Opstellen beleid mantelzorgwaardering

Een handreiking voor gemeenten

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 2

Mantelzorgwaardering biedt gemeenten kansen

Mantelzorgwaardering biedt u de kans om mantel- zorgers te vinden en

om de belangrijke bijdrage van mantelzorgers in de participatiesamenleving

te erkennen Waardering van hun inzet helpt mantelzorgers bij het

volhouden van de zorgtaken

Deze handreiking is speciaal ontwikkeld voor gemeenten Wij ondersteunen u graag bij het opstellen van het beleid ten aanzien van mantelzorgwaardering Door ons dagelijkse contact met zowel mantelzorgers als gemeenten hebben wij kennis vanuit de praktijk Graag brengt Mezzo een aantal tips en aandachtspunten onder uw aandacht

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 3

Inhoudsopgave

1 Wat is mantelzorgwaardering 4

- Verplichting vanuit de Wmo 4

- Definitie mantelzorger 4

- Definitie waardering 4

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk 5

- Nut en noodzaak 5

3 Budget 6

- Berekening budget 6

- Aantal mantelzorgers 6

4 Opstellen beleid 7

- Evalueren afgelopen jaar 7

- Mantelzorgers betrekken bij opstellen beleid 7

- Bereiken mantelzorger 8

- Waar vind ik mantelzorgers 8

- Aanmeldproces 9

- Voorwaarden waardering 9

- Uitbesteden of niet 9

5 Welke vorm van waardering 10

- Combinatie financieumlle bijdrage en activiteit 10

- Ondersteuning als waardering 11

6 Meer weten 11

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 4

1 Wat is mantelzorgwaardering

Met ingang van 2015 is de waardering van mantelzorgers een taak voor

u als gemeente De gemeentelijke waardering heeft het mantelzorg-

compliment vanuit het Rijk vervangen

Verplichting vanuit de WmoIn de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 staat in artikel 216 ldquoBij verordening wordt bepaald op welke wijze het college zorgdraagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van clieumlnten in de gemeenterdquo

De gemeente waar de zorgvrager woont is verantwoordelijk voor de waardering van mantelzorgers die zorg verlenen in deze gemeente Ook als deze mantelzorger zelf in een andere gemeente woont De zorgvrager hoeft geen Wmo-indicatie te hebben om de mantelzorger in aanmerking te laten komen voor waardering Het is namelijk geen maatwerkvoorziening maar een individuele subsidieverlening

Definitie mantelzorgerMantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving Dit kan een partner ouder of kind zijn maar ook een ander familielid vriend of kennis

De definitie van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid luidt ldquoMantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan eenHulpbehoevende door eacuteeacuten of meerdere leden van diens directe omgeving waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatierdquo

Definitie waarderenWaarderen is de waarde inzien van iets of iemand apprecieumlren op prijs stellen Waardering in algemene zin wordt door de ontvanger extra gewaardeerd als die er niet zelf eerst om hoeft te vragen maar het krijgt op initiatief van de gever

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 5

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk

Mantelzorgwaardering kan als instrument door gemeenten nog beter

worden benut Mantelzorgwaardering biedt u de kans mantelzorgers

te vinden en zo goed te kunnen ondersteunen U kunt de mantelzorg-

waardering als instrument benutten om meer inzicht te krijgen in de

behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting

Nut en noodzaakHet kabinet vindt een periodieke waardering op zijn plaats Vanwege het belang dat mantelzorg heeft voor de samenleving voor het welzijn van de hulpbehoevende en voor het betaalbaar houden van de maatschappelijke ondersteuning Daarnaast wijst de praktijk uit dat het waarderen van mantelzorgers meer zicht geeft op de mantelzorgers in de gemeente Wanneer een gemeente meer zicht heeft op haar mantelzorgers kan zij ook beter inzicht krijgen in de behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting Op termijn werkt dit kostenbesparend

De gemeentelijke mantelzorgwaardering dient dus twee doelenbullVindenengevondenwordenhetinbeeldkrijgenvanmantelzorgersbullVerlichtenerkenningvandeinzetendeverbeteringvandeondersteuning

van mantelzorgers

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 6

3 Budget

Het budget dat binnen een gemeente beschikbaar is voor mantelzorg-

waardering is door Mezzo niet aan te geven Gemeenten krijgen jaarlijks

een budget voor het waarderen eacuten ondersteunen van mantelzorgers

Gemeenten kunnen dit budget naar eigen inzicht besteden Mezzo

heeft een overzicht gemaakt van deze budgetten per gemeente

Berekening budgetMezzo heeft het beschikbare bedrag voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering per gemeente berekend U kunt uw gemeente opzoeken in ons overzicht budgetten per gemeente

De gemeentelijke budgetten voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering zijn niet geoormerkt Elke gemeente mag de budgetten naar eigen inzicht invullen In de praktijk ziet Mezzo dat gemeenten gemiddeld 30 van het budget besteden aan waardering en 70 aan ondersteuning De uitvoeringskosten zouden nooit meer dan 5 moeten bedragen dan het budget dat voor waardering wordt uitgetrokken

Aantal mantelzorgersDe gemeente moet ervoor zorgdragen dat het budget dat voor waardering beschikbaar is ook volledig wordt besteed Om dat te kunnen doen moet u eerst weten hoeveel mantelzorgers er in uw gemeente zijn die aanspraak kunnen maken op de waardering Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft in 2015 onderzoek gedaan naar het aantal mantelzorgers in Nederland Zo weten we bijvoorbeeld dat 1 op de 3 volwassenen mantelzorger is en dat 1 op de 10 mantelzorgers zwaarbelast is Mezzo heeft op basis van dit rapport een berekening per gemeente gemaakt In dit overzicht kunt u per gemeente een indicatie zien van het aantal mantelzorgers in uw gemeente is1

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 2

Mantelzorgwaardering biedt gemeenten kansen

Mantelzorgwaardering biedt u de kans om mantel- zorgers te vinden en

om de belangrijke bijdrage van mantelzorgers in de participatiesamenleving

te erkennen Waardering van hun inzet helpt mantelzorgers bij het

volhouden van de zorgtaken

Deze handreiking is speciaal ontwikkeld voor gemeenten Wij ondersteunen u graag bij het opstellen van het beleid ten aanzien van mantelzorgwaardering Door ons dagelijkse contact met zowel mantelzorgers als gemeenten hebben wij kennis vanuit de praktijk Graag brengt Mezzo een aantal tips en aandachtspunten onder uw aandacht

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 3

Inhoudsopgave

1 Wat is mantelzorgwaardering 4

- Verplichting vanuit de Wmo 4

- Definitie mantelzorger 4

- Definitie waardering 4

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk 5

- Nut en noodzaak 5

3 Budget 6

- Berekening budget 6

- Aantal mantelzorgers 6

4 Opstellen beleid 7

- Evalueren afgelopen jaar 7

- Mantelzorgers betrekken bij opstellen beleid 7

- Bereiken mantelzorger 8

- Waar vind ik mantelzorgers 8

- Aanmeldproces 9

- Voorwaarden waardering 9

- Uitbesteden of niet 9

5 Welke vorm van waardering 10

- Combinatie financieumlle bijdrage en activiteit 10

- Ondersteuning als waardering 11

6 Meer weten 11

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 4

1 Wat is mantelzorgwaardering

Met ingang van 2015 is de waardering van mantelzorgers een taak voor

u als gemeente De gemeentelijke waardering heeft het mantelzorg-

compliment vanuit het Rijk vervangen

Verplichting vanuit de WmoIn de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 staat in artikel 216 ldquoBij verordening wordt bepaald op welke wijze het college zorgdraagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van clieumlnten in de gemeenterdquo

De gemeente waar de zorgvrager woont is verantwoordelijk voor de waardering van mantelzorgers die zorg verlenen in deze gemeente Ook als deze mantelzorger zelf in een andere gemeente woont De zorgvrager hoeft geen Wmo-indicatie te hebben om de mantelzorger in aanmerking te laten komen voor waardering Het is namelijk geen maatwerkvoorziening maar een individuele subsidieverlening

Definitie mantelzorgerMantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving Dit kan een partner ouder of kind zijn maar ook een ander familielid vriend of kennis

De definitie van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid luidt ldquoMantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan eenHulpbehoevende door eacuteeacuten of meerdere leden van diens directe omgeving waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatierdquo

Definitie waarderenWaarderen is de waarde inzien van iets of iemand apprecieumlren op prijs stellen Waardering in algemene zin wordt door de ontvanger extra gewaardeerd als die er niet zelf eerst om hoeft te vragen maar het krijgt op initiatief van de gever

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 5

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk

Mantelzorgwaardering kan als instrument door gemeenten nog beter

worden benut Mantelzorgwaardering biedt u de kans mantelzorgers

te vinden en zo goed te kunnen ondersteunen U kunt de mantelzorg-

waardering als instrument benutten om meer inzicht te krijgen in de

behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting

Nut en noodzaakHet kabinet vindt een periodieke waardering op zijn plaats Vanwege het belang dat mantelzorg heeft voor de samenleving voor het welzijn van de hulpbehoevende en voor het betaalbaar houden van de maatschappelijke ondersteuning Daarnaast wijst de praktijk uit dat het waarderen van mantelzorgers meer zicht geeft op de mantelzorgers in de gemeente Wanneer een gemeente meer zicht heeft op haar mantelzorgers kan zij ook beter inzicht krijgen in de behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting Op termijn werkt dit kostenbesparend

De gemeentelijke mantelzorgwaardering dient dus twee doelenbullVindenengevondenwordenhetinbeeldkrijgenvanmantelzorgersbullVerlichtenerkenningvandeinzetendeverbeteringvandeondersteuning

van mantelzorgers

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 6

3 Budget

Het budget dat binnen een gemeente beschikbaar is voor mantelzorg-

waardering is door Mezzo niet aan te geven Gemeenten krijgen jaarlijks

een budget voor het waarderen eacuten ondersteunen van mantelzorgers

Gemeenten kunnen dit budget naar eigen inzicht besteden Mezzo

heeft een overzicht gemaakt van deze budgetten per gemeente

Berekening budgetMezzo heeft het beschikbare bedrag voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering per gemeente berekend U kunt uw gemeente opzoeken in ons overzicht budgetten per gemeente

De gemeentelijke budgetten voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering zijn niet geoormerkt Elke gemeente mag de budgetten naar eigen inzicht invullen In de praktijk ziet Mezzo dat gemeenten gemiddeld 30 van het budget besteden aan waardering en 70 aan ondersteuning De uitvoeringskosten zouden nooit meer dan 5 moeten bedragen dan het budget dat voor waardering wordt uitgetrokken

Aantal mantelzorgersDe gemeente moet ervoor zorgdragen dat het budget dat voor waardering beschikbaar is ook volledig wordt besteed Om dat te kunnen doen moet u eerst weten hoeveel mantelzorgers er in uw gemeente zijn die aanspraak kunnen maken op de waardering Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft in 2015 onderzoek gedaan naar het aantal mantelzorgers in Nederland Zo weten we bijvoorbeeld dat 1 op de 3 volwassenen mantelzorger is en dat 1 op de 10 mantelzorgers zwaarbelast is Mezzo heeft op basis van dit rapport een berekening per gemeente gemaakt In dit overzicht kunt u per gemeente een indicatie zien van het aantal mantelzorgers in uw gemeente is1

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 3

Inhoudsopgave

1 Wat is mantelzorgwaardering 4

- Verplichting vanuit de Wmo 4

- Definitie mantelzorger 4

- Definitie waardering 4

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk 5

- Nut en noodzaak 5

3 Budget 6

- Berekening budget 6

- Aantal mantelzorgers 6

4 Opstellen beleid 7

- Evalueren afgelopen jaar 7

- Mantelzorgers betrekken bij opstellen beleid 7

- Bereiken mantelzorger 8

- Waar vind ik mantelzorgers 8

- Aanmeldproces 9

- Voorwaarden waardering 9

- Uitbesteden of niet 9

5 Welke vorm van waardering 10

- Combinatie financieumlle bijdrage en activiteit 10

- Ondersteuning als waardering 11

6 Meer weten 11

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 4

1 Wat is mantelzorgwaardering

Met ingang van 2015 is de waardering van mantelzorgers een taak voor

u als gemeente De gemeentelijke waardering heeft het mantelzorg-

compliment vanuit het Rijk vervangen

Verplichting vanuit de WmoIn de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 staat in artikel 216 ldquoBij verordening wordt bepaald op welke wijze het college zorgdraagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van clieumlnten in de gemeenterdquo

De gemeente waar de zorgvrager woont is verantwoordelijk voor de waardering van mantelzorgers die zorg verlenen in deze gemeente Ook als deze mantelzorger zelf in een andere gemeente woont De zorgvrager hoeft geen Wmo-indicatie te hebben om de mantelzorger in aanmerking te laten komen voor waardering Het is namelijk geen maatwerkvoorziening maar een individuele subsidieverlening

Definitie mantelzorgerMantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving Dit kan een partner ouder of kind zijn maar ook een ander familielid vriend of kennis

De definitie van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid luidt ldquoMantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan eenHulpbehoevende door eacuteeacuten of meerdere leden van diens directe omgeving waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatierdquo

Definitie waarderenWaarderen is de waarde inzien van iets of iemand apprecieumlren op prijs stellen Waardering in algemene zin wordt door de ontvanger extra gewaardeerd als die er niet zelf eerst om hoeft te vragen maar het krijgt op initiatief van de gever

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 5

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk

Mantelzorgwaardering kan als instrument door gemeenten nog beter

worden benut Mantelzorgwaardering biedt u de kans mantelzorgers

te vinden en zo goed te kunnen ondersteunen U kunt de mantelzorg-

waardering als instrument benutten om meer inzicht te krijgen in de

behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting

Nut en noodzaakHet kabinet vindt een periodieke waardering op zijn plaats Vanwege het belang dat mantelzorg heeft voor de samenleving voor het welzijn van de hulpbehoevende en voor het betaalbaar houden van de maatschappelijke ondersteuning Daarnaast wijst de praktijk uit dat het waarderen van mantelzorgers meer zicht geeft op de mantelzorgers in de gemeente Wanneer een gemeente meer zicht heeft op haar mantelzorgers kan zij ook beter inzicht krijgen in de behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting Op termijn werkt dit kostenbesparend

De gemeentelijke mantelzorgwaardering dient dus twee doelenbullVindenengevondenwordenhetinbeeldkrijgenvanmantelzorgersbullVerlichtenerkenningvandeinzetendeverbeteringvandeondersteuning

van mantelzorgers

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 6

3 Budget

Het budget dat binnen een gemeente beschikbaar is voor mantelzorg-

waardering is door Mezzo niet aan te geven Gemeenten krijgen jaarlijks

een budget voor het waarderen eacuten ondersteunen van mantelzorgers

Gemeenten kunnen dit budget naar eigen inzicht besteden Mezzo

heeft een overzicht gemaakt van deze budgetten per gemeente

Berekening budgetMezzo heeft het beschikbare bedrag voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering per gemeente berekend U kunt uw gemeente opzoeken in ons overzicht budgetten per gemeente

De gemeentelijke budgetten voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering zijn niet geoormerkt Elke gemeente mag de budgetten naar eigen inzicht invullen In de praktijk ziet Mezzo dat gemeenten gemiddeld 30 van het budget besteden aan waardering en 70 aan ondersteuning De uitvoeringskosten zouden nooit meer dan 5 moeten bedragen dan het budget dat voor waardering wordt uitgetrokken

Aantal mantelzorgersDe gemeente moet ervoor zorgdragen dat het budget dat voor waardering beschikbaar is ook volledig wordt besteed Om dat te kunnen doen moet u eerst weten hoeveel mantelzorgers er in uw gemeente zijn die aanspraak kunnen maken op de waardering Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft in 2015 onderzoek gedaan naar het aantal mantelzorgers in Nederland Zo weten we bijvoorbeeld dat 1 op de 3 volwassenen mantelzorger is en dat 1 op de 10 mantelzorgers zwaarbelast is Mezzo heeft op basis van dit rapport een berekening per gemeente gemaakt In dit overzicht kunt u per gemeente een indicatie zien van het aantal mantelzorgers in uw gemeente is1

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 4

1 Wat is mantelzorgwaardering

Met ingang van 2015 is de waardering van mantelzorgers een taak voor

u als gemeente De gemeentelijke waardering heeft het mantelzorg-

compliment vanuit het Rijk vervangen

Verplichting vanuit de WmoIn de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 staat in artikel 216 ldquoBij verordening wordt bepaald op welke wijze het college zorgdraagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van clieumlnten in de gemeenterdquo

De gemeente waar de zorgvrager woont is verantwoordelijk voor de waardering van mantelzorgers die zorg verlenen in deze gemeente Ook als deze mantelzorger zelf in een andere gemeente woont De zorgvrager hoeft geen Wmo-indicatie te hebben om de mantelzorger in aanmerking te laten komen voor waardering Het is namelijk geen maatwerkvoorziening maar een individuele subsidieverlening

Definitie mantelzorgerMantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving Dit kan een partner ouder of kind zijn maar ook een ander familielid vriend of kennis

De definitie van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid luidt ldquoMantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan eenHulpbehoevende door eacuteeacuten of meerdere leden van diens directe omgeving waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatierdquo

Definitie waarderenWaarderen is de waarde inzien van iets of iemand apprecieumlren op prijs stellen Waardering in algemene zin wordt door de ontvanger extra gewaardeerd als die er niet zelf eerst om hoeft te vragen maar het krijgt op initiatief van de gever

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 5

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk

Mantelzorgwaardering kan als instrument door gemeenten nog beter

worden benut Mantelzorgwaardering biedt u de kans mantelzorgers

te vinden en zo goed te kunnen ondersteunen U kunt de mantelzorg-

waardering als instrument benutten om meer inzicht te krijgen in de

behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting

Nut en noodzaakHet kabinet vindt een periodieke waardering op zijn plaats Vanwege het belang dat mantelzorg heeft voor de samenleving voor het welzijn van de hulpbehoevende en voor het betaalbaar houden van de maatschappelijke ondersteuning Daarnaast wijst de praktijk uit dat het waarderen van mantelzorgers meer zicht geeft op de mantelzorgers in de gemeente Wanneer een gemeente meer zicht heeft op haar mantelzorgers kan zij ook beter inzicht krijgen in de behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting Op termijn werkt dit kostenbesparend

De gemeentelijke mantelzorgwaardering dient dus twee doelenbullVindenengevondenwordenhetinbeeldkrijgenvanmantelzorgersbullVerlichtenerkenningvandeinzetendeverbeteringvandeondersteuning

van mantelzorgers

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 6

3 Budget

Het budget dat binnen een gemeente beschikbaar is voor mantelzorg-

waardering is door Mezzo niet aan te geven Gemeenten krijgen jaarlijks

een budget voor het waarderen eacuten ondersteunen van mantelzorgers

Gemeenten kunnen dit budget naar eigen inzicht besteden Mezzo

heeft een overzicht gemaakt van deze budgetten per gemeente

Berekening budgetMezzo heeft het beschikbare bedrag voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering per gemeente berekend U kunt uw gemeente opzoeken in ons overzicht budgetten per gemeente

De gemeentelijke budgetten voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering zijn niet geoormerkt Elke gemeente mag de budgetten naar eigen inzicht invullen In de praktijk ziet Mezzo dat gemeenten gemiddeld 30 van het budget besteden aan waardering en 70 aan ondersteuning De uitvoeringskosten zouden nooit meer dan 5 moeten bedragen dan het budget dat voor waardering wordt uitgetrokken

Aantal mantelzorgersDe gemeente moet ervoor zorgdragen dat het budget dat voor waardering beschikbaar is ook volledig wordt besteed Om dat te kunnen doen moet u eerst weten hoeveel mantelzorgers er in uw gemeente zijn die aanspraak kunnen maken op de waardering Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft in 2015 onderzoek gedaan naar het aantal mantelzorgers in Nederland Zo weten we bijvoorbeeld dat 1 op de 3 volwassenen mantelzorger is en dat 1 op de 10 mantelzorgers zwaarbelast is Mezzo heeft op basis van dit rapport een berekening per gemeente gemaakt In dit overzicht kunt u per gemeente een indicatie zien van het aantal mantelzorgers in uw gemeente is1

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 5

2 Waarom is mantelzorgwaardering belangrijk

Mantelzorgwaardering kan als instrument door gemeenten nog beter

worden benut Mantelzorgwaardering biedt u de kans mantelzorgers

te vinden en zo goed te kunnen ondersteunen U kunt de mantelzorg-

waardering als instrument benutten om meer inzicht te krijgen in de

behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting

Nut en noodzaakHet kabinet vindt een periodieke waardering op zijn plaats Vanwege het belang dat mantelzorg heeft voor de samenleving voor het welzijn van de hulpbehoevende en voor het betaalbaar houden van de maatschappelijke ondersteuning Daarnaast wijst de praktijk uit dat het waarderen van mantelzorgers meer zicht geeft op de mantelzorgers in de gemeente Wanneer een gemeente meer zicht heeft op haar mantelzorgers kan zij ook beter inzicht krijgen in de behoefte aan ondersteuning en het voorkomen van overbelasting Op termijn werkt dit kostenbesparend

De gemeentelijke mantelzorgwaardering dient dus twee doelenbullVindenengevondenwordenhetinbeeldkrijgenvanmantelzorgersbullVerlichtenerkenningvandeinzetendeverbeteringvandeondersteuning

van mantelzorgers

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 6

3 Budget

Het budget dat binnen een gemeente beschikbaar is voor mantelzorg-

waardering is door Mezzo niet aan te geven Gemeenten krijgen jaarlijks

een budget voor het waarderen eacuten ondersteunen van mantelzorgers

Gemeenten kunnen dit budget naar eigen inzicht besteden Mezzo

heeft een overzicht gemaakt van deze budgetten per gemeente

Berekening budgetMezzo heeft het beschikbare bedrag voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering per gemeente berekend U kunt uw gemeente opzoeken in ons overzicht budgetten per gemeente

De gemeentelijke budgetten voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering zijn niet geoormerkt Elke gemeente mag de budgetten naar eigen inzicht invullen In de praktijk ziet Mezzo dat gemeenten gemiddeld 30 van het budget besteden aan waardering en 70 aan ondersteuning De uitvoeringskosten zouden nooit meer dan 5 moeten bedragen dan het budget dat voor waardering wordt uitgetrokken

Aantal mantelzorgersDe gemeente moet ervoor zorgdragen dat het budget dat voor waardering beschikbaar is ook volledig wordt besteed Om dat te kunnen doen moet u eerst weten hoeveel mantelzorgers er in uw gemeente zijn die aanspraak kunnen maken op de waardering Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft in 2015 onderzoek gedaan naar het aantal mantelzorgers in Nederland Zo weten we bijvoorbeeld dat 1 op de 3 volwassenen mantelzorger is en dat 1 op de 10 mantelzorgers zwaarbelast is Mezzo heeft op basis van dit rapport een berekening per gemeente gemaakt In dit overzicht kunt u per gemeente een indicatie zien van het aantal mantelzorgers in uw gemeente is1

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 6

3 Budget

Het budget dat binnen een gemeente beschikbaar is voor mantelzorg-

waardering is door Mezzo niet aan te geven Gemeenten krijgen jaarlijks

een budget voor het waarderen eacuten ondersteunen van mantelzorgers

Gemeenten kunnen dit budget naar eigen inzicht besteden Mezzo

heeft een overzicht gemaakt van deze budgetten per gemeente

Berekening budgetMezzo heeft het beschikbare bedrag voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering per gemeente berekend U kunt uw gemeente opzoeken in ons overzicht budgetten per gemeente

De gemeentelijke budgetten voor mantelzorgondersteuning en ndashwaardering zijn niet geoormerkt Elke gemeente mag de budgetten naar eigen inzicht invullen In de praktijk ziet Mezzo dat gemeenten gemiddeld 30 van het budget besteden aan waardering en 70 aan ondersteuning De uitvoeringskosten zouden nooit meer dan 5 moeten bedragen dan het budget dat voor waardering wordt uitgetrokken

Aantal mantelzorgersDe gemeente moet ervoor zorgdragen dat het budget dat voor waardering beschikbaar is ook volledig wordt besteed Om dat te kunnen doen moet u eerst weten hoeveel mantelzorgers er in uw gemeente zijn die aanspraak kunnen maken op de waardering Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft in 2015 onderzoek gedaan naar het aantal mantelzorgers in Nederland Zo weten we bijvoorbeeld dat 1 op de 3 volwassenen mantelzorger is en dat 1 op de 10 mantelzorgers zwaarbelast is Mezzo heeft op basis van dit rapport een berekening per gemeente gemaakt In dit overzicht kunt u per gemeente een indicatie zien van het aantal mantelzorgers in uw gemeente is1

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 7

4 Opstellen beleid

Elk jaar stelt u uw waarderingsbeleid bij op basis van de ervaringen

van het jaar daarvoor

Evalueren afgelopen jaarBij het actualiseren van uw waarderingsbeleid kunt u beginnen met een evaluatie van het afgelopen jaar Hoeveel mantelzorgers zijn bereikt Hoe verliep het proces van aanvragen Waren mantelzorgers tevreden met de vorm van de mantelzorgwaardering Wat waren de uitvoeringskosten en welk bedrag is daadwerkelijk aan mantelzorgondersteuning en ndash waardering besteed Is er geld blijven liggen

Mezzo kan u op verschillende manieren ondersteunen bij deze evaluatie bijvoorbeeld door middel van een lokaal onderzoek onder mantelzorgers over waardering en ondersteuning

Geen geldbedrag maar een keuzepakketacuteDe gemeenten Ommen en Hardenberg hebben in samenwerking met Mezzo een onderzoek gedaan met mantelzorgers en professionals Zo is te achterhalen waar nu eigenlijk de wensen en behoeften van mantelzorgers liggen qua ondersteuning en waardering Qua waardering hadden we verwacht dat mantelzorgers unaniem voor een geldbedrag zouden kiezen maar eigenlijk bleek dat ook uitjes en cadeaubonnen als wensen naar voren kwamen Om echt aan te sluiten bij de wensen van individuele mantelzorgers is het daarom goed om in de toekomst een keuzemodel aan te bieden Het is belangrijk te weten wat mantelzorgers willen We kunnen van alles achter ons bureau bedenken maar nu hebben we het echt samen met mantelzorgers gedaanacute

Jaike Prinsbeleidsadviseur Bestuursdienst Ommen

Lees meer over de aanpak Ommen en Hardenberg

Mantelzorgers betrekken bij opstellen beleidWaardering en ondersteuning van mantelzorgers die aansluit bij de behoefte is mogelijk als u met mantelzorgers en degenen die hen vertegenwoordigen om de tafel gaat U neemt besluiten ten aanzien van vorm voorwaarden proces en informatieverstrekking Betrek mantelzorgers bij de invulling van deze vraagstukken en ga met hen in gesprek Zij kunnen u met hun ervaringsdeskundigheid en kennis helpen bij een doelmatige besteding van het budget

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 8

Bereiken mantelzorgersIn uw beleid neemt u doelstellingen op ten aanzien van het aantal mantelzorgers dat u hoopt te bereiken en de communicatiestrategie die u hierbij hanteert U kunt de communicatie bijsturen als het aantal aanmeldingen voor de waardering achterblijven Door mantelzorgers vroeg in beeld te hebben kan overbelasting beter worden voorkomen Uw doelstelling zou dan ook moeten zijn om veel mantelzorgers te bereiken

Communicatie is erg belangrijk bij het realiseren van een groot bereik Kan de mantelzorger uw gemeente of uitvoerende organisatie wel vinden Is de mantelzorgwaardering bekend en weet men hoe het aan te vragen is

Waar vind ik de mantelzorgersBreng als gemeente de regeling voor waardering onder de aandacht op plekken waar mantelzorgers komenbull het Wmo-loket tijdens het (keukentafel-)gesprek sociaal wijkteams loket sociale

zaken en andere aanvragen bij gemeentebull de Wmo-raad Participatieraad Platform Mantelzorg lokale clieumlnten- en

patieumlntenorganisatiesbull lokale zorgaanbieders instellingen revalidatiecentra ziekenhuizen en hun

familie of clieumlntenraadbull huisartsen praktijkondersteuners praktijkverpleegkundigen fysiotherapeuten

wijkverpleegkundigenbull welzijns- en vrijwilligersorganisaties steunpunten en expertisecentra mantelzorg

mantelzorgmakelaarsbull burgerinitiatieven zoals zorg- buurt enof dorpscooumlperatiesbull scholen en Zorgadviesteamsbull werkgeversbull social media en online platformsbull algemene voorzieningen zoals sportclubs moskeeeumln en kerken

Houd rekening met het feit dat veel mantelzorgers zichzelf niet zien als mantelzorger enzich niet aangesproken voelen Door bijvoorbeeld artikelen te plaatsen in huis-aan-huisbladen waarbij u de ouder zoon of dochter aanspreekt van mensen die hulp nodig hebben in plaats van lsquode mantelzorgerrsquo bereikt u meer mensen

Het is belangrijk om in de communicatie rekening te houden met het feit dat u mantelzorgers zoekt die in uw gemeente voor een naaste zorgen Zij wonen niet altijd in uw gemeente Voor hen is een huis-aan-huisblad bijvoorbeeld minder geschikt

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 9

AanmeldprocesU stelt vast hoe de mantelzorger aan de waardering kan komen Vragen zij dit zelf aan loopt dit via de zorgvrager kan een zorgprofessional dit (ook) doen of kan een ieder dit doen die een mantelzorger kent Niet elke mantelzorger zal een waardering voor zichzelf willen aanvragen Door ook de mogelijkheid te bieden aan anderen om mantelzorgers op te geven vergroot u het bereik Bovendien geven mantelzorgers aan het te waarderen dat een ander oog heeft voor wat zij doen En als je zelf de waardering niet hebt aangevraagd komt het als een verrassing Uit de praktijk blijkt dat dan de omvang van de waardering dan minder uit maakt

U kunt bij clieumlnten met een Wmo-indicatie het keukentafelgesprek aangrijpen om gelijk de mantelzorger in beeld te krijgen Apart aanvragen van waardering is dan niet meer nodig omdat de mantelzorger reeds bekend is

Voorwaarden waarderingHet is van belang dat u zorgvuldig formuleert welke mantelzorgers voor de blijk van waardering in aanmerking komenbullWatverstaatuondermantelzorg(ziehoofdstuk1)bullWelkecriteriavoorwaarderinghanteertu

(hoe laagdrempeliger hoe meer mantelzorgers in beeld)bullMaaktuwelofgeenonderscheidtussendoelgroepen

(bijvoorbeeld jongeren of werkende mantelzorgers)

Uitbesteden of nietU kunt voor de procedure van aanvragen en toekennen samenwerken met de lokaleorganisatie voor mantelzorgondersteuning Lees ter inspiratie ook eens het verhaal van de gemeente Meppel In Meppel is in de vorm van het Mantelzorgplatform Meppel een bruisende samenwerking ontstaan waar mantelzorgers de betrokken organisaties eacuten de gemeente van profiteren De gemeente belegt oa uitvoering van de mantelzorgwaardering bij het platform waaraan inmiddels 24 organisaties actief deelnemen

Bekijk ook eens het inspiratiefilmpje waarin een gemeente vertelt over het vinden van mantelzorgers httpswwwmezzonlpaginavoor-professionalskennisbankpublicatiesmezzo-model-informele-zorg

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 9

AanmeldprocesU stelt vast hoe de mantelzorger aan de waardering kan komen Vragen zij dit zelf aan loopt dit via de zorgvrager kan een zorgprofessional dit (ook) doen of kan een ieder dit doen die een mantelzorger kent Niet elke mantelzorger zal een waardering voor zichzelf willen aanvragen Door ook de mogelijkheid te bieden aan anderen om mantelzorgers op te geven vergroot u het bereik Bovendien geven mantelzorgers aan het te waarderen dat een ander oog heeft voor wat zij doen En als je zelf de waardering niet hebt aangevraagd komt het als een verrassing Uit de praktijk blijkt dat dan de omvang van de waardering dan minder uit maakt

U kunt bij clieumlnten met een Wmo-indicatie het keukentafelgesprek aangrijpen om gelijk de mantelzorger in beeld te krijgen Apart aanvragen van waardering is dan niet meer nodig omdat de mantelzorger reeds bekend is

Voorwaarden waarderingHet is van belang dat u zorgvuldig formuleert welke mantelzorgers voor de blijk van waardering in aanmerking komenbullWatverstaatuondermantelzorg(ziehoofdstuk1)bullWelkecriteriavoorwaarderinghanteertu

(hoe laagdrempeliger hoe meer mantelzorgers in beeld)bullMaaktuwelofgeenonderscheidtussendoelgroepen

(bijvoorbeeld jongeren of werkende mantelzorgers)

Uitbesteden of nietU kunt voor de procedure van aanvragen en toekennen samenwerken met de lokaleorganisatie voor mantelzorgondersteuning Lees ter inspiratie ook eens het verhaal van de gemeente Meppel In Meppel is in de vorm van het Mantelzorgplatform Meppel een bruisende samenwerking ontstaan waar mantelzorgers de betrokken organisaties eacuten de gemeente van profiteren De gemeente belegt oa uitvoering van de mantelzorgwaardering bij het platform waaraan inmiddels 24 organisaties actief deelnemen

Bekijk ook eens het inspiratiefilmpje waarin een gemeente vertelt over het vinden van mantelzorgers httpswwwmezzonlpaginavoor-professionalskennisbankpublicatiesmezzo-model-informele-zorg

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 10

5 Welke vorm van waardering

Deacute mantelzorger bestaat niet en daarmee deacute beste blijk van waardering

ook niet Daarbij respecteert Mezzo de beleidsvrijheid van gemeenten om

op hun eigen wijze invulling te geven aan de mantelzorgwaardering

Combinatie financieumlle bijdrage en activiteitMezzo kent de ervaringen van gemeenten tot nu toe en kent het perspectief van de mantelzorger in deze Op basis van deze kennis adviseren wij diverse vormen van waardering te combineren om zoveel mogelijk mantelzorgers te bereiken en om de kans te vergroten dat mantelzorgers zich gewaardeerd voelen Daarbij is een combinatie van de volgende twee vormen effectief gebleken A Een vrij te besteden financieumlle bijdrage voor mantelzorgers die langdurig en intensief

zorgen in uw gemeente Het gaat dan om mantelzorger die zorgen voor iemand met een Wmo-indicatie of voor iemand zonder indicatie U kunt zelf het bedrag vaststellen Een aantal mantelzorgers heeft als referentiekader de euro200 van het mantelzorgcompliment en neemt dat bedrag nog steeds als referentie Een financieumlle bijdrage is een generieke invulling die veel mantelzorgers past Deze vorm wordt beter gewaardeerd dan kortingsbonnen Kortingsbonnen vragen altijd om een eigen investering die sommige mantelzorgers niet kunnen of willen doen

B Een laagdrempelige activiteit voor alle mantelzorgers ongeacht intensiteit en duur en ongeacht de zorg die degene voor wie ze zorgen clieumlnt krijgt (dus ook Wlz en Zvw) Tijdens deze bijeenkomst kunt u mantelzorgers informeren over de ondersteunings-mogelijkheden van de gemeente en uiting geven aan uw waardering U bedankt hiermee de mantelzorgers voor hun bijdrage aan het laten slagen van de participatiesamenleving Een geschikt moment daarvoor is 10 november de landelijke Dag van de Mantelzorg Mezzo ondersteunt organisaties bij het organiseren van activiteiten op deze dag middels het bedenken van een thema het zorgdragen voor PR-materiaal de uitgave van het magazine Mantelzorger en het realiseren van landelijke aandacht U kunt hier als gemeente op aansluiten door op deze dag een activiteit te organiseren U kunt het lokale steunpunt betrekken bij de organisatie of bijvoorbeeld per wijkstadsdeel een activiteit organiseren om de opkomst te vergroten

Collectief lidmaatschap als onderdeel van uw mantelzorgwaarderingMezzo helpt u graag bij het informeren van uw mantelzorgers U kunt sinds 2017 een collectief lidmaatschap afsluiten waarmee de mantelzorgers in uw gemeente op individueel niveau profiteren van de voordelen Een lidmaatschap van Mezzo kan een waardevolle toevoeging zijn op uw mantelzorgwaardering Op een voordelige manier worden uw mantelzorgers door Mezzo compleet geiumlnformeerd en zij kunnen met vragen terecht bij de Mezzo Mantelzorglijn en onze juridisch adviseurs Alle informatie hierover vindt u op wwwmezzonlcollectieflidmaatschap

Opstellen beleid mantelzorgwaardering bull 11

Ondersteuning als waarderingU kunt een deel van het waarderingsbudget gebruiken om mantelzorgers te ondersteunen bijvoorbeeld door (korting op) hulp bij het huishouden aan te bieden in eigen huis of in het huis van degene voor wie zij zorgen een cursus hulp bij klussen of een parkeervergunning Op het moment dat ondersteuning een onderdeel uitmaakt van de waardering is het van belang oog te hebben voor het aspect lsquogevenrsquo Als u vormen van ondersteuning als waardering inzet biedt u de mogelijkheid dus aan alle mantelzorgers (of een bepaalde doelgroep) aan Niet alleen aan de mantelzorgers die een Wmo-aanvraag doen voor die vorm van ondersteuning Niet alle mantelzorgers zullen behoefte hebben aan ondersteuning Kies dus altijd voor een combinatie met een andere vorm van waardering Combineer de ondersteuning bijvoorbeeld met een financieumlle tegemoetkoming

Gemeente Renkum biedt bijvoorbeeld een geldbedrag van euro150- aan of een waardebon die recht geeft op 10 uur huishoudelijke hulp En gemeente Zeist heeft een gedeelte van het budget gebruikt om een extra mantelzorgconsulent in te zetten binnen het sociaal team

6 Meer informatie

Mezzo AdviseursMezzo werkt graag met u samen Zij bieden maatwerkadvies en kunnen u ondersteunen bij het opstellen van mantelzorgbeleid Neem vrijblijvend contact op met de Mezzo Adviseur 030-659 22 22 of via adviesmezzonl

Op de hoogte blijvenWilt u op de hoogte blijven van actuele informatie over mantelzorg Meld u dan aan voor de nieuwsbrief voor gemeenten

Bunnik mei 2018

Contact Mezzo

Mezzo Mezzo Mantelzorglijn030-659 22 22 0900-20 20 496 (10 ctpm)infomezzonl mantelzorglijnmezzonlmezzonl

• Cover
• Inleiding
• Inhoud
• 1 Waarom deze handreiking
• 2 Knelpunten bij het realiseren van passende mantelzorgondersteuning
• 3 Aan de slag
• 4 Tot slot