Document - ABR Zorgnetwerk Zuidwest-Nederland€¦ · Web viewposter PO-0110B) Desinfecteer in de...

58
Datum uitgifte: 6 april 2020 Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID- richtlijncode ZH047RICHT Versie 1.31 © 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische 1/58

Transcript of Document - ABR Zorgnetwerk Zuidwest-Nederland€¦ · Web viewposter PO-0110B) Desinfecteer in de...

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

richtlijncode ZH047RICHT

Versie 1.31

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 1/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Datum 6 april 2020

Beheerder Unit Infectiepreventie

Opdrachtgever Infectiecommissie

Datum akkoord Infectiecommissie

12 februari 2020

Datum akkoord Raad van Bestuur

12 maart 2020

.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 2/46

Nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Inhoudsopgave

1 Inleiding

1.1 Introductie

1.2 Transmissieroute, incubatietijd en besmettelijkheid SARS-CoV-2

1.3 Over deze richtlijn

2 Ziekteverschijnselen

2.1 Ziekteverschijnselen COVID-19

2.2 Indicaties om te testen op SARS-CoV-2

2.3 Definitie onbeschermd contact

2.4 Definities contactpersonen/contactpatiënten van een verdachte COVID-19 patiënt

2.5 Nog niet bevestigde verdenking van COVID-19

3 Melding

4 De COVID-19 patiënt

4.1 Aangekondigde patiënt: positief of verdacht

4.1.1 aangekondigde positieve patiënt

4.1.2 aangekondigde verdachte patiënt uit ander ziekenhuis

4.1.3 aangekondigde verdachte patiënt via huisarts / GGD

4.1.4 aangekondigde verdachte patiënt Erasmus MC (polikliniek / dagbehandeling)

4.2 Onaangekondigde patiënt – ambulante zorg

4.3 Vermoeden COVID-19 tijdens opname

4.4 Zwangere patiënt met (verdenking) COVID-19

4.5 Contactonderzoek

4.6 Medewerker die risico heeft op het hebben van een infectie

4.7 Begeleider van (verdachte) COVID-19 patiënt

4.8 Repatriëring naar Nederland

5 Isolatiemaatregelen

5.1 Ruimte

5.2 Persoonlijke beschermingsmiddelen personeel en bezoekers

5.2.1 kamer met bron-isolatie drukregeling

5.2.2 eenpersoonskamer

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 3/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

5.2.3 maatregelen bij patiënten met Optiflow therapie

5.3 Voorschriften voor vervoer van (verdachte) COVID-19 patiënt

5.4 Maatregelen op het OK-complex

5.5 Schoonmaken van de kamer tijdens en na beëindigen isolatie

5.6 Afvoeren en schoonmaken van materialen uit de kamer

5.6.1 Linnengoed

5.6.2 Medische hulpmiddelen

5.6.3 Klinische materialen voor diagnostiek

5.6.4 Afvoer afval

5.7 Beëindiging van de isolatie

6 Maatregelen voor bezoek

7 Medewerkers algemeen, reizen en overige aandachtspunten

8 De overleden patiënt

8.1 Bezoek

8.2 Maatregelen medewerkers en bezoekers bij overleden patiënten

8.3 Mortuarium / obductie

9 Bedrijfsarts

10 Diagnostiek

10.1 Algemeen

10.2 SARS-CoV-2 specifieke diagnostiek

10.2.1 Bij welke patiënten?

10.2.2 Door wie verricht?

10.2.3 Wat kan ingestuurd worden voor SARS-CoV-2 specifieke diagnostiek?

10.2.4 Verzenden materialen

10.2.5 Wanneer wordt de diagnostiek verricht?

10.2.6 Welke testen voor SARS-CoV-2?

10.2.7 Uitslagen

10.3 Diagnostiek naar andere respiratoire pathogenen

10.3.1 Bij welke patiënten?

10.3.2 Door wie verricht?

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 4/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

10.3.3 Wat insturen?

10.3.4 Welke testen?

10.3.5 Uitslagen 34

10.4 Interpretatie resultaten diagnostiek

10.4.1 SARS-CoV-2 specifieke diagnostiek

11 Behandeling

12 COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie

12.1 Leden van de COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie

12.2 Taken COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie

13 Literatuur

14 Bijlage 1: belangrijke telefoonnummers

15 Bijlage 2: overzicht isolatiekamers

16 Bijlage 3: opzetten II-R mondneusmasker

17 Bijlage 4 t/m 13: beslisbomen

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 5/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

1 Inleiding

1.1 IntroductieHet nieuwe coronavirus (SARS-CoV-2) behoort tot de groep van coronavirussen en is

verwant aan het SARS-coronavirus (SARS-CoV).

Het SARS-CoV-2 lijkt het meest verwant aan een coronavirus dat onder vleermuizen

voorkomt in China. Het SARS-CoV-2 kan leiden tot een ernstige pneumonie (COVID-19).

1.2 Transmissieroute, incubatietijd en besmettelijkheid SARS-CoV-2 Besmettelijkheid: onbekend. Mens-op-mens transmissie is aangetoond; de uitgebreidheid

hiervan wordt nog onderzocht.

Besmettelijke periode: onbekend. Verondersteld wordt tijdens de symptomatische

periode.

Transmissieroute: onbekend. Waarschijnlijk zoals andere coronavirussen via druppels en

via direct contact.

Incubatietijd: bedraagt minimaal 2 tot maximaal 14 dagen.

1.3 Over deze richtlijnDeze richtlijn zal geregeld aangepast worden aan nieuwe inzichten vanuit het RIVM en/of

eigen ervaringen binnen het Erasmus MC zelf. De actuele versie van de richtlijn is altijd te

vinden op het KMS.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 6/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

2 Ziekteverschijnselen

2.1 Ziekteverschijnselen COVID-19

Ziekteverschijnselen zijn wisselend, van milde niet-specifieke luchtwegklachten:

neusverkoudheid; keelpijn (14%); (droge) hoest (68%); moeheid (38%); sputumproductie

(33%); spier- en gewrichtspijnen (15%);  hoofdpijn (14%) en verhoging, tot meer ernstige

ziektebeelden met koorts (> 38 graden Celsius, 88%); kortademigheid (19%) en pneumonie,

tot acute respiratoire stress syndroom en septische shock. Ook gerapporteerd (bij een

kleiner deel van de patiënten): diarree (4%); misselijkheid en braken (5%).

Definitie bevestigde casus van COVID-19:Patiënten met een laboratorium bevestigde infectie met SARS-CoV-2.

2.2 Indicaties om te testen op SARS-CoV-2

Verdachte patiënten worden conform deze richtlijn intern gemeld.

1. als een patiënt een opname indicatie heeft

2. alle patiënten, ook die pas tijdens opname verdacht worden voor COVID-19

3. poliklinische patiënten die binnen 14 dagen een afspraak/opname/behandeling gepland

hebben die door moet gaan

Dit betekent dat niet zieke patiënten met milde klachten (bijv. alleen een neusverkoudheid)

die niet opgenomen worden naar huis kunnen met de algemeen geldende landelijke

adviezen m.b.t. thuisblijven en isolatie, en dus niet getest worden.

Indien er wordt besloten te testen op SARS-CoV-2 geldt hierbij de isolatievorm zoals

beschreven in hoofdstuk 5.

2.3 Definitie onbeschermd contactHet in contact komen met een (verdachte) COVID-19 patiënt zonder het treffen van de

onder hoofdstuk 5 genoemde voorzorgsmaatregelen.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 7/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

2.4 Definities contactpersonen/contactpatiënten van een verdachte COVID-19 patiëntPersonen die onbeschermd nauw contact hebben gehad met een (verdachte) COVID-19

patiënt vanaf het begin van de symptomen.

Onder nauw contact wordt verstaan:

• het verzorgen van een patiënt;

• het verblijven bij een patiënt binnen twee meter afstand, er is dan kans op besmetting

door spreken met, aan hoesten of aan niezen door de patiënt;

• het in contact komen met lichaamsvloeistoffen van de patiënt zoals sputum of feces;

• personen die zich gedurende 15 minuten in dezelfde ruimte bevonden als de

symptomatische patiënt (bijvoorbeeld alle aanwezigen in een wachtruimte waar de

patiënt verbleef);

• huisgenoten van een patiënt.

Indien een patiënt niet geïsoleerd op een afdeling heeft gelegen, dan wordt de grootte van

het contactonderzoek bepaald.

2.5 Nog niet bevestigde verdenking van COVID-19Personen die op basis van symptomen en epidemiologie verdacht worden van COVID-19,

moeten wel al in isolatie gezien worden. Dit geldt ook voor de begeleiders die meekomen.

Medewerkers nemen bij hen de maatregelen zoals beschreven in hoofdstuk 5.

Voldoet de patiënt niet aan de casedefinitie dan kunnen de isolatiemaatregelen opgeheven

worden, mits deze niet van een andere besmettelijke verwekker verdacht wordt. In dat geval

worden de isolatiemaatregelen aangepast aan de mogelijke verwekker.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 8/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

3 Melding

COVID-19 is een groep A meldingsplichtige ziekte.

Binnen het Erasmus MC dienen o.a. de consulent virologie, internist-infectioloog, arts-

microbioloog en Unit Infectiepreventie ingelicht te worden. Hoe dit geregeld is (wie contact

opneemt met wie): zie de beslisbomen in de bijlagen.

Extern dienen o.a. de LCI en GGD te worden geïnformeerd. Melding en overleg met LCI, 24

uur per dag 030-2747000. GGD melding vindt plaats via de Coronafoon / geautomatiseerd

plaats.

bereikbaarheid

tijdens kantooruren buiten kantooruren

Coronafoon (dd consulent infectie-

ziekten): wel/niet testen06 xxx 06 xxx

KliCo 1 (Klinische Coronafoon): in/uit

isolatie)

06-xxx 06-xxx

Consulent pediatrische infectieziekten 06 xxx Via de telefoniste

Consulent Virologie 06 xxx Via de telefoniste

Unit Infectiepreventie xxx Via de telefoniste

Call center COVID 010 70 xxx (medewerkers)

010 70 xxx (patiënten)

bereikbaarheid arts infectieziekten GGD Rotterdam:Rechtstreeks 010-43 xxx (ook in het weekend bereikbaar)

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 9/46

Bij SARS-CoV-2 diagnostiek is de patiënt per definitie verdacht. Bij verdenking treedt deze richtlijn in werking.

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

4 De COVID-19 patiënt

Het Erasmus MC kan volgens verschillende scenario’s betrokken raken met COVID-19.

4.1 Aangekondigde patiënt: positief of verdacht

4.2 Onaangekondigde patiënt – ambulante zorg

4.3 Vermoeden COVID-19 tijdens opname

4.4 Zwangere patiënt met verdenking COVID-19

4.5 Contactonderzoek

4.6 Medewerker die risico heeft op het hebben van een infectie

4.7 Begeleider van (verdachte) COVID-19 patiënt

4.1 Aangekondigde patiënt: positief of verdacht

4.1.1 aangekondigde positieve patiënt De patiënt wordt gemeld aan de KliCo 1, zie voor verdere communicatie de beslisbomen

Patiënt wordt direct opgenomen op de desbetreffende aangewezen afdeling afhankelijk

van de opname-indicatie (zie overzicht isolatiekamers, bijlage 2).

Patient wordt (indien mogelijk) aangemeld bij het mondneusmaskerteam voor het

ophalen van een masker (zie instructie)

4.1.2 aangekondigde verdachte patiënt uit ander ziekenhuis De patiënt wordt gemeld aan de KliCo 1, zie voor verdere communicatie de

beslisbomen.

Patiënt wordt direct opgenomen op de afdeling.

4.1.3 aangekondigde verdachte patiënt via huisarts / GGD Huisarts wordt verwezen naar KliCo 1. Indien akkoord wordt patiënt op de SEH

ontvangen.

De patiënt betreedt het ziekenhuis te allen tijden via de SEH, waarna deze direct bij

aankomst in de daarvoor aangewezen ruimte wordt geplaatst waarbij de benodigde

voorzorgsmaatregelen getroffen worden.

Op de SEH wordt de patiënt getrieerd om:

o via de ambulancesluis in de “Covid-straat” te worden gezien OF

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 10/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

o direct naar een behandelkamer op de SEH wordt geleid

Begeleiders van de patiënt dienen volgens §4.5 te worden opgevangen.

Iedereen die de kamer betreedt, neemt hierbij de isolatiemaatregelen in acht zoals

beschreven in §5.2.1.

Indien bij de anamnese blijkt dat de patiënt verdacht wordt van COVID-19, geldt het

volgende:

o Er wordt diagnostiek afgenomen volgens hfst. 9.

o In de ruimte op de SEH wordt zo spoedig mogelijk een X-thorax vervaardigd. Indien

andere onderzoeken of ingrepen noodzakelijk zijn die niet op de SEH uitgevoerd

kunnen worden, gelden paragrafen 5.2 voor personeel, 5.3 voor vervoer en 5.6 voor

omgeving.

o Indien opname van de patiënt noodzakelijk is, dan geschiedt dit op een gesluisde

bronisolatiekamer (zie overzicht isolatiekamers bijlage 2) of de desbetreffende

COVID-afdeling. Bij onvoldoende capaciteit door een groot aanbod van COVID-19

patiënten treedt de ‘ranking list isolatiekamers’ in werking (intranet Unit

Infectiepreventie; Patiëntenzorg: isolatie van patiënten).

o Voor vervoer van de patiënt zie § 5.3.

Na verblijf in een patiëntgebonden ruimte, ongeacht kliniek of polikliniek, wordt de

gehele ruimte huishoudelijk gereinigd en daarna gedesinfecteerd met chloor 1000 ppm.

Alle materialen die in contact zijn geweest met de patiënt worden huishoudelijk gereinigd

en daarna gedesinfecteerd met alcohol 70% of chloor 1000 ppm.

4.1.4 aangekondigde verdachte patiënt Erasmus MC (polikliniek / dagbehandeling)Patiënt met klachten meldt zich telefonisch.

Behandelaar geeft aan of afspraak door moet gaan of telefonisch plaatsvindt:

Indien verzetten niet mogelijk is, controleer of de patiënt in aanmerking komt om te laten

testen (zie bijlage 6)

Voor kinderen, volg bijlage 13)

Indien afspraak plaats vindt; volg de beslisboom patient poliklinisch/dagbehandeling (bijlage 10)

Vooraf de patient aanmelden bij het mondmaskerteam 06- xxx (zie instructie).

4.2 Onaangekondigde patiënt – ambulante zorg

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 11/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Indien een patiënt zich onaangekondigd meldt bij een polikliniek / SEH / Apotheek bestaat

de kans dat medewerkers en patiënten onbeschermd blootgesteld worden aan de patiënt

met COVID-19. Omdat de kans op transmissie naar deze groep groot is, gelden hiervoor de

volgende maatregelen:

SEH

patiënt meldt zich volgens COVID triage

Polikliniek

patiënt meldt zich met klachten bij de balie (volg flowschema bijlage 10)

testafname gaat volgens bijlage 6 (volwassenen) en bijlage 13 (kinderen) poliklinische

testafname

Apotheek

patiënt meldt zich met klachten bij de balie

overhandig chirugisch mondneusmasker met instructieformulier (zie bijlage 3)

indien mogelijk verwijzen naar de SEH

indien patiënt begeleiding nodig heeft, wordt de BHV (*xxx) ingeschakeld

BHV zet II-R mondneusmasker op en begeleidt patiënt direct naar de isolatiekamer van

de SEH

Apotheek belt de SEH met melding verdachte patiënt (SEH-arts 06 xxx of Senior

verpleegkundige 010 70 xxx)

Aldaar wordt de patiënt verder behandeld als een aangekondigde patiënt (zie § 4.1). Na

verblijf in een patiëntgebonden ruimte, ongeacht kliniek of polikliniek, wordt de gehele ruimte

huishoudelijk gereinigd en daarna gedesinfecteerd met chloor 1000 ppm**. Er wordt een

contactlijst aangelegd voor beschermende/onbeschermde contacten afhankelijk van de

situatie (zie 4.1.1).

4.3 Vermoeden COVID-19 tijdens opname Reeds opgenomen patiënten bij wie COVID-19 wordt vermoed of is bewezen, worden

direct gemeld aan de personen genoemd in hfdst. 3.

De behandelend arts neemt maatregelen beschreven in § 5.2 en onderstaande treedt

onmiddellijk in werking:

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 12/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Patiënt wordt zo mogelijk overgeplaatst naar een gesluisde bronisolatiekamer

behorend bij het specialisme (zie overzicht isolatiekamers in bijlage 2). Indien niet

beschikbaar dan wordt strikt-aerogene isolatie toegepast op de desbetreffende

afdeling.

Er wordt diagnostiek afgenomen volgens hfst. 9.

o Bij overplaatsing naar een bronisolatie wordt de kamer waar de patiënt heeft

gelegen gereinigd en gedesinfecteerd volgens § 5.7.

o Maatregelen t.o.v. geëxposeerd personeel, zie bijlage 4 (na contact met

medewerker) en bijlage 5 (na contact met patiënt).

Een reeds opgenomen patiënt bij wie COVID-19 wordt vermoed, wordt niet overgeplaatst

naar de COVID afdeling. Hiervan wordt op desbetreffende afdeling diagnostiek afgenomen

en de patiënt wordt in strikt-aerogene COVID isolatie geplaatst.

Bij een positieve uitslag wordt per patient beoordeeld of de zorg die de patiënt nodig heeft

beter geleverd kan worden op de afdeling van het specialisme of op een van de COVID

afdelingen.

4.4 Zwangere patiënt met (verdenking) COVID-19

Wanneer moeder bevalt wordt dit onder strikt aërogene isolatie maatregelen uitgevoerd.

Moeder en kind worden als één gezien, dit betekent dat beide in strikt aërogene

isolatiemaatregelen worden verpleegd:

Tussen de bedden van moeder en kind zit een afstand van minimaal 1,5 meter

Moeder past hoest- en nieshygiëne toe

Bij verzorging en borstvoeding past de moeder handhygiëne toe en draagt de

moeder een II-R mondneusmasker.

Voor de meest actuele adviezen rondom borstvoeding wordt verwezen naar de

werkgroep neonatale infectiologie.

Wanneer het kind niet bij moeder blijft maar naar een andere afdeling wordt

overgeplaatst blijft het kind in strikt aërogene isolatie tot uitslag van moeder bekend

(negatief) is.

Wanneer partner klachten heeft en moeder niet partner z.s.m. laten testen.

Partner blijft in afwachting van de uitslag thuis wanneer moeder klinisch is opgenomen

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 13/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

(zie hoofdstuk 6, maatregelen voor bezoekers)

Partner met (verdenking) op COVID-19 mag alleen het Erasmus MC betreden om

aanwezig te zijn bij een vaginale partus. Partner krijgt bij binnenkomst ziekenhuis een

chiurgisch mondneusmasker, overige persoonlijke beschermingsmiddelen worden bij de

kamer aangetrokken conform de maatregelen betreden kamer (paragraaf 5.2).

Partner met (verdenking) op COVID-19 mag niet aanwezig zijn bij een sectio caesarea.

Na de bevalling dient partner zo spoedig mogelijk het ziekenhuis te verlaten

4.5 Contactonderzoek

De uitgebreidheid van het contactonderzoek wordt bepaald in het OMT. In het flowschema

staan de risico’s voor medewerkers en patiënten beschreven. Bij het OMT wordt ook de

GGD betrokken voor het opvolgen van de patiënten bij ontslag uit het Erasmus MC.

Contactonderzoek medewerkers zie bijlage 4 (na contact met medewerker) en bijlage 5

(na contact met patiënt).

Indien medewerkers een mondneusmasker hebben gedragen tijdens werkzaamheden, is

geen contactonderzoek geindiceerd.

Contactonderzoek bij een positieve COVID patiënt is beschreven in bijlage 9.

Voor de te nemen acties door de behandelaar / afdelingshoofd zie bijlage 7.

4.6 Medewerker die risico heeft op het hebben van een infectie

De medewerker betreft alle medewerkers Erasmus MC, inclusief studenten en gastmede-

werkers). Een medewerker met verschijnselen van koorts, hoesten, neusverkoudheid of

recent ontstane benauwdheidsklachten, hoofdpijn, keelpijn en/of geur- en smaakverlies volgt

de instructies in de beslisboom ‘medewerker met mogelijke COVID klachten’, zie bijlage 8.

Voor het afnemen van testen dienen medewerkers contact op te nemen met het call center

COVID (010-70 xxx).

Een medewerker komt na een negatieve test op SARS-CoV-2, opnieuw in aanmerking voor

een test indien de klachten verergeren of bij het ontstaan van een nieuw verschijnsel.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 14/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

4.7 Begeleider van (verdachte) COVID-19 patiënt

Begeleiders van een (verdachte) COVID-19 patiënt dienen bij binnenkomst in het

ziekenhuis een chirurgisch mondneusmasker te krijgen en dit te dragen.

Begeleiders blijven bij de patiënt op de kamer. De kamer wordt alleen verlaten om via de

kortste weg het ziekenhuis te verlaten.

Voor het verlaten van de kamer dienen begeleiders handhygiëne toe te passen. Indien

zij klachten hebben van verkoudheid, hoesten, koorts of recent ontstane

kortademingheid, dienen zij ook een chirurgisch mondneusmasker te dragen bij het

verlaten van het ziekenhuis.

4.8 Repatriëring naar Nederland

Indien in het kader van repatriëring een patiënt opgenomen gaat worden, is het advies deze

patiënt indien mogelijk voor de transfer te laten onderzoeken op SARS-CoV-2. Als de patiënt

voor de opname niet is onderzocht op de aanwezigheid van dit virus of het onderzoek is niet

betrouwbaar, dan dient de behandelend arts dit onderzoek bij opname alsnog uit te voeren

en de patiënt in bronisolatie te ontvangen.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 15/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

5 Isolatiemaatregelen

5.1 Ruimte Bronisolatiekamer : Eenpersoonskamer met sluis en drukregeling

Drukregeling bronisolatie waarbij onderdruk in de kamer (- -) en de sluis (-) ten opzichte

van de gang (0).

Let op : Ga na of de isolatiekamer een bron isolatiekamer is of een universele isolatiekamer. Voor overzicht isolatiekamers zie bijlage 2 en raadpleeg indien nodig de isolatie ranking.

De deuren van de kamer en de sluis dienen zoveel mogelijk gesloten te blijven. Ramen

mogen niet worden geopend (ook niet indien een patient ligt opgenomen op een

eenpersoonskamer).

Op de deur van de kamer/sluis wordt het isolatietype, met de daarbij behorende

maatregelen voor bezoek en personeel, aangegeven d.m.v. een instructieposter ‘strikt

aërogene isolatie met veiligheidsbril’.

Alle benodigdheden voor verpleging en eenvoudig onderzoek (stethoscoop,

tensiemeter, thermometer enz.) moeten in de kamer aanwezig zijn. Houd voorraden zo

klein mogelijk.

(deze worden nl. tevens na niet gebruik weggeworpen)

Sanitaire voorzieningen (douche en toilet) worden in de patiëntenkamer gebruikt.

Bloemen en planten zijn niet toegestaan.

Leen materialen van het ziekenhuis zoals speelgoed e.d. mogen alleen de kamer in als

zij te reinigen en te desinfecteren zijn.

5.2 Persoonlijke beschermingsmiddelen personeel en bezoekers

Als eerste dient men de patiënt altijd uit te leggen dat een goede hoesthygiëne van groot

belang is om verspreiding van het virus te voorkomen. Dit houdt in dat bij hoesten of niezen

een papieren zakdoek voor de mond en neus wordt gehouden, hierbij dient het hoofd te

worden afgewend van de aanwezige personen in de ruimte. Hierna dient de zakdoek te

worden weggegooid en de handen te worden gewassen of gedesinfecteerd.

Bezoekers gebruiken dezelfde persoonlijke beschermingsmiddelen als medewerkers.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 16/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

5.2.1 kamer met bron-isolatie drukregeling

Handen en polsen dienen te allen tijde vrij te zijn van sieraden, conform de

infectiepreventierichtlijn ‘Algemene voorzorgsmaatregelen’ (ZH007RICHT).

De deuren tussen kamer en sluis mogen niet gelijktijdig geopend zijn. De kamer wordt als

volgt betreden en verlaten:

betreden patiëntenkamer (poster PO-0110B)

Desinfecteer in de sluis de handen en polsen met handalcohol.

Neem in de sluis de volgende maatregelen:

o zet een II-R mondneusmasker op

o indien er een aerosolvormende handeling* of toediening van medicatie via

verneveling uitgevoerd gaat worden: zet een FFP-2 masker op (zie

maskeroverzicht), voor comfort kan er voor het opzetten van een FFP-2 masker een

muts worden gedragen

o trek een disposable schort aan

o trek onsteriele handschoenen aan

o zet een veiligheidsbril op.

o betreed de kamer

* aerosolvormende handelingen zijn: tracheale intubatie, niet invasieve beademing, tracheostomie,

cardiopulmonaire reanimatie, manuele handmatige beademing voorafgaand aan intubatie, bronchoscopie,

handelingen aan de tracheostoma, uitzuigen, het draaien van een geïntubeerde patiënt (WHO; Rational use of

personal protective equipement for coronavirus disease 2019 (COVID-19)

verlaten patiëntenkamer

Trek in de kamer de handschoenen uit en gooi deze weg.

Desinfecteer in de kamer handen en polsen met handalcohol (bij zichtbare

verontreiniging handen wassen met water en zeep).

Verlaat de kamer en betreed de sluis.

Doe in de sluis het schort en gooi deze weg. Doe de veiligheidsbril en het masker af en

gooi deze in verzamelbak. De door medewerkers gebruikte maskers en veiligheidsbrillen

worden in de daarvoor bestemde bak gedeponeerd, indien deze niet beschadigd en/of

visueel verontreinigd zijn. Indien er een muts is gedragen wordt deze weggegooid.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 17/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

De veiligheidsbrillen en maskers worden aangeboden volgens instructie.

Desinfecteer in de sluis opnieuw handen en polsen met handalcohol.

N.B. Indien medewerkers in het gelaat huidlaesies hebben, dienen zij de veiligheidsbril te

vervangen door een gelaatscherm.

5.2.2 eenpersoonskamer

Handen en polsen dienen te allen tijde vrij te zijn van sieraden, conform de

infectiepreventierichtlijn ‘Algemene voorzorgsmaatregelen’ (ZH007RICHT).

 

De kamer wordt als volgt betreden en verlaten:

 

betreden patiëntenkamer PO-0110C

Desinfecteer op de gang de handen en polsen met handalcohol.

o zet een II-R mondneusmasker op

o indien er een aerosolvormende handeling* of toediening van medicatie via

verneveling uitgevoerd gaat worden: zet een FFP-2 masker op (zie

maskeroverzicht), voor comfort kan er voor het opzetten van een FFP-2 masker een

muts worden gedragen

o trek een disposable schort aan.

o trek onsteriele handschoenen aan.

o zet een veiligheidsbril op.

o betreed de kamer en sluit de deur

 * aerosolvormende handelingen zijn: tracheale intubatie, niet invasieve beademing, tracheostomie,

cardiopulmonaire reanimatie, manuele handmatige beademing voorafgaand aan intubatie, bronchoscopie,

handelingen aan de tracheostoma, uitzuigen, het draaien van een geïntubeerde patiënt (WHO; Rational use of

personal protective equipement for coronavirus disease 2019 (COVID-19)

 

verlaten patiëntenkamer

Trek in de kamer de handschoenen uit en gooi deze weg.

Doe in de kamer het schort uit en gooi deze weg.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 18/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Desinfecteer in de kamer handen en polsen met handalcohol (bij zichtbare

verontreiniging handen wassen met water en zeep).

Verlaat de kamer.

Doe de veiligheidsbril en het masker af en gooi deze in verzamelbak (zie N.B.2). De door

medewerkers gebruikte maskers en veiligheidsbrillen worden in de daarvoor bestemde

bak gedeponeerd, indien deze niet beschadigd en/of visueel verontreinigd zijn. Indien er

een muts is gedragen wordt deze weggegooid.

De veiligheidsbrillen en maskers worden aangeboden volgens instructie .

Desinfecteer op de gang opnieuw handen en polsen met handalcohol.

 

N.B 1. Indien medewerkers in het gelaat huidlaesies hebben, dienen zij de veiligheidsbril te

vervangen door een gelaatscherm.

N.B.2. Het draaiteam op de IC zet het masker en bril af nadat de laatste patiënt in het

aansluitende schema is gedraaid.

5.2.3 maatregelen bij patiënten met Optiflow therapie

Gebruik uitsluitend een isolatiekamer met bron-isolatie drukregeling

Handen en polsen dienen te allen tijde vrij te zijn van sieraden, conform de

infectiepreventierichtlijn ‘Algemene voorzorgsmaatregelen’ (ZH007RICHT).

De deuren tussen kamer en sluis mogen niet gelijktijdig geopend zijn. De kamer wordt als

volgt betreden en verlaten:

betreden patiëntenkamer (poster PO-0110D )

Desinfecteer in de sluis de handen en polsen met handalcohol.

Neem in de sluis de volgende maatregelen:

o zet een disposable muts op (geeft meer comfort in combinatie met de veiligheidsbril)

o zet een FFP2 mondneusmasker op

o trek een disposable schort aan

o trek onsteriele handschoenen aan

o zet een veiligheidsbril op (model skibril)

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 19/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

verlaten patiëntenkamer

Trek in de kamer de handschoenen uit en gooi deze weg.

Desinfecteer in de kamer handen en polsen met handalcohol (bij zichtbare

verontreiniging handen wassen met water en zeep).

Verlaat de kamer en betreed de sluis.

Doe in de sluis het schort uit en gooi deze weg. Doe de veiligheidsbril en het masker af

en gooi deze in verzamelbak. De door medewerkers gebruikte maskers en

veiligheidsbrillen worden in de daarvoor bestemde bak gedeponeerd, indien deze niet

beschadigd en/of visueel verontreinigd zijn.

De veiligheidsbrillen en maskers worden aangeboden volgens instructie.

Doe de disposable muts af en gooi weg.

Desinfecteer in de sluis opnieuw handen en polsen met handalcohol.

Bezoek

Bezoek mag uitsluitend de kamer betreden onder begeleiding van een verpleegkundige.

5.3 Voorschriften voor vervoer van (verdachte) COVID-19 patiënt

Patiënt zo min mogelijk vervoeren.

Patiënt wordt vervoerd door medewerkers van de afdeling.

Patiënt wordt vervoerd met schone kleding en een schoon bed.

Bij vervoer in een bed, wordt de patiënt vervoerd in een schoon bed onder de dekens en

draagt een II-R mondneusmasker.

Bij vervoer in een rolstoel draagt de patiënt een II-R mondneusmasker, veiligheidsbril

schort en handschoenen. De rolstoel wordt na gebruik huishoudelijk gereinigd en daarna

gedesinfecteerd met alcohol 70% of chloor 1000 ppm.

Medewerker draagt tijdens het vervoer geen persoonlijke beschermingsmiddelen.

Als verwacht wordt dat tijdens het vervoer acute medische situaties kunnen ontstaan,

draagt deze tijdens het vervoer een schoon schort, FFP-2 masker, veiligheidsbril en

handschoenen.

Indien de patient geen masker kan dragen:

Medewerker draagt een II-R mondmasker, veiligheidsbril, schort en handschoenen.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 20/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Als verwacht wordt dat tijdens het vervoer acute medische situaties kunnen ontstaan,

draagt deze tijdens het vervoer een schoon schort, FFP-2 masker, veiligheidsbril en

handschoenen.

De ontvangende afdeling neemt dezelfde maatregelen als beschreven in deze richtlijn.

Bij overlijden wordt het lichaam van de patiënt vervoerd op een mortuariumbrancard in

een bodybag. Deze brancard wordt na het vervoer gereinigd en daarna gedesinfecteerd

met alcohol 70% of chloor 1000 ppm.

5.4 Maatregelen op het OK-complex

Ontruim de operatiekamer zoveel als mogelijk.

Patiënt wordt bij voorkeur als laatste op het operatieprogramma gepland.

Indien er na de operatie extra monitoring nodig is, moet de behandelend arts vooraf een

IC-bed regelen.

Patiënt wacht niet op de holding en wordt ingeleid op de operatiekamer.

Het bed van de patiënt wordt naar de inleidingruimte of de gang gereden, waar het

tijdens de operatie blijft staan. Het bed wordt in ieder geval afgedekt met een schoon

laken of met een hoes.

Patiënten van de OK zijn in twee groepen te verdelen:

Patiënten waarbij geen aerosolvormende handelingen* of het toedienen van medicatie

via verneveling worden uitgevoerd:

- De patiënt die lokaal wordt verdoofd. Dij deze patiënten wordt een II-R

mondneusmasker gedragen door medewerkers

- De geïntubeerde patiënt van de IC. Bij deze patiënt wordt een II-R

mondneusmasker gedragen door medewerkers. Dit is een OK zonder aerosol

vormende handeling

Patiënten waarbij wel aerosolvormende handelingen of het toedienen van medicatie via

verneveling worden uitgevoerd:

- De patiënt die op OK geïntubeerd en geëxtubeerd worden. Bij deze patiënt wordt

een FFP2 masker gedragen door medewerkers

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 21/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

* uitzuigen met een gesloten uitzuigsysteem bij een patiënt die volledig is gesedeerd is

geen aerosolvormende handeling.

Patiënt wordt met II-R mondneusmasker naar de operatiekamer gereden in een schoon

bed.

Medewerkers die ‘niet steriel staan’ nemen de volgende maatregelen:

o Bij betreden van de operatiekamer (in de wasruimte):

Desinfecteer handen en polsen met handalcohol.

Trek een disposable schort aan.

Trek onsteriele handschoenen aan.

Zet een II-R mondneusmasker/FFP2 masker op.

Zet een disposable veiligheidsbril op

o Bij verlaten van de operatiekamer:

Trek de onsteriele handschoenen uit op de operatiekamer.

Trek het disposable schort, II-R mondneusmasker /FFP2 masker en de

veiligheidsbril uit net voor het verlaten van de OK of in de wasruimte.

Desinfecteer handen en polsennet voor het verlaten van de OK of in de

wasruimte.

Medewerkers die ‘steriel staan’ zetten als extra maatregel een II-R

mondneusmasker/FFP2- masker in plaats van een chirurgisch mond-neusmasker en

een veiligheidsbril op.

Verkoeveren van de patiënt gebeurt op operatiekamer.

Na het verlaten van de operatiekamer door de patiënt worden alle oppervlaktes door de

schoonmaakdienst huishoudelijk gereinigd en daarna gedesinfecteerd met chloor 1000

ppm** inclusief muren en deuren.

Op de operatiekamer klasse 1 (dit zijn OK’s 1 t/m 21 en 26 en alle OK’s in het complex

Sophia m.u.v OK 9) wordt geen mondneusmasker gedragen door de schoonmaakdienst

omdat deze niet binnen 15 minuten na de laatste aerosolvormende handeling of

medicatie is toegediend via verneveling in de ruimte komt.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 22/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Op de operatiekamer klasse 2 (OK’s laag 4,5 en OK 22 t/m 25, OK 9 Sophia en SK-

4636) dient de schoonmaakdienst te wachten tot 45 minuten na de laatste

aerosolvormende handeling of toediening van medicatie via verneveling.

Alle disposable materialen en linnengoed zijn te beschouwen als besmet.

Instrumentarium en apparatuur wordt door de afdeling gereinigd en daarna

gedesinfecteerd volgens normale procedure. Instrumentarium voor invasief gebruik

wordt op de gebruikelijke manier afgevoerd naar de CSA.

5.5 Schoonmaken van de kamer tijdens en na beëindigen isolatie

Dagelijks:

De kamer en, indien aanwezig, het sanitair en de sluis dagelijks ‘volgens de

microvezelmethode reinigen(Schoonmaak) medewerkers neemt hierbij de

maatregelen zoals beschreven in § 5.2.

Ambulante zorg

Contact oppervlakken en gebruikte medische hulpmiddelen worden gereinigd met

een microvezeldoek en hierna gedesinfecteerd met een chlooroplossing van 1000

ppm of alcohol 70%.

Eindschoonmaak regulier;

Vraag de schoonmaak aan in de serviceportal, kies de juiste COVID-schoonmaak:

strikt-aerogeen COVID-19 FFP1:

Deze wordt gekozen indien er geen aerosolvormende handelingen of medicatie

toediening via verneveling plaats hebben gevonden

Kamer direct betreden

Bij de operatiekamer dient men 15 minuten (OK klasse 1, dit zijn OK’s 1 t/m 21 en

26 en alle OK’s in het complex Sophia m.u.v OK 9) of 45 minuten (OK klasse 2, dit

zijn OK’s laag 4,5 en OK 22 t/m 25 OK 9 Sophia en SK-4636) te wachten.

Gooi alle disposable materialen (inclusief handschoenen) die in de patiëntenkamer

aanwezig zijn weg.*

De kamer en, indien aanwezig, het sanitair ‘nat’ huishoudelijk reinigen en

desinfecteren met chloor 1000 ppm.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 23/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Separatiegordijnen (indien aanwezig) vervangen na ontslag van positieve COVID-

patiënt (niet na verdenking COVID).

Raamgordijnen worden niet vervangen.

Kamerschermen worden na ontslag gereinigd en gedesinfecteerd met chloor 1000

ppm door het externe schoonmaakbedrijf.

Alle medische en verpleegkundige materialen die de patiëntenkamer verlaten

moeten gereinigd en daarna gedesinfecteerd worden met chloor 1000 ppm of

alcohol 70%.

strikt aerogeen COVID-19 FFP2:

Indien een aerosolvormende handeling is uitgevoerd of medicatie is toegediend via

verneveling 1,5 uur wachten na aerosolvormende handeling, anders kan de kamer

direct worden betreden.

Bij de operatiekamer dient men 15 minuten (OK klasse 1, dit zijn OK’s 1 t/m 21 en

26 en alle OK’s in het complex Sophia m.u.v OK 9) of 45 minuten (OK klasse 2, dit

zijn OK’s laag 4,5 en OK 22 t/m 25 OK 9 Sophia en SK-4636) te wachten.

Gooi alle disposable materialen (inclusief handschoenen) die in de patiëntenkamer

aanwezig zijn weg.*

De kamer en, indien aanwezig, het sanitair ‘nat’ huishoudelijk reinigen en

desinfecteren met chloor 1000 ppm.

Separatiegordijnen (indien aanwezig) vervangen na ontslag van positieve COVID-

patiënt (niet na verdenking COVID).

Raamgordijnen worden niet vervangen.

Kamerschermen worden na ontslag gereinigd en gedesinfecteerd met chloor 1000

ppm door het externe schoonmaakbedrijf.

* Indien weer COVID patiënt volgt en de ontslagen patient géén andere

isolatieindicaties had, hoeven de disposable materialen (inclusief handschoenen)

die in de patientenkamer aanwezig zijn, niet weggegooid te worden.

5.6 Afvoeren en schoonmaken van materialen uit de kamer

5.6.1 Linnengoed Het gebruikte wasgoed wordt in de kamer verzameld in een waszak.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 24/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Bij vervoer van het wasgoed van de kamer af dient er in de sluis een extra waszak om

de eerste waszak te worden gedaan.

Wasgoed van de patiënt zelf wordt in een gesloten plastic zak bewaard en kan thuis

worden gewassen op ten minste 60°C.

5.6.2 Medische hulpmiddelen Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van disposable materialen; na gebruik worden

deze afgevoerd in een afgesloten afvalzak, zie werkinstructie afval afvoeren

isolatiepatiënt.

Medisch en verpleegkundig materiaal dat niet disposable is en in direct contact met de

patiënt is geweest, huishoudelijk reinigen en daarna desinfecteren met alcohol 70% of

chloor 1000 ppm**.

Mobiele apparatuur blijft op de isolatiekamer staan of wordt bij het verlaten van de

kamer huishoudelijk gereinigd en daarna gedesinfecteerd met alcohol 70% of chloor

1000 ppm**. Bij voorkeur gebeurt dit in de sluis. Wanneer dit niet kan, dient dit op de

patiëntenkamer te gebeuren zover mogelijk bij de patiënt vandaan.

5.6.3 Klinische materialen voor diagnostiekAlleen respiratoire materialen en fecesmateriaal dienen als besmettelijk te worden geacht en

volgens onderstaand voorschrift getransporteerd te worden. Overige materialen kunnen

volgens de standaardprocedures (reiniging en desinfectie conform medische hulpmiddelen)

worden aangeboden. Hierbij is er voor gekozen de materialen volgens een universele wijze

te transporteren.

Bij afname van respiratoir materiaal altijd een II-R mondneusmasker dragen:

in de kamer:

Indien materiaal met de buispost verzonden dient te worden, zie de instructie.

Voor overige gevallen:

De buitenkant van de sputum/fecescontainer of container van de kweekstok reinigen

en hierna afnemen met 70% alcohol.

Doe patiëntenstickers op de container

Plaatsen in safetybag met absorbtiemateriaal

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 25/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Safetybag in de kamer desinfecteren met alcohol 70%

5.6.4 Afvoer afvalAfval dat meer dan 3 liter vloeistof bevat dient men als SZA af te voeren. Overige afval

(faeces, sputum e.d.) dient te worden afgevoerd conform afval afvoeren isolatie patiënt.

5.7 Beëindiging van de isolatie Het opheffen van een isolatie bij een positieve COVID patiënt gebeurt alleen na overleg

met de consulent infectieziekten en Unit Infectiepreventie.

Bij medewerkers met als enig resterend symptoom geur en smaak verlies, kan het

werkverbod worden opgeheven na een negatieve herhalingstest.

Bij medewerkers met andere symptomen dan geur en smaak verlies wordt het

werkverbod opgeheven als de symptomen 24 uur afwezig zijn.

Zie paragraaf 5.5.

Medewerkers met terugkerende verschijnselen passend bij COVID volgen opnieuw de

flowchart “medewerker met mogelijke COVID-19 klachten“ (bijlage 8).

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 26/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

6 Maatregelen voor bezoek

Bezoeker met klachten, zoals hoesten, kortademigheid, neusverkoudheid en koorts

dienen het ziekenhuis niet te betreden.

Bezoek dient zich te melden bij de verpleging.

Er mag maximaal 1 bezoeker per dag bij de patiënt (het aantal verschillende bezoekers

dient zo klein mogelijk te zijn).

Uitzondering hierop zijn de medium care afdelingen in het Sophia kinderziekenhuis.

Hiervoor geldt 1-2 bezoekers per 24 uur. Ook hier mag maximaal 1 bezoeker aanwezig

zijn per patient en dient zo min mogelijk te worden gewisseld.

De verpleging instrueert het bezoek over de te nemen maatregelen. Hiervoor kan

gebruik gemaakt worden van de instructies (zie indexpagina Coronavirus). Voor bezoek

gelden dezelfde persoonlijke beschermingsmaatregelen als beschreven in § 5.2.

Bezoek krijgt eenmalig een masker met safety bag, dit masker gaat mee naar huis en is

voor gehele ziekteperiode

Bezoek dient een (verdachte) COVID-19 patiënt als laatste te bezoeken.

Alleen bezoek dat op de kamer wordt toegelaten komt naar het Erasmus MC, dus geen

clustering in de wachtruimten of centrale hal.

Na het bezoek van een COVID-19 (verdachte) patiënt dient het ziekenhuis direct te

worden verlaten via de kortste route.

Kinderen tot 12 jaar alleen na overleg met behandelend arts.

Regels rondom bezoek bij palliatieve zorg, zie 8.1.

rooming in bezoek Rooming-in bezoek is alleen toegestaan na overleg behandelaar

Rooming-in bezoek is alleen toegestaan indien dit noodzakelijk is voor de zorgverlening

van de patient.

Rooming-in bezoek met klachten wordt in principe niet toegestaan

Het verlaten van de kamer tot een minimum beperken.

Indien er op de kamer geen sanitair aanwezig is, dan krijgt het rooming-in bezoek eigen

sanitair toegewezen zo dicht mogelijk bij de kamer, voorzien van de instructiekaart.

Indien er op de kamer wel sanitair aanwezig is, mag deze zowel door patiënt als

rooming-in bezoek gebruikt worden.

 

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 27/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

betreden patiëntenkamer Geen bijzondere maatregelen.

 

verlaten patiëntenkamer Desinfecteer in de kamer handen en polsen met handalcohol (bij zichtbare

verontreiniging handen wassen met water en zeep).

Indien er klachten ontstaan van verkoudheid, koorts, hoesten of kortademigheid tijdens

de rooming in dient het rooming in bezoek ook een chirugisch mondneusmasker

opzetten.

Het ziekenhuis dient direct via de kortste route te worden verlaten (ook indien er geen

klachen aanwezig zijn).

Zie voor de beslisboom omtrent rooming in bij kinderen bijlage 11.

Zie voor de beslisboom ouder / verzorger met klachten bijlage 12.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 28/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

7 Medewerkers algemeen, reizen en overige aandachtspunten

Reizen naar risicogebieden (voor risicogebieden zie 2.1);

• Werk gerelateerde reizen;

Werk gerelateerde en studie gerelateerde reizen van medewerkers c.q. studenten worden

afgeraden.

• Niet-werk gerelateerde reizen

Medewerkers die een reis naar een risicogebied gaan ondernemen worden verzocht dit te

doen na overleg met de leidinggevende ter bespreking van de consequenties na

terugkomst.

Overig;

• In principe worden alleen ervaren medewerkers die geïnformeerd zijn toegelaten bij

behandeling en verzorging van de patiënt, geen stagiaires of tijdelijk personeel.

• Alleen schoonmaakpersoneel dat is geïnstrueerd m.b.t. isolatiemaatregelen en

desinfectie mag de kamer reinigen en desinfecteren.

• Het aantal medewerkers dat bij de patiënt komt, wordt zoveel mogelijk beperkt.

• COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie bepaald welke medewerkers de

(verdachte) COVID-19 patiënt gaan verplegen en behandelen.

** 1000 ppm = 1 tablet Medicarine in 1,5 liter water.

*** Eerst stofwissen en daarna reinigen met water en schoonmaakmiddel.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 29/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

8 De overleden patiënt

Bij het beeindigen van de therapie kan de patient ontdaan worden van zijn/haar medische hulpmiddelen (inclusief tube).

8.1 Bezoek Indien verwacht wordt dat de patient komt te overlijden, is extra bezoek toegestaan.

Er mogen maximaal 4 naasten van de patient aanwezig zijn in het Erasmus MC om

afscheid te nemen. Deze bezoekers dienen los van elkaar op de afdeling te komen.

De informatiebrief voor naasten is te vinden op het intranet.

8.2 Maatregelen medewerkers en bezoekers bij overleden patiënten Medewerkers en bezoekers nemen bij het betreden van de kamer maatregelen zoals

beschreven in paragraaf 5.2.

Nadat de patient is overgeplaatst door obductie, dient te kamer te worden gereinigd en

gedesinfecteerd zoals beschreven in paragraaf 5.5.

8.3 Mortuarium / obductieMedewerkers dienen zich te houden aan richtlijn Veilig werken in de obductiekamer van de

Werkgroep Infectiepreventie. De maatregelen voor het mortuarium zijn gespecificeerd in de

‘’Handreiking COVID mortuarium Erasmus MC’’

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 30/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

9 Bedrijfsarts

Daar medewerkers mogelijk een belangrijke vector kunnen zijn bij de overdracht van SARS-

CoV-2 en zelf risico kunnen lopen deze ziekte te krijgen, is de rol van de bedrijfsarts in deze

van groot belang. De bedrijfsarts krijgt alle namen van medewerkers die onbeschermd

contact hebben gehad met een (verdachte) COVID-19 patiënt van de leidinggevende van de

desbetreffende afdeling door. De lijst wordt in overleg met het sectormanager en de medisch

coördinator samengesteld.

Medewerkers mogen hun werkzaamheden hervatten na overleg met de bedrijfsarts en

UNIP. Zie paragraaf beëindigen isolatie (5.7).

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 31/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

10 Diagnostiek

10.1 AlgemeenDe behandelend arts is verantwoordelijk voor het uitvoeren van adequate diagnostiek.

De behandelend arts geeft de opdracht voor materiaalafname voor diagnostiek. Het vervoer

van materialen voor externe diagnostiek wordt geregeld door het laboratorium van het

ziekenhuis.

Het materiaal dient altijd te worden aangemeld bij het betreffende laboratoria.

Infectieus te beschouwen patiënten materiaal, luchtwegmateriaal en feces, van een

verdachte of bewezen COVID-19 patiënt, moet onder BSL-2 omstandigheden worden

behandeld.

In onderstaande paragrafen wordt verder ingegaan op de achtergrond.

10.2 SARS-CoV-2 specifieke diagnostiek

10.2.1 Bij welke patiënten?Patiënten die verdacht worden van COVID-19 (zie § 2.1).

10.2.2 Door wie verricht?Erasmus MC, Afdeling Klinische Virologie

Kamer Nb-1052

's-Gravendijkwal 230

3015 CE ROTTERDAM

Consulent virologie:

06- xxx / xxx

Buiten kantoortijden is de dienstdoende viroloog bereikbaar via de telefoniste: 010-70xxx of

* xxx

10.2.3 Wat kan ingestuurd worden voor SARS-CoV-2 specifieke diagnostiek?

Bij afname van respiratoir materiaal altijd een aII-R mondneusmasker dragen:

Acute fase

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 32/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Een zo diep mogelijk respiratoir monster is te prefereren zoals sputum of Brocho Alveolaire

Lavage (BAL). Een nasopharynxwat en keelwat wordt afgenomen als het diepe materiaal er

niet is en wel als volgt: neem met een-en-dezelfde wat eerst een keeluitstrijk EN daarna een

nasopharynxuitstrijk af en plaats deze wat in een-en-hetzelfde virus transportmedium. (NB

Doe dit ook als eerst een andere virale verwekker wordt vermoed, zoals griep. Alle virale

diagnostiek kan dan in 1 keer stapsgewijs worden verricht zonder op meerdere momenten

een kweek af te nemen, zie paragraaf 9.3). Bij voorkeur aangevuld door een serum.

Zo snel mogelijk na het eerste contact met de patiënt worden materialen voor diagnostiek

naar andere respiratoire pathogenen afgenomen. Overige diagnostiek dient op de normale

wijze plaats te vinden.

Convalescence >21 dagen na begin symptomen

Serum

10.2.4 Verzenden materialenHier wordt zowel het materiaal van patiënten als dat van medewerkers nader toegelicht. Zie

de details onder de betreffende categorie.

1. Van COVID-verdachte patiënten worden alleen respiratoire materialen en

fecesmateriaal als besmettelijk beschouwd. Deze moeten volgens onderstaand

voorschrift getransporteerd te worden. Overige materialen kunnen volgens de

standaardprocedures worden aangeboden. Hierbij is er voor gekozen de materialen

volgens een universele wijze te transporteren.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 33/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Transport van feces en respiratoir materiaal:

Indien materiaal met de buispost verzonden dient te worden, zie de instructie.

Voor overige gevallen:

De buitenkant van de sputum/fecescontainer of container van de kweekstok

afnemen met 70% alcohol.

Doe patiëntenstickers op de container

Plaatsen in safetybag met absorbtiemateriaal

Safetybag in de kamer desinfecteren met alcohol 70%

2. Materiaal van medewerkers (nasopharynxwat en keelwat)

Nasopharynxwat en keelwat worden met één swab afgenomen en samengevoegd in 1-

en-hetzelfde transportmedium. Dit scheelt logistiek veel werk.

10.2.5 Wanneer wordt de diagnostiek verricht?Te allen tijde dient contact opgenomen te worden met de consulent van de virologie.

Diagnostiek op SARS-CoV-2 wordt alleen ingezet iom de consulent Virologie. De viroloog

zal zorgdragen voor (eventueel) paralleltesting bij het RIVM en zal ook de casus aanmelden

bij de LCI.

Overige diagnostiek inzetten al naar gelang differentiaal diagnose.

10.2.6 Welke testen voor SARS-CoV-2?1. Real Time-PCR op respiratoire materiaal.

2. Serologie op serum.

10.2.7 Uitslagen Alle positieve uitslagen worden doorgebeld door de viroloog, aan de aanvragend arts,

aan de dienstdoende arts-microbioloog van de Unit Infectiepreventie en aan de LCI (bij

de dienstdoende viroloog van RIVM-IDS).

De Coronafoon (dd consulent infectieziekten) licht de GGD in over de uitslag van de

SARS-CoV-2 diagnostiek.

Alle positieve uitslagen van medewerkers worden door de bedrijfsarts aan de

medewerker doorgebeld, negatieve uitslagen worden via de mail verzonden.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 34/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

10.3 Diagnostiek naar andere respiratoire pathogenen

10.3.1 Bij welke patiënten?Patiënten die verdacht worden van COVID-19 (zie § 2.1).

10.3.2 Door wie verricht?Voor insturen overleggen met (dienstdoende) consulent infectieziekten.

• Bacteriologische aanvragen:

Het medisch microbiologisch laboratorium , Nb 952k.

• Virologische aanvragen:

Afdeling Klinische Virologie

Kamer Nb-1052

10.3.3 Wat insturen?

Acute fase

Een zo diep mogelijk respiratoir monster is te prefereren zoals sputum of Brocho Alveolaire

Lavage (BAL). Een keeluitstrijk en nasopharynx zijn het alternatief: neem met een-en-

dezelfde wat eerst een keeluitstrijk EN daarna een nasopharynxuitstrijk af en plaats deze

wat in een-en-hetzelfde virus transportmedium. Doe dit ook als eerst een andere virale

verwekker wordt vermoed, zoals griep. Alle virale diagnostiek kan dan in 1 keer,

stapsgewijs, worden verricht zonder op meerdere momenten een kweek af te nemen. Dit

bespaart middelen en genereert dezelfde opbrengst. Bij voorkeur aangevuld door een

serum.

Zo snel mogelijk na het eerste contact met de patiënt worden materialen voor diagnostiek

naar andere respiratoire pathogenen afgenomen

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 35/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Overige diagnostiek dient op de normale wijze plaats te vinden.

Convalescence >21 dagen na begin symptomen

Serum

10.3.4 Welke testen?1. Moleculaire diagnostiek en/ of kweek op neus/keelwat, neus/keel spoelsel en sputum op

virale verwekkers van pneumonie (influenza A/B virus, para-influenza 1/2/3/4 virus, RS-

virus, metapneumovirus, adenovirus, rhinovirus, HBoV) en atypische verwekkers van

pneumonie (Legionella pneumophila, mycoplasma, chlamydia, bordetella en

pneumokokken).

2. Serologie op acuut en convalescent serum op virale en atypische verwekkers van

pneumonie.

3. Urine voor legionella antigeentest of pneumokokken antigeentest (op indicatie).

4. Sputum voor preparaat, banale bacteriële kweek en Legionellakweek.

5. Bloedkweken voor bacteriële verwekkers.

10.3.5 UitslagenAlle uitslagen worden doorgebeld aan de behandelend arts, deze licht indien nodig de arts-

microbioloog van de Unit Infectiepreventie in.

10.4 Interpretatie resultaten diagnostiek

10.4.1 SARS-CoV-2 specifieke diagnostiek

Positieve PCR:

Infectie met SARS-CoV-2 is aangetoond.

Isolatiemaatregelen worden gecontinueerd

Bij een verdacht geval geldt:

Patiënt wordt gezien als een bevestigd geval van COVID-19.

In het ziekenhuis strikt-aerogene isolatie continueren. Buiten het ziekenhuis gelden

de regels zoals aangegeven door de GGD.

De contacten van de bewezen patiënt worden door de GGD onder toezicht gesteld.

Een positieve PCR-uitslag bepaald bij het Erasmus MC hoeft niet meer geconfirmeerd te

worden met een ander laboratorium.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 36/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

11 Behandeling

Momenteel is er nog geen gevalideerde behandeling met virale middelen beschreven.

Behandeling dient altijd in overleg te gaan met de dienstdoende viroloog (zie voor

telefoonnummer bijlage 1).

Er is een COVID-19 behandelteam opgesteld vanuit de antibioticacommissie; zie hiervoor

de werkinstructie behandeling COVID-19 .

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 37/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

12 COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie

12.1 Leden van de COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie

Soort lid Naam, functie Vervangen bij afwezigheidVoorzitter Voorzitter infectiecommissie Medisch coördinator unit

infectiepreventie

Secretaris/ lid Dienstdoende deskundige

infectiepreventie

Overige deskundigen

infectiepreventie

Lid Vertegenwoordiger Raad van Bestuur

Lid Vertegenwoordiger afdeling communicatie

Lid Sectormanager betreffende afdeling

Lid Medisch coördinator betreffende afdeling

Lid Manager facilitair bedrijf

Lid Arts-microbioloog afdeling Virologie

Lid Hoofd sectie infectieziekten

Lid Kinderarts-infectioloog

Lid Bedrijfsarts Overige bedrijfsartsen

Lid Hoofd sectie acute geneeskunde

Lid Longarts

Lid Hoofd afdeling interne geneeskunde

meelezend lid/

toehoorder

Arts Infectieziekten GGD meelezend lid/ toehoorder

12.2 Taken COVID-19 subcommissie van de infectiecommissieDe taak van de COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie is het bepalen van het

beleid om de epidemische situatie zo snel mogelijk onder controle te krijgen. De

samenstelling van de COVID-19subcommissie van de infectiecommissie wordt zodanig

gekozen dat genomen besluiten direct verwezenlijkt kunnen worden.

Deze COVID-19subcommissie van de infectiecommissie bestaat minimaal uit de

bovenstaand genoemde leden.

De sectormanager en de medisch coördinator van de betreffende afdeling zijn

verantwoordelijk voor de informatieverstrekking op de afdeling. Eindverantwoordelijk voor

het uit te voeren beleid is de medisch coördinator van de betreffende afdeling.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 38/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

De coördinatie van het te voeren beleid ligt bij de voorzitter van de COVID-19 subcommissie

van de infectiecommissie.

Binnen de COVID-19 subcommissie van de infectiecommissie wordt bepaald wie

verantwoordelijk is voor de informatieverstrekking aan de overige afdelingen en diensten

binnen het ziekenhuis.

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 39/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

13 Literatuur

1) Erasmus MC isolatierichtlijn

2) Erasmus MC algemene voorzorgsmaatregelen

3) Erasmus MC Luchtbeheersplan isolatiekamers

4) www.who.int

5) www.cdc.nl

6) www.rivm.nl

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 40/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

14 Bijlage 1: Belangrijke telefoonnummers

Unit Infectiepreventie: 010- 70 xxx

Buiten kantooruren en in het weekend via de telefoniste (010-70xxx of *xxx)

Consulent virologie: 06- xxx / xxx

Buiten kantooruren en in het weekend via de telefoniste (010-70xxx of *xxx).

Coronafoon:06- xxx

Klinische Coronafoon 1 (KliCo)06- xxx

Consulent Kinderinfectieziekten:06- xxx

Buiten kantooruren en in het weekend 06- xxx

Internist acute geneeskunde06- xxx

Bedrijfsarts: Herbert de Jager010-70 xxx

Buiten kantoor uren en in het weekend neemt de SEH waar

Arts infectieziekten GGD Rotterdam:Direct 010-43 xxx

Spoed Eisende Hulp:SEH-arts 06 xxx

Senior verpleegkundige 010 70 xxx

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 41/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Consulent pediatrische infectieziekten06– xxx / xxx

Buiten kantooruren en in het weekend via de telefoniste

Consulent klinische chemie010-70 xxx

SO, piket MT Inkoop & facilitairBereikbaar via de meldkamer xxx / xxx

Bestellen van persoonlijke beschermingsmiddelen kan via 44448

BHVBereikbaar via meldkamer * xxx of (010-70) xxx

Mondneusmaskerteam 06- xxx

beschikbaar tijdens werkdagen van 07.00-19.00 uur

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 42/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

15 Bijlage 2: Overzicht isolatiekamers

Afdeling Ruimtenummer Afdeling RuimtenummerNG 2 Ng-220k NG 11 NG-1118Nf 2 Nf-236k   NG-1120Ne 2 Ne-216k   NG-1122Nc 4 NC-431a(box 8 unit A)   NG-1124  NC-432a (box11 unit B)   NG-1126  NC-449a(box 1 unitA)   NG-1128  NC-450a (box 18 unit B)   NG-1130ND 4 ND-428a(box 21 unit C)   NG-1132  ND-431a(box 37 unit D) NE 12 NE-1201  ND-448(box 28 unitC)   NE-1203NE 4 NE-414K/Ne-415k (box 30 unit D)   NE-1205NG 4 NG-403   NE-1207NS 4 NS-417A   NE-1209  NS-419A   NE-1211NT 4 NT-446   NE-1213NF 6 NF-621   NE-1215NG 6 NG-625 NB 0 Nb-025NC 8 NC-829A   Nb-027  NC-831A   Nb-038 (buitendeur)  NC-833A   Nb-038kNE 8 NE-801 Ca 0 Ca-0210  NE-803  NE-805  NE-807  NE-809  NE-811  NE-813  NE-815NG 8 NG-832NC 9 NC-923A  NC-925A  NC-927A  NC-929A  NC-931A  NC-933ANE 10 NE-1001  NE-1003  NE-1005  NE-1007  NE-1009  NE-1011  NE-1013  NE-1015

Voor meer informatie zie het Luchtbeheersplan isolatiekamers

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 43/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

Sophia: zie deze link naar het overzicht

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 44/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

16 Bijlage 3: opzetten II-R mondneusmasker

zie deze instructie

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 45/46

Datum uitgifte: 6 april 2020Titel: ZH047RICHT nieuw coronavirus (SARS-CoV-2, COVID-19)

17 Bijlage 4 t/m 13: beslisbomen

Bijlage 4 Contactonderzoek medewerker na contact COVID-medewerker

Bijlage 5 Contactonderzoek medewerker na contact COVID-patiënt

Bijlage 6 volwassen COVID-verdachte patient: poliklinische testafname

Bijlage 7 acties door behandelaar: patiënt heeft contact gehad (aanmaken label)

Bijlage 8 medewerker met mogelijke COVID-19 klachten

Bijlage 9 contactonderzoek bij patiënten

Bijlage 10 COVID-verdachte patient: patient op polikliniek en dagbehandeling

Bijlage 11 Kind: instructie rooming in

Bijlage 12 Kind: ouder / verzorger met klachten

Bijlage 13 poliklinische testafname kinderen

© 2020, Erasmus MC, Unit Infectiepreventie, afd. Medische Microbiologie & Infectieziekten 46/46