Economie van de aandacht 1

Economie van de aandachtSociale Netwerken 6= Sociale Media

Maarten Marx

Informatica Institute, Universiteit van Amsterdam

Expertisedag Sociale Media, 25 Juni 2013, Amsterdam

Economie van de aandacht 2

Inhoud

• Economie van de aandacht

• Sociale netwerken

• Geschiedenis

• Wat theorie

• Veel voorbeelden, vooral uit de NL politiek

• Samenwerking journalistiek en wetenschap

Economie van de aandacht 3

Economie van de aandacht

• Aandacht is het meest schaarse goed op het web [Huberman HP

labs].

• Niet alleen voor bedrijven, ook voor individuen.

• Sociaal kapitaal bestaat voor een groot deel uit aandacht.

Kernvragen

• Wat is aandacht?

• Hoe kunnen we het opmeten?

Economie van de aandacht 4

Aandacht opmeten

• Aandacht is iets wat personen elkaar geven.

• Het is dus een relatie tussen personen.

• Aandacht geven gaat echter vaak indirect:

• Een webpagina liken

• Een tweet retweeten

• In jouw artikel naar een ander artikel verwijzen.

• Aandacht opmeten door te kijken naar sociale interactie die je

indirect terugziet in bronnen.

Economie van de aandacht 5

Sociaal netwerk: netwerk van aandacht

Debat als tijdslijn

Economie van de aandacht 6

Interruptie-netwerk: hoe meet je dat nou op?

• Eigenlijk gewoon gaan turven in de Handelingen.

• Die bevatten alle informatie, en zelfs computers kunnen dat eruit

halen.

• Voor elk woord gesproken in de Kamer tussen 1814 en 2012:

• wanneer het gezegd is

• wie het zegt, en tegen wie, in welke rol, namens welke partij

• betoog,interruptie of antwoord op een interruptie.

• Voorbeeld Handeling

Economie van de aandacht 7

Intermezzo: spelen met woorden

• Als je van iedereen z’n woorden hebt, kan je mooie profielen van

personen maken . . .

• Lijst met de name-droppers in de Tweede Kamer (2010)

• Het profiel van Rutte

• Mijn eerstejaars maakten:

http://data.politicalmashup.nl/politiekinzicht/

Economie van de aandacht 8

Sociale netwerken: wat geschiedenis

• In Nederland: begint met 200 van Mertens (1968):

. . . de Nederlandse economie wordt gedomineerd door

een ”old-boys network” van ongeveer 200 man.

Bestuurders van grote bedrijven vervulden commissariaten

bij vele andere bedrijven en hadden bovendien

bestuursfuncties bij universiteiten en hogescholen. Namen

noemde hij niet.

• Mokken, Stokman et al: “OK, laten we dat dan maar uit gaan

zoeken”: Boek: Graven naar macht.

• Methode: bekijk de “interlocking directories”

Economie van de aandacht 9

Bipartiet netwerk

Economie van de aandacht 10

Voorbeelden van aandachtsnetwerken

• Persoon A geeft aandacht aan persoon B als . . .

• Indirect: A reageert op een bericht van B (typisch sociale media)

• Direct: A wat tegen B zegt (Bijv. tijdens een vergadering)

Voorbeelden

• Direct: De debatten van Pechtold in 09-10.

• Direct: “community” van kamerleden tijdens Kok II

• Indirect: de Twitter aandachtsgrafen van Tokmetzis.

Economie van de aandacht 11

Voordelen van netwerk analyse

• Je kan verbanden die tot stand komen over een lange tijd

inzichtelijk maken.

• Je kan wat verder kijken dan alleen de aantallen.

Economie van de aandacht 12

Lange termijn samenwerkingsverbanden

• Kan je in de Tweede Kamer afleiden uit het gezamelijk indienen

van moties, amendementen, kamervragen.

• Zie http://data.politicalmashup.nl/PoliticalMashup/SocialNetworks/vis/interactive/applet/

• Vergelijk bijvoorbeeld de netwerken van van Gent en Thieme (op

moties tijdens Balkenende IV).

Economie van de aandacht 13

Wie steunt wie als het op stemmen aankomt?

• Ook een netwerk.

• Tussen indieners en partijen.

• Of tussen partijen.

• Alle data aanwezig!

• Spreadsheet op Google docs

• Recente data ook beschikbaar.

• Wie pikt dit op?

Economie van de aandacht 14

Verder kijken dan alleen de aantallen

• Google’s PageRank kijkt niet naar de inhoud van webpaginas,

maar naar het aandachtsnetwerk tusen paginas

• Eerste idee: Hoe meer aandacht, hoe hoger je ranking . . .

• Maar: aandacht van de een is meer waard dan van de ander . . .

• Oplossing: weeg de aandacht naar een pagina met de

belangrijkheid van de aandachtgever.

• Bijt in je eigen staart: je bent belangrijk als je veel aandacht krijgt

van belangrijke paginas.

Economie van de aandacht 15

Analyse van de Twitter berichten

• Niet het aantal retweets, of het aantal retweeters per se is erg

interresant.

• Wel het aantal (en van wie) vanuit het Haagse wereldje!

• Dit is wat Dimitri Tokmetzis met Dispectu BV en de

UvA-eerstejaars heeft bekeken.

• Aandacht uit de incrowd

• Veel meer werk: database van incrowd Twitteraars, en hun rol

nodig.

Economie van de aandacht 16

Waar zijn we?

• Economie van de aandacht

• Sociale netwerken

• Geschiedenis

• Wat theorie

• Veel voorbeelden, vooral uit de NL politiek

• Samenwerking journalistiek en wetenschap

Economie van de aandacht 17

Samenwerking journalistiek en wetenschap

• Waardevol voor beide kanten.

• Vooral in datajournalistiek.

• Let op! Vaak wel een lange looptijd:

• data verzamelen over een lange periode (eg Tweets van een jaar)

• analyse kost vaak ook veel programmeertijd

• Maar wel: eenmaal gedaan, volgende keer zo gepiept.

(Bijv: Vrij Nederland deze week: overzicht afgelopen

parlementaire jaar).

• UvA Informatica heeft heel veel data en rekenkracht beschikbaar.

Economie van de aandacht 18

Dank

• Eerste Twitter Analyse: haagsetweet.nl Bart Hayo, Lisette

Meijerman, Frank Houweling.

• Twitter Database: Bart de Goede, Justin van Wees.

• Handelingen: Arjan Nusselder.

Economie van de aandacht 19

Contact

• maartenmarx@uva.nl

• politicalmashup.nl