Dynamis Marktscan logistiek 2015

8/9/2019 Dynamis Marktscan logistiek 2015

http://slidepdf.com/reader/full/dynamis-marktscan-logistiek-2015 1/6

’15

Marktscan LogistiekDynamis Vastgoedconsultants en Makelaars publiceert hierbij de tweede uitgave van de Marktscan Logis-tiek. Door middel van deze uitgave geeft Dynamis inzicht in de Nederlandse logistieke bedrijfsruimtemarkt.Deze uitgave is een aanvulling op de rapportage Sprekende Cijfers Bedrijfsruimtemarkten. Voor de Markt-scan Logistiek 2015 is onderzoek gedaan naar de 25 meest relevante logistieke regio’s, waarbij de trends enontwikkelingen, het aanbod en de transacties nader worden besproken. In deze publicatie staat de periodevan 1 januari 2014 tot 1 januari 2015 centraal.

AanbodDe door Dynamis opgestelde denitie van logistiekvastgoed betreft: bedrijfsonroerend goed met eenminimale metrage van 5.000 m 2, waarbij het over-grote deel bedrijfsruimte betreft en dat beschikt overminimaal één dock per 1.000 m 2. Onder logistiekvastgoed vallen tevens loodsen die dienen ten behoevevan opslag van bulkgoederen. In Nederland zijn op 1

januari 2015 in totaal 158 logistieke objecten voor deverhuur of verkoop beschikbaar, dit zijn achttienobjecten meer dan een jaar eerder. In totaal wordt2.063.350 m 2 logistiek vastgoed aangeboden.

Daarmee is sprake van een toenemend aanbod vanlogistieke bedrijfsruimten. Desalniettemin blijft hetaanbod van kwalitatief hoogwaardige distributie- enlogistieke centra beperkt. Het aanbod bestaatdaarmee voor een groot deel uit verouderde engedateerde objecten, waarbij in sommige gevallensprake is van langdurige leegstand. De medianevraagprijs van een aangeboden logistiek objectbetreft, net als voorgaand jaar, € 45,- per m 2 p/j vooreen logistieke ruimte inclusief de bijbehorendekantooroppervlakte.

Begin 2015 is een beschikbare logistieke ruimtegemiddeld 13.059 m 2 groot. Dit betreft een afnamevan 588 m 2 op jaarbasis. Objecten met een groottevan 5.000 tot 10.000 m 2 worden net als voorgaand

Regio Aanbod per 1-1-15

1. Rotterdam e.o. 375.450

2. Tilburg 305.850

3. Eindhoven 210.850

4. Amsterdam e.o. 192.250

5. Roosendaal 99.800

6. Venlo 87.750

7. Oss 81.950

8. Moerdijk 76.450

9. Amersfoort 75.600

10. Venray 65.650

11. Breda 59.10012. Waalwijk 58.500

13. Nijmegen 54.100

14. Utrech t e.o. 47.800

15. Den Bosch 44.750

16. Tiel 38.500

17. Westland 38.400

18. Almere 37.950

19. Helmond 29.150

20. Maastricht 26.550

21. Veldhoven 17.950

22. Den Haag e.o. 15.800

23. Arnhem 9.450

24. Bergen op Zoom 8.400

25. Zaltbommel 5.350

Nederland totaal 2.063.350

Aanbod naar regio op 1 januari 2015

in m2

vvo



2 Marktscan Logistiek 2015

Olaf Nieuwenhuis

jaar het meest aangeboden, namelijk 49%. Verderheeft 38% van het totale aanbod een grootte tussen de10.000 en 20.000 m 2. Slechts 13% van de beschikbarelogistieke ruimten heeft een grootte van meer dan20.000 m 2. Gezien de economische ontwikkelingen is

sprake van een toenemende vraag naar grootschalige,kwalitatief hoogwaardige logistieke objecten. Hierdoorvoldoet het huidige aanbod vaak niet aan de vraag.

Nieuwbouw van logistieke objecten is in veelgevallen nodig om te kunnen voldoen aan de huidigevraag. In enkele gevallen wordt door investeerders oprisico gebouwd, dit wil zeggen dat voor dezenieuwbouwprojecten nog geen gebruiker is gevonden.Op het moment van schrijven wordt in Den Boschcirca 60.000 m 2 op risico gebouwd en in Roosendaal

70.000 m2

. Daarnaast is recentelijk bekend gemaaktdat in de regio Limburg twee mega distributiecentraop risico worden ontwikkeld: 140.000 m 2 in Venlo en148.000 m 2 in Born, de oplevering is naar verwachtingeind 2015. Opvallend is het toenemende aantal ‘Buildto Suit’ ontwikkelingen, waarbij een ontwikkelaar ofinvesteerder voor een specieke gebruiker logistiekvastgoed ontwikkelt. Hierbij huurt de gebruiker hetvoor hen gebouwde logistieke object van deinvesteerder. Deze nieuwbouwontwikkelingen zijnonder andere afhankelijk van de beschikbaarheid vangrond, de grondprijzen en de bouwkosten. Daarnaastontwikkelen diverse gebruikers nieuwbouw voor eigengebruik, zoals het Ierse kledingbedrijf Primark dat eendistributiecentrum van ruim 80.000 m 2 laat bouwen inRoosendaal. Naar verwachting blijft het aanbod dekomende jaren toenemen door de toenemende vraagnaar kwalitatief hoogwaardige objecten, waarbijnieuwbouwontwikkelingen vaak de enige optie zijn.

Naast de reeds lopende nieuwbouwprojecten biedenzowel projectontwikkelaars als gemeenten grond aanvoor het ontwikkelen van logistiek vastgoed. In

Amersfoort is ongeveer 60.000 tot 70.000 m2

grondbeschikbaar voor logistieke doeleinden, waarbijvoorkeur is voor een hoog technologische invulling. InMoerdijk is door de Provinciale Staten ingestemd metde ontwikkeling van Logistiek Park Moerdijk, voor ditplan is ruim 1.500.000 m 2 grond uitgeefbaar. Verder isin Den Bosch, Waalwijk, Tilburg en Utrechtrespectievelijk 100.000, 75.000, 200.000 en 50.000m2 grond beschikbaar voor logistieke invullingen.

OpnameIn heel 2014 is in totaal 730.550 m 2 logistiek vastgoedverhuurd of verkocht, namelijk 53 objecten meteen minimale metrage van 5.000 m 2. De gemiddeldegrootte van een transactie bedraagt derhalve13.784 m 2. Ten opzichte van een jaar eerder is sprake

van een toename van 1.628 m 2, toen ter vergelijking34 transacties zijn geregistreerd. In de regio’sArnhem, Bergen op Zoom, Helmond, Maastricht,Veldhoven, Westland en Zaltbommel zijn in hetvoorbije jaar geen logistieke transacties geregistreerd.Van het totaal aantal opnamen betreft 79% eenhuurtransactie. Anders gezegd, in 2014 zijn 42logistieke objecten verhuurd en elf objecten verkocht.In vergelijking met de totale bedrijfsruimtemarktvalt op dat logistiek vastgoed relatief veel gehuurd

wordt op gebruikers niveau, in tegenstelling totbedrijfsruimten die in verhouding meer gekochtworden. In totaal heeft 11% van het aantal opge-nomen logistieke objecten een metrage van 30.000m2 of meer. De grootst geregistreerde transactie heeftplaatsgevonden op de Maasvlakte in Rotterdam,namelijk 70.700 m 2.

De toenemende vraag naar grootschalige objectenkomt overeen met de logistieke trends. Mede dankzijde ligging en de goede infrastructuur is Nederlandeen belangrijk land voor transport en export vangoederen. Dit verklaart de grote hoeveelheiddistributiecentra die gevestigd zijn in Nederland. Deafgelopen jaren is sprake geweest van een toenemendaantal e-commerce bedrijven en distributiecentra dat

Regio Opname 2014

1. Rotterdam 150.500

2. Waalwijk 92.200

3. Tilburg 84.9504. Tiel 83.650

5. Moerdijk 67.150

6. Amsterdam 59.200

7. Almere 35.150

8. Utrecht 30.000

9. Nijmegen 23.050

10. Eindhoven 18.200

11. Den Bosch 18.100

12. Breda 15.450

13. Venray 13.000

14. Amersfoort 12.600

15. Den Haag 9.300

16. Venlo 7.950

17. Roosendaal 5.100

18. Oss 5.000

19. Arnhem -

20. Bergen op Zoom -

21. Helmond -

22. Maastricht -

23. Veldhoven -

24. Westland -

25. Zaltbommel -

Nederland totaal 730.550

Opname naar regio van 1 januari 2014 tot 1 januari 2015in m 2 vvo

Marktscan Logistiek 2015Sprekende Cijfers



Marktscan Logistiek 2015 3

zich in Nederland vestigt. Naar verwachting blijft deexport de komende jaren toenemen, wat een positiefgevolg heeft voor de logistieke vastgoedmarkt inNederland. Net als voorgaand jaar staan de huurprijzenvoor verouderde panden onder druk. Daarentegen

blijven de huurprijzen van kwalitatief hoogwaardigeobjecten op niveau. Deze stabiele huurprijzen leidensamen met de stabiele marktontwikkelingen tot een(toenemende) interesse van beleggers in logistiekvastgoed.

VerwachtingOnder andere door de toenemende e-commerceontwikkelingen houdt het komende jaar de toe-nemende vraag naar grootschalig, kwalitatiefhoogwaardig logistiek vastgoed aan. Consumenten

doen steeds vaker en steeds meer aankopen online,

waarbij de consumenten verwachten dat de aankopenzo spoedig mogelijk bezorgd worden. Veel onlinewebshops bieden levertijden binnen één werkdag;vaak zelfs voor 23.00 uur besteld, de volgende dag inhuis. Consumenten zien deze levertijden tegenwoordig

niet meer als luxe, maar als de standaard. Dit heeft totgevolg dat de distributiecentra en e-commercebedrijven op een andere manier moeten werken doorde veranderde wijze waarop producten worden bestelden verzonden. Veelal vestigen de grote distributiecentrazich dichtbij steden vanwege de afstand tot deconsument en de beschikbaarheid van een groterearbeidsmarkt. Daarbij zijn de gebruikers van hetlogistieke vastgoed op zoek naar grotere complexenvan minimaal 30.000 m 2 en een minimale hoogte van12,5 meter vanwege de mogelijkheid tot snelle

orderverwerking en efciënte opslag van goederen.


Arjan RensHRS Bedrijfsmakelaars

Voorzitter van Dynamis Logistics, Arjan Rens, zietde toename in het aantal logistieke gebruikers mete-commerce activiteiten in Nederland als een belangrijkeontwikkeling die naar verwachting steeds belangrijkerwordt voor de logistieke vastgoedmarkt. In vergelijkingmet voorgaand jaar is ook een toename geregistreerd inhet aantal transportbedrijven dat logistiek vastgoed ingebruik heeft genomen. Daarmee is het overgrote deelvan de logistieke gebruikers actief in het transport vangoederen of de op- en overslag hiervan. Ter illustratie,het afgelopen jaar hebben zowel PostNL als TNT Posthun netwerk versterkt. PostNL heeft het huurcontractin Amersfoort aan de Basicweg uitgebreid met ruim

8.000 m 2 en TNT Post laat een nieuw logistiek complexin Eindhoven bouwen van ruim 6.300 m 2. Opvallend isdat de locatie die online webshop Coolblue in 2013 heeftbetrokken nu al niet meer toereikend is door de grotegroei van het bedrijf. Zij breiden medio 2015 uit met eennieuw distributiecentrum van 25.000 m 2 in Tilburg.

Tegenwoordig worden consumenten steeds veeleisenderen verwachten meer van de e-commerce bedrijven.Doordat veel bedrijven snelle levertijden bieden, zienconsumenten dit als een normale ontwikkeling enverwachten zij dit van online webshops. Bij webshop Bol.com konden consumenten in 2011 gebruik maken vande regeling: “voor 16.00 uur besteld, de volgende dag inhuis”. Inmiddels is dit al enige tijd aangepast naar 23.00uur. Concurrenten van Bol.com zoals Coolblue en Dixons

bieden vergelijkbare levertijden. Verder biedt Coolblue alsenige webshop in Nederland ook bezorging op zondagaan. Consumenten hebben daarbij tot zaterdag 23.59uur om te bestellen. Het Amerikaanse bedrijf Amazonis zelfs aan het experimenteren met het bezorgen vanpakketten via drones, zodat zij bestellingen binnen 30minuten kunnen bezorgen bij de consument.

Logistieke Makelaars Jeroen van der Meer en CarelFijen bespreken de trends en ontwikkelingen in hunwerkgebied. De regio’s Rotterdam en Venlo - Venrayhebben afgelopen jaar te maken gehad met grotetransacties en opvallende ontwikkelingen. Wilt u meerinformatie over een andere logistieke regio, neem dancontact op met Dynamis Logistics. We delen graag onzekennis met u.

Opvallende trends en ontwikkelingen



4 Marktscan Logistiek 2015

Marktscan Logistiek 2015

Carel Fijen RT RMT Boek & Offermans Makelaars

Regio Venlo en Venray

In de regio Venlo - Venray zijn veel nieuwbouw-ontwikkelingen van logistiek vastgoed gaande. Naasthet mega distributiecentrum van 140.000 m 2 in Venlo,dat naar verwachting eind 2015 opgeleverd moetworden, wordt iets zuidelijker in Limburg een nog

groter distributiecentrum van 148.000 m2

gebouwdin Born. Het distributiecentrum in Venlo is gericht opgebruikers voor e-commerce activiteiten en wordtop risico gebouwd. Dit logistieke object wordt eenzogenaamd ‘collaborative warehouse’, oftewel eendistributiecentrum waarbij de voorzieningen wordengedeeld door de verschillende gebruikers. Het objectis gelegen op bedrijventerrein Trade Port Noord Venlo,dit heeft een ideale ligging voor het transport vangoederen. De nieuwbouw in Born wordt gerealiseerdop bedrijventerrein Holtum-Noord dat eveneens eengoede aansluiting heeft voor het transport.

Via Venlo passeren dagelijks gemiddeld 21.000vrachtauto’s de grens met Duitsland. Dat is meerdan de helft van het totale vrachtverkeer via alle

Jeroen van der Meer RT Ooms Bedrijfshuisvesting

Regio Rotterdam en Moerdijk

Met het voorzichtige herstel van de economie neemtde vraag naar modern logistiek vastgoed toe. InRotterdam was de afgelopen jaren niet veel modernlogistiek vastgoed beschikbaar voor de verhuur ofverkoop. Een groot deel van de logistieke ruimten

was in gebruik ten behoeve van commodity goederenopslag. Door de beperkte vraag naar logistiek vastgoed

de afgelopen jaren konden de ruimten voor opslagverhuurd worden voor de opslag van commodities.Nu weer sprake is van een aantrekkende markt, neemtde vraag naar logistiek vastgoed toe en komen dezelogistieke ruimten weer beschikbaar in het aanbod.De aantrekkende economie heeft als gevolg dat decommodity bedrijven de logistieke complexen dievoor opslag gebruikt worden massaal leeg halen.Dit verklaart de forse aanbodtoename in Rotterdamen biedt mogelijkheden voor zoekende partijen inde regio.

In de Rotterdamse regio zijn grootschalige nieuwemoderne logistieke complexen echter schaars. Ditin tegenstelling tot de toenemende vraag naar dezeobjecten. Enkel op de Maasvlakte worden dergelijke grotelogistieke ruimten aangeboden of behoort nieuwbouwtot de mogelijkheden. In 2014 is bijvoorbeeld circa80.000 m 2 opgeleverd op de Maasvlakte ten behoevevan Canon. De grootst geregistreerde transactie van2014 heeft eveneens plaatsgevonden op de Maasvlaktein Rotterdam. Nippon Express, een internationalelogistieke dienstverlener, huurt een distributiecentrumvan 70.700 m 2.

Sprekende Cijfers

Opvallende transactie

Opvallende nieuwbouwontwikkelingen



Marktscan Logistiek 2015 5


Over Dynamis LogisticsDynamis Logistics is een nauwe samenwerking tussen

de diverse kantoren van Dynamis, waarin een teamvan specialisten op logistiek vastgoed met lokalemarktkennis de regionale en landelijke vraag scherp inde gaten houdt. Daarnaast houdt dit team zich bezigmet taxaties en huisvestingsvraagstukken op logistiekvastgoedgebied.

Voor meer informatie over de Logistieke Vastgoed-markt, neem dan contact op met:

Dynamis LogisticsShirley Bröcker, Research Manager t: 030-7670390e: [email protected]

grensovergangen tussen Nederland en Duitsland.Steeds meer hoogwaardige logistieke dienstverlening

verplaatst vanuit de overvolle mainports Rotter-dam en Schiphol naar Venlo. Onlangs is eensamenwerkingsverband tussen SMART LogisticsCentre Venlo en het Havenbedrijf Rotterdam geslotenvoor de versterking van de logistieke corridor tussenRotterdam en de regio Venlo - Venray.

Door middel van deze samenwerking wordt dekwaliteit van de logistieke verbinding verbeterd,

zodat naar verwachting meer verladers en logistiekedienstverleners gebruik gaan maken van defaciliteiten en diensten. Jaarlijks worden ongeveer300.000 containers vervoerd via trein- enbinnenvaartdiensten tussen Rotterdam en de regioVenlo - Venray.

Guus de Bock

Sjoerd Roelofs

Bert van den Born

Gert-Jaap van Keulen

Mark Tesselhof

Edwin Doets

Jeroen van der Meer

Maarten van Tijen

Carel Fijen

Jorg Olie

Paul de Wit

Eric de Hoogt

Arjan Rens

© Copyright 2015Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/of verveelvoudigd of in enigerlei andere vormopenbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van de eigenaar Dynamis B.V.



Orteliuslaan 53528 BA Utrecht t 030 767 03 [email protected]

www.dynamis.nl

Boek & Offermans MakelaarsAkerstraat 39-41Postbus 6776400 AR Heerlent 045 574 32 33f 045 560 09 [email protected](ook in Maastricht en Venray)

Frisia MakelaarsJavastraat 1a2585 AA Den Haagt 070 342 01 [email protected]

HRS BedrijfsmakelaarsPettelaarpark 36Postbus 20735202 CB 's-Hertogenboscht 073 80 000 08f 073 80 000 [email protected]

Kuijs Reinder KakesWestzijde 3401506 GK Zaandamt 075 612 64 [email protected](ook in Alkmaar)

Lamberink BedrijfsmakelaarsStationsstraat 24 -26

Postbus 9939400 AZ Assent 059 233 84 20f 059 233 84 [email protected]

Molenbeek MakelaarsMaliebaan 773581 CG Utrechtt 030 256 88 11f 030 256 88 [email protected]

Ooms.comMaaskade 113Postbus 240403007 DA Rotterdamt 010 424 88 88f 010 424 88 [email protected]

(ook in Dordrecht)

Rodenburg MakelaarsPaslaan 19Postbus 100547301 GB Apeldoornt 055 5 268 268f 055 5 788 [email protected](ook in Deventer en Zwolle)

Snelder ZijlstraBedrijfsmakelaarsHoedemakerplein 1Postbus 20227500 CA Enschedet 053 485 22 44f 053 485 22 [email protected]

Strijbosch ThunnissenBedrijfsmakelaars ArnhemSweerts de Landasstraat 27Postbus 5886800 AN Arnhemt 026 355 21 00f 026 355 21 [email protected]

Strijbosch ThunnissenBedrijfsmakelaars NijmegenSt. Canisiussingel 22Postbus 10056501 BA Nijmegent 024 365 10 10f 024 365 10 [email protected]

www.stmakelaars.nl

Van der Sande VanOpstalBedrijfsmakelaarsVijverstraat 14818 ST Bredat 076 514 74 54f 076 513 93 [email protected]

Verschuuren & SchreppersBedrijfsmakelaarsKennedyplein 230Postbus 87305605 LS Eindhovent 040 211 11 12f 040 235 05 [email protected]

Dynamis Marktscan logistiek 2015

Documents

Transcript of Dynamis Marktscan logistiek 2015