DOVENNIEUWS - fevlado.be · 2015. 11. 24. · november - december 2015 Gent X - P702024 6/ 2015...

Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Stropkaai 38 - 9000 Gent

jaargang 90 - nummer 6tweemaandelijks november - december 2015

Gent X - P702024

6/2015

THEMA: ONDERWIJS

DOVENNIEUWS

Interview: Nico De WegheDeaf History International

Vincent Ameloot en Veronique Van Hamme woonden voor Doven Geschiedenis Vlaanderen het internationaal congres DHI in Schotland bij.

KAFT 6 2015.indd 1 30/10/15 14:39

Verantwoordelijke uitgever: Filip Verstraete, interim-directeur Eindredactie: Filip Verstraete Redactie: Filip Verstraete, Davy Van Landuyt, Ilse Wouters, Marieke Kusters, Pascal Mollet, Ludwina Degryse, Fanny Deleu Lay-out: Ludwina Degryse Abonnement: Leden Fevlado: abonnement inbegrepen bij lidgeld. Lidgeld Fevlado is 25 Euro en 15 Euro vanaf het 2de lid van hetzelfde gezin. Niet-leden Fevlado: abonnement 18 Euro - Buitenlandse abonnees krijgen Dovennieuws in pdf via mail. Verzending naar het buitenland enkel mogelijk op kosten van abonnee. Reknr: BE36 4487 6565 8181 BIC KREDBEBB - Contact: [email protected]

Copyright : Overname van artikels is enkel toegestaan na toestemming van de uitgever, en met bronvermelding

NATIONAAL SECRETARIAATFevlado vzwStropkaai 38 - 9000 GentTel.: 09/224.46.76 - Fax: 09/329.07.47E-mail: [email protected]

Fevlado-Diversus vzwStropkaai 38 - 9000 GentTel. 09/228.59.79 - Fax: 09/329.07.47 E-mail: [email protected]

ooVoo: fevladosecretariaatbereikbaar op werkdagen van 8 uur 30 tot 12 uur 30

ANTWERPEN – ‘MADOSA’ Secretariaat: Ria Van de Peer - [email protected] – Tel/Fax: 03.238.56.77 – SMS: 0484/97.92.80 - www.madosavzw.be (Afdelingen: Sportafdeling Dosporta – Jeugdclub De Vlinder – Da-mesclub Dodocan – Ontspanningsclub Dovca – 50-plussers Dosena – Kinderclub De Cocoon – Red Devil Deaf Bikers)

BRUGGE – ‘NOWEDO’ Secretariaat: Maddy Bonte – Fax: 050/67.87.37 – [email protected] – www.nowedo.be (Afdelingen: Mountainbike Club – Kinderclub De Dolfijntjes – Jonge-renwerking Witte Beer – Socio-culturele afdeling De Zeester (Oost-ende) – Damesclub Ladies Only!? – Socio-culturele afdeling Kompas – Nowedo-senioren – Kon. Brugse dovenvereniging – Brugse Gebaren-kring)Aangesloten bij Nowedo: Sportvereniging KSKD Brugge

EEKLO – ‘DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN’Contact: Marleen Brackx - [email protected]

GENT – ‘GTG ‘Secretariaat: Chantal Roose - Fax: 09/343.80.04 - [email protected] – www.gtg-gent.be (Afdelingen: GTG-Gent “Vriendenkring” – Manillen kaarters en Teerlin-gen – GTG 55+ Senioren – Damesclub – Cultuur & Vorming – Jeugd-club De Joker – Kinderclub Dococlub – Gentse Gebarenkring – Team Gent MTB-Cycling Deaf – KSVS Gent – Ghent Knights – De Stevige Stappers)

GENT - Ledeberg – ‘DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L’EPEE’Contact: Thierry Bekaert- Fax: 09/220.41.81 – [email protected] - http://www.lepeetjegent.be

HELEN KELLER CLUBContact: Bernard Legrand – [email protected](Afdeling: HKPioniers) HASSELT – ‘GEBAPUNT’Contact: Laetitia Kinet – [email protected] – www.gebapunt.be

DEAF SHOOTContact: Patrick Van Tittelboom - [email protected]

DE DOVE TREKVOGELSContact: [email protected]

DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzwFederatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Jaargang 90 - 2015

HASSELT – ‘LIMBURGIA’ Secretariaat: Marijke Das - Tel: 011/22.19.14 – [email protected] – www.vzw-limburgia.be (Afdelingen: Sportvereniging Lido-sport – Ontspanningsclub De Stille Genieters – 55 plussers Limburgia Senioren)

KORTRIJK – ‘DE HAERNE CLUB’ Secretariaat: Lieve Clarebout - [email protected] – www.dehaerneclub.be (Afdelingen: Sportclub – Guldensporenkaartersclub – Jongerenwer-king De Haerne Club – Ontspanningsclub – Stil en Blij Ieper – Doven-Actie Ieper– 55-plussers – Kinderclub De Dobbelsteentjes)

KORTRIJK – ‘DE GETROUWE VRIENDEN’ Contact: Freddy Haghebaert - [email protected] (afdelingen: De Vurige Manillers – De Levensgenieters – De Orde van den Vlaschaard)

NINOVE – ‘DE DENDERVRIENDEN’ Contact: Fabienne Lanneer - [email protected] - www.dedendervrienden.be

SINT-NIKLAAS – ‘DE WAASVRIENDEN’ Contact: Marcel Beirnaert – Fax: 03/771.40.02 – [email protected]

TURNHOUT – ‘PIRAMIME’ Secretariaat: Marina Diels - Tel/Fax: 014/42.80.60 – [email protected] – www.piramime.be (Afdelingen: Sportvereniging Kedosport – Kaartersclub Kedoka - Biljartclub Kebildo – Kinderclub Kedokids – Jeugdclub De Kempen – Cultuur- en ontspanningsvereniging Kemados – Bezigheidsclub – Kempische Gebarenkring)

ZOTTEGEM – ‘DE EGMONTSVRIENDEN’ Contact: Anja Van Wesemael - [email protected] - http://www.egmontsvrienden.be

Indien u meer gegevens wenst kan u [email protected] contac-teren of een kijkje nemen op www.fevlado.be

FEVLADO- LEDENBEWEGING

AANGESLOTEN ORGANISATIES

AANGESLOTEN DOVENCLUBS

DOOFBEWUSTContact: Hilde Melis – [email protected]

DOVENACTIE BRUGGEContact: Stefaan Breemersch –[email protected]

DOVENACTIE GENTContact: Daniel Huys – [email protected]

DOVENACTIE TORHOUTContact: Marleen Talloen [email protected]

DOVENGESCHIEDENIS VLAANDERENContact: Vincent Ameloot [email protected]

DOVENSPORT VLAANDERENContact: Ann Smets – [email protected]

KAJONGContact: Stephanie Wijnants – [email protected] www.kajong.be

FEVLADO-LEDENBEWEGING:Fevlado-Ledenbeweging contacteren kan op [email protected]

AFDELINGEN JONG-FEVLADOContact: [email protected] www.jongfevlado.com

FEVLADO-SENIORENContact: Boudewyn De Roose [email protected]

VERENIGING DOVE ZELFSTANDIGENContact: [email protected]

VISUAL BOXContact: [email protected]

VW CLUB DEAFContact: Roel Verrept – [email protected]

Bestuur Fevlado:Van Hoorebeke Andy, interim-voorzitterGross Glen, secretarisMazovetski Alexandre, schatbewaarderDe Durpel HannesMelis HildeStevens Helga

KAFT 6 2015.indd 2 30/10/15 14:39

Dovennieuws 2015 nr.6 1

InhoudThema: “Wat is goed onderwijs?” .............................................................. 2VN verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap 8Documentatiecentrum: nieuwe aanwinsten ....................................... 9Interview met Nico De Weghe ..................................................................10European Deaf Wrestling Championships ...........................................11WDD 2015 een terugblik ............................................................................12DHI Deaf History International conferentie in Schotland ...............16Deaf History Seminar ...................................................................................17Nieuwe boekjes in VGT ................................................................................18Kasterlinden verhuist naar nieuwbouw ................................................18Seniorenfeest 2015 .......................................................................................20

VOORWOORD

Beste lezers, beste leden van Fevlado vzw

De zomer is weeral voorbij, Koning Winter is dit jaar precies vroeg in het land. Aan WereldDovenDag 2015 heb ik mooie herinneringen overgehouden.Deze keer ging WDD door op zaterdag 26 september 2015 in het Koninklijk Atheneum in Zottegem. Het was een mooie samenwerking tussen 2 dovenclubs: de Dendervrien-den en de Egmontsvrienden. De opkomst was hoog, met 760 bezoekers kunnen we ze-ker spreken van een succes, waarvoor onze welgemeende dank. De Raad van Bestuur wil dan ook van deze gelegenheid gebruik maken om alle vrijwilligers en personeelsleden te bedanken voor hun prachtige inzet. Er was veel te zien, de lezing over het onderwijsproject van Marieke Kusters en haar stuurgroep die bestond uit onder andere: Maartje De Meulder, Stefaan Breemersch, Sara Geudens, Griet Gommeren en Liesbeth Matthijs was boeiend en gaf heel wat stof tot nadenken. Het was een zeer sportieve WDD met een judo-initiatie en een mooie wielertoeristenrit van 75km door de Vlaamse Ardennen. Ook kunst en cultuur werden niet vergeten, er was een prachtig aanbod: boetseerwerk door Jean- Pierre Desmidt, striptekenen door Filip Heyninck en poëzie door Hilde Verhelst. Verschillende workshops en demonstraties kwamen aan bod o.a. de hoorhonden van Canisha vzw. We willen ook de standhouders bedanken voor hun uitgebreid informatieaanbod. We sloten WDD af met de “Hand van Vlaanderen”, er waren 3 genomineerden: Project Alvin van Kristof De Weerdt, Geert Dirickx en Jan Verhoeven, Professor Doof en (s)Tom van Visual Box met Serge Vlerick en ikzelf, de derde genomineerde was Filip Verstraete. De directeur van Fevlado, Filip Verstraete won deze welver-diende prijs door zijn jarenlange inzet voor de Dovenmaatschappij. Visual Box toonde het filmpje, het “Maureen-Decreet” waarbij de horende leerkracht werd vervangen door een dove leerkracht in de klas van de dove Maureen in het gewoon onderwijs.Het was een leuke satire op het nieuwe M-decreet voor meer inclusie in het onderwijs van de Vlaamse minister van Onderwijs Hilde Crevits. Het filmpje kan je trouwens ook online bekijken. www.vimeo.com/140395940Tenslotte was er nog een geslaagde quiz van Jong-Fevlado en Dennis Deschildre.De jongeren hebben terecht gewonnen van de ouderen!Het volgende goede nieuws wil ik jullie zeker niet onthouden. De subsidieaanvraag voor Sociaal Cultureel Werk van de cel Ledenbeweging werd onlangs goedgekeurd door de Vlaamse minister van Cultuur Sven Gatz.Onze Ledenbeweging heeft alvast uitdagende plannen in vooruitzicht! De Raad van Bestuur wil hierbij dan ook iedereen bedanken die dit mogelijk maakte; alle verenigingen van over heel Vlaanderen, de vrijwil-ligers en het personeel. Fevlado vzw is dus vanaf nu een erkende en gesubsidieerde Vlaamse Dovenfederatie. Dit voorwoord is tevens mijn laatste in het moeilijke Nederlands. Mijn toekomstige voorwoorden zullen voortaan in mijn moedertaal, de Vlaamse GebarenTaal (VGT) te zien zijn op onze website (www.fevlado.be) en andere kanalen zoals Facebook en Twitter. In januari 2016 komt er nog een laatste Dovennieuws over de geschiedenis van het tijdschrift. Fevlado ontsnapt ook niet aan de digitale evolutie en stapt mee in de 21e eeuw, beter laat dan nooit. De Algemene Vergadering keurde nog niet lang geleden het nieuwe mediabeleid goed. Onze dankbaarheid gaat dan ook uit naar de werkgroep Media met Davy Van Landuyt, Hannes De Durpel, Jorn Rijckaert, Dennis Deschildre en Glen Gross die dit goed hebben voorbereid. Tot ziens Andy Van HoorebekeVoorzitter Fevlado vzw & Fevlado-Diversus vzw

2 8

DN 6 2015.indd 1 30/10/15 14:51

Dovennieuws 2015 nr.62

Wat is goed onderwijs?

THEMA: “Wat is goed onderwijs?”

Fevlado vindt het belangrijk dat dove kinderen en horende kinderen van dove ouders goed onderwijs krijgen. Daarom diende Fevlado een projectaanvraag in bij Gelijke Kansen in Vlaanderen, die werd goedgekeurd. Dit project is een verkennend onderzoek naar gelijke onderwijskansen voor dove kinderen, hun horende broers en zussen en horende kinderen van dove ouders. Hierbij wordt er gefocust op het kleuter- en lager onderwijs. Daar heeft onze medewerker Marieke Kusters zich een jaar lang over gebogen, van oktober 2014 tot oktober 2015. In dit nummer van Dovennieuws gaan we uitgebreid in op de resultaten van dit project.

Een nieuwe onderwijsvorm voor dove kinderen, hun broers en zussen, en horende kinderen van dove ouders?

Goed onderwijs, volgens Fevlado, voldoet aan vijf principes. Het is tweetalig, bicultureel, visueel, emancipatorisch en participatief.

TWEETALIG

Tweetalig onderwijs is onderwijs met twee talen als instructietalen. In het geval van dove kinderen, hun broers en zussen en horende kinderen van dove ouders is dit onderwijs met Nederlands en Vlaamse Gebarentaal als instructietalen. Vlaamse Gebarentaal is namelijk de meest toegankelijke taal voor dove kinderen, terwijl het Nederlands de taal is in deze maatschappij

BICULTUREELKinderen dienen kennis te maken met en deel uit te maken van de horende meerderheidscultuur en van de dovencultuur. Enkel als het kind beide kent en zijn eigen plaats in de maatschappij kan bepalen, is inclusie mogelijk.

VISUEELDoordat dove kinderen niet (goed) kunnen horen, reorganiseert het brein zich. Andere zintuigen worden hierdoor intensiever gebruikt. Bij dove kinderen zijn dat voornamelijk de ogen, wat hen visuele leerders maakt. Kinderen ontwikkelen zich optimaal als het lichaam en de omgeving op elkaar zijn afgestemd, daarom dient het onderwijs voor dove kinderen visueel te zijn. Dove leerkrachten delen hun visueel-zijn met dove leerlingen waardoor hun natuurlijke manier van lesgeven dikwijls zeer visueel is.

EMANCIPATORISCH en PARTICIPATIEF

Emancipatie is het streven naar een volwaardige positie in de maatschappij vanuit een achtergestelde positie in de samenleving. Onderwijs speelt daarin een belangrijke rol. Dove mensen, de dovengemeenschap en Vlaamse Gebarentaal hebben namelijk een kwetsbaar statuut in deze samenleving. Participatie is deelnemen en deel hebben. Dit betekent dat dove mensen moeten kunnen meedoen aan onderwijs, maar ook moeten mee bepalen, mee denken en mee praten over onderwijs.

Goed onderwijs geeft kinderen kansen • zich tweetalig te ontwikkelen, in Nederlands en Vlaamse gebarentaal.• om een positieve attitude te vormen ten opzichte van beide talen.

Goed onderwijs • biedt kinderen kennis over de Vlaamse dovengemeenschap en over de maatschappij in zijn geheel. • is de motor voor participatie als kritische burger, zowel in de maatschappij in zijn geheel als in de

dovengemeenschap.

Goed onderwijs heeft respect voor de eigenheid en de visuele biologie van dove kinderen.

Goed onderwijs bewerkstelligt emancipatie en participatie.

DN 6 2015.indd 2 30/10/15 14:51


VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap

Dit verdrag is geratificeerd door België in 2009. Dit betekent dat de overheid inspanningen moet doen om te zorgen dat in deze maatschappij alle rechten voor personen met een handicap, zoals die geformuleerd wordt in dit verdrag, worden nageleefd. Dit verdrag heeft verschillende artikels, die rechten formuleren, op verschillende levensdomeinen. Artikel 24 gaat over onderwijs. Fevlado heeft geijverd om dit Verdrag cultureel te vertalen naar Vlaamse Gebarentaal, met de steun van Gelijke Kansen in Vlaanderen. De vertalingen van de verschillende artikels, dus ook die van Artikel 24, kan je bekijken op de website van Fevlado. Zie ook pag. 8

Is er in Vlaanderen goed onderwijs?

In Vlaanderen is er voor dove kinderen keuze tussen twee onderwijsvormen, namelijk het regulier onderwijs en het buitengewoon

onderwijs. Is dit onderwijs vandaag de dag tweetalig, bicultureel, visueel, emancipatorisch en participatief?

Buitengewoon onderwijs Regulier onderwijs

Tweetalig? • Visie en taalbeleid verschillen per school

• Onvoldoende leerkrachten die VGT voldoende vaardig zijn

• VGT als taalvak, maar niet overal aanwezig als voer- en instructietaal

• Tolken VGT: vertaald onderwijs is geen tweetalig onderwijs

• GON-begeleiders zijn vaak niet VGT-vaardig

Bicultureel? • Visie verschilt per school• Dovencultuur als vak, maar vaak niet

breed gedragen op school• Onvoldoende dove leerkrachten

werkzaam op dovenscholen • Dove leeftijdsgenoten

• GON-begeleiders hebben vaak geen of onvoldoende kennis van Dovencultuur

• Geen dove leerkrachten• Dove leeftijdsgenoten (behalve in

het geval van clusterintegratie)• Sociaal isolement, onvoldoende

kennismaking met beide culturen

Visueel? • Visueel materiaal aanwezig• Onvoldoende dove leerkrachten

werkzaam op dovenscholen

• Voortdurend puzzelen met losse visuele informatiebronnen. Onderwijs is niet fundamenteel visueel.

Emancipatorisch en participatief?

• Geen onderwijsvorm waar dove VGT-talige mensen de leiding nemen of waar minstens de helft van het personeel doof is.

• Dove mensen leren (onbewust) dat wat horende mensen zeggen, steeds correct is.

• Nederlands heeft hogere status dan VGT: invloed op motivatie voor het leren in, van en over VGT

Hoe zit het met horende kinderen van dove ouders en horende broers en zussen van dove kinderen?

Horende kinderen van dove ouders hebben soms moeite met de ontwikkeling van de Nederlandse taal. Er is op dit moment geen aanbod Vlaamse Gebarentaal in het onderwijs voor deze kinderen. De scholen waar deze kinderen naartoe gaan, hebben niet altijd begrip voor de achtergrond van deze kinderen. Dove ouders kunnen ook niet altijd vlot communiceren met de school van hun horende kinderen. Ze kiezen niet steeds voor VGT als thuistaal, door de geschiedenis van de onderdrukking van dove mensen en hun taal. VGT heeft bovendien nog een kwetsbaar statuut. Wanneer dove ouders wel kiezen voor VGT als thuistaal, krijgen ze hiervoor niet altijd steun en erkenning. Horende broers en zussen van dove kinderen kunnen ook niet genieten van een aanbod Vlaamse Gebarentaal in het onderwijs. Nochtans kan dit een voordeel zijn voor een betere communicatie met hun dove broer of zus en ze kunnen dan thuis meer VGT gebruiken. Ook kunnen ze een beter begrip ontwikkelen voor de leefwereld van hun dove broer of zus. We kunnen besluiten dat, ondanks het VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap en de culturele erkenning van Vlaamse Gebarentaal, er in Vlaanderen geen

volwaardige onderwijsvorm is voor kinderen uit gezinnen met minstens één doof gezinslid.

DN 6 2015.indd 3 30/10/15 14:51


WFD

Ook WFD, de Wereldfederatie van de Doven (World Federation of the Deaf ) benadrukt dat dove kinderen recht hebben op tweetalig onderwijs namelijk in de nationale gebarentaal en geschreven/gesproken taal. Ieder jaar, voor de International Week of the Deaf, kiest WFD een thema uit om de aandacht op te vestigen. Dit jaar was het thema: “With sign language rights, our children can!”

Aantal dove leerkrachten in Vlaanderen?

In Vlaanderen zijn er een beperkt aantal dove leerkrachten of dove medewerkers in het onderwijs werkzaam. Wat zijn de cijfers? • KI Spermalie (Brugge): geen• Sint-Gregorius (Gentbrugge): 2• Sint-Lievenspoort (Gent): 2• KI Woluwe (Sint Lambrechts Woluwe): geen• Kasterlinden (Sint Agatha Berchem): 9• KOCA (Antwerpen): 2• KIDS (Hasselt): geen

Knelpunten tolken Vlaamse Gebarentaal in het kleuter- en lager onderwijs

Er is mogelijkheid tot het inzetten van een tolk Vlaamse Gebarentaal in het kleuter- en lager onderwijs sinds het schooljaar 2013-2014. Echter, er zijn hier een aantal knelpunten aan verbonden.

• Dove kinderen moeten eerst VGT machtig zijn vooraleer ze gebruik kunnen maken van een tolk VGT. Echter, 90 tot 95% van de dove kinderen hebben horende ouders. Het aanbod VGT in de voorschoolse periode is vaak nog te beperkt om dove kinderen optimale kansen te geven deze taal te verwerven. Indien er toch een tolk VGT wordt ingezet voor kleuters of lagere schoolkinderen die VGT niet machtig zijn, fungeert de tolk eerder als een leerkracht VGT, wat niet zijn of haar rol is.

• Kinderen die naar het kleuter- en lager onderwijs gaan, ontwikkelen nog volop taal. Een tolk Vlaamse Gebarentaal heeft niet de taak de taalontwikkeling van dove kinderen in het oog te houden, te evalueren en ertoe bij te dragen. Gebruik van een tolk Vlaamse Gebarentaal impliceert dat een kind de taal al helemaal machtig is. Kan ‘vertaald’ onderwijs voldoende kansen bieden voor de taalverwerving en taalontwikkeling van dove kinderen? Hier ontbreekt rechtstreekse communicatie met leerkrachten en volwassen taalrolmodellen.

• Situaties in gesproken Nederlands zijn niet voor 100% ‘tolkbaar’, dus ook niet het onderwijs.

• Tolken Vlaamse Gebarentaal zijn geen taalrolmodellen, geen moedertaalgebruikers. Kinderen zijn gevoelig aan taalfouten en nemen deze fouten over van niet-moedertaalgebruikers. Bovendien komen veel dove kinderen onvoldoende in contact met moedertaalgebruikers om deze taalfouten recht te zetten. Op oudere leeftijd kunnen dove mensen deze fouten filteren, maar kleine kinderen kunnen dit niet. De belangrijkste reden is dat ze nog volop bezig zijn met het verwerven en ontwikkelen van taal.

• Veel tolken Vlaamse Gebarentaal hebben onvoldoende ervaring met tolken of communiceren met dove kinderen. Het is namelijk een erg grote uitdaging, zeker voor niet-moedertaalgebruikers, hoe bepaalde Nederlandse zinconstructies op een zo correct mogelijke manier (cultureel) in VGT te vertalen, voor de dove kinderen. Ook in de tolkopleiding bestaat er geen module “tolken voor kinderen”.

• Er is een groot tekort aan tolken Vlaamse Gebarentaal.

• Scholen staan niet altijd open voor een tolk Vlaamse Gebarentaal in de klas.

DN 6 2015.indd 4 30/10/15 14:51


Verkennend onderzoek

In Vlaanderen is het onderwijs vandaag de dag niet tweetalig, bicultureel, visueel, emancipatorisch en participatief. Daarom deed Fevlado een verkennend onderzoek naar de meest passende, wenselijke en haalbare onderwijsvorm voor dove kinderen, hun horende broers en zussen, en horende kinderen van dove ouders.Voor dit onderzoek werden diepgaande gesprekken gevoerd met experten en werd literatuur bestudeerd. Er zijn studiereizen georganiseerd naar buitenlandse tweetalige en biculturele onderwijsmodellen, waar dove kinderen samen onderwijs volgen en waarin dove volwassenen een plaats hebben. Hier werden opnames van gemaakt en dit is gemonteerd tot een mooi geheel door Visual Box. Jullie kunnen deze bekijken op de website van Fevlado. Een selectie van het beeldmateriaal werd getoond in verschillende focusgroepen met ouders en onderwijsmedewerkers en met hen verder bediscussieerd.

Het resultaat…

ziet er zo uit:

Het onderwijsmodel dat Fevlado voor ogen heeft, is het organiseren van tweetalige klassen in een bestaande of startende school in het reguliere onderwijscircuit. In deze tweetalige klassen zitten dove kinderen, hun broers en zussen, en horende kinderen van dove ouders waarbij dove kinderen idealiter in de meerderheid zijn. De voer- en instructietaal is Vlaamse Gebarentaal en geschreven Nederlands. De leerlingen in deze tweetalige klassen krijgen les van tweetalige en biculturele dove leerkrachten. Het Nederlands en de Vlaamse Gebarentaal worden beide als taalvakken gegeven. Verder worden er in het curriculum dove culturele thema’s geïntegreerd.

DN 6 2015.indd 5 30/10/15 14:51


In de andere klassen waar uitsluitend horende leerlingen onderwijs volgen, is de voer- en instructietaal het Nederlands en krijgen leerlingen les van Nederlandstalige leerkrachten. Vlaamse Gebarentaal wordt aan deze leerlingen als extra taalvak aangeboden voor twee uur per week. Ook hier worden in het curriculum dezelfde dove culturele thema’s geïntegreerd als in de tweetalige klassen.

Er worden gemeenschappelijke lesmomenten georganiseerd voor leerlingen uit de tweetalige klassen en leerlingen uit de Nederlandstalige klassen. De dove bilinguaal-biculturele leerkrachten en horende leerkrachten werken samen en stemmen het curriculum en de gemeenschappelijke lesmomenten op elkaar af.

Een dove bilinguaal-biculturele coördinator bewaakt het onderwijs in de tweetalige klassen en heeft een belangrijke brugfunctie, met name tussen de Nederlandstalige en tweetalige klassen, tussen de dove leerkrachten onderling en tussen de dove en horende leerkrachten. Een Nederlandstalige directeur heeft de leiding over de gehele school. De samenwerking verloopt positief en beide groepen leerkrachten, directie en coördinatoren zijn rolmodellen voor alle leerlingen op de school, voor ouders en voor de gemeenschappen buiten de school. De hele school, zowel leerlingen, leerkrachten, leidinggevenden als ouders en de omringende gemeenschappen buiten de school ontwikkelen positieve attitudes ten opzichte van Vlaamse Gebarentaal en het Nederlands, ten opzichte van de horende cultuur en de Dovencultuur en ten opzichte van beide gemeenschappen. Er is respect voor elkaar, men treedt met elkaar in (interculturele) dialoog. Dit betekent dat de hele school in attitude bilinguaal-bicultureel is.

DN 6 2015.indd 6 30/10/15 14:51


Voorwaarden voor de oprichting van deze experimentele onderwijsvorm?

• Samenwerking tussen beleidsdomein Welzijn en Onderwijs om een voorschools aanbod te voorzien dat terdege voorbereidt op deze onderwijsvorm.

• Oprichting van een interuniversitair expertisecentrum rond tweetalig onderwijs in VGT en Nederlands.• Ondersteuning bij het informeren en sensibiliseren van ouders en de Dovengemeenschap. • Een reguliere school die openstaat voor deze aanpak en durft te veranderen, met een onderwijsteam en schoolbestuur

waarbij er een gezonde balans is tussen dove en horende personen. De school dient ook een stevig gefundeerd taalbeleid en pedagogisch plan te hebben.

• Het mogelijk maken van een afwijking van de taalwetgeving, met name om Vlaamse Gebarentaal als instructietaal en als taalvak te kunnen aanbieden.

• Opgeleide tweetalige en biculturele dove leerkrachten. • De erkenning en goedkeuring van een toekomstig specialisatiejaar tweetalige pedagogiek (in Nederlands en Vlaamse

Gebarentaal), georganiseerd door een hogeschool. • Werkingsmiddelen om deze experimentele onderwijsvorm op te starten.

DankwoordDe realisatie van dit project was nooit tot stand gekomen zonder de medewerking en de input van de verschillende experten, de leden van de stuurgroep en de deelnemers van de focusgroepen. Fevlado wil deze mensen daarom langs deze weg hartelijk bedanken.

Met de steun van Gelijke Kansen in Vlaanderen.

Werelddovendag Zottegem, 26 september 2015. Op de studievoormiddag werd het resultaat van het onderwijsproject gepresenteerd.

De workshop in de namiddag gaf de deelnemers de kans te proeven van de onderwijsvorm die Fevlado voor ogen heeft. Er was ook ruimte voor discussie.

In de stuurgroep van het project zetelden:• Ouders: Stefaan Breemersch & Griet Gommeren• Leerkracht: Sara Geudens• Expert Dovengemeenschap & onderwijs: Maartje De

Meulder• Expert voorschoolse periode: Liesbeth Matthijs

DN 6 2015.indd 7 30/10/15 14:51


Fevlado wil het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap, hierna afgekort als VRPH) toegankelijk maken voor de Vlaamse Dovengemeenschap en schakelde hiervoor Delphine le Maire in. De culturele vertaling van dit verdrag werd gesubsidieerd door Gelijke Kansen in Vlaanderen. De volgende artikels zijn vertaald en terug te vinden op www.fevlado.be :

• Inleiding tot VRPH• Algemene begrippen en concepten• VRPH in de praktijk• Artikel 6 en 7 “vrouwen & kinderen”• Artikel 8 “Bevordering van bewustwording”• Artikel 9 “Toegankelijkheid”• Artikel 13 “Toegang tot de rechter”• Artikel 19 “Zelfstandig wonen en deel uitmaken van de maatschappij”• Artikel 21 “Vrijheid van mening en meningsuiting en toegang tot de

rechter”• Artikel 24 “Onderwijs”• Artikel 27 “Werk en werkgelegenheid”• Artikel 29 “Participatie in het politieke leven en openbare leven”• Artikel 30 “Deelname aan het culturele leven, recreatie, vrije tijd en sport”

Met dank aan de vrijwillige inzet van Bert Van De Sompele, Hilde Melis, Maddy Bonte, Ayfer Iceloglu, Geert Dirickx, Maartje De Meulder, Christel Van Den Maegdenbergh, Simonne De Groof, Kurt Vanmaeckelberghe, Ingrid Desmaele, Frank Van De Perre, Sammy Van Landuyt, Diane Boonen, Hugo Platteau, Hilde Nyffels, Sam De Dobbeleer, Jorn Rijckaert, Thomas Eeman en Amandine le Maire.Ook dank aan Pierre Gyselinck (Belgian Disability Forum) en Greet Van Gool (FOD), van wie de bijdragen eveneens waardevol waren, maar niet werden verwerkt in de documentaire.”

VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap

DN 6 2015.indd 8 30/10/15 14:51


DOCUMENTATIECENTRUM FEVLADO-DIVERSUS:Nieuwe Aanwinsten

Mijn leerling hoort slecht /Knoors, Harry; Marschark, Marc ISBN 978-90-334-9828-2 Leuven : Acco, 2014FD 220.1 KNOO 2014

Gerechtstolken. Handleiding voor politie en rechtskundigen in een meertalige context /Heidi Salaets, Katalin Balogh en Dirk Rombouts.LannooCampusISBN 9789401418188FD 130 SALA 2014

Wel doof, niet ziek!/Coenradie, René ISBN 978-94-625-4392-8 Rotterdam : René Coenradie, 2015FD 014 COEN 2015

Van de oorlog hoor ik niets / Aurel Sercuuitgeverij KlaproosISBN 9789055080083FD 012 SERC 2013

The History of the Deaflympic Games / Pinchas, Rafael PinkhasovISBN 978-965-559-032-6Washington : Gallaudet University Press, 2015424 p., ill.FD 012 PINC 2015

Interpreter Education in the Digital Age: innovation, Access, and Change/Ehrlich, SuzanneNapier, Jemina ISBN 978-1-56368-638-2 Washington : Gallaudet University Press, 2015FD 131 EHRL 2015

Damned for Their difference: The Cultural Construction of Deaf People as Disabled/Branson, Jan; Miller, Don ISBN 1-56368-118-8Washington : Gallaudet University Press, 2002FD 011 BRAN 2002

Sign Language Interpreters in Court: Understanding Best Practices /Carla Mathers. ISBN 978-1425923419FD 131 MATH 2007

Deaf Space in Adamorobe: An Ethnographic Study in a Village in Ghena/Kusters, Annelies ISBN 978-1-56368-633-7Washington : Gallaudet University Press, 2015FD 011 KUST 2015

Meertalig opvoeden. Uw kind zal u dankbaar zijn/Marinella OrioniAmsterdam , Van GennepISBN: 9789461643599FD 210 ORIO 2015

#25JF een tocht door een kwarteeuw dove jongeren in actieGent, Fevlado-DiversusISBN 978 90 759 7745 5FD 013 DEDU 2015

DVD Marie Heurtin/Jean-Pierre Améris2015ISBN 9789461873958FD V 340 AMER 2014

DVD The Tribe/Miroslav Slaboshpitsky2015ISBN 8717249483199FD V 340 SLAB 2014

DVD Planet of Snail/Yi Seung-jun2012ISBN 9789461870650FD V 030 YI 2011

DVD Les Funambules de Sainte-Marie/Volon, RaphaëlNamur : ASBL, 2015FD V 220.1 VOLO 2015

Vijftien vingers en twee hoofden: kleuterrijmpjes en - liedjes in Vlaamse Gebarentaal/Verhelst, Hilde ISBN 9789081309400 Brussel : Vlaams Gebarentaalcentrum vzw, 2015FD V 331 VERH 2015

Documentatiecentrum Fevlado-DiversusEdgard Tinelstraat 929040 Sint-Amandsberghttp://www.fevlado.be/diversus

DN 6 2015.indd 9 30/10/15 14:51


Interview met Nico De Weghe

Interview met Nico De Weghe door Davy Van Landuyt

Davy: Om te beginnen: wie ben jij? Wil je jezelf even voorstellen? Wat doe jij precies?Nico: Ik ben Nico De Weghe, 46 jaar oud en vader van 2 kinderen. Ik ben trainer van de Belgische nationale voetbalploeg voor doven en daarnaast train ik ook de U17 van de horende ploeg ZK Dentergem. Dat ligt ergens tussen Tielt en Deinze. Daar werk ik dus vooral met jongens van 15, 16 en 17 jaar oud, dat is niet altijd gemakkelijk, een moeilijke leeftijd, de puberteit.

Davy: Hoe ben je in het voetbaltrainerschap gerold? Waarom vind je dat interessant?Nico: Van jongs af aan ben ik al een voetballiefhebber. Ik heb in zowel horende als dove voetbalclubs gezeten en ik haalde ook de Belgische nationale selectie. Rond de leeftijd van 32 à 33 jaar ben ik met het horende voetbal gestopt, het was genoeg. Ik bleef echter nog wel enkele jaartjes verder voetballen bij de doven. Toen ik daar stopte ben ik ook met de Belgische nationale ploeg gestopt.Ondanks dat mijn voetbalcarrière voorbij was, kon ik het voetbal niet loslaten. Ik bleef graag kijken naar voetbalwedstrijden, bv. van enkele doven die in horende ploegen speelden, zo veel hou ik van voetbal! 4 jaar geleden wou ik terug meer betrokkenheid bij de Belgische nationale dovenploeg, het maakte mij niet echt uit in welke rol. Ik stelde me kandidaat en uiteindelijk werd ik hulptrainer. Toen zijn we naar het EK in Denemarken geweest en hebben we er een goed resultaat behaald.Daarna ben ik vanwege een moeilijke periode even gestopt, toch wou ik nog altijd graag hoofdtrainer zijn. Een jaar later trok de hoofdtrainer van de nationale ploeg zich terug en heb ik me kandidaat gesteld om hem te vervangen. Dat was in de aanloop naar het EK in Hannover, sindsdien ben ik de trainer van de Belgische nationale ploeg.Desondanks bleef ik toch ook denken aan de horende voetbalwereld, ik wou daar ook graag iets bereiken. Ik besefte ook dat het niet gemakkelijk zou zijn, hoe communiceer ik als dove met horenden? Ik behaalde mijn licentie als scheidsrechter voor het zaalvoetbal bij de horenden maar toch wou ik nog altijd graag trainer worden. Ik heb een opleiding proberen te volgen, maar ik had te weinig tolkuren, met alleen mijn L-uren kwam ik niet toe. Uiteindelijk heb ik het toch gehaald.Ik heb toen bij verschillende ploegen gesolliciteerd. Het maakte me niet uit voor welke leeftijdscategorie het was, maar ik wou niet met te jonge kinderen werken. Met die leeftijdsgroep zou de communicatie te moeilijk gaan. Veel ploegen wezen me af vanwege mijn doofheid en de communicatie. Alleen van ZK Dentergem kreeg ik de reactie dat ik op gesprek mocht komen, ze hebben heel snel besloten om mij een kans te geven bij de U17. Tot nu verloopt alles heel goed, maar mijn grote droom blijft toch nog altijd om een eerste ploeg te trainen. Maar nu moet ik eerst meer ervaring opdoen bij de U17, de voorbije tijd was zeker heel aangenaam en leerrijk voor mij.

Davy: Hoe verloopt de communicatie bij Dentergem?Nico: Ik vind het heel positief dat de jongens van de U17 gebarentaal willen leren voor mij. Dat gaat wel meestal over voetbal, dus bv. spits, middenvelder, flank, goal, hoekschop, vrije trap, … Dat is heel gemakkelijk voor mij, zo kan ik tijdens de matchen duidelijke instructies gebaren.In het begin, op de eerste trainingen, heb ik wel een tolk ingeschakeld. Ik moest immers die jongens nog leren kennen en omgekeerd ook. Na drie trainingen heb ik geen tolk meer

ingeschakeld, de jongens wisten ondertussen wat ik wou. Competitieve voetbalwedstrijden zijn wel wat anders, daar schakelde ik wel een tolk voor in, maar ook dat duurde niet lang. Nu werken wij trainingen en wedstrijden af zonder een tolk, wij verstaan elkaar.

Davy: En de resultaten? Zijn jullie goed bezig?Nico: De eerste competitiewedstrijd hebben we al meteen verloren. Dat heeft ook zijn redenen, de dag ervoor kwam VTM ons filmen. Dat was mooie publiciteit voor ZK Dentergem, op de wedstrijddag kwamen er opeens veel meer toeschouwers, ze waren benieuwd. De jongens waren daardoor een beetje zenuwachtig, dus ja… De wedstrijden daarna hebben we wel allemaal gewonnen en voorlopig staan we nu op een tweede plaats. Hopelijk blijven we zo goed presteren tot het einde van het seizoen, ik voel me zeker en vast heel goed bij Dentergem.

Davy: Wat heeft voor jou de hoogste prioriteit? Een voorbeeld: de U17 van Dentergem en de Belgische nationale ploeg spelen op hetzelfde moment een wedstrijd. Wat kies je?Nico: De voorbije interland tegen Spanje werd gespeeld op zaterdag, de U17 speelden op dezelfde dag. De U17 moesten ’s ochtends spelen, daarna ben ik direct naar Antwerpen gegaan om dan de Deaf Devils te coachen tijdens de interland tegen Spanje. Dat is dus prima gelukt, maar als beide ploegen ooit op hetzelfde moment moeten spelen, dan zal ik voor België kiezen. Bij Dentergem weten ze dat ook en dat respecteren ze.

Davy: Wat vinden de spelers van de U17 ervan dat hun trainer ook coach is bij de nationale ploeg voor doven?Nico: Dat vinden ze heel tof, ze vinden dat ze al veel bijgeleerd hebben van mij, vooral op technisch vlak. Dat is ook omdat ik graag technisch speel, die jongens willen echt graag hun zwakke punten verbeteren, dus ik vind dat wel positief. Zij respecteren mij als hun trainer, ongeacht of ik doof of horend ben. Maar

DN 6 2015.indd 10 30/10/15 14:51


V.U. Pascal M

ollet - Fevlado-Diversus vzw

lid van vijftact vzw

alle info op: www.fevlado.be

LEREN In / Van / Over VGT

Thema:

ZOTTEGEM26 september 2015

2015WERELDDOVENDAG

Koninklijk Atheneum Zottegem - Meerlaan 25 - 9620 Zottegem Deuren: 9:30 u Inkom: 8 euro voor leden en studenten, 12 euro voor niet-leden info:[email protected]

STUDIEVOORMIDDAGSIGNWIKI

STADSWANDELING

AFSTANDSTOLKEN INFOBEURS

SPORTWORKSHOPS

HAND VAN VLAANDEREN

KINDEROPVANG INITIATIE VGTTEKENEN

VW CLUB DEAF

HOORHONDEN

GEBARENKRINGENWIELERTOERISTEN

BOETSEREN

DOVEN GESCHIEDENIS VLAANDEREN

POEZIE

met steun van:

.....

WereldDovenDag 2015 in het Koninklijk Atheneum in Zottegem was een succes, we kregen ongeveer 760 bezoekers over de vloer. Zonder al deze geïnteresseerde dove, slechthorende en horende mensen is WDD organiseren onmogelijk, daarom wil ik alle aanwezigen bedanken. De studievoormiddag over het onderwijsproject van Marieke Kusters trok zeer veel aandacht en was heel interessant! Voor de sportievelingen stond er dit jaar een demo Judo en een wielertocht op het programma.Een tiental wielertoeristen reden onder leiding van Nick Depauw en zijn wegkapiteins een toertocht van ± 75 km door de Vlaamse Ardennen.De infobeurs werd, zoals elk jaar, druk bijgewoond. In de namiddag konden geïnteresseerden terecht bij de diverse workshops: boetseren door Jean-Pierre Desmidt, striptekenen door Filip Heyninck, poëzie door Hilde Verhelst, zeker voor herhaling vatbaar!Ook de workshops gelinkt aan de studievoormiddag en de demonstraties met de hoorhonden van Canisha trokken een breed publiek.

Om 19u30 was het tijd voor het officiële slotmoment van WereldDovenDag.

Het VGTC maakte het “Gebaar van het jaar 2015” bekend: “geen zin”

De “Hand van Vlaanderen 2015” werd gewonnen door Filip Verstraete, directeur van Fevlado en Fevlado-Diversus. Hij had dat totaal niet verwacht, ook de andere genomineerden: (S)Tom en het project Alvin waren zeer sterk en verdienen applaus! De slotfilm van Visual Box ging over een dove leerkracht die een horende leerkracht verving, tot groot jolijt van de dove leerling. De horende kinderen begrepen de leerkracht niet en de dove leerling moest de horende leerlingen helpen. Dove kinderen maken dagelijks dergelijke situaties mee, echt actueel! Dank je wel voor jullie inzet: vrijwilligers van de dovenclubs van Zottegem en Ninove, tolkstudenten en personeel van Fevlado en Fevlado-Diversus!

Kijk op onze website voor het fotoalbum.

Op naar WDD 2016 in Gent in samenwerking met Jong-Fevlado!

in VGT op www.fevlado.be

Middenkatern DN 6 2015.indd 1 30/10/15 14:42

Dovennieuws 2015 nr.6 foto’s: Patrick Van Titelboom en Ludwina Degryse

Een warm welkom met een gratis kopje soep aangeboden door Christophe Taveirne.

Voorzitter Andy Van Hoorebeke opent de studievoormiddag en Marieke Kusters legt uit wat goed onderwijs moet zijn (zie ook pag. 2-7).

De infobeurs was zoals elk jaar een succes.

Workshop “Poëzie” door Hilde Verhelst, “striptekenen” door Filip Heyninck, “boetseren” door Jean-Pierre Desmidt en een demon-stratie “hoorhonden” door Canisha.



Workshop “Poëzie” door Hilde Verhelst, “striptekenen” door Filip Heyninck, “boetseren” door Jean-Pierre Desmidt en een demon-stratie “hoorhonden” door Canisha.

Het sportieve luik op WDD 2015:demonstratie Judo, wielertoeristen, een stadswandeling.

Dankzij het mooie weer was het ook buiten gezellig, de “gebaren-kringen” toonden er het beste van zichzelf.



V.U. Pascal M

ollet - Fevlado-Diversus vzw

lid van vijftact vzw

alle info op: www.fevlado.be

LEREN In / Van / Over VGT

Thema:

ZOTTEGEM26 september 2015

2015WERELDDOVENDAG

Koninklijk Atheneum Zottegem - Meerlaan 25 - 9620 Zottegem Deuren: 9:30 u Inkom: 8 euro voor leden en studenten, 12 euro voor niet-leden info:[email protected]

STUDIEVOORMIDDAGSIGNWIKI

STADSWANDELING

AFSTANDSTOLKEN INFOBEURS

SPORTWORKSHOPS

HAND VAN VLAANDEREN

KINDEROPVANG INITIATIE VGTTEKENEN

VW CLUB DEAF

HOORHONDEN

GEBARENKRINGENWIELERTOERISTEN

BOETSEREN

DOVEN GESCHIEDENIS VLAANDEREN

POEZIE

met steun van:

.....

https://www.facebook.com/JongFevlado?fref=ts

Zonder de inzet van alle medewerkers en vrijwilligers zou WDD organiseren niet mogelijk zijn. Allemaal van harte bedankt!

De Quiz lokte weer vele deelnemers.Gemakkelijk was het niet zo te zien, proficiat aan het winnende team!

Slotmoment met onder meer de voorstelling van de vertaling van het VN verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, uitreiking van de ”Hand van Vlaanderen” en verkiezing van ‘Het mooiste gebaar 2015”

En volgend jaar?.......



2nd European Deaf Wrestling Championships 15/10/2015 Tbilisi/GeorgiaAntwerpenaar Tarik Azzouzi veroverde zilver in het EK worstelen!

Na zijn zilveren medaille op het Wereldkampioenschap U20 vorig jaar, trad de Antwerpse Topsportatleet Tarik Azzouzi aan op het EK U20 -96 kg in het Georgische Tbilisi.Tarik is lid bij Dovensport Vlaanderen vzw en de worstelclub BORZ (Antwerpen).Hij is de eerste dove worstelaar binnen de Belgian Deaf sport Committee. Als een van de favorieten voor een medaille beschaamde hij het vertrouwen niet en veroverde hij zijn 2de internationale medaille.Hij verpletterde zijn tegenstanders uit Turkije en Oekraïne maar tegen de Rus Skliar was een moment van mindere concentratie fataal voor hem. Het podium van de -96 kg U20 :

1. SKLIAR (RUS)2. AZZOUZI Tarik (BEL)3. ANTYPENKO (UKR)

De Belgische delegatie:Atleet Tarik Azzouzi, trainer Chadzji-Murrad Istapayey en Technisch directeur atletiek Lieven Kind (foto in map op sensibilisering)

Bronnen: artikel: persbericht BDC - foto: https://www.facebook.com/AzzouziTarik20?fref=photo

European Deaf Wrestling Championships

Tarik Azzouzi en technisch directeur atletiek Lieven Kind

soms zijn het toch echte speelvogels, dat heeft ook wel met hun leeftijd te maken. Bij de interland tegen Spanje zijn er ook een paar spelers van Dentergem komen kijken. Ze vonden het een heel speciale ervaring, vooral dat het zo stil was.

Davy: Hoe vaak trainen jullie bij Dentergem? En bij de Belgische ploeg?Nico: Bij ZK Dentergem trainen we op maandag en woensdag, de wedstrijden zijn op zaterdag. Bij de Belgische ploeg ligt dat heel anders, dat is altijd in de periode vóór een interland. Bijvoorbeeld: het WK is volgend jaar in juni, dan beginnen we in maart of april te trainen om de 1 of 2 weken. Bij de nationale ploeg trainen we nooit voor een volledig jaar maar altijd in de aanloop naar wedstrijden. Er is ook een groot verschil tussen de twee ploegen, bij Dentergem wonen de jongens in de buurt en hebben ze veel vrije tijd, ze zitten in een vast ritme van twee trainingen per week. Bij de nationale ploeg komen ze van uit heel het land en zijn het vooral volwassenen met een gezin, kinderen, werk, ... Die kunnen zich niet zo gemakkelijk vrijmaken om te kunnen trainen in de week, dus gaan de trainingen meestal door op zaterdag of zondag maar zelfs in het weekend zijn ze niet altijd vrij.

Davy: Heeft dat ook met de financiën te maken? Wedstrijden in het buitenland zullen wel duur zijn?Nico: Inderdaad, reizen naar het buitenland kosten veel geld.Dat is ook het geval voor horende ploegen, maar die kunnen dat natuurlijk gemakkelijker betalen dan wij. Als wij financiële steun zouden hebben, dan zou het voor onze internationals veel gemakkelijker zijn. Ik denk dat het dan ook eenvoudiger zou zijn om gemotiveerde voetballers te kunnen vinden.

Davy: Zijn er ook spelers die niet meer voor de nationale ploeg willen spelen omdat ze zelf voor de kosten moeten opdraaien?Nico: Ja en nee. Op de laatste interland waren er niet zo veel afwezigen, maar dat kan ook komen omdat we thuis in België speelden. Ook op het EK in Hannover waren er veel mee, dat valt dus nog mee. Maar inderdaad, wanneer we eens heel ver zullen moeten reizen, dan denk ik wel dat er meer spelers zullen afhaken door de hoge kost. Dat is heel jammer! Het is héél moeilijk om sponsors te vinden, dat komt ook door de huidige crisis. We mogen al heel blij zijn met een klein beetje sponsoring … maar dat is bij de horenden ook zo. Mijn droom is om net zoals de horende nationale voetbalploeg een vaste subsidiëring te krijgen, maar ondanks alle pogingen om ons aan te sluiten bij de KBVB haalden we weinig resultaat. Bij de KBVB kunnen we geen subsidies krijgen, zij kunnen ons alleen helpen met materiaal, bv. shirts, ballen, … Ik begrijp dat niet, want bij de KBVB werken ze met verschillende categorieën: bv. U15, U17, … G-sport zit daar ook in. Waarom kunnen de doven daar niet bij?

Davy: Welke ambities heb je nog in de toekomst?Nico: Voor de Deaf Devils heb ik als doel de spelers beter doen voetballen en als klein land bij de top te horen, zoals de horende Rode Duivels dat nu ook hebben bewezen. Zij kunnen dat, bijvoorbeeld op het WK volgend jaar en de Deaflympics in 2017. Bij de horenden wil ik in de toekomst een eerste ploeg trainen. Dat is mijn droom. Ik wil bewijzen dat doven dat ook kunnen. Niet alleen ik, maar ook anderen.

Davy: Bedankt voor het interview, Nico! Veel succes nog!

DN 6 2015.indd 11 30/10/15 14:51


Er waren heel veel tussenstops en ze moesten ook vaak overstappen. Er werd via een fluitsignaal aangegeven dat reizigers moesten afstappen. De doven konden dit uiteraard niet horen. Dit zorgde voor veel frustratie, zoveel frustratie dat een dove man op een zeker moment de vlag van de conducteur afnam, om via een vlaggensignaal iedereen te verwittigen dat ze moesten afstappen.

Jordan Eickman (USA) gaf een uiteenzetting over het ontstaan en de verspreiding van de Dove culturele identiteit door Dove Sport Clubs.Samen met zijn Zweedse collega’s heeft Jordan een digitale kaart gemaakt van Europa waar je d.m.v. een tijdlijn het ontstaan, verhuizen en soms verdwijnen van Dove Sport Clubs doorheen de jaren kan volgen.

Angel Naumovski & Lino Ujcic (Kroatië) vertelden het verhaal van Damir Desnica, een Kroatische dove voetballer die op professioneel niveau speelde in zijn geboorteland en later ook 5 jaar voor KV Kortrijk speelde als profvoetballer. In totaal speelde hij meer dan 500 profwedstrijden waaronder 1 voor de (horende) nationale ploeg van het toenmalige Joegoslavië.Zie hier Damir Desnica aan het werk: https://www.youtube.com/watch?v=1xnmZltHT8o

Jemma Buckley & Terry Riley (UK)Terry heeft een rijke ervaring in de televisiewereld, hij werkte 23 jaar voor het BBC programma ”See Hear” als programmamaker. Terry heeft talrijke prijzen gewonnen. Terry is de voorzitter van de BDA en Bestuurslid van de WFD. BDA (Brits Deaf Associations) brengt in een erfgoedproject alle clubs rond dovengeschiedenis op één website. Ze hebben 7 personeelsleden die interviews vastleggen, video-en fotomateriaal verzamelen enzovoort.

Donderdag 16 juliBernard le Maire (Belgium) vertelde over Antoine Dresse, de drijvende kracht achter de internationale en Belgische dovensport beweging in de 20 eeuw.

16

DHI Deaf History International conferentie in Schotland

Dinsdag 14 juliWe werden warm onthaald in het conferentiegebouw. Vandaag waren er nog geen lezingen maar er was keuze tussen enkele uitstappen. We kozen voor het Edinburgh Museum waar een tentoonstelling liep over Walter Geikie, een dove Schotse schilder/tekenaar uit de19de eeuw.

In de namiddag bezochten we Edinburgh Castle. Harold Nicolson, een bekende dove gids, stond ons op te wachten. Hij vertelde het verhaal over Koning James van Schotland. Meer dan 500 jaar geleden was er in zijn familie een gezin met een doof meisje dat niet kon spreken. Koning James deed een taalexperiment met het meisje. Ze werd naar Inchkeith gestuurd, een klein onbewoond Schots eiland. Er heerste een bijgeloof dat ze daar door een mirakel van God zou kunnen leren spreken. Toen ze later bij de familie terugkeerde kon ze een beetje praten, ze sprak als een vogel.

Woensdag 15 juliDe heer John A. Hay verwelkomde iedereen in klassieke schotse rok. Heel leuk! In totaal waren er 100 sprekers uit 30 verschillende landen.We stellen enkele sprekers voor:

Jon Martin Brauti (Noorwegen) gaf de eerste lezing over Carl Werner. Werner was een bekende dove schaatser uit de 19de eeuw. Hij reisde voor wedstrijden door heel Europa. Zijn eerste schaatsen had hij zelf uitgevonden. Hij werd beroemd en de Koning van Noorwegen huurde hem in om les te geven aan zijn familie.

Peter Jackson (UK) had het over voetbal in Schotland en Engeland in de 19de eeuw.Een anekdote: op een dag wilden dove amateurvoetballers uit Schotland een wedstrijd spelen tegen Engeland. De doven waren niet zo rijk en moesten via steun van welgestelde vrienden of kennissen op zoek naar een goedkoper ticket. Dit lukte. Er waren 3000 doven die uiteindelijk met de trein naar Londen reden voor de match. Ze waren 7 dagen onderweg.

IX Deaf History International Conference, 13 -18 juli 2015 Edinburgh, Schotland

Thema: SportVincent Ameloot en Veronique Van Hamme waren voor Dovengeschiedenis Vlaanderen aanwezig op het 9de Deaf History Internationaal congres in Edinburgh (Schotland).

DN 6 2015.indd 12 30/10/15 14:51


Antoine Dresse was een belangrijk persoon in de ontwikkeling van dovensport. Hij was medeoprichter van “le Comité International des Sports des Sourds” (CISS nu ICSD) en speelde een belangrijke rol in de Belgische dovensport.

In de pauze konden we verschillende infostands bezoeken.We namen ook een interview af met Peter Jackson. Peter is voorzitter van DHI en is leidinggevende in de BDHS (British Deaf History Society) sinds 2006. Hij is ook de curator van het doof museum & archief en is de auteur van een groot aantal boeken over dovengeschiedenis. Hij doet veel onderzoek naar doven en misdaad. Hij heeft reeds 11 boeken geschreven.

Chris Levitzke-Gray komt uit Australië en daar is surfen erg populair. Ook bij doven. Om de twee jaar komen dove mensen van over de ganse wereld samen voor een golfsurfkampioenschap. De hoogste golf is ongeveer 1.90 – 2.00 meter hoog.

Henk Betten & Coriie Tijsseling (Nederland)Hun lezing was: “Dovensport in Nederland: van lokaal initiatief naar internationale omvang”. Van 17 tot en met 25 augustus 1928 werden de internationale sportspelen voor doven in Amsterdam gehouden. Er namen atleten uit België, Duistland, Engeland, Frankrijk, Hongarije, Italië, Nederland, Tsjecho-Slowakije en Zwitserland aan deel.

Mark Zaurrov (Duitsland) sprak over dove Joodse sport voor en tijdens het Nazi tijdperk. Historisch gezien is sport essentieel geweest voor sociaal contact, ook voor dove mensen en dove joden in Duitstland en Oost Europa. Ondanks tegenslagen en het Nazi tijdperk, konden ze dankzij sport toch nog hun dove identiteit beleven.

Gerry Hughes (UK). Gerry Huges was de eerste dove zeiler die de wereld via vijf kapen rondzeilde. Hij is in zijn tocht geslaagd ondanks verschillende technische problemen en storingen met zijn uitrusting. De documentaire “Silent Odyssee” over de tocht van Gerry Hughes werd in augustus uitgezonden in Ter Zake.

Vrijdag 17 juliStuart Harrison (UK). Zijn lezing: “Het paralympische monopolie en de marginalisering van dove sport”.In het kort: de maatschappij verwacht dat de paralympische sport, sport is voor alle mensen met een beperking. Dit is niet het geval. Voor doven blijft het belangrijk om hun eigen forum te hebben namelijk de Deaflympics.

17

Zaterdag 18 juliZaterdag 18 juli was er nog de verkiezing van het nieuwe bestuur van Deaf History International DHI.Voor de periode 2015 - 2018 is dit geworden:Voorzitter: Peter JacksonVice voorzitter: Brauti Jon MartinSecretaris: Naturale Joan.Bestuurlid: Gordon Hay, Le Maire BernardWeb team: Tijsseling Corrie, Carty Breda en Glip Norma

Als slot van het congres heeft John A. Hay, een ervaren dove gids, een rondleiding gegeven in het omgeving van Edinburg (Deaf Edinburg The Heritage). De rondleiding duurde 3 uur. Er waren 30 doven die de rondleiding volgden. John A. Hay gaf een mooi beeld van het dovenerfgoed in Edinburgh.

Besluit:wat ons vooral opviel tijdens het congres was dat dovenidentiteit een heel grote rol speelde in de geschiedenis van dove sportverenigingen, scholen en culturele instellingen in Engeland. Natuurlijk had gebarentaal daar ook een rol in maar de focus lag vooral op identiteit “Deaf identity” .... fier zijn op jezelf als doof persoon....Wij vinden dit zeer positief.

verslag: Vincent Ameloot en Veronique van Hamme

Wil je John A. Hay ontmoeten? Kom dan zeker op 14 november naar Deaf History Seminar in Mechelen. Zie pagina 18.

Kijk ook op www.fevlado.be voor videoverslaggeving en foto’s van dit congres.

16237 dove atleten!Hebt u zich ooit afgevraagd waar u dove atleten kan vinden die streden voor een titel in de Silent Games / Wereldspelen voor Doven / Summer & Winter Deaflmypics? Het Internationaal Comité van Sport voor Doven (ICDO, ook wel bekend als Comité International des Sports des Sourds (CISS)) heeft de perfecte zoekmachine voor u. Er zijn in totaal 16.237 sporters in opgenomen:http://www.deaflympics.com/athletes.asp?search

Rafael Pinchas schreef er een boek over:The History of the Deaflympic Games / Pinchas, Rafael Pinkhasov. Je kan dit boek lenen in ons documentatiecentrum (zie pag. 9)

DN 6 2015.indd 13 30/10/15 14:51


DovenGeschiedenis Vlaanderen (DGV) richt voor de eerste maal in samenwerking met Fevlado-Diversus en Doofbewust een interessante lezing in over het thema “Deaf History”

14 november 2015in het Provinciaal Sport- en recreatiecentrum De Nekker, Nekkerspoel-Borcht te 2800 Mechelen. Deze lezing wordt gegeven door een ervaren persoon, John A. Hay (zelf doof), afkomstig uit Edinburgh (Schotland). Wij willen graag iedereen, oud en jong, warm maken om te komen luisteren, want “Deaf History” is een heel waardevolle en interessante geschiedenis.

Er zullen zes panelleden aanwezig zijn: Filip Verstraete, Mark Wheatley, John A. Hay, Vincent Ameloot, Bernard Le Maire en de jongste van het stel is Belén Navas Serna.

Het programma ziet er als volgt uit: De deuren gaan open om 13u30 14u00 – 14u20: Verwelkoming door Pascal Mollet/Fevlado-Diversus 14u20 – 15u00: Eigen verhaal/wat is Deaf History door John Hay15u00 – 15u30: koffiepauze 15u30 – 16u15: BDA film 16u15 – 16u45: British Deaf History door John Hay 16u45 – 17u15: Panel 17u15 – 17u45: Varia Einde voorzien om 18u00

Toegangsprijs: - Lezing + eten: € 25,00 - alleen lezing: € 5,00 voor leden/niet leden € 8,00

Keuzemenu:Voorgerecht 0 tomatenroomsoep met balletjes 0 witloofroomsoep met gerookte zalmsnippers Hoofdgerecht 0 tongrolletjes met fijne groentjes in witte wijnsaus en grijze garnalen 0 Konijn met pruimen op grootmoeders wijze Vegetarisch 0 Groenten lasagne met 4 kazenDessert 0 Tiramisu 0 pudding (vanille/chocolade)

Gelieve tijdig in te schrijven via [email protected] met vermelding van uw naam en uw keuze voor het voorgerecht, hoofdgerecht en dessert.De betaling gebeurt op de rekening van Doofbewust: BE25 8917 5403 6782 tegen 9 november 2015 met mededeling: 14/11/2015 + uw naam.Iedereen welkom!

DN 6 2015.indd 14 30/10/15 14:51


Kristof De Weerdt stelt nieuwe kinderboekjes in VGT voor

Kasterlinden verhuist naar nieuwbouw

foto’s © Wouter Van Vaerenberg

Er zijn nieuwe gebouwen voor de basis- en secundaire school, het internaat en het revalidatiecentrum De Poolster

Het basis- en secundair onderwijs tellen samen 324 leerlingen. Daarnaast worden via het geïntegreerd onderwijs (GON) nog eens 752 leerlingen in het gewoon onderwijs geholpen.

De nieuwe campus bestaat uit vier duurzame gebouwen en heeft een totale oppervlakte van zo’n 18.000 vierkante meter.

“We hebben vooral veel meer plaats,” glundert Vanessa Lopes, zorgcoördinator in Kasterlinden. “Zo hebben we voor de richting Handel nu ruimte voor baliesimulaties, zodat onze leerlingen in een veilige omgeving kunnen trainen vooraleer ze een echte stage aanvatten.” Fabian staat samen met twee schoolkameraden geamuseerd te kijken naar de stoet van prominenten in zijn school. Hij zit in de zesdeklas van OV2, de studierichting waar leerlingen worden voorbereid op het werken

in een maatwerkbedrijf. “We moeten nog een beetje onze weg zoeken,” zegt hij. “Vroeger was het precies een huis, nu lijkt het op een universiteit.”

bron: brusselnieuws.be

Op vrijdag 9 oktober werd de nieuwe campus Kasterlinden - De Poolster feestelijk geopend.

Kinderverhalen in Vlaamse Gebarentaal- en luister E-books Gelukkig bestaan er verhaaltjes en versjes voor kinderen in Vlaamse Gebarentaal, dankzij cd’s of dvd’s kunnen kinderen van verschillende leeftijden Vlaamse Gebarentaal ontdekken. Maar toch is het aanbod nog niet voldoende en niet divers genoeg.Piramime vzw wil met dit project, dat geleid wordt door een werkgroep, meer aanbieden en tegelijk meegaan met de technologische en digitale evolutie.Tablets en IPads zijn een vaste waarde geworden in veel gezinnen, ze kunnen onder andere gebruikt worden als een dynamisch digitaal boek. Die mogelijkheid wordt in het project aangewend met als doel om kinderen van 3 tot 9 jaar spelenderwijs kennis te laten maken met Vlaamse Gebarentaal en de gebarenschat. Ook de ouders kunnen mee leren en genieten van de verhalen en de gebaren. De boeken bevatten verhalen in VGT en prachtige illustraties maar het zijn ook luisterboeken!De verhalen zijn ontsproten uit de creatieve geest van Kristof De Weerdt.

Voor meer info en om de boeken te downloaden: http://www.kinderverhalen.piramime.be

DN 6 2015.indd 15 30/10/15 14:51


Fevlado-Senioren

Seniorenfeest in Turnhout op 8 oktober 2015.

Het seniorenfeest in zaal “Piramime” in Turnhout had een 132-tal deelnemers en kan als een groot succes beschouwd worden: goede ontvangst, sfeer en organisatie, heel lekker eten en interessante sprekers en gesprekken.

Het verwelkomwoord werd door de voorzitter van het Dovencentrum “Vrijetijdsclub” en bestuurslid August Vanaelst uitgesproken.

Boudewyn, de voorzitter van Fevlado-senioren, prees de goede voorbereiding, organisatie en ontvangst in deze mooie en

praktische zaal. Hij verwelkomde alle aanwezigen en in het bijzonder Filip Verstraete, de directeur van Fevlado vzw die onlangs de prijs “Hand van Vlaanderen” in ontvangst mocht nemen. Voor de eerste maal waren er ook een 16-tal deelnemers van “De Vereniging van het Katholiek Dovenpastoraat” uit Nederland aanwezig.De voorzitter wees op het doel van deze samenkomst, namelijk de senioren beter betrekken in onze maatschappij en het verdedigen van hun belangen. Verder benadrukte hij het belang om aangesloten te zijn bij de Vlaamse Ouderenraad. Er werd ook gewezen op specifieke problemen bij ouderen zoals vereenzaming in rust- en verzorgingsinstellingen en het probleem van de betaalbaarheid. De contacten met huize Vincent dienen verdergezet en de afgesproken acties moeten uitgevoerd worden. De voorzitter meldde dat Fevlado-senioren met de steun van Fevlado vzw in 2017 een internationaal seminarie zal organiseren. Hij wees ook op de realisaties van Fevlado-senioren en dankte het bestuur. Tot slot verontschuldigde hij de afwezigheid van de ere-secretaris Dirk die in het buitenland verbleef.

Na Boudewyn gaf Filip, directeur van Fevlado vzw, wat meer uitleg over enkele belangrijke en actuele problemen. Er zijn 1400 leden bij Fevlado aangesloten, hiervan zijn 1/3 senioren, een belangrijke groep met specifieke problemen en verwachtingen.

DN 6 2015.indd 16 30/10/15 14:51


voor kwalitatief drukwerk met maatschappelijke meerwaarde

offsetdrukkerij

digitale print-unit

NEVELLAND GRAPHICS cvba-soIndustriepark-Drongen 21

9031 [email protected]

LIVE OF AFSTANDSTOLK NODIG ?Reserveer een tolk online op WWW.TOLKAANVRAAG.BE

INFO OVER TOLKEN ?Surf naar WWW.CABVLAANDEREN.BE

of mail voor meer info naar: [email protected] voor vragen over werk of welzijn

[email protected] voor vragen over onderwijs [email protected] voor vragen over afstandstolken

Dendermondesteenweg 449 - 9070 Destelbergen SMS 0473/92.33.11 - TEL. 09/228.28.08

Vlaams Communicatie Assistentie Bureau voor Doven (CAB) vzw

Om hun noden beter in kaart te kunnen brengen zal de vragenlijst aangepast worden. Op de laatste WDD in Zottegem vond hij het aantal senioren aan de lage kant. Het volgend seniorenfeest in 2016 zou in Brugge doorgaan. Daar dit voor de 10de maal plaatsvindt, zal dit gebeuren extra aandacht krijgen. Fevlado vzw zal in 2017 bij de Europese Dovengemeenschap aangesloten worden, jammer genoeg is dit niet mogelijk voor Fevlado-senioren. Vanaf 2016 zal het Dovennieuws niet meer verschijnen, de tweewekelijkse nieuwsbrief van Fevlado blijft wel en er komt ook eenmaal per jaar een overzichtsboek met foto’s.Na het smakelijk middagmaal volgde nog een geanimeerde volksspelenwedstrijd.De oudste mannelijke en vrouwelijke deelnemer en de winnaars van de wedstrijd mochten een fles wijn naar keuze in ontvangst nemen.

Geleidelijk aan trokken de deelnemers terug huiswaarts terwijl anderen nog gezellig bleven napraten.

Lionel Van Poucke Secretaris Fevlado-senioren.

DN 6 2015.indd 17 30/10/15 14:51


HET HUIS VAN ALIJN INTRODUCEERT INTERACTIEVE RONDLEIDING IN VLAAMSE GEBARENTAAL Het Huis van Alijn is een museum over het leven van alledag in de twintigste eeuw in Vlaanderen. In de rondleiding ‘Het leven zoals het was’ ontdekt u kleine en grote geschiedenissen van het leven. Welke tradities en rituelen waren er vroeger bij belangrijke momenten in het leven? Hoe vulde men de vrije tijd in? Wanneer kwamen de twintigste-eeuwse evoluties in een stroomversnelling? Voor welke nieuwe uitdagingen stond men in de jaren 1980? Voor wie wil kennismaken met het museum

is dit de ideale introductie!

Wat: interactieve rondleiding in Vlaamse Gebarentaal Focus: grote en kleine geschiedenissen van het dagelijks leven in de twintigste eeuw Duur: 1,5u Prijs per gids: € 70,00 (max. 20 deelnemers per gids) + toegangsprijs per persoon (€ 4,50 vanaf 15 personen)

Individueel bezoek met visioguide Wie een individueel bezoek aan het Huis van Alijn verkiest kan gebruik maken van een visioguide. Aan de museumbalie worden drie tablets ter beschikking gesteld. VGT-vertaler Sara Geudens is de gids van dienst. 23 fragmenten laten u op eigen tempo kennismaken met 23 museumka-mers. De volledige museumopstelling komt aan bod. Wat: gratis app: 23 fragmenten + intro en info in Vlaamse Gebarentaal en Nederlandstalige ondertiteling Duur: 1u Prijs: 3 gratis tablets ter beschikking aan de museumbalie of te down-loaden op eigen smartphone/tablet via: Mac App Store, Google Play Store en Windows Phone Store.

Het Huis van Alijn Kraanlei 65, 9000 Gent E [email protected] T 09 269 23 50 www.huisvanalijn.be

POSTERS HANDALFABET VGT

Vanaf nu te koop bij Fevlado-Diversus.Posters met het handalfabet getekend door Filip Heyninck.Eén versie is speciaal voor kinderen ontworpen met leuke tekeningen erbij. Op de andere staat enkel het handalfabet.

Kostprijs: 5 euro voor één poster. Verzendingskosten niet inbegrepen. Kan op afspraak ook afgehaald worden in ons nationaal secretariaat te Gent of in onze regionale secreta-riaten in Antwerpen, Brugge, Hasselt, Kortrijk en Turnhout.

Bestellen kan via [email protected]

DN 6 2015.indd 18 30/10/15 14:51


HUIZE VINCENTEen thuis voor Doven en slechthorenden

Huize Vincent telt 64 comfortkamers. Het biedt een veilige en comfortabele woonst aan met aangepaste zorg op maat voor zwaarzorgbehoevende 65-plussers uit de buurt, religi-euzen, doven en slechthorenden.

16 woongelegenheden in Huize Vincent zijn aangepast om een thuis te bieden aan doven en slechthorenden. Elke kamer is voorzien van een lichtbel, een beloproep- en branddetec-tiesysteem met trilkussen, dit aangepast aan de dove bewoners.

In de kamers, de verpleeglokalen en enkele gemeenschappelijke ruimten is een tv-scherm met webcam voorzien om videoconferentie mogelijk te maken.Communicatie via gebarentaal met het personeel is mogelijk aangezien verschillende zorgverstrekkers een aangepaste opleiding hebben genoten.

Er is voortdurend contact mogelijk met andere doven en slechthorenden, via de dagelijkse activiteiten die in huis worden georganiseerd. Daarnaast is er ook mogelijkheid om deel te nemen aan de activiteiten van de dovenvereniging Temse – Sint-Niklaas, die in ons woon- en zorgcentrum plaatsvinden.

Om de kwaliteit van leven bij onze bewoners te verhogen en een leef– en woongemeen-schap te creëren waarin iedereen zich geborgen weet, zetten wij sterk in op de volgende kernwaarden: 1. Respect voor ieders eigenheid en privacy, in een mensgerichte organisatie waar iedereen in zijn totaliteit wordt benaderd. 2. Huiselijkheid en belevingsgerichte, warme betrokkenheid. 3. Professionaliteit en innovatie. Als levende organisatie open staan voor nieuwe ontwikkelingen en hierop actief inspelen. 4. Samenwerkingsgericht, iedereen is belangrijk en neemt zijn verantwoordelijkheid.

Antwerpsesteenweg 103, 9140 TemseTel 037105130 - Fax 037719400 - E-mail [email protected]

DN 6 2015.indd 19 30/10/15 14:51


DE RIJCK bvba.Doornstraat 51a • 9140 Temse

Tel. 03/771 31 23 • Fax 03/711 07 06KB 414-2107751-74 • BTW.BE 425.941.648 • HR.Sint Niklaas 41.494

e-mail [email protected] • www.confiseriedr.be

Uw advertentie in Dovennieuws?

alle info bij:[email protected]

DN 6 2015.indd 20 30/10/15 14:51

KAFT 6 2015.indd 3 30/10/15 14:39

KAFT 6 2015.indd 4 30/10/15 14:39

DOVENNIEUWS - fevlado.be · 2015. 11. 24. · november - december 2015 Gent X - P702024 6/ 2015...

Documents

Transcript of DOVENNIEUWS - fevlado.be · 2015. 11. 24. · november - december 2015 Gent X - P702024 6/ 2015...