drempels

Over de drempels met taal en rekenen

Heim Meijerink

Noordwijkerhout, april 2010

Opdracht

• Adviseren over de referentieniveaus voor taal en rekenen op cruciale momenten in de schoolloopbaan

• Adviseren over de invoering van dergelijke niveaus

• Adviseren over de consequenties voor de lerarenopleiding

Werkwijze

• 14 onafhankelijke leden

• Installatie in mei 2007

• Vier sub-werkgroepen (taal, rekenen, lerarenopleiding, implementatie)

• SLO levert secretarissen en ondersteuning

• Rapporteren in december 2007

Noodzaak: het niveau daalt

• Maatschappelijke zorg, politiek

• Media, columnisten

• Aansluitingsproblemen (mbo,pabo)

• Onderzoek

Onderzoek (1)

• PPON 1997-2005

• Zowel bij rekenen als bij taal vrij weinig

verschillen

(Metriek stelsel e.d. wel minder)

Maar: volgens deskundigen en docenten is

het vaardigheidsniveau te laag!

Onderzoek (2)

VOCL (cohortonderzoek VO)In 10 jaar is tekstbegrip constantWiskunde is enigszins wisselend(leerwegondersteuning +, mavo -)

PISA (internationaal, Cito)Dec. 2007: algemeen niveau rekenen/wiskunde is in ordeMaar: negatieve trendEn: betere leerlingen -, meisjes –Leesvaardigheid: negatieve trendEn: zwakke leerlingen -, laagste niveau groeit (11 >> 15%)

Onderzoek (3)Negatieve trend wordt ondersteund doorander internationaal onderzoek:• PIRLS (reading) 10-jarigen lezen minder• TIMMS (mathematics) problemen bij de betere leerling

Onderwijsraad 2006:• MBO: ruimt de helft van de leerlingen schiet tekort in

taalvaardigheid

Inspectie 2006:• Kwart van de 12-jarigen heeft twee jaar achterstand met lezen• Probleem ontstaat reeds in groep 4 (niet door milieu etc.)

Onderzoek (4)

Conclusie: er treedt een daling op in de

leesvaardigheid en de rekenvaardigheid bij

leerlingen in de leerplichtige leeftijd

1

2

3

4

1F

1S 2F

2S 3F

3S 4F

4S

Algemeen maatschappelijk niveau

REFERENTIEKADER

Drempels

Resultaat: niveaubeschrijvingen

• Voor taal 4 niveaus die het totale programma voor Nederlands beslaan

• Voor rekenen 3 niveaus die alleen het domein rekenen van de wiskunde beslaan. De F-niveaus zijn meer op functioneel gebruik gericht, de S-niveaus op formaliseren en abstraheren

Aanbevelingen

• Stel de referentieniveaus vast in sectoroverstijgende regelgeving

• Geef prioriteit aan basiskennis en –vaardigheden (inoefenen en onderhouden)

• Investeer in voorwaarden om niveauverhoging te bereiken (scholing, tijd, middelen, stimulerende projectorganisatie)

• Bewaak de doorlopende leerlijn o.a. door toetsing en examinering:– Een verplichte eindtoets basisonderwijs– Onderdelen opnemen in centrale examinering VO en ook MBO – In- en uitstroomeis voor lerarenopleiding

• Laat scholen zich verantwoorden voor hun toegevoegde waarde

veldraadplegingen

• Door alle sectoren in najaar 2008

• In ‘t algemeen positief over noodzaak, inhoud en niveaus

• Twijfel aan kwaliteit van de instroom (en dus de haalbaarheid)

• Vragen over enkele onderdelen (taalbeschouwing 2f, lezen en rekenen 3f)

Nadere beschouwing

• Niveaus gebaseerd op reële resultaten • Enkele aanvullende studies• Conclusie: hanteerbaar én haalbaar, mits:• Niveaus verwerkt worden in leermiddelen,

programma’s en examens• Maatwerk voor leerlingen die niveaus niet

halen• Gerichte extra inspanningen binnen en

tussen sectoren

Extra inspanningen

• Met flinke didactische inspanning kan 75% 1f omhoog, ook als instroom vmbo-bb

• Discontinuïteit bij rekenen: in vmbo en havo geen wiskunde voor 20% leerlingen

• Overal: meer onderhoud

• In mbo moet leerplan basisvaardigheden ontwikkeld. Specifieke problemen voor rekenen (Z&W), voor taal (lezen fictie)

Invoering referentiekader

• Gefaseerd traject tot 2014

• Leermiddelen, diagnostische toetsen

• Nascholing en ondersteuning

• Pilots, projecten en onderzoek

• Zorgvuldige monitoring resultaten

• Verbetering overgang PO – VO

• Balans tussen ambitie en haalbaarheid