DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO -...

32
V . U . HASELAARS MARC , ST . LODEWIJKSTRAAT 76 , B - 3600 GENK AFGIFTEKANTOOR 2400 MOL - P2A9798 DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT - VERENIGING VAN VLAAMSE OPERATIEVERPLEEGKUNDIGEN NR 73 - JANUARI - FEBRUARI - MAART 2009 SUPPORTED BY : AND AND S CALPEL HET VERSCHIL ERNSTIGE OBESITAS: EEN GEWICHTIG PROBLEEM DE VLAAMSE VERPLEEGUNIE HET VERSCHIL ERNSTIGE OBESITAS: EEN GEWICHTIG PROBLEEM DE VLAAMSE VERPLEEGUNIE F OTO ' S ZOL

Transcript of DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO -...

Page 1: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

V.U

. H

AS

EL

AA

RS

MA

RC,

ST.

LO

DE

WIJ

KS

TR

AA

T7

6,

B-3

60

0G

EN

K

AF

GIF

TE

KA

NT

OO

R2

40

0M

OL

- P

2A

97

98

D R I E M A A N D E L I J K S T I J D S C H R I F T - V E R E N I G I N G V A N V L A A M S E O P E R A T I E V E R P L E E G K U N D I G E NN R 73 - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

S U P P O R T E D B Y : A N D A N D

SCALPEL

HET VERSCHILERNSTIGE OBESITAS: EEN GEWICHTIG PROBLEEMDE VLAAMSE VERPLEEGUNIE

HET VERSCHILERNSTIGE OBESITAS: EEN GEWICHTIG PROBLEEMDE VLAAMSE VERPLEEGUNIE

FO T O ' S ZOL

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 1

Page 2: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Edito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Activiteitenagenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Adverteerderslijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Adverteren in Scalpel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

Ernstige obesitas: een gewichtig probleem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8

Imeldaziekenhuis Bonheiden – Orthopedie: teambuilding OK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

Bedenkingen voor prikbord en koffiekot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

Vraag en antwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

Boekenreview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18

Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

VOORAANKONDIGING 26STE SYMPOSIUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Programma 26ste SYMPOSIUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

Woordje van de voorzitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

De Vlaamse VerpleegUnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

Wettekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

Regionale werkgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

Nationaal bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Inhoud

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

2

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 2

Initial Textiles Sterilinuw betrouwbare partner voor:

klantgerichte operatiesets in reusable en disposable• custom procedural trays• verzorgingssets met inox instrumentarium• omloopkledij voor het operatiekwartier•

Hinnenboomstraat 1H, 2320 Hoogstraten, 03 340 23 40, 03 314 93 55, www.initialservices.be

Page 3: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

J

E

H

O

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

3

Edito

Het verschil

De VVOV is een vereniging met een jong doch rijk verleden, waar gewerkt wordt met inzet, passie en

toewijding.

Optimale patiëntenzorg en tevredenheid van alle OK-medewerkers zijn enkele van onze doelstellingen.

Maar wij willen vooruit.

Wij kennen allen de dag van de verpleegkundige op 12 mei, maar er is ook een dag van de perioperatieve

verpleegkundige in Europa en wel op 15 februari. Voor mij toch een teken dat er een inhoudelijk verschil is

tussen beide, een verschil die door alle partijen wordt erkend.

Wij als VVOV willen dat verschil inventariseren en accentueren. Het gewicht van dat verschil zal onze

erkenning als OK-verpleegkundige of perioperatieve-verpleegkundige versnellen.

Wij zijn echter op de eerste plaats gebonden aan de lijst van verpleegkundige handelingen. Maar moet

dat? Ja en nee.

Ja, omdat wij dan juridisch juist handelen, verantwoordelijk zijn voor datgene wat wij doen en hiervoor

beoordeeld worden.

Nee, omdat een groot deel van onze handelingen niet of onvolledig op die lijst staan. Wij verrichten

namelijk op voorschrift van of gedelegeerd door geneesheren, handelingen die niet op de lijst staan.

Die handelingen moeten wij inventariseren en accentueren. Dat zijn namelijk de verschillen.

Wij zien in ons dagelijks werk een evolutie in vergelijking met vb 10 jaar terug. Begrijpelijk.

De actieradius van anesthesie en chirurgie breidt uit, er is een grote prestatie- en tijdsdruk.

Ook de numerus clausus is een belangrijke factor.

Hierdoor is of kan het mogelijk zijn dat taken gedelegeerd worden aan goed opgeleide perioperatieve-

verpleegkundigen. Concreet denk ik aan preanesthesie consult, patiënten monitoring en – bewaking,

directe en onmiddellijke preoperatieve chirurgische voorbereiding, hechten van de huid, onmiddellijke

postoperatief toezicht, toedienen van bepaalde medicatie.

Uiteraard moet dit gebeuren in consensus met de betreffende beroepsgroepen. Laat mij toch duidelijk zijn

dat het niet de bedoeling is om kleine dokter te spelen. Van opleiding zijn en blijven wij verpleegkundigen,

maar met een bijkomende opleiding en een uitgebreider takenpakket.

Maar zoals gezegd, wij willen het verschil accentueren.

Er zijn echter kapers op de kust, personen die zich een deel van die taken willen toeeigenen.

Dit wordt mogelijk gemaakt doordat het probleem zo acuut is.

Werkdruk, numerus clausus zijn oorzaken, wij weten ondertussen dat als geneesheren hun schouders

onder iets zetten dit meestal ook lukt. Daarom dat het belangrijk is om deze groep te overtuigen.

Wij moeten ons daarop voorbereiden, ons nog meer engageren, nog professioneler handelen. Wij moeten

onze plaats zoeken, vinden en opeisen.

Met open vizier en positieve ingesteldheid moet dat lukken.

Ik roep iedereen op om hieraan mee te werken.

Groetjes,

Claudio

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 3

Page 4: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Prestaties op topniveau?

BARRIER.

Biogel®

De gouden standaard voor operatiehandschoenen

MölnlyckeUw betrouwbarepartner in de OK

ProcedurePak®

De handige en effi ciënteoplossing op maat van uw OK

BARRIER®

De optimale bescherming voor patiënt en zorgverlener

Mölnlycke: expertise in de peri-operatieve zorg.

HiBi®

Doeltreffend ontsmettenmet langdurig effect

Mölnlycke Health Care BV, Postbus 3196NL - 4800 DD Breda – Tel. 076 521 96 63, Fax 076 522 17 82Mölnlycke Health Care NV, Berchemstadionstraat 72 bus 2

BE - 2600 Berchem – Tel. 03 286 89 50, Fax 03 286 89 52 De Mölnlycke Health Care naam, het Mölnlycke Health Care logo, Biogel®, HiBi®,

ProcedurePak® en BARRIER® zijn gedeponeerde handelsmerken van Mölnlycke Health Care. www.molnlycke.com

037Mol_camp_v15.indd 3 14-08-2008 16:06:02

Page 5: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

5

Scalpel

Tijdschrift van de

Vereniging Vlaamse

Operatie Verpleegkundigen.

( VVOV )

26 jaargang, nr. 73

februari 2008

http://www.VVOV.info

Verschijnt driemaandelijks.

Afgiftekantoor 2400 Mol.

ISSN 1370-6594

Abonnementen

Prijs per jaargang:

20 eur. ( lidgeld )

Los nummer: 5 eur.

Rek. nr.: 001-1281906-30

t.n.v. VVOV. lidgeld

Redactieleden

Haselaars Marc

Roncada Claudio

Eindredactie

Marc Haselaars

Redactiesecretariaat

Haselaars Marc

Sint Lodewijkstraat 76

3600 Genk

Tel. 089/35.75.35

Werk : 089/325060

[email protected]

Abonnementenadministratie

en advertenties

Haselaars Marc

Sint Lodewijkstraat 76

3600 Genk

Tel. 089/35.75.35

Werk : 089/325060

[email protected]

http://www.VVOV.info

Advertenties dienen bij

de drukkerij binnen te zijn

uiterlijk 1 maand voor

verschijnen.

I.e. 15/2, 15/5, 15/8, 15/11

Druk en Lay-out

Drukkerij Dils NV.

Grote Steenweg 3

B-2440 Geel

De redactie laat de

verantwoordelijkheid

over de inhoud van de

artikels volledig

aan de auteurs.

Colofon

H

Van de redactie

M

Geachte lezer,Beste VVOV-er,

Scalpel heeft sinds zijn ontstaan enkele veranderingen gekend, zowel naar lay-out als naar inhoud.

Onze primaire doelstelling is informatie geven en zoveel mogelijk OK verpleegkundigen bereiken.

Maar wij willen verder. Er zijn door de hele technische evolutie enorme mogelijkheden gecreëerd om te

communiceren.

Voor 2009, en hopelijk ook daarna, willen wij de redactieraad uitbouwen tot een helpdesk.

Wij willen alle vragen, problemen en weetjes kanaliseren en verwerken in scalpel.

Hebben jullie vragen over jullie job-inhoud, problemen op de werkvloer mail het naar

[email protected].

Hebben jullie vragen over de praktische werking of vinden jullie dat bepaalde dingen niet correct

gebeuren stuur ons een mail.

Hebben jullie informatie nodig omdat jullie aan een bepaald project werken, wij kunnen u helpen.

Hebben jullie weet van mistoestanden of hebben jullie nood aan ondersteuning geef het door.

Hebben jullie vragen maar durven het aan niemand stellen, wij hebben een luisterend oor.

Wij zullen jullie in alle discretie helpen.

Wij willen ons als OK verpleegkundigen profileren en in het OK gebeuren een vaste plaats en erkenning

verwerven.

Laat ons allen hieraan meewerken.

Met collegiale groet

de redactieraad

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 5

Page 6: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

6

Activiteiten Agenda

Initial textiels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2

Molnlycke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

3M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1

Medicor Medical . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

Eorna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

VOORAANKONDIGING 26ste SYMPOSIUM . . . . . . . 21

Johnson & Johnson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

Adverteerderslijst

VVOV SYMPOSIUM26-27 MAART 2009

FLOREAL BLANKENBERGE

VVOV ANTWERPENBIJSCHOLINGEN OP ZATERDAG VOORMIDDAG VAN 09H30 TOT12H30

DATA 25 APRIL, 19 SEPTEMBER, 14 NOVEMBER

UZ ANTWERPEN

VVOV BRABANTMINISYMPOSIUM “SURGICAL SIDE INFECTION”

14 FEBRUARI 2009

UZ GASTHUISBERG

AFISO - SYMPOSIUM08 MEI 2009

DAMPREMY

DENEMARKENEORNA CONGRES

17-19 APRIL 2009

KOPENHAGEN

WebsiteHou ook onze website in de gaten voor nieuws en tal van activiteiten

WWW.VVOV.INFO

WWW.OPERATIEVERPLEEGKUNDIGE.BE

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 6

1

Page 7: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

7

Adverteren in Scalpel

1. Adverteren

• Scalpel is het tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse Operatiezaalverpleegkundigen.

Er verschijnen 4 edities per jaar met een oplage van 1300 exemplaren.

Via onze mailing bereiken we de belangrijkste ziekenhuizen in het Vlaamse land.

Ook wordt Scalpel verstuurd naar 17 andere landen van Europa die lid zijn van de Europese vereniging,

EORNAC.

Ons tijdschrift biedt aan bedrijven, ziekenhuizen en collega beroepsorganisaties de mogelijkheid tot

adverteren of het plaatsen van vacatures en aankondigingen van symposia.

• Advertentiemodaliteiten :

- zwart-wit : 1/2 pagina : 125 eur/ editie

1 pagina : 250 eur/ editie

- 4 kleuren : 1/2 pagina : 375 eur/ editie

1 pagina : 500 eur/ editie

- steunkleur : 1/2 pagina 200 eur/ editie

1 pagina : 300 eur/ editie

- buitenkaft, 4 kleuren : 900 eur/ editie

- binnenkaft, 4 kleuren : 750 eur/ editie

- personeelsadvertentie : Toeslag op bovenstaande tarieven : 100 %

Deze prijzen zijn geldig vanaf 1/05/2000.

Verschijningsdata van het tijdschrift zijn: 15/03, 15/06, 15/09, 15/12.

2. Sponsoring evenementen

• Ook bestaat de mogelijkheid voor de industrie om op te treden als sponsor bij de verschillende

activiteiten van het V.V.O.V.( zowel nationaal als regionaal), zoals lezingen, symposia, minisymposia e.d.

In ruil hiervoor biedt het V.V.O.V. een stand aan op de activiteiten met vermelding van de bedrijfsnaam

op affiches en uitnodigingen.

Andere modaliteiten zijn altijd bespreekbaar.

3. Hoofdsponsorship

• In overleg met het hoofdbestuur.

4. Gebruik adressenbestand

• Het V.V.O.V. beschikt over een uitgebreide en up-to-date adressenbestand van al onze leden en

medische bedrijven. Deze mailinglist is te verkrijgen op label voor éénmalig gebruik. (contract).

Prijs per adres: 0,75 eur.

• Voor alle verdere informatie :

Marc Haselaars

Sint Lodewijkstraat 76

3600 GENK

Tel/fax : 089/ 35 75 35

Z.O.L. Campus St. Jan

Tel : 089/32 50 60 fax : 089/32 79 82

Email : [email protected]

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 7

Page 8: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Velen onder ons zouden wat magerder willen

zijn. Er bestaat echter een groep van mensen

met belangrijke obesitas die ernstige gezond-

heidsproblemen met zich meebrengt. Maar

liefst 49% van de Belgische mannen en 28%

van de Belgische vrouwen lijdt aan overge-

wicht. Respectievelijk 14 en 13% lijdt aan

zwaarlijvigheid (BMI meer dan 35). Die percen-

tages zijn toegenomen en tegen dit tempo zal

binnenkort de helft van de volwassenen te

zwaar zijn.

Obesitas leidt tot gezondheidsproblemen en

kan zelfs leiden tot de dood. In elk geval zal de

obese patiënt jonger sterven. Veel obesitas-

gerelateerde problemen zullen echter verdwij-

nen wanneer de persoon er in slaagt te verma-

geren.

De belangrijkste problemen zijn :

• Diabetes, hoge bloeddruk, hartaanval, angor

en hoge cholesterol spiegels. Deze verhogen

de kans op een CVA en vroegtijdige dood.

Diabetes verhoogt eveneens de kans op

nierfalen en blindheid.

• Artrose, voornamelijk ter hoogte van de rug,

heupen, knieën en enkels.

• Astma of ademhalingsproblemen die voor

kortademigheid zorgen en de fysische

mogelijkheden beperken.

• Slaapapnoe-syndroom dat voor een rusteloze

slaap zorgt, snurken, hoofdpijn en een risico

inhoudt om tijdens de dag in slaap te vallen.

• Bij vrouwen: pijnlijke menstruatie, infertiliteit

en urinaire incontinentie.

• Obesitas verhoogt de kans op kanker: borst,

uterus, cervix en ovarium, prostaat, colon en

rectum.

Mensen die aan obesitas lijden worden door de

maatschappij slecht begrepen. Er is een

algemene houding als zouden obesen minder

intelligent zijn of problemen hebben met

zelfcontrole. Zwaarlijvige mensen zijn dikwijls

het slachtoffer van wrede grappen, misplaatste

humor en zijn soms het slachtoffer van

misbruik in publieke plaatsen.

De medische achtergrond van obesitas is een

complex probleem en kan niet zomaar herleid

worden tot overmatig eten. De meeste mensen

in de Westerse wereld eten meer calorieën dan

nodig maar een kleine groep gaat elke calorie

te veel steeds omzetten in vet.

Er zijn vele manieren om gewichtsreductie te

bereiken. Voor sommige mensen kan een dieet

de gewenste vermagering bewerkstelligen

maar het dieet moet verder gezet worden voor

de rest van het leven. Sommigen proberen

accupunctuur, hypnose of gedragstherapie

maar deze technieken werken niet altijd.

Eigenlijk slaagt slechts een minderheid van de

obesen erin om een gewichtsreductie via een

conservatieve benadering te handhaven. Een

Zweedse studie kon aantonen dat een groep

van ongeveer 2000 patiënten die actief met

dieet, sport, kiné en psychische begeleiding

aan gewichtsreductie deed, slechts 2 % van

hun gewicht kwijt was na 15 jaar. De groep van

ongeveer 2000 patiënten die obesitaschirurgie

onderging was na 15 jaar, 20 % van hun

gewicht kwijt. Heden ten dage zijn de

operatietechnieken verbeterd zodat nu zelfs

meer dan 20% gewichtsverlies wordt bereikt.

WIE KOMT IN AANMERKING VOOR EEN

OPERATIE?

Heelkundig ingrijpen is zowel medisch, ethisch

als economisch verantwoord vanaf een BMI van

35 met minstens één obesitas gerelateerde

ziekte. De wetgever heeft echter vanaf 1 oktober

2007 een besparingsmaatregel ingevoerd

waarbij hij stelt dat het BMI minstens 40 moet

zijn (tenzij bij diabetes, dan volstaat 35), dat de

patiënt ouder dan 18 jaar moet zijn en dat er

minstens één jaar een gedocumenteerd dieet

werd gevolgd zonder resultaat. Daarnaast is

een advies van een psycholoog of psychiater en

een endocrinoloog verplicht.

Deze maatregel heeft ervoor gezorgd dat het

aantal patiënten dat behandeld wordt tot op

ERNSTIGE OBESITAS: EEN GEWICHTIG PROBLEEM

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

8

DR. HANS VERHELST, CHIRURG ABDOMINALE HEELKUNDE

BMI =Gewicht (kg)--------------Lengte² (m²)

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 8

Page 9: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

9

ERNSTIGE OBESITAS: EEN GEWICHTIG PROBLEEM

een derde gevallen is. De wetgever interfereert

hier duidelijk met de wetenschappelijke

adviezen.

WELKE INGREEP?

Er bestaan ongetwijfeld een tiental verschillende

soorten ingrepen. Een goede ingreep moet

volgens mij aan drie voorwaarden voldoen. Ten

eerste moet er zeer zeker een gewichtsverlies

optreden. Ten tweede moet het gewichtsverlies

blijvend zijn. En ten laatste mag de operatie

niet te veel risico’s inhouden.

Binnen de heelkundige behandelingsmodalitei-

ten vinden we twee principes terug: de restric-

tieve ingrepen zoals de Mason gastroplastie en

de gastric banding die een volumereductie van

de maag beogen. Daarnaast de malabsorptieve

ingrepen, ook wel bilio-pancreatische ingrepen,

die een malabsorptie beogen en dus gericht

zijn op verminderde calorie-opname zoals de

Scopinaro en duodenal switch.

Bij de eerste groep ingrepen treedt er soms

geen vermagering op of gaat de patiënt na een

initiële vermagering opnieuw bijkomen.

Mensen die een reducerende ingreep hebben,

moeten beseffen dat ze niet meer ongebreideld

kunnen tafelen: eten ze te veel dan moeten ze

braken. Bepaalde voedingswaren zoals vlees

en wit brood kunnen ze moeizaam of soms niet

eten. Roomijs, frisdrank en mayonaise

passeren probleemloos door de ring zodat de

patiënt een zekere discipline aan de dag moet

leggen, wil hij dat de ingreep effect heeft.

De tweede groep van ingrepen is slechts bij

uitzondering te verkiezen aangezien deze een

te hoog risico inhouden. Een nadeel van de

verminderde vertering is dat een aantal

belangrijke stoffen te weinig of niet worden

opgenomen, voornamelijk vitamines,

magnesium, calcium en ijzer. Ze brengen

tevens storende winderigheid en diarree mee.

Ook het operatierisico bij deze ingrepen is zeer

hoog.

De laatste jaren wordt er een nieuwe ingreep

uitgevoerd die de voordelen en niet de nadelen

van beide principes gaat combineren. Het gaat

om de gastric bypass die een combinatie is

tussen een maagverkleining en een overbrug-

ging. De vermagering is gegarandeerd, is blij-

vend en het per- en postoperatieve risico is

aanvaardbaar.

HOE WERKT DE GASTRIC BYPASS ?

1. Doordat er een kleine maagpouch wordt

gevormd, gaat de patiënt per maaltijd minder

eten. De patiënt heeft een hongergevoel en

geniet van zijn voeding maar hij is snel ver-

zadigd. Zijn maag ledigt traag waardoor hij

slechts na lange tijd opnieuw honger krijgt.

2. Door de overbrugging en met name de

Y-constructie die op 150 cm van de maag

ingeplant wordt, is de contacttijd tussen de

voeding en de verteringsenzymes vermin-

derd waardoor er minder calorieën worden

geabsorbeerd.

3. Wanneer de patiënt te veel onverzadigde

suikers inneemt, heeft hij last van wat we

het ‘dumping syndroom’ noemen. De

suikers doen de suikerspiegel zeer snel

stijgen, er wordt een grote hoeveelheid

insuline vrijgezet waardoor de suiker plots

naar een dal valt. Dit fenomeen wordt door

de patiënt gevoeld onder de vorm van

hartkloppingen, zweten, overdreven

moeheid, misselijkheid en darmkrampen.

Dit zal hem zodanig conditioneren dat hij

onbewust suikers zal vermijden.

Deze drie effecten – kleinere maaltijden,

verminderde absorptie van calorieën en minder

goesting in suikers – veroorzaakt een zeer

uitgesproken gewichtsverlies. Daardoor kan de

patiënt opnieuw sporten, wat op zijn beurt

calorieën gaat verbranden zodat hij nog meer

zal vermageren. De patiënt verliest 2/3de tot

3/4de van het overgewicht in het eerste jaar.

Uiteindelijk kan hij een ideaal gewicht bereiken.

De medische complicaties van obesitas

zullen verdwijnen en sommigen kunnen hun

diabetesmedicatie zelfs stoppen.

IN DE ZOLPRAKTIJK:

Elke kandidaat voor obesitaschirurgie wordt

door de chirurg, een endocrinoloog, een

diëtiste en een psycholoog gezien. De chirurg

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 9

Page 10: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

bespreekt met de patiënt de heelkundige

mogelijkheden en de procedure. De endocrino-

loog bekijkt de medische problematiek, sluit uit

dat er hormonale oorzaken voor de obesitas

zijn en zorgt voor de préoperatieve oppuntstel-

ling. De diëtiste bekijkt het eetgedrag en speelt

ook na de operatie een zeer belangrijke rol. De

psycholoog heeft een uitvoerig gesprek met de

patiënt om mee het welslagen van de behande-

ling te verzekeren. Ook na de operatie kan de

patiënt psychologisch bijgestaan worden.

Nadat de patiënt dit circuit doorlopen heeft,

wordt er multidisciplinair beslist of de patiënt

al dan niet heelkundig kan behandeld worden.

DE INGREEP

De patiënt wordt op de dag van de ingreep

opgenomen. Een laparoscopische gastric

bypass duurt tussen de 1 à 2 uur. Na de

ingreep blijft de patiënt twee dagen nuchter

waarna op de derde dag een contraststudie van

de constructie wordt uitgevoerd. Indien er geen

afwijkingen zijn, kan de patiënt opnieuw

beginnen met eten. De eerste drie weken

vloeibaar tot half-vast, waarna geleidelijk aan

naar gewone voeding kan overgeschakeld

worden.

De Gastric Bypass operatie is een vrij grote

operatie en door het overgewicht heeft de

patiënt een grotere kans op complicaties in

vergelijking met iemand zonder overgewicht.

Het risico op complicaties wordt geschat

tussen de 5 à 10% maar is gevoelig hoger bij

heringrepen na voorgaande vermagerings-

ingrepen. Sommige complicaties kunnen zich

voordoen tijdens de operatie of in de periode

onmiddellijk na de operatie tijdens de zieken-

huisopname.

De volgende complicaties kunnen zich bij wijze

van voorbeeld voordoen:

• een bloeding;

• een verwonding aan een buikorgaan;

• een verwikkeling aan de longen

(longontsteking);

• een hartaanval;

• een naadlekkage;

• een obstructie of passagehinder ter hoogte

van het maagdarmstelsel;

• een ontsteking aan de urinewegen;

• een wondinfectie;

• diepe veneuze thrombose of longembolie,

Er is een zeer klein (0.3 %) risico op overlijden

ten gevolge van complicaties.

In volgende lijst worden enkele factoren

aangeduid die opmerkelijk verbeteren of zelfs

verdwijnen na de ingreep.

De voordelen die de patiënt met een BMI hoger

dan 35 haalt uit de operatie wegen zeker op

tegen de nadelen en risico’s. Het is absoluut

duidelijk dat het risico van een gastric bypass

vanaf een BMI hoger dan 35 veel kleiner is dan

het risico voor de patiënt om obees te blijven.

Dr. Hans Verhelst, chirurg abdominale

heelkunde

Uit Zolarium Jaargang 8 nr 30

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

10

ERNSTIGE OBESITAS: EEN GEWICHTIG PROBLEEM

Comorbiditeit Incidentie Genezen

of beter

Hypertensie 33% 79%

Arthritis 55% 87%

Slaapstoornissen 59% 85%

Depressie 35% 82%

Urine incontinentie 39% 65%

Diabetes 11% 95%

Slechte fysiek 75% 95%

Slecht zelfbeeld 82% 95%

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 10

Page 11: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

3M Health CareInfection Prevention: Working together

Of het nu gaat om een eenvoudige ingreep, een risicovolle

spoedoperatie, of een langdurige en gecompliceerde procedure,

chirurgen en hun teams rekenen al jarenlang op 3M voor hun

afdekmateriaal.

Ontworpen om over het hele steriele gebied en niet alleen in de

kritische zone een ondoordringbare barrière te creëren, helpt het 3M

afdekmateriaal het risico op infecties te verminderen.

3M begrijpt uw noden en geeft u de mogelijkheid om te kiezen

tussen: aparte steriele doeken, standaardsets en Custom Procedure

Trays, of een combinatie.

3M helpt u in uw strijd tegen nosocomiale infecties.

KwaliteitKeuzemogelijkheidwww.3M.be/healthcare

Ku

3M, dé oplossingvoor uw OK.

dutBE270058_Advertentie.indd 1dutBE270058_Advertentie.indd 1 14-04-2008 11:52:0714-04-2008 11:52:07

Page 12: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Op initiatief van dokter-assistent Sascha Colen

verbleef het orthopedieteam van het

Imeldaziekenhuis in Bonheiden eind juni een

weekend in Engreux, een Ardeens dorpje in de

buurt van Houffalize, op een steenworp van het

plaatsje … Ortho.

Vrijdagavond.

“Bestemming bereikt”, sprak opeens de

GPS-dame toen de tweekoppige voorhoede van

het orthoteam de snelweg al een tijdje verlaten

had. Het charmante dorp uit de website bleek

op het eerste gezicht niet meer dan een

onooglijk gehucht te zijn. Maar het huis-

nummer klopte wel degelijk.

En ja hoor, niet veel minuten later kregen we

van de eigenaar een professionele rondleiding

door de vakantiewoning, waarbij hij ons

overvloedig informeerde over al het moderne

comfort dat we weldra zouden aantreffen. De

man drukte ons op het hart dat wij zijn hulp op

elk ogenblik mochten inroepen, zelfs tijdens

zijn tennismatch van zaterdag-middag.

Eindelijk trok hij zich terug, maar niet zonder

eerst nog onze aandacht te vestigen op de

schoonheid van de streek. Toen hij tot slot de

kookkunst van ene “Jacques” aangeprezen had,

naar verluidt een zeer sympathiek man én

uitbater van de enige horecazaak die Engreux

rijk is, konden we beginnen met het uitladen

van de auto.

Later op de avond besloten we om Jacques

maar niet meer te storen. We openden een

koppel Triples en gooiden enkele gemarineerde

spare-ribs in de pan. Aangezien we nog niet

over boter beschikten – winkelen was onze

eerste opdracht voor zaterdagochtend – stond

spoedig de hele kamer vol rook, zodat zowel de

rookmelder van de keuken als die van een

slaapkamer afgingen. De herrie moet de rust

in het anders zo vredige dorpje danig verstoord

hebben.

Zaterdag.

Druilerige regen is niet meteen iets wat een

mens blij maakt als hij ’s ochtends door het

raam kijkt. Vooral niet als hij diezelfde middag

wil gaan kajakken en ’s avonds barbecuen.

Maar op tv klonk Sabine Hagedoren toch

positief. We borgen onze plannen niet

onmiddellijk op en sms-ten snel naar de

andere teamleden over de “stralende zon” die

hen straks zou verwelkomen in het zuiden des

lands.

Voor zijn inkopen is de plaatselijke dorpeling

aangewezen op het naburige Houffalize, een

stadje dat we op zaterdagmorgen nog in diepe

rust aantroffen. Ook de kruideniers zijn er geen

vroege vogels. Bovendien was van het beloofde

zonnetje voorlopig nog niks te bespeuren,

zodat we dan maar café “Taverne” binnen-

vluchtten, een etablissement dat u best links

laat liggen als u een gastvrije bediening op

prijs stelt.

Toen later onze boodschappen veilig in de

koffer zaten en we vier duobootjes gereser-

veerd hadden, konden we met een gerust

gemoed onze collega’s opwachten en alles

klaarmaken voor het ontbijt.

Die arriveerden al snel en waren zeer tevreden

over het huisje. Iets minder over de kwaliteit

van ons spek met eieren, waarvan vooral de

diepzwarte kleur niet in de smaak viel. Maar

ook ditmaal bleken de rookmelders prima te

functioneren en met collegiale samenhorigheid

kwam er toch nog lekker spek op tafel. Onze

eerste teambuilding actie was een feit.

IMELDAZIEKENHUIS BONHEIDEN –ORTHOPEDIE: TEAMBUILDING OK

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

12

TEKST: CHRIS DE CNAEP – FOTO’S: ILSE VAN BUGGENHOUT

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 12

Page 13: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

13

IMELDAZIEKENHUIS BONHEIDEN – ORTHOPEDIE: TEAMBUILDING OK

Na dit stevig ontbijt waren we klaar om de

Ourthe te trotseren en te kijken hoe het gesteld

zou zijn met de échte groepsgeest.

Bij aankomst aan de rivier deed de zon een

schuchtere poging om door het wolkendek te

breken. We waren er niet alleen: ook een

uitgelaten groep Mega-Mindys in vol ornaat

stond klaar om hun schreeuwlelijke pakjes op

waterdichtheid te testen.

Na een korte briefing en de partnerkeuze voor

de duoboot schoven we in het water. Die

partnerkeuze bleek een cruciaal element te

zijn, niet alleen voor de tijd tot je nat was tot op

het ondergoed, maar ook voor de snelheid van

de kajak. Lichtere collega’s gleden sierlijk over

het rimpelende wateroppervlak. Anderen

hielden iets moeilijker een juiste koers en

legden eerder een voorkeur voor de boomgroei

langs de oever aan de dag. Het was goed dat er

zich geen GAIA-mandataris in het struikgewas

ophield, want ondergetekende heeft menige

eend verschrikt zien opvliegen.

In de aankomstplaats La Roche kwam de

aarzelende zon uitbundig te voorschijn. De

gevreesde, maar obligate kajak-koprol leek

ineens minder erg en later op een terras

smaakte de La Chouffe dubbel zo lekker.

Teambuilding: mission accom-plished!

Toen al kon het weekend niet meer stuk. Terug

in Engreux werd de eerst fles champagne

ontkurkt en de barbecue voorbereid.

Ook dokter Casteur was duidelijk gerust in een

goede afloop.

De kokkin van dienst had gelukkig meer

bakervaring dan de ochtendploeg. Spijs en

drank waren voortreffelijk en in de grote tuin

die we deelden met onze buren, genoot

iedereen van de rust en stilte in de avondsche-

mering.

Maar dat was zonder Eva gerekend. Jeroen en

Eva uit het Nederlandse Alkmaar bleken in het

huisje naast het onze te resideren. En als de

wijn is in de man,… is de tijd rijp voor interna-

tionale verbroedering. Het duurde niet lang of

Eva had de weg naar onze trappist-voorraad

gevonden en gaandeweg kreeg de conversatie

een oerhollands accent. Nu ja, de operatiever-

pleegkundige is nu eenmaal erg flexibel van

nature.

Zo hadden wij de auto’s ineens tussen de

“boompies” gezet en onze Nederlandse

woordenschat groeide gestaag. Een “hutkoffer”

is een grote dameshandtas maar kent u een

“metroman”? Dat is een man met vrouwelijke

trekjes, maar wel uitgesproken heteroseksu-

eel. Hij heeft veel aandacht voor zijn kleding en

verzorgt zijn haardracht. Hij toont regelmatig

zijn emotionele kant maar brengt vooral veel

tijd in de badkamer door. In ons select ortho-

pediegezelschap meende Eva hem meteen te

herkennen. Sinds die avond heeft de aan de

scrub regelmatig gehoorde uitspraak: “Wie

gaat er mee wassen?” wel een héél speciale

betekenis gekregen…

Zondag.

Op zondagmorgen slapen in Engreux zelfs de

vogels wat langer dan normaal. Maar niet het

orthoteam. Eerst een frisse douche – de

badkamertijd viel in de praktijk best mee – dan

een eenvoudig ontbijt en na de woning opnieuw

in de oorspronkelijke staat gebracht te hebben,

waren we klaar voor de terugreis. De sleutel

mochten we gewoon op de deur laten zitten.

Ook met de criminaliteitscijfers van de streek

zit het blijkbaar goed.

Team building.

Om overeind te blijven in het hectische klimaat

van het operatiekwartier adviseren sommige

consultants om een roze bril op te zetten.

Zelf ben ik er van overtuigd dat er niets beter is

dan een ontspannend weekendje Ardennen

onder collega’s om de batterijen op te laden.

Dank aan alle teamleden en sponsors voor de

fijne tijd. En een bijzonder woord van dank aan

Sascha voor het toffe idee.

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 13

Page 14: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Me

dic

or M

ed

ica

l Sup

plie

s

Timmerik2 • 3020 Herenttel.: 016/27.18.18fax: 016/22.44.23

thoraxdrainage

Uw partner in ...

Medicor medical supplies 05-06-2003 13:14 Page 1

Page 15: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Bedenkingen voorprikbord of koffiekot

Advies voor beroepskeuze:bokser worden, meer

kans op slagen.

Bij deslankheidsclubzijn 3 nieuwe

leden aangeko-men, maar er

zijn er ook 3afgevallen.

Als de vrouwennu eens niet defout willenmaken ombetere mannente willen zijn.(G.Grass)

Wat doenweekdieren in hetweekend?

Bestaan erwegwerpboemerangs?

Edelachtbare,

als u wilt dat

ik rechtsta,

zal ik mij erbij

neerleggen.

Waarom kan men

nooit het voor-

schrift van de

dokter lezen en de

rekening wel?

Niemand wil raad,

wel bevestiging.

15

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 15

Page 16: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

VRAAG 1 : Er worden steeds meer procedures

gedaan in het chirurgisch dagziekenhuis. In de

preoperatieve periode wordt er minder

aandacht geschonken aan de voorbereiding oa

scheren, nagels knippen. Wij krijgen veel

patiënten met kunstnagels. Wat is het

standpunt van de VVOV hierover?

ANTWOORD: Wij moeten een onderscheid

maken tussen hand-, pols- en schouderchirur-

gie of ingrepen waar de hand op een of andere

manier is betrokken en andere type ingrepen. In

de tweede categorie stelt zich het probleem niet

zo scherp, er is geen contactmogelijkheid met

de operatieregio.

Voor hand-, pols- en schouderingrepen moeten

duidelijke richtlijnen uitgeschreven worden.

Deze dienen dan in het preoperatieve protocol

verwerkt te worden.

Dus voor deze type ingrepen geen kunstnagels,

acrylnagels of nagellak. De nagels horen

geknipt en proper te zijn. Studies hebben

aangetoond dat na cultuur van de vingertoppen,

deze bij patiënten met kunstnagels een groter

aantal pathogene kiemen aantonen. Culturen

werden genomen voor en na het wassen van de

handen. Om het risico op postoperatieve wond-

infectie te verminderen raden wij aan om bij

deze type ingrepen kunstnagels te verwijderen

en om de lak op gelakte nagels te verwijderen.

Voor dit laatste zijn er nog niet voldoende

studies gepubliceerd maar door het ontsmetten

of gebruik van ontsmettingsmiddelen kunnen

partikeltjes lak in de operatiewonde geraken.

Samengevat: de patiënt kunstnagels laten

verwijderen evenals lak en de nagels kort

knippen.

Om nagellak te verwijderen wordt best aceton

gebruikt. Dit hoort niet thuis in het OK maar in

de brandkast. Voor verpleegkundig personeel in

het OK zijn kunstnagels verboden.

Voor verdere info kan u terecht bij HYPERLINK

[email protected]

VRAAG 2 : Wij gebruiken manden voor onze

instrumenten, deze worden dubbel ingepakt

en gesteriliseerd. De centrale sterilisatie

gebruikt onlangs voor de fijne instrumenten

laminaat verpakking.

Wat is de visie van de VVOV?

ANTWOORD: Deze manier van verpakking is

volgens onze criteria niet toegestaan, alleszins

in deze context.

Afzonderlijk in laminaat verpakt instrumen-

tarium in een container of tray geeft geen 100%

zekerheid op de steriliteit. Het interfereert in

het sterilisatie- en droogproces.

Instrumentarium in laminaat verpakt moet op

zijn kant geplaatst en zo gesteriliseerd.

Luchtledigheid, stoomcontact en droogproces

kunnen zo optimaal verlopen, in een container

of tray kan dit niet gegarandeerd worden.

U kan altijd informatie inwinnen bij de fabrikan-

ten van de verschillende onderdelen.

Fijn en delicaat instrumentarium dient in

hiervoor speciaal ontworpen manden of

containers gesteriliseerd en bewaard te

worden. Dit zijn containers met bevestigings-

klemmen of met speciale matten die er voor

zorgen dat het instrument vast zit. Een sterili-

satieindicator moet voorzien worden in de

container.

Vraag en antwoord

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

16

CLAUDIO RONCADA

{ {Voor verdereinfo kan u terecht

bij HYPERLINK

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 16

Page 17: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

MEER INFO : www.eornacongress.eu

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 17

Page 18: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

COMPETENCIES FOR MANAGEMENT OF THE

OPERATING ROOM

AUTEUR BILLIE FERNSEBNER RN,MSN

ISBN 0-945970-10-2

Heeft u zich eens afgevraagd waarom die of

gene persoon hoofdverpleegkundige van het OK

is geworden? Ja, wat moet ik daarvoor kennen

en vooral kunnen?

Is het de harde werker? Is het diegene die het

best kan praten? Of toch die met de langste arm?

Het zijn allemaal fabels uit het verleden. Wat

van een hoofdverpleegkundige van een OK

wordt verwacht en gevraagd staat allemaal in

dit boek. Het is geen handig formaat maar staat

bol van informatie en tips. Het werk bestaat uit

5 grote hoofdstukken, die opnieuw verdeeld zijn

in verschillende items of zoals hier genoemd

“competencies”.

Hoofdstuk 1 gaat over management in het alge-

meen en manier van leidinggeven. Voornaamste

vereiste is dat de betrokkene weet waarover het

gaat, enige kennis van het OK is onontbeerlijk.

Hoofdtsuk 2 behandelt het financiële luik van

het OK en de gezondheidszorg. Het steunt op de

Amerikaanse wetgeving, maar de manier die

gehanteerd wordt om dit in het management te

integreren is zeker een hulp.

Hoofdstuk 3 is een aanvulling van hoofdstuk 1.

Daar ging het over leidinggeven, in dit hoofd-

stuk gaat het over de werkvloer. Hoe pas ik dat

allemaal toe in de praktijk? Een vraag die veel

hoofdverpleegkundigen zich stellen. Er worden

hulpmiddelen ter beschikking gesteld, maar

hoe zet ik dit om in de dagelijkse werking.

Hoofdstuk 4 is een belangrijk hoofdstuk. Het

gaat over gedrag en hoe omgaan met personeel

en andere werkers in een OK. Hoe kan ik het

maximale uit mijn medewerkers halen? Hoe

kan ik mijn doelstellingen bereiken?

Hoofdstuk 5 is gelinkt aan het technisch aspect

van het OK.

Het is een lijvig boek, maar om al de problemen

in een OK even onder de loep te nemen zijn er

veel bladzijden nodig.

Zeker aan te bevelen, zowel aan hoofdverpleeg-

kundigen of aan deze die ambitie hebben.

OPERATING ROOM MANAGEMENT

RONALD A. GABEL, JOHN C. KULLI, B.

STEPHEN LEE, DEBORAH G. SPRATT,

DENHAM S. WARD.

ISBN 0-7506-9911-6

Persoonlijk weet ik niet welk boek eerst lezen.

Het eerste gaat over competencies, dit boek

handelt over “The Clinical enterprise”. Het OK

als bedrijf en hoe dit te beheren.

Dit is ook datgene wat geneesheren krijgen om

het OK te beheren. Iedereen die gezonde

ambities heeft moet dit niet enkel lezen maar

ook kennen. Er zijn 12 breed uitgewerkte

hoofdstukken. Het geheel wordt nog aangevuld

met enkele bijvoegsels.

Het gaat over de missie, de invloed van

managed care, strategie, financiële analyses en

boekhouding. De volgende hoofdstukken sluiten

aan op het eerste boek nl. leidinggeven, wer-

king van het OK, OK schema, aan- en inkoop.

De laatste hoofdstukken zijn een grote troef

voor dit boek nl. Evidence-Based Management,

standaards en kwaliteit en als laatste aan-

dachtspunten bij bouw van een OK.

Het leest vlot en iedereen zal de problematiek

die hier beschreven wordt herkennen.

Een must voor alle ambitieuze verpleeg-

kundigen.

Boeken review

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

18

CLAUDIO RONCADA

{ {Iedereen

die gezondeambities heeftmoet dit niet

enkel lezen maarook kennen.

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 18

Page 19: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

19

VOOR U GELEZEN

BONECEMENT MET ANTIBIOTICA BIJ TOTALE

HEUP PROTHESE CHIRURGIE

ACTA ORTHOPAEDICA

JUNI 2008

PARVIZI J, SALEH KJ, RAGLAND PS, POUR AE,

MONT MA

VERSCHENEN IN AORN JOURNAL OKTOBER

2008

Een van de grootste uitdagingen in de prothese

chirurgie is de infectiepreventie. Er moet

discipline zijn en er mogen naar hygiëne toe

geen toegevingen gedaan worden.

Dank zij nieuwe technieken vb laminar flow,

Skavander pakken, antibiotica profylaxie enz is

de infectie ratio gedaald tot minder dan 1%.

Nog is 1% veel en blijft het een uitdaging om

dit te verminderen.

Het gebruik van bonecement gecombineerd

met antibiotica is geen recente techniek en

wordt overal gebruikt. En alhoewel studies

aantonen dat het effect heeft en dat er een

verhoogde concentratie is van antibiotica in de

weefsels blijft de discussie over nut en

efficiëntie van bonecement met antibiotica

verder gaan.

Er is namelijk bezorgdheid bij het routinematig

gebruik van bonecement met antibiotica.

Dit naar analogie van gebruik van gewone

antibiotica. Ook is er de vraag naar de sterkte

van dit soort bonecement en naar de ontwikke-

ling van resistentie tegenover de antibiotica

Doel van deze studie was het bepalen van de

efficiëntie van het verminderen van diepe

wondinfectie bij gebruik van bone cement met

antibiotica bij primaire en niet geïnfecteerde

revisies van heupprotheses. Een andere

doelstelling was om na te gaan of bonecement

met antibiotica invloed heeft op de stabiliteit

van de heupprothese.

Een literatuur studie werd gestart. Alle artikels

betreffende bonecement met antibiotica en de

surgical outcome, gepubliceerd tussen januari

1966 en december 2004, werden geïnventari-

seerd.

Kernwoorden in deze studie waren :

• Infectie

• Totale heup prothese

• Totale heup prothese revisie

• Bonecement

• Bonecement met antibiotica

Studies gerelateerd naar de mechanische

kenmerken van bonecement en gebruik van

bonecement bij andere gewrichtprotheses

werden uitgesloten.

Studies waarvan het chirurgisch resultaat of

surgical outcome werd beoordeeld op diepe

wondinfectie werden ook opgenomen.

BEVINDINGEN

Er werden 19 studies geselecteerd met 36033

heupprotheses bij 35659 patienten.

Na interpretatie van alle resultaten werd de

efficiëntie van bone cement met antibiotica in

het verminderen van diepe wondinfectie beves-

tigd. Bij primaire heupproptheses daalde het

van 2,3% bij gebruik van gewone bonecement

naar 1,2% met toevoeging van antibiotica.

Dezelfde halvering werd gevonden bij heup

revisies.

BESLUIT

In deze studie werd aangetoond dat het gebruik

van bonecement met antibiotica de diepe

wondinfectie met 50% doet dalen voor primaire

heupprothese en met 40% bij revisies.

Belangrijk voor de verpleegkundigen in het OK

is om vast te stellen dat de patiënt geen

antibiotica allergie heeft.

{ {Het gebruik van

bonecementgecombineerd

met antibiotica isgeen recente

techniek en wordtoveral gebruikt.

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 19

Page 20: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

ANNALS OF SURGERY

AUGUSTUS 2008

GREENBERG CC, REGENBOGEN SE, LIPSITZ

SR, DIAZ-FLORES R,GAWANDE AA

VERSCHENEN IN AORN JOURNAL

OKTOBER 2008

Een van de nachtmerries van een OK-verpleeg-

kundigen is het achterblijven van tampons,

peritoneaals, buikdoeken, naalden en/of

instrumenten.

Ondanks enorme inspanningen, van bijna

iedereen, komt dit nog regelmatig voor.

Men denkt dat het eens op de 5000 procedures

voorkomt. Men vermoedt dat de telling niet

correct verloopt, dat verkeerde telling niet

wordt gemeld.

Een kijk op het werkveld toont dat de procedure

voor een juiste telling arbeidsintensief is en dat

de patiënt gerelateerde zorg hieronder te lijden

heeft.Verder zijn er geen of onvoldoende cijfers

om aan te tonen hoe dikwijls een tekort wordt

vastgesteld als de patiënt de zaal reeds heeft

verlaten.

Doelstelling van deze studie was om een evalu-

atie te maken van en een juiste beschrijving te

geven van het aantal en type van afwijkingen bij

het tellen.

Werden in deze studie verwerkt: de patiënten die

een electieve operatie ondergingen bij een alge-

mene chirurg, oncologische chirurg en een

abdominale chirurg en dit in een groot universi-

tair centrum. Werden niet weerhouden, ingrepen

die na de uren of in het WE werden uitgevoerd

evenals urgente ingrepen, alhoewel ik uit erva-

ring weet dat hier de meeste fouten gebeuren.

Data werden verzameld vanaf het begin, dus bij

het maken van de tafel tot de patiënt de opera-

tiezaal verliet.

Volgende data werden verzameld:

• Begin- en einduur van de ingreep

• Aanwezig personeel

• Stadium van de telling

• Aantal en type van de items

• Alle personeelswisselingen tijdens een

procedure

• Elke vorm van afwijking in de telling

Als een afwijking werd vastgesteld, werd de

reden en type van item genoteerd evenals de

tijd die nodig was om de fout te herstellen en

elke handeling die hiervoor nodig was en of er

een RX opname moest gemaakt.

VASTSTELLING

Er werden 2476 telling genoteerd en verwerkt

bij 148 procedures. Dus een gemiddelde van

16,6 tellingen per procedure. Hiervoor waren

gemiddeld 8,6 minuten nodig.

Er werden 29 afwijkingen genoteerd in

19 procedures, 45% voor tampons, 34% voor

instrumenten en 21% voor naalden. Voor het

rechtzetten van een afwijking had men

gemiddeld 13 minuten nodig.

Afwijkingen werden als volgt gecatalogeerd

• 59% lag niet op de juiste plaats

• 3% voor verkeerde telling

• 38% door verkeerde documentatie

Vooral bij personeelswisseling werden fouten

vastgesteld.

BESLUIT

Een correcte manier van telling is er nog niet,

het ei van Columbus moet nog worden gevonden.

Bij een op de acht procedures werden afwijkin-

gen genoteerd. Elke afwijking moet opgespoord

worden en opgelost. De patiënt moet onder

narcose blijven en mag de zaal niet verlaten

alvorens het probleem is opgelost.

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

20

VOOR U GELEZEN

{ {Men denkt dat het eens op de

5000 proceduresvoorkomt.

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 20

Page 21: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

26STE SYMPOSIUM

DONDERDAG 26 MAART 2009

& VRIJDAG 27 MAART 2009

Donderdag 26 maart 2009PRAKTISCHE WORKSHOPS

IN SAMENWERKING MET DE INDUSTRIE

Vrijdag 27 maart 2009WORKSHOP1 - KINDERHEELKUNDE

WORKSHOP2 - HOOP

WORKSHOP3 - HYGIËNE, STERILISATIE

EN PATIËNTVEILIGHEID

WORKSHOP4 - ANESTHESIE

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 21

Page 22: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

I

W

W

26ste SYMPOSIUM

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

22

DOOR GUY STERCQ

O

SYMPOSIUM

Floreal Club

te Blankenberge

26 en 27 maart

2 0 0 9

Beste congresganger,

Op donderdag 26 maart 2009 en vrijdag 27

maart 2009 organiseert de Vereniging van

Vlaamse OperatieVerpleegkundigen haar 26ste

nationaal symposium in de Floreal Club te

Blankenberge.

Zoals u merkt een uitzonderlijke datum.

Normaal heeft de maand mei onze voorkeur,

maar dit jaar hebben wij noodgedwongen de

datum moeten verleggen. Enerzijds is er het

EORNA congres eind april, anderzijds waren de

feestdagen in de maand mei zo ongunstig

gepland dat de vrees bestond dat de verpleeg-

kundigen moeilijk een dag symposium konden

bijwonen.

Dus extra aandacht voor de uitzonderlijke

datum 26 en 27 maart 2009.

Zoals gebruikelijk werd het programma voor het

grootste gedeelte door jullie samengesteld.

Donderdag 26 maart is het de dag van de indus-

trie met een aantal workshops “Back to the

basics”.

Wij vinden dit een interessant initiatief omdat er

een wisselwerking ontstaat tussen fabrikant en

gebruiker. Beide partijen kunnen daar hun

voordeel uit halen.

Vrijdag 27 maart hebben wij, op vraag van

velen onder u, aandacht voor de allerkleinsten.

Er is de voorbije symposia aandacht ge-

schonken aan nieuwe technieken, speciale

operatietechnieken en andere spectaculaire

dingen. Nochtans hebben de allerkleinsten

zeker zoveel aandacht nodig.

Wij hebben het niet enkel over operatietechnie-

ken bij kinderen, maar ook over de pre-opera-

tieve opvang en begeleiding, de pijnbehandeling

en hoe de ouders in het proces betrekken.

Verder zijn er de workshops hygiëne en sterili-

satie, HOOP en anesthesie.

Op donderdag avond is er een stadswandeling

in Blankenberge voorzien. Blankenberge is niet

enkel badstad maar verbergt ook mooie

gebouwen die zeker de moeite zijn om gezien te

worden.

Aansluitend is er de wereldberoemde VVOV party.

In naam van het VVOV bestuur nodig ik jullie uit

op dit symposium en hopen u aldaar te mogen

begroeten.

Zoals gebruikelijk wordt het symposium afge-

sloten met een buffet, waarop wij u vriendelijk

op uitnodigen. Het is goed om even met colle-

ga”s van gedachten te wisselen en de files te

laten wachten.

Mocht u vragen hebben dan kunt u bellen met Guy Stercq op het nummer:

Werk: 02/476 31 57

Thuis: 03/886.44.16

GSM: 0496/04.03.37

FAX: 03/886.44.16

[email protected]

[email protected]

Wij hopen u te mogen begroeten als deelnemer

van het 26ste VVOV symposium.

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 22

Page 23: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

23

26STE SYMPOSIUM

WORKSHOPS:13 u 00 – 13 u 50:

Buikwandprothesen en hun technologische

(r)evolutie sinds 1950

15 u 00 – 15 u 50: Johnson & Johnson Medical

13 u 00 – 13 u 50:

Een stand van zaken: HD, PDD,NBI, PACS, VSI

15 u 00 – 15 u 50: Olympus Belgium

13 u 00 – 13 u 50:

CAS de GPS van het operatiekwartier…

Waar staan we en waar gaan we naartoe?

15 u 00 – 15 u 50: Zimmer

13 u 00 – 13 u 50:

Kiwi’s, handschoenen en de jonge huid

15 u 00 – 15 u 50:

Mevrouw Gerda Lensen

Practitioner arbeidsdermatologie

Afdeling dermatologie

UMC Groningen

PROGRAMMADONDERDAG 26 maart 2009

08 u 00 – 9 u 20:

Inschrijvingen

09 u 20 – 9 u 30:

Opening tweedaags symposium door de

voorzitter

09 u 30 – 10 u 30:

The Science of Tissue Management

11 u 00 – 12 u 00:

Johnson & Johnson Medical

09 u 30 – 10 u 30:

De nieuwe generatie in orthopedisch

afdekmateriaal

11 u 00 – 12 u 00:

Mölnlycke Health Care

09 u 30 – 10 u 30:

Taboes in het OK

11 u 00 – 12 u 00:

3M Belgium

10 u 30 – 11 u 00 :

Koffiepauze

12 u 00 – 13 u 00:

Lunch

13 u 00 – 13 u 50: Moderne Cement Technique

15 u 00 – 15 u 50: Biomet Belgium

14 u 00 – 14 u 50:

Blood Conservation possibilities

16 u 00 – 16 u 50: Johnson & Johnson Medical

14 u 00 – 14 u 50: Kinderurologie

16 u 00 – 16 u 50:

Het gebruik van materialen in de kinderurologie.

Richard Wolf Endoscopie

14 u 00 – 14 u 50: Lijmen, Knopen, Hechten

16 u 00 – 16 u 50: Johnson & Johnson Medical

14 u 00 – 14 u 50:

Het belang van een latex-vrije omgeving voor

het meervoudig

16 u 00 – 16 u 50: geopereerde kind

Cardinal Health

14 u 00 – 14 u 50: LiNa Shark’s

16 u 00 – 16 u 50:

De oplossing voor chirurgische rook afzuiging

QP & S

17 u 00 – 19 u 00:

ART NOUVEAU in Blankenberge

Ontdekkingstocht door het unieke art nouveau

patrimonium in Blankenberge

19 u 00: Receptie en diner

PROGRAMMAVRIJDAG

26 maart 20098 u 00 – 9 u 30: Inschrijvingen

9 u 20 – 9 u 30: Opening symposium door de

voorzitter

9 u 30 – 10 u 30: Hoe omgaan met

zorgkundigen en vertegenwoordigers op OK.

Een standpunt.

Mr Vande Moortel

Advokaat - Lector

10 u 30 – 11 u 00: Koffiepauze

NScalpel_74 06-02-2009 09:12 Pagina 23

Page 24: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

24

26STE SYMPOSIUM

WORKSHOP 1:Kinderheelkunde

11 u 00 – 11 u 50:

Scoliose fusie

Dr. Moens Pierre MD

Kliniekhoofd kinderorthopedie

UZ Leuven Pellenberg

12 u 00 – 13 u 30: Lunch

13 u 30 – 14 u 20:

Kinderurologie in het OK

Dr. Veerle De Boe

Kinderurologie – Kliniekhoofd urologie

UZ Brussel

14 u 30 – 15 u 20:

Bariatrische chirurgie bij kinderen

Prof. Dr. Guy Hubens

Adjunct diensthoofd abdominale en

kinderheelkunde

UZ Antwerpen

15 u 30 – 16 u 00:

Koffiepauze

16 u 00 – 17 u 00:

Do’s and Don’t do’s in de kinderheelkunde

Dr. Katrien Van Renterghem

Kinderchirurge

UZ Gent

17 u 00: Aperitief

18 u 00: Buffet

WORKSHOP 3: HYGIËNE – STERILISATIE - VEILIGHEID

11 u 00 – 12 u 00:

Handhygiëne: eenvoudig toch!?

Mr. Eddy De Baets

Verpleegkundige-ziekenhuishygiënst

AZ St Lucas Gent

12 u 00 – 13 u 30: Lunch

13 u 30 – 14 u 20:

Als het om onze kinderen gaat

Mr. Wouter Meert

Hoofdverpleegkundige Centrale

Sterilisatie

UZ Leuven

14 u 30 – 15 u 20:

Patiëntveiligheid op de operatiekamer

Drs. Carolien Fledderus - Plaisier

Locatielmanager OK-WKZ

Universitair Medisch Centrum Utrecht

15 u 30 – 16 u 00: Koffiepauze

16 u 00 – 17 u 00: X-stralen op het OK:

gevaarlijk voor patiënt en personeel?

Dr. Sc. Nico Buls

Ziekenhuisfysicus

UZ Brussel

17 u 00: Aperitief

18 u 00: Buffet

WORKSHOP 2: HOOP

11 u 00 – 12 u 00:

Optimalisering van de samenwerking tussen

medisch diensthoofd en de hoofdverpleeg-

kundige OK

Dr. René Heylen

Geneesheer-diensthoofd

operatiekwartier

Ziekenhuis Oost-Limburg Genk

12 u 00 – 13 u 30: Lunch

13 u 30 – 14 u 30:

OK - commisie: basis voor degelijk

management? – de praktijk

Dr. Luc Verbanck

Diensthoofd anesthesie – OK manager

Jan Yperman Ziekenhuis Ieper

14 u 30 – 15 u 30: Happy@work

De kunst te motiveren en er zelf in te blijven

geloven.

Mr. Jan De Boeck

Improvement

15 u 30 – 16 u 00: Koffiepauze

16 u 00 – 17 u 00: Happy@work

De kunst te motiveren en er zelf in te

blijven geloven.

Mr. Jan De Boeck

Improvement

17 u 00: Aperitief

18 u 00: Buffet

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 24

Page 25: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

25

26STE SYMPOSIUM

ALGEMENE INFO

KOSTPRIJS

Deelname aan de workshops op

donderdag 26 maart 2009

VVOV - leden: 45 EURO

Student school: 45 EURO

Niet - leden: 65 EURO

Syllabus, lunch, koffie + lidgeld 65 EURO

Deelname aan de workshops op

donderdag 26 maart 2009

+ deelname aan workshops + deelname art

nouveau wandeling + deelname aan het diner

VVOV - leden: 65 EURO

Student school: 65 EURO

Niet - leden: 85 EURO

Vrijdag 27 maart 2009 (Syllabus, lunch, koffie):

VVOV - leden: 45 EURO

Student school: 45 EURO

Niet - leden: 65 EURO

Syllabus, lunch, koffie + lidgeld 65 EURO

Deelname buffet op Vrijdag 27 maart 2009

+ syllabus, lunch, koffie:

VVOV - leden: 65 EURO

Student school: 65 EURO

Niet - leden: 85 EURO

Deelname buffet, syllabus, lunch,

koffie + lidgeld 85 EURO

INSCHRIJVEN VOOR 9 maart 2009Rekeningnummer: 310-0227024-33

LOCATIE:

Floreal Club Blankenberge

Koning Albertlaan 59 • B- 8370 Blankenberge

Tel: 050/43.21.11 • Fax: 050/43.22.22

CONTACTADRES

Guy Stercq

Hoogstraat 159 • 2830 Tisselt

Tel en fax : 03 / 886.44.16

Tel werk: 02 / 476.31.57

GSM: 0496 / 04.03.37

[email protected]

Er kan ook elektronisch ingeschreven worden

via de website van de VVOV: www.vvov.info

WORKSHOP 4: ANESTHESIE

11 u 00 – 12 u 00:

Voorbereiding van kinderen en ouders voor

anesthesie

Postoperatieve gedragsstoornissen bij

kinderen

Dr. Johan Berghmans

Anesthesioloog MD

ZNA Middelheim – Koningin Paola

Kinderziekenhuis

Antwerpen

12 u 00 – 13 u 30: Lunch

13 u 30 – 14 u 30:

Naar de slaapdokter

Mevrouw Cindy De Beul

Hoofdverpleegkundige operatiekamer

ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis

Antwerpen

14 u 30 – 15 u 30:

Postoperatief Pijnmanagement

Mevrouw Anne Mie Menten

Verpleegkundig Pijnspecialist

OLV Ziekenhuis Aalst

15 u 30 – 16 u 00:

Koffiepauze

16 u 00 – 17 u 00:

Het kind voorbereiden op een operatie: de

rol van het psycho –pedagogisch team.

Mevrouw Veerle Cosijns

Psycholoog

UZ brussel

17 u 00: Aperitief

18 u 00: Buffet

EErr kkaann ooookk eelleekkttrroonniisscchh iinnggeesscchhrreevveenn wwoorrddeenn

vviiaa ddee wweebbssiittee vvaann ddee VVVVOOVV::wwwwww..vvvvoovv..iinnffoo

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 25

Page 26: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Woordje van de voorzitter

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

26

Wist ge

Dat er 2600 operatieverpleegkundigen zijn in

Vlaanderen, waarvan er nu 980 lid zijn van onze

vereniging?

Dat wij als vereniging nog steeds ijveren voor de

erkenning van onze beroepstitel?

Wij hadden overleg met Mevr Fontaine op het

kabinet van Minister Onckelinckx en met M.Dirk

Claes, senator.

Wij kregen de vraag van de voorzitter van de

Federale raad voor verpleegkunde, Mevr

Gerard, om het werkdocument tot vaststelling

van de criteria voor de erkenning op te stellen.

Dit deden wij samen met onze Franstalige

collega’s van Afiso.

Dat je als lid van het VVOV, een korting van 15%

krijgt op de boeken van de Standaard

Drukkerij?

Meer info op onze website:

www.operatieverpleegkundige.be

Dat je als lid van het VVOV, in elke operatieafde-

ling terecht kan voor een bezoek, een stage of

voor informatie?

Meer informatie kan je krijgen via het bestuur

of de werkgroep HoOp.

Dat je kunt deel uitmaken van een werkgroep in

je provincie, of lid van het bestuur worden?

De werkgroepen zorgen voor opleiding en

vergaderen gemiddeld 4 keer per jaar. Het natio-

naal bestuur zorgt voor sturing in de ruimste zin.

Je krijgt de nodige inwerktijd en begeleiding.

Meer info bij de bestuursleden. Zie de website.

Dat je met je eindwerk een prijs kunt behalen

via EORNA? Je kunt zo gratis deelnemen aan

het volgende Europese congres. (reis, verblijf en

inkom gratis)

Tot weldra,

Monique

De Vlaamse VerpleegUnieDe Vlaamse VerpleegUnie is ontstaan uit de

behoefte om als verpleegkundigen sterker te

staan, zo ongeveer als eendracht maakt macht.

De VVOV is een van de oprichters van de VVU.

Uiteraard zijn er heel wat vergaderingen aan

vooraf gegaan, soms moeilijke, maar na enkele

jaren zien wij eindelijk resultaat. De VVU

verenigt op dit ogenblik 13 leden, maar er

liggen nog aanvragen tot aansluiting van 3

verenigingen. Het voordeel van de VVU is dat wij

als VVOV gebruik kunnen maken van de

bestaande structuren. Verschillende verenigin-

gen zitten in de Nationale Raad, Technische

Commissie en of Erkenningscommissie. De

informatie die wij krijgen is actueel en wij,

zowel de VVOV als de V VU, kunnen korter op de

bal spelen. De VVU maakt ook deel uit van de

AUVB, de Algemene Unie van de

Verpleegkundigen in Belgie.Op gebied van de

gezondheidszorg is de AUVB de gesprekspart-

ner op ministerieel en nationaal niveau. In de

toekomst zal dit nog explicieter het geval zijn.

Ik denk dat wij niet rancuneus mogen zijn over

het verleden maar de opportuniteit die de VVU

biedt voor de toekomst, met beide handen

aannemen.

Alweer een vereniging bij? Hoe kan ik lid

worden?

Als lid van de VVOV zijn jullie automatisch lid

van de VVU.

Er zijn al eerste resultaten vb het verpleegkun-

dig voorschrift en het verpleegkundig consult.

Ook rond ethiek wordt hard gewerkt en is er

subsidie bekomen om hieraan verder te

werken.

De VVU wil werken rond kwaliteit en de

professionaliseringvan het verpleegkundig

beroep. Ik denk dat dit zeker onze steun

verdient. Ook aan onze beroepstitel wordt

gewerkt.

Bijzondere aandacht wordt op dit ogenblik

besteed aan functiedifferentiatie binnen de

verpleegkunde. Persoonlijk denk ik dat wij als

VVOV er voordeel bij hebben om hier actief aan

mee te werken.

Meer info over de VVU vinden jullie op de

website of via de link op onze website.

Claudio Roncada

OK adviseur

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 26

Page 27: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

27

Wettekst FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE

ZEKERHEID

19 DECEMBER 2008. - Wet houdende diverse

bepalingen inzake gezondheidszorg

ALBERT II, Koning der Belgen,

Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen,

Onze Groet.

De Kamers hebben aangenomen en Wij

bekrachtigen hetgeen volgt :

HOOFDSTUK I. - Voorwerp

Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid

als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

Art. 69. In artikel 37 van hetzelfde besluit,

gewijzigd bij de wetten van 20 december 1974,

6 april 1995, 25 januari 1999 en 13 december

2006 en 8 juni 2008, worden volgende wijzigin-

gen aangebracht :

1° paragraaf 1, 2°, a) gewijzigd bij de wet van

20 december 1974 wordt opgeheven.

2° in paragraaf 1, 2°, b) eerste lid, worden de

woorden "dat een beoefenaar bedoeld bij de

artikelen 2, § 1, 3, 4, 21bis of 21noviesde-

cies, een veearts, een beoefenaar van de

verpleegkunde of een beoefenaar van een

paramedisch beroep" vervangen door de

woorden "dat een gezondheidszorgbeoefe-

naar bedoeld bij dit besluit of een veearts";

3° in paragraaf 1, 2°, c), 1, worden de woorden

"de kinesitherapie" ingevoegd tussen de

woorden "de veeartsenijkunde," en de

woorden "de verpleegkunde";

4° in paragraaf 1, 2°, c), 2, worden de woorden

"van de kinesitherapie," ingevoegd tussen

de woorden "van de veeartsenijkunde," en

de woorden "de verpleegkunde";

5° paragraaf 1, 2°, e), eerste lid, wordt aange-

vuld met de woorden "of door een kinesi-

therapeut";

6° in paragraaf 4, eerste lid, worden de

woorden "bij § 1, 2°, b," vervangen door de

woorden "bij § 1, 2°, b, c, 2,".

7° paragraaf 1, 2°, wordt aangevuld met de

bepaling onder h), luidende :

« h) voor de gezondheidszorgbeoefenaars

bedoeld bij dit besluit of een veearts,

het visum in te trekken of het behoud

ervan afhankelijk te maken van

aanvaarding door de betrokkene van

de beperkingen die zij oplegt wanneer

uit een uittreksel van het Strafregister

blijkt dat het gerechtelijk verleden van

de beoefenaar niet strookt met de

uitoefening van zijn beroep of met een

deel ervan en dat uit het uittreksel van

het Strafregister blijkt dat men

veroordeeld is voor feiten die voldoende

relevant zijn voor de beroepsuitoefe-

ning. De Koning stelt de procedure

voor het intrekken of beperken van het

visum vast. »

Art. 70. In artikel 39, 1°, van hetzelfde besluit,

gewijzigd bij de wetten van 19 december 1990,

6 april 1995 en 17 maart 1997, worden de

woorden "in artikel 24" vervangen door de

woorden "in artikel 7".

Art. 71. In hetzelfde besluit worden opgeheven :

1° artikel 21sexies, vernummerd en gewijzigd

bij de wetten van 6 april 1995 en 10 augus-

tus 2001;

2° artikel 21septiesdecies, ingevoegd bij de

wet van 10 augustus 2001;

3° artikel 24bis, ingevoegd bij de wet van

25 januari 1999.

Art. 72. De Koning bepaalt de datum van

inwerkingtreding voor elk van de artikelen

64 tot 71.

HOOFDSTUK 11. - De Federale Raad voor

Verpleegkunde

Art. 73. In de artikelen 5, 21quater, 21sexies,

21decies, 21undecies, 21duodecies, 21terde-

cies, 21sexiesdecies, 21septiesdecies, 37 en 45

van hetzelfde besluit, gewijzigd door de wetten

van 20 december 1974, 19 december 1990, 6

augustus 1993, 22 februari 1994, 6 april 1995,

25 januari 1999, 10 augustus 2001, 9 juli 2004

en 13 december 2006, wordt de benaming

"Nationale Raad voor Verpleegkunde" vervan-

gen door de benaming "Federale Raad voor

Verpleegkunde".

Art. 74. In het artikel 21duodecies van hetzelfde

besluit, ingevoegd bij de wet van 20 december

1974, gewijzigd bij de wet van 22 februari 1994,

hernummerd bij de wet van 6 april 1995 en

gewijzigd bij de wet van 10 augustus 2001, de

paragrafen 1, 2 en 3 van worden vervangen als

volgt :

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 27

Page 28: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

« § 1. De Federale Raad voor

Verpleegkunde bestaat uit :

1° - 12 leden en evenveel ver-

vangers die de beoefenaars van de ver-

pleegkunde die geen houder zijn van een

bijzondere beroepstitel of een bijzondere

beroepsbekwaamheid, vertegenwoordigen;

- telkens 2 leden en evenveel vervangers

die elke categorie van de beoefenaars van

de verpleegkunde die houder zijn van een

bijzondere beroepstitel of een bijzondere

beroepsbekwaamheid, vertegenwoordigen;

- 4 leden en evenveel vervangers die de

zorgkundigen vertegenwoordigen;

2° 6 leden en evenveel vervangers die de art-

sen vertegenwoordigen;

3° 3 ambtenaren aangewezen door de overhe-

den die op grond van de artikelen 127 en

130, § 1, eerste lid van de gecoördineerde

Grondwet bevoegd zijn voor het onderwijs in

het geval dat zij wensen te worden verte-

genwoordigd;

4° 1 ambtenaar die de minister vertegenwoor-

digt tot wiens bevoegdheid de

Volksgezondheid behoort en die het secre-

tariaat zal verzorgen.

De in 3° en 4° bedoelde ambtenaren hebben

zitting met raadgevende stem.

§ 2. De leden worden door de Koning benoemd

voor een termijn van zes jaar, die eenmaal kan

worden verlengd; de benoemingen van de in

1° en 2° bedoelde leden geschieden uit een

dubbeltal voorgedragen door de representatie-

ve beroepsverenigingen en -organisaties van de

betrokken personen; de benoemingen van de in

3° bedoelde leden geschieden op aanwijzing

van de betrokken overheden; de benoeming

van het in 4° bedoelde lid geschiedt op de

voordracht van de minister van wie hij afhangt.

§ 3. Opdat de Federale Raad voor

Verpleegkunde geldig zou kunnen beraadsla-

gen, moeten minstens de helft van de 12 leden

die de beoefenaars van de verpleegkunde die

geen houder zijn van een bijzondere beroepsti-

tel of een bijzondere beroepsbekwaamheid,

vertegenwoordigen, de helft van de leden die

de beoefenaars van de verpleegkunde die

houder zijn van een bijzondere beroepstitel of

een bijzondere beroepsbekwaamheid,

vertegenwoordigen, minstens de helft van de

leden die de zorgkundigen en de artsen

vertegenwoordigen, waarvan minstens één lid

dat de zorgkundigen vertegenwoordigt en één

lid dat de artsen vertegenwoordigt, wanneer de

Raad advies moet verstrekken over een

aangelegenheid die specifiek op hen betrekking

heeft, aanwezig zijn.

Indien de leden van de Federale Raad voor

Verpleegkunde niet in voldoende aantal

aanwezig zijn, belegt de voorzitter een tweede

vergadering met dezelfde agenda; de Raad kan

dan geldig beraadslagen ongeacht het aantal

aanwezige leden. De Raad spreekt zich uit bij

meerderheid der aanwezige leden. Bij staking

van stemmen is het punt waarover werd

gestemd niet aangenomen. »

Art. 75. In het artikel 21quaterdecies van

hetzelfde besluit, ingevoegd door de wet van

20 december 1974, gewijzigd door de wet van

19 december 1990, gewijzigd door de wet van

22 februari 1994, hernummerd door de wet van

6 april 1995 en gewijzigd door de wet van 10

augustus 2001, wordt een § 2bis ingevoegd

luidend als volgt :

« § 2bis. Het mandaat van lid van de

Technische Commissie voor Verpleegkunde is

onverenigbaar met dat van lid van de Federale

Raad voor Verpleegkunde bedoeld in artikel

21decies en met dat van lid van de

Erkenningscommissie voor de beoefenaars van

de verpleegkunde bedoeld in artikel 21septies-

decies /1, § 1. »

Art. 76. In hetzelfde besluit wordt een nieuw

artikel 21septiesdecies /1 ingevoegd luidende :

« Art. 21septiesdecies /1. § 1. Bij de Federale

Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid

van de Voedselketen en Leefmilieu wordt een

Erkenningscommissie voor de beoefenaars van

de verpleegkunde opgericht.

§ 2. De Erkenningscommissie voor de beoefe-

naars van de verpleegkunde heeft tot taak

advies uit te brengen over de aanvragen om

erkenning waarbij de beoefenaars van de

verpleegkunde gemachtigd worden een

beroepstitel of een bijzondere beroepstitel te

dragen of zich te beroepen op een bijzondere

beroepsbekwaamheid, alsook na te gaan of de

nadere regels voor de registratie als zorgkun-

dige worden nageleefd. Zij heeft tevens tot taak

om de naleving van de door de minister

bevoegd voor de volksgezondheid vastgestelde

voorwaarden voor het behoud van de desbe-

treffende titel of bekwaamheid te controleren

en om de minister sancties voor te stellen

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

28

WETTEKST

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 28

Page 29: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

29

WETTEKST

wanneer bij controle blijkt dat er aan die voor-

waarden niet is voldaan.

§ 3. De Koning regelt de samenstelling, de

organisatie en de werking van de

Erkenningscommissie voor de beoefenaars van

de verpleegkunde.

Het mandaat van lid van de

Erkenningscommissie is onverenigbaar met

dat van lid van de Federale Raad voor

Verpleegkunde bedoeld in artikel 21decies en

met dat van lid van de Technische Commissie

voor Verpleegkunde bedoeld in artikel

21quaterdecies, § 1. ».

Dit artikel 21septiesdecies /1 treedt in werking

een jaar na de bekendmaking van deze wet in

het Belgisch Staatsblad.

HOOFDSTUK 12. - Hulpverlener-ambulancier

Art. 77. In hetzelfde besluit wordt een

hoofdstuk Iquinquies ingevoegd, "De uitoefe-

ning van het beroep van hulpverlener-ambu-

lancier", dat de artikelen 21vicies en 21unvicies

bevat, luidende als volgt :

« Art. 21vicies. Onverminderd de toepassing

van artikel 6ter, § 2, van de wet van 8 juli 1964

betreffende de dringende geneeskundige

hulpverlening mag niemand het beroep van

hulpverlener-ambulancier uitoefenen die niet

geregistreerd is bij de FOD Volksgezondheid,

Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu,

overeenkomstig de nadere regels vastgesteld

door de Koning.

Artikel 21unvicies. § 1. Onder hulpverlener-

ambulancier wordt verstaan de persoon die

specifiek is opgeleid om de arts of de verpleeg-

kundige bij te staan of om onder hun toezicht,

overeenkomstig de nadere regels vastgesteld

door de Koning, inzake zorgverstrekking,

gezondheidsopvoeding en logistiek, in te staan

voor het vervoer van de personen bedoeld in

artikel 1 van de wet van 8 juli 1964 betreffende

de dringende geneeskundige hulpverlening.

§ 2. De Koning bepaalt, na advies van de

Federale Raad voor Verpleegkunde en de

Technische Commissie voor Verpleegkunde,

alsook van de Nationale Raad voor dringende

geneeskundige hulpverlening bedoeld in het

koninklijk besluit van 5 juli 1994 tot oprichting

van een Nationale Raad voor dringende

geneeskundige hulpverlening, de activiteiten

vermeld in artikel 21quinquies, § 1, a), b) en c),

die de hulpverlener-ambulancier kan uitvoe-

ren, en stelt de nadere regels vast waaronder

de hulpverlener-ambulancier deze handelingen

kan stellen die verband houden met zijn func-

tie, zoals vastgesteld in paragraaf 1. »

Artikel 21vicies treedt in werking drie jaar na

de dag waarop deze wet in het Belgisch

Staatsblad is bekendgemaakt.

Art. 78. Artikel 6ter, § 2, van de wet van 8 juli

1964 betreffende de dringende geneeskundige

hulpverlening, ingevoegd bij de wet van 22

februari 1994 houdende sommige bepalingen

inzake Volksgezondheid en hernummerd bij de

programmawet van 9 juli 2004, wordt vervan-

gen door de volgende bepaling :

« § 2. Onverminderd de artikelen 21vicies en

21unvicies van het koninklijk besluit nr. 78 van

10 november 1967 betreffende de uitoefening

van de gezondheidszorgberoepen mag niemand

in het kader van dringende geneeskundige

hulpverlening de functie van hulpverlener-

ambulancier uitoefenen zonder houder te zijn

van een brevet afgeleverd door een opleidings-

en vervolmakingscentrum overeenkomstig de

door de Koning vastgelegde voorwaarden en

regels. »

HOOFDSTUK 13. - Fonds voor dringende

geneeskundige hulpverlening

Art. 79. Artikel 8, 2°, tweede lid, van de wet van

8 juli 1964 betreffende de dringende genees-

kundige hulpverlening, gewijzigd door de wet

van 22 februari 1998 houdende sociale bepalin-

gen wordt als volgt vervolledigd :

« In afwijking hierop kan de aansprakelijkheid

van het Fonds onmiddellijk ingaan zonder dat

het een ter post aangetekende brief aan de

schuldenaar van de kosten moet sturen, indien

de schuldenaar van de kosten geen woonplaats

heeft. »

Art. 80. In artikel 10 van dezelfde wet gewijzigd

door de wetten van 22 maart 1971 en van 22

februari 1998 houdende sociale bepalingen,

waarvan de huidige tekst paragraaf 1 zal

vormen, wordt een paragraaf 2 toegevoegd die

als volgt luidt :

« § 2. De Koning bepaalt de inlichtingen die

nuttig zijn voor de validatie van een

interventieaanvraag van het Fonds die moeten

worden verschaft aan deze laatste door de

centra van het eenvormig oproepstelsel alsook

de nadere regels op grond waarvan ze worden

verschaft. »

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 29

Page 30: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Regionale werkgroepen

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

30

DOOR GUY STERCQ

Regio Antwerpen

Voorzitster: Kristin De Jongh

Schildebaan 28

2240 Zandhoven

Tel: 03 464 14 14

AZ St. Jozef Zoersel, tel: 03 380 23 30

[email protected]

Regio Brabant

Voorzitster: Frieda Mathay

Broekstraat 11a, 3210 Lubbeek.

Tel: 016/348650

[email protected]

Regio West-Vlaanderen

Voorzitster: Isabelle Neuville

AZ Gezondheidszorg Oostkust,

campus OLV Ter Linden

Knokke

Regio Oost-Vlaanderen

Voorzitster: Edith Haemers

Poolse-Winglaan 82

9051 Sint-Denijs-Westrem

Tel: 09 371 65 57

AZ.Maria Middelares Gent, tel: 09 260 67 08

[email protected]

Greta Pauwels

Stationsstraat 91/4

9900 Eeklo

Tel: 09 345 62 85

Elizabeth ZH- HH Kliniek, tel: 09 376 05 70

[email protected]

Regio Limburg

Voorzitster: Anita Steensels

Solterweg 48

3960 Bree

Tel: 089 86 51 28

Salvatorziekenhuis Hasselt

Tel: 011 28 95 26

[email protected]

[email protected]

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 30

Page 31: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Nationaal bestuur

Maatschappelijke zetelVVOVKeinkestraat 16, 3600 Genk

Rekeningnummer001-1281906-30

VoorzitterVan Hiel MoniqueMechelsesteenweg 340, 2820 Bonheiden,015 55 0560 Imeldaziekenhuis, Bonheiden, 015 50 5315 [email protected]

Ondervoorzitter• De Geyter Chantal

Aarschotsebaan 153, 1910 Kampenhout016 65 0002 UZ Gasthuisberg Leuven016 34 [email protected]

• Loureiro Maria Volaardestraat 75 A, 9200 Dendermonde 052 41 4292 UZ Brussel 02 477 8927 [email protected]

SecretarisCatrysse Els Ringovenlaan 52, 2845 Niel03 663 7051 Eeuwfeest kliniek MKA Antwerpen03 240 2611 [email protected]

PenningmeesterStercq GuyHoogstraat 159, 2830 Tisselt, [email protected] Brussel,02 4763157, fax 02 4778900 0496 040337 [email protected]

LedenadministratieHaselaars MarcSt. Lodewijkstraat 76, 3600 Genk089 357535 fax 089 357535ZOL Genk089 [email protected]@zol.be

EORNA• Loureiro Maria.

Volaardestraat, 75 A, 9200 Dendermonde 052 414292UZ Brussel 02 477 8927 [email protected]

• Vandewalle Brigitte Duindistellaan 19, 8370 Blankenberge 050 [email protected] Fabiola ZH Blankenberge,050 434910

HOOP• Chris DeBleser

Meir 77B, 2890 Sint-Amands03 889 05 12Sint-Jozef kliniek [email protected] 890 16 95

Bestuursleden• Vekeman Chantal

Assestr. 16 9550 Herzele, 054 502576St Lucas [email protected] 224 5790, gsm 0496 250803

• Verelst GlennJ.Beckerlaan 28, 2990 Wuustwezel03 297 1768AZ KLINA Brasschaat03 650 [email protected]

• Meert WouterLinkhoutstraat 225, 3560 Lummen013 554416, gsm 0478 302226UZ Gasthuisberg Leuven016 34 [email protected]

• Philippe BoucherieTempelstraat 15, 9700 OudenaardeUZ [email protected]

Redactie ScalpelHaselaars MarcSt. Lodewijkstraat 76, 3600 Genk089 357535, fax 089 357535ZOL Genk089 [email protected]@zol.be

Roncada ClaudioKeinkestraat 16, 3600 Genk0479 [email protected]

Website: http://www.VVOV.infoe-mail: [email protected]

S C A L P E L - V . V .O . V . N I E U W S B R I E F - J A N U A R I - F E B R U A R I - M A A R T 2009

31

NScalpel_74 06-02-2009 09:13 Pagina 31

Page 32: DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VERENIGING VAN …operatieverpleegkundige.be/scalpel_73_lr.pdfAFISO - SYMPOSIUM 08 MEI 2009 DAMPREMY DENEMARKEN EORNA CONGRES 17-19 APRIL 2009 KOPENHAGEN

Feeling Is BelievingProven performance NOW ergonomically enhanced

© 2

008

Eth

ico

n E

nd

o-S

urg

ery

(Eu

rop

e) G

mb

H. A

ll ri

gh

ts r

eser

ved

.P

O17

7