO Communications and

Information Agency

Opdrachtgever: Ministerie van Defensie | NATO

Architect: Harold Threels sr. architect Rijksvastgoedbedrijf, Den Haag -

MVSA Architects, Kees Stoffels, Amsterdam

Interieurarchitect: Bianca Venus, Arnhem - MVSA Architects,

Kees Stoffels, Amsterdam

Aannemer: Boele & Van Eesteren, Rijswijk | Visser & Smit Bouw,

Rotterdam

Montage systeemplafonds: Verwol Projectafbouw, Opmeer

Montage systeemwanden: Qbiq, Alphen aan den Rijn

Montage metalstudwanden: Van der Wiel Complete Afbouw, Vught

Montage computervloeren: Wurks, Gouda

de kantoorkamers is een verdekt systeem van

Knauf AMF gebruikt, in de gangen een halfver-

dekt systeem met koven aan de zijkanten. Op

diverse plekken heeft de architect loungeplek-

ken gesitueerd. “Omdat ik denk dat het goed is

om af en toe even uit je werkkamer te komen

en anderen te zien en te spreken”, zegt Harold

Threels. “En omdat NCI Agency blijft groeien en

die ruimtes wel eens heel handig kunnen zijn

als extra werkplekken.” Ze zijn wel verbijzonderd

van de kantoorkamers. Er zijn bijvoorbeeld geen

systeemplafonds. De constructie met leidingen

is in het zicht gelaten en baffles zorgen voor de

benodigde demping.

Alle verdiepingen zijn voorzien van computer-

vloeren, Ligna van Lindner. Datavoorziening

verandert nu eenmaal razendsnel en door die

makkelijk bereikbaar te maken kan NATO Com-

munications and Information Agency jaren voor-

uit. “De waarde van je vastgoed neemt toe met

dit soort flexibele vloeren, en flexibiliteit is wat

huurders en gebruikers willen in een gebouw”,

zegt Kees Stoffels.

Eind juli is de nieuwbouw opgeleverd. Na nog

wat specifieke aanpassingen die de gebruiker

zelf gaat doen, wordt het pand in het najaar in

gebruik genomen. Dan gaat de oudbouw onder

handen worden genomen, zodat die er eind 2019

net zo fraai uitziet.

De extreem krappe radius

van de ‘Van Gogh-wand’ kon

niet met gipsplaat worden

gemaakt, die hoek is prefab

gemaakt met polyester.

Compact, licht, stofvrij.

Meer informatie op metabo.com

Met geïntegreerde stofafzuiging voor stofvrij boren.

100% uitwisselbaar in het Metabo 18 Volt-assortiment.

Nog krachtiger dankzij de LiHD accu-technologie!

www.stoneage.nlwww.basebeton.nl

NIEUW!DIRECT LEVERBAAR

IJzersterk, onderhoudsvriendelijk én kant-en-klaar geleverd in de kleur van uw keuze!

www.beton-cire.nl

www.technostuc.nl

‘Ademende’ na-isolatie systemen

met stucwerk voor de

toepassing aan de binnenzijde

van ongeïsoleerde buitengevels.

Natuurlijke materialen,

ideaal voor Monumenten!

thermNature

binnenisolatie systemen

isolatie systemenGezond bouwen

Weg met die kou!

MINERALE STEENSTRIPS VAN ALSECCO

MÉÉR UITSTRALING MET MINDER GEWICHT

Het is onlosmakelijk met elkaar verbonden: het uiterlijk van

een gebouw en de techniek die erachter schuilgaat. Met

minerale steenstrips en gevelisolatiesystemen zorgen we bij

Alsecco voor de perfecte combinatie in stijl en duurzaamheid.

Met steenstrips beschermt en herstelt u op een vernieuwen-

de manier de authentieke uitstraling van een gebouw, terwijl

u door toepassing van buitengevelisolatie aanzienlijke ener-

giebesparing bereikt. Om u bij de totstandkoming van uw pro-

ject alle mogelijke vrijheid te bieden, heeft Alsecco een groot

assortiment van steenstrips ontwikkeld. Alsecco steenstrips

worden stuk voor stuk met de hand gemaakt en geven een

authentieke baksteenuitstraling.

Voor de appartementen aan de Nachtegaalstraat in Alphen

aan den Rijn werd gekozen voor steenstrips in combinatie met

een Alsecco gevelisolatiesysteem, waarbij de hoge isolatie-

waarde van het gevelsysteem en het geringe gewicht van de

steenstrips doorslaggevend waren.

Benieuwd naar de mogelijkheden? www.alsecco.nl


ARBEIDS-VRIENDELIJKE ZANDCEMENT-VLOEREN

De samenwerking tussen Weber Beamix,

Spaansen en Wouters Totaal Afbouw kon

wel eens de definitieve doorbraak van de

zandcement gietdekvloer betekenen.

Buitengewoon Baarn kiest voor


De bouw draait weer op volle toeren, prijzen staan niet langer onder druk;

maar planningen des te meer. Hét ideale moment om de vloeibare zand-

cementvloer 2.0 in te zetten. Buitengewoon Baarn is een van de eerste

woningbouwprojecten waar de snelle en arbeidsvriendelijke VZC® is toege-

past. Volgens Wouters Totaal A� ouw wordt het ditmaal een blijver.

Tekst en fotografi e: Klokhuys tekst en foto


Sombere geschiedenisVoor Apple is het simpel. Op het moment dat ze

daar een nieuwe iGadget bedenken, weten ze al

dat de mensen in de rij zullen staan om het te

kopen; ongeacht de prijs, ongeacht de kwaliteit.

Hoe anders is dat in de vloerenbranche. Jarenlang

is er geprobeerd een vloeibare zandcementvloer

tot de standaard te maken maar een succes is

het nooit geworden. “De kwaliteit van gegoten

zandcementvloeren was niet altijd even goed”,

zegt Theo Wouters, eigenaar van Wouters Totaal

Afbouw. Het bedrijf uit Amersfoort is een van de

grotere vloerenleggers in Nederland en maakt

zowel anhydriet gietdekvloeren als traditio-

nele zandcementvloeren. Ook aan de vloeibare

zandcementvloeren heeft de generalist zich in

het verleden gewaagd, maar dat was dus geen

onverdeeld succes. “Bij die vloeren ontstond

vaak schade; er kwamen scheuren in”, weet Theo

Wouters nog goed. “Niet direct na het aanbren-

“We willen dat het breed wordt toegepast; dat er geen grote oppervlakken meer gesmeerd worden”

gen, maar na een maand of drie; als het een stuk

ingrijpender en dus kostbaarder is om de vloer

te vervangen.” Oorzaak van de schade was in de

meeste gevallen overmatige krimp. Veel plasti-

ficeerders toevoegen kan dat probleem voorko-

men, maar dat drijft de prijs van het toch al niet

goedkope product flink op. “Gevolg was dat hij

bijna alleen nog maar als probleemoplosser werd

toegepast. Maar we willen juist dat het breed

wordt toegepast; dat er geen grote oppervlak-

ken meer gesmeerd worden.” Vandaar dat de

totaalafbouwer toch weer met de vloeibare zand-

cementvloer aan de slag is gegaan. Niet alleen,

maar samen met Weber Beamix en Spaansen.

DriemanschapWeber Beamix ontwikkelde een aantal jaren

geleden al een vloeibare cementvloer die zowel

goed te verwerken als kwalitatief goed is. Met


Cw16 heeft VZC® een relatief goede druksterkte,

geschikt voor woningen. En de F4 buigtreksterkte

is uitstekend voor een zwevende toepassing, op

isolatie. Maar geleverd in zakjes en behoorlijk

aan de prijs was het niet echt een alternatief voor

smeren of anhydriet. “Met de silo’s waarin het

ook leverbaar werd, kun je zo’n 3,5 kuub per uur

verpompen”, zegt Frank van den Berg, directeur

bij Wouters Totaal Afbouw. “Dat is nog altijd niet

genoeg voor grote projecten. Daarom zijn we met

Weber Beamix en Spaansen om de tafel gaan

zitten om een andere benadering te bedenken.

Spaansen heeft vrachtwagens en machines

waarmee grote oppervlakken kunnen worden ge-

daan. Met dat materieel komen ze naar de bouw,

gevuld met het juiste zand en met de compound

die Weber Beamix ze heeft geleverd. Als Wouters

Totaal Afbouw leveren we de mensen die de vloer

aanbrengen.”

De markt vraagtDe samenwerking tussen de drie bedrijven is

absoluut een antwoord op vraag uit de markt.

Heilijgers Bouw bijvoorbeeld wil dolgraag met

vloeibare zandcementvloeren werken. “Vanwege

de arbeidsomstandigheden, de snelheid en

omdat we liever geen anhydriet voor de natte

ruimtes gebruiken”, zegt Gerard van de Bruin-

horst van de aannemer uit Amersfoort. “Maar de

kwaliteit was vaak niet in orde, of het werd dom-

weg te duur. Toen we hoorden dat er een goede

en betaalbare variant was, besloten we het uit te

proberen. Wel op een klein project, want mocht

het fout gaan dan is de schade nog te overzien.”

Buitengewoon Baarn bleek ideaal voor een try-

out. Het nieuwbouwproject in het centrum van

de Eemlandse gemeente bestaat uit een handje-

vol half-vrijstaande en vrijstaande villa’s en vier

herenhuizen. Ze zijn gebouwd op het terrein van

De werkwijze is niet

anders dan bij het

gieten van anhydriet-

vloeren. Eén man giet,

één man peilt en één

man dobbert.


Pure winst wordt

er geboekt in de

badkamer. Anders dan

met anhydriet kan

daar met zandcement

gewoon worden

doorgegoten. Alleen

de douchebak, waar

afschot nodig is, moet

nog apart worden

gedaan.


de voormalige Nieuwe Baarnse School, op de plek

waar de aanbouw stond. In het hoofdgebouw

van de vroegere NBS zelf worden ook woningen

gemaakt, twee stuks. Acht van de woningen wor-

den door Heilijgers Bouw gebouwd. Aanvankelijk

had de aannemer anhydrietvloeren gepland voor

die woningen maar de circa 1600 m2 dekvloer

werd ditmaal dus met de vloeibare zandcement

gemaakt.

Mag het ietsje minder zijn?De eerste fase bestond uit vier herenhuizen met

elk drie woonlagen. Op de vliering is de vloer

aangebracht op een akoestische isolatielaag.

Met een gesmeerde vloer zou daar een laagdikte

van 9 cm nodig zijn geweest. “En dan heb je nog

maar een buigtreksterkte van F1”, zegt Frank van

den Berg. “Nu hebben we hem 6 cm dik gemaakt

en halen we zelfs F4.”

Op de begane grond en de eerste verdieping is

er naast isolatiemateriaal ook vloerverwarming.

Een laag van 5 cm zou genoeg zijn geweest voor

voldoende dekking maar zoals dat meestal gaat,

zijn over de leidingen van de vloerverwarming

nog elektriciteitsleidingen gelegd. De vloeivloer

is daarom een centimeter dikker geworden. “Dat

is dus zonde”, vindt Frank van den Berg. “Eigenlijk

zijn die dikke vloeren een erfenis uit het verleden.

Doordat er in de uitvoering dingen niet goed op

elkaar worden afgestemd, zijn we de vloeren

dikker gaan maken. Dat moeten we dus afleren

want met deze vloer kun je aanzienlijker dunner.

En dat scheelt geld. Ook al omdat je geen bouw-

staalmatten meer nodig hebt om de vereiste

buigtreksterkte te halen.”

In één moeite doorEen ander voordeel van de VZC dient zich aan bij

de plekken waar op de begane grond en de eerste

verdieping de badkamers en de toiletten moeten

komen. Met de aanvankelijk geplande anhydriet-

vloer zouden die delen van de woning zijn afge-

zet om op een later moment met zandcement te

worden gesmeerd. Anhydriet en natte ruimtes

is immers geen risicoloze combinatie. Van een

afzetting is nu echter geen sprake, het gieten van

de vloeibare zandcementvloer gaat in één moeite

door. Alleen de douchehoek wordt niet meege-

nomen. “Met een gietvloer kun je nu eenmaal

geen afschot maken”, legt Frank van den Berg uit.

“Dat vloertje wordt meestal door de tegelzet-

ter gemaakt of er worden prefab douchebakken

geplaatst.”

“Eigenlijk zijn die dikke vloeren een erfenis uit het verleden”

Over Wouters

Totaal AfbouwWouters Totaal Afbouw begon in 1960 als tradi-

tioneel stukadoorsbedrijf. Toen zaken als lichter

bouwen, gipsblokken en spackspuiten hun intrede

deden, bouwde het bedrijf het dienstenpakket uit

met die werkzaamheden. Anno 2018 doet het be-

drijf alles op het gebied van zowel natte als droge

binnenafbouw. Dat gaat van stukadoorswerk tot

het plaatsen van binnenwanden met gipsblok-

ken, gipsplaten en verdiepingshoge panelen; van

dekvloeren en vloerafwerkingen tot systeempla-

fonds. Het bedrijf uit Amersfoort werkt met zo’n

400 mensen waarvan tussen de 20 en de 25% in

vaste dienst.


“De kwaliteit van gegoten zandcement-vloeren was niet altijd even goed”

Op de constructievloer worden door-

gaans allerlei leidingen over elkaar heen

gelegd. Dan wordt de dekvloer wel wat

dikker, is het idee. Maar dat is zonde van

het materiaal. Leidingen worden dan

maar naar beneden geduwd.


Continue controle

Tijdens het gieten van de VZC neemt uitvoerder

Sander Schirrmann van Spaansen Vloeren regel-

matig monsters van de specie. “Om proefstukjes

te maken”, legt de commercieel technisch advi-

seur uit. “Mochten er later problemen ontstaan,

dan kunnen we aan de hand van die monsters

zien wat de samenstelling precies is geweest zon-

der dat je daar een stuk voor uit de vloer hoeft te

halen.” Zeker omdat Buitengewoon Baarn pas het

derde project is waarin de VZC op deze manier

wordt aangebracht, kan dat belangrijk zijn.

Een andere reden om tussentijds monsters te

nemen, is het bepalen van de vloeimaat. Net als

bij anhydriet kan hij daar aan zien of het meng-

sel klopt of dat er meer of minder water nodig is.

De verhouding zand/bindmiddel is immers altijd

gelijk.

Betaalbaar MVO’en

Voor de droogtijd van de vloeren in Baarn geldt

als vuistregel een week per centimeter voor de

eerste vier centimeter en twee weken voor elke

centimeter die de vloer dikker is. Net als bij an-

hydrietvloeren dus. “Het grote verschil is echter

dat je met zandcement al bij een restvochtper-

centage van 2,2 tot 2,4% verder kunt met de

afwerking terwijl dat bij anhydriet een stukje

lager moet zijn; 1,1%”, stelt Frank van den Berg.

“Daar zit een deel van de winst in”, aldus Theo

Wouters. “Qua prijs ligt de VZC wel wat hoger

dan anhydriet, maar dat maak je goed doordat

de totale bouwtijd korter wordt. Ook omdat je

dus niet apart terug hoeft om in de natte ruimtes

nog een zandcementvloertje te smeren. En vanuit

MVO-oogpunt is gieten natuurlijk te verkiezen

boven smeren.” Niet dat hij denkt dat er nu nooit

mee gesmeerd gaat worden. “Voor kleinere op-

pervlakken zal daar toch nog vaak voor worden

gekozen. En ook anhydriet is niet weg te den-

ken. De prijs-kwaliteitverhouding is gewoon

aantrekkelijk en je kunt er hogere druksterktes

van Cw 30 of Cw 40 mee halen. Ik denk dan ook

dat de VZC gewoon een derde product naast die

twee bestaande dekvloeren wordt.” Want dat

de vloeibare zandcementvloer nu eindelijk de

langverwachte doorbraak gaat maken, daarvan is

hij overtuigd.

Door regelmatig de vloeimaat te controleren kan goed worden

bepaald of het mengsel goed is of wellicht meer of minder

water nodig heeft.

In de wagen wordt de samenstelling van het mengsel nauwlet-

tend in de gaten gehouden.


Technisch Bureau Afbouw

Mauritskade 27, 2514 HD Den Haag

Telefoon: 070 - 33 66 500, fax: 070 - 33 66 533

E-mail: [email protected], website: www.tbafbouw.nl

Mebest

Website: www.mebest.nl, twitter: @MebestNL

Abonnementen

Abonnementen aanvragen, opzeggen en wijzigen

Telefoon: 070 - 33 66 500

E-mail: [email protected]

Redactie: Klokhuys tekst en foto, Wijster


Telefoon: 06 - 29 21 79 59

Fotografie: Klokhuys tekst en foto, Wijster, Henk van der Veen;

Maassluis

Vormgeving: Sylvia Oxenham, Dock35 Marketing, Doetinchem

Druk: Senefelder Misset B.V., Doetinchem

Advertenties, tarieven en inlichtingen uitsluitend bij:

Dock35 Media, Arno Cornelissen

Mercuriusstraat 35, 7006 RK Doetinchem

Postbus 68, 7000 AB Doetinchem

Telefoon: 0314 - 355 826

Fax: 0314 - 355 643


Website: www.dock35media.nl

Reproductie:

Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van de in-

houd van deze uitgave berusten bij Technisch Bureau Afbouw, de

betreffende auteur en/of de betreffende fotograaf. Niets uit deze

uitgave mag zonder hun toestemming openbaar worden

gemaakt of verveelvuldigd.

AfbouwUniQ

Bostik

Cosmar

DAW

DPG

Knauf

Metabo

Stone Age

Strikolith

Technostuc Systemen

Eerstvolgende uitgave:

Mebest nr. 5-2018

Verschijningsdatum:

2 november 2018

Aanlevering advertentiemateriaal:

17 oktober 2018

Adverteerdersindex

2

25

25

37

48

15

36

36

47

36

EEN BAANBREKEND

LICHTGEWICHT

GEVELISOLATIE-

SYSTEEM

STRIKOLITH MAAKT HET DRAAGLIJK

Zuurstof is het hoofdbestanddeel van het Strikotherm

Comfort O²-gevelisolatiesysteem. Meer lucht, dus

minder gewicht en lichter werk. De lichtgewicht hecht-

en grondmortel zorgt voor de meest optimale hechting

en spanningsverdeling. Onze lichte spachtelpleister

voorziet de gevel van een klasse uitstraling.

STRIKOLITH.COM

+31 (0)162 514 750

MEER

INFORMATIE


en grondmortel zorgt voor de meest optimale hechting

en spanningsverdeling. Onze lichte spachtelpleister

voorziet de gevel van een klasse uitstraling.


Comfort -gevelisolatiesysteem. Meer lucht, dus


STRIKOLITH.COM

MEER

INFORMATIE


-gevelisolatiesysteem. Meer lucht, dus


ARBO-PROOF

ERGONOMISCHVERSTANDIG

Meer weten? Kijk op www.strikolith.com/O2

www.stuccodor.com

High quality decorative wall finish products

Stucco d’Or - Stucco Originale is een gebruiksklare, hoogwaardige, decoratieve, zeer matte en uitstekend dekkende stucco pleister

met een prachtige en authentieke uitstraling. Voor een decoratieve, luxe wandafwerking van muren binnen. Door de afwerking

met RVS Stucco spaan in kleine of grote bewegingen kan het gewenste stucco effect gemaakt worden. Stucco Originale is snel en

gemakkelijk te verwerken en er zijn veel verschillende effecten mogelijk, waardoor je als stukadoor elke keer een uniek resultaat

kan leveren. Verkrijgbaar in diverse stijlvolle trendkleuren uit de Stucco d’Or kleurcollectie op het PRINSSEN Kleurenmengsysteem.

• Zeer matte en decoratieve wandafwerking

• In diverse stijlvolle trendkleuren verkrijgbaar

• Snel en gemakkelijk te verwerken

• Verkrijgbaar in drie korrelgroftes: 0.1 mm / 0.3 mm / 0.5 mm

Prachtige en authentieke stucco pleister

Stucco Originale

EEN UITGAVE VAN HET TECHNISCH BUREAU AFBOUW · Over Diederendirrix Architectenbureau Diederendirrix...

Documents

Transcript of EEN UITGAVE VAN HET TECHNISCH BUREAU AFBOUW · Over Diederendirrix Architectenbureau Diederendirrix...