Des

ign

Cha

rles

& R

ay E

ames

- H

ang

it al

l ©

Vitr

a

De impact van de crisis op de onderwijssituatie van kinderen en jongeren

Ides Nicaise

KU Leuven (HIVA / PPW)

2

Een complex samenspel

Crisis

Gezinnen metkinderen Onderwijs

Onderwijs-uitkomsten

Jongeren-arbeidsmarkt

3

Gezinnen met kinderen

• Verlies van inkomen – Materiële armoede (lege brooddozen)– Onbetaalde schoolrekeningen => schaamte, spanningen– Vervroegde uitstroom ter vervanging verloren inkomen

ouders (kinderarbeid)• Stress / depressie bij ouders => verminderde ondersteuning

kinderen, eventuele gezinsbreuken• Verlies van sociaal kapitaal (door werkloosheid, besparingen

op sociale activiteiten, toename xenofobie…) => verlies van externe hulpbronnen

4

Jongerenarbeidsmarkt

• Europa: 1 op 4 beroepsactieve jongeren werkloos Vlaanderen 1 op 8maar zeer ongelijk verdeeld: disproportioneel gestegen bij laagst geschoolden

• Stijgende jeugdwerkloosheid heeft verschillend effect op kansrijke en kansarme jongeren (Tumino & Taylor 2013)– Kansrijke: voortstuderen (positie in wachtrij voor jobs versterken)– Kansarme: afhaken want

• worden verdrongen door kansrijke jongeren met meer diploma’s => rendement onderwijs daalt

• Compensatie voor werkloosheid / inkomensverlies ouders• Opm. nog niet getoetst voor Vlaanderen. Globaal wordt daling van voortijdig

schoolverlaten geobserveerd

5

Onderwijs: besparingen ?

• Zowel OESO als EC hebben lidstaten opgeroepen om niet te besparen op onderwijs, omdat het een maatschappelijk zeer rendabele investering is

6

Totaal onderwijsbudget Vl. Gem. (x 1000 €)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20140

2000000

4000000

6000000

8000000

10000000

12000000

7

Uitgaven per leerling 2008-2011

Uitg./ll + 7,6%inflatie + 12,9%

Secundair onderwijs

Basisonderwijs

Uitg./ll + 5,7%inflatie + 12,9%

8

Warm en koud voor gelijke onderwijskansen

• Versterking GOK-financiering

• Versterking kleuteronderwijs• Versterking DBSO• Kosteloosheid

basisonderwijs• Schooltoelagen• Actieplan voortijdig

schoolverlaten

• Afschaffing Steunpunt GOK• Besparing op pedagogische

begeleiding GOK• Besparing GOK-werking

CLB’s• Afschaffing mentoruren• Stopzetting proeftuinen• Bevriezing HBO,

Brusselpremie…Netto-effecten vermoedelijk nog positief

voor meest kwetsbare leerlingen

9

Wat brengt de toekomst ?

Vlaamse en federale kinderarmoedeplannen zetten o.a. in op (vooral vóórschoolse) educatie – Vlaanderen wil

kinderarmoede halveren tegen 2020…

=> waarom dan verminderde sociale bescherming en hardere aanpak schoolverlaters? Immers, jongeren van vandaag zijn

ouders van morgen