Detailhandelsvisie Oldenzaal...akkoord 2010-2014 heeft het college van B&W aangegeven de...
Transcript of Detailhandelsvisie Oldenzaal...akkoord 2010-2014 heeft het college van B&W aangegeven de...
-
Detailhandelsvisie Oldenzaal
-
Detailhandelsvisie Oldenzaal
Opdrachtgever: Gemeente Oldenzaal
Contactpersoon: Mevrouw A.M. van Oss
Projectteam DTNP: De heer D.J. Droogh
Mevrouw L. Dicou
Projectnummer: 1150.0412
Datum raadsbesluit: 27 mei 2013
Droogh Trommelen en Partners (DTNP)
Graafseweg 109 6512 BS Nijmegen
T 024 - 379 20 83 F 024 - 378 06 53
E [email protected] W www.dtnp.nl
-
0 Samenvatting 1
1 Inleiding 3
2 De nieuwe winkelmarkt 4
2.1 Trendsindedetailhandel 42.2 Sterkeenzwakkelocaties 6
3 Beoordeling huidige situatie 8
3.1 Inwonersenwijken 83.2 Detailhandelsstructuur 93.3 Sterkeenzwakkepuntenperwinkellocatie 113.4 Positieinderegio 123.5 Huidigeconomischfunctioneren 143.6 Conclusieshuidigesituatie 15
4 Detailhandelsvisie 16
4.1 Ambitiesenuitgangspunten 164.2 Spreidingdagelijksaanbod 214.3 Spreidingniet-dagelijksaanbod 244.4 Beoogdewinkelstructuur 27
Inhoudsopgave
5 Functioneel-ruimtelijke visie binnenstad 29
5.1 Toekomstigepositie 295.2 Functioneel-ruimtelijkeanalyse 305.3 Gewenstefunctioneel-ruimtelijkestructuur 37
6 Beleidskader 42
6.1 Beleidskeuzes 426.2 Beleidsregels 426.3 Beoordelingsschema 45
Bijlage 1 Onderzoeksvragen en begeleiding 47
Bijlage 2 Branche-indeling detailhandel 48
Bijlage 3 Winkelaanbod gemeente Oldenzaal 48
Bijlage 4 Begrippenlijst 49
Bijlage 5 Sterkte-zwakteanalyse winkelcentra 51
Bijlage 6 Economisch functioneren en
distributieve mogelijkheden 53
-
1D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
0 Samenvatting
Aanleiding
HetvigerendedetailhandelsbeleidvandegemeenteOldenzaaldateertuit2002.Ditbeleidisin2009geëvalueerd,waarbijisgeconcludeerddatmetnametenaanzienvandedagelijksewinkelstructuureenherijkingvanhetbeleidgewenstis.Inhetbestuurs-akkoord2010-2014heefthetcollegevanB&Waangegevendedetailhandelsvisieteactualiseren.
Naastlandelijkeontwikkelingenindedetailhandel,speleninOldenzaaleenaantalspecifiekeaandachtspunten,zoalsderelatiemethetMasterplanBinnenstad,depositievandeelgebiedenindebinnenstad,ontwik-kelingenindesupermarktbrancheendevraagnaarbrancheverruimingindeperiferie.
Doelstelling
Doelistekomentoteenactueleengoedonderbouwdevisieopdegewenstestructuurvandedetailhandelalsonderbouwingvoorhetruimtelijkdetailhandelsbeleidenalsbouwsteenvoordeintegralestructuurvisie.
Voordebinnenstadwordteennaderefunctioneel-ruimtelijkeuitwerkinggemaakt.
Ambities detailhandelsstructuur
Doortrendsindewinkelmarkt(afnemendebestedingen,internet,vergrijzing,overaanbod)dreigtopalletypenlocatiesstagnatieenleegstand.Schaalvergrotingenfilialiseringleidendaarnaasttotverdringing.Doortekiezenvooreenbeperktaantallocatieskanwordenvoorzienineenduurzameenaantrekkelijkewinkelstructuur.
IndedetailhandelsstructuurvoorOldenzaalwordtgekozenvoor:• primaatbijversterkingvandebinnenstad
alshoofdwinkelgebiedvanOldenzaal,meteenmixaanfunctiesenbranches(dagelijksenniet-dagelijks);
• strevennaareenduurzamewijkwinkelstructuurvoorfrequenteaankopen,waarbijeenevenwichtwordtgezochttussenvoldoendekritischemassaenerzijdsenaanbodnabijdeconsumentanderzijds;
• behoudvandehuidigefunctieenpositievanWoonpromenadeVanGilsdoorverdereclusteringwoonwinkelsen
versterkingvanhetthema(geenbrancheverruiming);
• buitendebeoogdewinkelstructuurgeennieuwedetailhandeltoestaan.
SamenvattendwordtinOldenzaalgestreefdnaareenduurzamewinkelstructuurmet:• eenzocompleetmogelijkaanbodvoor
inwonersvanOldenzaalenomliggendegemeenten(goedvoorzieningenniveau),
• eengezondondernemersklimaatmetruimtevoorkwaliteiteninnovatie
• eenontwikkelingsgerichtevisie,diemarktpartijenstimuleertomteinvesteren
• duurzaamenintensiefruimtegebruikenwinkelgebiedenmetruimtelijkekwaliteit.
Beoogde winkelstructuur Oldenzaal
Opkaart4opp.28isdebeoogdewinkelstructuurweergegeven:1. Binnenstad:sterkdagelijksendivers
niet-dagelijksaanbod,mixvanwinkelsenanderefuncties(o.a.horeca);
2. BuurtwinkelcentrumDeThij:eigentijdsesupermarkt(maximaal±1.250m²wvo)aangevuldmetcompleetpakketvoorfrequenteaankopen,gerichtopinwonersuitDeThijen(deelvan)GravenEs;
-
2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
3. BuurtwinkelcentrumZuidBerghuizen:eigentijdsesupermarkt(maximaal±1.250m²wvo)aangevuldmetcompleetpakketvoorfrequenteaankopen,gerichtopinwonersuitZuidBerghuizen;
4. BuurtsteunpuntDekenScholtenstraat:eigentijdsesupermarkt(maximaal±1.250m²wvo),gerichtopinwonersuitomliggendebuurt,DeEssenendeelGravenEs;
5. VanGilsWoonpromenade:themacentrumwoneninmidden(plus)marktsegment,eventueelaangevuldmetoverigePDV-branches(o.a.bouwmarkten),gerichtopinwonersuitOldenzaalenregio.
Overige,metnameverspreidgelegenwinkelsdragennietbijaandegewenstestructuur.Versterkingvanverspreidgelegenaanbodisdanookongewenst.Bestaandewinkelsmogenvanzelfsprekendhunactiviteitenvoortzetten.Uitzonderingkanwordengemaaktvoorwinkels,dievanwegeaardenomvangvandegevoerdeartikelennieteenvandebovengenoemdewinkelgebiedeninpasbaarzijn(metnamebouwmarkten,tuincentra,winkelsinauto’s,boten,caravans).
Functioneel-ruimtelijke visie binnenstad
Opkaart7opp.41isdetoekomstiggewenstefunctioneel-ruimtelijkevisievoordebinnenstadweergegeven.Ingezetwordtopeencompacterwinkelgebied,meteenheldereroutingenruimtevoorschaalvergrotingvanwinkels.Hoofdlijnenvandevisiezijn:• kernwinkelgebied(DeDriehoek,deelIn
denVijfhoek,Grootestraat)metsuper-marktenenoverigepubliekstrekkersopstrategischelocaties
• overigcentrumgebied(Deurningerstraat,Steenstraat,Bisschopstraat)voordoel-gerichtbezochtewinkelsenoverigecentrumfuncties
• horecaclusterGrooteMarkt,daarnaastwinkelondersteunendehorecaopstrategischeknooppunteninwinkelgebied
• evenementenplein(Plechelmusplein),toeristisch-recreatiefgebied(Marktstraat)
• voldoendeparkeervoorzieningenrondomwinkelgebied.
Beleidskader
Inhetbeleidskaderzijnbeleidsregels(o.a.overinternetverkoop)eneenbeoordelings-schemavoornieuweinitiatievenopgenomen.
Primaat bij versterking binnenstad Oldenzaal
-
3D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
hetruimtelijkdetailhandelsbeleidenalsbouwsteenvoordeintegralestructuurvisie.Inhetverlengdehiervanwordteenfunctioneel-ruimtelijkeuitwerkingvoordebinnenstadgemaakt.
Proces
Tijdensdetotstandkomingvanditrapportheeftverschillendekerenoverlegplaatsgevondenmeteenbegeleidings-commissie(ziebijlage1).Daarnaastzijndevoorlopigeresultatentussentijdsgepresenteerdaanondernemersenderaad.
Leeswijzer
GeletopdegroteveranderingenvandewinkelmarktinNederlandenhetgrotebelangdaarvanvoordetoekomstigestructuur,wordtinhoofdstuk2eerstingegaanoptrendsenontwikkelingeninhetconsumentengedragendedetailhandel.
Hoofdstuk3geefteenbeschrijvingenbeoordelingvanhetdetailhandelsaanbodindegemeenteOldenzaal.
Inhoofdstuk4wordtingegaanopdeambitiesenuitgangspuntenvoordevisie.Uitgaande
vanbestaandaanbod,trendsenontwikkelingen,engekozenambitiesenuitgangspuntenwordtdevisieopdegewenstedetailhandelsstructuurbepaald.
Hoofdstuk5bevatdeuitwerkingvandefunctioneel-ruimtelijkestructuurvoordebinnenstad.
Inhoofdstuk6iseenbeleidskaderopgenomen,waarmeedegewenstestructuurkanwordengerealiseerdenkanwordenverankerdinhetruimtelijkbeleid.Ookiseentoetsingskadervoortoekomstigeinitiatievenopgenomen.
Indebijlagenzijneenoverzichtvandegebruiktebranche-indeling,deomvangvanhetaanbodinOldenzaalperbranche,eenbegrippenlijsteneenanalyseperwinkelcentrumtevinden.Ookiseenkwantitatieve(distributieplanologische)analyseenuitlegopgenomenvoorhettoekomstighaalbarewinkeloppervlak.
1 Inleiding
Aanleiding
HetvigerendedetailhandelsbeleidvandegemeenteOldenzaaldateertuit2002.Ditbeleidisin2009geëvalueerd,waarbijisgeconcludeerddatmetnametenaanzienvandedagelijksewinkelstructuureenherijkingvanhetbeleidgewenstis.Inhetbestuurs-akkoord2010-2014heefthetcollegevanB&Waangegevendedetailhandelsvisieteactualiseren.
Naastlandelijkeontwikkelingenindedetailhandeldientdeactualisatierekeningtehoudenmetaandachtspunten,diespecifiekinOldenzaalspelen,zoalsderelatiemethetMasterplanBinnenstad,depositievandeelgebiedenindebinnenstad(leegstand),ontwikkelingenindesupermarktbrancheendevraagnaarbrancheverruimingindeperiferie.
Doelstelling
Doelistekomentoteenactueleengoedonderbouwdevisieopdegewenstestructuurvandedetailhandelalsonderbouwingvoor
-
4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
2 De nieuwe winkelmarkt
2.1 Trends in de detailhandel
Van groei naar verdringing
Dewinkelmarktissterkaanhetveranderen.Waarinhetverledensprakewasvaneensteedsmaargroeiendewinkelmarktvindtnuverdringingplaatst.Nieuwewinkel-ontwikkelingenleidenertoedaterelderswinkelswegvallen.Deveranderingisnietalleenteverklarendoordeeconomischerecessie.Eenaantaltrendsversterktelkaar.Debelangrijkstetrendsopeenrij:
Schaalvergroting: steeds groter winkeloppervlak
Hettotalewinkelvloeroppervlak(wvo)isdeafgelopen10jaarmeteenkwartgegroeidtot27,9miljoenm²(eind2012).Nieuwewinkelruimteisgemiddeldgroter,kleinerewinkelsvallenvakeruit.Degemiddeldewinkelgroeidevan±215m²wvonaar275m²wvo.Dezetrendzetnaarverwachtingdoor.
Omzet per m² wvo neemt af
Deomzetbleefachterbijdegroeivanhetwinkeloppervlak:daardoornamdeomzetper
‘De behoefte aan winkels neemt af’
Marktaandeel van internet neemt snel toe
Minder zelfstandigen, meer filialen
Groeiend aandeel ondernemers richting pensioen
Omzet in winkels blijft achter bij winkeloppervlak
-
5D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
m²met±10%af.Deelskomtditvoortuitdetrendvanschaalvergroting(kostenreductie).Veel(vooralkleinere)spelerskomendoordelageomzettenperm²onderdruktestaan.Zijwordenverdrongendoorgroterespelers.
Steeds meer filialen
Vooralfiliaalbedrijvenzijninstaatomookmeteenlageomzetperm²wvobedrijfs-economischgoedtepresteren.Hetaandeelfiliaalbedrijvennamdeafgelopen10jaartoevan28%naar35%.Ookditiseenvormvanschaalvergroting.Doel:vergrotenvanmarktaandeel.Ookdezetrendzetnaarverwachtingdoor.Gevolg:hetaantalfilialenneemttoe,hetaantalzelfstandigewinkeliersneemtaf.
Meer zelfstandigen met pensioen
Hetdalendeaantalzelfstandigenkomtnietalleendoordeopkomstvanfilialen.Ervindtookeenautonomeafnameplaatsdoorvergrijzingenafnamevandeberoeps-bevolking.Dekomendetienjaargaateengroeienddeelvandebevolkingmetpensioen.Ditgeldtookvoordezelfstandigewinkeliers.Circa40%vanhenisouderdan50,eenzesdezelfsouderdan60jaar.Meerdanvoorheen
gaanzelfstandigenstoppen.Zijwordenminderopgevolgddoorstarters.Veelwinkelssluitenzonderopvolger.
Toenemende bestedingen via internet
Intoenemendemategaanbestedingenviainternet.InhetKoopstromenonderzoekRandstad2011isgemetendatreeds10%vandebestedingenaanniet-dagelijkseartikelenviainternetgaat.Erzijnverschillenperbranche:indeelektronica-branchegaatreeds17%vandebestedingenviainternetenvandebestedingenaanvrijetijdsartikelen(sport,spel,hobbyenmedia)gaatal24%viainternet.Naarverwachtingzalvoorallebranchesderolvaninternetindetoekomstnogverdertoenemen.
Minder behoefte aan winkels
Degevolgenvandenieuwewinkelmarktzijnnaarverwachtinggroot.Degroeivaninternetendemografischeontwikkelingenleidentoteenafnemendebehoefteaanfysiekewinkels.Formulesmeteengrootoppervlaken/ofveelvestigingenverdringenkleinschaligespelers.Veelwinkelruimtekomtvrijenwordtnietmeeringevuld.Leegstandneemtonvermijdelijktoe.
In alle branches zal meer omzet naar internet gaan
Leegstand neemt onvermijdelijk toe
Gevolg: minder behoefte aan winkels
-
6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
2.2 Sterke en zwakke locaties
Verschillen per regio
Opbasisvandeveranderendewinkelmarktkanechternietdeconclusiewordengetrokkendatwinkelsenwinkelgebiedengeentoekomsthebben.Allereerstverschillenvraag,aanbodenleegstandsterkperregio.
Verschillen per winkelgebied
Meernogzullendegevolgenvandenieuwewinkelmarktsterkverschillenpertypewinkel-gebied.Hetgedragvanconsumentenishierinvooreenbelangrijkdeelleidend. Deconsumentkiestelkekeerweerzijnwinkelofwinkelgebied,afhankelijkvanzijnmotiefopdatmoment.Viertypengedragdomineren:recreatiefwinkelen,vergelijkendwinkelen,boodschappendoenendoelgerichtaankopen(kader‘bezoekmotievenvanconsumenten’).
Kansrijke gebieden: beleving en boodschappen
Binnenstedenendegroterehoofdwinkel-gebiedendiezichrichtenopsfeerenbelevingblijvennaarverwachtingindetoekomstkansrijk.Eenbezoekaandezewinkel-gebiedenisvaakeendagjeuitenwordtgedaanvoorhetplezier.
Recreatief winkelen
Ontspanning,vermaakenbelevingineensfeervolleambiance:‘eendagjestad,ikziewelofikietskoop’.
Vergelijkend winkelen
Oriëntatie,aankoopvaneensmaak-ofkeuzegevoeligartikel:‘opzoeknaareennieuwebank,jas,flatscreen,etc.’
Boodschappen doen
Frequentgekochteartikelen,deelsvers,gemakennabijheidbelangrijk:‘handig,dichtbij,allesbijelkaar’.
Doelgericht aankopen
Artikelalinhethoofd,snelheid,efficiëntieenverkrijgbaarheidbepalend:‘snel...halen’(runshoppen).
Bezoekmotieven van consumenten
-
7D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Ookboodschappencentrazijnnaarverwachtingnogkansrijk.Vooraldegroterecentrameteenruimekeuzehebbenkansen.
Kwetsbare gebieden
Kleinewinkelgebiedenmetweinigkeuze,encentradiezichnietonderscheidenvananderecentrazijnkwetsbaar.Zezijntenopzichtevananderewinkelgebiedenminderaantrekkelijkvoordeconsument.
Tenslottezijnookcentradiezichspecifiekrichtenopprijsenrunkwetsbaar.Internetheeftdefunctievandezecentraover-genomen.Nergensishetzogemakkelijkengoedkoopomeenproducttekopenalsopinternet.
Sfeer en beleving
Consumentenblijvendebehoeftehoudenomrecreatieftewinkelen.Zijkiezenvoorwinkel-gebiedenmetdemeestesfeerenbeleving.
Dagelijks en gemak
Sneldeboodschappendoen.Erisvoldoendekeuze(aanbod),delocatieisgoedbereikbaarenerzijnvoldoendeparkeerplaatsen.
Klein en kleurloos
Onaantrekkelijkegebiedendoorweinigkeuze(weinigaanbod)en/ofonvoldoendeonder-scheidendewinkels(‘dertienineendozijn’).
Prijs en run
Dezewinkelgebiedenkunnenzichslechtonderscheidenvaninternet.Internetbiedtmeerkeuzeendelaagsteprijs.
Kansrijke winkelgebieden Kwetsbare winkelgebieden
-
8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
3 Beoordeling huidige situatie
3.1 Inwoners en wijken
Oldenzaalteltruim32.000inwonersenisdaarmeedevierdestadvanTwente*.OldenzaaliseencompactestadenisgoedbereikbaarviadeA1enprovincialewegen.DeprovincialerondwegN342endespoorlijnvormenfysiekebarrièrestussenhetouderecentraledeelvandestadendelaterontwikkeldewoonwijken.DewoongebiedenDeThij,GravenEsenDeEssenwordenvanelkaargescheidendoorgroenezones,waardoorzeafzonderlijke,relatiefkleineverzorgingsgebiedenvormen.
DebelangrijkstenieuwelocatiesvoorwoningbouwzijninDeGravenEsenrondomhetstation.Doordehuishoudensverdunningzalhetaantalinwonersdekomendejarenechternaarverwachtingslechtslichttoenemen**.NetalsderestvanNederlandkrijgtookOldenzaaltemakenmeteenvergrijzingvandebevolking.
* CBS(2012),Statlinekerncijferswijkenenbuurten** o.a.PrimosPrognoses(2012)enCBS(2012), Regionaleprognosebevolkingsopbouw
-
9D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
3.2 Detailhandelsstructuur
Omvang en spreiding winkelaanbod
HetwinkelaanbodindegemeenteOldenzaalheefteenomvangvancirca97.000m²winkelvloeroppervlak(wvo),verspreidoverongeveer250winkels*.Daarnaaststaatindehelegemeenteruim6.000m²wvo(±6%vanhetwvo)leeg.DitisietsminderdangemiddeldinNederland,maarietsbovendenormalefrictieleegstand(±5%),dienodigisvooreengezondedynamiek.
DebelangrijkstekenmerkenvandehuidigedetailhandelsstructuurvanOldenzaalzijn:• HetaanbodinOldenzaalisgroterdan
gemiddeldinkernenmeteenzelfdeinwonertal(figuur1).DitwordtvolledigveroorzaaktdoorhetgroteaanbodindebranchegroepVolumineus(woning-inrichting,doe-het-zelfentuincentra,samenruim60%vantotalewvo).
• Hetdagelijksewinkelaanbod(±11.400m²wvo)ligtverspreidoverdebinnenstad,dekleinebuurtcentraZuidBerghuizenen
* LocatusOnlineBenchmarkverkenner,situatieop 5juni2012
Figuur 1 Winkelaanbod in kern Oldenzaal en in kernen van gelijke omvang (in m² wvo)
Figuur 2 Spreiding winkelaanbod in kern Oldenzaal (in m² wvo)
Bron: Locatus Online Benchmarkverkenner, 5 juni 2012; bewerking Droogh Trommelen en Partners
-
1 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
DeThijenenkelesolitairesupermarkt-locaties(figuur2).Elkewijkbeschiktzoovereeneigenwinkelvoorzieningvoordagelijkseaankopen(kaart2).Doordebeperkteomvangvanhetaanbodperlocatieisdeaantrekkingskrachtechter(te)klein.
• HetovergrotedeelvanhetaanbodindebranchegroepenModeenOverigniet-dagelijks(totaal±26.000m²wvo)isgeclusterdindebinnenstad.Dezeconcentratiezorgtvoorsynergievoordelen(stimuleringcombinatiebezoek).Samenmethetuitgebreidedagelijkseaanbodzorgtditvooreengevarieerdebinnenstad.
• VanGilsWoonpromenadeiseengrotePDV-locatiemetvrijwelalleenwoon-winkels.Doordezesterkeclusteringisheteenhelderthemacentrum,metveelkeuzeopéénlocatie.
• Circa28%vanhetwinkelaanbodinOldenzaalligtbuiteneenwinkelgebied(±29.000m²wvo,inclusiefleegstand).Ditisgemiddeldtenopzichtevanvergelijkbarekernen:26%).Hetbetreftmetnameaanbiedersinwoninginrichting,doe-het-zelfentuinartikelen,ensuper-markten.
-
1 1D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
3.3 Sterke en zwakke punten per winkellocatie
Hieronderwordenperwinkelgebiedkortdebelangrijkstesterkeenzwakkepuntensamengevat.Inbijlage5iseenoverzichtvankenmerkeneneenbeoordelingperwinkelgebiedopgenomen.
Binnenstad
Desterkepuntenvandebinnenstadzijn:• diverswinkelaanbod:mixaanbranches
(sterkclustervanmodeenoverigniet-dagelijksaanbod,maarooksupermarktenalspubliekstrekkers),daardoorsterkinallebezoekmotieven;
• verscheidenheidaanfuncties:detailhandel,horeca,warenmarkt,cultuur,daardoorsfeer,variëteitenlevendigheid;
• diversevestigingsmilieus:kleinschalige,historischestratenincombinatiemetefficiënteenoverdekteplanmatigewinkelcentra,daardooraantrekkelijkvooralletypenwinkel(formule)s;
• goede(auto)bereikbaarheidenvoldoendeparkeergelegenheid*.
* blijktookuitparkeertellingenvangemeente Oldenzaaluit2008en2010
Supermarkten zijn publiekstrekkers
Naast winkels ook andere functies, zoals horeca
Divers modisch aanbod, deels in planmatig centrum
Aantrekkelijke historische binnenstad
‘Binnenstad kansrijk: diversiteit en sfeer’
-
1 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Zwakkepuntenofbedreigingenvoorhetfunctionerenvandebinnenstadzijn:• toenemendeleegstandinbepaalde
deelgebieden,mededoortrendsindedetailhandel(indenabijetoekomst)‘tegrootindejas’;
• onduidelijkeroutingdoorveelheidaanstraten(dienergensnaartoelopen)enmatigeaansluitingvantrekkers(supermarkten)opwinkelstraten;
• kleinschaligepanden,waardoormoeilijkkanwordeningespeeldopdetrendvanschaalvergroting.
Van Gils Woonpromenade
SterkepuntenvandeWoonpromenadezijn:• grotekritischemassabinnenéénthema:
vrijwelalleenwinkelsinwoninginrichting,daardoorhelderconcept;
• nadrukopmidden(plus)marktsegment,daardooronderscheidendtenopzichtevananderewoonthemacentrainderegio;
• samenhangendeenherkenbareopzet:allesonderééndakenéénnaam;
• goedebereikbaarheidenparkeergelegenheid.
BelangrijkstebedreigingishetmatigefunctionerenvandewoonbrancheinNederland,mededooroveraanbod.DitspeeltookinderegioTwente,waarverschillendePDV-clusters/woonboulevardsopkorteafstandvanelkaarliggen(zieookkaart3).
Buurtwinkelcentra Zuid Berghuizen en De Thij
DebuurtwinkelcentraZuidBerghuizenenDeThijkampenbeidemetdezelfdeproblematiek:• beidebuurtwinkelcentrahebbeneen
eigen,helderafgebakendmaarkleinverzorgingsgebied;
• beidecentrahebbeneencompleetmaarkleinaanbodvoorfrequenteaankopen;
• inbeidecentraisdesupermarktaandekleinekant,waardoordetrekkrachtbeperktis;
• ZuidBerghuizenheefteencompacteopzeteneenverzorgdeinrichting;
• DeThijissterkverouderd,maarhiervoorzijnplannenvoorherontwikkeling(uitbreidingsupermarktenverbeteringopzetenparkeren);
• belangrijkstebedreigingisdespreidingvandagelijksaanbodovereengrootaantalkleinelocatiesmetoverlappendeverzorgingsgebieden.
3.4 Positie in de regio
Schakel tussen Netwerkstad Twente en
Noordoost Twente
OldenzaalmaaktonderdeeluitvanNetwerkstadTwente,hetstedelijkgebiedinderegioTwente(metEnschede,Hengelo,AlmeloenBorne).DecentrumgebiedenvanEnschede(bovenregionalefunctie),AlmeloenHengelo(regionalefunctie)zijninomvangaanzienlijkgroterdanhetcentrumvanOldenzaal.IndeNetwerkstadTwenteliggenintotaalvierPDV-locaties:woonboulevardsEnschedeenAlmelo,PleinWestermaatinHengeloenWoonpromenadeOldenzaal.Inomvangzijndevierlocatiesminofmeergelijk,maarerzijngroteverschillenininvulling,uitstralingenfunctioneren.
DaarnaastmaaktOldenzaalonderdeeluitvanregioNoordoostTwente(metDinkelland,LosserenTubbergen).DitgebiedisdoorhetRijkaangewezenalsNationaalLandschapenheefteentoeristischefunctie.Oldenzaalisbinnendezeregiodegrootstestad.EenaanzienlijkdeelvandeinwonersvanDinkellandenLosserzijngeoriënteerdophetwinkelaanbodinOldenzaal.
-
1 3D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
-
1 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Plannen in de regio
VoordetoekomstigepositievandewinkelgebiedeninOldenzaalishetvanbelangtewetenwelkedetailhandelsontwikkelingenerspeleninderegio.Relevanteplannenzijn:• IKEAPleinWestermaat:uitbreidingvan
26.500m²naar30.100m².Tevenswordtdeparkeercapaciteituitgebreid.Realisatieopditmoment;
• PleinWestermaatfaseIII:conformhetbestemmingsplanmagopdezelocatie21.000m²bvoperiferedetailhandelwordenontwikkeld,meteenminimaleomvangvan1.500m²bvoperwinkel.HetisnogonduidelijkwanneerPleinWestermaatfaseIIIwordtontwikkeld;
• FactoryOutletCenterOchtrup(overdegrensbijEnschede):circa17.000m².
3.5 Huidig economisch functioneren
Berekening vloerproductiviteit
Opbasisvankoopstromenonderzoek*,dehuidigeomvangvandebevolkingenhetwinkelaanbodenkengetallenoveromzeten
* I&OResearch(2010),Koopstromenonderzoek Overijssel2010GemeenteOldenzaal
bestedingeninwinkelskandehuidigevloerproductiviteitvanhetaanbodwordenberekend.Ditiseengoedeindicatorvoorhethuidigeconomischfunctionerenvanhetwinkelaanbod.DeberekeningenzijngemaaktvoordehelekernOldenzaal,waarbijonderscheidisgemaakttussendagelijkseenniet-dagelijkseartikelen.Inbijlage6wordendeberekeningentoegelicht.
Dagelijks aanbod functioneert goed, niet-
dagelijks sterk ondergemiddeld
Degemiddeldeomzetperm²wvoisinOldenzaalvoordedagelijksesectorietshoger(3%)dangemiddeldinNederland(€7.365tenopzichtevan€7.130gemiddeld).Aangenomendatdegemiddeldelasten(o.a.huisvesting)inOost-NederlandietslagerliggendangemiddeldinNederlandkangeconcludeerdwordendathetdagelijksaanbodinOldenzaalopditmomentgemiddeldgenomengoedfunctioneert.
Voordeniet-dagelijksesectorisdeomzetperm²wvoinOldenzaalindicatiefberekendop€1.420.Ditisaanzienlijklager(±30%)danhetgemiddeldeinNederland(€2.070).Ditduidtopeenmatigfunctionerenindeze
Van Gils sterke locatie door helder concept
Binnenstad kansrijk, maar niet alle delen even sterk
Maar woonbranche staat onder druk door overaanbod
-
1 5D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
sector.Overigenszijnergroteverschillenperbranche.Zoisdeomzetperm²wvoindebranchewoninginrichtinginOldenzaalrelatieferglaag,ondankseenhogetoevloeiing.
3.6 Conclusies huidige situatie
Belangrijksteconclusieszijn:• Debinnenstadiseenkansrijkelocatie
doordediversiteitvanhetaanbod,desterkeconcentratieniet-dagelijksaanbod(modeenoverigniet-dagelijks)enaantrekkelijkeentourage(sfeerenbeleving),toenemendeleegstandinsommigedelenvormteenknelpunt;
• WoonpromenadeVanGilsissterkdoorhelderenonderscheidendconcept,maarwordtbedreigddoormatigfunctionerenvandewoonbranche;
• Hetdagelijksaanbodfunctioneertgoed,maardelocatiesvoorfrequenteaan-kopenindewijken(buurtwinkelcentraensolitairesupermarkten)zijnvrijwelallemaalteklein,debenodigdeschaal-vergrotingvraagtomkeuzesindewinkelstructuur(medeinrelatietotpositiebinnenstad).
Relatie met supermarktfunctie in binnenstad
Meeste supermarkten zijn te klein
Keuze nodig welke locaties worden versterkt
Gemiddeld goed functioneren dagelijks aanbod
‘Keuzes in dagelijkse structuur nodig’
-
1 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
4 Detailhandelsvisie
4.1 Ambities en uitgangspunten
Keuzes in structuur noodzakelijk
Doortrendsindewinkelmarkt(afnemendebestedingen,internet,vergrijzing,overaanbod)dreigtopalletypenlocatiesstagnatieenleegstand.Schaalvergrotingenfilialiseringleidentotverdringing.InOldenzaalvaltopditmomentvooralderelatiefgroteleegstandindebinnenstadop(±14%vantotalewvo).DaarnaastkanderelatiefkleinschaligedagelijksewinkelstructuurvanOldenzaalzorgenvooreenversneldetoenamevanleegstand.De(sociaal-maatschappelijke)vraagvoordetoekomstisopwelkelocatiesleegstandhetergsteisenwaarhetminderergis.Doorkeuzestemakeninderuimtelijkestructuurkanhieraanenigesturingwordengegeven(ziekader‘ruimtelijkeordeningvandeleegstand’).
Inalgemenezinhebbencentrumgebieden(binnenstadenwijkwinkelcentra)eengroteresociaal-maatschappelijkefunctie(o.a.alsontmoetingsplekvoorinwoners)danperifere
clustersenzekerdanverspreidgelegenwinkels.Opbasisdaarvankangesteldwordendatleegstandinregulierewinkelgebiedenergerisdanleegstandopanderetypenlocaties.Leegstandopverspreidgelegenlocatiesishetminsterg.
Keuze voor behoud sterke binnenstad
DebinnenstadvanOldenzaalheeftnaasteenwinkelfunctieookeenfunctievoorhoreca,dienstverleners,ambachtenenontspanning.BovendienheeftheteenbelangrijkeontmoetingsfunctievoorinwonersuitOldenzaalenuitderegio(metnameDinkellandenLosser).Doordeaanwezigheidvaneendiversaanbodineensfeervolleen(deels)historischeomgeving,heeftdebinnenstadvanOldenzaalrelatiefgoedekansen.HiermeeonderscheidtdebinnenstadvanOldenzaalzichvandegroterecentrainderegio(Enschede,Hengelo,Almelo).
MethetMasterplanBinnenstaduit2008heeftdegemeenteOldenzaaldeambitiedebinnenstadverderteversterken.Omdezeambitieteverwezenlijkenishetgewenstteblijvenkiezenvoordebinnenstadalshethoofdwinkelgebiedvandegemeente.Dit Binnenstad heeft belangrijke ontmoetingsfunctie
Ambitie gemeente: binnenstad verder versterken
-
1 7D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
‘Ruimtelijke ordening van de leegstand’
Periode van groei
Indeperiodevoor2008zorgeneconomischewelvaartenoptimismevooreengroeivanwinkelaanbodopalletypenwinkellocaties.
Periode van stagnatie
Overaanbod,veranderendconsumenten-gedragendemografischeontwikkelingenhebbenvanaf2008geleidtotwinkelleeg-standopalletypenlocaties.
Periode van keuzes
Deveranderendewinkelmarktleidtopalletypenwinkellocatiestotmeerleegstandenstagnatie.Ditleidtertoedatweanno2012voordemaatschappelijkekeuzestaan:waarisleegstandhetminsterg?Inregulierewinkelgebieden,opPDV-clustersofopverspreidgelegenlocaties?Doorkeuzestemakenenruimtelijkbeleidtevoerenkanenigesturingwordengegevenaanleegstand.
-
1 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
houdtonderandereindatwinkelaanbodgerichtopvergelijkendenrecreatiefwinkelenzoveelmogelijkgeclusterdblijftindebinnenstad.Vooraldevestigingvangroterepubliekstrekkers(bijvoorbeeldgroteresport-enelektronicawinkels)hebbeneengrotetoegevoegdewaardevoordebinnenstadalsgeheel(ziekader‘grootschaligesport-enelektronicawinkelalstrekkervoorhetcentrum’).
Naasteendiversrecreatiefwinkelaanbodisbijhoofdwinkelcentravandezeomvangdedagelijkse/frequentewinkelfunctiecruciaal.Sterkesupermarktenvormenhierbijdepubliekstrekkers.Zijzorgen(ookdoordeweek)voorgroterebezoekersstromen,diedebasisvormenvoorversspeciaalzaken,eenvolwaardigeHema,huishoudelijkeartikelen,speelgoed,textieletc.Metdataanbodalsbasisontstaanweerkansenvoormode,horecaetc.BehoudvanhethuidigesupermarktaanbodindebinnenstadvanOldenzaalisdanookeenminimalevoorwaardebijdeambitiedebinnenstadverderteversterken.
Grootschalige sport- en elektronica-winkel als trekker voor het centrum
Derolvaninternetisindesport-enelektro-nicabranchereedsgroot.Sommigepartijenkiezenvoorschaalvergrotingalsmiddelomteconcurrerenmetinternetwinkels.Gepaardmetdezeschaalvergrotingkomtdevraagvoorvestigingoplocatiesbuitenregulierewinkelgebieden.
Steedsvakerzijngrootschaligesport-enelektronicawinkelsopbedrijventerreinenofaandesnelweggevestigd.Vaakwordtaangenomendatzedoelgerichtwordenbezocht.Medevanwegedeforseruimte-claimwordtsomseenlocatiebuitendebinnenstadtoegestaan.Uitgrootschaligonderzoek*onder4.500bezoekersvangrootschaligesport-enelektronicawinkelsin18binnenstedenblijktechterdatdergelijkewinkelseengrotetoegevoegdewaardehebbenvoorcentrumgebieden.
* DTNP(2011),Toegevoegdewaardegrotesport- enelektronicawinkelvoorbinnenstad
Inbinnenstedenblijkengemiddelddrieopdevierbezoekersvangrootschaligesport-enelektronicawinkelstijdenshetzelfdebezoekaandebinnenstadéénofmeeranderewinkelsbinnenlopen.Doordatgrotesport-enelektronicawinkelsbovendienhogebezoekersaantallenhebben,zorgenzevoorveeltoestroomwaardeanderewinkelsvankunnenprofiteren.Grootschaligesport-enelektronicawinkelszijndaardoorvangrotewaardevooranderewinkelsindebinnenstad.Zekunnengezienwordenals‘themawarenhuizen’enzijneenbelangrijkeschakelbijrecreatiefwinkelen.Doordezewinkelsgoedintepassenindebinnenstadkunnenzijstructuurbepalendbijdragenaandeaantrekkingskrachtvandebinnenstad.
-
1 9D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Combinatiebezoek supermarkten en speciaalzaken
Hetcombinatiebezoektussensupermarktenendagelijksespeciaalzakenisgroot.Uitgrootschaligonderzoek*onder4.750supermarktbezoekersin30dorps-enwijkcentrainNederlandblijktdatgemiddeld65%vandesupermarktklantenéénofmeeranderewinkelsbinnenloopttijdenshetzelfdebezoekaanhetwinkelgebied.
Incentrawaardesupermarktopzeerkorteafstand(tot50meter)vanhetoverigewinkelaanbodligt(metdeentreeinhetzicht)ishetcombinatiebezoekaanzienlijkhoger(75%)daninsituatieswaarderuimtelijkerelatiemindergoedis.Hetcombinatie-bezoekneemtdanheelsnelaf.
Uithetonderzoekblijkttevensdatdeomvangvandesupermarktgeeninvloedheeftophetaandeel(%)supermarktklantendathetbezoekcombineertmetanderewinkels.
* DTNP(2010),Combinatiebezoeksupermarkten endagelijksespeciaalzaken
-
2 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Keuze voor duurzame wijkwinkelstructuur
Naasteengoedfunctionerendebinnenstadisookeenduurzamewijkwinkelstructuurvanuitsociaal-maatschappelijkoogpuntgewenst.Consumentenkunnenzoopkorteafstandvanhunwoningbeschikkenovereeneigentijdswinkelaanbodwaarzijhunfrequenteaankopenkunnendoen.Ookhierzijndesupermarktendebelangrijkstetrekkers(ziekader‘Combinatiebezoeksupermarktenenspeciaalzaken’).
Tegenoverdewensvannabijheidstaathetfeitdatconsumentenvoorfrequenteaankopen(boodschappen)primairgerichtzijnop(service)supermarktenmetvoldoendeaanbodenkwaliteit.Omdittekunnenbiedenwillensupermarktenuitbreiden(schaalvergroting)ziekader‘consumentenendagelijkseboodschappen:keuzeenkritischemassa’).Hetbenodigdebevolkingsdraagvlakpersupermarktneemtdaardoortoe,eenwoonwijk(<5.000inwoners)isnietlangervoldoende.
DehuidigewijkwinkelstructuurvoorfrequenteaankopeninOldenzaalisfijnmazigenkleinschalig.Vooreenduurzamestructuuris
Consumenten en dagelijkse boodschap- pen: keuze en kritische massa
Waarconsumentenhundagelijksebood-schappendoeniseencontinueafwegingtussendebereidheideenafstandafteleggenenhetaanwezigeaanbod(keuze)opdeaankooplocatie.Consumentenvragenomeensteedsruimerekeuzeinhetassortiment.Zijzijndaarvoorvakerbereideninstaatomeengrotereafstandafteleggen.
Supermarktenkunnenalleeneenruimerassortimentmetspeciale(re)(vers-)productenaanbiedenalservoldoendebezoekerszijnomdeproductenaanteverkopen.Alleensupermarktenmeteengroterverzorgingsgebiedkunnendaardooreenruimassortimentbieden.
Vooreenboodschappencentrumalsgeheelgeldthetzelfde.Eencompleetboodschap-pencentrum(tweeofmeersupermarkten,diverse(vers)speciaalzakenendrogisten)heefteengroterverzorgingsgebiednodigdaneenkleinbuurtwinkelcentrummetmaaréénsupermarktenenkeleanderewinkels.
Derolvaninternetistotophedenkleinindedagelijksesector.Eenbelangrijkeredendaarvoorisdatdedistributievanversproductenmoeilijkisendaardoorergkostbaar.Daarnaastwillenconsumentengraaghuneigenversproductenuitzoeken.
Continue afweging tussen afstand en keuze
-
2 1D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
schaalvergrotingvanhetaanbodnoodzakelijk.Rekeninghoudendmetdedistributievemogelijkheden(uitbreidingsruimte,ziebijlage6)éndenoodzaakvaneensterksupermarkt-aanbodindebinnenstad,zullenkeuzesmoetenwordengemaaktvooreenbeperkt(er)aantallocatiesvoorfrequenteaankopenindewijken.
Keuze voor sterk themacentrum wonen
Aanvullendaandebinnenstadenlocatiesvoorfrequenteaankopenindewijken,vervultVanGilsWoonpromenadeeenfunctiealswoonthemacentruminhetmidden(plus)segmentvoorOldenzaalenomliggenderegio.Behoudvandezefunctieisgeletopdetrendsindewoonbrancheeenambitieuzeopgave.
DekeuzevooreensterkebinnenstadimpliceertookdatdaarbuitenalleenwinkelsindetraditionelePDV-brancheswordentoegestaan.VoorhetfunctionerenvandeWoonpromenadeishetgewensthierdenadrukteblijvenleggenopclusteringvanhetaanbodwoonwinkels(synergiebinnenthema,optimalisatiekeuzemogelijkhedenvoorconsument).Hettoestaanvananderebranchesondermijntdepositievandebinnenstad.
Samenvatting van uitgangspunten
SamenvattendwordenvoordevisieopdedetailhandelsstructuurinOldenzaaldevolgendeuitgangspuntengehanteerd:• primaatbijversterkingvandebinnenstad
alshoofdwinkelgebiedvanOldenzaal,meteenmixaanfunctiesenbranches;
• strevennaareenduurzamewijkwinkelstructuurvoorfrequenteaankopen,waarbijeenevenwichtwordtgezochttussenvoldoendekritischemassaenerzijdsenaanbodnabijdeconsumentanderzijds;
• behoudvandehuidigefunctieenpositievanWoonpromenadeVanGilsdoorverdereclusteringwoonwinkelsenversterkingvanhetthema(geenbrancheverruiming);
• buitendebeoogdewinkelstructuurgeennieuwedetailhandel(toevoegingvanwvo)toestaan.
4.2 Spreiding dagelijks aanbod
Indicatie haalbaar dagelijks aanbod
HetdagelijkseaanbodinOldenzaalis±11.400m²wvogroot.Dein2010gemetenkoopkrachtbindingen-toevloeiingis
Primaat bij versterking binnenstad
Behoud huidige functie Van Gils Woonpromenade
Aanvullend duurzame wijkwinkelstructuur
-
2 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
gemiddeldvoorkernenvandezeomvang*.GeletopdepositievanOldenzaalenhetaanwezigeaanbodinderegio,moetendezekooporiëntatiecijfersookindetoekomstalsmaximaalwordenbeschouwd.Voordagelijkseartikelenkaneenhaalbaarwinkelaanbodwordenberekendvan±12.200m²wvo,eenuitbreidingsruimtevan±800m²wvo(zieookbijlage6).
Gewenste omvang en spreiding supermarkten
SupermarktenspeleneencrucialerolbijhetbepalenvandegewenstewinkelstructuurinOldenzaal.Ermoetenkeuzeswordengemaakttenaanzienvanlocatiesenomvangvandesupermarkten.Dilemma’shierbijzijn:• voordepositievandebinnenstadzijn
sterkesupermarktencruciaal(bijvoorkeursterkstesupermarktaanbodvandegemeente,zodatzeconsumentenuitheelOldenzaalaantrekken);
• deaanwezigheidvandagelijksaanbodopzokortmogelijkafstandvandeconsument(indeeigenwijk)isgewenst;
• schaalvergrotingvandehuidigesupermarktenisnoodzakelijkvooreen
* I&OResearch(2010),Koopstromenonderzoek
ruimassortiment(nodigomaantesluitenbijwensenvanconsument);
• dedistributieveuitbreidingsruimtevoordagelijksaanbodisbeperkt;
• draagvlakperwijkistekleinvoorgroteresupermarkten,schaalvergrotingzalleidentotoverlappendeverzorgingsgebiedenmetverdringingalsgevolg.
Hieronderwordentweescenario’sgeschetstvoordetoekomstigespreidingvansupermarktenopbasisvanbovengenoemdedilemma’senuitgangspunten.
Scenario 1: behoud fijnmazige wijkstructuur
Uitgaandevanbehoudvandefijnmazigewijkwinkelstructuur,betekentdithetvolgendevoordeverschillendelocaties:• hetbuurtwinkelcentruminZuid
Berghuizensluitinomvangensamenstellinggoedaanophetpotentiëleverzorgingsgebied(wijk)enkanhaarpositie(huidigeomvang)behouden,enigeuitbreidingvandesupermarkttot±1.250m²wvoiseventueelmogelijk;
• hetbuurtwinkelcentruminDeThijheefteenfunctievoorDeThijenvooreendeelvanGravenEs,narealisatievande
plannen(uitbreidingsupermarktnaar±1.250m²wvo)sluithetaanbod(omvang,branchering)goedaanopdeomvangvanhetverzorgingsgebied;
• deminofmeersolitairesupermarktaandeDekenScholtenstraatisuitgebreidnaareenmoderneomvang(±1.250m²wvo)enheeftdaarmeezijnpositieversterkt(bovenwijksefunctie);
• dewinkelvoorzieninginDeEssen(servicesupermarkt)zalmoetenuitbreidenomhaarpositieindetotalestructuurtekunnenbehouden(gelijkmetanderesupermarkten:±1.250m²wvo);
• dediscountsupermarktenaanderandvandebinnenstadeninGravenEshebbeneeneigenaantrekkendewerking(vanuitdehelestad);
• vanwegehetgebrekaandistributieveruimtezalnaarverwachtingoptermijntenminsteéénservicesupermarktindebinnenstadwordenverdrongen(matigeconcurrentiepositiedoorongunstigeliggingenbereikbaarheid).
-
2 3D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Scenario 2: versterking dagelijks aanbod
binnenstad
Eentweedescenarioisomprimaatteleggenbijdeversterkingvanhetsupermarktaanbodindebinnenstad.Voordespreidingvandesupermarktenofweldewijkwinkelstructuurbetekentdithetvolgende:• depositievandetweeservicesuper-
marktenindebinnenstadwordtversterktdooruitbreidingtot±2.000m²wvo(grootstesupermarktenvanOldenzaal)eneenverbeteringvandebereikbaarheidenvandeaansluitingopderestvanhetwinkelgebied;
• hetbuurtwinkelcentruminZuidBerghuizensluitinomvangensamenstellinggoedaanophetpotentiëleverzorgingsgebied(wijk)enkanhaarpositie(huidigeomvang)behouden,enigeuitbreidingvandesupermarkt(tot1.250m²wvo)iseventueelmogelijk;
• hetbuurtwinkelcentruminDeThijheefteenfunctievoorDeThijenvooreendeelvanGravenEs,narealisatievandeplannen(uitbreidingsupermarktnaar±1.250m²wvo)sluithetaanbod(omvang,branchering)goedaanopdeomvangvanhetverzorgingsgebied;Omvang en spreiding supermarkten, scenario 2Omvang en spreiding supermarkten, scenario 1
‘Sterke supermarkten in binnenstad cruciaal’
-
2 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
• deminofmeersolitairesupermarktaandeDekenScholtenstraatisuitgebreidnaareenmoderneomvang(±1.250m²wvo)enheeftdaarmeezijnpositieversterkt(bovenwijksefunctie);
• dediscountsupermarktenaanderandvandebinnenstadeninGravenEshebbeneeneigenaantrekkendewerking(vanuitdehelestad);
• vanwegehetgebrekaandistributieveruimteisdeservicesupermarktinDeEssenkwetsbaar.
Afweging dagelijkse winkelstructuur
Geconcludeerdkanwordendatdekeuzevoorbehoudvanwinkelvoorzieningen(supermarkten)inelkewijk,zalleidentoteenverzwakkingvanhetsupermarktaanbodindebinnenstad.Daarmeezaldegewensteversterkingvandebinnenstadnaarverwachtingnietkunnenwordengerealiseerd.
IndiengekozenwordtvoordeambitieomdebinnenstadvanOldenzaalverderteversterken,isverbeteringvandepositievandeservicesupermarktendaarnoodzakelijk.Uitbreidingvandesupermarktenindewijkenisdannietgewenst.Ditbetekentnaar
verwachtingdatdesupermarktinDeEssenoptermijnzalverdwijnenalsgevolgvaneenslechteconcurrentiepositie.Inwonersuitdezewijkkunnenoverigensopkorteafstandblijvenbeschikkenovereenmodernesupermarkt(DekenScholtenstraat).
NaarverwachtingleidthettweedescenariototdemeestoptimaleenduurzamewinkelstructuurinOldenzaalmeteensterkebinnenstadenvoldoendeeigentijdsewinkelvoorzieningenopkorteafstandvandeconsument.
4.3 Spreiding niet-dagelijks aanbod
Niet-dagelijks aanbod
Hetniet-dagelijkseaanbodinOldenzaalis±85.500m²wvogroot.UitgaandevaneenversterkingvandebinnenstadvanOldenzaalenbehoudvandehuidigepositievandeWoonpromenadeinderegio,kanmogelijkeengroterdeelvandeuitgavenvaninwonersvanOldenzaalindeeigengemeentewordenbehouden.OokuitgavenvaninwonersuitderegiokunnendanmogelijkmeerinhetOldenzaalsewinkelapparaatterechtkomen.Zelfsbijeenforsestijgingvanzowel
koopkrachtbindingalstoevloeiing,ishetberekendehaalbareaanbodindeniet-dagelijksesectorechteraanzienlijkkleinerdanhetreedsaanwezigeaanbod(zieookbijlage6).
Effect van internet nog onzeker
Indeindicatieveberekeningenisgeenrekeninggehoudenmetmogelijkverderetoenemenvandeinvloedvaninternetopbestedingeninfysiekewinkels.Naarverwachtingzalinternetalsaankoopkanaalbelangrijkerwordeninallebranches.Consumentenbewegenzichbijdeoriëntatieenaankoopvaneenartikelflexibeltussenfysiekewinkelseninternet(multi-ofcrosschanneling).Decombinatievan‘bricksandclicks’wordtvoorwinkelorganisatiessteedsbelangrijker.
Hoegroothetaandeelvaninternetwordtisechternogonzeker.Welisduidelijkdatindetoekomsthetbenodigdeaantalwinkelmeterskleinerzalzijn.Derhalvemoethetberekendehaalbareaanbodalsmaximumwordenbeschouwdenafhankelijkvandeverdereontwikkelingvaninternetwinkelenmogelijkoverenkelejarenwordenbijgesteld.
-
2 5D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Niet-dagelijks aanbod zoveel mogelijk clusteren
in binnenstad
DebinnenstadvanOldenzaalisenblijftdebelangrijkstelocatievoorniet-dagelijksaanbod.Ookindetoekomstblijftmodeenoverigniet-dagelijksaanbod(zoalshuishoudelijkeartikelen,warenhuis,sport,speelgoed,elektronica)zoveelmogelijkgeconcentreerdindebinnenstad.
Inhoofdstuk5wordteennaderuitwerkinggemaaktvandegewenstefunctioneel-ruimtelijkestructuurvandebinnenstad.Naastgewensteomvangenbrancheringvanhetaanbod,wordtookingegaanopaspectenalsafbakeningvanhetwinkelgebied,positievandeelgebieden,routing,bereikbaarheidenparkerenenuitstraling.
Woonpromenade blijft themacentrum
Dooroveraanbodindewoonbranche(ookinTwente)enstagnerendebestedingenkanhetfunctionerenvanhetthemacentrumonderdrukkomentestaanmettoenemendeleegstandalsgevolg.HettoestaanvananderebranchesdandetraditionelePDV-branches(zoalsbruin-enwitgoed/elektronica)wordtvaakgezienalsoplossingvoor
Mode en overig niet-dagelijks aanbod zoveel mogelijk blijven clusteren in de binnenstad
‘Cluster niet-dagelijks aanbod in binnenstad’
-
2 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
leegstandopwoonboulevards.Eendergelijkebrancheverruimingstaatechteropgespannenvoetmetdeambitiedebinnenstadteversterken(waarbijjuistwinkelsindergelijkebranchesbelangrijketrekkerskunnenzijn).
Ookvoorhetfunctionerenvanhetwoonthemacentrumishettoestaanvannieuwebranchesnietverstandig.Detoegevoegdewaardevoordewoonwinkelsisbeperkt,omdatdezebranchesmeteenanderdoelwordenbezocht(combinatiebezoekzeerbeperkt).Daarnaastbestaathetrisicodatdoorde‘verkleuring’vanhetthemacentrumhuurprijzenstijgen,omdatwinkelsinregulierebranchesoverhetalgemeenmeerhuurbetalendanwinkelsinPDV-branches.Hierdoorvindtoptermijnverdringingvanwoonwinkelsplaats.
HetbeleidvoordeWoonpromenadeVanGilsisgerichtopbehoudvandehuidigepositieinderegio.Ermoetrekeningwordengehoudenmeteengeleidelijkeafnamevanhetaanbod.BijvoorkeurwordthetaanbodindebranchewoninginrichtingverdergeclusterdopdeWoonpromenade.Eventuelenieuweaanbiedersenbestaandeaanbiedersbuiten
Woonwinkels zoveel mogelijk clusteren op Van Gils Woonpromenade, brancheverruiming niet gewenst
Nadruk op thema wonen in midden(plus) marktsegment
‘Van Gils: kracht ligt in eenduidig thema’
Daarnaast aanbieders met lokale functie
-
2 7D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
• eengezondondernemersklimaatmetruimtevoorkwaliteiteninnovatie
• eenontwikkelingsgerichtevisie,diemarktpartijenstimuleertomteinvesteren
• duurzaamenintensiefruimtegebruikenwinkelgebiedenmetruimtelijkekwaliteit.
Beoogde winkelstructuur Oldenzaal
Opkaart4opp.28isdebeoogdewinkelstructuurweergegeven:1. Binnenstad:sterkdagelijksendivers
niet-dagelijksaanbod,mixvanwinkelsenanderefuncties(o.a.horeca);
2. BuurtwinkelcentrumDeThij:eigentijdsesupermarkt(maximaal±1.250m²wvo)aangevuldmetcompleetpakketvoorfrequenteaankopen,gerichtopinwonersuitDeThijen(deelvan)GravenEs;
3. BuurtwinkelcentrumZuidBerghuizen:eigentijdsesupermarkt(maximaal±1.250m²wvo)aangevuldmetcompleetpakketvoorfrequenteaankopen,gerichtopinwonersuitZuidBerghuizen;
4. BuurtsteunpuntDekenScholtenstraat:eigentijdsesupermarkt(maximaal±1.250m²wvo),gerichtopinwonersuitomliggendebuurt,DeEssenendeelGravenEs;
5. VanGilsWoonpromenade:themacentrumwoneninmidden(plus)marktsegment,eventueelaangevuldmetoverigePDV-branches(o.a.bouwmarkten),gerichtopinwonersuitOldenzaalenregio.
Overige winkellocaties
InGravenEsenDeEssenzijnnogtweesupermarktlocatiesaanwezig.Dezehebbennuvooraleenfunctievanwegehetspecifiekemarktsegment(discounter)en/ofhetgeïsoleerdemarktgebied(wijk).Optermijnzijndezelocatiesechterkwetsbaar.Beleidsmatigwordtervoorgekozendezelocatiesnietverderteversterkenenoptermijnrekeningtehoudenmetfunctiewijziging.
Ookdeoverige,metnameverspreidgelegenwinkelsinOldenzaaldragennietbijaandegewenstestructuur.Versterking(uitbreiding,nieuwvestiging)vanverspreidgelegenaanbodisdanookongewenst.Bestaandewinkelsmogenvanzelfsprekendhunactiviteitenvoortzetten,maargeleidelijketransformatienaaranderefuncties(bijvoorbeeldzorgofwonen)isgewenst.Waarmogelijkwordtmedewerkingverleendaanverplaatsingvanwinkelsnaarwinkelgebieden
dewinkelgebiedenwordenzomogelijkverplaatstnaarditthemacentrum.VerdereconcentratiebinnendeWoonpromenadewordtnagestreefd,voorstructureleleegkomendepandeninderandzonesmoet,hoelastigditookis,eenanderebestemmingwordengezocht.Metdedetailhandelsfunctiekanditleegstandsprobleemniet(duurzaam)wordenopgelost.
OmonderscheidendteblijventenopzichtevandeconcurrerendePDV-clustersinderegio,blijftdenadrukliggenopaanbiedersinhetmidden(plus)marktsegmentbinnenhetthemawonen(metbovenlokalefunctie).Aanvullenddaaraanisdezelocatiegeschiktvoor(reedsgevestigde)aanbiedersmeteenlokaleverzorgingsfunctie(bouwmarkten,woninginrichtinginhetlageremarktsegment).
4.4 Beoogde winkelstructuur
SamenvattendwordtinOldenzaalgestreefdnaareenduurzamewinkelstructuurmet:• eenzocompleetmogelijkaanbodvoor
inwonersvanOldenzaalenomliggendegemeenten(goedvoorzieningenniveau),
-
2 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
dieversterktworden.Indienmogelijkwordtdedetailhandelsbestemmingvanachterblijvendwinkelvastgoedgewijzigdineenanderebestemming.
Uitzonderingkanwordengemaaktvoorwinkelsdievanwegeaardenomvangvandegevoerdeartikelennietineenvandebovengenoemdewinkelgebiedeninpasbaarzijn.Hetgaatinhoofdlijnenombouwmarkten(voorzovernietgevestigdopVanGilsWoonpromenade),tuincentraenwinkelsinauto’s,botenencaravans.Geletopdehuidigeomvangenspreidingvanhetaanbodindezebranches,isergeenaanleidingvoorsubstantiëletoevoegingvanaanbod.Bestaandewinkelsindezebranches,diebuitendegenoemdewinkellocatiesliggen,mogeneventueelbeperktuitbreiden.
-
2 9D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
5 Functioneel-ruimtelijke visie binnenstad
5.1 Toekomstige positie
Hoofdwinkelgebied Oldenzaal en omgeving
DebinnenstadvanOldenzaalishetbelangrijkstewinkelgebiedvoorinwonersuitdegemeenteOldenzaalenuitderegio.Deaanwezigheidvaneengrotemixaanfuncties(naastwinkelsookhoreca,dienstverlening,cultuuretc.)makenvandebinnenstadeencompleetengevarieerdcentrumgebied,dattevenseenbelangrijkeontmoetingsfunctievervult.Deambitieisomdepositievandebinnenstadverderteversterken.
Masterplan Binnenstad: historische structuur
In2008ishetMasterplanBinnenstadvastgesteld.Hierinwordtgestreefdnaareenversterkingofherstelvandehistorischestedenbouwkundigestructuureneengevarieerdprogrammameteenmixaanfuncties.Omditterealiserenwordtvoorverschillendelocatiesindebinnenstadeenherinrichtingofherontwikkelingvoorgesteld.Alskansrijkeprojectenwordenondermeer
genoemdhetherstelvanhetSingelpark,hetverbeterenvandeverblijfsfunctievandepleinen(Plechelmusplein,Ganzenmarkt,GrooteMarkt),hetverbeterenvandezuidelijkeentree(Molkenboer)enhetherstellenvanhetkleinschaligekarakteropdelocatievanIndenVijfhoek.Sommigeprojectenzijnreedsinuitvoer(herinrichtingPlechelmusplein),anderebehoevennognadereafwegingenuitwerking.
Vooral kwalitatieve versterking winkelaanbod
Inhoofdstuk4isreedsgeconcludeerddatergeendistributievemogelijkhedenzijnvooruitbreidingvanhetwinkeloppervlak.Opbasisvandetrendsindedetailhandel(o.a.toenemendeinvloedinternet)moetrekeningwordengehoudenmeteenverderafnemendebehoefteaanfysiekewinkelruimte.
Omdeambitiesvoordebinnenstadteverwezenlijkeniseenverbeteringvandepositievandeservicesupermarktendaarnoodzakelijkdoorschaalvergrotingeneenverbeteringvandebereikbaarheidenaansluitingopderestvanhetwinkelgebied.Daarnaastishetgewensthetniet-dagelijkseaanbodteblijvenclusterenindebinnenstad.
Hoofdwinkelgebied Oldenzaal en omgeving
Masterplan Binnenstad Oldenzaal 12I 2008 de Masterplankaart 031
de Masterplankaart
Masterplan Binnenstad 2008
Ambitite: onderscheidend in sfeer en aanbod
-
3 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
5.2 Functioneel-ruimtelijke analyse
IndezeparagraafwordthetaanbodendestructuurvandebinnenstadvanOldenzaalgeanalyseerd,inrelatietotdeambitiedepositievandebinnenstadteversterken.
Omvang en branchering winkelaanbod
• Meteenomvangvan±26.000m²wvoishetwinkelaanbodindebinnenstadvanOldenzaalvergelijkbaarmetdegemiddeldeomvangvancentravankernenmeteenzelfdeaantalinwoners(±25.000m²wvo).
• DeleegstandindeOldenzaalsebinnenstad(4.100m²wvo=14%vanhettotalewvo)isietsgroterdangemiddeldindergelijkecentra(12%vantotalewvo).
• Hetaanbodisdiversenbestaatuitzoweldagelijksealsniet-dagelijksebranches.Dezediversiteitinbranchesentypenwinkelszienweookteruginreferentiecentra((deels)historischecentrameteenvergelijkbarefunctie).
• Supermarktenzijnin(vrijwel)allereferentiecentrabelangrijketrekkers.
• InvergelijkingmetdereferentiecentraisindebinnenstadvanOldenzaalhet
Bron: Locatus Online Benchmarkverkenner, 5 juni 2012; bewerking Droogh Trommelen en Partners
Figuur 3 Winkelaanbod in binnenstad Oldenzaal en in referentiecentra (in m² wvo)
-
3 1D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Structuur binnenstad en spreiding functies
• Hethistorischestratenpatroonisnoggoedherkenbaar.WinkelszijnvanoudshergevestigdaandeGrootestraatendestratennaarhetcentrumtoe(Deurningerstraat,SteenstraatenBisschopstraat).
• Indeloopvandetijdishetzwaartpuntvanhetwinkelgebiednaarhetnoordwestenverplaatst,metdeontwikkelingvandeoverdekte,introvertewinkelcentraIndenVijfhoekenDeDriehoek.
• Decombinatievaneenhistorischdeelmeteenaantrekkelijke,sfeervolleuitstraling(ondermeerdoordiversiteitingevels)eneenplanmatigontwikkelddeelmetfunctioneleuitstralingeninrichting(ondermeerdooroverdektekarakter)zorgenvooreengrotevariëteitinvestigingsmilieusvoorbedrijveneneendiversebinnenstadvoorbezoekers.
• Dooreenonevenwichtigespreidingvantrekkers,eengrotehoeveelheidstratenenhetontbrekenvaneenhelderwinkelcircuitishetechteringeenvandewinkelstratenheeldrukmetpassanten.
aanbodinondermeerwarenhuizen,wit-enbruingoedenwoninginrichtingrelatiefklein.DitkangrotendeelswordenverklaarddoordenabijheidvandeWoonpromenadeVanGilsendeaanwezigheidvanPleinWestermaatmetregionaleaantrekkingskracht.
Schaalgrootte en filialisering
• DewinkelsindebinnenstadvanOldenzaalzijnrelatiefklein(163m²perwinkeltenopzichtevan195m²perwinkelgemiddeldincentravankernenvangelijkeomvang).OorzakenliggenindedeelshistorischestructuurvandeOldenzaalsebinnenstad(metveelkleinerepanden)endekleinschaligeopzetvanwinkelcentrumIndenVijfhoek.
• Hetaandeelfiliaal-engrootwinkel-bedrijveninhettotalewinkeloppervlakisgemiddeld(57%).Indemodebrancheishetaandeelvanfilialeninhettotalewvoietskleinerdangemiddeld(61%tenopzichtevan65%)doorhetrelatiefgroteaantalzelfstandigemodezaken.Demixtussenfilialenenzelfstandigendraagtbijaandeaantrekkelijkheidvandebinnenstadvoorbezoekers.Schematische weergaven historische structuur
Oldenzaal begin 19e eeuw
-
3 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
• HetzwaartepuntvanhetwinkelaanbodistevindeninwinkelcentrumDeDriehoek.Hierzijnvooralfiliaalbedrijvengevestigdinzowelhetlagerealshetmidden-segment,inclusiefdebelangrijkstepubliektrekkersengroterewinkelformules(o.a.Hema,Xenos,Vögele,BartSmit).SupermarktJumboligtenigszinsverscholenindekelderverdieping.
• InwinkelcentrumIndenVijfhoekligtdenadrukmeeropdefrequenteaankopen,metondermeersupermarktAlbertHeijn,speciaalzaken,drogistenhuishoudelijkeartikelen.Ditaanbodzorgtvooreenrelatiefgrotebezoekersstroomgedurendedeheleweek.OpvallendisdatdetaknaardeDeurningerstraatvolledigleegstaat.
• Dehistorischestratenindebinnenstad(Grootestraat,Deurningerstraat,SteenstraatenBisschopstraat)wordengekenmerktdooreengrotevariëteitinfunctiesenkwaliteit.Sterke(lokaleenregionale)modezakenwordenafgewisseldmethorecaenoverigeniet-winkelfuncties.Opdiverseplekkenindezestratenstaanwinkelpanden(voor
-
3 3D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
langeretijd)leeg.Grotepublieks-trekkendeaanbiedersontbreken.
• Hethoreca-aanbodissterkgeconcentreerdaandeGrooteMarkt.Vrijwelallepandenaanditpleinzijngevuldmetdag-ofavondhoreca.
• Daarnaastzijnverspreidoverhetwinkelgebiedopdeknopenofkruisingenvandeverschillendewinkelstratenkleinerepleintjesenontmoetingsplekkenontstaanmeteen(beperkte)horecafunctie(ondermeerindetweeoverdektewinkelcentraenopdeaansluitingvandezetweecentraopdeGrootestraat).
Parkeren en bereikbaarheid
• Debereikbaarheidvandebinnenstadisvanuitallewindrichtingengoed,zowelperautoalsperfiets.Autobezoekerskomenviadehoofdontsluitingswegendirectopdeparkeerrouterondomdebinnenstad.
• Deparkeerrouteverbindtdeverschillendeparkeerlocaties,diegoedgespreidendichtbijhetwinkelgebiedliggen.
• Degrootstecapaciteitligtaandenoordwestzijdevanhetwinkelgebied(locatieVestingstraatenparkeergarageEntrees autobezoekers
Schematische weergave huidige winkelstructuur
Entrees fietsbezoekers
Pleinen en ontmoetingsplekken
-
3 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
DeDriehoek.Hierligtookhetzwaartepuntvanhetwinkelaanbod.
• Uiteerdereparkeertellingenblijktdatdetotaleparkeercapaciteitindebinnenstadvoldoendeis.Deparkeerdrukvarieertperlocatie.
• Indehelebinnenstadgeldteenbetaaldparkeerregime(metverschillendezones).
• Voorfietserszijndeoudeassen(Deurningerstraat,Steenstraat,Bisschopstraat)belangrijkeentrees.
• Opdiverseplaatsen(metnameaanderandenvanhetwinkelgebied)zijn(overdekte)stallingenvoorfietsen.
Uitstraling en inrichting
• DeuitstralingvandebinnenstadvanOldenzaalisoverwegendgoed.
• Hethistorischedeelisdoorhetstratenpatroon,deschaalgrootteendiversiteitvandepandenaantrekkelijkensfeervol.Hetinvesteringsniveauinditdeelvandebinnenstadisgoed,zowelvandepandenalsvandeopenbareruimte.DeherinrichtingvanhetPlechelmuspleindraagtbijaanverdereverbeteringvandetotaleuitstralingvanditgedeelte.
-
3 5D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
• DeDriehoekheefteenfunctionele,maarverzorgdeuitstraling.
• Inhetandereoverdektewinkelcentrum,IndenVijfhoek,ishetinvesteringsniveauechterlaag.Deuitstralingvanditwinkelcentrumissterkverouderdenerissprakevanachterstallingonderhoud.
Overzicht sterke en zwakke punten
Hetdiversewinkelaanbod(branchering,marktsegmentering,filialisering),deaanwezigheidvansupermarktenalstrekkers,dediversiteitinvestigingsmilieus,degoedeparkeergelegenheidenbereikbaarheidendeoverwegendgoedeuitstralingvanpandenenopenbareruimtezorgenervoordatdebinnenstadvanOldenzaaleengoedeuitgangspositieheeftomindetoekomsteensterkwinkelgebiedteblijven.
Aandachtspuntenvoorbehoudofversterkingvandetoekomstigepositiezijndeafnemendevraagnaarfysiekewinkels,hetontbrekenvan(voldoende)grootschaligewinkelunits,deonduidelijkeroutingendeonevenwichtigespreidingvantrekkers.
Divers winkelaanbod, mix met overige functies
Onduidelijke routing, incourante (kleine) units
Aanwezigheid verschillende vestigingsmilieus
Samenvattendkunnendevolgendesterkeenzwakkepuntenvandefunctioneel-ruimtelijkestructuurvandebinnenstadwordenonderscheiden:
Sterk• diverswinkelaanbod,zoweldagelijkse
alsniet-dagelijksebranches• supermarktenalstrekkersinbinnenstad• mixmetanderefuncties,zoalshoreca• diversiteitinmarktsegmentenentussen
filiaalbedrijvenenzelfstandigen• aanwezigheidhistorischdeel:sfeervol• goedebereikbaarheid• goedelocatieenvoldoendecapaciteit
parkeervoorzieningen• overwegendgoedinvesteringsniveauZwak• omvangaanbod(te)groot,geletop
trends(afnemendebehoeftefysiekewinkels)
• leegstandietsgroterdangemiddeld• gemiddeldeomvangperwinkelrelatief
klein• teveelwinkelstraten:onduidelijke
routing• ontbrekentrekkersinhistorischdeel• matigeverbindingentussen
deelgebieden• slechteuitstralingIndenVijfhoek
-
3 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Concentratiebeleid sleutel voor duurzaam aantrekkelijke centra
Doordiversetrendsneemtdebehoefteaanfysiekewinkelsaf.DitleidtertoedatinalletypencentrumgebiedeninNederlandstructureleleegstandontstaat.Dezeleegstandmanifesteertzichzowelinaanloopstratenalsinhetkernwinkelgebied.
Hetverdwijnenvanwinkelsleidtdusnietalleentoteenafnemendvoorzieningen-niveau,maarooktoteenminderaantrekkelijkverblijfsklimaatalsgevolgvantoenemendeleegstand.Consumentenzullensteedsvakeropzoekgaannaaralternatieveaankooplocatiesenmarktpartijenkunnenofwillensteedsminderinvesteren.
Dooreenbeperktgebiedaantewijzenwaarwinkelsenoverigecentrumfunctieswordentoegestaan(concentratiebeleid)wordenpotentiesgeclusterd.Doorpassanten-stromentebundelenwordthetvestigings-klimaatvoorwinkels(weer)beter.Vooroverigestratenkangezochtwordennaaralternatievefuncties.
-
3 7D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
VoordebinnenstadvanOldenzaalwordtdaaromgestreefdnaareencompacterenoverzichtelijkwinkelgebied.
Debegrenzingvanhetwinkelgebiedwordtaandewestzijdegelegdbijdeoudeomwalling(parkeerring)tussenSteenstraatenBisschopstraat.AandeoostzijdevormendepleinenGrooteMarktenPlechelmuspleindebegrenzingvanhetwinkelgebied.Buitenditgebiedwordengeennieuwewinkel-ontwikkelingentoegestaan.Bestaandewinkelskunnenblijvenbestaan,maarwordenindienmogelijkoptermijnverplaatstnaareenlocatieinhettoekomstigewinkelgebied.
Driehoek basis van kernwinkelgebied
Binnenhettoekomstigewinkelgebiedwordtonderscheidgemaakttussenhetkernwinkelgebiedenhetoverigecentrumgebied.Inhetkernwinkelgebiedwordtingezetopclusteringvanmodeenoverigniet-dagelijksaanbod.Supermarktenengroteaanbiedersinniet-dagelijksebrancheszijnhierdebelangrijkstepubliekstrekkers.Eenevenwichtigespreidingvandezetrekkersoverhetkernwinkelgebieddraagtbijaaneengoederoutingdoorhetkernwinkelgebied.
HetdeelvandebinnenstadmethetsterkstewinkelaanbodiswinkelcentrumDeDriehoek,incombinatiemetdesupermarktinwinkelcentrumIndenVijfhoek.Dezegebiedenzijnnuookdedrukstbezochtedelenvandebinnenstadenblijvendebasisvormenvoorhet(toekomstige)kernwinkelgebied.
Positie Grootestraat verbeteren
Dekansenomintespelenopsfeerenbelevingindebinnenstadliggenechtervooralindehistorischewinkelstraten.Dezestratenhebbeneenaantrekkelijkebeeldkwaliteitenkunnendaaromeengrotebijdrageleverenaanhetonderscheidendvermogentenopzichtevanminderhistorischecentrainderegioentenopzichtevaninternet.
DaaromwordtingezetopverbeteringvandepositievandeGrootestraatalsonderdeelvanhetkernwinkelgebied.Hierwordt,evenalsinDeDriehoek,gestreefdnaarclusteringvanmodeenoverigniet-dagelijkswinkelaanbod.HetkernwinkelgebiedvanOldenzaalbestaatzouittweetypenvestigingsmilieus:eenfunctioneeldeelgebied,metdenadrukoplandelijkefiliaalbedrijvenineenfunctioneleomgeving,eneenhistorischdeelgebiedmet
5.3 Gewenste functioneel-ruimtelijke structuur
Kansrijke centra: sterk aanbod, sfeer en beleving
Trendsindedetailhandelzorgenervoordatcentrumgebiedensteedsmeeronderdrukkomentestaan.Kansrijkzijndiebinnenstedendiezichwetenteonderscheidenvaninternetdoorhetbiedenvaneensterkendiversaanbod,incombinatiemeteenaantrekkelijkesfeerenbeleving.DebinnenstadvanOldenzaalheeftvoldoendeaanknopings-puntenomookindetoekomsteenaantrekkelijkwinkelgebiedtekunnenblijven.Doordeaanwezigezwakkepuntenindefunctioneel-ruimtelijkestructuuraantepakken,kaneenduurzaamaantrekkelijkwinkelgebiedontstaan,voorzowelconsumentenalsondernemersenpotentiëleinvesteerders.
Streven naar compacter winkelgebied
Doordegrotehoeveelheidaanwinkelstraten,incombinatiemetdeafnemendebehoefteaanfysiekewinkelruimte,ontstaatopveelplaatsenindebinnenstad(structurele)leegstand(ziekader‘Concentratiebeleidsleutelvoorduurzaamaantrekkelijkecentra’).
-
3 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
zowellandelijkealslokaleaanbiedersineensfeervolleomgeving.
Schaalvergroting in kernwinkelgebied
EenbelangrijkekwaliteitvandebinnenstadvanOldenzaalishetcompleteendiversewinkelaanbodmetzoweldagelijksealsniet-dagelijksebranches.Hierdoorkomenconsumentenmetuiteenlopendebezoekmotievennaardebinnenstad.Ookdeaanwezigheidvananderepublieksgerichtefuncties,zoalshorecaendewarenmarkt,dragenhieraanbij.
Behoudvanditcompleteendiversewinkelaanbodisnietvanzelfsprekend.VoordetoekomstmoetinOldenzaalrekeningwordengehoudenmeteenafnemendeinteressevanveelwinkelformulesinmodeenandereniet-dagelijksewinkelbranches(ziekader‘Vestigingsstrategietoonaangevendewinkelformules’).
Hetisdanookmeerdanooitvanbelangeenzoaantrekkelijkmogelijkvestigingsklimaattebiedenvoorbestaandeennieuweaanbieders.Ditkanondermeerdoorhetversterkenvanbestaandepubliekstrekkers(supermarkten)
Vestigingsstrategie toonaangevende winkelformules
Ondankstoenemendeinternetverkoopblijftdefysiekewinkelbelangrijk.Uitonderzoek*ondermode-enandereniet-dagelijksewinkelsblijktechterweldattoonaangevendewinkelformuleshunvestigingsstrategiedekomendejarenwijzigen.
Toonaangevendewinkelformuleszettendekomendejareninopschaalvergroting:groterewinkelsindegrootstesteden.Ingroterewinkelskanmeerwordeningespeeldopbelevingenservice:onderscheidendekwaliteitentenopzichtevaninternet.Degrootstebinnenstedenhebbendesterkstepositieinderegionalewinkelstructuurenvoorzienconsumenteninhunbehoefteaansfeerenbeleving.
Winkelformulesinmodeenoverigniet-dagelijksebrancheszijn,integenstellingtoteenaantaljaargeleden,mindergerichtop
* DTNP(2012),Vestigingsstrategie toonaangevendewinkelformules
expansie.Demiddelgrotestedenzijnsteedsminderintrekalsvestigingslocatie.Metdewinkelvestigingenindegrootstesteden,incombinatiemetdesteedsbelangrijkerwordendewebshop,kunnenconsumentenuitkleinerestedenengrotedorpenookwordenbereikt.Deeconomischecrisisendemografischeontwikkelingen(krimpenvergrijzing)zijnandereredenenomniet(meer)teinvestereninmiddelgrotecentra.
Indenabijetoekomstzalhetaantalvestigingenvangroteremodezakenenoverigeniet-dagelijksewinkelsafnemen.Dewinkelsdieblijven,wordengroterenzijngevestigdindegrootstesteden.
-
3 9D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
...aanloopzones, evenementenplein, toeristisch gebied
Kernwinkelgebied, horecaplein en publiekstrekkers...
endoorruimtetebiedenvoorgroterewinkelsinhetkernwinkelgebied(bijvoorbeelddoorsamenvoegingvanpanden).
Horecacluster Groote Markt is trekker
DeGrooteMarktishethorecapleinvanOldenzaal.HetiseenbelangrijkepubliekstrekkeraandenoordzijdevandeGrootestraat.Naastdefunctiealsonderdeelvanhetwinkelgebied(metdaghorecameteenwinkelonder-steunendefunctie)heeftditpleinookeenautonomeuitgaansfunctie(metrestaurantsenoverigeavondhoreca).
Publiekstrekker zuidzijde Grootestraat
OmdepositievandeGrootestraatverderteversterkenishetgewenstomookaandezuidzijdetestrevennaareenpublieks-trekkendefunctie.DevestigingvandegrotemodezaakopdehoekvandeSteenstraat(PietZoomers)kandezefunctievooreendeelvervullen.Bijvoorkeurwordtgeprobeerdopdezelocatienogeensterkewinkel-enhorecafunctietoetevoegen,zodatdetrekkrachtvanditdeelvanhetkernwinkelgebiedverderwordtvergroot.
OpditknooppuntishetookgewenstdewisselwerkingmethetSintPlechelmuspleinteverbeterendoorhiertrekkrachttoetevoegen.Dewarenmarktzou(opmarktdagen)dezepubliekstrekkendefunctiekunnenvervullen.OpditmomentwordtdemarktgehoudenopdeGanzenmarkt(maandag)enGrooteMarkt(zaterdag).Overwogenkanwordentekiezenvooreenlocatiedichterbijdewinkels(bijknooppuntmetdeGrootestraat/Steenstraat).Hierdoorwordtderelatietussenwinkelgebiedenevenementenpleinverbeterdenkunnendeverschillendefuncties(winkels,horeca,markt)meervanelkaarsnabijheidprofiteren.
Aanvullend ruimte voor overig centrumgebied
Naasteensterkkernwinkelgebiediserruimteenbehoefteaaneenoverigcentrumgebied,waareenmeerbijzonder,gespecialiseerdaanbodtevindenis.Deoudeassen(Deurningerstraat,Steenstraat,Bisschop-straat)zijngoedelocatiesvoordoelgerichtbezochteen/ofgespecialiseerdewinkelsenoverigefuncties(zoalsdienstverlening,cultureleinstanties,horeca).Dittypebedrijvenzoektoverwegendweleenlocatieineencentrumgebied,maarhoeftnietopde
-
4 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
drukstbezochte(endaarmeeduurste)locatiesgevestigdtezijn.
Hetisverstandigomditoverigecentrum-gebied(ofaanloopzones)niettegroottemaken.Devraagnaardittypevestigings-locatiesneemtsteedsverderafdoordeinvloedvantrendsalsinternet.DitisnualzichtbaarindebinnenstadvanOldenzaal(relatiefveelleegstandindezedeelgebieden).Doorvoordittypefunctieseenbeperktergebiedaantewijzen(alleenbinnendeparkeerring),kantocheenrepresentatiefvestigingsmilieublijvenbestaan.
NaastdeoudeassenzouookdetakvanwinkelcentrumIndenVijfhoekrichtingDeurningerstraatonderdeelkunnenuitmakenvanhetoverigecentrumgebied.Hiertoeisweleenaanzienlijkeverbeteringvanhetvestigingsklimaatvoorwinkelsnoodzakelijk(courantewinkelunits).Alternatiefisomdezerouteaftesluitenenditdeelteherontwikkelentotenkelegroterewinkelunits.Detoekomstigepositievanditdeelgebiedisinbelangrijkemateafhankelijkvandeplanneneninvesteringsbereidheidvandeeigenarenvanhetvastgoed.
Horeca en toeristisch-recreatief gebied
AansluitendaanhethorecapleinligtdeMarktstraat.Dezestraatneemteenbijzonderepositieindebinnenstadin,metenkelewaardevollehistorischemonumentenenhetmuseum.Hierdoorvormtditgebiedvooralvoortoeristisch-recreatievebezoekerseenaantrekkelijkeaanvullingophetwinkelgebiedindebinnenstad.
EenbelangrijkekwaliteitvandebinnenstadvanOldenzaalisdeaanwezigheidvan(dag)horecametterrasfunctieverspreidoverhetwinkelgebied.Dezerust-enontmoetings-puntenopstrategischelocaties(veelalopknooppuntenvandewinkelstraten)dragenbijaandesfeervanhetwinkelgebied.
Heldere parkeerroute rondom binnenstad
Dehuidigebereikbaarheidenparkeersituatieisgoed.Degeslotenparkeerroutelooptzoveelmogelijkdirectomhetwinkelgebied,waardoorautobezoekersdichtbijdewinkelskunnenkomen.Erzijnvoldoendeparkeerplaatsen,goedgespreidrondomhetwinkelgebied.Voorhettoekomstigfunctionerenvanhetwinkelgebiedzijndanookgeengroteingrepenopditgebiednodig.
Horeca met terras verspreid over winkelgebied
Voldoende parkeerlocaties rondom winkelgebied
Aanloopzones niet te groot maken
-
4 1D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
-
4 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
6 Beleidskader
6.1 Beleidskeuzes
DezevisiebeoogttevoorzieninruimtelijkdetailhandelsbeleidvoordegemeenteOldenzaal.Opbasisvandezevisiekunneninitiatievenwordengetoetstaandegewenstedetailhandelsstructuurenkanvertalingplaatsvindennaarstructuurvisies,gebiedsvisiesenbestemmingsplannen.
Rol gemeente
Meteensamenhangendedetailhandelsvisiekandegemeenteactiefwerkenaaneenduurzamewinkelstructuur.Hetisdegemeenteniettoegestaanconcurrentieverhoudingentereguleren,zelfsnietals(bestaande)bedrijvenindeproblemenkomenoffaillietgaan.EendergelijkevormvaneconomischeordeningwordtondermeerdoordeEuropeseDienstenrichtlijnverboden.
Hetopleggenvanbeleidsregelsisnadrukkelijkwelmogelijkvanwege‘dwingenderedenenvanalgemeenbelang’.Voorbeeldendaarvanzijnruimtelijkeordening(o.a.ruimtegebruik,
voorkomenleegstand),eengoedwoon-enleefklimaat(o.a.werkgelegenheidofoverlast).Dezedetailhandelsvisieisopgesteldvanuitdergelijkeredenenvanalgemeenbelangenisderhave‘Dienstenrichtlijn-proof’.
Kiezen voor beperkt aantal locaties
Doortekiezenvooreenbeperktaantallocatieszullenmarktinitiatievennietmeerversnipperenoverteveellocatiesmetelkteweinigkritischemassaenattractiviteit.Daarnaastwordtdebasisvoor(stedelijke)herstructurering,intensiefruimtegebruikeneenduurzamevoorzieningenstructuurondergravenalsgeenhelderekeuzeswordengemaakt.Inhettevoerenbeleidgeldtalsuitgangspuntdatontwikkelingendebeoogdewinkelstructuurmoetenversterken.Overigeplannenzijninbeginselongewenst.
Ontwikkelingsmogelijkheden
Binnenderegulierewinkelgebieden(binnenstad,buurtcentra)dieonderdeeluitmakenvandegewenstedetailhandels-structuur,zijnalletypendetailhandeltoegestaan(winkelsinniet-dagelijkseartikelenofmeteen(boven)lokalefunctiezoveelmogelijkclusterenindebinnenstad).
Bestaandewinkelsbuitendegewenstewinkelstructuurvanbinnenstad,buurtcentraenwoonthemacentrum,kunnenhunbedrijfsvoeringvoortzetten.Hiervoorgeldtdateenuitbreidingvandewinkelinprincipenietistoegestaan,tenzijditreedsplanologisch-juridischisverankerd.Nieuwvestigingvandetailhandelbuitendegewenstestructuurwordtuitgesloten.Tevenskandebestemmingopbestaandewinkelpandenbuitendegewenstestructuurverruimdworden,zodat(leegstaande)winkelpandenbijvoorbeeldeenwoonfunctiekrijgen.
6.2 Beleidsregels
Voorkomen van branchevervaging bij PDV
Winkelsmogenzichinprincipealleeninwinkelgebiedenvestigen.VoordetraditionelePDV-brancheszijnerruimtelijk-relevanteredenen(aardenomvangvandeartikelen)dievestigingbuitenderegulierewinkel-gebiedenrechtvaardigen.Daaromkunnenvolumineuzebrancheseenontheffingkrijgenvoorperiferelocaties.Dezeruimtelijk-relevanteredenenzijnvooranderebranchesofartikelgroepenvaaknietaanwezigenbovendienbeleidsmatigongewenst.
-
4 3D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Perifeergelegenwinkelsinvolumineuzebranchesvoerenvanwegegroterewinstmargesperm²vaaknaasthunvolumineuzehoofdassortimentookeennevenassortiment(zoalsspeelgoedinbouwmarktenofhuishoudelijkeartikelenintuincentra).Erisdansprakevanbranchevervaging.Ditisopperiferelocatiesongewenst:regulieredetailhandelwordtbeleidsmatigzoveelmogelijkgeclusterdinwinkelgebieden.Vestigingvanvolumineuzebranchesopperiferelocatiesisalleenmogelijkdoordeontheffingdiezijkrijgenvanwegedeomvangvandeartikelen.Erzijninbeginselgeenredenenomdezeontheffingteverruimen.Metanderewoorden,erzijngeenredenenomdeverkoopvaneennevenassortimenttoetestaan.
Doordeverkoopvannevenassortimenteninperifeergelegenwinkelsniettoetestaan,ishetvooriedereenhelderwatistoegestaan.Hethandhavenisineendergelijkesituatieeenvoudig.Bijelkartikeldatwordtverkochtendatniettothethoofdassortimentvandebranchebehoort,kaninbeginsel,aldannietnaaraanleidingvanklachtenvanderden,handhavendwordenopgetreden.
Internetverkoop en afhaalpunten
Intoenemendematevindtdetailhandel(debedrijfsmatigeverkoopvanproductenaanconsumenten)plaatsviainternet.Devraagdiezichdaarbijvaakvoordoetisinhoeverredebestelling(virtueel),debetaling(virtueel)danweldeaflevering(bijdeconsument)dedetailhandelsactiviteitis.Voorhetdetail-handelsbeleidendeplanologischevertalinginbestemmingsplannenzijnvooralderuimtelijkeeffecten(beoogdedetailhandelsstructuur,verkeer)enverschijningsvorm(ruimtegebruik,uitstraling)relevant.InditlichtwordtinhetdetailhandelsbeleidvoorOldenzaalonderscheidgemaakttussenviervormenvaninternetverkoop:1. Winkels:internetverkoopvindtplaats
vanuitofincombinatiemeteenfysiekeuitstalruimtediegerichtisopen/oftoegankelijkisvoorconsumenten(alofnietincombinatiemetopslag/logistiek).Dezevormvaninternetverkoopwordtinplanologischopzichtbeschouwdalswinkelenisalleentoegestaaninpandenmeteenwinkelbestemming(=detail-handelsbestemming).
2. Opslag/logistiekeruimte:internetverkoopvindtplaatsvanuitofincombinatiemet
Ruimtelijke relevantie perifere vestiging aanwezig...
Branchevervaging daarom zoveel mogelijk voorkomen
... maar niet aanwezig voor branchevreemd aanbod.
-
4 4 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
opslagen/oflogistiek.Erisgeensprakevaneenfysiekeuitstalruimtediegerichtisopen/oftoegankelijkisvoorconsumenten.Dezevormvaninternetverkoopwordtplanologischbeschouwdalslogistiekbedrijfenisalleentoegestaaninpandenmeteenpassendebedrijfsbestemming.
3. Kantoren:internetverkoopvindtplaatszonderopslagen/oflogistiekterplaatseenerisgeensprakevaneenfysiekeuitstalruimtediegerichtisopen/oftoegankelijkisvoorconsumenten.Welissprakevaneenbedrijfsactiviteitmet(meerdere)terplaatsewerkzamepersonen.Dezevormvaninternetverkoopwordtplanologischbeschouwdalskantoorenisalleentoegestaaninpandenmeteenpassendekantorenbestemming.
4. Woningen/overig:internetverkoopvindtplaatsmetbeperkteopslagen/oflogistiek*terplaatse,erisgeensprakevaneenfysiekeuitstalruimtediegerichtisopen/oftoegankelijkisvoorconsumentenenerisgeensprakevaneenbedrijfs-
* Nadereregelsoverbeperkteopslagen/oflogistiek kunneninbestemmingsplannenworden opgenomen.
activiteitmetterplaatsewerkzamepersonen.Zolangdeinternetverkoopondergeschiktblijftaandehoofdfunctievaneenpandheeftdezevormvaninternetverkoopplanologischgeensubstantiëleeffectenenkaninbeginselzonderbeperkingenwordentoegestaaninpandenmeteenwoon-ofanderebestemming.
Allevormenvaninternetverkoopbehoreninbeginseltoteenvandezecategorieënenwordenalszodanigbeoordeeld.Ditbetekentbijvoorbeelddateenvoorconsumententoegankelijkeshowroom(uitstalruimte),ookzonderbestelling,betalingofleveringterplaatseplanologischalswinkelwordtbeschouwd.Bijeenbedrijfsgebouwopeenbedrijventerreinmogengoederenwordenafgehaald,maarindiensprakeisvaneenvoorpubliektoegankelijkeafhaalruimtewaarartikelenzijnuitgestald,issprakevaneenwinkel.Hetzelfdegeldtvoorkantorenenwoningen.
Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit
Vanoudshervindtdetailhandel(debedrijfsmatigeverkoopvanproductenaanconsumenten)plaatsalsondergeschiktenevenactiviteitbijanderebedrijfsactiviteiten.Devraagdiezichdaarbijvaakvoordoetisinhoeverrededetailhandelsactiviteit
onder-geschiktisen/ofdezenoodzakelijken/ofgebruikelijkisvoordehoofdactiviteit.Evenalsbijinternetverkoopzijnvoorhetdetailhandels-beleidendeplanologischevertalinginbestemmingsplannenvooralderuimtelijkeeffecten(beoogdedetailhandelsstructuur,verkeer)enverschijningsvorm(ruimtegebruik,uitstraling)relevant.Hiervanisvooralsprakeindienverkoopplaatsvindtvanuitofincombinatiemeteenfysiekeuitstalruimtediegerichtisopen/oftoegankelijkisvoorconsumenten(eenwinkelruimte).
InditlichtwordtinhetdetailhandelsbeleidvoorOldenzaaldetailhandelalsondergeschiktenevenactiviteitbuiteneenpandmeteenwinkelbestemmingslechtszeerbeperkttoegestaanenalleenonderalledriedevolgendevoorwaarden:• Ersprakeisvanterplaatsevervaardigde
artikelen(bijvoorbeeldaspergesbijdeboer,meubelmakerij,etc.)en/ofergeensprakeisvaneennaarbuitentoezicht-bareuitstralingalswinkel(winkeltjeinverzorgingshuis,shampoobijdekapper).
• Dedetailhandelsactiviteitblijftbeperkttotdirectaandehoofdactiviteitgerelateerde
-
4 5D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Initiatief in binnenstad: geen beperkingen
Op PDV-cluster: passende branchering?
In buurtcentra: passend bij verzorgingsfunctie?
artikelen(welaspergesbijdeboer,geen‘landwinkel’metversproductenvanelders)
• Defysiekeuitstalruimtediegerichtisopen/oftoegankelijkisvoorconsumentenbeperktzichtotmax.25m²(hetisimmerseenondergeschiktenevenactiviteit).
6.3 Beoordelingsschema
Alledetailhandelsinitiatievenwaarvooreenbestemmingswijzigingofontheffingnodigiswordendoordegemeentegetoetstaandedetailhandelsvisieenhetbeleid.Infiguur4iseenbeoordelingsschemaopgenomenaandehandwaarvandetailhandelsinitiatievenkunnenwordengetoetst:• Getoetstwordtofhetinitiatiefligtbinnen
eenregulierwinkelgebiedindebeoogdestructuur.Erwordtdusgekekenofhetinitiatiefbinnenéénvandegroeneofrodebollenopkaart4ligt.
• LigthetinitiatiefindebinnenstadvanOldenzaal(afbakeningenuitwerking:ziehoofdstuk5)danzijnergeenbeperkingenvoorwatbetreftbrancheringenomvang.Hetinitiatiefpastbinnendebeoogdestructuur.
• Ligthetinitiatiefinéénvandebuurtcentra(winkelcentrumofsteunpunt)dangeldengeenbranchebeperkingen.Weldientgekekentewordenofrealisatievanhetinitiatieferniettoeleidtdatdeverzorgingsfunctievandewinkellocatiewijzigt.Blijftdefunctievandelocatienarealisatievanhetinitiatiefgelijk,danpasthetinitiatiefbinnendebeoogdestructuur.
• Indienhetinitiatiefnietinéénvanregulierewinkelgebiedenligt,danwordtgetoetstofhetbinnenhetPDV-clusterVanGilsWoonpromenadeligt.
• LigthetinitiatiefbinnenhetPDV-clusterdanwordtgekekenofhetpastbinnendebeoogdebranchering(woninginrichting,bouwmarkten,tuincentra).Zoja,danpasthetbinnendebeoogdestructuur.
• Bestaandebouwmarktenentuincentrabuitendebeoogdestructuurkunneninprincipebeperktuitbreiden.
• Bestaandewinkelsbuitendebeoogdestructuurkunnenblijvenbestaan.Nieuweinitiatievenzijnniettoegestaan.Dehuidigeplanologischebestemmingenoppervlaktewordennietverruimd.
-
4 6 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
-
4 7D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Bijlage 1 Onderzoeksvragen en begeleiding
Samenstelling begeleidingscommissie
• mevrouwA.vanOss(gemeenteOldenzaal)• deheerY.Liebrand(gemeenteOldenzaal,wethouder)• deheerH.vanUum(gemeenteOldenzaal)• deheerD.Bunskoek(gemeenteOldenzaal)• deheerB.Eidhof(gemeenteOldenzaal)• deheerJ.Bouwman(HoofdbedrijfschapDetailhandel)• deheerT.tenVergert(KamervanKoophandelOostNederland)• deheerH.Bakker(MKBNederland)• deheerT.Vogelzang(MKBOldenzaal)• deheerH.OudeElferink(MKBOldenzaal)
Onderzoeksvragen
Voorhetopstellenvandezedetailhandelsvisiezijndevolgendeonderzoeksvragengeformuleerd:1. HoezietdehuidigedetailhandelsstructuurvanOldenzaalen
omliggenderegioeruit?Hoefunctioneertdedetailhandeleconomischgezien?
2. Welketrendsenontwikkelingenspelenerindedetailhandel,inderegioeninOldenzaalenwelkeinvloedhebbendezeopdedetailhandelinOldenzaal?
3. Watzijnperwinkelgebiedsterkeenzwakkepunten?Waarliggenkansenenbedreigingen?
4. Watisdegewensteenhaalbarepositievandeafzonderlijkewinkelgebieden,watishet(beoogde)typewinkelgedrag,watisde
verzorgingsfunctieenwelkewinkelformules(assortimentenenoppervlaktes)horenhierbij?
5. Hoekandegewenstestructuurverankerdwordeninhet(ruimtelijk)beleid?Hoekunnentoekomstigeinitiatievenwordengetoetst?
6. Watisdegewensteenhaalbarefunctioneel-ruimtelijkestructuurvoordedetailhandelindebinnenstadvanOldenzaal?
-
4 8 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Bijlage 2 Branche-indeling detailhandel
Branchegroep Hoofdbranche
Dagelijks
• Supermarkten• Speciaalzaken(versspeciaalzaak,
minisuper,slijter,tabakenlectuur)• Persoonlijkeverzorging
Mode• Kledingenmodeaccessoires• Schoenenenlederwaren
Overigniet-dagelijks
• Warenhuizen• Juwelierenoptiek• Huishoudelijkeencadeau-artikelen• Antiekenkunst• Sport• Spel• Hobby• Media• Bruin-enwitgoedencomputershops• Fiets-enautoaccessoires• Overigedetailhandel• Plantendier
Volumineusaanbod
• Woninginrichting(o.a.meubelen,keukens,sanitair,vloerbedekking)
• Doe-het-zelf(o.a.bouwmarkten)• Tuincentra
Bijlage 3 Winkelaanbod gemeente Oldenzaal
Branchegroep Hoofdbranche Omvang
(m² wvo)
Dagelijks
• Supermarkten• Speciaalzaken(versspeciaalzaak,
minisuper,slijter,tabakenlectuur)• Persoonlijkeverzorging
8.4651.655
1.247
Mode• Kledingenmodeaccessoires• Schoenenenlederwaren
7.8122.310
Overigniet-dagelijks
• Warenhuizen• Juwelierenoptiek• Huishoudelijkeencadeau-artikelen• Antiekenkunst• Sport• Spel• Hobby• Media• Bruin-enwitgoedencomputershops• Fiets-enautoaccessoires• Overigedetailhandel• Plantendier
973554
2.28250
1.257600
1.371884966
1.4932.2833.224
Volumineusaanbod
• Woninginrichting(o.a.meubelen,keukens,sanitair,vloerbedekking)
• Doe-het-zelf(o.a.bouwmarkten)• Tuincentra
46.332
8.0585.012
-
4 9D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Bijlage 4 Begrippenlijst
Artikelgroep
Eengroepvanartikelendiequaaardenomvangeengrotesamenhangvertonen(bijvoorbeeldfitnessapparaten).
Branche
Eengroepvanbedrijvendiezichrichtopdeverkoopvanéén(dominante)artikelgroep(bijvoorbeeldschoenen)ofopdeverkoopvaneenveelvoorkomendecombinatievanartikelgroepen(bijvoorbeeldsport).
Bouwmarkt
Eenwinkelmeteenaldannietgeheeloverdektwinkelvloeroppervlakvanminimaal1.000m²waarophetvolledigeassortimentvanbouw-endoe-het-zelfproductenaanzowelvakmanalsparticulierwordtaangebodenopbasisvanzelfbediening.
Brutovloeroppervlak (bvo)
Detotaleruimtevaneenwinkelbestaandeuitwinkelvloeroppervlakennietvoorconsumententoegankelijkeruimten(opslag,kantine,etc.).Hetwinkelvloeroppervlakbedraagt,afhankelijkvandebranche,circa70à80%vanhetbrutovloeroppervlak.
Dagelijkse artikelen
Artikelenindebranchesvoedings-engenotmiddelenenpersoonlijkeverzorging.
Detailhandel
Hetbedrijfsmatigtekoopaanbieden,waaronderbegrependeuitstallingtenverkoop,hetverkopenen/ofleverenvangoederenaanpersonendiediegoederenkopenvoorgebruik,verbruikofaanwendingandersdanindeuitoefeningvaneenberoeps-ofbedrijfsactiviteitalsmedeandersdanvoorverbruikterplaatse.
Dienstverlening (publieksgericht commercieel)
Eenbedrijfmetuitsluitendofinhoofdzaakeendienstverlenendeofverzorgendetaak.Onderdienstverleningverstaanwijadministratieve/financiëledienstverlening(bijv.assurantiekantoor,banketc.),publieksgerichtedienstverlening(bijv.stomerij,reisbureau)enambachtelijkedienstverlening(bijv.schoenmaker,kapperetc.)
Factory Outlet Centre (FOC)
EenFactoryOutletCentreiseenwinkelcomplexwaarmerkartikelentegengereduceerdeprijzenrechtstreeksdoordeproducentaandeconsumentwordenverkocht.
Filiaalbedrijf/grootwinkelbedrijf
Detailhandelsondernemingmet7ofmeereigenwinkels.
Franchising
Contractuelesamenwerkingtussenformule-eigenaar(franchisegever)endehuurdervandeformule(franchisenemer),waarbijdefranchisenemerdewinkelformulevandefranchisegevervoertvooreigenrekeningenrisico,tegenvergoedingenvolgensvoorwaardenvandefranchisegever.
-
5 0 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Frictieleegstand
Deleegstandtussentweeverhuurperiodendiemaximaaléénjaarbeloopt.
Koopkrachtbinding
Hetaandeel(%)vandetotalebestedingenvaninwonersdatwordtgedaaninhetwinkelapparaatinheteigenverzorgingsgebied,noemenwedekoopkrachtbinding.
Koopkrachttoevloeiing
Hetdeelvandeomzetdatvanbuitenhetprimaireverzorgingsgebiedkomt,ofwelhetaandeelvreemdekoopkracht.
Maatschappelijke voorzieningen
Educatieve,sociaal-medische,sociaal-cultureleenlevensbeschouwelijkevoorzieningen,voorzieningentenbehoevevansportensportieverecreatieenvoorzieningentenbehoevevanopenbaredienstverlening,alsookondergeschiktedetailhandelenhorecatendienstevandezevoorzieningen.
Marktaandeel
Aandeelvandebetreffendeonderneming(en)indeconsumptievebestedingenaanartikelen/artikelgroepen,uitgedruktinprocenten.
Marktsegment
Opbasisvansamenstellingvanhetassortimentenprijsstellingvandeartikelenkunnencommerciëlebedrijveningedeeldwordeninverschillendemarktsegmenten(discount,exclusiefetc.)
Niet-dagelijkse artikelen
Alleartikelen,metuitzonderingvanartikelenindebranchesvoedings-engenotmiddelenenpersoonlijkeverzorging.
Perifere detailhandel
Detailhandelgevestigdbuitenderegulierewinkelconcentraties,maarbinnenbestaandofteontwikkelenstedelijkgebied(bijv.opeenbedrijventerrein).
Tuincentrum
Detailhandelmeteenaldannietgeheeloverdektwinkelvloeroppervlakwaarbedrijfsmatigboomkwekerijproducten,planten,bloembollenenbloementenverkoopwordenaangeboden,alsmedematerialenvoordeaanleg,deverfraaiingenhetonderhoudvantuinen.
Verkooppunt (vkp)
Eendetailhandelsvestigingmetwinkelpersoneeleneeneigenkassa.
Verkoopvloeroppervlak (vvo)
Gelijkaanwinkelvloeroppervlak(wvo).
Winkel
Iedervoorhetpubliekvrijtoegankelijkpanddatbedoeldisvoordeverkoopvanartikelenaanparticulieren.
-
5 1D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Winkelgebied
Eengeografischgeheelwaarbinnenminimaal5winkelszijngevestigd,eventueelinsamenhangmetandereconsumentverzorgendefuncties(horeca,dienstverleningetc.).
Winkelvloeroppervlak (wvo)
Devoorhetpubliektoegankelijkewinkelruimtetenbehoevevandetailhandel,inclusiefzichtbareruimtenzoalsbijvoorbeeldetalagesenderuimteachtertoonbankenenkassa’s.Hetwinkelvloeroppervlakbedraagt,afhankelijkvandebranche,circa70à80%vanhetbrutovloeroppervlak.
Woninginrichting
Dewoninginrichtingsbranchewordtgevormddoorwinkelsmeteenassortimentdatgerichtisopgebruikdoorparticuliereconsumentenvoordeinrichtingvanhethuis.Indewoninginrichtingsbrancheonderscheidenwemeubelspeciaalzaken,slaapkamerspeciaalzaken,woningtextielzaken,verlichtingszaken,gemengdezaken,tegelhandel,keukenspeciaalzaken,kurk-enparketzaken,badkamer-ensanitairzakenenzonweringszaken.
Bijlage 5 Sterkte-zwakteanalyse winkelcentra
Binnenstad
Omvang 26.000m²wvo(excl.leeg)=nupassendbijverzorgingsgebied,intoekomstmogelijktegroot(geletoptrends)
Leegstand 4.100m²wvo=14%vantotalewvoisietsmeerdangemiddeld(12%)
Branchering Divers,mixaanfunctiesenwinkelbranches,sterkeclusteringvanmodeenoverigniet-dagelijks
Trekkers SupermarktenAHenJumbo,warenhuisHema
Marktsegmentatie Mix,zowelmidden/lageresegment(o.a.filialen),alshogeresegment(o.a.lokale/regionaleaanbieders)
Functioneel-ruimtelijkesamenhang
Matigdooronduidelijkestructuur(slechteaantakkingtrekkers,veelensomsdoodlopendewinkelstraten)
Investeringsniveau HistorischebinnenstadenDriehoekoverwegendgoed,IndenVijfhoekmatigtotslecht
Bereikbaarheid Goed:parkeerrouterondomcentrummetaansluitingopontsluitingswegen
Parkeergelegenheid Goed,diverselocatiesrondomhetcentrumLigginginmarktgebied Redelijkcentraalindekern
-
5 2 D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
Van Gils Woonpromenade
Omvang 41.000m²wvo(excl.leeg)=grootinverhoudingtotverzorgingsgebied
Leegstand Geen(integenstellingtotveelanderewoonboulevardsinNederland)
Branchering Vooralwoninginrichting:helderconcept/thema
Trekkers VanGilsMarktsegmentatie Divers,relatiefveel(midden(plus)segmentFunctioneel-ruimtelijkesamenhang
Grotendeelssterkdooréénruimtelijkconcept(onderééndakenéénnaam)
Investeringsniveau VoldoendeBereikbaarheid Goed,nabijsnelwegParkeergelegenheid Goed,grotendeelsgeconcentreerdnabij
hoofdentreeLigginginmarktgebied EnigszinsdecentraalinregioTwente
Zuid Berghuizen
Omvang 1.400m²wvo=tekleinLeegstand GeenBranchering Vooraldagelijks,compleetvoorfrequente
aankopen(drogistontbreekt)Trekkers Kleinesupermarkt(C1000)Marktsegmentatie MiddenFunctioneel-ruimtelijkesamenhang
Goeddoorcompacte,overzichtelijkeopzet
Investeringsniveau Goeddoorverzorgdeuitstralingpandenenrecentheringerichteopenbareruimte
Bereikbaarheid Goed,aanwijkontsluitingswegParkeergelegenheid Voldoende,deelsoppleinbijentrees
winkels,deelsaanachterzijdeLigginginmarktgebied Centraalindewijk
-
5 3D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S
De Thij
Omvang 1.250m²wvo=tekleinLeegstand BeperktBranchering Vooraldagelijks,compleetvoorfrequente
aankopenTrekkers Kleinesupermarkt(C1000)Marktsegmentatie MiddenFunctioneel-ruimtelijkesamenhang
Nietoptimaaldoorlanggerekteopzetenmatigezichtlijnen
Investeringsniveau Laag:verouderdvastgoedenopenbareruimte
Bereikbaarheid VanuitDeThijgoed,vanuitGravenEsmatigtotslecht
Parkeergelegenheid Matigdoorbeperktecapaciteitenliggingaanachterzijdewinkels
Ligginginmarktgebied Centraalindewijk
Bijlage 6 Economisch functioneren en distributieve mogelijkheden
Economisch functioneren
Aandehandvandevloerproductiviteitvanwinkelskanhethuidigeeconomischefunctionerenvanhetwinkelaanbodwordenbeoordeeld.Devloerproductiviteitisdegerealiseerdeomzetperm²winkelvloeroppervlak.
Distributieplanologisch onderzoek (dpo)
Invroegeredpo’swerdhethaalbarewinkelaanbodvaaknauwkeurigberekend.Doorgroteonderlingeverschillenintypenwinkelgebieden,branches