DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

65
Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020 1 RIS.3293

Transcript of DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Page 1: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

1

RIS.3293

Page 2: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

2

INLEIDING..................................................................................................................................................................4

EERSTE LAAG ...........................................................................................................................................................5

LANDSCHAP ...............................................................................................................................................................5

1.1 Boombeplanting langs Veenkoloniale linten ..................................................................................................5

1.2 Bedreiging landelijk karakter Oranjedorp .....................................................................................................6

1.3 Overgangszone Bargerveen............................................................................................................................6

1.4 Beekdalontwikkeling.......................................................................................................................................8

1.5 De essen..........................................................................................................................................................9

1.6 Steilrand .......................................................................................................................................................10

1.7 Openheid ......................................................................................................................................................10

WATER.....................................................................................................................................................................11

1.8 De positie van water in de structuurvisie .....................................................................................................11

1.9 (Nood)waterberging in het Oranjedal ..........................................................................................................11

1.10 Drinkwaterwinning.....................................................................................................................................12

1.11 Bluswater....................................................................................................................................................12

1.12 Vernatting Oosterbos..................................................................................................................................12

1.13 Waterberging nabij de Delftlanden ............................................................................................................13

1.14 Herstel Zwartemeer ....................................................................................................................................13

DUURZAAMHEID ......................................................................................................................................................14

1.15 Windenergie................................................................................................................................................14

1.16 Bio-energie .................................................................................................................................................15

1.17 Opslag CO2................................................................................................................................................15

1.18 Energie & milieu ........................................................................................................................................15

1.19 Schone brandstoffen ...................................................................................................................................15

1.20 Archeologie & Cultuurhistorie ...................................................................................................................16

1.21 Natuur.........................................................................................................................................................17

TWEEDE LAAG........................................................................................................................................................19

VERKEER & VERVOER..............................................................................................................................................19

2.1 Grensoverschrijdende verkeerswegen ..........................................................................................................19

2.2 Erfontsluitingsweg voor Oranjedorp............................................................................................................19

2.3 Ermerweg & Odoornerweg ..........................................................................................................................19

2.4 Verdubbeling N34 en N862 ..........................................................................................................................20

2.5 Nieuw Amsterdamsestraat – tussen ingang Bargeres en Ermerweg ............................................................20

2.6 Laan Nieuw Amsterdam & Dordse Allee......................................................................................................21

2.7 Gevaarlijke stoffenroute ...............................................................................................................................21

2.8 Parkeerproblematiek in bestaande wijken en dorpen...................................................................................21

2.9 Infrastructuur in het buitengebied ................................................................................................................22

2.10 Noord-Zuid verbinding in de Monden ........................................................................................................22

2.11 Boslaan.......................................................................................................................................................22

2.12 Transferia ...................................................................................................................................................23

2.13 Station Emmen-Zuid ...................................................................................................................................23

2.14 Railverkeer .................................................................................................................................................23

2.15 Spoorlijn Emmen-Groningen......................................................................................................................24

2.16 Openbaar vervoer.......................................................................................................................................24

2.17 Zelfstandige positie van het fietsverkeer.....................................................................................................24

DERDE LAAG ...........................................................................................................................................................25

WERKEN ..................................................................................................................................................................25

3.1 Initiatief jachthaven Barger Compascuum...................................................................................................25

3.2 Waterrecreatie & jachthaven Nieuw-Amsterdam/Veenoord ........................................................................25

3.3 Beperkte plek landbouw................................................................................................................................25

3.5 Landbouw .....................................................................................................................................................26

3.6 Landbouw als drager van het landschap......................................................................................................26

3.7 Wild Life Resort Griendtsveen......................................................................................................................26

3.8 Vaarverbinding Erica - Ter Apel..................................................................................................................27

3.9 Ontwikkeling nieuwe bedrijventerreinen ......................................................................................................27

Page 3: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

3

3.10 Geluidssportcentrum Pottendijk .................................................................................................................28

3.11 Beperkte positie toerisme............................................................................................................................28

3.12 Naturpark Moor..........................................................................................................................................29

3.13 Meer aandacht kwaliteit werklocaties ........................................................................................................29

3.14 Weinig aandacht Centrumplan ...................................................................................................................29

3.15 Onvoldoende aandacht keten zorg-werk-wonen-leren ...............................................................................30

WONEN ....................................................................................................................................................................30

3.16 Lintwonen ...................................................................................................................................................30

3.17 Starterswoningen, studentenhuisvesting, wegtrekken jongeren, migratie Duitsland, revitalisering

woonclusters .......................................................................................................................................................31

3.18 Boswonen....................................................................................................................................................31

3.19 Erfwonen ....................................................................................................................................................33

3.20 Wonen op het water ....................................................................................................................................33

3.21 Ecologisch wonen.......................................................................................................................................33

3.22 Bouwen in de dorpen ..................................................................................................................................34

3.23 Zwartemeer profileren als woondorp .........................................................................................................34

3.24 120.000 .......................................................................................................................................................34

3.25 Kwaliteitsslag woningbouw........................................................................................................................35

3.26 Aandacht voor versterking van de kwaliteit van eigen woning bezit ..........................................................36

VOORZIENINGEN ......................................................................................................................................................36

3.27 Handhaven en versterken voorzieningenniveau .........................................................................................36

VEILIGHEID ..............................................................................................................................................................36

3.28 Opkomsttijden.............................................................................................................................................36

3.29 Buisleidingen met gevaarlijke stoffen .........................................................................................................36

3.30 Brandveiligheidsvoorzieningen op bedrijventerreinen...............................................................................37

ALGEMEEN ..............................................................................................................................................................39

4.1 Rekening houden met nutsinfrastructuur bij de uitwerking ..........................................................................39

4.2 Onleesbaarheid.............................................................................................................................................39

4.3 Realisatie dorpomgevingsplan......................................................................................................................39

4.4 Positie Nieuw-Amsterdam/Veenoord beperkt in beeld .................................................................................40

4.5 Grensoverschrijdend karakter mist ..............................................................................................................40

4.6 Aandachtspunten voor het uitvoeringsprogramma.......................................................................................40

4.7 Luchtkwaliteit ...............................................................................................................................................41

Bijlage 1: Overzicht indieners inspraakreacties en reacties art. 10 BRO vooroverleg......................................43

Bijlage 2: Samenvatting reacties informatie-avonden Structuurvisie gemeente Emmen 2020, mei 2007..........45

Bijlage 3: Reacties raadsfracties en wijzigingen ontwerp structuurvisie gemeente Emmen 2020 .....................53

Page 4: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

4

Inleiding

De door de gemeente Emmen opgestelde Voorontwerp Structuurvisie gemeente Emmen 2020 heeft van 5 juni tot en met 18 juli 2007 ter inzage gelegen. Een ieder heeft gedurende deze periode de gelegenheid gehad zienswijzen in te dienen. Parallel aan deze periode is de voorontwerp structuurvisie voorgelegd aan de art. 10 Bro partners. Van de mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen en reacties ex art. 10 BRO is door 71 personen en instanties gebruik gemaakt, zoals vermeld in bijlage 1. Een aantal is voorzien van extra handtekeningen van bewoners; het betreft een 45-tal handtekeningen van boeren en bewoners op en nabij Kanaal B (Emmer-Compascuum) en 34 handtekeningen van bewoners van de Borgerbrink (Emmen). In voorliggend document wordt ingegaan op de ingekomen reacties. Om praktische redenen is bij de beantwoording van de reacties en zienswijzen ex art. 10 BRO aangesloten op de indeling van de voorontwerp Structuurvisie. De verschillende onderwerpen zijn conform de gehanteerde lagenbenadering ingedeeld. Onder de eerste laag (hoofdstuk 1) wordt ingegaan op reacties met betrekking tot landschap, water en duurzaamheid. Bij de tweede laag (hoofdstuk 2) worden de onderwerpen van verkeer betrokken. Bij de derde laag (hoofdstuk 3), tenslotte, komen aspecten van werken, wonen, voorzieningen en veiligheid aan bod. De nota eindigt met het vierde hoofdstuk waar een aantal algemene opmerkingen zijn opgenomen. Per onderwerp worden eerst de nummers van de zienswijzen en adviezen vermeld die op het voorontwerp hebben gereageerd; vervolgens wordt een korte samenvatting van de reactie(s) gegeven, waarna commentaar is opgenomen. Onder het kopje ‘wijziging(en)’ staan eventuele veranderingen in het ontwerp weergegeven. Verwijzingen naar paginanummers hebben betrekking op het voorontwerp, want daar is de reactie ook op gebaseerd. Voorts zijn ook de opmerkingen en suggesties verwerkt (in bijlage 2) van de informatiebijeenkomsten die in Emmen (9, 10, 15, 30 mei), Emmer-Compascuum (9 mei), Zwartemeer (16 mei) en Schoonebeek (29 mei) zijn gehouden. Het betrof hier een viertal kwadrantbijeenkomsten en een drietal themabijeenkomsten (economie, wonen en omgeving). Hoewel de bijeenkomsten voorafgaand aan de terinzagelegging plaatsvonden en daarmee geen officieel onderdeel van de inspraak vormen, zijn de opmerkingen waardevol en worden ze meegenomen in het ontwerp. De wijze van verwerking is in bijlage 2 per onderwerp aangegeven. Tenslotte is op 19 maart 2008 de structuurvisie gepresenteerd aan alle raadsleden. Op basis hiervan hebben de alle fracties de mogelijkheid gekregen een reactie in te dienen. Hiervoor wordt verwezen naar bijlage 3.

Page 5: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

5

Beantwoording zienswijzen en adviezen ex. art 10 BRO

Eerste laag

Landschap

1.1 Boombeplanting langs Veenkoloniale linten Zienswijzen: 9, 10, 11, 12, 29, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 58, 59, 62, 69 Nieuw aan te leggen beplanting/ bomen langs de kanalen (noordzijde Kanaal B, Kanaal A en B, Oosterdiep, Middenweg en Scholtenskanaal) leidt tot:

- schaduwwerking (verminderde opbrengst landbouw); - onkruid (distels) die vanuit de berm het land inwaaien; - schimmels (in vochtige schaduwzone); - vochtonttrekking door bomen; - belemmeringen voor de aan- en afvoer van producten (en tussenopslag); - afval van bladeren; - verdwijnen van uitzicht, de openheid verdwijnt.

Bovendien wordt de landschappelijke meerwaarde niet herkend en gedeeld. De openheid (het uitzicht) is belangrijk. Tevens is onduidelijk waar nu precies welke vorm van laanbeplanting gepland is. De bomenrijen die er nu al staan worden wel positief gewaardeerd door een deel van de insprekers. Vanuit historisch perspectief stond een bomenrij altijd maar aan één zijde vanwege de aanwezigheid van het jaagpad.

Commentaar De laanbeplanting is een voorstel ter monumentalisering van de kanalen. Enerzijds om de kanalen zelf aantrekkelijker te maken en anderzijds om recht te doen aan de lineariteit van het veenlandschap. Een aantal kanalen is al monumentaal beplant; hier wordt duidelijk wat een geweldige impact hiervan uit gaat. In de tekst van het voorontwerp wordt gesproken over ‘het versterken van het contrastlandschap door een dubbele bomenrij langs de kanalen te plaatsen’. Dit betekent dat aan weerszijden van een kanaal elk één rij wordt voorgestaan (die er deels al is, er wordt met name een aanvulling bedoeld). Niet bedoeld is om aan beide zijden van het kanaal een dubbele bomenrij te realiseren. In veel gevallen ontbreken er bomen in zo’n rij, of staan ze slechts aan één kant. Het gaat bij dit onderwerp slechts ten dele om nieuwe aanplant en vooral om aanvullende beplanting (daar waar gaten zitten). Op de structuurvisiekaart zijn aan weerszijden van een aantal kanalen de bomen ingetekend; vanwege de schaalgrootte van de bomen lijkt het alsof de kanalen helemaal door bomen worden ingeklemd. Dit heeft echter vooral te maken met het kaartbeeld waarop de bomen relatief groot en opvallend in uitkomen. Het is niet de bedoeling om “bos” te planten in de gehele ruimte die de boom-symbolen op de kaart beslaan. Insprekers zijn bezorgd dat het uitzicht verdwijnt. De structuurvisie staat echter geen bos, beplanting met bomen, struiken of planten voor. Dit betekent dat er tussen de stammen onder de boomkruinen door kan worden gekeken. Het gras tussen de stammen zal gewoon netjes onderhouden worden. De situatie ten aanzien van onkruid en bladafval gaat er ten opzichte van de huidige situatie dan ook niet op achteruit. De openheid wordt juist geaccentueerd door een lint van bomen langs het kanaal. Wat betreft inkomstenderving; in de huidige situatie staan in de meeste gevallen nu ook al bomen. Het is correct dat er van oudsher meestal maar een bomenrij aan één zijde van het kanaal lag. Vanuit het oogpunt van landschapsversterking en accentuering van het grootschalige, open landschap meent de gemeente Emmen toch op enkele plaatsen - alleen langs de belangrijkste kanaallinten (Dommerskanaal, Stieltjeskanaal, Oranjekanaal, (verlengde) Hoogeveense Vaart, Weerdingerkanaal, (verlengde) Oosterdiep en Stads-Compascuumkanaal) met een functie in het landschap- bomenrijen aan weerszijden te realiseren. Er wordt maximaal één bomenrij aan beide zijden van een kanaal voorgestaan, waarbij de relatie met openheid behouden moet blijven.

Page 6: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

6

Exacte situering bij het al dan niet planten van een nieuwe boom vormt uitwerking van deze structuurvisie en is op dit moment veel te gedetailleerd. Plaatsbepaling vindt altijd in samenspraak met bewoners, eigenaren en gebruikers van het gebied. Het is niet de bedoeling extra belemmeringen op te werpen ten aanzien van het agrarisch gebruik van het land. De kanalen A en B in Emmer Erfscheidenveen vormen op dit moment samen al een dubbellint. Voor dit gedeelte geldt dat instandhouding van dit lint wordt nagestreefd. Incidenteel kan een aanvulling nodig zijn, maar dit valt buiten de scope van de structuurvisie. Het voorstel behelsde een versterking van de hoofdlinten; in het voorontwerp is een aantal linten benoemd die wel een landschappelijk structurerende functie kennen, maar slechts in beperkte mate deel uit maken van de hoofd(vaar)wegenstructuur. Het betreft de Kanalen E en G (zuidzijde Emmer-Erfscheidenveen) en het Scholtenskanaal. Ook hier geldt dat er reeds een enkelzijdige bomenrij aanwezig is; de inzet richt zich op een selectieve aanvulling van deze bestaande bomenrij aan één zijde van de weg. Wijziging(en) De bomenrij op de kaart langs de Kanaal A, B, E, G en Scholtenskanaal worden als bestaande bomenrijen gewaardeerd en als zodanig op de kaart gezet. Hier vindt dus niet ‘realisatie’ van een dubbele bomenrij plaats. Voor de overige 7 genoemde kanalen blijft de visie gehandhaafd, met dien verstande dat hieraan bij de visualisatie op de visiekaart extra aandacht besteed is. In zijn algemeenheid wordt in de tekst verduidelijkt dat het in de meeste gevallen gaat om een aanvulling van de hoofdlintstructuur.

1.2 Bedreiging landelijk karakter Oranjedorp Zienswijze: 14 Door de ontwikkelingen rondom Oranjedorp dreigt het landelijk karakter aangetast te worden. Commentaar Oranjedorp ligt feitelijk temidden van een drietal ontwikkelingen die vanuit de structuurvisie worden voorgestaan, te weten ontwikkeling van het bedrijventerrein Bargermeer tot aan bedrijvenpark A37, realisatie van de vaarverbinding Erica- ter Apel en (nood)berging van water in het Oranjedal. Met name eerstgenoemde wordt als een bedreiging gezien. Het tussengebied tussen Bargermeer en het bedrijvenpark A37 maakt deel uit van de werkas Emmen-Klazienaveen. In feite betreft het de ontwikkeling van het laatste gedeelte. Dit is dan ook een relatief goede plek waar bedrijvigheid zich zou kunnen ontwikkelen (as centrum – A37). Dit neemt niet weg dat dit invloed heeft op Oranjedorp. Op kaart 1 van het provinciaal omgevingsplan (functiekaart) is de hele as van de A37 tot aan het centrum van Emmen ook als bedrijventerrein benoemd. De precieze invulling van het zogeheten ‘tussengebied’ behoort tot de uitwerking. Hierbij kan bijvoorbeeld aan de orde komen of een combinatie van bedrijventerrein en vaarroute mogelijk is (werfjes?). Parallel aan de vaarroute kan ruimte zijn voor groen en/of recreatieve paden. Op de kaart van de Structuurvisie wordt een versterking van de kanalenstructuur Oranjekanaal en Bladderswijk voorgestaan. Tenslotte is uit nader onderzoek naar voren gekomen dat de waterbergende functie van het Oranjedal minder groot is dan eerder aangenomen. De status zal dan ook veranderd worden van een retentiegebied (met mogelijkheid voor een permanente waterplas) naar een mogelijk zoekgebied voor waterberging. De huidige functie van dit deel van de gemeente blijft gewoon behouden; het landelijke c.q. open karakter wordt dan niet geschaad; tevens wordt opgenomen dat hier geen verstedelijking wordt voorgestaan. Wijziging(en) De status van het Oranjedal zal worden gewijzigd in een mogelijk zoekgebied voor waterberging. De huidige functie blijft gewoon behouden en er wordt geen verstedelijking voorgestaan.

1.3 Overgangszone Bargerveen Zienswijzen: 5, 6, 17, 23, 24, 55, 56, 61, 66, 67 In noordelijke en westelijke richting is een buffer gepland rondom het Bargerveen. Dit is niet helemaal in overeenstemming met andere processen die in dit gebied worden doorlopen, met name de Herinrichting Emmen-Zuid. Gevreesd wordt dat het waterpeil in de buffer wordt verhoogd. Voorgesteld wordt de bufferzone te beperken tot gronden die zijn toebedeeld aan DLG. Tevens leiden de insprekers af uit de landbouwanalyse, waarin dit gebied valt onder deelgebied C-landbouwontwikkelingsgebied, dat de landbouwkundige belangen boven andere belangen gaan. Dit geldt ook voor de Duitse zijde van het Bargerveen.

Page 7: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

7

Commentaar In de structuurvisie is het versterken van het Bargerveen door middel van het realiseren van een recreatieve overgangszone opgenomen. Op de kaart staat een pijl richting het noorden en westen ingetekend, evenals een arcering in deze beide richtingen. Op en rondom het Bargerveen speelt een aantal ontwikkelingen die hiermee annex zijn:

- Natura-2000 gebied; in 2007 is de procedure hiertoe in gang gezet. Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de EU. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het beleid van de EU voor behoud en herstel van biodiversiteit. Natura 2000 is niet enkel ter bescherming van gebieden (habitats), maar draagt ook bij aan soortenbescherming. Het netwerk omvat alle gebieden die zijn beschermd op grond van de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992). Het netwerk is in opbouw: nog niet alle lidstaten hebben definitief alle gebieden aangewezen. Binnen de EU is het Bargerveen één van de weinige hoogveenreservaten.

- Het GGOR-proces (gewenst grond- en oppervlaktewaterregime). Het GGOR is één van acties die voortkomen uit het provinciaal omgevingsplan (2004). In het POP Drenthe is het Bargerveen en omgeving aangemerkt als hydrologisch aandachtsgebied. Maatregelen in zone I, II of III mogen niet worden uitgevoerd als hiermee gebied in zone V (Bargerveen) wordt beïnvloed. Naast beïnvloeding van landbouw op natuur geldt ook het omgekeerde. Bij anti-verdrogingsmaatregelen in natuurgebieden moet schade op andere functies, zoals landbouw of recreatie, worden voorkomen. De volgende stappen worden gezet indien bij herstelprojecten ongewenste vernatting zou kunnen optreden:

1. voorkomen; 2. ondervangen door technische maatregelen; 3. ondervangen m.b.v. kavelruil, aankoop van natuurontwikkelingsgebieden en

bosuitbreiding; 4. compenseren met geld en/of grond; 5. indien schadecompensatie niet mogelijk is/ te duur is, dan is bestuurlijke heroverweging

van het hersteltempo, herstelwijze of natuurambitie nodig. Het waterschap Velt & Vecht stelt het advies op t.a.v. het GGOR. Op basis van dit advies maken de

Gedeputeerde Staten van Drenthe een keuze over het gewenste regime (2008). Op dit moment wordt er in het gebied samengewerkt met de diverse partijen (waterschap, gemeente, landbouw, SBB, DLG, provincie) om te komen tot een oplossingsrichting. Het belangrijkste probleem is dat het gewenste peil voor natuur afwijkt van het gewenste peil voor de landbouw, maar ook voor infrastructuur en wonen. Kort gezegd is het GGOR een afwegingsproces of en tot hoeverre het waterpeil van en rondom het Bargerveen kan/mag stijgen in relatie tot omliggende functies. De uitkomsten zijn op dit moment nog ongewis.

- Herinrichting Emmen-Zuid: Langs de noord- en westzijde loopt de herinrichting die in een afrondend stadium is. Vanuit de herinrichting is al een randzone rondom het Bargerveen nagestreefd.

Ten aanzien van de omvang en situering van de recreatieve overgangszone is in het voorontwerp onvoldoende afstemming gelegd met de herinrichting Emmen-Zuid. Dit zal worden rechtgezet in de volgende fase, bij de ontwerp-structuurvisie. Gelet op de ontwikkelingen vanuit Natura 2000 en GGOR is er in de structuurvisie ruimte gemaakt zodat mogelijke uitkomsten vanuit deze beide processen inpasbaar zijn. De uitkomsten van deze afweging is echter nog niet bekend. De gemeente Emmen is in deze beide processen ‘slechts’ één van de partners die om tafel zit en daardoor heeft de gemeente Emmen op de uitkomsten van GGOR en Natura-2000 relatief weinig invloed. Het is uiteindelijk de provincie Drenthe die een afweging maakt en de beslissing neemt. De structuurvisie houdt nog de ruimte open om de uitkomsten in te passen. De uitkomsten kunnen van invloed zijn op de landbouw. Het voorstel in de structuurvisie op te nemen dat het streven naar buffering niet ten koste mag gaan van de landbouw, wordt echter niet overgenomen, omdat de uitkomsten van GGOR en Natura 2000 voor dit gebied leidend zijn. Daarnaast biedt de gemeente Emmen in de structuurvisie graag de ruimte voor meer mogelijkheden voor recreatie en beleving van het natuurgebied, in een (nieuwe) veenomgeving rondom het huidige Bargerveen. In de toekomst zou zelfs een mogelijke recreatieve verbinding met het Wild Life Resort Griendtsveen gelegd kunnen worden. Of en hoe dit vorm zou kunnen krijgen, is een uitwerking van de structuurvisie die pas na vaststelling aan de orde zou kunnen komen. De twee pijlen op de kaart wekken ten onrechte de indruk dat een vergroting van het Bargerveen wordt nagestreefd en zullen daarom weg worden gehaald. Het betreft echter een versterking van het huidige Bargerveen en geen vergroting. De structuurvisie biedt de ruimte dat in de overgangszone de recreatieve

Page 8: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

8

functie versterkt wordt; hiermee wordt de natuur in het Bargerveen ontlast. De arcering van de “recreatieve overgangszone” op de kaart van de (voorontwerp)structuurvisie is ruimer aangegeven dan de aangewezen buffer uit de herinrichting. Dit betekent niet dat het waterpeil buiten de overgangszone van de herinrichting omhoog gaat en de omstandigheden voor de landbouw verminderd worden. De huidige functie en afspraken zijn leidend. De recreatieve overgangszone biedt naast landbouw ruimte voor andere, meer recreatieve activiteiten. De buffer uit de herinrichting daarentegen kent vooral een hydrologische functie. Daarnaast moeten de noodzakelijke afspraken en/of verplichtingen vanuit GGOR inpasbaar zijn en vormt de structuurvisie het lange termijnkader. De tekst uit het voorontwerp is wat dat betreft leidend.

Voor wat betreft de overgangszone in westelijke richting; de arcering biedt mogelijkheden om in combinatie met de ontwikkeling van het Wild Life Resort het tussengebied op termijn meer recreatief te benutten. Dit neemt niet weg dat deze gronden voorlopig agrarisch blijven. Inplaatsing van nieuwe agrarische bedrijven is echter niet wenselijk. In een aantal reacties, en ook op de informatieavonden genoemd, is versterking c.q. overgangszone in oostelijke (Duitsland) en zuidelijke richting genoemd. Hoewel wij een versterking naar oostelijke zijde op zich onderschrijven, is dit een zaak voor (afstemming met) de bevoegde Duitse autoriteiten. Uitbreiding/ versterking naar deze zijde achten wij primair een taak van de beheerder van het Bargerveen, in samenspraak met de organisatie van het Internationale Naturpark Moor. Ten aanzien van een overgangszone in zuidelijke richting is een toeristische en ecologische verbinding met het Schoonebeekerdiep denkbaar. Vooralsnog streeft de gemeente eerst alleen naar totstandkoming van de vastgelegde ecologische structuur. Verbindingen met het Schoonebeekerdiep vormen voor de gemeente Emmen geen doel op zich, maar de mogelijkheid wordt wel gegeven om tussen nu en 2020 te onderzoeken wat de mogelijkheden, de voor en de nadelen zijn. De rol die de Dr. Ir. H. A. Steenmansstraat heeft als calamiteitenroute, staat daarbij buiten kijf. Wijziging(en) - De tekst wordt aangevuld met GGOR, Natura-2000 en herinrichting Emmen-Zuid; - De pijlen die een groei van het Bargerveen suggeren worden van de kaart gehaald; - De onderliggende arcering ten zuiden van de Griendtsveenstraat wordt in de kaart van de ontwerp structuurvisie worden weggehaald. Het betreft hier een locatie ten zuidwesten van het smalspoormuseum aan de Griendtsveenstraat.

1.4 Beekdalontwikkeling Zienswijze: 17, 19 Emmen zet in op herstel van vier beekdalen. De insprekers stellen dat in en rond beekdalen waar landbouw het primaat heeft, hier geen reden is natuur te introduceren. Door één bezwaarde wordt in concreto de Runde genoemd (wateroverlast). Verzocht wordt verder de ecologische verbindingszone in de Runde ter hoogte van het glastuinbouwgebied te verbreden. Ten aanzien van het Schoonebeekerdiep wordt aandacht gevraagd voor mogelijke effecten van een beekdalontwikkeling op de Duitse waterstanden. Tevens wordt hierbij aandacht gevraagd voor de toeristische mogelijkheden die dit biedt. Commentaar De ontwikkeling van een beekdal wordt allereerst ingegeven vanuit het belang van waterbeheersing en waterkwaliteit. De agrarische functie kan daar vaak goed mee gecombineerd worden en natuurontwikkeling is vaak een goede combinatie, maar beide functies komen op de 2

e plek als het gaat

om beekdalontwikkeling. Door herontwikkeling van beken als het Schoonebeekerdiep of de Sleenerstroom kan water langer in een gebied worden vastgehouden (Nota Waterbeheer in de 21

ste

eeuw) en de kwaliteit van het water (Kaderrichtlijn Water) worden verbeterd. Het staat een waterschap of provincie vrij om agrarisch gebied rondom een beek te verwerven en deze te herstellen. Niet in alle gevallen betreft het echter een wijziging van functie of bestemming. De structuurvisie biedt hiertoe het bredere kader, zoals ook het POP II. In de structuurvisie zijn hiertoe de Runde, Sleenerstroom, Schoonebeekerdiep en Valtherdiep aangewezen; planuitwerking en inrichting vindt plaats als vervolg op de structuurvisie. Van deze vier beken is de planvorming van de Runde nagenoeg afgerond en is het grootste gedeelte reeds uitgevoerd. De uitvoering van het laatste deel vindt in nauw overleg met grondeigenaren plaats

1. Dit valt buiten het kader van de structuurvisie. Het project is

1 Op dit moment wordt in het kader van de Herinrichting een landschapselement bij Foxel uitgevoerd. Het gebied ten noorden van de

Foxel tot aan de weg De Runde in het dorp Emmer-Compascuum, moet nog aangepakt worden. Voor zover op dit moment bekend zal er langs de Kijlweg niet zo heel erg veel veranderen. Er wordt gebruik gemaakt van de bestaande waterloop. Ter hoogte van de

Page 9: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

9

grotendeels afgerond waarbij de loop van de Runde hersteld is en ingebed in de glastuinbouw. Prioriteit ligt in eerste instantie bij de verdere realisatie en het onderhoud van de beekdalen. De beekdalontwikkeling van het Schoonebeekerdiep wordt uitgevoerd door het waterschap Velt & Vecht. Zij zijn er verantwoordelijk voor om rekening te houden met hydrologische effecten van de beekdalontwikkeling

2. Het waterschap is daartoe aan Duitse zijde van de beek in gesprek met

grondeigenaren. De gemeente Emmen erkent de toeristische mogelijkheden die dit kan bieden en wil hierbij samen met omliggende overheden kijken wat hiervoor nodig is om deze kansen te verwezenlijken. Wijziging(en) Toeristische potentie Schoonebeekerdiep benoemen.

1.5 De essen Zienswijze: 4, 15, 55, 56 De Noordbargeres is onderdeel uit gaan maken van het centrum. Dit was een onomkeerbaar proces. Wat zijn de consequenties van de EOP Noordbarge ten opzichte van de EOP Centrum? De invulling van het landschapsvenster en ‘etalage van de dierentuin’ is voorts te vaag. Er wordt niet meer bebouwing voorgestaan dan in het vigerende bestemmingsplan vastgelegd. Het biedt wel kansen voor een groene, ecologische en recreatieve verbinding tussen de stad en het Noordbargerbos. Tevens liggen hier mogelijkheden voor stadslandbouw. De visie spreekt (blz. 35) over de mogelijkheid van extensieve bebouwingsvormen en eerder (blz. 31) wordt gesteld dat nieuwe ontwikkelingen op de essen maar in zeer beperkte mate mogelijk zijn. Nieuwe bebouwing is strijdig met het provinciale beleid. Commentaar Met de eerdere verplaatsing van een gedeelte van de dierentuin naar de westzijde van de Hondsrugweg is dit gebied onderdeel gaan uitmaken van het centum van Emmen. Het is niet voor niets verbonden met de rest van het centrum. Deze constatering betekent echter niet dat de EOP Noordbarge en EOP Centrum dan ook maar als hetzelfde wordt gezien. Het centrum is meer dan de dierentuin met de Noordbargeres en Noordbarge is ook meer dan alleen de Noordbargeres. Emmen is uniek door de ligging van het centrum naast het aanwezige landschap. Met de ‘etalage’ wordt vooral bedoeld dat de voorgestane inrichting van dit gebied van goede kwaliteit is. Het gebied dient er uitnodigend bij te liggen en voorkomen dient te worden dat er ‘achterkant-situaties’ ontstaan. Tegelijkertijd kunnen begrippen als landschapsvenster en etalage tot verwarring leiden. Deze termen worden in het ontwerp dan ook niet meer gehanteerd. Ten aanzien van meer bebouwing wordt in de voorontwerp structuurvisie slechts gesproken over een enkel en kleinschalig initiatief, zoals een theehuis of informatiecentrum, die de benutting van de essen vergroot. Het beter toegankelijk maken van de essen dient ertoe om extra gebruikers aan te trekken. De essen verworden hiermee tot uitloopgebied van de stad. Hierbij wordt geen verstedelijking voorgestaan, maar hooguit de realisatie van een incidenteel hoogwaardig bouwwerk, qua aard en schaal passend, ten behoeve van deze groene en recreatieve functie. Het idee van de stadslandbouw is positief; een dergelijk idee past in principe in deze structuurvisie, maar heeft een te gedetailleerd uitwerkingsniveau. Wijziging Tekst van de essen vervangen. ‘Landschapsvenster’ laten vervallen en wijzigen in ‘recreatieve verbindingen en landschappelijke inpassing van het centrum richting het Oranjekanaal en Noordbargerbos van belang’. Deze verbinding heeft zowel een uitloopfunctie voor de stad, als een entreefunctie voor recreanten’. De zinsnede “enkele extensieve bebouwingsvormen zijn hierbij denkbaar, mits functioneeel gelieerd aan de landschappelijke c.q. parkfunctie” vervangen door: “een enkel en kleinschalig initiatief, zoals een theehuis of informatiecentrum, mits voldaan wordt aan de volgende voorwaarden:

- hoogwaardig; - qua aard en schaal passend; - functioneel gelieerd aan de landschappelijke c.q. parkfunctie;

recreatievijver en sportvelden zijn enkele suggesties gedaan ( zie ook het boekje Kruising Runde -Runde). Hoe een en ander hier zal gaan lopen is nog punt van discussie. Waterstroom, waterberging, e.d. zullen bij de verdere planvorming hand in hand gaan. Het doel van dergelijke plannen is juist waterproblemen (voor zover ze er zijn) te voorkomen c.q. op te lossen. 2 In de periode 1960 - 2007 is de waterafvoer met ca. 15% toegenomen. Voor de toekomst toe wordt rekening gehouden met een

toename van ongeveer deze orde (14% - t.o.v. situatie 2007). Het aandeel ‘Nederlands’ water was in 1960 ca. 26%, is in 2007 ca. 21%. Gestreefd wordt naar een verhouding richting de 30%.

Page 10: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

10

- landschappelijk ingepast.

1.6 Steilrand Zienswijze: 4, 56 Gepleit wordt voor het open houden van de steilrand en het niet zonder meer bebossen van de Hondsrug. Commentaar De steilrand is een bijzondere karakteristiek die in het Emmer landschap te zien is. In de tekst is hier op bladzijde 30 kort aandacht aan besteed. Met het bebossen van de Hondsrug wordt niet het bebossen van de steilrand zelf bedoeld. Eerder is de steilrand juist vanwege de bijzondere waarde als apart onderwerp benoemd in tekst en op de kaart “ruimtelijke kwaliteit”. Wijzigingen De positie van de steilrand (en het zicht op de openheid c.q. beleving van de steilrand) wordt apart in de ontwerp-structuurvisie benoemd en in de legenda van de kaart “Ruimtelijke kwaliteit” benoemd.

1.7 Openheid Zienswijze: 4 Aangegeven is dat voor drie soorten gebieden een richting is uitgezet ten aanzien van openheid. Dit lijkt te gaan om lintbeplanting en inpassing van agrarische bedrijven of grootschalige werklocaties. Gemist wordt een visie op ontwikkelingen die deze deelgebieden overstijgen. Hierbij wordt het voorbeeld van hoogbouw genoemd; op welke wijze denkt de gemeente Emmen open ruimtes te vrijwaren van visuele aantasting door ontwikkelingen op (soms grote) afstand)? De vraag wordt hierbij gesteld of dan ook aan landschappelijke inpassing op afstand wordt gedacht. Commentaar De openheid is niet opgevat als een punt voor deelgebieden. In het onderzoek wat vooraf ging aan de totstandkoming van het voorontwerp zijn de voor Emmen waardevolle open gebieden in beeld gebracht (met witte stippellijnen aangegeven op de kaarten 4.1 en 4.2 ‘versterken ruimtelijke kwaliteit’). Deze gebieden zijn om verschillende redenen waardevol:

- vanwege de zichtbaarheid van het contrast tussen verschillende landschapstypen (esdorpenlandschap, veenkoloniën en overgang);

- vanwege de onlosmakelijke relatie tussen dorpen en het landschap (esdorpen, lintdorpen, wegdorpen);

- vanwege de eigen, unieke kwaliteiten van de open ruimte (Veenkoloniën) In algemene zin wordt behoud van deze karakteristieke openheid met de structuurvisie nagestreefd. Deze open ruimtes zijn weer onderverdeeld in drie categoriën (essentiële open ruimtes, open ruimte als bufferzone en grootschalige open ruimte). Dit staat uitgebreider toegelicht in het kader op pag. 29 en 31 van de voorontwerp structuurvisie. Op deze wijze is een subtiel onderscheid aangebracht tussen de open ruimtes, wat in de afweging rondom concrete initiatieven een rol speelt. Gezien het feit dat de agrarische sector in het buitengebied een belangrijke functie heeft (en drager van het landschap is), is deze functie er in tekst als voorbeeld uitgelicht. Dit neemt niet weg dat dezelfde werkwijze wordt gevolgd bij nieuwe initiatieven op het vlak van bijvoorbeeld recreatie & toerisme. Specifiek ten aanzien van hoogbouw wordt opgemerkt dat de gemeente Emmen, als onderdeel van de uitwerking van het Masterplan Emmen Centrum, bezig is met een hoogbouwvisie

3. In grote lijnen komt de

visie erop neer dat hoogbouw geconcentreerd wordt op enkele plekken in het centrum van Emmen (enkele locaties max. 80 meter), de wijkcentra (max. 40 m) en centra in de dorpen Klazienaveen en Nieuw-Amsterdam/Veenoord (max. 15m). Hiermee ontstaat een kader dat past bij het karakter van een open groene gemeente. Er zijn plaatsen waar het contrast tussen openheid en hoogbouw groot is; er is dan ook zeker sprake van een visuele beïnvloeding. Het versterkt en bevestigt echter ook het unieke van

3 De belangrijkste uitgangspunten hierin betreffen:

- hoogbouw afstemmen op Emmense context (afstemmen op schaal en maat); - hoogbouw versterkt kenmerkende opbouw Emmen als ‘open groene stad’; - hoogbouw gekoppeld aan mate van dynamiek; - vrijwaren landschap en kleine dorpen van hoogbouw; - nieuwe skyline gekoppeld aan centra (centrum Emmen en wijkcentra); - hoogbouw-typologie afstemmen op setting (stedelijk en landschappelijk).

Page 11: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

11

Emmen en legt een verbinding tussen stad en buitengebied (en vice versa); Emmen, open en groene gemeente. Er wordt niet gedacht aan verdere landschappelijke inpassing op afstand. Tenslotte heeft de gemeente Emmen soms maar ten dele zeggenschap over grote ontwikkelingen op afstand. Concreet voorbeeld hiervan zijn de windmolens die aan Duitse zijde van de grens opgesteld zijn. ten aanzien van windmolens vindt nog een aparte uitwerking plaats. Wijziging(en) Tekst aanvullen met hoogbouwvisie die in ontwikkeling is.

Water

1.8 De positie van water in de structuurvisie Zienswijze: 4, 21, 34 Water heeft een belangrijke plek gekregen in de structuurvisie. Door de provincie wordt gevraagd om de watertoets. Commentaar De gemeente Emmen is verheugd te vernemen dat we er goed in geslaagd zijn op het niveau van de structuurvisie richting te geven aan ruimtelijke ontwikkelingen in relatie tot het waterbeleid en het realiseren van concrete doelen. Het betrekken van de waterschappen bij de planvorming, alsmede de beide schriftelijke reacties kan beschouwd worden als watertoets. Het waterschap deelt deze mening. Wijziging(en) Geen

1.9 (Nood)waterberging in het Oranjedal Zienswijze: 8, 14, 17, 55, 61 Onder meer in het Oranjedal liggen volgens de nota opties te komen tot (nood)waterberging. Dit wordt voor de betreffende agrarische ondernemers als bedreiging gezien. Het betreft niet alleen de inrichting of berging zelf, maar ook de aanwijzing van deze gebieden. Voor één van de dorpen is de berging van water in het Oranjedal op zichzelf positief en begrijpelijk. Bij permanent water wordt geen verdere verstedelijking of recreatie voorgestaan. De suggestie is voorts geleverd om bij een ontwikkeling van het Oranjedal te onderzoeken of middels recreatieve verbindingen (blauw en grijs/groen) de gebieden te koppelen zijn aan Parc Sandur. De vraag is voorts of ontwikkeling van het Oranjedal niet nadelig is voor Parc Sandur. Commentaar De ideeën voor waterberging in het Oranjedal maken deel uit van een samenwerkingstraject tussen de gemeenten Coevorden, Emmen, Hardenberg, Ommen, het waterschap Velt en Vecht en de provincies Drenthe en Overijssel. Samen werken zij aan een plan om voor de hele regio de noodwaterberging te regelen, zodat de partijen gezamenlijk adequaat in kunnen spelen op het veranderende klimaat. Met meer, hevigere of langere neerslag en droogteperioden is het noodzakelijk om plekken aan te wijzen waar bij nood het water vastgehouden kan worden, zowel bovenstrooms als benedenstrooms. Emmen ligt – in Nederlandse en Zuid-Drentse opzichten- hoog en kan water vasthouden dat anders benedenstrooms (bij Hardenberg, Coevorden, Meppel) tot overstromingen zou kunnen leiden. Voor (nood)waterberging wordt gezocht naar geschikte locaties (die iets lager liggen dan de omgeving) die in principe eens in de 100 jaar onder water komen te staan. Op het grondgebied van de gemeente Emmen is een tweetal (relatief lage gebieden) gebieden geschikt voor (nood)berging, te weten Oranjedal en het gebied Zandpol. Daarnaast kunnen hermeandering en een natuurlijker inrichting van het beekdal van het Schoonebeekerdiep ertoe leiden dat het water hier langer vastgehouden wordt, waardoor de opgave voor retentie in de gemeente Emmen verkleind wordt. In tegenstelling tot het voorontwerp zijn alleen de laagste gedeelten van het Oranjedal op de kaart aangemerkt. In het voorontwerp was het gehele plangebied tussen Bladderwijk, Van Echtenskanaal en Oranjekanaal nog aangemerkt. Belangrijker nog is de wijziging dat het Oranjedal niet meer als retentiegebied wordt aangemerkt, maar als een mogelijk zoekgebied voor toekomstige waterberging.

Page 12: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

12

De gemeente Emmen realiseert zich dat het aanwijzen van deze gebieden belemmerend kan zijn voor bestaande functies. Desalniettemin meent de gemeente dat duidelijkheid verschaffen over mogelijke zoekgebieden voor waterretentie ook van belang is. De twee gebieden, Oranjedal en Zandpol zijn hiervoor aangemerkt. Voor deze zoekgebieden geldt dat zij vrij blijven van nieuwe stedelijke ontwikkelingen. Voorlopig (tenzij klimaatscenario’s wijzigen) verandert hier weinig en de huidige landbouw blijft behouden. Nieuwe ontwikkelingen (uitbreiding, geen verstedelijking) mogen niet strijdig zijn met de mogelijk waterbergende functie. Zo lang een gebied niet daadwerkelijk voor een waterbergende functie is ingericht, kunnen met het waterschap afspraken gemaakt worden over eventuele meerkosten van het ‘waterproof’ maken. De suggestie om de ontwikkeling van het Oranjedal te koppelen met Parc Sandur is een goede, maar is komen te vervallen in verband met de gewijzigde status van het Oranjedal en het feit dat hier geen permanente plas meer wordt voorzien. Wijziging(en)

- De status van de gebieden Oranjedal en Zandpol veranderd in ‘mogelijk zoekgebied voor waterberging’.

- Varianten uit het voorontwerp zijn komen te vervallen. Er wordt hier géén verstedelijking nagestreefd.

- Alleen de lage delen van het Oranjedal worden als zoekgebied aangeduid op de kaart.

1.10 Drinkwaterwinning Zienswijze: 15, 55 De waterwinning op de Noordbargeres dient gerespecteerd te blijven. Wat zijn de gevolgen van drinkwaterwinning in De Monden op de omgeving? Worden er eisen gesteld aan het bovengrondse gebruik en zijn er alternatieven? De Runde voorziet de glastuinbouw van gietwater, stroomafwaarts kan er drinkwater gewonnen worden. Mogelijkheden om water te besparen ontbreken. Commentaar De waterwinning op de Noordbargeres blijft gerespecteerd. Dit kan van invloed zijn op het bovengrondse gebruik. De reservering van een gebied voor de drinkwaterwinning is komen te vervallen omdat er in Drenthe tot 2020 voldoende mogelijkheden zijn. Hierover heeft afstemming plaatsgevonden met de WMD. De suggestie dat uit de Runde drinkwater kan worden bereid, klopt. In Drenthe is het grondwater echter relatief dichtbij en goedkoop winbaar. Gezien het feit dat grondwater relatief veilig is, wordt hier door de WMD dan ook op ingezet. In zijn algemeenheid is het in Nederland zo dat er pas oppervlaktewater gebruikt wordt voor drinkwaterbereiding, indien grondwater onvoldoende voorhanden is. Waterbesparing is een goede zaak, die echter in deze ruimtelijk-economische visie op hoofdlijnen niet nader wordt uitgewerkt. Wijziging(en) Reservering grondwaterwinning in De Monden wordt uit de tekst verwijderd.

1.11 Bluswater Zienswijze: 47 De combinatie van waterpartijen met bluswater ontbreekt. Commentaar De combinatie van waterpartijen met bluswater wordt niet genoemd omdat dergelijke gedetailleerde op- en aanmerkingen aan de orde komen bij planuitwerkingen. Wijziging(en) Geen

1.12 Vernatting Oosterbos Zienswijze: 56 Staatsbosbeheer wil graag werken aan vernatting van het Oosterbos. Commentaar

Page 13: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

13

Het al dan niet vernatten van het Oosterbos verandert de ruimtelijke hoofdstructuur niet. Wijziging(en) In de tekst zal de wens tot vernatting worden opgenomen (met als randvoorwaarde dat dit andere functies niet schaadt).

1.13 Waterberging nabij de Delftlanden Zienswijze: 65 Het idee is geopperd om grond ten westen van de Delftlanden te vernatten. Dit in combinatie van berging met een uitloopgebied. Commentaar Het is goed denkbaar dat er bij de uitwerking van fase 2 en 3 van de Delftlanden mogelijkheden zijn om nabijlegen ruimte te benutten voor vernatting/ waterberging/ uitloopgebied. Voor de nieuwe woonwijk de Delftlanden kan een dergelijk uitloopgebied een toevoeging zijn. Dit is ook sterk afhankelijk van de invulling die met de Delftlanden voor fase 2 en 3 wordt voorgestaan. De structuurvisie benadrukt vooral de kwaliteit van de woning en de woonomgeving. Water is een element dat kwaliteit kan toevoegen. Bij het waterschap Velt & Vecht is de Sleenerstroom/ Buma Marchienawijk inmiddels aangewezen voor beekdalontwikkeling in het kader van de Kaderrichtlijn Water en de Nota Waterbeheer 21

ste eeuw. Dit

betekent dat de waterkwaliteitsopgave gecombineerd is met de waterkwantiteitsopgave. Door het waterschap is aangegeven dat er in dit beekdal 1.000.000 miljoen m3 water kan worden geborgen. Het herstel en de ontwikkeling van dit beekdal is één van de maatregelen die door het waterschap Velt & Vecht in het kader van het Lokaal Bestuursaccoord Noodretentie (LBN) is voorzien voor de periode tot 2015. Op de visiekaart is de grond rondom deze waterlopen al aangegeven. Ter hoogte van de Delftlanden liggen kansen om de ontwikkeling vanuit het water te combineren met stedelijke ontwikkeling. Wijziging(en) De mogelijkheid om waterberging en beekdalontwikkeling van de Sleenerstroom/ Buma Marchienawijk nabij de Delftlanden te combineren is nadrukkelijk benoemd.

1.14 Herstel Zwartemeer Zienswijze: 67 In het ontwikkelingsplan Zwartemeer

4 wordt het herstel van het Zwartemeer ten noorden van het

Bargerveen, al dan niet in combinatie met landgoederen, als een bijzonder kansrijke ontwikkeling gezien en het past binnen de ambitie om het Bargerveen aan de noordzijde te vergroten. In het kernkeuzendocument, waarop het voorontwerp mede is gebaseerd, is dit ook als zodanig benoemd. Er kan een combinatie met een gepland retentiebekken worden gemaakt. Commentaar In het laatste hoofdstuk van de bijlage van het kernkeuzendocument is het ontwikkelingsplan Zwartemeer aangehaald als één van de ontwikkelingsvisies van Erkende Overlegpartners. Hierin wordt aangegeven dat deze ontwikkeling op zich kansrijk kan zijn. De voorgestelde ontwikkelingsmogelijkheden hangen o.a. af van de uitkomsten uit het GGOR-proces en de uitwerking van de Natura-2000 (zie ook de toelichting onder 1.3 over het Bargerveen). De mate van kansrijkheid hangt verder sterk af van het type meer/water dat wordt nagestreefd. Een herstel van een voormalig meer zou moeten kunnen passen. In het kader van het project Bargerveen zal deze suggestie worden meegenomen. In de reactie van de Dorpsraad Zwartemeer wordt een combinatie met de woonfunctie voorgestaan. De inpassing van woningbouw is niet zonder meer inpasbaar. Dit hangt ook samen met aspecten als bodem, infrastructuur, vraag/aanbod woningen en een afweging ten opzichte van andere mogelijke locaties, etc. Gezien de overgangszone rondom het Bargerveen is het de vraag of het wenselijk is richting het Bargerveen nieuwe woningen te ontwikkelen. Een afweging van al deze factoren dient in het kader van een nog op te stellen dorps(ontwikkelings)plan (DOP) Zwartemeer plaats te vinden. Op dit moment kent een eventueel herstel van het Zwartemeer nog geen grote prioriteit. In de structuurvisie worden sowieso geen mogelijke uitbreidingsrichting voor alle dorpen afzonderlijk geschetst. Dit wordt al vastgelegd in het

4 toekomstvisie van de bevolking van Zwartemeer

Page 14: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

14

Woonplan – dat onlangs weer geactualiseerd is. Een DOP is de juiste plek om dergelijke gedetailleerde uitbreidingsrichtingen/ -locaties per dorp aan te geven. Omdat de autonome groei van de bevolking slechts beperkt is, kiest de structuurvisie voor een insteek waarbij zo flexibel mogelijk kan worden ingespeeld op de markt. De structuurvisie kiest er daarom voor om bij de nieuwe woonmilieus de koppeling van aantallen woningen aan kernen te verlaten en in te zetten op woonmilieus die niet één-op-één zijn toe te delen aan een kern, blz. 59). Wijziging(en) In het uitvoeringsprogramma wordt bij het project Bargerveen een zin toegevoegd over het mogelijk herstel van het Swartemeer.

Duurzaamheid

1.15 Windenergie Zienswijze: 22 In de structuurvisie is opgenomen dat ‘windenergie voor de gemeente Emmen in beperkte mate mogelijkheden biedt, omdat het geringe windaanbod moet worden gecompenseerd door hogere masten. Gezien de hinder voor bewoners en de aanwezige ruimtelijke kwaliteiten van het landschap wordt hier vooralsnog niet op ingezet’. Bezwaarde vindt dit vreemd, gezien de doelstellingen van het Kabinet. Tevens wordt gerefereerd aan de statencommissie Omgevingsbeleid van 13 juni om binnen Drenthe concrete locaties aan te wijzen en het amendement bij de raadsvergadering omtrent het Energie- en Klimaatbeleid (26 januari 2006). In deze laatstgenoemde vergadering is besloten onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor windenergie van de gemeente. Voorts wordt gesteld dat de Veenkoloniën zich uitstekend lenen voor de plaatsing van windturbines. Commentaar In het kader van de voorontwerp structuurvisie is de plaatsing van windturbines meegenomen door te vermelden dat Emmen er in principe geen ruimte voor biedt. De gemeente Emmen wil haar standpunt voorzichtig wijzigen, door windenergie onder strikte voorwaarden alleen in de Monden of langs sommige delen van de Duitse grens toe te laten. Deze voorzichtigheid komt voort uit het feit dat een aantal gebieden binnen de gemeente Emmen voor wat betreft wind niet geschikt zijn. Binnen de gemeentegrenzen ligt een uniek Natura-2000 natuurgebied. Toen er aan Duitse zijde van de grens windmolens geplaatst zouden worden, is destijds geageerd door de provincie Drenthe en gemeente Emmen samen, dat plaatsing van windturbines alleen aanvaardbaar is als dit op minimaal 15 kilometer vanaf de grenzen van het Bargerveen plaatsvindt. Tijdens de behandeling van de startnotitie m.e.r. –structuurvisie is in de raadscommissie aangegeven dat landschappelijk gezien plaatsing van windturbines alleen in De Monden denkbaar is. Gezien het feit dat vanwege het geringe windaanbod er een compensatie nodig is door hogere masten, wordt hier gezien de hinder voor bewoners en de aanwezige ruimtelijke kwaliteiten van het landschap alleen onder scherpe voorwaarden op ingezet. Deze voorwaarden moeten bij een eventuele plaatsing van een of meerdere windturbines waarborgen dat de landschappelijke en maatschappelijke inpassing plaatsvindt. Hiertoe zullen de randvoorwaarden nader worden uitgewerkt, op het gebied van vorm/voorkomen, geluid, formatie, etcetera. Ook kan bij deze uitwerking worden aangeduid op welke wijze eventuele windturbines ook een verrijking kunnen betekenen (zoals bijv. aanduiding van de grote schaal van veenkoloniaal landschap). Emmen biedt ook ruimte voor activiteiten waar elders soms geen ruimte meer voor is. Voor wat betreft duurzame energie, gelet op de nationale doelstellingen en ambities die er zijn, denkt de gemeente Emmen vooral aan inzet op:

- restwarmte van de industrie; - aardwarmte; - warmtekrachtkoppeling; - bio-energie.

Wijziging(en)

Page 15: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

15

In tekst opnemen dat windenergie in de gemeente Emmen alleen toelaatbaar is in De Monden en eventueel langs de Duitse grens, maar alleen binnen randvoorwaarden ten behoeve van landschappelijke en maatschappelijke inpassing die nog moeten worden uitgewerkt.

1.16 Bio-energie Zienswijze 22, 55 Binnen de structuurvisie wordt niet nader ingegaan op bio-energie. Gelet op de aanwezige ruimte, aanwezigheid van glastuinbouw en een uitgestrekt bedrijventerreinareaal liggen er mogelijkheden om hier in Emmen meer mee te doen. Een zonnepanelenpark is te verkiezen boven verbranding van biomassa. Commentaar In de voorontwerp structuurvisie wordt zowel in hoofdstuk 3 (‘klimaatverandering) als in hoofdstuk 4 (‘energie’) biomassa genoemd. Aangegeven is dat juist deze vorm van energie voor Emmen kansrijk kan zijn. De structuurvisie vormt wel het algemene kader voor al het ruimtelijk relevant beleid; maar geeft geen specifieke randvoorwaarden en kaders aan. Daarvoor zijn sectorale notities nodig, zoals bijvoorbeeld een notitie over intensieve veehouderij, paardenhouderijen en kampeerbeleid. De randvoorwaarden en het afwegingskader omtrent biomassa wordt specifiek uitgewerkt in de notitie ‘co-vergistingsinstallaties’. Binnen Nederland is in Emmen op zich ruimte voor zonnepanelen; Belangrijk nadeel is dat zonne-energie relatief duur is. Pas indien de bevordering van zonne-energie op landelijk niveau plaatsvindt en dergelijke parken rendabel worden, is de vraag aan de orde voor de situering van een zonnepanelenpark. Wijziging(en) Geen

1.17 Opslag CO2 Zienswijze: 55 De Monden is in beeld voor opslag van gas, wat zijn de gevolgen voor het gebied? Commentaar In de structuurvisie wordt De Monden niet specifiek aangemerkt als geschikt voor CO2-opslag. Ook elders binnen de gemeente zijn hiertoe plekken. Uiteraard dienen de gevolgen van dergelijke ideeën nog nader onderzocht te worden. Wijziging(en) Geen

1.18 Energie & milieu Zienswijze: 70, 71 Kansen voor energie en milieu dienen nog nader te worden uitgewerkt Commentaar Op twee plekken (hoofdstuk 3 klimaatverandering en hoofdstuk 4) is hier aandacht aan besteed. Voor wat betreft de structuurvisie is de gemeente van mening dat dit onderwerp hiermee voldoende aan snee is geweest. De klimaatverandering en de uitwerking in de gemeente is met name voor wat betreft het onderdeel water een prominent onderdeel van de structuurvisie. De gemeente heeft daarnaast nog een aparte nota energie- en klimaatbeleid (2006), er is een beleidsnotitie co-vergisting in ontwikkeling en er staat een Milieuagenda op stapel. Wijziging(en) Geen

1.19 Schone brandstoffen Zienswijze: 55 Bussen, gemeentelijk wagenpark en vrachtvervoer naar het centrum dienen op schone brandstof te rijden.

Page 16: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

16

Commentaar Het betreft hier uitwerking van algemene ambities die niet strijdig zijn met de structuurvisie, maar een detalniveau hebben die minder goed passen bij een ruimtelijk-economische visie. Wijziging(en) Geen

1.20 Archeologie & Cultuurhistorie Zienswijze: 4, 7, 56, 70 Er wordt voor gepleit de ecologische en cultuurhistorische trekkers (in relatie tot toerisme) te benoemen en de archeologische waarden nader in beeld te brengen. Voorgesteld wordt de positie van cultuurhistorie sterker te verankeren. In plaats van “aandacht voor” kan het als “mede leidend principe” worden neergezet. Geadviseerd wordt alsnog een cultuurhistorische hoofdstructuur (of ruimtelijke waardenkaart) op te stellen om keuzen beter te kunnen onderbouwen. In het kader van de cultuurhistorische en belevingswaarde wordt tevens aandacht gevraagd voor de positie van de 6 molens in de gemeente Emmen. Er wordt voor gepleit de toeristische en landschappelijke functies van de molens te respecteren c.q. in de planvorming mee te nemen. Geadviseerd wordt om het beleid met betrekking tot archeologie eveneens als basis in de structuurvisie en andere uitwerkingen bij projecten mee te nemen. Commentaar De structuurvisie is een visie op hoofdlijnen. In het algemeen wordt niet ingegaan op gedetailleerde elementen. Veel elementen en onderdelen zijn in diverse (beleids)documenten benoemd (waaronder ook bijvoorbeeld het POP-Drenthe). Mede daarom is het opstellen van een ruimtelijke waardenkaart, als één van de projecten uit het uitvoeringsprogramma benoemd. Hierbij gaat het in belangrijke mate om het opstellen van een integraal kaartbeeld, waarop informatie vanuit de verschillende bronnen en beleidsstukken gebundeld staan. Het voorstel om cultuurhistorie als mede leidend principe te hanteren, zal wel in het ontwerp worden overgenomen. Op het vlak van cultuurhistorisch en toeristisch erfgoed heeft de gemeente het nodige te bieden; de rijkheid gaat verder dan alleen de hunebedden. Op de illustratieve kaart ‘Vaart in de Veenkoloniën’ staan de 6 molens vermeld. Het betreft de volgende 6 molens: ‘Grenszicht’ te Emmer-Compascuum, ‘Heidebloem’ te Erica, ‘Hondsrug’ te Weerdinge, ‘Nooitgedacht’ te Veenoord, ‘Zeldenrust’ te Zuidbarge en de molen in het Veenpark. Deze molens geven een aardige illustratie van de waarde van cultuurhistorie. Naast de molens en hunebedden bezit de gemeente Emmen nog een grote schat aan andere cultuurhistorische waarden, die behouden en benut kunnen worden. Ten aanzien van het archeologisch beleid is in 1992 het Verdrag van Malta gesloten

5. Gemeenten

moeten rekening houden met archeologie bij nieuwe bestemmingsplannen. Inmiddels is het uitvoeren van een archeologische toets standaard geworden. Op bladzijde 36 van het voorontwerp is mede daarom het belang van een zorgvuldige omgang met aanwezige archeologische waarden aangegeven. Daarnaast wordt separaat een beleidsnotitie ten aanzien van het archeologie beleid in de gemeente Emmen opgesteld. In dit kader zal een verdergaande analyse van dit onderwerp worden uitgevoerd. Wijziging(en) - In het ontwerp wordt de positie van cultuurhistorie (van “aandacht voor” naar “mede leidend”) gewijzigd. - Aangegeven wordt wat de belangrijkste cultuurhistorische trekkers zijn; - De paragraaf over cultuurhistorie wordt uitgebreid met een concrete voorbeelden (o.a. molens); - Toevoegen kaart, op basis van het POP-Drenthe, ten aanzien van archeologie en cultuurhistorie.

5 Nederland heeft dit verdrag ondertekend en goedgekeurd. Lagere overheden krijgen hun eigen rol bij de invoering van ‘Malta’ in de

wetgeving (Monumentenwet 1988). In het verdrag is de bescherming van archeologisch erfgoed in de bodem geregeld, de inpassing ervan in de ruimtelijke ontwikkeling en de financiering van opgravingen: de veroorzaker-betaalt. Voor ruimtelijke plannen die het bodemarchief bedreigen moeten Rijk, provincies en gemeenten (laten) bepalen welke archeologische waarden in het geding zijn. Tijdig archeologisch (voor)onderzoek in de voorbereiding van deze plannen is belangrijk. Zo kan bijvoorbeeld verstoring worden voorkomen of inpassing plaatsvinden.

Page 17: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

17

1.21 Natuur Zienswijze 32, 33, 55 Op het vlak van natuur is er een aantal omissies, te weten:

1. Project ‘ realisatie Emmerschans-schakel/ ecologische verbindingszone (EVZ) Valtherbos-Bargerveen’; Twee EVZ’s missen vanuit Bargerveen naar het Schoonebeekerdiep en naar het Koelveen;

2. Project ‘realisatie faunapassages’; 3. Connectie met het gemeentelijk Gios-accoord, de Bomenverordening en de groenvisie mist; 4. Onvoldoende aandacht voor het behoud van monumentale en waardevolle bomen buiten de

terrreinen van Staatsbosbeheer; 5. Natuur is geconcentreerd in de EHS, waar ook boswonen gepland is; 6. Ontbreken inrichtingsplan zandgat Jansen; 7. Het centrum van Emmen krijgt er in het centrum natuur bij als de dierentuin verhuist; samen met

bomen rond kerk en op marktplein ontstaat een groene stadslong; 8. Binnen de EHS zijn kansen voor versterking (Runde – EVZ Bargerveen –Dollard) en realisatie

van bos; gepleit wordt verder voor voldoende ecologische overgangen tussen Hondsrug en Veenkoloniën.

Commentaar

1. Ten aanzien van natuur ontbrak er in de voorontwerp structuurvisie een aparte kaart. Op de genoemde POP-kaart staat een EVZ naar het Koelveen en langs de Runde. Er is geen EVZ tussen Bargerveen en Schoonebeekerdiep aangegeven. Aan het uitvoeringsprogramma van de ontwerp structuurvisie wordt een project ‘realisatie EVZ’s’ toegevoegd.

2. Realisatie van een faunapassage of Emmerschans-schakel maakt onderdeel uit van de realisatie van de EVZ’s.

3. Het klopt dat GIOS niet genoemd wordt. Dit is geen gemeentelijk akkoord, maar een convenant wat namens de G27-gemeenten (waar Emmen deel van uitmaakt) is ondertekend. Onderschreven wordt het doel van het bevorderen van groen in en om de stad. Ontwikkelingen die hieruit voortvloeien worden met name projectmatig opgepakt. Zowel in de voorontwerp structuurvisie als het bijbehorende uitvoeringsprogramma wordt de connectie gelegd met het Groenkompas, het beleidsdocument betreffende gemeentelijke groeninrichting voor met name het stedelijk gebied. In het uitvoeringsprogramma van het voorontwerp is ‘het opstellen van een groenvisie’ als één van de projecten opgenomen. Dit zal in het ontwerp van de structuurvisie verbreed worden tot een landschapsontwikkelingsplan.

4. Behoud van waarvolle en monumentale bomen heeft een detailniveau dat te concreet wordt om in de structuurvisie aan te geven. Het Groenkompas en de landschapsontwikkelingsvisie zijn geschiktere kaders hiervoor.

5. Het boswonen is niet gepland in de ecologische hoofdstructuur. Het concept van het boswonen is een variant van het rood-voor-groen beleid. Oftewel de aanleg van bos wordt gefinancierd door de realisatie van woningen. Tegelijkertijd creëert dit bos een onderscheidend woonmilieu. Zoals elders in de nota van beantwoording gesteld blijft de steilrand gevrijwaard en wordt het belang van de steilrand (zie 1.6) benadrukt.

6. De vele inrichtingsvisies, zoals het ‘inrichtingsplan zandgat Jansen’, ontbreken in de structuurvisie omdat ze te gedetailleerd zijn voor een visie op hoofdlijnen over de ruimtelijke structuur van de gehele gemeente. Het is ook niet de bedoeling vigerend beleid dat al in verschillende concrete plannen is toegevoegd te herhalen. Op de kaart met lopende plannen en de paragraaf over de Hondsrug mag het plan echter niet ontbreken.

7. Over de toekomstige invulling van de huidige dierenparklocatie vindt separaat nog een interactief proces plaats. Uitgangspunt hierbij is de visie van Kuiper Compagnons die voor de huidige dierenparklocatie ontwikkeld is. Verwezen wordt naar de separate projectmatige uitwerking ervan, die ook in het uitvoeringsprogramma is benoemd.

8. zie 1, 2 en 5 Wijziging(en) - Toevoegen kaart, op basis van het POP-Drenthe, ten aanzien van natuur, waarop EVZ Koelveen & Runde staan; - Toevoegen inrichtingsplan ‘zandgat Jansen’ aan kaart ‘lopende plannen’; - In de paragraaf over de Hondsrug wordt aan een inrichtingsplan ‘zandgat Jansen‘ gerefereerd; - Aan de ontwerp structuurvisie wordt een project ‘realisatie ecologische verbindingszone’ toegevoegd; - Groenvisie wordt verbreed tot landschapsontwikkelingsvisie.

Page 18: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

18

Page 19: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

19

Tweede laag

Verkeer & vervoer

2.1 Grensoverschrijdende verkeerswegen Zienswijze: 68 Aandacht wordt gevraagd voor de toeristische inbedding van de weg van Bargercompascuum naar Hebelermeer. In brede zin liggen er mogelijkheden voor grensoverschrijdende fiets-, wandel- en ruiterroutes. De grensovergang Schoonebeek-Twist is een belangrijke verbinding tussen beide gemeenten. Voorgesteld wordt te kijken of het mogelijk is hier een busverbinding te ontwikkelen. Commentaar De kansen ten aanzien van meer grensoverschrijdende routes worden onderschreven. Op het niveau van de structuurvisie worden echter geen aparte verbindingen benoemd. In Oost-Groningen loopt momenteel een proef ten aanzien van de verbetering van openbaar vervoer op het platteland. De gemeente Emmen volgt, samen met de gemeentes Borger-Odoorn en Coevorden, deze proef op de voet. Bekeken wordt of een dergelijke initiatief ook voor Zuidoost-Drenthe kan worden opgezet. De gemeente oriënteert zich ook op de mogelijkheden (al dan niet in combinatie met het eerder genoemde) voor verbetering van het grensoverschrijdende busvervoer (met Europese middelen). Wijzigingen

- De routegebonden recreatie wordt uitgebreid met de internationale component; - De tekst over het busvervoer wordt aangevuld met de ambitie het busvervoer in de regio

(platteland, over grens) te verbeteren.

2.2 Erfontsluitingsweg voor Oranjedorp Zienswijze 14: Oranjedorp heeft last van sluipverkeer richting de bedrijventerreinen Bargermeer en A37. Voorgesteld wordt een nieuwe ontsluitingsweg, waarbij de Verlengde Herendijk via de Tweede Boerwijk verbonden wordt met de Phileas Foggstraat. Commentaar Concrete zaken als de exacte localisering van wegen e.d. worden behandeld in het gemeentelijk Verkeer en Vervoersplan (GVVP). Een verwijzing hiernaar ontbrak in het voorontwerp. Op de kaart van het voorontwerp is te zien dat Oranjedorp zich bevindt temidden van een aantal ontwikkelingen. Ten eerste betreft het de ontwikkeling van het gebied tussen Bargermeer en bedrijvenpark A37. Voor dit gebied wordt de functie bedrijventerrein voorgestaan. Duidelijk is dat de ontsluiting van dit bedrijventerrein hierbij een belangrijk aandachtspunt is. Hierbij zijn de verbindingen met Bargermeer, bedrijvenpark A37, de N862 en Oranjedorp van belang. Hoe deze ontsluiting eruit komt te zien, hangt af van de nadere planvorming. Uitgangspunten zijn een zoveel mogelijk aaneengesloten bedrijvengebied en een goede ontsluiting van Oranjedorp op de N862 en Nieuw-Dordrecht. Dit zal dé ontsluiting voor het (oude en) nieuwe bedrijvengebied moeten zijn. Voor wat betreft het sluipverkeer is dit grotendeels afkomstig vanuit westelijke richting. Deze relatie zal in de planvorming rondom het tussengebied, waar de ontsluiting een belangrijke rol speelt, worden meegenomen en is te gedetailleerd voor deze structuurvisie. Wijzigingen Opnemen GVVP

2.3 Ermerweg & Odoornerweg Zienswijze: 15, 56 Het afsluiten van de Ermerweg ter hoogte van het Noordbargerbos leidt tot onacceptabele veiligheidsrisico’s en ontoegankelijkheid. Onderschreven wordt een verminderde verkeersbelasting op de Ermerweg tussen de Nieuw Amsterdamse straat en de Noordbargerstraat. Een studie naar afsluiting van de Ermerweg en Odoornerweg wordt toegejuicht; de hoofdstructuur van de ontsluiting wordt onderschreven.

Page 20: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

20

Commentaar Het al dan niet afsluiten van de Ermerweg is als wens genoemd. De bereikbaarheidsstudie die binnenkort wordt opgestart, zal hier nader op ingaan. Dan wordt nader in beeld gebracht welke consequenties een mogelijke afsluiting heeft en wat het effect is op andere wegen (zoals het gedeelte tussen Noordbargerstraat en Nieuw Amsterdamse straat). Wijziging(en) Geen

2.4 Verdubbeling N34 en N862 Zienswijze: 4, 16 De plannen voor een verdubbeling van de provinciale wegen N34 (Emmen-Zuid – Emmen-Centrum) en N862 (Emmen-Klazienaveen) komen niet overeen met de resultaten van de netwerkanalyse Zuid-Drenthe en hebben voor de provincie Drenthe geen hoge prioriteit. Dat de N862 drukker wordt, is de afgelopen jaren al wel gebleken. In verband met de naastliggende woning aan het Schoolpad wordt voorgesteld de verdubbeling in westelijke richting te laten plaatsvinden. Tevens is een geluidsscherm en een goede aan- en afvoerweg nodig richting de woning. Commentaar De gemeente Emmen vindt beide verdubbelingen belangrijk en heeft ze daarom ook ingebracht tijdens de totstandkoming van de netwerkanalyse. In het laatste bestuurlijk overleg over de netwerkanalyse (voor de vaststelling daarvan) is afgesproken dat de N34 tussen Emmen centrum en Emmen –zuid in de netwerkanalyse aan de orde komt. Helaas is dit in de netwerkanalyse gebeurd onder een verkeerd wegnummer, waardoor men uit de tekst niet kan afleiden dat het om verdubbeling van de N34 gaat. Ten aanzien van de N34 (Emmen Zuid – Emmen Centrum) is het genoemd als een integrale verbetering van de N34 Zuid, lopend van Emmen via Coevorden naar Hardenberg, Ommen en Zwolle. Dit wordt ook bevestigd in de netwerkanalyse Zuid-Drenthe. Voorts is in het kader van de netwerkanalyse afgesproken dat de bereikbaarheid van Emmen-Centrum nader onderzoek behoeft. Hierbij wordt ook de capaciteit van de N862 meegenomen. Beide wegvakken worden meegenomen in het bereikbaarheidsonderzoek dat binnenkort gaat lopen. De gedachte van een verdubbeling van de N862, de Dordse Allee, is voor het eerst genoemd in het Bereikbaarheidsconvenant (2006) tussen gemeente en provincie voor de periode na 2008. Het voorontwerp van de structuurvisie biedt daarom ruimte voor dergelijke nieuwe ontwikkelingen. Op dit moment is nog lang niet duidelijk welke ruimte waar benodigd is. Hoe een mogelijk tracé ooit zal lopen, zal uit nadere planuitwerking nog moeten blijken. De N862 is een provinciale weg; nadere planvorming dient in samenspraak met de provincie Drenthe te worden opgepakt. Uiteraard worden de wettelijke normen ten aanzien van geluidhinder gerespecteerd en nageleefd. Indien sprake is van nadere planuitwerking wordt tijdig contact met aanwonenden opgenomen over onder meer ook de individuele bereikbaarheid. Wijziging(en) Geen

2.5 Nieuw Amsterdamsestraat – tussen ingang Bargeres en Ermerweg Zienwijze 26 In de structuurvisie wordt de Nieuw Amsterdamsestraat gezien als één van de twee toegangsassen naar het centrum van Emmen. Gevraagd wordt om het ‘omleiden’ van verkeer van dit weggedeelte. Redenen hiervoor zijn: veilige fietsroute, overlast van geluid en luchtkwaliteit, barrière richting Noordbargerbos. Commentaar Op de plankaart behorende bij de voorontwerp structuurvisie staat dit noordelijkste gedeelte van de Nieuw Amsterdamse straat aangemerkt als ‘laanontwikkeling’. Tevens is de weg met rood aangegeven. Dit is onjuist en zal op de ontwerpkaart worden aangepast. Voor dit gedeelte wordt geen ‘laanontwikkeling’ voorzien. De hoofdroute loopt in principe over de Rondweg en Hondsrugweg. Hiertoe wordt op dit moment ook een extra ongelijkvloerse op- en afrit met de Rondweg ter hoogte van de Delftlanden aangelegd.

Page 21: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

21

Verkeersmodellen laten zien dat de toekomstige ‘Laan naar Nieuw Amsterdam’ met name door het lokaal verkeer (Delftlanden, Rietlanden, Nieuw Amsterdam) gebruikt zal worden. Het is de bedoeling dat verkeer vanuit westelijke richting via knooppunt Holsloot en N34 naar Emmen wordt geleid. Daarom is verdubbeling van het gedeelte tussen Emmen-zuid en Emmen-centrum van groot belang. Ook dit staat niet helder op de kaart van het voorontwerp en zal daarom worden aangepast. Voor verkeer vanuit Duitsland is de N862 de meest logische en kortste route naar het centrum van Emmen. Bovenstaande aanpassingen in de structuurvisie nemen echter niet weg dat dit gedeelte van de Nieuw Amsterdamsestraat een belangrijke verkeersfunctie heeft en blijft houden. De gemeente Emmen blijft hierbij wel gehouden aan de Wet geluidhinder. Ten aanzien van overlast door luchtkwaliteit wijzen onderzoeken uit dat zelfs de meest drukke wegvakken (en hier valt dit gedeelte niet onder) in Emmen onder de wettelijke normen blijven. Gelet op de wensen die er zijn de Ermerweg ter hoogte van het Noordbargerbos verkeersluw te maken, ligt het op dit moment nog niet voor de hand om de verkeersfunctie van dit gedeelte van de Nieuw Amsterdamsestraat te wijzigen c.q. deze af te sluiten. Het een en ander hangt echter af van het bereikbaarheidsonderzoek dat in 2008 wordt uitgevoerd. Wijziging(en) - Verdubbeling N34 op kaart zetten - Aanpassen kaart door de ‘laanontwikkeling’ (rode lijn en bomenrijen) te verwijderen voor het noordelijkste gedeelte van de Nieuw Amsterdamse straat.

2.6 Laan Nieuw Amsterdam & Dordse Allee Zienswijze: 55 Bij de aansluitingen op de Rondweg en Dordse Straat ontstaan flessenhalzen die problemen opleveren. Commentaar Verkeersmodellen laten zien dat de laan naar Nieuw Amsterdam vooral door lokaal verkeer gebruikt gaat worden. Hier worden wat dat betreft geen problemen voorzien richting Rondweg. Hier bevindt zich een ongelijkvloerse kruising. Voor wat betreft de Dordse Allee, aangegeven is dat richting 2020 deze weg steeds drukker gaat worden. Daarom wordt op termijn een verdubbeling voorzien,waarbij ook aandacht nodig zal zijn voor de verdere aansluiting en verkeersafwikkeling op Dordse Straat en Rondweg. Een belangrijk deel van het verkeer heeft echter ook Bargermeer als bestemming. Wijzigingen Geen

2.7 Gevaarlijke stoffenroute Zienswijze: 47 In de paragraaf over wegverkeer ontbreekt de gevaarlijke stoffenroute. Commentaar Dit klopt, omdat er in de paragraaf over veiligheid (blz. 63) al separaat aandacht is besteed. Hetzelfde is gedaan met het aspect ‘externe veiligheid’: dit is ook in deze paragraaf meegenomen, in plaats van bij de paragraaf over de bedrijventerreinen. Op deze wijze is een complete ‘veiligheidsparagraaf’ gecreëerd. Wijziging(en) Geen

2.8 Parkeerproblematiek in bestaande wijken en dorpen Zienswijze: 71 In bestaande dorpen en wijken is het aantal parkeerplaatsen niet meer in overeenstemming met het aanbod. Gevraagd wordt naar verbeteringen, ideeën en een koers op dit vlak. Commentaar In de op te stellen parkeernota wordt nader op ingegaan op de veranderingen op dit gebied. In bestaande wijken en dorpen is het ontwerp destijds (afhankelijk van de leeftijd) gebaseerd op aannames van toen over het autogebruik. Het bezit en gebruik van de auto is in veel gevallen gegroeid.

Page 22: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

22

Wijziging(en) In de tekst wordt dit probleem benoemd.

2.9 Infrastructuur in het buitengebied Zienswijze: 17 Een belangrijk deel van de weg-infrastructuur ligt in het buitengebied. Het gebruik van deze wegen is veranderd, maar de wegen niet. Dit leidt tot knelpunten op plekken waar diverse partijen van dezelfde weg gebruik maken. Voorgesteld wordt dat de gemeente deze problemen in kaart brengt en zoekt naar oplossingen. Commentaar De structuurvisie benoemt een aantal hoofdknelpunten op het vlak van de weg-infrastructuur zoals o.a. de Hondsrugweg en de Rondweg, maar niet de kleinere knelpunten. Bereikbaarheidsonderzoek voor het centrum moet leiden tot oplossingen van genoemde knelpunten. Het gemeentelijk verkeer- en vervoerplan (GVVP) is daarnaast het kader voor meer concrete problemen op het vlak van bereikbaarheid. Voor concrete knelpunten kan voorts contact gelegd worden met onze verkeerskundigen. Het idee om dergelijke knelpunten in kaart te brengen, wordt bij hen neergelegd. Wijzigingen Geen

2.10 Noord-Zuid verbinding in de Monden Zienswijze: 46, 62 In de Structuurvisie wordt gesproken over een onderzoek naar de Noord-Zuid verbinding, terwijl de wethouder heeft gezegd dat deze verbinding er ook komt. Op de kaart is een nieuwe ontsluitingsweg naar Nieuw Weerdinge ingetekend; gepleit wordt ook Emmer-Compascuum (bedrijventerrein, geluidssportcentrum Pottendijk, ontlasting Kanaal A) met een nieuwe weg te ontsluiten. Commentaar Op de informatie-avonden over het voorontwerp van de structuurvisie is verteld dat er een onderzoek komt naar een noord-zuid verbinding. Op de kaart is deze in de structuurvisie en tijdens deze avonden alleen van Nieuw-Weerdinge naar de N862 weergegeven; aangegeven is dat ook de verbinding met Emmer-Compascuum met de N862 hierbij in beeld is. Het een en ander wordt in het ‘’ Strategisch Plan de Monden’ nader uitgewerkt (ruimtelijk, verkeerskundig en kosten/baten) en vervolgens afgewogen. De gedachte van een noord-zuid verbinding is al ouder; in de structuurvisie is deze echter pas na één van de brainstormavonden over de Monden (januari 2007) op verzoek van bewoners er in gekomen. Het is de juiste volgorde om op basis van deze signalen en hetgeen er in de structuurvisie is opgenomen vervolgens eerst bezig te gaan met de haalbaarheid van deze verbinding. Ofwel wat zijn de kosten, hoeveel mensen maken er gebruik van, wat is de winst (in tijd en geld), wat is het effect op de verkeersstromen, wat kunnen de effecten zijn op de omgeving e.d. Deels kan hierbij gebruik worden gemaakt van bestaande informatie; niettemin zal er op basis van een dergelijke inventarisatie een aparte afweging over de de haalbaarheid plaats moeten vinden. Wijziging: Geen

2.11 Boslaan Zienswijze: 13 Door verminderde doorstroomfuncties door Emmerhout en Angelslo wordt er meer en snel rijdend verkeer over de Boslaan gevreesd. Commentaar De voorontwerp structuurvisie staat geen andere functie dan de huidige functie voor. In het categoriseringsplan van het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan uit 2000 is de Boslaan als gebiedsontsluitingsweg aangemerkt. Dit is ook als zodanig op de kaart op bladzijde 41 aangegeven. Wijziging(en)

Page 23: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

23

Geen

2.12 Transferia Zienswijze: 55 Transferia kunnen de de verkeersdruk op het centrum doen verminderen. Bij Emmen-Zuid is een dergelijke voorziening denkbaar. Commentaar Transferia kunnen gebruikt worden om verkeer naar centra te ontlasten. De schaal (en aard) van Emmen is relatief beperkt in vergelijking met succesvolle voorbeelden elders in het land. Vooralsnog wordt door de gemeente Emmen niet ingezet op de grootschalige realisatie van transferia. Desalniettemin staat er in de tekst al opgenomen dat: “met de realisatie van de Delftlanden het zwaartepunt van Emmen in zuidwestelijke richting verschuift. Daarom wordt het station Bargeres verplaatst; het nieuwe station Emmen-Zuid nabij de Delft- en Rietlanden genereert meer passagiers. Tevens wordt de woon- en werkfunctie in dit deel van de gemeente versterkt door de aanwezigheid van een (intercity) station. Bij het station komt een goede P&R-voorziening die mogelijk in een later stadium kan worden uitgebouwd tot transferium.” Dit spreekt genoemde zienswijze niet tegen. Tevens is in het ontwerp verwoord dat “voor bezoekers van de dierentuin het in de toekomst nodig kan zijn om een transferium aan te leggen”. Het onderwerp heeft dus de aandacht en in het onderzoek naar de bereikbaarheid wordt hier ook nader naar gekeken. Wijziging(en) Geen

2.13 Station Emmen-Zuid Zienswijze: 4 De aanleg van het station Emmen-Zuid hangt sterk samen met de realisatie van de nieuwe woonwijk Delftlanden. Een verminderd aantal inwoners in de Delftlanden is van invloed op de ontwikkeling en haalbaarheid van het station. Commentaar De plannen voor de Delftlanden bevatten in totaal circa 3.400 woningen. Tijdens fase I, die nu loopt, vindt realisatie van de eerste 1.500 woningen plaats. In de vervolgfase dient dan nog 1.900 woningen te worden gerealiseerd. In de voorontwerp structuurvisie is een tabel opgenomen waarin het aantal woningen in de Delftlanden fase II en III naar beneden is bijgesteld. In het ontwerp wordt deze richting weer verlaten, de toekomstige invulling van fase 2 en 3 wordt nu nog niet in een bepaalde richting gedacht. Het type en aantal woningen dat in Delftlanden II en III wordt gerealiseerd is ook sterk afhankelijk van de markt en daarom houdt het ontwerp van de structuurvisie dit open. Het totaal aantal woningen in de hele Delftlanden blijft daarmee maximaal 3.400. In zijn algemeenheid zijn in de structuurvisie de precieze aantallen woningen niet aan alle kernen en wijken toebedeeld. Hiervoor wordt verwezen naar het geactualiseerde Woonplan. Het beleid dat vanuit de Structuurvisie wel wordt ingezet is de vraaggerichte realisatie van de woningen. Daarom wordt ingezet op bijzondere woonmilieus en is ook de Delftlanden aangemerkt als een bijzonder woonmilieu. Wijziging(en) Tekst aanpassen, waarbij het maximum aantal woningen voor de Delftlanden (maximaal 3.400) wordt aangegeven.

2.14 Railverkeer Zienswijze: 31, 60 Geen opmerkingen

6

6 Bij planuitwerking dient rekening gehouden te worden met art. 19 t/m 25 van de Spoorwegwet. Tevens is het van belang dat

aanpassingen in de waterhuishouding geen gevolgen voor het spoor hebben.

Page 24: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

24

2.15 Spoorlijn Emmen-Groningen Zienswijze: 55 Mede door de inzet van de provincie Groningen is een spoorlijn naar Groningen een mogelijkheid. Commentaar Dit is zeker een optie. Aanleg en exploitatie van spoorlijnen is echter een financieel lastige kwestie. Emmen is door middel van een uitstekende interlinerverbinding met Groningen verbonden. In de voorontwerp structuurvisie is gesteld dat ‘mocht een onderzoek worden opgestart naar de haalbaarheid van een dergelijke verbinding, dan werkt Emmen daar actief aan mee’. Tevens blijft de ruimte van de voormalige spoorlijn richting Weerdinge gereserveerd. Wijziging(en) Geen

2.16 Openbaar vervoer Zienswijze: 55 Meer aandacht voor OV naar Meppen (aansluiting Duitse spoorwegnet). Commentaar Een verbetering van de openbaar vervoersverbinding naar Meppen is op zich prima. Een toename in frequentie van bussen is echter niet iets dat de gemeente Emmen bepaalt. Ook andere overheden hebben hierin een rol. Dit geldt zeker voor grensoverschrijdende verbindingen. Zie voorts project 2.1: grensoverschrijdende verkeerswegen. Wijziging(en) In de ontwerp structuurvisie wordt aandacht besteed aan de verbinding naar Meppen.

2.17 Zelfstandige positie van het fietsverkeer Zienswijze: 15, 28, 67 De fiets wordt alleen genoemd in het uitvoeringsprogramma van de structuurvisie, slechts als onderdeel van het programma leisure. Voorgesteld wordt de fiets een meer zelfstandige plek in de structuurvisie te laten wezen (zowel programma als project). De aanleg van nieuwe wandel- en fietsroutes is acceptabel als het onderhoud ook zeker is gesteld. Tenslotte zijn er diverse concrete fietsverbindingen voorgesteld, zoals een fietspad langs de Runde, langs de grens en een brug over het Van Echtenskanaal. Tevens is opgemerkt de ambitie ten aanzien van het fietsen te vergroten, door in te zetten op snelfietspaden. Commentaar Onder de noemer ‘langzaam verkeer’ wordt er afzonderlijk ingegaan op de rol en positie van de fiets. Gesteld is dat vanuit elke wijk en dorp er minimaal één veilige route moet zijn naar het centrum van Emmen. Aangegeven is dat er de komende jaren verder wordt ingezet op de realisatie van ontbrekende schakels en de opwaardering van het bestaande netwerk. In dit hoofdstuk is ook een kaart van het fietsnetwerk opgenomen. Als opgave is voorts de verdere verknoping en uitbouw van het recreatieve netwerk benoemd. In het uitvoeringsprogramma is het actualiseren van de fietspadenstructuur geplaatst onder het programma leisure. Uiteraard streven wij er naar om alleen nieuwe fiets- en wandelpaden aan te leggen indien deze ook onderhouden kan worden. Daarnaast wordt in de toekomst het Fiets Totaal Plan geactualiseerd; dit vormt het juiste niveau waar individuele verbindingen worden afgewogen; de structuurvisie geeft de ruimtelijke hoofdstructuur in 2020 en doet in principe geen uitspraken over concrete routes. Ten aanzien van de ‘snelfietspaden’ wordt bekeken of en in welke mate een combinatie met de veilige fietsroutes te maken is. Wijziging(en) In de ontwerp structuurvisie is aandacht voor de combinatie van veilige en snelle fietspaden. Tevens wordt actualisering van het fietstotaalplan opgenomen in het uitvoeringsprogramma.

Page 25: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

25

Derde laag

Werken

3.1 Initiatief jachthaven Barger Compascuum Zienswijze: 9 Een inspreker heeft plannen voor de realisatie van een jachthaven nabij Barger Compascuum. Commentaar De beoordeling van concrete projectinitiatieven maakt geen onderdeel uit van de procedure om te komen tot een structuurvisie. In het uitvoeringsprogramma is de gebiedsontwikkeling van het gebied rondom de vaarverbinding benoemd onder de noemer ‘vaarwaterwereld’. In het kader van een studie naar de haalbaarheid van een recreatiehaven op bedrijventerrein Bargermeer wordt een verkenning naar de behoefte aan jachthavens uitgevoerd. Wijziging(en) Geen

3.2 Waterrecreatie & jachthaven Nieuw-Amsterdam/Veenoord Zienswijze: 54 Nieuw-Amsterdam/Veenoord kan een centrumfunctie vervullen voor de waterrecreatie in Zuidoost-Drenthe. Commentaar Goede suggestie. Wijziging(en) Toegevoegd dat Nieuw-Amsterdam/Veenoord een toeristische centrumfunctie kan vervullen (met jachthaven).

3.3 Beperkte plek landbouw Zienswijze: 17 Gesteld wordt dat de aandacht voor de landbouw beperkt is; een verdere schaalvergroting in de landbouw dient als natuurlijke ontwikkeling beschouwd te worden. Tevens worden er wel perspectieven geschetst voor de glastuinbouw in Erica en Klazienaveen en de landbouw in De Monden, maar in beperkte mate voor elders in de gemeente Emmen. De kwaliteitsslag die gemaakt dient te worden bij andere functies (glastuinbouw, bedrijventerreinen) is ook nodig in de landbouw. Commentaar Terecht wordt aangegeven dat allerhande ontwikkelingen in en buiten de agarische sector er toe bijdragen dat het aanzien van de agrarische sector constant verandert. De agrarische functie van het buitengebied is nog altijd van groot belang. De landschappelijke en recreatieve functie daarentegen zijn ook sterk toegenomen. Gesteld is dat schaalvergroting als een evolutionair proces kan worden gezien. In de voorontwerp structuurvisie is aangegeven dat schaalvergroting voor het overgrote deel van de agrarische gronden voldoende perspectieven biedt. De koers die vanuit deze structuurvisie wordt voorgestaan is dat schaalvergroting mogelijk is. Alleen is de randvoorwaarde gesteld dat dit binnen de huidige landschapsstructuur dient plaats te vinden. Het wordt van belang geacht dat het karakter van het landschap naar de toekomst toe behouden blijft; juist vanwege de andere functies die het landschap ook heeft. Dit beleid ten aanzien van schaalvergroting is gericht op de gehele gemeente. In het kader van het bestemmingsplan buitengebied wordt nog apart ingegaan op het thema schaalvergroting. Het klopt dat in de voorontwerp structuurvisie er relatief veel aandacht uitgaat naar het gebied De Monden. Reden hiervan is dat uit onderzoek

7 naar voren is gekomen dat richting 2020 in De Monden de

7 In het kader van de structuurvisie zijn twee onderzoeken naar de positie van de landbouw in de gemeente Emmen uitgevoerd.

Page 26: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

26

meeste inzet is vereist. Anders gezegd, de landbouw in de andere kwadranten zal en kan zich gemakkelijker autonoom ontwikkelen

8.

Wijziging(en) In de ontwerp-structuurvisie zal het onderscheid tussen het minder vanzelfsprekende toekomstperspectief in de Monden en de relatief gemakkelijke / goede ontwikkelingskansen in de overige drie kwadranten sterker worden aangegeven. De resultaten van de pilots die in de Monden worden uitgevoerd (zie uitvoeringsprogramma – uitwerking vrijkomende agrarische gebouwen, strategiebepaling vrijkomende gronden en schaalvergroting) worden ook voor de rest van de gemeente gebruikt. Ook dit wordt duidelijker vermeld in de ontwerp structuurvisie. Tevens zal de paragraaf over landbouw worden aangevuld met:

- de functie van deze sector voor het landschap - de benodigde kwaliteitsslag

3.5 Landbouw Zienswijze: 55 Biologische landbouw dient meer gestimuleerd te worden, de teelt van biomassa is niet onomstreden en De Monden is in beeld voor intensieve dierhouderijen. Indiener wijst op het gevaar van monocultuur. Commentaar De gemeente heeft niet tot taak om voor individuele agrarische ondernemers de teelt of bedrijfsvoering te bepalen. Dit geldt zowel voor biologische landbouw als biomassa. Wel kan de gemeente randvoorwaarden ten aanzien van beeldkwaliteit en landschap stellen. In de structuurvisie wordt alleen de trend van de teelt van biomassa geconstateerd. Uiteindelijk zijn het de boeren die bepalen wat zij willen verbouwen. Ten aanzien van intensieve dierhouderijen: in de voorontwerp structuurvisie is geconstateerd dat schaalvergroting noodzakelijk is om in de landbouw rendabel te kunnen blijven produceren. De Monden is aangemerkt als een gebied waar deze schaalvergroting bij uitstek plaats kan vinden. Dit kan zowel akkerbouw- als veeteelt (of gemengde) bedrijven betreffen. Er wordt wel gesproken over grootschalige melkveehouderijen, maar geenszins over intensieve dierhouderijen. Ten aanzien van intensieve veehouderijen is voorts een separate beleidsnotitie in procedure. In hoofdlijnen is de strekking van deze notitie dat voor bestaande bedrijven uit de intensieve veehouderij schaalvergroting mogelijk is, maar nieuwe worden binnen de gemeente niet toegestaan. Wijziging(en) Geen

3.6 Landbouw als drager van het landschap Zienswijze: 68 Bij schaalvergroting en intensivering van agrarische ontwikkeling langs de grens dienen Duitse partners op tijd betrokken te worden. Commentaar Dit wordt onderschreven; hiervoor worden de wettelijke procedures gevolgd. In principe betreft het afzonderlijke initiatieven die buiten de verantwoordelijkheid van de structuurvisie vallen. Wijziging(en) Geen

3.7 Wild Life Resort Griendtsveen Zienswijze: 23, 24, 61 Eén van de bezwaren richt zich tegen het Wild Life Resort. Onduidelijk is wat de plannen zijn met het Wild Life Resort. Onduidelijk is ook wat de invloed is van het Wild Life Resort op de bedrijfsvoering (hindercirkels). Tenslotte wordt het verzoek gedaan tot een tekstuele wijziging ‘een soort combinatie van verblijfsrecreatie en safari’ vervangen door ‘een belevingspark voor verblijfsrecreatie tussen wilde dieren’. Commentaar

8 Op bladzijde 56 staat daarom vermeld: “de inzet richt zich met name op deelgebied A (De Monden); voor de overige gebieden

wordt geen actieve sturing voorgestaan.”

Page 27: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

27

De aanwijzing van de gronden van de Griendtsveenmaatschappij is niet nieuw. In het provinciaal omgevingsplan Drenthe is deze grond aangemerkt als ‘voorkeursgebied nieuwe verblijfsrecreatie’. De gemeente Emmen kent de precieze plannen rondom het Wild Life Resort evenmin; het is een private ontwikkeling. Verwezen wordt naar de eigenaar en initiatiefnemer van het plan, de Griendtsveen Drentsche Landontginningsmaatschappij. Aangezien de plannen nu nog niet duidelijk zijn, kan de invloed van het Resort op de bedrijfsvoering niet exact worden aangegeven. In het planMER (een milieu-effect-rapport dat de belangrijkste ontwikkelingen uit de structuurvisie op milieu-effecten onderzoekt) wordt wel geanticipeerd op potentiële ontwikkelingen zoals deze, ondanks de onduidelijkheid van de plannen. Gekeken wordt naar de effecten van een mogelijk verkeersaantrekkende functie en de hydrologische effecten in relatie tot het Bargerveen. Separaat wordt voorts nog een projectMER voor dit plan uitgevoerd. Wanneer de uitgewerkte plannen in procedure komen, zullen dergelijke aspecten aan bod komen. Tevens is dit de gelegenheid voor meer concrete bezwaren. Wat nu al wel duidelijk is, is het plan voor groepsaccommodaties op een klein gedeelte van de locatie. In het bestemmingsplan is rekening gehouden met de aanwezige hindercirkel. Bij vervolgplannen wordt hier ook rekening mee gehouden. Wijziging(en) De voorgestelde tekstuele wijziging wordt doorgevoerd in de ontwerp structuurvisie.

3.8 Vaarverbinding Erica - Ter Apel Zienswijze: 25, 27 Er wordt voor gepleit meer mogelijk te maken langs de te herstellen vaarverbinding Erica - Ter Apel. Specifiek wordt geconstateerd dat het effect van de vaarroute op Nieuw-Dordrecht onvoldoende onderzocht is. Commentaar Het meer mogelijk maken van ontwikkelingen langs de vaarverbinding Erica - Ter Apel wordt door de voorontwerp Structuurvisie onderschreven. Hiertoe is in het voorontwerp langs de gehele route één van de leisure-assen getrokken. Dit zijn gebieden waar ontwikkelingen op het vlak van recreatie en toerisme de voorkeur verdienen. In de ontwerp visie zijn de leisure-assen vervallen. Wel is aangegeven dat voor wat betreft leisure de omgeving rondom/langs de vaarverbinding kansrijk is. Tevens zijn in de directe nabijheid een aantal ontwikkelingen op het vlak van woningbouw voorzien (waterlandgoed nabij Emmer-Compascuum en lintwonen). Het klopt deels dat de effecten en (on)mogelijkheden van de vaarverbinding op lokaal niveau nog niet in beeld zijn gebracht of onderzocht. Totnutoe heeft de focus gelegen op het onderzoek naar de haalbaarheid van de verbinding als geheel. In het onderzoek ‘vaart in de Veenkoloniën (maart 2007)’ is een eerste aanzet gedaan, waarbij ook Nieuw-Dordrecht is benoemd. Juist daarom is de zogeheten gebiedsontwikkeling van het aanliggende gebied in het uitvoeringsprogramma opgenomen. Het is de bedoeling dat er in de gemeente door dorpen en ondernemers geprofiteerd gaat worden van de aanleg van deze vaarroute. Wijzigingen Geen

3.9 Ontwikkeling nieuwe bedrijventerreinen Zienswijze 27, 46 Het effect van de zuidwaartse ontwikkeling van het bedrijventerrein Bargermeer op Nieuw-Dordrecht is onvoldoende onderzocht. Bezwaar tegen zuidelijke uitbreiding van het bedrijventerrein Emmer-Compascuum; uitbreiding naar het westen is prima. Een uitbreiding naar het noorden zou goed gecombineerd kunnen worden met de nieuw aan te leggen Noord-Zuid verbinding. Commentaar Of er effecten zijn van een uitbreiding van Bargermeer op Nieuw-Dordrecht komt nog ruimschoots aan de orde bij de nog te voeren planologische procedure voor het bestemmingsplan voor dit gedeelte. In het provinciaal omgevingsplan is deze locatie al als bedrijventerrein aangemerkt. Ditzelfde geldt overigens ook voor een uitbreiding van de N862. Wel is inmiddels duidelijk geworden dat het ‘hoogwaardig werken in het groen’ (op de kaart van het voorontwerp zijn roze vlakken ten noorden en zuiden van Nieuw Dordrecht hiervoor aangemerkt) door de contouren van Bargermeer voor het noordelijk deel lastig te realiseren is.

Page 28: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

28

Gesteld wordt dat het bedrijventerrein in Emmer-Compascuum niet in zuidelijke richting mag uitbreiden. In de structuurvisie wordt alleen over uitbreiding van het terrein gesproken. Daadwerkelijke uitwerking en afwegingen vinden plaats op lokaal niveau. Werkzaamheden in dit kader zullen resulteren in een concrete planprocedure (bestemmingsplan) waarop kan worden gereageerd. Dit is een vervolg op de structuurvisie. Voor de noord-zuid verbinding wordt verwezen naar de beantwoording onder ‘verkeer en vervoer’ (het betreft een onderzoek naar deze verbinding). Wijziging(en) Aanpassen ‘hoogwaardig werken in het groen’ op de kaart.

3.10 Geluidssportcentrum Pottendijk Zienswijze: 62 Gesproken wordt over uitbreiding van geluidssportcentrum Pottendijk. Dit mag niet gepaard gaan met toename van de geluidsbelasting en –overlast. Een verhoging van de belasting of oprekking van contouren is niet bespreekbaar. Commentaar Een uitbreiding behoeft niet automatisch samen te gaan met meer overlast. Los daarvan dienen plannen te passen binnen vigerende wet- en regelgeving op het vlak van geluidhinder. Wijziging(en) Geen

3.11 Beperkte positie toerisme Zienswijze: 63 Leisure, ofwel recreatie en toerisme, is als subthema van werken meegenomen, terwijl een dergelijk thema eigenlijk een eigen hoofdstuk vereist. Onderschreven wordt het belang van de recreatieve sector. De daarbij behorende kaders, de leisurezones, geven aan waar leisure-ontwikkelingen plaats dienen te vinden. Dat hierbuiten niets kan plaatsvinden druist in tegen het concept van de ‘ontwikkelingsplanologie’. De positie van recreatie en toerisme in en rond Schoonebeek valt hiermee grotendeels weg. Voorgesteld wordt de leisurezones weg te halen, danwel er één toe te voegen voor het zuiden van de gemeente. Commentaar Leisure is bewust aan het thema ‘werken’ toegevoegd. Vanouds heeft de sector recreatie & toerisme een relatief beperkte positie. De opname van toerisme aan het onderdeel werken illustreert het economisch belang van deze sector. Tevens sluit het aan op de ambitie van een veelzijdige productiestructuur. De leisure-assen waren bedoeld om aan te geven waar leisure ontwikkelingen bij voorkeur plaats dienen te vinden. Blijkbaar werden de 'assen' te beperkend opgevat, terwijl het ook mogelijk was en is dat er daarbuiten ook ontwikkelingen plaatsvinden. Achterliggende gedachte is dat de verschillende voorzieningen min of meer verspreid in de gemeente plaats vinden. Het streven is om deze voorzieningen zoveel mogelijk te koppelen via een concept van knooppunten. Koppelingen zijn gewenst tussen Parc Sandur, het Wild Life Resort, het centrum van Emmen, het Dierenpark, de essen en ook het landschap en de cultuurhistorie van Schoonebeek en omgeving; dit leent zich ook voor recreatief gebruik. Door uitbouw van bestaande ontwikkelingen en het leggen van koppelingen hiertussen, ontstaat samenhang en kan de toeristische branche zich versterken. Gesteld wordt dat er niets nieuws meer mogelijk is. Dit is niet correct, want juist uit die samenhang en verbindingen kunnen nieuwe activiteiten ontstaan.

Vanuit de recreatie is het belang en beleid gericht op versterking van de sector in de gehele gemeente. Er wordt gestreefd naar zoveel mogelijk aanbod, omdat dit elkaar versterkt. In de ontwerp structuurvisie worden de leisure-assen omgevormd tot een soort knooppuntensysteem, dat ruimte (fysiek en organisatorisch) geeft om verbindingen te leggen tussen de diverse ‘bronpunten’. Bronpunten zijn verblijfsaccommodaties, trekpleisters, attracties, bezienswaardigheden (natuur, cultuurhistorie), hoofdroutes stations en recreatieve parkeerplaatsen. Veel aandacht zal daarom uitgaan naar het verbeteren van de verbindingen (fysiek en organisatorisch)

9. Ook het aantrekkelijker maken van

bronpunten en de routes ertussen is een belangrijk aandachtspunt. De kaart uit het TROP, met een

9 Dit gebeurt al met de Veenpoorten (toeristsche bronpunten)

Page 29: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

29

aantal recreatieve verbindingzones die vanuit de stad richting noorden, Bargerveen en Schoonebeek lopen, evenals de vaarrecreatieve verbinding Erica -Ter Apel, blijft hiermee actueel. Wijziging(en) In de ontwerp structuurvisie worden de tekst en kaarten aangepast. De leisure-zones verdwijnen.

3.12 Naturpark Moor Zienswijze 68 Er wordt vanuit gegaan dat beide gemeenten, samen met de organisatie van het naturpark Moor, nauw blijven samen werken ten aanzien van de verdere ontwikkeling. Commentaar Voor de ontwikkeling van het Internationaler Naturpark Moor wordt ingezet op een voortzetting van de samenwerking. Wijziging(en) Geen

3.13 Meer aandacht kwaliteit werklocaties Zienswijze: 70 Omdat Emmen veel werklocaties heeft, is het wenselijk om aandacht te besteden aan de kwaliteit van die locatie. Commentaar De structuurvisie onderschrijft dat er meer aandacht moet komen voor de kwaliteit van de werklocaties. Daarom is in het uitvoeringsprogramma een drietal projecten opgenomen, te weten:

- Herstructurering glastuinbouw Erica-Klazieveen - Nota werklocaties 2020 - Herstructurering Bargermeer (BAHCO)

De gemeente Emmen is voornemens in 2008 de nota werklocaties op te stellen, bestaande uit de onderdelen detailhandel, bedrijventerreinen en kantoorlocaties. In belangrijke mate gaat het om kwaliteitsverbetering van de bestaande locaties. Wijziging(en) Actieplan bedrijventerreinen & nota detailhandelsperspectieven 2020 aanpassen in Nota Werklocaties Emmen 2020.

3.14 Weinig aandacht Centrumplan Zienswijze: 70 De centrumplan ontwikkelingen komen nauwelijks terug in de visie. Hierdoor is het niet duidelijk wat de consequenties van de plannen zijn op het gebied van wonen voor het centrum. Tevens wordt niet duidelijk wat de consequenties zijn van het uitplaatsen van de dierentuin voor het midden- en kleinbedrijf/ dierentuinomzet. Commentaar Het klopt dat aan het Masterplan Emmen Centrum in de structuurvisie weinig aandacht wordt besteed. Redenen hiervoor zijn dat het beleidskader voor het centrum nog altijd vigerend is en het kader vormt waarin separaat al aan uitvoering wordt gewerkt. Het is de bedoeling dat in 2008 er een actualisatie c.q. uitvoeringsprogramma gereed is, die een nadere concretisering vormt. In dit kader is bijvoorbeeld ook de hoogbouwvisie ontwikkeld. Er is voor gekozen de structuurvisie hier niet ‘extra’ mee te vullen, omdat het masterplan een lopend traject is. Specifiek ten aanzien van de effecten voor de woningbouw wordt verwezen naar de in 2007 vastgestelde actualisatie van het Woonplan. De ruimtelijke structuur voor het centrum verandert ook niet dermate, dat opname in de structuurvisie verder nodig wordt geacht. De ruimtelijke structuur verandert wel ten gevolge van de verplaatsing van de dierentuin. Daarom is dit als Strategisch Project benoemd. Ruimtelijk gezien is de verplaatsing en inpassing van het dierenpark een complexe kwestie. Vanuit aparte werkgroepen wordt hier aan gewerkt. De planvorming is volop in

Page 30: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

30

ontwikkeling, waardoor in de structuurvisie de verplaatsing slechts in hoofdlijnen is genoemd. Concrete zaken als economische effecten, effecten op de detailhandel en invulling van de vrijgekomen locatie worden separaat opgepakt. In dit kader is eind 2007 een maatschappelijke kostenbatenanalyse uitgevoerd. Gezien het belang van het dierenpark/theater en herinvulling van de huidige dierentuinlocatie mag dit project in het uitvoeringsprogramma niet ontbreken. Wijziging Samenhang tussen de programmafase van het Masterplan Emmen Centrum, actualisatie Woonplan en de structuurvisie wordt in de tekst opgenomen.

3.15 Onvoldoende aandacht keten zorg-werk-wonen-leren Zienswijze: 71 Er liggen kansen in de omgeving van het Scheperziekenhuis en de Hogeschool Drenthe voor verdere ontwikkeling van kennis, zorg, welzijn en wonen. In de ‘verkenning Angelsloërpoort’ is het een en ander nader uitgewerkt. Dit aspect is nog onderbelicht gebleven. Commentaar Het bundelen van bovengenoemde functies kan leiden tot synergie en meerwaarde. Wijziging(en) De structuurvisie wordt aangevuld met een opmerking over de keten zorg-wonen-werken-leren en de kansen die dit kan bieden.

Wonen

3.16 Lintwonen Zienswijze: 4, 9, 20, 25, 56, 57 Als er een nieuw dubbellint wordt gerealiseerd, verdwijnt het zicht op de openheid. Er zal sprake zijn van waardevermindering. Eén van de insprekers vraagt om het concept ‘lintwonen’ in het kader van de nieuw te ontwikkelen vaarweg Erica-Ter Apel te verbreden tot ‘waterwonen’. Commentaar Realisatie van woningbouw heeft in algemene zin effect op de omgeving. Dit geldt ook voor de realisatie van een dubbellint in het open Veenkoloniale landschap. In de aanloop om te komen tot de voorontwerp structuurvisie is ook gesproken over de vorming van dubbellinten. Meerdere plekken zijn de revue gepasseerd. Uiteindelijk is de afweging gemaakt om niet op meerdere plekken lintwonen te introduceren, maar om dit slechts in één lint te doen. Door de koppeling te leggen met de aan te leggen vaarverbinding van Erica naar Ter Apel, ontstaan bijzondere kansen voor het concept lintwonen. Het belang van de openheid wordt in het voorontwerp onderschreven. Niet voor niets is het open gebied aan de oostzijde van het (Verlengde) Oosterdiep (tussen Emmer-Compascuum en Zwartemeer) aangegeven als een grootschalige open ruimte (blz. 34). Maar ook aan de westzijde is er zicht op de openheid. Daarom is het lintwonen slechts aan één zijde (de westzijde) gelocaliseerd. Op de kaart is bijna de gehele strook tussen Barger en Emmer Compascuum hiervoor aangemerkt; het is vooralsnog niet de bedoeling de gehele strook helemaal vol te bouwen als één strook zonder uitzicht op de achterliggende openheid. Voor de nadere conceptuitwerking van het lintwonen vormt de landschappelijke inpassing een belangrijk aandachtspunt. Voorgesteld is het concept van het ‘lintwonen’ te verbreden tot ‘waterwonen’. Gezien de ligging van het lint aan de doorgaande vaarverbinding Erica – ter Apel is dit een waardevolle suggestie. Het woonmilieu van het lintwonen kan met de aanleg van de nieuwe vaarverbinding extra aantrekkelijk worden. De term waterwonen kan daarentegen ook verwarring oproepen, omdat het ook wonen aan het water (aan een meer) of op het water suggereert. Hoewel deze laatste vorm niet wordt uitgesloten, is het bij alle bijzondere woonmilieus uit de structuurvisie nadrukkelijk de bedoeling om aan te sluiten op het landschap en deze karakteristieken verder te versterken. Ook voor de Delftlanden 2 en 3 wordt een wervend woonmilieu nagestreefd; in het ontwerp zijn de termen weide- en waterwonen hiertoe genoemd. Een precieze invulling hangt echter sterk af van de herziening van het masterplan. Een dubbele benaming is

Page 31: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

31

weinig zinvol. Desalniettemin wordt de naam lintwonen aangevuld tot water/lintwonen. Hiermee is ook een scheiding aangebracht met de nota ‘bouwen in de linten’. Wijzigingen Tekst nadrukkelijk aanvullen met de kansen die de vaarverbinding biedt. Naam lintwonen wijzigen in water/lintwonen.

3.17 Starterswoningen, studentenhuisvesting, wegtrekken jongeren, migratie Duitsland, revitalisering woonclusters Zienswijze 25, 30 Er is in de structuurvisie geen aandacht voor starterswoningen, studentenhuisvesting, het wegtrekken van jongeren, het verhuizen van mensen naar Duitsland, het revitaliseren van woonclusters. Commentaar Voor het onderwerp ‘starters’ wordt verwezen naar de actualisatie van het Woonplan (2007) en het gelijktijdig vastgestelde Beleidsadvies “Jongeren op de Woningmarkt”, dat hier ruim aandacht aan besteedt. Het klopt dat er in het voorontwerp niets vermeld is over studentenhuisvesting. Het ruimtelijk effect hiervan is op zich beperkt, maar in het brede kader van de Emmense ontwikkelingsperspectieven speelt dit zeker een rol. Aan het wegtrekken van jongeren is wel aandacht besteed (blz. 20). Over het wegtrekken van inwoners naar Duitsland; dit heeft zeker de aandacht van de gemeente Emmen en is in het voortraject in beeld gebracht. Migratie naar Duitsland is van invloed op de bevolkingsomvang en kan de voorzieningenstructuur aantasten. Juist daarom wordt ingezet op een aantrekkelijk woon-, werk- en leefklimaat (ook voor bestaande inwoners), zodat het een duidelijke meerwaarde heeft om in Emmen te komen en te blijven wonen. Overigens blijkt, met een naijleffect van enkele jaren, dat een aanzienlijk gedeelte weer terug komt vanuit Duitsland. Blijkbaar bevalt het wonen in Duitsland minder, ondanks het lagere prijsniveau. De opwaardering van de bestaande woningen heeft een prominente plek gekregen in het voorontwerp. Hiertoe wordt verwezen naar bladzijden 57, 58, maar ook naar het bijbehorende uitvoeringsprogramma (programma 5: opwaarderen woonkwaliteit; Emmen Revisited en meer). Wijziging(en) Studentenhuisvesting benoemen in de ontwerp structuurvisie.

3.18 Boswonen Zienswijze 4, 27, 30, 55, 56 De effecten van het vervangen van de agrarische functie door bos & wonen op aangemerkte gebieden en omgeving is onvoldoende onderzocht. Wat is de filosofie achter het boswonen en kan dit zo maar (ook bij de provincie Drenthe)? Het boswonen is beoordeeld als strijdig met het provinciaal beleid en ruimtelijk en ecologisch ongewenst. Er worden wel kansen gezien aan de zuidkant van Emmen voor boswonen in nieuwe bossen. Wonen in het bos op de flanken van de Hondsrug en de EHS past niet. Een andere inspreker ziet juist kansen voor boswonen als er ook aandacht is voor de ecologische functie (mede in relatie tot de aanwezige stadsbossen). Commentaar Het veranderen van een min of meer open agrarische functie in een bosrijke omgeving heeft een impact op het gebied en de omgeving. Dit hoeft niet per sé te betekenen dat de kwaliteit minder wordt. In het algemeen wordt bos in de omgeving en het wonen temidden van bos hoog gewaardeerd (bijvoorbeeld de Veluwe). Voor een aantal dorpen en wijken in Emmen biedt de ligging in/ nabij het bos juist iets extra’s. Het boswonen is een totaalconcept, dat gericht is op de aanleg van nieuw bos in combinatie met woningbouw. Gebieden die voor bebossing in aanmerking komen, zijn op de kaart weergegeven met lichtgroene bomen. Het betreft gebieden op de Hondsrug. Slechts een klein deel van deze gronden valt samen met de EHS. Vanuit de lagenbenadering is de zandondergrond de meest logische en duurzame keuze. Het klopt dat het precieze effect op een gebied en omgeving nog niet in beeld is gebracht. Dit maakt deel uit van de nadere uitwerking. In het uitvoeringsprogramma is aangegeven dat er per woonmilieu eerst een pilot dient te worden uitgevoerd om het concept, de vraag e.d. nader uit te werken.

Page 32: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

32

Indien een woonmilieu succes heeft, kan dit concept verder in Emmen worden ontwikkeld. Voor het lintwonen is wel één locatie aangewezen, maar ook binnen dit lint geldt dat er gestart dient te worden met een pilot. Na gebleken succes kan binnen dit gebied het woonmilieu nader worden ingevuld. Wat betreft het boswonen zijn de meest geschikte gebieden gereserveerd op basis van een verkennende studie. In totaal betreft het meer dan 2200 ha; of en waar conceptontwikkeling gaat plaatsvinden is nog onbekend. Het nader onderzoek van de lokale effecten van bos op de aangewezen plekken is nu nog te vroeg. Onder ‘1.6 steilrand’ is al aangegeven dat er geen bosaanplant op de steilrand zelf plaatsvindt; dit wordt in het ontwerp gewijzigd. De filosofie achter het boswonen is gestoeld op een aantal uitgangspunten:

- Het landschap wordt versterkt door de aanplant van bos; - Deze landschapsversterking wordt gefinancierd door woningbouw; - Om de ambitie van 120.000 inwoners te realiseren, is het noodzakelijk mensen van elders te

verleiden in Emmen te komen wonen. Dit kan alleen als er aantrekkelijke woonmilieus worden gerealiseerd (voor een scherpe prijs);

- Wonen in en langs het bos wordt in het algemeen hoog gewaardeerd; - Emmen (en Drenthe) wordt geassocieerd met bos.

Het boswonen gaat uit van de realisatie van woningen in nieuw aan te planten bossen. Desalniettemin is er interesse getoond, om te kijken of en wat de mogelijkheden in het bestaande bos zijn. Of verdere bebossing, zoals gesteld, ruimtelijk en ecologisch ongewenst is, is de vraag. Door de realisatie van extra bos, wordt het areaal bos uitgebreid en de ecologische functie vergroot. Bij een juiste planvorming wordt een koppeling gelegd met de bestaande bossen, zodat dit de ecologische functie vergroot. De gemeente is dan ook blij met de volgende reactie van Staatsbosbeheer: “ook voor boswonen zie ik kansen, mits er ruimtelijk voldoende aandacht is voor de ecologische functie van dit bos en voor de betekenis als ecologische verbinding die deze arealen van boswonen kunnen vervullen tussen de verschillende stadsbossen rondom Emmen”. Tenslotte wordt gesteld dat boswonen strijdig is met het provinciaal beleid. Dit terwijl in het POPII opgenomen is dat “de provincie de aanleg van bos wil blijven stimuleren, vooral daar waar het gaat om bossen die tegelijk verschillende functies vervullen’. Hierbij wordt zoveel mogelijk een bosclustering nagestreefd, zodat het bos zich beter kan ontwikkelen en er zo “een bijdrage geleverd kan worden aan de ontwikkeling van vestigings- en woonmilieus, alsmede recreatieve en natuurwaarden.” Het beleid is erop gericht dat bosuitbreiding een duidelijke maatschappelijke meerwaarde dient op te leveren, mits het voldoet aan één van de gestelde voorwaarden

10. Tenslotte past de aanleg van bos ook in het

klimaatbeleid. Wijziging(en) Geen Zienswijze: 66 De functie boswonen conflicteert met de huidige agrarische bestemming Commentaar Voor het boswonen zijn in de structuurvisie relatief omvangrijke gebieden aangegeven. Dit zijn de gebieden die in potentie geschikt zijn (in totaal 2.200 ha) voor de ontwikkeling van bos in combinatie met woningbouw. Gezien de omvang van het areaal en het aantal woningen wordt niet verwacht dat al deze gebieden in 2020 van functie zijn veranderd. Op korte termijn wordt voor elk woonmilieu een experiment of pilot opgestart, met als belangrijkste doel de interesse vanuit de markt te peilen. Naar aanleiding hiervan is het denkbaar dat in een groter gebied het boswonen ontwikkeld wordt en in de markt wordt gezet. Welke gebieden dit zijn, is op dit moment echter nog onbekend. Samenvattend: er is een ruimer gebied aangegeven dan noodzakelijk is; op welke locatie(s) boswonen ontwikkeld wordt, dient nader te worden uitgewerkt.

10

- Bosuitbreiding grenst aan bestaand bos dat groter is dan 50 ha, of grenst aan waardevolle bosgemeenschap;

- Bosuitbreiding grenst aan bestaand natuurgebied dat groter is dan 50 ha, voorzover zij de ontwikkeling van natuurwaarden versterkt; - De bosuitbreiding grenst aan een bestaand of toekomstig recreatieterrein dat groter is dan 10ha; - De bosuitbreiding is gelegen is een milieubeschermingsgebeid, voor zover zij tevens de ontwikkeling van landschaps-, cultuurhistorische en natuurwaarden versterkt; - De bosuitbreiding grenst aan of ligt een woonkern (vastgestelde bebouwde kom), voor zover het bos een recreatieve functie kan krijgen en de bestaande cultuurhistorische, landschappelijke en natuurwaarden niet aangetast worden.

Page 33: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

33

Wijziging(en) Geen

3.19 Erfwonen Zienswijze: 4, 55 Wonen in de erven nabij Schoonebeek dient met grote terughoudendheid en alleen na gedegen archeologisch en landschappelijk onderzoek te gebeuren. Het toevoegen van woningen aan het buitengebied is strijdig met het provinciaal en rijksbeleid, mits daar heel pregnante redenen voor zijn. Deze zijn door de Commissie Afstemming Ruimtelijke Plannen van de provincie niet aangetroffen. Commentaar Het concept van het erfwonen borduurt voort op de aanwezige kwaliteit die Oosterse Bos en Middendorp bieden. De samenhang van woning met landschap vormt een aantrekkelijk en bijzonder woonmilieu. Met het erfwonen wordt een hedendaagse kopie van dit woonmilieu voorgestaan, waarbij enerzijds het landschap wordt versterkt en anderzijds een duurzaam woonmilieu wordt gerealiseerd. Er is dan ook geen sprake van het puur toevoegen van woningen aan het buitengebied. Het concept van het erfwonen past binnen het rood-voor-groen beleid. Het concept van het erfwonen is voorts beperkt qua aantal. Eén stempel beslaat circa 15 woningen. Indien een eerste stempel succesvol is, wordt gedacht aan enkele andere stempels. In totaal beslaat het erfwonen maximaal circa 50 woningen. Nadere ruimtelijke invulling vindt plaats na archeologisch (wettelijk verplicht) onderzoek. In het stedenbouwkundig plan en locatie-onderzoek is de landschappelijke inpassing uiteraard van groot belang. Dit is echter een uitwerking van de structuurvisie. De planMER laat zien dat dit woonmilieu positief is voor wat betreft de mogelijkheden voor een natuurlijke inrichting. Tevens kan de landschappelijke en cultuurhistorische structuur versterkt worden. Het planMER bevestigt dat bij een concrete ontwikkeling er veel aandacht uit zal moeten gaan naar de ondergrond (archeologie, grondwater en geomorfologie). Wijziging(en) Toevoegen dat een aantal woonmilieus vanuit de ‘rood-voor-groen’-gedachte worden geïnitieerd.

3.20 Wonen op het water Zienswijze: 25,30, 55 Wonen op water van kanalen en waterberging Oranjedal zijn mogelijkheden voor woonboten/schepen en paal- of drijvende woningen. Commentaar Terecht wordt opgemerkt dat wonen op het water in de structuurvisie niet expliciet genoemd wordt. Emmen en Drenthe worden beperkt met water geassocieerd. Als het gaat om wonen aan het water denken mensen al niet aan Emmen, laat staan bij wonen op het water. Daarom is gekozen voor wervende woonmilieus die aansluiten op wat de gemeente te bieden heeft. Dit neemt niet weg, dat als er vanuit de markt vraag naar is en het draagt bij aan de filosofie van de wervende woonmilieus, de structuurvisie het wonen op het water niet tegengaat. Met name in combinatie met het concept water/lintwonen kan het wonen op water passen (zie ook 3.16). Leidend is de vraag vanuit de markt. Vooralsnog schatten wij de vraag relatief beperkt in. Voor wat betreft het Oranjedal is verstedelijking of de realisatie van een permanent waterplas in het ontwerp komen te vervallen. Wijziging(en) Geen

3.21 Ecologisch wonen Zienwijze 55 Voorgesteld wordt een pilot ‘ecologisch wonen’ in bijvoorbeeld de Monden. De indiener geeft aan dat ecologisch wonen moeilijk van de grond komt. Commentaar

Page 34: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

34

Het is de ambitie mensen vanuit heel Nederland naar Emmen te trekken en ingezet wordt dan ook op een aantrekkelijk woon- en leefklimaat. Ingeschat wordt dat de vraag naar ecologisch wonen beperkt is. Daarom wordt vanuit de structuurvisie niet expliciet ingezet op ecologisch wonen. Dit wil overigens niet zeggen dat ecologisch wonen niet past binnen het kader van de structuurvisie. Wijziging(en) Geen

3.22 Bouwen in de dorpen Zienswijze: 30 Het is noodzakelijk dat de dorpen kunnen uitbreiden, mede om het vertrek van mensen naar Duitsland tegen te gaan. Concreet betreft het een initiatief voor de bouw van een paar woningen in Weerdinge. Commentaar Onder 3.17 wordt ingegaan op verhuizingen naar Duitsland. Indien daar mensen heen trekken vanuit de dorpen, betekent dit ook dat daar ruimte vrij komt en dat geen extra bouwmogelijkheden noodzakelijk zijn. Dit betekent niet dat de dorpen ‘op slot’ gaan. In het voorontwerp is opgenomen dat “de bouwopgave zich meer en meer in de vorm van vervanging en inbreiding manifesteert. In bijna alle dorpen is de noodzakelijke toename van de voorraad beperkt, maar dit betekent niet dat er weinig tot geen woningen gebouwd worden. De opgave ligt er om de voorraad in lijn te brengen en te houden met de woonwensen van huidige en toekomstige inwoners. Dit betekent meer levensloopbestendige woningen en meer ruimte voor bouwkavels om tegemoet te komen aan de wens om zelf de regie in handen te hebben bij het creëren van de woon- en leefomgeving”. Vanuit de structuurvisie worden geen concrete initiatieven voor de bouw van één of enkele huizen beoordeeld. In het geactualiseerde woonplan wordt rekening gehouden met kleinschalige woningbouwontwikkelingen; het betreft hier individuele bouwinitiatieven. Wijziging(en) Geen

3.23 Zwartemeer profileren als woondorp Zienswijze: 67 Zwartemeer wil zich graag meer profileren als woondorp. Concreet wordt voorgesteld een tweetal woonconcepten/ - locaties in de structuurvisie aan te wijzen, te weten ‘wonen aan het Zwartemeer’ en ‘wonen aan het lint Kamerlingswijk OZ’. Commentaar In de structuurvisie worden uitspraken gedaan over de ruimtelijk-economische ontwikkelingen op hoofdlijnen. Voor de dorpen afzonderlijk zijn (mogelijke) uitbreidingslocaties niet weergegeven. Een dergelijke afweging kan beter op het niveau van het dorp worden gemaakt, dan op het niveau van de gehele gemeente. Over de geschiktheid van genoemde twee locaties dient in een later stadium een afweging te worden gemaakt, waarbij alle mogelijke locaties en de te verwachten vraag goed in ogenschouw dienen te worden genomen. Onder het kopje ‘water’ (zie reactie onder 2.7 ‘herstel Zwartemeer’) is aangegeven dat diverse ontwikkelingsmogelijkheden worden afgewogen en ingepast in het nog op te stellen gemeentelijke ‘Dorps Ontwikkeling Plan’. Wijziging(en) Geen

3.24 120.000 Zienswijze: 70, 71 De consequenties van de ambities op het bouwprogramma zijn niet geheel duidelijk. De realiteit is dat het aantal inwoners gaat dalen. Hier wordt vanuit de structuurvisie onvoldoende rekening mee gehouden. Het effect van nieuwbouw op de Delftlanden is nu al merkbaar. Commentaar Om de ambitie te groeien naar 120.000 inwoners te realiseren zijn circa 8.550 woningen extra nodig. In de actualisatie van het woonplan, dat in het voorjaar van 2007 is vastgesteld, zijn de nadere consequenties van deze ambitie op het bouwprogramma uitgewerkt. De structuurvisie kent een nauwe

Page 35: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

35

afstemming met het Woonplan11

. In het ontwerp wordt de tekst aangepast c.q. verduidelijkt. Onderstaande tabellen geeft de samenhang tussen bevolkings- en woningvoorraadontwikkeling aan. Specifiek zal ook de relatie met het wonen in het centrum van Emmen worden gelegd. In een recente publicatie (RPB, 2007) is een prognose gemaakt van de bevolkingsontwikkeling per gemeente voor de periode 2005-2025. Hieruit komt naar voren dat de verwachte bevolkingsontwikkeling voor Emmen gelijk is aan het Nederlands gemiddelde van 3,86%. In de provincie Drenthe wordt dit verder alleen geprognosticeerd voor de gemeenten Assen en Noordenveld. Vooralsnog wordt derhalve geen krimp voor de gemeente Emmen verwacht; bovenstaand onderzoek komt in redelijke mate overeen met het in het voorontwerp genoemde middenscenario. Erkend wordt wel dat ten gevolge van de autonome bevolkingsontwikkeling de 120.000 inwoners in 2020 niet gehaald kan worden. Daarom wordt ingezet op het trekken van bewoners naar Emmen uit de rest van ons land. Niet voor niets wordt met deze structuurvisie beoogd om de gemeente Emmen nadrukkelijk te profileren als woongemeente. De woonfunctie vormt een belangrijke economische factor. Ingezet wordt op het stimuleren van het wonen en het trekken van nieuwe inwoners naar de gemeente. De gemeente Emmen heeft hiervoor de kwaliteiten in huis (voorzieningen, landschap, ruimte, goede bereikbaarheid). De gemeente realiseert zich dat dit een forse ambitie is en een kentering met het verleden. Daarom zal er hard gewerkt moeten worden om in te kunnen spelen op de vraag vanuit de markt naar kwaliteit en meer landelijke en dorpse woonmilieus. Daarom worden er ook vanuit de structuurvisie geen nieuwe grootschalige locaties aangewezen. Zoals in het strategisch plan ‘realisatie bijzondere woonmilieus’ is verwoord, worden de nieuwe woonmilieus via pilots stapsgewijs uitgebouwd. Zo kan flexibel op de markt en loop der bevolking worden ingespeeld. De groeiambitie draagt bij aan de richting waarheen Emmen zich wenst te ontwikkelen. Niet voor niets wordt gesteld dat ingezet wordt op een bevolkingsgroei richting 120.000 inwoners. Ook als de bevolking in 2020 circa 118.500 inwoners telt, dan kan het ingezette beleid geslaagd genoemd worden. Wijziging(en) De samenhang tussen aantallen woningen en inwoners zal tekstueel worden verduidelijkt. In de structuurvisie wordt concreet verwezen naar het Woonplan en wordt de bevolkingsprognose bij een geactualiseerde tabel met de bouwopgave gevoegd.

3.25 Kwaliteitsslag woningbouw Zienswijze: 71

11

Woonplan, 2007

GEACTUALISEERD BELEID BEVOLKINGSONTWIKKELING: 2000 2005 2010 2015 2020

streekcentrum 53.530 55.010 57.730 60.530 63.402

hoofdkernen 37.481 38.534 39.573 40.487 41.300

kleine kernen 8.961 9.146 9.187 9.228 9.269

landelijk gebied 6.006 5.932 5.932 5.932 5.932

gemeente Emmen 105.978 108.622 112.422 116.177 119.903

GEACTUALISEERD BELEID WONINGVOORRAADONTWIKKELING

2000 2005 2010 2015 2020

streekcentrum 23.631 24.504 26.645 27.843 29.218

hoofdkernen 15.100 15.603 16.488 17.238 17.970

kleine kernen 3.355 3.481 3.644 3.774 3.856

landelijk gebied 2.066 2.103 2.103 2.103 2.103

Totaal gemeente Emmen 44.152 45.691 48.880 50.958 53.147

kleine kernen 163 0,9% 130 0,7% 82 0,4%

landelijk gebied 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Totaal gemeente Emmen 3.189 1,4% 2.078 0,9% 2.189 0,9%

Page 36: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

36

De aandacht voor kwaliteit van de bestaande woningbouw is goed, maar gaat verder dan het alleen ‘op orde’ brengen van de woningen. Ook de woonomgeving, voorzieningen en het sociaal klimaat vallen hieronder. Het is een te ‘enge’ benadering dit alleen herstructurering te noemen. Commentaar De opmerking klopt. Wijziging(en) De tekst wordt aangevuld met de bredere invulling van herstructurering.

3.26 Aandacht voor versterking van de kwaliteit van eigen woning bezit Zienswijze 71 Gevraagd wordt naar een actief beleid van de gemeente om – met name in stedenbouwkundig opzicht kwetsbare gebieden – de kwaliteit van de eigen woning te verbeteren. Commentaar Dit is een punt van aandacht dat sterk gerelateerd is aan het woonbeleid. Het initiëren van een nieuw en actief beleid op dit terrein is echter niet aan de structuurvisie. Desalniettemin mag de particuliere sector, waar het gaat om het verbeteren van de kwaliteit in bestaande wijken en dorpen, niet ontbreken. Wijziging(en) Tekstuele toevoeging aandacht kwaliteit eigen woning bezit.

Voorzieningen

3.27 Handhaven en versterken voorzieningenniveau Zienswijze: 71 De ambitie om het voorzieningenniveau te handhaven en te versterken, wordt onderschreven. Commentaar De gemeente Emmen is verheugd te vernemen dat de visie op dit vlak wordt gedeeld. Wijziging(en) Geen

Veiligheid

3.28 Opkomsttijden Zienswijze: 47 Er ontbreekt een uitspraak dat bij situering van bouwwerken met bepaalde gebruiksfunctie rekening gehouden dient te houden met de opkomsttijden van hulpdiensten. Commentaar Op bladzijde 62 wordt hier in de tweede alinea aandacht aan besteed. Dit wordt in de ontwerp structuurvisie uitgebreid met een opmerking over bouwwerken met een specifieke gebruiksfunctie. Wijziging(en) Zie commentaar

3.29 Buisleidingen met gevaarlijke stoffen Zienswijze:70 Buisleidingen met gevaarlijke stoffen kunnen verstorend werken op gewenste ontwikkelingen. Aandacht voor aardgastransportleidingen ontbreekt. Commentaar

Page 37: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

37

Terechte opmerkingen; deze worden toegevoegd aan de veiligheidsparagraaf. Wijziging(en) Zie commentaar

3.30 Brandveiligheidsvoorzieningen op bedrijventerreinen Zienswijze 47 Om flexibiliteit in bedrijventerreinen te stimuleren, dient de gemeente meer aandacht te schenken aan alternatieve brandveiligheidsvoorzieningen en dit beter te profileren. Commentaar Een dergelijke opmerking, hoe correct ook, past niet binnen een ruimtelijk-economische visie op hoofdlijnen. Wel kan het onderdeel uitmaken van de nog op te stellen Nota Werklocaties. Wijziging(en) Geen

Page 38: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

38

Page 39: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

39

Algemeen

4.1 Rekening houden met nutsinfrastructuur bij de uitwerking Zienswijze: 2, 18 Ten behoeve van de 380 kV hoogspanningsleiding Zwolle-Meeden zijn aan weerszijden zakelijke rechten gevestigd (68,00 meter breed). Verzocht wordt bij komende wijzigingen van bestemmingsplannen hiermee rekening te houden en ter bescherming een artikel hiertoe op te nemen

12. Voorts wordt men

graag betrokken bij de uitwerking van het plan13

. Commentaar De structuurvisie behelst de visie op de ruimtelijke structuur van de gemeente Emmen in hoofdlijnen. Bovenstaand verzoek zal bij de uitwerking ervan in bestemmingsplannen worden meegenomen. Wijziging(en) Geen

4.2 Onleesbaarheid Zienswijze: 4, 25 Onleesbaarheid De kaarten van de structuurvisie zijn niet duidelijk afgedrukt. De structuurvisie is onleesbaar voor gemiddelde burgers en de legenda’s zijn gedeeltelijk onleesbaar. Commentaar Het kaartmateriaal en de legenda, behorende bij de structuurvisie zijn inderdaad matig leesbaar. In sommige gevallen ontbreekt een legenda. In de ontwerp structuurvisie wordt gezorgd voor duidelijkere exemplaren. Ten aanzien van de tekst zijn wij van mening dat deze wel leesbaar is, getuige ook alle reacties die zijn binnengekomen. Wijziging(en) - Toevoegen legenda’s. - Duidelijk leesbare druk van (m.n. de kaarten) van de ontwerp structuurvisie.

4.3 Realisatie dorpomgevingsplan Zienswijze: 27, 67 De uitnodiging in het voorontwerp om passende activiteiten en investeringen te doen wordt, evenals de notitie wijk- en dorpsplannen in de gemeente Emmen, aangegrepen om een Dorpomgevingsplan op te stellen. Commentaar Het past inderdaad binnen de structuurvisie (impuls ruimtelijke kwaliteit) om dorpomgevingsplannen op te gaan stellen. In het uitvoeringsprogramma is een aantal projecten benoemd (opwaarderen woonkwaliteit en revitalisering dorpskernen) waar dit eveneens op aansluit. Het opstellen van dorpsomgevingsplannen (in dit geval voor Zwartemeer en Nieuw Dordrecht) maakt ook, los van de structuurvisie, deel uit van het gemeentelijk beleid. Het is de bedoeling dat hier de komende jaren op wordt ingezet. Of dit ook betekent dat meteen voor genoemde dorpen plannen worden opgesteld, valt buiten het kader van de structuurvisie en zal afhangen van de totaalplanning voor alle wijken en dorpen. Over dit onderwerp kan contact worden gelegd met de Dienst Gebied van de gemeente.

12

1. de op de kaart voor ‘hoogspanningsverbinding’ aangewezen gronden zijn mede bestemd voor het transport van elektrische energie en daarbij behorende bouwwerken. 2. in afwijking van het bepaalde in de afzonderlijke artikelen is het verboden op deze gronden enig bouwwerk te bouwen, met uitzondering van de nodige hoogspanningsmasten ten behoeve van de aangeduide hoogspanningsleiding 3. BenW kunnen, gehoord de beheersinstantie van de betrokken leiding , vrijstelling verlenen van het bepaalde in dit lid onder 1, ten behoeve van bouwwerken als toegestaan ingevolge de ter plaatse op de plankaart aangewezen bestemming. Indien door de bouw de situering dan wel de hoogte van een bouwwerk schade wordt of kan worden toegebracht aan de bedrijfsveiligheid van de betrokken leideing wordt geen vrijstelling verleend. 13

Dit m.b.t. het creëren van tracés aan beide zijden van straten in openbare grond, in bermen en open verhardingen, het handhaven van bestaande tracés, het vrijhouden van toegewezen tracés van bomen en beplanting, het in overleg beschikbaar stellen van ruimten voor het plaatsen van mogelijke kabelverdeelkasten en het vrijhouden van straalverbindingspaden van hoge objecten.

Page 40: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

40

Wijziging(en) Geen

4.4 Positie Nieuw-Amsterdam/Veenoord beperkt in beeld Zienswijze: 54 De ontwikkelingen die in en rondom Nieuw-Amsterdam/Veenoord de komende jaren plaatsvinden komen in beperkte mate in de structuurvisie in beeld. Dit terwijl de relatieve ligging sterk aan het verbeteren is (aanleg A37 en vaarroute). Wel is er veel aandacht voor Emmen. Commentaar De structuurvisie gaat niet in op de afzonderlijke kernen voorzover dat gedetailleerder is dan de ruimtelijk-economische hoofdlijnen. Belangrijke ontwikkeling in Nieuw-Amsterdam/ Veenoord is de ontwikkeling en uitbreiding van bedrijventerrein De Tweeling. Tevens is Nieuw-Amsterdam aangemerkt als een kern waarvoor een kwaliteitsimpuls noodzakelijk is in het centrum. Ten aanzien van de woningbouwplannen wordt verwezen naar de actualisatie van het Woonplan en het Woningbouwprogramma. Wel wordt in de ontwerp structuurvisie (zie ook 3.2) de positie van Nieuw-Amsterdam/Veenoord voor wat betreft de waterrecreatie worden genoemd. Wijziging(en) Geen

4.5 Grensoverschrijdend karakter mist Zienswijze: 56, 64, 68 Er zijn diverse ontwikkelingen (Runde, Naturpark Moor, Sparc en Grenzenloos Veen) die aanleiding geven het plan ook vanuit internationaal perspectief te bezien. Concreet wordt een aantal opmerkingen/ toevoegingen geplaatst:

- De tekst spreekt alleen van nauwe samenwerking met Lingen en niet met Meppen terwijl sinds 1994 wordt samengewerkt;

- De buslijn Emmen-Meppen wordt niet genoemd; - De Noordelijke Ontwikkelings As kruist bij de A31 de belangrijke noord-zuidas. Dit is interessant

voor Nederlandse ondernemers. Hier is ook het Euro-Industriepark (Meppen) gunstig gelegen. De verbeterde bereikbaarheid leidt niet alleen tot intensieve economische samenwerking, maar is ook aantrekkelijk voor wederzijdse opleidings- en werkmogelijkheiden;

- Meppen is lid van het Naturpark Moor. Via Leader/Interreg kunnen kansen door intensieve samenwerking benut worden. Onder meer door gezamenlijke fietspaden Emmen/Meppen liggen er kansen voor een toeristiche verbinding.

Door de gemeente Twist wordt de vraag voorgelegd of intensievere samenwerking op het gebied van werk (mensen wonen en werken aan weerszijden van de grens) mogelijk is. Dit geldt ook voor toeristische projecten. Voorgesteld wordt een jaarlijkse uitwisseling tussen het bestuur van beide gemeenten. Commentaar De concrete voorbeelden kloppen en worden meegenomen. Specifieke zaken als subsidieprogramma’s of bedrijventerreinen worden niet genoemd. Ten aanzien van intensievere samenwerking; hier staat de gemeente sympathiek tegenover. Wijziging(en) De ontwerp structuurvisie wordt aangevuld met bovengenoemde thema’s (Runde, Naturpark Moor, Sparc en Grenzenloos Veen). Er zal een aparte paragraaf over de grensoverschrijdendheid worden opgenomen. Ten aanzien van de genoemde bovenstaande opmerkingen, wordt de tekst aangevuld met de samenwerking met Meppen, de buslijn Emmen-Meppen en de kansen die een grensoverschrijdend fietspadennetwerk, alsmede de A31/A233 bieden.

4.6 Aandachtspunten voor het uitvoeringsprogramma Zienswijze: 4, 70 Er wordt een aantal aandachtspunten genoemd ten aanzien van het uitvoeringsprogramma:

Page 41: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

41

- Een aantal projecten en programma’s biedt kansen om de Belvedère-gedachte (behoud door ontwikkeling) vorm en inhoud te geven;

- Het belang van een ruimtelijke waardenkaart wordt onderscheven; geadviseerd wordt om naast het beschrijven van kwaliteiten ook kansen te benoemen;

- Over het project ‘snelwegpanorma A37’ wordt gevraagd samen te werken met Rijkswaterstaat Noord-Nederland. Tevens is deze doorgaande route van belang als visitekaartje voor Drenthe.

- De rol van het Rijk in een aantal projecten is niet geheel duidelijk, evenals de financiële haalbaarheid en risico’s

Commentaar Bovengenoemde opmerkingen ten aanzien van het uitvoeringsprogramma zullen ter harte worden genomen. Ten aanzien van de haalbaarheid en risico’s van projecten; hier wordt nog extra aandacht aan besteed in het ontwerp. Gezien de aard, omvang en karakter van diverse projecten en de planning kan en zal geen volledige doorrekening plaatsvinden. De structuurvisie heeft wat dat aangaat een belangrijke initiërende rol, waarbij in later stadium voor veel projecten uitwerking plaats zal moeten vinden. Wijziging(en) Vorm en opzet van het uitvoeringsprogramma wordt aangepast.

4.7 Luchtkwaliteit Zienswijze: 70 In de structuurvisie wordt niet ingegaan op luchtkwaliteit. Geadviseerd wordt dit, zeker gezien alle ambities, wel te doen. Commentaar Het klopt dat in de structuurvisie niet separaat ingegaan is op luchtkwaliteit. Dit vanwege het feit dat:

- onderzoek laat zien dat de luchtkwaliteit voldoet aan de normen; de meeste ontwikkelingen vinden verspreid over de gemeente plaats. Gezien het enorme oppervlak van de gemeente Emmen is de luchtkwaliteit hierbij niet een probleem

- voor de onderdelen met de potentiële grootste impact separaat een SMB is opgesteld; bij nadere planuitwerking van de verschillende onderdelen wordt uiteraard wel apart de luchtkwaliteit in beeld gebracht. Zo kan beter en concreter de eventuele impact op de luchtkwaliteit worden vastgesteld.

Wijziging(en) Tekst aanvullen met paragraaf over luchtkwaliteit.

Page 42: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

42

Page 43: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

43

Bijlage 1: Overzicht indieners inspraakreacties en reacties art. 10 BRO vooroverleg Nummer Instantie/persoon Art. 10 BRO

overleg Opmerking

1 Ministerie van Defensie, Dienst Vastgoed, Commando Dienstencentra, Zwolle

ja Zie 70

2 Tennet TSO BV, Arnhem ja

3 Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten, Zeist

ja Zie 70

4 Provincie Drenthe, Assen Ja

5 Fam. J.P. Hospers, Zwartemeer Nee

6 De heer/ mevrouw Hospers, Zwartemeer Nee

7 Molenstichting Drenthe, Ruinen Ja

8 Wijkvereniging Parc Sandur, Emmen Ja

9 De heer Hekhuis, Barger-Compascuum Nee

10 11 (agrarische) ondernemers Emmen, Emmer-Compascuum en Klazienaveen

Nee

11 De heer Van der Lei, Emmer-Compascuum Nee

12 De heer Middeljans, Emmer-Compascuum Nee

13 Buurt- en belangenvereniging Emmerschans, Emmen Ja

14 Plaatselijk Belang Oranjedorp, Oranjedorp Ja

15 Plaatselijk Belang Noordbarge, Emmen Ja

16 Fam. Van der Kolk, Emmen Nee

17 Land- en Tuinbouw Organisatie Noord, Drachten Ja

18 KPN, Zwolle Ja

19 Mts Bom Wessels, Emmer-Compascuum Nee

20 Fam. Ensing, Emmer-Compascuum Nee

21 Waterschap Velt & Vecht, Coevorden Ja

22 Raedthuys Pure Energie, Enschede Nee

23 Griendtsveen Drentsche Landontginningsmaatschappij BV, Klazienaveen

Nee

24 Fam. Tholen, Erica Nee

25 Fam. Knegt, Emmer-Compascuum Nee

26 34 bewoners van de Borgerbrink, Emmen Nee

27 Plaatselijk Belang Nieuw Dordrecht, Nieuw Dordrecht Ja

28 Fietsersbond, onderafdeling Zuid-Oost Drenthe, Schoonebeek Ja

29 Fam. Snijders, Emmer-Compascuum Nee

30 De heer/ mevrouw J.H. Aalderink, Emmen Nee

31 NS Commercie, Utrecht Ja

32 IVN Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie, Emmen Ja

33 Zand- en Exploitatiemaatschappij Emmen & Onroerend goed- en Exploitatiemaatschappij Emmen BV, Emmen, p.a. Overes Advocaten, Groningen

Nee

34 Waterschap Hunze en Aa’s Ja

35 De heer/mevrouw Kuipers, Emmer-Compascuum Nee

36 8 bewoners Kanaal B, Emmer-Compascuum Nee

37 De heer/mevrouw Ossel, Emmer-Compascuum Nee

38 De heer/mevrouw Boog, Emmer-Compascuum Nee

39 De heer/mevrouw Roffel, Emmer-Compascuum Nee

40 De heer/mevrouw Sanders, Emmer-Compascuum Nee

41 De heer/ mevrouw Katerberg, Emmer-Compascuum Nee

42 De heer/mevrouw Zwols, Emmer-Compascuum Nee

43 De heer/mevrouw Super, Emmer-Compascuum Nee

44 20 bewoners Kanaal B, Emmer-Compascuum Nee

45 11 bewoners Kanaal B, Emmer-Compascuum Nee

46 Erkende Overlegpartner Foxel-Scholtenskanaal, Foxel Ja

47 Gemeente Emmen, Brandweer, Emmen Nee

48 De heer/ mevrouw van der Kaa, Emmer-Compascuum Nee

49 De heer/ mevrouw Warringa, Emmer-Compascuum Nee

50 De heer/mevrouw Mennuti, Emmer-Compascuum Nee

51 De heer/mevrouw Schaart, Emmer-Compascuum Nee

Page 44: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

44

52 De heer J. Kruit en mevrouw C. Peters, Emmer-Compascuum Nee

53 Fam. Bosma, Emmer-Compascuum Nee

54 Plaatselijk Belang Nieuw-Amsterdam/Veenoord Ja

55 Stichting Milieu Rondomme, Emmen Nee

56 Staatsbosbeheer, Groningen Ja

57 Fam. Visser, Emmer-Compascuum Nee

58 Fam. Booy, Emmer-Compascuum Nee

59 De heer/ mevrouw Molema, Emmer-Compascuum Nee

60 Prorail, Zwolle Ja

61 Mts Harmes, Klazienaveen Nee

62 Plaatselijk Belang Emmer Erfscheidenveen, Emmer-Compascuum Ja

63 Recreatiegroep Schoonebeek, Schoonebeek Nee

64 Stadt Meppen, Meppen (Duitsland) Ja

65 Buitengewoon Platteland, Deelgebiedscommissie I van de gemeente Coevorden, De Kiel

Nee

66 Fam. Brinke, Klazienaveen Nee

67 Dorpsraad Zwartemeer, Zwartemeer Ja

68 Gemeinde Twist, Twist Ja

69 De heer/ mevrouw Katoen, Emmer-Compascuum Nee

70 Het Rijk, p.a. VROM-Inspectie, Groningen Ja

71 Wooncom, Emmen Ja

Page 45: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

45

Bijlage 2: Samenvatting reacties informatie-avonden Structuurvisie gemeente Emmen 2020, mei 2007 De nummers, tenzij anders benoemd, verwijzen naar de onderwerpen in de nota van beantwoording. DE EERSTE LAAG Landschap 1. Het versterken van de kanalenstructuur middels aanplant bomen roept diverse reacties op.

Aandacht wordt verder gevraagd voor het type boom in relatie tot het landschap. Ook zicht vanuit vaarverbinding op openheid houden; beplanting ontneemt vergezichten. Geen bebossing. Bomenrijen betekenen opbrengstvermindering voor landbouw. Ook de lanen worden geaccentueerd met bomen – terwijl hier Veenkoloniale openheid te vinden is. Zie hiervoor 1.1: Boombeplanting langs Veenkoloniale linten.

2. Bebossing Hondsrug. Diverse reacties zoals vervaging van het reliëf bij bosbouw, is het om de omgeving Nieuw Dordrecht mooier te maken of van belang voor bebouwing? In het 6

de Blok

Barger Oosterveen lagen altijd al plannen voor bos. Zie hiervoor 3.18 : boswonen

3. Versterken van de essen; bij sommigen is de indruk dat het vergroten van gebruiksmogelijkheden synoniem is met bouwen op de essen. Zie hiervoor 1.5: De Essen.

4. Beekdalontwikkelingen:

Zie hiervoor 1.4: beekdalontwikkeling - Valtherdiep benoemen als kans voor Nieuw Weerdinge. Dit zullen we gaan benoemen in de ontwerp structuurvisie. - Ten aanzien van de Runde wordt meer ruimte ter hoogte van het kassengebied gesuggereerd. Voor dit gedeelte van de Runde heeft het herstel al plaatsgevonden. - Schoonebeekerdiep: Beekdalontwikkeling vs landbouw. Dergelijke belangentegenstelling doet zich op projectniveau voor en krijgt vanuit dit niveau aandacht. Het betreft een project dat primair door het waterschap Velt & Vecht wordt opgepakt.

5. Versterken Bargerveen: Over nut en noodzaak van de buffer worden diverse opmerkingen gemaakt. Randzone Bargerveen OK, mits in vrijwillige samenspraak met landbouw. Waarom niet aan zuidzijde en Steenmanstraat verplaatsen? Noordelijke randzone combineren met recreatie; ook randzone oostzijde Duitsland, westzijde combineren met voeding voor Griendtsveenplas & landschappelijke verbindings met Wild Life Resort? In zijn algemeenheid wordt voorts opgemerkt dat de randzone moet worden afgestemd op het GGOR proces, evenals met herinrichting + buffer Bargerveen. Zie hiervoor 1.3: Overgangszone Bargerveen.

6. Waar is plaats voor landgoederen? In de ontwerp structuurvisie is onder open, groene gemeente (zie 4.2 - Ontwerp structuurvisie): duurzaamheid in tijd en ruimte) een paragraaf over landgoederen toegevoegd.

7. Landschapsplannen die er al dan niet zijn erbij betrekken; Belvedère gebied Schoonebeek biedt kansen door de combinatie van waarden en recreatie. Deze plannen worden in de uitwerking van de structuurvisie betrokken. Specifiek betreft het hier project 2.2 (uitvoeringsprogramma): Landschapsvisie.

8. Hoe zit het met een bestuurlijke toezegging om bosrand langs N862 aan te leggen van 50 meter breed? Het is de bedoeling de Dordse Allee om te vormen tot laan of stedelijke boulevard met allure. Boombeplantingen aan weerszijden dragen daar ook aan bij. Het deel ten oosten van de Dordse Allee komt in aanmerking voor bebossing; in de ontwerp structuurvisie is een ruim gebied aangegeven voor bebossing. Dit wil niet zeggen dat elk gebied ook daadwerkelijk bebost wordt. Genoemde toezegging past binnen de kaders van de structuurvisie. Vanuit de structuurvisie zelf wordt echter niet een actieve aanplant van genoemd gedeelte voorgestaan.

Page 46: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

46

9. Geef duidelijker aan dat ruimte, openheid en groen de ruimte krijgen.

Zie hiervoor 1.21: Natuur. Tevens is aan de ontwerp-structuurvisie een aparte paragraaf opgenomen, met als titel: open, groene gemeente (zie 4.2 – ontwerp structuurvisie: duurzaamheid in tijd en ruimte). De bestaande ruimtelijke kwaliteit (zie ook 3.2 – ontwerp structuurvisie: de lagenbenadering en 4.1- ontwerp structuurvisie: versterken landschapstructuur) wordt ook op waarde geschat en ideeën voor versterking zijn in de ontwerp-structuuvisie geschreven.

10. Emmen mist samenhang. Daarom wordt in de structuurvisie de lagenbenadering gehanteerd; om ontwikkelingen op de meest logische plek te situeren. Verwacht mag worden dat in 2020 de samenhang is versterkt; onder meer door zaken te koppelen (bijvoorbeeld woningbouw & aanleg bossen, realisatie vaarverbinding & ontwikkeling van het gebied dat er direct aan ligt).

Duurzaamheid 11. Milieu en energie: Energy Valley uitwerken. Stedenbouwkundige opzet energiezuinig,

zonnecollectoren, warmtepompen, windmolens, e.d. Zie hiervoor 1.16: Bio-energie en 1.18: Energie & Milieu

12. Cultuurhistorie benadrukken ten behoeve van toerisme en jongeren. Zie hiervoor 1.20: archeologie & cultuurhistorie.

13. Gezond leefmilieu en schone lucht. Dit zijn twee kernkwaliteiten van de gemeente Emmen. Waardeer dit, zeker in het kader van de actuele aandacht voor fijnstof & luchtkwaliteit, en voor vervuiling van auto’s. Zie hiervoor 4.7: luchtkwaliteit

14. Waar ligt EHS? Ecologische verbindingen Runde, Hondsrug en Bargerveen beter in beeld

brengen. Landschappelijke zone Bargerveen naar westen mist! Dit geldt ook voor een waardenkaart. Ook mist er een natuurlijke verbinding Schoonebeekerdiep en Bargerveen (+ recreatieve verbinding). Zie hiervoor 1.21: Natuur

15. Wordt er een separate MER onderzocht wat de relatie is tussen extra water(berging) in relatie en

de toename van insecten? Voor een aantal aspecten van de structuurvisie wordt een MER uitgevoerd; het extra water maakt hier geen onderdeel van uit. Door de provincie Drenthe wordt een MER uitgevoerd voor alle noodbergingsgebieden in Zuidoost Drenthe. De ‘Emmense’ noodbergingsgebieden maken hier ook onderdeel van uit. Voor de toename van insecten alleen hoeft en wordt geen separate MER uitgevoerd.

16. Aanwijzen noodretentie Oranjedal schaadt agrarische belangen. Aandachtspunt voor tekst en

kaart. Welke functie krijgt Oranjedal? Problemen met waterpeil Grote Rietplas oplossen door verbinding te zoeken met Oranjedal als het onder water komt te staan. Zie hiervoor 1.9: (nood)waterberging in het Oranjedal. Oranjedal houdt de huidige functie en is alleen aangemerkt als een mogelijk zoekgebied.

17. Idee om gronden ten westen van Delftlanden te vernatten. Waterberging al dan niet in combinatie

met uitloopgebied (inspraakreactie vanuit eigenaren in gemeente Coevorden). Zie hiervoor 1.13: waterberging bij de Delftlanden.

18. Ereherstel van het Oranjekanaal:

Deze gedacht is niet verkeerd in het voorontwerp van de structuurvisie. Ervaringen met het traject Erica – Ter Apel laten zien dat dit echter wel langdurig en kostbaar kan zijn. Voorgesteld wordt eerst deze verbinding in het landelijke netwerk te herstellen. Bij gebleken succes en toename van recreatievaart zijn andere routes, waaronder het Oranjekanaal denkbaar. Het Oranjekanaal is niet aangemerkt als een landelijk ontbrekende verbinding; terwijl een dergelijke notering de kansen op subsidie wel vergroot.

Page 47: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

47

19. Herstel van het Zwartemeer. Actie: Zie hiervoor 1.14 (herstel Zwartemeer) en 3.23 (Zwartemeer als woondorp).

20. Jachthaven op hoek Verl. Oosterdiep St. Jozef (Barger Compascuum)

Zie hiervoor 3.1: initiatief jachthaven Barger-Compascuum. 21. Herstel beekdalen = terug naar het verleden met natte voeten en slechte omstandigheden voor

de landbouw. Zie hiervoor 1.4: Beekdalontwikkeling

22. Stand van Zaken Griendtsveen-WMD:

Zie hiervoor 3.7 Wild Life Resort Griendtsveen. Het betreft hier een uitwerking van één van de projecten (zie ook uitvoeringsprogramma).

23. Waterberging naar Trekkenweg in Veenoord (vloeivelden AVEBE);

In het kader van het Lokaal Bestuursaccoord Noodbergingsgebieden zijn afspraken gemaakt met de gemeente Coevorden om de benodigde berging van de Tweeling op het grondgebied van Coevorden te realiseren.

TWEEDE LAAG 24. Nadrukkelijk benoemen van N34 & Frieslandroute, naast A37 rest niet uit het oog verliezen,

ontwikkeling ook richten op het Zuiden (Coevoerden, Emlichheim). Samenwerken met omliggende partners om netwerk te versterken, ook met Twente. Dit signaal is helder en het is geenszins de bedoeling de N34 verminderd in de belangstelling te hebben. Vanuit de gemeente Emmen wordt groot belang gehecht aan de N34 en wordt actief meegewerkt aan plannen voor verdere verdubbeling (richting Coevorden/Ommen en tussen Emmen-zuid en Emmen-centrum). Doordat het kaartbeeld tot aan de gemeentegrens liep, is de N34 en knooppunt Holsloot echter onterecht weggevallen.

25. Spoor is minder belangrijk dan weg: Naar aantal vervoersbewegingen gemeten is dit misschien wel het geval. Desondanks is het voor een gemeente als Emmen van groot belang om over een goede en snelle spoorverbinding richting Zwolle, Randstad en Twente te beschikken.

26. Noordelijke Rondweg: diverse opmerkingen.

Doorrekeningen van het verkeersmodel laten zien dat aanleg voor 2020 niet aan de orde is. Dit staat ook al in het voorontwerp.

27. Noord-zuid verbinding in de Monden, althans het onderzoek hierna moet op de kaart, niet alleen

Nieuw Weerdinge, ook Emmer Compascuum. Zie hiervoor 2.10: Noord-Zuid verbinding in de Monden.

28. Laan Nw Amsterdam loopt doodt op Ermerweg. Hondsrugweg te vol. Vraag voor nieuwe

ontsluiting. In zijn algemeenheid wordt verwacht dat Laan naar Nieuw Amsterdam (te) druk wordt. Laatste gedeelte Laan naar Nieuw Amsterdam (tussen Rondweg en Ermerweg) wel of geen laanontwikkeling? Op de kaart staat dit wel zo. Aandacht voor gebruiksoverlast en verkeersveiligheid. Bos kan tegelijkertijd beter voor Bargeresbewoners toegankelijk worden gemaakt. Zie hiervoor ook 2.5 Nieuw Amsterdamse Straat en 2.6 Laan Nieuw Amsterdam & Dordse Allee.

29. Verdubbeling N862 Aandacht wordt gevraagd voor het énige huis langs de N862. Ook aandacht voor oversteekbaarheid en toegankelijkheid van aangrenzende en omliggende landbouwpercelen. Zie hiervoor 2.4: verdubbeling N34 en N862. Ook de bereikbaarheid van de landbouwpercelen heeft de aandacht. Een andere reactie vraagt aandacht voor soepele afwikkeling verkeer centrum-A37 v.v.; Op de vraag of het mogelijk is het verkeer Emmen-Klazienaveen beter te spreiden, is het antwoord dat op basis verkeersmodellen verdubbeling op termijn noodzakelijk is. Een aanzienlijk deel van het verkeer dat hier nu al langs gaat moet zijn bij één van de bedrijven op de Werkas. Daarnaast is het de kortste en snelste weg vanuit Duitsland en Klazienaveen naar Emmen.

Page 48: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

48

30. Hondsrugweg knelpunt. Aandacht voor sluipverkeer.

Dit klopt en is ook als zodanig benoemd. Vanuit Masterplan Emmen Centrum en een nadere studie t.a.v. bereikbaarheid wordt aan een oplossing voor de Hondsrugweg gewerkt.

31. Parkeren ontbreekt. Tevens knelpunt benoemen dat bestaande wijken en dorpen gebouwd zijn in de tijd dat er minder auto’s waren. Parkeren stond al in het voorontwerp v/d structuurvisie, dit voor wat betreft de regiofunctie van het centrum. Zie ook 2.8 parkeerproblematiek.

32. Bereikbaarheid van Barger Oosterveld, al dan niet via de Meerdijk.

Over de bereikbaarheid van Barger Oosterveld vindt de planvorming al plaats in het kader van de planontwikkeling rondom het Businesspark Meerdijk. De structuurvisie doet dit niet nog eens over, maar sluit daarbij aan.

33. Ten aanzien van fietspaden is meer ambitie gevraagd. Er wordt niet alleen om veilige, maar ook

snelle fietspaden gevraagd, en om meer fietspaden in het zuiden van de gemeente. In zijn algemeenheid is er vraag om meer recreatieve fietspaden. Fietspad langs Runde (nu is al het eerste deel mogelijk, maar het loopt dood) en brug over Verl. van Echtenskanaal. Fietspad aan de grens. Fietspaden ook aantrekkelijker maken. Fietsbrug en –pad langs nieuwe ontsluitingsweg De Vierslagen. Zie hiervoor 2.17: Zelfstandige positie van het fietsverkeer. Concrete fietsverbindingen worden in een later stadium (actualisatie fietstotaalplan) in beeld gebracht. Desalniettemin is een aantal genoemde fietspaden als voorbeeld in het ontwerp benoemd.

34. Aandacht voor ruiterroutes. Is in de ontwerp structuurvisie benoemd onder routegebonden recreatie.

35. Leisureassen alleen noord-zuid en niet oost-west.

Zie hiervoor 3.11: beperkte positie toerisme. 36. Bereikbaarheid erg gericht op de auto. Bus mist, verbindingen buitendorpen matig, ook het OV

naar de werklocaties/bedrijventerreinen is een bottleneck. Zie hiervoor 2.16: openbaar vervoer. Spoor en busverbindingen zijn wel in voorontwerp structuurvisie benoemd, in het ontwerp is dit nog uitgebreid. De opmerkingen ten aanzien van de beperkte bereikbaarheid van de werklocaties voor OV is zinvol.

DERDE LAAG Werken 37. Uitbreiding bedrijventerrein in Emmer-Compascuum is aanpalend aan het huidige terrein naar het

zuiden. Zie hiervoor 2.9: Ontwikkeling nieuwe bedrijventerreinen

38. Woonwerkcombinaties: Meerdijk in relatie Pollux. Meerdijk is genoemd want hier is op korte termijn (vanaf 2008) ruimte beschikbaar voor geïnteresseerden in woonwerkeenheden. Qua planning volgt de ontwikkeling van Pollux IV pas later in de tijd. Het gaat er uiteindelijk om dat in de gehele gemeente woonwerkeenheden beschikbaar zijn en niet alleen in één kern.

39. Regionaal kenniscentrum mist. Meer aandacht kenniseconomie

Dit staat wel genoemd, maar minder prominent dan de opmerkingen die hierover gemaakt worden. Hoewel de structuurvisie een ruimtelijk plan is, zal naar dit aspect nader worden benoemd.

40. In welke mate komt er agrarische grond vrij? Dit staat onder druk door opbrengststijgingen en biomassa. Onderzoeken van Alterra (2005, 2006) geven aan dat er een deel van de gronden vrij kan komen. Het betreft hier de minder optimaal verdeelde kavels in de directe nabijheid van dorpen als Weerdinge en Roswinkel. Het betreft overigens een zeer klein gedeelte. Meer dan 95% van de grond kan middels schaalvergroting weer gebruikt worden. Het laatste jaar zijn de perspectieven

Page 49: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

49

in de landbouw inderdaad verbeterd. Dit neemt niet weg dat op de lange termijn er bedreigingen blijven (afbouw EU-subsidies, schaalvergrotingen elders) waardoor gronden kunnen vrijkomen.

41. Waarom doet de structuurvisie niets met vrijkomende agrarische gebouwen (VAG’s)? Hier zijn

combinaties van wonen-werken mogelijk. Verwezen wordt naar het uitvoeringsprogramma, strategisch project 1.3: De Monden en het project 2.5: bestemmingsplan buitengebied. Het huidige bestemmingsplan buitengebied biedt overigens nu ook al wel ruimte voor het starten van een bedrijf.

42. Stand van Zaken Wild Life Resort? Dit ligt tegenover een melkveehouderijbedrijf.

Zie hiervoor 3.7: Wild Life Resort Griendtsveen

43. Glastuinbouw naar oosten uitbreiden in plaats van zuiden. De pijl betreft een mogelijke uitbreidingsrichting en niet dé uitbreidingsrichting. De optie naar oostzijde doet afbreuk aan één van de grootschalige Veenkoloniale open ruimten. In de ontwerp structuurvisie is aangegeven dat de ruimtevraag in 2012 weer in beeld wordt gebracht om te kijken hoe de vraag zich verhoudt tot het aanbod. Op dit moment is er nog voldoende aanbod beschikbaar. Indien uitbreiding en locatiekeuze aan de orde komt zal dit vanaf 2012 gaan spelen.

44. Meer aandacht concurrentiepositie van Emmen en het MKB

De hele structuurvisie is mede naar aanleiding van de strategienota opgestart, juist de concurrentiepositie van Emmen heeft hier nadrukkelijk een rol in gespeeld. De structuurvisie vormt de ruimtelijke uitwerking van de strategienota. In de structuurvisie wordt geconstateerd dat het MKB in opkomst is. Hiertoe wordt ook in de ruimtelijke keuzes van bedrijvigheid hier meer op ingespeeld, zoals het nadrukkelijk benoemen van woon/werkcombinaties, aandacht voor herstructurering van bedrijventerreinen, winkelcentra en glastuinbouw, de ruimte voor lokale bedrijvigheid en ruimte voor de toeristische sector. Structuurvisie is uiteindelijk een ruimtelijk-economisch plan.

45. Lokale bedrijvigheid is ‘in principe’ mogelijk. Wat voegt ‘in principe’ toe?

Het woord in principe geeft aan dat er uiteindelijk maatwerk is en er op locatieniveau een afweging plaats moet vinden.

46. Poortfunctie recreatie en toerisme. T.a.v. toerisme wil men duidelijker hebben waar wat wel en

niet mogelijk is. Wat zijn de kaders van de leisure-assen? Zijn er ook ontwikkelingen mogelijk hierbuiten? Komt er een aparte ‘koers’ voor toerisme? Toeristisch Schoonebeek: fietspad en kanoroute Schoonebeekerdiep + horeca oosterse/westerse Bos. B&B oude nederzettingen. Zie hiervoor 3.11: beperkte positie toerisme. Over een aparte koers is uitgebreid gediscussieerd; er is voor gekozen het toerisme, net als een aantal andere sectoren, zoals detailhandel en zorg, onder te brengen onder de noemer ‘werken’. Ten aanzien van toerisme in en om Schoonebeek wordt verwezen naar 1.4 Beekdalontwikkeling.

47. Vaarroute voor bewoners en gebruikers aantrekkelijk maken. Iets bijzonders doen. Besluitvorming over al dan niet aanleg van de vaarverbinding is voor een groot deel al gebeurd. Structuurvisie anticipeert hierop. Voorgesteld wordt eerst bouwmogelijkheden te scheppen en dan route aan te leggen. Krijgt Nieuw Dordrecht ook aanlegsteiger? Nieuw Amsterdam noemen als prominent centrum voor waterrecreatie. Zie hiervoor 3.2: waterrecreatie & jachthaven Nieuw-Amsterdam/Veenoord en 3.8: vaarverbinding Erica- ter Apel.

Wonen 48. 120.000 inwoners. Extra inwoners kunnen terecht komen in de gehele gemeente en niet alleen de

kern Emmen. Hoe reëel is deze ambitie? Gebaseerd op diverse doelgroepen. Onrealistisch streven. Meer Polen toelaten in Emmen. Vergrijzing benoemen. Zie hiervoor 3.24: 120.000.

49. Wervende woonmilieus.

a) Boswonen in de Delftlanden? Voor de Delftlanden is benoemd dat er ingezet wordt op bijzondere woonmilieus. Uitwerking hiervan vindt separaat in het project Delftlanden II en III plaats (zie ook uitvoeringsprogramma).

Page 50: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

50

b) Welke doelgroepen richten de wervende woonmilieus op? De woonmilieus mikken niet op één doelgroep. Onderzoek laat zien dat diverse doelgroepen interesse hebben en dat mensen/groepen ook weer een eigen woonmilieuvoorkeur hebben (met name landelijk en dorpse woonmilieus). Daarom wordt juist ingezet op een verscheidenheid aan woonmilieus. c) Is boswonen wel interessant? Wonen en linten zijn nu ook al aantrekkelijk! Idee om boswonen in bestaand bos te doen in plaats van nieuw. Concreet wordt de locatie ten noorden van de Giraf genoemd. Zie hiervoor 3.18 boswonen. d) Waarom niet lintwonen langs Hoogeveense Vaart? In de voorontwerp structuurvisie is één concreet lint aangewezen, omdat dit lint vanwege de koppeling met de doorgaande vaarverbinding Erica – Ter Apel bijzonder kansrijk is. Indien het concept van het lintwonen dermate succesvol is, bestaat de mogelijkheid elders dit concept ook te realiseren. e) Wervende woonmilieus in bestaande wijken Suggestie wordt onderschreven. Kwaliteitsimpuls van het wonen in de hele gemeente zit in het plan. Zie hiervoor ook 3.25 kwaliteitsslag woningbouw. f) Wonen op het water noemen. Zie hiervoor 3.20 g) Nieuw Dordrecht: woningbouw in lintwonen deels omvormen tot wonen in hofjes Zie ook het antwoord onder d): voor lintwonen één locatie benoemd. In de structuurvisie worden geen uitspraken gedaan over de verschillende dorpsontwikkelingen. h) Erfwonen weliswaar geïnspireerd op Westerse Bos, het zijn echter plekken waar geen zandruggen liggen. Tegenstrijdig met lagenbenadering. Erfwonen kan niet op het zand worden gepland, want daar liggen de meeste bestaande buurtschappen al op. Waar het om gaat, is dat kleinere stempels aan het landschap kunnen worden toegevoegd, zonder afbreuk te doen aan de karakteristieken van het gebied. Dit wordt in de planMER bevestigd. i) Vraaggericht wonen = duurdere sector? Dit is niet genoemd in het voorontwerp. Uitgangspunt voor de woonmilieus is het “Easy jet principe”. Veel wonen voor relatief weinig geld. Dit is de kracht van Emmen.

50. Woningbouw Weerdingerstraat in Weerdinge (zoals genoemd in PvdA-programma). Beperkte

uitbreiding Zandpol OZ Nw. Amsterdamse weg. Locatie C en D in Emmer-Compascuum? Zie hiervoor 3.22: Bouwen in de dorpen en 3.23: Zwartemeer profileren als woondorp. Vanuit de structuurvisie worden geen uitspraken gedaan over lokale dorpsuitbreidingen. Een dergelijk detailniveau past niet in de structuurvisie.

51. Emmen studentenstad en kennisstad worden niet genoemd in structuurvisie. Weinig aandacht

studentenhuisvesting & onderwijsaanbod. Aanbod verbreden. Zie hiervoor deels 3.17 studentenhuisvesting. Over het onderwijs is in de structuurvisie wel het een en ander opgenomen. Ten aanzien van kennisstad zal het ontwerp worden aangevuld.

52. Ook wonen met zorg in de dorpen. Vergrijzing van de dorpen: ook daar mogelijkheid er te kunnen

blijven wonen. In de structuurvisie is aangegeven dat de zorg een kansrijke sector is. Met name de ‘care’ (verzorgen voor afhankelijke mensen), spreidt zich steeds meer over de gehele gemeente. Daarom is het beleid erop gericht dat mensen in hun eigen dorp of kwadrant (hoofdkern) kunnen blijven.

53. Bouwen in de dorpen: structuurvisie zou de behoefte van dorpsbewoners moeten respecteren en

dorps eigen bouwen in acht moeten nemen. Koppelen van wonen en werken. Ook in de dorpen is naar aard en schaal passende bedrijvigheid mogelijk. Zie verder onder 57.

54. Sociale woningbouw verdient ook aandacht naast nieuwbouw. Houdt rekening met leegstand in

slechtste woningvoorraad i.v.m. Delftlanden. Ook aandacht voor kwaliteit huidige openbare ruimte, buurten, wijken en dorpen. Een belangrijk onderdeel van de structuurvisie is de kwaliteitsimpuls van de bestaande woningen en woonomgeving. Dit geldt voor zowel de kern Emmen, als ook alle andere dorpen. Deze kwaliteitsimpuls houdt niet op bij de voordeur. Zie hiervoor ook 3.17: revitalisering woonclusters,

Page 51: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

51

3.25: kwaliteitsslag woningbouw en 3.26 aandacht voor versterking van de kwaliteit van eigen woningbezit.

55. Aandacht voor wegtrekken van mensen naar Duitsland.

Zie hiervoor 3.17: Migratie naar Duitsland. 56. Woningbouw voor starters en duurzaam (EPC =0); starterswoningen

Zie deels 3.17 starterswoningen en 1.18 energie & milieu. Voornamelijk sectoraal woon- en milieubeleid.

57. Is er ruimte voor kleinschalige woningbouwinitiatieven op andere locaties? Verwezen wordt naar de actualisering van het woonplan (2007). In principe is daarvoor ruimte.

58. Waarom geen benaderingen in m3 woningen i.p.v. aantallen, in grotere volumes passen meer

woningen. Voor wat betreft het woonbeleid wordt verwezen naar de actualisering van het Woonplan (2007). Gebruikelijk is dat met aantallen woningen wordt gewerkt; dit sluit ook aan op vigerende provinciale methodieken en de methodieken in bestemmingsplannen.

59. Hondsrug niet verstenen; bouwen in de bossen afstemmen met andere Hondsruggemeenten. Hondsrug wordt al bewoond, niet nog roder maken; nieuwe woonmilieus gebruiken voor minder aantrekkelijke gebieden Zie hiervoor 3.18: Boswonen en 1.7: openheid

60. Fasering van woningbouw zodat het op veranderende behoefte kan inspelen. Verwezen wordt naar de actualisering van het Woonplan (2007).

61. Woningbouw wel concentreren

Op provinciaal niveau is de woningbouw geconcentreerd en voor een belangrijk deel wordt het grootste deel geconcentreerd in de streekcentra. De structuurvisie volgt op hoofdlijnen de concentratie in de streekcentra, maar ten behoeve van de aantrekkelijkheid van Emmen en omr een impuls van de economie te realiseren wordt ook ingezet op nieuwe woonmilieus. Dit draagt eraan bij dat de ‘ verscheidenheid troef’ realiteit wordt in Emmen. Op een aantal plekken wordt een combinatie van rood en groen gelegd.

Voorzieningen 62. Voorzieningen in de dorpen handhaven. Hou spreiding in stand. Aandacht voor bereikbaarheid

van voorzieningen in wijken. Dit wordt ook nagestreefd met de structuurvisie.

63. Seniorenwoningen bij dorpshuis de Klink in Nw. Dordrecht- dorpshuis gebruiken voor maaltijdverzorging-activiteiten en voetverzorging Dit is een detailniveau dat niet thuis hoort in de structuurvisie.

64. Gemeente doet al veel op dit vlak (Brede School). Noemen en trots op zijn.

Dit klopt en wordt in de ontwerp structuurvisie aangepast. Veiligheid 65. Is concentratie op één plek niet voldoende

In de huidige situatie zijn Bargermeer en Bedrijvenpark A37 twee locaties. Zij maken onderdeel uit van de Werkas Emmen-Klazienaveen. In feite is hier al sprake van één locatie. Daarnaast is de locatie de Vierslagen aangemerkt. Deze locatie ligt gezien de huidige bedrijvigheid (o.a. DSM) en de relatief vrije ligging voor de hand om te handhaven ten behoeve van risicovolle functies.

UITVOERINGSPROGRAMMA 66. Wordt er grond onteigend?

Of grondaankopen benodigd zijn en als dit via minnelijke verwerving niet tot overeenstemming kan worden gekomen, is een kwestie die pas bij daadwerkelijke uitvoering aan de orde komt.

Page 52: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

52

67. In het uitvoeringsprogramma zal meer concreet naar voren moeten komen hoe de verschillen de projecten zullen worden uitgevoerd (vraag hoe gaat pilot Roswinkel opgestart worden?) In de ontwerp structuurvisie is het uitvoeringsprogramma nader geconcretiseerd. De precieze invulling van de verschillende projecten wordt pas echter echt duidelijk als daadwerkelijk gestart wordt met een project (plan van aanpak). Zie hiervoor ook 4.5: aandachtspunten voor het uitvoeringsprogramma.

68. Komt er ook een masterplan Schoonebeek?

Zie hiervoor 4.3: Realisatie Dorpsomgevingsplan 69. Tijdspad en concrete acties. Hoe is de financiële onderbouwing?

De structuurvisie is met name een visiedocument, waarin de visie op de toekomstige ruimtelijk-economische inrichting wordt gegeven. Het is niet zo dat de gemeente alle onderdelen zelf oppakt en allemaal gaat realiseren. De structuurvisie nodigt ook uit tot en stimuleert passende en gewenste activiteiten en investeringen van bedrijven, instellingen en andere overheden. In het ontwerp structuurvisiedocument is het tijdpad nader geconcretiseerd en is tevens een paragraaf over de financiën opgenomen.

ALGEMEEN 70. Er zijn meerder opmerkingen over een betere afstemming met Duitsland (o.a. Bargerveen, water,

waterberging, fietspaden NL-D, verbinding naar Emlichheim). Zie hiervoor 4.4: Grensoverschrijdend karakter mist.

71. Afstemming POP en ILG? Op basis van het plattelandsontwikkelingsprogramma (POP) en het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) is een Provinciaal Meerjarenprogramma (PmjP) geformuleerd. Aan de hand hiervan worden concrete projecten benoemd c.q. uitgevoerd. Voor de regio Zuidoost Drenthe, waarin de gemeente Emmen ligt, is er nog een separate Ontwikkelagenda opgesteld. Het PmjP en de Ontwikkelagenda passen binnen de Structuurvisie Gemeente Emmen 2020.

72. Er is behoefte aan meer concreetheid. Door zijn aard is een structuurvisie nu eenmaal redelijk abstract. Het geeft de hoofdlijnen aan voor de gehele gemeente voor de lange termijn. Zie hiervoor ook 2.17 (fietsroutes), 3.1 (jachthaven) en 3.22 (bouwen in de dorpen).

73. Legenda ontbreekt Zie hiervoor 4.2: Onleesbaarheid

74. Is er een monitoringsmoment om te kijken naar de voortgang van de ambities? Aan de voortgang en monitoring zal in de ontwerp structuurvisie aandacht worden besteed.

75. Aandacht voor imago en marketing. Zie hiervoor de tekst van de ontwerp structuurvisie en het project 2.23 (uitvoeringsprogramma): Marketingcampagne Emmen in het uitvoeringsprogramma.

76. Hoe hard zijn alle locaties?

Een groot aantal locaties is met name globaal. Zo zijn bijvoorbeeld voor de woonmilieus (3.16, 3.18 en 3.19) grotere zoekgebieden aangegeven. Nadere locatiebepaling vindt pas in de uitwerking plaats. Andere locaties, zoals bijvoorbeeld beekdalen of het Wild Life Resort (3.7) zijn relatief hard.

Page 53: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

53

Bijlage 3: Reacties raadsfracties en wijzigingen ontwerp structuurvisie gemeente Emmen 2020 Naar aanleiding van de presentatie van de ontwerp-structuurvisie aan de Raad op 19 maart 2008, is de raadsfracties de gelegenheid gegeven om hier ook schriftelijk op te reageren. Vijf fracties hebben hun opmerkingen en aanvullingen gegeven. Hierna worden de reacties van de raadsfracties weergegeven en aangegeven hoe het college hiermee om is gegaan. Wat dat uiteindelijk betekent voor de tekst van het ontwerp van de structuurvisie, staat hier direct onder samengevat. Deze wijzigingen zijn doorgevoerd in de ontwerp-structuurvisie. SAMENVATTING WIJZIGINGEN: Landschap & duurzaamheid

• Status van het Oranjedal aanpassen op basis van de recentste inzichten en de gegevens van het waterschap Velt & Vecht en de provincie Drenthe. Zowel Oranjedal als Zandpol verdwijnen als bergingsgebieden en blijven over als zoekgebied (in beeld voor mogelijk toekomstige berging). De Sleenerstroom en Buma Marchienawijk en omgeving worden expliciet toegevoegd als bergingsgebied. Dit betekent tegelijkertijd dat het strategisch project Oranjedal komt te vervallen;

• Ten aanzien van een aantal individuele projecten het duurzame karakter expliciet vermelden. DIt geldt bijvoorbeeld voor het project dierenpark/ theater of de herstructurering van de glastuinbouw in combinatie met aardwarmte.

Verkeer

• Toevoegen aan uitvoeringsprogramma dat er een GVVP moet komen.

Werken

• Aandacht voor wonen/werken op kleine bedrijventerreinenen in kleinere dorpen;

• Woon/werkruimte voor jonge startende ondernemers expliciet benoemen;

• Expliciet benoemen van de kansen voor kleinschalige vormen van toerisme;

• Actualiseren landbouwparagraaf c.q. kleur van de inleiding aanpassen;

• Benoemen in de structuurvisie dat in kader bestemmingsplan buitengebied expliciet aandacht is voor relatie schaalvergroting & landschap;

• Verwijderen van hoogwaardig werken in het groen langs de Dordse Allee;

• Glastuinbouw, verwijzen naar Nota Werklocaties, tot 2012 worden wel verkenningen uitgevoerd naar mogelijk andere invullingen;

• Tekst uitvoeringsprogramma, project snelwegpanorama, waarin uitbouw glastuinbouw genoemd is aanpassen.

Wonen

• Verwijzing aanbrengen naar de nota zorgeloos wonen

• Benaming lintwonen verbreden tot water/lintwonen

Voorzieningen

• Rondom het begrip basisvoorziening de tabel en tekst met de absolute aantallen loslaten.

Page 54: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

54

REACTIES VAN DE RAADSFRACTIES op het voorontwerp structuurvisie inclusief inspraakreacties en Nota van Beantwoording

CDA

Als CDA fractie willen we hierbij conform Uw verzoek onze reacties doen toekomen betreffende de Structuurvisie 2020. De reacties zijn onderverdeeld in een vijftal thema’s:

• Recreatie

• Energie

• Verkeer

• Wonen

• Economie. 1. Recreatie Bargerveen We kunnen ons vinden in de opmerking dat het Bargerveen een uniek natuurgebied is waar zorgvuldig mee moet worden omgegaan. Er moet ingezet worden volgens het CDA op een zo natuurlijk mogelijke overgangszone tussen het natuurgebied en de omliggende agrarische gebieden, waarbij de financiële consequenties en verantwoordelijkheden helder in beeld moeten worden gebracht. Eventuele toeristische functies dienen in de randgebieden te worden gerealiseerd. Herstel van het Swartemeer: We achten het wenselijk dat wanneer ten noorden van het Bargerveen een retentiebekken gerealiseerd moet worden, dit in samenhang met gematigd toeristisch gebruik in die omgeving moet plaatsvinden. Recreatiecoördinator: Er moet meer goede informatie gegeven worden evenals een goede bewegwijzering. Wenselijk is een toeristische coördinator die blijvend aandacht heeft voor al de mooie pareltjes in de gemeente Emmen, per kwadrant zouden de pareltjes bekend moeten zijn en ondersteund moeten worden door de gemeente in financiële en personele zin. Kleinschalige verblijfsrecreatie: Er moet volgens het CDA een ruimhartige visie zijn op kleinschalige verblijfsrecreatie. In de Velden pleiten we ervoor om de recreatiehaven rondom Nieuw Amsterdam zo spoedig mogelijk invulling te geven, waarbij dit dorp de poort is voor de verdere vaarroute naar het Noorden en naar het Zuiden van de provincie en de aangrenzende provincies en Duitsland. Verder dienen in het nieuwe bestemmingsplan buitengebied de mogelijkheden voor b.v. bed en breakfest voorzieningen integraal te worden opgenomen als uitwerking van verbreden landbouw. Fietsroute: Tevens moet de fietsroute vanuit het Bargerveen richting Coevorden geoptimaliseerd worden langs het Schoonebeekerdiep. Deze route moet ook aansluiting bieden op het internationale fietspadennetwerk. Wandelroute: In de Blokken moeten de wandelroutes en de Veenlopen verder ontwikkeld worden waarbij ook aan het culturele aspect aandacht geschonken dient te worden. Vaarroute: In de Monden zijn er rond de vaarroute Erica - Ter Apel diverse mogelijkheden voor watersportrecreatie en een aanleglocatie voor recreatievaartuigen te realiseren. De essen: Voor wat betreft de essen kiest de CDA fractie ervoor om deze niet verder aan te tasten en in plaats daarvan te opteren voor verdichting van woningbouw in het Centrum. Pottendijk: Dit sport- en recreatie centrum dient als centrale locatie voor geluidssporten geoptimaliseerd te worden. Hierbij dient ook aandacht te zijn voor een goede ontsluiting van het geluidssportcentrum, bijvoorbeeld richting N391. 2. Energie: Alternatieve energiebronnen: windmolens, aardwarmte, zonenergie, biovergisting Er zal een heldere realistische visie op toekomstige vormen van energie moeten worden geformuleerd. Alternatieve energiebronnen: in geconcentreerde gebieden zijn windmolens een interessante optie, ook verschillende vormen van gebruik van aardwarmte dienen tot de mogelijkheden te behoren evenals zonne-energie. De teelt van biomassa met een hoge energetische waarde en de verwerking van restafval uit de land- en tuinbouw in combinatie met biovergistingsinstallaties zijn interessante mogelijkheden. Ook

Page 55: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

55

vanwege de relatief lage grondprijzen, de aanwezige ruimte en de aanwezigheid van glastuinbouw maken dat Emmen hiervoor een geschikte locatie is. 3. Verkeer Trein: Er zijn diverse mogelijkheden om de treinverbindingen te verbeteren en uit te breiden. Zo vindt het CDA dat de mogelijkheden voor een toekomstige treinverbinding Emmen – Stadskanaal - Groningen onderzocht moet worden. Ook de treinverbinding naar Twente moet voor verbetering in aanmerking komen. Evenals een grensoverschrijdende spoorlijn naar Meppen en daarmee meer toegang naar Europa is zeker de moeite van het onderzoeken waard. Wegen: De wegverbinding vanuit Twente via Hardenberg naar Emmen, de N34, is aan uitbreiding toe en zal via de Frieslandroute een betere aansluiting moeten krijgen. De weg Klazienaveen – Emmen zou verbreed moeten worden naar een vierbaansweg. Dit is tevens de route vanaf de A37 naar Emmen Centrum, een route die veel verkeersbewegingen met zich meebrengt en verbreed moeten worden. Transferium/parkeren: Parkeren bij het Station Emmen-Zuid zou bij realisering van een transferium een mogelijkheid zijn voor bezoekers van de dierentuin, die daarna via een ludieke vervoersmogelijkheid naar het centrum worden gebracht om zo de parkeerdruk in het centrum van Emmen te verminderen. Er zullen in de toekomst meer mogelijkheden voor ondergronds parkeren gecreëerd moeten worden. 4. Wonen Regierol gemeente: De CDA fractie ziet graag de regierol van de gemeente zo optimaal mogelijk ingevuld. Rijk en provincie kunnen gemeenten algemene regels geven, die de gemeente in acht moet nemen. Met de invoering van de nieuwe WRO biedt dat de gemeente nieuwe kansen om de geactualiseerde bestemmingsplannen zodanig inhoud te geven dat de ruimtelijke invulling tegemoet komt aan de wensen van de doelgroep, zijnde de toekomstige bewoners. Seniorenwoningen: Er dient nadrukkelijk rekening te worden gehouden met de steeds groter wordende groep senioren. Breng de behoefte aan seniorenwoningen en zorgvoorzieningen in de wijken en dorpen in beeld zodat er tijdig voldoende voorzieningen beschikbaar zijn. Dorpen: Het inwonertal van de dorpen moet minimaal op peil worden gehouden ten einde verpaupering te voorkomen. Emmen Revisited is een goede aanpak om de leefbaarheid in de dorpen en wijken te waarborgen. Er zijn nog te weinig zorgvoorzieningen in de dorpen, waar toch veel ouderen willen blijven wonen vanwege de meestal opgebouwde sociale contacten. Nieuwe woonvormen: We zijn voorstander van de nieuwe woonmogelijkheden zoals boswonen, erfwonen en vooral waterwonen. Deze laatste heeft voor de CDA fractie prioriteit in samenhang met de ontwikkeling van de vaarroute Erica-Ter Apel. Voor het lintwonen moeten de mogelijkheden die hiervoor geboden worden in overeenstemming zijn met de notitie Bouwen in de Linten. Woon-werken: Op de kleine bedrijventerreinen moeten meer mogelijkheden ontwikkeld worden voor bedrijven met daaraan verbonden een woonfunctie. We willen hierbij de dorpen Zwartemeer, Nieuw Weerdinge en Nieuw Schoonebeek noemen die wat ons betreft naast de reeds genoemde in de Structuurvisie mogelijkheden kunnen bieden voor een woon-werk functie. 5. Economie Werkgelegenheid: Het CDA vindt dat de werkas rondom de A37 als basis genomen moet worden voor nieuwe werkgelegenheid. Werkgelegenheid die gekoppeld moet worden aan wonen in de gemeente Emmen. Werkgelegenheid die gevonden moet worden op goed bereikbare bedrijventerreinen. Leegstaande agrarische gebouwen: Leegstaande of leegkomende agrarische gebouwen kunnen wat het CDA betreft vervangen worden door een andere economische functie, landschapsontsierende elementen kunnen door een “Ruimte voor ruimteregeling” vervangen worden om zo het landschap meer kwaliteit te geven. En financieringsmogelijkheden te scheppen voor functieverandering. Kleine bedrijventerreinen: Het ontwikkelen van kleinere bedrijventerreinen in de wijken en dorpen is prima, dit geeft meer stabiliteit aan de economie in de gemeente en minder afhankelijkheid van streekcentrum Emmen. Spreiden van werkgelegenheid is strategisch een goede zaak.

Page 56: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

56

Perifere handel/Winkelcentrum: Perifere detailhandel kan toegestaan blijven worden binnen de gestelde voorwaarden, er moet gewaakt worden voor leegstand in het centrum van Emmen. Een aantrekkelijk stedelijk winkelcentrum is belangrijk voor de uitstraling van Emmen als plaats en gemeente. Tuinbouw: Wat betreft de ontwikkeling van de tuinbouwsector kan een functieverruiming mogelijkheden bieden voor tuinders, waarbij een verbreding van activiteiten annex aan de tuinbouw wat het CDA betreft bespreekbaar is. Landbouw: De CDA fractie kiest voor wat betreft de schaalvergroting in de landbouw voor een ontwikkelingsgerichte benadering.Bouwblokvergroting kan tevens leiden tot gebiedsontwikkeling. Waarbij er aandacht is voor landschappelijke en architectonische kwaliteit. Waterretentie De CDA fractie is van mening dat de omvang van de retentiegebieden in principe bepaald dienen te worden voor het uit de gemeente Emmen afkomstige water. Dit is ook overeenkomstig de Ned. Kaderrichtlijn Water ( KRW) Conform de mening van de Europese Commissie in samenspraak met het Europees Parlement vertaald in het z.g. Solidariteits principe dient het uit Duitsland afkomstige water bovenstrooms ( in Duitsland) te worden geborgen. B.v. het gebied van het Schoonebeekerdiep. Reactie Recreatie De opmerkingen die vanuit het CDA gemaakt worden ten aanzien van recreatie sluiten allen goed aan op hetgeen er in de ontwerp structuurvisie vermeld staat. Ten aanzien van het Bargerveen kan nog worden opgemerkt dat er ingezet wordt op een zo natuurlijk mogelijk overgangszone tussen natuur en agrarisch gebied. Het is echter niet alleen de gemeente Emmen die betrokken is bij de verschillende plannen rondom het Bargerveen. De provincie Drenthe is bepalend voor het GGOR-traject. Natura 2000 is voorts ook ingegeven op basis van regelgeving vanuit de EU. Over het herstel van het Swartemeer is in de Nota van Beantwoording aangegeven dat dit in principe past in de ontwerp structuurvisie, maar eigenlijk al een stap concreter is. Ditzelfde geldt voor genoemde fiets- en wandelroutes. Eén van de projecten in het uitvoeringsprogramma is het opstellen van een fietstotaalplan. Genoemde suggesties zijn hier ondergebracht. Het aanstellen van een toeristisch coördinator valt buiten de scope van de structuurvisie. Het heeft namelijk eerder betrekking op de wijze van interne organisatie en minder op het ruimtelijk plan dat de structuurvisie is. In de ontwerp structuurvisie wordt Nieuw Amsterdam/ Veenoord genoemd als een mogelijk centrum voor de watersport; op dit moment wordt nog studie verricht naar de haalbaarheid van aanlegplekken en/ of recreatiehavens in de hele gemeente Emmen. Vanuit de structuurvisie wordt ingezet op optimalisatie van de Pottendijk; in de studie naar een mogelijke Noord-Zuid verbinding in de Monden wordt de Pottendijk nadrukkelijk betrokken. In de ontwerp structuurvisie is opgenomen de essen niet verder aan te tasten. Verwezen wordt voorts naar de reactie op de brief van de VVD. Kleinschalige vormen van recreatie worden niet genoemd in het ontwerp; dit zal worden toegevoegd. Energie Ten aanzien van milieu, energie en duurzaamheid, dit is opgenomen als onderdeel van de structuurvisie. In het derde hoofdstuk wordt niet voor niets de ‘lagenbenadering’ gehanteerd, wat moet zorgen voor een duurzame en verantwoorde wijze van de inrichting van de ruimte. Ook de klimaatverandering en de ruimtelijke gevolgen die dit heeft, komt aan bod. In het vierde hoodstuk wordt onder duurzaamheid in tijd en ruimte separaat ingegaan op energie. Verschillende vormen zijn benoemd als kansrijk en in één gedeelte van de gemeente wordt windenergie niet uitgesloten. De structuurvisie is echter ook een ruimtelijk-economische visie op hoofdlijnen. Het is geen visie op het energie- en klimaatbeleid van de gemeente Emmen. In specifiek beleid zou beschreven moeten worden in welke exacte gebieden, de wijze waarop en de voorwaarden waaronder windmolens wenselijk zijn. Bij een aantal uitvoeringsprojecten zal het duurzame karakter expliciet worden vermeld. Zie voorts de reactie op de brief van de VVD. Verkeer De opmerkingen die gemaakt worden over het treinvervoer en wegverkeer zijn in lijn met de ontwerp-structuurvisie. Het ondergrondsparkeren is eveneens als mogelijkheid benoemd. Tenslotte biedt de ontwerp structuurvisie de ruimte om de P&R-voorziening bij het Station Emmen-Zuid uit te breiden tot een transferium. Eveneens is benoemd dat het voor bezoekers van de dierentuin nodig kan zijn om een transferium aan te leggen.

Page 57: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

57

Wonen Onderschreven wordt dat de gemeente haar regierol zo optimaal mogelijk dient in te vullen. Hiervoor zal ook het instrumentarium dat de nieuwe Wro biedt gebruikt worden. Ten aanzien van de groeiende groep senioren; deze ontwikkeling wordt gesignaleerd in het ontwerp en niet voor niets wordt dan ook ingezet op meer levensloopbestendige woningen. Het specifiek in beeld brengen van deze behoefte per dorp voert te ver voor een structuurvisie. Verwezen wordt naar de beleidsnota wonen met zorg en welzijn in Emmen 2007-2015 (nota zorgeloos wonen). In deze nota is een indicatieve raming gemaakt. Een verwijzing naar deze nota ontbreekt in de structuurvisie; dit zal worden toegevoegd. Over het op peil houden van de voorzieningen in de dorpen; met de structuurvisie wordt juist ook beoogd om het bestaande voorzieningenniveau zoveel mogelijk (binnen de financiële kaders) in stand te houden. Hiertoe wordt waar mogelijk een bundeling van voorzieningen voorgestaan bij een natuurlijke aanleiding (zoals groot onderhoud). De strikte toedeling van aantal inwoners en voorziening zal uit het ontwerp worden gehaald. Waar het om gaat is dat maatwerk per dorp/ wijk en kwadrant wordt geleverd. Overigens laat de literatuur zien dat verandering in gedrag van mensen en wijzigingen aan de aanbodzijde van commerciële en niet commerciële voorzieningen een veel groter invloed heeft op het gebruik van voorzieningen dan alleen het inwonertal. Met het lintwonen wordt alleen het lint tussen Barger-Compascuum en Emmer-Compascuum bedoeld. Wellicht dat een betere naam nog ‘waterwonen’ of ‘ wonen aan het water’ is. Voor de rest blijft het beleid zoals geformuleerd in de notitie ‘bouwen in de linten’ overeind. Werken Om op kleine bedrijventerreinen meer mogelijkheden te bieden voor de combinatie van wonen en werken is an sich niet verkeerd. De suggestie om nabij kernen als Zwartemeer, Nieuw Weerdinge en Nieuw-Schoonebeek de mogelijkheid te bieden voor woon-werk functies past op zich binnen het ontwerp, maar is niet expliciet benoemd. Het is de vraag of hier altijd aparte bedrijventerreinen voor aangelegd dienen te worden, danwel dat de bestaande ruimtelijke structuur hier al niet voldoende mogelijkheden biedt (in linten, vrijkomende agrarische bebouwing). De tekst van het ontwerp zal hiertoe gewijzigd worden. Water De wateropgave waar de gemeente Emmen voor staat is, conform genoemde afspraak, bepaald op basis van het uit de gemeente Emmen afkomstige water. Hiertoe is in de samenwerking rondom de regionale waterberging het grondoppervlakte van gemeenten als uitgangspunt gehanteerd voor de stedelijke en landelijke wateropgave. Er ligt geen opgave om extra water van buiten de gemeente te bergen. Overigens betreft de Kaderrichtlijn Water met name de waterkwaliteit. Daar waar het gaat om de waterkwantiteit en het zoeken naar (nood)bergingsgebieden speelt met name de Nota Waterbeheer 21

ste eeuw (WB21) een rol. In de praktijk blijken KRW en WB21, alsmede mogelijke

oplossingen, deels samen te gaan.

ChristenUnie

De structuurvisie is ten dele kaderstellend en ten dele schetsend en filosoferend. Dit gegeven maakt het document niet te allen tijde geschikt om te dienen als een echte structuurvisie. (Overigens is de samenvatting al wat sterker kaderstellend geformuleerd). In de drie lagenopbouw mogen wel wat duidelijker keuzes gemaakt worden. Let op de samenhang tussen deze drie.

Het versterken van de landschappelijke structuur onderschrijven wij. Wij vinden ook dat Emmen de open ruimte moet koesteren. De open ruimte is van grote waarde voor de gemeente Emmen en er dient zorgvuldig mee te worden omgegaan. Spanningsvelden die ontstaan tussen (gewenste) ontwikkelen en de open ruimte zullen per geval zeer zorgvuldig moeten worden beoordeeld alvorens groen licht voor betreffende ontwikkelingen kan worden gegeven.

De ontwikkeling van de Laan Emmen -- Nieuw-Amsterdam vergt een zeer zorgvuldige aanpak. Hier is nu en in de toekomst sprake van grote spanningsvelden tussen wonen, werken en vervoer en druk op het landschap.

De Landbouw paragraaf dient o.i. geactualiseerd te worden n.a.v. de (alsmede te verwachten) ontwikkelingen in Europa en de wereld 2007/2008.

Page 58: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

58

Wateropvang in het Oranjedal met het noordelijk deel als permanent opvangbekken kan aanleiding zijn voor insectenplagen. Is daar over nagedacht? Mogelijk kan beter eerst op andere genoemde opvangplekken worden ingezet.

Hetgeen inzake bereikbaarheid en bedrijventerreinen staat vermeld kunnen wij grotendeels onderschrijven. De mogelijke keuze voor wervende woonmilieus mag niet leiden tot verrommeling van het landschap alsmede een significante aantasting van de open structuur voornoemd. Wij wensen u succes bij het verder vormgeven van de structuurvisie. Reactie vanuit College Landschap De opmerkingen over de open ruimte passen in de lijn van de ontwerp structuurvisie. Het voorgestane beleid ten aanzien van de bereikbaarheid, bedrijventerreinen en landschappelijke structuur wordt onderschreven. Voor een tweetal onderwerp, de ontwikkeling van de Laan naar Nieuw Amsterdam, alsmede de wervende woonmilieus wordt expliciet aandacht gevraagd voor een zorgvuldige aanpak. Voor wat betreft de Laanontwikkeling; deze is daarom apart benoemd als strategisch project, waarvoor een ontwerpopgave vereist is. De wervende woonmilieus dienen niet alleen om woningen te bouwen, maar ook juist om het landschap te versterken in plaats van te verrommelen. Water Voor wat betreft de wateropvang in het Oranjedal; uit nader onderzoek vanuit het waterschap Velt & Vecht en de provincie Drenthe blijkt dat de geschiktheid van c.q. noodzakelijkheid voor het gehele Oranjedal verminderd is voor de waterberging. In de ontwerp structuurvisie zal dit alsnog nog worden gewijzigd. Het Oranjedal zal ‘slechts’ als een zoekgebied worden aangewezen, wat betekent dat het mogelijkerwijs in de toekomst in aanmerking kan komen voor waterberging. Het item van de insectenplagen is vooralsnog dus niet aan de orde. Landbouw Onderschreven wordt dat de huidige situatie en toekomstperspectieven voor de landbouw het laatste jaar gewijzigd zijn. In de landbouwparagraaf zullen wijzigingen worden aangebracht.

Groen Links

In de eerste plaats wil ik u namens GroenLinks complementeren met de voorontwerp structuurvisie 2020. We zijn blij dat dit ontwerp mede door interactiviteit met de Emmense samenleving tot stand is gekomen. Dit is wat ons betreft de enige manier om breed gedragen beleidsstukken tot zijn recht te laten komen. Ook het credo: 'niet meer maar beter, van kwantiteit naar kwaliteit' spreekt GroenLinks bijzonder aan. Juist daardoor wordt Emmen een zeer aantrekkelijke gemeente om te wonen, te werken en te leven. Natuurlijk zijn er kanttekeningen te plaatsen. Middels deze bijdrage wil GroenLinks dat doen. Waarbij uitgangspunt is een aantal GroenLinkse speerpunten. Dat zal u niet verbazen. Er is absoluut ambitie nodig om in 2020 ongeveer 120.000 inwoners te hebben. Maar steeds meer onderzoeken wijzen uit dat veel gemeenten de komende jaren te maken krijgen met een krimpscenario. Op dit moment valt Emmen nog niet in die categorie, maar GroenLinks denkt dat je aan groei niet coûte qua coûte aan vast moet willen houden. Liever zien we (en deze structuurvisie komt daar in algemene zin aan tegemoet): 'de kwantiteit omzetten naar kwaliteit'. Maar daar moet je wel wat voor doen. GroenLinks zou graag zien dat deze omslag er toe leid dat kwaliteit wordt omgezet in concrete doelen. Wat ons betreft gaat het hierbij om zaken als duurzaamheid, hoogwaardigheid en innovatie. Dit zullen ingrediënten moeten zijn voor deze omslag. Door dit proces in gang te zetten kan Emmen een gemeente worden die een kartrekker wordt in het Nederlandse landschap en verder dan dat: het hoogtepunt van ver over de landsgrenzen. Een voorbeeld hiervan kan het dierentuintheater project worden. Maar ook jongeren kunnen een hoogtepunt worden. Hierbij kan bijvoorbeeld een relatie gelegd worden met Emmen kenniscampus (het onderwijs). En met jongerencultuur in zijn vele facetten (zoals bijvoorbeeld een uniek poppodium en andere experimenten). Maar dit geldt ook voor woonmilieus. Emmen zou moeten insteken op bijzondere woonmilieus. GroenLinks is de mening toe gedaan dat er ontwikkelingen moeten zijn die baanbrekend zijn en een meer dan middelmatige uitstraling hebben. Ook de Delftlanden (toch een paradepaardje) blijkt niet die aantrekkingskracht te hebben, die wel deze bedoeling had. Daar moeten we van leren. Laat Emmen die uitdaging aangaan. Daarnaast (en dat is weer een kwaliteit) moet de gemeente uit leren gaan van het

Page 59: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

59

principe: 'niet steeds meer, maar steeds beter'. Hier is al snel een relatie gelegd met de bouw van (nieuwe) woning contingenten. Wooncom suggereert in haar reactie dat er rekening gehouden moet worden met een vorm van krimp. GroenLinks onderschrijft dat. Daarom is de vraag of er ieder jaar steeds meer woningen moeten komen (wat ten koste zal gaan van de groene ruimte). Nagedacht zal moeten worden over meer inbreiding en het bestaande meer kwaliteit geven. Herstructurering kan hiertoe een grote bijdrage leveren. Ook daardoor wordt de leefbaarheid in wijken en dorpen vergroot. Ook insteken op zaken als wonen-werken-leven- Ieren en zorg is hierbij van belang. Hier kan ingespeeld kan worden op innovatie en het realiseren van een gemeente waar het goed wonen is. Ecologische bebouwing zou inpasbaar moeten zijn (bijvoorbeeld in de Monden). Nieuwe vormen van boswonen en dergelijke hebben niet de voorkeur van GroenLinks. Het behoud van het huidige natuurlijke milieu komt hierdoor zwaar onder druk te staan. Er mag niet getornd worden aan de EHS. GroenLinks is de mening toegedaan dat je wel moet kijken waar je zaken wel en niet kunt realiseren. De natuurlijke open ruimte moet gewaarborgd blijven. GroenLinks zegt al jaren dat er veel meer gekeken zou moeten worden naar inbreiding, niet naar uitbreiding. Hierin dient een creatief proces op gang gebracht te worden. Zogenaamde uitnodigende (dus leegstaande) bedrijventerreinen kunnen hierin een rol vervullen. Zorg ervoor dat je hetgeen wat al in gebruik is zodanig ingepast is dat door kwalitatieve ingrepen het niveau verhoogd wordt. Daardoor kunnen er ook keuzen gemaakt worden om bepaalde terreinen om te vormen tot andere zaken. Door zo te reageren kan de huidige open en groene ruimte behouden blijven (want Emmen wil toch graag die groene gemeente zijn?). Leegstaande bedrijventerreinen zouden een tijdelijke bestemming moeten krijgen. Het is dan ook belangrijk om de switch te maken naar kwaliteit. Dit geldt niet alleen voor RO zaken, maar ook zeker voor de openbare ruimte. GroenLinks heeft het milieu als speerpunt. Dat betekent niet alleen behoud van de groene ruimte en daar zeer zorgvuldig mee omgaan, maar ook rekening houden met zaken als hierboven genoemd. GroenLinks is de mening toegedaan dat het milieu een ondergeschikte rol speelt in het ontwerp. We vragen het college om daarin het ontwerp rekening mee te houden en daarover een visie te laten zien. Er zijn aanknopingspunten genoeg zoals: -een aangenomen motie om Emmen in 2020 klimaatneutraal te hebben -duurzaam (ondernemen) -innovatie op velerlei gebied (bijvoorbeeld de landbouw). Wat betreft de landbouw zou onze voorkeur er naar uitgaan dat schaalvergroting niet centraal staat, maar verandering naar biologisch-dynamisch, meer en beter dierenwelzijn, en dergelijke. We zijn het wel eens dat er integrale afwegingen gemaakt moeten worden. Rentmeesterschap, milieu en ecologie zullen centraal moeten staan (we lenen de aarde tenslotte van onze (klein)kinderen). GroenLinks verzoekt het college deze uitgangspunten zeer serieus te nemen. En er vooral iets mee te doen. GroenLinks is van mening dat er geen enkele es meer opgeofferd mag worden om deze voor andere gelegenheden te willen benutten dan natuurlijke. Ook het bomenbezit mag absoluut niet afnemen (zeker daar waar het monumentale en waardevolle bommen betreft). Hierbij hoort ook een cultuurhistorische hoofdstructuur opgesteld te worden, waarbij ook de archeologie betrokken wordt. We gaan er vanuit dat het college dit verder zal uitwerken in een verbeterd ontwerp. Het water'gedeelte' kan in algemene zin onze goedkeuring wegdragen. Ook moet gekeken worden waar gebruik gemaakt kan worden van alternatieve energiebronnen zoals wind- en zonneenergie. GroenLinks betreurt het dat de auto steeds maar leidend blijft in de ontwikkelingen naar 2020 toe. Ons inziens is dat wel erg kort door de bocht. Met name in structuurvisies als deze zou het college een brede blik moeten hebben om het autoprobleem te tackelen. Dus niet meer parkeerplaatsen om autostromen op te vangen, maar juist kijken hoe deze stromen ingeperkt kunnen worden door het bieden van alternatieven. Bijvoorbeeld meer transferia, een goed intern en extern openbaar vervoer net en dergelijke. We verzoeken het college hier dan ook visie op te ontwikkelen, waarbij het openbaar vervoer (fiets, trein, bus en tram) en schoon vervoer (zoals hybride auto's) een veel centralere positie krijgt in de structuur van Emmen. Hiermee sluiten we onze bijdrage af. En wensen u alle wijsheid toe met de vervolgstappen om te komen tot een definitieve structuurvisie 2020. Reactie Onderschreven wordt dat er ambitie voor nodig is om 120.000 inwoners te bereiken. Juist daarom is deze ambitie geformuleerd. In de ontwerp structuurvisie is aangegegeven dat op basis van autonome

Page 60: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

60

ontwikkelingen alleen de 120.000 inwoners zeker niet gehaald zullen worden. Niet voor niets is aangegeven dat er jaarlijks een vestigingsoverschot van 750 personen nodig is. Daarom wordt nadrukkelijk ingezet op het profileren van Emmen als woongemeente en de wervende woonmilieus. Het klopt dat veel gemeenten de komende tijd te maken zullen krijgen met krimp van de bevolking. Onderzoek wijst uit dat dit echter maar in een beperkt aantal gemeenten van Nederland is. Uit dit onderzoek wordt de bevolkingsontwikkeling van de gemeente Emmen als gelijk beoordeeld aan het landelijk gemiddeld van 3,86%. Enkele belangrijke conclusies van dit rapport ‘Krimp en ruimte’ (RPB, 2006) luiden:

- in de nabije toekomst zullen steeds meer regio’s en gemeenten te maken krijgen met een teruglopend aantal inwoners en huishoudens. In sommige gevallen (Zuid-Limburg) is dit nu al het geval);

- demografische krimp is geenszins een nieuw verschijnsel. Ook in het verleden zijn regio’s en gemeenten geconfronteerd met een teruglopend inwonersaantal. De afgelopen jaren was dit het geval in Rotterdam en Hilversum;

- in vergelijking met het buitenland zal de aanstaande krimp in Nederland bescheiden zo niet te verwaarlozen zijn;

- de ruimtelijke gevolgen van deze demografische krimp zijn beperkt. Andere factoren zoals de ontwikkeling van welvaart, veranderingen in het (ruimtelijk) gedrag en het ruimtelijk ordeningsbeleid hebben een veel grotere invloed op de ontwikkeling van de ruimte;

- de fixatie op bevolkingsaantallen is zinloos. Zo demografische ontwikkelingen al van invloed zijn op ruimtelijke ontwikkelingen zijn vooral de ontwikkeling van het aantal huishoudens en de bevolkingssamenstelling relevant, bijvoorbeeld in de bepaling van de behoefte aan woningen.

Hoewel vooralsnog voor de gemeente als totaal geen krimp voorzien wordt, neemt dit het feit niet weg dat in delen van de gemeente wél krimp kan optreden. Voor de gestelde groeiambitie richting 120.000 is dus wel een flinke extra inspanning vereist. Dit is één van de opgaven waar de structuurvisie voor staat. Genoemde ingrediënten zijn inderdaad zoals genoemd het dierenpark/ theater en de bijzondere woonmilieus. De suggestie van jongeren is relevant en zal worden toegevoegd. Vanuit de ontwerp structuurvisie wordt nadrukkelijk ingezet op herstructurering en inbreiding; er is een continue aanpassing aan de vraag nodig. Het is bij de ontwikkeling van het woonmilieu ‘boswonen’ niet de bedoeling dat de ecologische hoofdstructuur wordt aangetast. Het bos zou juist versterkt moeten worden door de aanplant van extra bos. Overigens heeft Staatsbosbeheer in haar reactie aangegeven positief te staan tegenover dit woonmilieu. Hierbij is de ecologie een randvoorwaarde. Niet voor niets is voor de verschillende functies, wonen, bedrijventerreinen en winkelcentra de insteek om vooral ook in te zetten op de kwaliteit (in plaats van ontwikkelingen van een groot aantal ha’s of vierkante meters). Onderzoek dat in het kader van BAHCO 2 is gedaan voor Bargermeer laat zien dat de leegstand op dit terrein (wat 2/3 deel van het totaal aantal ha’s aan bedrijventerrein omvat) niet hoger is dan elders in Nederland. De leegstand is bovendien vooral te typeren als frictieleegstand (tijdelijk) en zeer beperkt structureel. Vanuit de structuurvisie wordt verder gewerkt aan een nog op te stelen Nota Werklocaties, waarbij alle bedrijventerreinen en winkelcentra worden betrokken. Onderzoeken hiertoe zijn opgestart. Ten aanzien van milieu, energie en duurzaamheid wordt verwezen naar de eerdere reactie die gegeven is op de brief van het CDA. In deze structuurvisie worden nadrukkelijk wel de gevolgen van de klimaatverandering meegenomen. Tevens heeft het vraagstuk van de energie een plek gekregen. Maar zoals eerder gesteld is de structuurvisie vooral een ruimtelijk-economische visie op hoofdlijnen. Het is geen visie op het energie- en klimaatbeleid van de gemeente Emmen. Voor wat betreft het onderwerp schaalvergroting, dit komt aan de orde in de reactie op de standpunten van de VVD. Het onderwerp zal ook in het bestemmingsplan buitengebied worden meegenomen. Ten aanzien van de opmerkingen over de essen wordt eveneens verwezen naar de CDA- en VVD-reactie. Er wordt geen verdere opoffering van de essen met deze structuurvisie voorgestaan. Wat in de paragraaf ‘gebruik en versterking essen’ bedoeld wordt, is juist behoud en versterking van de essen. Aangegeven is dat de essen een functie voor de stad hebben en dat dit bijzondere gebied behouden moet blijven. De bescherming van bomen is minder een onderwerp dat thuishoort in deze structuurvisie vanwege het grote detailniveau. Wel wordt een versterking/ aanvulling van de landschappelijke hoofdstructuur voorgestaan, onder andere herstel van de Veenkoloniale bomenlinten en de aanplant van bomen voor het nieuwe woonmilieu boswonen. De cultuurhistorische hoofdstructuur heeft al een plek gekregen in de structuurvisie en wordt nog nader uitgewerkt in de ruimtelijke waardenkaart (één van de

Page 61: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

61

uitvoeringsprojecten). Ten aanzien van archeologie is het de bedoeling dat er nog een aparte beleidsnotitie wordt opgesteld. Desalniettemin kent archeologie met het Verdrag van Malta al een wettelijke inbedding. Ten aanzien van het verkeer en vervoer wordt in de structuurvisie slechts de hoofdstructuur vastgelegd. In het nog op te stellen Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan (GVVP) wordt nog uitvoeriger op dit onderwerp ingegaan. Dat er een GVVP moet komen is niet genoemd in het uitvoeringsprogramma en zal alsnog worden toegevoegd. Desalniettemin heeft een uitbreiding van het OV-netwerk en de fietspadenstructuur ook een plek gekregen in de structuurvisie. Eén van de uitvoeringsprojecten is ook het opstellen van een nieuw Fietstotaalplan.

PvdA

Deel I: Visie Verkeer en vervoer. (Blz 5): Met het oog op de toekomst vwb de N34 en de ontlasting van de Hondsrugweg tav doorgaand verkeer, zou het goed zijn de N34 te verdubbelen tot de afslag Emmen Noord (rotonde maken). Verkeer van en naar Emmen zuid en oost zal dan eerder geneigd zijn dit traject als “Rondweg”om Emmen te gaan gebruiken. Glastuinbouw: (blz 6 en blz 63): Wachten met de herbezinning op het gebied van glastuinbouw en daarbij ook het Rundedal tot 2012 duurt te lang, dit zal naar voren getrokken moeten worden. De problemen spelen nu, en 4 jaar wachten alvorens te komen met oplossingen c.q. alternatieven is geen goede zaak. Spoorwegen: (blz 53): Sterker, dan hier wordt verwoord, in te zetten op een spoorverbinding Emmen-Meppen ter ontsluiting naar Duitsland, Scandinavië en Oost-Europa en als aanvulling op de A37/A31. Kantoren: (blz 57): Ingezet wordt op kantoren langs de ontsluitingsweg Klazienaveen – Emmen, wat nu een bestaand industriegebied is, en nog meer wordt. Te denken valt aan (meer) kantoren - indien nodig – langs de invalsroute Nw Amsterdam – Emmen. Langs deze weg bevinden zich al panden met wonen/ kantoor funktie en dit sluit ook meer aan bij het Waanderveld (qua schone industrie en kleine bedrijven al dan niet met woonfunktie). Tevens bevindt dit gebied zich zeer dicht bij het toekomstige station Emmen Zuid, zodat dit een stimulering kan zijn van woon- werkverkeer per openbaar vervoer. Wonen: (blz 65): Wij zijn van mening dat er te lang wordt vastgehouden aan de ambitie van 120.000 inwoners in 2020. Misschien is het verstandiger om op korte termijn, gezien de ontwikkelingen van krimp en vergrijzing, met een bijstelling te komen die meer realistisch is. Nieuwe woonmilieus: (blz 69): Het is zaak om echt vernieuwend te zijn t.a.v. woonmilieus/woonvormen om nieuwe inwoners te trekken. Traditionele bouw, ook al is dit goedkoper dan elders, bezit niet die aantrekkingskracht om mensen naar Emmen te halen. Deel II: Uitvoeringsprogramma Snelweg panorama. (blz 18): Snelweg landschap A37; in grijs omlijnd kader. Binnenkomend via de A-37 ligt aan de zuidzijde Zwartemeer met een sportlandgoed en ligt mogelijke uitbreidingsruimte voor de glastuinbouw. Is de bedoeling dat aan de zuidkant ook glastuinbouw ontwikkeld wordt? Lijkt erg voorbarig gezien de (slechte) invulling van het huidige Rundedal. Aktualisatie fietstotaalplan: (blz 24): Wordt hierin het “Kei goede fietsplan” van de PvdA betrokken? Masterplan Emmen Centrum: (blz 29): Niet bouwen zonder bijbehorende goede parkeervoorzieningen. Revitalisering dorpskernen (blz 33): Hier wordt gesproken over winkelstructuur en andere functies ( brede school, zorg, welzijn, bibliotheek). Deze krijgen hierin een nadrukkelijke plek. In dit geheel missen wij de invulling van een gemeentewinkel in Klazienaveen. Samenvatting Planmer: Leisure: (blz 11): Uitbreiding golfbaan Parc Sandur (en aanwezigheid en evt. uitbreiding hotel vd Valk) is een optie. In het kader van wonen en recreatievoorzieningen in dit gebied is het zaak kritisch te kijken naar uitbreiding van intensieve veehouderij op een steenworp afstand van genoemde voorzieningen. (zie ook blz 25)

Page 62: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

62

Wildlife Resort Griendtsveen (blz 22 ev): De negatieve effecten op het Bargerveen (uniek beschermd gebied) moeten te allen tijde voorkomen worden. Dordse Allee. (blz 27/28): Het realiseren van zorginstellingen langs deze weg (bedrijven, verkeer ed ) is een slechte optie. Boswonen: (blz36): Bij het Boswonen worden problemen voorzien mbt de waterberging, tav het bergend vermogen van het oppervlaktewater en de bergingscapaciteit. Waar het boswonen gesitueerd is, zit dezelfde onderlaag (keileemlaag) als in Emmermeer. Is dit bij voorbaat niet vragen om dezelfde problemen, waar nu allerlei oplossingen voor gezocht moeten worden?

Reactie Verkeer en vervoer De suggestie om de N34 niet alleen tussen Emmen-Zuid en Emmen-Centrum te verdubbelen, maar ook tussen Emmen-Centrum en Emmen-Noord wordt niet alleen door de PvdA gedaan, maar ook door de VVD. Het idee om de N34 ook te zien en te gebruiken als Rondweg is prima, dit sluit aan op de filosofie die ook in de ontwerp structuurvisie wordt gehanteerd. Dit staat alleen niet letterlijk vermeld. Verdubbeling is echter geen doel op zich, maar een middel. Op basis van de huidige en toekomstige verkeers-prognoses is voor het gedeelte Emmen-Zuid – Emmen-Centrum een verdubbeling gerechtvaardigd (ca. 20.000 voertuigbewegingen). Voor het deel tussen Emmen-Noord en Emmen-Centrum ligt het geprognosticeerd aantal voertuigen ‘ slechts’ op ca. 13.500. Het een en ander hangt voorts ook samen met de wijze waarop de ontsluiting van Emmen vanuit het Noorden wordt voorzien. Op het grondgebied van de gemeente Borger-Odoorn ligt nu de afslag, waar de Odoornerweg op aantakt. Een herbezinning op deze kruising (onveiligheid) kan komende planperiode aan de orde zijn. Bij deze herbezinning hoort ook een visie op de ontsluiting van het noordelijk deel van de gemeente Emmen. Glastuinbouw Gesteld wordt dat te lang wordt gewacht met de herbezinning op het gebied van de glastuinbouw, omdat er nu al problemen spelen. In de ontwerp structuurvisie is aangegeven dat het Rundedal, gezien de uitgifte de afgelopen jaren, nog lange tijd kan voorzien in de (mogelijke) vraag naar glastuinbouw. Ten opzichte van het voorontwerp van de structuurvisie (april 2007) is hier al een belangrijke wijziging aangebracht. In het voorontwerp werd nog altijd uitgegaan van de ambitie van de gemeente Emmen voor 1.000 ha aan glastuinbouwareaal. Hiertoe stond op de kaart al een mogelijke uitbreidingsrichting (zuidzijde A37 ter hoogte van het Rundedal) ingetekend. Met het ontwerp is de groeiambitie al aangepast. Het getal van 2012 is genoemd om de periode tot dit jaar de ruimte nog ‘ vast’ te houden voor de glastuinbouwsector. In 2012 vindt dan een herbezinning plaats. In de ontwerp structuurvisie is aangegeven dat andere functies dan aan de orde kunnen komen. In het voorontwerp was hier nog geen sprake van. Desalniettemin wordt de tusseninliggende tijd wel besteed om alternatieven te onderzoeken. Spoorwegen Voor het niveau van een structuurvisie is het spoor voldoende verweven in de structuurvisie. Alle genoemde suggesties staan er reeds in vermeld, zoals een verbinding met Duitsland en/ of Groningen, alsmede verbeteringen van de lijnen naar Zwolle en Twente. In het GVVP zal hier nader op in worden gegaan. Kantoren Zoals ook bij de reacties op de samenvatting van het planmer is weergegeven, zijn zorginstellingen langs de Dordse Allee (Emmen-Klazienaveen) hier minder geschikt. Voorzien was in dit gedeelte wel ‘ hoogwaardig werken in het groen’. Gezien de ligging onder de contouren (geluid, veiligheid) van het bedrijventerrein Bargermeer en de omvang van het aangewezen gebied in relatie tot de vraag in dit specifieke segment ligt inderdaad de ontwikkeling van kantoren langs de Laan naar Nieuw Amsterdam meer voor de hand. Zowel snelweg als treinstation liggen hier in de directe nabijheid. Tevens is er met Waanderveld al een belangrijke aanzet gegeven. Wonen Voor de reactie op de ambitie van 120.000 inwoners wordt verwezen naar de reactie die op de inbreng van GroenLinks is gegeven. Nieuwe woonmilieus

Page 63: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

63

Met de nieuwe woonmilieus wordt er juist op ingezet op echt iets vernieuwends te realiseren. Dit is immers ook nodig om mensen naar Emmen toe te halen en groeiambitie te bewerkstellingen. Niet voor niets zijn de nieuwe woonmilieus een van de strategische projecten. Uitvoeringsprogramma Snelwegpanorama Terechte opmerking, in het voorontwerp was deze ruimte nog in beeld als mogelijk toekomstige uitbreidingsruimte voor de glastuinbouw. De zinsnedes worden verwijderd c.q. aangepast. Actualisatie fietstotaalplan Dit is een van de meer concrete projecten. Over de precieze invullling is wat dat betreft nog weinig bekend. Het voorstel om het ‘ kei goede fietsplan’ van de PvdA hierbij te betrekken is een goede suggestie. Ditzelfde geldt echter ook voor de diverse concrete fietspaden die tijdens de inspraakperiode door burgers en/ of andere (politieke) partijen zijn geuit. Masterplan Emmen Centrum In het visiedeel van de ontwerp structuurvisie is al aangegeven dat het parkeren in het centrum kwanlitatief en kwantitatief in evenwicht moet worden gebracht. Revitalisering dorpskernen De invulling van een gemeentewinkel in Klazienaveen is van een dergelijk concreet niveau dat dit thuishoort in dorpsontwikkelings- en bestemmingsplannen. Het al dan niet situeren van gemeentewinkel staat grotendeels los van de ruimtelijk-economische hoofdstructuur van de gemeente. Samenvatting Planmer Leisure De zorg omtrent de invloed van intensieve veehouderij en eventuele uitbreiding van deze sector in de buurt van Parc Sandur is een spanningsveld dat de aandacht heeft. WildLife Resort Griendtsveen De planMER is uitgevoerd met de vraag of de ontwikkeling van een WildLife Resort effect heeft. In deze hoek van de gemeente ging hierbij bijzondere aandacht uit naar mogelijke effecten op het Bargerveen. Het planmer geeft een eerste indicatie of en wat mogelijke effecten zouden kunnen zijn. Specifiek voor het WildLife Resort wordt op dit moment nog een aparte projectMER gevoerd. In dit projectMER wordt veel gedetailleerder ingegaan op het gebied zelf en wordt onderzoek verricht naar het feit of er al dan niet negatieve effecten op het Bargerveen te verwachten zijn. Dordse Allee Zie opmerkingen over kantoren. Hoogwaardig werken in het groen langs deze as zal uit het ontwerp worden gehaald. Boswonen Ten aanzien van het boswonen, het planMER signaleert dat waterberging hierbij een aandachts- c.q. knelpunt is. Juist om dit soort zaken boven tafel te krijgen is het planMER uitgevoerd. Een belangrijk verschil met de Emmermeer is wel dat Emmermeer een relatieve laagte is. De naam Emmermeer geeft ook al aan dat dit vroeger een meer (dus laagte en water) is geweest. In het overig gebied is dit niet het geval. De opmerking is op zich terecht en bij de verdere ontwikkeling van boswonen gaat hier extra aandacht naar uit. Gezien de aanwezige hoogte waar het boswonen geprojecteerd is, liggen er kansen.

VVD

De VVD fractie heeft met belangstelling kennis genomen van de ontwerp structuurvisie van de gemeente Emmen. Als VVD hadden wij graag gezien dat de raad in een vroeger stadium haar visie over dit plan had kunnen geven. Wij dringen er dan ook op aan om de rol van de raad bij R.O. procedures voor de toekomst goed af te spreken. De VVD fractie kan zich in de meeste terreinen van dit structuurplan wel vinden. Aan de hand van de door u voorgestelde koersen in de samenvatting willen wij op een aantal punten nog reageren. -Koers Het versterken van de landschapstructuur (pag.4): De VVD fractie is vooralsnog niet overtuigd van uw voorstel om de gebruiksmogelijkheden van de Essen te vergroten m.n. als het gaat om de Schimmeres en Emmeres. Waar moeten we dan aan denken als de openheid leidend is. Het plaatsen

Page 64: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

64

van bomenrijen in het Veenkoloniale gebied ter versterking van de kanalenstructuur heeft niet onze instemming. Wij zien hierin geen toegevoegde waarde. Als het gaat om het vrijwaren van de steilrand dan kunnen wij ons daar in vinden met dien verstande dat dit niet ten koste mag gaan van de reeds aanwezige bedrijven en hun ontwikkeling . Dit geldt ook voor de ontwikkeling van de beekdalen. -Duurzaamheid in tijd en ruimte: Nieuwe vormen van energie bieden kansen, Ook hier geld weer dat installaties grootschaliger worden willen ze renderen. De VVD is van mening dat deze ontwikkelingen een kans dienen te krijgen ook in het buitengebied. Het is voor ons niet op voorhand een uitgemaakte zaak dat alleen de Veenkoloniën hiervoor in beeld zijn. - Waterretentie: Wij kunnen ons vinden in de argumenten die zijn aangevoerd tijdens de bespreking van 19 maart. -Verkeer en vervoer: Inzetten op verdubbeling van de N34 van Emmen Zuid tot afslag Klijndijk . -Werken: De VVD kan zich deels vinden in de door u voorgestelde koers. Het bieden van woon- en werkruimte voor m.n. jonge startende ondernemers zouden wij graag meer benoemd willen zien. De VVD fractie is het niet eens met de voorgestelde koers voor de landbouw. U kiest hier voor schaalvergroting in aansluiting op het landschap. M.n. in POP zone 1 en 2 die de functie van landbouwontwikkelingsgebieden hebben meegekregen. De praktijk leert nu al dat dat lastig is. Hoewel deze structuurnota gaat over de gemeente Emmen kunnen we onze ogen niet sluiten voor de wereld om ons heen. Alles wat daar gebeurd heeft ook invloed op ons doen en laten. De wereld is op dit moment snel aan verandering onderhevig. Waren behoud van natuur en bescherming van het milieu lange tijd dominant in de RO discussie. Momenteel zien we in sneltreinvaart de discussie over de voedseltekorten en watergebrek op ons af komen. Door verdergaande globalisering hebben b.v. droogte in Australië of natuurrampen in andere delen van de wereld rechtstreeks gevolgen voor de bedrijfsvoering van vele bedrijven, ook in de gemeente Emmen. Op basis van de strategienota is een ruimtelijke vertaling van de ambities en doelen nodig. De structuurvisie geeft op hoofdlijnen de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Emmen weer. De structuurvisie dient om bedrijven,instellingen en andere overheden uit te nodigen tot en te stimuleren om passende, gewenste activiteiten en investeringen te doen die aansluiten op de weergegeven ambities en ruimtelijke mogelijkheden, zo schrijft u. Als VVD fractie willen we daar aan toevoegen dat de structuurvisie ook daadwerkelijk ontwikkelingsgericht moet zijn vanuit het perspectief van bedrijven en instellingen die moeten concurreren op een mondiaal speelveld. Wij wijzen daarmee op het spanningsveld in deze nota als het gaat om het enerzijds versterken en behoud van de landschapstructuur en anderzijds de economische ontwikkelingen. Kiezen voor schaalvergroting is soms ingrijpend voor het landschap. De VVD fractie wil die ruimte verlenen m.n. in zone 1 en 2 uit het POP. Wij pleiten er dan ook voor om een heldere keuze te maken. Nu lijkt het alsof u nog teveel op twee gedachten hinkt. M.b.t. de tuinbouw lijkt een herbezinning op de ruimtevraag pas in 2012 ons veel te laat. -Wonen: Nadat jaren lang het buitengebied vrijwel op slot zat voor de woningbouw lijkt dit nu te zijn losgelaten. Wervende nieuwe woonmilieus om mensen van buiten de gemeente hier naar toe te trekken. Herbezinning op het bestemmingsplan “De Linten” is het overwegen waard nu we zelfs overgaan tot het realiseren van een geheel nieuw lint. Daarbij denken wij dan dus ook aan eigen bevolking. We kennen allemaal de voorbeelden van mensen die al jaren bezig zijn om een woning te realiseren in het lint. Voorzieningen en veiligheid akkoord, over het uitvoeringsprogramma zijn geen opmerkingen. Een aantal van de discussiepunten hebben wij hiervoor reeds benoemd en onze menig gegeven. In de andere voorstellen tot wijziging kunnen wij ons vinden. Reactie De essen De koers die voor de Emmer en Schimmer Es wordt voorgestaan is niet meer en niet minder dan behoud en versterking van deze beide essen. In het ontwerp staat verwoord dat ‘de agrarische functie zoveel mogelijk gehandhaafd blijft en het recreatief medegebruik wordt versterkt. Daar waar landbouw niet meer mogelijk is, wordt gezocht naar agrarische verbreding. De huidige openingen aan stadszijde worden gebruikt als groen overgangsgebied tussen stedelijk gebied en es. Een enkel en kleinschalig initiatief, zoals bijvoorbeeld een theehuis annex infocentrum is hierbij denkbaar (mits hoogwaaardig, naar aard en schaal passedn, landschappelijk ingepast en functioneel gelieerd.)’ Het gaat er om dat de inrichting van

Page 65: DSPDF 29AB 393633393530343131 - Gemeenteraad Emmen

Nota van beantwoording structuurvisie gemeente Emmen 2020

65

deze essen niet wordt veranderd; er wordt alleen op ingezet om het gebruik en de toegankelijk voor bewoners te vergroten. Voor inwoners van de kern Emmen, en dan met name het centrum en Emmermeer, hebben deze essen een uitloopfunctie. Veenkoloniale bomenrijen Er wordt geen grootschalige nieuwaanplant van bomenrijen in de Veenkoloniën voorgestaan. Het betreft in zijn algemeenheid een versterking c.q. aanvulling van de landschappelijke hoofdstructuur. Steilrand en beekdalen In de ontwerp structuurvisie zijn principes uitgesproken om de beekdalen te ontwikkelen en de steilrand te vrijwaren. Doel hiervan is niet het belemmeren van reeds aanwezige bedrijven. In principe kan de status quo gehandhaafd blijven. Het hangt van nieuwe ontwikkelingen en/ of uitbreidingen af of en in welke mate deze een steilrand of beekdal aantasten, wil een dergelijk principe belemmerend zijn danwel een ontwikkeling wenselijk zijn. Duurzaamheid in tijd en ruimte Dat nieuwe vormen van energie kansen bieden wordt onderschreven in de ontwerp structuurvisie. Het is de vraag of installaties altijd grootschaliger moeten zijn willen ze renderen. Zeker met stijging van de prijsniveaus in de energiesector kunnen ook kleinschaligere ontwikkelingen rendabel zijn. Een gedeelte van de Veenkoloniën (De Monden) is alleen aangewezen voor windenergie. Voor alle overige energievormen wordt niet genoemd dat alleen de Veenkoloniën hiervoor in beeld zijn. De reden dat juist De Monden voor windenergie is aangewezen, is dat dit deel op enige afstand van het Bargerveen ligt. Voorts liggen juist hier mogelijke kansen om windturbines in te passen in het grootschalige landschap. Een dergelijke inpassing kan zelfs de grootschaligheid versterken. In de meeste andere delen van de gemeente is het landschap veel kleinschaliger of ligt het Bargerveen te dichtbij. De structuurvisie is echter een ruimtelijk-economische visie op hoofdlijnen. Het is geen visie op het energie- en klimaatbeleid van de gemeente Emmen. In specifiek beleid voor energie en duurzaamheid dient beschreven te worden op welke wijze hier in Emmen mee om wordt gegaan. Werken Het specifiek benoemen van woon- en werkruimte voor jonge startende ondernemers zal worden toegevoegd aan het ontwerp. Landbouw Met de voorgestane koers is rekenschap gegeven van het feit dat schaalvergroting en landschap niet altijd even goed samengaan. Aangezien schaalvergroting in deze sector een trend is die zich naar verwachting zal voortzetten, is in de ontwerp structuurvisie uitgesproken om schaalvergroting mogelijk te maken. De enige randvoorwaarde hierbij vormt een landschappelijke inpassing. Juist in zones 1 en 2 is het de bedoeling dat de landbouw zich gewoon moet kunnen blijven ontwikkelen. In het kader van het nieuwe nog op te stellen bestemmingsplan buitengebied wordt de discussie over schaalvergroting verder opgepakt. Glastuinbouw Verwezen wordt naar de reactie op de PvdA Wonen De realisatie van nieuwe woonmilieus is niet slechts voorbehouden aan inwoners van buiten de gemeente. In zijn algemeenheid is het de bedoeling dat met deze structuurvisie, en in het bijzonder de woonmilieus, het wonen in Emmen in de schijnwerpers wordt gezet.