Ecologische bodemtypologie

Rolf Kemmers, Rein de Waal, Bas van Delft

Klassieke bodemtypologie

Klassieke bodemkaarten geven actuele toestand vaak niet goed weer

Bodemtypen zijn onvoldoende onderscheidend voor standplaatstypering

Grondwatertrappen geven alleen kwantitatieve informatie

Waterkwaliteit bepalend voor standplaats (raakvlak ecohydrologie)

Ecologische bodemtypologie - concept

VEGETATIE

ONAFHANKELIJKE FACTOREN

AFHANKELIJKE FACTOREN OperationeleStandplaatsfactoren

KLIMAAT Meteorologische processen

o

TOPOGRAFIE Geo(morfo)logische processen

HYDROLOGIE Hydrologische processen

MOEDERMATERIAALFys.-chem. processen

BODEM

cm

Decompositie processen

0

20

40HUMUS-

ConditioneleStandplaatsfactoren

Fysisch/chemisch:Voorraden (N, P)

ZNCVochtleverantie

Fysiologisch:Beschikbaarheid (N, P)

AeratieVochttekort

Toxiciteit

Ecologische bodemtypologie - definities

Ecologische bodemtypering: Classificatie van bodems op basis van primaire

en secundaire ecosysteemfactoren Ecologische bodemkartering:

Verzamelen en vlakdekkend vastleggen van bodeminformatie ten behoeve van toepassing in natuurbeheer en -ontwikkeling

Ecologische bodemtypologie - definities

Systeemanalyse: identificatie van processen en het functioneren

van het systeem Patroonanalyse:

het vastleggen van de ruimtelijke verspreiding van sleutelfactoren en doelvariabelen

Ecologische bodemtypologie - definities

Fysiografische factoren = primaire (onafhankelijke) factoren klimaat, topografie, hydrologie, moedermateriaal

Fysiografische eenheden moedermateriaal + topografie

Fysiotoop moedermateriaal + topografie + hydrologie landschappelijke samenhang (bron, beekdal,

helling) punt, lijn, vlak

Ecologische bodemtypologie - definities

Conditionele factoren (toestandvariabelen) bepalend voor activiteit bodemorganismen en

plantengroei zuur-basentoestand, voedingstoestand,

vochttoestand, redoxtoestand, temperatuur gebufferd

Operationele factoren (fluxen, beschikbaarheid) fysiologie vocht, voedingsstoffen, toxische stoffen

Ecologische bodemtypologie - Gereedschapskist

Afhankelijk van de vraag:

•Functie-verandering, -consolidering, -afweging

•Fysiografische eenheden

•Bodem/Gt

•Watertypen

•Humusprofiel

Moedermateriaal

Bouwvoor

NatuurgebiedenLandbouw gebieden

Actuele vegetatie

Waterkwantiteit

Waterkwaliteit

Humusprofiel

Inventarisatie

traditionele bodem

Gt GD

Inventarisatie watertypen

Inventarisatie

humusprofielen

II

III

VIIII

IVV

VI

VII

Potentiele vegetatie

plaggen

Toepassing

Raamwerk ecologische bodemtypologie

Hiërarchisch stelsel van factoren 8 Fysiografische eenheden

aggregatie van kaarteenheden naar moedermateriaal, topografie en hydrologie

Fysiotopen homogeen ten aanzien van primaire factoren

Humusvormen actuele toestand van de standplaats