Een probleem in België ?. 27 oktober 2010federale politie –strategische analyse 2 Corruptie...

Een probleem in België ?

27 oktober 2010 federale politie –strategische analyse2

Corruptie

Feiten of perceptie ?

Martine Pattyn CGOP/AJan Buys DJF - directieThibault Huygens DJF/OCRC


Transparency International Survey 2009Rank Country/Territory CPI 2009 Score Surveys Used Confidence Range

1 New Zealand 9.4 6 9.1 - 9.52 Denmark 9.3 6 9.1 - 9.53 Singapore 9.2 9 9.0 - 9.43 Sweden 9.2 6 9.0 - 9.35 Switzerland 9.0 6 8.9 - 9.16 Finland 8.9 6 8.4 - 9.46 Netherlands 8.9 6 8.7 - 9.08 Australia 8.7 8 8.3 - 9.08 Canada 8.7 6 8.5 - 9.08 Iceland 8.7 4 7.5 - 9.4

11 Norway 8.6 6 8.2 - 9.112 Hong Kong 8.2 8 7.9 - 8.512 Luxembourg 8.2 6 7.6 - 8.814 Germany 8.0 6 7.7 - 8.314 Ireland 8.0 6 7.8 - 8.416 Austria 7.9 6 7.4 - 8.317 Japan 7.7 8 7.4 - 8.017 United Kingdom 7.7 6 7.3 - 8.219 United States 7.5 8 6.9 - 8.020 Barbados 7.4 4 6.6 - 8.221 Belgium 7.1 6 6.9 - 7.322 Qatar 7.0 6 5.8 - 8.122 Saint Lucia 7.0 3 6.7 - 7.524 France 6.9 6 6.5 - 7.325 Chile 6.7 7 6.5 - 6.925 Uruguay 6.7 5 6.4 - 7.127 Cyprus 6.6 4 6.1 - 7.127 Estonia 6.6 8 6.1 - 6.927 Slovenia 6.6 8 6.3 - 6.930 United Arab Emirates 6.5 5 5.5 - 7.531 Saint Vincent and the Grenadines 6.4 3 4.9 - 7.532 Israel 6.1 6 5.4 - 6.732 Spain 6.1 6 5.5 - 6.634 Dominica 5.9 3 4.9 - 6.735 Portugal 5.8 6 5.5 - 6.2


Perceptie21ste plaats op 180 landenperceptie van de corruptie in de

openbare sector en de politiekgebaseerd op 6 interviews: experten en

zakenwereldevolutie: eigen verbetering of

verandering positie andere landen ?

Expert analysis by African Development Bank, Asian Development Bank, Bertelsmann Foundation, Economist Intelligence Unit, Freedom House, Global Insight and the World Bank. Three sources for the 2009 CPI reflect the evaluations by resident business leaders of their own country, IMD, Political and Economic Risk Consultancy, and the World Economic


DefinitieWat is publieke of private corruptie ?

Corruptie: het onwettelijk vragen, aanbieden, geven of

aanvaarden op directe of indirecte wijze van een commissie, of een ander onverschuldigd voordeel of de belofte van een dergelijk onverschuldigd voordeel waardoor de normale uitoefening van een functie of het vereiste gedrag van de persoon die de onwettelijke commissie of een ander onverschuldigd voordeel ontvangt of aan wie de belofte van een dergelijk onverschuldigd voordeel is gedaan, wordt beïnvloed. Het betreft dus een machtsmisbruik ten voordele van persoonlijk gewin. [Raad van Europa, 4 november 1999].

Het fenomeen omvat tevens : verduistering knevelarij belangenneming door een ambtenaar of politiek

mandataris

Poging (voorstel tot omkoping) = voltooid feit


Ernstig probleem ?Grote kans op een incident met een grote

impactGrote kans op voorkomen: kans op succes v.d. daders:

capaciteit van de daders gecombineerd met kwetsbaarheid van

slachtoffers/doelwittenGrote impact:

ernstige gevolgen complex gebeuren

Model

Analyse van de capaciteiten / dreiging van een criminele dader of een dadergroep

Analyse van de kwetsbaarheid van doelwitten / slachtoffers (omgeving) vanuit het standpunt van de politiële veiligheid

Analyse van het belang van de criminele activiteiten of de fenomenen (volume, ernst, gevolgen, schade, perceptie)

Potentiële kwetsbaarheid

X

Kans van voorkomen

RISICOANALYSE

= huidige en toekomstige situatie

Analyse van de nieuwigheden en toekomstige maatschappelijke tendensen

Crimineel succes

Realisaties / criminele activiteiten / impact

21/5/2010 Federale politie – dienst strategische analyse

Potentiële dreiging


Voorlopige resultaten analyse corruptie voor

Nationaal Politieel Veiligheidsbeeld 2011


bieden voordelen

individuele burger

economische actoren criminelen

ontvangen voordelen

openbare ambtenarenmagistraten

openbare mandatarissenprivate personen met beslissingsbevoegd-heid

Daders ?

witwas immobiliënproject

aankoophoeveel- heden

aankoop namaak, geheelde goederen

beïnvloeding proces



bekomen sociale woning

toekenning markt

verduistering goederen

import toelating

vergunningen

openbare aanbesteding

aantal geregistreerde daders 2009: 117


ambtenaren

politici

legale organisaties

priv pers beslis

indiv. burgers

crim.organi-saties

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0

Realisaties

Po

ten

tie

le d

reig

ing

Daders bedreigend ?

laag tot matige dreigingsgraad

Daders bedreigend ?


Criminele organisaties( ± vergelijkbaar leg. organisaties):

middelen: linken met andere netwerken, gebruik van vertrouwelijke informatie

strategie: doelbewuste/ geplande actie, keuze van de “medewerker”, langere samenwerking

contrastrategieën: afscherming, benaderen van politie/justitiepersoneel

realisaties: lange duur, psychologische schade, grote materiële impact, sterke aantasting integriteit maatschappij (waarden, ondermijnen eerlijke concurrentie..)

Daders bedreigend ?


Politici, ambtenaren: middelen: toegang tot vertrouwelijke

informatie, inzet van medewerkers / ondergeschikten

strategie: meestal grijpen van opportuniteiten, zeldzamer meer structurele geplande activiteiten

contrastrategieën: soms gebruik van boekhoudkundige technieken, meestal geen specifieke afscherming (hopen op gebrek aan Ctl) tegenwerken van gerechtelijk onderzoek

realisaties: lange duur, psychologische schade, meestal kleinere materiële impact (zeldzame grote sommen), sterke aantasting integriteit maatschappij (waarden, ondermijnen eerlijke concurrentie..)

Daders bedreigend ?


Doelwitten zijn vooral:

maatschappelijke sectorenopenbareprivate

beroepsgroepen

Kwetsbare doelwitten ?


Kwetsbare taakdomeinen binnen de Overheid:

openbare werken (aanbestedingen, goedkeuring werken,...)

controle diensten (financiën, douane, sociale inspectie, .. (“street level corruption”)

subsidiediensten (huisvesting, export, regionale ontwikkeling,..)

gunningen (vb. toekennen van bouwvergunningen,..)

aankoopdiensten openbare dienstverlening (renovatie, vervoer,

personenzorg, ...) gevangeniswezen (toestaan van gunsten)



Kwetsbare taakdomeinen binnen politie-justitie:

het niet opstellen, schrappen of klasseren van processen-verbaal zonder gevolg (“street level corruption”)

het onmiddellijk ontvangen van geldsom voor bepaalde (al dan niet terechte) overtredingen

verduisteren van in beslag genomen goederen

het niet respecteren van de objectiviteit bij een gerechtelijk onderzoek of proces



Kwetsbare taakdomeinen in de privé-sector:

inkopen van goederen voor een firma (kwantiteit en kwaliteit van de goederen)

verzekeringen: overschatten van de geleden schade

sport: beïnvloeden van uitslagen private inspecties: voedselketen,

medicamenten, ziekenhuizen.. instellingen voor openbare dienstverlening:

technische controle voertuigen, veeartsen in slachthuizen, labo’s voor hormonen...



Aantal aanvankelijke PV’s

2006 1902007 1552008 1562009 146

Impact ?

geregistreerd

incl. dark number

80%950 ? 775 ? 780 ? 730 ?


Aard feiten

openbare omkoping : 47%private omkoping: 17.5%belangenneming : 14%verduistering 9.5%knevelarij: 6.5%publiek/private omkoping: 6.5%

Impact ?


Georganiseerd karakter

punctuele feiten, inspelen opportuniteit niet georganiseerd

feiten die deel uitmaken van een beslissingsproces:personen uitkiezen, feiten verdoezelen

(financiële afdekprocedures), beslissing argumenteren

meer georganiseerd

Impact ?


Fysieke en psychische schade

psychisch onwel gevoel tot depressie: t.g.v. winstverlies van eerlijke bedrijven tot faillissementen

mogelijke dreiging, fysiek geweld: bij oneerlijke behandeling

Impact ?


Materiële schade

Rechtstreeks: een voorzichtige schatting levert een bedrag van ± 3.5

miljoen euro op aan ‘smeergelden’: (gemiddelde 200€ voor “street level corruption” tot 1 à 5 miljoen euro bij georganiseerde corruptie)

een interpolatie op basis van het geschatte bedrag dat wereldwijd aan corruptie wordt besteed (Wereldbank) geeft voor België jaarlijks tot 440 miljoen euro aan

Onrechtstreeks: onterecht verkregen subsidies of andere voordelen gelinkte fraude (vb. belastingfraude) bekomen van allerlei vergunningen voor andere

winstgevende activiteiten totaal min. ± 10 miljoen euro max. ± 511 miljoen

euro ??

Impact ?


Algemeen maatschappelijke gevolgen Rechtstreeks aantasting van :

integriteit samenleving (respect openbare functies, waarden...)

marktregels: eerlijke concurrentie, in- en uitvoerregels...

gelijkheid tussen de burgers

Onrechtstreeks: volksgezondheid: veiligheid wegen, gebouwen,

medicatie, voedsel,... staatsfinanciën: te hoge uitgaven, verlies van

goederen

Impact ?


1. Wijzigende rol overheid: outsourcing (wereldwijd, minder Ctl processen) privatisering (minder Ctl medewerkers)

2. Uitbreiding EU – immigratie – failed states - mobiliteit: import andere waardenstelsels (corruptie aanvaard

gegeven – Europese markten – concurrentie / vooral Oost-Europa)

misbruik EU subsidies

3. Technologische ontwikkeling: aankopen: minder Ctl mogelijkheden te gesofisticeerde

producten dubieuze consultancy meer betalingen in natura (wegens elektronische

betalingen)

Nieuwigheden – toekomst ?


4. Economische crisis: toename “street level corruptie” (zowel via

aanbieder als ontvanger) beïnvloeding van openbare aanbestedingen fraude met leveringen van producten

5. Varia creatie van corruptienetwerken (meerdere

betrokken ambtenaren die mekaar indekken) infiltratie maffiose organisaties (beïnvloeding

EU openbare markten) sport o.a. voetbal (verschuiving naar kleinere

clubs)

Nieuwigheden – toekomst ?


CONCLUSIES analyses geven een onderschatting van het probleem:

aangifteproblemen (niet altijd directe slachtoffers) registratieproblemen + telproblemen: meestal 1

synthese PV na langere tijd criminele activiteit, onvoldoende inventaris van alle individuele feiten

sommige daders zijn recidivisten: ageren op basis van een continue attitude, stellen zelden één punctuele daad

toekomstige evolutie niet eenduidig: toename: vb. door internationalisering markten, import

andere culturen/attitudes, outsourcing en privatisering daling: vb. door meer ingang ethiek en deontologische

codes

verbetering van de informatie is nodig grijze vlek


CGOP/ADienst Strategische Analyse

Federale [email protected]

Een probleem in België ?. 27 oktober 2010federale politie –strategische analyse 2 Corruptie...

Documents

Transcript of Een probleem in België ?. 27 oktober 2010federale politie –strategische analyse 2 Corruptie...