/SnowXX

r o a d t r i p

DisentisVoor het ware Zwitserleven gevoel tekst: timo hermelerbeeld: edoart.nl

Daar waar de Rijn ontspringt en de poedervelden je toelachen, ligt

Disentis. Een klein dorpje in de Zwitserse Alpen dat mooi is door zijn

eenvoud. Hier zijn de lallende toeristen nog niet binnengevallen en

als het aan reisredacteur Timo Hermeler ligt, mag dat nog wel even zo

blijven.

Het is midden januari als fotograaf Edo Jungerius me vraagt of ik het

derde weekend van januari naar Disentis wil komen voor een driedaagse

perstrip. We worden namelijk uitgenodigd door het verkeersbureau van

Graubünden, Zwitserland, om de skifabriek van het exclusieve skimerk Zaï

te bezoeken en hun ski’s te testen. Op dag twee van de trip zullen we gaan

heliskiën en daarna mogen we nog een dag op eigen houtje in Disentis

freeriden. O ja, of ik wel snel wil beslissen, er is namelijk haast bij. Na

twee seconden goed te hebben nagedacht besluit ik om mee te gaan.

Twee dagen later vertrek ik vanuit mijn huis in Flirsch, Oostenrijk,

naar Disentis/Mustér in het Zwitserse kanton Graubünden. Door de

afwisselende landschappen van bergen en meren is de drie uur reistijd zo

voorbij. Het centraal in Zwitserland gelegen Disentis ligt op 1.133 meter

hoogte en is ’s winters het snelst te bereiken via Chur. Het geïsoleerde

stadje ligt niet ver van de oorsprong van de Rijn, die 1.300 kilometer

verder de Noordzee in stroomt. In dit gebied wordt nog het onverstaanbare

Rheto-Romaans gesproken, een erkende taal die is ontstaan uit een aantal

Zwitserse dialecten met wat Italiaanse invloeden. >>

Boven: Hoezo Canada? Ook in Disentis kan je, mits je de nodige Franken neertelt, met een heli de bergen in.Rechts: Timo Hermeler zet een mooie spray, terwijl hij zijn spoor trekt over de steile fl anken van de bergen boven Disentis.

Snow/ XX

/SnowXX

Edo en ik worden aan het eind van de middag verwacht in de skifabriek van Zaï, die op een

steenworp afstand van ons hotel in het centrum van Disentis ligt. Met kaas en wijn uit de streek

worden we enthousiast ontvangen door de oprichter en mede-eigenaar van Zaï: Simon Jacomet.

Hij ziet het merk als een jongensdroom die in vervulling is gegaan. Perfecte ski’s maken zonder

grenzen in materiaal en design met als resultaat ‘een nieuwe skidimensie’. Aan zo’n droomski

mag volgens Jacomet best een stevig prijskaartje hangen. Naast de gewone collectie ski’s heeft Zaï

in samenwerking met het automerk Bentley een nog exclusievere lijn ski’s uitgebracht waarbij

oog voor detail, originaliteit en de individuele wens van de klant centraal staan. Ik kan niet

wachten om ze te testen.

Na een - dankzij hysterisch feestende Zwitsers en zwaar op de maag liggende kaas - onrustige

nacht in Hotel Cucagna, staan we de volgende ochtend om kwart voor negen met kleine oogjes te

knutselen aan de perfecte ski. Net als Zaï bouwen we deze ski op met een sandwichconstructie,

waarbij alle lagen op elkaar worden geplakt. De meest hoogwaardige natuurlijke materialen zoals

cederhout en steen worden gebruikt in combinatie met de meest hoogwaardige synthetische

materialen, zoals kevlar en carbon. Al deze lagen zijn voorgesneden om niet duur overbodig

materiaal te verliezen en het ons weer wat makkelijker te maken. Al met al leer ik heel wat over

skimaterialen. Er volgen allerlei verhalen over innovaties met prehistorische stenen, carbon en een

door het Nederlandse DSM ontwikkelde materiaal Dyneema, dat vijftien keer sterker is dan staal

en lichter is dan water. Het resultaat is schokbestendigheid, duurzaamheid en gewichtsbesparing

in combinatie met een bijzondere torsiestijfheid van de ski. Ontzettend interessant allemaal

natuurlijk, maar ik ben eigenlijk vooral benieuwd of deze ski echt zo anders skiet dan een topski

van een willekeurig ander bekend merk. Ik kan niet wachten tot we klaar zijn met de productie!

Zo nu en dan dwaalt mijn blik af naar de Oberalpstock - 3.328 meter - en het Gotthardmassief,

waarop ik vanuit de fabriek een indrukwekkend uitzicht heb. Het is maar goed dat ik hier niet

werk, want ik zou onmiddellijk die ski’s verknallen, als ik zou zien dat het helemaal losgaat op

de berg!

Dan is het eindelijk zover! Om één uur ’s middags staan we bij de S. Catrina gondel, die ons naar

het plateau brengt vanwaar we uitzicht hebben op de vele, ruim 3.000 meter hoge, toppen en

gletsjers. We mogen de juweeltjes eindelijk aan de tand voelen. Na een aantal afdalingen >>

Boven: Vakmanschap is meesterschap. In de werkplaats van skifabriek Zaï wordt hard gewerkt aan een nieuw paar exclusieve, handgemaakte ski’s.Rechts: ‘Alleen op de wereld’ moet Timo gedacht hebben toen hij afdaalde vanaf de Péz Gendusas.

Snow/ XX

r o a d t r i p

“ Na 3 dagen Disentis weet ik het zeker: dit gebied smaakt naar meer!”

/SnowXX

“ Dit gebied is voor de fanatieke poederjager een echte aanrader.”

Snow/ XX

van bijna 1.000 hoogtemeters heb ik een goed oordeel over de verschillende ski’s van Zaï. Het

zijn enorm stabiele ski’s die heel speels aanvoelen. De geslipte bochten voelen bijna als gesneden

bochten. De ski’s sturen makkelijk in en uit de bocht en dat geeft snel vertrouwen. Een waar genot

voor skiërs die niet te veel van zichzelf eisen, weinig kracht willen verliezen tijdens de afdaling en

daarvoor een bedrag van € 2.500.- à € 3.000.- per set over hebben. Het kost een paar centen, maar

dan behoor je wel tot de elite groep skiërs als Antonio Banderas en vele andere bekende miljonairs.

Zelf zoek ik liever iets meer spanning op de berg en heb ik graag wat meer actie tijdens de afdaling.

Ik kan niet wachten op de volgende dag, waarop ik mijn eigen brede bakken mee mag nemen

tijdens de helidrop.

De avond valt snel en terwijl de rode gloed van de ondergaande zon zich uitstort over het dal, kopen

we voor het avondeten nog snel onze zonden af in het Benedictijnerklooster van Disentis. Wie

weet hebben we er nog wat aan. Na een lange rondleiding van vader overste krijgen we last van

knorrende magen en sluiten we de dag af in een traditioneel restaurant met als dagspecialiteit

spinazieknödel met bergen Zwitserse kaas en veel lekkere witte wijn. Slalommend door het stadje

lopen we terug naar het hotel en vallen we uitgeput in slaap.

Helemaal V.I.P.: de volgende dag staat er voor de ingang van de Zaï fabriek een helikopter voor

ons klaar. Met een gids en mijn eigen vertrouwde Salomon ski’s vliegen we even later richting de

onverspoorde bergwereld. We hebben geluk, want het is strakblauw en het lijkt erop dat de sneeuw

nog poederig is en niet aangetast is door de wind. Het is niet mijn eerste keer, maar het vliegen

met een helikopter tussen de bergen blijft spectaculair, met als hoogtepunt het landen op een

bergkam, wat met al die opstijgende sneeuw gegarandeerd voor veel actie zorgt. Helaas is de eerste

afdaling iets minder spannend, doordat er op de steile stukken weinig sneeuw ligt, waardoor we

met de gids moeten uitwijken naar de minder steile fl anken. Gelukkig krijgen we een herkansing.

Tijdens de tweede drop vinden we steile fl anken met meer sneeuw en mooie variatie in het terrein.

Aan het eind van de lange uitloop van het dal staat de heli klaar met de lunch.

Het blijkt voor Edo niet zo makkelijk te zijn om de heli te bereiken. Hij moet bijna twee kilometer

door de zachte sneeuw steppen om het dal uit te komen en dat is een uitputtende opgave met

zo’n zware fototas. Ook ik begin me af te vragen waarom ze die heli niet een stukje dichterbij

hadden kunnen zetten. Gelukkig krijgt Edo een lift terug van de heli, want ik vrees dat de >>

Links: Buiten de piste zoekt Timo zijn eigen spoor, met dank aan de helicopter.Boven met de klok mee: Uitleg in skifabriek Zaï, het Benedictijnerklooster van Disentis, authentiek restaurant Veglia Stiva Grischuna, lunchpauze in the middle of nowhere.

r o a d t r i p

/SnowXX

terugweg echt te veel voor hem zou zijn geweest. Ondanks

de energieverspilling van het prikken om het lange dal uit te

komen had ik deze dag niet willen missen. Een biertje hebben

we wel ver diend en dus ploff en we aan het eind van de middag

moe maar voldaan neer in ‘Nangijala’, de coolste, Zweedse (!)

kroeg van Disentis.

De volgende dag gaan we op eigen houtje het terrein van

Disentis ver kennen. Het valt me op dat er overal groepjes

Zweedse ski bums op poeder sneeuw jagen. Omdat die jongens

meestal de hele winter niets anders doen dan freeriden, weten

ze vaak beter de weg dan de meeste lokale skiërs. Het is over-

duidelijk dat ze haast hebben en de laatste restjes naast de liften

voor onze neus willen wegkapen. Zo vlak bij de 2.980 meter hoge

Péz Gendusas zie ik niet ver van de lift een dikke fl ank liggen,

die vol geblazen is met droge poeder sneeuw. Na een halfuur

klimmen sta ik op de graat en zie ik het immense gebied liggen.

Overal gaan traversen of sporen omhoog, achter me liggen

namelijk bekende skitour-routes die via Val Strem naar Sedrun

leiden. Ik maak me klaar voor de afdaling en als Edo via de radio

het sein geeft dat ik kan komen, trek ik een paar lange bochten

op hoog tempo naar beneden. Voor me staat een grijnzende foto-

graaf, blijkbaar heb je voor dit soort lijnen en foto’s helemaal

geen helikopter nodig, al is een beetje hulp van iemand met

kennis van het gebied wel handig. De gidsen van Alpventura

zijn de experts van het gebied en weten precies op welk tijdstip

je in Disentis of Sedrun moet zijn om de beste sneeuw te

vinden. Dit gebied is voor zowel de poeder jager als fanatieke

pisteskiër een echte aanrader. Ik heb drie dagen mogen proeven

aan dit voor mij onbekende skigebied en het smaakt zeker naar

meer. Alleen even geen Zwitserse kaas meer alsjeblieft.

r o a d t r i p

Gebiedsinfo

Skigebied In Disentis kun je van half

decem ber tot eind april terecht om je

bochtjes te draaien. De pistes en hellingen

liggen op een hoogte tussen 1.150 meter

en 2.850 meter. Je kunt gebruik maken

van 1 gondel baan, 3 stoeltjesliften en

5 sleep liften. Het aantal piste kilometers

is ongeveer zestig.

Logistiek De afstand vanaf Utrecht

is 902 kilo meter. Het dichtstbijzijnde

vlieg veld is Zürich (160 km). Ver-

schillende reisorganisaties bieden

een transfer aan naar Disentis.

Informatie www.disentis-sedrun.ch, www.graubuenden.ch

In Disentis geen massale skikermis, maar vooral rust en ongerepte bergnatuur.