1

HO

ND

ER

D

JA

AR

F

EB

EL

CO

Ponskaarten, mastodonten van computers, telefonische bestel-lingen, bakfietsen en rieten mandjes: het zijn maar enkele van de voorgaande gebruiken van de groothandels Asma, Inter Nos en Lifak. De modernisering van nu geeft een vertekend beeld van de manier waarop een groothandel vroeger zijn werk verrichtte. Met de oprichting van Asma in 1916 kon men zich alleszins niet indenken dat het er de dag van vandaag heel anders zou uitzien. Nu honderd jaar later staan we voor een nieuw tijdperk en blikken we vol trots en voldoening terug op de voorbije jaren. Febelco, het resultaat van een samenbundeling van krachten, evoluties en een rijke geschiedenis uit het verleden.

2016, een historisch jaartal voor Febelco want de groothandel viert zijn honderdste verjaardag. De oprichting gaat reeds vele jaren te-rug en startte met de stichting van het Antwerpse Asma cv in 1916, het West-Vlaamse Inter Nos cv in 1924 en het Limburgse Lifak cv in 1965. Deze drie coöperatieve groothandelaars vertegenwoordig-den elk een belangrijke waarde in de verdeling van geneesmidde-len in België. Een steeds groter wordende dreiging voor Belgische groothandelaars-verdelers om ten prooi te vallen aan buitenlandse groepen en de visie dat een samenbundeling van krachten meer overlevingskansen bood in de toekomst, leidden tot de oprichting van Febelco in 2002. De beslissing vloeide voort uit de overtuiging dat deze samenwerking de beste garantie zou bieden voor de toe-komst van de zelfstandige apotheker. Het globale marktaandeel van Febelco groeide hierdoor tot bijna

30%, met een omzet van meer dan 744 miljoen euro. De coöperatieve werd daardoor een zeer belangrijke speler op de Belgische markt en verwierf een plaats in de top 100 van de Belgische bedrijven. Intussen zijn ook deze voorgaande cijfers ruimschoots gestegen naar 43% en 1,3 miljard euro en opereert Febelco met meer dan duizend werkne-mers vanuit acht verschillende vestigingen over heel België (Brugge, Izegem, Sint-Niklaas, Wijnegem, Olen, Zolder, Kortenberg, Frameries).

Het begon allemaal in 1916 in de woning van apotheker Paul Ver-straeten in de Mutsaertstraat te Antwerpen. Meneer Verstraeten had een klein laboratorium waarin hij voor zichzelf verschillende bereidingen uitvoerde. Door middel van financiering van andere apothekers kon dit laboratorium uitgebreid worden zodat op grotere schaal kon gewerkt worden en eveneens bereidingen gemaakt kon-den worden voor de aangesloten collega’s. Dit zorgde in augustus 1916 voor de oprichting van Asma cv met twaalf aangesloten le-den. De groothandel bleek een zeer betrouwbare bron te zijn voor het aankopen van geneesmiddelen aan correcte prijzen. Een klein laboratorium ontpopte zich aldus tot volwaardige groothandel, met later meer vestigingen in Kontich (1966) en Olen (1968). Het con-cept “groothandel” was gelanceerd, en zo ontstond in het mooie West-Vlaanderen te Izegem in 1924 eveneens de coöperatieve Inter Nos. Deze kwam tot stand doordat een groot aantal apothekers zich samen in een beroepsvereniging hadden gevoegd.

HONDERDJAAR

FEBELCOOnze coöperatieve bestaat dit jaar een eeuw. Oorspronkelijk werd de groothandel opgericht met als doel het bereiden en verspreiden van de zogenaamde ‘socialiteiten’, dewelke door alle apothekers van België verkocht konden worden. Zelfs na honderd jaar blijft het doel van Febelco onveranderd. Wij staan nog dagelijks in voor de distributie van meer dan 43.000 verschillen-de farmaceutische producten. Daarbovenop worden er ook nog heel wat extra services aangeboden, die u als klant in uw beroep verder ondersteunen.

EEN GROOTHANDEL MET GESCHIEDENIS

2

HO

ND

ER

D

JA

AR

F

EB

EL

CO

document en hun rieten mandje het hele magazijn rond om telkens halt te houden bij een besteld product. Zo werden er per dag heel wat kilometers afgelegd. Bovendien werden in het prille begin alle producten in het magazijn nog per “huis” geplaatst, wat wil zeggen dat alle leveranciers apart stonden gesorteerd. Het zoeken van een product in het magazijn was al een hele belevenis op zich. De volledigheid van de bestelling werd vervolgens manueel nagekeken, en bij fou-ten kon iemands naam voor het hele ma-gazijn weerklinken. Zo luidde bijvoorbeeld: “Ludgard, breng dit in die hoeveelheid”. Wan-neer het hele besteldocument dan volledig was, werden de bestellingen ingepakt en door de “chauffeurs” geleverd met bakfiet-sen of brommers. Bovendien stelde men als groothandel alles in het werk om het voor de apotheker zo aangenaam mogelijk te maken. Het persoonlijke contact ging via de relatie-beheerders (in die tijd de “vertegenwoor-digers”). Zij bezochten en onderhielden de contacten met de klanten en losten proble-men op (ze namen soms zelfs ontbrekende producten mee bij een foute levering). Zij maakten eveneens restornoberekeningen met de hand en het gebeurde ook dat zij meehielpen in het magazijn. Dit is een groot verschil, vergeleken met de automatisering die momenteel aan de dag wordt gelegd.

De overgang naar de modernisering/auto-matisering werd voornamelijk veroorzaakt door een sterkere concurrentiële druk, een grotere complexiteit van het bedrijfsleven en een stijging van klanten en omzet. Al-dus werd er in de groothandels de eerste

mastodont van een computer geïnstalleerd, namelijk de IBM 360/20. Deze evolutie liep in het begin niet van een leien dakje: pannes traden op en men moest dag- en nachtwerk verrichten om zoveel mogelijk informatie te herstellen. Bovendien, omwille van de vele kilometers die magazijniers per dag afleg-den, werd er intern voor rolbanen gezorgd dewelke het klaarmaken van bestellingen vereenvoudigden. Vanaf deze periode werden producten eveneens alfabetisch geplaatst, en niet meer per leverancier. Be-stellingen konden bijgevolg ook afgeprint worden en er werd gewerkt met ponskaar-ten. Hierdoor konden producten correct en makkelijk geïdentificeerd worden. Aange-zien heel wat apothekers minstens driemaal per dag werden opgebeld en binnen de twee uur werden beleverd, ontstond al snel de nood aan een tweede computer (de Uni-vac-computer). Dit maakte de lancering van de “zendnota” mogelijk. Apothekers hadden zelf nog geen computer ter beschikking maar sommigen maakten wel gebruik van de zogenaamde “scorepack”. Dit was een soort van machine dewelke aangesloten werd op het telefoonsysteem via een zo-geheten “mof”. Apothekers konden pro-ductnummers en aantallen ingeven in de scorepacks, dewelke doorgestuurd werden naar de groothandel. Het bidirectioneel en rechtstreeks bestellen bij de groothandel groeide daaruit voort.

In 1994 werd een belangrijke stap gezet in de groei van Asma met de overname van nv Borgers in Diest. Deze groothandel bestaan-de uit 250 personen had zich reeds weten te

Later breidde ook Inter Nos verder uit met bijhuizen in Oostende, Brugge en Kortrijk, om zo een vlottere bediening van de plaat-selijke apothekers te garanderen. Niette-genstaande werd een apotheker toen nog van farmaceutische “post” voorzien door middel van de zogenaamde “bakfiets”. In navolging van de andere, Belgische pro-vincies werd het idee geopperd om ook in Limburg een farmaceutische coöperatieve op te starten. Aldus ontstond Lifak, dewelke aanvankelijk een overeenkomst afsloot met nv Borgers in Diest. Deze hadden een filiaal in Limburg waardoor alle klanten van Lifak over de hele provincie beleverd konden worden. Later opende ook hun vestiging in Hasselt. Deze Limburgse coöperatieve mocht dan wel niet de grootste zijn, maar volgens hun slogan waren ze wel de tofste!De oprichting van de drie groothandels bleek de start van een succesverhaal. Ech-ter, de manier waarop alles georganiseerd werd is sterk veranderd tegenover de he-dendaagse en gemoderniseerde werking van nu. Dit vergt toch wel enige duiding.

Tot de jaren ‘70 werden apothekers recht-streeks opgebeld door telefonisten voor het opnemen van de bestellingen. De telefonis-ten verkregen een soort “bulletin” van alle klanten-apothekers die ze per dag dienden te contacteren. Zij noteerden vervolgens nog manueel én op papier de doorgegeven bestellingen. Bijgevolg hadden magazijniers het niet altijd even makkelijk met het ontcij-feren van ieders geschrift. Af en toe werd er ook gebruik gemaakt van een typmachine. De magazijniers gingen dan met dit bestel-

3

HO

ND

ER

D

JA

AR

F

EB

EL

CO

redden uit een zwaar verlies omwille van een zware brand in de nacht van 24 op 25 de-cember 1983. Een kortsluiting aan de kerst-boom bleek de oorzaak. Gelukkig stond de computer veilig geborgen in het huis ernaast. Borgers wist zich na tien dagen al te redden uit dit grote ongemak door de tijdelijke huur van een gebouw, dewelke de voorzieningen had van een bakkerij. Een nieuw pand werd later aangekocht en de groothandel breidde steeds verder uit wat uiteindelijk leidde tot de overname door Asma. De witte schorten die voorheen gedragen werden door het per-soneel van Borgers werden hierdoor afge-schaft en voor iedereen vervangen door een “werkkostuum”. In 2000 werd Asma-Borgers officieel Asma genoemd.

Geleidelijk aan realiseerden Asma, Inter Nos en Lifak een steeds grotere omzet, en werd de automatisering meer en meer werkelijk-heid. Lifak was de eerste van de drie die met een automaat van start ging.

Het samenwerkingsakkoord tussen de drie coöperatieven en de oprichting van Fe-belco in 2002 zorgden uiteindelijk voor de centralisatie van onze IT-afdeling. Sindsdien is de groothandel sterk gegroeid. Op één na alle vestigingen hebben intussen een automaat, en sommigen zelfs een OSR. Bovendien werd intussen een hoogtech-nologische vestiging geopend in Zolder, het paradepaardje van Febelco en uniek in zijn soort in Europa. Vanuit de verschillen-de vestigingen worden tegenwoordig meer

dan 3000 klanten beleverd, met meer dan 200 bestelwagens die dagelijks 1,5 keer rond de aarde rijden. Febelco is hierdoor een sterke partner in de distributieketen van de industrie naar de apotheek. Samen met een aantal dochterondernemingen stelt Febelco alles in het werk om zijn klanten-service zo goed mogelijk te optimaliseren. Er is intussen het eigen gamma Febelcare, maar ook allerlei andere pakketten worden voorzien om de klantentevredenheid te ga-randeren. Terwijl het vroeger nog voldoende was om aanvaard te worden als medewer-ker als men maar uit “het college” kwam, is er intussen al een zeer doordachte sollici-tatieprocedure voor de verschillende func-ties. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Febelco heeft nood aan mensen die leven naargelang hun waarden, die zich tevreden en bovenal betrokken voelen in hun werk en dit kunnen overbrengen naar de klant. Het is enkel op deze manier dat men zich bewust kan zijn van de toekomstige uitdagingen waarmee we als groothandel geconfron-teerd zullen worden. Het is net die menta-liteit van “eendracht maakt macht” en de verrijking uit het verleden die de positie van Febelco in de toekomst zal versterken.

Socialiteiten werden eerst ingevoerd uit Frankrijk en na de Eerste Wereldoorlog zelf bereid in België door leden van de verschillende beroepsver-enigingen. Het was een nieuwe benaming voor een bepaalde vorm van farmaceuti-sche specialiteit, bedoeld als strijdmiddel tegen allerhande specialiteiten, maar voornamelijk tegen de producten die in de dagbladen aangekondigd werden.

Socialiteit = Een samengesteld product, met eigen benaming en vergaard zoals een specialiteit. Een bereiding die door de leden van een bepaalde beroepsvereniging gemaakt werd en dewelke men bezorgde aan de vereniging, die ze dan verder aan de leden overhandigde. Een product bereid naar een bepaalde formule, door de vereniging goedge-keurd, en dat alle waarborgen bood van conformiteit. Een product dat aan de apotheken 40 à 50% winst liet, en soms meer.

WIST JE DAT?