LEDENLIEFDELeden in het jeugdhuisLeden zijn belangrijk voor een jeugdhuis. Ze voelen zich verbonden met het jeugdhuis en zor-gen voor een goeie mond-tot-mondreclame. Een groot ledenaantal betekent vaak een bredere sociale inbedding en onderstreept de relevantie van het jeugdhuis. Kortom, hoe meer leden, hoe meer vreugd.

dossier

L E DE N L IE F D E

dossier•1

Geen jeugdhuis zonder leden. Of toch wel? Steeds meer jeugd huizen kiezen ervoor om het zonder te doen. Het maakt de administratie eenvoudiger, het publiek komt toch nog steeds en het is ecologischer, want er moeten geen lidkaarten meer worden gedrukt. Toch kunnen leden een absolute meerwaarde zijn voor een jeugd-huis. Het lidmaatschap zorgt voor binding en tevreden leden zorgen voor een goede mond-tot-mondre-clame. In dit dossier zetten we de voor- en nadelen naast elkaar. We zetten de mogelijkheden van lid-kaarten op een rij, houden het ont-haalbeleid tegen het licht en gaan op zoek naar inspirerende voor-beelden. Een pleidooi voor lidkaar-ten? Eerst een scheut historiek.

Tekst: Finn Van Dinter

De jaren 60

De ontstaansperiode van de eerste jeugdhui-zen. We spreken dan nog van jeugdtehuizen. Als kersverse ukkies in het jeugdwerkland-schap, moeten deze jeugdhuizen bewijzen dat ze een minimaal aan leden bereiken. Af-hankelijk van het type van jeugdhuis, varieert dit tussen de 100 en 400 leden. In de praktijk zijn er echter veel jeugdhuizen die gemakke-lijk meer dan 1000 leden bereiken.

Toegegeven, veel concurrentie is er op dat moment niet. En dat jeugdhuizen de enige plaatsen zijn waar jongeren mogen komen dansen, draagt uiteraard ook een steentje bij aan hun massale populariteit.

1973

De “danswet” die voorheen jongeren de toe-gang tot dancings verbiedt, wordt gewijzigd. Vanaf dat moment mag je vanaf de leeftijd van 16 jaar binnen in dancings. De jeugdhuizen verliezen hierdoor hun exclusiviteit bij jonge-ren en er is een merkbare leegloop.Helemaal dramatisch is deze leegloop niet, want over het hele land worden nog steeds jeugdhuizen en jeugdontmoetingscentra opgericht. In latere erkenningscriteria heeft men het dan ook over een regelmatig bereik van minimaal 100 jongeren.

1995

Het erkennen van het jeugdhuis is niet langer een Vlaamse bevoegdheid. Vanaf nu zijn het de gemeenten die de plak zwaaien. Overal steken jeugdhuizen en jeugdclubs de kop op.

Van Vlaamse erkenningscriteria is geen spra-ke meer: het lokale beleid kiest zelf op basis van eigen criteria of zij een werking al dan niet erkennen. In veel gevallen liggen deze een pak lager dan de Vlaamse criteria. Veel jeugdhui-zen worden dan ook losgelaten in hun wer-king. Dit zorgt voor een grote vrijheid in de gebruikte methodieken van de jeugdhuizen.Door het uitblijven van een prikkelend over-heidsbeleid, resulteert dit in sommige geval-len echter in een achteruitgang van de kwali-teit en het ledenaantal van het jeugdhuis.

2015

Hoewel jeugdhuizen vandaag nog steeds veel jongeren bereiken, zijn er steeds minder jeugdhuizen die met lidkaarten werken. Het is soms lastig om jongeren te verbinden aan je jeugdhuis. Er is een toenemend en diversifi-erend vrijetijdsaanbod. Massa’s concurrentie dus. Als jongere heb je keuze te over en te weinig tijd om het allemaal te doen. Toch wil-len ze het allemaal: van alles eens proeven, concerten, feestjes, reizen, een centje bijver-dienen én goede studieresultaten neerzetten. Mogen jongeren nog wat ruimte om gewoon niets te doen? Dat kan, in het jeugdhuis. Haal die bezoekers binnen. Werf je leden!

MEMBERS ONLY? Leden in je jeugdhuis

Lidmaatschap zorgt voor binding met

het jeugdhuis.

dossier•2

Als je werkt met leden …

• … laat je aan een (controlerende)overheid zien dat je een ledenor-ganisatiebentenmetvrijwilligerswerkt.Dat iseenkrachtigsignaal.Jullie doen het niet om gewoondrankjes te serveren, maar ver-wachten een betrokkenheid enverbondenheidvanjulliepubliek.

• …hebjeeenextraargumentomjerelevantieinhet lokale jeugdwerkteillustreren.Aljouwledenvindenjouw jeugdhuis belangrijk genoegom er een lidkaart van te kopen.Geefhenmaareensongelijk.

• …houjejeledenlekkerdichtbij.Jeweet wie je jeugdhuislovers zijn,wathenboeitenjekanhenbetrek-kenbijdewerking.

• … heb je een prima troep ambassa-deurs. Je leden dragen namelijk meehetverhaaluitvanjejeugdhuis,zowelnaar je eigendoelpubliek als naar derestvandewereld.

• … creëer je identiteit. Jongeren zijnmeerdanooitopzoeknaareeneigenidentiteit. Ergens bijhoren draagt bijtot die identiteit. Niets zegtmeer “ikhoorerbij”daneenlidkaart.

• … kan je je leden verwennenmet ex-clusieve ledenvoordelen, zoals eengratisdrankjeophunverjaardag,eenspeciale ledenavond of korting bij deplaatselijkefrituur.Maarhetkanonge-twijfeldeenpakgekker.

• … heb je meteen een hele vijvervrijwilligerswaaruit jekanvissen.Elklidiseenpotentiëlenieuwevrij-williger.De stap omvrijwilliger teworden,iskleinerwanneerdatop-stapjevandelidkaartertussenzit.

• …benjebewustbezigmethetvoe-ren van een ledenbeleid. Nieuwebezoekersen ledenaantrekken, isnamelijk ietswaar jecontinumeebezigmoetzijn.Elkedagopnieuw.De ledenlijst herinnert jou en jecollega-jeugdhuislovershieraan.

• … kan je bovendien een collectielidkaarten beginnen. Vraag maareensnabijaldieanciensofzehunlidkaarten uit het verleden noghebben.

Als ledenorganisatie verwacht je een betrokkenheid en verbondenheid van je publiek.

dossier•3

Een goed onthaalbeleid is een must voor elk jeugdhuis. Het is een im-mense stap om ergens als nieuwe bezoeker binnen te stappen. Ook in een jeugdhuis, waar vaak al vaste groepjes en kliekjes gevormd zijn. Het is de taak van elke vrijwilliger om iedereen een warm welkomst-gevoel te geven.

Tekst: Nick Beerens

Impress me, baby

Het onthaal van nieuwe bezoekers bepaalt in grote mate of ze later lid (en misschien zelfs vrijwilliger) zullen worden. Zoals altijd geldt: “Your first impression is your last impressi-on”. Nieuwe bezoekers moeten zich dus met-een welkom voelen.

Hallo?!

Gewoon even hallo zeggen tegen een nieuw gezicht in het jeugdhuis: het lijkt eenvoudig. Toch zijn er nog heel wat jeugdhuizen waar dit niet gebeurt. Aangezien het voor veel jonge-ren erg spannend is om een jeugdhuis te be-treden, helpt een vlotte babbel om de eerste zenuwen weg te nemen.

Eureka

Door met nieuwe bezoekers te praten, kom je vaak dingen te weten waar je anders nooit achter zou komen. Vraag bijvoorbeeld eens hoe hij of zij in je jeugdhuis is terechtgekomen. Wat denkt je nieuwe bezoeker over het imago van jouw jeugdhuis – en hoe je dit zou kunnen verbeteren? Weet hij of zij wat er allemaal in het jeugdhuis te doen is (activiteiten, fuiven, optre-dens)? Is je jeugdhuis gemakkelijk bereikbaar?

Zulke gesprekjes blijken vaak effectiever dan het bevragen van jeugdhuis-anciens. Nieuwe gasten en grieten hebben immers een on-bevangen blik. Nieuwelingen hebben (voor-lopig?) nog geen band met het jeugdhuis en kunnen dus vrijuit praten. Deze informatie is cruciaal voor het uitbouwen van een goede werking.

Let op: het is niet de bedoeling om een nieu-weling te overladen met duizend-en-één vra-gen. Leg de focus dus op wat voor jouw jeugd-huis het belangrijkste is.

En… actie!

Misschien is de nieuwe bezoeker wel afge-komen op jouw wervingsactie. Als jongeren eenmaal naar je activiteit of jeugdhuis ko-men, zorg dan dat je daarop voorbereid bent. Probeer aan de verwachtingen die je met jouw boodschap hebt opgewekt, te voldoen. Doe je bijvoorbeeld een wervingsactiviteit waarop je leuke workshops aankondigt, zorg er dan ook voor dat die workshops doorgaan en dat ze ef-fectief leuk zijn. Zeg je dat je jeugdhuis “een gezellige plek is waar jongeren zich thuis voe-len”, zie toe dat dit zo is – voor alle jongeren. Kortom, hou je aan je woord!

De jeugdhuisfamilie

Soms is een hechte band tussen de bestuurs-leden de oorzaak van een inefficiënt onthaal van nieuwe bezoekers. Inside jokes, geheime handgebaren en gedeelde anekdotes kunnen ervoor zorgen dat een nieuwkomer het gevoel heeft dat hij of zij er niet bij hoort.

Een tip: werk met een peter- en meterschap. Iedere nieuwkomer krijgt een meter of peter toegewezen. De meter of peter is het aan-spreekpunt en kan je nieuwe bezoeker infor-matie geven over vergaderingen, een rondlei-ding geven …

Goodbye?!

Bij het opstellen van een onthaalbeleid, denk je best al eens na over hoe je jongeren verder kan betrekken. Een eerste stap kan zijn dat je hen een gratis toegangskaart aanbiedt voor de volgende activiteit.

HELLOGOODBYE!Een goed onthaalbeleid

Maak een praatje met de nieuwe bezoekers

in je jeugdhuis.

Nieuwe bezoekers moeten zich meteen welkom voelen.

dossier•4

Tekst & foto: Nick Beerens

Dries is actief in Stam X (Denderleeuw) en zorgt er als ‘peter’ voor dat nieuwe bezoe-kers zich welkom voelen in het jeugdhuis.

“Het jeugdhuis heeft drie jaar geleden haar werking op punt gesteld. Vroeger was Stam X sterk gelinkt aan de scouts, hun lokalen liggen dan ook pal naast die van ons. De nieuwe ploeg wilde zich losweken van hen. Dat betekende dat er ook gewerkt moest worden aan het ‘mensen-buiten-kijken-syndroom’. Als je vroeger als nieuweling binnenkwam en de krakende deur naar het cafeetje opende, staarden alle hoofden van de tooghangers je meteen aan. Ik kreeg mijn vrienden niet mee naar het jeugdhuis. Al probeerde ik hen uit te leggen dat de vaste jeugdhuishangers dit helemaal niet slecht bedoelden, voelden ze zich toch niet welkom. We hebben met het nieuwe bestuur lang nagedacht hoe we meer nieuwe mensen konden aantrekken. We beseften al snel dat het met ons bereik wel snor zat, maar dat we ervoor moesten zorgen dat mensen ook effectief terug-kwamen. Dat is enkel zo als ze op het einde van de avond met een goed gevoel naar huis gaan. Daarom moest het onthaalbeleid van het jeugdhuis dringend veranderen. Een onthaalbeleid was er eigenlijk niet, we begonnen van nul. We moesten werken aan onze mentaliteit en ons gedrag, maar ook enkele praktische veranderingen doorvoeren. Ons jeugdhuis is zo opgebouwd dat je binnenkomt in het fuifzaaltje en dan pas via een deurtje het café binnen wan-delt, en pal naast de toog uitkomt. Door het zaaltje gezel-liger te maken met zetels, gezellige lichtjes en een likje verf, zit daar nu ook volk. Daardoor kom je niet meer bin-nen in een lege zaal om dan meteen voor het oog van de vaste jeugdhuisbezoekers – die natuurlijk aan de toog zit-ten – binnen te komen. Voor de rest zorgden we ervoor dat ‘onze Stam’ een minder donker hol werd. We verfden en werkten aan het interieur en de decoratie.Het belangrijkste is onze mentaliteitsverandering. We be-slisten dat iemand uit het bestuur de nieuwe gezichten moest aanspreken. Dat was mijn taak. Ik ben vrij sociaal en stap vanaf nu altijd op nieuwelingen af. Ik leid hen rond in het jeugdhuis en vertel hen wat hun mogelijkheden bij ons zijn. Voor de rest babbel ik gewoon met hen. Op die manier kwamen we al veel te weten over ons imago, over de aard van onze activiteiten, over de muziek die we draaien … Ik ben dus de ‘peter’ van de nieuwelingen.”

"Het is mijn taak om op nieuwe bezoekers af te stappen"

dossier•5

Identiteit vs. imago

Met de identiteit van het jeugdhuis wordt be-doeld: ‘wat het jeugdhuis werkelijk is’. De identiteit wordt bepaald door alles wat het jeugdhuis vormgeeft. Van het soort meubels, over je vrijwilligers tot de locatie. Je identiteit is dus wat je echt bent.

Het imago is daarentegen wat andere mensen denken over het jeugdhuis. Die ‘andere men-sen’ zijn niet enkel je bezoekers, maar ook hun ouders, de politie, buren, de jeugdconsulent, noem maar op. Je imago is dus wat andere mensen denken dat je bent.

Ga op onderzoek uit

Idealiter komen imago en identiteit volledig overeen. Je kan onderzoeken of imago en identiteit overlappen door zowel een interne als een externe bevraging te doen. Je gaat langs bij vaste vrijwilligers, raad van bestuur en leden voor de interne bevraging; bij buren, ouders en gemeente voor de externe bevra-ging.

De interne bevraging leert je wat de identiteit van het jeugdhuis is, de externe bevraging toont je het imago van de werking. Leg beide resultaten naast elkaar en check de overeen-komsten en/of verschillen

Zelfkennis als begin van alle wijsheid

Wees kritisch voor je jeugdhuis en voor je ei-gen werking. Je kan pas werken aan je imago als jij jezelf moeilijke vragen durft stellen. Leg de schuld niet bij de anderen, maar ga bin-nenskamers op zoek naar de signalen die het jeugdhuis de wereld instuurt. Het zijn immers die signalen die ervoor zorgen dat mensen een bepaald beeld over je werking vormen. Com-municeren doe je voortdurend, zelfs zonder dat je er zelf erg in hebt. Denk maar aan het tijdig buitenzetten van de vuilbak, aanwezig zijn op de jaarlijkse kerstmarkt, een buurt-feest organiseren (en nadien de straat proper achterlaten!) …

Werken aan je imago is werken aan de signa-len die je uitstuurt.

Aan de slag

Om je imago te veranderen, houd je rekening met drie pistes.

1 Gedrag

De manier waarop de mensen in je jeugd-huis zich gedragen, bepaalt in grote mate het imago. De “jeugdhuismensen” zijn niet enkel de bezoekers, maar zeker ook de vrijwilligers. Kortom, de hele werking is verantwoordelijk voor het beeld van je jeugdhuis.

Dat gedrag bijsturen is zeker en vast niet ge-makkelijk. Cruciaal is samen nadenken over de signalen die het imago van het jeugdhuis negatief beïnvloeden. Denk met je team na over oplossingen en bewaak het beoogde re-sultaat.

YOU ARE WHAT PEOPLE THINK

YOU ARE Het imago van

je jeugdhuis

Je bent wat mensen denken dat je bent. Het spreekt voor zich dat een positief beeld van jouw jeugdhuis zal zorgen voor meer volk over de vloer en dus voor meer leden. Een goede reputatie opbou-wen kost tijd, terwijl een slechte reputatie moeilijk verdwijnt. Hoe zet je jouw jeugdhuis in the picture als sterk merk?

Tekst: Nick Beerens

Werken aan je imago, is werken aan de signalen

die je uitstuurt.

De manier waarop mensen zich in je jeugdhuis gedragen, bepaalt je imago.

dossier•6

Denk bijvoorbeeld aan:• hetvermijdenvandrank-endrugsmisbruik

in en rond het jeugdhuis• hetvriendelijkbegroetenvanjeburen• hettijdigopkuiseninenrondhetjeugdhuis• aanpakkenvanhetfenomeen‘buitenkijken’

van jongeren wanneer ze het jeugdhuis bin-nenkomen

• hetbewakenvandenachtrustvanjeburen

2 Communicatie

Zowel de manier waarop, als wat je precies communiceert, is bepalend voor je imago. Maak dus werk van een goed communica-tiebeleid. Gebrek aan informatie zorgt voor roddels en leugens. Wil je dat het verhaal van buitenstaanders strookt met de werkelijkheid, vertel dan altijd je eigen verhaal.

Een paar tips:• Binnenkorteentegekkeparty? Informeer

je buurt. Laat hen weten wat er precies ge-pland is, van hoe laat tot hoe laat het duurt en wie ze kunnen bellen bij problemen.

• Verspreidafentoeeenpositiefberichtoverje jeugdhuis in het gemeenteblad. Je hebt het dan niet enkel over geplande feestjes, maar ook over infrastructuurwerken, toffe projecten … Toon je relevantie en waarde aan.

• Vertegenwoordig je jeugdhuis tijdens de jeugdraad. Kan je niet aanwezig zijn? Laat dit dan even weten aan de jeugdconsulent.

• Buurtfeestjes zijn hét moment om aanwe-zig te zijn met het jeugdhuis. Babbel even met de buurtbewoners en netwerk er op los.

3 Symboliek

Symboliek zorgt voor herkenning en bepaalt de binding met het jeugdhuis. Dit gaat om het logo, de huisstijl, de naam, de inrichting en decoratie.

• Zorgervoordathetnietstinktinhetjeugd-huis. Kuis die toiletten. Mest die frigo uit.

• TruienofT-shirtsvanhetjeugdhuiscreëreneen band en vergroten de herkenbaarheid.

• Je interieurbepaaltdesfeer.Appelblauw-zeegroene muren zorgen voor een ander beeld dan zwarte …

Excuseer, mag ik wat vragen? Alsjewilwetenofjeimagoenjeidentiteitoverlappen,trek dan zelf op onderzoek uit en bevraag je ver-schillende groepen(internenextern).

Enkelevragendiejekanstellen:• Weet jeofereenjeugdhuisis in jegemeente?Zoja,waar?

• Hoegoedkenjehetjeugdhuis?• Welkbeeldhebjebijhetjeugdhuis?• Organiseerthetjeugdhuisactiviteiten?• Weetjewelke?• Watvindjevandieactiviteiten?• Hoeweetjewaterallemaalgebeurtinhetjeugdhuis?• Komjezelfinhetjeugdhuis?• Waaromwel/niet?• Wattrektjeaan?Watstootjeaf?• Weetjewiedebestuurdersvanhetjeugdhuiszijn?• Watvindjevandewerkingvanhetjeugdhuis?

De hele werking is verantwoordelijk voor het

beeld van je jeugdhuis.

dossier•7

Leden zijn belangrijk voor een jeugdhuis: het lidmaatschap zorgt voor een binding met de werking. Ledenwerving is echter niet altijd evident. Het is belangrijk om je jeugdhuis goed te kennen en concrete doelen te stellen.

Tekst: Valerie Vonck

STAND BY MELeden werven en

onderhouden

Ga je op zoek naar nieuwe leden? Voor veel jeugdhuizen is dit een grote uitdaging. Terwijl het lokale jeugdhuis vroeger de ideale ont-moetingsplek was, spreken jongeren vandaag af op Facebook en via hun gsm. Toch kan een jeugdhuis niet blijven stilstaan. Het is be-langrijk om voortdurend aan ledenwerving te doen. Het hebben van leden versterkt je wer-king en mond-tot-mondreclame is nog steeds de beste reclame. En uit deze leden stromen vaak nieuwe vrijwilligers voort.

Doel(groep)?

Wat is je doel van het hebben van leden? Wil je meer bezoekers op activiteiten? Of meer be-zoekers op instuifmomenten? Het is niet om-dat een jeugdhuis veel volk bereikt op fuiven of optredens dat deze jongeren direct doorstro-men naar de jeugdhuiswerking, of zich ver-bonden voelen met het jeugdhuis. Ook bereik je meestal een ander publiek op fuiven dan op optredens.

Denk na over welke doelgroep je waarvoor wilt bereiken. Werving in het wilde weg heeft minder kans op slagen dan doelgericht wer-ven. Maak daarom een goede analyse van het soort jongeren in je gemeente. Welke jonge-ren- of muziekculturen zijn dominant aanwe-zig? Wil je jezelf naar hen richten of hebben zij reeds een stek? Zijn er middelbare scholen en waar gaan de jongeren heen op vrijdagavond? Zijn er jeugdbewe-gingen? Hebben zij een eigen lokaal waar ze in het weekend vertoeven? Ga bijvoorbeeld eens met het jeugdhuis op ‘inspectie’ in de buurt: waar zijn de jon-geren en waar liggen hun interesses?

Analyse van het verleden

Vooraleer met werving te starten, is het in-teressant om de wervingscampagnes van het verleden eens onder de loep te nemen. Wat werkte en wat niet? Is dezelfde methode nog bruikbaar? Een voorbeeld: vorig jaar or-ganiseerden jullie een succesvolle jeugdhuis-fuif om leden te werven. Gevolg: een rijkelijk gevulde Excel met gegevens. Maar achteraf kwamen de meeste van deze bezoekers niet meer in het jeugdhuis. Daar kunnen verschil-lende oorzaken voor zijn. Kwamen de bezoe-kers voor de fuif of ook om kennis te maken met het jeugdhuis? Of gewoon voor het gratis vat? Hebben jullie na die fuif effectief nog iets

gedaan voor hen? Hebben jullie de gegevens (doelgericht) gebruikt? Weten ze eigenlijk nog dat ze lid zijn? Een jaarlijks wervingsevene-ment is zeker geen slecht idee, maar het is wel belangrijk dat je verder denkt dan enkel dat evenement. Het is niet alleen belangrijk dat je leden hebt, maar ook dat je ze niet ver-geet en warm maakt voor jullie jeugdhuis-werking.

Ken je jeugdhuis

Daarnaast is het raadzaam om je jeugdhuis zelf te analyseren. Wat hebben de jongeren te bieden? Waarom moet zij naar het jeugdhuis komen? Waarom naar jouw jeugdhuis en niet ergens anders? Waar blinkt jouw jeugdhuis in uit? Dit moet je zelf kunnen beantwoorden voor je het jeugdhuis kan ‘verkopen’ aan an-deren. Om dit doelgericht na te gaan, kan je gebruik maken van een SWOT-analyse (zie kader). Hierbij zet je de sterktes (Strengths), de zwaktes (Weaknesses), de kansen (Op-portunities) en bedreigingen (Threats) van je jeugdhuis op een rijtje en leg je op een structurele manier knelpunten bloot. Pro-beer je hierbij in te leven in jongeren die het jeugdhuis niet kennen. Als voorbereiding kan je eens op jeugdhuizen-tour gaan. Wat is je indruk als je in een onbekend jeugd-huis binnenkomt? Voel je je welkom? Wat is de sfeer? Deze inzichten kan je prima toepassen op je eigen jeugdhuis.

Voorbeeld van een SWOT analyse

Op fuiven in het jeugdhuis komt veel

volkaf(sterkte),maarjeslaagterniet

indezebezoekersactieftebetrekkenbij

hetjeugdhuis(zwakte).Daterveeljon-

gerenbereiktwordenopevenementen

biedtkansen,wantditwilzeggendater

weldegelijkjongerenzijnenaangespro-

kenkunnenworden.Debedreigingkan

zijndat erveel soortgelijkeevenemen-

tenplaatsvindeninjouwstad/gemeen-

te.Doordegelijkevragentestellenkan

jeoverzichtelijkschetsenwatdesterk-

tes, zwaktes, kansen en bedreigingen

van je jeugdhuis zijn. Zo ga je doelge-

richtertewerk.

Het is belangrijk dat je je leden niet

vergeet.

dossier•8

SUCCESFACTOREN Tips & tricks voor

een goede werking

Kritisch zijn voor je eigen jeugdhuis

Wees kritisch voor je jeugdhuis en sta open voor

vernieuwing. Let op: de grootste ‘tegenstanders’

van vernieuwing vind je binnen de jeugd huis-

muren. Willen de huidige leden en medewerkers

wel afstand doen van een bepaalde inrichting,

muziekkeuze, organisatiecultuur, stijl …?

Activiteiten voor het grote publiek

Organiseer niet alleen activiteiten voor je vaste

jeugdhuispubliek. Laat bijvoorbeeld eens een top 30

samenstellen door de jongeren uit je gemeente, of

geef jonge, onbekende dj’s uit je gemeente kansen.

Zo trek je ook ander volk aan.

Jongeren zijn belangrijker dan leden

Leden mogen dan wel belangrijk zijn, alle jongeren

blijven de doelgroep van het jeugdhuis. Ga er dan ook

steeds vanuit dat je voldoende communicatiekanalen

moet hebben. Activiteiten aankondigen doe je dus

niet enkel in het jeugdhuis zelf!

Op zoek gaan naar mensen met frisse

ideeënEen jeugdhuis heeft vooral creatieve mensen nodig.

Maar staat het jeugdhuis ook open voor mensen met

nieuwe ideeën? Is de structuur hiervoor aanwezig?

Hebben ‘nieuwe’ mensen inspraak? Uiteindelijk is

het de bedoeling dat je uit nieuwe leden ook nieuwe

medewerkers kunt rekruteren.

Meer ontspannende activiteitenOm een echt ‘wij-gevoel’ te scheppen is het goed dat je als jeugdhuis regelmatig activiteiten organiseert en participeert aan activiteiten van anderen. Bijvoorbeeld een lokaal voetbaltornooi, karaoke … Dit zorgt enerzijds voor meer sfeer en een sterkere groep, maar zo treden jullie ook als jeugdhuisgroep naar buiten.

Positivo’s zijn topWees altijd positief over je eigen werking naar leden toe. Ga bijvoorbeeld niet op jullie Facebookpagina leden aanvallen of een tirade over de luiheid van jongeren afsteken. Negatieve signalen zorgen voor afhakers.

Contacten met sleutelfigurenMedewerkers in het jeugdwerk komen en gaan. Daarom is aandacht voor het netwerk rond het jeugdhuis des te belangrijk. Hoe is jullie contact met de gemeente, jeugddienst, andere organisa-ties, de politie, de pers?

Goed georganiseerd en goed geleid

Het is niet omdat jongeren in een jeugdhuis vooral

plezier willen maken dat het jeugdhuis niet op een

ernstige manier bestuurd moet worden. Als het be-

stuur voortdurend laat uitschijnen dat het allemaal

niet zo nauw steekt, dan krijg je ook volk waarmee

je weinig kan aanvangen.

Boodschap overbrengenWat wil je de jongeren vertellen over je jeugdhuis?Welkeredenwiljehengevenomtekomen?Waarmeewiljehenaanspreken?Eenboodschapzendjesteedsuitmeteenbepaaldebedoeling.Alshetgaatomjonge-rendiehetjeugdhuisnognietechtkennen,danmaakjeduidelijkwaaromzelidmoetenworden:• zekunnenietsactiefdoen• zezijnwelkomopactiviteiten• zekrijgenkortingentijdensactiviteiten• hetjeugdhuiswiljongerenmeerkansengevenJewiltmetjeactieeeneffectbereiken.Omditeffecttebereiken,gajeopzoeknaareenkanaaldatdebood-schapbijdeontvangermoetbrengen.Ditlijktgemak-kelijkerdanhetis.Vaakbereikteenboodschapdeont-vangernietofbrengtdeboodschapniethetgewensteeffectteweegbijdeontvanger.

Bij het overbrengen van de boodschap is het dan ook belangrijk dat je met alle medewerkers aan één zeel trekt. Als je bijvoorbeeld aan ledenwer-vingdoet tijdenseen fuif,ener ismaaréénpersoondiezichdaarvoorinzetterwijldeanderevrijwilligerszichernietsvanaantrekken,zalditzekeropvallenbijtoekomstigeleden.Zorgerdusvoordatallemedewer-kersdezelfdeboodschapuitdragen.

dossier•9

Lidkaarten zijn er in alle geuren en kleuren, en in alle prijsklassen. Toch is het niet de bedoeling om lidkaarten alleen te verkopen als bron van inkomsten: uiteindelijk moeten de voordelen opwegen tegen de prijs van de kaart.

Een lidkaart zorgt vooral voor een fysieke binding met het jeugdhuis. Het is een belangrijke stap naar actieve betrokkenheid. Met een lidkaart in de hand heb je het gevoel dat je ergens bij hoort. Het is ook een ver-zamelobject. Wees ieder jaar origineel met je lidkaarten. Koppel er een extraatje aan vast, en jongeren zullen sneller geneigd zijn er één aan te schaffen. Door jongeren lid te maken, vraag je ook de persoonlijke gegevens op: naam, adres, geboortedatum, e-mail … Die data kan je later nog gebruiken.

Drie soorten lidkaartenIn jeugdhuis Contrast te Wielsbeke hebben ze driesoorten lidkaarten. Enerzijds heeft iedere soort kaartanderevoordelen,anderzijdszorgteenspecifiekekaartookvoormeergroepsgevoelensamenhorigheid.

Met een lidkaart horen je leden er helemaal bij. Elektronisch, in ver-schillende kleuren, gepersonaliseerd … Lidkaarten zijn er in alle soorten en maten. Wat zijn de mogelijkheden? Waarom kies je er als jeugdhuis voor om lidkaarten te gebruiken? En wat maakt dat leden een lidkaart willen hebben? We zetten het voor je op een rijtje.

Tekst: Valerie Vonck

JOIN THE CLUBLidkaarten, ja of nee?

Elektronische lidkaartenIn jeugdhuis Basta in Oelegem ontwikkelden enkeleknappe koppen uit het bestuur een lidkaart met eenQR-code.Dezewordt gescandbijhetbinnenkomenenbijhetbestellenvandrank.Perconsumptiekrijgthetlidpunten.Naeenbepaaldaantalpunten,krijgjebijvoor-beeldeengratisdrankje.Alleskanopafstandbediendengemonitordworden,omdatdekaartenzijngelinktaandewebsite.Heelwatbrainiacs,daarinOelegem!

Ook in Opglabbeek hebben ze een origineel systeemuitgedokterd.InjeugdhuisSumokunnendeledeneenprepaid-bedrag op hun elektronische lidkaart zetten.Dat kunnen ze gebruiken om drank te kopen in hetjeugdhuis.Handig!

Een lidkaart zorgt voor een fysieke binding met het jeugdhuis.

dossier•10

Ledenvoordelen alom

• JeugdhuisDe Zoenk in Kessel-Lo geeft bij aankoopvaneenlidkaartvanhetjeugdhuisnietalleenkortingbijhetkopenvaneendrankkaart,maarookeengratisgadget.ZogavenzebijvoorbeeldaleenT-shirteneenrugzakbijeenlidkaart.

• InLokerenwerkteT-Klubeenorigineelsysteemuitom hun nieuwe leden op verschillende tijdstippendoor het jaar over de vloer te laten komen. Op eenlidkaart staan vier drankbonnen die de leden enkelverspreidoverhetjaarkunnenopgebruiken:eénboninjanuari,februariofmaart;ééninapril,meiofjuni;ééninjuli,augustusofseptemberenééninoktober,novemberofdecember.Opdiemanierkomende le-denalminstensvierkeerperjaaroverdevloer.

• InDe Grams(Kessel-Lo)zijnallefeestjesgratisvoorleden. Ook tijdens de “All-you-can-drink-avond” opnieuwjaar betalen leden ongeveer 4 euro minder.Bovendien kunnen leden zelf feestjes geven in hetjeugdhuis,weliswaarinsamenwerkingmetdekern.

• Tobit(Vilvoorde)bezorgthaarledeneengepersona-liseerdeverjaardagskaart,meteenmooi,opmaatge-schreventekstje.Ledenkrijgenooknogtweedrank-bonnetjes die ze mogen gebruiken op een tijdstipnaarkeuzeenverlaagdeinkombijfeestjes.

• JeugdhuisTurlevisdoetopeenoriginelemanieraanledenwerving.Indescholenindebuurtwordenflyersmetinformatieoverhetjeugdhuisendewerkinguit-gedeeld.Opvertoonvandie flyerskunnen jongerenaaneengoedkopertarieflidworden.Daarnaastwor-dennieuwebierenenhetbiervandemaandsteedsgoedkopergemaaktvoorleden.

• InDen TroemelinVossemprobeerthetbestuurre-gelmatigeenactiviteit teorganiseren,exclusiefvoorleden en medewerkers. Leden krijgen een korting,actievemedewerkerseennoggroterekorting:opdiemanierwordenactievereledenmeerbeloond.

• OokinHoeseltkentmeneenexclusieveledenavond.ZokunnendeledenvanJeugdhuisXdeelnemenaandeKienavondinhetjeugdhuisenallerleitoffeprijzenwinnen.

IN DE PRAKTIJK Leden werven en behoudenNa een grondige analyse is het tijd voor actie. Leden werven is één ding, deze ook behouden is iets anders. Het is dus belangrijk om ook aan-dacht te hebben voor bestaande leden. Hieron-der enkele tips en tricks voor het werven én be-houden van leden.

• Veel ledenwerving-avonden vinden plaats in het begin vanhet jaar. Maak hier reclame voor en koppel deze bijvoorbeeld aan een nieuwjaarsreceptie met bijhorende speeches. Kom als bestuur ook aan het woord, zo geef je je jeugdhuis een gezicht. Bedank je leden van vorig jaar en je huidige mede-werkers. Zo zien potentiële leden dat je hen niet vergeet.

• Zorg dat een lid genoeg voordelen krijgt. Gratis consump-ties, goedkoper binnen op activiteiten, goedkopere drank-bonnetjes voor hun verjaardag, exclusieve ledenactivitei-ten …

• Maak ten volle gebruik van sociale media. Voeg bijvoorbeeld al jullie leden toe aan een Facebookgroep. Hierop kan je ‘ex-clusieve’ nieuwtjes voor de leden posten. Vraag regelmatig hun mening (over de werking, over activiteiten …). Zo voelen ze zich meer betrokken in de werking.

• Maak een nieuwsbrief. Licht hen in over het reilen en zeilen binnen het jeugdhuis. Zorg ervoor dat jullie “leven”. Geen zin in een nieuwsbrief? Hou dan zeker je Facebookpagina up-to-date!

• Verkies iedere maand een lid van de maand. Zo toon je appreciatie. Het hoeft zelfs niet iedere keer direct met het jeugdhuis te maken hebben. Heeft het lid bijvoorbeeld iets gewonnen of naam gemaakt in de gemeente? Zet hem of haar dan in het jeugdhuis nog eens extra in de bloemetjes.

dossier•11

Tekst: Inge de Wolf

Stephanie (19) is de kersverse voor-zitter van Chez Choseken in Drongen.

“Bij Chez Choseken werven we veel leden door onze fuiven. We organiseren een aantal vaste fui-ven per jaar, waar altijd veel volk, zowel nieuwe bezoekers, als oud-leden, op afkomt. Die fuiven zijn een ideale manier om nieuwe leden te wer-ven. Ons jeugdhuis ligt vlakbij een middelbare school. Veel studenten fietsen dan ook elke dag langs Chez Choseken. Het is bijna een onge-schreven regel dat wanneer je 16 wordt, je naar ons toe komt. Zelf ben ik ook in het jeugdhuis terechtgekomen door vrijdag na school eens op het terras van Chez Choseken te gaan zitten. Via de school trekken we dus veel nieuw volk aan. De meeste leden van ons bestuur hebben er ook gestudeerd. Flyeren of affiches ophangen op de school is nooit een probleem. We doen dat dan ook vaak om reclame te maken voor onze acti-viteiten. Doordat we ons lokaal op zaterdag-avond verhuren voor privéfeestjes ontdekken veel jongeren hoe tof het hier is, en komen ze terug op vrijdagavond. We maken op Facebook veel reclame voor onze evenementen. Dat werkt heel goed. We zitten met negen mensen in het bestuur, dus wanneer iedereen zijn vrienden on-line uitnodigt en het event rondstuurt, bereik je al een groot publiek. Je kan heel gemakkelijk lid worden bij Chez Choseken. Bij elke fuif bekijken we wie er al lid is. We vragen mensen dan met-een of ze lid willen worden. Leden betalen één keer per jaar 5 euro lidgeld. Hoe we onze leden tevreden houden? We proberen zoveel mogelijk naar hen te luisteren. We vergaderen om de twee weken en iedereen mag komen om iets te zeggen. Natuurlijk is de toffe sfeer op onze vrij-dagavonden ook heel belangrijk. Als je bij ons binnenkomt, word je nooit scheef bekeken. Je wordt opgenomen in een groep die graag op vrij-dagavond samenkomt en iets drinkt met vrien-den. Het is vanwege die goede sfeer dat ik zelf ben blijven plakken in Chez Choseken. En om de goede fuiven!”

“Als je bij ons binnenkomt, word je nooit scheef bekeken”

dossier•12

Jeugdhuis of jeugdcafé?

Een jeugdhuis is veel meer dan een gewoon café. Een jeugdwerking bestaat niet enkel uit pintjes tappen, hoewel het tooggebeuren vaak centraal staat. Een ledenlijst uitbouwen is ideaal om je als werking te onderscheiden van (jeugd)cafés. Duidelijk maken dat je wer-king geen café is, maakt een groot verschil voor de btw-dienst.

Er zijn immers slechts enkele uitzonderin-gen op het hele btw-verhaal (dat voorts een hele complexe aangelegenheid is). Een van de vrijstellingsregels onder artikel 44§2 luidt: ‘diensten en leveringen van goederen door bij-voorbeeld jeugdwerkorganisaties waarbij de le-den jaarlijks lidgeld betalen’.

Leg dus een ledenadministratie aan – en vraag lidgeld (al is het een minimumbedrag) voor je lidkaarten – en je toont duidelijk aan dat het jeugdhuis meer is dan een café.

ASSISTentie nodig?

Via Assist, het administratie- en boekhoudpro-gramma bij uitstek, kan je de volledige werking van je jeugdhuis online beheren. Assist kan je immers niet alleen gebruiken om de boek-houding van je jeugdhuis te beheren, maar onder andere ook voor ledenbeheer.

Assist gebruiken voor je ledenadministratie zorgt voor tal van voordelen:• Hetiseenheelmakkelijketoolommailings

te verzenden naar specifieke groepen bin-nen je ledenlijst.

• Je hoeft niet elk jaar de gegevens van jebestaande leden opnieuw in te voegen, gewoon aanduiden dat ze lid blijven in het nieuwe jaar.

• Door je ledenadministratie op zo’n over-zichtelijke manier bij te houden, krijg je op den duur een goed zicht op het verloop van leden doorheen de jaren.

Sweet sixteen

Een minzestienjarige mag een dansgelegen-heid niet betreden zonder begeleiding van een volwassene. Jongeren, zelfs onder 16 jaar, mogen wel evenementen betreden die ‘niet uit handelsgeest worden opgezet’. Dit zijn bijvoor-beeld fuiven in het jeugdhuis.

Wanneer het jeugdhuis een sluitend lidkaar-tensysteem heeft en op haar lidmaatschap een leeftijdsgrens van 16 jaar staat, mogen minzestienjarigen geweigerd worden.

IT'S THE LAW Over leden en wettelijkheden

Leden zijn een van de belangrijkste onderdelen van het jeugdhuis. Zij hebben invloed op het imago, de werking, verschillende partnerschap-pen, het onthaal van nieuwe bezoekers, de activiteiten, de gezelligheid … Maar ook het wettelijk kader wordt (deels) bepaald door het al dan niet hebben van leden.

Tekst: Nick Beerens & Jos Meers

Een ledenlijst uitbouwen is ideaal om je als werking

te onderscheiden van (jeugd)cafés.

dossier•13

Als jeugdhuis speel je een voor-name rol in het sociale en maat-schappelijke weefsel van je buurt. Je kan die relevantie nog meer on-derstrepen door samen te werken met verenigingen en sleutelfiguren rondom jou. Don’t be a one-trick-pony en zet die oogkleppen af. Door allerlei partnerschappen aan te gaan, kan jij je aanbod gevari-eerder maken – en meer volk in je kot krijgen. Des te meer leden die je kan werven.

Tekst: Nick Beerens • Foto: Vera Vryens

Maak jezelf bekend

Iedereen in de buurt of gemeente/stad moet weten dat je jeugdhuis bestaat. Daarom kom je best niet enkel online, maar ook fysiek naar buiten als jeugdhuis. Door jezelf te tonen aan de buitenwereld weten potentiële partners tenminste al wie het jeugdhuis is. Zet die oogkleppen af

Durf verder te kijken dan je eigen jeugdhuis. Er zijn tal van andere (jeugd)verenigingen en jeugdbewegingen in je buurt. Waarschijn-lijk zijn zij allemaal vertegenwoordigd op de jeugdraad. De jeugdraad is hét moment om te netwerken en relaties aan te gaan. Scouts, Chiro, KLJ, KSA, de jongerenfanfare, de jeugd-afdeling van een voetbalploeg … Dergelijke verenigingen zijn een poel van jonge, actieve mensen. Zet ook in op jeugdcultuur en werk samen met culturele partners of met het jong talent uit de buurt.

Door zulke samenwerkingen boor je een heel nieuw publiek aan waaruit je op termijn leden kan werven.

Doe eens gek

Het hoeft niet te blijven bij de ‘logische’ sa-menwerkingen met andere jeugdorganisaties. Doe eens gek. Ga partnerschappen aan die niet zo voor de hand liggen. Op die manier leer je niet alleen je jeugdhuis op een andere ma-nier bekijken, maar breng je ook variatie in je aanbod. Dit zorgt ervoor dat nieuwe leden ge-interesseerd raken, maar ook dat bestaande leden geïnteresseerd blijven.

Expertise en knowhow vergroten

Partnerschappen, zowel lokaal als bovenlo-kaal, kunnen de knowhow van je jeugdhuis vergroten. Je treedt immers buiten je vaste jeugdhuismuren en komt tot nieuwe inzich-ten. Haal die expertise binnen en verbeter je jeugdhuis(werking).

Jeugdhuis JOB werkte samen met Fietskeuken aan een fietsatelier.

Doe eens iets anders op WOENDAGIn 2014 lanceerde Formaat hetproject WOENSDAG, met steunvan de Stad Gent en Alles kan.DankzijWOENSDAGkunnenjon-gemenseninGentsejeugdhuizenterecht voor ateliers die anderszijndananders.Ditprojecttoontaan dat er relaties kunnen ont-staanmetdemeestonverwachtepartners.

Enkelevoorbeelden:• La Tapisserie Joyeuse werktesamen met jeugdhuis Achter-banaaneenateliertapdansen.

• Jeugdhuis Ekseekwo en IJve-rigeWijven zorgden voor eennaaiatelier.

• InjeugdhuisJOBkonjedankzijdehulpvanFietskeukenjefietsvolledig pimpen en meedoenin de eerste Gentse fietspolo-ploeg(zie foto).

Deze partnerschappen zorgdenvoor een instroom van nieuwemensenenmaaktendeledenvande respectievelijke jeugdhuizentrotserdanooit.

Bastiaan – Blizzard, Melsbroek:“We willen binnenkort

meer inzetten op culturele activiteiten. Op Soirée Tshill

hebben we al een poetry wall, een graffiti slam en optredens. Een jeugdhuis is meer dan een zuipkot, dat hebben we hiermee

bewezen!”

HEY, PARTNER!Samenwerkingen en

partnerschappen aangaan

dossier•14

Tekst: Nick Beerens

Laurens (24) is bestuurder in jeugdhuis Lido (Grobbendonk). Hij weet uit eigen ervaring hoe belangrijk het is om goede relaties aan te gaan met interessante partners in je buurt.

“We beseffen dat het erg belangrijk is om aan buitenstaanders duidelijk te maken dat we een jeugdhuis zijn. Op de sociale me-dia doen we dit al, maar ook fysiek willen we als jeugdhuis naar buiten treden. Vorig jaar hebben we meegedaan aan een volley-baltornooi, toen nog zonder T-shirts van het jeugdhuis. We zijn volop aan het discussiëren of ons logo willen veranderen en indien wel, hoe het er dan moet uitzien. Het, eventueel nieuwe, logo zouden we dan laten drukken op T-shirts van het jeugdhuis.

Het jeugdhuis wordt ook vertegenwoordigd in de jeugdraad. We vinden dat we daarin een taak hebben. Er zetelen twee leden van het jeugdhuis in de jeugdraad, maar dan als ‘onafhankelijken’. Zo leren ze de kneepjes van het vak en is de opvolging in de jeugdraad voor het jeugdhuis verzekerd. Zo belangrijk is de jeugdraad voor ons. Eigenlijk heeft de raad een nieuw elan gekregen met de komst van het nieuwe bestuur. Het werd meer dan een verplicht nummertje. We beseften dat het een ideaal netwerkmoment is. Een actieve jeugdraad zorgt voor uitwisseling. Daaruit vloeien goede relaties. We sluiten bijvoorbeeld het jeugdhuis bij grote ac-tiviteiten van andere verenigingen

Tegelijkertijd zien we het aantal bezoekers toenemen, zowel tij-dens activiteiten, als op instuifmomenten. De voetbalploeg is om-wille van hun uitgebreide jeugdwerking vertegenwoordigd in de jeugdraad. Ze waren al buren, maar we kenden elkaar niet. Nu zijn die voetballers soms niet meer buiten te krijgen. Zalig!

Naast de jeugdraad proberen we ook de contacten met beleids-makers te onderhouden. Onze burgemeester is top. Net als de schepen van jeugd. We zien elkaar geregeld en kunnen altijd babbelen met haar. Dat loont. Herstellingen worden bijvoorbeeld sneller uitgevoerd dan vroeger. We helpen ook waar we kunnen. Zo leent een lagere school in Grobbendonk jaarlijks onze bar-krukken voor hun schoolfeest. En als in de gemeentelijke feest-zaal iets speciaal te doen is, dan houden we hier rekening mee. Zo behoud je een positief imago. Een tip voor andere jeugdhuizen: start in je eigen achtertuin. In je eigen gemeente zijn er genoeg verenigingen te vinden waar je mee kan samenwerken. Begin klein en breid geleidelijk aan je netwerk uit. Door die relaties zit ons kot voller en is ons aanbod gevarieerder!”

“Door te netwerken zit ons kot voller”

dossier•15

DOELGROEPENMATRIXSpreek de juiste mensen aan

Ga eens na welke jongeren je met het jeugdhuis wil be-reiken – en welke jongeren je nu al bereikt. De juiste doelgroep voor de juiste activiteit bereiken is immers essentieel. Een manier om de juiste doelgroep te bepa-len? Een doelgroepenmatrix.

Tekst: Nick Beerens

Een doelgroepenmatrix is een handig hulpmiddel om na te gaan welke doelgroepen je met welke activiteiten bereikt. In een tabel plaats je verticaal de verschillende doelgroepen die je in je jeugdhuis hebt. Bij-voorbeeld 14-16 jarigen, 16-18 jarigen … Ook andere onderverdelingen zijn mogelijk: jongens en meisjes, kern, regelmatige bezoekers en on-bekenden, niches … Horizontaal plaats je het activiteitenaanbod. Ver-volgens duid je aan welke doelgroep met welke activiteit overeenkomt. Op basis van dit overzicht kan je je activiteiten bijsturen om bepaalde groepen beter of meer te bereiken met je aanbod.

Voorbeeld van een doelgroepenmatrix

Fuif Optreden Paintball Klusdag

14 – 16

16 – 18 X X18 – 22 X X X+ 22 X X XJongens X X X XMeisjes X XKern X X X XBezoeker X X

Je ontdekt snel de gaten in je werking. Zo bereikt het jeugdhuis in het voorbeeld geen 14- tot 16-jarigen en amper meisjes … Werk aan de winkel dus!

dossier•16